BETON

1.DefinicijaPod betonom u opstem slucaju podrazumijeva se vjestacki kameni materijal dobiven ucvrscavanjem mjesavine nekog vezivnog materijala i agregata(granulata).To je ustvari kompozitni gradjevinski materijal koji se spravlja uglavnom od cementa,agregata(sljunak i pijesak) i vode,i u pojedinim slucajevima,aditiva. Beton je mnogokomponentni, polidisperzni, umjetni kameni građevinski materijal, sastavljen od pijeska i krupnog agregata, međusobno vezanih cementnim kamenom, nastalim hidratacijom i očvršćivanjem cementa kao veziva. Ujedno predstavlja najviše upotrebljivo gradivo, od mostova do zgrada, od hidrotehničkih i prometnih do industrijskih objekata.

2.Osnovna podjelaNearmirani,armirani.

3.Uticajni faktori na zapreminsku masu?Faktori koji uticu na zapreminsku masu betona su zampreminske mase komponenti od kojih je spravljen,tj. Zapreminska masa agregata i cementa.Kod armiranog betona zapreminska masa ovisi o kolicini armature.

4.Kakvi betoni mogu biti u zavisnosti od vezivnog materijala?Prema vrsi upotrijebljenog veziva : betoni na bazi cementa, smjese cementa i kreča i na bazi kreča.

5.Podjela betona po zapreminskoj masi?Lahke betone (zapreminska masa do 1900 kg/m3), obične (1900 do 2500 kg/m3) i teške (preko 2500 kg/m3).

6.Podjela betona prema nacinu izrade i ugradnje?Monolitni i montazni.

7.Podjela betona prema sadrzaju vode?Vlazan,plastican i vrloplastican.

8.Podjela betona prema namjeni?Konstruktivne,izolacione i konstruktivno-izolacione.

9.Podjela betona prema granulometrijskom sastavu agregata?Jednofrakcijske i visefrakcijske.

10.Podjela betona prema tehnologiji proizvodnje?Ručno ili mašinski izrađene konvencionalne, autoklavirane ćelijaste pjeno i gas betone, hidrotermalno tretirane (zaparene) pepelo i šljako betone, autoklavirane ili termički tretirane silikatne betone, vakumirane betone tkz. BRETON KAMEN,

11.Sta su aktivni,a sta inertni materijali u betonu?aktivni sastojci betona : mineralna veziva i voda (aditivi ako se koriste), inertni sastojci : razne vrste agregata, koji sluze za ispunu betonske mase bez hemijskog učešća.

1.Definicija agregataAgregat za beton je materijal rastresite strukture,formiran u vidu skupa manje-vise istovrsnih cestica,tj. Materijal relativno homogen u smislu supstance(izradjivaca) koji se sastoji od medjusobno povezanih zrna(granula) odredjene krupnoce. U užem smislu, agregati predstavljaju zrnasti (inertni) materijal koji zajedno sa određenim vezivnim materijalima (cement, krec, bitumen, polimeri) sluze za dobijenje raznih vrsta maltera i betona.

2.Agregat za betonsku mjesavinu-ucesce agregata,faktori za izbor?Agregat ucestvuje sa 70 do 80% u ukupnoj masi betona i od njegovih karakteristika zavise svojstva betonskih smješa i svojstva očvrslog betona. Agregat za beton mora da bude dovoljno čvrst i postojan. Zapreminska masa agregata treba da se kreće izmedu 2000 i 3000 kg/m3. Čvrstoca kamena od koga se dobija drobljeni agregat mora da iznosi najmanje 80 MPa, dok kamen za puteve mora imati čvrstoću ne manju od 160 MPa.

3.Osnovna podjela agregata za izradu betona?Osnovna podjela:Prirodan:prirodno nevezane stijene(drobina,sljunak i pijesak) i drobljen i mljeven kamen(tucanik,grus,mljeven kamen)Vjestacki:razni otpadni materijali i industrijski nus- produkti(lozisna zgura,leteci pepeo,kristalna zgura,granulisana zgura,pjenusava zgura) te specijalni proizvodi za primjenu u malterima i betonima(keramzit-ekspandirana glina,ekspandirani perlit,ekspandirani vermikulit)

4.Koji minerali su nepozeljni u agregatu za beton,i koliki max procenat je dopusteno njihovog prisustva u odnosu na masu agregata?Skriljci,lapori,serpentiniti,liskuni i ugalj.Liskuna smije da ima najvise 1% po masi,odnosno 2% za beton koji ce biti stalno na suhom.Reaktivni,alkalno-silikatni sastojci: U krupnom agregatu manje od 5% a u sitnom manje od 0.5%.

5.Zbog cega se ogranicava ucesce hlorida i sumpora u agregatu za beton i koliko je dozvoljena kolicina?

6.Pod kojim uslovom je dozvoljeno da agregat sadrzi 5% u krupnoj a 0.5% u sitnoj frakciji alkalno silikatno-reaktivnih sastojaka?

7.Kolika treba biti zapreminska masa agregata za beton i koliko je max dopusteno upijanje vode agregata za beton?Zapreminska masa agregata treba da se kreće izmedu 2000 i 3000 kg/m3. Upijanje vode moze da iznosi najvise 1,5%.

8.Koliki je max dopusteni sadrzaj grudvi i gline u agregatu za beton?U sitnom agregatu do 0.5% a u krupnom 0.25%.

9.Osim sto mora da obezbijedi odredjena zadata svojstva ocvrslog betona,sta mora agregat za beton jos da obezbijedi?Mora da obezbjedi otpornost betona na drobljenje, na habanje, na smrzavanje i odmrzavanje, otpornost na skupljanje usred susenja, dobru ugradljivost betona...

10.Koje komponente u agregatu stetno uticu na fi-meh karakteristike ocvrslog betona?Komponente stetne sa aspekta fiz-meh svojstava betona,definisu se mineralosko-petrografskim ispitivanjima:-izmjenjena(slaba)zrna,glinoviti pjescari,lapori i laporoviti karbonati,skriljci,gips,glina i glinci..-uzrocnici alkalno-silikatne reakcije(kristobalit,rožnjaci,..)-uzrocnici korozije armature(minerali koji sadrze halogene elemente:halit,silvin i minerali koji sadrze sumpor:pirit,markiz,pirotin,anhidrit.)-uzrocnici sprjecavanja hidratacije(organska jedinjenja:saharit,masti)

11.Koliki je max dopusteni procenat prisustva slabih zrna u agregatu za beton?Ne smije biti veci od 3%.

