güvercin patrick suskin

7/29/2019 Gvercin patrick Suskin

1/84

Patrick Suskint - GuvercinKitaplar, uygarla yol gosteren sklardr.UYARI:

www.kitapsevenler.comKitap sevenlerin yeni bulusma noktasndan herkesemerhabalar...Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilgininpaylasld yer olarak gorduumuz sitemizdekitum e-kitaplar, 5846 Sayl Kanun'un ilgili maddesineistinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla

ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konusan"Braille Not Speak", kabartma ekranvebenzeri yardmc araclara, uyumluolacak sekilde,"TXT","DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc veOCR (optikkarakter tanma) yazlm kullanlarak, sadecegormeengelliler icin, hazrlanmaktadr. Tumuyle ucretsizolan sitemizdekie-kitaplar, "Engelli-engelsiz elele"dusuncesiyle, hicbirticari amac gozetilmeksizin, tamamen gonullulukesasna dayal olarak, engelli-engelsiz Yardmseverarkadaslarmzn youn emei sayesinde, gorme engellikitap sevenlerinistifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hicbirsekildeticari amacla veya kanuna aykr olarak

kullanlamaz, kullandrlamaz.Aksi kullanmdan doabilecek tumyasalsorumluluklarkullanana aittir. Sitemizin amac asla esersahiplerine zarar vermek deildir.www.kitapsevenler.comweb sitesinin amacgorme engellilerin kitap okuma hakve ozgurluunu yuceltmek

ve kitap okuma alskanln pekistirmektir.


2/84

Ben de bir gorme engelli olarak kitap okumayseviyorum. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylasldkcapekiseceine inanyorum.Tum kitap dostlarna, gorme

engellilerin kitap okuyabilmeleri icin gosterdiklericabalardan veyaptklar katklardan oturu tesekkur ediyorum.Bilgi paylasmakla coalr.Yasar MUTLULGL KANUN:5846 Sayl Kanun'un "altnc Bolum-Cesitli Hukumler"

bolumunde yeralan "EK MADDE 11" : "derskitaplar dahil, alenilesmis veya yaymlanms yazl ilimve edebiyat eserlerinin engelliler icin uretilmis birnushas yoksahicbir ticari amacgudulmeksizin bir engellinin kullanmicin kendisi veya ucuncu bir kisi tek nusha olarakya da engellilere yonelik hizmet veren eitim kurumu,vakf veya dernek gibikuruluslar tarafndan ihtiyac kadar kaset, CD, braillalfabesi ve benzeri formatlarda coaltlmas veyaodunc verilmesibu Kanunda ongorulen izinler alnmadangerceklestirilebilir."Bu nushalar hicbirsekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amacdsnda kullanlamaz ve kullandrlamaz.

Ayrca bu nushalar uzerinde hak sahipleri ile ilgilibilgilerinbulundurulmas ve coaltm amacnn belirtilmesizorunludur."bu e-kitap Gorme engelliler icin duzenlenmistir. KitabTarayan ve Duzenleyen Arkadasacok cok tesekkur ederiz. Kitap taramak gercekten incelik

ve beceri isteyen, zahmet verici bir istir. Ne


3/84

mutlu ki, bir gormeengellinin, duzgun taranms ve hazrlanms bir e-kitabokuyabilmesinden duyduu sevinci paylasabilmek

tum zahmete deer. Sizler de bu mutluluupaylasabilmek icin bir kitabnz tarayp,[email protected] gondermeyi ve bu isimsiz kahramanlarakatlmay dusunebilirsiniz.Bu Kitaplar size gelene kadar verilen emee vekanunlara sayg gostererek lutfen bu acklamalar

silmeyiniz.Siz de bir gorme engelliye, okuyabilecei formatlarda, birkitap armaan ediniz...Tesekkurler.Ne Mutlu Bilgi icin, Bilgece yasayanlara.Not sitemizin birde haber gurubu vardr.Bu Bir mail Haber Gurubudur. Grupta yaynlanmasnistediiniz [email protected] gondermeniz gerekmektedir.Grubumuza uye olmak [email protected] bos bir mail atn size geri gelen maili aynenyantlamanz yeterli olacaktr.Grubumuzdan memnun kalmazsanz,

[email protected] bos bir mail gonderip, gelen maili aynenyantlayarak uyeliinizi sonlandrabilirsiniz.Daha Fazla Secenek cin, grubumuzun ana sayfasnhttp://groups.google.com.tr/group/kitapsevenler?hl=trBurada ziyaret edebilirsiniz.sayglarmla.

Patrick Suskint - Guvercin


4/84

Patrick SuskindGUVERCNROMAN

(253Almanca aslndan ceviren TEVFK TURANCADAS DUNYA YAZARLARIDizgi Serap BertayDuzelti Nurten SonmezcanMontaj Mine SankayaKapak Tasarm Semih Ozcan

Kapak Bask Cetin Ofsetic Bask Ozal BasmeviCilt Eko Ofset1. basm: 19872. basm: 19883. basm: 19904. basm: 19955. basm: 19996. basm: 2004ISBN 975-510-212-4R 1985 Diogenes Verlag AG Zurich / Onk Ajans Ltd. Sti./Can Yaynlar Ltd. Sti. (1987)Patrick SuskindGUVERCN

ROMANAlmanca aslndan ceviren TEVFK TURANCAN YAYINLARI LTD. ST.Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, stanbulTelefon: (0-212)252 56 75-252 59 88-252 29 89 Fax:252 72 33http://www.canyayinlari.com

"^ [email protected]


5/84

Ozgun ad Die TaubePATRICK SUSKIND'NCAN YAYINLARI'NDAKI KTAPLARI

BAY SOMMER'N OYKUSU / romanGUVERCN / romanKOKU / romanUC BUCUK OYKU / oykuPatrick Suskind, 1949 ylnda Bavyera'da dodu.Munih'te ve Fransa'da edebiyat eitimi gordu. Koku adlilk

romanyla une kavustu. Senaryo calsmalar, sahneoyunlar vardr.Bir gun icinde hayatn allak bullak eden o guvercin isibasna geldiinde Jonathan Noel ellisini asmsbulunuyordu, yetkin bir olayszlk icinde gecen rahatyirmi yllk bir sureyi gerisinde brakmst ve dahakarssna, gunun birinde gelecek olan olumden baska,temel nitelikte herhangi bir sey ckabilecei aklnnucundan bile gecmezdi. Bundan da cok hosnuttu. Cunkuolaylar sevmezdi, hele insann ic dengesinisarsan, ds yasam duzeniniyse karmakarsk edenolaylardan baya nefret ederdi.Boyle olaylarn cou Allah'a sukur cok gerilerde,cocukluk ve genclik yllarnn losluunda kalmst, bunlarhatrlamay hic mi hic sevmezdi, hatrlayacak olursa da

derin bir rahatszlk duyard: Ornein Charenton'dabir ole sonras, 1942 Hazirannda, balk tutmaktan evedonduu sra -frtna ckmst o gun,yamur yamst, uzun suren bir scan ardndan, evedonerken pabuclarn ckarmst, cplak ayaklarylascak, slak asfaltta yurumus, su birikintilerine dalmst...-evet, balk tutmaktan eve donmus, mutfaa


6/84

kosmustu, annesini orada yemek pisirirken bulacandusunerek, ama kadn orada deildi artk, yalnzonluuydu olan, sandalyenin arkalna asl. Annen gitti,

demisti babas, uzun bir sure icin yolculuackmas gerekti. Goturduler, demisti komsular, once Ve-7lodrome d'Hver'e goturduler, sonra Drancy'deki kampa,sonra da douya yolculuk, oradansa kimse gelmezbir daha. Jonathan bu olaydan hicbir sey anlamamst,hepten kafasn karstrmst olay, birkac gun

sonraysa babas da kaybolmustu, Jonathan ile kucuk kzkardesi birdenbire kendilerini guneye giden birtrende bulmuslar, geceleyin hic tanmadklar birtakmadamlar tarafndan bir cayrdan suruklenip, sonrabir ormandan gecirilip gene, guneye giden baska birtrene bindirilmisler, cok, akl almayacak kadar cokgitmisler, simdiye kadar hic gormedikleri bir amcaCavillon'da kendilerini istasyondan alp Durancvadisindeki Puget koyune yakn ciftliine goturmus,orada savas bitene kadar saklamst. Sonra sebzetarlalarnda calstrmst onlar.Ellili yllarn baslarnda -Jonathan surduu tarm , iscisiyasamndan hoslanmaya baslamst- amcas askeregitmek icin basvurmasn istedi, Jonathan da sozdinleyerek uc yllna gorev ald. lk yl butun uras,

suru ve ksla hayatnn irencliklerine alsmak oldu.kinci yl gemiye bindirilip Cinhindi'ne gonderildi.Ucuncu yln en buyuk bolumunu ayanda bir silahyaras, bacanda bir silah yaras ve amipli dizanteriylerevirde gecirdi. 1954 baharnda Puge'e donduunde kzkardesi yok olmustu, Kanada'ya goc etti, dendi.


7/84

Amcas simdi de, Jonathan'n vakit gecirmedenevlenmesini istiyordu, hem de komsu koy olanLauris'den,

Marie Baccouche adl bir kzla; kzn daha yuzunu bilegormemis olan Jonathan ise uslu uslu ona soyleneniyapt, hatta isteyerek yapt, cunku, her ne kadar evliliinnasl bir sey olduunu ancak pek kabacizgileriyle tasarlayabiliyor idiyse de, ozledii1 Bisiklet Pisti. (Cev.)8

tek sey olan o tekduze dinginlie, olayszla sonundabu yoldan kavusabileceini umuyordu ya. Ama dahadort ay sonra Marie bir olan dourdu, ayn ylnsonbaharnda da, Marsilya'dan gelen Tunuslu birsebzeciyle kact.-Jonathan Noel butun bu olup bitenlerden, insanlaraguvenilmeyecei, huzur icinde yasayabilmenin ancakonlar kendinden uzak tutmakla olabilecei sonucunuckard. Ustelik simdi bir de koyde alay konusuolduundan -ki onu rahatsz eden alayn kendisi deil,bu nedenle herkesin dikkatini cekmesiydi-omrundeilk olarak kendi basna bir karar verdi: Cre-dt Agricole'egitti, biriktirdii butun paray cekti, bavulunutoplayp Paris'e yolland.Sonra iki kere talihi yuzune guldu. Rue De Sev-res'deki"

bir bankada bir bekcilik isi buldu, bir de kalacakbir yer, Rue de la Planche'tz bir apartmann altnckatnda, chambre de bonne denen turden bir barnak.Odaya avludan sonra dar servis merdiveninden ckpince, tek bir pencerenin soyle boyle aydnlatt birkoridoru gecerek ulaslyordu. Kaplar gri boyal,numaralanms iki duzine odack vard bu koridora bakan,


8/84

en sonda da 24 num,ara, Jonathan'n odas. Uzunluuuc metre krk santim, genislii iki yirmi, yuksekliiiki elli, tek konforu bir yatak, bir masa, bir sandalye, bir

elektrik ampulu, bir de elbise asks olan, baskahicbir seyi olmayan bir oda. Ancak altmsl yllardaelektrik hatlar bir ocakla bir soba balanabilecekbicimde guclendirildi, su borular dosene-rek her odayaayr bir lavaboyla elektrikli su stcs' Tarm Kredi Bankas (Cev.) 2Sevre Soka. " PlancheSoka. Hizmetci odas. Cat katnda kucucuk bir oda

anlamna geliyor. (Cev.)9kondu. O zamana kadar cat katnn butun sakinleri,eer. yasak dinlemeyip birer ispirto ocabulundurmuyor idiyseler, souk yemek yiyip soukodalarda uyur, coaplanm, birkac parca kap kacaklarnve kendilerini souk suyla, koridorda, ortak helannyanndaki tek lavaboda ykarlard. Butun bunlarJonathan'adokunmuyordu. Arad sey rahat deil, yalnz ve yalnzkendisinin olan, onu hayatn hos olmayansurprizlerinden koruyan ve icinden bir daha kimseninkovamayaca, guvenli bir barnakt. 24 numaralodaya ilk girdiinde de hemen anlamst: Buras, hepistediin yer aslnda burasyms, burada kalacaksn.

