1

Grup teknolojisi yaklaşımı ilkkez 1925’teR.Flanders’ın,Jones&Lamson MachineCompanyşirketindeimalatı organizeetme yollarından biri olarak tanımladığı yöntemi Amerikan Makine MühendisleriBirliği’ne bir bildiri olarak sunması ile ortaya çıktı.1959’daise S.Mitrofanov ”ScientificPrinciplesofGroupTechnology”isimli kitabıyla Grup Teknolojisi terimini literatüre dahil etti.1960’lıyıllardanitibaren grup teknolojisi ile ilgili akademik çalışmalar artmış ve uygulamada işletmeler tarafındansıklıkla kullanılmaya başlamıştır.

2

3

4

5

6

7

Aile içerisindeki parçalar biririnden farklıdır fakat benzerlikleri aynı ailenin bir üyesi olacak kadarbirbirine yakındır.Şekil 18.1’deboyut ve şekil olarak aynı fakat üretim gereksinimleri farklı olanparçalardan oluşan bir üretim ailesi görülmektedir.Şekil 18.2’dekiparçalar ise geometrik yönden farklıolmakla birlikte imalat aşamaları açısından benzerlik gösterdikleri için aynı parça ailesine dahiledilebilirler.

8

İş parçalarını ailelere göre gruplamanın avantajlarından biri yukarıdaki şekillerde görülmektedir.Şekil18.3’teparti üretimi yapan bir makine atölyesinde prosese göre yerleşim görülmektedir.Buyerleşimdeçeşitli makineler işlevlerine göre düzenlenmiştir (torna bölümü,freze bölümü,vb.).Buyerleşimdeparçayı işlemek için iş parçası bölümler arasında taşınmakta ve belki deaynı bölüme birkaç kezuğramaktadır.Budurumçok fazla malzeme taşınmasına,büyük işlem içi envantere,birçok tezgahhazırlığına ve yüksek maliyete neden olmaktadır.Şekil 18.4’teise makinelerin hücresel şekildegruplandığı üretim düzeni görülmektedir.Burada herhücre bellibir parça ailesinin üretimi içinözelleştirilmiştir.Elde edilen avantajlar arasında azaltılmış malzeme taşımaları,daha kısa hazırlıklar,daha az hazırlık işlemleri,daha az işlem içi envanter ve daha kısa tamamlanma süreleri bulunmaktadır.

9

Geleneksel bir iş atölyesinden grup teknolojiye geçişteki en büyük engel parçaları aileler halindegruplama problemidir.Buproblemi çözmenin üç yöntemi vardır ve bu yöntemlerin üçü dehemzamanalıcı hemdedoğru eğitilmiş personel tarafından yapılması gereken büyük veri analizlerini zorunlu kılanyöntemlerdir.

10

11

Parça ailelerini oluşturmada iki tipbenzerlik kategorisi düşünülebilir:(1)Geometri,boyut ve malzemegiib parça karakteristikleriyle ilgili tasarım özellikleri,(2)Parçayı yapmada kullanılan işlembasamaklarıyla ilgili imalat özellikleri.Yukarıdaki tabloda parça sınıflandırmasında yaygın şekildekullanılan tasarım ve imalat özellikleri listelenmiştir.Parça geometrisi büyük oranda üzerindeuygulanan imalat işlemlerine göre belirlendiğinden burada tasarım ve imalat özelliklerinde belirgin birçakışma söz konusudur.Böylece parça aileleri sınıflandırılırken olası makine grupları dabelirlenmişolur.

12

Parça sınıflandırma ve kodlama yapabilmek için analizcinin herparçanın tasarım ve/veya imalatözelliklerini incelemesi gerekir.Bubazen tablolara bakarak incelenen parçaların tablolarda gösterilmişolanlarla karşılaştırmasını yapmak şeklinde gerçekleştirilir.Bazen dekullanıcı bilgisayar tarafındansorulan sorulara cevap verir ve cevaplara göre bilgisayar parçaya bir kod numarası atar.

13

Hiyerarşik ve zincir tipiyapıları birbirinden ayırmak için bir parça için 15veya 25gibi iki haneli kodnumarasını ele alalım.İlkhanenin parçanın genel şekli olduğunu varsayarsak,örneğin 1parçanınsilindirik olduğunu belirtsin ve 2deblok gibi prizmatik olduğunu anlatsın.Hiyerarşik yapıda ikincihanenin anlamı birinciye bağlıdır.Eğer 5’inönünde 1varsa bu uzunluk/çap oranını gösterebilir ve 5’inönünde 2varsa bu daparçanın uzunluk oranı yani uzunluğun genişliğe oranını gösterecektir.Zinciryapıda ise 5sembolü önüne 1degelse 2degelse aynı anlamı taşıyacaktır.Örneğin sadece parçanıngenel uzunluğunu verecektir.Hiyerarşik yapının genel avantajı kodda aynı sayıda hane için daha fazlabilginin yerleştirilebilir olmasıdır.Karmayapı ise hiyerarşik yapının ve zincir tipiyapının bir aradakullanılmasıdır.Sınıflandırma ve kodlama sistemlerinin çoğu hemtasarım hemdeimalat verisini bulundurur ve bunedenle genellikle 20-30hanelidir.Okuyan için çok fazla hane gibi görülse debu kodların çoğubilgisayarlar tarafından işlendiği için bu durumönemli bir sorun teşkil etmez.

14

15

16

17

18

19

Utipiyerleşim hücresel imalatta çok popüler bir kullanımdır. Yarı entegre taşımada kullanılanyerleşimler arasında çizgi hat,döngü ve dikdörtgen formlar dabulunur.Eğer bir uygulama çoğunluklasıralı hareket gerçekleştiriyorsa bu durumda düz hatyerleşimi uygundur.Uygulama tekrarlı işlemlergerektiriyorsa çoklu istasyonlar (makineler)gerekir.Atlamalı taşıma gerektiren hücrelerde Uşekilliyerleşim uygundur.Geritakipli hareket gerektiğinde döngü veya dikdörtgen yerleşim parçaların hücreiçinde tekrar döndürülmesini sağlar.

20

21

22