Bolakbirakasegi dezan Goierri da bola jokoarenGipuzkoako azkengordailuetako bat 8-9

Antonio Agirre segurarra, Olaberrian, Gipuzkoako Taldekako Bola Txapelketan tiratzen. AIMAR MAIZ

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Izaskun Vazquez 3 Iritzia 4-5Nerea Elustondo 6-7 PatxiAldanondo 10 Itsasondo,familia giroan 11 1948ko santaeskea 12 Baserriko produktuaksaltzeko makina 13

89. zenbakia. 2014ko urtarrilaren 31

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Idiazabalgo jaietan eguraldiaklagunduko balu, askoz hobe!»

Izaskun VazquezAldaize aldizkariaren koordinatzailea

Mikel Albisu IdiazabalIdiazabalgo Zirika irratian hasizen, eta gaur egun Aldaize al-dizkariaren koordinatzailea daIzaskun Vazquez (Bilbo, 1990).Txikitatik Idiazabalen bizi da.Ikus-entzunezko komunikazioaikasi zuen eta lan mundua noladagoen ikusita, administrazioeta finantzetako goi mailako zi-kloa egiten ari da. Idiazabalgo jaietako momentubat.Mozorro gaua.Zerbait falta al zaie Idiazabalgojaiei?Ez, baina eguraldiak lagunduko

balu, askoz hobe!Zaletasun bat.Asko: bidaiatzea, argazkiakateratzea, lagunekin egotea...Liburu bat. Un burka por amor.Pelikula bat.Clint Eastwood-en Mystic Ri-ver.Musika talde bat.Berri Txarrak.Abesti bat. Berri Txarraken Bueltatzen.Janari bat.Itsaski entsalada.Edari bat.Zurito bat konpainia onean.

Oporretarako leku bat. Edonora joango nitzateke,atsegin dut bidaiatzea. Amets bat.Amets egiteari ez uztea.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna. Lehenengo aldiz kamera aurre-an albiste bat ematen jarri nin-tzen eguna.Jaso duzun oparirik bereziena. Bidaia bat. Gorroto duzuna. Faltsukeria eta inbidia.Goierriko txoko bat.Asko; adibidez, Larraitz.Herriko alkate bazina...Herritarrei entzungo nieke.

«Lehenengo aldizkamera aurreanalbiste bat emannuen eguna ez dutinoiz ahaztuko»

MIKEL ALBISU

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Lierni OrmazabalKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.infoBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu, Zerain,Segura eta Zumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Ion TelleriaAuzipetua

#40akLibre

s k u a l d e kohainbat kul-tur elkarte etaHerrikoetakoordezkariak,

Jon Gorrotxategi beasaindarra,Xumai Matxain zaldibiarra etaneroni Madrildik bueltan gabil-tza azken hilabeteetan. Xumaieta biok azkenekoz joan garaaste honetan hara, eta askodira aurrerantzean joan behar-ko dutenak. Eta, asko, gehiegi,oraindik gurera itzuli ezin dire-nak.Gure aurkako auzi hau ara-

zoa baino aukera izatea nahigenuela esan genuen hasieran,uste genuelako, uste dugulako,konponbidearen aldeko kon-fiantzak eta zubiak eraikitzekobaliatu behar genuela. Horre-tan saiatu gara orain artean,eta horretan segi asmo dugu;gutako batzuri espetxe zigorrajarriko digutela uste dugulako.Gu, ezker abertzaleko mili-

tanteak gara, eta hala aitortudugu Madrilen auzitegian ere.Baina epaiketaren amaieranizan ohi den azken hitz batera-ko, azken alegatorako, tartean

ez dugu gure aldarrikapenaegingo, euskal herritarren or-dezkaritza zabal baten eskuutzi dugu azken hitz hori. Goi-Berriren ale hau argitaratu denegun berean egin dute publikoadierazpena aurpegi ezagunugarik. Azken hitz hau ez baita gure

aldarrikapena, edo ez gurea ba-karrik behintzat; gure ustezEuskal Herrian jada sortu densujetu berri baten, gehiengoberri baten adierazpena da etazuena egiten baduzue kopiatueta etxe atarian, dendakoleihoan, facebook-en edo nahiduzuen tokian jarri eta heda-tzeko deia egin nahi dizuegu.Honela dio gehiengo berriarenadierazpenak:

«Gu» berriarenaZubiak eraiki nahi ditugu lehenharresiak zeuden lekuan. Gureabando herria izan da. Identita-tearen inguruko bateko etabestekoena, ideologiaren ara-berakoena... eta garaile eta ga-raituena, «eurak» eta «gu»,betiro. Baliteke, oraindik ere,hala izatea neurri batean. Baina

daudela konponbidea eten edooztopatu asmoz eraikitzen di-tuzten harresi berriak, eta epai-keta hau horietako bat da, ga-rrantzitsua gainera. Garaiz etalekuz kanpo dagoen anakronis-moa da.Ilusio zubiak. Epaiketa hau,