(Tpk baz erkeklerin, simdiye kadar hic gormedikleri birkadnn hayatlarnn kadn, sahip olacaklar veomurlerinin sonuna kadar yannda kalacaklar kadnolduunu sozum ona yldrm duser gibi anlayver*diklerini ileri surdukleri, adna ilk baksta ask olmakdenen o yasantlar gibi.) -Jonathan Noel, bu oday ayda bes bin eski frank

karslnda tuttu, buradan her sabah yakndaki Rue de


9/84

Sevres'e yurudu, aksamlar ekmek, sucuk, elma,peynirle buraya dondu, burada yemeini yedi, uyudu vemutlu oldu. Pazar gunu hic mi hic terk etmedi odasn,

temizledi, yatana temiz carsaflar yayd. Boylecesakin ve hosnut bir hayat surdu, yllar yllar, onyllaronyllar kovaladkca.Belirli, ds nitelikte deismeler oldu bu arada, orneinkira olarak odedii para, kiraclarn cinsi. Ellilerdeobur odalarda daha bircok hizmetci kz, yeni evli ciftler,birkac da isci emeklisi oturuyordu. Sonralar,

spanyollarn, Portekizlilerin, Kuzey Afrikalla-Fransz para birimi olan frank'n iki sfr atlmadan oncekidurumu. Bugunku 50 frank. (Cev.)10rn gittikce daha sk tasnp sonra gene ayrldklargorulur oldu. Altmslarn sonlarnda orencilercounluktayd. En sonunda yirmi dort odann hepsikiraya verilmez oldu. Cou bos duruyor, ya da altkatlardaki ekabir dairelerinde oturan sahiplerince tavanaras ya da gerektikce misafir yatak odas olarakkullanlyordu. Jonathan'n 24 numaras yllar gectikceotekilerden daha konforlu bir yuva haline geldi.Kendine yeni bir yatak alms, bir dolap yapms, yedibucuk metrekarelik dosemeyi gri bir halyla dosemis,pisirme-ykama kosesini guzel, krmz, su gecirmez,

cilal bir duvar kadyla kaplamst. Bir radyosu,televizyonu, bir de utusu vard. Yiyeceklerini artk torbaicinde pencereden sarktmyor, lavabonunaltndaki minicik buzdolabna koyuyordu, boylece artken scak yazlarda bile ne tereya eriyor ne

jambonu kuruyordu. Yatan basucuna bir raf asmst,tastamam on bes kitap duruyordu burada, uc ciltlik


10/84

bir tp cep sozluu, Cromagnon insan, Bronz Ca'ndadokum teknii, Eski Msr, Etruskler ve FranszDevrimi uzerine resimli birkac guzel kitap, bir yelkenli

gemiler, bir bayraklar, bir tropik hayvanlar dunyaskitab, Baba Alexandre Dumas'nn iki kitab, Saint-Simon'un anlan, turlu yemekler uzerine bir yemekkitab, 'Kucuk Larousse've 'Bekci ve Koruyucu Personelicin -Hizmet Tabancasnn Kullanmyla lgiliHukumler Ozellikle Goz onunde Tutularak Hazrlanms-Elki-tab.'Yatan altnda bir duzine sise krmz

sarap, aralarnda 1998 ylndaki emeklilik gunu icinsaklad bir sise Chateau Cheval Blanc grand cruclasse bulunuyordu. yice dusunulmus bir elektrikampulleri sistemi Jonathan'n, odasnn uc ayr yerinde -yatann1 Ustun bir sarap markas. (Cev.)11ayakucunda, basucunda ve kucuk masasnda- skgozunu kamastrmadan ve gazetesine bir golgedusmedenoturup okumasna olanak veriyordu.Tabii edindii bu bircok esyadan dolay odas daha dakuculmustu, hani iceriye doru buyumus denebilirdi,fazla sedef balams bir midye gibi, hem de cesitliduzenekleri donanmlanyla, basit bir chamhre de

honne'dan cok gemi kamarasna ya da luks bir yataklvagon kompartmanna benziyordu artk. Ama entemel niteliini aradan gecen otuz yl boyuncakorumustu: Oda, Jonathan'n guvenli adasyd buguvensizdunyada ve oylece kalmst, sk sk sarlabileceitutama, snaca kose, sevgilisi olarak kalmst, evet


11/84

sevgilisi, cunku aksamlan donduunde onu sevecenliklesarmalyordu bu sevgili, kucuk odac, stpkoruyor, bedenini de ruhunu da besliyordu, ihtiyac

duyduunda hep oracktayd, brakp gitmiyordu. Jiusevgili gercekten, guvenilir olduunu kantlams tek seydihayatnda. Bunun icin de ondan ayrlmay bir anbile olsun dusunmemisti, simdi de, ellisini ast, onaulasmak icin bir suru merdiveni ckmaktan zamanzaman azck yorgunluk duyduu, ustelik ald maasnayr mutfa, ayr helas, banyosu olan, doru

durust bir daire tutmasna elverecei su sra biledusunmuyordu. Sevgilisine sadk kalyordu, hatta onukendine, kendini ona daha da sk balamak uzereydi,iliskilerini hicbir zaman sarslmayacak bir halegetirmek, yani onu satn almak istiyordu. Madam Lasalle,evsahibi ile sozlesmeyi yapmst bile. Elli bes binyeni frank't sevgilinin fiyat. Krk yedi binini odemisti.Kalan sekiz bin Frank'n vadesi yl sonundayd. Ozaman sonucta kendisinin olacakt sevgilisi ve artk12dunyada hicbir sey ayramayacakt onu, Jonathan', vesevgili odasn birbirinden, olum ayrana kadar.Buydu durum 1984 Austosunda, bir Cuma sabah,guvercin olay olduunda.13

Jonathan yeni kalkmst. Her sabah olduu gibi, trastanonce kattaki ortak helaya gitmek uzere terlikleriylebornozunu giymisti. Kapy acmadan kulan kapnnaynasna dayayp koridorda kimse olupolmadn anlamaya calst. Obur kiraclarlakarslasmay sevmezdi, hele sabah sabah pijamaylabornozla


12/84

hic, ozellikle helaya giderken karslasmaktan hichoslanmazd. Tuvaleti mesgul bulmak yeterince tatsz birseydi; ama tuvaletin onunde baska bir kiracyla yuz yuze

gelmek dusuncesi eziyet saylabilecek kadar*korkunctu onun icin. Tek bir kere gelmisti basna, 1959yaznda, yirmi bes yl once, aklna geldikce Hetuyleri urperiyordu: Karssndakini gorunce iki tarafn daayn anda duyduu dehset, ikisinin de takndanonimliin ayn zamanda, ortada kesinlikle anonim-liinuygun dusecei bir niyet varken kaybolusu, ayn

anda geri cekilis ve yeniden ilerleyis, ayn andakekelenen kibarlklar, once siz buyurun, yo olmaz, oncesiz, Mosyo, benim hic acelem yok, hayr, siz once, cokrica ederim - hem butun bunlar srtlarndapijamayla! Hayr, bir daha basna gelsin istemiyordu,gelmemisti de hic, Jonathan'm ald kulak kabartmaonlemi sayesinde. Kulak kabartarak kapnn arkasnabakyor, koridoru goruyordu. Kattaki her sesibiliyordu. Her catrty, her tkrty, en hafif srlty,hsrty, hatta sessizlii bile yorumlayabiliyordu. Vebiliyordu -simdi, kulan yalnzca birkac dakika ka14pya dayal tuttuktan sonra-, kesin mi kesin biliyordukoridorda kimsenin olmadn, tuvaletin serbestolduunu, daha herkesin uyuduunu. Sol eliyle guvenlikkilidinin dumesini cevirdi, sa eliyle asl kilidin

tokman, dil iceri girdi, hafif bir aslmayla cekti, kapacld.Neredeyse admn esikten atmst ki, ayan, saayan kaldrmst bile, yurume durumundayd -gorduonu. Kapsnn onunde oturuyordu, esie yirmisantimetreden az bir uzaklkta, arkadaki penceredengelen


13/84

sabah snn solgun aydnlna kars. Krmz, penceliayaklaryla koridorun okuzkan krmzs taslarnnustunde oturup duruyordu kursuni, duzgun tuyleri icinde

guvercin.Basn yana emis, sol gozunu Jonathan'a dikmisbakyordu. Bu goz, bu kucuk, yusyuvarlak, kahverengi,ortas siyah tekerlek korkunc bir gorunumdu. Kafatuylerinin ustunde, dikilmis bir dume gibi duruyordu,kirpiksiz, kassz, crlcplak, hic utanma bilmeyen bir dsadonukluu, dehset verici bir ackl olan bu goz;

ama ayn zamanda cekingen bir sinsilik vard gozde;gene ayn zamanda ne ack ne sinsi, yalnzca birfotoraf makinesinin, dsndaki butun s yutan, amaicinden tek bir sn yanstmayan objektifi gibi canszbir gorunum alyordu. Parlaklk, prlt yoktu bu gozde,canllktan bir kvlcm bile yoktu. Bakssz birgozdu. Ve Jonathan'a dikilmis duruyordu.Olesiye dehsete kaplmst - sonradan boyle anlatrdherhalde o an, ama dorusu bu olmazd, cunkudehset neden sonra gelmisti. Daha cok, olesiye birsasknlkt duyduu.15Belki bes, belki on saniye -ona hic bitmeyecekmis gibigelen bir sure- eli tokmakta, aya adm atmayakalkms, donmus gibi kapsnn esiinde kala-kalmst,

ne ileri ne geri gidebiliyordu. Sonra kucuk birhareket oldu. Guvercin ayak m deistirdi, yoksa biraztuylerini mi kabartt her neyse, ksa bir titreyisdolast vucudunu, ayn zamanda da iki gozkapa orttugozunun uzerini, biri asadan, biri yukardan,aslnda gercek gozkapaklar deil, yoktan olusuvermis ikidudak gibi gozu yutan, lastiimsi birtakm zarlar.


14/84

Goz bir an icin yok olmustu. ste ancak simdi sarsldJonathan korkudan, simdi dikildi saclar dehsetin takendisiyle. Bir admda geriye, odaya scrayp kapy

kapatt, guvercinin gozu yeniden aclmadan. Guvenlikkilidini cevirdi, yataa doru uc sarsak adm att, titreyetitreye oturdu, yurei yerinden kopacakms gibiatarak. Aln buz gibiydi, ensesinden, srtndan terlerinfskrdn hissediyordu. **lk dusuncesi, simdi bir kalp krizi ya da inme ya da enazndan havale gecirecei oldu, tam bu gibi seylerin

insann basna geldii yastasn, diye dusundu, ellisindensonra en ufak bir bahane yeter boyle bir bela icin.Sonra yanlamasna yataa brakt kendini, yorgan buzakesmiscesine titreyen omuzlarna cekti, sancy,gous ve omuz dolaylarndaki batmay (bir kere, aldtp el kitabnda okumustu, bunlarn enfarktusunsasmaz belirtileri olduunu) ya da bilincinin yavas yavasbulanmasn beklemeye baslad. Ama hic boyle birsey olmad. Kalbinin ats sakinlesti, kan gene eskisi gibiduzgun bicimde dolasmaya baslad basn,kollarn, ayaklarn, inmenin tipik belirtisi olan, felcebenzer duygu da kendini gostermedi. Jonathan ayakve el parmaklarn oynatabiliyor, yuz hareketle-16ri yapabiliyordu - organik ve norolojik acdan her seyin

yolunda olduunun bir isaretiydi bu.Buna karslk koca bir yn, birbiriyle ilintisiz mi ilintisizkorkunc dusunce, kara bir karga surusu gibiucusup duruyor, haykryor, kanat crpyordu kafasnnicinde, "sen bittin artk!" diye gakladklarduyuluyordu, "ihtiyarladn, hem de bittin, bir guvercinolesiye korkutabilir seni, bir guvercin seni gerisin


15/84

geri odana puskurtebiliyor, yere ykyor, tutsak ediyor.Oleceksin, Jonathan, oleceksin, hemen olmasa bileyaknda, hem yasadn hayat da yanls yasadn, carcur

ettin, baksana bir guvercin bile altustedebildikten sonra, oldurmelisin onu, ama olduremezsin,sinek bile olduremezsin sen, yok, sinek tamam,bir sinee, sivrisinee, bocee ancak gucun yeter, amascak kanl bir seyi, yarm kilo ceken, guvercin gibiscak kanl bir varl asla olduremezsin, bir insan yeresermek daha kolay gelir, pifpaf, ondan cabuk ne

var, ufack bir delik, alt milimetrelik bir delik acar etinde,temiz is, yasal, nefsi mudafaaya izin var,silahl koruma gorevlileri hizmet yonetmeliinin birincimaddesi, hatta yonetmelik emreder bunu, kimsesuclayamaz seni bir insan vurursan, gel gelelimguvercin oyle mi?, nasl vurulur bir guvercin?, kanatcrparguvercin denen sey, skalamak isten deil, olur rezaletdeil bir guvercine ates etmek, yasaktr, hizmetsilahnn geri alnmasna varr usu, gorevinin elindenalnmasna, hapse girersin bir guvercine ates edersen,hayr, olduremezsin, ama yasamak, onunla yasaman daolur sey deil, asla, bir guvercinin oturduu evdeinsan yasayamaz artk, kargasann, basbozukluun takendisidir guvercin, hic belli olmaz ne taraftan gelip

ne tarafa ucaca, penceleriyle yapsp gozunu gagalarGuvercin17/2insann, guvercin dur durak bilmeden pisleyen, ortalakorkunc bakteriler, sonra menenjit virusleri sacanbir seydir, yalnz kalmaz bir guvercin, baska guvercinleride ceker, cinsel iliskide bulunur ve coalr,


16/84

yldrm hzyla, bir guvercin ordusu kusatacak cevresini,odandan ckamaz olacaksn, aclktan oleceksin,kendi dsknda boulacaksn, tek caren pencereden

atlamak olacak, kulce gibi kaldrma ylacaksn,hayr, onu da gozun yemeyecek, odanda kapalkalacaksn, imdat diye baracaksn, itfaiye gelsin diye,mer-divenleriyle gelip de seni bir guvercinden kurtarsndiye, bir guvercinden, apartman alay edecek,butun mahalle alay edecek seninle, "bakn Mosyo Noel!"diye barp parmakla gosterecekler seni, "bakn