12.Koje su prednosti drobljenog agregata u odnosu na prirodan kod izrade betonske smjese?Prirodni agregat zbog zaobljenosti zrna mnogo povoljnije utiče na ugradljivost i obradljivost betonskih smeša. Međutim, i drobljeni agregat ima određenih prednosti; on je u petrografskom pogledu uvek homogeniji, a to uslovljava mnogo manje koncentracije napona u očvrslom betonu pod opterećenjem i pri temperaturnim promenama. Oštroivični oblik zrna drobljenog agregata omogućava ostvarivanje uklještenja susednih zrna, pa to doprinosi povećanju mehaničkih karakteristika, naročito povećanju čvrstoće betona pri zatezanju.

13.Koji su nedostaci drobljenog agregata u odnosu na prirodan kod izrade betonske mase? Drobljeni agregat je po pravilu skuplji, pa se prirodnom, naročito rečnom, u praksi najčešće daje prednost. Prirodni agregat zbog zaobljenosti zrna mnogo povoljnije utiče na ugradljivost i obradljivost betonskih smeša.

14.Kako se dijele agregati za izradu betona prema velicini zrna?-sitan agregat zrna prolaze kroz sita otvora od 4mm(prašinaste i glinovite čestice,veca kolicina moze da smanji cvrstocu i otpornost na dejstvo mraza,poveca upijanje vode,skupljanje i tecenje)-krupan ne prolaze kroz to sito preko 4mm(nominalno najkrupnije zrno agregata(D),stvarno najkrupnije zrno agregata(max zrno Dmax))

15.Koliko je min dopustena cvrstoca na pritisak stijena za izradu drobljenog agregata za beton?

16.Prilikom sastavljanja i spravljanja betonske mjesavine,koje se frakcije najcesce koriste?0-4,4-8,8-16,16-31.5

17.Koliki je max dopusteni procenat prisustva slabih zrna u agregatu za beton?Najvise 4% za betone otporne na dejstvo mraza i mraza i soli najvise 3%.

18.Diskontinualna granulometrijska kompozicija agregata,pojasni i nacrtaj dijagram?

Prednosti:izvanredno velika kompaktnost betona,visoke fiz-meh osobineMane:ekstrakcija i koristenje samo pojedinih kategorija zrna iz prirodne mjesavine agregata,ekonomski neprihvatljivo;vrlo tesko ugradljivi,zahtjeva povecane kolicine vode,moze prouzrokovati segregaciju.Izmedju najkrupnijeg i najsitnijeg zrna u okviru jedne frakcije tolerise se odnos 2.Za diskontinualnu gran kompoziciju agregata karakteristicni su dijelovi koji su paralelni apscisnoj osi,pri cemu se ova paralelnost ispoljava bas u podrucjima nedostajucih agregata.

19.Kontinualna granulometrijska kompozicija agregata,pojasni i nacrtaj dijagram?Granulometrijska kriva prikazana na dijagramu,kriva (a),odgovara tzv kontinualnoj gran.kompoziciji agregata.Iz same definicije granulometrijske krive slijedi da su u posmatranim slucajevima u agregatu kontinualno zastupljene sve velicine zrna.

20.Sta opisuju fuler-empa krive,daj obrasce pojasni i nacrtaj dijagram?Ove dvije krive opisuju granulometrijski sastav agregata za spravljanje betona po svjetskim standardima.idealan agregat za spravljanje betona je onaj cija kriva prolazi izmedju fuler-Empa krivih.

Fuler=100kor d/D ...koristimo sitniji agregat-blize krivoj fuler.Ukoliko se zahtijeva beton vecih cvrstoca,imamo oblik koji nije povoljan,ako ne postoji primjena efikasnih sredstava za ugradjivanje.Empa=50(d/D+kor d/D)...koristimo krupniji agregat-blize krivoj empa.Ukoliko se zahtijeva beton vecih cvrstoca,imamo agregat sa zaobljenim zrnima,imamo efikasna sredstva za ugradjivanje.

21.Pod kojim uslovima se postize najbolja 'upakovanost' zrna?-“pakovanje” zrna se može predstaviti kao pojam koji definiše najkvalitetniji raspored zrna agregata različitih veličina i “malterske” mase u betonu,- za idealno okruglo zrno najbolja upakovanost bi se dobila na slijedeći način .- ako je maksimalno zrno D, šupljine između ovih zrna u agregatskoj kompoziciji čine 9 %, - popunjavanje ovih praznina bi se trebalo vršiti zrnima čiji je prečnik 6 -7 puta manji od D,-na taj način bi se procenat šupljina smanjio na manje od 3 %,-ove šupljine bi se po istom principu popunile slijedećom klasom krupnoće zrna te bi uz određene teorijske količine cementa dobili idelnu kompaktnost betona - u slučaju idealno loptastotog zrna agregata dobro “pakovanje” se postiže ako u mješavini postoje zrna veličina D1, D2, i D3- popunjavanje šupljina se vrši sitnijim zrnima

22.Oblik i velicina zrna agregata za beton,elementi za definisanje?Najkrupnije zrno (D) treba da zadovolji slijedeće uslove : 1. Dmax≤ (amin / 3) , 2. Dmax≤ 1,25* emin , kao i 3. Dmax< od ¼ najmanjeg presjeka betonskog elementa

23.Efekat zida kod izbora velicine zrna agregata za izradu betona,nacrtaj i pojasni?

-problem “pakovanja” zrna se pojavljuje i u kontaktu betonske mješavine i zida oplate i poznat je kao efekat zida (Ez),-ovo se odražava na način da se uz oplatu uglavnom slažu krupnija zrna. -izbjegavanje efekta zida se može postići betonom koji sadrži dovoljnu količinu smjese sitni agregat + cement, koja se u betonu često naziva “malterska komponenta”.-na veličinu problema koji za uzrok ima efekat zida još utiču geometrijske karakteristike oplate i armatura.

24.Efekat resetke

-uslov da se obezbijedi prolaz betona kroz armaturnu mrežu i obavijenost armature betonom se naziva efektom rešetke. On se može izraziti kroz odnos za Er.-gdje je ρ srednji radijus rešetke koji se dobije iz odnosa za p- odnosno odnos površine i obima rešetke kako je to dato na slici (b)-dobra agregatska mješavina, sa aspekta efekta rešetke, treba da zadovolji uslove gore naveden za Er.