antzeko beste ekinbide ba-tzuen antzera (edo estrategiaberaren baitan egiten ez direnurratsen moduan) frustrazioeragile da. Herritarrok ilusio de-sioz gaude, ordea, bakean etajustizian oinarrituko den etorki-zuna eraiki nahi dugu, errespe-tua eta aitorpena oinarri izangodituena.Justizia zubiak. Bada arrazoi-

bide eta tresna juridiko askiepaiketa honen emaitza bake-aren aldeko urrats txiki bat izandadin. Justizia, garai berri bate-rako trantsizio ikuspegitik apli-katzen hasi behar da. Gure aur-kako epaiketan berez delitu ezdiren ekimenak aurkeztu dituakusazioak froga gisa, hala ai-tortu du, gainera; helburuak di-tuzte epaitzen, ez bitartekoak,jardun politikoa dute epaitzeneta ez delituak. Egungo tes-tuinguruan, politikak irten eginbehar du eremu polizial eta juri-dikotik.Horregatik guztiagatik, adie-

razpen honetan prozesu judi-ziala bertan behera uztea eska-tzen dugu, edo auzipetu denakabsolbitzea edo egokien denmodua, baina 40 gazte haueklibre nahi ditugu.

E

bi urteko prozesu demokratiko-aren ostean, subjektu berri batsortu da, “gu” berri bat; gu, ba-kean eta justizian oinarritukoden etorkizun berri baten aldeegiten dugunak, konfrontazioaeremu politiko hutsera muga-tuko den etorkizunaren jabeizan nahi dugunak; denok ira-bazle izango garen etorkizuna.Etorkizunerako zubiak. Atze-

ra begirako estrategia “antite-rrorista”-ri lotzea herri honenetorkizunaren eraikuntzarakozama latza da. Eragile politikoeta sozial orok eman du urra-tsen bat denok batera ekin be-har diogun etorkizuna eraiki-tzeko. Gehiago beharko dira,baina agerikoa da lekuz kanpo

GOIBERRI 05IRITZIA

Hasteko, agur bero eta zintzo bat Ormaiztegiko Arana taber-nako ahizpei,San Andresetan gure basakeriak irribarre benetakobatekin agoantatzeagatik; batez ere Izazpiko puntan, ezustean,agurtu ninduenari.

Beste batean deskribatuko ditut ordu txikietako astakirtenke-riak eta hankasartzeak. Badakizu? Etorkizunari buruz hausnartzennabil. Bai, bai. Oraina bizitzeko-eta esaten dute ustezko iraultzaileizandako burges berriek elkarrizketatzen dituztenean, baina etor-kizunak arduratzen nau; eta asko, gainera. Izango da, igual, egune-ro-egunero bizi dugunari argiak baino ilunak ikusten dizkiodalako.Eta ez naiz ari herrialde proiektuez-eta. Ez, ez, ez dakizu zenbate-

raino aspertzen nauten diskurtso absolutistek. Ari natzaizu zutaz,nitaz, hartaz, besteaz eta hangoaz, gutaz, eta elkarren artean ko-munikatzeko hartu ditugun bideez. Geroz eta oparoagoak omen,geroz eta aukera gehiago omen. Baina aniztasunhorrek aurrez au-rreko komunikazioari zenbateraino eragiten dion ikusten dudane-an, ia-ia deprimitzeraino tristetzen naiz. Irudikatzen baititut keinu-

Gogoratzen dut bai, Ormaiztegiko festetan nola ibili zinenSusaeta jauna. Ni ere han nintzen eta!Gogoan dut ordu txikie-tan elkartu ginela eta esan zenidala bazkaria eduki zenuela... etaez nau harritzen gau hartan zuk basakeriak egin izana. Kar, kar, kar.Bide batez, ez da ideia txarra hurrengo idatzia ordu txikietako pa-sarteen inguruan egitea. Baditut makina bat kontatzeko moduko-ak, beste batzuk berriz... ez dira hemen kontatzeko modukoak.

Komunikazio-inkomunikazioari buruz, berriz, arrazoia eman be-harrean nago. Adibide garbienetariko bat da mugikorra piztu etawhatsappean 200 mezu dituzunekoa, hori bai, ia denak, lerdokeri-lizunkeriak, prefabrikatutako txisteak, beste bat ez dakit non baz-kaltzen ari dela (eta plateraren argazkia), zapatila berriak erosi di-tuela besteak.... baina tajuzko ezer ere ez. Eta baldin badago, mezuitsaso horretan galtzen da, inork irakurri gabe.

Eta bitartean, ziur talde horretan dauden guztiek dituztela eurenkezkak eta beldurrak, ametsak eta desioak… baina horiek sekula ez

ditut ezagutuko. Ados guzti honekin, ezta Igor?Internetarekin ere berdin, sare sozialetan mila lagun baino

gehiago eta gero igande arratsalde aspergarri batetan ez duzu inorzinemara, paseatzera joateko edo sikiera hitz egiteko aurkitzen.