Mosyo Noel'i guvercinden kurtarmaya geldiler!" sonra dapsikiyatri kliniine gonderecekler; "Ah Jonathan,Jo nathan durumun umutsuz, battn sen Jonathan!"Boyle haykryor, gaklyordu kafasnn icinde kir seyler; okadar sasrms, caresizlie dusmustu ki Jonathan,baska ckar yol bulamamaktan, cocukluk gunlerinden buyana bir daha hic yapmad bir sey yapt, duaetmek uzere ellerini kavusturdu, "Tanrm, Tanrm," diyeyakard, "nicin terk ettin beni? Nicin beni boylecezalandryorsun? Goklerdeki Babamz, kurtar beni buguvercinden, Amin!" Gorulduu gibi doru durustbir dua deildi bu, daha cok, edindii pek kstl dineitiminden artakalms boluk porcuk anlardan olusanbir kekelemeydi butun soyleyebildii. Ama gene deyarar oldu, cunku dua etmek bir olcude zihnini

toplamaya zorlamst onu, kafasnda ucusankarmakarsk dusunceleri datmst. Baska bir seyin isedahacok yararn gordu: tam duasn bitirdiinde oyle karskonulmaz bir iseme ihtiyac his-18setti ki, birkac saniye icinde rahatlamann baska bir

yolunu bulmazsa uzerinde yatt yata, guzel celik


17/84

yayl siltesini, hele hele o guzelim gri haly kirleteceinibiliyordu. Bu dusunce butunuyle kendine getirdiJonathan'. nleyerek ayaa kalkt, kapya caresiz bir

baks frlatt... -hayr, bu kapdan gecemezdi, oallann cezas kus yok olmus bile olsa, tuvalete kadaryetisemezdi artk-, lavaboya yanast, bornozunuact, pijamasnn pantolonunu indirdi, musluu act velavaboya isedi.Daha once hic boyle bir sey yapt olmamst.Dusunmesi bile dehset: guzel, beyaz, prl prl

temizlenmis,vucut bakmna ve bulask ykamaya hizmet eden birlavaboya tutup isemek! Bu kadar alcalabile-cegini,vucudunun boyle bir gunah isleyebileceini asladusunemezdi. Simdiyse, bir yandan sidiinin hicbirsknt,tutukluk engeliyle karslasmadan aktn, suyla karspgurultular ckararak pis su borusunda kaybolduunugorunce, bir yandan da bedeninin asa-larndakibasncn hafiflediini hissettiinden, ayn andagozlerinden yaslar bosanverdi, o kadar buyuktu utanc.si bittiinde suyu bir sure daha aktt, lavaboyu,isledii rezaletin en kucuk izlerini bile yok etmek icin,svlastrlms bir temizleme tozuyla iyice sildi. "Birkereden bir sey olmaz," diye mrldand kendi kendine,

lavabodan, odadan ya da kendinden ozur dilemekister gibi, "bir kereden bir sey olmaz, bir kerelik birzorunluluktu bu, bir daha kesinlikle olmayacak..."Simdi yatsyordu. Silme isi, temizleyici sisesini ortadankaldrma, bezi skma -sk sk yapp alst,avutucu el isleri- klg duygusunu yerine getirmislerdi.Saatine bakt. Yediyi ceyrek gecmisti bile. Normal

19


18/84

^olarak yediyi ceyrek gece trasn bitirmis, yatanyapyor olurdu. Ama bu asr bir gecikme deildi,

gerekirse, kahvaltdan vazgecerek kapatabilirdi.Kahvaltdan vazgecerse -boyle hesaplyordu- her gunkuprogramna gore yedi dakika ileri bile gecebilirdi. Onemliolan yalnzca en gec saat sekiz beste odadanckmasyd, cunku sekizi ceyrek gece bankada olmasgerekiyordu. Gerci bu isi nasl yoluna koyacandaha bilmiyordu, ama onunde daha uc ceyrek saatlik bir

son-sure vard ya. Az deildi bu. Uc ceyrek saat,insan az once olumle burun buruna gelmis, enfarktustenguc bela kurtulmussa, cok zamand. Hele insan,dolu bir sidik torbasnn buyruu altnda deilse cift katuzunlukta zamand. Boylece o da, simdilik hicbirsey olmams gibi davranp her sabahki olaan islerineyonelmeye karar verdi. Lavaboya scak su dolduruptras oldu.Tras suresine iyice bir dusundu. "Jonathan Noel," dedikendi kendine, "sen iki yl Cinhindi'nde askerlikyaptn ve orada nice nazik durumlarn ustesinden geldin.Butun cesaretini, butun zekan toplar, gerektiibicimde onlemini alrsan, sansn da olursa bu odadanhuruc etmeyi basarrsn. Peki basarnca ne olur?Diyelim ki gercekten o irenc hayvann yanndan gecip

klna halel gelmeden merdivenlere ulastn, kendiniguvene aldn, sonra? se gidebilecek, butun gunu sasalim gecirebileceksin - ama sonra ne yapacaksn?Nereye gideceksin bu aksam? Geceyi neredegecireceksin?" Cunku guvercinle -hele bir kacmaybasarsnikincibir kere daha karslasmak istemedii, her ne olursa

olsun bu guvercinle ayn cat altnda, bir gun, bir


19/84

gece, bir saat bile yasayamayaca sarslmaz birkesinlikle ortadayd. Oyleyse bu geceyi, bel-20

ki bundan sonraki geceleri de, bir pansiyonda gecirmeyehazrlkl olmalyd. Buysa, yanna tras takmn,dis frcasn, deistirecek camasr almas gerekiyordemekti. Ayrca cek defterine de ihtiyac vard, hattabelki ne olur ne olmaz diyerek, banka cuzdanna da. Biniki yuz frank paras vard cari hesabnda. ki haftayeterdi, ucuz bir otel bulmas kosuluyla. O zaman

guvercin hala odasn abluka altnda tutuyorsabiriktirdii paraya dokunmas gerekecekti! Tasarrufhesabnda alt bin frank' vard, dunyann paras.Bununla aylarca otelde kalabilirdi. Ustelik maasn daalacakt ya, ayda uc bin yedi yuz frank net. Oteyandan yln sonunda Madam Lasalle'e sekiz bin frankodenmesi gerekiyordu, odann son taksiti olarak.Odasnn son taksiti; artk hic mi hic oturamayaca buodann. Nasl anlatrd derdini Madam Lasalle'e, sontaksiti ertelemesini isteyecek olsa? Herhalde pekdiyemezdi kadna: "Madam, size sekiz bin franklk sontaksiti odeyemiyorum, cunku aylardr otelde kalyorum,sizden alacak olduum odann kapsn birguvercin tutmus olduu icin." - Boyle diyecek hali yoktuherhalde... Derken aklna daha bes altn olduu

geldi, her biri rahat rahat alt yuz frank deerinde besNapoleon altn; 1958'de Cezayir savas srasndaalmst, enflasyon korkusuyla. Bu bes Napoleon altnnda yanna almay kesinlikle unutmamalyd. Bir deannesinin ince bir altn bilezii elindeydi daha. Bir detransistorlu radyosu. Bir de gumus kaplamal, kibarbir tukenmez kalem, Noel'de bankada calsan herkese

vermislerdi bir tane. Butun bu hazineleri satacak


20/84

olursa, cok tutumlu davranarak, yl sonuna kadar oteldekalabilir, gene de Madam Lasalle'e sekiz binfrank' odeyebilirdi. 1 Ocak'tan sonra durum duzele-

21cekti gene, odann sahibi oluyordu ya, kira odemesigerekmeyecekti artk. Belki de guvercin kstan sackmazd. Ne kadar yasard bir guvercin? ki yl, uc yl,on yl? Ya ihtiyar bir guvercin idiyse? Belki bir haftaicinde olurdu? Belki bugun olurdu? Belki de srf olmekicin gelmisti...

Tras bitirmisti, lavabodaki suyu bosaltt, lavaboyutemizleyip gene su doldurdu, belden yukarsn,ayaklarn ykad, dislerini frcalad, suyu gene bosaltt,bezle silip temizledi. Sonra yatan yapt.Dolabn altnda, kirli camasrlarn saklayp ayda bircamasr salonuna tasd eski bir mukavva bavulvard. Onu cekti, bosaltp yatan ustune koydu. Bu,1942'de Charenton'dan Cavaillon'a gelirken elindeolan bavulun ta kendisiydi, 1954'te Paris'e gelirkenelinde olan bavul. Bu eski bavulun yatan ustunde*durduunu gorup de icini, kirli deil temiz camasrla, bircift iskarpin, temizlik malzemesi, utu, cekdefteri, altnlarn doldurmaya basladnda -yolculuackarms gibi- gelip yaslar durdu gene gozlerine,ama bu kez utanctan deil, caresizlikten. Sanki hayat

icinde otuz yl geriye frlatlms gibi geliyordu, sankihayatnn otuz yln kaybetmis gibi.Bavul hazrlama isini bitirdiinde saat sekize ceyrekvard. Giyindi, once her zamanki uniformay: gripantolon, mavi gomlek, deri ceket, tabanca klfl derikemer, gri kasket. Sonra guvercinle olabilecekkarslasma icin onlemini ald. icinde en cok irenti

uyandran sey hayvann, vucudunun bir tarafna


21/84

deebile-cei, sozgelimi ayak bileini gagalayaca, yada havalanarak ellerine ya da boynunadokunabilecei, hatta o penceli koca ayaklaryla ustune

konabilecei dusuncesiydi. Onun icin hafif olaniskarpinlerini deil, as-22lnda yalnz ocak ve subatta kulland, kuzu postlu,uzun konclu kaba cizmelerini giydi, kslk paltosunagirip asadan yukarya bir guzel ilikledi, bir yun atkyboynuna dolayp cenesine kadar cekti, elleriniy-se

muflonlu eldivenleriyle korudu. Sa eline semsiyesiniald. Bu donanm icinde sekize yedi dakika kala,odasndan huruc harekatna girismek uzere hazrdurumdayd.Uniformasnn kasketini ckarp kulan kapya dayad.Hicbir sey duyulmuyordu. Kasketini gene basnagecirdi, iyice alnna bastrd, bavulu alp kapnn yannahazr etti. Sa elinin serbest kalmas icinsemsiyeyi bileine ast, sa eliyle tokma, sol eliyleguvenlik kilidinin dumesini kavrad, kilidin dilinicekerken kapy azck aralad. Dsary gozetledi.Guvercin kapnn onunde deildi artk. Oturduu cinininustunde simdi bes frank buyukluunde zumrutyesili bir leke ile kucucuk, beyaz, kap aralndan gelenesintiyle hafifce titreyen bir hav tuyu vard.

Jonathan'n irentiden ici urperdi. icinden gelenekaplsayd hemen kapy vurur kapatrd. cguduseleilimi geri cekilmek istiyordu, guvenli odaya cekilmek,dsardaki o korkunc seyden kacmak. Ama sonra,orada bir tek deil, orada bircok lekelerin daha olduunugordu. Koridorun gorebildii parcasnabastanbasa bu zumrut yesili, nemli nemli prldayan

lekeler saclmst. Derken garip bir sey oldu:


22/84

irencliin cokluu Jonathan'n ylgnln deil de,tersine, direnme istencini guclendirdi: O tek leke, otek tuy karssnda herhalde geri cekilir, kapy smsk

kapatrd, ilelebet. Ama guvercinin gorduukadaryla butun koridoru scp batrms olmas -o nefretlikolgu-23nun bu olcudeki genellii- butun cesaretini seferber etti.Kapy iyice act.O zaman gordu guvercini. Sa tarafta, bir bucuk metrelik

bir uzaklkta oturuyordu, koridorun en sonunda,bir koseye sksms olarak. Cok az sk dusuyordu oraya,Jonathan da yalnzca ksack bir baks frlatt oyone doru, oyle ki uyuyup uyumadn, gozunun ackm kapal m olduunu anlayamad. Hic de bilmekistemiyordu zaten hic. Ona kalsa hic mi hic gormemisolmay yelerdi. Bir kere, tropik hayvan dunyasuzerine olan kitapta belli hayvanlarn, en bastaorangutanlarn insanlara, ancak gozlerinin icine baklncasaldrdklarn okumustu; kendilerini gormezden geleneilismiyorlard. Belki bu, guvercinler icin degecerliydi. Ne olursa olsun, Jonathan guvercin artkortada yokmus gibi davranmaya, en. azndan ona birdaha bakmamaya karar verdi.Bavulu yavasca iterek koridora ckard, yavas |yavas,

yesil lekelerin arasndan gecirerek. Sonra semsiyeyiact, sol eliyle gosunun, yuzunun onunde bir kalkan gibitutarak ve yerdeki lekelere surekli dikkat ederekkoridora ckt, kapy arkasndan cekti. Simdi gene de,hicbir sey olmams gibi davranaca yolunda verdiibutun kararlara ramen korku kaplyordu icini, kalbininats ta boazna vuruyordu; hele eldivenli


23/84

parmaklaryla anahtarlarn cebinden hemen ckara-maynca sinirden oyle bir titremeye baslad kineredeyse semsiye elinden kayacakt, sa eliyle

semsiyeyi kavrayp omzuyla yana arasna skstrmayakalknca da anahtar yere dusmesin mi, kl pay sasrsalekelerden birinin tam orta yerine dusecekti,anahtar kaldrmak icin eilmesi gerekiyordu, anahtarsonunda elinde sk sk tutmay basardnda ise,ancak heye-24

candan uc kere delii skaladktan sonra kilidin icinde ikikere cevirmeyi basard. O anda, arkasnda birkanat crpma duyar gibi olmustu. Yoksa yalnzcasemsiyeyle duvara m carpmst? Ama sonra geneduydu osesi, kesindi, ksa, kuru bir kanat crpma, iste o za-. manpanie kapld. Anahtar kilitten bir acele cekti,bavulu kapt gibi frlad. Aclms semsiye duvarasurtuyor, bavul obur odalarn kaplarna carpyordu,koridorun ortasnda ack pencerenin kanatlar yolunukesiyordu, syrlp yandan gecti, bir hsmla cektisemsiyeyi arkasndan, ama oyle bir cekis ki bez parcaparca oldu, umurunda bile deildi, gozu hicbir seygormuyordu kacmaktan baska, kacmak, kacmak.Ancak merdivenin basna geldiinde bir anlna durdu,

eline ayana dolasan semsiyeyi kapamak icin vegeriye bir baks frlatt: Sabah gunesinin parlak sklarpencereden giriyor, koridorun alacakaranlndakeskin cizgilerle snrlanms bir kutle olusturuyorlard.Pek gorulemiyordu arkas, ancak Jonathan gozleriniksp zorlanarak baktnda gordu guvercinin karanlkkosesinden ayrlp ileri doru aceleci, sarsak birkac


24/84

adm attn, sonra gene oturduunu, tam kendi odakapsnn onune.Dehset icinde arkasn donup merdiveni inmeye baslad.