25.Na izbor cementa,za beton,dominantan uticaj imaju?čvrstoća (klasa, marka) cementa i promjena čvrstoće u vremenu,toplota hidratacije i hemijska otpornost cementa.

26.Za konvencionalne betone se koriste sljedece vrste cementa?Portland cement i to :

-na bazi čistog klinkera,na bazi klinkera sa dodatkom pucolana i topionočkih zgura,-pucolanski i metalurški cement, -cement niske toplote hidratacije,-sulfatnootporni cement i-aluminatni cement.

27.Izbor cementa kod izrade betona,odnos agregat-cement?

28.Normativima se propisuju min kolicine cementa za beton kao npr:-za armirano betonske konstrukcije se uzima min kolicina cementa od 250 kg/m3 ugradjenog betona-ako je konstrukcija izlozena agresivnom uticaju atmosferilija ova kolicina se mora povecati na 300kg/m3-ako je konstrukcija izlozena agresivnom uticaju sredine ova min kolicina se mora povecati na 350 kg/m3

29.Po kojem obrascu se odredjuje minimalna masa cementa (min mc.) u funkciji od najkrupnijeg zrna agregata (D) za beton izlozen djelovanju hemijskih agenasa?za beton izložen djelovanju hemijskih agenasa:

za beton izložen djelovanju hemijske agresije :

30.Koju ulogu ima voda u izradi betona?Voda u izradi betona ima dvostruku ulogu :-ona je konstitucioni element betona, koji se ogleda kroz hemijsku reakciju sa cementom, hidrataciju, čime se omogućava vezivanje cementa i njegovo očvršćavanje.-ostvaruje viskozitet betonske mješavine (konsistenciju betona) čime direktno utiče na efikasnost ugrađivanja i završne obrade betona.

31.Aditivi za beton,podjela i znacaj?Aditivi ili dodaci betonu su materijali koji svojim fizičkim, hemijskim ili kombinovanim dejstvom vrše određeni uticaj na ponašanje i svojstva betona.Podjela:-Plastifikatori-Aeranti-Akceleratori (ubrzivači vezivanja)-Retarderi (usporivači vezivanja)-Zaptivači-Antifrizi (dodaci za betoniranje na niskim temperaturama)

32.Aditivi za beton,vrste i efekti upotrebe pojedinih aditiva?

33.Sta je vodocementni faktor,kako utice na cvrstocu betona? Količina vode u svježem betonu obično se izražava vodocementnim faktorom, tj. Omjerom mase vode i cementa (v/c). Niži vodocementni faktor omogućava dobijanje veoma trajnih betona i veoma velikih čvstoća. Ovakav beton je veoma teško ugraditi jer je njegova ugradljivost uglavnom veoma mala. Viši vodocementni faktor omogućava dobijanje ugradljivih betona ali ovakvi betoni po pravili nemaju visoke čvrstoće i uglavnom nisu veoma trajni.34.Koliki je min vodocementni faktor i cime je ogranicen?Min vodocementni faktor iznosi 0.2% od mase cementa.Ogranicen je konzistencijom.

35.Uticaj sadrzaja vode i vodocementnog faktora na cvrstocu betona,znacaj stepena zbijenosti?Pijaća voda se može koristiti za proizvodnju betona. Vodo cementni faktor je od veoma velikog značaja za čvrstoću betona. Ovaj maseni odnos takođe veoma utiče i na ostale karakteristike betona. Niži vodocementni faktor omogućava dobijanje veoma trajnih betona i veoma velikih čvstoća. Ovakav beton je veoma teško ugraditi jer je njegova ugradljivost uglavnom veoma mala. Viši vodocementni faktor omogućava dobijanje ugradljivih betona ali ovakvi betoni po pravili nemaju visoke čvrstoće i

uglavnom nisu veoma trajni. U vodi se najčešće sreću sledeće primese: sulfati, razni oblici hlora, neorganske i organske soli, kao i razne organske primese. Prisustvo ovakvih materija u vodi može negativno uticati na vezivanje betona, čvrstoću, iscvetavanje betona, poremetiti zapreminsku stalnost kao i smanjiti njegovu trajnost.

36.Koji su uticajni parametri na reoloska svojstva svjezeg betona?

Sveza betonaska masa je elasto-plastican sistem. Pri delovanju rastuceg opterecenja betonska smesa na pocetku trpi elasticne deformacije. Kada opterecenje odgovarajuci nivo tj. Kada se iscrpi strukturna cvrstoca betona smesa pocinje da se ponasa kao viskozna tecnost. Pri delovanju mehanickih uticaja na svezu betonsku masuima ponasanje slicno tecnosti, a po prestanku delovanja opterecenja smesa se vraca u prvobitno elasto-plasticno stanje. Iz tog razloga se beton ugradjuje vibriranjem privremeno prevodeci u stanje tecnosti. Istiskuju se globule vazduha, ispunjava se oplata i beton se ugradjuje.

37.Osobine svjeze mjesavine:homogenost i povezanost,pojava segregacije-uzroci i posljedice?Homogenost svezeg betona podrazumeva ujednacenost sastava i svojstava u ukupnoj masi betona a obezbedjuje se dugim i intenzivnim mesanjem komponenata.Povezanost svezeg betona, jos jedna vazan cinilac kada se govori o kvalitetu betona, predstavlja sposobnost zadrzavanja homogenosti svezeg betona u svim fazama od spravljanja do kompaktiranja.Kao rezultat nedovoljne povezanosti betonske mesavine javljaju se pojave raslojavanja odnosno segregacije i izdvajanja vode. Segregacija predstavlja tendenciju razdvajanja krupnih od sitnih cestica pod uticajem razlicitih mehanickih dejstava. Pod izdvajanjem vode podrazumeva se narociti oblik segregacije. Do izdvajanja vode najcesce dolazi na povrsini betona, ali moze doci i do izdvajanja u masi odnosno stvaranja vodenih “dzepova”.Kao posledica segregacije svezeg betona javlja se nehomogenost ocvrslog betona koja je pracena drasticnim pogorsanjem njegovih fizicko – mehanickih osobina.

38.Zapreminska masa svjeze ugradjenog betona-ispitivanje i znacaj?