Gu ere ez ote gabiltza horrela, emailez baino ez gara eta kontak-tuan jartzen. Noiz hartu genuen azkenekoz pote bat, kafe bat edoedari isotoniko bat elkarrekin?

bateta

bat

Asteko irudia

Igor Susaeta

Unai Kerejeta

Josu Maroto

NereaElustondoBertsozale Elkarteko generotaldean dabil NereaElustondo legazpiarra, etabertsolaritzan generoberditasuna lantzen dute.Auskalo zer esango luketenbeste bi hauek!

rik, solasik eta irribarrerik gabeko harremanak. Hotzak, Unai, geurebaitara are gehiago bilduko gaituztenak. Ez da izango, ordea, hau-tu pertsonal bat. Zerbaitek, norbaitek, bultzatuko gaitu, eta oke-rrena da ez digutela bakarrik egoten erakutsi. Izua diogula bakar-dadeari. Bikotekide batek bestea ordezkatzen duela geure barruraegin beharreko bidaia hori saihestu nahi dugulako nola edo hala,adibidez. Baina bidean hausturarik ez gertatuta ere, harantz goaz,ziztu bizian. Badaukagu zeren aurka edo alde borrokatu, lagun.

06 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Ez gatoz inori lekuakentzera, baina guk gureespazioa nahi dugu»

Nerea ElustondoBertsolaria eta Bertsozale Elkarteko genero taldeko kidea

Janire Arrondo LegazpiBertsolaritza genero ikuspegi-tik aztertu eta eraldatzeko as-motan lanean dabil NereaElustondo (Legazpi, 1981).Gaztetxotan heldu zion bertso-laritzari berak; Bertsozale El-karteko genero taldean dabilgaur egun. Buru-belarri ibili da lanean

joan den larunbateko BertsoEguna antolatzen. Generoaizan zuten sakoneko gai; umo-

rea bidelagun. Konplexurik, lo-tsarik eta taburik gabe oholtza-ratu ziren emakumeak. Ez ohikoirudia eman zuten. Zer pentsa-tua eman zuten. Bide berririkireki ote zuten? «Ez gara bikti-mak, ez dugu negar egin nahi;emakume garela ospatu nahidugu», dio berak. Bertsozale Elkarteko generotaldeko kidea zara. Zein helbu-rurekin egiten duzue lan?Hiru emakumezkoz eta hiru gi-zonezkoz osatutako boronda-tezko taldea da hau. 2009ansortu zen, elkarteko koordina-tzaileek proposatuta. Elkarteakjasotzen dituen sail bakoitzeangenero ikuspegia txertatzenahalegintzen gara. (U)morezjardunaldiak, hitzaldi irekiakedo sortzaileentzako formazioikastaroak antolatzen ditugu.Saiatzen gara hori guztia jen-darteratzen. Sarean daude an-

bat urte hasi ginen mugitzen.2003an lehen topaketa gisakobat egin genuen; 10 lagun elkar-tu ginen. Gutxi ginen, baina gu-retzat izugarrizko esperientziaizan zen. Han hasi ginen bertso-laritzaren eta emakumeen gai-neko taldeko gogoeta egiten.Irailean, 10 urte geroago, antze-ko deialdi bat egin eta Askizun(Getaria) 45 emakume bertso-lari elkartu ginen. 16tik 66 urtearteko emakumeak; kezka eta

tolatu ditugun jardunaldien bi-deoak... Generoa lantzeko interesa ba aldago bertsolarien artean?Nik uste dut gero eta gehiagodirela interesa dutenak. Halaere, oraindik badira kostatzenari diren esparruak. Aurtengo Bertso Eguna emaku-meek antolatu duzue, emaku-meak izan zarete protagonis-ta... Eta emakumeentzako eta gizo-

nentzako pentsatu eta eginda-ko saioa izan da. Badirudi gene-roarena emakumeon kontuadela, baina, hau guztion kontuada. Jorge Oteizari buruz egin ze-

nean nik ez nuen sentitu gizo-nentzat bakarrik zenik. Matxismoa da denok izorra-

tzen gaituena; emakumeakzein gizonak. Gu ez goaz gizo-nen kontra, gu matxismoarenaurka goaz. Bertsozale Elkarteak berak pro-posatu zuen Bertso Eguna ge-neroaren gainean antolatzea,ezta?2008an Bertsozale ElkartekoSustapen Batzordeak generoagai hartuta Bertso Eguna anto-latzeko proposamena eginzuen, baina orduan ez genuenposible ikusten. Entzuna dut 1993. urtean bil-

du zirela batzuk. Gu duela hain-

mamu beretsuekin. Askizukoa-ren ondoren iritsi zen, berriro,Elkartearen proposamena.Oraingoan bai, apustuari hel-tzea erabaki genuen.Erronka potoloa izan al zen?Bertso Eguna entzutearekinzerbait garrantzitsua irudika-tzen dugu, serioa. Kursaala da,1.800 ikusle... Horrelako saioasko ez dira egiten. Gure talde-aren filosofia izan da garrantziahori kentzea, presioa kentzea;

horrek askeago lan egiteko au-kera eman digu eta nik usteemaitza hobea ekarri duela. Zer izan da lehen topaketa har-tatik gaur egunera aldatu dena?Emakumeen artean mugimen-dua sortu da, gogoeta asko ereegin da. Pentsa, Bertso Egunaantolatzen 37 lagun ibili gara,denak boluntario. Asko ikasidugu. Hala ere, ikusleen arreta bere-ganatuko zuen emakumeen pre-sentziak eta gaiak berak.Aurretik ere bazegoen ikusmi-na, eta nik uste dut, inor ez zue-la indiferente utzi aurtengoBertso Egunak. Publiko zabalbaten aurrean gaia azaleratze-ko behintzat balio izan du, etazerbait mugitu zela esangonuke. Orain ikusi egin beharkoda zein ondorio uzten duen ho-rrek. Duela 20 urte, dozena erdiez ziren izango mikrofonora

