gmyzm & 3 am°³q>mo~a 2020 1 · gmyzm & 3 am ³q>mo~a 2020 date of publication :...

44
1 gmYZm & 3 Am°³Qmo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020

Upload: others

Post on 03-Oct-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

1gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

Page 2: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-20202

Page 3: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

3gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

g§ñWmnH$ g§nmXH$ : gmZo JwéOrDate of issue

3 Am°³Q>mo~a 2020df© 73 / A§H$ - 7

g§nmXH$ :{dZmoX {eagmR

gh¶moJr g§nmXH$ ‘§S>i :A^¶ {Q>iH$

AVwc XoD$iJmdH$a‘Zmoha OmYda{P¶m nQ>oc>

_wIn¥ð> _m§S>Ur> : {Jare ghò~wÕoAjaaMZm : gwaoe ‘mZo

_w{ÐVemoYZ> : {_qcX ~moaH$a

"gmYZm' ho gmám{hH$ ‘mcH$, gmYZm Q´>ñQ>¶m§MogmR>r àH$meH$ ho‘§V ZmB©H$Zdao `m§Zr

‘wÐH$, AmZ§X cmQ>H$a H$m°ån-qàQ> H$ënZmàm. {c.>, 25/1, ¶eJ§Jm B§S>. BñQ>oQ> àm.

{c., dS>Jmd ~w&&, nwUo 411041 `oWoN>mnyZ, gmYZm gmám{hH$, 431 e{Zdma

noR>, nwUo 411030. `oWo à{gÕ Ho$co.Ph. : 020-24451724 /

Mob. : [email protected]

http://weeklysadhana.ingmYZm ‘r{S>¶m g|Q>a (nwñVH$ {dH«$s H|$Ð)

Ph. : 020-24459635dm{f©H$ dJ©Ur :

EH$ dfmªgmR>r : 800 én¶oXmoZ dfmªgmR>r : 1600 én¶oVrZ dfmªgmR>r : 2400 én¶o

dJ©UrMr a¸$‘ amoI qH$dm/‘. Am°. /S>r.S>r. /MoH$ "gmYZm gmám{hH$' ¶m ZmdmZoH$mTy>Z, gmYZm H$m¶m©c¶mH$S>o nmR>dmdr.qH$dm gmYZm gmám{hH$, ~MV ImVo H«$.

60025586634,IFSC MAHB 0000001, ~±H$ Am°’$

‘hmamï>, ~mOramd amoS> emIm, nwUo 30 ¶oWodJ©UrMr a¸$‘ O‘m H$amdr Am{U Zmd, nÎmm,’$moZ Z§. B˶mXr Vnerc gmYZm H$m¶m©c¶mcm

B-‘oc AWdm ’$moZ H$ê$Z H$idmdoV.

(A§H$mVrb gd© N>m¶m{MÌo B§Q>aZoQ>dê$Z gm^ma.A§H$mV ì`º$ Pmcoë`m gd©M _Vm§er g§nmXH$

gh_V AgVrcM Ago Zmhr. )

AZwH«$‘

4 & g§nmXH$s¶{~JaeoVH$è¶m§Zmo,eoVr{df¶rMo AmH$bZ dmT>dm!

6 & H¥$fr {dYo¶Ho$ …eoVH$è¶m§Mo {hV gmYUma H$s ‘mVr H$aUma?a‘oe OmYd

11 & H$m§Xm : BamU Vo bmgbJmdYZ§O¶ gmZn

16 & ñ‘¥{V «§e :J‘mdbobr ñ‘¥Vr AZ² Xþamdbobr ‘mUg§!S>m°. àJVr nmQ>rb

20 & Zdo e¡j{UH$ YmoaU d embo¶ {ejU : 2hf©dY©Z H$S>onyaH$a

25 & ‘hmgÎmoMo naamï´> YmoaU : 1gVre ~mJb

31 & ‘wpñb‘ g˶emoYH$ MiMirMrAY©eVH$s dmQ>Mmb (^mJ 3)AãXþb H$mXa ‘wH$mX‘

37 & Jm§Yr : X B¶g© X°Q> M|ÁS> X dëS>©(1914-1948)A‘a|Ð YZoída

Page 4: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-20204

g§nmXH$s¶

ñWmnʶm g‘Vm em§Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm ˶m§Zm R>odr CËñ’y$V© gmYZm &&

AmR> dfmªnydu gmYZm gmám{hH$mZo "eoVr Am{U eoVH$ar' ¶m {df¶mda {deofm§H$ H$mT>bm hmoVm. Vmo A§H$¶oʶmAmYrÀ¶m ‘{hZm^amV H$mhr dmMH$ AZm¡nMm[aH$ MM}V "¶m doiMm 11 OyZ {deofm§H$ H$emda?' Agm àíZ{dMmaV hmoVo. ˶m§Zm ghOVoZo CÎma XoVmZm "eoVr Am{U eoVH$ar' Agm Cƒma Ho$bm H$s, ˶m§À¶m Mohè¶mdaMr aofmhrhbV Zmhr, Agm Vmo AZw d hmoVm. Am{U åhUyZM ˶m {deofm§H$mÀ¶m g§nmXH$s¶mV Amåhr Agm R>iH$ C„oI Ho$bmhmoVm H$s, "hm A§H$ eoVH$è¶m§gmR>r Zmhr; Á¶m§Mm eoVrer H$Yrhr g§~§Y Ambobm Zmhr qH$dm nydu H$Yr Var Ambm hmoVmnU AmVm am{hbobm Zmhr, ˶m§À¶mgmR>r hm A§H$ Amho!' ˶mhÿZ {deof ho H$s, Vmo A§H$ àH$m{eV Pmë¶mda H$mhr{Xdgm§Zr H$mhr dmMH$m§Zm AZm¡nMm[aH$ MM}V Amåhr {dMmabo, "eoVr Am{U eoVH$ar hm {deofm§H$ dmMbm H$m?'Voìhmhr ˶m§Zr AZoH$m§À¶m Mohè¶mdarb aofm hbVmZm {Xgbr Zmhr; Vmo A§H$ eooVrer g§~§{YV bmoH$m§gmR>r Amho, AgmM˶m§Mm g‘O Agmdm.

¶oWo ‘wÔm Q>rH$m H$aʶmMm ZgyZ, EH$m ‘hÎdmÀ¶m dñVwpñWVrH$S>o bj doYʶmMm Amho. H$maU Vmon¶ªV gmYZmA§H$m§VyZhr eoVr Am{U eoVH$ar ¶m§À¶mdarb boIZ A˶ën à‘mUmV à{gÕ hmoV Ago. Am{U Vgmhr Amnë¶mgmd©O{ZH$ MMm©{dídmV åhUOo {~JaeoVH$ar dJm©Vrb d¡Mm[aH$ dVw©imV eoVr hm {df¶ "Iyn Odi Varhr Iyn Xÿa'(So near yet so far) AgmM hmoVm. ˶mbm H$mhrgm VS>m Jobm Vmo 2006 Z§Va gmV˶mZo AmXiy bmJboë¶m H$O©~mOmareoVH$è¶m§Zr Ho$boë¶m AmË‘h˶m§À¶m ~mVå¶m§‘wio. Am{U AmUIr OmoamMm Y¸$m ~gbm, 2008 ‘ܶo H|$Ð gaH$maZoHo$boë¶m 60 hOma H$moQ>r én¶m§À¶m H$O©‘m’$sÀ¶m KmofUo‘wio. à˶jmV Oar ˶m KmofUobm {~JaeoVr dJm©Zo AmjonKoVbobm Zgbm, Var ˶mV "XmVm Am{U ¶mMH$' Aer H$mhrer mdZm ˶m doir {Z‘m©U Pmbr hmoVr. Vr mdZm gneobMwH$sMr hmoVr åhUyZM, "hr H$O©‘m’$s Zìho, j‘m¶mMZm Amho!' ¶m erf©H$mMo g§nmXH$s¶ S>m°.Za|Ð Xm^mobH$am§Zr {b{hbohmoVo. "Amåhr åhUOo {~JaeoVH$ar/amÁ¶H$˶m© dJm©Zo, Vw‘À¶mH$S>o åhUOo eoVH$ar dJm©H$S>o Xþb©j Ho$bo, Vw‘Mr hoigm§S>Ho$br, åhUyZ Vwåhr Amåhmbm j‘m H$am Am{U ˶m ~Xë¶mV hr 60 hOma H$moQ>r én¶m§Mr ZwH$gmZ^anmB© ¿¶m.' Agm˶m KmofUoMm Iam AW© Amho, Ago ˶m g§nmXH$s¶mMo ‘ܶdVu à{VnmXZ hmoVo.

˶m EHy$UM KQ>ZmH«$‘mbm AmVm EH$ Vn CbQ>bo Amho. gmd©O{ZH$ MMm©{dídmV eoVr d eoVH$ar ¶m {df¶mbm~è¶mn¡H$s ñWmZ {‘iy bmJbo Amho. ˶m {df¶mdarb ~mVå¶m d boI ¶m§Mmhr dmMH$ VwbZoZo ~amM OmñV dmT>bobmAmho. Am{U AWm©VM gmYZmVyZhr ˶m {df¶mdarb boIZ VwbZoZo A{YH$ dmT>bobo AgyZ, ˶mMm dmMH$hr dmT>VmoAmho. nU Varhr, {~JaeoVH$ar dJm©Mo eoVr{df¶rMo AmH$bZ AmOhr AJXrM dadaMo Am{U VH$bmXÿ åhUmdo AgoMAmho. Vo A{YH$m{YH$ à‘mUmV dmT>{dʶmMr JaO H$Yr Zìho BVH$s dmT>bobr Amho!

‘ybV: ‘Zwî¶ hm EH$ àmUr Amho Am{U ˶mZo Amnë¶m ~wÕrÀ¶m Omoamda gä¶Vm (Civilization) Am{U g§ñH¥$Vr

{~JaeoVH$è¶m§Zmo, eoVr{df¶rMo AmH$bZ dmT>dm!

Page 5: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

5gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

(Culture) {dH${gV Ho$br Amho. Ago ‘mZbo OmVo H$s, ‘mZdr {dH$mgm§À¶m Q>ß߶m§V gdmªV ‘hÎdmMm emoY bmJbmVmo eoVrMm, åhUOo ‘mUyg eoVr H$ê$ bmJbm Am{U ‘J Iè¶m AWm©Zo g§ñH¥$VrMm CËH$f© hmoD$ bmJbm. EdT>oM ZmhrVa, XmoZ XeH$m§nydu Zdo ghòH$ gwê$ Pmbo Voìhm Pmboë¶m EH$m gd}jU/Aä¶mgmZwgma "Iam gwIr ‘mUyg H$moUAgVmo' ¶m àíZmMo CÎma Ago nwT>o Ambo hmoVo H$s, "Á¶mÀ¶m ‘mbH$sMm eoVrMm VwH$S>m AgVmo, ˶mV Vmo am~Vmo,gO©ZerbVm XmIdVmo Am{U ˶m ~imda AmZ§XmZo JwOamV H$ê$ eH$Vmo, ˶mMo gwI gdm}Îm‘ XOm©Mo AgVo.' dadanm{hbo Va hm {ZîH$f© nQ>m¶bm OS> OmB©b. nU ‘mUyg Am{U {ZgJ©, n¶m©daU, eoVr, Zd{Z{‘©Vr, g¥OZerbVm¶m§À¶mVrb JhZ ZmVog§~§Y {dMmanyd©H$ Vnmgbo Va ¶m {ZîH$fm©da gh‘Vr hmoD$ eH$Vo. Am{U Vgohr "CÎm‘ eoVr,‘ܶ‘ ì¶mnma, H${Zð> ZmoH$ar' Ago nydu åhQ>bo Om¶Mo, ˶mMm ^mdmW© Var doJim Agm H$m¶ hmoVm?

Va ‘wÔm Agm H$s, gdm©{YH$ gwI {OWo AgʶmMr e³¶Vm Amho, ˶m eoVrMr d eoVH$è¶m§Mr AdñWm H$erAmho? darb åhU AmVm H$mb~mø Pmbobr {XgV Zmhr H$m? ZmoH$arZo eoVrMr OmJm KoVbobr Zmhr H$m¶? ˶mVhr,gaH$mar ZmoH$ar hrM gwImMr Jwé{H$„r ‘mZbr OmV Zmhr H$m¶? AݶWm, eoVr hmM à‘wI ì¶dgm¶ Agboë¶m Am{UamOH$maUmVrb nwT>marnU AÚmn {Q>H$dyZ Agboë¶m ‘amR>m g‘mOmZo, {ejU d gaH$mar ZmoH$ar ¶m‘ܶo AmajUmgmR>rBVH$s/A yVnyd© EH$OyQ> XmIdbr AgVr H$m¶?

Va Aem ¶m eoVrÀ¶m g§X^m©Vrb AmH$bZ dmT>dm¶Mo Agob Va {ÌñVar¶ {dMma H$amdm bmJVmo. à˶j eoVrd eoVH$ar ¶m§Mr pñWVr-JVr hm EH$ ñVa Pmbm. XoemÀ¶m AW©H$maUmV eoVrMo ñWmZ H$m¶ hm Xþgam ñVa. Am{UeoVH$è¶m§À¶m ZmdmImbr Oo amOH$maU MmbVo Vmo {Vgam ñVa Amho. dñVwV: ¶m {VÝhr ñVam§da Aä¶mg/{dMma H$ê$ZVo ‘m§S>Umè¶m§Mr d ˶mà‘mUo à˶j H$m‘ H$aUmè¶m§Mr g§»¶m A{YH$ Agm¶bm hdr. nU XþX£d Ago H$s, darbn¡H$sH$moU˶m Var EH$mM ñVamMm {dMma àm‘w»¶mZo H$ê$Z, eoVr d eoVH$ar ¶m {df¶mMr ‘m§S>Ur A{YH$m{YH$ à‘mUmVhmoVmZm {XgVo. ˶m‘wio {~JaeoVH$ar dJm©À¶m ˶m g§X^m©Vrb AmH$bZmbm ‘¶m©Xm nS>VmV. AWm©V Agm gå¶H$ dmg‘J« Aä¶mg d AmH$bZ Z§Va AmH$mambm ¶oD$ eH$Vo, AmYr ˶m à˶oH$ ñVamMo ñdV§Ì AmH$bZ hmoUo Amdí¶H$AgVo.

Page 6: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-20206

n{hbm ñVa eoVr d eoVH$ar ¶m§Mr pñWVr-JVr. ¶m ñVamMo BVHo$ VwH$S>o AmhoV H$s, ˶mMo nwaogo Am¶m‘ bjmV¶oUo AdKS> OmVo. bhmZ, ‘ܶ‘, lr‘§V eoVH$ar Aer T>mo~i dJ©dmar H$aVm ¶oVo. H$moaS>dmhÿ d ~mJm¶Vr Aer dJ©dmarHo$br OmVo. {nH$m§À¶m Ag§»¶ àH$mam§Zwgma, ˶mVrb CËnmXZm§Zwgma {H$˶oH$ àH$maMr dJ©dmar Ho$br OmVo. nU Varhr^ademMr Am{U ~o adí¶mMr eoVr Ago XmoZ àH$ma CaVmVM.

eoVrgmR>rÀ¶m nm¶m yV gw{dYm hm ‘wÔm ‘J nwT>o ¶oVmo Am{U {VWo eoVrMo AW©H$maU hm Xþgam ñVa à~i y{‘H$m~OmdVmZm {XgVmo. gaH$maZo {H$Vr Jw§VdUyH$ H$am¶Mr Am{U eoVH$è¶m§Zr {H$Vr d H$moUVr Jw§VdUyH$ H$am¶Mr hm àíZZoh‘rM O{Q>b am{hbobm Amho. n[aUm‘, Aݶ KQ>H$ ~mOybm R>odbo Var XmoZ àíZ CaVmV. EH$ åhUOo- Xoembm qH$dmamÁ¶mbm H$moU˶m eoVr‘mbmMr {H$Vr JaO Amho ho R>adʶmMm A{YH$ma? Xþgam- eoVr‘mbmMr IaoXr d ˶m§À¶m Xam§Mo{Z¶‘Z H$aʶmMm A{YH$ma. J§‘V åhUOo ¶mVrb n{hbm A{YH$ma gaH$ma ñdV:H$S>o KoV Zmhr, Xþgam A{YH$ma ‘mÌn[apñWVrZwgma d ‘Z ‘mZob Vgm dmH$dbm OmVmo.

Am{U BWoM eoVrÀ¶m ZmdmImbr MmbUmao amOH$maU hm {Vgam ñVa CJ‘ nmdVmo. eoVr‘mbmMr emgH$s¶ IaoXr,H$mhr eoV‘mbm§Zm {H$‘mZ AmYma yV qH$‘V ho XmoZ ‘moR>o KQ>H$ ~mOybm R>odbo Var, eoV‘mbmÀ¶m Am¶mV-{Z¶m©Vrg§X^m©Vrb YmoaUo hm gdm©{YH$ H$irMm ‘wÔm ~ZVmo. Am{U hr YmoaUo R>adVmZm àemgH$s¶ A{YH$mar d gÎmmYmarnj ¶m§Mo AY©dQ> AmH$bZ hm ‘wÔm ~mOybm R>odbm Var, {~JaeoVH$ar dJm©Mo (eoVr‘mb IaoXr‘wio {Z‘m©U hmoUmao){hVg§~§Y ˶m§À¶m {ZU©¶à{H«$¶oV à~i y{‘H$m ~OmdVmZm {XgVmV. Am{U åhUyZ, {~JaeoVH$ar dJm©Zo {ÌñVar¶ {dMmaH$ê$Z eoVr d eoVH$ar ¶m§À¶m g§X^m©Vrb ñdV:Mo AmH$bZ dmT>dm¶bm hdo.

¶mnbrH$S>o OmD$Z Á¶mbm gdm©{YH$ ‘hÎdmMm "amï´>r¶ àíZ' åhUyZ Kmo{fV H$aVm ¶oB©b Aer EH$ g‘ñ¶m åhUOoV¶ma eoVr‘mb dm¶m OmʶmMm! V¶ma Pmbobr d eoVmVyZ ~mhoa Ambobr ’$io d ^mOrnmbm eoVH$è¶m§À¶m KamV,ì¶mnmè¶m§À¶m Vmã¶mV Am{U gaH$mar JmoXm‘mV H$‘r-A{YH$ à‘mUmV dm¶m OmVmV. maVmVrb Vo à‘mU Amho Vã~b30 Vo 35 Q> o$. Am{U H$S>Ymݶo d BVa CËnmXZo (bdH$a Z gS>Umar, {H$S>Umar) darb VrZ Q>ß߶m§da dm¶m OmʶmMoà‘mU Amho 12 Vo 15 Q> o$. ho AmH$S>o Q> o$dmarÀ¶m mfoV H$‘r ÌmgXm¶H$ dmQ>Vrb, nU bjmdYr Q>Zm§Mo eoVr‘mbmMoAmH$S>o nm{hbo Am{U ‘J dm¶m OmUmè¶m eoVr‘mbmMo à‘mU ZOaog‘moa AmUbo Va S>moio {dñ’$mê$Z OmVmV. ~hþVm§eàJV XoemV hoM XmoZ AmH$S>o {H$Vr Var H$‘r AmhoV. ’$io d ^mOrnmbm dm¶m OmʶmMo VoWrb à‘mU 10 Vo 12 Q> o$Am{U H$S>Ymݶo d VËg‘ eoV‘mb dm¶m OmʶmMo à‘mU 3 Vo 5 Q> o$ Ago Amho. åhUyZ maVmZo eoVr‘mb dm¶m OmVmohr H«$‘m§H$ EH$Mr amï´>r¶ g‘ñ¶m Kmo{fV H$ê$Z, {H$‘mZ EdT>çm EH$m ~m~VrV Var àJV Xoem§À¶m ~amo~arbm ¶m¶MoR>adbo Va?

Va H$m¶ hmoB©b? eoVH$è¶m§Zm A{V[aº$ CËnÞ (AWm©V Varhr EHy$U IMm©À¶m ‘mZmZo H$‘rM) {‘iob, XoemVrbAÞgwajoMm àíZ VwbZoZo gwb^ hmoB©b, {Z¶m©VrV dmT> hmoD$Z naH$s¶ J§JmOirV ^a nS>ob. Am{U AmUIr Ago ~aoMH$mhr! nU ho H$am¶Mo åhUOo {edYZwî¶ nobdʶmgmaIoM Amho. ‘wimV eoVH$è¶m§H$S>o, ì¶mnmè¶m§H$S>o Am{U gaH$maXa~mar eoVr‘mb gmR>dʶmgmR>r JmoXm‘m§Mo Agbobo H$‘mbrMo AnwaonU, dmhVyH$ d {dVaU gmIir H$‘Hw$dV AgUo,Aݶ nm¶m yV gw{dYm§Mm A^md AgUo BVHo$ gmao AS>Wio nma H$amdo bmJVrb. ˶mgmR>r gd© AmKmS>çm§§da àM§S> ‘moR>rd XrK©H$min¶ªV Jw§VdUyH$ H$amdr bmJob. Ver Jw§VdUyH$ ì¶{º$JV d gm‘y{hH$, gaH$mar d ImOJr B˶mXr gd©ñVam§dê$Z H$am¶Mr Agob Va {ejUmnmgyZ g§ajUmn¶ªVÀ¶m AZoH${dY joÌm§Vrb AW©H$maU H$go Owidm¶Mo, AgoàíZ {Z‘m©U hmoVmV. Am{U AWm©VM, ˶m à˶oH$ joÌmVhr AgoM AdmT>ì¶ àíZ "Am' H$ê$Z C o AmhoV.

Agmo, Va eoVr d eoVH$ar ¶m {df¶mH$S>o nmhʶmMo {~JaeoVH$ar dJmªMo AmH$bZ gmV˶mZo gwYmaV am{hbo nm{hOo.H$maU àemgZmda, ‘mܶ‘m§da Am{U gÎmmYmè¶m§da ¶m {~JaeoVH$ar dJm©Mm daMî‘m gmV˶mZo MT>m am{hbobm Amho.

Page 7: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

7gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

H|$Ð gaH$maZo g§gXoV Am{U g§gXo~mhoa hmoV Agboë¶m{damoYmbm Z Ow‘mZVm VrZ H¥$fr {dYo¶Ho$ nwT>o aoQ>br. ~mOmag{‘˶m§Mr EH$m{YH$maemhr g§nwï>mV AmUUmao "H¥$frCËnmXZ ì¶mnma Am{U dm{UÁ¶ (àmoËgmhZ Am{U gw{dYm){dYo¶H$', H§$ÌmQ>r eoVrer g§~§{YV "eoVH$ar (gj‘rH$aUAm{U g§ajU) qH$‘V h‘r d H¥$fr godm H$ama {dYo¶H$'Am{U "A˶mdí¶H$ dñVy (gwYmaUm) {dYo¶H$' ¶m§Mm ˶mVg‘mdoe Amho. ¶mdê$Z gܶm amOH$s¶ aUH§$XZ ‘mOboAmho. ¶m {dYo¶H$m§~Ôb XmoZ Q>moH$mÀ¶m à{V{H«$¶m C‘Q>ë¶m."eoVH$è¶m§Mr nmaV§Í¶mVyZ gwQ>H$m H$aUmao H«$m§{VH$maH$nmD$b' Aer g‘W©H$m§Mr y{‘H$m Amho, Va hr {dYo¶Ho$eoVH$è¶m§Mo ݶmæ¶ g§ajU {hamdyZ KoD$Z ˶m§À¶m emofUmMm‘mJ© àeñV H$aV Agë¶mMm {damoYH$m§Mm Amjon Amho.gm§àVH$mir H$moU˶mhr KQ>Zm, ‘wÔm, y{‘Ho$da EH$ VaH$mimM qH$dm ‘J ’$º$ nm§T>am Agm {e¸$m ‘maʶmMr nÕVê$T> Pmbr AgVmZm ¶m {dYo¶H$m§~m~V Vr"eoVH$ar{hVmMr' AmhoV H$s "eoVH$ar{damoYr', AerH$mir-nm§T>ar dJ©dmar H$aUo H$R>rU Pmë¶mZo ^ë¶m-^ë¶m§Mr JmoMr Pmbr Amho.

gÎmmYmar njmÀ¶m Y«wdrH$aUmÀ¶m Ioir‘wio gaH$maÀ¶my{‘Ho$bm {damoY H$aUmao AmnmoAmn amï´>Ðmohr R>aVmV. VmoM

gmnim H¥$fr {dYo¶H$m§À¶m ~m~VrVhr aMbm Jobm. hr{dYo¶Ho$ ~mOmagwYmaUm H$aUmar Am{U ~mOmaì¶dñWmIwbr H$aUmar Agë¶mZo Oo ¶m {dYo¶H$m§Zm {damoY H$aVAmhoV, Vo eoVH$è¶m§Zm bwQ>Umè¶m Xbmbm§Mo g‘W©H$AmhoV- Agm nbQ>dma gÎmmnjmH$Sy>Z Pmbm. ¶m{dYo¶H$m§Zm {damoY åhUOo eoVH$è¶m§À¶m ñdmV§Í¶mbm{damoY, Aer A{Vgwb^ ‘m§S>Ur Ho$br OmV Amho. na§VwgaH$maMm A§V:ñW hoVy eoVH$ar{hVmMm Zìho, VaeoVH$è¶m§Zm ZmS>ʶmMm Amho, {dYo¶H$m§À¶m Vn{ebmVAZoH$ nmMa ‘maë¶m‘wio Iè¶m ~mOmagwYmaUm§Mr dmQ>qMMmoir hmoUma Amho, ho {MÌ Ë¶mnwT>o PmH$moiyZ Jobo.˶m‘wio {dYo¶H$m§Zm {damoY H$amdm Va eoVH$ar{damoYrR>adbo OmVo Am{U g‘W©Z H$amdo Va gaH$maÀ¶m XþQ>ßnry{‘Ho$bm ~i {‘iyZ ˶mMm AO|S>m nwT>o aoQ>bm OmVmo, Aer

H¥$fr {dYo¶Ho$ … eoVH$è¶m§Mo {hVgmYUma H$s ‘mVr H$aUma?

‘hÎdmÀ¶m {dYo¶H$m§da gdªH$f MMm©,{dMma{d{Z‘¶, g§dmX ¶m ‘mJm©VyZ ‘V¡Š¶

{Z‘m©U H$aʶmgmR>r amOH$s¶ nmVirda à¶ËZhmoUo JaOoMo hmoVo. Amnë¶m à{V‘oÀ¶m ào‘mVAgboë¶m ‘moXr gaH$maZo ˶mbm ’$mQ>m XoV

Zoh‘rà‘mUo YS>mHo$~mO nÕVrZo Am{UY¸$mV§ÌmZo {ZU©¶ aoQy>Z ZoʶmMm ‘mJ© {ZdS>bm.

370 H$b‘, {Q>nb VbmH$, gwYm[aVZmJ[aH$Ëd H$m¶Xm, amï>r¶ bmoH$g§»¶m Zm|XUr,

ZmoQ>m~§Xr, OrEgQ>r, bm°H$S>mD$Z ¶m§gma»¶m‘hÎdmÀ¶m {ZU©¶m§~Ôb Adb§~bobr aUZrVrM

¶m doirhr dmnabr. H|$ÐmZo amÁ¶ gaH$mam§erMMm© H$aʶmMo Q>mibo. à‘wI amOH$s¶ nj

Am{U eoVH$ar g§KQ>Zm§Zm {dœmgmV KoVbo Zmhr.Am§XmobH$m§er MMm© Ho$br Zmhr. gaH$maÀ¶m

KmB©‘wio g§gXoVhr MM}gmR>r nwaogm doiM{‘imbm Zmhr. dmñV{dH$ g§nyU© Xoemda XÿaJm‘r

n[aUm‘ H$aUmao {df¶ ‘mJu bmdʶmgmR>rgh‘VrMo amOH$maU H$aʶmbm em°Q>©H$Q> Zmhr,

na§Vw Za|Ð ‘moXtMm Vmo AmdmH$mM Zmhr.

{M{H$Ëgm

a‘oe OmYd

Page 8: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-20208

JmoMr Pmbr Amho.¶m {dYo¶H$m§Mr Zmdo Am{U ^mfm nm{hbr, Va

eoVH$è¶m§À¶m ‘mZoda Joë¶m {H$˶oH$ dfmªnmgyZ AgboboOmoIS> gaH$ma Xÿa H$ê$ nmhV Amho, Ago àW‘Xe©Zr dmQy>eH$Vo. na§Vw ¶m {dYo¶H$m§Vrb Vnerb, ÌwQ>r, AY©dQ> OmJmAm{U gaH$maÀ¶m hoVy~Ôb Agbobm g§e¶, gaH$maÀ¶mH$WZr d H$aUrVbm ’$aH$, A§‘b~OmdUrÀ¶m ‘mJm©VrbH$ƒo Xþdo bjmV KoVbo, Va gaH$maMm Moham Am{U ‘wIdQ>mdoJdoJim Agë¶mMo ñnï> hmoVo.

H|$Ð gaH$ma ¶m {dYo¶H$m§À¶m AmSy>Z eoVH$è¶m§Mo {H$‘mZAmYma yV {H$‘VtMo (E‘Egnr-h‘r^md) g§ajU H$mTy>ZKoUma Agë¶mÀ¶m mdZoZo Omoa Yabm Amho. VgoM ~mOmag{‘˶m§Mr ì¶dñWm ‘moS>rV H$mTy>Z ImgJr, H$m°nm}aoQ>‘ºo$Xmar {Z‘m©U H$aʶmMm gaH$maMm S>md Agë¶mMmAmamon hmoV Amho. ˶m‘wio ¶m {dYo¶H$m§Zm Xoe^a {damoY hmoVAmho. {deofV… n§Om~, h[a¶mUm, CÎma àXoe, Vob§JUm ¶oWoAm§XmobZmMm Omoa A{YH$ Amho.

eaX OmoeràUrV eoVH$ar g§KQ>Zm, eaX OmoetÀ¶m{dMmam§Zm ‘mZUmè¶m g§KQ>Zm d H$m¶©H$V} ¶m {dYo¶H$m§À¶m~mOyZo AmhoV. eoVH$è¶m§À¶m nm¶m§Vë¶m ~oS>çm VmoSy>ZQ>mH$ʶmÀ¶m ˶m§À¶m d¡Mm[aH$ y{‘Ho$er gwg§JV Aer hr{dYo¶Ho$ Agë¶mMm ˶m§Mm g‘O Agë¶mZo ˶m§Zr ¶m{dYo¶H$m§Zm {Z…g§{X½Y nmqR>~m {Xbm Amho. na§VwXoe^amVrb ~hþVm§e eoVH$ar g§KQ>Zm ¶m {dYo¶H$m§À¶m{damoYmV AmhoV. ñdm{^‘mZr eoVH$ar g§KQ>ZoMo Aܶj amOyeoÅ>tMr y{‘H$m Zoh‘rà‘mUo Vù¶mV-‘ù¶mV Amho. S>mì¶mnjm§Mm Am{U ˶m§À¶m eoVH$ar g§KQ>Zm§Mm {dYo¶H$m§Zm{damoY Amho. H$m±J«og, amï´>dmXr, AH$mbr Xb, Am‘ AmX‘rnj, H$å¶w{ZñQ> d ~hþVm§e àmXo{eH$ nj {dYo¶H$m§À¶m{damoYmV AmhoV. {edgoZoZo bmoH$g oV {dYo¶H$m§Zm nmqR>~m{Xbm Am{U amÁ¶g oV {damoY Ho$bm.

{dYo¶H$m§Vrb VaVwXr d Amjon¶m {dYo¶H$m§Vrb VaVwXr Am{U ˶mda {damoYH$m§Mo

Amjon ¶m§Mm WmoS>Š¶mV AmT>mdm KoD$.H¥$fr CËnmXZ ì¶mnma Am{U dm{UÁ¶ (àmoËgmhZ

Am{U gw{dYm) {dYo¶H$ …¶m {dYo¶H$mV ~mOma g{‘˶m§À¶m Amdmam~mhoa

eoVr‘mbmMr IaoXr-{dH«$s H$aʶmMo ñdmV§Í¶ XoʶmV AmboAgyZ ˶m‘wio ~mOma g{‘˶m§Mr ‘ºo$Xmar g§nwï>mV ¶oB©b.

eoVr‘mbmÀ¶m Am§VaamÁ¶r¶ Am{U amÁ¶m§VJ©V ì¶mnmambmàmoËgmhZ {‘iob, Agm gaH$maMm Xmdm Amho.

~mOma g{‘VrÀ¶m Amdmam~mhoa IaoXrgmR>r {H$‘mZAmYma yV qH$‘VrMo ~§YZ Zmhr. ~mOma g{‘Vrbm gog{‘iUma Zgë¶mZo ˶m Am{W©H$ ÑîQ>çm AS>MUrV ¶oVrb.ImgJr ì¶mnmè¶m§H$Sy>Z eoVH$è¶m§Mr ’$gdUyH$ Pmë¶mg˶m {damoYmV XmX ‘mJUo H$R>rU Amho, Ago {damoYH$m§MoAmjon AmhoV.

eoVH$ar (gj‘rH$aU Am{U g§ajU) qH$‘V h‘rd H¥$fr godm H$ama {dYo¶H$ …

H¥$fr ì¶dgm¶ ’$åg©, à{H«$¶m CÚmoOH$, {Z¶m©VXma,KmD$H$ IaoXrXma, ‘moR>o [aQ>obg© ¶m§Zm eoVr‘mb IaoXrgmR>rWoQ> eoVH$è¶m§~amo~a H$ama H$aVm ¶oB©b. nañnag§‘VrZo XaR>adbm OmB©b. eoVH$è¶m§Zm AmYw{ZH$ V§ÌkmZ CnbãYhmoB©b. Aën yYmaH$ eoVH$è¶m§Zm ’$m¶Xm hmoB©b. EImÚm{nH$mÀ¶m bmJdS>rnyduM H$mT>UrZ§Va {H$Vr Xa {‘iob,¶mMr EH$ àH$mao h‘r {‘iob, Agm gaH$maMm Xmdm Amho.

~S>çm H$m°nm}aoQ> H§$nݶm§À¶m VwbZoV eoVH$è¶m§Mrgm¡Xmeº$s VwQ>nw§Or AgVo, ˶m‘wio ¶m H$amamV H§$nݶm§Mr~mOy daMT> amhʶmMr ^rVr Amho. eoVr‘mbmÀ¶m~mOmanoR>oV ‘moR>o IaoXrXma d {Z¶m©VXmam§Mr ‘ºo$Xmar {Z‘m©UhmoʶmMm YmoH$m Amho. bhmZ eoVH$è¶m§Mr g§»¶m ‘moR>rAgë¶mZo ~S>çm H§$nݶm ˶m§À¶mer ì¶dhma H$aʶmgAZwËgwH$ AgVrb, Ago {damoYH$m§Mo Amjon AmhoV.

A˶mdí¶H$ dñVy (gwYmaUm) {dYo¶H$ …A˶mdí¶H$ dñVy H$m¶ÚmVyZ V¥UYmݶo, H$S>Ymݶo,

Vob{~¶m, ImÚ Vob, H$m§Xm d ~Q>mQ>m dJiʶmMr gwYmaUm‘m§S>ʶmV Ambr Amho, ˶m‘wio eoVH$è¶m§Mm bm^ hmoB©b.VgoM eoVrjoÌmV naH$s¶ WoQ> Jw§VdUyH$ AmH¥$ï> hmoB©b, AgmgaH$maMm Xmdm Amho.

~S>çm H§$nݶm, ì¶mnmar ¶m§Zm gmR>o~mOr H$aʶmgmR>r‘moH$io amZ {‘iob, Agm {damoYH$m§Mm Amjon Amho. H$m§Xm{Z¶m©V~§XrMm AZw d nmhVm, ¶m H$m¶ÚmÀ¶mA§‘b~OmdUrgmR>r gaH$ma {H$VnV àm‘m{UH$ amhUma,¶m~Ôb e§H$m Amho.

n§Om~, h[a¶mUmV OmoaXma {damoYn§Om~, h[a¶mUm ¶oWo {dYo¶H$m§À¶m {damoYmV amZ noQ>bo

Amho, H$maU ¶m {dYo¶H$m§À¶m AmSy>Z h‘r^mdmZo hmoUmargaH$mar IaoXr aÔ~mVb H$aʶmMm gaH$maMm S>md

Page 9: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

9gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

Agë¶mMr mdZm Amho. gܶm h‘r^mdmZo Jhÿ d Vm§Xÿi ¶mXmoZM {nH$m§Mr ‘moR>r d {Z¶{‘V IaoXr hmoVo. Vr ~§X PmbrVa n§Om~, h[a¶mUmMo H¥$fr AW©H$maU Am{UamOH$maUmVhr ‘moR>r CbWmnmbW hmoB©b. OmQ> eoVH$aràm‘w»¶mZo AH$mbr XbmH$S>o, qhXÿ AmS>Vo ~hþVm§e H$ê$Z^mOnH$S>o Am{U X{bV d BVa KQ>H$ H$m±J«ogH$S>o- AerH$mhr dfmªnydun¶ªV {VWë¶m gm‘m{OH$ AmYmam§Mr T>mo~i{d^mJUr hmoVr. XoemVrb AÞYmݶmMr Q>§MmB© Xÿa H$aʶmVn§Om~Zo h[aV H«$m§VrÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ AVwbZr¶ ¶moJXmZ{Xbo. XoemÀ¶m AÞgwajoMm ^mJ åhUyZ ^mV d JìhmMrh‘r^mdmZo gaH$mar IaoXr gwê$ Ho$br. ˶m H$mimMr Vr JaOhmoVr, nU AmVm {MÌ ~Xbbo Amho. AmVm A{V[aº$CËnmXZmMr pñWVr AgyZ IaoXrMm Am{W©H$ ma gaH$mabmnobdʶmÀ¶m nbrH$S>o Jobm Amho; na§Vw ¶m àýmMrYwg‘wgir hmVmiUr Ho$ë¶mg AZoH$ gm‘m{OH$, Am{W©H$Am{U amOH$s¶ àýhr {Z‘m©U hmoVrb.

gaH$maZo H$mhr ‘{hݶm§nydu AܶmXoe AmUbm,VoìhmnmgyZM n§Om~-h[a¶mUmV OmoaXma {damoY gwê$ Pmbm.n§Om~‘ܶo Va VoWrb eoVH$ar g§KQ>Zm Am{U gÎmmYmarH$m±J«og {dYo¶H$m§À¶m {damoYmV CVaë¶mZo VoWrb {damoYr njAH$mbr Xb EH$Q>m nS>bm. H|$ÐmV gÎmoV gh^mJr Agë¶mZo˶m§Mr JmoMr Pmbr. AIoa ‘moR>r amOH$s¶ qH$‘V ‘moOmdrbmJʶmÀ¶m rVrZo AH$mbr XbmÀ¶m Zo˶m ha{g‘aVH$m¡a~mXb ¶m§Zr {dYo¶H$mÀ¶m {ZfoYmW© H|$Ðr¶ ‘§{ÌnXmMmamOrZm‘m {Xbm. ˶m‘wio hr {dYo¶Ho$ eoVH$ar{damoYrAgë¶mMm g§Xoe amï´>r¶ ñVamda Jobm.

h‘r^mdmMm noMem§VmHw$‘ma g{‘VrZo {Xboë¶m 2015 ‘Yrb

AhdmbmZwgma, XoemVë¶m ’$º$ 6 Q> o$ eoVH$è¶m§Zmh‘r^mdmMm ’$m¶Xm {‘iVmo. H$maU mV Am{U Jhÿ gmoSy>ZBVa {nH$m§Mr ’$maer IaoXrM H|$Ð gaH$ma H$aV Zmhr. n.~§Jmb Am{U CÎma àXoe‘ܶo {‘iyZ XoemVrb 27 Q> o$ mVCËnmXZ hmoVo. na§Vw H¥${f‘yë¶ d qH$‘V Am¶moJmÀ¶mAhdmbmZwgma n.~§Jmb‘Yrb 7.3 Q> o$ Am{U CÎmaàXoemVrb Ho$di 3.6 Q> o$ ^mV CËnmXH$m§Zm h‘r^mdIaoXrMm ’$m¶Xm hmoVmo. n§Om~‘ܶo ‘mÌ 95 Q>³³¶m§hÿZA{YH$, Va h[a¶mUmV Odinmg 70 Q> o$ mV CËnmXH$m§Zm’$m¶Xm hmoVmo. (˶m‘wio ¶m XmoZ amÁ¶m§VM {dYo¶H$m§Zm ‘moR>m{damoY Amho.) H|$Ð gaH$ma em§VmHw$‘ma g{‘VrÀ¶m

AhdmbmMm gmoB©ñH$a AW© bmdyZ h‘r^mdmMr ì¶dñWmaÔ~mVb H$aʶmÀ¶m V¶marV Agë¶mMm Amamon hmoV Amho.dmñV{dH$ gaH$maÀ¶m ~moQ>Mo߶m y{‘Ho$‘wio h‘r^md ho"EŠgnm¶ar S>oQ> g§nbobo Am¡fY' åhUyZ Cabo Amho. ¶mdaCnm¶ åhUyZ nrH$nÕVr ~XbʶmgmR>r àmoËgmhZ {Xbonm{hOo. Vob{~¶m, H$S>Ymݶmgma»¶m {nH$m§Zm h‘r^mdmMm’$m¶Xm {‘iV Zgob, Va ˶m§À¶mgmR>r gaH$maZo n¶m©¶rCnm¶¶moOZm H$am¶bm hdr. ˶m Ñï>rZo àYmZ‘§Ìr AÞXmVmAm¶g§ajU A{^¶mZ (nrE‘-Amem) 2018 ‘ܶo Kmo{fVH$aʶmV Ambo. na§Vw ˶mgmR>rÀ¶m AW©g§H$ënr¶ VaVwXtVgmV˶mZo H$nmV gwê$ Amho; VgoM ‘§Oya {ZYrhr IM© Ho$bmOmV Zmhr.

WmoS>Š¶mV, h‘r^mdmMo Km|JS>o Amnë¶m Jù¶mVyZPQ>Hy$Z Q>mH$ʶmgmR>r ¶m H$m¶Úm§À¶m ZWrVyZ Vra ‘maʶmMmgaH$maMm AmQ>m{nQ>m {XgVmo Amho.

gaH$mabm gh‘VrMo dmdS>o‘hÎdmÀ¶m {dYo¶H$m§da gdªH$f MMm©, {dMma{d{Z‘¶,

g§dmX ¶m ‘mJm©VyZ ‘V¡Š¶ {Z‘m©U H$aʶmgmR>r amOH$s¶nmVirda à¶ËZ hmoUo JaOoMo hmoVo. na§Vw Amnë¶m à{V‘oÀ¶mào‘mV Agboë¶m ‘moXr gaH$maZo ˶mbm ’$mQ>m XoVZoh‘rà‘mUo YS>mHo$~mO nÕVrZo Am{U Y¸$mV§ÌmZo {ZU©¶aoQy>Z ZoʶmMm ‘mJ© {ZdS>bm. 370 H$b‘, {Q´>nb VbmH$,gwYm[aV ZmJ[aH$Ëd H$m¶Xm, amï´>r¶ bmoH$g§»¶m Zm|XUr,ZmoQ>m~§Xr, OrEgQ>r, bm°H$S>mD$Z ¶m§gma»¶m ‘hÎdmÀ¶m{ZU©¶m§~Ôb Adb§~bobr aUZrVrM ¶m doirhr dmnaʶmVAmbr. H|$ÐmZo amÁ¶ gaH$mam§er MMm© H$aʶmMo Q>mibo.à‘wI amOH$s¶ nj Am{U eoVH$ar g§KQ>Zm§Zm {dœmgmVKoVbo Zmhr. Am§XmobH$m§er MMm© Ho$br Zmhr. gaH$maÀ¶mKmB©‘wio g§gXoVhr MM}gmR>r nwaogm doiM {‘imbm Zmhr.dmñV{dH$, g§nyU© Xoemda XÿaJm‘r n[aUm‘ H$aUmao {df¶‘mJu bmdʶmgmR>r gh‘VrMo amOH$maU H$aʶmbm em°Q>©H$Q>Zmhr, na§Vw Za|Ð ‘moXtMm Vmo AmdmH$mM Zmhr. bmoH$Vm§{ÌH$nÕVrZo {ZU©¶à{H«$¶m am~{dʶmMo ˶m§Zm dmdS>o Amho.

eoVr hm amÁ¶gyMrVbm {df¶ Amho. amÁ¶m§Mr gh‘VrZgob, Va eoVr H$m¶Úm§Mr A§‘b~OmdUr H$er hmoUma?~mOma g{‘˶m§Mr ‘ºo$Xmar ‘moSy>Z H$mT>ʶmgmR>r H|$ÐgaH$maZo 2002 ‘ܶoM ‘m°S>ob A°ŠQ> AmUbm hmoVm.‘Z‘mohZqgJ gaH$maZo 2006 ‘ܶo Vmo Xoe^a bmJyH$aʶmgmR>r nwT>mH$ma KoVbm, na§Vw ˶mMr A§‘b~OmdUr

Page 10: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202010

AmOVmJm¶V aIS>br Amho. H$mhr amÁ¶m§Zr AOyZ Vmo bmJyHo$bobm Zmhr, Va ‘hmamï´>mgh H$mhr amÁ¶m§Zr Vmo AY©dQ>ñdê$nmV am~dbm.

O~m~Xmar PQ>H$ʶmMm à¶ËZeoVH$è¶m§Mo emofU Wm§~dm¶Mo Agob Va gܶmÀ¶m

~mOmaì¶dñWoV gwYmaUm H$amdrM bmJob. ˶m Ñï>rZo Zì¶m{dYo¶H$m§Mo VÎdV… ñdmJVM H$am¶bm hdo; na§Vw ¶m{dYo¶H$m§Vrb ÌwQ>r d H$ÀÀ¶m ~mOy Am{U gaH$maÀ¶m hoVy dàm‘m{UH$nUm~Ôb e§H$m hmgwÕm VodT>çmM H$miOrMm{df¶ Amho.

eoVH$è¶m§Zm bwQ>Umè¶m ~mOma g{‘˶m§Mr ‘ºo$Xmarg§ndUo Amdí¶H$M Amho; na§Vw ¶m ì¶dñWoVrb XmofgwYmê$Z ˶m§Zm ImgJr joÌmÀ¶m ñnY}V CVadʶmMr Ñï>rhdr. ~mOma g{‘˶m§Mm H$ma^ma éimda AmUʶmgmR>rnwaogo H$m¶Xoera A{YH$ma gaH$maH$S>o AmhoV, na§Vw{hVg§~§Yr KQ>H$m§À¶m X~mdmbm ~ir nSy>Z ˶m§MrA§‘b~OmdUr hmoV Zmhr. ~mOma g{‘˶m§Mr ‘ºo$Xmarg§ndUo ¶mMm AW© ~mOma g{‘˶m§Mr g§aMZmM ‘moS>rVH$mT>Uo Zìho. Va ˶m§Zm gj‘ ~ZdyZ ImgJr ñnY©H$m§À¶mVmoS>rg VmoS> ì¶dhma H$aʶmg ^mJ nmS>m¶bm hdo. ~mOmag{‘˶m§Zm ñnYm© {Z‘m©U Pmbr VaM ˶m§Mm H$ma^magwYmaob. ~mOmamV ImgJr IaoXrXma hdoV, Vem ~mOmag{‘˶mhr hì¶mV, AݶWm ~mOmag{‘˶m§MrEH$m{YH$maemhr g§nyZ ImgJr joÌmMo dM©ñd {Z‘m©UhmoB©b. eoVH$ar AmJrVyZ ’w$’$mQ>çmV gmnS>Vrb.

~mOma g{‘˶m§À¶m ~mhoa eoVr‘mb {dH$ʶmMr ‘w måhUOo gmo߶m mfoV {Z¶‘Z‘wº$s. ‘hmamï´>mV mOn gÎmodaAgVmZm ’$io-^mOrnmbm {Z¶‘Z‘wº$ H$aʶmV Ambm,na§Vw ˶mgmR>r n¶m©¶r ì¶dñWm C^maʶmMr O~m~XmargaH$maZo PQ>Hy$Z Q>mH$ë¶mZo {Z¶‘Z‘wº$s H$mJXmdaMam{hbr. ‘hmamï´>mV ’$gbobr hr {Z¶‘Z‘wº$s Zì¶mH$m¶ÚmÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ Xoe^a bmJy Ho$br OmUma Amho.~mOma g{‘VrÀ¶m ~mhoa eoV‘mbmMr àVdmar, Xa, dOZH$moU d H$go {Z{üV H$aUma, ‘mbmMr gmR>dU Hw$R>oH$am¶Mr, eoVH$è¶m§Zm {‘iUmar qH$‘V H$er {Z{üVH$am¶Mr, Vr a¸$‘ eoVH$è¶m§Zm R>amdrH$ H$mimV AXmH$aʶmMr O~m~Xmar H$moUmda, eoVH$è¶m§Mr ’$gdUyH$Pmë¶mg ˶mbm Ëd[aV ݶm¶ H$gm {‘idyZ Úm¶Mm,¶mg§X^m©V ì¶mdhm[aH$ d à^mdr ¶§ÌUm H$er C^r

H$am¶Mr- ¶m gmè¶mMr O~m~Xmar H|$Ð gaH$maZo PQ>Hy$ZQ>mH$br Amho. ImgJr ~mOmanoR> C^mam¶bm H$m°nm}aoQ>H§$nݶm H$m nwT>o ¶oV ZmhrV, eoVrjoÌmV ImgJrJw§VdUwH$sVrb AS>Wio H$moUVo, ¶m àým§da VmoS>Jo Z H$mT>VmHo$di H$m¶Xo H$aʶmZo H$m¶ gmܶ hmoUma?

H§$ÌmQ>r eoVrÀ¶m ~m~VrV H$mhr AZw d dmB©Q>Agë¶m‘wio eoVH$è¶m§À¶m ‘ZmV ^rVr Amho. H§$ÌmQ>reoVrgmR>rÀ¶m AQ>r-eVu R>adVmZm eoVH$ar Am{U H$m°nm}aoQ>¶m XmoÝhr KQ>H$m§Mo {hV Onbo OmB©b, Aer ì¶dñWm hdr.A˶mdí¶H$ dñVy H$m¶ÚmVyZ eoVr‘mb dJiVmZm gaH$maZoXþîH$mi d AgmYmaU qH$‘VdmT>rMr T>mb nwT>o H$ê$Zà˶jmV Yyi’o$H$M Ho$br Amho. AndmXmË‘H$qH$‘VdmT>rMo {ZH$f BVHo$ hmñ¶mñnX AmhoV H$s, ˶m‘wioH$m§Úmgma»¶m {nH$mV Xa VrZ ‘{hݶm§Zr AerAndmXmË‘H$ pñWVr n¡Xm hmoD$ eH$Vo Am{U gaH$ma‘Z‘mZr nÕVrZo Ho$ìhmhr hm H$m¶Xm nwÝhm bmJy H$ê$ eH$Vo.

¶m {VÝhr {dYo¶H$m§Vrb ÌwQ>r, A§‘b~OmdUr Am{Un¶m©¶r ì¶dñWm C^maʶm~m~V AZoH$ àý AZwÎm[aVAmhoV. ˶m‘wio ¶m {dYo¶H$m§~Ôb eoVH$ar{damoYr H$seoVH$ar{hVmMo Ago H$mù¶m-nm§T>è¶m a§JmV {MÌ a§JdUoMwH$sMo R>aob.

{damoYmMr OmVHw$ir Hw$R>br?dmñV{dH$, ¶m H$m¶Úm§‘wio EoaUrda Ambobm {df¶

A˶§V Jw§VmJw§VrMm Amho. à˶oH$ amÁ¶mV n[apñWVr doJirAmho. {edm¶ H|$Ð gaH$maMr {Z¶V gm’$ Zmhr. ˶mMoXmIdm¶Mo Am{U Im¶Mo XmV doJio AmhoV. (CXm.H$m§ÚmbmA˶mdí¶H$ dñVy H$m¶ÚmVyZ dJiUo ho XmIdm¶Mo XmVAm{U H$m§ÚmdaMr {Z¶m©V~§Xr ho Im¶Mo XmV.) eharJ«mhH$m§Mo bm§JwbMmbZ H$aʶmgmR>r eoVr‘mbmMo ^mdnmS>ʶmMr {Z¶V gaH$maZo ~Xbbr Zmhr, Va ¶m H$m¶Úm§Mm’$magm Cn¶moJ hmoUma Zmhr. H$m§ÚmMr {Z¶m©V~§Xr ho ˶mMoVmOo CXmhaU.

¶m H$m¶Úm§‘mJÀ¶m VmpÎdH$ y{‘Ho$bm ‘mPo g‘W©ZAmho; na§Vw gaH$maMr {Z¶V, hoVy Am{U H$m¶©nÕVr nmhVm¶m VmpÎdH$ Jmä¶mbm ZI bmJë¶mMo {XgVo. ˶m‘wiogaH$ma "OmUrdnyd©H$ H$aV Agboë¶m AY©dQ> à¶ËZm§‘wio'¶m ~mOmagwYmaUm§Mm (‘mH}$Q> [a’$m°åg©) AmË‘mM ‘mabmOmUma Amho. ˶m‘wio gaH$ma eoVH$è¶m§Zm ñdmV§Í¶ {‘idyZ (n¥ð> 24 nhm

Page 11: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

11gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

^maVmMr AW©ì¶dñWm H¥${fjoÌmda Adb§~yZ Amho.gZ 2011 À¶m OZJUZoZwgma AmOhr maVmVrb 52. 7Q> o$ ZmJ[aH$ CnOr{dHo$gmR>r eoVr ì¶dgm¶ H$aVmV.Am¡Úmo{JH$ {dH$mg hmoV Agbm Var ˶mMr JVr g§W Amho.˶m‘wio 121 H$moQ>tÀ¶m XoemVrb Odinmg 60 H$moQ>rOZVm eoVr ¶m joÌmer à˶j-Aà˶j {ZJ{S>V Amho.eoVr hm ì¶dgm¶ H$aUmam EdT>m ‘moR>m OZg‘wXm¶OJmVrb Aݶ XoemV Zmhr. ˶mV ^maVmVrb ^m¡Jmo{bH${d{dYVm nmhVm, EH$mM nÕVrZo eoVr Ho$br OmV Zmhr.

{nH$m§À¶m ‘emJVrnmgyZ ~mOmanoR>m§n¶ªV ¶m g§nyU©joÌm§V {d{dYVm {XgyZ ¶oVo. åhUOo CÎma maVmV Ogm Jhÿ{nH$dbm OmVmo, Vgm X{jU maVmV {nH$dbm OmV Zmhr.AWm©V ˶mgmR>r ˶m-˶m {nH$m§Zm nyaH$ R>aUmè¶m^m¡Jmo{bH$ n[apñWVr‘wio ˶mV {d{dYVm Ambobr Amho.˶m‘wioM Va CÎma ^maVmV Jhÿ ‘moR>çm à‘mUmV KoVbmOmVmo, Va X{jU ^maVmV ^mVmMr eoVr ‘moR>çm à‘mUmdaHo$br OmVo. VgoM ‘ܶ ^maVmV D$g ¶m ZJXr {nH$mbmàmYmݶH«$‘ {Xbm OmVmo. eoVrjoÌmMr ñWi-H$mi-gmnoj~XbV OmUmar hr d¡{eîQ>ço åhUVm ¶oVrb.

^maVmV KoVë¶m OmUmè¶m {nH$m§‘ܶo Iarn, aã~rAm{U CÝhmir Aer VrZ h§Jm‘ AmhoV. ˶mV doJdoJir{nHo$ KoVbr OmVmV. ¶m {VÝhr h§Jm‘m§V Am{W©H$ ÑîQçmZJXr {nHo$ åhUOo H$mnyg, D$g Am{U H$m§Xm AmXr {nH$m§MoCËnmXZ KoVbo OmVo. mOrnmë¶mMm {dMma H$aVm H$m§Xm hoà‘wI Ago nrH$ Amho. ˶mbm Ogo H¥${fjoÌmV ‘hÎd AmhoVgoM amOH$s¶, gm‘m{OH$ Am{U ^m¡Jmo{bH$ ñVamda{deof ‘hÎd Amho. nU hm H$m§Xm Zo‘H$m Amho Hw$R>bm, Vo ¶mnmœ© y‘rda OmUyZ KoUo JaOoMo Amho.

"H$m§Xm-‘wim-^mOr&AdKr {dR>m~mB© ‘mPr&' AgmH$m§ÚmMm C„oI g§V gmdVm§À¶m ^{º$JrVmV gmnS>Vmo. VaH$Yr "S>moŠ¶mV H$m¶ H$m§Xo-~Q>mQ>o abo AmhoV H$m?' AgmdmH²$àMma X¡Z§{XZ Am¶wî¶mV Hw$R>o Var EoH$m¶bm {‘iVmo.H$m§Úm~Ôb ‘hmË‘m Jm§YrOtMo 1936 ‘Yrb EH$ dmŠ¶bjmV ¿¶mdo bmJob. Jm§YrOr åhUVmV, ""‘bm ‘m{hVrZmhr H$s, ¶m Xoem‘Yrb Jar~ 춺$s H$m§Xm-bgUm{edm¶

H$m§Xm :BamU Vo bmgbJmd

BamUnmgyZ H$m§ÚmMm B{Vhmg gwê$ hmoVmo. ‘mÌ˶mMm dV©‘mZ hm Am{e¶m I§S>mbm ‘ܶdVu

R>odVmo. ˶m‘wio H$m§ÚmMm Aä¶mg H$aVmZm MrZAgmo dm ^maV- ¶m Xoem§Zm H|$ÐñWmZr R>odmdo

bmJVo. ^maVmVrb ^mOrnmë¶mV H$m§XmCËnmXZmMo à‘mU 6 Q> o$ Amho. AmhmamnmgyZ

amOH$maUmn¶ªV Am{U g§Vgm{h˶mnmgyZñdmV§Í¶ Midirn¶ªV H$m§ÚmMm g§X © Ambm

Amho; eoVH$ar Am{U eoVr BV³¶m gr{‘VAWm©Zo Vmo ¶oV Zmhr, Va ì¶mnH$ AWm©Zo ˶mMmC„oI gmnS>Vmo. I§S>, Xoe, amÁ¶ Am{U {OëhmAem Mmahr Q>ß߶m§da H$m§ÚmMm Aä¶mg H$aVmZm

¶m {nH$mbm {‘imbobo ñWmZ bjmV ¿¶mdobmJVo. ‘hmamï>mVrb eoVH$ardJ© H$m§XmnrH$

KoVmo, ˶m‘wio ˶mda A{YH$ g§emoYZ hmoʶmMrJaO Amho Am{U ˶mM {XeoZo H$mhr g§ñWm

H$m‘XoIrb H$aV AmhoV.

H$m§ÚmMr H¡${’$¶V : 1

YZ§O¶ gmZn

Page 12: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202012

H$er amhÿ eHo$b? H$maU H$m§Xm ho J[a~m§Mo mH$ar~amo~aMoAÞ Amho.'' ¶mVyZ H$m§ÚmMo ‘hÎd AYmoaopIV hmoVo."A‘o[aHo$V {gpìhb dm°a' (1860-1864) MmbyAgVmZm g§¶wº$ ’$m¡Om§Mm à‘wI Agbobm OZab ¶w{b{ggJ«±Q>Zo ¶wÕIm˶mbm V§~r {Xbr hmoVr H$s- H$m§ÚmMm nwadR>mËd[aV Pmbm Zmhr, Va ‘r ’$m¡Om§Zm AmJoHy$M H$aʶmMmAmXoe XoUma Zmhr. ho CXmhaU XoʶmMo H$maU åhUOo,H$m§Xm {H$Vr ~hþAm¶m‘r Amho, ho ¶mVyZ ghO g‘OyZ¶oB©b. ˶mMo H$maU H$m§Xm hm EH$‘od ^mOrnmbm Amho,Á¶mbm ñd¶§nmH$KamV ’$maM ‘hÎd {Xbo OmVo. H$m§ÚmZohr˶mMo ñd¶§nmH$KamVbo ñWmZ A~m{YV R>odbo Amho, åhUyZImZnmZmÀ¶m gd¶rV ˶mMo daMo ñWmZ Amho.

H$m§ÚmMm àmMrZ g§X © 5,000 hOma dfmªnyduBamU‘ܶo AmT>iVmo, Ago Aä¶mgH$m§Mo ‘V Amho. maVmVH$m§ÚmMm C„oI Bgdr gZ 300 nmgyZ AmT>iVmo.Y‘©J«§WmV, {ebmboImV Am{U gm{h˶mV hm H$m§ÚmMmC„oI AmT>iVmo. ‘mÌ ¶m~m~V g§emoYH$m§‘ܶo EH$dmŠ¶VmZmhr. ˶mM~amo~a H$m§Xm hm nyd}H$S>rb Xoem§VyZ n{ü‘oH$S>oJobm, H$s n{ü‘oH$Sy>Z nyd}H$S>o Ambm- ¶m~m~V {Z{üVgm§JUo H$R>rU Amho. ˶m‘wio H$m§ÚmMm emoY H$Yr bmJbmhohr {Z{üV gm§JVm ¶oV Zmhr. doJdoJù¶m mfm§V H$m§ÚmbmdoJdoJir Zmdo AmhoV. H$m§Úmbm B§J«OrV "Amo{Z¶Z'(Onion) Ago åhUVmV. qhXrV "߶mO', Va b±{Q>Z‘ܶo˶mbm "C{ZAmo' (Unio) Ago åhUVmV. Am{U 'AlliumCepa' ˶mMo emór¶ Zmd Amho. H$m§ÚmMo Zmd Aem àH$maoà˶oH$ ^mfoV ~XbV OmVo.

H$m§Xm hm ^mOrnmbm ¶m dJm©V ¶oVmo. ^mOrnmë¶mMoAmhmamV Ogo ‘hÎd Amho, VgoM H$m§ÚmMo Amho. H$m§Xm hmX¡Z§{XZ dmnamV Agbobm nXmW© Agë¶m‘wio AmhmamV˶mbm ‘hÎd Agë¶mMo AmhmaVÁk gm§JVmV. emH$mhmarVgoM ‘m§gmhmar bmoH$m§‘ܶo AmhmamV H$m§ÚmMm dmna XaamoOHo$bm OmVmo. H$moqe~ra, MQ>Ur Am{U H$m§ÚmnmgyZ~Zdbobm ‘gmbm VgoM Ho$-Mn Am{U gm°g ¶m‘ܶooH$m§ÚmMm dmna Ho$bm OmVmo. H$m§ÚmMr nmdS>a Am{UH$m§ÚmMo C o H$mn qH$dm MH$m˶m H$ê$Z ˶m dmidyZ df© admnaVm ¶oVmV.

H$m§Úm‘ܶo "~' Am{U "H$' OrdZgÎdo, H$m~m}hm¶So>Q>²g,àmo{Q>Ýg VgoM ’$m°ñ’$ag, H°$pëe¶‘ Am{U bmoh hr I{ZOoAgVmV. H$m§Úmbm ¶oUmar CJ«Vm d {VIQ>nUm hm "A{bb

àmo{nb S>m¶gë’$mB©S>' ¶m hdoV CSy>Z OmUmè¶m VobH$Q>nXmWm©‘wio ¶oVmo. H$m§Úmbm bmb a§J hm "A±Wmogm¶ZrZ' ¶ma§Jm‘wio ¶oVmo. H$m§ÚmMo Am¡fYr JwUY‘© AmhoV. H$m§XmCÎmoOH$, MoVZmX AgyZ ˶mV JmoS>, Am§~Q>, {VIQ>, H$S>dQ>Am{U VwaQ> Ago nmM {Za{Zamio ñdmX AmhoV.

{nÎm Am{U dmVem‘H$ åhUyZ H$m§ÚmMm dmna Ho$bmOmVmo. WH$dm, ‘aJi, Cî‘mKmV Am{U aº$dm{hݶm§darbXmof ¶m {dH$mam§da H$m§Xm A˶§V JwUH$mar Amho. AgoAä¶mgH$ S>m°. {d. gw. ~mdñH$a åhUVmV. AmhmamVrb‘hÎdm‘wio H$m§Úmbm {deof ‘hÎd {Xbo OmVo. H$m§XmMdrgmR>r Im„m OmVmo, VgoM Mdr‘wio ˶mMm ‘gmë¶mVdmna Ho$bm OmVmo. ^maVr¶ AÞnXmW© H$m§Úm{edm¶ nyU©hmoD$ eH$V Zmhr, Ago åhQ>bo Va dmdJo R>aUma Zmhr.˶m‘wio {VÝhr F$V§yV maVr¶ bmoH$m§À¶m AmhmamV H$m§ÚmbmñWmZ Agë¶mMo {XgVo.

‘mÌ Ago Agbo Var O¡Z, ‘madmS>r, d¡îUd ¶m§gmaIogm‘m{OH$ g‘yh H$m§Úmbm dÁ¶© ‘mZVmV. H$maU H$m§Xm hmH§$X Amho. O{‘ZrÀ¶m Imbr ˶mMr dmT> hmoV AgVo. ˶mVgyú‘ Ord ‘moR>çm à‘mUmV AgVmV. åhUyZO{‘ZrImbrb H§$X ImD$ Z¶oV, H$maU ˶mVyZ gyú‘ OrdgodZmV ¶oD$ eH$VmV, Ago øm g‘yhmVrb bmoH$ gm§JVmV.n[aUm‘r, ho gm‘m{OH$ g‘yh H$m§Úmbm dÁ¶© ‘mZVmV.A{O~mVM H$m§Xm Z ImUmè¶m bmoH$m§‘ܶo "~'OrdZgÎdmMr H$‘VaVm AZoH$Xm {XgyZ ¶oVo, Ago S>m°.ImZgm§JVmV.

H$m§Úm‘ܶo EHy$U 23 nmofU‘yë¶o AmhoV. à˶oH$s 100J«°‘ H$m§ÚmV {H$Vr nmofU‘yë¶ AgVo, ¶mMr AmH$S>odmarnwT>rbà‘mUo- EH$m ‘moR>çm H$m§Úm‘ܶo 86. 6 J«°‘ BVHo$AmЩVoMo à‘mU AgVo, Va bhmZ H$m§ÚmV hoM à‘mU 84.3 J«°‘ à‘mU AgVo. dmidboë¶m H$m§ÚmV hoM à‘mU 4.6J«°‘ BVHo$ AgVo. àmo{Q>ZMo à‘mU ‘moR>çmV H$m§ÚmV 1.2J«°‘, bhmZ H$m§ÚmV 1.8 J«°‘. Va dmidboë¶m H$m§ÚmV10.6 J«°‘ BVHo$ AgVo. H$m§ÚmVbm pñZ½Ym§e bhmZ Am{U‘moR>çm AmH$mamÀ¶m H$m§ÚmV gmaImM åhUOo 0.1 J«°‘BVH$m AgVmo. dmidboë¶m H$m§ÚmV ˶mMo à‘mU 0.8 J«°‘hmoVo. H$m~m}hm¶So>Q²>gMo à‘mU ‘moR>çm, bhmZ Am{Udmidboë¶m H$m§ÚmV AZwH«$‘o 11.1 J«°‘, 12.6 J«°‘Am{U 74.1 J«°‘ BVHo$ AgVo. H°$pëe¶‘Mo à‘mU ‘moR>çmH$m§ÚmV 46.09 {‘{bJ«°‘, bhmZ H$m§ÚmV 40 {‘{bJ«°‘ Va

Page 13: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

13gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

dmidboë¶m H$m§ÚmV 300 {‘br J«°‘ Amho. "pìhQ>m{‘Zgr' ‘moR>çm H$m§ÚmV 11 {‘{bJ«°‘, bhmZ H$m§ÚmV 2{‘{bJ«°‘ Va dmidboë¶m H$m§ÚmV 147 {‘{bJ«°‘ AgVo.’$m°ñ’$agMo à‘mU ‘moR>çm H$m§ÚmV 50. 60 {‘{bJ«°‘,bhmZ H$m§ÚmV 60 {‘{bJ«°‘ Va dmidboë¶m H$m§ÚmV 290{‘{bJ«°‘ AgVo. ˶mM~amo~a EZOu, {‘Zaëg, ’$m¶~a,bmoh, ’$m°{bH$ A±{gS>, ‘°¾o{e¶‘, gmo{S>¶‘, nmoQ>°{e¶‘,H$m°na Am{U qPH$ AmXr KQ>H$m§Mo à‘mU H$m§Úm‘ܶo AgVo.100 J«°‘‘ܶo H$emMr ‘mÌm OmñV qH$dm H$‘r Amho,¶mdê$Z H$m§ÚmMo AmhmamVrb ‘hÎd AYmoaopIV hmoVo.

H$m§Xm ho nrH$ da åhQ>ë¶mà‘mUo Hw$Ry>Z Ambo Vo {Z{üVgm§JUo H$R>rU Amho. H$m§ÚmMr OJ^amV EHy$U bmJdS>43. 64 bmI hoŠQ>ada Amho, Va EHy$U CËnmXZ 863.44 bmI Q>Z BVHo$ Amho. ¶m joÌmMm Am{U CËnmXZmMm{dMma H$aVm, hoŠQ>ar 19. 79 Q>Z BVH$m H$m§Xm {nH$dbmOmVmo. ˶m‘wio EdT>çm ‘moR>çm à‘mUmVë¶m CËnmXZmÀ¶mOmoamda hr yH$ ^mJdbr OmVo. gܶm H$m§Xm {nH$dUmè¶m

bmgbJmd, ~gd§V qnniJmd, {gÞa,gQ>mUm, BJVnwar, Mm§XdS>, ¶odbm, ‘Z‘mS>Am{U C‘amUm B˶mXr ^mJmV H$m§Xm KoVbm

OmVmo. nyd© Am{e¶m‘ܶo Zm{eH$ ho ‘moR>o H|$ÐAmho. ˶m‘wio Zm{eH$À¶m ‘mbmbm

Am§Vaamï>r¶ nmVirda AmoiI àmá PmbobrAmho. ¶mÀ¶m n[aUm‘r, H$m§XmjoÌmMm C^m-AmS>dm {dñVma ‘hmamï>mVhr Pmbm Amho.

AbrH$S>À¶m H$mimV ImZXoem~amo~a‘amR>dmS>m, n{ü‘ ‘hmamï>, {dX^m©V

H$m§ÚmMr bmJdS> hmoD$ bmJbr. H$m§Xm hoZJXr nrH$ VrZ ‘{hݶm§V H$mT>Urbm ¶oVo,˶m‘wio eoVH$è¶m§Mm ¶m {nH$mH$S>o AmoT>m

AgVmo. åhUOo H$m§Xm ho H$‘r IMm©V, H$‘rH$mimV ^aKmog CËnÞ {‘idyZ XoUmao ZJXrnrH$ Amho, Agm g‘O eoVH$è¶m§‘ܶo Amho.

Page 14: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202014

amï´>m§V MrZ àW‘ H«$‘m§H$mda Amho, Va Xþgè¶m H«$‘m§H$mda^maV Amho. EHy$U bmJdS>rImbrb joÌmMr AmH$S>odmarnmhVm Ago {XgVo H$s, joÌ H$‘r nU CËnÞ OmñV AerpñWVr MrZMr Amho.

2011-12 À¶m "E{nS>m' AhdmbmZwgma MrZ‘ܶo930.21 hOma hoŠQ>ada H$m§Xm KoVbm Jobm, Va ^maVmV1,064.00 hOma hoŠQ>ada KoVbm Jobm. dmñV{dH$nmhVm, ^maVmMo bmJdS>rImbrb joÌ MrZnojm OmñVAmho, Varhr MrZ‘ܶo 20,507.76 Q>Zm§Mo CËnmXZ PmbohmoVo. Va maVmV 15,118.00 Q>Z H$m§ÚmMo CËnmXZ PmbohmoVo. MrZMr CËnmXZj‘Vm ^maVmnojm A{YH$ Amho, hoAmH$S>odmardê$Z {XgyZ ¶oVo.

OJ^amV H$m§Xm {nH$dUmar MrZ, maV, ¶yEgE, B{Oá,BamU, a{e¶m, Q>H$s©, ~m§JbmXoe, nm{H$ñVmZ Am{UZoXab±S> hr Xhm amï´>o AmhoV. H$m§ÚmÀ¶m joÌmMm C^m-AmS>dm {dñVma Pmbobm Agbm Var, Am{e¶mVrb XmoZamï´>m§‘ܶo- åhUOo MrZ Am{U ^maV ¶m amï´>m§V H$m§ÚmMonrH$ ‘moR>çm à‘mUmV KoVbo OmVo. ¶m XmoÝhr amï´>m§V {‘iyZ47 Q> o$ H$m§Xm CËnm{XV hmoVmo.

^maVmV Xa dfu VrZ à‘wI h§Jm‘m§‘ܶo H$m§Xm ho nrH$KoVbo OmVo. Iarn (Owb¡-Am°ŠQ>mo~a), am§JS>m (Am°JñQ>-{S>g|~a) Va aã~r ({S>g|~a Vo E{àb) Aem à‘wI VrZh§Jm‘m§V H$m§ÚmMo nrH$ KoVbo OmVo. ˶m‘ܶo 70 Q> o$ nrH$aã~r h§Jm‘mV KoVbo OmVo. ˶mZ§Va I[anmV 20 Q> o$, Vaam§JS>m 10 Q> o$ joÌmda KoVbo OmVo. ¶mdê$Z ho ñnï> hmoVoH$s, ^maVmVrb H$m§Xm CËnmXH$ eoVH$ar {VÝhr h§Jm‘m§VH$m§ÚmMo nrH$ KoVmV. n[aUm‘r, XoemV ‘w~bH$ à‘mUmdaH$m§ÚmMo CËnmXZ hmoVo. ^maVmV EHy$U 13 bmI hoŠQ>adaH$m§Xm AgyZ ˶mVyZ {ZKUmao CËnmXZ ho à{Vdfu 232bmI Q>Z BVHo$ Amho.

CËnmXZmMo AmH$S>o bmImV Agbo Var, maVmV 15 Vo17 bmI Q>Z H$m§Xm EH$m ‘{hݶmMr yH$ ^mJdy eH$Vmo.¶mà‘mUo Odinmg 180 bmI Q>Z BVH$m H$m§Xm Xa dfu^maVmbm bmJVmo. ˶mnojm OmñV hmoUmam H$m§Xm ~mhoa XoemV{Z¶m©V Ho$bm OmVmo. maVmVrb ‘hmamï´>, H$Zm©Q>H$, JwOamV,Am§Y« àXoe, ‘ܶ àXoe Am{U {~hma ¶m amÁ¶m§V àm‘w»¶mZoH$m§ÚmMo nrH$ KoVbo OmVo. "amï´>r¶ ~mJm¶Vr ~moS>©'À¶m‘m{hVrZwgma ‘hmamï´> 38 Q> o$, ‘ܶ àXoe 15 Q> o$,H$Zm©Q>H$ 12. 85 Q> o$, {~hma 5. 34 Q> o$ Am{U amOñWmZ

4. 29 Q> o$ BVH$m dmQ>m ¶m amÁ¶m§Mm Amho. {deof åhUOo‘hmamï´> ˶mV gdm©{YH$ CËnmXZ KoUmao amÁ¶ Amho. ¶m‘wionwT>rb ^mJmV ‘hmamï´>H|${ÐV H$m§Xm CËnmXH$ eoVH$è¶m§À¶mpñWVrMm WmoS>Š¶mV AmT>dm KoVbm Amho.

‘hmamï´> ho eoVrÀ¶m ~m~VrV àJV amÁ¶ Amho.amÁ¶mVrb 5 bmI hoŠQ>ada 88 bmI Q>Z H$m§ÚmMoCËnmXZ KoVbo OmVo. ˶m‘ܶo àm‘w»¶mZo Zm{eH$, gmVmam,Ah‘XZJa, gmobmnya, Ywio, Am¡a§Jm~mX Am{U OiJmd ¶m{Oëøm§V ‘moR>çm à‘mUmV CËnmXZ KoVbo OmVo. XoemV‘hmamï´> n{hë¶m H«$‘m§H$da AgyZ ^maVmV CËnm{XVhmoUmè¶m EHy$U H$m§Úmn¡H$s 38 Q> o$ H$m§Xm ‘hmamï´>mVCËnm{XV hmoVmo. maVmVrb 10 Q> o$ H$m§Xm Zm{eH$ {OëømVKoVbm OmVmo, Va amÁ¶mVrb EHy$U CËnmXZmn¡H$s 55 Q> o$EH$Q>çm Zm{eH$ {OëømV KoVbm OmVmo.

{OëømVrb bmgbJmd, ~gd§V qnniJmd, {gÞa,gQ>mUm, BJVnwar, Mm§XdS>, ¶odbm, ‘Z‘mS> Am{U C‘amUmB˶mXr ^mJmV H$m§Xm KoVbm OmVmo. nyd© Am{e¶m‘ܶoZm{eH$ ho ‘moR>o H|$Ð Amho. ˶m‘wio Zm{eH$À¶m ‘mbmbmAm§Vaamï´>r¶ nmVirda AmoiI àmá Pmbobr Amho. ¶mÀ¶mn[aUm‘r, H$m§XmjoÌmMm C^m-AmS>dm {dñVma ‘hmamï´>mVhrPmbm Amho. AbrH$S>À¶m H$mimV ImZXoem~amo~a‘amR>dmS>m, n{ü‘ ‘hmamï´>, {dX^m©V H$m§ÚmMr bmJdS>hmoD$ bmJbr. H$m§Xm ho ZJXr nrH$ VrZ ‘{hݶm§V H$mT>Urbm¶oVo, ˶m‘wio eoVH$è¶m§Mm ¶m {nH$mH$S>o AmoT>m AgVmo.åhUOo H$m§Xm ho H$‘r IMm©V, H$‘r H$mimV aKmog CËnÞ{‘idyZ XoUmao ZJXr nrH$ Amho, Agm g‘O eoVH$è¶m§‘ܶoAmho.

‘hmamï´>mV H$mnyg, D$g, gmo¶m~rZ, Ádmar Am{U ha^am{nH$m§~amo~a H$m§Xm KoVbm OmVmo. ˶m‘wio gmh{OH$MH$m§Úmda g§emoYZ H$aʶmg ‘hmamï´>mV gwédmV Pmbr.˶mVyZM gZ 1960 À¶m gwédmVrbm {Z’$mS> ¶oWo "H$m§XmàOZZ H$m¶©H«$‘' gwê$ H$aʶmV Ambm. ˶mAJmoXa EZ 2-4-1, nwgm aoS>, EZ-53 B˶mXr XO}Xma dmU hmoVo. ‘mÌ1960 Z§Va ˶mV dmT> hmoV Jobr. ‘hmamï´>mV AmOOdinmg 58 dmU g§emoYZmVyZ V¶ma H$aʶmV AmboAmhoV.

gZ 1998 ‘ܶo nwUo ¶oWrb amOJwê$ZJa ¶oWo H$m§Xm-bgyU g§emoYZ g§MmbZmb¶mÛmao H$mhr dmU {dH${gVH$aʶmV Ambo. ¶m g§ñWoZo bmb, nm§T>am Am{U {ndù¶m

Page 15: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

15gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

a§JmÀ¶m H$m§ÚmMo A{YH$ CËnÞ XoUmao dmU emoYbo AmhoV.O‘rZ, nmUr, {nH$mMm H$mbmdYr ¶m§gma»¶m ~m~r bjmVKoD$Z ho dmU {dH${gV Ho$bo AmhoV. ˶mV AZwH«$‘o "^r‘mS>mH©$ aoS>', "^r‘m œoVm', Va ~§Jiwê$ ¶oWrb "^maVr¶~mJdmZr g§emoYZ g§ñWm' ¶m§Zr "AH$m© nrVm§~a' ho dmU{dH${gV Ho$bo AmhoV. ˶m‘wio H$m§ÚmÀ¶m joÌmMm Am{Ug§emoYZmVrb àJVrMm {dMma H$aVm, ‘hmamï´> AìdbñWmZmda Amho.

Á¶m‘wio H$Yr J«mhH$m§À¶m S>moù¶m§V nmUr ¶oVo, Va H$YrgaH$mao H$mob‘Sy>Z nS>VmV, Aer nmœ© y‘r Agbobm hmH$m§Xm ~hþAm¶m‘r Amho. 1998 ‘ܶo AQ>b{~hmardmOno¶r gaH$ma nS>bo, Voìhm {damoYr njmZo H$m§ÚmMm ‘wÔmbmdyZ Yabm hmoVm. dmOno¶r gaH$ma gÎmoV ¶oʶmAmYrH$m§Xm 10 én¶o à{V{H$bmo XamZo {dH$bm OmV hmoVm. ‘mÌdmOno¶r gaH$maÀ¶m H$mimV 25 Vo 30 én¶o à{V{H$bmoZo^md dmT>bo hmoVo. n[aUm‘r, H|$Ð gaH$ma{déÕ OZ‘V V¶maPmbo Am{U ˶m‘wioM dmOno¶r gaH$ma nS>bo, Ago åhQ>boOmVo. H$m§Úm‘wio AmOhr amÁ¶ gaH$ma Am{U H|$ÐgaH$maÀ¶m {damoYmV OZ‘V V¶ma hmoV amhVo.ghH$majoÌmZ§Va amOH$maU Hw$R>ë¶m ‘wÚmdê$Z noQ>VAgob, Va Vmo åhUOo H$m§Xm. AmOn¶ªV H$m§Xm CËnmXH$eoVH$è¶m§À¶m Am§XmobZm§Mr g§»¶m nm{hbr, Va H$m§Xm hm{H$Vr Ádb§V {df¶ Amho, ho ñnï> {XgyZ ¶oVo.

amOH$s¶ AZwf§JmZo {dMma H$aVm, VmOm g§X © Úm¶MmPmbm Va- Im.gw{à¶m gwio ¶m§Zr H$m§ÚmÀ¶m ^mddmT>rdag§gXoV àý CnpñWV Ho$bm. ˶mda H|$Ðr¶ AW©‘§Ìr {Z‘©bmgrVmam‘Z ¶m§Zr CÎma {Xbo, "‘r Aem Hw$Qw>§~mVyZ Amho,{OWo H$m§Xm ImV Zmhr. ˶m‘wio ‘rhr H$m§Xm ImV Zmhr. '˶m§À¶m ¶m dº$ì¶mda {damoYr njmnmgyZ Vo eoVH$arZo˶m§n¶ªV AZoH$m§Zr OmoaXma Q>rH$m Ho$br.

gm‘m{OH$ Am¶m‘ ~KVm, da C„oI Ho$ë¶mà‘mUo H$m§Xmhm O¡Z, ‘madmS>r, d¡îUd ¶m§gma»¶m g‘mOm§V Im„m OmVZmhr. ˶m‘wio EH$m {d{eï> g‘yhmV H$m§Úmbm ’$ma ‘hÎd{Xbo OmV Zmhr. EH$sH$S>o ^mH$argmo~VMo J[a~mMo AÞåhUyZ AmoiIë¶m OmUmè¶m H$m§Úmbm XþgarH$S>o H$mhrM‘hÎd {Xbo OmV Zmhr, Agm nañna{damoYm^mg H$m§ÚmÀ¶m~m~VrV {XgyZ ¶oVmo. ˶m‘wio AWm©VM H$m§Úmbm OgoamOH$s¶ Am¶m‘ AmhoV VgoM gm‘m{OH$ Am¶m‘gwÕmAmhoV, Ago {XgyZ ¶oVo.

BamUnmgyZ H$m§ÚmMm B{Vhmg gwê$ hmoVmo. ‘mÌ Ë¶mMmdV©‘mZ hm Am{e¶m I§S>mbm ‘ܶdVu R>odVmo. ˶m‘wioH$m§ÚmMm Aä¶mg H$aVmZm MrZ Agmo dm maV- ¶m Xoem§ZmH|$ÐñWmZr R>odmdo bmJVo. ^maVmVrb ^mOrnmë¶mV H$m§XmCËnmXZmMo à‘mU 6 Q> o$ Amho. AmhmamnmgyZamOH$maUmn¶ªV Am{U g§Vgm{h˶mnmgyZ ñdmV§Í¶Midirn¶ªV H$m§ÚmMm g§X © Ambm Amho; eoVH$ar Am{UeoVr BV³¶m gr{‘V AWm©Zo Vmo ¶oV Zmhr, Va ì¶mnH$AWm©Zo ˶mMm C„oI gmnS>Vmo. I§S>, Xoe, amÁ¶ Am{U{Oëhm Aem Mmahr Q>ß߶m§da H$m§ÚmMm Aä¶mg H$aVmZm ¶m{nH$mbm {‘imbobo ñWmZ bjmV ¿¶mdo bmJVo.‘hmamï´>mVrb eoVH$ardJ© H$m§XmnrH$ KoVmo, ˶m‘wio ˶mdaA{YH$ g§emoYZ hmoʶmMr JaO Amho Am{U ˶mM {XeoZoH$mhr g§ñWm H$m‘XoIrb H$aV AmhoV. ˶mVyZ A{YH$CËnmXZ H$em nÕVrZo {‘iy eH$Vo, ¶mda amOJwê$ZJa ¶oWo‘moR>çm à‘mUmV g§emoYZ gwê$ Amho.

AmVmn¶ªV Á¶m pñWVrMm AmT>mdm KoVbm, ˶mVyZH$m§XmMm B{Vhmg, dmQ>Mmb, g§emoYZ, bmJdS>rImbrbjoÌ, ‘hÎd Am{U gm‘m{OH$-amOH$s¶ ñWmZ B˶mXr‘wÚm§À¶m AmYmao nmœ© y‘r ñnï> hmoVo. H$m§XmjoÌmÀ¶mAZwf§JmZo gdmªV ‘hÎdmMm KQ>H$ eoVH$ar Amho. ‘mÌn{hë¶m boImV H$m§Xm Am{U ˶mMm modVmb g‘OyZ KoUoAmdí¶H$ dmQ>ë¶mZo eoVH$è¶m§{df¶r ’$ma MMm© H$aʶmVAmbobr Zmhr. nwT>À¶m ^mJmV eoVH$è¶m§Mr gÚ:pñWVrAm{U Anojm ¶mda àH$me Q>mH$ʶmMm à¶ËZ Ho$bm Amho.¶m {df¶mÀ¶m AZwf§JmZo H$m§Xm CËnmXH$ eoVH$è¶m§À¶mpñWVrMm AMyH$ A§XmO ¶m¶bm bmJVmo.

YZ§O¶ gmZn, [email protected]

Mob. 9850901073

("H$m§ÚmMr H¡${’$¶V' hm nmM ^mJm§Vrb XrK© boIH«$‘e: à{gÕ AmhmoV. hm boI "amZS>o BpÝñQ>Q>çyQ>, nwUo'¶m§À¶m d¥ÎmnÌ{dÚm d g§kmnZ {d^mJmbm gmXa Ho$boë¶m

Ahdmbmda AmYm[aV Amho. g§nmXH$)

Page 16: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202016

ñ‘¥{V «§e (dementia - {S>‘opÝe¶m) ¶m AmOmam~Ôbg‘mOmV ~aoM J¡ag‘O AmhoV. ñ‘¥{V «§emMr H$maUo AZoH$AmhoV. ñ‘¥{V «§emMo {OVHo$ é½U OJ^amV AmhoV, ˶mn¡H$s60 Vo 70 Q> o$ é½U ho AëPm¶‘a ¶m AmOmamZo J«ñV AmhoV.Abm°Bg AëPm¶‘a ¶m O‘©Z S>m°ŠQ>am§Zr Amnë¶m EH$móré½UmÀ¶m ñ‘¥{V «§emÀ¶m bjUm§Mm gImob Am{U àXrK©Aä¶mg H$ê$Z 1906 ‘ܶo ¶m AmOmamMr AmoiI OJmbmgd©àW‘ H$ê$Z {Xbr Am{U ˶m§MoM Zmd ¶m AmOmambmXoʶmV Ambo. ¶m KQ>Zobm EH$ eVH$ CbQy>Z Jobo AgboVarhr OJ^amVrb 3 n¡H$s 2 춺$s¨Zm (XmoZ-V¥Vr¶m§e춺$s¨Zm) Ago dmQ>Vo H$s, AëPm¶‘a ¶m AmOmam~Ôb˶m§À¶m XoemV nwaoer OZOmJ¥Vr Zmhr¶o. ¶mM AZwf§JmZoAlzheimer Disease International ¶m g§KQ>ZoZo 2012nmgyZ gßQ>|~a ‘{hݶmg "AëPm¶‘a ‘{hZm' Am{U 21gßQ>|~a ¶m VmaIog "AëPm¶‘a {Xdg' åhUyZ Kmo{fVHo$bo¶. ¶m dfuÀ¶m AëPm¶‘a {XdgmMr Wr‘ Amho-Remember me- ‘mPr AmR>dU R>odm. ñ‘¥{V «§emÀ¶mé½UmMr Cnojm H$ê$ ZH$m. yVH$mimV ˶m§Zr g‘mOmgmR>r Oo¶moJXmZ {Xbo hmoVo, ˶mMr AmR>dU R>odyZ Am¶wî¶mÀ¶mgm¶§H$mir ˶m§Zm gÝ‘mZmZo dmJdm- AgmM g§Xoe ¶mVyZàgm[aV H$am¶Mm Amho.

WHO À¶m AmH$S>odmarZwgma OJ^amVrb 5 H$moQ>r bmoH$ñ‘¥{V «§emZo J«ñV AmhoV. ^maVmV AmO{‘Vrg 40 bmIbmoH$ ñ‘¥{V «§emZo J«ñV AmhoV Am{U nwT>rb 15 dfmªV hrg§»¶m XþßnQ> hmoB©b, Agm A§XmO Amho. AQ>b{~hmardmOno¶r, Om°O© ’$Zmª{S>g ¶m§À¶mgmaIr H$V¥©ËddmZ ‘mUgoCVmad¶mV ñ‘¥{V «§emZo J«ñV hmoVr. ñ‘¥{V «§e hm ’$º$CVmad¶mVM hmoVmo hm J¡ag‘O Amho. ñ‘¥{V «§emÀ¶m EHy$Ué½Um§n¡H$s 9 Q> o$ é½U 65 dfmªÀ¶m AmVrb AgVmV. é½U{OVH$m VéU, {VVŠ¶mM Vrd«VoZo AmOma ~imdVmo.

ñ‘¥{V «§emMo é½U bjmV ¶oʶmg, ˶m§À¶mda CnMmahmoʶmg Amnë¶mH$S>o Ajå¶ {db§~ hmoVmo. dmY©Š¶mZwgmañ‘¥Vr jrU hmoUmaM, Agm J¡ag‘O AZoH$m§À¶m ‘ZmVImobda éObobm AgVmo. d¶mo‘mZmZo Á¶mà‘mUo Ho$g{nH$VmV, ˶mà‘mUo ~wÕr-ñ‘aUeº$s H$‘Omoa hmoUo ho

ñ‘¥{V «§e :J‘mdbobr ñ‘¥Vr AZ² Xþamdbobr‘mUg§

AëPm¶‘a hm ‘|XÿMm AmOma Amho. ˶m‘wio‘|Xÿbm CÔr{nV H$aUmè¶m {H«$¶m Ho$ë¶mg ¶mAmOmamg H$mhr à‘mUmV à{V~§Y hmoD$ eH$Vmo,Aerhr J¥hrVHo$ AmhoV. ‘|Xÿbm MmbZm XoUmao~¡R>o Ioi Ioië¶mZo, eãXH$moS>r- gwS>moHy$gmoS>dë¶mZo, Zdr nwñVHo$ dmMë¶mZo, EImXrZdr mfm, Zdo dmÚ dm g§JrV {eH$ë¶mZo,OdiÀ¶m 춺$ser {dMmam§Mo AmXmZ-àXmZHo$ë¶mZo H$mhr à‘mUmV ˶mbm à{V~§Y hmoD$eH$Vmo. Amnë¶mVrb ~hþg§»¶ ‘mUgo{dÚm{W©XeoZ§Va Zdo H$mhr {eH$VM ZmhrV.AWm©O©Z H$aʶmÀ¶m, àn§M gm§ miʶmÀ¶mH$gaVrV Owݶm AmdS>r-{ZdS>r-N>§X Ho$ìhmM‘mJo nS>VmV. nwéf Amnë¶m AmZ§XmÀ¶m dmQ>memoYy eH$VmV, na§Vw ‘ܶ‘d¶rZ órZo Amnë¶mAmdS>r-{ZdS>r-N>§Xm§Mm ‘mJmodm Z KoVmñdV…bm J¥hH$m¶m©VM Jw§VdyZ ¿¶mdo, Aer‘mZ{gH$Vm AmOhr gmd©{ÌH$ Amho.

Amamo½¶

S>m°. àJVr nmQ>rb

Page 17: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

17gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

gm‘mݶ Zìho, Vmo AmOma Agy eH$Vmo AZ² ˶mda CnMmaìhm¶bm hdoV. Amnë¶mn¡H$s gdmªZmM d¶mÀ¶m Hw$R>ë¶mhrQ>ß߶mda H$mhr Jmoï>tMo {dñ‘aU hmoVo, H$m‘mÀ¶m ì¶mnmVEImXr dñVy MwHy$Z BH$S>o-{VH$S>o R>odbr OmVo Am{U Z§VaemoYmemoY H$aʶmV ÌmJm hmoVmo. CVmad¶mV ¶m Jmoï>tMrVrd«Vm WmoS>çm à‘mUmV dmTy> eH$Vo. ˶mbm ñ‘¥{V «§eåhUVm ¶oUma Zmhr. ‘J ñ‘¥{V «§e H$gm AmoiImdm?

ñ‘¥{V «§emMo 60-70 Q> o$ é½U Á¶m AëPm¶‘aAmOmamV AmT>iVmV, ˶mMo H$mhr Q>ßno AmhoV.

àmW{‘H$ Q>ßnm- Amnë¶m ‘|Xÿ‘ܶo {hßnmoH°$ång (hip-pocampus) ZmdmMm EH$ mJ AgVmo. Hw$R>brhr Zdr Jmoï>{eH$ʶmgmR>r ¶m ^mJmMm Cn¶moJ hmoVmo. AëPm¶‘a‘ܶo‘|XÿMm hmM ^mJ gdmªV AJmoXa j{VJ«ñV hmoVmo. ˶m‘wioé½Um‘ܶo nwT>rb XmoZ bjUo R>iH$nUo {XgyZ ¶oVmV - 1)Hw$R>brhr Zdr Jmoï> {eH$ʶmg AZwËgmh AZ² Ag‘W©Vm, 2)ZwH$˶mM KS>boë¶m Jmoï>tMo {dñ‘aU. Amnë¶m ‘|XÿV XmoZàH$maÀ¶m ñ‘¥Vr AgVmV- XrK© H$mi (long term)AgUmar ñ‘¥Vr Am{U AënH$mi (short term) AgUmarñ‘¥Vr. Amnë¶m OrdZmVrb ‘hÎdmÀ¶m 춺$s-KQ>Zm¶m§À¶m ñ‘¥Vr XrK©H$mbrZ AgVmV, Va ZwH$˶mM oQ>boë¶mZì¶m 춺$s-KQ>Zm ¶m§À¶m ñ‘¥Vr AënH$mbrZ AgVmV.ñ‘¥{V «§emÀ¶m gwédmVrÀ¶m Q>ß߶mV 춺$sbmyVH$mimVrb ‘hÎdmÀ¶m Jmoï>r AmR>dVmV; ‘mÌ H$mb H$m¶

OodU Ho$bo hmoVo, Hw$Umer H$m¶ ~mobUo Pmbo hmoVo Vo AmR>dVZmhr. ng© Hw$R>o R>odbr Amho, drO{~b, Q>o{b’$moZ {~b aboH$s Zmhr, ¶mgma»¶m X¡Z§{XZì¶dhmamVrb N>moQ>çm-‘moR>çmJmoï>tMo, ‘hÎdmÀ¶m {Z¶mo{OVH$m‘m§Mo {dñ‘aU dma§dmaìhm¶bm bmJVo.{‘Ìn[admamVrb EImÚm춺$sMo Zmd AmR>dV Zmhr.춺$sÀ¶m dV©UwH$sVrb ~Xbn[admamVrb gXñ¶m§À¶mbjmV ¶m¶bm bmJVmo.춺$sMm eãXgmR>m H$‘rìhm¶bm bmJVmo. {b{hVmZmAWdm ~mobVmZm Zo‘H$m eãXAmR>dV Zmhr, ˶m‘wio

~mobʶmVrb AñI{bVnUm H$‘r hmoVmo. {b{hUo, {MÌH$mT>Uo, H$bmHw$garMr H$m‘o H$aUo AWdm gamdmÀ¶m X¡Z§{XZH$m‘mVrb AMyH$Vm H$‘r hmoD$Z {T>gminUm dmT>V OmVmo;‘mÌ Vmo 춺$sH$Sy>Z ~è¶mMXm Xþb©{jbm OmVmo.

‘Ybm Q>ßnm - àmW{‘H$ Q>ß߶mVrb gd© bjUo ‘Yë¶mQ>ß߶mV A{YH$M Vrd« hmoVmV. 춺$sÀ¶m XrK©H$mbrZñ‘¥Vtdahr n[aUm‘ ìhm¶bm gwédmV hmoVo. H$Yr H$Yr 춺$sñWi-H$mimMo ^mZ {dgaVo. ~mhoa Joë¶mZ§Va Kar naV¶m¶Mm añVm {dgaVo. OdiÀ¶m Amám§Mr Zmdo {dgaVo.AmnU A§Kmoi-OodU Ho$bo H$m, Vohr 춺$sbm AmR>dVZmhr. ˶m‘wio nwZ…nwÝhm A§Kmoirbm OmUo, OodU ‘mJUo gwê$hmoVo. ‘ZmOmoJ˶m Jmoï>r àmá Z Pmë¶mg {MS>MrS>,AñdñWVm, ÌmJm dmT>Vmo. ¶mV sundowning/ sundownsyndrom ZmdmMm EH$ {dH$ma hmoD$ eH$Vmo. {XdgmMmZ¡g{J©H$ àH$me ‘§X hmoV OmD$Z gy¶m©ñVmMm g‘¶ g‘rnAmbm H$s, Aem H$mVadoir "g§Ü¶mN>m¶m {^d{dVr öX¶m'Aer 춺$sMr AdñWm hmoVo. gy¶m©ñVmZ§Va 춺$sMr{MS>MrS>, WH$dm, AñdñWVm dmT>V OmVo. dV©UwH$sVdma§dma ~Xb hmoVmV. Hw$R>bmhr AmdmO, Jm|Yi ghZ hmoVZmhr. {ZÐmZme OmUdVmo, hmVnm¶ WaWaVmV. MmbVmZmVmob OmD$Z nSy>Z XþImnV hmoʶmMr eŠ¶Vm dmT>Vo.(^maVr¶ g‘mOmV {deofV… J«m‘rU ^mJmV gm¶§H$mirhmoUmam 춺$sÀ¶m dV©UwH$sVrb ~Xb hm " yV~mYm' g‘OyZnr{S>V 춺$sda AKmoar CnMma Ho$bo OmD$ eH$VmV. ˶m‘wioA§YlÕobm IVnmUr {‘iVoM, {edm¶ nr{S>V 춺$s ¶mo½¶

Page 18: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202018

d¡ÚH$s¶ CnMmam§nmgyZ d§{MV amhVo Am{U {VMr AZ² {VÀ¶mHw$Qw>§~r¶m§Mr àM§S> emar[aH$, ‘mZ{gH$, Am{W©H$ AZ²gm‘m{OH$ Hw$M§~Um hmoVo.) H$Yr é½Umbm H$nS>çm§VMbKdr hmoVo. nr{S>V 춺$snojmhr ˶mMr H$miOr KoUmè¶mAmáñdH$r¶m§gmR>r hr AdñWm A˶§V ÌmgXm¶H$ Am{UH$gmoQ>rMr AgVo. Omo ‘Zwî¶ Amnbm AmXe© AZ²AmYmañV§ hmoVm, Vmo Amnë¶mbm YS> Z AmoiIVm AemHo${dbdmʶm n[apñWVrV Am¶wî¶mer PJS>Vmo¶- ¶mOm{UdoZo AmáñdH$r¶ AmVë¶m AmV VwQ>V OmVmV,H$mogiV OmVmV. é½UmMo CnMma KarM H$aʶmnojm {OWoVÁk-à{e{jV 춺$s¨H$Sy>Z XoI^mb hmoB©b, Aem EImÚmg§ñWoV é½Umbm R>odʶmH$S>o AmáñdH$r¶m§Mm H$b dmT>Vmo.

A§{V‘ AdñWm - ¶m AdñWoVrb é½U ñdV…À¶mXoI^mbrgmR>r nyU©V… BVam§da Adb§~yZ AgVmo. Vmo H$mhrVar Ag§~Õ ~mobVmo AWdm ˶mMo ~mobUo nyU©V… ~§X PmboboAgVo. H$Yr H$Yr Vmo hmd^mdm§Zr ‘ZmoJV 춺$ H$aʶmMmà¶ËZ H$aVmo. ¹${MV Vmo AñdñW AZ² AmH«$‘H$ hmoVmo; nU~è¶mMXm Vmo emar[aH$-‘mZ{gH$ ÑîQ>çm WH$bobm AZ²{ZéËgmhr AgVmo. yH$ ‘§Xmdë¶mZo AÞ ZH$mogo dmQ>Vo. H$mhré½Um§Zm ZirdmQ>o nmVi AÞnXmW© Úmdo bmJVmV. nwaoemnmofUmA^mdr hmS>o, ñZm¶y H$‘Hw$dV Pmë¶mZo AZoH$ é½U{~N>mݶmg pIiVmV. H$mhtÀ¶m A§Jmbm ’$moS> ¶oVmV.˶mZ§Va O§Vwg§gJ©, ݶy‘mo{Z¶m hmoD$Z é½U ‘¥Ë¶w‘wIr nS>Vmo.Omo ‘mUyg ‘ZmZo Ho$ìhmM A{bá Pmbobm AgVmo, ˶mÀ¶mearamMmhr A§V hmoVmo. AëPm¶‘aMr hr bjUo dmMyZHw$Umhr g§doXZerb 춺$sMo ‘Z hihiob. AëPm¶‘ahmoʶmMr H$maUo H$m¶?

AëPm¶‘a amoJmMr 1 Vo 5 Q> o$ H$maUo OZwH$s¶ AgVmV.n[admamV Hw$Umbm AëPm¶‘a Agob, Va Vmo OZwH$m§ÛmaonwT>rb {nT>rV g§H«${‘V hmoD$ eH$Vmo. ~mH$s H$maUo H$m¶AgmdrV, ¶m~Ôb AZoH$ emókm§Zr AZoH$ J¥hrVHo$ ‘m§S>brAmhoV Am{U ˶mda g§emoYZ A{daV gwê$ Amho.

AëPm¶‘a AWdm ñ‘¥{V «§emda CnMma H$m¶? Vmo ~amhmoD$ eH$Vmo H$m? ñ‘¥{V «§e Hw$R>ë¶m àH$maMm Amho, ˶mdaVo Adb§~yZ Amho. Wm¶am°B©S> J«§WtMo Ag§VwbZ,OrdZgÎdm§Mr (vitamin B6, B12, E, D) H$‘VaVm,Z¡amí¶ ({S>àoeZ), AnKmVm‘wio S>moŠ¶mbm bmJbobm ‘ma,~«oZ Q>çy‘a, AYmªJdm¶y, H$sQ>H$ZmeHo$, dm {dfmar Am¡fYo߶m¶ë¶mZo earamda Pmbobo Xþîn[aUm‘, öX¶{dH$ma,

Xå¶m‘wio ‘|Xÿbm Pmbobm Anwam Am°pŠgOZnwadR>m ¶m‘wioPmboë¶m ñ‘¥{V «§emda CnMma H$aVm ¶oVmV Am{U Vmo ~amhrhmoD$ eH$Vmo. nU AëPm¶‘ada Hw$R>bmhr Cnm¶ Zmhr!Donepzil, Rivastigmin gma»¶m Am¡fYm§ZrAëPm¶‘aÀ¶m bjUm§da CnMma H$aVm ¶oVmV, nU ˶m‘wioamoJ H$m¶‘ñdê$nr ~am hmoV Zmhr. ZdZdrZ Am¡fYm§dag§emoYZ H$aʶmgmR>r OJ^a H$moQ>çdYr S>m°bg© IM© Ho$boOmV AmhoV. ^{dî¶mV ˶m§À¶m à¶ËZm§Zm ¶e ¶oB©b AerAmem H$ê$Z, gܶm Oo CnMma CnbãY AmhoV ˶m§Mmgw¶mo½¶ dmna H$am¶bm hdm. AmOmamMo {ZXmZ bdH$a Pmbo,Va é½U AmOmamMm ñdrH$ma bdH$a H$ê$Z Am¶wî¶ A{YH$gH$mamË‘H$ar˶m OJVmo. ñdV…À¶m d AmáñdH$r¶m§À¶m^{dî¶mMo A{YH$ Mm§Jë¶m àH$mao {Z¶moOZ H$ê$ eH$Vmo.Am¡fYm§darb MmMʶm§‘ܶo gh^mJr hmoD$Z Zì¶mg§emoYZmghr ghH$m¶© H$ê$ eH$Vmo.

ñ‘¥{V «§emMo {ZXmZ bdH$a hmoV Zmhr, H$maU Amnë¶mg‘mOmV ‘ZmÀ¶m-‘|XÿÀ¶m {dH$mam§~Ôb nwaoer OZOmJ¥VrZmhr. "‘bm {dñ‘aU hmoVo¶' Ago gm§JVmZm 춺$sgH$‘rnUm dmQ>Vmo, H$maU ˶m‘wio ˶mMr hoQ>miUr hmoʶmMmYmoH$m AgVmo. qh‘V H$ê$Z ˶mZo Amnbr ì¶Wm gm§{JVbrVar, "d¶mo‘mZmZo Ago hmoUmaM' Ago åhUyZ ˶mMm AmOmaXþb©{jbm OmVmo. ˶m‘wio àmW{‘H$ Q>ß߶mV AmOmamMo {ZXmZZ hmoVm ‘Yë¶m, A§{V‘ Q>ß߶mV é½U nmohmoMVmo Vmoda IynMCera Pmbobm AgVmo.

AëPm¶‘a H$m¶‘ñdê$nr ~am hmoV Zgob, Va Vmo Q>miVm¶oUo eŠ¶ Amho H$m? AëPm¶‘aMm à{V~§Y H$aʶmgmR>rHw$R>ë¶m Cnm¶¶moOZm H$am¶bm hì¶mV, ¶m~Ôbhr OJ^ag§emoYZ gwê$ Amho. gÚ:pñWVrV Hw$R>bmhr ImÌrbm¶H$Cnm¶ Zgbm Var gH$g Amhma, nwaoer Pmon, g§Vw{bVì¶m¶m‘, Yy‘«nmZ-‘ÚnmZ Q>miyZ {Zam‘¶ OrdZe¡brMmñdrH$ma Ho$ë¶mg AëPm¶‘aÀ¶m bjUm§Mr gwédmVbm§~{dVm ¶oB©b, ˶mMr bjUo gm¡å¶ H$aVm ¶oVrb- AerJ¥hrVHo$ ‘m§S>br OmV AmhoV. ^maVr¶ AmhmamV H$~m}XHo$,pñZ½Y nXmW© A{YH$ à‘mUmV AgVmV d à{WZo Aënà‘mUmV. Agm Amhma Q>miyZ à{WZo, OrdZgÎdo ¶m§Mm ¶mo½¶à‘mUmV g‘mdoe Agbobm Mm¡ag Amhma ¿¶m¶bm hdm.

AëPm¶‘a hm ‘|XÿMm AmOma Amho. ˶m‘wio ‘|XÿbmCÔr{nV H$aUmè¶m {H«$¶m Ho$ë¶mg ¶m AmOmamg H$mhrà‘mUmV à{V~§Y hmoD$ eH$Vmo, Aerhr J¥hrVHo$ AmhoV.

Page 19: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

19gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

‘|Xÿbm MmbZm XoUmao ~¡R>o Ioi Ioië¶mZo, eãXH$moS>r-gwS>moHy$ gmoS>dë¶mZo, Zdr nwñVHo$ dmMë¶mZo, EImXr Zdr^mfm, Zdo dmÚ dm g§JrV {eH$ë¶mZo, OdiÀ¶m 춺$ser{dMmam§Mo AmXmZ-àXmZ Ho$ë¶mZo H$mhr à‘mUmV ˶mbmà{V~§Y hmoD$ eH$Vmo. Amnë¶mVrb ~hþg§»¶ ‘mUgo{dÚm{W©XeoZ§Va Zdo H$mhr {eH$VM ZmhrV. AWm©O©ZH$aʶmÀ¶m, àn§M gm§ miʶmÀ¶m H$gaVrV OwݶmAmdS>r-{ZdS>r-N>§X Ho$ìhmM ‘mJo nS>VmV. nwéf Amnë¶mAmZ§XmÀ¶m dmQ>m emoYy eH$VmV, na§Vw ‘ܶ‘d¶rZ órZoAmnë¶m AmdS>r-{ZdS>r-N>§Xm§Mm ‘mJmodm Z KoVm ñdV…bmJ¥hH$m¶m©VM Jw§VdyZ ¿¶mdo, Aer ‘mZ{gH$Vm AmOhrgmd©{ÌH$ Amho. emar[aH$ ñdmñ϶ H$m¶‘ amIʶmgmR>rì¶m¶m‘ H$am¶bm hdm, ¶m~ÔbMr OZOmJ¥Vr d¥qÕJVhmoVo¶ Am{U bmoH$ Amnë¶mbm AmdS>ob Vgm, Ponob Vgmì¶m¶m‘ H$arV AmhoV. ‘mZ{gH$ ñdmñ϶mgmR>rhr bmoH$Amnmnë¶m AmdS>r-{ZdS>rZwgma g§JrV, hmñ¶ Šb~,ܶmZYmaUm B˶mXtH$S>o diV AmhoV. na§Vw Amnë¶m ‘|XÿbmMmbZm XoʶmgmR>r Amnmnë¶m AmdS>rà‘mUo H$mhrCnm¶¶moOZm H$am¶bm hì¶mV, ¶m~Ôb g‘mOmV nwaoerOZOmJ¥Vr Zmhr. Amnbr {dÚm{W©d¥Îmr H$m¶‘ R>odVZdZdrZ Jmoï>r {eH$ë¶mg ‘|Xÿ VmOmVdmZm amhÿ eH$Vmo.embo¶ {ejUmV ZmdS>˶m {df¶m§Mohr Aܶ¶Z Ho$ë¶mZo,narjoÀ¶m VmUVUmdmg gm‘moao Joë¶mZo {dÚm{W©XeoÀ¶mñ‘¥Vr AZoH$m§gmR>r gwImdh ZgVmV. na§Vw àm¡T> d¶mVAmdS>˶m {df¶m§Mm, N>§Xm§Mm ‘mJmodm KoVë¶mg{dÚm{W©XeoMm Zdm Am{U gwImdh AZw d hmoD$ eH$Vmo.

ñ‘¥{V «§e ¶m {df¶mda "AñVw' Am{U "ñ‘mB©b ßbrO'ho XmoZ ‘amR>r {MÌnQ> A‘oPm°Z àmB‘da CnbãY AmhoV."AñVw' {MÌnQ>mV ñ‘¥{V «§e Pmbobm d¥Õ ‘Zwî¶ Ooìhm~onÎmm hmoVmo, Voìhm ˶mMo Hw$Qw>§~r¶ nmo{bgm§V VH«$maXoʶmgmR>r OmVmV. AmOmamMr bjUo EoHy$Z nmobrgA{YH$mar åhUVmo, ""AmVm bjmV ¶oV§¶ H$s, ‘m¶mgmgè¶m§Zmhr hmM AmOma Agmdm ~hþXm. Zmhr¶oV AmVm Vo.JmdmH$S>o Kam~mhoa {d{harV nSy>Z ‘obo, Aer Vma AmbrhmoVr. KamXmambm ZH$mo Agbob§ ‘mUyg Hw$Ur ~{KVb§¶nS>VmZm?'' ho CX²Jma EoHy$Z ‘Z gwÞ hmoD$Z OmVo. maVr¶g‘mOmV ñ‘¥{V «§em~ÔbÀ¶m J¡ag‘OmMr, é½Um§À¶mhoigm§S>rMr, AmáñdH$r¶m§À¶m {ÛYm ‘Z:pñWVrMr ì¶máràM§S> Amho. Ho$di J«m‘rU mJmVM Zìho, Va ‘hmZJam§Vrb

gw{e{jV ZmJ[aH$m§‘ܶohr é½Um§àVrÀ¶m g§doXZerbVoMmA^md OmUdVmo. "ñ‘mB©b ßbrO' ¶m {MÌnQ>mVgw{e{jVm§‘Yrb Ag§doXZerbVoMo Xe©Z KS>Vo. ¶m{MÌnQ>mMr Zm{¶H$m Cƒ «y, ¶eñdr ’$moQ>moJ«m’$a AgVo. EoZMm{ierV ñ‘¥{V «§emZo J«ñV hmoD$Z Amnbm ì¶dgm¶,AmË‘{dœmg J‘mdyZ Vr Aghm¶ hmoD$Z OmVo. {VMm {‘Ì{Vbm gmdaʶmgmR>r nwT>o gagmdVmo; Voìhm ˶mMm ghH$mar˶mbm åhUVmo, ""Vr doS>r Pmbr Zm ao!'' ˶mda Vmo Oo CÎmaXoVmo Vo à˶oH$mgmR>r CX²~moYH$ Amho. Vmo åhUVmo,""BVam§~Ôb H$mhrhr ~mobʶmAJmoXa Mma goH§$X {dMmaH$amdm. AmnU Xþgè¶m§~Ôb H$m¶ ~mobVmo ˶mVyZ BVam§MrZìho Va Amnbr qH$‘V R>aVo. Á¶m§À¶mer YS> oQ> PmbrZmhr, Á¶m§Mr Mma eãXm§Zr H$Yr {dMmanyg Ho$br Zmhr,Á¶m§Mm OrdZg§Kf© Amnë¶mbm kmV Zmhr; ˶m§À¶m~ÔbbmoH$ {H$Vr éj, H$R>moa, g§doXZmhrZ Q>rH$m{Q>ßnʶmH$aVmV!'' AmYrM AS>MUrV Agboë¶m ñ‘¥{V «§emÀ¶mé½Um§À¶m Am{U ˶m§À¶m AmáñdH$r¶m§À¶m dmQ>çmbm Omogmd©{ÌH$ Cnhmg ¶oVmo, ˶m‘wioM ˶m§À¶m ‘ZmoY¡¶m©MoIƒrH$aU hmoD$Z Vo ¶m AmOmamer XrK© H$mi bTy> eH$VZmhrV. "ñ‘mB©b ßbrO' {MÌnQ>mV ñ‘¥{V «§eJ«ñV Zm{¶Ho$bmOoìhm {VMm {‘Ì ’$moQ>moJ«m’$s nwÝhm H$aʶmgmR>r àmoËgm{hVH$aVmo, Voìhm bmoH$ ˶mbm {dMmaVmV, ""¶m gJù¶m Jmoï>tMmH$m¶ Cn¶moJ Amho? EH$ {Xdg Vr gJi§ {dgaUmaM Amho.'' Vmo CÎmaVmo, ""EImÚm ‘mUgmbm hiyhiy g§nyZ OmVmZmZwgV§ ~KV amhm¶M§ H$m? CÚm gd© H$mhr g§nUma åhUyZAmO OJU§ gmoSy>Z Úm¶M§ H$m?'' ’$º$ ñ‘¥{V «§eM Zìho, VaHw$R>ë¶mhr Agmܶ AmOmamer bT>VmZm {OVHo$ à¶ËZ H$aVm¶oVrb {VVHo$ H$ê$Z é½UmMo OrdZ gwgø H$am¶bm hdo-hmM g§Xoe ¶mVyZ {‘iVmo.

ñ‘¥{V «§eJ«ñV é½Umbm Am{U ˶mÀ¶m n[admambmgÝ‘mZmMr dmJUyH$ XoD$Z ¶m Agmܶ AmOmamerbT>ʶmgmR>r ˶m§Mo ‘Zmo~b dmT>{dUo, hr g§nyU© g‘mOmMrO~m~Xmar Amho. AmOmar, An§J, d¥Õ 춺$s¨{df¶r X¶oMrZìho Va godoMr AZ² gÝ‘mZmMr ^mdZm ‘ZmV R>odUo, hoMAmnë¶m ‘Zwî¶ËdmMo bjU Amho.

S>m°. àJVr nmQ>rb, [email protected]

Mob.9588032973

Page 20: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202020

n{ü‘ ‘hmamï´>mVrb H$mhr {ejH$ EH$Xm godmJ«m‘ dndZmabm Jobo hmoVo. àW‘ godmJ«m‘bm OmD$Z Z§Va ho{ejH$ AmMm¶© {dZmo~m ^mdo ¶m§Mr oQ> KoʶmgmR>rndZmabm Ambo. {ejH$m§Zr ˶m§Zm {dZ§Vr Ho$br H$s,{ejH$m§Zm CnXoena g§Xoe Úmdm. {dZmo~mOtZr ˶m§Zm{dMmabo, ""Vwåhr H$m¶ H$aVm?'' {ejH$ åhUmbo,""Amåhr {eH$dVmo. '' àgÞ ‘wÐoZo {dZmo~mOr åhUmbo,""{eH$dy ZH$m. '' ~hþVm§e {ejH$m§Zm ¶mMm H$mhrMAW©~moY Z Pmë¶mZo H$mhr OUm§Zr Y¡¶© EH$dQy>Z AmMm¶mªZm{dMmabo, ""{dZmo~mOr, Amåhr {ejH$ AmhmoV. {eH$dUohoM Am‘Mo {d{hV H$m¶© Amho. Amåhr {eH$dbo Zmhr, VaAm‘À¶m ZmoH$arMo H$m¶ hmoB©b?'' ¶mda {dZmo~mOråhUmbo, ""Vwåhr Vw‘Mo H$m‘ H$ê$ ZH$m, Ago ‘r VwåhmbmH$go gm§JoZ? nU {ejH$ åhUyZ Vw‘Mo H$m‘ "{eH$dʶmMo'ZgyZ {dÚm϶mªZm {eH$ʶmg àd¥Îm H$aʶmMo, ˶m§À¶m{eH$ʶmÀ¶m Z¡g{J©H$ D$‘vZm geº$ H$aʶmMo Amho.{eH$dUo ho H¥${Ì‘ Amho, {eH$Uo ho Z¡g{J©H$ Amho.Am¡nMm[aH$ {ejUnÕVrVrb embo¶ {ejU gwê$ hmoD$ZOo‘Vo‘ VrZ-Mmaeo df} Pmbr AmhoV. nU "{eH$Uo' ‘mÌ‘mZdr B{VhmgmÀ¶m àma§ mnmgyZ Mmby Amho. O¶ OJV!''

AmMm¶© {dZmo~m§Mm hm g§Xoe "AܶmnZ' d "Aܶ¶Z'¶mVrb gyú‘ ’$aH$ ñnï> H$aVmo. ‘wimV {ejUg§ñWmAgVmV H$emgmR>r? {ejH$m§Zm {eH${dʶmMr g§Yr{‘imdr qH$dm ˶m§À¶m nmoQ>mnmʶmMr ì¶dñWm ìhmdr,¶mgmR>r Z¸$sM Zmhr. {ejUg§ñWm "Aܶ¶Z H|$Ðo'ìhmdrV, 'Learning Centres' ìhmdrV, AerM AnojmAgVo. emim d ‘hm{dÚmb¶o ¶m§À¶m H|$ÐñWmZr {dÚmWuMAgVmV. ˶m§À¶m Aܶ¶Zà{H«$¶obm àoaUm XoʶmMo, AmH$maXoʶmMo, JVr XoʶmMo, {Xem XmIdʶmMo H$m‘ {ejH$m§MoAgbo; Var {eH$Uo qH$dm Aܶ¶Z H$aUo, hr ‘wimV{dÚm϶m©MrM O~m~Xmar AgVo. {ejH$ "’°${g{bQ>oQ>a'qH$dm Aܶ¶Zà{H«$¶m gwb^ H$aUmam åhUOoM "gwb^H$'AgVmo. bhmZ ‘yb Mmbm¶bm bmJVo, Voìhm ˶mZo AmB©Mo~moQ> hmVmV Yabobo AgVo. nU ho ~moQ> gwQ>ë¶m{edm¶ ‘ybñdV§ÌnUo Mmby eH$V Zmhr. gm¶H$b Mmbdm¶bm {eH$Uo,

{ejH$ d {dÚmWu ¶m§Mo JwUmoÎma 30:1 Agmdo,Ago ¶m XñVmdoOmV åhQ>bo Amho. {dH${gVXoem§V gmYmaUnUo Ago JwUmoÎma nmibo OmVo.Amnë¶mH$S>o ho AmUbo, Va A{Ve¶ Mm§JbohmoB©b; nU ho Odinmg AeŠ¶ Amho. hoJwUmoÎma gm§ mim¶Mo åhUOo ’$ma ‘moR>çmà‘mUmda {ejH$m§Mr nXo V¶ma hmoVrb Am{U˶m nXm§da {ejH$ {Z¶wº$ H$amdo bmJVrb.¶mgmR>r bmJUmam n¡gm ¶oUma Hw$Ry>Z? AmOM{ejH$m§Mo doVZ doioda H$aʶmgmR>r n¡go C oH$am¶bm ZmH$sZD$ ¶oV AmhoV. ¶mV AmUIr^a åhUOo, AH$amdr/~mamdrMo dJ© emim§H$S>oJoë¶mda embo¶ {ejH$ H$m¶© mamMo {ZH$fbmJy hmoVrb Am{U ’$ma ‘moR>çm à‘mUmda{ejH$ Zì¶mZo {Z¶wº$ H$amdo bmJVrb.WmoS>Š¶mV, Zì¶m e¡j{UH$ YmoaUmMrA§‘b~OmdUr ho EH$ ‘moR>o AmìhmZAgUma Amho.

Zdo e¡j{UH$ YmoaU dembo¶ {ejU

hf©dY©Z H$S>onyaH$a

{ejU{díd : 2

Page 21: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

21gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

nmohm¶bm {eH$Uo Ho$ìhm eŠ¶ hmoVo? AmYmambm {XbobmhmV H$mTy>Z KoVë¶mIoarO Vo eŠ¶ hmoV Zmhr. ‘wbm§À¶mg§JmonZmV Ogm AmB©-d{S>bm§Mm hmV^ma bmJVmo, VgoM{ejUmV {ejH$m§Mm hmV^ma bmJVmo. AmB©-d{S>bm§Mo ~moQ>gwQ>ë¶m{edm¶ ‘yb ñdV§Ì hmoV Zmhr, VgoM {ejH$m{dZmñdV§ÌnUo H$mhr Ho$ë¶mIoarO {ejU nyU© hmoV Zmhr.

‘hmË‘m Jm§YrOtMo ~w{Z¶mXr {ejU, Jwéd¶© adtÐZmWQ>mJmoam§Mo {ZgJ©gm{ÞܶmVrb {ejU, lr AaqdXm§MoAܶmË‘{Zð> Am§Vaamï´>r¶ {ejU- Aer AZoH$ CXmhaUohmM g§Xoe XoVmV. {ejUmMm à‘wI CÔoe AmË‘{dœmgOmJ¥Vr hmM AgVmo. {dÚmWu A{YH$m{YH$ ñdmdb§~r H$gohmoVrb, hoM {ejH$m§Zr ~Km¶Mo AgVo. {dÚm϶mª‘YrbCnOV Aܶ¶Z/AmH$bZ j‘Vm OmJ¥V H$aʶmMo, ˶mj‘Vobm ~iH$Q>r XoʶmMo H$m‘ {ejH$m§Zm H$am¶Mo AgVo.Amnë¶m g‘mO{ejH$m§Zrhr hmM g§Xoe {Xbm Amho."XodH$sZ§XZ Jmonmbm'Mm JOa H$arV gd©gm‘mݶm§MrOmUrd-OmJ¥Vr H$aUmao JmS>Jo‘hmamO, "J«m‘JrVm'MoaMZmH$ma VwH$S>moOr‘hmamO ¶m§Zr hoM ~hþ‘mob H$m‘ Ho$boAmho. gd©gm‘mݶm§Zm {ejUmÀ¶m H$joV AmoTy>Z AmUUmao‘hmË‘m ’w$bo d gm{dÌr~mB© ’w$bo, ór-{ejUmgmR>rAm¶wî¶ doMUmao AÊUmgmho~ H$d}, amÁ¶mÀ¶m XþJ©‘ mJmV{ejUmMr J§Jm nmohmoMdUmao H$‘©dra ^mD$amd nmQ>rb-Aem AZoH$ ‘hmZw mdm§Zr nm¶m yV H$m‘ Ho$bo Amho. Oo. nr.d {MÌmVmB© ZmB©H$, {d. {d. {MniyUH$a, J. {d.AH$mobH$a, b. Zm. N>mnoH$a, brbmVmB© nmQ>rb Aem AZoH${ejUVÁkm§Mr ‘m§{X>¶ir ‘hmamï´>mbm bm^br Amho.

¶m gd© ‘hmZw mdm§Zr {ejUmdarb qMVZmVyZ Am{U{d{dY e¡j{UH$ à¶moJm§VyZ {dÚmWu hmM {ejUmÀ¶mH|$ÐñWmZr AgVmo, hm A{Ve¶ ‘hÎdmMm g§Xoe {Xbm Amho.Joë¶m XmoZ-VrZ XeH$m§nmgyZ kmZaMZmdmXmMm nwañH$ma{d{dY ñVam§da H$aʶmV Ambm Amho. Aä¶mgH«$‘m§MraMZm ˶m Ñï>rZo H$aʶmV Ambr Amho. Aä¶mgH«$‘AmamIS>çmV Mma Jmoï>r ‘yb yV ‘mZë¶m OmVmV :Aä¶mgH«$‘mMr C{ÔîQ>o, Aä¶mgH«$‘mMm Ame¶ dAܶmnZ/Aܶ¶Z gm{h˶, AܶmnZnÕVr d V§Ìo, Am{U‘y붑mnZnÕVr. ¶m Mmahr KQ>H$m§Mm {dMmakmZaMZmdmXmÀ¶m y{‘Ho$VyZ H$ê$Z g§nyU© {ejUà{H«$¶m{dÚm{W©H|${ÐV H$aʶmMm à¶ËZ gd©Xÿa H$aʶmV AmbmAmho. OmJ{VH$ ñVamdahr {dÚm{W©H|${ÐV {ejUà{H«$¶oMo

‘hÎd AYmoaopIV H$aʶmV Ambo Amho. CXmhaUmW©-~«mPr{b¶Z {dMmad§V nmdbmo ’«o$AarZo "noS>m°Jm°Or Am°’$ {XAmàoñS>' ¶m ~hþM{M©V J«§WmV "Education is sufferingfrom narration sickness' ¶m naIS> eãXm§VAܶmnH$H|$Ðr {ejUmda AmgyS> AmoT>bm Amho.

¶m nmœ© y‘rda Zì¶m {ejUYmoaUmV 춺$ Ho$bobm{ejUà{H«$¶oÀ¶m H|$ÐñWmZr {ejH$mbm nwZñWm©{nVH$aʶmMm g§H$ën AZmH$bZr¶ d Ag‘W©Zr¶ Amho. ¶mXñVmdoOmVrb nwT>rb dmŠ¶o nmhm : The teacher must beat the centre of the fundamental reforms in the edu-cation system. The new education policy must helpre-establish teachers at all levels, as the most re-spected and essential members of our society, be-cause they truly shape our next generation of citi-zens. {ejUà{H«$¶m {dÚm{W©H|${ÐV H$aʶmÀ¶mAmOn¶ªVÀ¶m gd© YS>nS>rda nmUr {’$adUmè¶m ¶m{ZU©¶mMo H$m¶ H$am¶Mo? ‘wbm§À¶m g§JmonZmV AmB©-d{S>bm§Mo ¶moJXmZ ‘hÎdmMo AgVo, VgoM ‘wbm§À¶m{ejUmV {ejH$m§Mo ¶moJXmZ ‘hÎdmMo AgVo- ho H$moUrhrZmH$maʶmMo H$maU Zmhr. Amnë¶m CXamV ~mimbm ‘m¶oZodmT>dVmZm ‘mVm EH$m {Xì¶mVyZ OmV AgVo. ¶m doir {VMrAmB©, {VMm nVr Am{U BVa {VÀ¶m nmR>rer AgVmV, {VMrH$miOr KoV AgVmV. ~mimbm OÝ‘ XoVmZm ‘mVobmAmUIrM ‘moR>çm {Xì¶mVyZ Omdo bmJVo. ¶m doir {VÀ¶mnmR>rer AgVmV S>m°ŠQ>a Am{U XdmImݶmVrb XmB©. nUàgy{VdoXZm Hw$Umer dmQy>Z KoVm ¶oV ZmhrV, Hw$Umer eoAaH$aVm ¶oV ZmhrV. ¶m doXZm ghZ Ho$ë¶mIoarO àgyVr hmoVZmhr. H$moUVrhr gO©Zerb H¥$Vr AerM AgVo. Aܶ¶ZAgoM gO©Zerb hmoUo Ano{jV AgVo.

^maVr¶ {ejU ì¶dñWoMo loï>Ëd AYmoaopIV H$aVmZm hmXñVmdoO åhUVmo : The Indian education system pro-duced great scholars such as Charak, Susrut, -ryabhata, Varahamihira, Bhaskaracharya,Brahmagupta, Chanakya, Chakrapani Datta,Madhava, Panini, Patanjali, Nagarjuna, Gautama,Pingala, Sankardev, Maitreyi, Gargi, andThiruvalluvar, among numerous others, who madeseminal contributions to world knowledge in di-verse fields such as mathematics, astronomy, met-allurgy, medical science and surgery, civil engi-neering, architecture, shipbuilding and navigation,

Page 22: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202022

yoga, fine arts, chess and more.ho gd© àkmd§V d§XZr¶ AmhoV Am{U ˶m§Mo {d{dY

{df¶m§Vrb ¶moJXmZ A‘yë¶ Amho, ¶m~m~V H$moUmÀ¶mhr‘ZmV H$mhrhr e§H$m AgʶmMo H$maU Zmhr. AmOn¶ªV ¶mgd© 춺$s¨~Ôb d ˶m§À¶m ¶moJXmZm~Ôb AmXamZoM ~mobboJobo Amho d nwT>ohr ~mobbo OmUma Amho. e¡j{UH$YmoaUmÀ¶m XñVmdoOmV ˶m§À¶m~Ôb H¥$VkVm 춺$H$am¶bmhr haH$V Zmhr. nU ¶m g§~§YmV XmoZ àý CnpñWVH$aUo Amdí¶H$ Amho. EH$ åhUOo, ¶m àkmd§Vm§À¶m¶moJXmZmÀ¶m nmR>r VËH$mbrZ {ejUì¶dñWm hmoVr, hoåhUUo YmS>gmMo Amho. OJ^amVrb ~hþVm§e gd©Màkmd§Vm§Zm àñWm{nV ì¶dñWo{déÕM C o amhmdo bmJboAmho Am{U ˶mMr qH$‘V ‘moOmdr bmJbr Amho. Xþgar Jmoï>åhUOo- Á¶m {ejUì¶dñWoÀ¶m g§X^m©V ¶m§Mm C„oIH$aʶmV Ambm Amho, Vr ì¶dñWm AJXr AbrH$S>MrAmho. gmoimì¶m eVH$m§n¶ªV OJmV Hw$R>ohr gmYrAm¡nMm[aH$ embo¶ {ejUì¶dñWm ZìhVr. gd©g‘mOKQ>H$m§Zm hr ì¶dñWm Iwbr hmoʶmgmR>r ~amM ‘moR>mH$mi Omdm bmJbm Amho. Á¶m 춺$s¨Mo ¶moJXmZ AmOMrembo¶ ì¶dñWm gwÑT> H$aʶmgmR>r bm^bo, ¶mVrb H$mhrOUm§Mm Zm‘{ZX}e ¶m boImÀ¶m àma§ r Ho$bm Amho; nU¶mn¡H$s H$moUmMmhr gmYm C„oI ¶m XñVmdoOmV Zmhr.

Zì¶m e¡j{UH$ YmoaUmÀ¶m 66 n¥ð>m§À¶m B§J«OrXñVmdoOmVrb gw‘mao 26 n¥ð>o embo¶ {ejUmgmR>r XoʶmVAmbr AmhoV. ¶mVrb AmR> Cn{d^mJ Ago AmhoV :

1. àma§{^H$ ~më¶mdñWoVrb (3 Vo 6 d¶moJQ>mVrb){ZJm d {ejU, 2. nm¶m yV gmjaVm d A§H$kmZ,3.{ejUmVrb JiVr amoIUo, 4. Aä¶mgH«$‘ AmamIS>m dembo¶ AܶmnZnÕVr, 5. {ejH$ : nmÌVm, {Z¶wº$s dà{ejU, 6. gd©g‘mdoeH$ {ejU, 7. embo¶ g§Hw$b dgwemgZ, 8. embo¶ JwUdÎmm ‘yë¶m§H$Z d ‘mZH$ {Z{üVr

¶m gd© Cn{d^mJm§Mr Vnerbdma MMm© EH$m boImVeŠ¶ Zmhr. ¶mVrb H$mhr à‘wI ‘wÚm§Mr MMm© ¶m boImVHo$br Amho.

gܶmMm 6 Vo 14 ¶m d¶moJQ>mgmR>r Agbobm {ejUh¸$H$m¶Xm {dñVm[aV H$ê$Z 3 Vo 18 d¶moJQ>mVrb gdmªgmR>rgº$sMo d ‘mo’$V {ejU CnbãY H$ê$Z XoʶmMm g§H$ënZì¶m YmoaUmV 춺$ H$aʶmV Ambm Amho. hm {ZU©¶A{V‘hÎdmH$m§jr d Aì¶dhmar Amho. ¶m‘wio AZoH$ àý

{Z‘m©U hmoUma AmhoV. 6 Vo 14 d¶moJQ>mVrb gd© ‘wbo AOyZemioV nmohmoMbobr ZmhrV. ¶mgmR>r bmJUmar Am{W©H$VaVyXhr H$aVm Ambobr Zmhr. ‘J hr Zdr O~m~Xmar H$ernobUma?

embo¶ {ejUmgmR>r 10+2 À¶m OmJr 5+3+3+4 hoZdo gyÌ AmUʶmMm {ZU©¶ KoʶmV Ambm Amho. ¶mMoVnerb Ago AmhoV :

A) nm¶m yV ñVa : 3 Vo 8 d¶moJQ> : 3 df} nyd©àmW{‘H$+ B¶Îmm 1 d 2 (EHy$U 5 df})

~) àma§{^H$ ñVa : 8 Vo 11 d¶moJQ> : 3 df} àmW{‘H$: B¶Îmm 3, 4, 5 (EHy$U 3 df})

H$) ‘ܶ ñVa : 11 Vo 14 d¶moJQ> : 3 df} Cƒ àmW{‘H$: B¶Îmm 6, 7, 8 (EHy$U 3 df})

S>) Cƒ ñVa : 14 Vo 18 d¶moJQ> : 4 df} ‘mܶ{‘H$ :B¶Îmm 9, 10, 11, 12 (EHy$U 4 df})

hm ~Xb H$emgmR>r ¶mMo g‘mYmZH$maH$ CÎma ¶mXñVmdoOmV {‘iV Zmhr. ‘wimV nyduÀ¶m 11+4 À¶m OmJr10+2+3 ho gyÌ H$m AmUʶmV Ambo hmoVo, ¶m‘mJo ‘w»¶H$ënZm EH$m dmT>rd Q>{‘©ZbMr qH$dm Wm§ã¶mMr hmoVr.Xhmdr åhUOoM Eg. Eg. gr. qH$dm ~mamdr åhUOoM EM.Eg. gr. Z§Va gd©M {dÚmWu nwT>rb {ejU KoVmV AgoZmhr, ho ܶmZmV KoD$Z Xhmdr ho n{hbo d ~mamdr ho XþgaoQ>{‘©Zb CnbãY H$ê$Z XoʶmV Ambo hmoVo. Xhmdr/~mamdrn¶ªV ‘Ob ‘maboë¶m {dÚm϶mªgmR>r amoOJmamÀ¶mg§Yr Voìhm CnbãY hmo˶m, VemM AmOhr AmhoV. nmobrg,bîH$ar godm ¶m~amo~aM MVwW© loUrVrb emgH$s¶ dImgJr joÌmVrb nXm§gmR>r Eg. Eg. gr. n¶ªVMo {ejUnwaogo hmoVo. CXmhaUmW©- AmOhr amÁ¶mVrb ~hþVoH$ gd©‘hmnm{bH$m§‘Yrb MVwW© loUrÀ¶m nXm§da {Z¶wº$ Pmboë¶md g‘mZ H$m‘ H$aUmè¶m Eg. Eg. gr. CÎmrU© C‘oXdmam§Zm¶mnojm H$‘r {eH$boë¶m§nojm OmñVrMo doVZ {‘iVo, hrdñVwpñWVr Amho.

àma§{^H$ ~më¶mdñWoVrb {ZJm d {ejU ¶m 3 Vo 6d¶moJQ>mVrb ~mbH$m§gmR>r Kmo{fV H$aʶmV Amboë¶m¶moOZoV H$mhr ~m~r Owݶm A§JUdmS>r àH$ënm§VJ©V g‘m{dï>hmo˶mM. CXmhaUmW©- ~mbH$m§Mo Amamo½¶, Amhma, Hw$nmofU¶mH$S>o bj XoV AgVmZmM nyd©àmW{‘H$ {ejU XoUo hrC{ÔîQ>o hmoVr. Zì¶m YmoaUmVrb doJù¶m VaVwXr H$m¶AmhoV? EH$ Va, darb gd© ~m~t~amo~aM nm¶m yV/

Page 23: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

23gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

‘yb yV gmjaVm d A§H$kmZ ¶m§Mm g‘mdoe H$aʶmV AmbmAmho. AbrH$S>rb H$mhr gd}jUm§VyZ Ago AmT>ibo AmhoH$s, J«m‘rU d ehar Aem XmoÝhr mJm§Vrb B¶Îmm nmMdr-ghmdrÀ¶m dJm©V {eH$Umè¶m ~è¶mM ‘wbm§Zm gmYo boIZ/dmMZ H$aVm ¶oV Zmhr d ~oarO/ dOm~mH$shr O‘V Zmhr.¶mgmR>r gmjaVm d A§H$kmZ A§JUdmS>rnmgyZM gwê$H$am¶Mo Amho. 3 Vo 6 ¶m d¶moJQ>mVrb ‘wbm§À¶m‘|Xÿ{dH$mgmMm g§~§Y gmjaVm d A§H$kmZmer Amho, AgmXmdm H$aʶmV Ambm Amho. ¶m‘mJo AbrH$S>rbg§emoYZmMm AmYma Amho Ago åhQ>bo Amho. nU ho g§emoYZH$moUr d Hw$R>o Ho$bo ¶mMo Vnerb XoʶmV Ambobo ZmhrV,¶m‘wio ¶m g§emoYZmMo g§X © emoYUo AdKS> Amho.

AmB©-d{S>bm§ZrM 3 Vo 6 ¶m d¶moJQ>mVrb ‘wbm§Mog§JmonZ Ho$bo nm{hOo. Vmo ˶m§MmM A{YH$ma Amho d ˶m§MoH$V©ì¶hr Amho, ho ‘mݶ Ho$bo Var AZoH$ nmbH$m§Zm {d{dYH$maUm§‘wio ho eŠ¶ hmoV Zmhr. ¶m g§JmonZmV ‘wbm§Mr {ZamoJrdmT>, à{WZo¶wº$ Amhma, ñdV:Mr d modVmbMr àmW{‘H$AmoiI Aem AZoH$ ~m~r g‘m{dï> AmhoV. ‘wbmbmdmQ>Umao Hw$Vyhb d ˶mMo g‘mYmZH$maH$ {ZamH$aU ˶mZo{dMmaboë¶m àým§VyZ d nmbH$m§Zr {Xboë¶m CÎmam§VyZ hmoVAgVo. AmMm¶© {dZmo~m mdo ¶m§Zr ¶m ñVamdarb {ejUmModU©Z "Anyd© àmW{‘H$ {ejU' Ago Ho$bo hmoVo. Vo {H$Vr¶mo½¶ hmoVo ¶mMm à˶¶ ¶m ‘wbm§Mo g§JmonZ H$aVmZm qH$dmg§JmonZ hmoV Agbobo nmhVmZm ¶oV AgVmo. ¶m d¶mVrb‘wbm§Mo nmbZ-nmofU ¶mo½¶ ìhm¶bm hdo, ho Iao Amho. nUBVŠ¶m bhmZ d¶mVrb ‘wbm§Zm gmjaVm d A§H$kmZXoʶmMm à¶ËZ ¶mo½¶ Zmhr. nmM dfmªÀ¶m AmVrb ‘wbm§ZmAjao {b{hʶmg gm§Jy Z¶o, AgoM AmOn¶ªV ~hþVm§e{ejUVÁkm§Zr gm§{JVbo Amho. hmVmV nopÝgb YaʶmgmR>r‘wbm§Mr ~moQ>o Ho$ìhm gj‘ hmoVmV, ¶m{df¶rhr ñnï> gyMZmAmhoV. ‘J hm IQ>mQ>mon H$emgmR>r? B¶Îmm nmMdr/ghmdrVrb AZoH$ ‘wbm§Zm {b{hVm-dmMVm ¶oV Zmhr ho IaoAgbo Var, Vo d¶mÀ¶m {Vgè¶m dfm©nmgyZ {eH$dbo Va¶oB©b ¶mMr ImÌr H$m¶? nmMdrEodOr n{hbrnmgyZ B§J«Or{eH${dë¶m‘wio amÁ¶mVrb gd© ‘wbm§À¶m B§J«Or g§nmXZmVH$mhr ’$aH$ nS>bm Amho H$m? drg dfmªnydu KoVboë¶m ¶m{ZU©¶mMm ‘wbm§da H$m¶ n[aUm‘ Pmbm ¶mMm Aä¶mg Ho$bmJobobm Zmhr. nmMdr/ghmdrVrb ¶m ‘wbm§gmR>r Amdí¶H$Vo e¡j{UH$ CnH«$‘ Oê$a Am¶mo{OV H$amdoV, ‘wbm§À¶m

dmMZ/boIZ H$m¡eë¶m§Mr OmonmgZm H$amdr. nU ¶mgmR>r 3Vo 6 d¶moJQ>mVrb ‘wbm§Zm doR>rg Yamdo, ho ¶mo½¶ Zmhr.

¶m {Z{‘ÎmmZo WmoS>o ‘mJo diyZ ~{KVbo Va, A§JUdmS>r hrg§H$ënZm Amnë¶mbm Zdr Zmhr, ho bjmV ¶oB©b. J«m‘rU^mJmVrb A§JU n[agamV Mmbdbr OmUmar ‘m{hVr H|$ÐoåhUOo "A§JUdmS>r'. ¶mV ‘{hbm d ~mbH$m§À¶m gdmªJrU{dH$mgmda ^a {Xbm OmVmo. ‘mVm Am{U ~mbHo$ ¶m§MoAmamo½¶, Amhma, Hw$nmofU ¶m ~m~tH$S>o bj {Xbo OmVo.{JOw mB© ~YoH$m ¶m§À¶m H$ënZoVyZ amÁ¶mVrb J«m‘rU mJmVA§JUdmS>çm gwê$ Pmë¶m. Vmam~mB© ‘moS>H$ d AZwVmB© dmK¶m§Mohr ‘hÎdnyU© ¶moJXmZ ¶mgmR>r bm^bo. VËH$mbrZ H|$ÐgaH$maZohr ¶mV bj KmVbo Am{U "EH$mË‘H$ ~mb{dH$mg¶moOZm 1975' Kmo{fV Pmbr. nwT>rb H$mimV H|$Ð d amÁ¶gaH$mam§Zr hm CnH«$‘ g§¶wº$nUo A§‘bmV AmUbm. na§Vw¶mMo ñdê$n àW‘nmgyZM AZm¡nMm[aH$ H|$Ð Ago hmoVo.WmoS>Š¶mV, AmOn¶ªV Am¡nMm[aH$ {ejUmÀ¶m OmoIS>mVA§JUdmS>çm ~m§Yë¶m Joë¶m Zìh˶m.

¶m 3 Vo 6 d¶moJQ>mVrb ~mbH$m§Mo {ejU Am¡nMm[aH$nÕVrV AmUUo e¡j{UH$ ÑîQ>çm A¶mo½¶ Amho. à˶j-Aà˶j AZw dmVyZ Hw$Qw>§~mH$Sy>Z {‘iUmao ho AZm¡nMm[aH${ejU g~Jmob§H$mar Aä¶mgH«$‘mÀ¶m OmoIS>mV AS>H$dyZAmnU ˶m ~mbH$m§Mo ZwH$gmZ H$arV Zmhr H$m?~mbg§JmonZ ho AZm¡nMm[aH$ Agm¶bm hdo Am{U ˶mVrb¶mo½¶-A¶mo½¶ R>adʶmMm A{YH$ma Hw$Qw>§~mMm Agm¶bmhdm. ˶mV emgZmZo hñVjon H$aUo ¶mo½¶ Zmhr. 'Catchthem young' Ago B§J«OrV åhQ>bo OmVo Vgo 'Catch themin their infancy' Aer H$mhr ¶moOZm ¶m‘mJo Amho H$m,¶mMmhr emoY KoUo Amdí¶H$ Amho. nwT>rb H$mimV 0 Vo 3d¶moJQ>mVrb ~mbH$m§gmR>rhr Aä¶mgH«$‘ {Z{üV H$aʶmMoH$m‘ NCERT da gmondʶmV ¶oB©b, Ago ¶m XñVmdoOmVåhQ>bobo Amho. ~hþYm ¶mZ§Va J ©g§ñH$mamMmM Aä¶mgH«$‘H$am¶Mo ~mH$s amhrb, Ago {XgVo Amho.

Vgo Va 15 Vo 18 d¶moJQ>mVrb ‘wbm§Mo àý AmUIrMdoJio AmhoV. ñdV:À¶m Hw$Qw>§~mMr gº$shr PwJmê$ZQ>mH$ʶmMr ‘mZ{gH$Vm AgUmè¶m ¶m ñVamdarb ~hþVm§e{dÚm϶mªZm emgZmMr gº$s ‘mZdob H$m? g§Yr CnbãYH$ê$Z XoUo doJio d gº$sZo H$mhr H$am¶bm bmdUo doJio, hoܶmZmV ¿¶m¶bm ZH$mo H$m? Zì¶m {ejU YmoaUmZwgmaAmVm AH$amdr/~mamdrMo dJ© emim§Zm OmoS>bo OmUma

Page 24: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202024

AmhoV. Cƒ ‘mܶ{‘H$/H${Zð> ‘hm{dÚmb¶ ¶mg§H$ënZmM ~mX hmoUma AmhoV. ‘hm{dÚmb¶mÀ¶m ‘wº$dmVmdaUmMr AmH$m§jm ‘ZmV AgUmè¶m ¶m ‘wbm§Zm gº$sZoAmUIr XmoZ df} emioVM R>odʶmÀ¶m {ZU©¶mda {dÚmWuH$m¶ d H$gm à{VgmX XoVrb, ho gm§JUo H$R>rU Amho.

emim§‘YyZ AH$amdr/~mamdrMo gwê$ H$am¶bm {H$Vremim gj‘ d CËgwH$ AmhoV, hm AmUIr EH$ doJimM àýAmho. ~hþVm§e emim§‘ܶo gwg‚m à¶moJemim, AÚ¶mdVJ«§Wmb¶o, àeñV H«$sS>m§JUo B˶mXr gw{dYm ZmhrV. ¶mgmYZgw{dYm Cä¶m H$am¶bm n¡gm bmJVmo, VgoMH$mbmdYrhr bmJVmo. AmO emgZmH$S>o ¶mgmR>r n¡gm Zmhr,VgmM emim§H$S>ohr Zmhr. CÚmoOH$m§H$Sy>Z grEgAma’§$S>mVyZ H$mhr {ZYr CnbãY hmoʶmMr eŠ¶Vm Zmhr.H$moamoZm‘wio ˶m§MrM AdñWm H$R>rU Amho.

AH$amdr/~mamdr ¶m dJmªMo ì¶dñWmnZ {d{dY amÁ¶m§VdoJdoJio Pmbo Amho. àma§ r emim§Zm OmoS>bobo, Z§Va‘hm{dÚmb¶m§Zm, nwÝhm emim§Zm d ‘hm{dÚmb¶m§Zm Am{UH$mhr ñdV§Ì- Aer ¶m ñVamMr YagmoS> ‘hmamï´>mZo nm{hbrAmho. AH$amdr/~mamdrÀ¶m AܶmnH$m§Mm àdmg AmVm"{ejH$-àmܶmnH$-H${Zð> ‘hm{dÚmb¶rZ {ejH$ Am{U‘mܶ{‘H$ {ejH$' Agm CbQ>m hmoUma Amho.

{ejH$ d {dÚmWu ¶m§Mo JwUmoÎma 30:1 Agmdo, Ago ¶mXñVmdoOmV åhQ>bo Amho. {dH${gV Xoem§V Ago JwUmoÎmanmibo OmVo. Amnë¶mH$S>o ho AmUbo, Va A{Ve¶ Mm§Jbo

hmoB©b; nU ho Odinmg AeŠ¶ Amho. ho JwUmoÎmagm§ mim¶Mo åhUOo ’$ma ‘moR>çm à‘mUmda {ejH$m§Mr nXoV¶ma hmoVrb d ˶m nXm§da {ejH$ {Z¶wº$ H$amdo bmJVrb.¶mgmR>r bmJUmam n¡gm ¶oUma Hw$Ry>Z? AmOM {ejH$m§ModoVZ doioda H$aʶmgmR>r n¡go C o H$am¶bm ZmH$sZD$ ¶oVAmhoV. ¶mV AmUIr a åhUOo, AH$amdr/~mamdrMo dJ©emim§H$S>o Joë¶mda embo¶ {ejH$ H$m¶© mamMo {ZH$f bmJyhmoVrb Am{U ’$ma ‘moR>çm à‘mUmda {ejH$ Zì¶mZo {Z¶wº$H$amdo bmJVrb. WmoS>Š¶mV, Zì¶m e¡j{UH$ YmoaUmMrA§‘b~OmdUr ho EH$ ‘moR>o AmìhmZ AgUma Amho.

{Ì^mfm gyÌ, {ejUmMo ‘mܶ‘, {ejH${Z¶wº$s, {ejH$à{ejU, embo¶ g§Hw$b, {ejUà{H«$¶oVrb nmbH$m§Mm dCÚmoOH$m§Mm gh^mJ, amï´>r¶ ñVamda Aä¶mgH«$‘ aMZm dAܶmnZ-Aܶ¶Z gm{h˶{Z{‘©Vr, Aä¶mgH«$‘ H$‘rH$aʶmMm {ZU©¶, ì¶mdgm{¶H$ {ejUmMm g‘mdoe, embo¶{ejUmÀ¶m nmM Q>ß߶m§darb narjm AmXr AZoH$ àým§MrhrVnerbdma MMm© ìhm¶bm hdr. Zdo e¡j{UH$ YmoaU‘§{Ì‘§S>imZo ‘§Oya Ho$bo Agë¶m‘wio Vo AmVm A‘wH$gaH$maMo qH$dm A‘wH$ njmMo am{hbobo Zmhr, Va {ejUmerg§~§{YV Aem gdmªMo Pmbo Amho. ¶mgmR>r gd© g§~§{YVm§Zr¶mV bj KmbUo Amdí¶H$ Amho.

àm. hf©dY©Z H$S>onyaH$a, Zm{gH$Mob. 94222-56874

harsh. kadepurkar@gmail. com

n¥ð> 10 dê$Z)XoʶmMr, ~mOma d qH$‘VrÀ¶m OmoIS>mVyZ ˶m§Mr ‘wº$VmH$aʶmMr, ˶m§À¶m nm¶m§Vrb ~oS>çm VmoS>ʶmMr mfm H$aVAgbo, Var A§VñW hoVy Am{U à˶jmVrb H¥$Vr ‘mÌ Zo‘H$s˶mÀ¶m {damoYmVbr Amho. gaH$maMm Ñ{ï>H$moZ ~ìh§ereoVH$ar{damoYrM Amho. ˶m‘wio ~mOmagwYmaUm à˶jmVA‘bmV ¶oUmaM ZmhrV. ¶m Ñ{ï>H$moZmbm {damoY H$ê$Z~mOmaì¶dñWm Iè¶m AWm©Zo Iwbr H$aʶmgmR>r deoVH$è¶m§Zm ñdmV§Í¶ {‘idyZ XoʶmgmR>r gaH$mada X~mddmT>dbm nm{hOo. ˶mgmR>r ¶m H$m¶Úm§Mo VÎdV… ñdmJVH$ê$Z ˶m§Vrb ÌwQ>r Xÿa H$aʶmgmR>r H§$~a H$gbr nm{hOo.na§Vw ˶mEodOr eoVH$è¶m§À¶m g§KQ>Zm, S>mdr Am{Ug‘mOdmXr ‘§S>ir IwbrH$aUmÀ¶m VÎdmbmM {damoY H$aV

AmhoV. EHo$H$mir IwbrH$aUmMm AOoÝS>m am~{dʶmgmR>rnwT>mH$ma KoUmam H$m±J«oggmaIm nj amOH$s¶ hoVyZo ˶m§À¶mgwamV gya {‘idV Amho. ^maVmgma»¶m I§S>àm¶ Am{U{demb bmoH$g§»¶oÀ¶m XoemV eoVr‘mb ì¶mnmamVH$m°nm}aoQ²gMr ‘ºo$Xmar {Z‘m©U hmoʶmMr ^rVr ’$maerdmñVdmbm Yê$Z Zmhr.

WmoS>Š¶mV, S>mì¶m§À¶m ZmXmbm bmJyZ IwbrH$aUmÀ¶m{dMmambm ZH$ma hm eoVH$è¶m§Mm KmV hmoB©b; Va AY©dQ>gwYmaUm§À¶m gm|Jmbm wbyZ (qhXþËddmXr) COì¶m§À¶mH$ÀN>nr bmJUo hr amOH$s¶ AmË‘h˶m R>aob.

a‘oe OmYd, nwUoramesh. jadhav@gmail. com

Mob. 9922913192

Page 25: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

25gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

pñdËPbªS>‘Yrb Xmdmog ¶m gw§Xa Am{U {ZgJ©aå¶JmdmV Xa dfu OmZodmarV H$S>H$ W§S>r‘ܶo "dëS>©BH$m°Zm°{‘H$ ’$moa‘'V’}$ AmKmS>rMo CÚmoOH$, ~hþamï´>r¶H§$nݶm§Mo à‘wI, AW©VÁk, XoemoXoerMo ‘hÎdmMoamOH$maUr, {ejUVÁk AmXtMr n[afX ^aVo. ¶mn[afXoVrb MMm© d {dMma{d{Z‘¶mVyZ {dH$mgmÀ¶m Zì¶mg§H$ënZm ‘m§S>ë¶m OmVmV Am{U OJ^amVrb {dH$mgmÀ¶mbnboë¶m g§Yr emoYë¶m OmVmV. Xmdmog n[afXoMo CX²KmQ>Z2017 À¶m OmZodmar‘ܶo MrZMo Aܶj jr {OZqnJ ¶m§ZrHo$bo.

{S>g|~a 2016 ‘ܶo A‘o[aH$Mo Aܶj åhUyZ S>moZmëS>Q´>ån d¡{eîQ>çnyU© y{‘H$m KoD$Z Zì¶mZoM {ZdSy>Z AmbohmoVo. OmZodmar 2017 ‘ܶo Vo AܶjnXmMm nX^mañdrH$marV hmoVo. ˶m§Mr y{‘H$m A‘o[aH$mH|${ÐV Va hmoVrM,nU ‘hÎdmÀ¶m ‘wÚm§da Vr OmJ{VH$sH$aUmÀ¶m {damoYmVhrhmoVr. OmJ{VH$sH$aU, hdm‘mZ~Xb, Iwbm ì¶mnma ¶mgdmªÀ¶m ~m~VrV A‘o[aHo$Zo AmÎmmn¶ªV OJmbm ZoV¥Ëd {XbohmoVo. Q´>ån ho ZmH$marV Zgbo, Var "’$º$ A‘o[aH$m' ¶mAO|S>çmda ˶m§Zr A{YH$ bú¶ H|${ÐV H$amd¶mMo R>a{dbohmoVo. ˶mCbQ> jr {OZqnJ ¶m§Zr Amnë¶m ^mfUmVOmJ{VH$sH$aUmMo ‘hÎd, hdm‘mZ~Xbmg§X^m©V {dH${gVamï´>m§Zr gm‘y{hH$ ar˶m H$amd¶mMr H$m¶©dmhr, AW©ì¶dñWmA{YH$ Iwë¶m H$aʶmMr Amdí¶H$Vm B˶mXt{df¶rgH$mamË‘H$ y{‘H$m KoVbr. {edm¶ ¶m ‘wÚm§da A‘o[aH$m‘mJo amhUma Agob, Va Am§Vaamï´>r¶ ñVamda Amdí¶H$ VoZoV¥Ëd H$am¶bmhr MrZ V¶ma Amho, Agm g§Xoe ˶m§Zr{Xbm. gܶmÀ¶m Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoMo ZoV¥Ëd H$aUmarA‘o[aH$m Amnë¶m nma§n[aH$ y{‘Ho$nmgyZ ‘mJo OmD$ZHo$di A‘o[aHo$da bj H|${ÐV H$aʶmÀ¶m V¶marV AgVmZmMrZ ‘mÌ OJmMo ZoV¥Ëd H$aʶmMr V¶mar XmIdVmo Amho, hm’$ma ‘moR>m ~Xb Xmdmog ¶oWo {XgyZ Ambm.

gܶmMr Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWm Xþgè¶m ‘hm¶wÕmVrbOo˶m§Zr- A‘o[aH$m Am{U nmümζ Xoem§Zr- {Z‘m©U Ho$brAmho. ¶m ì¶dñWoV g§¶wº$ amï´>g§KmÀ¶m N>ÌmImbr gd© Xoeì¶mnma, gwajm, Amamo½¶, n¶m©daU, ‘mZdr h¸$, g§ñH¥$Vr,

‘hmgÎmoMo naamï> YmoaU : 1

jr {OZqnJ 2012 ‘ܶo gdm}ƒnXr ¶oVAgVmZm naamï> YmoaUmMr C{Ôï>ohr ~Xbbr.

VËnydu naamï> YmoaUmMo C{Ôï>o àm‘w»¶mZoOmJ{VH$ AW©ì¶dñWo‘Yrb ñWmZ Aìdb H$aUo

hoM hmoVo. ‘mÌ Am{W©H$ ‘hmgÎmm Pmë¶mdaAm§Vaamï>r¶ amOH$maUmV à^mdr amOH$s¶y{‘H$m ~OmdUo, Am§Vaamï>r¶ ì¶mnmamÀ¶m

{Z{‘ÎmmZo {Z‘m©U Pmboë¶m {hVg§~§Ym§Mo ajUH$aʶmgmR>r Amdí¶H$ Vo bîH$ar gm‘϶©dmT>{dUo, Am§Vaamï>r¶ amOH$maUmV à^md

dmT>{dUo- hr ‘hÎdmMr C{Ôï>o Pmbr. MrZbmgܶmÀ¶m Am§Vaamï>r¶ ì¶dñWoMo ZwgVoM ZoV¥Ëd

H$am¶Mo Zmhr; ˶m§Zm hr ì¶dñWm MrZÀ¶mYmoaUmà‘mUo, åhUOo MrZÀ¶m H$å¶w{ZñQ>

njmÀ¶m y{‘Ho$VyZ KS>dm¶Mr Amho.OmJ{VH$sH$aUmÀ¶m {dMmamnmgyZ WmoS>o AbJhmoV Am{U ñWm{ZH$ AW©ì¶dñWoH$S>o A{YH$

bj XoD$Z nm{ü‘m˶ Xoem§Zr Am{U A‘o[aHo$ZoMrZÀ¶m ‘hÎdmH$m§jm§Zm ~iM {Xbo Amho.

{MZr ‘hmgÎmoMm CX¶ : 32

gVre ~mJc

Page 26: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202026

B˶mXr joÌm§V ghH$m¶© H$aVmV. g§¶wº$ amï´>g§K AemghH$m¶m©~amo~a ˶m-˶m joÌmV {Z¶‘Z, ao½¶wboeZH$aʶmMrhr y{‘H$m ~OmdVmo. AW©{df¶H$ {Z¶‘ZmgmR>rAm¶E‘E’$ (B§Q>aZ°eZb ‘m°ZoQ>ar ’§$S>), Va H$O} XoʶmgmR>rOmJ{VH$ ~±H$ (dëS>© ~±H$) Aem g§ñWm AmhoV.Am§Vaamï´>r¶ JìhZ©ÝgÀ¶m ¶m Am¡nMm[aH$ g§ñWm§{edm¶ì¶mnma, gwajm, AW©{df¶H$ ~m~r ¶mgmR>r OJmVrb{d{dY ^mJm§V amï´>m§À¶m g‘yhmV ghH$m¶© H$aʶmgmR>rAZoH$ àmXo{eH$ JQ>, g‘yh Pmbo AmhoV. ¶m gmè¶m g§ñWm,g§KQ>Zm d {Z‘m©U Pmboë¶m ì¶dñWm ¶m§Zm EH${ÌV ar˶mAm§Vaamï´>r¶ ì¶dñWm (International Order) Agog§~mo{Ybo OmVo. ¶m Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoda A‘o[aHo$Mm‘moR>m à^md Amho. dm°qe½Q>Z H$Ýg|ggma»¶m g§H$ënZmA‘o[aHo$Mm gܶmÀ¶m Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWodarb à^mdAm{U nH$S> XmI{dVmV.

A‘o[aHo$Mr Am{W©H$ VmH$X ‘moR>r AgyZ OJmVrb gd©M^mJmV ì¶mnma Am{U gwajm{df¶H$ {hVg§~§Y A‘o[aHo$Zo{Z‘m©U Ho$bo AmhoV. ˶m‘wio Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWodaA‘o[aHo$Mo ‘moR>o dM©ñd Amho. OJ^amV 1990 À¶mgw‘mamg H$å¶w{ZP‘Mr nrN>ohmQ> hmoV AgVmZm a{e¶mZoA‘o[aHo$nwT>o {Z‘m©U Ho$bobo AmìhmZ g§nwï>mV Ambo Am{UOJmV A‘o[aH$m hrM ‘moR>r OmJ{VH$ gÎmm Cabr.

‘mÌ 21 ì¶m eVH$mÀ¶m n{hë¶m XeH$mV {MZr‘hmgÎmoMm CX¶ hmoV AgVmZm ¶m ì¶dñWoV ‘hÎdmMo ~XbhmoV AmhoV. A‘o[aHo$À¶m d BVa nm{ü‘m˶ CXma‘VdmXrXoem§À¶m dM©ñdmImbr AgUmar Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWm‘moS>H$irg Ambr AgyZ, H$mhr Am§Vaamï´>r¶ g§ñWm§MrnS>PS>hr hmoVmZm {XgVo. Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoMo ZoV¥ËdH$aUmao A‘o[aH$m d BVa nmümζ Xoe 2008 À¶m Am{W©H$‘§XrnmgyZ Am{W©H$ ÑîQ>çm WmoS>o H$‘Hw$dV Pmbo AmhoV;VgoM BVa AZoH$ {dH$gZerb Xoe AmO Am{W©H$ ÑîQ>çme{º$embr hmoV AmhoV. b§S>ZÀ¶m BH$m°Zm°{‘ñQ>Zwgma2010 ‘ܶo OJmÀ¶m EHy$U OrS>rnrn¡H$s 40 Q> o$ OrS>rnrA‘o[aH$m d nmümζ Xoem§Mo hmoVo; ‘mÌ 2050 n¶ªVOrS>rnr‘ܶo gܶmÀ¶m àJV OJmMm {hñgm 20 Q> o$BVH$mM amhrb. ¶mM H$mimV Am{e¶m I§S>mVrb Xoem§Mm{hñgm 27 Q>³³¶m§dê$Z 50 Q>³³¶m§n¶ªV hmoB©b. A‘o[aHo$ZoOJmVrb KS>m‘moS>tH$S>o bj H$mTy>Z KoD$Z A‘o[aHo$À¶mA§VJ©V àým§H$S>o OmñV bj Úmdo, Agm ‘moR>m ‘Vàdmh

A‘o[aHo$V Amho. BVa nm{ü‘m˶ Xoehr OmJ{VH$s-H$aUmnmgyZ Xÿa hmoVmZm {XgVmV. ¶mM doirOmJ{VH$sH$aUmMm ’$m¶Xm H$ê$Z KoVbobm MrZ gܶmÀ¶m‘moS>H$irg ¶oV Agboë¶m Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWo‘ܶo‘hÎdmMr y{‘H$m ~Omdy nmhVmo Amho. A‘o[aHo$À¶mn°{g{’$H$ d AQ>bm§{Q>H$ ¶m XmoÝhr ‘hmgmJam§À¶m^modVrÀ¶m gwajm{df¶H$ d ì¶mnma{df¶H$ g§KQ>Zm g§X ©~Xbë¶mZo à^mdhrZ Pmë¶m AmhoV; CbQ> MrZZoOJmVrb AZoH$ ^mJm§V ñdV…À¶m ZoV¥ËdmImbrì¶mnma{df¶H$ JQ>/g§KQ>Zm {Z‘m©U H$ê$Z dm gܶmÀ¶mg§ñWm§‘ܶo {eaH$md H$ê$Z ñdV…Mm à^md dmT>{dbm Amho.MrZ gܶmÀ¶m Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoda Ho$di à^mdMQ>mH$V Zmhr, Va hr gd© ì¶dñWm ñdV…À¶m nÕVrZoMmb{dʶmMm à¶ËZ H$arV Amho. MrZMo ‘m°S>ob åhUOoamÁ¶nwañH¥$V ^m§S>dbemhr (ñQ>oQ> H°${nQ>°{bP‘) Am{UH$å¶w{ZñQ> amOdQ>rVrb EH$njr¶ hþHy$‘emhr Amho.

Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoÀ¶m AJ« mJr Agboë¶mnm{ü‘m˶ Xoem§‘ܶo CXma‘VdmXr bmoH$emhr ì¶dñWmAmho. em§VVm, bmoH$emhr Am{U ‘mZdr h¸$ ¶mg§~§YrH$‘rV H$‘r ho Xoe H$mhr y{‘H$m KoD$ eH$V. Vr y{‘H$mAZoH$Xm {Z^mdbr Jobr Zmhr, hohr Iao. A‘o[aHo$ZoñdmV§Í¶, bmoH$emhr d ‘mZdr ‘yë¶o ¶m§À¶mgmR>r OJmVrbAZoH$ ^mJm§V dmXJ«ñV hñVjon AZoH$Xm Ho$bo AmhoV.Varhr ¶m ì¶dñWoV Am§Vaamï´>r¶ JìhZ©ÝggmR>rMo ’«o$‘dH©$OJmÀ¶m Ñï>rZo ~è¶mn¡H$s ñdrH$mamh© hmoVo. ‘mÌ OJ^aÀ¶mXoem§‘ܶo AmVm CXma‘VdmXr bmoH$emhr VUmdmImbrAmbr AgyZ, {VMm à^mdhr H$‘r Pmbm Amho.Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWm H$‘Hw$dV hmoʶmMo ‘hÎdmMo H$maUåhUOo, ¶m ì¶dñWoV AgUmao AZoH$ nañna{damoY. ¶mMogmYo CXmhaU åhUOo- gd© Xoem§Zm Am{W©H$ OmJ{VH$sH$aUnm{hOo Amho, ‘mÌ amOH$s¶ OmJ{VH$sH$aU ZH$mo Amho. {VWo‘mÌ gd©M Xoe ñdV…Mo gmd© m¡‘Ëd OnVmZm ¶wÕ d VËg‘n[apñWVr {Z‘m©U H$am¶bm ‘mJo-nwT>o nmhV ZmhrV. XþgaoåhUOo, OgOgo OmJ{VH$sH$aU dmT>V Jobo ˶m à‘mUmVn[aUm‘ åhUyZ AZoH$ Xoem§V amï´>dmXmMr ^mdZm (Hw$R>oAm{W©H$ amï´>dmX, Va Hw$R>o Ym{‘©H$ amï´>dmX) dmT>m¶bmbmJbr Am{U ˶m aoQ>çmImbr CXma‘VdmXmMr nrN>ohmQ>hmoD$ bmJbr. Aem arVrZo {MZr ‘hmgÎmoMm CX¶ hmoVAgVmZm A‘o[aH$m d nm{ü‘m˶ Xoem§Mm Am§Vaamï´>r¶ à^md

Page 27: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

27gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

AmogaVmo Amho. VgoM gܶmMr Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWmVUmdmImbr Ambr Amho. MrZMo naamï´> YmoaU Am{U˶mMo OJmVrb {d{dY Xoem§er AgUmao g§~§Y g‘OmdyZKoVmZm Am§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoV hmoUmao ~Xb bjmV KoVbonm{hOoV.

S|>J ¶m§Zr MrZMr AW©ì¶dñWm 1978 ‘ܶo IwbrH$ê$Z, naXoer Jw§VdUyH$ AmH$f©H$ H$ê$Z ~mOmaM{bVAW©ì¶dñWoMr gwédmV Ho$br. ‘mÌ, MrZ Am{W©H$ ÑîQ>çmH$‘Hw$dV hmoVm. MrZbm OnmZ, A‘o[aH$m d nm{ü‘m˶Xoem§H$Sy>Z Am{W©H$ Jw§VdUyH$ d Cƒ V§ÌkmZ hdo hmoVo.˶m‘wio ˶m§Mo naamï´> YmoaU gdmªer {‘ÌËdmMo hmoVo. {O¶m§JPo{‘Z ¶m§À¶m H$mimV MrZMr {Z¶m©V Am{U naXoe ì¶mnmadmT>Vm hmoVm. MrZ Am§Vaamï´>r¶ ì¶mnma g§KQ>ZoMm gXñ¶hrPmbm. naamï´> YmoaU ‘hÎdmMo hmoVoM; ‘mÌ Vo àm‘w»¶mZoAm{W©H$ gÎmoMm nm¶m A{YH$ ì¶mnH$ H$aʶmgmR>r hmoVo. hþqOVmd ¶m§À¶m H$mimV- OmJ{VH$ ‘§XrXaå¶mZ BVaOmJ{VH$ AW©ì¶dñWm AmH«$gV AgVmZm MrZ ‘mÌOmo‘XmanUo Am{W©H$ {dH$mg d àJVr H$arV hmoVm. ˶mMH$mimV A‘o[aHo$ImbmoImb OJmVrb XmoZ Z§~aMrAW©ì¶dñWm åhUyZ MrZ C^mar KoD$ bmJbm. 2008 ‘ܶo‘§XrÀ¶m H$mimV A‘o[aHo$gh nmümζ Xoem§À¶m ‘¶m©Xm ñnï>hmoV Agë¶mZo MrZbm ñdV…À¶m gm‘϶m©Mr doJirOmUrd hmoD$ bmJbr Am{U MrZMo naamï´> YmoaU A{YH$‘hÎdmH$m§jr Pmbo. jr {OZqnJ gÎmoda ¶oV AgVmZmÀ¶mH$mimVM ho ‘hÎdmMo ~Xb hmoV hmoVo.

jr {OZqnJ 2012 ‘ܶo gdm}ƒnXr ¶oV AgVmZmnaamï´> YmoaUmMr C{Ôï>ohr ~Xbbr. VËnydu naamï´> YmoaUmMoC{Ôï>o àm‘w»¶mZo OmJ{VH$ AW©ì¶dñWo‘Yrb ñWmZAìdb H$aUo hoM hmoVo. ‘mÌ Am{W©H$ ‘hmgÎmm Pmë¶mdaAm§Vaamï´>r¶ amOH$maUmV à^mdr amOH$s¶ y{‘H$m~OmdUo, Am§Vaamï´>r¶ ì¶mnmamÀ¶m {Z{‘ÎmmZo {Z‘m©UPmboë¶m {hVg§~§Ym§Mo ajU H$aʶmgmR>r Amdí¶H$ VobîH$ar gm‘϶© dmT>{dUo, Am§Vaamï´>r¶ amOH$maUmV à^mddmT>{dUo- hr ‘hÎdmMr C{Ôï>o Pmbr. MrZbm gܶmÀ¶mAm§Vaamï´>r¶ ì¶dñWoMo ZwgVoM ZoV¥Ëd H$am¶Mo Zmhr; ˶m§Zmhr ì¶dñWm MrZÀ¶m YmoaUmà‘mUo, åhUOo MrZÀ¶mH$å¶w{ZñQ> njmÀ¶m y{‘Ho$VyZ KS>dm¶Mr Amho.OmJ{VH$sH$aUmÀ¶m {dMmamnmgyZ WmoS>o AbJ hmoV Am{UñWm{ZH$ AW©ì¶dñWoH$S>o A{YH$ bj XoD$Z nm{ü‘m˶

Xoem§Zr Am{U Q´>ån ¶m§À¶m A‘o[aHo$Zo MrZÀ¶m‘hÎdmH$m§jm§Zm ~iM {Xbo Amho.

A‘o[aH$m, ¶wamon, Am{’«$Ho$gh MrZÀ¶m eoOmar AgboboXoe Am{U X{jU A‘o[aH$m (d BVaÌ AgUmao Xoe) AemMma {d^mJm§‘ܶo MrZMo naamï´ >YmoaU g‘OmdyZ KoVm ¶oB©b.Mma {d^mJ H$aʶmMo H$maU Ago H$s, MrZÀ¶m ¶m MmahrJQ>m§Vrb Xoem§er AgUmè¶m g§~§YmZm doJdoJir n[a‘mUoAmhoV. ˶m-˶m JQ>mV Am{W©H$, ì¶mnma Am{Ugwajm{df¶H$ àým§~m~V MrZMo àíZ d¡{eîQçnyU© AmhoV.¶m Mmar JQ>m§‘ܶo A‘o[aH$m AWm©VM gJù¶mV ‘hÎdmMr!

A‘o[aH$m Am{U MrZ ¶m§À¶mVrb g§~§Y 1972 ‘ܶogwê$ Pmbo. ¶m g§~§Ym§‘wio MrZbm nmümζ XoemVyZ ‘moR>çmJw§VdUwH$m Am{U àJV V§ÌkmZ àmá Pmbo. nwT>o 2001 ‘ܶoMrZ OmJ{VH$ ì¶mnma g§KQ>ZoMm gXñ¶ Pmbm Am{UMrZMm {Z¶m©V ì¶mnma OJ^a dmT>bm. MrZÀ¶m ¶m Am{W©H$d ì¶mnmar ^amarV MrZZo A‘o[aHo$bm gd© àH$maMr ‘XVHo$br Am{U A‘o[aHo$‘wio MrZMo OmJ{VH$ AW©ì¶dñWoVgm{‘brH$aU Pmbo, {edm¶ A‘o[aH$m hm MrZMm ’$ma ‘moR>mJ«mhH$ Pmbm. A‘o[aH$Z CÚmoJY§Úm§Zr ‘moR>r Jw§VdUyH$H$ê$Z MrZÀ¶m g‘¥ÕrV ^a KmVbr. MrZ Cn^mo½¶ dñVyV¶ma H$ê$Z A‘o[aHo$V {dH$Vmo, ho Iao; na§Vw ¶m dñVy§MoCËnmXZ H$aUmè¶m H§$nݶm§‘ܶo A‘o[aHo$Mr ImgJrJw§VdUyH$ ’$ma ‘moR>r Amho. qH$~hþZm, AZoH$ A‘o[aH$ZH§$nݶm MrZ‘ܶo CËnmXZo H$ê$Z Vr A‘o[aHo$V d OJ^aBVaÌ {dH«$sgmR>r nmR>{dVmV. ˶mVyZ A‘o[aH$Z CÚmoOH$m§ZmMm§JbmM Z’$m hmoVmo.

¶mMr Xþgarhr ~mOy Amho. A‘o[aHo$V {dH$ë¶m OmUmè¶m~è¶mM J«mhH$mon¶moJr dñVy MrZ‘YyZ Am¶mV hmoVmV. ¶mì¶mnmamMo d¡{eîQç Ago H$s, MrZ‘Yrb ’$ma ‘moR>çmAm¶mVr‘wio A‘o[aHo$Mr ì¶mnmar VyQ> ‘moR>r Amho.A‘o[aHo$Mr EHy$U ì¶mnmar VyQ> 2017 ‘ܶo 566 {~{b¶ZS>m°bg© hmoVr. ˶mn¡H$s MrZer Agboë¶m ì¶mnmam‘wio336 {~{b¶Z S>m°bg© EdT>r VyQ> hmoVr. BVH$m OmñV n¡gmA‘o[aHo$VyZ MrZ‘ܶo OmVmo. Xþgao Ago H$s, MrZ‘YyZA‘o[aHo$bm d BVaÌ hmoUmar {Z¶m©V Zoh‘rM {H$’$m¶Veraamhmdr Am{U {MZr {Z¶m©VXmam§Zm OmñV ‘mo~Xbm {‘imdm,¶mgmR>r MrZZo ˶m§À¶m MbZmMm Xa H¥${Ì‘ar˶m H$‘rR>odbm. ˶m‘wio A‘o[aHo$H$Sy>Z {‘imboë¶m à˶oH$S>m°bagmR>r MrZ‘Yrb {Z¶m©VXmam§Zm ñWm{ZH$ MbZmV

Page 28: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202028

A{YH$ qH$‘V {‘iV Ago. Aä¶mgmdê$Z Ago {XgVo H$s,MrZZo Amnë¶m MbZmMm Xa gd©gmYmaUnUo Zoh‘rM 40Q>³³¶m§n¶ªV R>odbm. åhUOoM MrZ‘Yrb {Z¶m©VXmam§ZmMrZZo ñdV…À¶m A{YH$mamV A{YH$ CÎmoOZ (Incentive)XoD$Z A‘o[aHo$Mr ñnYm©Ë‘H$Vm H$‘r Ho$br. ˶m‘wioA‘o[aHo$Vrb CËnmXZ VwbZoZo W§S>mdbo, Aer A‘o[aHo$MrVH«$ma AgVo. ¶mM A{V[aº$ n¡em§VyZ MrZZo A‘o[aHo$Vrb’$m¶ZmpÝe¶b A°goQ²g {dH$V KoVë¶m. Q´>ån ¶m§Zr AbrH$S>o2018 nmgyZ ¶mMr XIb KoD$Z MrZ‘YyZ Am¶mVhmoUmè¶m J«mhH$mon¶moJr dñVy§da A{YH$Mo Am¶mV ewëH$AmH$mê$Z MrZMr ZmHo$~§Xr H$aʶmMm à¶ËZ Ho$bm Amho.

Q´>ån ¶m§Zr MrZ{damoYmV N>oS>boë¶m ì¶mnma¶wÕmV BVaAZoH$ ‘wÔo AmhoV. MrZ‘ܶo A‘o[aHo$Mo Jw§VdUyH$Xma CƒV§ÌkmZ dmnê$Z CËnmXZ H$aVmV. ‘mÌ MrZ‘ܶoAm¶nrAma (B§Q>oboŠMwAb àm°nQ>u amBQ²g) Am{U noQ>§Q>gwajm H$m¶ÚmMr A§‘b~OmdUr ’$maer H$m¶©j‘VoZo hmoVZmhr. ˶m‘wio Jw§VdUwH$sÀ¶m H$amam‘ܶoM V§ÌkmZhñVm§VaU ¶m§gma»¶m (technology transfer) OmMH$AQ>r KmbyZ noQ>§Q> H$m¶Xm Ymã¶mda ~g{dbm OmVmo. BVa~m~VtV noQ>§Q> Z KoVmhr CËnmXZo H$aʶmMm à¶ËZ hmoVmo.¶m{edm¶ MrZ‘ܶo A‘o[aH$Z Cƒ V§ÌkmZ H§$nݶm§Zm~è¶mM AS>MUtZm Vm|S> Úmdo bmJVo; CbQ> {MZr H§$nݶm§ZmA‘o[aHo$V BVa H§$nݶm§à‘mUo H$m¶Úmà‘mUo dmJ{dbo OmVoAer A‘o[aHo$Mr VH«$ma Amho. AbrH$S>o Q´>ån ¶m§Zr ¶m gd©àH$mambm doJio n[a‘mU {Xbo Amho. MrZ‘ܶo ’o$gaoH${¾eZ qH$dm bmoH$m§da ZOa R>odUo B˶mXr ~m~r amï´>r¶gwa{jVVoÀ¶m ZmdmImbr gam©g MmbVmV. ˶m‘ܶoAÚ¶mdV A‘o[aH$Z Cƒ V§ÌkmZmMm dmna AgVmo. Aer¶§Ìgm‘J«r MrZ {dH$gZerb Xoem§Zm {Z¶m©Vhr H$aVmo.A‘o[aHo$Zo ¶mda Vrd« Amjon Zm|X{dbm AgyZ MrZMrZmHo$~§Xr H$aʶmgmR>r A‘o[aHo$V hmoUmè¶m Am¶mVrdaA{YH$ Am¶mV ewëH$ bmJy H$aUo, Cƒ V§ÌkmZ H§$nݶm§Zmamï´>r¶ gwajm ¶m H$maUmdê$Z {MZr H§$nݶm§Zm {d{eï>àH$maMo V§ÌkmZ nwa{dʶmda ~§Xr AmUUo AerCnm¶¶moOZm gwê$ Ho$br Amho.

¶m{edm¶ H$m¶ÚmVrb nidmQ>m emoYyZ Cƒ V§ÌkmZH§$nݶm§À¶m g‘^mJm§Mo ^md H$‘r hmoVmM ˶m Vmã¶mVKoʶmgmR>r {MZr H§$nݶm gmV˶mZo S>mdnoM bT>drVAgVmV. MrZZo 2016-17 ¶m dfm©V O‘©Zr‘Yrb

˶mÀ¶m Jw§VdUwH$sMm ’$m¶Xm KoV H$mhr Cƒ V§ÌkmZmerg§~§{YV H§$nݶm Vmã¶mV KoʶmMm à¶ËZ Ho$bm. H$mhrH§$nݶm§da ˶m§Zm Vm~m {‘imbmhr. ‘mÌ, nwT>o O‘©ZgaH$maÀ¶m bjmV ho Amë¶mZ§Va ˶m§Zr {Z¶m‘H$¶§ÌUm§À¶m ‘mܶ‘mVyZ hm {MZr S>md CYiyZ bmdbm.AZoH$ {MZr OmJ{VH$ XOm©À¶m H§$nݶm Ooìhm Am§Vaamï´>r¶‘§Mmda ì¶mnma H$aVmV, Voìhm Ago bjmV ¶oVo H$s, ¶mH§$nݶm ‘wimV gaH$mar H§$nݶm AmhoV. ¶m H§$nݶm§Mo‘mbH$/MmbH$ åhUyZ gaH$mar A{YH$marM nwT>o ¶oVmV.˶m‘wio MrZ‘ܶo Aem H§$nݶm§Zm ’$maem H$S>H$ {Z~ªYm§Zmdm {Z¶‘Zmbm gm‘moao Omdo bmJV Zmhr. {edm¶Am§Vaamï´>r¶ ‘§Mmdahr {MZr gaH$ma Aem H§$nݶm§À¶m ‘mJoI§~ranUo C o AgVo. Agm J¡a’$m¶Xm KoVë¶mZo BVa Xoem§MrñnYm©Ë‘H$Vm H$‘r hmoVo. åhUyZM A‘o[aH$m d BVa nmümζXoem§Zr Aem àH$aUr MrZbm Am§Vaamï´>r¶ g‘yhmV ì¶mnmarVÎdmÀ¶m AmYmao O~m~Xma Yam¶bm gwédmV Ho$br Amho.AbrH$S>o A‘o[aHo$Vrb {MZr H§$nݶm§Zm ˶m§À¶m m§S>dbmV{MZr gaH$maMm gh^mJ Agob Va doJù¶m {Z¶‘m§Zmgm‘moao Omdo bmJVo, ˶m~ÔbMr ‘m{hVr Vn{ebmV CKS>H$amdr bmJVo.

OJmVrb à˶oH$ ^mJmV d à˶oH$ Xoemer A‘o[aHo$Mo¶mnyduM K{Zð> g§~§Y {Z‘m©U Pmbobo AmhoV. Am{e¶mVMrZ^modVr Agboë¶m OnmZ, X{jU H$mo[a¶m,Am°ñQ´>o{b¶m, ݶyPrb§S>, ^maV, {’${bnmBÝg Aem AZoH$Xoem§~amo~a ghH$m¶© H$ê$Z A‘o[aHo$Zo MrZ{damoYmV ‘moR>r’$ir {Z‘m©U Ho$br Amho. A‘o[aHo$Mo AgoM g§~§Y ¶wamo{n¶ZXoem§er, ‘ܶ-nyd}Vrb Xoem§er, X{jU Am{e¶mB© Xoem§erAm{U X{jU A‘o[aHo$Vrb Xoem§er AmhoV. ¶m{edm¶A‘o[aH$m g¡ÕmpÝVH$ ÑîQçmhr MrZÀ¶m {damoYmV C^rR>mH$bobr AgVoM. A‘o[aH$Z Am¶’$moZ Agmo, g§JrVAgmo- qH$dm ImÚ nXmW© dm ’°$eÝg- ¶m gmè¶m§Mm OJ^a~mob~mbm AgVmo. A‘o[aH$s {dÚmnrR>o, Cƒ {ejU,V§ÌkmZ B˶mXtZrhr ‘moR>m AdH$me ì¶mnbobm AgVmo.˶m‘wio naamï´> YmoaUmVyZ à^md dmT>{dʶmgmR>r MrZbmgm§ñH¥${VH$ AdH$mehr àmá hmoV Zmhr. BVa bmoH$m§Zr¿¶mì¶mV Aem bmoH$emhr, ì¶{º$dmX, ñdmV§Í¶, Am{W©H${dH$mg, Cƒ {ejU, V§ÌkmZ B˶mXr AZoH$ Jmoï>rA‘o[aHo$H$S>o AmhoV. ˶m‘wio A‘o[aHo$Mm à^md BVa Xoem§daMQ>H$Z nS>Vmo. AÚmnhr Aem à^md Q>mH$Umè¶m ~m~r

Page 29: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

29gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

Amnë¶mH$S>o ZmhrV, hr OmUrd MrZbm gmV˶mZo hmoVAgVo. MrZZo 2004 nmgyZ AZoH$ Xoem§‘ܶo H$ݵâ¶w{eAgBpÝñQ>Q>çyQ>À¶m ‘mܶ‘mVyZ {MZr g§ñH¥$Vr, ^mfm dVÎdkmZmMm àgma H$am¶bm gwédmV gwê$ Ho$br Amho.O‘©ZrMr JQ>o BpÝñQ>Q>çyQ>, ’«$mÝgMr Abm¶Ýg ’«$mÝHo$,B§½b§S>‘Yrb {~«{Q>e H$m¡pÝgb ¶m§À¶mà‘mUoM ¶m g§ñWoMoH$m‘ MmbVo. AmO 70/75 Xoem§V 500 hÿZ A{YH$H$ݵâ¶w{eAg BpÝñQ>Q>çyQ>²g {MZr g§ñH¥$VrMm àgma H$arVAmhoV.

Aem n[apñWVrV à^md dmT>{dʶmgmR>r Am§Vaamï´>r¶amOH$maUmV MrZ A{YH$m{YH$ AdH$me (ñnog) CnbãYH$ê$Z KoVmo! ‘mÌ ho H$aVmZm A‘o[aHo$er Q>¸$a KoUo jr ¶m§ZmnadS>Umao Zmhr, VgoM Am§Vaamï´>r¶ amOH$maUmV ~imMmdmna H$aUohr ˶m§Zm AdKS> Agob. ¶mg§X^m©V MrZÀ¶mÑï>rZo ‘hÎdmÀ¶m Aem hm±JH$m±J d V¡dmZ XmoZ ‘wÚm§MmC„oI H$aVm ¶oB©b. MrZ d B§½b§S> ¶m§Zr 1984 ‘ܶohm±JH$m±JMo MrZ‘ܶo gm{‘brH$aU H$aʶmgmR>r H$amaHo$bm. ho gm‘rbrH$aU 1997 nmgyZ à˶jmV Ambo. ‘mÌhm±JH$m±JMo Am§Vaamï´>r¶ ì¶mnmamVrb ‘hÎd bjmV KoVm,hm±JH$m±JgmR>r doJir KQ>Zm d ñdm¶ÎmVm XoUo MrZbm~§YZH$maH$ Pmbo. H$amamZwgma 2014 Z§Va hm±JH$m±JbmnwT>rb 30 dfmªgmR>r A{YH$ ñdm¶ÎmVm Úmd¶mMr hmoVr.MrZZo gaH$maMr y{‘H$m ñnï> H$aUmar œoVn{ÌH$m 2014‘ܶo H$mT>br. ˶mV MrZÀ¶m gmd© m¡‘ËdmImbrMhm±JH$m±J Amho BWyZ gwédmV Ho$br hmoVr. nwT>o gßQ>|~a 2014‘ܶo ¶m ñdm¶ÎmVo~m~VMo Vnerb d ñdm¶ÎmVm ¶moOZmhm±JH$m±JZo àñVwV Ho$br. hr ¶moOZm hm±JH$m±JÀ¶m OZVoÀ¶mÑï>rZo ’$maM VmoH$S>r hmoVr. OZVoZo WoQ> {ZdS>UwH$mKoʶm~m~V ‘mJUr Ho$br. hm±JH$m±J‘Yrb ~w{Õ‘§V,{dÚmWu d A°H°$S>o{‘Šg ¶m§Zr hm±JH$m±J^a {ZfoY gwê$ Ho$bm.hr {ZXe©Zo A‘o[aH$m d nyduÀ¶m dgmhVdmXr eº$s¨ZrKS>dyZ AmUbobm ~Zmd Amho, Agm Amamon MrZZo Ho$bm.˶m‘wio XmoZ Xoem§Vrb g§~§Y H$‘mbrMo VmUbo Jobo.

MrZZo 2019 ‘ܶo hm±JH$m±Jda {Z¶§ÌU H$aʶmMmà¶ËZ naV EH$Xm Ho$bm. hm±JH$m±JÀ¶m ‘w»¶ H$m¶©H$marA{YH$mar H°$ar b°‘ ¶m§Zr OyZ 2019 ‘ܶo hm±JH$m±JÀ¶m{dYr ‘§S>imV EH$ {~b gmXa H$aʶmMr V¶mar Ho$br. ¶màñVm{dV H$m¶ÚmZwgma Á¶m 37 Xoem§~amo~a hm±JH$m±JMmEŠñQ´>°{S>eZ H$ama- JwÝhoJmam§Zm Á¶m XoemV ˶m§Zr JwÝhm

Ho$bm Agob, ˶m Xoem§V naV nmR>{dʶm~m~V H$ama-Pmbm Amho, ˶m-˶m XoemH$S>o hm±JH$m±J‘ܶo Amboë¶mJwÝhoJmam§Zm nmR>{dʶmMr (Extradition) VaVyX Amho. ‘m̶m H$m¶ÚmMm MrZH$Sy>Z J¡admna hmoʶmMr eŠ¶Vm Amho,Ago hm±JH$m±JÀ¶m bmoH$m§À¶m bjmV Ambo. H$maU ¶m 37Xoem§‘ܶo MrZMmhr g‘mdoe Amho. ¶m Xoem§H$Sy>ZJwÝhoJmam§Zm ˶m§À¶mH$S>o dJ© H$aʶmMr ‘mJUr Amë¶mZ§Va{deof A{YH$mar d ݶm¶mb¶m‘m’©$V ˶mMr Mm¡H$er hmoD$ZnwT>rb H$m¶©dmhr H$amd¶mMr Agbr, Varhr MrZH$Sy>Z Ver‘mJUr Amë¶mZ§Va hr ݶm¶mb¶o MrZÀ¶m BÀN>o{déÕ{ZU©¶ KoD$ eH$Vrb H$m? hm±JH$m±J‘ܶo Á¶m 춺$s MrZgaH$maÀ¶m {damoYmV y{‘H$m KoVmV, ˶m§À¶mda MrZgaH$maMr dH«$ Ñï>r AgVo. Aem 춺$s¨Zm MrZ‘ܶohb{dʶmgmR>r ho gmao Mmbbo Amho, Ago VoWrb bmoH$m§ZmdmQ>Vo. ¶mdê$Z hm±JH$m±JMo bmoH$ añ˶mda CVabo AgyZ,{ZXe©Zo H$arV AmhoV. H°$ar b°‘ ¶m§Zr {~b ‘mJo KoʶmMrV¶mar Xe©dbr AgyZhr ho àH$aU VmnboboM Amho. Am°JñQ>2019 Am{U Z§Va 2020 ‘ܶo Va MrZZo hm±JH$m±JÀ¶mOdi e|PoZ àm§VmV {H$Zmè¶mda {MZr g¡{ZH$ V¡ZmV Ho$bohmoVo Am{U Vo hm±JH$m±JMm Vm~m Ho$ìhmhr KoVrb, Aern[apñWVr Ambr hmoVr. Ago H$mhr Pmbo Va MrZbmOJ^amVrb AZoH$ Xoem§À¶m amofmbm gm‘moao Omdo bmJob,¶mMr MrZbm H$ënZm Amho.

hm±JH$m±JÀ¶m ~m~VrV hmoVmo Amho AgmM H$mhrgm àH$ma¶mM H$mimV V¡dmZÀ¶m ~m~VrV Pmbm. hþ qOVmd ¶m§À¶mH$mimV 2008 ‘ܶo ‘m q¶J OoAmoZ ho V¡dmZMo AܶjPmë¶mZ§Va ˶m§Zr XmoÝhr Xoem§‘ܶo {dœmgmMo ZmVo {Z‘m©UH$aʶmgmR>r ~aoM à¶ËZ Ho$bo. XmoÝhrH$Sy>Z gH$mamË‘H$y{‘H$m KoVbr Joë¶mZo H$mhr OdirH$ {Z‘m©U Pmbr. ‘mÌ

OdiMo g§~§Y {Z‘m©U Pmbo H$s, MrZH$Sy>Z V¡dmZbmgmV˶mZo 1992 ‘Yrb g‘PmoVm H$amamMr AmR>dU H$ê$ZXoʶmV ¶oVo; ˶mZwgma EH$sH$aUmMm X~md gwê$ hmoVmo. ˶m1992 ‘ܶo Pmboë¶m g‘Pmo˶mMm AW© XmoÝhr XoeAmnmnë¶m nÕVrZo bmdVmV. V¡dmZ‘Yrb {MZrCÚmoOH$m§Zr MrZ‘ܶo ‘moR>r Jw§VdUyH$ Ho$br Amho.V¡dmZ‘Yrb {dÚmWu MrZ‘ܶo Cƒ {ejUmgmR>r OmVAgVmV. XmoÝhr Xoem§Vrb ZmJ[aH$ n¶©Q>ZmÀ¶m {Z{‘ÎmmZonañnam§À¶m Xoem§Zm oQ> XoVmV. MrZ‘Yrb n¶©Q>H$m§ZmV¡dmZ‘Yrb bmoH$emhr, ñdmV§Í¶ Am{U VoWrb Q>rìhrdarb

Page 30: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202030

H$m¶©H«$‘ AmdS>VmV. H$m¡Qw>§{~H$/d¡¶{º$H$ ñVamda XmoÝhrXoem§Vrb ZmJ[aH$m§‘ܶo OdiMo g§~§Y AmhoV. ‘mÌ H$YrH$Yr VUmd dmT>bm H$s, MrZ V¡dmZOdi Zm¡Xb dmjonUmóo V¡ZmV H$aVmo. MrZ-V¡dmZ ¶m§À¶mVrb bìh-hoQ>[aboeZ{en Aer Amho.

Zmoìh|~a 2015 ‘ܶo qgJmnya ¶oWo jr {OZqnJ d ‘mq¶J OoAmoZ ¶m§Mr n{hbr oQ> Pmbr. na§Vw, 2014 ‘ܶoXmoÝhr Xoem§Vrb gpìh©g goŠQ>a‘Yrb XodmU-KodmUH$amambm V¡dmZ‘Yrb {damoYr njm§Zr, ~w{Õ‘§V Am{U{dÚmWu dJm©Zo {damoY Ho$bm. ¶m EH$V’$s© H$amamZo V¡dmZMoZwH$gmZ hmoD$Z MrZMo dmT>Vo XS>nU V¶ma hmoB©b, Aery{‘H$m ~w{Õ‘§V d VéU dJm©Zo KoVbr. ˶mVyZM gZâbm°da

Midi gwê$ Pmbr. {ZXe©H$ nmb©‘|Q>da MmbyZ Jobo dnmb©‘|Q>Mm H$ãOm H$aʶmMm à¶ËZ Ho$bm. ‘m q¶J OoAmoZ¶m§Mr bmoH${à¶Vm ¶m MidirZo Zï> Pmbr. ˶mZ§VaPmboë¶m {ZdS>UwH$sV ˶m§À¶m njmMm Ywdm CS>mbm. ¶màH$aUmVhr MrZZo g‘OyV H$ê$Z KoVbr H$s, V¡dmZ‘YrbgZâbm°da Midirbm A‘o[aHo$Zo ‘XV H$ê$Z ˶m§À¶mVrb¶wVrbm gwé§J bmdʶmMm à¶ËZ Ho$bm. ˶m‘wio MrZ dA‘o[aH$m ¶m XmoZ Xoem§‘ܶo hm±JH$m±J Am{U V¡dmZ~m~Vnañnam§{df¶r H$‘mbrMm g§e¶ Amho.

MrZbm 2008 À¶m OmJ{VH$ ‘§XrZ§Va gm‘϶m©MrOmUrd {Z‘m©U hmoD$ bmJbr. ¶mM H$mimVOnmZ~amo~aÀ¶m gmJar hÔr~m~VÀ¶m dmXmV MrZZo OnmZd A‘o[aHo$À¶m {damoYmV nmD$b CMbbo. OnmZÀ¶mX{jUobm Agboë¶m am¶wHy$ ~oQ>m§À¶m MrZH$S>rb dV¡dmZH$S>rb ^mJmV nmM N>moQ>çm ~oQ>m§À¶m g‘yhm~m~VMrZZo OnmZ~amo~a ‘moR>m dmX {Z‘m©U Ho$bm Amho. goZH$mHy$,{XAmo¶y d {VAmo¶wVmB© Aem N>moQ>çm ~oQ>m§da MrZZo 1970nmgyZ h¸$ gm§Jm¶bm gwédmV Ho$br Amho. ‘wimV ¶m~oQ>m§À¶m g‘yhmVrb ‘moR>r ~oQ>o 1895 nmgyZ OnmZÀ¶mVmã¶mV hmoVr Am{U ¶m N>moQ>çm ~oQ>m§da dñVrM ZìhVr.Xþgè¶m ‘hm¶wÕmV OnmZMm nam^d Pmë¶mZ§Va 1945 Vo1970 n¶ªV hr A‘o[aHo$À¶m Vmã¶mV hmoVr. OnmZ dA‘o[aH$m ¶m§À¶mVrb H$amamZwgma ¶m ~oQ>m§Mr O~m~Xmar1970 Z§Va OnmZH$S>o Jobr. hr ~oQ>o A{Ve¶ N>moQ>r AgbrVar ‘hÎdmMr AmhoV, H$maU ˶m§À¶m OdiyZ ‘hÎdmMogmJar ‘mJ© OmVmV. VgoM ¶m mJmV g‘wÐmV I{ZO VobmMogmR>o AmhoV. ¶m ~oQ>m§da h¸$ gm§JʶmgmR>r MrZZo Va ˶m

~oQ>m§ modVrMm ^mJ MrZMo hdmB©joÌ åhUyZ Kmo{fV Ho$bmhmoVm. A‘o[aHo$Zohr ˶m§Mr ~r 52 {d‘mZo VoWo ‘wÔm‘ ZoD$ZhdmB©joÌmMm §J Ho$bm. ¶m ~oQ>m§dê$Z MrZMm OnmZ Am{UA‘o[aH$m ¶m§À¶m~amo~a g§Kf© AgVmo.

MrZÀ¶m X{jUoH$S>rb g‘wÐmV (gmD$W gr) MrZZo{’${bnmBÝgÀ¶m gmJar hÔrV gw~r ar’$ ¶m mJmV g‘wÐmVH¥${Ì‘ ~oQ> d dgmhV {Z‘m©U Ho$br. gmD$W gr‘ܶoAm§Vaamï´>r¶ H$m¶Úm‘Yrb gmJar hÔr~m~VÀ¶m VaVwXrYmã¶mda ~gdyZ MrZZo ˶m mJmVrb gd© gmJar g§nÎmrdah¸$ gm§{JVbm. {’${bnmBÝgZo Am§Vaamï´>r¶ H$m¶ÚmZwgmaAm§Vaamï´>r¶ H$moQ>m©V 2013 ‘ܶo XmX ‘m{JVë¶mZ§Va2016 ‘ܶo Am§Vaamï´>r¶ bdmXmZo MrZMo gd© ‘wÔo ImoSy>ZH$mT>rV MrZ{damoYmV {ZU©¶ {Xbm. ˶mda MrZZo ¶mbdmXmMm {ZU©¶ {PS>H$mê$Z Amnë¶m y{‘Ho$da R>m‘ amhVnaV EH$Xm VUmd dmT>dbm. Xaå¶mZÀ¶m H$mimV{’${bnmBÝg‘ܶo gÎmm~Xb Pmbm Am{U Zì¶m amOH$s¶ZoV¥ËdmZo g§Kf© Q>miʶmgmR>r MrZer Z‘Vo ¿¶m¶Mo R>a{dbo.¶mM gmJar joÌmV Xþgè¶m EH$m àH$aUmV MrZZopìhEVZm‘À¶m {H$Zmè¶mnmgyZ 225 ‘¡bm§da I{ZO VobCËIZZjoÌmV VobmMm ßb°Q>’$m°‘© C^mê$Z Am§Vaamï´>r¶H$m¶ÚmMm §J H$ê$Z pìhEVZm‘erhr dmX {Z‘m©U Ho$bm.pìhEVZm‘‘ܶo Vrd« {ZXe©Zo Pmë¶mZ§Va Am{U ˶mbm hmoVAgbobm {damoY nmhÿZ hm àH$ën gmoSy>Z XoʶmV Ambm.

MrZbm X{jU g‘wÐmV dM©ñd {Z‘m©U H$aʶmV ñdmañ¶Amho. nyd© Am{U X{jU g‘wÐ ¶m joÌmV Am{e¶mVrbAZoH$ Xoem§Mo {hVg§~§Y Jw§Vbobo AmhoV. ˶m§À¶m OJ^aÀ¶mì¶mnmamMo ‘hÎdmMo gmJar ‘mJ© ¶oWyZ OmVmV. ¶m g‘wÐmVVobgmR>o AmhoV, ‘mgo d BVa gmJar g§nÎmr Amho; ‘w»¶åhUOo, ¶m g‘wÐmbm bmJyZ MrZMm {dñV¥V {H$Zmam Amho.MrZÀ¶m eoOmar gd© amï´>m§Mo ì¶mnma‘mJ© d {hVg§~§Y ¶oWoAmhoV. OJmMo ZoV¥Ëd H$am¶Mo Agob, Va àW‘ ¶m mJmdadM©ñd hdo, ho MrZbm H$iVo. ¶oWo MrZMo {dVì¶ Amho.‘mÌ ¶mM joÌmV A‘o[aHo$Zo nydunmgyZ gwajm Am{Uì¶mnmam{df¶r AZoH$ Xoem§er Am{U g‘yhm§er ~m¶b°Q>ab d‘pëQ>b°Q>ab g§~§Y {dH${gV Ho$bo AmhoV. ˶m‘wio ho joÌAbrH$S>o ~aoM g§Kf©‘¶ Pmbo Amho.

S>m°. gVre ~mJb, Zm{eH$bagals89@gmail. com

Mob. 9820864755

Page 31: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

31gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

‘wpñb‘ g˶emoYH$MidirMr AY©eVH$s dmQ>Mmb

(^mJ : 3)

AãXþb H$mXa ‘wH$mX‘

MMm©‘§WZ

h‘rX^mBªÀ¶m {ZYZmZ§Va XmoZ-VrZ ‘{hݶmVM ˶m§Mo{ZH$Q>Mo ñZohr S>m°. A{Zb AdMQ> ¶m§Mo "h‘rX' ho nwñVH$à{gÕ Pmbo. T>mo~i AWm©Zo Vo h‘rX^mBªMo M[aÌ ZìhVo.nU h‘rX^mBª{df¶rÀ¶m ˶m§À¶m AmR>dUr d ˶mVyZ ˶m§ZmC‘Jbobm h‘rX Ago ¶m nwñVH$mMo ñdê$n hmoVo, AgoåhUVm ¶oB©b. ¶m nwñVH$mMo ‘hÎdmMo d¡{eîQ>ç åhUOog˶emoYH$ MidirMr ñWmnZm Pmbr VoìhmnmgyZh‘rX^mBªMo {ZYZ hmoB©n¶ªV åhUOo 1970 Vo 1977n¶ªVÀ¶m H$mimV ˶m§À¶m ì¶{º$‘ÎdmVrb ‘¶m©Xm§{df¶rHw$Urhr CKS>nUo ~mobV ZìhVo. S>m°. AdMQ>m§Zrh‘rX^mBªÀ¶m ì¶{º$‘ÎdmVrb Xmof Am{U ‘¶m©XmbmoH$m§g‘moa àW‘M ñnï>nUo ‘m§S>ë¶m. nwñVH$mÀ¶meodQ>À¶m ^mJmV AdMQ>m§Zr h‘rX^mBªÀ¶m ¶m{df¶mg§~§YrMr H$mhr {ZarjUo Zm|Xdbr AmhoV.

n¥ð> 60 da ˶m§Zr åhQ>bo Amho H$s, eodQ>À¶m VrZ-MmadfmªV h‘rXÀ¶m H$m¶m©Mm Omoa AmogaV Mmbbm hmoVm.{Mao~§Xr ~m§YUrMm ‘wpñb‘ g‘mO ho ˶mMo ‘moR>o H$maUAgob. VargwÕm ho ‘mݶ H$amdo bmJob H$s, h‘rX d˶mÀ¶m ghH$mè¶m§À¶m H$mhr ‘¶m©Xm ¶mbm O~m~XmaAmhoV. AdMQ> nwT>o åhUVmV- h‘rXÀ¶m d¡Mm[aH$Y³³¶m‘wio ‘wpñb‘ VéUm§Mr EH$ bmQ> gwédmVrÀ¶mH$mimV ˶mÀ¶mH$S>o Ambr. nU nwT>o AmOVmJm¶V VoMMohao H$m¶‘ am{hbo, Zdr ‘mUgo ¶oD$M eH$br ZmhrV.˶m‘wio ¶m Owݶm ‘§S>itÀ¶m ‘¶m©Xm øm MidirÀ¶m‘¶m©Xm ~Zë¶m. ˶m‘wio hr Midi ‘wpñb‘ OZ‘mZgmVéOy eH$br Zmhr. h‘rX ñdV…M ¶m ‘wpñb‘ g‘mOmVéObobm ZìhVm. Am‘À¶mV OodT>m doi Vmo Kmbdm¶Mm,˶mÀ¶m ghòm§ehr ˶mZo ‘wpñb‘ g‘mOmV Kmbdbm Zmhr.˶mMm ~hþVm§e dmda "E{bQ>' g‘mOmV hmoVm. ˶m‘wio‘wpñb‘ g‘mOmbm h‘rX{df¶r "goÝg Am°’$ {~bm°qJJ'H$YrM Ambm Zmhr. (nmZ-60)

h‘rX^mB© Am{U AdMQ> ¶m§Mo {Oìhmù¶mMo g§~§Y hmoVo,{edm¶ ˶m§Zm BVam§À¶m VwbZoZo ˶m§Mm à˶j ghdmghr~è¶mn¡H$s bm^V Ago. ˶m‘wio ˶m§Zr h‘rX^mBªÀ¶mì¶{º$‘ÎdmMo darbà‘mUo Ho$bobo {dûcofU dmñVd Pmbo

h‘rX^mBªMo {ZYZ 3 ‘o 1977 amoOr Pmbo.AmOmamMo Jm§ r¶© nmhVm, ˶m§Zm Amnë¶m

‘¥Ë¶yMr Mmhÿb AJmoXaM bmJbr hmoVr. VarhrAmnë¶m nümV ¶m MidirMr gyÌo Hw$UmÀ¶mhmVr Úm¶Mr qH$dm {VÀ¶m ^mdr dmQ>MmbrMr

H$er ì¶dñWm H$am¶Mr, ¶m{df¶r ˶m§ZrH$mhrM {dMma Ho$bobm ZìhVm qH$dm Vo OmUyZ-~wOyZ Q>mibo hmoVo. MidirVrb {ZU©¶à{H«$¶oVH$m¶©H$˶mªZm H$mhrM ñWmZ ZìhVo, ¶mMm C„oI

‘mJo AmbobmM Amho. nU h‘rX^mBªÀ¶m{ZYZmZ§Vahr ¶m n[apñWVrV H$mhrM ~Xb

Pmbobm Zmhr. CbQ>, h‘rX^mBªÀ¶m h¶mVrVÁ¶m 춺$sMm ¶m Midirda à^md hmoVm,

˶mM 춺$s ¶m ~Xbboë¶m n[apñWVrVA{YH$M {H«$¶merb Pmë¶m hmo˶m. ¶m

hmbMmbr‘ܶo ˶m§Mr y{‘H$m qH$dm C{Ôï>og‘mZ hmoVr, Ago H$mhr AmT>ibo Zmhr.

Page 32: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202032

Amho. AdMQ> nwT>o åhUVmV- h‘rX EImÚm H$m¶©H$˶mªdaZmamO Pmbm H$s, ‘{hZmoZ²‘{hZo ˶mÀ¶m{df¶r˶mÀ¶mnmer d BVaÌ ~mobyZ ˶mbm Zm‘moha‘ H$arV Ago.h‘rX{df¶r ào‘ Agm¶Mo qH$dm ˶mÀ¶m {ZamJg ‘ZmMrImÌr Agm¶Mr åhUyZ m§S>Uo ìhm¶Mr ZmhrV. nU X¡Z§{XZH$m‘mVbm ¶m H$m¶©H$˶mªMm CËgmhhr Om¶Mm. (nmZ-63)(àñVwV boIH$mbm ¶mMm ~amM AZw d Ambobm Amho)

MidirMo ZoVo Am{U H$m¶©H$V} ¶m§À¶mergwÕm XbdmBªMog§~§Y H$em àH$maMo AgV, ¶mMmhr AdMQ>m§Zr Ho$bobmC„oI VgmM dñVwXeu Amho. VWm{n, ˶m§Mo ì¶{º$‘Îd{ZamJg hmoVo H$m? ¶m{df¶r e§H$m Koʶmg OmJm Amho.H$maU ˶m§À¶m ¶m H$mhrem ñd¶§H|$Ðr ñd^mdm‘wio H$mhrH$m¶©H$V} ZwgVoM XþImdbo Ago ZmhrV, Va ˶m§Mm Am{UMidirMm g§~§Y Zoh‘rgmR>r d H$m¶‘Mm g§nwï>mV Ambm.˶m§À¶m ñd^mdmV AmUIr EH$ Xmof hmoVm. Amnbo ‘V oX‘moH$ionUmZo ˶m§À¶mg‘moa ~mobʶmMr Hw$R>ë¶mhrH$m¶©H$˶m©Mr qh‘V hmoV Zgo. {PS>H$mabo OmB©b, ¶m qMVoZoVmo àg§J AmVë¶m AmV XS>nyZ Om¶Mm. Á¶m§Zm Vo AgøPmbo, Vo g§KQ>Zm gmoSy>Z {ZKyZ Jobo. h‘rX^mB© Am{U ˶m§MoBVa gd© H$m¶©H$V} ¶m§À¶mV nañnaghH$m¶m©Mo d {dœmgmMog§~§Y H$YrM {Z‘m©U Pmbo Zmhr. n¶m©¶mZo Midir{df¶r˶m§À¶m ‘ZmV AmnwbH$sMr ^mdZm {Z‘m©U Pmbr Zmhr;CbQ> MidirgmR>r Amnë¶m dmna Ho$bm OmVmo¶, hrM^mdZm A{YH$ à~i hmoVr.

AdMQ>m§À¶m nwñVH$mMo AmUIr EH$ d¡{eîQ>ç åhUOo,¶m nwñVH$mbm {dO¶ V|Sw>bH$a ¶m§Mr àñVmdZm bm^brAmho. éiboë¶m dmQ>oda Zoh‘rM oQ>Umè¶m ‘mUgm§nojmAmS>dmQ>odaÀ¶m nU gd©gm‘mݶm§Zm An[a{MV Agboë¶m‘mUgm§À¶m ‘ZmMm R>md KoUo, ˶m§À¶mVrb ZmVog§~§Y,˶mVrb VmUVUmd hoê$Z ˶mMo {MÌU H$aUo- hrAdMQ>m§à‘mUo V|Sw>bH$am§Mrhr Im{g¶V hmoVr. åhUyZM Voh‘rX^mBªgma»¶m ~hþnXar ì¶{º$‘ÎdmMo ¶Wm¶mo½¶ {MÌUH$ê$ eH$bo.

h‘rX^mBªÀ¶m ì¶{º$‘ÎdmMo {dûcofU H$aVmZmV|Sw>bH$am§Zr ˶m§À¶m B‘oOMm C„oI Ho$bm Amho. ¶mg§X^m©V˶m§Zr åhQ>bo Amho H$s, Aem àH$maMr B‘oO Am{U Vrà˶j 춺$s ¶m§À¶mV IamoIarMo ZmVo AgobM Ago Zmhr.ì¶{º$e… ‘bm dmQ>Vo H$s, h‘rX^mBªMo ì¶{º$‘Îd XþhoarhmoVo. EH$ åhUOo g˶emoYH$ MidirMo ZoVo åhUyZ {Z‘m©U

Pmbobr à{V‘m Am{U AdMQ> åhUVmV ˶mà‘mUo Vo Á¶mE{bQ> g‘mOm‘ܶo dmdaV AgV, ˶m g‘mOmV Agbobr˶m§Mr à{V‘m (B‘oO)- Aem Xþhoar ì¶{º$‘ÎdmÀ¶mOS>U-KS>UrVyZ ˶m§À¶m XmoZ àVrM V¶ma Pmë¶m hmo˶m.åhUyZ H$mhr doim ˶m§À¶m dmJʶm-~mobʶmV {dg§JVrAmT>iV Ago. ˶m‘wioM V|Sw>bH$am§Zr ˶mMo EImXo ‘moR>oM[aÌ {b{hʶmMr Amdí¶H$Vm 춺$ Ho$br Amho. Vo{dœmgmh© ìhmdo, åhUyZ ˶m§Zr gyMZm Ho$br Amho. ˶m§À¶m‘¥Ë¶yZ§Va {b{hbo Jobobo ~ìh§er boI Am{U AJ«boI AemM[aÌmMr gmYZo R>ê$ Z¶oV BVH$s Vr OwO~r, nmoH$i Am{UAmXem©À¶m ’°$ŠQ>arV V¶ma Pmë¶mgmaIr A{dœgZr¶AmhoV. (g§X ©- S>m°. AdMQ> ¶m§À¶m h‘rX ¶m nwñVH$mMràñVmdZm)

MwH$bobm ‘mJ©OJmVrb gd©M nma§n[aH$ g‘mO ho pñW{V{චAgVmV.

˶m‘wio ˶m-˶m g‘mOmV Voìhm n[adV©Z KS>dyZAmUʶmgmR>r AmYw{ZH$ d nwamoJm‘r ‘yë¶mda AmYm[aVMidirV gwê$ Pmë¶m, Voìhm ˶m§Mm pñW{V{චg‘mOmerg§Kf© AQ>i Pmbm hmoVm.

^maVmVbo CXmhaU ¿¶m¶Mo Pmbo Va Á¶mo{V~m ’w$bo¶m§À¶m g˶emoYH$ MidirMo XoVm ¶oB©b. qhXÿ g‘mOmVrbgZmVZ JQ>m~amo~a ˶m§Zm {H$Vr H$R>moa g§Kf© H$amdm bmJbmAm{U {H$Vr g§H$Q>o Pobmdr bmJbr, ¶mMo àg§J gd©lwVAmhoV.

‘wpñb‘ g˶emoYH$ Midi ñWmnZ Pmbr, Voìhm ¶mg‘mOmVrb na§namdmXr ‘§S>it~amo~a AgmM g§Kf© hmoUma,ho Ano{jV hmoVo. VWm{n BVa g‘mO d ‘wpñb‘ g‘mO¶m§À¶m na§nam§‘ܶo EH$ JwUmË‘H$ Agbobm ’$aH$h‘rX^mBªÀ¶m Am{U ˶m§À¶m ghH$mè¶m§À¶m bjmV AmbmZmhr. ˶m‘wio ˶m§Zr Bñbm‘ Y‘©emó Am{U ˶mMoVÎdkmZ ¶m§Zm bú¶ H$ê$Z Q>rH$m H$am¶bm gwédmV Ho$br.˶m‘wio na§namdmXr Cbo‘mM Zìho, Va gm‘mݶ ‘wgb‘mZhrXþImdbm Jobm. dmñV{dH$ qhXÿ, p¼üZ Am{U BVa Y‘© dBñbm‘ ¶m§À¶m‘ܶo EH$ JwUmË‘H$ ’$aH$ Amho. BVaY‘mªÀ¶m ~m~VrV AmܶmpË‘H$ Am{U ^m¡{VH$ OrdZmÀ¶m~m~r EH$mË‘H$ Agë¶m‘wio ˶m§À¶m na§naoV Hw$R>bmhr~Xb H$aʶmg Y‘m©Mm hmM {damoY hmoVm. ˶m‘wion[adV©ZmÀ¶m Midirbm ghO gmܶ ¶e {‘iy eH$bo

Page 33: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

33gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

Zmhr. Bñbm‘À¶m ~m~VrV AmܶmpË‘H$ Am{U m¡{VH$ ¶mXmoÝhr ~m~r EH$‘oH$m§hÿZ doJù¶m AmhoV. ho doJionU‘m¡bmZm AmPmX ¶m§Zr ˶m§À¶m VOw©‘Z Ab² Hw$amU ¶mHw$amUmdarb mî¶mÀ¶m n{hë¶m I§S>mV g{dñVa {dûcofUH$ê$Z ñnï> Ho$bo Amho. XrZ Am{U ‘m‘bmV Aer {d^mJUrHo$br AgyZ XrZ åhUOo A§{V‘ g˶ (A„mh) hoAn[adV©Zr¶ Amho, Va ‘m‘bmV åhUOoM X¡Z§{XZOrdZmer g§~§{YV Agboë¶m gd© ~m~r Agm ˶mMm AW©‘m¡bmZm AmPmX ¶m§Zr XmIdyZ {Xbm Amho. VgoM~XbUmè¶m n[apñWVrV g‘mOmMo {Z¶‘Z d {Z¶§ÌUH$aUmµao KQ>H$ åhUOoM e[a¶V (AmMmag§{hVm) Am{UBñbm‘r ݶm¶emó ¶m n[apñWVrZwgma ~Xbë¶m nm{hOoV,Agm ˶m§Mm AmJ«h hmoVm. Hw$amUmMo ¶m {df¶mer g§~§{YVg§X © {dMmamV KoVbo, Va ¶m ~m~r n[adV©Zr¶ AmhoV, hobjmV ¶oVo. BVHo$M Zìho Va, Bñbm‘À¶m OÝ‘mnydu AZoH$Q>moù¶m§‘ܶo {dIwaboë¶m Aa~ g‘mOmbm Ooìhm H$m¶XmZìhVm qH$dm ˶mMr A§‘b~OmdUr H$aʶmMr ¶§ÌUmZìhVr, Voìhm ào{fVm§Zr ¶m g‘mOmbm EH$ gwì¶dpñWVAgm H$m¶Xm {Xbm. BVHo$M Zìho, Va H$mimÀ¶m àdmhmV

gm‘m{OH$ n[apñWVr gVV ~XbV Agë¶m‘wio ˶mn[apñWVrbm ¶mo½¶ Ago n[adV©Z Bñbm‘r e[a¶V‘ܶo dH$m¶ÚmV H$go KS>dyZ AmUVm ¶oB©b, ¶mMo ‘mJ© dBpÁVhmXgmaIo {gÕm§Vhr Bñbm‘r Y‘©emómV {XboboAmhoV. na§Vw n§Yamì¶m eVH$mZ§Va Cbo‘m hr g§ñWmA{YH$m{YH$ ~iH$Q> hmoV Jobr Am{U {VZo g§nyU© Bñbm‘rg‘mO Amnë¶m H$ømV R>odm¶bm gwédmV Ho$br. ¶mMmn[aUm‘ AmH«$‘H$ gZmVZrnUmV hmoD$Z Bñbm‘r H$m¶ÚmVH$gbmhr ~Xb Z H$aʶmMr y{‘H$m ¶m Cbo‘m‘§S>itZrgVV KoVbr. ˶mMo H$maU BVHo$M H$s, H$m¶ÚmdarbAmnë¶m à wËdm‘wio g§nyU© g‘mOmbm Amnë¶m Vmã¶mVR>odVm ¶oB©b, Agm ˶m§Mm CÔoe hmoVm. ˶m‘wio Bñbm‘rݶm¶emómbm Mma-nmM eVH$m§Mr {dH$mgà{H«$¶m AgyZhr˶mMr ˶m§Zr H$Yrhr XIb KoVbr Zmhr. åhUyZM Bñbm‘rݶm¶emómMr Mma gmYZo, Mma g§àXm¶ Am{UBpÁVhmXgmaIm gd©H$mbrZ bd{MH$ {gÕm§VgwÕm ˶m§ZrOmUyZ-~wOyZ Xþb©{jV Ho$bm. ‘wpñb‘ g‘mOmVrb nwamoJm‘rMidirZo hm EH$ JwUmË‘H$ ’$aH$ bjmV KoUo A{Ve¶Amdí¶H$ hmoVo. H$maU Bñbm‘r na§naoVrb ho d¡{eîQ>ç

h‘rX XbdmB©, ^mB© d¡Ú,~m~y{‘¶m± ~±S>dmbo,A.{^.ehm

Page 34: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202034

bjmV KoD$Z n[adV©ZmMr Midi nwT>o ZoVmZm Bñbm‘rY‘©emó, na§nam qH$dm n¡J§~a ¶m§Zm bú¶ H$aʶmEodOr ¶mCbo‘m§Zm Am{U ˶m§À¶m VemM AmH«$‘H$ Y‘©nrR>m§Zm bú¶H$aUo (Q>mJ}Q>) An[ahm¶© R>abo AgVo d eŠ¶hr PmboAgVo. nU ˶mgmR>r ‘mJo Z‘yX Ho$ë¶mà‘mUo Bñbm‘Mm~w{ÕdmXr Aä¶mg Amdí¶H$ hmoVm. ˶m‘wio ˶m§À¶mgZmVZr Cbo‘m§Zm AmìhmZ XoUo Am{U ˶m§À¶mVrb Ag§»¶{dg§JVr bmoH$m§g‘moa ‘m§S>Uo eŠ¶ Pmbo AgVo.

OJmVrb gd©M nma§n[aH$ g‘mO pñW{V{චAgVmV.Aem g‘mOm‘ܶo H$mhr H$mb~mø ê$T>r-na§namAgVmVM. ˶m‘wio g‘mOmVrb H$mhr JQ>m§da Aݶm¶-A˶mMma hmoV AgVmV. na§Vw H$mimÀ¶m AmoKmV H$mhrÑîQ>çm gwYmaH$m§Zm ¶m Aݶm¶mMr OmUrd hmoVo Am{U hrn[apñWVr ~Xbbr nm{hOo, Ago ˶m§Zm àH$fm©Zo dmQ>Vo. ¶mOm{UdoVM g‘mOgwYmaUoÀ¶m MidirMo ~rO AgVo, AgoOJmÀ¶m B{Vhmgmdê$Z {XgVo. ¶m g‘mOgwYmaUoÀ¶mMidirV nañna{damoYr XmoZ nj AgUo hohr AmoKmZoMAmbo. ¶mVrb n{hbm nj gmh{OH$M Aem gwYmaUm§ZmnmoQ>{V{S>H$sZo {damoY H$aUmè¶m Y‘©‘mVªS>m§Mm qH$dmY‘©dmXr Zo˶m§Mm AgVmo, Va Xþgam nj gm‘m{OH$gwYmaUmdmÚm§Mm AgVmo. ¶m njmbm g‘mOmVrbH$mb~mø d Aݶm¶H$maH$ VaVwXr Zï> H$ê$Z g‘Vm d ݶm¶¶m AmYw{ZH$ ‘yë¶m§da g‘mO{Z{‘©VrMr AmM AgVo.åhUyZM g‘mOgwYmaUoÀ¶m Aem MidirV qH$dm XmoÝhrnjm§V g§Kf© AQ>i hmoD$Z ~gVmo. nma§n[aH$ ê$T>r, na§namqH$dm H$m¶XoH$mZyZ ho X¡dr qH$dm B©œar¶ AgVmV. ˶mV~Xb H$aʶmMm A{YH$ma Hw$Umhr ‘mZdmbm ZgVmo, Aer¶m gZmVZr {damoYH$m§Mr y{‘H$m AgVo. AWm©V hm {damoYY‘m©À¶m ZmdmZo hmoV Agbm Var, Y‘m©er ˶mMm H$mhrg§~§Y ZgVmo; Vmo AgVmo nwéfàYmZ g§ñH¥$Vrer. H$maUAem g‘mOì¶dñWoV ¶m gZmVZr Y‘©n§{S>Vm§Mo Am{Ugm‘mݶ OZVoMohr (nwéfmMo) {hVg§~§Y Jw§Vbobo AgVmV.na§Vw à˶oH$ g‘mOmMr Eo{Vhm{gH$ nmœ© y‘r ddV©‘mZH$mbrZ n[apñWVr {^Þ Agë¶m‘wio ˶m-˶mn[apñWVrMm ñdV§Ì Aä¶mg H$ê$ZM n[adV©ZdmXrMidirMr {Xem d ñdê$n {Z{üV H$aUo Amdí¶H$ AgVo.Vgo Pmbo VaM Midi ¶mo½¶ {XeoZo OmD$ eH$br, AgoåhUVm ¶oB©b.

nÞmg dfmªnydu ‘hmamï´>mVrb ‘wpñb‘ g‘mOmV gwê$

Pmboë¶m ‘wpñb‘ g˶emoYH$ Midirbm hm {Z¶‘ bmJyhmoVmo. ¶m g§KQ>ZoMo AmÚàdV©H$ Am{U ˶m§Zm gd©VmonarghH$m¶© H$aUmao ˶m§Mo {hVqMVH$ ¶m§Zm Aem MidirMrJaO {Z{üVM OmUdbr hmoVr. na§Vw n§Yameo dfmªnyduOÝ‘mg Amboë¶m Ym{‘©H$ Am{U gm‘m{OH$ na§nam§Mo nwaogoAmH$bZ ˶m§Zm Pmbobo ZìhVo qH$dm ˶m§Zr ˶mH$S>oOmUrdnyd©H$ Xþb©j Ho$bo Agmdo, Ago åhUmdo bmJob.

Bñbm‘À¶m n§Yameo dfmªÀ¶m gm‘m{OH$ Am{Ugm§ñH¥${VH$ B{VhmgmMm Aä¶mg Ho$bm, Va ¶m MidirMmg¡Õm§{VH$ d H¥${Verb H$m¶©H«$‘ Am{U ˶mgmR>rñdrH$mabobm ‘mJ© MwH$bm hmoVm, AgmM {ZîH$f© H$mT>mdmbmJVmo.

Hw$aAmZmVrb ¶m {df¶mer g§~§{YV g§X © {dMmamVKoVbo H$s, m¡{VH$ ~m~r n[adV©Zr¶ AmhoV hoM ñnï> hmoVo.¶m VaVwXt‘wio gmVì¶m eVH$mnmgyZ Voamì¶m eVH$mn¶ªVBñbm‘r AmMmag§{hVm (e[a¶V) Am{U ݶm¶emó({’$H$h) ¶m XmoÝhr g‘mOemóm§Mm {dH$mg Pmbm, na§VwMm¡Xmì¶m eVH$mnmgyZ gZmVZr Cbo‘m d ˶m§Mr {VVH$sMgZmVZr Y‘©nrR>o ¶m§Zr ¶m gd© VaVwXr ~§X H$ê$Z Q>mH$ë¶m.˶m‘wio Bñbm‘r ݶm¶emómMr A§J yV J{VerbVm Zï>hmoD$Z g§nyU© g‘mOmbm Hw§${R>VmdñWm àmá Pmbr. ¶mn[apñWVrbm Bñbm‘r Y‘©emó qH$dm ˶m§Mo g§ñWmnH$(n¡J§~a) O~m~Xma AmhoV, Ago åhUVm ¶oUma Zmhr; ¶mbm’$º$ gZmVZr Cbo‘m Am{U ˶m§Mr Y‘©nrR>o O~m~XmaAmhoV. ¶m n[apñWVrer Bñbm‘r Y‘©emómMm H$mhrhrg§~§Y Zmhr. da åhQ>ë¶mà‘mUo {VMm g§~§Y nwéfàYmZg§ñH¥$Vrer Amho. ‘wpñb‘ nwéfmbm PwH$Vo ‘mn XoUmè¶mH$m¶ÚmVrb Hw$R>ë¶mhr ~Xbmbm Agbobm {damoY~waImnÕVr, Hw$Qw>§~{Z¶moOZ, ‘{hbm§Zm {ejUmnmgyZnamd¥Îm R>odUo Aem AZoH$ Jmoï>tVyZ gZmVZr Cbo‘m§MmnwéfàYmZ g§ñH¥$Vr{df¶rMm AmJ«h Añnï> hmoVmo. åhUyZMn[adV©ZdmXr MidirMm g§Kf© ¶m gZmVZr Cbo‘m§À¶m{damoYmV ìhmd¶mg hdm hmoVm. nU Vgo KS>bo Zmhr.åhUyZM ‘wpñb‘ g˶emoYH$ MidirMo C{Ôï> ¶mo½¶ hmoVoqH$dm Amho, nU ‘mJ© MwH$bm- Ago åhUmdo bmJVo.

Xþgao nd©h‘rX^mBªMo {ZYZ 3 ‘o 1977 amoOr Pmbo. AmOmamMo

Jm§ r¶© nmhVm, ˶m§Zm Amnë¶m ‘¥Ë¶yMr Mmhÿb AJmoXaM

Page 35: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

35gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

bmJbr hmoVr. Varhr Amnë¶m nümV ¶m MidirMr gyÌoHw$UmÀ¶m hmVr Úm¶Mr qH$dm {VÀ¶m ^mdr dmQ>MmbrMrH$er ì¶dñWm H$am¶Mr, ¶m{df¶r ˶m§Zr H$mhrM {dMmaHo$bobm ZìhVm qH$dm Vo OmUyZ-~wOyZ Q>mibo hmoVo.MidirVrb {ZU©¶à{H«$¶oV H$m¶©H$˶mªZm H$mhrM ñWmZZìhVo, ¶mMm C„oI ‘mJo AmbobmM Amho. nUh‘rX^mBªÀ¶m {ZYZmZ§Vahr ¶m n[apñWVrV H$mhrM ~XbPmbobm Zmhr. CbQ>, h‘rX^mBªÀ¶m h¶mVrV Á¶m 춺$s¨Mm¶m Midirda à^md hmoVm, ˶mM 춺$s ¶m ~Xbboë¶mn[apñWVrV A{YH$M {H«$¶merb Pmë¶m hmo˶m. ¶mhmbMmbr‘ܶo ˶m§Mr y{‘H$m qH$dm C{Ôï>o g‘mZ hmoVr,Ago H$mhr AmT>ibo Zmhr. nU ˶m gJù¶m hmbMmbrVyZOo H$mhr KS>bo, Vo MidirÀ¶m àgmamgmR>r ¶mo½¶ hmoVo,Ago AmOdaÀ¶m AZw dmdê$Z {XgV Zmhr.

‘wpñb‘ g˶emoYH$ Midirgma»¶m g‘mOà~moYZ dn[adV©ZmÀ¶m g§KQ>Zm ¶m H$m‘Jma d eoVH$ar-H$mñVH$mam§À¶m Midirgma»¶m bmoH$Midir (‘mg‘yìh‘|Q>) hmoD$ eH$V ZmhrV. qH$dm ˶m Ho$S>ag§KQ>Zm§gma»¶m ~§{XñVhr Agy eH$V Zmhr, ho ‘mݶ Ho$boVar ˶m§Zm H$mhr {H$‘mZ {eñV qH$dm {Z¶‘m§Mo ~§YZ nmimdobmJVo. g§KQ>ZoMr ñWmnZm Pmbr, Voìhm h‘rX^mB© Am{U˶m§Mo VoìhmMo {ZH$Q>Mo ghH$mar ¶m§Zm ˶mMr OmUrd hmoVr.åhUyZM 1973 ‘ܶo g§KQ>ZoMr {Z¶‘mdbr-KQ>Zm V¶maH$aʶmV Ambr d ˶mZwgma g§KQ>ZoMr Zm|XUrhr Pmbr;na§Vw ˶mVrb {Z¶‘ d VaVwXtMr H$mQ>oH$moa A§‘b~OmdUr‘mÌ H$YrM Pmbr Zmhr. AndmX H$am¶Mm Pmbm Va{dÚ‘mZ Aܶjm§Mm H$aVm ¶oB©b. ˶m§À¶m H$ma{H$XuV˶m§Zr g§KQ>Zobm H$mhrer {eñV bmdʶmMm à¶ËZ Ho$bm,Ago åhUVm ¶oB©b. n¡em§Mm {heo~ R>odʶm~m~VrV ˶m§ZmWmoS>çm’$ma à‘mUmV ¶ehr Ambo. nU Varhr Owݶm na§namAOyZhr Mmby AmhoV.

gm‘m{OH$ à~moYZ d n[adV©Z ho ¶m g§KQ>ZoMo C{Ôï>Amho. gmh{OH$M ˶mgmR>r Amdí¶H$ Vr d¡Mm[aH$ dg¡Õm§{VH$ ~¡R>H$hr Amho. H$mhr ‘yë¶m§Mr hr ~m§{YbH$sOwݶm-Zì¶m H$m¶©H$˶mªH$Sy>Z Ano{jV Amho. ˶mgmR>rKQ>ZoV VaVyXhr H$aʶmV Ambobr Amho. ¶m g§KQ>ZoMogXñ¶ hmoʶmgmR>r AmdoXZ nÌ/AO© gmXa H$amdm bmJVmoAm{U ˶mM~amo~a g§ñWoÀ¶m ܶo¶-YmoaUmer EH${Zð>amhʶmMo h‘r XoUmao boIr à‘mUnÌhr gmXa H$aUo

Amdí¶H$ AgVo. ¶m à{VkmnÌmMo ñdê$n Imbrbà‘mUoAmho.

‘r. . .à{Vkmnyd©H$ Ago Omhra H$aVmo H$s, Y‘© hr OrdZmVrb

d¡¶{º$H$ ~m~ Amho, Ago ‘r ‘mZVmo. Y‘©{Zanojamï´>dmXmda ‘mPm {dœmg AgyZ ‘r H$moU˶mhr Ym{‘©H$ dY‘©dmXr amOH$s¶ g§KQ>ZoMm g^mgX Zmhr Am{UH$moU˶mhr Y‘m©bm, Y‘©dmXr MiditZm d OmVr¶dmXmbm‘r CÎmoOZ XoUma Zmhr. ‘§S>imÀ¶m ܶo¶-YmoaUmer dC{Ôï>m§er ‘r g§nyU©nUo gh‘V Amho.

{XZm§H$ ghr. . .

KQ>ZoV Cnamoº$ à{VkoMr VaVyX H$aʶmV Ambobr Amho.Ago AgVmZmgwÕm {VMr A§‘b~OmdUr ‘mÌ H$mQ>oH$moanUoH$YrM Pmbr Zmhr. 1977 Z§VaÀ¶m H$mimV ho {deofËdmZoOmUdVo.

‘§S>imÀ¶m KQ>ZoÀ¶m Xþgè¶m Am{U {Vgè¶m n¥ð>mda‘§S>imMr 10 C{Ôï> XoʶmV Ambobr Amho. n¡H$s XþgaoAm{U {Vgao C{Ôï>o ‘wpñb‘ ‘{hbm§da hmoUmè¶m Aݶm¶merg§~§{YV Amho. Cabobo AmR> {df¶ g‘mOmÀ¶m Am{Un¶m©¶mZo XoemÀ¶m àJVrer g§~§{YV AmhoV. nU Joë¶mnÞmg dfmªÀ¶m H$mimV Oo H¥${Verb H$m¶©H«$‘ ñdrH$maʶmVd nma nmS>ʶmV Ambo AmhoV, ˶mVrb H$mhr AndmXdJiVm BVa gd© H$m¶©H«$‘ ‘wpñb‘ ì¶{º$JV H$m¶Xm,˶mVrb H$mb~mø VaVwXr, ˶m‘wio ‘wpñb‘ ‘{hbm§dahmoUmao Aݶm¶ d VËg§~§Yr BVa {df¶ ¶m§À¶mer g§~§{YVAmhoV. 1989 À¶m ‘mM© 22 amoOr ‘§S>imV’}$ "XmoZXeH$m§Mr dmQ>Mmb' ¶m ZmdmMr EH$ nwpñVH$m àH$m{eVH$aʶmV Ambr Amho. ¶m nwpñVHo$V ‘§S>imV’}$ 1990n¶ªVÀ¶m H$mbI§S>mV H$aʶmV Amboë¶m H$m¶©H«$‘m§À¶m¶mXrdê$Z darb {dYmZmMm à˶¶hr ¶oD$ eHo$b. ¶mMmAW©, e[a¶Vg§~§{YV H$m¶©H«$‘ H$ê$ Z¶oV Agm Zmhr. AgoH$m¶©H«$‘ ìhm¶bmM nm{hOoV. nU ‘§S>imMr KQ>ZmMidirMr Or C{Ôï>o {Xbobr AmhoV, ˶m§Mo ì¶mnH$ ñdê$nnmhVm; ‘§S>imMo H$m¶©joÌ ‘wpñb‘ ì¶{º$JV H$m¶ÚmÀ¶mN>moQ>çmÀ¶m dVw©imV ~§{XñV H$ê$Z R>odUo {H$VnV ¶mo½¶hmoB©b, ¶mMm {dMma gdmªZrM Ho$bm nm{hOo. ˶mgmR>rdoJdoJù¶m joÌm§V O~m~XmarZo H$m‘ H$aUmao H$m¶©H$V}

Page 36: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202036

emoYyZ ˶m§Zm Midirer OmoSy>Z KoUo Amdí¶H$ Amho.AmOMr ‘§S>imMr H$m¶©H$m[aUr Ago H$am¶bm V¶ma AmhoH$m, ¶m àýmÀ¶m CÎmamda MidirMo ^{dVì¶ Adb§~yZAmho.

gdmªV ‘hÎdmMr ~m~ åhUOo, g§KQ>ZoMr gXñ¶g§»¶mdmT>{dʶmgmR>r qH$dm ‘hmamï´>mÀ¶m {d{dY ^mJm§V emImgwê$ H$aʶmg§~§Yr H$moUVohr {deof à¶ËZ Joë¶m AZoH$dfmªV H$aʶmV Ambobo ZmhrV. CbQ>, h‘rX^mBªÀ¶mh¶mVrV H$m¶©aV Agboë¶m AZoH$ emIm Z§VaÀ¶m H$mimV{ZpîH«$¶ Pmë¶m AmhoV. ˶m nwÝhm {H«$¶merb H$aVm ¶oVrb,nU ˶mgmR>r VoWrb ñWm{ZH$ H$m¶©H$˶mªer g§nH©$ gmYyZà¶ËZ H$amdo bmJVrb. Joë¶m Mmirg-n§MoMmirg dfmªVVgo à¶ËZ Pmbobo ZmhrV. H$mhr dfmªnydu gm§Jbr, {‘aO¶oWo EHo$H$ emIm gwê$ H$aʶmV Ambr hmoVr. {VMo arVgaCX²KmQ>Zhr Pmbo hmoVo. nU Z§Va ñWm{ZH$ H$m¶©H$V} d H|$Ðr¶g{‘VrMo nXm{YH$mar ¶m§À¶mV H$mhr ‘V oX Pmë¶m‘wioH|$Ðr¶ g{‘VrZo ˶m emIoMr ‘mݶVmM aÔ Ho$br. ¶mH$m¶©dmhrgmR>r Hw$R>br H$m¶©nÕVr dmnabr Jobr, ho H$iboZmhr. KQ>ZoV ¶mg§~§Yr H$mhr C„oI Zmhr. H|$Ðr¶H$m¶©H$m[aUrÀ¶m nXm{YH$mè¶m§Zr H$mhr à¶ËZ Ho$bo AgVo,Va ¶m H$m|S>rVyZ ‘mJ© H$mT>Vm Ambm AgVm. nU Vgo H$mhrà¶ËZ Pmbo ZmhrV. CbQ> H|$Ðr¶ g{‘Vr Am{U ñWm{ZH$H$m¶©H$V} ¶m§Mo nañnag§~§Y ‘mÌ Xþamdbo. n[aUm‘V… ˶m§ZrdoJù¶m ZmdmZo ñdV§Ì g§KQ>Zm ñWmnZ Ho$br. AmO{‘Vrbm˶m§À¶mH$S>o e§ a VéU H$m¶©H$V} AmhoV, Ago ‘bmgm§JʶmV Ambo Amho.

H|$Ðr¶ g{‘Vr d Zdr emIm ¶m§À¶mVrb darbà‘mUodmX {Z‘m©U Pmë¶mZo ˶mg§X^m©V KQ>ZmË‘H$ noM {Z‘m©UPmbm Amho. ‘wimV AmO ApñVËdmV Agboë¶m‘§S>imÀ¶m KQ>ZoÀ¶m H«$‘m§H$ 11 à‘mUo Zì¶m emIm H$mT>VmqH$dm ñWmnZ H$aVm ¶oD$ eH$VmV. ¶m H$b‘mÀ¶m AmYmaoZdr emIm gwê$ H$aʶmg AS>MU ¶oUma Zmhr, Ago à¶ËZH$aUo Amdí¶H$ AgVo. AmO Á¶m§À¶m hmVr MidirMrgyÌo AmhoV, ˶m§Zr nwUo ehamÀ¶m ~mhoa nSy>Z MidirÀ¶mC{Ôï>m§er gh‘V hmoD$ eH$Vrb Aem 춺$s¨Mm emoY KoVbmnm{hOo. ¶mgmR>r Amnbr ñd¶§H|${ÐV d¥Îmr gmoS>br nm{hOo.nwUoH$a ¶mgmR>r V¶ma hmoVrb H$m, hm bmI ‘mobmMm àýAmho. ˶mMo CÎma VoM XoD$ eH$Vrb.

emIm gwê$ H$aUo qH$dm ~aImñV H$aUo ¶mà‘mUoM

ì¶{º$JV gXñ¶m§À¶m ~m~VrVhr hmM {Z¶‘ bmdbm Jobmnm{hOo. BWo EH$ CXmhaU XoʶmgmaIo Amho. XbdmBªÀ¶m{ZYZmZ§Va H$mhr ‘{hݶm§VM EH$m Á¶oð> H$m¶©H$˶m©bm‘§S>imVyZ H$mTy>Z Q>mH$ʶmV Ambo. ¶m ~m~VrV Hw$R>ë¶mhrH$m¶©nÕVrMm Adb§~ H$aVm EH$ nÌ ‘hmamï´> gaH$ma‘YrbEH$ VËH$mbrZ H°${~ZoQ> ‘§Ìr Am{U àgma‘mܶ‘m§Zm nmR>dyZ{Xbo Jobo. Amü¶m©Mr ~m~ åhUOo- Á¶m 춺$sZo ¶m nÌmdaghr Ho$br hmoVr, Vr H$m¶©H$m[aUrMr gXñ¶hr ZìhVr.{edm¶ ˶m H$m¶©H$˶m©bm ¶m nÌmMr àVhr nmR>dʶmVAmbr ZìhVr, VgoM Amnbr ~mOy ‘m§S>ʶmMr g§Yrhr(Z¡g{J©H$ ݶm¶mÀ¶m VÎdmà‘mUo) XoʶmV Ambr ZìhVr.Amü¶m©Mr ~m~ åhUOo- ‘§S>imMo VËH$mbrZ {hVqMVH$A. {^. ehm, ¶XþZmW WÎmo Am{U BVa ‘§S>itZr ¶mMrMm¡H$er H$ê$Z H$mhr Var ‘mJ© H$mT>ʶmMo à¶ËZ H$aUoAno{jV hmoVo; na§Vw Vgo KS>bo Zmhr. EHy$UmV hm EH$‘odàH$ma ZìhVm, Ago AZoH$ àH$ma KS>bobo AmhoV. ‘§S>imMmamOrZm‘m XoD$Z ~mhoa nS>boë¶m§Mr ¶mXr ‘moR>r Amho. Aem~o{eñV H$m¶©nÕVr‘wio g§KQ>Zm qH$dm Midi ì¶dpñWVar˶m Mmby eH$V Zmhr. n¶m©¶mZo g§KQ>ZoMo C{Ôï>hr gmܶhmoV Zmhr.

AãXþb H$mXa ‘wH$mX‘, ‘w§~B©Nob. 9987774766

arumukadam@gmail. com

h‘rX XbdmB© ¶m§Zr 22 ‘mM© 1970 amoOr ñWmnZ Ho$boë¶m‘wpñb‘ g˶emoYH$ ‘§S>imbm ¶m dfuÀ¶m ‘mM©‘ܶo 50 df}nyU© Pmbr. ˶m {Z{‘ÎmmZo ‘§S>imMo {dÚ‘mZ Aܶj e‘gw{ÔZVm§~moir ¶m§Mm XrK© boI ’o$~«wdmar d ‘mM©‘Yrb gbJ nmMA§H$m§‘ܶo à{gÕ Ho$bm hmoVm, ˶mV ˶m§Zr "‘§S>imMr y{‘H$md AY©eVH$s dmQ>Mmb' ¶mda Ñ{ï>jon Q>mH$bm hmoVm. ˶mZ§Va,XbdmB© ¶m§Mo eodQ>À¶m H$mimVrb ghH$mar d ‘§S>imMo H$mhrH$mi g{Md am{hbobo AãXþb H$mXa ‘wH$mX‘ ¶m§Zr, ‘§S>imÀ¶my{‘H$m d dmQ>Mmb ¶m~m~V ñdV:Mr doJir {ZarjUo d doJio

{ZîH$f© gm§JUmam XrK© boI nmR>dbm, Vmo EHy$U VrZ ^mJm§VAmåhr à{gÕ Ho$bm Amho. ˶m§Zr ¶m XrK© boImV XbdmB© d‘§S>i ¶m§À¶mg§X^m©V H$mhr Amjon d Anojm ‘m§S>ë¶m AmhoV.˶m~m~V ‘§S>imMo åhUUo H$m¶ Amho, ho WmoS>Š¶mV gm§JUmamN>moQ>m boI {dÚ‘mZ Aܶj e‘gwÔrZ Vm§~moir {b{hUma AmhoV,Vmo Amåhr nwT>rb A§H$mV à{gÕ H$aUma AmhmoV.

...g§nmXH$

Page 37: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

37gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

"dV©‘mZ OJmVrb gdmªV ‘hmZ 춊Vr H$moU Amho?'Agm àý gVV MM}bm ¶oV AgVmo. A‘o[aHo$Vë¶md¥ÎmnÌm§‘YyZhr Vmo 1920 ‘ܶo M{M©bm OmV hmoVm. Voìhmݶy¶m°H©$ Q>mBåg ¶m X¡{ZH$mV ‘hmË‘m Jm§Ytda nmM H$b‘rboI N>mnyZ Ambm hmoVm. ŠboAa àmBg ¶m boIH$mZo Vmo{b{hbm hmoVm. AWm©VM ˶mV Jm§YtMr ‘wŠVH§$R>mZo ñVwVrH$aʶmV Ambr hmoVr Am{U OJmVrb gdm©{YH$ ‘hmZ Ago{~éX ˶m§Zm XoʶmV Ambo hmoVo. Om°Z hoÝg hmoåg ¶mY‘m}nXoeH$mZohr Jm§YtÀ¶m ZmdmMmM nwañH$ma Ho$bm hmoVm.Jm§YtH$S>o Am{U ˶m§À¶m H$m¶m©H$S>o, H$m¶©nÕVrH$S>o nmhÿZ˶mbm ¶oey {¼ñVmMr AmR>dU ¶oV hmoVr. "Vo {¼ñVmà‘mUoAmnbo Am¶wî¶ OJVmV, Amnë¶m ^mdZm 춊V H$aVmV,Amnë¶m ¶mVZm moJVmV Am{U EH$ {Xdg {¼ñVmà‘mUoMn¥ÏdrdaÀ¶m Amnë¶m gm‘«mÁ¶mImVa ˶m§Zm CXmÎm ‘aU¶oB©b. '

Jm§YtÀ¶m {ZK©¥U h˶oZ§Va AdKo OJ emoH$gmJamV~wS>mbo hmoVo. OJ^amVë¶m ‘moR>‘moR>çm Zo˶m§Zr Am{U{dMmadVm§Zr Jm§YtMm Jm¡ad H$aV ˶m§Zm lÕm§Obrdm{hbr; na§Vw V{‘iZmSy>Vë¶m {WénËVwa ¶m N>moQ>çmehamVë¶m {¼ñVr Y‘u¶m§À¶m EH$m Aml‘mVrbA{^dmXZ g oV ~mobUmè¶m ‘wpñb‘ brJÀ¶m Zo˶mMoCX²Jma hobmdyZ Q>mH$Umao hmoVo.

"Jm§Yr ho {dgmì¶m eVH$mVbo ¶oey {¼ñV hmoVo Am{U˶m§Zr Amåhm ‘wgb‘mZm§gmR>r ‘aU nËH$abo. ' ‘hmË‘mJm§Ytg§~§Yr OJmV hOmamo J«§W {Z‘m©U Pmbo AmhoV Am{UAOyZhr hmoV AmhoV. "Jm§Yr ho qhXÿ§Mo eÌy AmhoV' Ago {MