„KAMIEŃ” Metoda projektów badawczych

Grupa IV ( 5, 6 – latki)

Listopad / Grudzień 2015r

Prowadząca: Aleksandra Sysło

Opis metody Metoda projektów badawczych - polega na doświadczeniu, eksperymentowaniu, zadawaniu pytań o otaczającym

świecie, wyzwala zainteresowania i motywację do działania. Celem jest inicjowanie samodzielnego uczenia się.

Pracując tą metodą w przedszkolu dziecko: doświadcza wszystkimi zmysłami

wiąże poznaną teorię z praktyką

jest aktywne, a jego działaniom towarzyszy motywacja wewnętrzna

angażuje emocje

rozwija słownictwo

rozwiązuje problemy

kształci umiejętności potrzebne w procesie nauki czytania i pisania

współpracuje z rówieśnikami

wykazuje inicjatywę

samodzielnie podejmuje decyzje, planuje, inicjuje działania, dokonuje ocen.

I CZĘŚĆ – WSTĘP

W miesiącach listopadzie i grudniu 2015r. w grupie IV (5, 6 – latki) przeprowadzono zajęcia metodą

projektów badawczych o tematyce „KAMIEŃ”.

Dzieci postawiły pytania:

"Co to jest kamień?",

"Skąd się wzięły kamienie na Ziemi?"

"Gdzie można zobaczyć kamienie?",

"Czy góra jest kamieniem?", -

"Jak wygląda najmniejszy kamień, a jak największy?",

"Dlaczego kamienie są twarde?",

"Dlaczego kamienie są ciężkie",

"Czy kamienie mogą się złamać?",

"Dlaczego kamienie są kolorowe i okrągłe?",

"Dlaczego kamienie są słone?",

"Dlaczego kamienie błyszczą?",

"Po co są dziury w kamieniach?",

"Czy kamienie pachną?",

"Dlaczego kamienie mają wzorki?",

"Co można zrobić z kamieni?".

W takcie trwania projektu rozmawialiśmy na tematy: "Ziemia kamienna planeta", "Czym jest skorupa ziemska", "Co

to są minerały", "Jak wyglądają kamienie szlachetne", "Kamień w życiu człowieka na przestrzeni dziejów". Stworzyliśmy

mapę graficzną na temat "Ziemia kamienna planeta i kamień w życiu człowieka".

Lista nowych pojęć związanych z badanym obiektem: skorupa ziemska, skała, bryła, kruchy, minerał, diament,

rubin, kryształ, skamielina, jubiler, geolog, rzeźbiarz, dłuto, żarna, moździerz. Napisaliśmy list do rodziców z prośbą o

pomoc w realizacji przebiegu tego przedsięwzięcia.

II CZĘŚĆ – ROZWINIĘCIE PROJEKTU

"Co chcemy wiedzieć o kamieniach" – układanie listy pytań

W pierwszym dniu realizacji projektu uzgodniliśmy wspólnie „Co chcemy wiedzieć na temat

kamieni”. Pani Ola zapisała wszystkie pytania na dużym arkuszu papieru.

"Ziemia kamienna planeta" Poznanie znaczenia skorupy ziemskiej i tworzących ją skał.

Eksperyment ze skorupką jajka

Dowiedzieliśmy się, że Ziemia jest trzecią skalną planetą w naszym Układzie Słonecznym.

Jej zewnętrzna warstwa to skorupa ziemska, która zbudowana jest ze skał. Eksperymentując porównaliśmy wygląd skorupy ziemskiej ze skorupką jajka.

"Co jest pod drzewami i morzem (skały)"

Wykonanie przekroju warstw Ziemi

Odtworzyliśmy w przeźroczystym pojemniku wygląd skorupy ziemskiej zaczynając od skał po

warstwy różnego rodzaju piasku.

"Kamień skała różnej wielkości i kształtu" Zabawy matematyczne – klasyfikowanie

Dokonaliśmy próby podzielenia kamieni na małe, średnie i duże. Dowiedzieliśmy się, że

kamienie mogą mieć kształt płaski, okrągły, trójkątny, owalny, stożkowaty, walcowaty,

nieregularny. Ułożyliśmy na kartkach obrazy z kamieni.

