g½nbupaºa²k½q£ ^ `ab¨oaol«b¼q»¯b£k¯piaumalard.ac.ir/malardcont/uploads/2018/11/... ·...

g½nBU pAºA²k½q£

^_`ab ¨o� AoL«B¼Q»¯B£k¯p

گزيده ای از تاريخ زندگانی پيامبر اکرمتأليف: حضرت آيت اهللا جعفر سبحانی

ناشر: کيميا اثرنوبت چاپ: اول - پاييز شمارگان: ۱۰۰۰۰ جلد

ليتوگرافی، چاپ و صحافی: شمسة خوش نگارشابک: ۹۷۸-۶۰۰-۵۵۷۵-۱۵-۶ISBN: 978-600-5575-15-6

قيمت: ۸۳۰ تومانآدرس / تهران، صندوق پستی ۱۵۸۱۵/۱۶۳۵

به سفارش معاونت فرهنگی دانشگاه آزاد اسالمی(پژوهشکده قرآن و عترت)

��

^_`ab ¨ÀwAoL«B¼Q g½nBU pASwAºA²k½q£oM JBT� �½A

/»¯BdLw o�í] ///AS½C jBTwA oYA

RoTî °¬Co� ²kñzµ°sQ

Swo´�

³d�æ ¬A±®î

7 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q ¬B� B¼¯ 1

20 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ^_àb oL«B¼Q jÀ¼« 2

23 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ^_àb oL«B¼Q »�j±� ¬An°j 3

24 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / ²jA±¯Bi x±�C ³M Sz£pBM 4

28 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /SXíMBU ZA°jpA 5

34 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /»«±ªî R±îj 6

45 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /Ro\µ �¼Tvh¯ 7

53 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /ZAoí« 8

56 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Ro\µ S{m£ow 9

62 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /³¦L� ¥½kLU 10

64 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / � Òk® Òi ²°q� 11

70 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / jBv ³¯¿ �½oiC 12

72 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / !»wB¼w ° »Lµm« ow ð½ 13

77 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / k®�»« ¨ÀîA An j±i »¯B´] S§Bwn ^_àb oL«B¼Q 14

80 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / oL¼i �¼®µC rj B½ o�i ¬±¯B� 15

85 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / �Aj±§A ¹\e 16

1

^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q ¬B�B¼¯

cdefg ¥¼¦i ©¼µAoMA k¼e±U ¬B«o´� -1

,cdefg �ªÇeo§A ¥¼¦Çi ,©¼ÇµAoÇÇMA Ro�ÇÇe »¯B£kÇÇ¯p c½oÇÇzU pA �kÇÇµ

�½oÇ{ Kv¯ AoÇ½p /SwA^_àb »Ç«AoÇ£ oL«B¼ÇQ ¬B� B¼¯ ° jAk]A ¬k¯BwB®{

°j �Ç½A ¬±Ça ° kwn»« ,©¼µAoMA k¯po ,cdefg ¥¼îBªwA Ro�e ³M oL«B¼Q

¨ÀwA ° Joî g½nBU nj ,^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q ¨B«¿A° ¬B� B¼¯ pA »ioM ° o�¯

,²joz ° ³æÀi n±� ³M SwA KwB®« S´] �½A pA ,k¯nAj »ª´« ©´w

/j±{ ±¢T�£ ¬B¯C R¿Be pA

©¼µAoMA ²B£jAp

An ¬C oÇwAow ³� jB´¯ j±]° ·æoî ³M BQ »�¼d« nj k¼e±U ¬B«o´�

oÇMAoÇM nj jAq¼Ç«jC /j±ÇM ³ToÇ£ Ao »TwoQ ozM ° »TwoQSM ºBµ»ñ½nBU

/jo�»« �±�i ¬B£nBTw ° j±i Swj ³M ¶k¼{AoU ºB´TM

pA An B\Ç¯C ¬Bv½±Ç¯ g½nBÇU ³Ç� j±ÇM ¥MBÇM n±Çz� ,k¼e±U nAkªaoQ ²B£jAp

n±z� �½A ¬kªU Síw° ° Sª�î nj ° k¯A²joª{ B¼¯j ³¯B£S�µ K½B\î

/k¯A²j±ª¯ ¥¯ ¬±£ B¯±£ K§B�«

B¼Ç¯j ³ÇM ©Çza ¬Bí®� �M j°oª¯ ßS«±ñe ¬An°j nj k¼e±U nAm¢¯B¼®M

�½oT£nqM /jo�»« »½Aki q¼¯ ¨jo« oM ,j±M SwoQSM ³ñ¯C BM j°oª¯ /j±z£

^_`ab ¨o� A oL«B¼Q »¯B£k¯p g½nBU pA ºA²k½q£ 8

° ¬Bª\®« pA »µ°o£ ³]±U K¦] ,j±M ²jn°C Swj ³M j°oª¯ ³� ºo¢®w

³®¼«p ¬B¯C �±�i /k¯k{»«J±vd« p°n ¬C ¬Ak®ªz¯Aj ³� j±M ¬B®µB�

/j±M ³TiBw oU²jB«C �À�A»M ° �d®« ·L� nBªíTwA ºAoM An

,¬BwB®Ç{ ²nBTÇw ¬B´Ç£ BÇ¯ ³� j±M ³Tn °o »½B½Ån »£k¯p nj j°oª¯

»~h{ ·¦¼w° ³M ,±U S«±ñe :k®T�£ ° k®TiA±¯ An o�i ¡¯p �¼Tvh¯

j°oª¯ ·T�ißnBñA /k{ kµA±i ¬±¢¯ow ,Sw°A ²B£jAp ,�¼d« �¼ªµ ³�

º° /SwA ²kz¯ kØ§±T« :k®T�£ ?³¯ B½ ²k{ kØ§±T« B½C :k¼woQ ° k{ nAk¼M

° »®¼My¼ÇQ �MB�Ç« ³Ç� »LÇ{ nj) An ¬AjoÇ« ° ¬BÇ¯p »Ç½AkÇÇ]ß¬B«oÇÇ

kí®Ç« ShwoÇw �ªÇ{j �½A ·��¯ ,¬BwB®{ ²nBTw »«±\¯ RBLwBd«

/j±ª¯ njBæ (Sz£ kµA±i

©¼ÇµAoÇMAßnjBÇ« /k½joÇ£ kí®« K{ ¬Bªµ nj cdefg ©¼µAoMA ·��¯ ,H�B�UA

»Un±Çæ ³ÇM An ºnAjnBM ¬An°j ¬Aoªî �M »w±« njB« k®¯B« ° k{ nAjnBM

³M j±i q½qî k¯po ��e ºAoM ¥ªe é�° pA uQ /k¼¯Bwn ¬B½BQ ³M ¬B´®Q

nB� ·{±£ nj An j±i k®L§j k¯po ° joM ²B®Q ,j±M o´{ nB®� nj ³� ºnB�

�±Ç¯ �Ç½A /jo�»Ç« »z�oÇw °A ³ÇM ¬BÇñ«A ke nj B´L{ ° Bµp°n ,²jnAm£

³� jo� �¼½ ° SiBw o�Bi ²j±wC An °A ¬B«p n°o« ³M j°oª¯ ºnBñªTw

/SwA ²k¼¯Bwn ¥T� ³M An j±i S«±ñe ° ShUß�ª{j

»¢®ÇUßºj°n° ²An ³Ç� nBÇ� ¬C ·{±Ç£ nj ¨BªÇU ¤BÇw ²jq¼w ,©¼µAoMA

° jn°C ¬°o¼ÇM nBÇ� pA An °A ,njBÇ« ¤Bw ²jq¼w pA uQ ,joM ow ³M S{Aj

njBÇ« /jBTÇA »wB®{BÇ¯ ³ÇM ¬B½j°oª¯ ©za /jB´¯ �BªT]A nj ¨B£ ©¼µAoMA

kØ§±TÇ« ¬Bª\®Ç« »½±¢z¼ÇQ pA y¼ÇQ SwA �Ç« k¯po �½A :S�£ ©¼µAoMA

!SwA ³Tz£

° �¼«p ²kµBz« BM An j±i ºo� k¼e±U ° k«C ¬°o¼M nB� pA ©¼µAoMA

°A /SiBw oT¦«B� ¬BTinj �Tz£ qLwow ° ¬B£nBTw ¬k¼zinj ,¬BªwC

pA An j±i x±µ ° ¥î ,¬B£nBTwß»£k®zinj oMAoM nj ³� k½j An »µ°o£

9 ^_`ab ¨o� A oL«B¼Q »¯B£k¯p g½nBU pA ºA²k½q£

�Ç½A pA ¬B{nBñA c�w ³� j±ª¯ ²kµBz« An ºo¢½j ¶kî /k¯A²jAj Swj

,³ªÇµ pA oUkÇM /k¯j±ª¯»Ç« RjBLÇî An ²k¼Ç{AoU ºB´TM ° j±M oUSvQ ©µ

»Ç½AkÇi ¨joÇ« ³ÇM ²joÇ� ²jB�TÇwA ¨joÇ« »Ç¯AjBÇÇ¯ ° ¥´ÇÇ] pA »~hÇÇ{

/Si°o»«

�¦ThÇ« ·´LÇ] ³Çw �Ç½A nj ²pnBLÇ« ºAoÇM An j±i j±M nBaB¯ ©¼µAoMA

³Çw �Ç½A nj An ©¼ÇµAoÇMA ºBµ²pnBLÇ« ¬BTÇwAj ,k¼\Ç« ¬Co� /jpBw ²jB«C

/SwA ²jo� ¥¯ ³®dæ

�ñ{SM ©¼µAoMA

° »¢TÇvi éÇn ºAoM ,¥MBM ¶jp S¦��ß¨jo« ° k¼wn Ao k¼î ©w±«

»§Bi o´{ ° k¯k{ ³¯A°n Aodæ �o� ³M k¼î ©wAo« ¾Ao]A ° °o¼¯ k½k\U

pA ;j±ÇM ²joÇ� »¯Ao¢¯ k¼§±U ,º° »½±£kM ° yµ±ñ¯ ,©¼µAoMA �MA±w /k{

S�o{ ©wAo« �½A nj ¬B¯C ²Aoªµ q¼¯ ,©¼µAoMA ³� k¯jo� B�BU S´] �½A

k¼Çî ©ÇwAoÇ« nj °A kÇ{ ³Ç]A±« ©¼µAoMA ºnBª¼M BM ¬B¯C nAoæA »§° /k®�

/joñ¯ S�o{

Sª¼®� An Sæo ©¼µAoMA ;k¯k{ ZnBi o´{ pA ¨jo« pA ²°o£ �½oiC

ºB´M±a ;k{ ³¯BhTM jnA° ,Aki ³M jBªTîA ° ¬Bª½A pA q½oL§ »L¦� BM ;joª{

R±Çñw ;jo� ²kµBz« kLí« n°jBUn°j An b°n»M ºBµ³vª\« ° ²k¼{AoU

¶k®®Çñ{ RBMoÇ� »§° ;j±ÇM ³ToÇ£ AoÇ An ²kñTÇM ßònqÇM ºB� ºnBL£o«

©µ nj An R±ñw �½A ,k«C»« jnA° B´TM oñ¼Q ° ºBQ ° Swj oM ³� ©¼µAoMA

²BÇ¢¯ ©§BÇw An ònqÇM SM �Ç ° joÇ� ³í�Ç� ³í�� An B´TM ¨BªU /Svñ{

³� k¯B½Bª®M oµB� nj ³� j±M �½A �kµ /jB´¯ ¬C x°j oM An oLU ° S{Aj

/SwA ònqM SM ¬Bªµ ,B´TM �½A ¶k®®ñ{

o´{ º±w ³M ³Twj ³Twj ,¨jo« ° k{ ²k¼z� �A º±w ³M k¼{n±i

kLíÇ« jnA° »µ°oÇ£ ;k¼wn Ao ¬BTM RjBLîß©wAo« é�±« /k¯k½jo£ ³¯A°n


³ Ø]±U ,j±M ¬B½Aki »¯±Mp ° S§l pA »� Be ³� K�oT« o¼� ¶o�®« ;k¯k{

�¼dÇ« nj ,ºoLæ»ÇM BÇM ¨E±ÇU ºnBL£oÇ« ßR±ñw /jo� K¦] An B¯oM ° o¼Q

»v� ³a :S�£ ° Svñ{ An »{±«Bi o´Ô« o�¯ ð½ /j±M B«o ©ñe kLí«

° B´TÇM pA cdefg ©¼ÇµAoÇMA »½±£kÇM �ÇMA±Çw ?SwA ²kÇ{ ¥ªÇî �Ç½A KñUoÇ«

º° ³Ç� SiBÇw �Ãª�« An ¬B¯C ,¬BTM y½BTw oMAoM nj °A ·\´§ SeAoæ

¥¼ñzU j°oª¯ »TwoQow ³M ³ª� Bd« ·v¦] /SwA ²jp nB� �½A ³M Swj

jn±Ç« »«±ªÇî ·ªÇ� BdÇ« ð½ nj ,j±Çi njB« BM ¬A±] cdefg ©¼µAoMA ;k½jo£

/So£ nAo� »½±]pBM

SM ·¼eBÇ¯ pA ³MoÇ� �½A ³� k¯Bwn»« ¥ªî Rn±æ> :S�£ cdefg ©¼µAoMA

ßJA±Ç] �Ç½A <!k¼®Ç� ¤AÆÇw °A pA An ¬B½oÇ] k¼Ç¯A±U»« Bª{ ° SwA ònqM

³ñ®Ç½A ¬C ° j±ÇM oÇ¢½j ºn±�®« ³M ,o¼dU ° ohvªU BM ³Th¼«C ,¿BMow

:S�Ç£ k®ÇµA±Çi �¼®Ça º° JA±Ç] nj ¬BÇ¯C ³Ç� S{Aj �¼½ cdefg ©¼µAoMA

�Ç½A nj ³Ç� </k¯nAk¯ ¬jp �oe Rnk� B´TM �½A ³� »¯Aj»« ±U !©¼µAoMA>

³]±T« »wBwA ³Tñ¯ ð½ ³M An RB�� RF¼µ Sv¯A±U»«cdefg ©¼µAoMA Rn±æ

nj ,cdefg ©¼µAoMA /k{ ,j±M ²jo� »®¼My¼Q º° ³� ºn±� ¬Bªµ H�B�UA /jpBw

�¼®Ça ,j±ÇM ¬BTÇMß»¯A±UB¯ ° »¯±Mp ° �í� pA »� Be ³� ¬B¯C nBT�£ oMAoM

AoÇa uQ ,k¼®�»« �¼æ±U ³� k®Tvµ �¼®a »TwAn ³M B´¯C o£ A> :S�£

<!?k¼µA±i»« B´¯C pA An j±i RB]Be ° k¼TwoQ»« An B´¯C

S«±Çñe ¬BwnjAjß¥î ° ¤j oM ,³¯An±�n±� k¼¦U ° S]B\§ ° ¥´]

³ñ®Ç½A qÇ] k¯k½k¯ ºA²nBa ©¼µAoMA �ñ{ ¬Ak¯j gwBQ oMAoM nj ° jo�»«

° kÇ{ ³Ti°oÇA yUC pA »®«oÇi /k®Ç¯Ap±ÇvM An cdefg ©¼µAoMA ³� k¯jAj ºEn

° �Ç�§ Swj »§° ;k¯k®ÇñA yUC ZA±Ç«A ¬B¼Ç« nj An k¼e±ÇU ¬B«o´ÇÇ�

��Çe ¬BÇ¯C k¯qÇ£ pA Ancdefg ©¼µAoMA ° k{ pAnj cdefg ©¼µAoMA º±w ³M Akio´«

¤kLÇ« ¨ØoÇi ° qLwoÇw ¬BTv¦Ç£ ³ÇM ,An ºoÇzM »î±®~Ç«

ß©Ø®´Ç] ° j±ª¯

!SiBw


�ªeo§A¥¼¦i Ro]B´«

²BÇ£jAp nBaBÇ¯ ,°A °j±ªÇ¯ k¼íLÇU ³M ¨±ñd« An cdefg ©¼µAoMA ,¥MBM ²B£jAj

BÇMcdefg ©¼ÇµAoÇMA B\Ç¯C nj /jo� o~« ° �¼�v¦ ¡®µC ° S�£ �oU An j±i

pA ° k½joÇ£ °oÇM°n k¯j±ÇM j°ke ¬C ¬B½A°o¯B«o ³� ³�§Bªî ¨o£ ¤BLTwA

/j±Mo]Bµ ¨B¯ ³M ºq¼®� ,B½Akµ ·¦ª] pA /k{ nAjn±ioM ¬B¯C ºB½Akµ

ºq¼Ça /kÇ{ ²k¼«BÇ¯ ¥¼îBªwA ³� jn°C ºovQ ºk®a pA uQ ,o]Bµ

°A ³M ºk¯po ,k¯°Aki ° k½jo£ »´§A ��§ ¤±ªz« q¼¯ ²nBw ³� S{m¢¯

/jB´¯ ¨B¯ �BdwA An °A xnkQ ³� jo� B�î

BM An ¥¼îBªwA ,SB½ S½n±«F« Aki �o� pA cdefg ©¼µAoMA ,»U Øk« pA uQ

ºB] »«B®ª£ ¶nj ¬B¼« nj ° joM (³Øñ«) J±®] º±w ³M ,o]Bµ ,xnjB«

³M ¨B{ pA ³� »½B´¯A°nB� � ° j±L¯ »v� S¯±ñw Ø¥d« ,²Ønj �½A /kµj

¤Bw ·Ø¼M ° k¯jp»« ³ª¼i B\¯C nj k®Tz£»« oM ¨B{ ³M B\¯C pA ° �ª½

/j±M ³®ñw ³¯±£oµ pA »§Bi ° ¬Ap±w »¯BMB¼M ¬BTvMoî �B¯ o½Bw k®¯B«

nBÇ½j nj ³Ç� »Ç¯p ºAoM ,»� B®Tze°ß�¼«pow �¼®a ð½ nj S¯±ñw

¬BMB¼M ¬Ap±w ºB«o£ /j±M Bwo ¬A±U ²jBí§A�± ,j±M ²jo� »£k¯p ³�§Bªî

/SiBw»« ©v\« °A ¬Bªza oMAoM nj An òo« º¿±¼µ ,¬C ¨o£ ºBµjBM °

»§Be nj º° /j±M ³Tn °o oñ nj ºk«Dz¼Q �¼®a pA q¼¯cdefg ©¼µAoMA j±i

y¯BªÇza ·{±Ç£ pA ð{A JÀ¼Çw ° ³To£ Swj ³M An K�o« ¬B®î ³�

o]BÇµ ³ÇM ,k½±Ç£ �oÇU An j±Çi k¯po ° ovªµ SwA±i»« ° j±M o½pAow

pA ° SwAkÇi ¬B«oÇ �LÇ� oÇM BµnBÇ� �Ç½A ³ªµ !o]Bµ ºA> :S�£ �¼®a

An B« °A ³� ¬AkM �¼½ ° �� ³¼ñU Aki ��§ ³M /Sv¼¯ ºq½o£ Aki ¬B«o

�¼®Ça AkÇi º±w ³M |Bi ³ Ø]±U BM uPw </j±ª¯ kµA±h¯ ¥¼§l ° nA±i

:S�£

S«B¼� p°n ° Aki ³M ³�An B\ C¥µA ° ²kM nAo��«A o´{ An ³��¯�½A !AnB£jn°oQ>


³�nBLÇ« ¶n±w /ßo ßiD§A ß

¨Ö±Ò¼§AÒ° &B

ßMÖ© Ô Ö® ß« Ò�Ò

«C Ö�Ò« ßRAo Ò

ªÚX§A Ò� ß« Ô³Ò¦ ÖµE Ö� Ôp ÖnAÒ° H® ß«C G ÒkÒ¦ ÒM Amµ Ö¥ÒíÖ]A Ù

JÒn -1

126 ³½C ,²o�M

1</B«oM nAjn±ioMRB]²±¼« pA ,k¯nAj ¬Bª½A

³� k{ �{°n GkíM »§° ,j±M Bwo�¯B] ° ¥ñz« ³ao£ A RoBv« �½A

ºAoM ònqM ²B¢½BQ �TiBw ° ³Lí� ºB®M Ao½p /S{AjoM nj An »£nqM [½BT¯

ºq½n»Q ° ³�®« �½A nj k¼e±U ©aoQ ¬jn°C nj pAqTµA ³M ° k¼e±U ¥µA

° poÇ« �½A nj ^_`ab ¬AoL«B¼Q ©UBi ·¦¼w° ³M ³� »®½j �¼ªî S�´¯ ð½

/j±M Ro]B´« �½A RAoªY pA ,k«C kµA±i k½kQ ¨±M

?k{ Ak¼Q ³¯±¢a ¨q«p ·ªza

;k¼ñzio]Bµ ·®¼w ° k{ ¨BªU ¬B¯C ºAm� ° JC ³� S{m¢¯ ºq¼a

²jBTAn°jßnjB« ¬Bªza pA ð{A JÀ¼w ;jnAm£ S«Bi° ³M °n k¯po ¤Be

ð½jqÇ¯ ³ÇM BÇU SwBÇioÇM j±Çi ºB] pA ³ª¼wAow ;Sh½n»« y®«Aj ³M

²°o« ²±� ð½jq¯ nj ³� An »MAow ¶o�®« n°j pA /k¼wn B�æ ²±� ºB´¢®w

»h¦ÇU »§° ;SBTÇ{ ¬C º±Çw ³M ¬A°j ¬A°j /jo� ²kµBz« ,S{Aj nAo�

ß¬k¼`¼ÇQ ©Çµ ³ÇM ° ºnAp /kÇ«C ¬AoÇ£ nB¼ÇvM °A ³M ²k®L½o ºBª¯n°j �½A

BU ,k¼¯Bz�»« ±w oµ ³M ³ª¼wAow An º° y¼Q pA y¼M °A k®ª]nA k¯po

° joÇ� S�oÇe JC k¼Ç«A ³ÇM nBÇM S�Çµ ,²°oÇ« ° B�æ ²±�°j ¬B¼« ³ñ®½A

/Sz£pBM k¯po º±w ³M k¼«AB¯ ° t±½F« ²oi¿BM

° �Tv½oÇ£ ºAoÇM »§Be o¢½j ° j±M ²jBTA ²nBª{ ³M ¥�� ºBµu�¯

JB\TÇv« ©¼ÇµAoÇMA ºBÇîj ,ºA³�Çd§ �¼®a nj B Ø«A ,S{Ak¯ ³§B¯ ° ³\�

ºBµBÇQ oÇ½p pA »§¿p JC ³� jo� ²kµBz« ²j±wo ° ³TvißnjB« /Sz£

ß»£kÇ¯p RB�Çd§ �½oÇiC ³Ç� ºnjBÇ« /joÇ� ¬k¼{±] ³M �°o{ ¥¼îBªwA

/jo�»« ²kµBz« An k¯po

,¨qÇ«p ·ªÇza ¨BÇ¯ ³ÇM ,¤Be ³M BU p°n ¬C pA ³� ³ªza �½A y½Ak¼Q


/k®½Cnj pA°oQ ³M ¬C pAo oM A±µ ¬B�o« ³� k½jo£ WîBM ,SwA ²k{ ²k¼«B¯

pA°oQ pA ,k¯jo�»« »£k¯p ²Ønj �½A pA n°j ºA³�®« nj ³� ©µo] ³�ÄB�

Ak¼Q »MC »§A±e �½A nj ³� k¯k{ �Ãª�« ¬B£k¯oQ ßk«C ° Sn ° ¬B�o«

¬B¯C /k¯jo� ³¯A°n S¼e �z� ºAoM An j±i ·¦¼L� pA o�¯ °j /SwA ²k{

o]BÇµ ð½jqÇ¯ »T�° /k¯joM »Q »´§A Sªen q�o« ³M ,jB½p Sz£ pA uQ

pA /jnAj nAo� JC �½A nB®� nj k¯po ð½ BM »¯p ³� k¯jo� ²kµBz« ,k¯k«C

³Twj ¬B¯C /k¯jo� ïÀMA ³¦¼L� ºBwÅn ³M An ¬B½o] ° k®Tz£pBM ²An ¬Bªµ

»½B´®Uß»h¦U ° RnAo« ° k¯jp ³ª¼i Sªen ³ªza �½A jo£ Ajo£ ³Twj

° k¯poÇ kÇ{n ° k½joÇ£ ¥Ç½Ap ³¦¼Çw° �½A ³M ,j±M ³To£ Ao An o]Bµ ³�

/k®� ZA°jpA©µo] ³�½B� BM ¥¼îBªwA ³� k½jo£ WîBM ¥«B� Ro{Bí«

JÀ��M» Ø~� -2

¬oÇ� nj ,°A oªÇî JBTÇC /SwA ^_àb ¨ÀÇwA oL«B¼Q nBá k] ,Ø» Ò~Ô

° nAk§AkLÇî ºB´«BÇ¯ ³ÇM n±«BÇ¯ k¯poÇ °j ° joÇ� J°oÇ� ºjÀ¼Ç« ©\®ÇQ

/jnAm£ nB£jB½ ³M B®«kLî

B®«kLî -3

SØ¼í�±Ç« ¨joÇ« �¼ÇM nj º° /SwA ^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q ¨±w ºB¼¯ º°

x±Çi ° º±ÇU ³ÇM ¨joÇ« R±Çîj ,ºnB£q¼µoÇQ °A nBíÇ{ /S{Aj »æBÇi

/j±M ¨BenA ·¦æ ° ¨jo« BM ºnBTn

©{Bµ -4

j±w ³M S´] oµ pA ©{Bµ ºnAk«B«p /SwA ^_àb oL«B¼Q ¨°j ºB¼¯ °A

ºB´§Bw nj /S{Aj ºjB½p o¼YFU ¨jo« »£k¯p é�° j±L´M nj ° j±M ¬B¼ñ«

An »�dÇ� [Ç¯n ¨joÇ« ³Ç� j±ÇM ¬C pA é¯BÇ« °A ºjoªÇ¯A±Ç] ° ¨ÒoÒ� »�d�


/k®®� tBveA

nj y½oÇ� RoBÇv« ºq½n»Q ©{Bµ j±woQ ºBµnB� pA ,�½A oM ²°Àî

BÇU ²±¼Ç{ �Ç½A ° j±M �ª½ º±w ³M ¬BTv«p nj ° ¨B{ º±w ³M ¬BTvMBU

/S{Aj ³«AjA q¼¯ ¨ÀwA �±¦� pA uQ »Uk«

joM»« ð{nuª{kLî �M ¹ Ø¼« ÔA

° k½pn° kve j±i º±ªî »£nqM ° Sª�î oM ©{Bµ ¶jApnjAoM ,³Ø¼« ÔA

/k®� K¦] j±i º±w ³M An ¨jo« J±¦� SwA±i ,yzhM ° ¤mM ·¦¼w° ³M

An ©{BÇµ x°n Sv¯A±TÇ¯ ,jBÇ½p ºB´¼®ñ{nBÇ� ° B´z{±Ç� ©�n»¦î »§°

/j°qA ©{Bµ ßR Øqî ° Sª�î oM º° ºB´¼½±£kM ° k®� K¼íU

An j±i º±ªî ¨B\¯Aow º° /k¼z�»« ³¯BMp ³Ø¼« ÔA ¬°nj nj kveyUC

jn±« Äk� oµ ° k¯°oM (�µB� ) Joî ¬B½B¯Aj pA »�íM y¼Q BU jo� nAjA°

pA é¯B« ©{BµSª�î /jo¼£ Swj ³M An n±«A ¨B«p ,So£ nAo� °A �¼vdU

An º° ³Ø¼Ç« ÔA nAoÇæA »§° ;jq¼ÇioÇM �AqÇ¯ ³ÇM j±Çi ¶jApnjAoM BM ³� j±M �½A

/k®� Äk�A nB� �½A ³M �o{ °j BM ³� jo� n±L\«

nj ©za ²B¼wßoT{ kæ ,j±{ ¨±ñd« ³� o�¯ °j �½A pA Äk� oµ :¤°A

/k®� »¯BMo� [e ºBµp°n

/j°oM ¬°o¼M ³Øñ« pA ¤Bw ²j k½BM ¨±ñd« }h{ :¨°j

©{BÇµ ³ÇM yªza BU ,(¬B�vî �µB� ) Joî ºB¯Aj ,�B�UA �ve pA

ºÀÇ] kÇ{ n±L\Ç« ³Ø¼« ÔA ,jAjnAoÇ� �L� ° j±z£ º° bk« ³M ¬BMp jBTA

/k®½q£ S«B�A ¨B{ nj ¤Bw ²j ° k®� ��°

° S{Aj ³Ç«AjA q¼Ç¯ ¨ÀwA pA uQ ¤Bw 130 »Y°n±« ßkve �½A nBYC

oM ²°Àî ,³T{m£ß¬BTwAj /SwA ³MBw»M g½nBU nj ³� jn°CnBM ³M »UB½B®]

nj An ¬B½±Ç«A l±�Ç¯ß¥¦Çî ,k®�»« �{°n An ³�½B� °j R°Akî pB�C ³ñ®½A

BM ¬B½±«Aß�´� �MA°n ³� j±{»« ¨±¦í« ° jpBw»« c�A° q¼¯ ¨B{ �¼d«


©µAo ��B®« �½A nj An ¬B½±«A S«±ñe RB« Øk« ,¨±M ° po« �½A »§BµA

/j±M ³TiBw

K¦ª§AkLî -5

° nAk«BÇ«p^_àb ö� A oL«B¼Q Øk] �¼Tvh¯ ,©{Bµ k¯po ,K¦�ª§AkLî

�{°n �B¯ ,j±i »îBªT]A »£k¯p owAow nj º° /j±M y½o� tB®{ow

»£k¯p »íª] ¬B¼« nj ¤Bw jBTzµ pA p°B\T« »v� o£ A /jnAj »wBve °

¨±Çwn pA ºnB�kM ° »z� ¨jC ,ºnA±iBMn ,ºnBv¢¼« ,»TwoQSM ³� k®�

° k¯jq¯ JAo{ ³M K§ j±i oªî owAow nj »§° k{BM B´¯C ¶jBTA BQ y¼Q

° nBd« BM ZA°jpA pA ° jnAjpBM ºnB�kM ° ºnBv¢¼« ° »z� ¨jC pA n ¨jo«

BU ,¬Bª¼Q ° nm¯ ³M ¥ªî ²An nj ° k®� ºo¼£±¦] Gk] ³®µoM ¬kM BM �A±�

j±M kµA±i ºA³¯±ª¯ jAoA pA jo« �½A Hí�� ,k½Bª¯ ºnBzBQu�¯ �½oiC

!!k¯±{»« Ak¼Q oTª� RBîBªT]A nj ³�

oLÇµn �½oT£nqÇM)^_àb öÇ� A »ØLÇ¯ n±¯ °A j±]° nj ³� »T¼~h{ ,ºnC

pA ³TÇwAo¼ÇQ ° � BÇQ »~h{ k½BM ,j±M ²k{ ²jnAm£ Sí½j° ³M (¬B¼¯B´]