Zapreminska masa: Zapreminska masa koja se odredjuje neposredno nakon ugradjivanja predstavlja pokazatelj ocvrslog betona. Sto je zapreminska masa veca dobijaju se kompaktniji betoni sa visokim nivoom fizicko-mehanickih svojstava. Veca zapreminska masa se postize pravilnim izborom konzistencije betonske mase i primenom odgovarajuceg postupka zbijanja. Zapreminska masa sveze betonske mase se odredjuje primenom kalupa oblika kocke ili prizme. 20x20x20cm. Beton se ugradjuje u kalup isto kao i u konstrukciji. Koristi se ili pervibrator ili vibroilgla ili postavljanjem kalupa u vibrosto.

Zapreminska masa = mb,sv / Vb,sv

mb,sv – masa u kalupu

Vb,sv – zapremina kalupa

Kada je poznato γsb moze se dobit stvarna kolicina sveze betonske mase.Ukupna zapremina od koje su ugradjeni uzorci je uvek veca od zapremine uzoraka izracunatog po jedinici zapremine materijala . mb',sv > mb,sv mb',sv = mc + ma + mv

39.Konzistencija svjezeg betona-pojam,faktori koji uticu na konzistenciju?Pod pojmom “konzistencija” podrazumeva se skup svojstava svežeg betona koja su od značaja za njegovu ugradljivost i obradljivost. Konzistencija predstavlja unutarnju pokretljivost svježe betonske

mješavine kao posledicu skupa svojstava koji direktno utiču na transport i ugradnju.To je skup svih osobina svježeg betona koji se iskazuju putem pokazatelja pokretljivosti i krutosti mješavine pokretljivosti i krutosti mješavine

Faktori koji utiču na konzistenciju :Oblik i sastav zrna,Količina/vrsta cementa ,Količina vode,Korištenje hemijskih dodataka betonu,Korištenje mineralnih dodataka betonu,Temperaturni uslovi,Intenzitet i vrijeme miješanja,Vrijeme mjerenja.

40.Konzistencija svjezeg betona-metode ispitivanja?metoda slijeganja,VEBE metoda,metoda rasprostiranja,metoda zbijanja.

41.Konzistencija svjezeg betona-klase konzistencije?Beton krute konzistencije odlikuje se visokim ranim čvrstoćama i malim stezanjem pa se primjenjuje u industriji prefebriciranih betonskih elemenata, kod masivnih građevina i kod betonskihkolnika. Beton plastične konzistencije ima najšira područje primjene, dok se beton tekućekonzistencije zbog velikih stezanja i opasnosti od pojave pukotina primjenjuje samo u izuzetnim slučajevima gusto armiranih tankih presjeka i teško dostupnih mjesta koja trebazapuniti betonom.

42.Koji faktori uticu na ugradljivost i obradljivost betonske mjesavine?oblik i velicina zrna agregatasadrzaj vodekolicina cementa

43.Formiranje strukture betona(etape formiranja)?I početna etapa : usled vezivanja betona svjež beton počinje prelaziti u čvrsto agregatno stanje,II etapa : postepeno formiranje strukture očvrslog betona i povećanje čvrstoće,III etapa : stabilizacija strukture, dostignuta čvrstoća tokom vremena se bitno ne mijenja

44.Pod strukturom betona podrazumijeva se njegova fizicka gradja koja je definisana?

45.Makrostruktura betona,tipovi makrostrukture?struktura I: zrna agregata su na velikim rastojanjima,medjudejstvo ne postoji,uticu samo na dijelove cementnog kamena sa kojima su u dodiru(uticj zrna proporcionalan sadrzaju zrna i specificnoj povrsini)struktura II: cementni kamen obavija zrna(do 0,06mm) i ispunjava praznine izmedju njih,dejstva pojedinih zrna se preklapaju,javlja se dopunski efekat trenjastruktura III: manjak cementnog kamena,obavija zrna agregata u slojevima male debljine,a praznine izmedju njih ispunjava samo djelomicno.

46.Mikrostruktura betona,struktura cementnog kamena,pore u cementnom kamenu?Cementni kamen sadrzi:-hemijski vezanu vodu:cementni gel-medjuslojnu vodu:dio gelske vode,10 na -6 mm -apsorbovanu vodu:gelska voda cementnog kamena-slobodnu vodu:kapilarne pore cem kamena-vodenu paru:kapilarne pore i vece supljine cem kamena

Najveci dio pora se nalazi u cementnom kamenu.Ukupna poroznost betona :

P = Pg + Pk *Δp, (%),

Pk – kapilarna poroznost,

Pg - gelska poroznost, Pg =0,022 αh * mc (%)

Δp – poroznost usled ugrađivanja primjene aditiva i iznosi od 5-6 %.

47.Zavisnost poroznosti od stepena hidratacije i vodocementnog faktora?Smanjenje vodocementnog faktora putem povećanja količine cementa nije ni tehnički ni ekonomski opravdano. Poroznost se najbolje redukuje smanjenjem količine vode ali da se pazi o ugradljivosti i obradljivosti betona.Voda u porama cijela ostaje zatvorena i ne moze da utiče na tok hidratacije cementa.

48.Prsline u betonu usljed skupljanja cementa i termickih napona?Ukoliko beton nije izložen opterećenju prsline su posledica skupljanja cementa i termiskih napona. Posto je veza izmedju cementa i agregata kruta, kada se naponi razviju i premase dozvoljenu čvrstoću dolazi do nastanka prslina.

49.Kapilarna poroznost betona-glavni faktor prisustva kapilarne poroznosti,proracun?Rezultat procesa hidratacije cementa,zavisi od odnosa mv/mc,-pri mv/mc <0,4 nepotpuna hidratacija ukupne količine cementa,-pri mv/mc >0,4 cementni kamen povećane poroznosti,-kapilarna poroznost usled viška vode :

- relacija zadovoljava uslov da pri potpunoj hidrataciji cementa, za slučaj vodocementnog faktora 0,4 vrijednost kapilarne poroznosti iznosi nula tj. :pri αh≈ 1 za mv/mc >0,4 je pk = 0

Kapilarna poroznost je posledica viska vode

50.Cvrstoca betona u funkciji vremena,normalni uslovi ocvrscavanja,zaparivanje pod atmosferskim pritiskom i osvrscavanje u autoklavima?

Autoklaviranje je hidrotermalna obrada materijala pod visokim pritiskom i pri visokoj temperaturi.