"Labolatorium skał" Badamy właściwości skał

Odpowiadając na zadane wcześniej pytania eksperymentowaliśmy na zajęciach z różnymi skałami (granit, węgiel, sól

kamienna, krzemień, skała wulkaniczna). Wykonaliśmy samodzielnie pomiary kamieni zapisując w tabeli ich kształt, wagę,

objętość, odporność na zgniatanie, rozpuszczalność w wodzie oraz kolor. Stwierdziliśmy, że granit jest najcięższy, a skała

wulkaniczna najlżejsza. Węgiel i sól jako jedyne rozpuszczają się w wodzie, a zgnieść można łatwo skałę wulkaniczną sól,

węgiel i krzemień.

"Kamienny tor przeszkód"

W trakcie ćwiczeń gimnastycznych zbudowaliśmy własną kamienną drogę z płaskich kamieni.

Po kolei próbowaliśmy po niej przejść – nie było łatwo.

"Piasek" – kamień w skali mikro

Oglądanie pod mikroskopem ziaren piasku pustynnego, morskiego, kwarcowego i

wulkanicznego

Dowiedzieliśmy się jak powstaje piasek (z rozdrobnionych skał na dnie morza). Oglądaliśmy pod mikroskopem piasek w różnych kolorach: z pustyni Sahary (beżowy), z morza Bałtyckiego (biały),

Śródziemnego (szary), z Wysp Kanaryjskich (czarny). Na zdjęciu piasek powiększony 300 razy.

"Góry" - skały w skali makro

Dowiedzieliśmy się, że na naszej planecie największymi wytworami skalnymi są góry. Ale

również nie brakuje pięknych i fantazyjnych ogromnych skał.

"Najpiękniejsze widoki planety Ziemi"- piaskowe obrazy Malowanie na piasku

Na zajęciach plastycznych namalowalismy na piasku krajobrazy występujące na naszej Ziemi.

"Nasze prace" – prezentacja

„Minerały i skamieniałości” Poznajemy kamienie na podstawie encyklopedii, albumów, zdjęć i folderów

przyniesionych przez dzieci

Dzieci przyniosły do przedszkola książki, albumy, zdjęcia i encyklopedie na podstawie, których

zaczęliśmy poznawać ciekawy świat skał, kamieni i minerałów. Dowiedzieliśmy się, że

minerały to kolorowe kamienie wystepujące w skałach i są bardzo rzadkie.

"Nasze kamienne kolekcje"

Stworzyliśmy na sali naturalną kolekcję minerałów i kamieni przyniesionych przez dzieci.

"Minerały jakich nie znacie" – pokaz kamieni

Poznalismy nazwy niektórych minerałów: ametyst, agat, kryształ górski, piryt, malachit, róża

pustyni, kwarc.

"Najpiękniejsze kamienie świata" – film multimedialny

Kamienie szlachetne

Zobaczyliśmy najrzadsze i najpiękniejsze kamienie świata. Poznaliśmy ich wygląd i nazwy

(diament, rubin, szmaragd, szafir).

"Węgiel kamień z pradawnych drzew" – historyjka obrazkowa Poznanie pracy górnika i wytworów z węgla

Poznaliśmy historię powstania węgla kamiennego. Dowiedzieliśmy się, że węgiel wydobywany jest w dzisiejszych

czasach w kopalni przez górników oraz że, dzięki niemu mamy ciepło w domu i różne przedmioty codziennego

użytku (leki, świece, gąbka, plastikowe klocki, piłka). Oglądaliśmy bryłę węgla pod mikroskopem, gdzie było można zaobserwować skamieniałe drzewa.

"Sól kamień z wody morskiej" – oglądanie pod mikroskopem

Dowiedzielismy się, że sól to kamień z odparowanej wody morskiej. Tak jak i węgiel wydobywa się ją w kopalniach przez

górników. Najsłynniejsza to kopalnia soli w Wieliczce koło Krakowa. Oglądaliśmy bryłę soli pod mikroskopem i

stwierdziliśmy, że zbudowana jest z kryształów.

"Kryształy soli, sól topi lód" – eksperymenty z solą

W takcie eksperymentów odpowiedzieliśmy sobie na pytania, jak człowiek wykorzystuje sól w

życiu codziennym (w kuchni) i do rozpuszczania lodu i śniegu w mroźne dni na ulicach miast.

Wyhodowaliśmy w trakcie doświadczenia własne kryształy soli w kolorze białym i niebieskim.