«Matxismoa dadenok izorratzengaituena;emakumeak zeingizonak»

«Hiru emakumejarri zituztensexuaz hizketan;aho bizarrik gabearitu ziren»

«Zein dira gureposturak?Kantaerak?Umorea? Horrenbila gabiltza»

GOIBERRI 07ELKARRIZKETA

ditako hiru emakume jarri zituz-ten sofa batean eserita sexuazhizketan. Aho bizarrik gabekantatu zuten. Ederra izan zen!Publikoan, emakumeak goza-tzen, gizon batzuk ere bai; bai-na bat baino gehiagori eginomen zitzaion deseroso xama-rra. Nik uste, oso bide interes-garria egin dezakegula umore-ari tiraka. Emakume bertsolariak oholtzagainean ordezkatuta al daude?Taula gainean %20 gara ema-kumeak. Bertso eskoletan ari-tzen diren haurren %48 neskakdira. Helduetan %26. Plazetan%20 gara; 2005ean txapelke-tetan %15 parte hartzea izanzen; gaur egun %21ekoa. 2013Bertsolari Txapelketa Nagusikolehen fasean %30 ginen ema-kumeak. Zergatik dago haurretatik gaz-tetxoetara horrelako aldea?Nerabezaroa iristen deneanneskei mamuak etortzen zaiz-kigu. Neskak eta mutilak osoezberdin hezten dira. Mutileibeti publikoa izaten erakustenzaie, patioa okupatzen... Gu ereoso berandu ohartu ginen gureinguruan zerbait arraroa gerta-tzen zela. Sentitzen genuena

beste emakumeek ere senti-tzen zutela ohartu ginen. Txapelketa Nagusia pasa berridenean, egokia al da MaialenLujanbio, adibidez, emakumeadela azpimarratzea?Nabarmena da emakumeadela. Batzuetan azpimarratzeakomeni da, beharbada, bainaberak Bertso Egunean kantatuzuen bezala: emakume hitzasarri entzuteak, bete egiten gai-tu. Ez zait iruditzen Maialenenmeriturik handiena lehenengoemakume txapelduna izateadenik; ez ekarri duen iraultzaeta gero. Emakume gehiagoko saioakikusiko al ditugu?Helburua ez da zazpi emakumeeta gizonezko bat aritzea; kon-tua litzateke horrela aterakobalitz hori natural bizitzea. Pu-blikoak bertsolari gisa ikus di-tzala.

hurbiltzen ziren emakume ber-tsolariak. Larunbatean, partehartu zuten 56 sortzailetatik 48ziren emakumeak, eta badiragehiago ere. Garrantzitsua iru-ditzen zait jendea horretazohartzea. Ez gatoz inori lekuakentzera, baina guk ere nahidugu gure espazioa. Generoaren gaia zerbait serioeta ilunarekin lotzen da; zuekumoretik landu duzue. Emakumeok genero bazterke-ta biktima bezala bizi izan dugu.Zein gaizki gauden, ezin duguhau egin, ez bestea... beti nega-rrez. Traumak izaten jarraitzendugu, baina ezin dugu biktimis-moan erori. Emakume izatea ezdugu trauma bezala bizi, ema-kumeak garela ospatu nahidugu. Bertso Egunarena, beraz, aitza-kia izan da genero ikuspegitikbertsolaritzaz gogoeta egiteko?Dudarik gabe. Guretzat jabe-kuntza eskola bat izan da. Go-goeta asko partekatu ditugu,bizipenak ezagutu. Esperien-tzia izugarria izan da.Topaketa horretan jasotakoa-ren arabera, nolako egoera biziduzue gaur egun emakume ber-tsolariek?Jaso dugun tradizio guztia mas-kulinoa da. Gizonen bertsoakikasten genituen, gizonen pos-turak, kantakerak, umorea... gi-zonak imitatuz egin ginen ber-tsolari. Tradizio eder hori jasodugulako zordun sentitzengara, baina zein dira gure pos-turak? Kantaerak? Umorea?Horren bila gabiltza. Emakumeek bere eredu propioasortu behar dute?Ez dakit eredu den hitza. Ema-kumeok gure espazio propioakbehar ditugu. Bidea emakume-ok eta gizonek, denok, egin be-harra daukagu. Zer da emakumeei gehien kos-tazen zaizuena?Beharbada, umorea. Umoreanindar handia dute erreferentekonpartituek, eta badira zen-bait gai historikoki tabuak izandirenak emakume baten aho-tan. Launbatean hiru belaunal- JANIRE ARRONDO

08 GOIBERRIERREPORTAJEA

Goierri da bola jokoaren Gipuzkoakoazken gordailuetako bat. Herriz herriegoera oso bestelakoa da bailaran ere.