Zaparivanje betona vrši se pomoću zagrijane vodene pare. Danas se koriste posebni kotlovi za brzu proizvodnju vodene pare

Moraju biti zadovoljeni sljedeći uslovi za ocvrscavanje betona pod atmosferskim pristiskom: - Zasićenost pare vlagom - Prethodno odležavanje betona - Vrijeme zagrijavanja i njegovanja parom - Hlađenje betona

51.Osnovni zakoni cvrstoce betona,uticaj vodocementnog faktora i stepena zbijenosti?

52.Mehanizam loma betona,osnovni tipovi loma betona?1.cvrstoca agregata veca od cvrstoce na zatezanje cementnog kamena(fck)2.cvrstoca agregata manja od cvrstoce na zatezanje cem kamena (fck)3.cvrstoca agregata i cvrstoca na zatezanje cem kamena (fck) bliske

53.Metode naknadnog utvrdjivanja pritisne cvrstoce betona?Naknadno ispitivanje pritisne cvrstoce betona, kao i svih ostalih svojstava betona, umogome je olaksano razvojem tehnologije. Neke od novijih metoda koje se koriste su: METODA ULTRAZVUKA, PRIMJENA SKLEROMETRA, WINDSOR PIN METODA ( mjeri snagu postojecih gradjevinskih konstrukcija na osnovu njihovog otpora na probijanje) i kasicna metoda ISJECANJA UZORKA iz vec ugradjenog elementa i njegovo naknadno labaratorijsko ispitivanje.

54.Cvrstoca betona pri pritisku-ispitivanje,faktori uticaja na rezultat,obrada rezultata,marka betona PBAB 87 i klasa cvrstoce EN 206-1?Cvrstoca betona pri pritisku definise se kao prosecan napon u uzorku izlozenom aksijalnom pritisku pri sili loma, a za slucaj odredjene starosti betona. Ova mehanicka karakteristika se ispituje na uzorcima oblika prizme, cilindra ili kocke.Iako najmerodavije rezultate daju prizmaticni odnosno cilindricni uzorci u praksi su u najsiroj primeni uzorci oblika kocke. Kocka sa ivicama duzine 20 cm je kod nas usvojena kao normni uzorak za definisanje marke betona. Cesto se, medjutim srecu i neku drugi uzorci, razlicitih odnosa poduznih i poprecnih dimenzija, pa se javlja potreba svodjenja rezultata dobijenih na jednoj vrednosti uzorka na vrednosti koje odgovaraju nekoj drugoj vrsti. U skladu s tim u primeni su tzv. koeficijenti konverzije koji se po pravilu dobijaju na bazi eksperimentalnih ispitivanja. Najcesce su ovi koeficijenti definisani u tehnickoj regulativi.Prema PBAB87 postoje cetiri vrste konzistencije: kruta, slabo plasticna, plasticna i tecna.Na rezultate ispitivanja utiče:⇒postupak ugrađivanja betona⇒režim njege uzorka ⇒nominalno najkrupnije zrno agregata⇒čvrstoća agregata (20%)⇒cementa (klasa i količina)⇒voda (v/c faktor)

55.Marka betona,deformacije betona-skupljanje betona,tecenje betona?Marka betona je nominalna čvrstoća betona pri pritisku izrazena u Mpa,dobija ispitivanjem betonskih kocki dimenzija 20x20x20 cm. Kocke se ispituju pri starosti od 28 dana, metalni kalupi u kojima uzorci moraju da ostanu 20±4 časa i to u prostoriji sa temperaturom od oko 20°C, zaštićeni od isušivanja. Stavljaju se u vodu, odnosno u prostoriju čija je relativna vlažnost najmanje 95%, a temperatura oko 20°C. Cuvaju do dana ispitivanja.Uzorci se brišu a zatim se mjere njihove mase.Sila pritiska se postepeno povećava od nule do sile loma /0,2 do 0,8 MPa/s/.Čvrstoca pojedninog uzorka se dobija kao sila loma svedena na jedinicu povrsine (20 x 20 = 400 cm2) i izrazava se u MPa sa tačnošću od 0,1 MPa. Pod skupljanjem betona podrazumevaju se vremenske deformacije koje se ispoljavaju u vidu smanjivanja dimenzija neopterecenih betonskih elemenata priblizno proporcionalno u svim pravcima. Generalno, moze se reci da je ta pojava najtesnje povezana sa stanjem vlaznosti cementnog kamena u betonu. Ukupna deformacija skupljanja se sastoji od:1.hidratacionog skupljanja, skupljanje usled kontrakcije produkata hidratacije,2.plasticnog skupljanja, skupljanje usled isparavanja vode tokom perioda vezivanja cementa,3.hidraulickog skupljanja, skupljanje nakon zavrsetka procesa vezivanja.Tecenje, tj. proces razvitka deformacija materijala u toku vremena koji se odigrava bez promene opterecenja, kod betona se uslovno smatra da nastaje samo delovanjem dugotrajnih opterecenja. Iz tih razloga ispitivanje tecenja betona uvek se vrsi primenom specijalnih uredjaja koji su u stanju da tokom duzeg vremenskog perioda odrzavaju odredjeni nivo naprezanje.

56.Metode za ispitivanje cvrstoce betona pri zatezanju-pustupci ispitivanja,rezultati i njihov medjusobni odnos zavisno od metode?1). Ispitivanje cvrstoce betona na zatezanje ‘’cijepanjem’’;mogu se koristiti uzorci oblika cilindra, prizme i kocke; najjednostavnija metoda2). Ispitivanjem direktnim aksijalnim zatezanjem ;nije standardna metoda; moze se ispitivati na cilindrima i prizmama kvadratne osnove 3). Standardna metoda ;SRPS ISO 4013-daje tacnije rezultate jer se u srednjoj trecini raspona javlja cisto savijanje- dobijena cvrstoca ima prakticnu primjenu,narocito kod betonskih puteva i aerodromskih pisti

57.Deformaciona svojstva betona pod uticajem kratkotrajnih opterecenja,modul elasticnosti?