Bu anda emindi bir daha hic donemeyeceinden.|^25ndii her basamakta biraz daha sakinlesti. kinci katnsahanlnda icini birdenbire basan ates dalgas,kslk paltonun, boyun atksnn hala srtnda, kurklucizmelerin hala ayanda olduunu getirdi hatrna.

Her an, buradaki ekabir dairelerinin arka merdiveneaclan kaplarndan, alsverise giden bir hizmetci kz,ya da bos sarap siselerini kapsnn onune brakanMosyo Rigaud, ya da, olur ya, hangi nedenle olursaolsun, Madam Lasalle ckabilirdi -erken kalkard MadamLasalle, simdi de ayaktayd bile, kahvesinin kes*kin kokusu butun merdivenleri tutmustu- ve i^te MadamLasalle, mutfann arka kapsn acverecek-ti,karssnda, merdivenin basnda duruyor olacaktJonathan, kzgn m kzgn Austos gunesinde guluncmugulunc ks klna burunmus olarak - bu olcude birdensizliin ustune, hicbir sey olmams gibi cekipgidemezdi elbet, bir acklama yapmak zorunda kalacakt,ama nasl acklasnd? O anki gorunusu icin ele

gelir bir acklama yoktu. Ancak deli diye baklabilirdikendisine. Belki deliydi.Bavulu indirdi, icinden iskarpinleri ald, bir cabukeldivenleri, paltoyu, boyun atksn, cizmeleri ckard;iskarpinleri giydi, boyun atksn, eldivenleri, cizmeyibavula yerlestirdi, paltoyu koluna ast. Simdikansnca, varl herkesler icin hakllk kazanms

oluyordu. Gerekirse her zaman, elbiselerini ykama-


25/84

26ya, paltosunu da temizlemeye goturduunu ilerisurebilirdi. Gozle gorulur bicimde rahatlams olarak

merdivenleri inmeye devam etti.Arka avluda, bos cop bidonlarn kucuk bir arabaylacaddeden iceri doru getirmekte olan conciergekadna rastlad. Hemen sucustu yakalanms hissettikendini, hemen admlar yavaslad. Merdivenlerinkaranlna cekilemezdi artk, kadn kendisini gormustubile, ilerlemek zorundayd. "Gunaydn, Mosyo

Noel," dedi, Jonathan bilincli bir atlganlkla yanndangecerken."Gunaydn, Madam Rocard," diye mrldand Jonathan.Bundan fazla konusmazlard birbirleriyle. On yldr -o kadar olmustu kadn apartmana gireli bir kere bile"Gunaydn, Madam"dan, "yi aksamlar, Madam"dan,kendisine gelen postay verirken de "Tesekkurler,Madam"dan baska bir sey dememisti ona. Bir alpveremedii olduundan deil. Sevimsiz biri deildi kadn.Selefinden, selefinin selefinden deisik birideildi. Butun concierge'ler gibiydi; yasn kestirmekolanaksz, krklarn sonu ile altmslarn sonu arasndabir sey; butun concierge'ler gibi koridorda ayaklarnsuruyen, vucut bakmndan sismanca, teni kirecbeyaz, kokusu rutubetli. Cop bidonlarn iceri ya da

dsar tasmyor, merdiveni temizlemiyor ya da bircabuk alsverisi gormuyorduysa caddeyle avluarasndaki gecide bakan kucuk odasnda, floresan saltnda oturur, bir yandan televizyonu calsr dururkendikis diker, utu yapar, yemek pisirir ve ucuz krmzsarabyla vermutunu dikerdi basna, tpk baska herhangi bir concierge kadn gibi. Hayr, gercekten bir

alp veremedii yoktu onunla. Yalnz azck, genel


26/84

1 Kapc (Cev.)27olarak concierge'lerle bir alp veremedii vard, cunku

concierge'ler, mesleklerinden oturu obur insanlarsurekli gozleyen insanlard. Ozel olarak da MadamRocard, ozel olarak onu, Jonathan' surekli gozleyenbiriydi. Madam Rocard'n yanndan, onun haberiolmadan, en ksa, en belli-belirsiz turden de olsa birbaksma yakalanmadan gecmek butunuyle imkanszd.Odasnda, sandalyesinde otururken uyumus bile olsa

-ki bu ozellikle ole sonrasnn erken saatleriyle aksamyemeinden sonra gorulurdu- giris kapsnn hafifcegcrdamas onu birkac saniyeliine uyandrp geceninfarkna vardrmaya yeterdi. Dunyada hicbir insanJonathan' Madam Rocard kadar sk ve kesin bicimdealglamamst. Arkadaslar yoktu hic. Bankada,envantere dahil olduu soylenebilirdi neredeyse.Musteriler, tablolarla on plana canllk katmak icia konanfigurler gibi gorurlerdi onu, kisi olarak deil.Supermarkette, sokakta, otobuste (ne zaman biniyordukiotobuse!) sradanl, obur insanlarn bir kitle olusuylasalanms oluyordu. Yalnz ama yalnz MadamRocard tanyordu onu, her gun karslasnca o olduunubiliyor, her gun en az iki kere o cekinme tanmaz

dikkatini yoneltiyordu Jonathan'a. Bu arada onunyasays uzerine ne ozel bilgiler edinmiyordu ki: negiymis olduu, gomleini haftada kac kere deistirdii,saclarn ykayp ykamams olduu, aksam yemeiicin eve ne getirdii, postadan bir sey gelip gelmedii vegelmisse kimden olduu. Ve iste Jonat-han,soylediimiz gibi, gercekten Madam Rocard'la kisisel

olarak hicbir alp veremedii yokken ve onun srsaymaz


27/84

bakslarnn kesinlikle kisisel merakndan deil,mesleksel sorumluluk duygusundan kaynaklandnpekala bildii halde, gene de bu bakslarn ken-

28di uzerinde sessiz bir suclama gibi toplandn hisseder,Madam Rocard'n yanndan her gecisinde -buncayl sonra bile- icinde ksa, scak m scak bir kzgnlkdalgas kabarrd: Ne halt etmeye gozetliyor benigene? Ne diye denetimden geciriliyorum gene? Niye birkere olsun gormemezlik edip kendi butunluumu

brakmyor bana? Niye bu kadar yanaskan oluyor buinsanlar?Hele bugun, olan olaylar nedeniyle ozellikle duyarlolduundan, bir de, varlnn rezaletini bir bavul vebir kslk palto gibi goz ard edilemeyecek nesnelerbiciminde yannda tasdndan, Madam Rocard'nbakslarna yakalanmak ozellikle yaralayc olmus, herseyden once de "Gunaydn, Mosyo Noel!" diyeseslenisi alayn dikalas gibi gelmisti ona. Derken icinde,onune her zaman guvenlice set cekmeyi basardo kzgnlk dalgas birden tast, kabarp ack ofkeyedonustu ve Jonathan daha hic yapmad bir sey yapt:Madam Rocard'n yanndan gecmis gitmisken durdu,bavulunu yere indirdi, ustune paltosunu koydu vearkasna dondu; dondu, cunku kesin kararlyd kadnn

baksndaki, seslenisindeki snr tanmazla sonundakars koymaya. Ne yapacan ya da ne soyleyeceinidaha bilmiyordu ona doru yururken yalnzca bir seyyapacan, soyleyeceini biliyordu. Setini asan kzgnlkdalgas kadna doru tasyordu onu, cesaretiysesnrszd.Kadn cop bidonlarn yerine koymus, odacna donmek

uzereydi, Jonathan yolunu kestiinde, avlunun


28/84

hemen hemen tam ortasnda. Birbirlerine asa yukaryarm metre uzaklkta durdular. Jonathan kadnnkirec yuzunu daha hic bu kadar yakndan gormemisti.

Tombul yanaklarnn ustundeki deri alabil-29diine narin bir seymis gibi gorundu gozune, eski, k-rlganlasms ipek gibi, gozlerinde, kahverengigozlerindeyse,yakndan bakld zaman, o batc yanas-kanlktan eserkalmamst, tersine, daha cok bir

yumusaklk, neredeyse genc kzms bir urkeklik vard.Ama Jonathan bu ayrntlarn olusturduu -vemadamn, kafasnda cizili resmine tabii pek az uyan-gorunume kaplmad. Yapt cksa daha resmi bireda vermek icin parmann ucuyla uniformasnnkasketine dokunarak, oldukca keskin bir sesle: "Madam,"dedi, "Size soyleyeceim bir cift sozum var." (Bu andahala bilmiyordu soyleyecei seyin aslnda neolduunu.)"Evet, Mosyo Noel?" dedi Madam Rocard ve basnkucuk, titreyen bir hareketle geriye yaslad.Kusa benziyor, diye dusundu Jonathan, korku icindekikucuk bir kusa. Soylediklerini keskin bir ses tonuylatekrarlad: "Madam, size soyleyeceim *su-dur...", sonra,onu hala one iten kzgnln, kendi katks

olmadan su cumleye donustuunu izledi, kendi desasarak: "Oda kapmn onunde bir kus bulunmaktadr,Madam," sonra somutlastrarak "bir guvercin, Madam.Oda kapmn onunde, cinilerin ustune konmus."Ancak bu noktada basard bilincaltndan gelirmiscesinekaynayp dokulen konusmasna dizgin vurup onu,acklayc bir ek ile belli bir yone cevirmeyi: "Bu guvercin,

Madam, altnc katn butun kori-. doruna


29/84

pislemis bulunuyor."Madam Rocard birkac kere ayak deistirdi, basn birazdaha ensesine yaslayarak sordu: "Nereden geliyor

guvercin, Mosyo?""Bilmiyorum," dedi Jonathan. "Herhalde koridorpenceresinden girmis olacak. Pencere ack. Pen-30cere surekli kapal kalmaldr. Bina yonetmeliinde boyleyazar.""Herhalde orencilerden biri act," dedi Madam Rocard,

"scaktan.""Olabilir," dedi Jonathan. "Gene de surekli kapalkalmas gerekir. Frtna ckarsa carpp krlabilir. 1962yaznda oldu bu bir kere. O zaman yuz elli frankamaloldu camn yerine yenisini takmak. O zamandan beribina yonetmeliinde yazldr, pencerenin daima kapalkalmas gerektii."Gerci surekli olarak bina yonetmeliine dikkatcekmesinde gulunc bir yan olduunun farkndayd.Guvercinin iceri nasl girebilmis olduu da hicilgilendirmiyordu onu. Guvercin uzerine daha ayrntlkonusmay hic istemiyordu, bu korkunc sorun yalnzkendisini ilgilendirmez miydi zaten. Madam Ro-card'nsaygsz bakslarna duyduu kzgnl dsa vurmakistiyordu, baska hicbir sey deil, bu istei de ilk

soyledii cumlelerle olmustu. Simdi kzgnlk din-misti.Simdi bilemiyordu nasl devam edeceini."Eh, o zaman guvercini kovup pencereyi kapamal," dediMadam Rocard. Bunu, dunyann en kolay isiymisde yapnca her sey yoluna girermis gibi soylemisti.Jonathan susuyordu. Baks kadnn gozlerininkahverengi derinliklerine yakalanms, bu derinliklerde

yumusak, kahverengi bir bataklktaymscasna


30/84

gomulecek gibi oluyordu; bir an gozlerini kapamasgerekti yeniden ckabilmesi, hafifce oksurup sesiniyeniden bulabilmesi icin.

"Oyle ki..." diye baslad, bir daha oksurdu, "oyle ki, heryan obek obek pislik. Bir suru yesil yesil obekler.Tuyler de var. Butun koridoru kirletmis. Bu asl sorun."31t "Tabii, Mosyo," dedi Madam Rocard, "koridorutemizlemek gerek. Ama ilk is olarak guvercini kovmak""Evet," dedi Jonathan, "evet, evet..." Bu arada

dusunuyordu: Ne demeye getiriyor? Ne istiyor? Nicin,guvercini kovmak, diyor, kim? Guvercini benim kovmamgerektiini mi soylemek istiyor? Dilerdi ki MadamRocard'la konusma yurekliliini hic gostermemis olayd."Evet, evet," diye kekelemeye devam etti, "kov...kovmal. Ben... ben kendim kovardm coktan, ama frsatbulamadm. Acelem var. Gorduunuz gibi, camasrmyanmda bugun, paltom yanmda. Paltoyutemizleyiciye gotureceim, camasrlar camasrhaneye,sonra ise gideceim. Cok acelem var. Madam,onun icin kovamadm guvercini. Sadece vukuat size.haber vereyim dedim. Her seyden once pisliklerdendolay. Koridorun guvercin dsksyla pislenmis -olmasbas sorundur ve bina yonetmeliine aykrdr. Binayonetmeliinde koridorun, merdivenin ve tuvaletin hep

temiz tutulaca yazldr."Omrunde hic bu kadar sacma sapan bir konusmayaptn hatrlamyordu. Yalanlar en kaba bir ackseciklik icinde goz onune ckyormus gibi geliyor,boylece ortmeleri gereken biricik gercek: yani kendisininhic ama hicbir zaman guvercini koyamayaca, tersine,guvercinin onu coktan kovmus olduu gercei en