Aimar Maiz Goierri Urtarrilaren 6an hasi zen bola-tako denboraldia, Goierrin. Le-gazpin Errege eguneko tiraldiaizan zen, eta 10 urteko mutikobatek lehen aldiz bota zuen.Erregeek ekarritako oparitxobat izan zen bola jokoarentzat,aspaldian oso bakana baitagazteen —are haurren— pre-sentzia. Tradiziozko herri kirolgehienak bezalaxe, herri edobailara gutxi batzuek eustendiote bolateari. Goierri, tartean.

Gipuzkoa mailako edo es-kualdeko lehiaketetan erregu-larki parte hartu ohi duen bolarimultzoa gutxitzen ari da, pixka-naka. Eta batez besteko adina,igotzen. 40-50 bolari inguruaritzen dira. Bukatu berri dentaldekakoa izan ohi da jende-

tsuena, 76 partaiderekin. Bainasalbuespena dira halakoak.

«Pixka bat jaitsi egin da bo-latarako joera, herri batzuetan.Seguran, orain 50 urte, 30 batbolari egongo ziren. Orain erebadago kopuru hori, baina ezdira ibiltzen», azaldu du Xepei-no Agirre bolari segurarrak. Le-henago ere herrian bota bai,baina kanpoko lehiaketetarajoaten zirenak gutxi zirela aitor-tu du Agirrek, «hiru edo lau».

Izan ere, gauza bat baita la-gun artean eta festa giroan bo-latan jardutea, eta beste batlehiaketa ofizialetan lehiatzea.Nahiz eta egin beharrekoa ber-dina izan, pertzepzioa desber-dina da. «Seguran lehenagouda partean egunero-eguneroegiten zen bolatan, erreal biko

Bolakbirakasegi nahi

Adinaren batez bestekoa gero eta handiagoa da Goierriko bolatokietan. Gazteak ere inguratzen dira, baina «segimenik gabe». AIMAR MAIZ

GOIBERRI 09ERREPORTAJEA

eta errealeko jokoa. 11 bolatokiziren herrian. Baina nik Gipuz-koa mailako tiraldietara joannahi izaten nuen, eta ez zegoenmodurik taldea egitekorik. Jen-deak ez zuen nahi, herrian ibiliarren. Azkenean, Zeraingo eki-pora joan nintzen neroni», go-goratu du Agirrek. Markos Madina legazpiarrak

ere «oso eskas» ikusten du bo-laren egoera Legazpin. «Gazte-ek ez dute nahi, ez dira azaltzen.Bolatokia geldirik egoten da.Guk gazteak ekarri ditugu bola-tokira, baina gero hoztu egindira, segimena falta zaie. Le-gazpin afizio handia egon da,oso handia. Baina orain ia ezdago gazterik batere, eta etor-kizunik ez dauka». Laurogei urte eginda dago

Madina, eta 53 urte daramalehiaketetan. «Txapelketetanlehenengo aldiz 1960an botagenuen guk. Jai eta aste ibiltzenginen». Gaur egun, Beterriko ti-raldietara ez joatea erabaki du,«erretiroa» hartu duelako.«Goierriko tiraldietan segikodugu, zutik gabiltzan artean».

Zenbait herritan harrobiaErrege egunean Legazpin de-

buta egin zuen haurra gabiria-rra da. Ez zen kasualitatea: beregurasoek eta haren kuadrillakobatzuek duela bi hilabete ekinzioten bolatan entrenatzeari,taldean. «Zer edo zer egitekogogoagatik hasi gara, ibiltzea-gatik. Lagunak ikusten nituen,baina ni oraintxe hasi naiz, due-la bi hilabete», dio talde horre-tako Juan Ramon Aramendik. Aramendik dio bere aitak

ondo botatzen zuela bolatan,eta «pixka bat ikasteko» gogozhasi da bera orain. «Lehenengoaldiz iazko Gabiriako festetanbota nuen nik». Astean hiruegunetan aritzen dira, negu al-dean, eskua hartzen ikasteko.Ostiraletan, berriz, «izugarrizkokuadrilla» elkartzen dira Al-kain-Buru bolatokian. 11-12 la-gun. Hiru talde ateratzeko adi-na badaudela esaten dute. Tal-dekako txapelketan, adibidez,