/k{BM »£j±§C ³¯±£oµ

j±{»« ²jB�TwA �¼®a º° q¼«CSªñe ° ²BU±� RBª¦� ° RB½Bñe pA

²j±M jBí« ³M kTí« ° k Øe±« ¬Ajo« nBª{ njð½nBU �¼d« ¬C nj º° ³�

/SwA

¥¼�§A¨Bî ºB�±�

°jnA ³Çñ« »ñ½jqÇ¯ nj k¯j±M ²k«C ³Lí� K½ohU ºAoM ³� ³µoMA ²BPw

³Ç� joÇ� ��±Ç« An j±i ¬AnAjow pA »ñ½ ,³µoMA ,³®½o½j ©wn ³M ° k¯jp

joLTwj jn±« ³� »¯AoT{ ³¦ª] pA /k®®� RnB� An ³«BÚ ºB´«Aj ° ¬AoT{

K¦�ª§AkLî /S{Aj �¦íU K¦�ª§AkLî ³M ³� j±M oT{ Sv½°j ,So£ nAo�


nB�° ° S¯BT« /k¯k{ ³¯A°n³µoMA ²B£oñz§ ³M j±i ¬Ak¯po pA k®a »®U BM

nAoÇ� ³µoÇMA ©¼�íÇU ° JB\ÇîA jn±Ç« y½oÇ� ºA±z¼Q »£nqM ° Sª�î °

nj ° SoÇ£ An K¦�ª§AkLî Swj ° k«C j°o ShU pA ³� B\¯C BU So£

K¦�Çª§AkLÇî pA ©Ç]oT« ·¦¼w° ³M JjA ¤Bª� BM uPw ;k¯Bz¯ j±i nB®�

°A gwBQ nj º° ?kµA±i»« ³a ° SwA ²k«C B] �½A ³M Aoa ³� jo� ¤AÆw

,jnAj �¦íU �« ³M ³�oT{ Sv½°j ³¦ª] pA ° ³«BÚ ¬AoT{> :S�£ �¼®a

n±Twj ³� SwA �½A �« yµA±i /SwA ³To£ nAo� ±U ²BPw joLTwj jn±«

° »¯An±¯ ºBª¼w> :S�£ ³µoMA </k®¯Ajo£pBM j±i ¬BLeBæ ³M An B´¯C k¼µkM

ða±� SwA±inj »§° ,jo� ònqM ö�¯ nj ¬B´] ð½ AoU ,±U ¶k®zinj

±ÇU ¬BÇ� B¼Ç¯ kLíÇ« ¬joÇ� ¬AoÇ½° ºAoÇM �« ³� ¨B¢®µ �½A nj) Rq¼aB¯ °

³Lí� pA �hw ³� ¨j±M é�±T« �« !SwB� ±U S§À] ° Sª�î pA (Ä²k«C

³ñ®½A ³¯ ,¨±{ �o~®« �kµ �½A pA �« ³� »®� B�BU ° ºn°C ¬B¼« ³M

SîB�Ç{ ²An �Ç½A nj ° »½±Ç¢M �hÇw xpnA»M ° q¼aB¯ oT{ k®a ¶nBMnj

xpnA ° Sª�î p±®µ ³� S�£ ºA³¦ª]º° gwBQ nj K¦�ª§AkLî </»½Bª¯

ÞJ Òn ÔSÖ¼ÒL¦ß § Ò° ; ß¥ßM¾¿A ÛJ Òn BÒ¯E> :j±ÇM �½A ¬C ° SwA ²jo� ��e An j±i

³M p°B\U ³¯±£oµ pA ³� jnAj »LeBæ q¼¯ ³¯Bi ,öT{ KeBæ�«> ,< Ô³ÔíÒ® ÖªÒ½

jAj ¬BñU ºow ³¦ª] �½A �BªTwA pA uQ ,³µoMA <!k½Bª¯»« ºo¼£±¦] ¬C

pBM ©kµ pA Ao« jnAk¯ Rnk� »v� ²An �½A nj> :S�£ ³¯An°o�« ·B¼� BM °

/k®®� jn B´¯C ¬BLeBæ ³M An ²k{ RnB� ¤A±«A jAj n±TwjuPw </jnAj

y½o� nB�T¯A

²B®ÇQ B´µ±Ç� º±Çw ³ÇM ,³T�Ç£ �oU An j±i ·¯B{B� ° ³¯Bi ¨jo« ·ªµ

nj RBÇ¯A±¼Çe ·d¼Çæ ° ¬BÇ¯p ³\Ç� ° ¤B�Ç�A ·§BÇ¯ ,K{ ·ª¼¯ nj /k¯joM

²Aoªµ K¦�ª§AkLî ,K{ß¤j ¬Bªµ nj /j±M pAk¯A �¼®� ²

Ønj ° ²±� owAow

nj ° k¯Bwn ³Lí� nj ³M An j±i ,k«C j°o ²±� ·¦� pA ,y½o� pA k®a »®U


·¦e ¬Ap±w »§j BM ,j±M ²jp ³¦e °Aß¬Bªza �Ao�A nj ð{A ³� »§Be

° joÇ� ±¢T�Ç£ j±i nB£jn°oQ BM S¼M k®a BM ° So£ Swj ³M An ³Lí� nj

:S�£

!AnB£k½oC /Sv¼¯±Uo¼�³Mºk¼«A ,¬B Ck¯q£°o{pA ¬j±M¬±~« ºAoM !B´§AnBM>

/jnAj»« �ª{j An±U³�SwA»v�³Lí��ª{j /nAjpBM j±i ©½oe pA An¬B C

¶k®M AnB£jn°oQ /pBw²BU±� j±i · BTwC ¬jo�JAoi pA An ¬B CSwj !AnB£jn°oQ

³Ç�¬Bwo¯ Anºp°n /�� Bj j±i · Bi pA q¼¯±U ;k®�»« Bj j±i ³ Bi pA ±U

</j±{cUB °K§B�¬B C ·îki °k¼�°jjo£ p°o¼Q ¬B CK¼¦æ

B\Ç¯C pA ³Ç� joÇM ²B®ÇQ ²±� ·¦� ³M ° j±ª¯ Bµn An ³Lí� nj ·¦e uPw

²jBÇ«C º° »«B�Ç¯ ºA±Ç� ° ³µoÇMA ³Ç� ,¬AjAk«BM /k®� ²kµBz« An ¬B½o]

B½nj Sªw pA ¬B£k¯oQ pA »½Bµ³Twj ¬B´£ B¯ ,k¯k{ ³ñ« º±w ³M S�oe

ºqÇ½n ºB´¢®Çw ¥«BÇe j±Çi ºBµBQ ° nB®« BM ¨Ak� oµ ³� k¯k{ oµB�

ºBµbÀÇw ° ShÇw nBÇU ° ²o¼U An ²B£oñz§ ¬BªwC ,¬B�o« ·½Bw /k¯j±M

³M cØ¦v«ß¬B�o« /S{Am£ j±i pA »L½o� oYA B´¯C q¼aB¯ oµB� ³M ° ða±�

ºn±� ³M ;k¯jo� ¬AnBM ¡®w An ³µoMA oñz§ Aki ¬B«o ³M ,Bµ²q½n ¡®w

¬C pA »ñ½ /k¼{BQ ©µ pA B´¯C ¬kM ºB´T{±£ ° Svñ{ B´¯C ºBµow ³�

AoÇ An °A ¬kM owAow po§ ° toU ;jo� SMBæA ³µoMAßow ³M ,Bµ²q½n¡®w

³M ºo�¯ ;SwA ²jo� ³�BeA An °A »´§A K�� ° o´� ³� jo� �¼½ ;So£

;³ThÇ½n �¼«p ³M ¬BTinj ßòoM k®¯B« B´¯C jBv]A k½j ;k®ñA j±i ²BPw

BÇU jAj ¬B«oÇ ,k¯j±ÇM ²joÇM S«ÀÇw ³ÇM ¬BÇ] ³Ç� »µ°oÇ£ ³ÇM ¡¯nj »M

³M k¯j±M ²k«C ³� »µAn ¬C pA ° k¯n°C ©µAo An �ª½ ³M Sí]Ao« RB«k«

,jo� S�oe Bí®æ º±w ³M ,³µoMA oñz§ ¶k¯Bª¼�BM /k¯jo£pBM Bí®æ º±w

Kîn ° toÇU ·L¦Ç� ° ©Çip oYA oM ¬B¼µBPw pA ºnB¼vM ²An ¤±� nj »§°

°A ¬kÇM ºB´T{±£ ,k¼wn Bí®æ ³M »T�° ³µoMA ßj±i »ØTe /k¯joPw ¬B]

/joPw ¬B] »L¼\î é�° BM ,³Th½n °o


^_àb oL«B¼Q nkQ &AkLî -6

nmÇ¯ ,SwA ©Ç� y¯Ak¯poÇ jAkíU ³� jo�»« ¬Bª£ ¬±a K¦�ª§AkLî

³Lí� ²B¢z¼Q nj An »ñ½ ,k¼wn ²j ³M y¯Ak¯po nBª{ é�±« oµ ³� jo�

³îo� ° k¼wn ¬Bª¼Q ºAo]A ¨B¢®µ ³� S{m¢¯ ºq¼a H�B�UA /k®� »¯BMo�

&AkLÇî ²AoªÇµ ³M K¦�ª§AkLî /jBTA ³§Bw nBá ° Sv¼M &AkLî ¨B¯ ³M

³ªµ /k{ SeAnB¯ Shw ° é¦�« Ao]B« �½A pA y½o� /k{ ²B¢¯BMo� ³¯A°n

B´¯C ºBQy¼Q ºA²nBa »MoX½ »®µB� ²oi¿BM /k¯j±M ºA²nBa ²An ¤BL¯j ³M

&AkLÇî ° SwA ¬Bv¯A ð½ ºB´M¬±i ³� oT{ ²j �¼M k{ nAo� /S{Am£

oÇMAoÇM °j ° °A �¼ÇM ²nBÇM°j jBTA &AkLî ¨B¯ ³M ³îo� o£ A /k¯pAk®¼M ³îo�

BµoTÇ{ ¨BÇ¯ ³ÇM ³îo� BU k®µj ³«AjA n±�®¼ªµ ° k®®� »z� ³îo� BµoT{

¨B¯ ³M ³îo� ,k¼wn kæ ³M BµoT{ jAkíU »T�° ° k¯jo� An nB� �½A /kT�¼M

³M /j±M ¬Bvñ½ ³\¼T¯ nBM ³w oµ ° k¯jo� nAoñU An ³îo� nBM ³w /jBTA B´¯C

¬B¼« &AkLî ³� k{ KLw Ao]B« �½A /jo� Ak¼Q RB\¯ &AkLî K¼UoU �½A

/jo¼£ nAo� ÄoTeA jn±« ° k®� Ak¼Q »£nqM ¨B« j±i ¥¼«B ° y½o�

b°n ,²B¢¯BMo� ³M �Tn ¨B¢®µ &AkLî jB�T« RBwBveA »o� pA B«A

�±Ç Rn±Çæ ³ÇM ,¥ñz« ³ñ®½A pA kíM K¦�ª§AkLî Am§ /j±M ²jnpC An º°

BM ZA°jpA ³¦¼w±M An g¦U RBwBveA �½A ³� jBTA oñ �½A ³M ,Sz£ ¥e

,j±ÇM ²joÇ� �¼¼íÇU K¦�Çª§AkLÇî ³Ç� »¯BÇ«p �LÇ� Am§ /k®� ¬AoL] ³®«C

BM ³®«C ° &AkLî »Uk« /k¯jo� ZA°jpA ©µ BM Kµ° oTij ³®«C ° &AkLî

/k{ nBPvµn ¨B{ º±w ³M RnB\U ºAoM &AkLî ³ñ¯C BU ,k¯j±M ©µ

JoX½ nj&AkLî òo«

pA ³Ç� »¯A°nB� ²Aoªµ An ¨B{ ²An ,RnB\U ºAoM ºk®a pA uQ &AkLî

An »¢¦«Be ¬An°j ³®«C S�° �½A nj /So£ y¼Q nj ,jo�»« S�oe ³ñ«

³ÇM ºA²kÇî ;Sz£ nBÇñ{C ¬A°nBÇ� é½ÀÇ� ,²BÇ« k®Ça pA uQ /k¯Anm£»«


nkÇQ ;k®TÇn o´Ç{ ¬°o¼ÇM BÇU ,j±i ¬Bv� ° ¬Bz½±i pA ¤BLTwA n±�®«

nj An &AkLÇî ,q¼Ç¯ yw°oî °B\®�ß¬B£k½j ;j±M ovQ nB�T¯A nj ,&AkLî

j±L¯ ¬A°nB� ¬B¼« nj °A pA ºoYA ,³¯B�wFT« /jo�»« ±\Tv] ¬A°nB� ¬B¼«

JoXÇ½ nj ,SíÇ]AoÇ« é�±Ç« ,&AkLÇî ³Ç� k¯kÇ{ é¦�« �¼dU pA uQ °

��±U j±i ¬Bz½±i ¬B¼« ,»¢Tvi én ° SeAoTwA ºAoM ° ²k{è½o«

/SwA ²jo�

JoX½ ³M ³� jo� n±«F« An ,VnBe ,j±i k¯po �½oT£nqM ,K¦�ª§AkLî

SB½ �À�A ;k{ ³®½k« jnA° »T�° /jn°B¼M j±i ²Aoªµ An &AkLî ° j°oM

pA ©Çza ,ºnBª¼ÇM ¬BªÇµ BÇM ¬A°nB� S�oe pA uQ ²B« ð½ ,&AkLî ³�

³¦£ ð½ ° oT{ [®Q � ,k¯B« »�BM &AkLî pA ³`¯C /SwA ³TvMoM ¬B´]

/k{^_`ab oLª�¼Q nBTwoQ BµkíM ³� ,j±M�ª½A Ù ÔA ¨B¯ ³M ,q¼®� ð½ ° k®�w±£

2

^_àb oL«B¼Q jÀ¼«

°o ¬C ¶o¢®� k®a ° SBñ{ ×ºov� ß¬A±½A ,Ro�e ¬C Rj¿° ¨B¢®µ

;k½joÇ£ ðzi ²°Bw ·aB½nj ;k{ x±«Bi tnB ¶kñzUCß

yUC ;Sh½n

º±Çw ³ÇM ,Ro�Çe ¬C j±Ç]° pA ºn±¯ ;k{ ¬±¢¯ow ³Øñ« ·¯BhTM ºB´TM

° ¬A°o¼{±Ç¯A ;joÇ� �Ç{°n An ²An B´¢®wo ¬C �Bí{ ³� k{ k®¦M ¬BªwC

³M ²k½oM �B¯ ° ²k{ ³®Ti Ro�e ¬C ;k¯k½j »� B®Tze° JA±i ¬AkMÆ«

</ÓÀ¼æE Ò° Ó¸ ÒoÖñÔM ß&A Ò¬BdL Ôw Go¼XÒ� ß& Ôk Öª ÒdÖ§A Ò° ÔoÒLÖ�E Ô&ÒE> :S�£ ° k«C B¼¯j

/SwA j±]±« W½ke é«A±] ° g½nA±Uß¥¼æA éMB®« nj ,K§B�« �½A ·ªµ

^_àb oL«B¼Q Rj¿° p°n °²B« °¤Bw

¨BÇî nj^_àb »Ç«AoÇ£ oL«B¼Q kØ§±U ³� k¯nAj �B�UA ¬Bv½±¯ ²o¼w ¨±ªî

,é�� n±� ³M Ro�e ¬C Ao½p /SwA ²j±M ºjÀ¼« 570 ¤Bw nj ° ¥¼�§A

¤BÇw 63 BÇU 62 °A �nBL« �w ° SwA ³T{m£ nj ºjÀ¼« 632 ¤Bw nj

/SwA ²j±M

kØ§±ÇU ³Ç� kÇ¯nAj o�Ç¯ �B�ÇUA ¤±Ç� �Ç½A oÇM ¬BÇin±Ç« ° ¬BYkd« oX� A

/k¯nAj �ÀTiA °A k§±U p°n nj »§° ,²j±M ¤°¿A é¼Mn ²B« nj ,^_àb oL«B¼Q

²BÇ« ©µk�Çµ nj ,Ro�e ¬C ³� SwA �½A ³í¼{ ¬BYkd« ¬B¼« �°oí«

n±´z« ° j±z£ B¼¯j ³M ©za o\ �±¦� pA uQ ,³íª] p°n ,¤°¿A é¼Mn


³L®Ç{°j p°n nj ,Ro�Çe ¬C Rj¿° ³Ç� SwA �Ç½A �®ÇvU ¥ÇµA ¬B¼ÇÇ«

/SwA ²jBTA �B�UA ²B« ¬Bªµ ©µjpA°j

^_àb ¨ÀwAoL«B¼Q ºnAm¢«B¯ ©wAo«

²B£nj ³M ºnAq¢wBPw çoî ºAoM ,K¦�ª§AkLî /k¼wn Ao ©T�µ p°n

,²±ñ{BÇM �z] ¬C nj ° j±ª¯ R±îj An »µ°o£ ° Sz� ºk®�w±£ »´§A

/jnAm£kØªd« An j±i k¯po ¨B¯ ,j±M ²k{ R±îj y½o� ¨±ªî pA ³�

j±M^_àb ¨ÀwAoL«B¼Q n±´z«ºBµ¨B¯ pA »ñ½ kªeA

¨B¯ °j oµ BM An °A ¨jo« ° S{Aj ¨B¯ °j »�j±� ¬An°j pA ,Ro�e ¬C

°A ºAoÇMK¦�Çª§AkLÇî xnA±£nqM k] ³� kªd« »ñ½ /k¯jo�»« JB�i

²k¼«BÇ¯ ,¬C ³ÇM An °A ³®«C xnjBÇ« ³� kªeA ºo¢½j ° j±M ²jo� JBhT¯A

/j±M

^_àb oL«B¼Q »£nA±io¼{ ¬An°j

¬p °j °A pA uQ ° jn±i o¼{ j±i njB« pA p°n ³w � y½o� jAp±¯

:k¯A²k{ ¥ÄB¯^_àb oL«B¼Q »¢½Aj nBhTA ³M o¢½j

�½oiC BU ,°A ¥ªî /jAj o¼{ An °A ²B« nBá ³� K´§±MA q¼®� :³L½±Y -1

/j±M ³\½ki ,°A � BQ ovªµ ° ^_àb Aki ¤±wn o½kU jn±« RB�d§

Bµ³Ç½Aj ³M An j±i ¬Ak¯po ³� j±M �½A Joî �Ao{A ©wn :³ª¼¦e -2

¬B�j±� BU k¯jo�»« »£k¯pBµo´{ ¬°o¼M nj Á±ªí« ¬B¢½Aj /k¯joPw»«

B´¯C ºk®M¬A±hTwA ° ¥«B� ±ª¯ ° k{n ° k®µjxn°oQ Aodæ ºA±µ nj An

ºAoÇM ¬C o�Çi ³Ç�³Çñ« o´Ç{ ºBÇM° ºnBª¼ÇM pA H®ª� ° j±{ oTªñd«

Swj ³�®Ç« ð½ nj An »MoÇî ¬BMp ° k®¯BªM ¬±~« j±M oTz¼M ¬AjAp±¯

/k¯j±M n±´z« kíw»®M ·¦¼L� ¬B¢½Aj Sªv� �½A nj /k¯o¼£ Ao ²jn±h¯


kíw »®M ·¦¼L� ¬B¢½Aj ³� j±M ³T{m£ ^_àb ö� A oL«B¼Q kØ§±U pA ²B« nBá

ðªÇ� ³M o�¯ �½A pA ° j±M »L¼\îß»§Bw �d� ,¤Bw ¬C /k¯k«C ³Øñ« ³M

/k¯j±M k®«pB¼¯ ke pA y¼M �Ao{A

y½oÇ� jAp±Ç¯ ³Ç� j±ÇM �Ç½A ,k¯jAk¯ ¬B¢½Aj o¢½j ³M An °A ³ñ®½A SØ¦î

·ª¼¦Çe ³�»«B¢®Çµ ,¨B\Ç¯Aow /So¢¯ An ²jo¼{ ¬B¯p pA ð½ _¼µ ·®¼w

¬Ak¯BÇi n°oÇw ° kÇ]° ³�Çd§ �Ç½A nj /k¼Çñ« An °A ·®¼Çw kÇ«C ³½kíÇÇw

/So£ Ao An K¦�ª§AkLî

»®M pA S�£ ?ºA³¦¼L� Äk� pA> :S�£ ° jo� ³ª¼¦e ³M °n ,K¦�ª§AkLî

»ñ½ :³Tv½B{ S¦~i °j ° ²k½k®vQ º±i °j !�½oC !�½oC :S�£ kíw

</ºnBMjoM ° ©¦e ºo¢½j ° »ThL{±i ° RjBíw

3

^_àb oL«B¼Q »�j±� ¬An°j

pBÇ�C pA ,¬B¯Bª¦Çv« nk¼§BÇî oLµn »¯B£k¯p ³� kµj»« »µA±£ g½nBU

³¦v¦Çw ð½ �ª�TÇ« ,kÇ{ ²k½q£oÇM ºoL«B¼ÇQ ºAoM ³� ºp°n BU »�j±�

S«Ao� ·L®] ,q¼¢¯AS�¢{ ßVjA±e �½A ¨BªU ° SwA q¼¢¯AS�¢{ VjA±e

^_àb »«Ao£ ¤±wn S{m£ow ° RB¼e ³� k®µj»« »µA±£ »¢ªµ /³T{Aj

/SwA ²j±L¯ ºjBî »¯B£k¯p ð½

:k½±£»« ³ª¼¦e

°A ©TwA±i ,°A njB« n±�e nj ,¨k{¥ñT« An³®«CjAp±¯xn°oQ �« ³�²B¢ C>

³M�j±�»§°;¨jB´¯°A ¬Bµj nj j±Mo¼{ºAnAj ³�Anj±iOa·®¼w /©µj o¼{ An

ºo¼{ ,¨j±M ²k{ nAj³`M ³�ºp°n pA �« B«A /j±M¥½BªT« oTz¼M�«SwAn·®¼w

ßSwAn ·®¼w ³�S{Aj ¬CoM Ao« ,jAp±¯ nAoæA /¨j±M ²k½k¯ j±iSwAn ·®¼w nj

,joÇ� ¬k¼Çñ« ³ÇM °o{ ,�j±� ³�¨k Bªµ /¨nAm¢M °A ¬Bµj nj An j±i o¼{»M

</k½jo£ nB�e ·ªµK\íUK]±« k«Cy¼Q�½A °k{o¼{ pA oQ ¬CºB´£n

:k½±£»« °A pBM

Ä³ BÇi njS�oÇM °o¼i p°n ³M p°n ,¨joM j±i · Bi ³M An kªd« ³�ºp°n pA>

</k½jo£ oT¯°q Ä³¦£ °»½AnAj °k{oTz¼M

4

²jA±¯Bi x±�C ³M Sz£pBM

nj ° joÇ� S�BdÇ«^_àb kªdÇ« pA ¤BÇw [®ÇQ ,¬BMo´Ç« ·½Aj ,³ª¼¦e

»Uk«^_àb kªd« ° jn°C ³ñ« ³M An °A uPw /k¼{±� °A xn°oQ ° S¼MoU

nAoÇ� j±Çi nA±£nqÇM ØkÇ] »TwoQoÇw SdÇU ° kÇ½j An njB« ö£ x±�C q¼¯

/So£

njB« òo« °JoX½ ³M ºo�w

pA An j±i oµ±{ ²B¢«AnC ° j°oM JoX½ ³M ³� j±M Sæo kæoT« ,³®«C

k¯A±U»« ° SwA ²k{ ònqMxk¯po jo� oñ j±i BM /k®� RnB½p ð½jq¯

k®To£ y¼Q An JoX½ ²An Ö� ÒªÖ½ ÒA ß ØÔA BM ¬B¯C /jjo£ °A ©� ð½o{ ²An �½A nj

RBÇª§FU BM ,y½o� �j±� ºAoM o�w �½A /k¯k¯B« B\¯C nj ¨BªU ²B« ð½ °

³Ç� jBTÇA ºA³¯BÇi ³M °A ¬B£k½j nBM �¼Tvh¯ ºAoM Ao½p /j±M Ë±U »e°n

³ñ¦Ç� ·íw±ÇU pA ¥LÇ °y¼ÇQ ºk®Ça BÇU ,S{Aj nAoÇ B\¯C nj &AkLîRo�e oL ³� ºA³¯Bi -1

/S�n �¼M pA oL nBYC °k½jo£ ¬Ao½° ³¯Bi ,³ñ¦� ·íw±U ·¯B´M ³M Go¼iA »§° j±M�± d« <»L®§Ak\v«>

¬C BU °A njB« HíL� °1j±M ²k{ ²joPw �Bi ³M ° ²jAj ¬B] ¬C njxnkQ

/j±M ²jo� ¥¯ °A ºAoM º° nkQ pA »½Bµq¼a p°n

·YjBe ,¬B´£ B¯ ³� j±M B«o�ªñe °A b°n nj ²°k¯A ° ©� pA »]±« p±®µ

/jn°C j±]° ³M ²°k¯A ° ¬qe pA o¢½j »]A±«A ° k«C y¼Q ºo¢½j pAk¢¯B]