31/84

asalk bir bicimde ortaya ckms oluyordu: MadamRocard bu gercei soylediklerinden duyupckaramadysa

bile, simdi kesinlikle yuzunden okuyabilirdi, cunku icineatesler bastn, kann basnayukseldiini, yanaklarn utanctan kpkzl olduunuhissediyordu.32Ama Madam Rocard hicbir sey fark etmemis gibiyapyordu (yoksa gercekten hicbir sey fark etmemis

miydi?) soyle demekle yetindi: "Uyarnza tesekkurederim, Mosyo. Bir ara bakarm o ise," basn indirdi,Jonathan'n cevresinden dolasarak odasnn yanndakituvalet kulubesine doru ilerledi ayaklarnsuruyerek ve iceri girip gozden kayboldu.Jonathan arkasndan bakt, icinde onu birisininguvercinden kurtarabilecei uzerine herhangi bir umutdaha kalms idiyse o da bu keder verici sahneyle,tuvaletine girip kaybolan Madam Rocard'la birlikte yokolmustu. "Bakaca filan yok," diye dusundu, hicbir seyebakaca yok. Hem nicin baksn ki? Alt tarafconcierge'llk onun isi, concierge olarak da merdivenlekoridoru supurmek ve haftada bir kere ortak helaytemizlemekle yukumlu, guvercin kovalamakla deil.Oleden sonraya kalmaz icer vermutunu sarhos olur,

butun olan biteni de unutur, daha simdiden, su andaunutmadysa eer...1 Kapclk.Guvercin 33/3tJonathan gecikmeden, saat sekizde bankannonundeydi, mudur yardmcs Mosyo Vilman ile bas

kasadar


32/84

Madam Roques gelmeden tam bes dakika once. Cumlekapsn birlikte actlar: Jonathan dstaki surguluparmakl, Madam Roques dstaki kursun gecmez caml

kapy, Mosyo Vilman icteki kur-sun-gecmez camlkapy. Sonra Jonathan ile Mosyo Vilman anahtarlarylaalarm duzenini devreden ckard, Jonathan ileMadam Roques bodrum katnn cift kilitli yanmazkapsn act, Madam Roques ile Mo?-yo Vilman,birbirlerini tamamlayan anahtarlaryla kasa dairesiniacmak icin bodruma inip gozden kaybolurken, bu

arada bavulu, semsiyeyi, paltoyu tuvaletlerin yanndakigardroba kilitlemis olan Jonathan da ic camlkapnn yannda yerini alp birer ikiser gelen memurlar,elektrik duzeniyle biri dstaki oburu icteki zrhlkapnn kilidini birbiri ardnca nobetlese acan ikidumeye basarak iceri ald. Saat sekiz krk beste butunpersonel toplanmst, herkes giselerin arkasndaki, kasabolmesindeki, ya da yazhanelerdeki yerineyerlesmis, Jonathan da, dsarda cumle kapsnnonundeki mermer basamaklarda tutaca nobetinegecmek uzere bankadan ckmst. Asl gorevi baslyordu.Jonathan'n bu gorevi, otuz yldan beri, oleden oncesaat dokuzdan on uce, oleden sonra da saat on34dort otuzdan on yedi otuza kadar cumle kapsnn

onunde ayakta dikilmekten ya da cok cok, olculuadmlarla uc mermer basaman en altta olan uzerindebir asa bir yukar yurumekten baska hicbir seyolmamst. Saat dokuz bucua doru, bir de saat on altotuz ile on yedi arasnda, Mosyo RoedePin,mudurun, siyah limuzininin gelisi ya da gidisi yuzundenkucuk bir kesinti olurdu. Bu, mermer basamaktaki


33/84

yerinden ayrlmas, banka binas boyunca arka avlunungiris kapsna doru on iki metre kadar kosturmas,ar celik parmaklkl kapy itip acmas, saygl bir selam

icin elini kasketinin siperliine tutmas velimuzinin gecmesini beklemesi demekti. Buna benzer birsey, kusluk ya da ikindi uzeri, 'Brink DeerliTasmalar Servisi'nin mavi, zrhl kamyoneti gelince deolabilirdi. Ona da celik parmakln aclmasgerekiyordu, onun icinde oturanlara da bir selam jestidusuyordu, tabii bu, avucunu dumduz acp kasketin

siperliine kaldrd zamanki kadar saygl bir jest deil,daha kacamak, isaret parmayla siperlie fiskeatar gibi bir meslektas selam jestiydi. Baska hicbir seyolmazd. Jonathan yerinde durur, onune bakar vebeklerdi. Kimi zaman gozlerini ayaklarna dikerdi, kimizaman karsya, caddenin obur tarafndaki kafeye.Kimi zaman en alt mermer basaman ustunde yediadm sola yedi adm saa gider, ya da en altbasamaktan ayrlp ikinciye dikilir, kimi zaman da, gunescok fazla yakyor, scak vucudunun olanca suyunukasketinin cemberine doru bastryorsa, cumlekapsnn ustundeki sundurmann golgeledii ucuncubasamaa trmand bile olurdu, sonra orada, kasketiniazck ckarp kolunun yeniyle nemli alnnsildikten sonra dikilir, bakar, beklerdi.

35Bir kere, emekli olana kadar bu uc mermer basamaktaayakta durarak yetmis bes bin saat gecirmisolacan hesaplamst. O zaman kesinlikle butunParis'teki -belki de butun Fransa'daki-, bir ve ayn yerdeen uzun sure durmus insan olacakt. Belki olmustu bilesimdiden, mermer basamaklarda ancak elli bes bin


34/84

saat gecirdii su sra bile. Oyle ya, sehirde pek azkadrolu bekci kalmst. Bankalarn cou tesis korumasirketi denen yerlere abone olmuslar, kaplarnn onune

onlarn gonderdii su genc, ayrk bacakl, tersbaksl tipleri dikiyorlard, bunlarn yerini de hemen birkacay, hatta cou zaman birkac hafta sonra baska,ayn onlar gibi ters baksl baska herifler alyordu -soylendiine gore, is psikolojisi nedenleriyle: Birbekcinin dikkati, dendiine gore, cok uzun zaman bir veayn yerde gorev yaparsa azalrms; cevresinde

olup bitenlere kars duyarl korelirmis; bekci tembelle-'sir, kaytszlasrms, boylece de odevlerindeyararsz hale gelirmis...Hepsi sacma! Jonathan biliyordu dorusunu: Bekcininuyankl daha birkac saat gecince sonuyordu.Cevresini, hele bankaya giren yuzlerce insan daha ilkgunden baslayarak bilincli bicimde zaten alglamazoluyordu, hem bu gerekli de deildi, cunku bir bankasoyguncusunu nasl olsa banka musterisinden ayrtedemezdi insan. Haydi bekci bunu basarsa dasoyguncunun onune atlsa - daha tabanca kabzasnnguvenlik kaysn bile cozmeye frsat bulamadan, coktanvurulup yere serilmis, olmus olurdu, cunkusoyguncunun elinde bekciye gore, giderilmesi olanakszbir avantaj vard; baskn yapan taraf olmak.

Bir sfenks gibi -boyle geliyordu Jonathan'a (cunku bir arakitaplarndan birinde sfenksler uzerine bir36seyler okumustu)- bir sfenks gibiydi bekci. Yapt etkieylemiyle deil, srf vucutca varl yoluylaoluyordu. Bu varln ve yalnzca bu varln,ckaryordu soyguncu olabilecek kisinin karssna.

"Benim


35/84

yanmdan gecmek zorundasn," der sfenks, mezarhrszna, "sana engel olamam, ama gecmek zorundasnbenim yanmdan; hele bir cesaret et, o zaman tanrlarn,

firavunun ruhunun ocu uzerine yaacak!"Bekciyse: "Benim yanmdan gecmek zorundasn, sanaengel olamam, ama cesaret edecek olursan benivurman gerekecek, o zaman da mahkemelerin ocuuzerine yaacak cinayetten hukum klnda!"Tabii pekala biliyordu Jonathan, sfenksin elinde bekciyeoranla cok daha etkili yaptrmlar olduunu.

Tanrlarn ocu gozdam veremezdi bir bekci. Hem,soyguncunun yaptrmlara kulak asmamas halinde desfenks bir tehlikeye atlyor deildi. Bazalttand o, somkayadan oyulma, madenden dokulme, ya da tas tasustune skca orulmus. Mezar soygunundan sonra, banamsn demeden bes bin yl daha yasard... oysabekci bir banka soygunu girisiminden daha bes saniyesonra cann vermekten kacnamazd. Gene debirbirlerine benziyorlard, Jonathan'n kansnca, sfenkslebekci, cunku ikisinin gucu de aracsal deilsimgeseldi. Ve yalnzca, butun gururunu, butunozsaygsn olusturan, ona guc ve direnc veren, onuuyanklktan, silahtan ya da kursun-gecirmez camdandaha iyi koruyan bu simgesel gucun bilinciyledikiliyor ve otuz yldan beri nobet tutuyordu Jonathan

Noel, bankann onundeki mermer basamaklarda,korkusuzca, kendinden en kucuk bir hosnutsuzlukduymadan, yuzunde ters bir baks olmadan, bugunegelene kadar.37 -Ama bugun her sey baskayd. Bugun Jonathan o sfenksdinginliini takmamyordu bir turlu. Daha birkac


36/84

dakika sonra vucudunun yukunu ayak tabanlarnda acverici bir basnc olarak duymaya baslams, arlnbir ayandan oburune, sonra gene ilkine vermis, bu

yuzden hafiften bir sersemlie kaplms, bugune kadarparmakla gosterilecek kadar sasmaz dik durusuylakoruduu dengesi bozulmasn diye kucuk admlar atmakzorunda kalmst. Birdenbire kasnmaya da baslamstkalcalar, gosunun yanlar, ensesi. Bir sure sonraaln kasnmaya baslamst, sanki, kslar bazen olduuuzere kurumus da catlams gibi, oysa adamakll

scakt simdi, ustelik saat dokuzu ceyrek gece pekgorulmeyecek kadar scak, alnysa ancak saat on birotuza doru olabilecek olcude slanmst... kollar, gosu,srt, bacaklarndan asas, deri olan* her yerikasnyordu, bir kasyabiiseydi rahat rahat, hrsla; amahic olur muydu simdi bir bekcinin uluortakasnmas! O da derin soluk ald, gosunu sisirdi,kamburunu ckard, srt kaslarn gevsetti, omuzlarnkaldrp indirdi, rahatlamak icin bedenini boyle boyleicinden elbisesine surttu. Ne var ki bu alslmadkkvranmalar, kaslmalar gene o sersemlii arttrd, artkyanlara doru att o kucuk, destek arayanadmlar da yetmez olunca Jonathan heykelimsi nobetdurusunu, alskanlnn tersine, daha saat dokuzbucuk olup da Mosyo Roedel'in limuzini gelmeden

brakp asa yukar yurumeye gecmek zorunda kald,yedi adm sola, yedi adm saa. Bu arada baksn ikincimermer basaman on kenarna takp guvenli birray uzerindeki bir vagoncuk gibi bir ileri bir gerikaydrmaya, boylece mermer basamak kenarnn butekduze benekli, hep ayn kalan goruntusu ile icinde,ozle-

38


37/84

mini cektii ve ona vucudunun arln, derisininkasntsn, hepsi bir yana, bedenini de zihnini de elindetutan su garip kargasay unutturabilecek olan sfenks

dinginliini salamaya calst. Ama elinden gelen birsey yoktu. Vagoncuk surekli raydan ckyordu. Her gozkrpsnda baks o lanet kenardan ayrlp baska birnesneye scryordu; kaldrmdaki bir gazete parcasna;mavi corap icindeki bir ayaa; icinde ekmekler olanbir alsveris arabasna; ds cam kapnn tokmana;karsdaki kafede tutun rejisinin parlak krmz eskenar

dortgen isaretine, bir bisiklete, bir hasr sapkaya, biryuze... Ve hicbir yerde basaram-yordu bu baks biryere yapsmay, ona destek ve dorultu verecek yeni birnirengi noktas bulmay. Tam sa kolda hasrsapkaya ayarlanmsken bir otobus gelip cekiyordu bakscaddenin soluna doru, daha birkac metre sonrada beyaz, ustu ack bir spor arabaya devrediyordu,araba cadde boyunca saa, bu arada hasr sapkannkaybolduu tarafa doru suruk-luyordu - goz sapkaybosu bosuna yaya kalabalnda, sapka ynndaaryor, bu arada bambaska bir sapkann kenarndasalnan bir gule taklyor, kendini koparyor, genegerisin geri kaldrm kenarna dusuyor, gene yerindeduramyor, dolasmaya devam ediyordu, dur durakbilmeden, noktadan noktaya, lekeden lekeye, cizgiden

cizgiye... Sanki bugun havada, insann ancaktemmuzun en scak ole sonlarndan bildii gibi birgunyalm vard. Nesnelerin onunde saydam tullertitresiyordu. Binalarn cizgileri, catlarn mahyalar, srtlaryakc renklerle parldyordu, ama aynzamanda bulanktlar da, sanki tarazlanms gibi.Kaldrmn kenarndaki su oluu, kare bicimli taslarnn

arasndaki dereler -her zaman cetvelle cizil-


38/84

39mis gibiyken- simdi sltl, ylan gibi kvrmlaryapyorlard. Kadnlarma bugun hepsi cart renkli

elbiselergiymise benziyordu, alev alev geciyorlard onunden,baks kendilerine katlmaya zorluyorlar, amaustlerinde kalmasna da izin vermiyorlard. Hicbir seyinds cizgileri ack-secik belli deildi artk. Bakshicbir seye balamak mumkun deildi. Her sey bir peltegibi titresiyordu.