Gabirian soilik atera dira aurtenbi talde. Neskato eta mutikobatzuk ere animatu dira, etabola txikiekin airtzen dira. Se-guran, adibidez, 15 urtetik gora-ko zortzi-bat laguneko harrobiadago. Larrietan, 12 federatutxartel badira, «baina bat hanbizi, bestea hemen, zaila dagero elkartzea». Gabiriako eta Segurako ha-

rrobiez gain, Zerainen ere gaztebatzuk aritzen dira. XepeinoAgirrek berak Olaberrian ere gi-datu izan ditu haurrentzat saiobatzuk, udan. «Iazko udan parebat aldiz etorri nintzen, bainaegun batekoa motza da. Gura-soen bultzada ikaragarria daumeendako», dio Agirrek. Idia-zabalen ere azken hamarkadanatera dira bolari gazteak. Gazteekin lana egin beharko

litzateke, segurarraren iritziz.«Herri mailan hasi beharko li-tzateke, alkatearekin edo kul-turako jendearekin hitz egin-da». Eta eskoletara «zabaldubeharra» dagoela ziur da. Bola-toki eramangarria egin izanakaukera ematen duela dio, baina«egurrezkoa eta motzagoa»(13 bat metro) beste bat eginbeharra ikusten du, umeentzat. Gurasoen laguntza, eta tal-

deko giroa. Hori ere garrantzi-tsutzat dituzte bolariek. «Nikuste dut hor taldea behar dela.Mutikoak eta neskak baloiarenatzetik denak korrika joatendira. Baina bolatan, batek joka-tu eta besteek itxaron egin be-har. Jokoa ere desberdina da».Kuadrillako giroa pizteko, or-dea, tresna aparta izan daiteke.

Helburua, mantentzea Hezkuntzan, gazteriaren arte-an edo herrietan beste estrate-giarik martxan jartzen ez denbitartean, bolatearen etorkizu-neko erronka «mantentzea»da, Gipuzkoako Bola eta TokaFederazioaren lehendakari LuisAizpeolea zeraindarrak dioe-nez. Hala ere, «zerbait mugi-tzeko» ideiarekin ari dira lane-an. Batetik gazteekin, «etorki-zuna ziurtatzeko». Bestetik,

bolatoki eramangarriaren es-perientziarekin. Guraso batzuk ere bola jokoa

zabaltzeko lanean hasi direladio Aizpeoleak. «Baina gazteekhainbeste aukera daukate kiro-la egiteko...». Gipuzkoan bi eremutan

mantentzen da bolatoki moda-litateko bola jokoa: Urnieta-Hernani-Ereñotzu-Donostiasagardotegi eremuan, etaGoierrin. Hain zuzen, sagardo-tegiekin uztartzea izan litekebolatearen biziraupenerakobeste bide bat, antzinako bita-suna atzera sendotuz.

olatan jokatzeko, go-goaz gain, ezinbeste-

koa da bolatokia. Goierrin he-rri eta auzo askotan desager-tu dira. Aurrerantzean,aitzakiarik ez da izango, Gi-puzkoako Bola eta Toka Fede-razioak bolatoki eramanga-rria egin duelako.

Xaflekin ixten da bi alboe-tatik, eta belardi artifizialdunzorua dauka, geruza sintetikobigun baten gainean. Aisemuntatu eta desmuntatu lite-ke, eta larriek bezala haurrekjoka dezakete.

Herrietara ez ezik, ikaste-txeetara edo jaialdietara ereeraman nahi du federazioak,bolatea ezagutarazi eta zale-tasuna zabaltzeko. Donostianestreinatu zuten, abenduaren27, 28 eta 29an. «Arrakastahandia eduki zuen. Edozeinherritara eramateko aukeraematen du, eta leku batzueta-tik hasi zaizkigu eske. Horre-kin jendea mugitzea esperodugu, bolatan hastea; batikbat umeak eta gazteak», azal-du du Luis Aizpeolea federa-zioko lehendakariak.

Bolatokieramangarriaeraiki du BolaFederazioak

B

«Seguran lehenagouda parteanegunero egiten zenbolatan, erreal edoerreal biko jokoa» Xepeino Agirre Segurako bolaria

«Federazioarenhelburua bolajokoa pixka batmantentzea da, etazerbait mugitzea»Luis Aizpeolea Zeraingo bolaria eta BolaFederazioko lehendakaria

«Legazpin afiziooso handia izan da,baina orain ez dagogazterik. Bolatokiageldirik egoten da»Markos Madina Legazpiko bolaria

«Lagunak ikusitahasi naiz. Aitakondo botatzen zuenlehen, eta nik ereikasi nahi dut» Juan Ramon AramendiGabiriako bolari hasi berria

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Gurasoek ikasketeklehentasuna dutela esatendidate eta arrazoia dute»

Asier Zaldua BeasainPatxi Aldanondok (Beasain,1996) odolean darama txirrin-dularitza. Tradizioz datorkio,gainera, Xabier Aldanondo txi-rrindulari ohiaren semea baita. Umetatik bizikletak ikusi ditu-zu etxean.Hala da. Aita ONCE taldearenaritu zen eta anaia ere txirrin-dularia izan zen. Ni baino bi urtezaharragoa da anaia eta iaz utzizuen txirrindularitza.Lasterketa asko irabazi al ditu-zu orain arte?Aurten Ormaiztegi, Oñati etaAsteasuko ziklo-kros lasterke-tak irabazi ditut, eta errepideankadete mailan proba bat iraba-zi nuen. Modalitate guztietanmoldatzen naiz ondo, bainagazte mailan ez dut lasterketa-rik irabazi oraindik.Zein lasterketa atsegin dituzu?Ziklo-krosa nahiago dut, bainalokatzetan eta lehorrean ibil-tzen naiz gustura.Aitak aholkurik ematen dizu?Lasterketetara etortzen da, etagogor entrenatzeko eta gauzak