Deformacije betona pri delovanju kratkotrajnih opterecenja zavise od njegovog sastava, od svojstava njegovih komponenata, od vrste naprezanja kao i od cvrstoce i starosti betona. Ispitivanja pokazuju da betoni visih cvrstoca pod opterecenjem pokazuju manje deformacije, a isto tako se ove deformacije pri istom opterecenju smanjuju u funkciji starosti betona.Odredjivanje modula elasticnosti betona vrsi se na prizmaticnim ili cilindricnim uzorcima sa odnosima poduznih i poprecnih dimenzija vecim od 2. Kod ovakvih ispitivanja kao osnovno javlja se pitanje eliminisanja svih deformacija betona osim elasticnih, pa se s tim u vezi najcesce primenjuju razliciti postupci treniranja uzoraka, odnosno postupci visekratnog opterecivanja i rasterecivanja. Naime, pokazalo se da nakon odredjenog broja ciklusa opterecenje – rasterecenje funkcija σ – ε u dovoljnoj meri odgovara pravoj liniji ciji nagib definise modul elasticnosti EZa resavanje prakticnih problema mogu se uspostaviti sasvim prihvatljive veze izmedju modula elasticnosti i cvrstoce betona pri pritisku, pa se doslo do niza empirijskih zavisnosti.

- Područje napona manjih od (0,3-0,5) fp

58.Reoloska svojstva ocvrslog betona?Osnovne reoloske karakteristike betona su:skupljanje betona,tecenje betona i relaksacija napona.-Zavise od ucesca cementnog kamena u makrostrukturi betona,te od mikrostrukture samog cementnog kamenaParametri koji uticu:vrsta i kolicina cementa,vodocementni faktor,granulometrijski sastav agregata,uslovi sredine(temp i vlaznost),nacin ugradjivanja i njege,dimenzije betonskih elemenata i dr.

59.Izvodjenje betonskih radova,projekat betona?Tehnološki proces izvođenja betonskih radova se dijeli na:proizvodnja betona,transport betona do mjesta ugradnje,ugradnja betona.Sudionici u procesu izvedbe:obaveze projektanta,obaveze nadzornog inzinjera,obaveze izvodjaca radova,obaveze proizvodjaca betona.

Obaveze projektanta: Bitan je preduvjet za izvedbu betonskih konstrukcija ispravna i tačna projektna dokumentacija koja treba osigurati kvalitetnu i sigurnu izvedbu.Za izradu tehničke dokumentacije-projekt betonske konstrukcije-odgovoran je projektant .

Obaveze inzenjera: Nadzorni inžinjer obavlja nadzorne radnje za sve aktivnosti procesa izvedbe betonske konstrukcije što obuhvata:pripremne radove ,skele i oplate ,armaturu,betoniranje .

Obaveze izvodjaca radova: Betonske radovi se izvode u skladu s projektom betonske konstrukcije, uputama proizvođača za ugradnju i upotrebu građevinskih proizvoda i zahtjevima Tehničkog propisa za betonske konstrukcije.Izvođenje betonskih radova treba promatrati kao proces proizvodnje ili proces pružanja usluga koji mora biti planiran, uspostavljen i kontroliran da bi osigurao betonsku konstrukciju koja zadovoljava bitne zahtjeve .5 kljucnih elemenata pri izvodjenju betonskih radova:planiranje izvodjenja,ljudski resursi,upravljanje procesom,sredstva rada,upravljanje kvalitetom.

Obaveze proizvodjaca betona: Proizvođač betona je u cjelosti odgovoran za proizvodnju,ocjenjivanje i potvrđivanje sukladnosti betona.U tu svrhu obavezan je provoditi sljedeće aktivnosti:početno ispitivanje tipa proizvoda(vrsta betona),tvorničku kontrolu proizvodnje-sustav upravljanja kvalitetom,ispitivanje uzoraka iz proizvodnje prema utvrđenom planu.

Projekat betonaProjekat betona je elaborat tehnološke pripreme za gradnju svake betonske konstrukcije.Prije početka betoniranja konstrukcije moraju proizvođač betona i izvođač betonskih radova, svaki za svoj dio, pripremiti projekat betona, koji mora imati sledeće sastavne dijelove:-Uslovi kvaliteta predviđenih vrsta betona-Izračun sastava svježih betona-Program kontrole kvalitete-Plan betoniranja i montaže-Projekat skela i oplata Elaborat prema gornjem sadržaju je sastavni dio tehničke dokumentacije za objekat. Cilj tog elaborata je:-Na pravilan i optimalan način udovoljiti zahtjeve projekta konstrukcije-Osigurati primjenu pravilnih tehnoloških postupaka kod betoniranja i na taj način izbjeći štetne improvizacije pri radu.Uslovi kvaliteta za predvidjene klaseZa svaku projektom konstrukcije predviđenu klasu betona moraju se odrediti uslovi, koji se zahtijevaju od svježeg i očvrslog betona prije svega:

- Traženu marku betona- Posebne osobine koje mora imati beton u uslovima upotrebe (marku vodonepropustljivosti,

otpornosti na mraz i sl.)- Konzestenciju- Eventualne tehnološke modifikacije (aeriranja i sl.)- Posebne metode ugrađivanja

Potrebno je navesti i obraditi:- Rezultate predhodnih ispitivanja i očvrslog betona u obliku koji se mogu koristiti za računanje

sastava;- Metod određivanja sastava, naručito usvojene kriterije za sastav betona sa posebnim

osobinama ( max v/c faktor, min količina cementa);- Izračun pojedinih sastava, koji mora sadržati:- - Masu ili volumen komponenata ( agregata, cementa, vode, dodataka)- Granulometrijsku krivu mješavine agregata- Predviđenu kozistenciju prema jednoj od propisanih metoda.

60.Razastiranje i zbijanje betona pri ugradnji,njega betona?Ugradjivanje betona je faza tehnoloskog procesa izvodjenja betonskih radova koja sledi nakon faze transporta svezeg betona. Podrazumeva se da beton mora odgovarati postavljenim zahtevima u pogledu sastava, konzistencije vremena proteklog od spravljanja do dopremanja do datog mesta. Ugradjivanje betona treba da se zavrsi pre pocetka vezivanja cementa, u protivnom beton se mora baciti.Pod ugradjivanjem betona podrazumeva se:punjenje oplate,razastiranje svezeg betona,zbijanje – kompaktiranje betonske mase i zavrsna obrada gornje povrsine izbetoniranog elementa.Zbijanje, odnosno kompaktiranje betona sledi nakon razastiranja betona u oplati. Najcesce se radi masinskim putem, primenom razlicitih postupaka vibriranja u masi betona posle cega u masi betona ostaje 1 – 3% zaostalih mehurica vazduha.Prema nacinu delovanja vibratori se dele na:povrsinske vibratore,unutrasnje vibratore (pervibratore),oplatne vibratore ivibrostolove.