Gozlerimde bir sey var, diye dusundu Jonathan. Bir geceicinde miyop olmusum. Bana bir gozluk gerek.Cocukken bir kere gozluk takmas gerekmisti, kalndeildi, eksi sfr yetmis bes numara, sada da soldada. Cok garipti, miyopluun simdi yeniden, bu ilerlemisyasnda basna dert olmas. Yaslannca daha cokhipermetrop olur insan, diye okumustu bir yerde, olanmiyopluk da azalr. Belki de kusuru klasik birmiyopluk deil, gozlukle artk hic mi hic ustesin* dengelinemeyecek bir seydi: katarakt, glokom, atabakacozulmesi, goz kanseri, gorme sinirini skstran bir beyintumoru...Bu dehset verici dusunceye o kadar dalmst ki,tekrarlanan ksa bir klakson sesi bile bilincine dorudurust

ulasamad. Ancak dorduncu ya da besinci seferinde -simdi uzun uzun calnyordu klakson- isitti, tepkigosterip basn kaldrd: Evet, karssnda gercekten,Mosyo Roedel'in siyah limuzini durmuyor muydu demirkapnn onunde! Bir daha klakson caldlar, hatta,dakikalardr bekliyorlarms gibi el salladlar. Demirkapnn onunde! Mosyo Roedel'in limuzini! Yaklastn

fark etmedii olmus muydu hic? Baska zaman olsa,


39/84

bakmas bile gerekmezdi, hissederdi geldiini, motorunmrltsn duyard, uykuda bile olsa,40

bir kopek gibi uyanrd Mosyo Roedel'in limuziniyaklasnca.Acele etmek deil, uctu oraya doru -neredeysedusecekti telasndan-, demir parmaklkl kapy geriyeitti, selam durdu, gecmesini bekledi; kalbininzonkladm, kasketin siperindeki elinin titrediinihissediyordu.

Kapy kapayp bina girisine donduunde kanter icindekalmst. "Mosyo Roedel'in limuzinini atladn," diyemrldand ylgnlktan titreyen bir sesle kendi kendine,sonra havsalas almyormuscasna tekrarlad:"Mosyo Roedel'in limuzinini atladn, farkna bilevarmadn, gorevini cok fena savsakladn, kor olmaklakalmamssn, sarsn sen, bitmissin, yaslanmssn,bekci olarak hic ise yaramazsn artk."Mermer merdivenin en alt basamana gelmisti, trmanpyeniden durusunu taknmaya calst. Hemen farketti basaramadn. Omuzlan doru durmuyordu artk,kollan pantolon cizgisinin uzerinde sallanpduruyordu. Bu anda gulunc bir gorunumde olduunubiliyordu ve elinden hicbir sey gelmiyordu. Sessiz birylgnlk icinde yaya kaldrmna, caddeye, karsdaki

kafeye bakt. Havadaki titresim dinmisti. Nesnelersakulune girmis, cizgiler doru gider olmus, dunyagozlerinin onunde belirginlik kazanmst. Trafikgurultusunu, otobus kaplarnn slklarn, kafe-den gelengarson seslenmelerini, kadnlarn topuklupabuclarnn tkrtsn duyuyordu. Ne gorme gucu neisitmesi biraz olsun zarar gormustu. Ama ter alnndan


40/84

seller gibi akyordu. Kendini zayf hissediyordu. Arkasnadondu, ikinci basamaa ckt, ucuncu basamaackp dstaki kursun gecirmez caml kapnn yanndaki

sutunun hemen dibine, golgeye dikildi.41Sonra hafifce arkaya brakt kendini, ellerine ve sutunadoru, yasland, otuz yllk hizmet hayatnda ilkkez. Sonra birkac saniyeliine gozlerini kapad. O kadarcok utanyordu.42

wOle paydosunda gardroptan bavulu, paltoyu, semsiyeyialp yakndaki, uzerinde counlukla orencilerlekonuk iscilerin kald bir otel olan Rue, Sant Placide'egitti. En ucuz oday istedi, elli bes franklk bir odaonerdiler, bakmadan kabul etti, parasn pesin odedi,esyalarn resepsiyonda brakt. Bir bufeden ikikusuzumlu palmiye ile bir paket sut alp karsya, Squ-areboucicaut'ya, Bon Marche adl buyuk maazannkarssndaki kucuk bir parka yolland. Golgede bir srayaoturup yemeini yedi.ki sra ileriye bir clochard coreklenmisti. Bacaklarnnarasnda bir sise beyaz sarab vard clochar'n,elinde yarm baston ekmei, yannda srann ustunde debir paket isli sardalyas. Sardalyalar kuyruundan

tutup birbiri ardnca paketten cekiyor, srp kafalarnkoparyor, tukurerek atyor, kalan olduu gibiazna sokuyordu. Arkasndan bir parca ekmek, sisedenkocaman bir yudum ve hosnut bir inleyis. Jonathanadam tanyordu. Kslar hep buyuk maazann depogirisi yannda, kalorifer bodrumunu orten mazgallarnustunde otururdu; yazlarysa Rue de Sevres'deki

butiklerin onunde ya da postanenin yanndaki yabanclar


41/84

misyonerliinin buyuk girisinde. Onyllardan1 Saim-Placide soka. Yesil alan. " Sokak serserisi.43

beri bu mahallede yasyordu, ayn Jonathan kadar uzunbir zaman. Ve Jonathan o zamanlar, otuz yl once,onu ilk gorduunde, icinde bir cesit, ofkeli birkskancln, bu insann surdurduu tasasz yasamabiciminekars bir kskancln yukseldiini hatrlad. Jonathan hergun saat tastamam dokuzda gorevine baslarken

clochard ancak onda ya da on birde ckar gelir; Jonathandimdik dururken o tembel tembel bir mukavvakutu parcasna yan gelip tutununu icer; Jonathansaatlerdir, gunlerdir, yllardr canm ortaya koyarak birbankay bekler, bu isle de bin bir gucluk cekerek ekmekparasn kazanrken o herif, paray kasketineatveren insan kardeslerinin merhametine ve yardmnaguvenmekten baska hicbir sey yapmazd. Hic dekeyifsiz olduu gorulmez gibiydi, kasketi bos kalsa bile,hicbir zaman ac cekiyora ya da kayg-1 lamyora,brakn bunlar, can sklyora benzemezdi. Hep, insanntepesinin tasn attran bir ozguven, birozhosnutluk, ozgurluun kskrtc bir bicimde sergilenenhavas fskrrd icinden.Ama sonra bir keresinde, altmsl yllarn ortalarnda,

sonbaharda, Jonathan, Rue Daupin'deki postaneyegiderken ve kapda aya neredeyse, mukavvaparcasnn uzerinde, bir plastik torbayla icinde birkacmadeni parann olduu malum kasketin arasnda duranbir sarap sisesine taklacakken- ve gozleri bir an biricguduyle clochard' aradnda, kendisinin kisi olarakyokluunu hissettiinden deil, sise, torba ve


42/84

kartondan olusan oludoa resminde merkez eksikkald icin... onu caddenin kars tarafnda park edilmisiki arabann arasnda comelirken gormus, buyuk aptesini

yaptn gormustu: Dizlerine kadar syrdpantolonuyla caddenin su oluunun kenarna buzus-44mustu, kc Jonathan'dan yana donuktu, butun butuncplakt bu kc, yoldan gelip gecenler vard, herkesgorebilirdi: un gibi beyaz, morartlar ve krmzms yaraizlerinin alacasnn gorulduu, yatalak bir

ihtiyarnki kadar orselenmise benzeyen bir kc - oysaJonathan'n o zaman olduundan pek daha yasldeildi ki adam, belki otuz, cok cok otuz bes yasnda. Veo srada, bu orselenmis kctan bir atmkahverengi, corbams bir sv fskrmst kaldrmtaslarna, buyuk bir hzla, buyuk miktarda, bir birikintiolusturmustu, pabuclarnn cevresini saran bir gol,asaya yukarya scrayan damlalarsa berbat etmisticoraplarn, kalcalarn, pantolonunu, gomleini, herseyini...Oyle sefilce, oyle irenc, oyle dehset verici birgoruntuydu ki bu, Jonathan bugun bile, daha gozununonune gelirken urperiyordu. O zaman, bir anlk birdehset donukluundan sonra, postaneye kacms,snmst, elektrik faturasn odemis, hic ihtiyac

olmad halde pul almst, yalnzca orada kalma suresiniuzatmak ve postaneden cknca clochard'a yine ederkenrastlamayacandan emin olmak icin. Sonragiderken gozlerini yummus, bakslarn indirmis vekendini caddenin karssna deil doru sola, RueDupin'inucuna bakmaya zorlams, o yone doru da yurumustu,

sola, oralarda hicbir isi olmad halde, srf


43/84

sarap sisesinin, mukavvann, kasketin olduu yerdengecmek zorunda kalmamak icin ve Rue de la Planche'a,guvenli kabuu olan odasna ulasana kadar yolu oldukca

uzatmay goze alp Rue du Cherche-Midi veBoulevard Raspail'den dolasmst.O saat bu saattir Jonathan'n ruhunda clochard'a karsher tur gpta duygusu silinmisti. Bugune kadar icindezaman zaman, bir insann hayatnn ucte birini45bir bankann kaplar onunde gecirmesinin anlaml olup

olmad, arada srada bir avlu kaps acp mudurunlimuzini onunde selam durmasnn, az bir izin ve enbuyuk bolumu vergiler, kira, sosyal sigorta paylarbiciminde iz brakmadan kaybolan az bir maaskarslnda... hep ayn seyleri yapmasnn anlaml olupolmad konusunda hafif bir kusku kprdanms idiyse -simdi bu sorunun yant, Rue Dupin'de icine isleyeno korkunc gorunumun ack secikliiyle gozlerinin onundebulunuyordu: Evet, anlamlyd. Hem de cokanlamlyd, cunku onu, kcn acp sokaa scmakzorunda kalmaktan koruyordu. Kcm acp sokaascmakzorunda kalmaktan daha rezilce ne vard? Bu indirilmispantolondan, bu comelisten, bu zoraki, cirkincplaklktan daha asalayc ne vard? O ayp isi butun

dunyann gozleri onunde gormek zorunlulu^ undandaha zavallca, daha kucuk dusurucu? Defi hacet! Dahaad bile aca vuruyor ne azap olduunu. Ve bu istede, kars konulamayacak her zorunlukta olduu gibi, birparcack olsun katlanlr bir sey olabilmesi icin,ortada kesinlikle baska insanlarn olmamas sartt... yada en azndan yoklarms goruntusunun olmas.: bir


44/84

orman, eer sehir dsndaysa insan, acklk arazideyakalanmssa bir callk ya da en azndan bir tarlakanal ya da aksam alacas ya da hicbiri yoksa, en az bir

kilometre ileride hic kimsenin gorulmedii birduzluk. Ya sehirde? nsanlarn kaynast sehirde?Hicbir zaman doru durust karanln cok-mediisehirde?Terk edilmis bir viraneliin bile insan saygszbakslardan yeterince korumad sehirde? ste oradauzakl koruyabilmek icin, iyi bir kilidi surgusu olan dort

duvardan baska ckar yol yoktu. Bu dort duvara,defi haceti icin guvenli bir koseye sa-46hip olmayan, butun insanlarn icinde en zavall, enacnas olanyd, istedii kadar ozgurum desin. Azparayla gecinebilirdi Jonathan. Eski pusku bir ceketle,lime lime bir pantolonla dolasmay gozunun onunegetirebilirdi. Gerekirse, olan butun romantik dus gucunuseferber edecek olursa, bir mukavva parcasuzerinde yatp kendi evinin mahremiyetinin herhangi birkoseyle, bir kalorifer dairesi parmaklyla ya dametro istasyonunun bir merdiven sahanlyla kstlamaybile dusunulur bir sey olarak gorebilirdi. Amainsan bir buyuk -sehirde scmak icin bile olsunarkasndan bir kapy cekip kapatamyorsa- bu isterse

ortakbir kat tuvaletinin kaps olsundu-, bu bir tek, en onemliozgurluk, yani kendi ihtiyac gorme durumundabaska insanlarn bakslarndan kacnma ozgurluukisinin elinden alnmssa o zaman butun obur ozgurluklerdeersizdi. O zaman hayatn hicbir anlam kalmazd. Ozaman olum daha iyiydi.


45/84

Jonathan, insan ozgurluunun ozunu bir kat tuvaletimulkiyetinin olusturduu ve kendisi icin bu temelozgurluun salama balanms olduu yargsna

vardnda derin bir hosnutluk duydu. Evet, hayatnaverdii duzen doruydu! Varl, bastan sona basarl birinsan varlyd. Ortada uzulecek, kendindeolmayp baska insanlarda olduu icin gpta edilecek hicama hicbir sey yoktu.O saat bu saat bankann kaplan onunde, uzerindedurduu bacaklar daha bir salamlasms gibiydi. Sanki

madenden dokulmus gibi duruyordu yerinde. Simdiyekadar yerinin clochard denen adam olduunu sando sarslmaz halinden - hosnutluk ve guven sanki metalolup erimis, kendi icine akms, bir ic zrh olarakkatlasp onu daha bir arlastrmst. Bundan47boyle onu hicbir sey sarsamazd, hicbir kusku sende--letemezdi. Bir sfenks dinginliine kavusmustu.Clochard'akars -yolda karslasnca ya da herhangi bir yerde otururgorunce- artk yalnzca, genellikle hosgorudiye tanmlanan o duyguyu duyuyordu: irenti, horgorme ve acmadan olusan, cvk m cvk bir duygukarsm. O insan kzdrmyordu artk Jonat-han'.Umurunda deildi.

