grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin
TRANSCRIPT
![Page 1: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/1.jpg)
Unang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin
![Page 2: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/2.jpg)
Merkantilismo
Mga Sakop ngFrance
Pag-aangkin ngIndia
Mga Sakop ngEngland
![Page 3: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/3.jpg)
Mga Unang Ruta ng Kalakalan
Ang mga kalakal sa Asya ay nakarating sa Europa sa pamamagitan ng tatlong ruta.
Hilagang Ruta: Peking -> disyerto sa Gitnang Asya -> Samarkand at Bokhara -> Caspian Sea at Black Sea -> Constantinople
Panggitnang Ruta: India -> Ormus sa Persian Gulf -> Antioch, Aleppo, Damascus
![Page 4: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/4.jpg)
Mga Unang Ruta ng Kalakalan
Timog na Ruta: India -> Indian Ocean -> Arabia -> Red Sea -> Cairo o Alexandria, Egypt
![Page 5: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/8.jpg)
Limitadong Kaalaman ng mga Kanlutanin tungkol sa Asya
Kaunti lamang ang nalalaman ng mga kanluranin tungkol sa Asya.
Ilan sa mga akda tungkol sa Asya ay isinulat ng mga nakilahok sa krusada(1096-1273)
Ang pinakatanyag na akda ay isinulat ni Marco Polo.
Tinawid niya ang Gitnang Asya hanggang sa China kasama ang kanyang ama at tiyuhin.
![Page 9: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/9.jpg)
![Page 10: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/10.jpg)
Limitadong Kaalaman ng mga Kanlutanin tungkol sa Asya
Pagkatapos niyang manungkulan bilang tagapayo noong Dinastiyang Yuan, bumalik siya sa Italy (1295) at isinulat niya ang The Travels of Marco Polo na naging sanhi para magkaroon ng kaalaman ang mga Kanluranin tungkol sa Asya.
![Page 11: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/13.jpg)
Pagsasara ng mga Rutang Pangkalakalan
Laging bukas ang tatlong ruta ng kalakalan na nag-uugnay sa Asya at mga Kanluranin ngunit nang sumapit ang ika-14 hanggang 15 siglo, sinalakay ng mga Seljuk Turk ang malaking bahagi ng Mediterranean Sea. Noong sila’y nagtagumpay sa pagsalakay dito, nagkaroon sila ng kapangyarihan sa nasabing ruta.
![Page 14: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/15.jpg)
Monopolyo ng mga Italian
Ang Venice, Genoa at Florence sa Italy lamang ang pinayagan ng mga Seljuk Turk na mamili sa daungan nila.
Ipinagbili ng Italy ang mga produktong kanilang nakalakal sa Portugal, Spain, Netherlands, Italy, at England sa mataas na halaga.
Nangunguna na dito ang mga rekado bilang pampalasa ng pagkain, pampreserba at gamot.
![Page 16: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/16.jpg)
Monopolyo ng mga Italian
Ang Venice, Genoa at Florence sa Italy lamang ang pinayagan ng mga Seljuk Turk na mamili sa daungan nila.
Ipinagbili ng Italy ang mga produktong kanilang nakalakal sa Portugal, Spain, Netherlands, Italy, at England sa mataas na halaga.
Nangunguna na dito ang mga rekado bilang pampalasa ng pagkain, pampreserba at gamot.
![Page 17: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/17.jpg)
Paghahanap ng Bagong Ruta
Hiningi ng Italian na bilhin ng Portugal, Spain, France, Netherlands, at England ang mga produkto ng Asya sa mataas na halaga ngunit hindi pumayag ang mga nasabing bansa.
Upang maiwasan ang monopolyo ng Italya at ang mga Seljuk Turk, sila ay naghanap ng ibang ruta patungong China at India.
![Page 18: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/18.jpg)
Mga Pagbabago sa Paglalayag
Mula ng ika-12 siglo, mas malalaki na ang mga barko.
Dalawang bagong tuklas na instrumento ang nakatulong sa mga manlalayag: compass at astrolabe.
![Page 19: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/19.jpg)
Mga Pagbabago sa Paglalayag
Compass: Nalalaman ng mga kapita ng barko kung saan ang direksyon nila kahitsa isang di-pamilyar at malawak na dagat.
![Page 20: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/20.jpg)
Mga Pagbabago sa Paglalayag
Astrolabe: Para malaman ang latitude ng barko mula sa Equator.
![Page 21: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/21.jpg)
Mga Pagbabago sa Paglalayag
caravel: modern stronger sail
![Page 22: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/22.jpg)
Mga Pagbabago sa Paglalayag
Astrolabe: Para malaman ang latitude ng barko mula sa Equator.