61.Proizvodnja,transport i ugradnja betona-postrojenja,mjere pri ugradnji?Proizvodnja betona moze biti na gradilistu i na betonari.Na gradilistu: Sastav je propisan, ali nema kontrole u proizvodnji, doziranje je prepušteno onome tko radi beton, mogu se ugrađivati samo na gradilištu na kome se i proizvede. Ovim načinom prozvodnje dobija se beton slabije kavlitete od onoga napravljenog u betonari i primjenju se samo kada nema postojeće betonare na udaljenosti koju automješalica može preći u dozvoljenom vremenskom periodu ili zbog ekonomski opravdano zbog manjih troškova transporta.Na betonari: Obavezna predhodna labaratorijska ispitivanja recepture za proizvodnju, beton se proizvodi prema recpturama. Automatsko doziranje i vaganje, opran i separiran agregat, grijanje agregata u zimskom periodu, mijašanje komponenti se obavlja mehanički u postrojenju.Ovaj se način koristi kad veličina poprečnih presjeka konstrukcije omogučavaju kontinuiran utrošak betona dopremljen automješalicom, ili kad je ekonomski isplatljiviji od betona koji se pravi na gradilištu. Transport betona do mjesta ugradnje moze biti kontinuriran i prekidan.Kontinuiran: Transport s ujednačenom brzinom tečenja betona.Prikladan je je za ugradnju masovnih količina svježeg betona pomoću gumenih transportera (beton niže konzistencije) i za pumpani beton.Ako je brzina gumene trake veća od 1 m/s, tada nije moguće izvesti izravno istresanje betona u predvidenu konstrukciju, već se to treba obavljati pomoću dodatnog uređaja u obliku lijevka, kako ne bi došlo do segregacije agregata .Prekidan: Povremeni prijevoz svježeg betona pomoću odgovarajućih prijevoznih sredstava, a organizira se po stanovitom redoslijedu kada se beton preuzima s postrojenja koja ga izrađuju kontinuirano.Doprema betona na gradilište automiješalicama kapaciteta 4-10 m3.Ugradnja betona:sastoji se od istresanja betona u oplatu i zbijanja.Pravila za ugradnju svjezeg betona: beton se ne smije segregirati,visina slobodnog spuštanja betone ne smije biti viša od 1.0 m (2.0 m), za visine istresanja betona veće od 1.0 m upotrebljava se dodatni uređaj u obliku klizišta ili cijevi za ugradnju betona .Zbijanje betona: Rastresitu svejžu betonsku masu treba što bolje ugraditi u oplatu ili kalup tako da masa bude što gušća.Mehaničko zbijanje betona: vibriranje, centrifugiranje, vakuumiranje, prešanje, i prskanje.

62.Spravljanje betona,tehnoloska sema proizvodnje betona?Spravljanje betonske mješavine vrši se isključivo mašinskim putem, pri čemu se ovaj postupak svodi na doziranje i miješanje komponentnih materijala u cilju dobijanja homogene mase.Mješanje agregata, cementa, vode i aditiva vrši se u mješalicama za beton različitih tipova.Mješalice mogu da budu sa periodičnim i sa neprekidnim (kontinaulnim) radom.U odnosu na položaj ose bubnja razlikujemo mješalice sa vertikalnom, horizontalnom i kosom osom. Beton se spravlja u betonarama na gradilištu, ili u betonarama tvornica prefabrikata, ili u centralnim tvornicama betona, odakle se transportira na gradilište. Faze u procesu proizvodnje su:doprema i uskladištenje sastojaka betona,doziranje i miješanje,vanjski transport,gradilišni transport,ugradnja,završna obrada slobodne površine betona,njegovanje betona.U svim fazama proizvodnje osnovna je težnja, da se dobije dobro izmiješana i homogena smjesa planiranog sastava i zadnjih osobina očvrslog betona. Proizvodnjom betona upravljaju građevinari, gdje je potrebna dodatna specijalizacija i potrebna je suradnja s tehnolozima, kod svježeg betona stalno se obavljaju svakodnevne, sedmične i druge povremene kontrole ulaznih materijala i dijelova postrojenja. Zato uz svaku betonaru treba postojati odgovarajući kontrolni laboratorij za ispitivanje materijala.Od prijema pojedinih sastojaka, pa do konačne isporuke.Tehnoloska sema proizvodnje betonaTehnološki proces izvođenja betonskih radova, dijeli se na: Proizvodnju betona,Transport betona do mjesta ugradnje,Ugradnju i njegu betona .Proizvodnja betona može biti: 1. Na gradilištu :Sastav je propisan, ali nema kontrole u proizvodnji. Može se ugrađivati samo na gradilištu, na kojem se i proizvodi. 2. Na betonari :Obavezna predhodna laboratorijska ispitivanja recepture za proizvodnju. Beton se, dakle, proizvodi, prema recepturama.

Faze u procesu proizvodnje: doprema i uskladištenje sastojaka betona,doziranje i mijesanje,vanjski transport,gradilisni transport,ugradnja,zavrsna obrada slobodne povrsine betona,njegovanje betona.

63.Opste osnove tehnologije betona,sastvljanje betonske mjesavine?Prema pravilniku o tehnickim normativima za beton i armirani beton postoje dvije kategorije betona:betoni B.1 i betoni B.11. Betoni prve kategorije mogu se spravljati i bez prethodnih ispitivanja, dok se za betone kategorije B.11 obavezno sprovode i prethodna laboratorijska ispitivanja.Betoni mogu da imaju različite klase, pri čemu termin “klasa” obuhvata ili samo marku betona, ili marku i neka druga zahtjevana svojstva. Pojam vrste betona, podrazumijeva betone jednakih klasa, ali drugačijih sastava. Beton prve kategorije se može ugrađivati samo na gradilištu na kome se spravlja i zbog toga se predviđaju strožija kontrolna ispitivanja.Za beton B.1 propisuju se i određene minimalne količine cementa u mješavini svježeg betona.Betoni B.II su betoni sa markama 30 i više, kao i betoni sa posebnim svojstvima (vodonepropustljivost, otpornost na dejstvo mraza i dr.) i transportovani betoni svih marki.Sastavi betona druge kategorije određuju se na temelju prethodnih ispitivanja svježeg i očvrslog betona.