Umurunda olmamst bugune, Jonathan'n Squ-areBoucicaut'da oturup kusuzumlu palmiyesini yedii vekartondaki sutunu ictii gune gelinceye kadar. Herzaman ole tatilinde eve giderdi. Buradan besdakikayd ya oturduu yer. Her zaman evde kendine,kendi elektrik ocanda scak bir sey hazrlard, biromlet, sahanda jambonlu yumurta, rendelenmis peynirli

makarna, onceki gunden kalan corbayla yanna


46/84

salata, bir fincan da kahve. Ole tatilinde bir parksrasnda oturup kusuzumlu palmiye yiyip kartondakisut icmeyeli yuzyllar olmustu. Aslnda tatl pek

sevmezdi. Sut de sevmezdi. Ama bugun simdiden otelodasna elli bes frank harcamst ya; bu durumda birkafeye gidip omlet, salata, bira soylemek israf gibigelecekti.Kars sradaki clochard yemeini bitirmisti. Sar-dalyalarlaekmein ardndan peynir, birkac armut, biskuvide yemis, sarap sisesinden buyuk bir yudum cekmis,

hosnutluunun derinliini gosteren bir inilti koyvermis, sonra olen uykusuna gecmek uzere ceketinidurup yastk yaparak basn dayams, tembel, tokgovdesiyle boylu boyunca sraya uzanmst. Simdiuyuyordu. Serceler zplaya zplaya yanna gelip ekmekkrntlarn topluyor, sonra sercelerden gorerekSokak serserisi.48birkac guvercin paytak paytak sraya yanasyor, karagagalarn vura vura, srlp atlms sardalyekafalarn parcalamaya calsyorlard. Clochard'nkuslardan rahatsz olmaya niyeti yoktu. Derin derin vehuzur icinde uyuyordu.Jonathan onu seyrediyordu. Seyrederken de tuhaf birhuzursuzluk cokuyordu ustune. Bu huzursuzluu

besleyen, o zamanlar olduu gibi kskanclk deilsasknlkt: Nasl oluyordu da -diye soruyordu kendikendine- ellisinin ustundeki bu adam halayasayabiliyordu? Bu bastan sona sorumsuz yasamabicimiylecoktandr acndan olmus, souktan donmus, karaciersirozundan gitmis - her nedenle olursa olsun olmus


47/84

olmas gerekmez miydi? Oysa adam en buyuk bir istahlayiyip iciyor, adillerin uykusunu uyuyor ve ayandayamal pantolonu -ki bu tabii coktan beri o zamanki, Rue

Dupin'deki pantolon deil, oldukca haval,neredeyse modaya uygun, ama iste suras buras eldengecirilmis bir pantolondu-, srtnda pamuklu ceketi,hem kendiyle hem dunyayla alabildiine en guzelindenbir uyum icinde olan, hayatn tadn ckaran,salam m salam bir kisilik izlenimi uyandryor, oteyanda kendisi, Jonathan ise -burada sasknl

gittikce kertelenip sinirlice bir tur akl karsklnadonusuyordu-, ote yanda omur boyunca durust, duzenlibir insan olmus olan kendisi, kanaatkar, neredeyse yoklayetinen ve temiz ve her zaman dakik ve itaatkar,guvenilir, iyi ahlakl... ve elindeki her sou'yu kendikazanms ve her zaman her seyini pesin odemis,elektrik faturasn, kiray, concierge'm Noel parasn... vehicbir zaman borc'Metelik. Kapc.Guvercin49/4yapmams, asla kimseye yuk olmams, hasta bileolmayp sosyal sigortann parasna muhtac kalmams...hicbir zaman kimseye bir kotuluu dokunmams,omrunde, kendi ruhunun alcakgonullu, kucuk huzurunu

korumak ve salama balamaktan baska hicbir seyistememis biri olan Jonathan, hayatnn otuz besinciylnda kendini, dur demeye kalmadan, yasam icininceden inceye cizdii plan temelinden sarsan ve onudeli eden ve akln karstran ve akl karskly-lakorkudan kusuzumlu palmiyeler yediren bir krizeyuvarlanms goruyordu. Evet, korkuyordu! Tanr biliyor

ya, daha su uyuyan clochard' seyrederken titriyor,


48/84

korkuyordu: Birdenbire, surada srann ustundeki rezilickms o adam gibi olmaktan kacnamayacanndehsetini duymustu. Bir anlk bir seydi insann

yoksullasp dusmesi! Bir anlk bir seydi kisinin oz.varlnngorunuste salam taslarla orulu temeli! "Mosyo Roedel'inlimuzinini atladn," dusuncesi gecti gene birdenkafasndan. "Daha hic olmamst, hicbir zaman daolmamalyd, ama gene de oldu bugun: Limuzini atladn.Bugun limuzini atladysan yarn da belki butun gorevi

ihmal edersin, ya da banka girisinde ki demir kapnnanahtarn kaybedersin, gelecek ay da bir guzel atlrsnisten, yeni bir is de bulacak deilsin, kim ise alrki basarsz birini? issizlik yardmyla kimse gecinemez,odansa o zaman kadar zaten coktan elinden gitti,bir guvercin oturmakta icinde, bir guvercin ailesioturmakta, kirletmekte, mahvetmekte odan, otelfaturalar boyunu geciyor, sen derdinden iciyorsun,gittikce daha cok iciyorsun, biriktirdiin butun parayickiye veriyorsun, yakay ayyasla kaptryorsunkurtulamamacasna, hastalanyorsun, pisleniyorsun,bitleniyorsun, batyorsun, en50adi, en ucuz otelden bile kovuyorlar, elinde bir sou bilekalmyor, hiclikle kars karsya kalyorsun, sokak

ortasnda kalyorsun, sokakta yatyor, barnyorsun,sokaa scyorsun, bittin artk, Jonathan, bir ylbitmeden sen bittin demektir, sen de clochard olup yrtkprtk elbiselerinle bir park srasnda yatacaksn,sunun gibi, zavall kardesin gibi."Az kurumustu. Bakslarn uyuyan adam bicimindekarssna ckan akbet habercisinden cevirip kusuzumlu


49/84

palmiyesinin son lokmasn guclukle yuttu. Lokmamidesine inene kadar bir yuzyl surmus gibi geldi, birsalyangoz yavaslyla gecti yemek borusunu, arada bir

taklr gibi oldu, bir yerleri skstrd, actt, sankibir civi gosunu deliyormuscasna, oyle ki Jonathan buirenc lokmay yutamayp boulacak-ms duygusunakapld. Ama gene kayd biraz daha asa, bir parca,sonra bir parca daha, sonunda dibe indi, kaslmayabenzer ac gecti. Jonathan derin bir soluk ald. Simdigidecekti. Ole tatilinin bitmesine daha yarm saat

de olsa burada daha fazla kalmayacakt. Yetmisti bukadar. Orann tad kacmst. Elinin tersiyle, yerkenbutun dikkatine ramen dokulen kusuzumlu palmiyekrntlarn kucandan, uniformasnn pantolonundansupurup att, utu cizgisini cimdikleyerek kalkt veclochard'a bir baks bile frlatmadan oradan ayrld.cip bosaltt sut kartonunu park srasnda unuttuuaklna geldiinde Rue de Sevres'e donmustu bile; buda pek fenasna gitti, cunku baskalarnn, coplerinisralarn ustlerine brakmasndan, ya da cop icin enuygun yer olan ve dort bir yana konmus copMetelik. Sokak serserisi.51sepetlerine atmak yerine sokaa atvermejerinden nefretederdi. Kendisi simdiye kadar hicbir zaman

copunu ne oyle atvermis ne de bir park srasnn ustunebrakmst, asla kaytszlktan ya da unutkanlktanbile yapmamst, o yapmazd boyle bir sey, o kadar... vebu yuzden bugun, ozellikle bugun, basna oncabelann geldii bu nazik gunde bir de bunun olmasnistemiyordu. Zaten tehlikeli yola girmisti, zaten birdeli gibi, kavrama yeteneinden yoksun biri gibi

davranmaya baslamst, neredeyse toplumds biri gibi -


50/84

Mosyo Roedel'in limuzinini atlamak! Parkta oleyemeinde kusuzumlu palmiye yemek! Simdi dikkatetmezse, ozellikle kucuk seylere dikkat etmeyip sut

kartonunu park srasnda unutmak gibi sozum ona ensradan dikkatsizliklere en enerjik bir bicimde karskoymazsa cok gecmeden tutunaca hicbir dalkalmayacakt, o zaman da hicbir sey yoksulluunudurduramazd artk. ^Bunun uzerine donup gerisin geriye parka yurudu. Dahauzaktan gordu oturduu parkn daha bos olduunu,

yaklasrken de srann arkalnn koyu yesil boyaltahtalar arasndan sutun beyaz kartonunu seciprahatlad. Kaytszl anlaslan daha kimsenin gozunecarpmamst, o baslanmaz yanls ortadankaldrabilirdi. Geriden sraya yanasarak iyice eildi, soleliyle sut kartonunu yakalad, yeniden doruldu vebu arada saa, asa yukar en yakn cop sepetininbulunduunu sand yone doru kararl bir donus yapt- o anda ani, erilemesine asaya doru giden, siddetlebir cekilme hissetti pantolonunda, cok birdenbiregeldii, Jonathan'n ise, tam tersi yondeki, yukaryadoru ilerleyen hareketin icinde bulunduu icingereken esneklikle yant veremedii bir cekilme.52Ayn zamanda cirkin bir ses ckt, yuksek bir "cart" ve

Jonathan sol kalcasnda, derisinin uzerinde, dsardakihavann herhangi bir engele uramadan pantolonununicine girdiini belli eden bir esinti duydu. Biranlna oyle dehsete kapld ki bakmaya cesaretedemedi. Hem o "cart!" - hala kulaklarndayanklanyordu- oyle yuksek sesle ckms gibi geliyorduki, sanki yalnzca pantolonunun herhangi bir yeri


51/84

yrtlmakla kalmams, sanki yrtk boydan boya kendisini,sray, butun park ikiye bolmustu, o anda aclanbir deprem yar gibi ve sanki cevredeki herkes duymus

olmalyd bu korkunc "cart" ve simdi ona, sesinureticisi olan Jonathan'a kzgn kzgn bakyorolmalydlar. Ama bakan yoktu. Yasl kadnlar orgulerinedevam ediyor, yasl adamlar hala gazetelerini okuyor,kucuk oyun yerindeki bir avuc cocuk kaydraktankayyor, clochard uyuyordu. Yavas yavas gozlerini indirdiJonathan. Yrtk on iki santimerte kadard.

Donerken srann dsar ckk bir vidasna taklan solpantolon cebinin alt ucundan, kalcas boyunca iniyor,ama doru durust dikisin uzerinden deil, uniformapantolonunun o guzelim gabardin kumasnn ortayerinden ilerliyor, sonra dik bir acyla donup ikibasparmak kalnl kadar utu cizgisine doru gidiyordu,kiboylece kumasta pek belli olmayacak bir yrtk deil,uzerinde ucgen biciminde bir bayran dalgaland,goz ard edilemeyecek bir gedik olusuyordu.Jonathan kanna nasl adrenalinin, bir keresindeokuduu uzere bobrekustu bezlerinin, insann vucutcaenbuyuunden bir tehlike ya da ruhca en buyuunden birumarszlk karssnda kald anlarda, vucudun

kacma icin ya da yasamla olum arasnda gece-53cek savas icin bulundurduu son kuvveti seferberedebilmesi icin salglad o kamclayc maddeninkarsverdiinihissetti. Gercekten, kendi kendine yaralanms gibigeliyordu. Sanki yalnz pantolonunda deil,


52/84


53/84

uzerinde sunlar yazlyd, iyice hatrlyordu Jonathan: Je-annne Topell - Duzeltme ve Tamir sleri - Ozenlive Cabuk. Bu kadn ona yardm edecekti. Etmek

zorundayd - kendisi de su srada ole paydosundadeildiy-se. Ama ole paydosunda olamazd, hayr hayr,sansszln bu kadar da olmazd. Bir gunde bukadar cok sansszl kaldramazd. Simdi, hayr. Zaruretbu kadar buyukken. Zaruret bu kadar buyukolunca sans da yuzune gulerdi insann, bir yardm eliuzanrd kendisine. Madam Topell yerinde olacakt ve

ona yardm edecekti.Madam Topell gercekten yerindeydi! Jonathan dahayiyecek bolumunun girisinden, makinesinin basndaoturmus dikis diktiini gordu. Evet, Madam To-pell'eguvenilebilirdi, ole tatilinde bile calsyordu, ozenlive cabuk. Ona doru kostu, dikis makinesinin yannadikildi, elini kalcasndan cekti, bir cabuk kol saatinebakt, saat on dort besti, genzini temizledi: "Madam!"diye baslad.Madam Topell duzeltilmek uzere getirilmis krmz biretein plise dikisini bitirdi, makineyi kapad, ineayan gevsetip kumas ckard, iplikleri kesti. Sonrabasn kaldrp Jonathan'a bakt. Kaln, sedefcerceveli, camlar iyice kabark, gozlerini dev gozlerine,goz cukurlarn derin, golgeli goletlere ceviren,

cok buyuk bir gozluu vard. Saclar kestane rengiydi,omuzlarnn ustune dumduz dokuluyordu, dudaklarsimli bir morla boyanmst. Krklarnn sonunda olabilirdibelki, belki ellilerinin ortasnda, uzerinde,gelecei cam kurelerden ya da iskambil katlarndanokuyabilen o hanmefendilerin havas, sonunda bir55


54/84

hayli dusmus, 'hanmefendi' nitelemesinin artk pek deuymad, ama kendilerine insann gene de hemenguven duyduu o hanmefendilerin havas vard.