ondo egiteko esaten dit. Nazioartean lehiatzeko aukera-rik izan al duzu?Aurten Belgikan egon naiz Eus-kadiko selekzioarekin, eta es-perientzia polita izan da. Hanziklo-krosak hemen futbolakbezainbeste indar du. Txikitatikaritzen dira ziklo-krosean etaguk baino askoz ere teknika ho-bea dute. Hango lasterketakfesta bat dira, eta familia osoajoaten da ziklo-krosa ikustera.Nola ikusten duzu etorkizuna?Datorren urtean 23 urtez azpi-koekin aritu beharko nintzate-ke, baina ez dakit zer egingo du-dan. Injeniaritza ikasteko as-moa dut eta ikasketak etaentrenamenduak uztartzeaoso zaila da. Gurasoek ikaske-tek lehentasuna dutela esatendidate eta arrazoia dute.Nola ikusten dituzu Jon AnderIntsausti, Alex Aranburu etaPello Olaberria goierritarrak?.Oso ondo. Gauza politak egite-ko gai dira, eta ea zortea duten.Umetatik ezagutzen ditut etaonena opa diet.

Patxi Aldanondok Ormaiztegikoziklo-krosa irabazi du eta laugarrenegin du Espainiako txapelketan.

Babeslea

ANGEL ELORTZA

GOIBERRI 11MOTZEAN

Itsasondo, familia giroanItsasondoko 0-10 urtebitartekohaurrentzat etagurasoentzatekitaldiakantolatzen dituFamilia Giroanprogramak.

Erredakzioa ItsasondoItsasondoko haurreskolak, es-kolak, guraso elkarteak etaudaletxeko suspertzaileek lantaldea osatu dute. Besteakbeste, 0-30 urte bitartean he-rriak eskaintzen dituzten auke-rak ezagutarazi nahi dituzte.Ildo horretan, ekintza ugari egi-ten dituzte urtean zehar Itsa-sondon.Eguzki Lore ludotekak mar-

txan jarri duen Familia Giroanprograma da horietako bat:

0-10 urte bitarteko haurrentzateta beraien gurasoentzat zu-zendua dago programa. Gura-so txokoan eta ludotekan ego-ten diren haurrak eta familiakgonbidatu nahi dituzte FamiliaGiroan programako ekintzetanparte hartzera.

Gabonetan, adibidez, Idiaza-

balera joan ziren. Batetik, Idia-zabalgo Gaztaren Intererpreta-zio zentrua ezagutzeko aukeraizan zuten, eta horrez gain,Aranburu baserrian, gazta egi-teko makineria ezagutu eta on-doren, gazta probatu eta erosizuten. «Arratsalde polita pasa-

sondoko haurrek zein guraso-

ek. Horri lotuta, eta antolaketa

lanak errazteko, derrigorrezkoaizango da aurrez izena ematea,otsailaren 10etik 14ra bitartean,udaletxean bertan, edota pos-ta elektroniko bidez:ainara@itsasondo.net .

tu genuen», diote arduradu-nek.

Trufazko bonboiakHurrengo ekintza ere prest dutedagoeneko itsasondoarrek.Otsailaren 18an, asteartean,arratsaldean, trufazko bon-boiak egiten ikasiko dute Itsa-

Gabonetan Idiazabalgo Gazta Museora egindako bisita. EGUZKI LORE LUDOTEKA

12 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Mikel Albisu Beasain1948. urteko Santa Ageda bez-peran, Beasaingo udaletxe au-rrean egindako argazkian, Ma-

txinbentako gazteak ageri diraJoxe Lizaso koplariarekin etaSanta Marinako Segoetxe ba-serriko soinu jolearekin.

Argazkian goiko ilaran: Se-bastian Lasa, ezezaguna, Jua-nito Lasa, Joxixio Mendia etaJuan Joxe Mendia. Aurreko ila-

ran: Antonio Aranburu, Joxe Li-zaso, Santa Marinako Segoe-txe baserriko soinu jolea, JoxeLasa eta Joxe Gurrutxaga.

Astigarretako apaizari ateajo omen zien matxinbentarrek,eta hark irekitzen ez zuenez,ondorengo kopla kantatu zuenJoxe Lizasok: «Atea jotzen hasizaizkigu, ezin ba pakian utzi,nere lagunak itxoin pixkaten,horixe pazientzia gutxi».

Santa Ageda bezperako eskea Beasaingo plazan hasten zuten Matxinbentako gazteek. GOIBERRI

Santa eskeaauzoz auzo1948an

GOIBERRI 13GURE LURRA

BaserrikoproduktuakmakinanEguneko 24 orduetan erosi litezkebertako baserrietako produktuak etajateko prest dauden jakiak Beasainen.

Ane Arrieta BeasainBeasaingo Usurbe antzokiarenondoan dagoen aldapan, 24 or-duz janaria eta edaria saltzenduen makina dago. Aurrez Na-farroa etorbidean, Gernika pa-sealekuaren parean, zegoenmakina hau eta bertan Zega-mako Anatxe baserriko arrau-tzak zeuden salgai. Orain, Ale-giko (Gipuzkoa) Ibai Ganzarai-nek erosi du makina eta aretoondora eraman du, «bistagoangelditzen delako». Anatxekoarrautzak saltzen jarraitzeaz

gain (dozena erdia 1,50 euro-an), beste hainbat produktuere erosi litezke.Altzoko (Gipuzkoa) jogurtak

kristalezko ontzietan saltzenditu: bi neurritakoak daude,0,65 euroan batzuk eta 1,60 eu-roan besteak. Gaztak laurden-kaka bilduta saltzen ditu zazpieuroan, Idiazabalgo Aranburuetxekoak eta Gabiriako Bazta-rrika baserrikoak; ketuak etaketugabeak daude aukeran. Baztarrikako ardi-esnea ere

saltzen du, ostiraletik astearte-ra bitartean, «asteburuan jen-

de gehiagok egiten duelakomamia eta Osasun sailak bosteguneko epea ematen duelakoesne horren salmentarako»,dio Ganzarainek. «Geroz etaesne gehiago» saltzen omenda eta, eskaintza egunerora za-baltzea ari da pentsatzen.Produktu horiez gain, Amez-

toi marka zarauztarrak presta-tutako janaria ere saltzen damakinan: txipiroiak tintan etaharagi bolak saltsa espainia-rrarekin.

Eskaintza handiagoaLaster, produktu gehiago ereeskuratu ahalko dira: «Nafarro-ako zainzuriak, piperrak, baraz-ki heltzeakaria, orburuak etabeste barazki batzuk».Euskal Herriko produktuak

dira makina honetan saltzenjarri nahi dituenak. Negozioaongi pentsatua du. Orain arteaipatutako makinaren ezkerre-an litxarreriak eta antzekoaksaltzeko makina bat dago, etabeste aldean gelditzen denkristalaren lekuan pantaila di-gital bat jartzeko asmoa ere

badu, hala nahi duten enpresekbertan publizitatea jar dezaten.Oraingoz, makinetako edukia

iragartzen duten marrazkiaketa oharrak daude.

Ez dira apurtzenItxura batera, eman dezakearrautzak halako altueratik be-hera erori eta hautsi egingo di-rela, baina, makina honek igo-gailu txiki bat dauka, aukeratu-tako produktuaren altueraraigotzen da eta orduan erortzenda produktua, oso altuera txiki-tik, eta arrautzak ez dira haus-ten. Bertako produktuak 24 or-duz esku-eskura daude janariasaltzeko makina honetan.

Lorategi kalean dagoproduktuak saltzeko makina,Usurbe aretotik gertu. ANE ARRIETA

Inguruko herrietakoproduktuak daudesalgai, eta lasterproduktu gehiagojartzeko asmoa dute

14 GOIBERRIINTERNET

saretikKlik Han eta hemen

Urretxu Bizizataria berritutaUrretxuko Udalak herritarrenpartehartzea bultatzeko sortu-tako urretxubiziz.com webgu-nea berritu du. Atariaren «fun-tzionalitatea» bilatzea izan dahelburu nagusia; horretarako,«itxura sinpletu eta erabilgarri-tasuna hobetu» dute. Herrita-rrek, herriko gaien inguruko iri-tzia eman dezakete bertan.

otamotz.com

Otamotz berrituta datorei urteko ibilbideaegin eta gero, itsu-raz eta indarrez be-rrituta dator ota-motz.com, Urre-

txuko eta Zumarragako albis-teak biltzen dituen ataria. Zin-tzo Mintzo euskaltzale elkarte-ak 2007an sortu zuenetik, ha-rrera ona izan du webguneak biherriotako irakurleen artean;sei urtean, 450.000 bisitatikgora izan ditu. Aurrera begiraere, erreferente izatea da ata-riaren helburua.

SIbilbide berri honetan, Goie-

rriko Hitzako kazetariek egune-ro argitaratuko dituzten albis-teez gain, agendak eta ohar la-burrek ere toki berezia izangodute. Horrez gain, orain arteeuskarri digitalean nahiz pape-rean argitaratutako informa-zioa eta argazkiak ere manten-du egin dira, artxibo moduan.

Gune berrituak bilgune izate-ko helburua ere badu; hala, biherriotako elkarteei eta kultureragileei deialdi zabala eginzaie, bertan parte har dezaten. Teknologia

Mezularitzasare segurua Elkarren artean komunikatzekomodua irauli du WhatsApp me-

zularitza zerbitzuak. Baina ha-ren segurtasun falta kritikatudute askok. Horren ordezkomoduan sortu dute Telegram;mezu sekretuak bidaltzen ditu,informazioa ez da gordeta gel-ditzen, eta gainera, doakoa da.

telegram.org

Teknologia

Sugaar, istoriointeraktiboa Euskaraz badira umeentzakoipuinen inguruko APPak, baina

Gestionet Multimedia etxeakbeste pauso bat eman du Su-gaarren Mendian istorio inte-raktiboarekin. Protagonistekbidaia bat egin beharko dute,eta erabiltzaileen esku egongoda zein bide hartu behar duten

euskalapps.net

GOIBERRI 15PUBLIZITATEA