Sastavljanje betonske mjesavineMetodologija odredjivanje sastava svježe betonske mješavine:

Izračunavanje količine vode,Izračunavanje vodocementnog faktora,Izračunavanje količine cementa,Izračunavanje količine agregata,Izračunavanje zapreminske mase svježe ugradjenog betona,Utvrdjivanje učesca pojedinih frakcija agregata,Prethodna laboratorijska ispitivanja i na osnovu njih eventualna korekcija izračunatih količina vode,cementa i agregata,Definitivno usvajanje betonske mješavine.Određivanje potrebnih količina komponentnih materijalaUvijek se teži da zapreminska masa svježeg ugrađenog betona bude što veća što je moguće postići upotrebom najmanje moguće količine vode.-Određivanje potrebne količine vode predstavlja prvi korak u postupku projektovanja betonske mješavine.-Za određivanje vrijednosti mv može se upotrijebiti Fereov empirijski obrazac: mv=ko/petikorD-Količina cementa u jedinici zapremine svježeg ugrađenog betona određuje se na osnovu poznate vrijednosti vodocementnog faktora mv/mc koji je u funkcionalnoj vezi sa čvrstoćom betona.

64.Laki betoni.Dobijaju se od cementa, vode i lakih agregata. Laki agregat moze biti:-Organskog (komadici drveta i pluta, stiropor itd)-Neorganskog porijekla (keramzit, drobljena opeka , perlit, vermikulit, vuklanski tuf itd)Lakoagregatni betoni dobiveni na bazi drveta se imaju nazive kao sto su :-Durisol (cement, voda i strugotina od drveta)-Tarolit i heraklit (cement, voda i drvena vuna) koriste se za izradu raznih ploca i blokova.Ukoliko bi se sistematizacija lakih betona izvršila prema njihovoj namjeni po kojoj se laki betoni dijele na:

konstruktivne betone, konstruktivno-izolacione betone izolacione betone.

65.Jednozrni betoni.Za spravljanje jednozrnih betona koriste se standardne mješalice manjih kapaciteta a samo spravljanje vrsi se u tri faze: u prvoj fazi agregatu se dodaje dio od ukupne količine vode potrebne za dobijanje betona željene konzistenicije; u drugoj fazi djelimično nakvašenom agregatu dodaje se vezivo a u trećoj fazi preostala količina vode. Jednozrni betoni izrađeni od konvencionalnih (kamenih) ili lakih (prirodnih ili vještačkih) agregata odlikuju se sljedećim svojstvima, koja se, u zavisnosti od vrste agregata, kreću u sljedećim vrlo širokim granicama: - nižim zapreminskim masama u odnosu na konvencionalne betone (600 – 1800 kg/m3), - relativno niskim čvrstoćama na pritisak (2-10 MPa), - srednjom odnosno odličnom toplotnom izolacionom moći (0.17 – 0.80 W/mK), - malim koeficijentom skupljanja koje iznosi 50% u odnosu na skupljanje betona izrađenog od višestrukog agregata istog porijekla, - vrlo malim kapilarnim upijanjem vode,

66.Teški betoni, agregati za teške betone, upotreba teških betona.Teški betoni, agregati za teške betone, upotreba teških betona.Teški beton je obični beton proizveden s teškim agregatom, koji mu daje povećanu gustoću.Primjenjuje se isključivo za zaštitu od zračenja. Kao teški agregat najčešće se primjenjujedrobljeni barit (barij-sulfat) koji ima gustoću oko 4,1 g/cm. Po potrebi se primjenjuju iželjezne rude magnetit, limonit i hematit koji daju betonu gustoću 3000 do 3900 kg/m. Kaoteški agregat ponekad se primjenjuje i usitnjeni otpadni materijali željeza.

67.Kako se dobijaju plinobetoni ?Ovi se betoni izradjuju od sitnog pijeska (do 1mm),vode,velike kolicine cementa(do 500kg/m3)uz dodatak kemikalija koje u svjezoj,mekanoj smjesi betona razvijaju plinove te je nadimaju.neki puta se radi ekonomicnosti uz pijesak dodaju i sitna zrna(1-5mm)lakih agregata(plovucak,sljaka,lomljena opeka i sl.).Postupak proizvodnje plinobetona:Priprema sirovina,Priprema smjese svježeg plinobeton, Dodavanje aluminijumskog praha , Lijevanje, Stvaranje pora,Rezanje ,Hidrotermalna obrada (autoklavizacija),Završna obrada.

68.Šta su ćelijesti betoni i kako se dijele ?Ćelijasti betoni dobili su naziv po svojoj strukturi koja sadrži veliki procenat pora -ćelijica veličine 1 do 2mm. Ukupna poroznost ovih betona je vrlo velika i može iznositi i 85%. S obzirom na ovo, zapreminske mase ovih materijala spadaju u red najnižih zapreminskih masa na području građevinskih materijala. One obično iznose 300 – 1200 kg/m³. Ćelijasta struktura se obrazuje dodavanjem proizvedene pjene ili razvijača gasa osnovno masi. Prema načinu formiranja pora u masi betona, razlikuju se dvije vrste ćelijastih betona:− gas-betoni i− pjeno-betoni.

69.Zašto je mraz opasan za beton ?Mraz je opasan za mladi beton,zato sto se na temp. ispod 0C smrzava slobodna voda u betonu.Led kao sto znamo,ima veci volumen nego li voda od koje je postao(za oko 9%).Zbog povecanog volumena led pritisce okolni beton.Taj pritisak moze izazvati drobljenje i lom betona oko zrnaca leda pa i lom citave konstrukcije.Da li ce doci do toga ovisi o tome kad nastupi mraz,da li prije,za vrijeme

vezanja ili po zavrsetku vezanja. Otpornost prema dejstvu mraza podrazumjeva sposobnost betona

da u stanju zasićenosti betona vodom podnese naizmjenične procese smrzavanja i odmrzavanja , pri čemu su ovi procesi nosiocidestrukcije-razaranja strukture betona.Do ove destrukcije dolazi zbog stvaranja vode prisutne u kapilarnim porama ili prslinama nastalih u strukturi betona.Nastajanje ovih unutrašnjih pritisaka lako se objašnjava činjenicom da je zapremina leda nastalog od vode prisutne u prama za 9% veća od zapremine vode prisutne u porama i šupljinama.