Parmaklar da -gozluunu parmaklaryla biraz burnununuzerine itti- parmaklar da, ksa, sosise benzeyen amagene de -onca el isine ramen- trnaklar sim-li-morcilal, bakml parmaklar, insann icine guven veren biryar-zarafet icindeydiler. "Buyurun?" dedi MadamTopell, hafifce kalnlasms bir sesle.Jonathan yan tarafn ona cevirdi, pantolonunda-ki delii

gosterip sordu: "Suray tamir edebilir misiniz?"Sonra da sorusu kendisine pek kaba geldiinden, hemde icinde bulunduu adrenalinli heyecan durumunuaca vurabileceinden, yumusatmak icin, sesindeolabildiince onem vermez bir edayla ekledi: "Bir delikacld, kucuk bir yrtk... tatsz bir talihsiz* lik, Madam.Acaba bir sey yapmak mumkun olur muydu?"Madam Topell, dev gozlerinin bakslarn Jonat-han'nustunden asa doru kaydrd, kalcadaki deliibuldu ve incelemek icin one eildi. Bu arada kestanesaclarnn duzgun yuzeyi omuzlarndan basnngerisine doru aclarak ortaya ksa, beyaz, ya balayptombullasms bir ense ckt; ayn zamanda da ar,pudrams, bayltc bir hos-koku yukseldi ki Jonathanister istemez basn geriye cekip bakslarn ensenin

yaknlndan supermarketin enginlerine cevirmedenedemedi; bir an icin, butun raflar ve dondurulmusbesin dolaplar ve peynir ve salam tezgahlar ve ozelindirim masalar ve sise piramitleri ve sebzedalaryla bunlarn aralarnda bocalayp duran, alsverisarabalar iten, arkalarndan kucuk cocuklarcekistiren musterileriyle, tezgahtarlar, depocular,

kasiyer


55/84

56irkadnlaryla mekann butununu gordu gozlerinin onunde

- kosusturan, gurultulu bir insan kalabal,kysnda, butun bakslara teslim olmus halde,paramparca pantolonuyla dikilen kendisi, Jonathan... Vebirden kafasnn icinden, o kalabaln icinde MosyoVilman'n, Madam Roques'nin, hatta Mosyo Ro-edePinbulunabilecei ve onu, Jonathan', kestane rengi sacl,biraz duskun bir hanmefendi tarafndan vucudunun

nazik bir yerinden ackca muayene edilirkengorebilecekleri dusuncesi gecti. O anda korkudan icibaylrgibi oldu, ustelik simdi de, Allah bilir, Madam Topell'in,yrtlp kalkan kumas parcasnn cekip yerineoturtan sosisi andran parmaklarndan birini kalcasnnderisinde hissetmisti...Ama derken Madam yeniden belirdi asalardan,kalcann oralardan, sandalyesinde geriye yasland, hemparfumunden gelen kokunun aks kesildiinden;Jonathan da basn indirip bakslarn marketin basdondurucu genisliinden cekerek Madam Topell'inbuyuk, kabark, guven verici gozluk camlarnayoneltebildi."Eee?", sonra bir daha: J'Eee?" diye sordu, sanki doktor

hanmn onunde dikilip kendisini perisan edecekteshisi bekleyen bir hasta gibi."Sorun deil," dedi Madam Topell. "Yalnz, altna bir seykoymak gerekir. Kucuk bir dikis de gorulecek.Baska turlu olmaz.""Aman hic zarar yok," dedi Jonathan. "Kucuk bir dikistenhicbir sey olmaz, kim bakar ki boyle


56/84

gorulmeyecek bir yere?" Saatine bir baks frlatt, on dorton dorttu. "Yapabileceksiniz demek? Banayardm edebileceksiniz, Madam?"

57' "Evet, tabii," dedi Madam Topell ve deliin incelenmesisrasnda biraz asa kayms olan gozluunu geneburnunun yukarsna itti."Ah, tesekkur ederim, Madam," dedi Jonathan. "Coktesekkur ederim. Beni buyuk bir skntdankurtardnz. Yalnz, bir dileim daha olacak. Acaba... cok

rica etsem -acelem var da, kala kala...- yenidensaatine bakt "kala kala on dakika zamanm kald;hemen yapabilir miydiniz? Demek istediim; simdihemen? Beklemeden?"Oyle sorular vardr ki, srf sorulmalaryla kendikendilerine hayr yantn verirler. Oyle dilekler de vardrki, insan bunlar dile getirir ve bu arada baska bir insanngozlerinin icine bakarsa iyiden iyiye bosunaolduklar ortaya ckar. Jonathan, Madam To-pell'ingolgelerle cevrili dev gozlerine bakt ve hemen * anladher seyin sacma olduunu, hicbir umudun, careninolmadn. Biliyordu zaten, dili diline dolasaraksorduu o soru daha azndan ckarken anlams,neredeyse bedeninde hissetmis, kanndaki adrenalinduzeyinin alcalmasndan anlamst, saatine bakt anda:

on dakika! Gevsemis, suda erimek uzere bir buzparcasnn uzerinde yuruyen birisi gibi batyor hissettikendini. On dakika! Nasl olurdu da herhangi biri ondakikada bu koca delii orebilirdi? Asla olamazd. Delikkalcasna dikilemezdi ya. Altna parca koymakgerekirdi, bu da su demekti: pantolon ckarlacak. Amabu arada. Bon Marche'nin yiyecek bolumunun orta


57/84

yerinde obur pantolonu nereden bulmal? Pantolonunuckarp donuyla beklemek mi? Sacma. Heptensacma.

"Hemen mi?" diye sordu Madam Topell, Jonathan ise,her seyin sacma olduunu bildii, icini kur-58sun gibi ar bir bozgun havas sard halde, basnsallad.Madam Topell gulumsedi. "Bakn, Mosyo: Buradagorduklerinizin hepsini," -derken uzerinde kat kat

elbiseler, ceketler, pantolonlar, bluzlar asl, iki metrekadar uzunluunda, srkl bir askl gosterdi-"bunlarn hepsini hemen yapmam gerek. Ben gunde onsaat calsyorum.""Evet, tabii," dedi Jonathan, "cok iyi anlyorum, Madam,aptalca bir soruydu iste. Ne kadar surer dersiniz,bu deliin orulmesi?"Madam Topell gene makinesine yoneldi, krmz eteinkumasn yerlestirdi, ine ayan indirdi. "Banapantolonu onumuzdeki pazartesi getirirseniz uc haftasonra hazr olur.""Uc hafta?" diye tekrarlad Jonathan, uyusmus gibi."Evet," dedi Madam Topell, "uc hafta. Daha cabukolmaz."Sonra makinesini calstrd, ine grldamaya baslad ve

ayn anda Jonathan kendini, sanki artk hic ortadayokmus gibi hissetti. Gerci, bir kol boyu ha var ha yok biruzaklkta Madam Topell'in dikis makinesindeoturduunu hala goruyor, sedef gozluklu kestane rengibas goruyor, hzl hzl calsan kaln parmaklar vebir vzlt icinde krmz etein bask dikisini ceken ineyigoruyordu... ve arka planda bulank bir bicimde


58/84

supermarketin hayhuyunu da goruyordu... amabirdenbire kendisini goremez olmustu, yani, kendini artk,onu cevreleyen dunyann bir parcas olarak gormuyordu

da, sanki birkac saniyeliine cok uzaklarda,dsarda dikiliyor ve bu dunyay bir durbunun terstarafndan bakar gibi seyrediyordu. Ve59gene, oleden once de olduu gibi, bas dondu,sendeledi. Yana doru bir adm att, arkasn dondu,cks

kapsna yoneldi. Gitme hareketi sayesinde dunyayadondu yeniden, gozlerinin onundeki durbun etkisikayboldu. Ama icindeki bas donmesi sersemlii devamediyordu.Krtasiye bolumunden bir rulo seloteyp ald. Ucgenbicimindeki bayrakcn her admda aclmamas icinbununla pantolonundaki yrt yapstrd. Sonra isedondu.60Oleden sonray bir perisanlk ve ofke dalgas icindegecirdi. Bankann onunde duruyordu, en ustbasamakta, sutunun hemen onunde, amayaslanmyordu, cunku zayflna yenilmek istemiyordu,istese deyapamazd, cunku belli etmeden yaslanabilmek icin iki

elini arkasnda kavusturmas gerekliydi ki bu daimkanszd, cunku sol elinin asa sallanmasgerekiyordu, kalcasndaki bantl yeri ortmesi icin. Bununyerine, salam bicimde ayakta durabilmek icin,bacaklarn, nefret ettii o budala genclerin yapt gibiacmak zorundayd, o zaman da srtnn ne kadarkamburlastn, her zaman serbestce, dimdik tasd


59/84

boynunun nasl omuzlarnn arasna coktuunu veboynuyla birlikte baksnn, kasketinin de asayacekildiini, bundan baska boylece, kendiliinden,

gozlerine kasket siperliinin altndan uzanp kotu kotudsary kollayan o baksn, yuzune baska bekcilerde cokayplad o hosnutsuz ifadenin yerlestiini farketti. Kendi kendine sakatlanms gibi geldi. Bir bekcikarikaturu, kendisini hicveden bir karikatur. Kendinesaygs kalmamst. Bu saatler boyunca kendinden nefretetti. Kendine duyduu nefretten neredeyse

patlayacakt, hatta tam anlamyla patlayacak gibioluyordu, cunku simdi de butun derisi kasnyordu, artkvucudunu ustundeki elbiselere de surtemiyordu, cunkuderisi butun gozeneklerinden terlemekteydi veelbiseleri ikinci bir deri gibi yapsmslard bu deriye.61Yapsmadklar, deriyle elbisenin arasnda daha birparca havann kald yerleri: baldrlarn,dirseklerinden asasn, gous kemiinin yukarsndakicukuru... Ozellikle, ter kocaman, gdklayandamlalar halinde asa yuvarland icin gercektendayanlmaz bicimde kasnan bu cukuru - ozellikle oraykasmak is-temiyordu, hayr, mumkun olan bu kucukrahatlamay salamayacakt kendine, cunku budurumunun genel, buyuk zavallln deistirmez, olsa

olsa daha bir belirgin, daha bir gulunc bicimdeortaya ckmasn salard. Simdi ac cekmek istiyordu.Ne kadar cok cekerse o kadar iyiydi. Ac cekmekisine geliyordu, nefretini ve ofkesini hakllastryor,alevlendiriyordu, ofkeyle nefretse obur yandan acyalevlendiriyorlard, cunku kann gittikce daha kzgn biratesle kabartyorlar, derisinin gozeneklerinden


60/84

durmadan yeni ter dalgalarnn fskrmasna yolacyorlard. Yuzu s- * rlsklamd, cenesindenensesindeki

saclardan su damlyor, kasketin cemberiyse sismis alnnkesiyordu. Ama dunyada ne pahasna olursa olsunkasketi ckarmazd, ksa bir an icin bile olsa. Bir duduklutencerenin kapa gibi sk sk otursundu kasketbasna, sakaklar saran bir demir halka gibi, isterse buarada bas patlasn. Zavallln hafifletmek icinhicbir sey yapmayacakt. Hic kprdamadan durdu

yerinde, saatlerce. Yalnz, omurgasnn gittikceerildiini, omuzlarnn, boynunun, basnn gittikcecoktuunu, vucudunun gittikce daha bask, kopeksi birdurusa gectiini fark ediyordu.Ve sonunda -bu duruma kars elinden gelen bir seyyoktu, olmasn da istemiyordu- icinde biriken oznefretiakt, icinden tast, kasketinin siperliinden gittikce dahakaranlk, daha kotu bakmaya baslayan62gozlerinden tasp ds dunyaya kars en bayasndannefret biciminde dokuldu. Baks alanna giren her seyinefretinin irenc pasna bulad Jonathan; hatta denebilirki, artk gozlerinden gecip icine dunyann gercekbir yansmas ulasamyordu hic de, sanki snlarn yonutersine donmus gibi, gozler artk yalnzca, dunyaya

icindeki carpk goruntuleri tukuren, dsa ack kaplarolarak is goruyordu: Karsda garsonlar sozgelimi,caddenin obur kysnda, kafenin onundeki kaldrmda,sandalyeleriyle gevezelik eden, srtan, ylsan,yayalarn gecisini engelleyen, kzlarn arkasndan slkcalan ise yaramaz, genc, ahmak garsonlar, arada birkendilerine seslenerek verilen bir siparisi, ack kapdan

bara doru bararak tekrarlamaktan: "Bir kahve!


61/84

Bir bira! Bir limonata!" neden sonra da lutfedip iceri girip,gostermelik acelelikle smarlanan seylerihokkabaz edalaryla getirip abartl, sozum ona artistik

garson numaralaryla musteriye sunmaktan baskada bir sey yapmayan serseri horozlar: fincan donel birhareketle masann ustune oturtmalar, Coca Colasisesini bacak arasna skstrp tek el hareketiyleacmalar, dudaklarn arasndaki kasa fisini once avucatukurup sonra kul tablasnn altna itmeler, bunuyaparken de obur elle yan masadan hesab almalar ve

deyn yn para toplamalar, astronomik fiyatlar: birespresso bes frank kucuk bir bira on bir frank ustunede daha yuzde on bes servis zamm bu maymunluk icin,art fazladan bahsis; evet, bunu da bekliyorlarddaha, bu aylak beyefendiler, zuppeler, fazladan bahsis! -yoksa bir "Tesekkurler" bile ckmazdazlarndan, nerede kald "iyi gunler"; bahsis olmad mmusteri o andan sonra havacvayd bunlar icin,ayrlrken de artk yalnz kustah garson srtlaryla kustahgarson63kclar gorurdu, bir de arkadan pantolonlarnn belineskstrlms, tka basa dolu kasa cuzdanlarn, cunkupara cantalarn boyle, gotu ya balams hotten-tot

karlar gibi ovune ovune sergilemeyi skln,rahatln gerei sayard bu ahmak zibidiler - ah, han-cerleyebilirdi onlar bakslaryla, havadar, serin ksakollu garson gomlei giymis o 'ne oldum budalas'okuzleri! Karsya kosabilirdi, sonra kulaklarndan tutupsemsiyelerinin golgesinden ckarabilir, sokan ortasndatokatlayabilirdi, sol sa sol sa sak suk bir ense

kokune, kcna da bir tekme...


62/84

Ama yalnz onlarn deil! Hayr, yalnz garson olacak oburnu sumuklulerin deil, musterilerin kc datekmelense gerekti, su avanak turistlerin, oraya yazlk

bluzlar ve hasr sapkalar ve gunes gozlukleriyleyaylp, baskalar alnlarnn teriyle, ayakta dikilerekcalsrken, kazn da kaz serinl

güvercin patrick suskin

Documents