![Page 23: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/23.jpg)
Panahon ng Paggalugad at Pagtuklas
Ito ay mula 1450 hanggang 1650
Pinasigla ng paghahanap ng bagong ruta patungong Asya
Ito ay higit na mas mahalaga kaysa sa mga rutang pangkalakalan na unang layunin ng mga Kanluranin.
![Page 24: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/24.jpg)
Ang Bagong Ruta Patungo sa Asya
Pinangunahan ni Prinsipe Henry (Portugal) ang paggalugad sa baybayin ng Africa.
Ito ay nagbunga ng pagkakatuklas sa Azores, Canary, at Cape Verde.
1488 – narating ni Bartholomeu Dias ang dulo ng Africa
Tinawag na Cape of Good Hope
Matapos ang 10 taon, natagpuan ni Vasco da Gama ang bagong ruta patungong Asya (1498). Sa taon ding iyon, dumaong siya sa Calicut sa kanlurang baybayin sa India.
![Page 25: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/31.jpg)
Merkantilismo
Ang tunay na kayamanan sa isang bansa ay ang kabuuang dami ng pilak o ginto dito.
Pinaniwalaan ng Europa na ang ekonomiya ay maaaring makapagpataas ng pambansang kapangyarihan (noong ika-16 siglo)
![Page 32: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/32.jpg)
Mga Sakop ng Portugal
Hormuz sa Persian Gulf, Aden sa Red Sea, Cochin at Goa sa India, Malacca sa Malaya, Ternate sa Moluccas, at Macao sa China
Karaniwan sa snakop ay mga baybaying-dagat
Mga nanguna sa pananakop: Francisco de Almeida
Alfonso de Albuquerque
![Page 33: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/35.jpg)
Mga Sakop ng Spain
Pilipinas
Matapos ang ika-16 siglo, napalawig ng Spain ang kanyang soberanya sa halos buong kapuluan ng Pilipinas
Mga nanguna sa pananakop: Ferdinand Magellan (bagamat isang Portugese, isinagawa niya ang paglalakbay sa ngalan ng Spain)
Miguel Lopez de Legaspi
![Page 36: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/37.jpg)
Mga Sakop ng Netherlands
Hindi agad nakapagsimula sa pakikipagsapalaran sa Asya dahil sa tunggalian laban sa Spain
Bumuo ng Dutch East India Company
Moluccas, Formosa (Taiwan), Batavia (Jakarta)
![Page 38: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/38.jpg)
Pag-aangkin sa Moluccas
Tinangka ng maraming ulit ng Spain na sakupin ang timog na bahagi ng Pilipinas at ang Moluccas ngunit hindi sila nagtagumpay.
Hindi lubos na napasailalim ng Portugal ang Moluccas
Noong 1605, pinaalis ng mga Dutch ang mga Portugese sa Amboina at Tidore.
![Page 39: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/39.jpg)
Mga Sakop ng England
Nagtatag ng English East India Company (1600)
Ang unang pakay ay magkaroon ng ugnayang pangkalakalan sa Sumatra, Java at Moluccas ngunit hindi sila pinahintulutan ng mga Dutch.
Umalis ang mga English matapos ang Amboina Massacre na kung saan sampung mangangalakal ng English ang pinatay ng mga Dutch.
Sa India nagtagumpay ang mga English
![Page 40: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/40.jpg)
Unfederated Malay States
Ito naman ang mga tumutol sa Resident System
Apat na estado rin ang bumubuo dito. (Kedah, Perlis, Kelantan, at Trengganu)
![Page 41: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/41.jpg)
Mga Sakop ng France
Sinundan ng mga French ang halimbawa ng mga English
Nagtatag ng French East India Company (1664)
Mga pamayanang natatag ng French sa India: Chandarnagore, Mahe, at Karikal
![Page 42: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/42.jpg)
Pag-aangkin ng India
Ang France at England ay naging magkaagaw sa India.
Nagpahayag ng digmaan ang hari ng Bengal laban sa mga English (1756)
Pumanig ang France sa India
Sinalakay ng magkasanib na hukbo ang Calcutta
Nagpadala ang Madras ng isang makapangyarihang hukbo sa pamumuno ni Robert Clive upang palayain ang Calcutta.
![Page 43: Grade 9 ap - unang yugto ng imperyalismong kanluranin](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050615/5a64a4d67f8b9a27568b813b/html5/thumbnails/43.jpg)
Pag-aangkin ng India
Tinalo ni Clive sa Battle of Plassey ang hukbo ng hari ng Bengal at ang mga French
Ang hangad ng France ay mangibabaw sila sa India ngunit sila ay nabigo at napasailalim ng England ang India