"Kopalnia soli i węgla kamiennego" – praca techniczna Wykonanie makiet w dwóch grupach

Ale była zabawa, zrobiliśmy kopalnie węgla i soli, w których znalazło się miejsce dla wagoników, górników i

pomyśleliśmy też o windzie. Potem bawiliśmy się na dywanie wykorzystując makiety do zabawy.

"Nasze skamieniałości" – Naturalne amonity i zęby prehistorycznego rekina

Dowiedzielismy się, że skamieniałości to pradawne kości zwierząt zamienione w kamień. Pani

Ola przyniosła nam prawdziwe skamieliny (amonit i ząb rekina). Na wystawie w Muzeum

Geologii mieliśmy możliwość zobaczyć więcej skamieniałych eksponatów.

"Wystawa skał i minerałów" Wycieczka do Muzeum Geologicznego

Zobaczyliśmy na wystawie ciekawe formacje skalne, które mogliśmy dotknąć. Poznaliśmy pracę

pana geologa.

"Kamień w życiu człowieka" Tropimy kamienne budowle w starym Krakowie

Udaliśmy się na wycieczkę do Krakowa, gdzie podążaliśmy śladami kamiennych osobliwości. Spotkaliśmy tam:

kamienną drogę, bramę, zamek, dom, kościół i mur. Wszystkie one były wykonane przez człowieka ze skały

wapiennej.

"Kamienne narzędzia człowieka na przestrzeni dziejów" Lekcja w Muzeum Archeologicznym

Podczas lekcji muzealnej poznalismy pracę archeologa. Dowiedzielismy się jak człowiek prehistoryczny wykorzystywał

kamienne narzędzia w życiu codziennym, zobaczyliśmy obróbkę krzemienia z którego powstawały strzały, młotki, siekiery.

Mieliśmy również możliwość zobaczyć pierwsze kamienne żarna do mielenia mąki.

"Moździerze i żarna" - eksperymenty Robimy mąkę przy użyciu kamiennych narzędzi

W trakcie trwania projektu mieliśmy możliwość własnoręcznie użyć kamiennych narzędzi. Utarliśmy w żarnie i

moździerzach mąkę z prawdziwych kłosów pszenicy. Zajęło nam to pół godziny.

"Diament najtwardszy kamień świata" Eksperyment z syntetycznym diamentem. Poznanie zawodu szklarza.

Dowiedzieliśmy się, że diament powstał z najtwardszego węgla, a skoro jest taki twardy to można nim przeciąć

wszystko. Spróbowaliśmy nim przeciąć plastikową szybkę.

"Ozdoby z kamieni"

Oglądanie biżuterii jubilerskiej przyniesionej przez dzieci i panie z przedszkola

"Małe modelki" – kamienne naszyjniki

Dziewczynki zaprezentowały na sobie przyniesioną biżuterię z kamieni.

"Bursztyn, kamień z soku pradawnych drzew"

Wycieczka do sklepu jubilerskiego

Poznaliśmy zawód jubilera. Panie sprzedawczynie zaprezentowały nam film o powstaniu bursztynowych kamieni w

morzu Bałtyckim. Wszyscy z wielkim zainteresowaniem oglądalismy wytwory jubilerskie z bursztynów w

gablotach sklepu.

"Kamień zaklęty w rzeźbach i pomnikach"

W trakcie wycieczki po Krakowie mieliśmy możliwość zobaczyć inne wytwory człowieka z kamienia. Były to pomniki i

rzeźby. Na zajęciach w przedszkolu pani Ola opowiedziała nam jak one powstają. Poznaliśmy zawód rzeźbiarza oraz

narzędzia (dłuto i młotek), którymi się posługuje tworząc piękne dzieła sztuki. Ale największą atrakcją było zobaczenie

najstarszego w Polsce kamiennego posągu "Światowida" w Muzeum Archeologicznym wykonanego przez naszych

przodków.

"Kamieniaki zwierzaki" – praca techniczna Rzeźby z kamienia

Na zajęciach technicznych wykonaliśmy samodzielnie kamienne rzeźby. Każde dziecko projektowało na kartce papieru

rzeźby z dobranych przez siebie kamieni różnej wielkości. Pani Ola skleiła je klejem na gorąco. I tak powstały fantazyjne

wytwory sztuki kamiennej.

"Nasze rzeźby" – prezentacja

II. CZĘŚĆ - ZAKOŃCZENIE PROJEKTU

„Wystawa prac dzieci”

"Skarby Ziemi"

Pokaz geologiczny w przedszkolu dla młodszych kolegów i koleżanek