³M »Ø¦d« nj ,²An ¬B¼« nj An j±i q½qî njB« ,³Øñ« ³M Sí]Ao« é�±« Ao½p

¬B¼Ç« nj ,y¼Q pA y¼M An ^_`ab kªd« ³YjBe �½A /jAj Swj pA ¾A±ÖME ¨B¯

»�BM ¬BTv¦£ �½A pA ³� »¦£ ³¯B¢½ ° k¼¯Ajo£ »«Ao£ ° q½qî ¬Ak¯°Bz½±i

S´] �½A pA /So£ nAo� K¦�ª§AkLî ·�Àî jn±« ke pA ¬°q ,j±M ²k¯B«

¨kÇ« ³ªÇµ oÇM ° S{Aj»Ç« Sw°j oTz¼ÇM j±Çi ¬Ak¯poÇ ¨BªU pA An °A

/joª{»«

n°CjBÇ½»dÇ §A ¶n±Çw nj An ^_`ab oL«B¼ÇQ »ª¼TÇ½ ¶n°j ,k¼\Ç« ¬Co�

° SB¼¯ ©¼T½ An ±U o¢«) < ×º°DÒ� Hª¼TÒ½ Ò� Ök ß\Ò½ Ö©Ò§ÒA> :k½±£»« ° j±{»«

(?jAj ²B®Q

»§° Sv¼¯ �{°n ¬Ak®a B« ºAoM ,y½o �j±� �Tz£ ©¼T½ Sªñe

¨BÇ«p ³Çñ¯C pA y¼Q ,¬B¼¯B´] oLµn SwA±i Aki ³� jp tke ¬A±U»«

° pAoÇ nj ° kz`ÇM An nBÇ£p°n »h¦ÇU ° »®½o¼Ç{ ,jo¼¢M Swj ³M An n±«A

k®� Ak¼Q BL¼ñ{ ° nBMjoM »¯A°n ° ònqM »e°n BU ;jo¼£ nAo� »£k¯p K¼z¯

pA ³¦v¦w ð½ BM ³´]A±« ºAoM An j±i ° jp°k®¼M B´¼Thw pA »UB¼Mo\U °

/jpBw ²jB«C ,B´½nkMnj ° B´T¼«°od« ,B´¼Thw ,k½Ak{

�¼TvhÇ¯ pA ° k{BLÇ¯ °A ¬jo£oÇM »Çv� ßSîBÇ� SwA±Çi °A ºAkÇÇi

RBL]±Ç« ³TiBw j±i ¬Ajo« k®¯B« ° k½C nBM jApC °Øoe »£k¯p ºBµp°n

�{°n BU ,jpBw ©µAo y½±i Swj ³M An j±i »§BíU ° »�oU ° Soz¼Q

»T§Bij °A S{±¯ow nj njB« ° nkQ ° Sv¼¯ ºozM ï±L¯ ,ï±L¯ ³� jjo£

/SwA ³To£ ³ªzaow »e° éL®« pA °A »£nqM ° Sª�î ° k®T{Ak¯

K¦ª§AkLî òo«

nBÇM ºAoÇM ³Ç� jo�»« S«±ñe oL«B¼Q ¤j nj ,²°k¯A pA »]A±«A p±®µ

°A oªÇî pA oTz¼ÇM nB´ÇM Szµ /k½joÇ£ ³Ç]A±« ºoT£nqM SL¼~« BM ,¨±w

¬B®a ¬CK¦�ª§AkLî òo« /jAj Swj pA An K¦�ª§AkLî ³� j±M ³T{m¢¯


/Sh½n ð{A oL� K§ BU ,°A òo« p°n nj ³� joz An º° b°n

K§B ±MA »TwoQow

Ao½p /So£ ²k´î oM An oL«B¼Q »TwoQowßnBhTA »¦¦î º°n ,K§B�±MA

j±ÇM »T¼~hÇ{ ° k¯j±ÇM njBÇ« ð½ pA ,kªdÇ« nkÇQ ,&AkLÇî BM K§B�±MA

ºAoÇM An °A K¦�Çª§AkLî ,�Bd§ �½A pA /ºnB�±ñ¼¯ ° R°Bhw ³M �°oí«

RB«ki kµB{ ,g½nBU »½À� n±�w /k½q£oM j±i k®ª]nA ¶±¯ßºnAkµB¢¯

/SwA °A ºB´L¯Ao£

¨B{º±w³M ºo�w

¨BÇ{ º±Çw ³ÇM nBÇM ð½ ¤BÇw oÇµ ,¤±ªíÇ« �LÇ� ,y½o ¬B¯B£npBÇM

S�oÇ{y½o ·¯¿BÇw o�w nj j±M ³To£ ©¼ª~U ³� K§B�±MA /k®Tn»«

,jo�»ªÇ¯ AkÇ] j±i pA An °A »¯C ³� j±i ¶jApnjAoM ¥ñz« jn±« nj k®�

°A S�B�Çe ºAoÇM An ºA²kÇî ° jnAmÇ¢M ³ñ« nj An °A ³Ç� k¼z½k¯A �¼®a

An °A BÇU joÇ� nBaBÇ¯ An K§B�±ÇMA^_`ab kØªd« �¼¢ª� ºBª¼w »§° ,jnBª¢M

/joLM j±i ²Aoªµ

³ÇM °A �½o¼Ç{ ºBµo�Çw pA ,»¢§BÇw ²jpA°j �w nj oL«B¼Q RoBv«

n±Lî j±ªY nB½j ° ºo�§A ºjA° ° �½k« pA ,o�w �½A nj Ao½p j°n»« nBª{

¬A°nB� p±®µ /jo� ²kµBz« An ¨B{ �¼«pow »í¼L� ºBL½p o�B®« ° jo�

y¼Q »¯B½o] ,ºo~M ¨B¯ ³M ºA³�¯ nj ³� j±M ²k¼wo¯ k~« ³M ,y½o

/©½pAjoQ»« ¬B½o] ¬C ¥¼~�U ³M ð®½A ³� k«C

³í«±Çæ nj ×ºo~ÇÔM �¼«poÇw nj ,Ao¼ ßdÇÒM ¨BÇ¯ ³ÇÇM ,»d¼ÇÇv« »LÇÇµAn

/j±M j°ke ¬C ¬B¼d¼v« ¨AoTeA jn±« ° RjBLî ¤±�z« j±i |±~h«

ºAoÇM ° k¯jo�»Ç« ��±U ³�¯ ¬C nj j±i o¼v« nj ,»UnB\U ºB´¯A°nB�

¶jApnjAoÇM ³M °A ©za ,�jB~Uß�ve pA /k¯k¼wn»« °A n±�e ³M �

ØoLU


·¯Bz¯ °A �¼ªî ° p±«o« ºB´µB¢¯ /jo� K¦] An °A ³]±U ° jBTA K§B�±MA

ð½ /jo� ²B¢¯ °A ³M ²o¼i ²o¼i »½B�j ;j±M ³T�´¯ °A ¤j nj ³� j±M ºpAn

pA ð½ Äk� ³M �¦íT« ¥�� ½A :S�£ ° Svñ{ An »{±«Bi o´Ô« ³LUo«

³M �¦íT« :k®T�£ ° k¯jo� °A º±ªî ³M °n S¼íª] pA »µ°o£ ?SwA BµBª{

:S�£ Ao¼dM <SwA �« ¶jApnjAoM °A> :S�£ K§B�±MA /SwA K§B�±MA

ºB´MBT� ³�SwA^_àb j±î±« oL«B¼Q ¬Bªµ �½A ,jnAj » Bzinj ¶k®½C¥��½A>

¬BªÇµ �Ç½A kÇ A²jAj oLÇi °A ¶joTÇv£S«±Çñe °» B´Ç] R±LÇ¯ pA » BªwC

°Ä²kÇ A±Çi »®½j ºB´MBT� nj An °A ¥¼«B °nkQ ¨B¯ ° °A ¨B¯ �« ³�Sv½oL«B¼Q

Ak¼ÇQ xoTÇv£ ¬B´Ç] nj °A �¼ÄC±d¯ ³a ³M °k®�»« ±¦� B\�pA ³�© Aj»«

oÇ£ A Ao½p ;k½pBw ¬B´®Q j±´½ß©za pA An °A ³�SwA ¨p¿ Bª{ oM»§° /k½Bª¯»«

</k®z�»« An°A k®ª´M¬B C

5

SXíMBU ZA°jpA

^_`ab »«Ao£ oL«B¼Q »¯A±]¬An°j

° c¼dæ ,Swnk®U ° k®«°o¼¯ ,o¼§j ° �B\{ ,y½o� ¬A±] ³ñ®½A nj

»£k¯pßºB�±� pA n°j ° jApC �¼d« nj Ao½p /Sv¼¯ ±¢T�£ ºB] ;j±M ©§Bw

»U°oY °A /k¯j±M S«B´{ BM ° �B\{ »¢ªµ °A ¶jA±¯Bi ° j±M ³TB½ xn°oQ

S´] oµ pA »¯Anm¢{±i ¥½Bw° ° S{Aj nB¼TiA nj ³\½ki R°oY k®¯B«

²jB�TwA ³¯±¢a ºjB« RB¯Bñ«A �½A pA ³� k½j k½BM »§° j±M ²jB«C °A ºAoM

»£k¯p ²j±«pCnB� ° ¥�Bî ¬Ajo« ¬BvM °A ³� kµj»« »µA±£ g½nBU ?jo�

,Bª¼w oM ³Tw±¼Q /j±M ¬Aq½o£ ºoLh¼M ° »¯Anm¢{±i pA ³z¼ªµ /jo�»«

nj B´UkÇ« »µB£ ,�BªT]A jBv pA ºn°j ºAoM ° S{Aj oMkU ° oñ�U nBYC

° Rnk� nBYC nj ° j±ª¯»« �´Q An »£k¯p �BvM ,nB� ¬B¼« ,B´µ±� ·®«Aj

/SiAjoQ»« ³í§B�« ³M j±]° é®æ

°A»¯A±]� A±î

nAj³d½oÇ] An °A »¯BÇv¯A �Ç�A±Çî ³Ç� jAj fn ºA³í�A° ³Øñ« nApBM nj

An j±Çi oT{ ,ShMßºkM pA ° SwA nBª� ¤±�z« ,ºpBMnBª� k½j /SiBw

pA ¤BÇw ²j ³Ç� k¼wn »½B] ³M nB� ,SiBM An j±i »¯±ñv« ³¯Bi ,SiBM

y½o� ¬A±] ¬B®a ,³í�A° �½A ¶kµBz« /jAj Swj pA q¼¯ An j±i »£k¯p


³ÇM ³ñ¦ÇM ;k¯BªÇM ³ÇØñ« o´Ç{ nj p°n ¬BªÇµ Sv¯A±TÇ¯ ³� SiBw oYFT« An

/Sz£pBM ³¯Bi ³M K{ pA »wBQ pA uQ ° joM ²B®Q �Ao�A ºB´µ±�

nAk½j ³M ³ª¼¦e °A »îB�n njB« »µB£ ,»¯AnBM ©� ° »�d� é�A±« nj

�´ÇQ °A ºBÇQ oÇ½p An j±Çi ºBLÇî^_àb »Ç«AoÇ£ ¤±wn /k«C»« j±i k¯po

¬B®hw ° jBTA»« ²jBw »£k¯p ¬C ° j±i njB« ��A±î jB½ ³M ° j±ª¯»«

ðªÇ� j±Çi njBÇ« ³ÇM Sv¯A±U»Ç« ³`Ç¯C �Tn é�±« ,jAj»« x±£ An °A

/jo�»«

³\½ki pA °A¬Ak¯po�

B´¯CßoT£nqM ³� ovQ °j /jn°C k¯po y{ °A ºAoM ,y½o� ¬A±] ovªµ

ºBUnBá ° k®T�£»«K¼� ° oµB� B´¯C ³M ³� &AkLîuPw ° j±M ©wB

K®½p GkíM ,³¼n °A oTij �½oT£nqM :kv½±¯»« ¨Bzµ �MA /j±M oTij B´¯C

j°nkÇM SXíÇM pA y¼ÇQ ¨BªÇU ,°A n±� l ¬Ak¯po /j±M ³ª�B� ° ¨±X¦� Ø A °

/k¯jo� �nj An °A R±L¯ ¬An°j ,¬AoTij »§° ;k®T�£ »£k¯p

,¤Be �½A BM /j±M ³ªµ jq¯BMp VjA±e oMAoM nj ,oL«B¼Q ºnAj �Tz½±i

pA ð{A RAo�Ç� Rn±Çæ ³M ,y§j RAoYFU »µB£ ,j±i ¬Ak¯po òo« nj

ßòoÇ« nj °A oYFU KUAo« /k¼T¦�»« y½Bµ³¯±£ º°n ³M °A ¬Bªza ·{±£

Si±w»« °A ¤j ³� »§Be nj ;j±M oTz¼M ,j±M ³½nB« °A njB« ³� ,©¼µAoMA

° ¥´] º°n pA »Moî »Te /j±M ¤±�z« Aki ºnAq¢wBPw ³M ,¬BMp BM »§°

:j±«o ^_àb oL«B¼Q /j±ª¯çAoTîA °A ¬jo� ³½o£ ³M ,¨ÀwA »¯BL« ³M »¯AjB¯

jn±« ,k®ñ¯ ©en ³� u� ¬C :j°qA ²B¢¯C /SwA Sªen ³½o£ �¼®a ð½

/jo¼£»ª¯ nAo� ©eoU

joM»« j±i ·¯Bi ³M Ancdefg »¦îy½o� �¼«A

³To£oMnj An ¬C »eA±¯ ° ³Øñ« »MC ©� ° »�d� ³� ,B´§Bw pA »ñ½ nj


K§B�±ÇMA j±Çi nA±£nqÇM º±ªÇî ³ÇM So£ ©¼ª~U ^_àb »«Ao£ ¤±wn ,j±M

o¢½j º±ªî BM ,S´] �½A pA /jn°C �¼½BQ An °A »£k¯p ·®½qµ ° k®� ðª�

pA »ñ½ ,Äk� oµ k{ nAo� /S{Am£ ¬B¼« nj An �±�±«tBLî ¨B¯ ³M j±i

,^_àb »«Ao£ ¤±wn ,S´] �½A pA /k¯oLM j±i ³¯Bi ³M An K§B�±MA ¬Ak¯po

/k¯joM j±i ·¯Bi ³M An o�í]tBLî ° cdefg »¦î

»�dÇ� ¤BÇw nj K§B�±MA »£k¯p ³M ³� j±M �½A ¬B½o] oµB� ³ao£ A

nj cdefg »¦Çî ³ñ®Ç½A ¬C ° j±ÇM ºo¢½j ºq¼a »½B´¯ �kµ »§° k®� ðª�

/k½Bª¯ º°o¼Q °A ·ª½o� �ÀiA pA ° k®� Ak¼Q x°oQ ° S¼MoU oL«B¼Q ¬B«Aj

:k½B«o»« jn±« �½A nj ³�ÀL§A[´¯ nj cdefg ¬B®«Æ«o¼«A

x±�Cnj Ao« °A /k¼µB£ C^_àb »«Ao£¤±wnBM�«ð½jq¯S¼í�±« pA BµBª{·ªµ>

°k BLÇva »«j±Çi ³®¼Çw ³ÇM AoÇ« ³Ç� ¨j±ÇM »§Bwjoi �« °jo�ònqM j±i

AnRo�Çe ¬Cx±Çi º±ÇM �Ç« /jo�»Ç« �´ÇQ j±i nB®� nj Ao« JA±hTin

</©Ti±«C»« ºq¼a°A �ÀiA pA p°n oµ°¨jo�»« ¨BªzTwA

SXíM pAy¼Q °A�¼ÄC

;k{ ²joPw �Bi ³M ³� ºp°n BU ,k{ k§±T« njB« pA ³� ºA³�d§ pA °A

,K§B�±MA °K¦�ª§AkLî k®¯B« ,°A ¬BTwoQow /k¼TwoP¯ An BTñ½ ºAki q]

²BPÇw ³¦ªe é�±« nj ³� k½nAj jB½ ³M /k¯j±M SwoQAki ° ke±« »¢ªµ

¬BÇvM ,j±i ºAki BM ° So£ Swj ³M An ³Lí� ·¦e K¦�ª§AkLî ,¥¼

nA°k¼Ç«A »Çv� ³ÇM ±U q] B½Aki :S�£ ° SiAjoQ RB]B®« ³M ke±« ð½

///©Tv¼¯

An j±i ¶jApnjAoM ,»§Bvñzi ° »�d� é�A±« nj K§B�±MA ,�¼®`ªµ

° k¼L¦�»« ¬AnBM ° jAj»« k®£±w °A ¨B« ³M An Aki ° joM»« »¦~« ³M

/SwA ²k{ jnA° g½nBU ºB´MBT� nj ³� jnAj »°oí« nBí{A jn±« �½A nj

An j±Çi o�®ÇU ,ºo~ÇM KµAn ,Ao¼dM BM ²o� Am« ¨B¢®µ j±i ,oL«B¼Q »ØTe


,°A »TwoQBTñ½ oM ²A±£ �½oT´M /jo� nB´�A Joî ß�°oí« ºB´TM ³M SLv¯

»¢ªµ ,¬Bv½±¯ ²o¼w /SwA ¾Aoe nB� nj SXíM pA ¥L� °A �BñTîA ¬Bªµ

³ÇM ¾AoÇe nBÇ� nj ²BÇ« k®a »§Bw ,^_`ab »«Ao£ ¤±wn ³� k¯nAj o�¯ �B�UA

oL«B¼Q :k½B«o»« jn±« �½A nj cdefg ¬B®«Æ«o¼«A /SiAjoQ»« Aki RjBLî

�Ç« qÇ] ° ¨k½j»Ç« An °A �Ç« ;k½q£»« S«B�A Aoe ²±� nj ,¤Bw oµ nj

/k½j»ª¯ An °A »v�

¾Aoe ²±�njy½o� �¼«A

SwA ºnB� ,¬C »§Bª{ ³�¯ nj /jnAj nAo� ³Øñ« ¤Bª{ nj ,¾Aoe ²±�

¬C �B�UnA ³� kwoM ¬C ³M k¯A±U»« B´¢®w ¬B¼« pA n±Lî pA uQ ¬Bv¯A ³�

°A /SwAy½o q½qî ²B¢UjBLî ³�¯ �½A /SwA ¬Bv¯A S«B� ð½ nk� ³M

oÇw ³ÇM BÇ] �Ç½A nj ,kwoÇM S§Bwn ¨B« ³M ³ñ¯C pA y¼Q ,Bµp°n ° B´L{

JBhT¯AyTwoQ ° RjBLî n±�®« ³M An B�±� pA n°j ³�¯ �½A /º° /joM»«

²B« �½A o¼� nj ° k¯Anm£»« ³�¯ �½A nj An B´¯B�«n ²B«ß¨BªU /j±M ²jo�

/joM»« ²B®Q B\¯C ³M »µB£ ³M ²B£

»e°pB�C

pB�C ° ³í¼¦� ¬A±®î ³M k®a »UB½C k{ n±«F« Aki �o� pA ºA³T{o

R±L¯ R±v� ³M An °A BU k¯A±hMy½o�¼«A ºAoM ,RjBíw ° S½Akµ JBT�

/j±MWíL« p°n ¬Bªµ p°n ¬C ° (¥¼ÄoL]) ¬Bªµ ,³T{o ¬C /jpBw ohT�«

/jnAj p¿ »æBi »£jB«C ,³T{o BM ¬k{ °oM°n ³� Sv¼¯ ð{ ºB]

RB�ÀÇ« ° R±LÇ¯ nBM ¥ªdU JBU ,k{BL¯ k®«°o¼¯ ° ònqM }h{ b°n BU

·¦¼Çw° ³ÇM An »£jBÇ«C �Ç½A ,y½oÇß�¼Ç«A /S{Aj kÇµA±hÇÇ¯ An ³T{oÇÇ

BU /j±M ²jn°C Swj ³M »´§A RB½B®î ° kTª« ºBµoñ�U ,»¯¿±� ºB´UjBLî

°A oÇMAoM nj An ¬C ° k«C j°o »e±§ BM ºA³T{o |±~h« p°n nj ³ñ®½A


²k¯A±iB¯tnj ° »Ø«ÔA ³� B\¯C pA°A /¬A±hM »®í½ <ÖÑA

ÒoÖ�ßáA> :S�£ °A ³M ° So£

ShÇw An°A »Çe° ·T{oÇ / nAkÇ¯ ¬k¯A±i »½B¯A±U �« ³� jAj gwBQ ,j±M

nBM ³T{o ,k¼®{ An JA±] ¬Bªµ ° jo� ¬k¯A±i SwA±inj uPw ;joz

nBÇz pA uQ ° k{ nAoñU nBM ³w ¥ªî �½A ,jAj nBz Shw An °A ,o¢½j

³T{o Swj nj ³� An »e±§ k¯A±U»« jo� tBveA j±i nj ¬B´£ B¯ ¨±w

RjBíw JBT� ·aBL½j S¼e nj ³� An RB½C é�±« �½A nj /k¯A±hM ,SwA

:RB½C ·ª]oU ð®½A /k¯A±i ,j°n»« nBªzM ozM

�¦i³TvM¬±ipA An¬Bv A ³�»v�,k½oC An¬B´]³�RnB£jn°oQ ¨B¯³M¬A±hM>

³�An³` C»«jC³M°jAj©¼¦íU An©¦� ³ñ CSwA»«Ao£±UnB£jn°oQ °¬A±hM ,jo�

</Si±«CSv Aj»ª¯

,»e° ¤°q¯ pA uQ q¼¯ oL«B¼Q ° jAj ¨B\¯A An j±i S½n±«F« ¥¼ÄoL]

/k{ nBPvµn ³\½ki ³¯Bi º±w ³M ° ;k«C �¼½BQ ¾Aoe ²±� pA

»e°¤°q¯ ·§BL¯j

° JAo�Ç�A /joÇM °oÇ Sze° ° JAo�Ç�A nj An °A kÇ«C y¼ÇÇQ �ÇÇ½A

jnA° »T�° /SwA ²k{ nAj²k´î An »£nqM ·�¼�° ³� S´] ¬C pA Sze°

/jo� ²kµBz« °A ¶oá nj An oñ�U ° JAo��A nBYC »«Ao£ ovªµ ,k{ ³¯Bi

boÇ{ ³\½kÇi ºAoM ,j±M ²jBTA �B�UA ³� An ³`¯C /k¼woQ °A pA An ¬B½o]

:S�£ ° jo� Bîj °A �e nj ° Sv½o¢¯ °A ³M ÄoTeA ¶k½j BM ,³\½ki /jAj

/jo� kµA±i ºnB½ An ±U Aki

° ²j±ª¯ ³\½ki ³M °n ,jo� »¢Tvi tBveA ^_àb ö� A ¤±wnuPw

/Sn °o JA±i nj »�k¯A ° ²k¼¯B{±Q An °A ³\½ki </¬B{±PM Ao«> :j±«o

j°n»« ¥�±¯ �M ³�n°y¼Q ³\½ki

»d¼Çv« ¥¼\Ç¯A ¬kÇ¯A±i pA uQ BÚk« ° j±M Joî ¬B½B¯Aj pA ³n°


³�n° y¼Q ,^_àb oL«B¼Q »«Ao£ ovªµ /j±M ³\½ki ¶jAp±ªî º° ,j±M ²k{

oTÇij gwBQ nj ³�n° /jAj bo{ °A ºAoM ±« ³M ±« An oL«B¼Q nBT�£ ° Sn

y¼ÇQ °A oM ³`¯C SwA ±¢TwAn ±U º±ªî ovQ :S�£ �¼®a j±i »«±ªî

/SwA ºoL«B¼Q pB�C ²k«C

k¯jn°C ¬Bª½A^_àb oL«B¼Q ³M ³�»¯p °jo« �¼Tvh¯

°A ³M ³� SwA »¯p �¼Tvh¯ ³\½ki :³� SwA �½A g½nBU RBª¦v« pA

/jn±i»ª¯ ©za ³M »ÀTiA ,�±�±« �½A nj ° SwA ²jn°C ¬Bª½A

²joñ¯ �nj An ³\½ki nB£p°n ³ñ®½A oM ³Tw±¼Q �« :k½±£»« ³z½Bî

K\íU ³z¼ªµ °A ³M ,^_àb oL«B¼Q o´« ° ³�Àî pA ° ¨jn±i»« �wFU ,¨j±M

¤BÇe ¬C nj ,S�£»Ç« �oÇU An ³¯BÇi ^_àb »Ç«AoÇ£ ¤±wn ºp°n /¨jo�»«

º° :©T�£ REo] ¤Bª� BM /j±ª¯ �½oíU °A pA ºnk� ° jo� jB½ An ³\½ki

nBT�£ !SwA ²jo� Bª{ K¼~¯ An ¬C pA oT´M Aki ° j±L¯ y¼M »¯po¼Q ð½

°A »¯Bz¼Q nj K�� ° ©zi nBYC ;jnAm£^_àb Aki ¤±wn nj ºkM oYA �«

°A !³Tz¢¯ �« K¼~¯ ¬C pA oT´M ///Sv¼¯ �¼®a GkMA :j±«o ;k½jo£ oµB�

oÇw ³ÇM �oÇ{ ° o�Ç� nj ¨joÇ« oÇwAoÇw ³Ç� jn°C ¬BªÇ½A �« ³M »«B¢®µ

�« nB¼TiA nj é�A±« �½oUShw nj An j±i R°oY ° ¤A±«A °A ;k¯joM»«

/jAk¯ ©¯Aovªµ o¢½j ³M ³� j±ª¯ ©L¼~¯ »¯Ak¯po °A pA Aki ,jnAm£

�½A ³í¼{ ° »®w pA ©îA ,¬Bv½±¯ g½nBU ¬B¼« �B�UA ³M K½o� Ro´{

/j±M »¦î ,jn°C ^_àb oL«B¼Q ³M ¬Bª½A ¬Ajo« pA ³� »v� �¼Tvh¯ :³� SwA

,¬BÇ«p ¬C nj :k½B«o»« ²nBM �½A nj ³íæB ·L�i nj j±i cdefg »¦î

�Ç« ° ³\½ki ° ^_àb Aki ¤±wn ·¯Bi o¢« j±M ²k«B¼¯ ºA³¯Bi nj ¨ÀwA

An R±LÇ¯ º±ÇM ° ¨k½j»Ç« An S§BÇwn ° »Çe° n±Ç¯ ;¨j±ÇÇM ¬BÇÇz½A ¨±ÇÇw

///¨jo�»« ¨BªzTwA

6

»«±ªî R±îj

R±îj pA uQ^_`ab »«Ao£ oL«B¼Q ³� j±M ³T{m£ SXíM pB�C pA ¤Bw ³w

º°n B�Çæ ²±� nB®� nj ºp°n /jp »«±ªî R±îj ³M Swj ¬Ak¯°Bz½±i

:S�£ k®¦M »½Akæ BM ° So£ nAo� ºk®¦M ¡®w

(B�Çæ) ²±Ç� �½A SzQ ³� ©µj xnAq£ Bª{ ³M �« ²B£oµ !¨jo« ºA>

AoÇ« B½C ,k¯nAj An Bª{ ¤B« ° ¬B] k~� ° k¯A³To£ é�±« Bª{ ¬B®ª{j

±ÇU pA »£kÇ¯p ¤±Ç� nj BÇ« AoÇ½p ,ºnC :k®T�Ç£ »¢ªÇµ ?k¼®�»« �½k~U

RB\Ç¯ yUC pA An j±i ,y½o� ²°o£ ºA :S�£ uPw /©½A²k¼®z¯ »�°nj

Bª{ �« ;©µj ¨B\¯A ºnB� ©¯A±U»ª¯ Aki ²B¢z¼Q nj Bª{ ºAoM �« k¼µj

</©¯BwoU»« �B¯jnj JAmî pA An

:j°qA uPw

³�Ç¯ pA An �ªÇ{j ³Ç� SwA »¯BMkÇ½j ßS¼í�±« ¬Bªµ �« S¼í�±«>

An ¬B¯C ,³TBT{ B´¯C º±w ³M ,j±i ¨±� RB\¯ ºAoM Gn± ° k®¼M»« ºn°j

</jpBw»« oLi BM k«Dz¼Q �½A pA

^_`ab oL«B¼Q »½BL¼ñ{ °S«B�TwA

³TL§A /k«Cnj Akæ ³M ³ñ« �o{ ° o�� ¥Bd« ¨BªU nj o�i ºB´¢¯p

nB¼ÇvM ,q´\« ° k®«°o¼¯ y½o� ºAoM jB¼®M±¯ ßS�´¯ ð½ ¬k¼M±� ©µ nj


S�´¯ �½A ¾B�îA ³� j±M �½A ¬B¯C toU SØ¦î »§° ;j±M »¯BwC ° ¥´w nB�

/k®®� y{±� ¬C ¬k¼M±� ºAoM °o¼¯ ¨BªU BM ³� j±L¯ ³¦¼L� ð½ pA

�½A nAm¢¯B¼®M ³� k®To£ ©¼ª~U �¼®a Rn±z« pA uQy½o� ¬Aow

jnA° é¼ª�ÇU �½oÇ� pA »µBÇ£ /k¯oLÇM �¼M pA �¦Th« ¥½Bw° BM An KTñ«

³ÇM H¯B¼ÇeA ° k¯nAjpBM j±i R±îj pA ¡¯nB¢¯n ºBµ²kî° BM An °A ° k¯±zM

·«B¯oÇM �Ç½A /k®®Ç� ºo¼£±¦Ç] °A R±Çîj nBzTÇ¯A pA nApC ° k½k´ÇU ³¦¼Çw°

�½oÇ� pA °A ° k®ToÇ£ An°A ¥TÇ� ©¼ª~U ¨B\¯Aow ³� j±M y½o� ·§Bvµj

/jpBw JC oM y¯ An B´¯C ³z¯ Sv¯A±U ³®½k« ³M Ro]B´«

³í«BÇ] ¬B¼Ç« nj /j±ÇMK§B�±ÇMA p°n ¬C nj ©{Bµ»®M ³¦¼LÇ� u¼Än

ºB] ,j±M °A BM ³Lí� KæB®« pA »ioM ° ³ñ« SwB½n ³ñ®½A oM ²°Àî ,Joî

oL«B¼Q »TwoQow ° S§B�� ³� B\¯C pA ° S{Aj o¼�iuM S§q®« ° ònqM

k®TB½ nBM º° n±�e ³M »íª\Twj n±� ³My½o o¢½j ¬Aow ;j±M °A BM

/k¯j±ª¯ JB�i o½p ºBµ³¦ª] BM An °A °

³ÇM ,k®�»Ç« jB½ »T{p ³M An B« �¼ÄC,k½±£»« AqwB¯ B« ¬B½Aki ³M±U ¶jApnjAoM>

³�²kM n±Twj °A ³M B½ ;joª{»« ²Aoª£ An B« ¬AnkQ ° jk®i»« B« k½B�î °nBñA

°A pA An j±ÇiS½BªÇe °nAm¢M B« nB¼TiA nj An °A ³ñ®½A B½ °jnAjoM B« pA Swj

</��K¦w

³M jo� ö¯ An ¬B¯C ° S�£ �hw ¬B¯C BM »æBi o¼MkU BMy½o ònqM

ßnBzTÇ¯A ° l±�Ç¯ »§° /k®TÇz£ �o~®Ç« j±i k~« K¼íU pA ³� ºA³¯±£

�Ç½A oM º° �¼¦M ° c¼~ ¬Co� ° JAm] RB¯B¼M ° j±M ¬°qA p°n ,¨ÀwA

¨±\Çµ jn±Ç« ³Çñ« ³Ç� ÄoÇe ºB´µB« nj Hæ±~i /jo�»« ðª� K¦�«

¬B¼M ° �¼¦M �hw /S{Aj»« ³�oî B´¯C oM An j±i �¼ÄC º° ,j±M ZB\e

nj /Sz£»Ç« éÇ�A° oYÆ« jAoA pA ºnB¼vM nj °A �¼z®§j �¼ÄC ° �½o¼{

¤j nj ^_àb kªd« ³� k¯k{ ³]±T« ³ñ« ºB´¯±îo ¬B´£ B¯ ¨B¢®µ �¼®a

,»íª\Twj n±� ³M o¢½j nBM /SwA ²j±ª¯pBM »½B] j±i ºAoM ¥½BL� ¨BªU


:k®T�£ ° k®To£ ow pA An j±i �¼z¼Q ¬B®hw

³M ÂL� B« »§° ;ºnAj ºoUoM B« oM �w ° SAo{ o�¯ pA ±U !K§B�±MA

- �æ±§A é« - nAjpBM k½k] �¼ÄC �¼¦LU pA An j±i ¶jApnjAoM ³� ©¼T�£±U

An BÇ« ° SwA ³TÇz£ q½oÇL§ B« oLæ ¨B] ¬±®� A »§° ;k½joñ¯ ¾B®TîA Bª{

kÇM BÇ« ¬BÇ½AkÇi ³ÇM B« pA ºjo ©¼®¼LM ³� ,Sv¼¯ ºnBMjoM �½A pA y¼M

SwA ço ±U oM /joª{»« SvQ An B« nBñA ° joi »M An B« ° k½±£»«

»TÇvµ °A »«Be ³� ±U ° °A BM ³¯o£° ºnAjpBM S¼§Bí ³¯±£oµ pA An °A ³�

�¼M pA B´¯C pA »ñ½ ° jjo£ �¼í« ²°o£ °j oµ �¼¦ñU BU ,©¼½Bª¯»« ²pnBL«

/j°oM

»µ°o£ oMAoM nj k½BM ³� SB½nj ¥î ¤Bª� BM ^_àb oL«B¼Q éAk« ³¯B¢½

pA ,S´] �½A pA /jAj ¬Bz¯ ºnBMjoM ²jBTA o�i nj B´¯C ¬B¼� ° ¬±Ã{ ³�

j±Çi ¶jApnjAoÇM ³ÇM An ¬AoÇw nBT�Ç£ ³Ç� jAj ¤±� ° k{ jnA° Sª§Bv« nj

° ©ÇziyUC ¬joÇ� x±«BÇi n±�®Ç« ³ÇM ,JA±] �±¯ �½A ³TL§A /k¯BwoM

So£ tBªU j±i ¶jApnjAoM BM ,¬Aow �Tn pA uQ - Am§ - j±M B´¯C K��

�kµ ³M SLv¯ °A ¬Bª½A y½B«pC n±�®« ³M H®ª� ° k¯Bwn An B´¯C ¨B¼Q °

:j±«o ^_àb ö� A oL«B¼Q /k{ gwBQ nB�T¯A nj j±i

Swjnj An²B« °�«SwAnSwjnj AnJBTC²B£oµ ,k®£±w Aki ³M!¬B]±ªî>

q£oÇµ ,¨nAjoÇM Swj j±i�kµK¼�íU °�¼ÄC�¼¦LU pA ³�k®µj nAo� �«Oa

</¨nBPvM¬B]�kµ�½o�nj B½ °©woM »½B´¯k~�« ³M BU ¨nAj»ª¯oM

k¯°n»« K§B ±MA y¼Q ¨±wnBM ºAoMy½o�

²nBa »Q nj ,²j±ª¯ ¬Bz½oQ An y½o� nBñA ¨ÀwA ¬°qA p°n nBzT¯A

:k®T�Ç£ ° k¯j±ªÇ¯ pBÇ�C An Bµk½k´ÇU ° Bµ³¦Ç ß£ ¨±Çw nBÇM ºAoÇM Am§ /k¯j±ÇÇM

BÇ« /k®«joÇi ° BLÇ½p ,n±®hw ° oîB{ SwA »¯A±] k¼§° k¯po !K§B�±MA

S½Bªe pA Swj ° »®½q£oM ºovQ ³M An °A BU ©½nAm£ A° ±U ³M An °A ©½o�Be


°A �°oÇî nj Ro¼Ç� ¬±Çi ³Ç� »§Be nj K§B�±MA /ºnAjoM j±i ¶jApnjAoM

nB¼ÇvM :S�Ç£ ° jp jAj B´Ç¯C ow oM ,³Ti°oA ºA²oá BM ,jo�»« xjo£

j±Çi �Ç«Aj nj An BªÇ{ k¯poÇ �Ç« ;k¼µj»Ç« ¨B\Ç¯A �« BM ºkM ³¦«Bí«

ÄkÇîA An °A BªÇ{ ³Ç� ©µkM An j±i ·{±£ o¢] ° k¯po »§° ,©®� S¼MoU

/Sv¼¯ »¯k{ nB� �½A q£oµ k®£±w Aki ³M !?k¼®�

k®�»« é¼ªU An^_àb oL«B¼Q y½o�

An K§B�±MA S½B�n Sv¼¯ �ñª« q£oµ ³� jo� Ak¼Q ¬B®¼ª�A y½o�

³Ç¯A°nK§B�±ÇMA ·¯BÇi º±w ³M »íª] ³Twj n±� ³M Am§ /jn°C Swj ³M

° ²joÇz ß�±�ÇækªdÇ« !K§B�±MA ºA :S�£ S¼íª] º±¢®hw /k¯k{

B« ¥î ³M ° k®ñA B« ¬B¼« An ³�o�U ¡®w ° SiBw �o�T« An B« kdT«

nBÇ� �Ç½A oÇM °A �odÇ« ²B£oÇµ /j±ªÇ¯ ²ohÇv« An BÇ« ¬BTÇM ° B« ° k½k®i

°A nB¼TÇiA nj »T�¢®Çµ R°oÇY BÇ« ,SwA °A »TÇÇwj »´ÇÇU ° ºk®«pB¼ÇÇ¯

nAoÇ� j±Çi ºA°o¯B«oÇ An°A BÇ« ,SwA K~®Ç« K§BÇ� ²B£oÇµ ;©Ç½nAm£»Ç«

///° ©½±®{»« An °A �hw ° ©¼µj»«

:S�£ oL«B¼Q

ð½ jB´®z¼ÇQ nB´Ça �Ç½A ¬B¼Ç« nj ° ©µA±i»ª¯ ºq¼a ¬B¯C pA �«

An Joî o¼� ° k®®� S«±ñe Joî oM ¬C ±UoQ nj BU k¯o½mPM �« pA �hw

²j ³ÇM ©½o�BÇe BÇ«> :S�Ç£ ¥´]±MA ³�d§ �½A nj /k®µj nAo� j±i °o¼Q

�Ç½A �Ç« �hÇw BTÇñ½> :j±«oÇ ^_àb oL«B¼Q </©¼µj Ao x±£ ±U pA �hw

,oL«B¼Q ¶o�T®« o¼� nBT�£ </k¼½Bª®M nB£jn°oQ »½BTñ½ ³M �AoTîA ³� SwA

S´M ¬B®`¯C /k{ ³Th½n ¬B¯C ö£ ° ïAj k¼«A oM ³� j±M ºjow JC k®¯B«

So£ Ao An B´¯C j±]° owAow ºk¼«±¯ ° tF½ ¤Be �¼î nj ° R±ñw °

ºkeA° ºAki ° ©¼½±£ �oU An AkiS~{ ° k~¼w> :k®T�£ nB¼TiA»M ³�

<?©¼TwoPM An


y½o� nApC ° Bµ³\®ñ{ pAºA³¯±ª¯

j±i �°oí« �hw BM ° Svñ{ An »{±«Bi o´« ^_àb oL«B¼Q ³� ºp°n

OaSwj nj An ²B« ° SwAn Swj nj An k¼{n±i o£ A Aki ³M> :j±«o ³�

BU ,Svz¯ ©µA±h¯ºBQ pA , nAjoM Swjy½±iR±îj pA ³� k½nAm¢M �«

pA An y½oÇ� ¬AoÇw ;</ nAmÇ£ ¬C oÇw oÇM ¬B] B½ kµj ZA°n Ao« �½j Aki

¤±~ �½oUShw pA »ñ½ ,j±ª¯t±½F« ,jB´®z¼Q ³¯±£oµ ¬k{ ³To½mQ

j±Çi ºBµjn±ÇioÇM ¨BªU njy½o p°n ¬C BU Ao½p /k½jo£ pB�C °A »£k¯p

bÀÇæA ºBµ³zÇ¯ ³Ç� k¯kÇ½j »TÇ�° BÇ Ø«A ;k¯j±M ²jo� ��e An °A ÄoTeA

pA /k®½Asª¯ ç±î An ³«B¯oM ³� k¯k{ nBaB¯ ,k{ JC oM y¯ B´¯C !·¯BL¦�

nApC ,¾Aq´TwA ° ²ohv« BM ³� k¯jAj ºEn ¾AnC �B�UA ³My½o ¬Aow ,°o®½A

/k¯nAjpBM nB� ³«AjA pA An °A ,JBînA ° k½kÚ ,SØ½lA °

¥«BÇî ð½ pA º±®íÇ« ° »Çe°n ¥«BÇî oÇM ²°ÀÇî ^_àb »Ç«AoÇ£ oL«B¼Q

° j±ÇM nAjn±ÇioM S{Aj ²k´î oM An °A S�B�e ° SwAoe ³� q¼¯ »]nBi

AoÇ½p /S{Aj nAoÇ�K§B�±ÇMA B´Ç¯C tEn nj ³Ç� j±M ©{Bµ»®M S½Bªe ¬C

²B£ C j±i ¶jApnjAoM S½lA oM »®L« y½o� é�B� ©¼ª~U pA K§B�±MA »T�°

pA »µ°o£ /j±ª¯ [¼vM^_àb kªd« pA �Bj ºAoMAn ©{Bµ »®M ¨±ªî ,k½jo£

° S½BªÇe ,ºk¯°Bz½±Çi �ÇMA°n oÇYA oM ºo¢½j ²°o£ ,¬Bª½A º°n pA B´¯C

pA o¢½j o�¯ °j °K´§±MA B´¯C ¬B¼« nj B´®U /k®To£ ²k´î oM An °A S�B�e

»ioM pA An °A Sv¯A±T¯ pBM »îBj ·¦e �½A »§° /k¯jp pBMow º° ©¼ª~U

k¯k½j»« B´®U An ^_àb oL«B¼Q ³� B] oµ Ao½p ;jnAkM ¬±~« nA±£ B¯ VjA±e pA

° nApC pA »½Bµ³¯±ªÇ¯ ð®Ç½A /k®TÇ{AkÇ¯ �Ç½nj K¼ÇwC ³¯±£oµ ¬k¯Bwn pA

:y½o ºBµS½lA

An°A ° S�Ç£ kÇM ° AqwB¯°A ³M ° k½j B�æ nj An oL«B¼Q ,¥´]±MA ºp°n

y¼Q nj An ¤q®« ²An ° S�¢¯ �hw °A BM ^_àb »«Ao£ ¤±wn /SiBw ²jnpC

»§Be nj p°n ¬Bªµ ,j±M^_àb oL«B¼Q »îB�n njAoM ° ±ªî ³� ²qªe /So£


�M&AkLî q¼®� /Sz£»« oM nBñ{ pA ,j±M ²jo� ¥½Bªe An j±i ¬Bª� ³�

²nBªîBMA> :S�£ ° k«C ±¦] ,j±M oL«B¼Q ³M ¥´]±MA nApC kµB{ ³� ,¬Bîk]

³� ºk½j»« ° ºj±M ³�¯ �¼ªµ nj k®a »½B�j xB� ºA (²qªe ³¼®� )

</jAj nApC ShÇw An °A ° S�Ç£ AqwBÇ¯ RA²jApnjAoÇM ³ÇM ¥´]±ÇMA ³¯±ÇÇ¢a

³Ç� So£ ©¼ª~U ° jnAm£ ²qªe ¬A°n oM »L¼\î oYA ,q¼®� �½A ¬B®hw

/jo¼¢M ¥´]±MA pA An j±i ¶jApnjAoM ¨BT¯A

Sn º° �o� ³M ° k½jy½o� �BªT]A ¬B¼« An ¥´]±MA ° Sz£oM Am§

°A> :S�£ ° Svñ{xow ³ñ¯B®a S±� °A ow oM Shw An ºnBñ{ ¬Bª�

ºnAj Rnk� ²B£oµ ;¨A²jn°C ¬Bª½A °A ³M �« ° »½±£»« AqwB¯ An (oL«B¼Q)

</�� q¼Tw �« BM

ovªµ °K´§±MA j±i º±ªî ·¼eB¯ pA ,»«Ao£ oL«B¼Q ³� »L¼wC ° nApC

nAoÇ� B´Ç¯C »¢½Bvªµ nj oL«B¼Q ·¯Bi /j±M ³MBw »M k½j»« ¥¼ª] Û A °A

;k®TÇ{AkÇ¯ �½nj °A Rn±æ ° ow oM ³§BMp ³¯±£ oµ �Th½n pA B´¯C /S{Aj

k¼Çwn »½B] ³M nB� ¨B\¯Aow ° k¯jp xow oM ºk®�w±£ ¬Aj ³`M ºp°n

/k¼M±� K´§±MA ow oM Ao¯Bªµ �¼î ¨BT¯A n±�®« ³M ²qªe ³�

¬B¯Bª¦v« nApC

K§B] q¼¯ k¯joM»« ow ³M ³ñ« �¼d« nj ³� ¬AnAjA±µ RBLY° ºnBMjoM

/SwA ³]±U

»zLe¤ÀM -1

ºA±z¼ÇQ ShwoÇw ¬B®ªÇ{j pA ,³¼«A /j±M �¦i�M ¹Ú¼ Ò« ÔA ¨À� ¤ÀM

²k´î oM An Ro�e pA �Bj ^_`ab ¤±wn ¶o¼zî ¬±a /j±M ¬B¯Bª¦v« ònqM

¨BÇî ¾ÀÇ« nj An j±Çi ¬Bª¦v« ²pBU ¨À� ,¨BT¯A ºAoM º° ,k¯j±M ³To£

ïAj ºB´¢½n º°n ³®µoM ¬kM BM Bµp°n �½oT«o£ njAn °A ° jAj»« ³\®ñ{


»§° ;jB´¯»Ç« °A ³®¼w º°n An »�Aj ° ònqM nB¼vM ¡®w ° k¼¯BMA±i»«

³½BÇQ o¢®Ç{°n ³Ç� ³ª¦Ç� °j BÇM An°A nBT�£ ,³\®ñ{ ³ªµ ¬C oMAoM nj ¤ÀM

»Çñ½ AkÇi) :»®íÇ½ Ök ÒeE ÖkÒeE :S�£»Ç« ° jAj»« gwBQ j±M °A S«BTwA

(!SwA

°A njB« °nkQ °owB½ nBªî ºnB�Ak� -2

³w �½A ,¬B�oz« /k®{BM»« ¨ÀwA nj ¬B«kz¼Q pA °A �½k§A° ° nBªî

° k®½±¢M �oU An j±i ·¯Bi ³� k¯jo�»« n±L\« é�A±« �½oT«o£ nj An o�¯

nk� ¬C ³\®ñ{ �½A /k¯oLM ow ³M ¬BMB¼M ¬Ap±w jBM ° ö£ JBTC o½p nj

nj ,³¼ªw ,°A ovªÇµ ºp°n /joPw ¬B] ¬B¼« ¬C nj owB½ ³� k{ nAoñU

¶q¼¯ ©en »M ° ¤k¢®w jo« ¬C ° j±ª¯ xBioQ ¥´]±MA ³M |±~i �½A

° owBÇ½ òoÇ« pA uQ /Sz� q¼ÇÇ¯ An °A ° joÇÇM °oÇÇ °A K¦ÇÇ� nj An j±ÇÇi

q¼Ç¯ An °A ° ²jAj ZoÇi ³ÇM ¥ªÇî Rk{ ,nBªî ¶nBMnj ¬B�oz« ,xovªµ

/k¯jAj ³\®ñ{ ¤ÀM k®¯B«

nl±MA -3

³Ç� »«B¢®Çµ /kÇ{ ¬Bª¦Çv« ³� j±M o�¯ �¼ª\®Q B½ �¼«nBá ,nl±MA

º±Çw ³ÇM An ¨joÇ« »¯B´®ÇQ n±Ç� ³M ^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q ,jn°C ¨ÀwA nl±MA

¬C /j±ÇM ²kz¯ ©µAo ,nBñ{C ßR±îj ·®¼«p p±®µ ° jo�»« R±îj ¨ÀwA

°A ³M ³� ºo�¯ [®Q ° ^_àb oL«B¼Q j±i ³M j±M o~d®« ,¨ÀwA ¬A°o¼Q p°n

/k¯j±M ²jn°C ¬Bª½A

�½A ºAoM °A »½±£ /S{Aj ºpnBL« ° x±] ° K®]oQ b°n ,nl±MA »§°

BÇM ,³TÇ{AoÇAoÇM S�§BhÇ« ©Ò¦ Òî ¥�BM k� oM ,B] ³ªµ ³� j±M ²k{ ²k½oC

³Ç� oT£nqÇM �Ç½A pA »¦�BM Äk� ° ;jq¼ioM ²pnBL« ³M º°o\� ° RBAod¯A

B´¯C ° k®T�¼M ²k\w ° y¯o� ³M ¡®w ° J±a Sz« ð½ oMAoM nj ¨jo«


?!k®TwoPM Aki ¬A±®î ³M An

³Ça ° ©®Ç� ³Ça �Ç«> :joÇ� çoÇî ^_àb ¨ÀÇwA oL«B¼ÇÇQ ³ÇÇM ºp°n Am§

»Ç¯A±U»Ç« ±ÇU> :j±«oÇ ^_àb oL«B¼ÇQ <?k¼®�»« �¼í« �« ºAoM ºA³�¼�°

BÇU jo£oÇM j±Çi ¨±Ç� ¬B¼« ð®½A /»{BM j±i ·¦¼L� ¬B¼« nj ¨ÀwAß�Ø¦L«

</kwoM ±U ³M �« n±Twj

j±Çi ·¦¼LÇ� ¬B¼Ç« ³ÇM ³ñ¯C pA y¼Q k½BM Aki ³M k®£±w> :S�£ nl±MA

Ç /©®ñzM An kw �½A ° ©¯BwoM ¨jo« �½A x±£ ³M An ¨ÀwA ºAk¯ ,¨jo£oM

<!³ñ« nj »TwoQBTñ½ �¼ÄC ° ¨ÀwA nBí{ SØ¼î±®ª« Ùkw

ö£ow Äod§Ak\v« nj y½o� ³� »«B¢®µ ,©¼ª~U �½A ¤BL¯j ³M °A

Ôk Ò Ö{ÒE> :jAj nj Ak¯ Bwn ° k®¦M ºAkæ BM ° k{ k\v« jnA° ;k¯j±M ±¢T�£

!< ß&A Ô¤± Ôw Òn Gk Úª Òd Ô« Ú¬ÒE Ôk Ò Ö{

ÒE Ò° Ô&A BÚ§ÑA Ò³×§ áA ×¿ Ö¬ÒE

·¦Çe y½oÇ� ,k®ÇñA �¼®Ç� ÄoÇd§Ak\Çv« nj nl±ÇMA ºAkÇæ BU Am§

RBMo� o½p »ªeo¼M BM An °A ° k¯joM ¨±\µ °A º±w ³M ³Tvñ{ An �ª\¯A

/Sz£ �¼«p y¯ x±´¼M ³� k¯jp nk� ¬C ° k¯jAj nAo� j±i

¬C ºAjo ,j±M pnBL« ° o¼§j ²jBí§A�± ° RnAoe oQ »¯A±] ³� nl±MA

oM ¬B¼z½o� ³LUo« °j /jo� k½k\U An j±i nBí{ ° k{ k\v« jnA° pBM p°n

�Ç½A ³ÇM ³� j±L¯ »v� nl±MA �ñ¼§ /k¯jp òo« keow BU ° k®Th½n °A ow

pA /k®Ç� »®¼Çz¯ KÇî ,¨ÀÇwA ºp°o¼ÇQ ²An nj ²pnBLÇ« ¬Ak¼Ç« nj ºj°p

SM °j ,³Lí� n°j ³M �A±� ¤Be nj ³� k½jAn »¯p kíM p°n k®a ,S´]�½A

pA An j±Çi RB]BÇe ²j±ª¯ JB�i ,j±M ²k{ K~¯ ³Lí� �Ao�A nj ³� An

!kµA±i»« B´¯C

,k¯n±íÇ{ ° � AnjA k�BÇ SM °j ¬C k¯Bª´�ÇM °A ³ÇM ³ñ®Ç½A ºAoM nl±MA

SeAnB¯ nl±MA �hw pA ¬p <!n°Cnj o¢½kñ½ ZA°jpA ³M An SM °j �½A> :S�£

j±i RBMo� o½p An °A ° k®Th½n nl±MA ow oM ,¬p jB½o BM /jo� jB½o ° k{

/k¯jAj nAo�


k¯±{»« ¬Bª¦v« nB�� ·¦¼L�

° jjo£oM j±i ·�ÄB� ¬B¼« ³M BU jAj n±Twj nl±MA ³M^_àb ¨ÀwA oL«B¼Q

j±Çi ·�½BÇ� ° ¨±Ç� º±Çw ³ÇM nl±ÇMA /k®� R±îj ¨ÀwA º±w ³M An ¬B¯C

Aki K¯B] pA ³� ºoL«B¼Q ¨B¼� �±�±« ¬±«Ao¼Q ¬B¯C BM ©� ©� ° Sz£oM

R±îj ð¼¯ �ÀiA ° ³¯B¢½ ºAki yTwoQ ³M An ¨jo« ° ²k{ ³Th¼¢¯AoM

/S�£ �hw ,k®�»«

nB�� ³¦¼L� jAoA pA »ª¼¯ ,kíM /k¯jn°C ¨ÀwA nl±MA njB« ° njAoM AkTMA

=)JoXÇ½ o´Ç{ ³ÇM^_àb ¨ÀÇwA oL«B¼ÇQ Ro\µ pA uQ ° k¯k{ ¬B¯Bª¦v«

pA º°o¼Q ³M q¼¯©¦wA ·¦¼L� /k¯jo� nB¼TiA ¨ÀwA q¼¯ o¢½j »ª¼¯ ,(³®½k«

/k¯jo� nB¼TiA ¨ÀwA ²k{ JB¼o{ ^_àb oL«B¼Q o�d« ³M ,nB� ß�

oL«B¼Q Shwow ¬B®ª{j

¥¼¦dÇU nj ,¬B¯Bª¦Çv« ònqÇM ºA±z¼ÇQ ¬B®ªÇ{j pA »ioM »½BwB®{

o¼YFU»M ,SwA ³Tw±¼Q �±�° ³M Ro\µ pA uQ ³� ²k®½C VjA±e pA »ioM

/Sv¼¯

S½lA ° K½mñU pA ²B£_¼µ ° j±M ^_àb oL«B¼Q ³½Bvªµ º° :K´§±MA -1

/j±L¯ nAjoM Swj ¬B¯Bª¦v« ° º°

/j±M ¬B£k®®� ²ohv« pA »ñ½ °A :V±�½ kLî�M j±wA -2

nB¼TiA nj »T�¢®µ R°oY ³�y½o� ¶jn±h§Bw jo« :²o¼�«�Mk¼§° -3

/S{Aj

³TÇz� nkÇM ¡®Ç] nj ,njAoÇM °j �Ç½A ,�¦i ¬Ak¯po :Ø»ÒM ÔA ° ³ Ø¼« ÔA -4

/k¯k{

/k{ ³Tz� nkM¡®] nj q¼¯ °A ³� :¥´]±MA -5

/SwA |Bî ° oªî nkQ º° :¥ÄA° �M|Bî -6

/j±M oL«B¼Q Shwow ¬B®ª{j pA ³� :�¼í«»MA �M ¹L�î -7


Â«BÇ� ¬BÇin±Ç« ³Ç� ///° ¬B¼�w±ÇMA k®¯BÇ« k®TÇvµ ºoÇ¢½j ²°oÇ£ pBÇM

B´Ç¯C ¥Ç¯ pA nB~TÇiA ºAoÇM BÇ« ° kÇ¯A²j±ªÇ¯ �LÇ� An B´Ç¯C RB¼æ±~ÇÇi

/©½j±ª¯ ºnAjj±i

y½o� ¬Aow»z�ow ¶q¼¢¯A

BU ° k®Tv¯Aj»« �¼«A ° ±¢TwAn An ^_`ab kªd« »¢ªµ ,y½o� ³ñ®½A BM

An °A �¼¦M ° c¼~ ¨À� ° k¯j±M ²k½k¯ °A pA »{q�§ �½oTña±� ³�d§ ¬C

/k¯j±ª¯»« ²pnBL« °A BM ke �½A BU Aoa ,k¯k¼®{»« j±Mn»« An B´§j ³�

:Sv¯Aj q¼a k®a ¬A±U»« An »`¼Qow �½A ¥¦î B½ ° S¦î

oL«B¼Q oM ð{n -1

º°o¼ÇQ °A pA ,k®TÇ{Aj ³Ç� »UjBÇve ° ð{n oÇYA oÇM B´¯C pA »µ°o£

/k®{BM »´§A K~®« �½A KeBæ j±i ³� k®T{Aj °pnC ° k¯jo�»ª¯

�¼vQpBM p°n pAtoU -2

jAoA ¬B¯C Ao½p ;j±M oYÆ« y½o� »`¼Qow nj ,³ªµ pA y¼M ¥«Bî �½A

�¦�«ßºjApC pA B´§Bw ³� jAoA �½A /k¯j±M k¼�»M ° xB¼î ° ¬Anm¢{±i

}¼hÇzU j±Çi ³®½oÇ½j RjBÇî kÇ� oM An kªd« R±îj ,k¯j±M k®«²o´M

¨E±U KíU ° [¯n BM ,»¯Bv�¯ RÀ½BªU �MB�« ©µ ¬C RjBî �oU ° k¯jAj

/SwA

�oz«Joî ·í«B] pAtoU -3

©¼¯Aj»« B« jo� çoî ° k½jo£ JB¼o{ oL«B¼Q o�d« ,¥±¯ �M VnA

¬BªÇ½A BÇ« ²B£oÇµ »§° /SwBÇ]oMBÇQ ° SwAn »µj»Ç« ©¼M ¬C pA ±U ³`¯C

gwBÇQ nj /k®®�»Ç« ¬°o¼ÇM j±i �¼«pow pA An B« �oz« Joî ,©½n°B¼M


/k½jo£ ¤pB¯ o½p nj ²k{ jB½ ³½C ,jAoA �¼®a

²k An j±i �¼«pow pA ,©¼®� º°o¼Q S½Akµ ¥íz« �½A pA B« ²B£oµ :k®½±£»«>

�«A nj »M±{C°³®T oµ pA ³� An j±i ¨oe B« o¢« :±¢MB´ CgwBQ nj /©½±{»«

o½pAowB´ Cº±w³M²±¼« ±¯oµpA±woµpA BU©½A²jAk¯ nAo�¬B CnB¼TiA njSwA

57 /}~ -1

1<?j±{»«

7

Ro\µ �¼Tvh¯

° ¬Bª½A oM ºpnBM ¥¼§j ,³zLe�Bi ³M ¬B¯Bª¦v« pA »µ°o£ Ro]B´«

³ÇM ,y½oÇ nApC ° oÇ{ pA »½Bµn ºAoM ºA²kî /SwA B´¯C �¼ªî |ÀiA

yTwoQ ° »®½j oÄBí{ �T{AjBPM ºAoM ,ÄnC �¼d« ð½ ¥¼~dU n±�®«

° nB� pA Swj °k®½±£ �oU An ³ñ«�Bi ³� ,k®To£ ©¼ª~U ,³¯B¢½ ºAki

B\Ç� ° k®®Ç� ³Ça k¯j±ÇM o¼dTÇ« »§° ;k¯nAjoM ¬Bz½±i ° k¯po ,RnB\U

° SwA ³To£ Ao »TwoQSM An ²o½q] ³L{ owBUow k¯k½j»« Ao½p ?k¯°oM

�¼ÇÄC RAn±TÇwj ° j±ª¯ k®¦M An k¼e±U ºAk¯ ¬A±U»ª¯ ºA³�¯ _¼µ nj

K§B�« ³� SwA �½A oT´M ³� k¯jo� oñ j±i BM /S{Aj BQoM An »TwoQBTñ½

Ú¬ßáA> tBÇwAoÇM °A �¼ÇÄC ³Ç� ºoL«B¼ÇQ /k¯Anm¢M ¬B¼« nj oL«B¼Q j±i BM An

n°B®´ÇQ AkÇi �¼«poÇw) »®íÇÇ½ /SwA </ ß¬° ÔkÔL ÖîBÒ� ÒºBÚ½ ßBÒ� Õ¹Òí ßwA° »� ÖnÒE

An Aki yTwoQ �¼±U B\¯C nj ³� k¼®½q¢M »£k¯p ºAoM An ºA³�¯ SwA

</k¼{BM ³T{Aj

³ao£ °A j±i /j±M �{°n ^_àb oL«B¼Q oM Â«B� ¬B¯Bª¦v« nBM S�n é�°

pA An yUo�Çe©{Bµ»®ÇM ¬B¯A±] ° j±M nAjn±ioM ©{Bµ»®M S½Bªe pA

ßjApC ,¨À� ° q¼®� °A ¬AnB½ ¬B¼« nj »§° ;k¯j±ª¯»« ��e K¼wC ³¯±£oµ

ÄnC B´¯C nApC pA »¯C y½o� ¬Aow ° j±M ¬A°Ao ,»«Be»M ¶jBTA ,²B®Q»M

/k®To£»ª¯


,Ro]B´Ç« ¶nBÇMnj Ro�Çe ¬C JBdÇæA ³Ç� »«B¢®µ ,¥¦î �½A º°n

:S�£ �¼®a B´¯C gwBQ nj k¯jo� �¼¦ñU Kv�

kÇµA±i k®«j±w Bª{ ºAoM nB¼vM ,k¼®� o�w ³zLe �Bi ³M ²B£oµ>

©Tw »v� ³M B\¯C nj o£jAj ° k®«°o¼¯ nAk«B«p ð½ j±]° oYA oM Ao½p ;j±M

¬C nj k¼Ç¯A±U»Ç« BµBª{ ° SwA »� BQ ° »Twnj ß� Bi B\¯C ° j±{»ª¯

/jnC y¼Q B« ºAoM »]o Aki BU ,k½oLM ow ³M � Bi

RoBÇv« ð½ ,¬BÇ¯p ° ¬B�j±Ç� BÇM ¬B«p ¬C nj ©µ ¬C ,»½B½nj o�w

·¯Bz¯ ,»£k¯p pA ¬k¼z� Swj ° RoBv« �½A /j±M Sz«oQ ²jBí§A�±

/j±M B´¯C � BQ ¬Bª½A ° |ÀiA

�Çve pA ° j±ÇM »¯B£npBÇM n±ªíÇ« nk®ÇM ð½ p°oÇ«A ¬BÇvM ²k] nk®M

toU pA ¬B¯Bª¦v« /j±M ³zLe ³M S�oe ²jB«C »UnB\U »Tz� °j �jB~U

SiAjoQ BM ° k¯jo� ¨ÀîA RoBv« ºAoM An j±i »£jB«C ,y½o K¼íU

pA ºA²kÇî RoBÇv« oLÇi /k¯kÇ{ »TÇz� nA±Çw ³¦\î ¤Bª� BM nB®½j ©¼¯

³� k¯jo� n±«F« An »µ°o£ Gn± Am§ /k¼wn ³ñ« ¬Aow x±£ ³M ¬B¯Bª¦v«

¥ÇeA±Çw »TÇz� ³Ç� k¯k¼wn »í�±« B´¯C »§° ;k®¯Ajo£pBM ³ñ« ³M An B´¯C

/j±M ³T�£ �oU An ²k]

³¯B¢¼M � Bi ³Mj±i �¼ÄC ��e ºAoM � ³� »T¼íª] �¼®a K¼íU

�Ç½A ¤BLÇ¯j ³ÇM /SwA y½oÇ� R°B{ pA ºpnBM ³¯±ª¯ ,k¯k{»« ²k®µB®Q

Ro\µ /j±M o¢½j ºA²kî ²Aoªµ ³M K§B�»MA �Mo�í] Ro]B´« ,Ro\µ

¬B¯Bª¦Çv« pA ºA²kÇî �BÇd§ �½A pA ;So£ Rn±æ ºjApC ¤Bª� nj ,¨°j

nBÇ«C ³Ç� ºn±� ³M k¯oLM ²Aoªµ q¼¯ An j±i ¬Ak¯po ° ¬B¯p k¯k{ �±«

/k¼wn o�¯ 83 ³M ³zLe �Bi nj ¬B¯Bª¦v«

kTwo�»« ²k®½Bª¯ ³zLe nBMnj ³My½o�

;k¼Çwn ³Çñ« ¬AoÇw x±Ç£ ³ÇM ¬B¯Bª¦Çv« »TeAn ° ºjApC oLi »T�°


³zLÇe nj ¬B¯Bª¦Çv« l±�Ç¯ pA ° kÇ{ ³Ti°oÇA B´ÇÇ¯C ¤j nj �¼ÇÇ� yUC

²B¢½BÇQ ð½ Rn±æ ³M ¬B¯Bª¦v« ºAoM ³zLe �Bi Ao½p /k¯k{ ye±T«

AjBLÇ« ³Ç� j±ÇM �BÇd§ �Ç½A pA B´Ç¯C oTz¼ÇM toÇU ° j±ÇM ²k«Cnj »ªñd«

°Aß»®�BM RÀ½BªU ° k®®� Ak¼Q»{B\¯ nBMnj nj ºl±�¯ ,¨ÀwA ¬AnAjA±µ

SM S«±Çñe q´\Ç« oÇñz§ ð½ BÇM ³\¼TÇ¯ nj ° k®½Bª¯ K¦] ¨ÀwA ³M An

/k®®ñ�¼M ²o½q] ³L{ pA An »TwoQ

nBMnj ³M »¯B£k®½Bª¯ ³� k¯jAj o�¯ ° k¯jo� �ª\¯A o¢½j nBM ,o�� ¬Aow

K¼UoÇU »LwB®Ç« ºB½Akµ ¾Anp° ° ²B{ o�¯ K¦] ºAoM ° k®Two�M ³zLe

uPw k®®� pBM »½B] j±i ºAoM ²B{ ¤j nj k®¯A±TM ²An �½A pA BU ;k®µj

/k¯pBÇw ©´TÇ« ºpBÇw Sí½oÇ{ ° »¯AjB¯ ° SµÀM ³M An o]B´« ¬B¯Bª¦v«

j±i ¬B¼« pA /kwoM ³\¼T¯ ³M oT´M ° oUj°p ³a oµ B´¯C ·z¯ ³ñ®½A ºAoM

¬Ak¼« o¢½pBM B´¯C pA »ñ½ BµkíM ³� An ³Tz� nB� ° o£ ³¦¼e ¶j±«pC nB� °j

³í¼ÇMn �ÇM &AkLî ° |Bî ° oªî ¨B¯ ³M ³îo� /k¯k½q£oM k½jo£ SwB¼w

nAk«B«pBÇM ³Çñ¯C pA y¼ÇQ :³Ç� jAj n±Twj B´¯C ³M ²°k®§AnAj u¼Än /jBTA

³M B´¯C BM ÂL� ° k¯nAj ©½kU An ¾Anp° ß�dU ° B½Akµ ,k®®� RB�À« ³zLe

,²BÇ{ BÇM RB�ÀÇ« ¨B¢®Çµ ³Ç� k®®Ç� K¦Ç] An B´Ç¯C o�¯ ° k¯pAjoPM ±¢T�£

/k®®� �½k~U An B´¯C ºB´TwA±inj

pA uQ ,¬B£k®½BªÇ¯ /k¯kÇ{ °oM°n y½o� ¬B£k®½Bª¯ BM ³zLe ¬Ao½p°

³M ²pBU ¬B¯A±] pA »µ°o£ > :k®T�£ �¼®a B´¯C ³M |±~h« ºB½Akµ ©½kU

oÇM ³� »®¼ÄC ° k¯A³T{AjoM j±i ¬B� B¼¯ x°n pA Swj ,B« ¶k¼wn ¬An°j

ow ³M Bª{ n±z� nj ¬±®� A ° k¯A²j±ª¯ �AoTiA SwA Bª{ ° B« �¼ÄC �Ài

B�BÇU ³zLÇe ²B{jBÇQ ²B¢z¼ÇQ pA GkÇ] ,y½o� �Ao{A ° ¬Aow /k¯oM»«

H®ª� ° k®½Bª¯ njBæ An B´¯C jo� ° ZAoiA n±Twj oUj°p ³aoµ ³� k¯nAj

B« BM ¬Ao½p° RF¼µ ,¬B�¦w n±�e ³M »MB¼o{ nj ³� ,©¼®�»« yµA±i

</k®½Bª¯ RkîBv«


³ÇM ,p°o¯C ºAjo /k¯jAj kîBv« ¤±� ,�¼M ð½jq¯ ° k®«pC ¬B¼Ao�A

:k®T�£ ° k®TB½ nBM ³zLe ²B{ nBMnj

° ²k¼Çwn ¬An°j ³ÇM ²pBÇU ¬B¯A±] pA »µ°o£ !³zLe öTd« nAk«B«p>

ºo¢½j �¼ÄC oz¯ ³M ±µk¼z� j±i ¬B� B¼¯ x°n pA Swj ,B« q�« ðLw

BM ³¯ ° k®�»« �¼L�U ³zLe n±z� »ªwn �¼ÄC BM ³¯ ³� k¯A²j±ª¯ Äk�A

²k®µB®ÇQ n±Çz� �Ç½A ³M Go¼iA ²°o£ �½A /B´¯C ßj±i ¬B� B¼¯ ° ¬AnkQ �¼ÄC

,B´¯C ¨±� ¬B£nqM ;k®®�»« ²jB�TwA¾±w Sñ¦ª« �½A ºjApC pA ° k¯A²k{

njBÇæ An B´Ç¯C ZAoÇiA ©Çñe ³Ç� k®½Bª¯»« SwA±inj ³¯B�±¦« ²B¢z¼Q pA

</k®½B«o

oÇ£jAj ° BÇ¯Aj ß²BÇ{ »§° /k¯j±ªÇ¯ �½k~U An B´¯C nBT�£ »¢ªµ ¬Ao½p°

»¦ªî nBñ®½A q£oµ> :S�£ ° j±ª¯ S�§Bh« j±i ¬B®¼z¯ ³¼{Be BM ,³zLe

¬°kÇM ,kÇ¯A²kÇ{ ²k®µB®ÇQ n±Çz� ° � BÇi ³ÇM ³Ç� An »µ°o£ �« /Sv¼¯

�Ç½A ¤BÇe ° éÇ�° pA k½BÇM / nBPw»ªÇ¯ o�Ç¯ °j �Ç½A Swj ³ÇÇM �¼dÇÇU

c¼dæ B´¯C ¶nBMnj ²k®½Bª¯ °j �½A nBT�£ ²B£oµ ° j±{ �¼dU ¬B£k®µB®Q

S¼í�A° ¬B¯C ¬B®hw o£ A ° ©¯Ajo£»« pBM ¬B{j±i n±z� ³M An B´¯C k{BM

</ nAj»ª¯ oM B´¯C pA An j±i S½Bªe q£oµ ,k{BM ³T{Ak¯

³M An B´¯C ° Sn o]B´« ¬B¯Bª¦v« ¤BL¯j ³M ,|±~h« n±«F« uPw

S¼íªÇ] º±¢®hÇw ¬A±®Çî ³ÇM ,K§BÇ� »MA �Mo�í] /j±ª¯ nB�eA nBMnj

/k½jo£ »oí«

j±Çi ¬BÇ� B¼Ç¯ �¼ÄC pA Aoa> :S�£ ,²jo� o�í] ³M °n ,³zLe nAk«B«p

BM ³¯ ° k®�»« �¼L�U B« �½j BM ³¯ ³� k½k] �¼ÄC ³M ° k¯A³T{AjoM Swj

:jAj gwBQ �¼®aK§B�»MA �Mo�í] <?k½A²k½°o£ ,j±i ¬AnkQ y¼�

;©½jo�»ªÇ¯ JB®TÇ]A nAjoÇ« pA ;SwoÇQSM ° ¬AjBÇ¯ ©½j±M »µ°o£ B«

;S{AkÇ¯ ÄoTÇeA B« y¼Q ³½Bvªµ ;©½j±M S{p ºBµnB� ßjo£ ³M ³Tw±¼Q

° ²q¼Tw ³M j±i ¬Ak¯°Bz½±i BM ;j±M ¬Ak®«n°p ¨±ñd« ²jBTA ° �¼í�


pA o�¯ ð½ ³ñ®½A BU ,©½j±M ¤A±®« �½A ³M ºnB£p°n /©¼TwBi»« oM ¡®]

³M ° SwBioM ,S{Aj ºnBñTwnj ° »� BQ nj »¯Bzinj ·MBw ³� B« ¬B¼«

An ¬BTM y½BTw ;j±ª¯ R±îj »LTwoQBTñ½ ° k¼e±U ³M An B« Aki ¬B«o

JB®TÇ]A B´¼Ç� BQB¯ pA ;©¼{±ñM S¯B«A jn nj jAj n±Twj ;joª{ ²k¼µ±ñ¯

° ºq½o¯±i pA ° ©¼ÄBª¯ ºnBTo{±i ¬B¢½Bvªµ ° ¬Ak¯°Bz½±i BM ;©½pn°

SLv¯ ° ¬Bª¼T½ ¤A±«A nj S¯B¼i ,ï°nj RjB´{ ° �°oz«B¯ ºB´{q¼«C

/©¼{BM n°j ,S{p ºBµnB� ³M ¬B¯p ¬jAj

An j±i R°oY RB¼§B« ° ©½o¼¢M ²p°n ;©¼¯A±hM pBª¯ :jAj n±Twj B« ³M

³¯BÇ¢½ ºAkÇi yTwoÇQ ° y½BTÇw ³ÇM ,²jn°C ¬BªÇ½A °A ³ÇM BÇ« /©½pAjoPM

¤Àe An °A ºB´§Àe ,²joª{ Äoe j±M ²joª{ Äoe An ³`¯C ° ©¼TiAjoQ

³\®Çñ{ An BÇ« K{ ° p°n ° k¯jo� ¨B¼� B« oMAoM nj y½o� »§° ;©¼Tv¯Aj

nj BÚk« B« ©½°oM B´¼T{p jo£ ° ©½nAjoM Swjj±i �¼ÄC pA B« BU ,k¯jAj

��e ºAoM /k{ ¨BªU B« »½B¯A±U ° JBU ³ñ¯C BU ;©½j±ª¯ S«°B« B´¯C oMAoM

/©½jn°C ²B®Q ³zLe �Bi ³M ,³Tv{ »£k¯p ° ¤B« pA Swj ,j±i �¼ÄC

²B{ ³� jBTA oYÆ« ºA²pAk¯A ³M ,o�í]ß�¼z®§j ¬B®hw ° �½o¼{ ¬B¼M

ºnAk« BU SwA±i °A pA ,j±M ²jp ³¦e °A ¬Bªza nj ð{A ³� »§Be nj

¶n±w pB�C pA k®a »UB½C ,o�í] /k¯A±hM An j±i oL«B¼Q »¯BªwC JBT� pA

An ¨ÀÇwA o�Ç¯ ° jAj ³Ç«AjA ²n±w �½A RB½C ¬k¯A±i ³M ° k¯A±i An ©½o«

²n±w RB½A p±®µ /SiBw�{°n »v¼î S¼í�±« ° ©½o« »®«Ak� BQ ²nBMnj

RAo�Ç� ° kÇ{ k®¦ÇM Bµ�ÇwA ° ²B{ ·½o£ ºAkæ ³� j±M ²k¼wo¯ oiC ³M

pA uQ !j±ªÇ¯ oÇU,j±ÇM pBÇM B´Ç¯C oMAoM nj ³� An »½B´MBT� ° �wBd« ,ð{A

�hÇw ³ÇM ²BÇ{ /k¼ÇMA±Çi Bµ³«q«p ° So£ Ao An u¦\« R±ñw ,»Uk«

:S�£ ° k«Cnj

³ªÇzaow n±¯ éL®« ð½ pA SwA ²jn°C »v¼î³� An ³` C ° B´®½A oL«B¼Q nBT£ >

</j±ª¯ ©µA±h¯ ©¼¦vU Bª{ ³M An B´®½A q£oµ�« ;k½°oM /k¯o¼£»«


n±~ÇU y½oÇ� ¬B£k®½BªÇ¯ ° ¬AoÇ½p° ³`Ç¯C �ÀÇi oÇÇM u¦\ÇÇ« �ÇÇ½A

,p°o¯C ºAjo /k¯Bª¯ »�BM ºk¼«A ·¯p°n° k{ ¨BªUB´¯C no� ³M ,k¯jo�»«

¬B¯Bª¦v« k½Bî pA nBM �½A /k®TB½ nBM ²B{ nBMnj ³M ¬Ao½p° ·ªµ BM ²nBM°j

»v¼Çî ¶nBÇMnj ²°oÇ£ �Ç½A> :k®T�Ç£ ° k¯jo� jBT¯A c¼v« Ro�e ¶nBMnj

S¼d¼Çv« ¬B´Ç] k½BÇî ° ¤±ÇæA BÇM q£oÇµ ³� ,k¯nAj »æ±~h« k½Bî

</Sv¼¯ nB£pBw

nB�ÇeA An ¬Ao]B´Ç« RF¼Çµ BÇU jAj n±TÇwj ,³zLÇe x±µBÇM nAk«B«p

°A /k½jo£ »oí« S¼íª] º±¢®hw¬A±®î ³M ,o�í] ,q¼¯ ³íj �½A /k®®�

²nBÇM �Ç½A nj^_àb oL«B¼ÇQ pA ³`¯C ³� j±M ²jAj ¤±� j±i ¬BTw°j ³M ÂL�

/S�£ kµA±i SwA ²k®¼{

c¼v« ¶nBMnj :S�£ ° j±ª¯ ¬Ao]B´« S¼í] ¶k®½Bª¯ ³M °n ,»{B\¯

,c¼Çv« Ro�Çe ²nBÇMnj BÇ« ¶k¼î :jAj gwBQ º° ?Sv¼a Bª{ ¶k¼î

° b°n ,oL«B¼ÇQ ,²k®ÇM º° /SwA ²jAj oLÇi BÇ« ^_àb oL«B¼ÇQ ³Ç� Sv¯Bªµ

/j±ª¯ B�î ©½o« ³M ³� ,j±M Aki ³¼eB¯ pA ºA³ª¦�

AkÇi ³ÇM S�Ç£ ° k½joÇ£ S�±{±Çi Â«B� o�í] nBT�£ pA ,³zLe ²B{

° jAj ¥«BÇ� ºjApCB´Ç¯C ³ÇM /j±LÇ¯ »«BÇ« �½A pA y¼M An »v¼î ,k®£±w

pA ,Rnk� �½A ¬jAj é�±« Aki S�£ ° Sh½n B´¯C ±¦] An y½o� ºB½Akµ

/SwA ³To¢¯ ²±{n �«

k¯±{»« ³ñ« jnA° ¬B¼d¼v« »�¼�dU RF¼µ

¬B¼d¼v« »¯Be°n q�o« K¯B] pA ,¬Bª¦v«ß¬Ao]B´« RB�¼¦LU oYA oM

BÇM ° k¯kÇ{³Çñ« jnA° o�Ç¯ Sv¼M j°ke nj »¼dU RF¼µ ð½ ,³zLe

/k¯j±ªÇ¯ yUo�Çe pA »ÇU¿AÆÇw ,²joÇ� RB�ÀÇ« k\Çv« nj ^_àb oL«B¼ÇÇQ

R±îj ¨ÀwA �¼ÄC ³M An B´¯C ° ³T�£ gwBQ B´¯C ºB´zwoQ ³M ^_àb oL«B¼Q

/j±ª¯ R°ÀU B´¯C ºAoM An ¬Co� pA k®a »UB½C °j±«o


ð{A ,nB¼TiA»M ³� j±ª¯ ¬±£o£j An B´¯C ·¼e°n ¬B®`¯C ,»¯Co� RB½C

ºAoÇM ¥¼\Ç¯A nj ³Ç� »½Bµ³¯BÇz¯ »¢ªÇµ ° kÇ{ oÇ½pAoÇw B´Ç¯C ¬B£k½j pA

/k¯k½j �Ød« º° nj ,k¯j±M ²k¯A±i j±î±« ^_àb oL«B¼Q

BÇM ° kÇ«C ¬AoÇ£ ¥´]±MA ºAoM ,RF¼µ �½Aß¨B]o x±i ° ö£ ³v¦]

³M »¼dU RF¼µ ð½ ¬A±®î ³M ³zLe ¨jo« An Bª{> :S�£ ºk®U ¤Bª�

</k½nAjoM j±i ¬B� B¼¯ �¼ÄC pA Swj j±L¯ nAo� o¢½j /k¯A²jo� ÄqîA ³ñ«

y½o� »«AqîA RF¼µ

nj q¼¯ B´¯C ° k½jo£y½o� ºnAk¼M ·¦¼w° ,³zLe ¨jo« »«AqîA RF¼µ

JoXÇ½ ³Mj±Çi �oÇ� pA »£k®½BªÇ¯ ³ÇM ,An »µ°o£ ,²k«CoM �¼dU jkæ

/kÇ¯nAmÇ¢M ¬B¼Ç« nj j±´Ç½ ¬Ak®ªÇz¯Aj BÇM Ankªd« S§Bwn BU k¯jBTwo

o½p nj ²k{ jB½ K§B�« kªd« pA ³� k®T�£ »«AqîA RF¼µ ³M j±´½ ¬B½B¯Aj

:k¼®� ¤AÆw An

?Sv¼a b°n S¼e -1

¬B´®Q ¨jo« nB�¯A pA ,�¼z¼Q ºBµnB£p°n nj ³� »¯B¯A±]S{m£ow -2

/k¯A²k{

/(�¼¯o§A°l) j±ª¯ xjo£ ¬B´] Jo� ° �o{ nj ³� ºjo« »£k¯p -3

¶k½q£oM ³� k¼¯AkM �¼½ ;jAj An ywoQ ³w �½A gwBQ ^_àb kªd« o£ A

pA An °A k½BM oUj°p ³a oµ ° SwA ±¢�°nj Rn±æ �½A o¼� nj ° SwA Aki

/S{AjoM ¬B¼«

nj An ¤AÆw ³w oµ ° ²k{ ³ñ« jnA° oUjB½p ³aoµ n°ow BM ¬B£k®½Bª¯

R±îj q¼¯ An oL«B¼Q ° k¯jAj K¼UoU »v¦\« ¬B¯C /k¯jnAm£ y½o� nB¼TiA

»Çe° nB�TÇ¯A nj ¤AÆÇw ³Çw �Ç½A ¶nBÇMnj �Ç« :j±«o yUo�e /k¯j±ª¯

/©Tvµ

¶n±w nj ,b°n ³M �±Mo« B´¯CywoQ gwBQ /k½jo£ ¤pB¯ »¯BªwC »e°


³ÇM /�´� ¶n±w nj B´¯C o¢½j ywoQ °j ° SwA ²k{ jnA° 85 ³½C ¾AowA

/SwA ²k{ ²jAj gwBQ 98-83 ºBµ³½C ° 28-9 ºBµ³½CØ»� b°oz« n±�

8

ZAoí«

g½nBU °W½ke °¬Co� o�¯ pA

SeAoTwA ³M ,³�½o ¾AjA pA uQ SwA±i»« ^_`ab ¨ÀwA ònqM oL«B¼Q

S�Ç£°A ³ÇM ³Ç� j±ÇM »e° �¼«A ,¥¼ÄoL] ºAkæ ³LUo« ð½ »§° jpAjoPM

BU ©Tvµ Bª{ ²Aoªµ q¼¯ �« ° k½nAj y¼Q nj ºpAnj ° n°j o�w Kz«A

/k¼½Bª¼PM�AoM ¨B¯ ³M »½Bª¼QB� K�o« BM An »T¼£ �¦Th« �B¯

° k{ ³¯A°n»~¿A k\v« º±w ³M K�o« ¬Bªµ BM^_`ab »«Ao£ oL«B¼Q

° k\v« �¦Th« �B¯pA ° k«C �¼½BQ ³�¯ ¬C nj »µBU±� nB¼vM Rk« nj

²B¢½B] ° nBYC ° ¾B¼L¯A ¤pB®« ° SwA c¼v« Ro�e ²B£jAp ³� ©d¦§AS¼M

/jnAq£ pBª¯ Sí�n °j ¤pB®« pA »ioM nj ° ;jn°C ¥ªî ³M ¬k½j B´¯C

³ÇM ³�Ç¯ ¬BªÇµ pA /j±«o pB�C An j±i ·«B¯oM pA ¨°j Sªv� uPw

BM ;jo� ²kµBz« An ¿BM ¬B´] ¨B�¯ ° ¬B£nBTw ;j±ª¯ pA°oQ B´¯BªwC º±w

° SªÇen qÇ� AoÇ« pA ° S�Ç£ �hÇw »¯BªÇwC ¬B¢T{o ° ¬AoL«B¼Q bA°nA

bBL{A ° B´¼Tz´M RB]nj ;jn°C ¥ªî ³M ºk½jpBM (fp°j ° Sz´M) JAmî

° »TÇvµ p±Ç«n pA ³\¼TÇ¯ nj ° ;j±«oÇ ²kµBÇz« ð½jqÇ¯ pA An ¬B¼ip°j

AkÇi ¬B½BÇQ »ÇM Rnk� nBYC ° S¦i ©¦î Síw° ° y®½oC ¬B´] nAowA

k¼wn»´T®ª§A ¸nkw ³M ° jAj ³«AjA j±i o¼w ³MuPw /Sz£ ²B£ C Â«B�


¨B¢®Çµ �Ç½A nj /kÇ½j Sª�Çî ° ¤À] ° ²±ñ{ pA ²k¼{±Q BQAow An ¬C °

²j±ªÇ¯ pA°oÇQ ³Ç� »ÇµAn ¬BªÇµ pA kÇ{ n±Ç«F« ° SBÇ½ ¬B½BÇQ º° ³«B¯oM

° ³Çñ« ²An ° k«C j°o tk�ª§A S¼M nj q¼¯ Sí]Ao« nj /k½Bª¯ Sz£pBM

y½oÇ�ß»¯B£npBÇM ¬A°nBÇ� ³ÇM ²An �¼ÇM nj /SoÇ£ y¼ÇQ nj An j±Çi ��°

¬C ¤BLÇ¯j ³ÇM ° k¯j±ÇM ²joÇ� ©Ç£ An ºoTÇ{ ¬BÇ¯C ³Ç� »§BÇe nj ,jn±ÇioM

¬C ²k¯Bª¼�BM ,²jn±i ºnk� j±M B´¯C �o� ¬B¼« nj ³� »MC pA° k®Tz£»«

pA ° jnAmÇ£ ¬C º°n »{±QoÇw »TÇ½A°n ³ÇM B®M ° Sh½n �¼«p º°n ³M An

° k«C �¼½BQ o\ �±¦� pA y¼Q »¯Bµ Ø ÔA ³¯Bi nj j±i ºBª¼QB� K�o«

° é«B\« nj ,K{ ¬Bªµ p°n nj ° S�£ °A ³M An j±i pAn ,nBM �¼§°A ºAoM

o¼Çw ° ZAoíÇ« ¬BTÇwAj /S{AjoÇÇM j±ÇÇi pAn pA ²joÇÇQ ,y½oÇÇ� ¥BdÇÇ«

q� Ao« ¨BªU nj ,j±M »§Bd« ° é®Tª« o«A y½o� oñ nj ³� °A q¼¢¯AS�¢{

/j±ª¯ »¯BL~î ³ªµ pA y¼M Any½o ¬Aow ° Sz£ �µj ³M �µj

³ñ« nj :k®T�£ ° k®TwBioM °A K½mñU ³M j±i ·®½o½j RjBî ³My½o�

S¼�¼� ,»½±£»« SwAn o£ A ;k¯A²k½j Antk�ª§AS¼M ³� k®Tvµ »¯Bv�

¬BªTiBÇw RB¼æ±~Çi B´®ÇU ³Ç¯ oL«B¼ÇQ /�Ç� c½oÇzU An B\¯C ¬BªTiBw

° ³Çñ« ¬B¼Ç« nj ³Ç� An »ÇYjA±Çe ³ñ¦ÇÇM joÇÇ� c½oÇÇzUAn tkÇÇª§AS¼ÇÇM

¬À ¬A°nB� ³M ²An ¬B¼« nj :S�£ ° j±ª¯ ±£pBM j±M ²jAj fn tkª§AS¼M

B´¯C ·¼YBYA ¬B¼« nj ;j±M ²k{ ©£ B´¯C pA ºoT{ ³� ¨j±ª¯ jn±ioM ³¦¼L�

nj ° ¨k¼¯B{±ÇQ An ¬C uPw ° ¨k¼{±¯ ¬C pA �« ° j±M JC pA oQ »o�

³Tvñ{ ¬C Swj ° ²k¼«n B´¯C pA ºoT{ ³� ¨jn±ioM »µ°o£ ³M ºA³�¯

©¼í®ÇU nj An B´Ç¯C S�Ç£ ,²j oLÇi y½oÇ� ¬A°nBÇ� pA :k®T�Ç£ y½o� /j±M

B´Ç¯C y¼QBz¼ÇQ nj »Ç¢¯n ºoTÇv� BÇi oT{ ° ¨k½j (SwA ¨oe ºAkTMA)

³ñ« o´{ jnA° ¬±®� A ° k¯j±M ²jnAm£ ¬C º°n ºA²°B\� ° jo�»« S�oe

:k®T�Ç£ ° k¯k{ »¯BL~î Shw »í�� ºBµoLi �½A pA y½o� /k¯±{»«


ºq¼Ça »§° </j±{»Ç« ¨±¦íÇ« BÇ« ºAoÇM °A nBT�Ç£ JmÇ� ° �kÇæ ¬±®� A>

RB¼Äq] ¬AoBv« ° ¬B¼�w±MA ° k{ o´{ jnA° ¬A°nB� é½À� ³� S{m¢¯

/k¯j±ª¯ �½k~U An Ro�e ¬C ºB´{nAq£

9

Ro\µ S{m£ow

»£nqÇM o�Çi BÇM ³Çñ« ¨joÇ« ,SXíMß©µjq¼w ° ©µjpA°j ºB´§Bw nj

° k¯j±M ²jn°C j±]° ³M JoX½ nj ¬B¯Bª¦v« ³� »£nqM ²B¢½BQ /k¯k{ °oM°n

/j±M k½kÚ �½A npBM ·¯Bz¯ ,^_àb oL«B¼Q pA ¬B¼MoX½ S�B�e ° S½Bªe

qÇ] ¬B¯Bª¦Çv« pA ³Çñ« nj ,SXíÇMß©µjq¼Çw ¤Bw ¤°¿A é¼Mn ²B« nj

BÇ½ ° ²k{ S{AjpBM ¬B¯Bª¦v« pA ºj°kí« ²kî ° oñM±MA ° »¦î ° oL«B¼Q

»ª¼ª~ÇU ,y½oÇ� ¬B´Ç£ BÇ¯ /j±ÇM ²k¯BªÇ¯ »�BÇM oÇ¢½j u� ,o¼ÇQ ° nBª¼ÇM

/So£ � B¯o�i

k®ToÇ£ ©¼ª~U ° k½jo£ kí®« ²°k®§AnAj nj ,¬Aow »Un±z« ·v¦]

³M »íª] ³Twj n±� ³M ³¯BL{ ° k¯±{ JBhT¯A ºjAoA ,¥½BL� ¨BªU pA ³�

nj °A ¬±i BU ,k®®� ³í�� ³í�� An °A °k¯oLM ³¦ªe^_àb »«Ao£ oL«B¼Q ³¯Bi

©{BÇµ »®ÇM Rn±Çæ �½A nj SwA »´½kM /jjo£ yhQ ¥½BL� ¨BªU ¬B¼«

/S{Aj k®µA±h¯ An ¥½BL� ¨BªU BM joL¯ Rnk�

»L¼� ºB´ñª�

pA An ^_àb oL«B¼ÇQ ° k½joÇ£ ¤pBÇ¯ »Çe° º³T{oÇ k®½±£»Ç« ¬Aov�Ç«

ðßM ÔoÔñÖªÒ½ ÖlßáA Ò°> /SiBw ²B£ C ³½C �½A ³¦¼w° ³M ¬B�oz« ¨±{ ºBµ³z¯

Ô&A ÔoÔñÖªÒ½ Ò° Ò¬° ÔoÔñÖªÒ½ Ò° Ò�±Ô] ßohÔ½ °ÒA Ò�±Ô¦ÔTÖ�Ò½ Ö°ÒA Ò�±ÔTßLÖXÔ ¼ß § A° ÔoÒ�Ò� Ò½ ßmÚ§A


An ±U BU ;k®®�»« oñ ±U k� oM ¬AoB� ³� »«B¢®µ) </½oß�Bª§A ÔoÖ¼Òi Ô&A°

jnA° ³¦¼Çe nj pA AkÇi BM ¬B¯C k®½Bª¯ k¼íLU B½ ° k®zñM B½ /k®®� »¯Ak¯p

(/k¯Ajo£»« oM B´¯C j±i ³M An B´¯C ·¦¼e k¯°Aki ° k¯±{»«

30 ,¤B ¯A -1

/j°oÇM JoXÇ½ º±Çw ³ÇM kÇ{ n±Ç«F« AkÇi �o� pA1^_àb »«Ao£ ¤±wn

»�¦hÇ« ºBÚn±Çæ ³ÇM ,¬Bv½±Ç¯ ²o¼Çw An ^_àb oL«B¼ÇQ Ro]B´Ç« S¼�¼Ç�

R¿±®Ç« SwA ³TÇv¯A±ÇU ºA²pAkÇ¯A BÇU ,»L¦Çe ¶o¼Çw ß�Ø§Æ« /k¯A³T{±¯

³M �±« ,jnA±« ºA²nBQ nj »§° ,kµj xpBw ©µ BM »UB¯B¼M BM An �¦Th«

/SwA ²k½jo¢¯ �ÀTiA ° è�B®U én

Ro]B´« po� ,³í¼{ ° »®w ¬BYkd« oTz¼M ³ñ®½A ³]±U ¥MB� K¦�«

An Ro�Çe ¬C »½BÇµn ° »æÀÇi ³\¼TÇ¯ nj ³Ç� kÇ¯A²joÇ� ¥¯ ºn±] An

³Ç� »Un±Çæ nj /kÇ¯A²jAj ¬C ³ÇM S«AoÇ� ¡¯n ° ³Tv¯Aj pB\îA ³M k®Tv«

Ro�e ¬C RB\¯ ³� SwA �½A pA »� Be ,S{m£ow RB¼æ±~i nj S�j

¶jAnA ° ²j±ÇM RB�B¼TÇeA ° RAo¼MkÇU ° »®¼ÇM y¼ÇQ ³¦v¦Çw ð½ ·\¼TÇÇ¯

ºnB\Ç« �½oÇ� pA An j±i ^_àb oL«B¼Q ³� j±M ²k{ �¦íT« �½A oM k¯°Aki

/Rnk� ¤BªîA �½o� pA ³¯ kµj RB\¯ »í¼L�

/jpBw»« ²B£C An oL«B¼Q »e°·T{o�

An °A ° SiBÇw ²BÇ£ C ¬B�oÇz« ¨±Ç{ ·z¯ pA An oL«B¼Q ,»e° ·T{o

nj »Çv� ,K¼íU �i ¬jo� n±� ºAoM k{ nAo� ° jo� Ro]B´« ³M nAjA°

¬°o¼M ^_àb oL«B¼Q ³� k®®� n±~U ¬B�oz« BU kMA±hM^_àb oL«B¼Q JA±hTin

°A ·¯BÇi ¶oæBdÇ« oÇñ ³ÇM B´®U ,³\¼T¯ nj /SwA ³¯Bi ¬°nj nj ° ³To¯

/k¯nAm¢M jApC ³ñ« �Ao�A ° Bµ³a±� nj An n°o« ° n±Lî ° k®{BM

:j±«o cdefg »¦î ³M ^_àb oL«B¼Q

¨B¢®Çµ �Ç« ³Ç� An »Ç¢¯n qLw joÔM ¬C ° JA±hM �« xAo nj Kz«A


,¬B�§Bh« �o� pA Ao½p /yñM j±i º°n ³M ¨k¼z�»« j±i º°n ³M JA±i

/©®� Ro]B´« ³®½k« ³M k½BM �« ° ²k{ ²k¼a �« ¥T� ºAoM ºA³Ã�±U

³T{m£ K{ pA »wBQ /k¼MA±i oL«B¼Q ²B¢MA±i nj K{ pB�C pA^_àb »¦î

/k½joÇ£ pB�C^_àb oL«B¼Q ³¯Bi �Ao�A ¶oæBd« o�¯ ¥á ³¦¼w° ³M ³� j±M

ºjBÇî An ³¯BÇi éÇ�° ° k¯jo�»Ç« ²B¢¯ ³¯Bi ¥iAj ³M nj �Bñ{ pA ¬B¯C

°A j±Çi ,SwA ^_àb oL«B¼ÇQ ²BÇ¢MA±i nj ³� »v� k¯jo�»« ¬Bª£ ° ²k½j

/SwA

»e°·¯Bi ³M ¬B�§Bh« ¨±\µ

³ÇM B´TÇwj ³Ç� »§Be nj ¬B�oz« /SBñ{ An �A ³®¼w �jBæ cLæ

^_àb oL«B¼ÇQ ²o\Çe jnA° |BÇi �±Ç{ ° n±Ç{ BÇM j±M ¬B{o¼zª{ ³�L�

nB®� An ¡¯n qLw ßjoÔM ° S{AjoM y§BM pA ow cdefg »¦î ¤Be �½A nj /k¯k{

An kªdÇ« :k®T�Ç£ ?k¼½±£»Ç« ³ÇÇa :j±«oÇÇ ºjov¯±ÇÇi ¤BªÇÇ� BÇÇM ° jp

�« pA BU k½j±M ²joPw �« ³M An °A o¢« :j±«o ?SwB\� °A ° ©¼µA±i»«

/Sv¼¯ ³¯Bi nj ¬±®� A °A ,jo¼¢M ¥½±dU

n±Y nB� nj^_àb oL«B¼Q

njoñM±MA BM ,An ¬C pA uQ K{ °j ° Ro\µK{ �¼Tvh¯^_àb oL«B¼Q

¬Ak®a /joM ow ³M SwA (³®½k« ¥MB« ·�¯) ³ñ« J±®] nj ³� n±Y nB�

³Ç� k¯kTíÇ« ºA²kÇî /k«C k½kQ ³¯±¢a SLeB~« �½A ³� Sv¼¯ �{°n

²AoªÇµ ° kÇ½j ²An nj An °A ^_àb AkÇi ¤±Çwn ° ²j±M »�B�UA SLeB~« �½A

° Sn oñM »MA ·¯Bi ³M K{ ¬Bªµ oL«B¼Q ³� k¯A²jo� ¥¯ »ioM /joM j±i

»µ°oÇ£ /k®T�Ç£ �oÇU n±ÇY nBÇ� k~Ç� ³ÇM An ³¯BÇi ,o�Ç¯ °j oµ K{ ³ª¼¯

°A ²B¢¼�hÇ« ³ÇM An °A cdefg »¦î ° k«C^_àb oL«B¼Q ïAow ³M oñM±MA :k®½±£»«

/jo� »½Bª®µAn


k®Tvz¯»ª¯ ºBQ pA ^_àb oL«B¼Q ¬jo� Ak¼Q njy½o�

¨BªÇU ¬BLÇ�AoÇ« ¬jnBªÇ£ ° B´ÇµAn �TvM BM k{ KLw y½o� Svñ{

|Bh{A ºBQ Ùjn »½BwB®{ nj ³� An ºoµB« jAoA ° k¯k®LM An ³®½k« �o�

,°A ºBQ jn pA SwA »Tª¼� oµ ³M BU k®®� ÄkhTwA k®T{Aj ¥«B� RnB´«

nj oTz¼ÇM ° ;k¯kÇ{ nBÇ� ³ÇM Swj B´Ç¯C /kÇÇ¯n°C Swj ³ÇÇM An °A ²B¢½BÇÇ]

»Un±Çæ nj /k¯jo�»« S¼§Bí SwA ³®½k« ²An ³� ³ñ« ¤Bª{ ºB´Tªv�

n±Y nB� nj ° ³Tn ³ñ« J±®] �o� ³M ,B´¯C ³z¯ ¤B�MA ºAoM oL«B¼Q ³�

,³ñ« �°oí« tB®{ ³B¼� /j±M ²k{ »�h« SwA ³®½k« ¥MB« ³�¯ ³�

S�£ ° k«C nB� »ñ½jq¯ BU ¥æA �½A º°n /j±M B®{C ^_àb oL«B¼Q ºBQ Øjn BM

³ÇM ³Ç� jo� n±«F« An »v� ;SwA ²j±M ³�¯ �½A BU ^_àb oL«B¼Q o¼w �i

¬C ³¯Bµj oM »�¼¦� ºBµnBU k½j ³� »«B¢®µ }h{ ¬C /j°oM nB� ¥iAj

jnA° ³ñ®½A ¬°kM /k¯A²jnAm£ ©hU B\¯C nj »ze° ¬AoU±L� ° ,²k{ ²k¼®U

xÀU p°n ³w pA uQ Am§ ° /Sv¼¯ B\¯C »v� :S�£ ° Sz£oM ,jjo£ nB�

/k¯k{t±½F« »¢¦ª]

An ¬C k¯°Aki ³� S{Aj xpnA ºA²pAk¯A ³M cdefg �¼®«Æª§Ao¼«A ºpBL¯B]

;SwA ²k¼«B¯ »´§A S½B�n Kv� ²An nj ºnBL¯B]

Õ ÔÅ Òn Ô&A ° ³ÇØ¦§A ßRB� ÖoÇÒ« Ò¾B�ßTÖMA Ô³ ÒvÖ�Ò¯ º ßo ÖzÒ½ ÖÒ« ßtBÚ®§A Ò ß« Ò°>

ºAoÇM An j±Çi ¬BÇ] ° ²j±ªÇ¯ ³¦«BíÇ« AkÇi BÇM ¨joÇ« pA »ioM) </jBLßíÖ§BßM

207 ²o�M -1

1(/Sv¯BMo´« j±i ¬B£k®M ³M Aki k®µj»« Swj pA ,Aki S½B�n

ònqÇM ¬Ak®ªÇz¯Aj ³Ç� SwA ²k{ WîBM ¥ªî �½A S¼ªµA ° S¦¼�

jo« An °A ° k¯nBªzMcdefg ¬B®«Æ«o¼«A ¥½B� �½oT£nqM pA »ñ½ An ¬C ¨ÀwA

/k®®� »oí« nB� Ak ° pBL¯B]


^_àb oL«B¼Q Ro]B´« ¬B½o] ³§BL¯j

�½oTña±Ç� °A /joÇM ²B®ÇQ n±ÇY nBÇ� ³M K{ ¤j nj ^_àb »«Ao£ oL«B¼Q

nj An j±Çi o�Çw ©Çµ »TÇe ,jo�»ªÇ¯ tBÇveA j±Çi ¤j nj »ÇMAo�ÇÇ�A

BÇ« BÇM AkÇi n±h« ©�) <B®ÒíÒ« Ò&A Ú¬ßáA Ö¬ ÒqÖdÒU ¿> ·¦ª] BM tBve RB�d§

ònqÇM kÇ¯°AkÇi RB½B®Çî pA p°n ³¯BLÇ{ ³Çw B´Ç¯C /jAj»Ç« »¦ÇÇvU ,(SwA

/k¯j±M k®«²o´M

nB� pA Z°oi

nj ,»®¼Ç«A ºBª®ÇµAn ²AoªÇµ oTÇ{ ³w ,^_àb oL«B¼Q n±Twj ³M cdefg »¦î

nBÇ� pA j±i o�vªµ ° ^_àb Aki ¤±wn /jBTwo nB� �o� ³M nBá K{

/k¯k½jo£ RoX½ pBî ³ñ« �¼½BQ �o� pA° k¯k{ oT{ nA±w ,²k«C �¼½BQ

BL� ¶kñµj ³M j°n°

p°n ¬BÇµAoªÇµ ° ^_àb »Ç«AoÇ£ ¤±Çwn /j±ÇM ³®½k« »hwo °j nj BL

j°o ³¦¼L� ònqM ¤q®« nj ° k¯k¼wn B\¯C ³M ¤°¿A é¼Mn ²B« ,12 ³L®{°j

/k¯j±M^_àb oL«B¼Q nB�T¯A nj q¼¯ nB~¯A ° ¬Ao]B´« pA »µ°o£ /k¯k«C

Rk« �½A nj ° jo� ��±U B\¯C nj ³T�µ ¬C oiC BU ^_àb »«Ao£ oL«B¼Q

¤±wn Ro]B´« pA uQcdefg »¦î /Sh½n ³¦¼L� ¬C ºAoM An ºk\v« ¶j±§B{

kªd« y¼Q »v� oµ :S�£ ° jBTv½A ³ñ« pA ºk®¦M ³�¯ nj ,^_àb »«Ao£

S¯BÇ«A ^_àb oL«B¼ÇQ y¼ÇQ ³Ç� »¯BÇv� /jo¼¢M B« pA k½B¼M ,jnAj ºA²joPw

,GkíÇM /k®ToÇ£ uQ An j±Çi ºB´T¯BÇ«A ,S«Àî ° ³¯Bz¯ ¬jAj BM k®T{Aj

³ª�B ³¦ª] ¬C pA »ª{Bµ ¬B¯p ,cdefg »¦î k½BM ,^_àb oL«B¼Q S¼æ° �L�

° o¼Mp oTij ³ª�B ° cdefg »¦î njB« kwA oTij ³ª�B ° ^_àb oL«B¼Q oTij

³M j±i ²Aoªµ ,k¯j±M ²kz¯ Ro]B´« ³M �±« p°n ¬C BU ³� An »¯B¯Bª¦v«

/k½joÇ£ ³®½kÇ« pBÇî K{ ¤j nj cdefg »¦Çî ,K¼UoÇU �½kÇM /jn°B¼M ³®½k«


/Sw±¼Q^_àb oL«B¼Q ³M ²B« ¬Bªµ ·ª¼¯ nj cdefg »¦î

³®½k« njºjB{ ±½o� °x°oi°x±]

oÇµ °k¯j±M ²jn°C ¬Bª½A j±i ^_àb oL«B¼Q ³M j±M ¤Bw ³w ³� »«jo«

³¯Ap°n ºBµpBª¯ nj p°n oµ ° k¯jBTwo»« j±i �o� pA »¯B£k®½Bª¯ ¤Bw

ònqÇM ³Ç� k¯±®ÇzM ²B£oÇµ ,k®TiBw»Ç« ºnBÇ] ¬BÇMp ³M An °A tk« ¨B¯

° SwA ²k®ÇñA S«BÇ�A ¥Çen BLÇ ³®½kÇ« »hwoÇ °j nj ¬B¯C ºA±z¼Q

BQoÇM B´Ç¯C ¬B¼Ç« nj ºn±Ç{ ³Ça ,kÇ{ kµA±i B´¯C o´{ pBî kíM ºk®a

?jjo£»«

Sªw ³M ^_àb oL«B¼Q K�o« »T�° /k½jo£ ³®½k« pBî ^_àb Aki ¤±wn

° ¬BÇ¯A±Ç] ,jB´¯»Ç« JoXÇ½ � Bi ³M ¨B£ ° k½jo£»« o½pAow ³®½k« o´{

ºBµj°oÇw �¼®Ç� BÇM ° ²joªÇ{ »Ç«AoÇ£ An ^_àb oL«B¼ÇQ ¨kÇ« ¬B¯Bª¦Çv«

/k¯j±M ³TiBw ±¦ª« An ³®½k« �¼d« ,ºjB{

nAoÇæA ÄkÇ� oÇµ ³ToÇ£ An ³�BÇ¯ ¨BÇ«p �Ç½A±Ç� ºBwÅn ,²An o¼v« nj

/jjo£ jnA° B´¯C ·�®« nj ³� k¯k½pn°»«

ºo¼£±¦Ç] K�oÇ« º°n y¼ÇQ pA :j±«o»Ç« ³ªÇµ ³M ^_àb oL«B¼Q »§°

oL«B¼Q ·�B¯ /k{ ©µA±i ²jB¼Q B\¯Bªµ �« k¯qM ±¯Ap B\� oµ nj °A ;k¼®ñ¯

¥¼´w ° ¥´w ºB´«B¯ ³M ©¼T½ ¥�� °j ³M �¦íT« ³� »í¼w° �¼«pow nj

nj J±Ç½A±ÇMA ³¯BÇi /jp ±Ç¯Ap ,j±ÇM SîAnp ° B«oÇi ¬joÇ� ðzi q�o« °

·¼YBÇYA ²joÇ� ²jB�TÇwA SæoÇ pA º° njBÇ« /j±ÇÇM �¼ÇÇ«p �ÇÇ½A »ñ½jqÇÇ¯

/k½jo£ pB�C^_àb oL«B¼Q ¬joM ºAoM bBd§A ° �Aq¯ /joM ³¯Bi ³M An ^_àb oL«B¼Q

pA±§) :<¥Çeo§A Ç½A> :j±«o ° jo� é�� An B´¯C �Aq¯^_àb »«Ao£ oL«B¼Q

éÇ« ¾oª§A> :j±«oÇ /joM J±½A±MA njB« k¯jo� çoî (?SwB\� �« o�w

(/SwA B\¯C nj °A o�w VBYA ³� j°n»« B\¯C jo«) <³¦en

10

³¦L ¥½kLU

An j±´Ç½ ¥Bd« ,toU ° �±i ³� k{ WîBM ¬B¯Bª¦v« »�oU ° k{n

�kÇ¯A nj ³Ç� jAj»Ç« ¬BÇz¯ ¬B¯C ¬°qA p°n ºBµSoz¼Q Ao½p ;jo¼£ Ao

�¼M pA An j±´½ �¼ÄC ° Rnk� ° So£ kµA±i An ²o½q] ³L{ owAow »Uk«

nApC An oL«B¼ÇQ ° ¬B¯Bª¦Çv« ¬±Ç£ B¯±Ç£ ºB´µAn pA o�¯ �½A pA /joM kµA±i

»¦Tv« �¼ÄC ºAnAj ³� SwA »îk« kªd« :k®T�£ ³¦ª] ¬C pA /k¯jAj»«

³� »Un±æ nj ,k{BM»« ³T{m£ ºBµ�¼ÄC gwB¯ °A Sí½o{ ° �¼ÄC ° SwA

/jnAq£»« pBª¯ j±´½ ·í«B] ³¦L� ³M ° jnAk¯ »¦Tv« ³¦L� p±®µ °A

³M °k«C»« ¬°o¼M ³¯Bi pA B´L{ ·ª¼¯ /k«C ¬Ao£ oL«B¼Q ºAoM oLi �½A

²nBM �½A nj ºn±Twj ³� j±M »e° ¤°q¯ nB�T¯A nj °A /jo�»« ²B¢¯ ¬BªwC

:kµj»« »µA±£ K¦�« �½A An o½p nj ²k{ jB½ ·½C ³ñ¯B®a /jjo£ ¤pB¯

³� ºA³¦L� º±w ³M An ±U ,©¼®¼M»« ¬BªwC ³M An ±U nAjB®í« ºB´µB¢¯>

144 ,²o�M -1

1</©¼¯Ajo£»« k®� K¦] An ±U S½B�n

çAoTÇîA oÇM ²°ÀÇî ³¦LÇ� ¥½kLÇU ³� ,j±{»« ²jB�TwA ¬Co� RB½C pA

»¯BdT«A ·L®] ³§Fv« ³ñ®½A ¬C ° ;SwA ³T{Aj q¼¯ ºo¢½j S´] ,j±´½

j±Çi ºBîjA nj ³� ¬Bª½A ¬B¼îk« pA ,»¼e ° »í�A° �«Æ« ³� S{Aj

,pBª¯ S§Be nj ³� ¨°j ¬B«o pA º°o¼Q Ao½p /j±{ ²jAj q¼ªU k¯j±M JlB�


° j±M k½k] �¼ÄC ³M |ÀiA ° ¬Bª½A ·¯Bz¯ ,k¯jo£ ¨Aod§A k\v« ³]±T«

¬CoÇ� ³ñ¯B®Ça ,Sn»« nBªzM �B�¯ ° »§j°j S«Àî ,��±U ° »`¼Qow

:k½B«o»« Hd½oæ

BU j±M �½A ºAoM ,k½jnAm£»« pBª¯ ¬C oM ³� »o� ¬C pA ¥L� o¼¼�U>

kÇ¯°AkÇi ³Ç� »ÄB´Ç¯C o¼� ºAoM nB� �½A ° ©¼µj q¼ªU �§Bh« pA An �A±«

143 ,²o�M -1

1</j±M »Tz«oQ nB� SwA ²jo� S½Akµ An ¬B¯C

^_`ab oL«B¼Q pA »ª¦îS«Ao�ð½

25 ³®½kÇ« »ÄB¼ÇAo�Ç] çoÇî ,�MBÇw ¬Ak®ªÇz¯Aj RBLwBdÇ« �L�

,³LwBdÇ« �Ç½A �LÇ� /k{BM»Ç« ³¼�j 20 ° ³]nj 75 ¬C ¤±� ° ³]nj

³M ,¬±®� A ³� oL«B¼Q JAod« BM ,k{»« ZAohTwA ³®½k« nj ³� »ÄBµ³¦L�

WîBM �ÀTiA ³¯±¢®½A /j±ª¯»ª¯ �¼L�U ,SwA ²k¯B« �MBw é�° ¬Bªµ

éÇn ºAoÇM »UB´¼]±ÇU ©Çµ »µBÇ£ ° j±ÇM ²kÇ{ �Ç ¥µA pA ºA²kî oØ¼dU

/k¯j±ª¯»« �ÀTiA

ºp°o«A ºBµtB¼« º°n ,»¦MB� nAjow �°oí« k®ªz¯Aj ,Go¼iA »§°

° ³]nj 39 ¬C ¤±� ° ³¼�j 57 ° ³]nj 24 ³®½k« çoî ³� jo� RBLYA

/SwA ³¼�j 59

° SwA J±®] ³�¯ Swnj ³®½k« ³¦L� :k{ �½A ³LwBd« �½A ·\¼T¯

S«AoÇ� ð½ j±Çi �½A ° ,jnAj �BL�¯A jB½p ° ©� ¬°kM oL«B¼Q JAod« BM

¬°kÇM ³ñ¦ÇM ,»ª¦î ¥ÄBw° �½oTña±� ¬j±L¯ BM p°o¯C nj ³� SwA »ª¦î

³Ç� ²k½joÇ£ ³Lí� ³]±T« tkª§AS¼M pA ¬B®a ,pBª¯ S§Be nj ³LwBd«

/SwA ²k«B¼¯ k½kQ ³Lí� ³M °A ³]±U nj q¼¯ »Äq] »Aod¯A

11

Òk® Òi ²°q�

/k¯k{ [¼vM ¨ÀwA k� oM joL¯ �½A nj j±´½ ° �oz« Joî ºBµ°o¼¯

An ³®½kÇ« ²BÇ« ð½ K½oÇ� ,ºk®«°o¼Ç¯ »«B�Ç¯ ·½jBdÇUA ¥¼ÇñzU BM ¬B¯C

S�o{ �¦Th« ºBµ³Twj ° JAqeA ,²°q� �½A nj ¬±a ° ,k¯jo� ²oæBd«

³M An ³®½k« �Ao�A ,�ª{j º°oz¼Q pA ºo¼£±¦] ºAoM ¬B¯Bª¦v« ° ²jo�

¶°qÇ� »µB£ ° JAqeA ¡®] An ²°q� �½A ,k¯j±M ²jn°C nj �k®i Rn±æ

/k®«B¯»« �k®i

³ÇM ° ,k¯jn±Çi ¬B¯Bªv« pA o¼ ®§A »®M ¬B½j±´½ ³� »ªñd« SMo�

ºAoÇM »¼Ç�j ·zÇ¯ ³Ç� kÇ{ K]±Ç« k¯joÇ� �oÇU An ³®½kÇ« nBLÇ]A n±�

pA ,JoÇî nBª{»M ºB´µ°o£ ³z¯ �½A nj /k¯q½oM ¨ÀwA tBwA ºpAk¯AoM

/k¯j±M nAjn±ioM ¬B½j±´½ ºjB~T�A ° »§B« ºB´ñª�

³ÇM ° k¯kÇ{ ³Çñ« jnA° ,o¼�Ç®§A »®ÇM ¬AoÇw ³� j±M nAo� �½A pA ³z¯

BªÇ{ /SwA ²jAj nAoÇ� �kÇµ An BÇ« ° BªÇ{ kªdÇ« :k®T�Ç£ y½oÇ� ¬Aow

o¼zª{ �U k~T�µ q¼¯ B«° k½o¼¢M ðª� j±i ¬B¯Bª¼Q ©µ pA ° k½q¼ioM

Bª{ ºnB½ ³M B´¯C ³ªµ ° ©½nAj ³®½k« ³¯Bµj nj (³�½o� »®M) ºj±´½ß¬p

/k®MBT{»«

° k¯jo� »£jB«C ¨ÀîA ,jBTA oYÆ« y½o� ¬Aow nj ,¬B¯C �Aq£ ° �¿

¡®µC ²jo� S�oe ¬BTvMoî �¦Th« �B¯ pA ,JAqeA ¨BªU �¼í« p°n nj


/k¯j±ª¯ ³®½k«

¨ÀwA k� oM ºk®«°o¼¯ß»«B�¯ ³½jBdUA :³� k¯jAj �À�A ¬Ao¢{nAq£

/k®½Bª¯»« ²oæBd« An ³®½k« ,²jo� S�oe »®¼í« p°n nj ,²k{ ¥¼ñzU

/jAj ¥¼ñzU »îBj ºAn±{ Gn± oL«B¼Q

nj :S�£ ,S{Aj ¥«B� »½B®{C ¬Ao½A »«pn ¬±® BM ³� »wnB ¬Bª¦w

°oÇM°n � B¯o�Çi �ªÇ{j ¨±\Çµ BÇM ¨joÇ« é�±Ç« oÇµ ,tnBÇÇ �¼«poÇÇw

/k®®Ò�»« »nr�k®i ,o´{ �Ao�A nj ,k¯jo£»«

¥´Ça oÇµ ^_`ab oL«B¼ÇQ /k½jo£ K½±~U ¾AnC �B�UA ³M ¬Bª¦w jB´®z¼Q

¤±�z« ° jp �¼«p ³M j±i An ¡®¦� �¼§°A ° jo� nAm£ A° o�¯ ²j ³M An �Anl

/Sh½n»« ¬°o¼M An B´� Bi cdefg »¦î ° k{ �¼«p ¬k®�

k½kQ ¬B¯Bª¦v« nj »L¼\î n±{ oL«B¼Q y{±� ° xÀU ,S´\®½A pA

³ThÇU ³ÇM ³Ç� »í�±Ç« /k¯j±ªÇ¯ nBÇ� ³ÇM �°oÇ{ ¾B®XTwA ¬°kM ³ªµ° jn°C

BÇM oL«B¼Q ° k¯k{»« ¥w±T« oL«B¼Q ³M k¯jn±i»« oM »ª¼�î ºB´¢®w

/Svñ{»« ©µ nj An ©¼�î ºBµ²ohæ»ªñd« RBMo�

¬Bª¦w ¶nBMnj oL«B¼Q pA »�°oí« ·¦ª]

²o]BÇz« ³ÇM ¬Bª¦Çw ¶nBÇMnj nB~Ç¯A ° �½o]B´« ,jAoA ©¼vU ¨B¢®µ

/k{BM B« nBñªµ k½BM ° SwB« pA ¬Bª¦w ³� k®T�£»« ¨Ak� oµ ,³TiAjoQ

Ô¬Bª¦Ç Òw> j±«o ° jAj ³ªUBi An �Aq¯ j±i �hw BM ³�d§ �½A nj oL«B¼Q

/< ßSÖ¼ÒL§A ¥µE BØ® ß«

3000 pA ¬B¯Bª¦v« ¶kî »§° ,jo�»« p°B\U o�¯ nAqµ ²j pA Joî ²BPw

��±U �k®i SzQ nj ²B« ð½ ³M ð½jq¯ �o{ ²BPw /jo�»ª¯ p°B\U o�¯

/k®®� n±Lî �k®i pA k®Tv¯A±T¯ ºj°kí« ²kî q] ° jo�


³�±¦î °nBMnA±i j±Lª� ° B«ow oi

BÇM ³®½kÇ« ,¤BÇw ¬C nj /j±ÇM �jB~Ç« ¬BTv«p ¥~ BM JAqeA ²°q�

nk¯C �o{ ²BPw ·�°lC ,»o� pA /j±M °oM°n »�d� »î±¯ ° ¬AnBM j±Lª�

¡®Ç] ¬Ap°oÇA yUC /kµkÇM ¬BÇ¯C ³ÇM ºoTz¼ÇM ��±ÇU ²pBÇ]A ³Ç� j±LÇÇ¯

¬AoÇw RnkÇ� pA ¬BÇ«p n°oÇ« ³� k®Tv¯Aj ºp°n k®a pA uQ (¬B½j±´½)

³±¦î »ª� ° B«ow ºÀ¼TwA oYA oM An B´¯C S«°B« ° SwB� kµA±i ²BPw

»®ÇM pA ³Ç� k¯jBTÇA oÇñ �Ç½A ³ÇM ,°o®½A pA /jAj kµA±i yµB� nBMnA±i °

nj An ¡®Ç] yUC BU ,k®L¦�M jAkªTwA k¯j±M ³®½k« ¥iAj nj ³� ³�½o�

/k®½Bª¯ pBM Joî ²BPw º±w ³M An ³®½k« ²An ° k®®� �{°n ¥iAj

jjo£»« ³�½o� »®M rj jnA° <KiA �M» Ú¼ Ôe>

BM ¬B¯Bª¦v« nB®� nj ³®½k« nj ³� k¯j±M ºj±´½ ²o¼U B´®U ,³�½o� »®M

° k¼¯BÇwn rjßnj ³ÇM An j±i K�iA k¯po ¬joM»« ow ³M y«AnC° c¦æ

³� An ºA³«B¯k´î Am§ /jo� »®ñ{¬Bª¼Q ²jB«C An Kí� BU S�£ �hw nk¯C

©za oMAoM nj An ¬C ° SwA±i ,j±M ²k{ ³T{±¯^_`ab kØªd« ° ¬B¯C ¬B¼«

/k¼{BM ¡®] ¶jB«C :S�£ ° jo� ²nBQ B´¯C

jjo£»« ²B£C ³�½o� »®M »®ñ{¬Bª¼Q pA oL«B¼Q

»®M »®ñ{ ¬Bª¼Q pA j±i Swjo½p ¬An±«F« ·¦¼w° ³M »«Ao£ oL«B¼Q

An ²jBLî kíw ° lBí«kíw Gn± /Sz£ ²jnpC Shw ° k½jo£ ²B£ C ,³�½o�

»¼�j RBîÀ�A ³� SiBw n±«F« ,k¯j±M Znqi ° t°A ³¦¼L� u¼Än ³�

/k¯n°C Swj ³M

k®®�»« n±Lî �k®i pAJoî ²BPw pA»¯B¯B«o´�

¸o¼Lµ ,¥´]»MA�M ¹«oñî ,j°kLî �M°oªî :ºBµ¨B¯ ³M ¬B«o´� [®Q


pA /k¯k¼{±ÇQ ¡®Ç] tBÇL§,JB�iA �MnAo� °&AkLî �M ¥�±¯ ,Kµ° �M

,S{Aj ºjBÇ½p Ro´Ç{ REoÇ] o�Ç¯ pA ³Ç� »¯B«o´Ç� ,o�¯ [®Q �½A ¬B¼«

,jq¼ÇioÇM o�¯ ð½ j±«o »«Ao£ oL«B¼Q /k¼L¦� pnBL« Hªwn ° k«C oU±¦]

�ÇM »¦Çî qÇ] ,uñ`¼Çµ BÇ«A /k®� é�� ¬B¯Bª¦v« ow pA An jo« �½AØo{

³«Bªî ,jAj »¦î ³M An j±i o¼zª{ oL«B¼Q /j±L¯ ²pnBL« ²jB«C cdefg K§B�¼MA

:jo� Bîj �¼®a °A �e nj ° SvM °A ow oM »æ±~h«

�M k¼LÇî ,nkÇM p°nnj AnB£jn°oÇQ ,Bª®ÇM �Çe ºkM oµ pA An »¦î !Ak¯°Aki>

An»¦î AnB£jn°oQ ;k{³To£�« pA ,²qªe ,Akio¼{ ,keA¡®] nj°,VnBd§A

/<Bª®M �e�ª{jk¯q£ pA

o¢½kÇñ½ º°oÇM°n »«BªÇU ³M o�� ° ¬Bª½A:S�£ oL«B¼Q ,³�d§ �½A nj

°oªî K§B�±MA k¯po »¦î :S�£cdefg »¦î ?»Tv¼� :S�£ °oªî /So£ nAo�

:j±«o »¦î /j±M �« ¬BTw°j pA ±U nkQ Ao½p ,¨q½n»ª¯ AoU ¬±i �« :S�£

(©ÇzñM BÇ½ ¨±Ç{ ³TÇz� ) S§BÇe °j oÇµ nj �« ,n±h« Ao« òo« ³~� ±U

fp°j ¤A±ÇeA ³ªÇµ nj »§° ;SwA Sz´ÇM �« ²B¢½B] ° ²j±M k®ªUjBíw

/kz�»« An ±U nB�T¯A

²kµBí« Aki BM ³� SiAk¯A »¯Bª¼Q jB½ ³M An °A cdefg »¦î ,¨B¢®µ �½A nj

An B´¯C pA »ñ½ ,k®� jB´®z¼Q ³w joL¯ ¬Ak¼« nj »¯B«o´� oµ ³� j±M ³TvM

°A ,jn°C ¨ÀÇwA SvhÇ¯ ³Ç� joÇ� jB´®z¼Q »¦î ,S´] �½A º°n /jo½mPM

,nAjoÇM joLÇ¯ pA Swj :j±«oÇ /Sv¼¯ �ñª« ³� nm¢M �½A pA !»¦î :S�£

:j±«oÇ »¦Çî /SwA »£k®ÇñAoÇw �Ç« ºAoÇM K¦�« �½A �To½mQ :S�£

/©¼®� joL¯ ©µ BM BU ±{ ²jB¼Q KwA pA q¼¯ ±U ,SwA ²jB¼Q ±U �½oe ¬±®� A

pA o¼LÇñU ºAkÇæ ¬B´£ B¯ /k½jo£ pB�C Rk{ ³M ¬B«o´� °j �¼M joL¯

� BhÇM ¶o�®Ç«/kÇ{ k®¦ÇM j±M cdefg »¦î ºp°o¼Q ·¯Bz¯ ³� nBL� ° jo£ ¬B¼«

°oªÇî SzQ nj ³Ç� ¬B¯B«o´� o½Bw ¤j nj »Lîn ¬B®`¯C ,°oªî ¬k¼T¦�

,²joÇ� �k®i ³]±T« An B´LwA ¬B®î nB¼TiA»M ³� ,k®ñA k¯j±M ²jBTv½A


�k®i �w° nj º° KwA ³� ¥�±¯ q] k®Tz£pBM j±i ²B£oñz§ ³M »¢ªµ

/Sz� An °A ,²k½jo£ �k®i jnA° cdefg »¦î ° jo� �±w

³ªÇµ pA y¼ÇM ° j±ÇM ³To£ Ao An �o{ oñz§ owAow S´M ° Sze°

An ¥�±¯ ¬kÇM ¬B¯Bª¦v« ³� jo�»« n±~U °A /j±M ²k{ R±´L« ¬B¼�w±MA

kv] ³� jBTwo An »v� /j±ª¯ k®µA±i ³¦X« ,²qªe ¨BT¯A �To£ ºAoM

nj ²jo« ¤±Q ° k¼µkM An yí¯ :j±«o oL«B¼Q /johM nB®½j nAqµ ²j ³M An °A

/SwA ¨Aoe ¨ÀwA

ºjoª¯A±]

ºjoªÇ¯A±Ç] º°n »¦Çî »§° ,j±ÇM »½B´LÇ¯AoÇ£ ²np °oªÇî ²np ³ñ®½A BM

An °A ²np Aoa ³� jo� y¯pow An »¦î ,¨°j ·�¼¦i »Te /jq¯ ¬C ³M Swj

�wFU q£oµ :S�£ ° k½jo£ ²B£ C ¬B½o] pA °oªî oµA±i /jn°B¼¯njy¯kM pA

/k{ ³Tz� ©½o� jo ð½ Swj ³M Ao½p ;k{ ³Tz� njAoM ³� n±i»ª¯

k¯°n»« ³�½o� »®M rj ³My½o� ¬B£k®½Bª¯

»¯B£k®½Bª¯ ,°o®½A pA ,jpBw ²ovñ½ An nB� ³� So£ ©¼ª~U ¬B¼�w±MA

³¦ªe ow SzQ pA Ajo Bª{ :k®T�£ B´¯C ³M ,²jo� ¨AqîA ³�½o »®M rj ³M

S¦« B« ° SwA ³L®{ p°n Ajo :S�£ gwBQ nj ,³�½o»®M ²k¯B«o /k¼®�

/©¼¯p»ª¯ ºnB� _¼µ ³M Swj ºp°n �¼®a nj j±´½

¥«Bî �½oiC

JAqeA ,k¼«B¯ »L¼� jk« An ¬C ¬A±U»« S¼e nj ³� ºo¢½j ¥«Bî

° kÇ{ »¯B±� A±µ ¬B´£ B¯ ³� j±M �½A o¢½j ¥«Bî ¬C /SiBw �o�T« An

pA An Am� ºB´¢½j ° k®� ºB] pA An Bµ³ª¼i /jo� Ak¼Q Rk{ A±µ ºjow

nj An ³Ti°oA ºBµyUC ° j±ª¯ x±«Bi An B´�Aoa ;j±ª¯ RoQ yUC º°n


,j±M ²joñ¯ �{°n An ³�®« cLæ ºk¼�w p±®µ /jo� yhQ ¬BMB¼M �w°

/j±M ²k¯Bª¯ »�BM B\¯C nj B´¯C pA »v� ° ³T�£ �oU An B\¯C Joî ²BPw ³�

12

jBv� ³¯¿ �½oiC

¬B½j±´½ BM ,k{ ³®½k« o´{ jnA° »«Ao£ oL«B¼Q ³� »§Bw �¼Tvh¯ nj

B½ ° k®¯BwoM °A ¬AnB½ ° Aki ¤±wn ³M ºno� o£ A ³� SvM ¬Bª¼Q ³®½k«

�L� ° B´¯C ¨AkîA nj oL«B¼Q ,k¯nAm¢M �ª{j nB¼TiA nj K�o« ° ³d¦wA

¨BªÇU º° /k{BÇM pBM yTwj ¬Bz½A ¬Ak¯po ° ¬B¯p ¬jo� o¼wA ° ¤A±«A

³�½o»®M ³�ÄB� /k¯jo�è¯ An ¬Bª¼Q ¬±£ B¯±£ �½°B®î ³M j±´½ �ÄA±�

/k¯jo� ºnBñªµ ³¯Bª¼ªæ Joî ²BPw BM ,¨ÀwA ¬k¼M±� nj

° »¢TÇvi nBÇYC ,³®½kÇ« pA JAqÇÇeA ·TÇÇwj �½oÇÇiC Z°oÇÇi pA uQ

¬B«o ³M oL«B¼Q ,¤Be �½A BM /j±M ¬B½Bª¯ ¬B¯Bª¦v« ¶o´a nj »£j±wo

Swj ³M An ©aoQ oL«B¼Q /k®� ²ovñ½ An ³�½o»®M nB� ³� k{ n±«F« Aki

owBUow ,k¯jBTA ²An ³M cdefg »¦î ¤BL¯j ³M cUB ° o¼§j ¬ApBMow ° jAj »¦î

/k¯jo� ²oæBd« An ³�½o� »®M rj

©¼¦ÇvU �oÇ{ ° k¼Ç� ¬°kÇM ³Ç� ,kÇ{ �½A ³�½o� »®M »½B´¯ ©¼ª~U

¬±Tw BM cdefg ¬B®«Æ«o¼«A ;k{ pBM rj ºBµnj ,o�¯ �½A pA /k¯±{ ¬B¯Bª¦v«

S{AjpBÇM An ¬BÇ¯C ° jo� bÀw é¦i An ³ªµ ,²k½jo£ rj jnA° »æ±~h«

,�B�®¼ »®M ¬B½j±´½ ³T{m£ nj ¬±a /j±{ �{°n B´¯C S{±¯ow BU j±ª¯

&AkLî Hæ±~i ,¬B¼]nqi ³¦iAk« BM ° o¼¢Twj ¨ÀwA yUnA ³¦¼w° ³M

�½A pA ;jo� o�¯ �oæ B´¯C ¬±i �Th½n pA oL«B¼Q ° k¯k{ ²j±zhM »ÚM ÔA


nBÇz oL«B¼ÇQ ³ÇM kÇe pA y¼ÇM ,¬B¼Ç]nqÇi BÇM SMB�n ºAoM ¬B¼w°A ,o�¯

oL«B¼Q /kzhLM ,k¯nAj B´¯C BM ³� »¯Bª¼Q tBQ ³M An ³�½o »®M ³� k¯jn°C

An �±�±Ç« �½A nj ºn°Aj :j±«o ° jo� S«°B« B´¯C SwA±inj oMAoM nj

kíÇw nAm£»« lBí«kíw »®í½ ,t°A ²°o£ u¼Än °Bª{ ònqM ¶k´î ³M

° ¬BÇ¯p ° ©¼vÇU ¬BÇz§A±Ç«A ,¨AkÇîA B´Ç¯C ¶k®¢®Ç] ¬AjoÇ« ³Ç� jAj o�¯

/k¯±{ o¼wA ¬Bz¯Ak¯po

13

!»wB¼w ° »Lµm« o�w ð½

nj ¬B¯Bª¦Çv« ³� k½j ,»®½o¼{ ºB½Ån nj oL«B¼Q Ro\µ ©z{ ¤Bw

JA±Çi oL«B¼ÇQ /k®TÇvµ AkÇi ³¯Bi ©wAo« ¨B\¯A ¤±�z« ,Äod§Ak\v«

S{m¢¯ ºq¼a /So£ ð¼¯ ¤B ³M An �½A ° S�£ y½±i ¬AnB½ ³M An j±i

�B¯ ³ªµ nj oLi �½A /k¯±{ ²oªî ¶jB«C ³� jAj n±Twj ¬B¯Bª¦v« ³M ³�

³Çñ« º±Çw ³ÇM ²kíÇ�§Aºl ²BÇ« nj ¬B¯Bª¦v« ³� SB½ nBzT¯A ¬BTvMoî

/k®µj»« ¨B\¯A An ²oªî ©wAo« ° k®®�»« S�oe

³¦v¦w ð½ ,»e°n ° º±®í« ºB½Aq« oM ²°Àî »¯Be°n RoBv« �½A

nj An ¬B¯Bª¦Çv« S¼í�±Ç« ° S{AjoÇM nj An »wB¼Çw ° »îBªT]A c§B~«

JoÇî ¬B¼Ç« nj »TwoQBTñ½ �¼ÄC nBzT¯A WîBM ° joM»« ¿BM ²o½q] ³L{

/Sz£»«

°[Çe ·�½oÇ BM oL«B¼Q ³� k¯jo�»« n±~U Joî �oz« ¥ÄBL� :Á°A

/SwA �§Bh« ²oªî

¨B\Ç¯A ÄoÇd§Ak\Çv« nj ³¯AjApC An ²oªî èÄAo ¬B¯Bª¦v« o£ A :H¼¯BY

³Ç� ¨BÇ½A �Ç½A nj AoÇ½p /j±ÇM kÇµA±Çi »ª¼�Çî �¼¦LÇU ,¥ªÇî �Ç½A ,k®µj

nBLiA ,k«C k®µA±i jo£ �¼«pow ¬C nj ¬BTvMoî �B¯ ¨BªU pA ,¬B�oz«

/joM k®µA±i j±i ��° ³M An ¬B¯Bª¦v«

:j±«o ° k{ n°CjB½ ³®½k« nj An Äoe ºB´µB« ÄoTeA ,oL«B¼Q :HX§BY


�±¯ oµ ¥ªe pA ³� jAj n±Twj ° <©½°n»« Aki ³¯Bi RnB½p ºAoM � B«>

k®�»Ç« ¥ªÇe j±Çi ²AoªÇµ o�w ¤Be nj oBv« ³� o¼zª{ q] ,³d¦wA

³M An K¯B]A pA ºnB¼vM RÀ½BªU ° ��A±î ,K¦�« �½A /k®®� ºnAjj±i

/j±ª¯ K¦] ¨ÀwA º±w

° k¼wn ¬Bz½A n±�e oL«B¼Q RBîÀ�A ²B¢Twj ±�î ð½ ²An �¼M nj

j°n° pA ³� k¯A²jo� jB½ k®£±w ° ²jn°C jo£ An j±i ºBµ°o¼¯y½o� :S�£

j±i Gn± ²k{ ²B£ C oL«B¼Q o¼v« pA y½o� ¬Aow /k®½Bª¯ ºo¼£±¦] Bª{

j±i o¼v« ³M SwA±i»« oL«B¼Q o£ A /k¯k¼¯Bwn ¬B¯Bª¦v« »ñ½jq¯ ³M An

k®Tv¯Aj»« ³ªµ ³� »Un±æ nj jq½oM An B´¯C ¬±i j±M nBaB¯ kµj ³«AjA

j°o pA uQ oL«B¼Q Am§ jnAk¯ ²oªî ©wAo« ¨B\¯A ° RnB½p q] »kµ °A ³�

WîBÇM ³Ç� k®ÇµA±hÇM ºq¼Ça �« pA y½o� p°o«A o£ A :S�£ �¼®a ¬k«C

/So£ ©µA±iy¼Q nj An Sª§Bv« ²An ,j±{ ºk¯°Bz½±i �MA°n ©¼ñdU

oL«B¼Q n±�e njy½o� ¬B£k®½Bª¯

�½A pA °A �kµ BU k¯jBTwo oL«B¼Q n±�e ºjkíT« ¬B£k®½Bª¯ y½o�

oLÇµn BÇM y½oÇ� ¬B£k®½BªÇ¯ ³Ç� »½B´wBªÇU /kÇ¯n°C Swj ³M An RoBv«

k®� n±~U oL«B¼Q S{Aj B] /k¼wo¯ ³\¼T¯ ³M ,k¯jAj ¨B\¯A ¨ÀwA nk¼§Bî

¬B£nqM x±£ ³M An S¼e k®TwA±h¯ B½ ° k®Tv¯A±T¯y½o� ¬B£k®½Bª¯ ³�

³ÇM ºA²k®½Bª¯ H~h{ So£ ©¼ª~U oL«B¼Q ,o�¯ �½A pA /k®¯BwoM y½o�

qÇ] ³Ç� RoBÇv« �Ç½A pA An oL«B¼ÇQ �kÇµ BU kTwo�M �o{ß¬Aow º±w

/k®� c½ozU j±L¯ ºq¼a Aki ³¯Bi RnB½p

y½oÇ� ºBµ³TÇwj ³ÇM An j±Çi °A °/k½joÇ£ JBhTÇ¯A »TwjoÇÇMp joÇÇ«

º° oT{ ,jnAj S¼¯±~« o�¯ oµ pA o¼�w ³� nB�T¯A �Ài oM »§° ,k¼¯Bwn

c¦æ pA »«Ao£ oL«B¼Q pBM ³ªµ �½A BM /k®zñM An °A j±M ð½jq¯ ,²jo� »Q An

³Ç� jo�»Ç« JBhTÇ¯A »£k®½Bª¯ ³M An »v� Sv½BM nBM �½A /Sz¢¯ k¼«±¯


An JB�i k¯po oªî �½AoMB®M /k{BM ²kz¯ ²j±§C y½o� ¬±i ³M °A Swj

ºA²o�Ç� »TÇe p°n ¬C BU °A Ao½p ,jo� JBhT¯A S½n±«F« �½A ¨B\¯A ºAoM

xp±ÇQ S½n±Ç«F« �Ç½A �To½mÇQ pA oªÇî /j±ÇM ³Th½oÇ¯ ¬B�oz« pA ¬±i

}hÇ{ ³ÇM An BªÇ{ »§° /©woU»Ç« ©¯B] oM y½o� pA �« :S�£ ° k¼L¦�

¬B¼�w±ÇMA BÇM ³Ç� SwA ¬B�Çî�ÇM ¬BªXÇî °A /©®�»Ç« S½AkÇµ ºoÇ¢½j

y½oÇ� ¬AoÇw ³ÇM An BªÇ{ ¨B�¼ÇQ kÇ¯A±U»Ç« ° jnAj ð½jqÇ¯ ºk¯°Bz½±Çi

/k¯BwoM

»§° /k½joÇ£ ³Çñ« nBPvµn ° jo� Ak¼Q S½n±«F« nB� �½A ºAoM ¬BªXî

©Ç½nAmÇ¢¯ ©Ç½A²joÇ� jB½ k®£±w B« ;k®T�£ �¼®a oL«B¼Q gwBQ nj y½o�

/j±{ ³ñ« jnA° n°p BM kªd«

jo¼£»«tBªU oL«B¼Q BM °oªî �M ¥¼´w

K¯BÇ] pA »æ±~hÇ« RAn±TÇwj BÇM ,°oªî�M ¥¼´w ©\®ÇQ nBM ºAoM

Am§ /kÇµj ³ªUBi »æBi jAjnAo� ð½ SdU An ³¦ÄB� ³� k{ n±«F« y½o�

³�¯ �½A pA ¤Bv«A ³� SwA �½A y½o� ¬Aow o�¯ :S�£ ° k«C oL«B¼Q jq¯

/k¼®Ç� ¤±�±« ²k®½C ¤Bw ³M An ²oªî ©wAo« ¨B\¯A ° k½jo£ pBM ³®½k« ³M

[e ©wAo« nj Joî �ÄA±� ¨BªU k®¯B« ²k®½C ¤Bw k®¯A±U»« ¬B¯Bª¦v«

»eÀw ° k®¯Bª¯ ³ñ« nj p°n ³w pA y¼M ³ñ®½A oM �°oz« ,k®®� S�o{

/k®{BM ³T{Ak¯ ²Aoªµ oBv« bÀw q]

é¼Çw° ° »¦Ç� jAjnAoÇ� ð½ ³Ç� kÇ{ KLw oL«B¼Q BM ¥¼´w RAo� Am«

³hÇv¯ °j nj ¬C jA±« k{ nAo� Am§ /j±{ ³TvM y½o� ° ¬B¯Bª¦v« ¬B¼«

/kwoM �¼o� ¾B�«A ³M ° jjo£ ©¼�®U

n±TÇwj ° SwA±Çi An »¦î oL«B¼Q ,¬Bv½±¯ ²o¼w ¨±ªî ·T{±¯ ³M B®M

:kv½±®M o½p bo{ ³M An c¦æ ¬Bª¼Q ³� jAj

/S{±¯ »¦î ° <©¼eØo§A �ªe

Øo§A &A ©vM>


< Ø©´Ø¦§AðªwBM>u½±®M / nAk¯ »½B®{C ³¦ª] �½A BM �« :S�£ ¥¼´w

»¦î ³M oL«B¼Q uPw /jo� SA±« oL«B¼Q /(k¯°Aki ºA ±U ¨B¯ ³M) »®í½

�½A) »®í½ :<&A ¤±wnkØªd« ³¼¦îc§Bæ B« Amµ> :kv½±®M ³� jAj n±Twj

/(SvM y½oÇ� ¶k®½BªÇ¯ ¥¼´Çw BÇM AkÇi oL«B¼Q ,kªd« ³� SwA »¯Bª¼Q

j±i ¨B¯ k½BM /©¼wB®{»ª¯S¼ªwn ³M An RØ±L¯ ° S§Bwn B« :S�£ ¥¼´w

»§BÇî c§B~Ç« ³TÇ{n ð½ �ToÇ£ o�Ç¯ nj BÇM oL«B¼Q /»v½±®M An RnkQ °

An &A¤±wn ��§ ³� jAj n±Twj cdefg »¦î ³M ° So½mQ An ¥¼´w ³TwA±i

/k®� � BQ

�¼®Ça ºAnBÇ½ AoÇ« :joÇ� çoÇî JjA ¤BªÇ� BÇM cdefg »¦Çî ³�d§ �½A nj

/©®Ç� ±dÇ« S�nBLÇ« ¨BÇ¯ nB®Ç� pA AoÇU R±LÇ¯ ° S§Bwn ³� Sv¼¯ RnBv]

H~hÇ{ °A BU jnAm¢M ¬C º°n An °A Sz¢¯A ³� SwA±i cdefg »¦î pA oL«B¼Q

oL«B¼Q ° jnAm£ ��§ ¬C º°n An oL«B¼Q Sz¢¯A cdefg »¦î ° k®� � BQ An ¬C

/j±ª¯ � BQ An &A¤±wn K§

j±{»« nAoñU g½nBU

�B®TÇ«A&A ¤±Çwn �Ç�§ ¬jo� � BQ pA ¬B®«Æ«o¼«A ³� ³�d§ ¬C nj

²°o£ �½A ¬Ak¯po !»¦î :j±«o ° jo� »¦î ³M °n ^_`ab »«Ao£ oL«B¼Q ,k½pn°

�¼®Ça ³ÇM S¼«±¦�Ç« ¤Bª� BM ±U ° k®½Bª¯»« R±îj ºo«A �¼®a ³M AoU

³ñ®Ç½A BÇU j±ÇM »�BÇM cdefg »¦Çî ²o�BÇi nj K¦�Ç« �½A /»µj»« �U ºnB�

SdÇU ,¬B®«Æ«o¼Ç«A b±§ ²jBw ¬A°o¼Q ° k«C y¼Q �¼�æ ¡®] ¬B½o]

° ³½°BíÇ« »µk¯B«oÇ ³ÇM ³Ç� ¨BÇ{ ¬ApBMoÇÇw ¶k®L½oÇÇ RAoµB�ÇÇU o¼ÇÇYFU

�U ³� k¯jo� nAjA° An »¦î ° ³To£ nAo� k¯jo�»« ¡®] »¦î BM |Bî°oªî

/kµkM c¦æ ³M

¬B®«Æ«o¼Ç«A �oÇ� pA ,éÇ�An»ÇMA �ÇM &Ak¼LÇî ¬B®«Æ«o¼Ç«A o¼ÇMj

³¼¦Çî »�B�ÇU BÇ« AmÇµ> :kv½±®ÇM �¼®a An ³«B¯ c¦æ SB½ S½n±«F«


³½°BíÇ« »ªÇwn ²k®½Bª¯ ,|Bî °oªî ³�d§ �½A nj <»¦î ¼®«Æª§Ao¼«A

¬B®«Æ«o¼«A Hªwn An °A B« o£ A Ao½p ,u½±®M An °A nkQ ¨B¯ ° »¦î ¨B¯ :S�£

/©½k{»ª¯ jnA° joL¯ nj pA °A BM q£oµ ,©¼Tv¯Aj»«

³¼L½ke ¬Bª¼Q �T« ³æÀi

An ¡®Ç] ¤BÇw ²j RkÇ« ³� k¯±{»« k´íT« ¬B¯Bª¦v« ° y½o� -1

/k®®� �oU

° k®� nAo ³ñ« pA j±i oT£nqM ¬lA ¬°kM y½o� jAoA pA »ñ½ o£ A -2

pBM y½o� º±w ³M An °A k½BM kªd« ,jk¯±¼PM ¬B¯Bª¦v« ³M ° jn°C ¨ÀwA

y½oÇ� ,jq½oÇ¢M y½oÇ� º±Çw ³ÇM ¬B¯Bª¦Çv« pA ºjoÇ o£ A »§° ,k¯Ajo£

/kµkM ¥½±dU ¬B¯Bª¦v« ³M An ¬C Sv¼¯ ��±«

/k®®� nAo�oM ¬Bª¼Q ºA³¦¼L� oµ BM k®¯A±U»« y½o� ° ¬B¯Bª¦v« -3

ºB´§Bw nj »§° ,k¯jo£»« pBM ³®½k« ³M ¤Bv«A °A ¬AnB½ ° kªd« -4

p°n ³Çw ³ñ®Ç½A oÇM �°oÇz« ;k®®Ç� RnBÇ½p An Aki ³¯Bi k®¯A±U»« ²k®½C

¬BªÇµ ³Ç� oBÇv« bÀÇw qÇ] »eÀÇw ° k®½Bª®Ç¯ ��±ÇU ³ñ« nj oTz¼M

/k®{BM ³T{Ak¯ ²Aoªµ SwA o¼zª{

³Ç¯AjApC k®Ç¯A±U»Ç« ¬Bª¼ÇQ �Ç½A K]±Ç« ³M ,³ñ« ©¼« ¬B¯Bª¦v« -5

B½ ° kµj nApC An B´¯C jnAk¯ �ey½o� ° k®µj ¨B\¯A Anj±i »Lµm« oÄBí{

/k½Bª¯ ²ohv« An B´¯C �¼ÄC

° ²jo� �oU An ³îki ° ³¦¼e ° k¯nBªzM ¨oTd« An o¢½kñ½ ¤A±«A -6

/k{BM ³®¼� ³¯±£oµ pA »§Bi o¢½kñ½ ³M SLv¯ B´¯C J±¦�

B´Ç¯C ¬BÇ] ° ¤BÇ« ,k¯±{»Ç« ³Çñ« jnA° ³®½kÇ« pA ³Ç� »¯B¯Bª¦v« -7

/SwA ¨oTd«

14

k®�»« ¨ÀîA An j±i »¯B´] S§Bwn^_`ab oL«B¼Q

SiBw ²j±wC (³ñ«) J±®] ³¼eB¯ pA An oL«B¼Q oñ ,³¼L½ke ¬Bª¼Q

nj /k¯k½°o£ ¨ÀwA �¼ÄC ³M Joî ¬Aow pA »µ°o£ ,y«AnC �½A ±UoQ nj °

¬AnAk«B«p BM ° joª{ ©®T�« An Sæo ¬B¯Bª¦v« »«Ao£ oLµn ,¨B¢®µ �½A

JBÇM ,p°n ¬C ¬B´Ç] ¬B¼d¼v« »Lµm« ¬AoLµn ° ¥½BL� ºBwÅn ° S�°

/j±ª¯ pBM An ³LUBñ«

° ¾AoÇ«A ³ÇM ¨ÀÇwA R±Çîj ¬A±®Çî ³ÇM ,»Ç«AoÇ£ oL«B¼ÇQ ³Ç� »½Bµ³«BÇ¯

185 ¬±®� A /k®�»« S½Bñe °A R±îj ¶±¼{ pA ,SwA ³T{±¯ ///° �¼�Àw

³ÇM B½ ° ¨ÀwA ³M R±îj ° �¼¦LU ºAoM ³� oL«B¼Q ºBµ³«B¯ ¬±T« pA ,³«B¯

�Ç½A ³ªÇµ /©Ç½nAj Swj nj ,SwA ²kÇ{ ³T{±Ç¯ ¬Bª¼ÇQ ° �BX¼« ¬A±®î

¬BµoÇM ° ��®Ç« ,�¼¦LU ° R±îj nj ¨ÀwA x°n ³� SwA »� Be Bµ³«B¯

/o¼zª{ ° ¡®] ³¯ ,SwA ²j±M

¬Ao½A nBMnj nj oL«B¼Q o¼�w

An j±Çi kÇ{nA ¬AoÇvA pA »Çñ½ oL«B¼ÇQ ,Ro\Çµ ©T�µ ¤Bw pB�C nj

q½°oÇQ °oÇvi ³ÇM An ¬C ° joLÇM ¬AoÇ½A nBMnj ³M An º° ³«B¯ ³� jo� n±«F«

/k®½Bª¯ R±îj k¼e±U �¼ÄC ³M ³«B¯ ³¦¼w° ³M An °A BU,k¯BwoM


¬BMo´« ²k®zhM k¯°Aki ¨B¯ ³M

S�¼�Çe ³�uñ CoM j°nj /¬Ao½A ònqM ºov�³M k¯°Aki ²jBTwo ,kªd« pA>

°Sv¼Ç¯»½Aki °A q] ³�kµj »µA±£ °jn°C ¬Bª½A °A oL«B¼Q °Aki ³M °k½±]

¬B«o ³M�« /Sw°A oL«B¼Q °²k®Mkªd« ³�k{BMk�Tí« °jnAk¯ »½BTªµ°ð½o{

BUSwA ²jBTwo ¨jo« ·ªµS½Akµ ³M Ao« °A /© A±i»« °A º±w ³M AoU k¯°Aki

nj BUn°B¼M ¨ÀwA /©®� ¨BªU¬AoB� oM AnS\e°© BwoTM °A ©zipA An¨jo« ³ªµ

±ÇU ¬jo£oM t±Ld« S¦« ²B®£ ,»TBU oMow ¨ÀwA °¬Bª½A pA o£ A °»{BM ¬B«A

/<SwA

/jo� ©¼¦vU °ovi ³M An oL«B¼Q ³«B¯ ° k½jo£ nBMnj jnA° oL«B¼Q o¼�w

³ªÇ]oÇU �¼®Ça ° joÇ� pBÇM An ³«BÇ¯ ©Ç]oT« /SwA±i ©]oT« q½°oQ°ovi

©]oT« p±®µ /¬Ao½A ònqMºov� ³M Aki ¤±wn kªd« pA Sv½A³«B¯ /j±ª¯

jp jAj ° S�{CoM Shw ¬Ao½A nAk«B«p ³� j±M ²kz¯ ïnB ³«B¯ ¬k¯A±i pA

³� k¼®¼LM An jo« �½A :k¼z� jB½o ° jo� ²nBQ ° ,So£ ©]oT« pA An ³«B¯ °

An &AkLî ³� jAj n±Twj Gn± /SwA ³T{±¯ �« ¨B¯ pA oUy¼Q An j±i ¨B¯

y¼Q nj An ³®½k« ²An ° ,k«C ¬°o¼M o~� pA &AkLî /k®®� ¬°o¼M o~� pA

°oÇvi »Ç«AoTeA »M pA oL«B¼Q ,jAj xnAq£ Anj±i nB� ¬B½o] °A /So£

·TÇ{n !AkÇ¯°AkÇi :joÇ� �½o�Ç¯ �¼®Ça °A �e nj ° k½jo£ SeAnB¯ Shw

/�� ²nBQ An °A S®�¦w

�ª½ nAk¯B«o� °q½°oQ °ovi¬B«o�

B\¯C ¬B¯Aoªñe ¬B«p ¬C nj /jnAj nAo� ³ñ« J±®] nj ,�ª½ �¼«pow

ºA³«B¯ n°o� Rk{ pA ,»¯BwBw ²B{ /k¯j±M »¯BwBw ¬BµB{ ¶k¯Bz¯ Swj

:S{±¯ o½p bo{ ³M ,�ª½ nAk¯B«o ³M

R±L¯ »îk« ³ñ« nj y½o� pA ºjo« ³� SwA ²k¼wn xnAq£ �« ³M

An °A BÇU �Ç� ¨AqÇîA °A º±Çw ³ÇM An j±Çi kÇ{nA ¬AoÇvA pA o�Ç¯ °j /SwA


/k¯n°B¼M �« º±w ³M ,²jo� o¼¢Twj

n±Ç«F« °j �½A /jo� pB\e ·¯A°n An j±i k{nA ovA °j �ª½ nAk¯B«o

¤BªÇ� BÇM oL«B¼ÇQ /k¯joÇ� ©½kÇU An ³«BÇ¯ /k¯kÇ{ oL«B¼ÇQ o�d« JB¼o{

° j±ª¯ R±îj ¨ÀwA ³M An B´¯C Svh¯ /k¼®{ An ¬B¯C ¬B®hw ºjov¯±i

° Sª�î /k«B¼¯ y{±i ,k¯j±M ºk®¦M ºB´MnB{ ºAnAj ³� B´¯C ·B¼� pA

»T�° ³� j±M ³TiBw J±îo«An B´¯C ¬B®a ,°A ºjov¯±i ° oL«B¼Q SL¼µ

/k½po§»« ¬Bz¯kM ,S{Aj ³�oî B´¯C ³M An ¨ÀwA �¼ÄC oL«B¼Q

�Ç½A nj /©½±£»« Bª{ ³M An j±i oz¯ Ajo �« :j±«o B´¯C ³M uPw

/SiBw ²B£ C q½°oQ °ovi ¬k{ ³Tz� pA ,An oL«B¼Q »e° ·T{o ¨B¢®µ

n±�Çe ³ÇM JA±Ç] �To£ ºAoM ,�ª½ (nAk¯B«o) ¬AovA ³� p°o¯C ºAjo

³Ç� SiBÇw é¦�Ç« AoÇ« ¬B´Ç] nB£jn°oÇQ :j±«oÇ oL«B¼Q ,k¯k¼wn oL«B¼Q

ShU oM ovQ ° k{ ³Tz�³½°o¼{xovQ ·¦¼w° ³M ,q½°oQ °ovi Kz½j

©Çµj ³L®Ç{ ³Çw K{ ,j±ªÇ¯ �¼íÇ« oL«B¼Q ³� An »L{ /Svz¯ S®�¦w

/SwA ²j±M ºo\µS�µ ¤Bw »§°¿A ºjBª]

y¼Q An �ª½ ²An ,²k{}io« xo�d« pA S½B�n ¤Bª� BM ¬An±«F«

/k®TiBw é¦�« ,j±M ²jAj B´¯C ³M oL«B¼Q ³� ºoLi pA An nAk¯B«o ° k®To£

° SwA »¯BªwC oL«B¼Q °A HªTe ,k{BM SwnjxnAq£ �½A o£ A :S�£ °A

¬±ª�« ³M ,³½°o¼{ pA ºA³«B¯ ³� S{m¢¯ ºq¼a /jo� º°o¼Q °A pA k½BM

¨jo« pA ,©Tz� Anq½°oQ °ovi �« !xBM ²B£ C :k¼wn �ª½ nAk¯B«o ³M o½p

oM nkQ °k®�»« R±L¯ ºBîjA ³� »~h{ BM q£oµ ° o¼¢M Sí¼M �« ºAoM

RBL]±Ç« ³½°o¼{ ³«BÇ¯ /�ñ« nBTn S¯±zi BM ,j±M ²jAj n±Twj °A k�

»¯Ao½A »¢ªµ ³� An S�° S«±ñe ¬Ak®«nB� ³¼¦� ° nAk¯B«o ¬jn°C ¨ÀwA

/jn°C ©µAo ,k¯j±M

15

oL¼i �¼®µC rj B½ o�i ¬±¯B�

°j ° »w ³¦æB ³M ,³®½k« ¤Bª{ nj ³� An ºq¼h¦æBe é¼w° ³¢¦]

,oL«B¼ÇQ SXíÇM pA y¼ÇQ ° k®«B¯»Ç« oL¼i ºjA° ,jnAj nAo� ¬C »¢®wo

³¯B¢T�µ ºBµrj ,³�¯ ¬C nj y½±iS�B�e ° S¯±ñw ºAoM j±´½ S¦«

/k¯j±M ³TiBw »ªñd«

Joî ¥ÄBL� ¨BªU ³� j±M �½A ,k®T{Aj oL¼i ¬B½j±´½ ³� »£nqM ¨o]

»§B« ðª� BM �o{ ²BPw ° k¯jo� �½±zU ¨ÀwA S«±ñe ¬k¼M±� ºAoM An

An j±i ²jo� S�oe ¬BTvMoî �¦Th« �B¯ pA p°n ð½ nj ,oL¼i ¬B½j±´½

An ¬C boÇ{ ³Ç� JAqÇeA ¡®Ç] ,³\¼TÇ¯ nj /k¯k¼¯BÇwn ³®½kÇÇ« SzQ ³ÇÇM

/jAj fn ,k½k¯A±i

An o�i ¬±¯B� �½A ³� S{Aj ¬C oM An oL«B¼Q ,oL¼i j±´½ ºjoª¯A±]B¯

S¦« �½A ³� Sn»« ¬C ©¼M Ao½p /k®� bÀw é¦i An B´¯C ³ªµ ° k®¼aoM

°k¯q¼¢¯AoM ¬B¯Bª¦v« k� oM An Joîß¬BTwoQ SM o¢½j ,±]Ao]B« ° Z±\§

/j±{ nAoñU o¢½j nBM JAqeA joL¯ ·®dæ

BÇM oL«B¼ÇQ oñ ,Ao½p /j±M é�±« �¼ªµ nB� �½A ºAoM S¼í�±« �½oT´M

oL«B¼ÇQ Am§ /j±ÇM ²j±wC (y½o�) J±®] ·¼eB¯ pA ,³¼L½ke ¬Bª¼Q �TvM

nj j±´Ç½ qÇ� AoÇ« �½oÇiC o¼hÇvU ºAoÇM ¬B¯Bª¦Çv« ³� jAj ¬B«o »«Ao£

nBhTÇA k®¯A±U»« »¯Bv� � :j±«o ° k¯±{ ²jB«C ,¬BTvMoî �¼«pow


k¯A³T{Aj n±�e ³¼L½ke c¦æ nj ³� k¯n°C SwkM An joL¯ �½A nj S�o{

©ÄB®Ç� pA »§° ,k®®Ç� S�oÇ{ K¦Ç�°Aj ¬A±®Çî ³ÇM k®Ç¯A±U»« ¬B¯C o¼� °

° jAj cdefg »¦Çî Swj ³ÇM ºk¼�Çw ©ÇaoQ oL«B¼Q /S{Aj k®µA±h¯ »ª´w

/j±ª¯ njBæ S�oe ¬B«o

poÇ� /k®TÇ{Aj »æ±~hÇ« ¨BÇ¯ ÄkÇ� oÇµ ,oL¼Çi ·¯B¢T�Çµ ºBÇÇµrj

�¦v« Â«B� ³í¦� ¬°o¼M oM B´¯C ¬B®� Bw ³� j±M ºn±� rj ° ZoM ¬BªTiBw

/k®®Ç� ¬AnBL¢®Çw An �ªÇ{j k®TÇv¯A±U»Ç« ²o¼Ç� ° �¼®\®Ç« BÇM ° k¯j±M

,k¯j±M ³To£ nAo� ºk®«°o¼¯ ° q´\« �ª{j �¼®a oMAoM nj ³� ¬B¯Bª¦v«

/k®½Bª®M An ²jB�TwA oX� Ake »«B�¯ »½Bª¯o®µ pA Bµrj �½A o¼hvU nj k½BM

¤B�Ç{A ¨ÀÇwA ¬ApBMoÇw ·¦¼w° ³M ,B´µAn ° tBve �B¯ ¨BªU ³¯BL{ Am§

³� So£ ¨B\¯A é½ow ¤Be �¼î nj ° ³¯B¼�h« ºnk� ³M nB� �½A /k½jo£

/k®TB¼¯ »µB£ C nB� �½A pA q¼¯ B´]oM ¬B¯BL´¢¯

ºnBT�o£ �¼î njºnB�q¼µoQ

j±M ²k½jo£ »§±Tv« ¬B¯Bª¦v« oM ,k½k{ »¢®wo£ ³� S§Be �½A nj

oL«B¼Q n±�e ,jo�»« ºnAj³¦£ ¬B½j±´½ ºAoM ³� ºA²oá ²B¼w ¬BQ±a

³�oÇî °A ºAoÇM An ¨ÀÇwA S¼Çe ³� j±ª¯ SwA±inj ° k½jo£ JB¼o{

:S�Ç£ ° jn°C ¬Bª½A oL«B¼Q mB¯ ¬B®hw oYA oM ³v¦] ¬Bªµ nj ° /jnAkM

BÇM �Ç« ·�MAn ¬±®� A ° SwA S¯B«A �« Swj nj »¢ªµ ¬Ak®�w±£ �½A

!?Sv¼a �« �¼¦ñU ,²k{ ²k½oM ¬Ak®�w±£ ¬BLeBæ

:j±«o ^_àb oL«B¼Q

SwA ¨p¿ ±ÇU oM /SwA B´«o] �½oT£nqM pA »ñ½S B«A nj S B¼i B« �¼ÄCnj>

</» BwoMyBLeBæSwj³M An³ªµ°ºoLM ³í¦� nj BU An¬Ak®w±£


j±{»« ²j±z£ºo¢½j pAuQ»ñ½ Bµrj

ß�oÇ� ³ÇM ¨ÀÇwA ¬B¼µBPÇw ,|±ªÇ ° ©îBÇ¯ ºBµ³í¦� cT pA uQ

,j±´½ ³¯BThwowS«°B« BM »§° /k¯jn°C xn±½ ©§Àw ° c¼�° ºBµrj

° ºpBL¯B] BM ¨ÀwA o¼§j ¬ApBMow ,°o®½A pA /k¯k{ °oM°n ³í¦� pA ¬°o¼M nj

p°n ²j pA y¼M ° k¯±{ p°o¼Q k®Tv¯A±T¯ �¼¢®w RB�¦U ¬jAj ° ºnB� Ak

³ÇM ³\¼TÇ¯ ¬°kÇM p°n oÇµ ,²joÇ� ¨oÇ¯ ³\®ÇQ ° Swj ,j±´Ç½ ¬An°B¢®] BM

/k®Tz£»« pBM ²B£oñz§

rj K§ BU k¼�w ©aoQ BM ° k½jo£ cT n±«F« oñM»MA ,Bµp°n pA »ñ½ nj

¬°kM »Uk« pA uQ »§° ,k¯jo� S�oe °A »µk¯B«o ³M q¼¯ ¬B¯Bª¦v« /k«C

q¼Ç¯ °A /kÇ{ nAmÇ£ A° oªî ³M oñz§ »µk¯B«o o¢½j p°n /k®Tz£pBM ³\¼T¯

pA Sz£pBM pA uQ ,ºoL� ¥¯ ³M B®M ° j±ª¯ nAoñU An j±i Sw°j ¬BTwAj

,Keo« rj u¼Än ²jBí§A�± SîB\{ ° ºn°¿j �¼æ±U BM ,joL¯ ³®dæ

�Ç½A :j±«oÇ ,oL«B¼ÇQ ³�Çd§ �Ç½A nj /SiBw»« J±îo« An oL«B¼Q ¬AnB½

° jnAj Sw°j An oL«B¼ÇQ ° Aki ³� ©µj»« »v� Swj ³M Ajo An ©aoQ

°A Swj ³ÇM An rj �Ç½A kÇ¯°AkÇi ° kÇ¯nAj»Ç« Sw°j An °A oL«B¼ÇQ ° Aki

joL¯ ³®dæ pA ,²joñ¯ �ª{j ³M SzQ q£oµ ³� SwA ºjo« °A /k½Bz£»«

/k®�»ª¯ nAo

°A ³� k{ ³T�£ gwBQ nj <!?SwA B\� »¦î> :j±«o oL«B¼Q cLæ Ajo

nA±Çw oTÇ{ oM An »¦î /k½n°B¼M An °A j±«o oL«B¼Q /SwA ©za jnj nBaj

Shwºnk� ³M ©za ³�nBî /k¯jn°C j°o oL«B¼Q ³ª¼i oMAoM nj ° ²j±ª¯

° k¼z� °A ¬B£k½j oM »Twj oL«B¼Q /j±M ²jn°Cnj ºBQ pA An nAjow ³� ²j±M

oYA ¬B®`¯C ,»ÄBd¼v« ¨j k®¯B« ,Bîj ¬C ° ¥ªî �½A /j±ª¯ Bîj °A �e nj

ÀTL« ©za jnj ³M oªî ¬B½BQ BU »«B¯ nAjow ³� jnAm£ °A ¬B£k½j nj ð¼¯

/k½jo¢¯

rj ¬AoÇw º±w ³M An »¯B£k®½Bª¯ ¡®] pA ¥L� ³� k{ n°CjB½ oL«B¼Q


B´¯C ,k®To½mP¯ An °A o£ A /k½Bª¯ R±îj ¨ÀwA �¼ÄC ³M An B´¯C ° jnAkM ¨AqîA

é¦i k½BM ³� jpBw B®{C ¨ÀwA S«±ñe ºA±§ SdU y½±i �½B�° ³M An

»£k¯p ³¯AjApC »«ÀwA S«±ñe ³½Bw nj ³½q] SiAjoQ BM ° k¯±{ bÀw

�½oiC ,o½p ·¦ª] /k¢®\M ¬B¯C BM ,k¯jB´®¯ ¬jo£ ¨Ak� _¼µ ³M o£ A ° k®®�

Ã§> :S�£ ° SiBw cdefg »¦î ²An ³�nkM »µk¯B«o ¨B« ³� j±M ºA³¦ª]

²B£oµ) :<©í®§Aoªeð§ ¬±ñ½ ¬A « o¼i GkeA ° Â]n ÒðßM &A ºk´½

¬AoT{ ³� SwA �½A pA oT´M ,k®� S½Akµ ±U ³¦¼w° ³M An jo ð½ k¯°Aki

/(»®� �oæ Aki ²An nj An B´¯C ° k{BM ±U ¤B« º±« fow

oL¼i njònqM ºp°o¼Q

³ÇM oL«B¼ÇQ ³� An ¨ÀwA ©aoQ ° jo� S�oe rj º±vM cdefg ¬B®«Æ«o¼«A

³�d§ �½A nj /j±ª¯ K~¯ �¼«p oM oL¼i »ñ½jq¯ nj ,j±M ²jAj °A Swj

,VnBe ¨B¯ ³MKeo« njAoM Svh¯ /k®Th½n ¬°o¼M ³í¦� pA j±´½ ¬An°¿j

jBTA � Bi º°n ³M ,VnBe b°o\« kv] ³� S{m¢¯ ºA³�d§ /k«C ±¦]

/joPw ¬B] °

° o¼zªÇ{ RBMoÇ� ºAkæ /k«C ±¦] njAoM ¨BT¯A �To£ ºAoMKeo«

k½kQ ¬Ao�B¯ ¤j nj »L¼\î Sze° ,j±´½ ° ¨ÀwA ¬B«o´� °j ºBµ²q¼¯

j°o Keo« �o oM ,¨ÀwA ¬B«o´� ²k®M±� ° ²k¯oM o¼zª{ ¬B´£ B¯ /jn°C

�Ç½A /SiBÇw ©¼Ç¯ °j ¬AkÇ¯j BÇU An ow ° ¡®w ° j±hµÀ� ° oPw ° k«C

KeoÇ« oÇw SzQ ³Ç� j±´Ç½ ¬An°¿j ³Ç� j±ÇM �¼¢ª´Çw ¬B®`Ç¯C SMo�

nAo ³� ºA²kî ° /k¯k{ ²k®µB®Q rj ³M ,²jnAm£ nAo ³M BQ k¯j±M ²jBTv½A

An ºnAo ¬B½j±´½ »¦î /k¯k{ ³Tz� ,²k¼¢®] �U ³M �U »¦î BM ,k¯joñ¯

j±´½ ¬B½±\¢®] pA o�¯ ð½ ,yñªz� �½A nj /j±ª¯ K¼íU nB~eßnj BU

³]±T« Gn± cdefg »¦î /jBTA º° Swj pA oPw ° jp »¦î oPw oM o¼zª{ BM

³M oPw ºB] ³M nApnB� ¬B½BQ BU ° k®� j±i ºB] pA An ¬C ° k½jo£ rj nj


pA o�ÇÇ¯ Szµ ,k®ÇÇñA �¼ÇÇ«p º°n oÇÇM An ¬C ³ÇÇñ¯C pA uQ /joÇÇM nBÇÇÇÇ�

°n ¬C ³ÇM °n �Ç½A pA An ¬C ³Ç� k¯jo� »íw ¨ÀwA ¬ApBMow �½oUk®«°o¼¯

¬C SzQ p°n ²j ¬B¯Bª¦Çv« ³Ç� ºA³í¦� ³\¼T¯ nj /k®Tv¯A±T¯ B«A ,k®®�

/k{ ²j±z£ »µBU±� Rk« nj ,k¯j±M ²k{ ¥�í«

oM An j±iS±�î ºB´§BM ;oL¼i cT pA uQ ¬B¯Bª¦v« ònqM ºA±z¼Q

nj ¬B¯C ³ñ®½A oM »®L« ,An oL¼i ¬B½j±´½ ºB�BU ° j±z£ oL¼i ¨jo« ow

B´Ç¯C nB¼TÇiA nj oL¼i ºB´¦h¯ ° »�AnA ° k®®½q£ »®ñw oL¼i �¼«pow

/So½mQ k¯pAjoPM ¬B¯Bª¦v« ³M An ¬C k«Cnj pA »ª¼¯ ° k{BM

16

�Aj±§A ¹\e

SB½ S½n±«F« Aki �o� pA ,Ro\µ ©µj ¤Bw nj ,^_àb Aki oL«B¼Q

³ÇM An ¨joÇ« Âªî ° k½±] S�o{ [e ©wAo« nj H~h{ ¤Bw ¬C nj ³�

º°n ³Ç� An »]±íÇ« ° [Ç� ºBµ³iB{ ³¯±£oµ ° jpBw B®{C j±i �¼§BñU

/joLM ,j±M ²k¼½°n RjBLî �½A oñ¼Q oM ,²k{ jB½ ¥¦î

»T�° /j±ª¯ S�oe ³ñ« º±w ³M ,²kí§Aºl ©z{ ° Sv¼M nj oL«B¼Q

²o\Ç{ k\Çv« pA ²jBÇw ·anBQ °j ¬k¼{±Q BM k¼wn ²o\{k\v« ³M

/SvM ÄoeA

An ¬C SvhÇ¯ ,SoÇ£ nAoÇ� j±Çw¿Ao\Çe oMAoM ,�A±� ¨B¢®µ »T�°

pBªÇ¯ ºAjA ºAoÇM uPÇw /jp n°j ³LíÇ� �AoÇ�A nBÇM S�µ ° j±ª¯ ¨ÀTwA

pA »TÇ�° /kÇ¯A±i pBª¯ Sí�n °j ° So£ nAo� ©¼µAoMA ¨B« SzQ ,�A±�

³ÇM °n uPÇw /j±ª¯ ²°o« ° B�æ ¬B¼« nj »íw ³M �°o{ ,k{ ïnB pBª¯

ÄoÇeA pA ,kÇ¯A²jn°B¼Ç¯ »¯BMoÇ� j±Çi ²Aoªµ ³� »¯Bv� :S�£ ° jo� ¬AoÄAp

B½ ±« ¬jo� ²BU±� )o¼~�U BM ¬B¯C ºAoM ÄoeA RB«od« ¨BªU ° k¯±{ ZnBi

»¯BMoÇ� j±Çi ²AoªÇµ ³Ç� ºjAoA ° �« B«A /j±{»« ¤Àe (�iB¯ �To£

»¯BMoÇ� ³Ç� ºA³�Çd§ BÇU ,©¼¯BªÇM »�BÇM ÄoÇeA S§BÇe ³ÇM k½BÇM ,k¯A²jn°C

j±M �½A ¬B¯C nmî /k«C ¬Ao£ ° Shw »µ°o£ oM nB� �½A /©½oLM ow An j±i

ÄoÇeA pA BÇ« ° k{BÇM ÄoÇeA nj oL«B¼ÇQ ³� Sv¼¯ AnA±£ B« ºAoM q£oµ ³�


/©½±{ ZnBi

:S�£ °A ³M /j±M »�BM ÄoeA S§Be nj ³� jBTA oªî ³M oL«B¼Q ¬B£k½j

ZnBÇi ÄoÇeA pA AoÇa :j±«oÇ /³Ç¯ S�Ç£ ?ºA²jn°C j±i ²Aoªµ »¯BMo� B½C

³M Bª{ »§° ,¨±{ ZnBi ÄoeA pA ³� Sv¼¯ AnA±£ �« ºAoM :S�£ ?ºkz¯

�½A oM ³Tw±¼Q ³ñ¦M ,¿Be ³¯ Bª{ :j±«o oL«B¼Q /»¯BªM »�BM S§Be ¬Bªµ

/k¯B« »µA±i »�BM ²k¼î

³ñ« pA p°n ¬Bªµ ,Aki ³¯Bi ¬AoÄAp /k¼wn Ao ³\d§A ºl ©Tzµ p°n

¬C J°oÇ� BU ©´¯ p°n o´� pA ,³oî nj BU k¯jo� S�oe RBoî º±w ³M

/k®½Bª¯ ��±U p°n

p°n JBTC �±¦� BU ° k{ RBoî pBî ³\d§A ºl ©Tzµ p°n oL«B¼Q

y¼ÇQ An RB�oÇî ²An ° kÇ{ nA±w j±i oT{ oM uPw /k¯B« »×® ß« nj ©´¯

/k«C j°o ,k¯j±M ²jp B\¯C nj An Ro�e ¬C ³ª¼i ³� ºA³�¯ nj ° So£

¬B®hÇw ,j±M ³To£ nAo� oT{ º°n ³� »§Be nj ,²±ñ{ BM �BªT]A ¬C nj

/j±«o jAo½A An j±i »h½nBU

:S�£ ° jo� pB�C �¼®a An j±i ¬B®hw p°n ¬C nj °A

RB�À« ³��¯�½Anj AnBª{,�½ApAuQk½B{ /k½±®zM Ao« ¬B®hw !¨jo« ºA>

RB�ÀÇ« An AkÇi ³Ç�ºp°n BÇU o¢½kñ½oM Bª{ ¤A±«A ° B´¯±i !¨jo« ºA /©®ñ¯

<SwA Äoe B´ C³Mp°B\U ±¯oµ °,öTd« ,²B« �½A °p°o«A k® B« ,k¼ÄBª¯

° ¬B] ÄoTeA ¬±«Ao¼Q j±i ¨B¼Q o¼YFU ° f±wn pA ³ñ®½A ºAoM oL«B¼Q

k®Ça ¬BÇ¯C pA> :j±«oÇ ³¼Ç«A �ÇM ¹í¼Mn ³M ,j±{ �Ãª�« ¬B¯Bª¦v« ¤B«

²BÇ« :k®T�£ »¢ªµ ?SwA »µB« ³a ²B« �½A :±¢M ° toPM An o½p K¦�«

/k{BM»Ç« ��kÇ� ° �±®ªÇ« ²BÇ« �½A nj ºq½o¯±i ° ¡®] ° SwA Äoe

oÇM An BªÇ{ ºB´§BÇ« ° B´¯±Çi kÇ¯°Aki :±¢M ¬B¯C ³M :S�£ ³í¼Mn ³M oL«B¼Q

ÄoÇe ,²BÇ« �Ç½A k®¯B« ,k½k®MoM ¬B´] �½A pA Sin ³� ºp°n BU o¢½kñ½

/<SwA ²joª{ öTd« ° ²jo�


»¢ªµ ?SwA »®¼«pow ³a ,�¼«pow �½A :toPM ¬B¯C pA j±«o pBM>

:j±«o /SwA �±®ª« ,¬C nj p°B\U ° ºq½o¯±i ° öTd« �¼«pow :k®T�£

B´Ç¯C ³ÇM p°B\ÇU �±Ç¯ oÇµ ° öTd« �¼«pow �½A ¬BvM ,Bª{ ¤B« ° ¬±i

</k{BM»« �±®ª«

oL� A [e :k®T�£ !?SwA ºp°n ³a p°o«A :�� ¤AÆw ¬B¯C pA j±«o pBM

:j±«o /SwA

/k{BM»« öTd« p°o«A ¬BvM Bª{ ¤B« ° ¬±i ³� �� ïÀMA>

,²kÇ{ ³ThÇ½n »¦µBÇ] ¬An°j nj ³� »½B´¯±i :k¼¯AkM !¨jo« ºA ¬Bµ

/Sv¼¯ K¼íU ¥MB� ° j±{ ²joPw »{±«Ao Swj ³M k½BM »¢ªµ

ð¼¯ ¤BªîA ³M ¬B´] ¬C nj /k½jo£»« pBM Aki º±w ³M ºj°p ³M Bª{

jq¯ »T¯B«A u� oµ :©®�»« ïÀMA Bª{ ³M �« /j±{»« »£k¼wn Bª{ kM °

/<k¯Ajo£pBM yLeBæ ³M An ¬C k½BM Sw°A

»¯Bv� /SwA Äoe Gk½k{ ¨ÀwA �¼ÄC nj BMn k¼¯AkM !¨jo« ºA ¬Bµ>

k®¯A±U»« � ,k¯A³TiAk¯A nB� ³M ,BMn miA ²An nj An j±i ºBµ³½B«ow ³�

³� »dMn ° k®zñM ©Tw ³¯ ° k®®� ©Tw ³¯ /k®¯BTwpBM An j±i ºBµ³½B«ow

° SwA ��Bw ¬±®� A ,SwA±i»« j±i ¬AnBñµkM pA ¨ÀwA pA ¥L� tBLî

</jnAk¯ ³L§B�« �e

nAoÇ� yTwoÇQ jn±Ç« BªÇ{ �¼«poÇw nj ³ñ®½A pA ¬B�¼{ !¨jo« ºA>

pA ,k¼®� º°o¼Q °A pA ða±� n±«A nj o£ A »§° /SwA ³Tz£ k¼«±¯ ,jo¼£

</k½q¼µoPM ¬B�¼{ º°o¼Q pA /jjo£»« k®woi ° »�An Bª{

jAoÇA ° SwA o�Ç� nj �AoÇA pA »{B¯ Äoe ºB´µB« ¥½kLU ° o¼¼�U>

²AoªÇ£ ,¥½kLÇU �Ç½A oÇYA oÇM ,kÇ¯nAkÇ¯ »½B®{C Äoe ºB´µB« BM ³� ºoB�

jjo£ ¤Àe ²B« ¤Bvñ½ ,Äoe ²B« ³� j±{»« WîBM o¼¼�U �½A ° k¯±{»«

An AkÇi ÄoÇe ,¥ªÇî �Ç½A BM ³� k®¯AkM ¬B¯C /j±{ Äoe ²B« o¢½j ¤Bw °

/<k®®�»« Äoe An Aki ¤Àe ° ¤Àe


³� k{BM ºp°n ¬Bw ³M ,¤Bw nj Äoe ° ¤Àe ºB´µB« K¼UoU k½BM>

¶nBªÇ{ /k½oÇC An k¼{n±Çi ° ²BÇ« ° �¼Ç«p ° ¬BªwC p°n ¬C nj k¯°Aki

Äoe ,An ²B« ²jpA°j ¬C pA ²B« nBá ³� SwA ²B« ²jpA°j Aki jq¯ B´µB«

° ³\Çd§A ºl ° ²kíÇ§A ºl :pA k®UnBLÇî ²BÇ« nB´Ça �½A /SwA ²jAj nAo�

/<K]n ²B« ° ,k¯nAj nAo� ©µ ow SzQ ³� öd«

¬BÇ¯C ¬jo£ oM q¼¯ Bª{ /k¯nAj �e Bª{ oM Bª{ ¬B¯p !¨jo« ºA ¬Bµ>

³¯BÇi ³ÇM An »Çv� ,BªÇ{ S½BÇ�n ¬°kM ³� Sv®½A Bª{ �e /k½nAj �e

²jAj ¬lA Bª{ ³M Aki ,Rn±~®½A o¼� nj /k¯±z¯ »ÀiKñUo« ° k¯o½mP¯

�Çe ²An ³ÇM oÇ£ A ° ,k¼ÄBªÇ¯ K½jFU An ¬BÇ¯C ° k¼®Ç� �oU An B´¯C oTvM ³�

¥ÄBÇw° ° k¼®ñ�¼ÇM B´Ç¯C oTvM oM An j±i SLd« ° ��§ ·½Bw ,k®Tz£pBM

</k½pBw ©µAo ³o« n±� ³M An B´¯C »£k¯p

/k¼®� »ñ¼¯ ¬B¯p ³M ³� ©®�»« xnB�w Bª{ ³M �¼«pow �½A nj �«>

BªÇ{ oM »´§A �¼¯A±� BM ° k®Tvµ Bª{ Swj nj »´§A ºB´T¯B«A B´¯C Ao½p

</k¯A²k{ ¤Àe

Bª{ ¬B¼« nj �« /k¼z½k®¼M ° k¼®� S�j �« ¬B®hw nj !¨jo« ºA ¬Bµ>

/k½±{»ªÇ¯ ²Aoª£ k¼¯qM ¡®a B´¯C ³M o£ A ³� nAm£»« nB£jB½ ³M q¼a °j

</SwA �« nBT�£ ° S®w ºo¢½j ° Aki JBT� »ñ½

oÇµ /k¼½BªÇ¯ oÇñ B´Ç¯C ¶nBÇMnj ° k½±®zM Ao« ¬B®hw !¨jo« ºA ¬Bµ>

,o¢½kñ½ BM ¬B´] ¬B¯Bª¦v« ·ªµ ° SwA njAoM o¢½j ¬Bª¦v« BM »¯Bª¦v«

oÇ¢« ,Sv¼Ç¯ ¤ÀÇe »¯Bª¦v« ºAoM ¬B¯Bª¦v« ¤A±«A pA ºq¼a ° k¯njAoM

</k{BM ²jn°C Swj ³M o�Bi K¼� ³M An ¬C ³ñ®½A

ºoL«B¼ÇQ �Ç« pA kíÇM ;k®¯BÇwn ¬BLÄBÇ� ³ÇM ¬Ao�BÇe !¨jo« ºA ¬Bµ>

</Sv¼¯ »T«A ¬B¯Bª¦v« Bª{ pA uQ ° Sv¼¯

kÄBÇî ° ©ÇwAoÇ« ·¼¦Ç� ³� ©®�»« ¨ÀîA p°o«A �« k¼¯AkM !¨jo« ºA>

BªÇ{ �ÀÇ�A ³ÇM An ¬C ¬À�ÇM ,²jB´ÇÇ¯ j±ÇÇi ºBQoÇÇ½p An »¦µBÇÇ] ¬An°j


</©¯Bwn»«

BÇM ³Ç� »§BÇe nj ° joÇ� é�Ç� An j±Çi ¬B®hÇw oL«B¼ÇQ é�±« �½A nj

BÇ´§AnBÇM :S�£ ,jo�»« ²nB{A ¬BªwC ³M (RjB´{ Sz¢¯A) ³MBLw Sz¢¯A

nBT�£ <k´{A © Ø¦§A> nBM ³w �T�£ BM oL«B¼Q uPw /¨k¼¯Bwn AoU ºB´«B¼Q

/k¼¯Bwn ¬B½BQ ³M An j±i

�A nj k¼{n±i »T�° /j±ª¯ ��±U ³�oî nj ©´¯ p°n J°o� BU oL«B¼Q

° kÇ{ nA±Çw j±Çi oTÇ{ oÇM kÇ{ ð½nBÇU »ª� A±µ ° Sz£ ¬B´®Q Jo�«

³M oíz« nj An JBTC ° o\ �±¦� ·¦æB ° ³�§jq« nj An K{ pA »Tªv�

° »¯BMoÇ� ° ²oª]»«n ©ÇwAo« ° k½jo£ »×® ß« nBLvµn ,©µj p°n /joM ow

/k½jo£ ³ñ« pBî [e o¢½j ©wAo« ¨B\¯A ºAoM ,²jAj ¨B\¯A An o¼~�U

o½k� S{m£ow

³ñ« ³� So£ ©¼ª~U^_`ab »«Ao£ oL«B¼Q ° k¼wn ¬B½BQ ³M [e ©wAo«

³Ç� »«B¢®Çµ /k½joÇ£ njBÇæ S�oÇe ¬B«oÇ /k½±Ç£ �oU ³®½k« ¨qî ³M An

·½C BM An °A ° k{ ¤pB¯ ¥¼ÄoL] ,k«C j°o©io½k� �¼«pow ³M ¬A°nB�

©ÇÒ§ Ö¬ßáA Ò° ÒðÙM Òn Ç ß« ÒðÖ¼Ò§ßáA Ò¤ ßq ÔA B« Ö Ù¦ÒM> :³� jAj nAo� JB�i jn±« o½p

¨jo« ³M /²k{ ²jBTwo Aki �o� pA ³� ³`¯C) <³ÒTÒ§Bw ßn ÒS�Ú¦ÒM BªÒ� Ö¥ÒíÖ�ÒU

¨jo«Øo{ pA AoU k¯°Aki ,ºA²k¯Bwo¯ An °A ¨B¼Q ,»®ñ¯ ïÀMA o£ A ° /�� ïÀMA

(/k®�»« ��e

oL«B¼Q ¶k´î ³M An ºo¼�i o«A ¨B\¯A k¯°Aki ³� SwA »� Be ³½C �d§

¬A°nB� ±¦] ³� »¯Bv� /k{ njBæ ��±U n±Twj ,o�¯ �½A pA /SwA ²jnAm£

B´Ç¯C ³ÇM ,k¯j±ÇM ¬A°nBÇ� ¤BLÇ¯j ³Ç� B´Ç¯C ° k¯jBTv½A pBM S�oe pA ,k¯j±M

SîBªÇ] BM An o´� pBª¯ oL«B¼Q /j±M ¨o£ RkzM A±µ o´� S�° /k®Tw±¼Q

·�¯ º°n oM ,k¯j±M ²jp ³¦e °A jo£ S¼íª] ³� »§Be nj uPw /k¯A±i

° k®¦M ºAkæ BM ° So£ nAo� ,k¯j±M ²jAj K¼UoU oT{ pB´] pA ³� ºk®¦M


:k¯A±i o½p bo{ ³M ºA³L�i Bwn

¬BªÇ½A °A ³M ° ©¼L¦�»« ºnB½ °A pA /SwAki |±~h« B®Y ° kªe>

°A ³M j±iSv½B{B¯ ¤BªîA ° j±i ºB´½kM pA /©¼®�»« ¥�±U °A oM ° ©½nAj

³Ç� An u� oµ /Sv¼¯ »½Bª®µAn ° ºjBµ °A q] ³� »½Aki /©½oM»« ²B®Q

q] ³� ©µj»« »µA±£ /j±M kµA±h¯ °A ºAoM ºA²k®®� ²Aoª£ ,j±ª¯ S½Akµ

/<SwA °A oL«B¼Q ° ²k®M kªd« ° ,Sv¼¯ ºj±Lí« °A

pA ° ©½±Ç¢M ð¼ÇL§ An �Çe R±Çîj �Ç« SwA ð½jq¯ !¨jo« ºA ¬Bµ>

oÇñ ³Ça �Ç« ¶nBMnj ;k¼§±Ãv« q¼¯ Bª{ ° ©§±Ãv« �« /¨°oM Bª{ ¬B¼«

B«> :k®T�£ ° k{ k®¦M �½k~U ³M S¼íª] ºAkæ é�±« �½A nj <!?k¼®�»«

Aki /ºj±ª¯y{±� ° ºjAj ¨B\¯A An j±iS§Bwn ±U ³� ©¼µj»« »µA±£

</kµj ð¼¯ xAjBQ An ±U

° SwA »Çñ½ ¬B´Ç] j±LíÇ« ³Ç� k¼µj»Ç« »µA±£ B½C> :j±«o oL«B¼Q

nj ¬Ak½°BÇ] fp°j ° Sz´ÇM ° ;k{BM»Ç« °A oL«B¼ÇQ ° AkÇi ¶k®M kªd«

»ÇµA±£ ° SwA c¼dæ> :k®T�£ »¢ªµ <?Sv¼¯ k½joU ºB] o¢½j ºAow

</©¼µj»«

BªÇ{ ¬B¼Ç« nj ³½BªÇ¯AoÇ£ ° u¼�Ç¯ q¼a °j �« ¨jo«> :j±«o uPw

JBTÇ� »Çñ½ !?k¼½Bª¯»« nBTn �« nB£jB½ °j BM ³¯±¢a ©¼®¼LM / nAm£»«

SwA Bª{ Swj nj ¬C o¢½j �o� ° AkiSwj nj ¬C �o�ð½ ³� Aki

°j �Ç½A ³Ç� ²jAj oLÇi �Ç« ³M k¯°Aki /�« S¼M ¥µA ° RoTî ºo¢½j °

/<k{ k®µA±h¯ Ak] ©µ pA q£oµ ,nB£jB½

oµ ³M ¥ªî nj ° ,k½o¼¢¯ »z¼Q �« RoTî ° ¬Co� oM !¨jo« ºA ¬Bµ>

</k½±{»« �Àµ ³� k½pn±¯ »µBU±� ,°j

oÇ½p ºk¼�w ³� jo� k®¦M nk¯C ° So£ An »¦î Swj ³�d§ �½A nj

/j±ªÇ¯ »oí« ¨jo« ·ªµ ³M An °A ° ,Sz£ ¬B½Bª¯ ¨jo« ºAoM °j oµ ¥�M

:k®T�Ç£ »¢ªµ <?Sv¼� B´¯C j±i pA ¬B®«Æ« oM oUnA°Aqw> :j±«o uPw


º¿±« �« ° ,�« º¿±« Aki> :j±«o oL«B¼Q </k¯oUB¯Aj °A oL«B¼Q ° Aki>

/<¨oUnA°Aqw ° »§°A ¬B{j±i pA B´¯C oM �« ° ©Tvµ ¬B®«Æ«

!Ak¯°Aki /Sw°A º¿±« »¦î ,©½¿±« �« An u� oµ !¨jo« ºA ¬Bµ>

An °A ³Ç� »¯BÇv� ° ;nAkM Sw°j An ¬B¯C ,k¯nAj Sw°j An »¦î ³� »¯Bv�

¬B®ªÇ{j ,�Ç� ºnBÇ½ An »¦Çî ¬AnBÇ½ !B½Aki /nAj �ª{j k¯nAj»« �ª{j

/²kM nAo� �e n±d«An °A ° Bª¯ ¥¼§l ° nA±i An »¦î

:j±«o ²B¢¯C

Ò ±Ò¼ÇÖ§ÒÑA> :jn°C An ³Ç½C �Ç½A ° k½joÇ£ ¤pBÇ¯ »e° ·T{o ¬±®� A ¨jo«>

Ò ÀÇ Öw ßÖ¿A Ô©ÇÔñÒ§ ÔS¼� Òn Ò° »TÒªÖíß¯ Ö©ÔñÖ¼Ò¦Òî ÔSÖª ÒªÖUÒA Ò° Ö©ÔñÒ®½j Ö©ÔñÒ§ ÔS¦Òª� ÒA

° ¨joÇ� ¨BªÇU BªÇ{ oM An Sªí¯ ° ¨j±ª¯ ¥«B� An Bª{ �½j p°o«A) <H®½j

/<(¨jo� JBhT¯A �¼ÄC ³¯B¢½ An ¨ÀwA

An AkÇi> :j°qÇA uPÇw /kÇ{ k®¦M oL«B¼Q o¼LñU ºAkæ é�±« �½A nj

° k¼¯Bwn ¬B½BQ ³M An j±i Sªí¯ ° jo� ¥«B� An j±i �¼ÄC ³� nAq¢wBPw

uPÇw /<Sz£ j±®zi �« pA uQ »¦î »®¼z¯B] ° S½¿° ° S½Bæ° pA

ºA³ª¼Çi oÇ½p nj ³Ç� j±«oÇ »¦Çî ³M ° k«C j°o é�Uo« ·�¯ pA oL«B¼Q

°A ³M ,²jo� ³dB~« »¦î BM ¨ÀwA pnBM ºBµS¼~h{ ° ¬Aow BU ,k®¼z®M

º¿±« An °A ° k®T�£ ð½oLU »¦î ³M �¼h¼{ ,³ªµ pA y¼Q /k®½±£ ð½oLU

/k¯k¯A±i j±i

¬°qA p°n l±�¯ kµB{ ³� ,¨°n k®«°o¼¯ S§°j ³� j±M �Ãª�« oL«B¼Q

° SiAk¯AoM ¬BTvMoî pA An S½j±´½ ,oL«B¼Q ³ñ®½A pA ,SwA »«ÀwA S§°j

SeAnBÇ¯ Shw ,j±ª¯ »«ÀwA S§°j ²k®µj ZBM An ¬B¼d¼v« pA »µ°o£

/k{BM»«

³ÇM /j±ÇM ºkÇ] ²jBÇí§A�± oL«B¼Q o�¯ nj o�i ¤BªTeA ,o�¯ �½A pA

»µBPÇw ,³®½k« ³M j°n° ° �Aj±§A ¹\e pA Sz£pBM pA uQ ,S´] �¼ªµ

oªî ° oñM±MA k®¯B« »wB®{ow jAoA ¬C nj ³� nB~¯A ° �½o]B´« pA ©�®«


,�¼®`ªµ /jAj K¼UoU k®T{Aj S�o{ q¼¯ ////° |B�° kíw ° ²k¼Lî »MA °

Ro\Çµ ³®½kÇ« ³ÇM ¬AoÇ¢½j pA y¼Q ³� ¬Ao]B´« pA ²°o£ ¬C jAj n±Twj

/k®®� S�o{ joL¯ �½A nj »¢ªµ ,k¯j±M ²jo�

j±Çi Swj BÇM ,¬AkµB\Ç« »LµmÇ« RBwBÇveA ð½odU ºAoM oL«B¼Q

ºAoÇM An »wn±Ç¯ ¬A±Ç] ³ñ®Ç½A pA oL«B¼ÇQ /SvM ³«BÇwA ºAoÇÇM »ªÇÇaoÇÇQ

°A Swj oÇ½p An nB~Ç¯A ° �½o]B´« pA »¯B£nqM ° j±ª¯ JBhT¯A »µk¯B«o

:S{Aj o�¯ °j ,jAj nAo�

j±M ²k{³«BwA ³]±T« ³� An »TL¼~« �½o� �½A pA SwA±i Svh¯

BÇM ¡®Ç] nj An xnkÇQ °A AoÇ½p ,joLÇM ¿BÇM An °A S¼~hÇ{ ° k®� ¬AoL]

/j±M ²jAj Swj pA ¬B¼«°n

°S¼~h{ tBwAoM ¨B�« ° nB� ©¼v�U ¬±¯B� SwA±i ¨°j ·]nj nj

q] »îBªT]A ºB´T¼í�±« ° ¨B« ³� k¯BwoM AnBñ{C ° k®� ²k¯p An SB¼§

¤Bw ° �w ²°o£ nj ²B¢`¼µ ° ,kµA±i»ª¯ºo¢½j q¼a ,»¯AjnB� ° S�B¼§

ð½ ºAoM An j±i ,k®Tvµ »¢Tv½B{ ° S�B¼§ ºAnAj ³� »¯B¯A±] BU Sv¼¯

�¼ÇÄC nj k®Ç¯AkÇM ° k¯pBw ²jB«C »îBªT]A �¼¢®w ºB´T¼§±Ãv« ³¦v¦w

BÇM ³¯ jnAj »¯AjnB� ° S�B¼§ BM »ª¼Tv« ·�MAn ,S¼í�±« ° ¨B« ,¨ÀwA

/¤Bw ° �w

nj ,SvM³«BÇwA ºAoÇM An ¡®Ç] ©ÇaoÇQ ³� ºp°n ºAjo ^_`ab oL«B¼Q

ºp°n k®Ça ,ºnBª¼ÇM �Ç½A /jBTÇA Shw jnjow BM ¨E±U k½k{ KU oTvM

/k¼«B\¯A Ro�e ¬C S¦en ³M ¨B\¯Aow ³� S{Aj ³«AjA

,²B£oÇñz§ pA ²BPÇw S�oÇe nj ³Ç� kÇ{ ²BÇ£ C ºnBª¼M ¾B®YA nj oL«B¼Q

º° /k®¯p»« �í� ,³«BwA »µk¯B«o ³M »µ°o£ ° j±{»« »½Bµ»®ñ{nB�

x°j oÇM ºA³§±Çe ³� »§Be nj ,k½jo£ �¼¢ªzi Shw ,¬B½o] �½A pA

BÇM ð½jq¯ pA BU jo� k\v« ¡®µC ,j±M ³TvM ow oM »§BªTwj ° ³TiAk¯A

¬C BM º° /kµj ©¼M �¦hU �½A o�i pA An ¬B¯C ° ;k½±¢M �hw ¬B¯Bª¦v«


Aki ¾B®Y ° kªe ©wAo« ºAjA pA uQ ° So£ nAo� oL®« º¿BM k½k{ KU

:j±«o �¼®a

B½±Ç£ /©TÇeAnBÇ¯ ShÇw ²BPÇw S�oÇe o¼ÇiFU pA �Ç« !¨jo« ºA ¬Bµ>

;k½A²j±z£ jBT¯A ³M ¬BMp ° ²k«C ¬Ao£ Bª{ pA »µ°o£ oM ³«BwA »µk¯B«o

k½p °A nkQ »µk¯B«o pA ÂL� ;jnAk¯ »£pBU Bª{ »`¼Qow ° çAoTîA »§°

©µ ° j±M K~®« �½A ·Tv½B{ °A nkQ ©µ ,k®£±w Aki ³M /k½jo� »«jBT¯A

Sw°j ShÇw An °A �Ç« /SwA ³Tv½B{ ° �½¿ ¨B« �½A ºAoM xk¯po

»ñ¼Ç¯ ³ÇM °A �Çe nj An ¬AoÇ¢½j ° k¼ÄBªÇ¯ »ñ¼Ç¯ °A ¶nBÇMnj !¨joÇÇ« / nAj

/<SwA Bª{ ¬Bñ¼¯ pA °A ,k¼®� xnB�w

¬BªÇµ nj ³Ç� S{Aj ³«BÇwA ²BPÇw S�oÇe ³M nAoæA ºnk� ³M oL«B¼Q

S�oÇe ²jBÇ«C An ³«BÇwA ²BPÇw> :j±«o»Ç« ¬AnBÇ½ ³M »T�° ºnBª¼M oTvM

nj ° k¯±{ Ak] °A ²BPw pA k®TwA±i»« ³� »¯Bv� ³M ,¬C ¤BL¯j ³M <k¼®�

/jBTwo»« S®í§ ,k®¯BªM ³®½k«

,é½j±U ¬A±®î ³M ,nB~¯A ° �½o]B´« ²°o£ ³� k{ KLw B´{nB�w �½A

²BPÇw ³ÇM ° k®®Ç� S�oÇe ³®½kÇ« pA ²A±iB¯ ²A±i ° k®woM oL«B¼Q n±�e

/k¯k¯±¼PMo] ³®½k« ²B£oñz§ nj ,³«BwA

²BPw S�oe RB«k« ©¼�®U ¤±�z« ³«BwA ³� ºp°n ³w °j ¬C nj

° k¼wn»« B´¯C ³M oL«B¼Q é�° S«Bi° ¶nBMnj ³®½k« pA »ÄB´{nAq£ ,j±M

,³L®Ç{°j p°n ³Ç� ¬C BÇU /j±ª¯»Ç« Svw S�oÇe ºAoÇM An ¬BÇ¯C ©¼ª~U

nj An ºj±L´ÇM nBÇYC ° ,k¼Çwn oL«B¼ÇQ n±�Çe ,é½j±U ºAoM ²BPw ¶k¯B«o

/j±ª¯ tBveA °A ¶o´a

²B£oñz§ ³M °A /�� S�oe k~« º±w ³M oUj°p ³a oµ j±«o oL«B¼Q

;j±ÇM ²joÇñ¯ S�oÇe ²BPÇw p±®µ /j±ª¯ njBæ An S�oe ¬B«o ° Sz£pBM

³ÇM ³Ç� »�íM /SwA nB�TeA ¤Be nj oL«B¼Q ³� k¼wn ³®½k« pA »{nAq£

¬±£ B¯±£ �½°B®î ³M An ²BPw S�oe ¨BªU p°n ²jq¯B{ ° k¯j±M ³¯B´M ¤BL¯j


nAoÇ� q½°BTÇwj An oL«B¼Q ¤Be ©¼i° é�° o¢½j nBM ,k¯j±M ³TiAk¯A Kî

An ³®½k« ²An ,²BPw ßjAoA ·ªµ ,B´¯C ¤BL¯j ³M /k®Tz£pBM ³®½k« ³M ° ²jAj

¥ªî ·«B] °A RB¼e ¬B«p nj oL«B¼Q ònqM ¤B«C pA »ñ½ ° k®To£ y¼Q

/k¼{±P¯

é¼�M ¥µAºAoMxpo«C K¦

BÇM ° SoÇ£ An »¦Çî Swj ,joÇ� ºnBª¼ÇM tBÇveA oL«B¼ÇQ ³Ç� ºp°n

³ÇM ° jo� S�oe é¼M ¬BTwoL� º±w ³M k¯j±M º° ¤BL¯j ³M ³� »µ°o£

K¦Ç� é¼ÇM ¥ÇµA ºAoÇM ³Ç� n±Ç«F« AkÇi �o� pA> :S�£ j±i ¬BµAoªµ

° joÇ� ¨ÀÇw n±LÇ� ¥µA oM jB´¯ é¼M ³M ¨B£ ³� »«B¢®µ </©½Bª¯ xpo«C

oÇ½p ³Ç� »¯BÇv� ºA Bª{ oM �« ¨Àw> :j±ª¯ pB�C �¼®a An j±i ¬B®hw

AnA±£ ° x±i Bª{ oM ,k½nAj nAo� ¬C nj ³� »T§Be /k½A³To£ nAo� B´� Bi

ºoÇ¢½j ³ÇM »ñ½ ° ²jn°C º°n ,ð½nBU K{ºBµ²nBQ k®¯B« Bµ³®T� /jBM

³ÇM °n GkíÇM /j±ªÇ¯ xpoÇ«C K¦� é¼M ¥µA ºAoM uPw </SwA ³Tw±¼Q

�Ç« ³M An ¬C nj kTª« »£k¯p ° B¼¯j ºB´\®£ k¼¦� > :S�£ ° jo�cdefg »¦î

,Sz´ÇM ³ÇM ¤±ij ° nB£jn°oQ RB�À« ° ¬C ¬B¼« Ao« ° k¯A³T{Aj ³�oî

c¼Ç]oÇU An Sz´M ³M j°n° ° nB£jn°oQ RB�À« �« »§° ;k¯A³TiBw oØ¼h«

/¨A²jAj

»§° ,S{Aj»Ç« ³�oÇî �Ç« ³M nBLñ½ An ¬Co� ¤Bw oµ ,»e° ·T{o

�« ¥]A ³ñ®½A q] jnAk¯ »T´] ° S{Aj ³�oî �« ³M An ¬C nBM°j ¤Bv«A

</SwA ²k¼wn Ao

g½nbupaºa²k½q£ ^ `ab¨oaol«b¼q»¯b£k¯piaumalard.ac.ir/malardcont/uploads/2018/11/... ·...

Documents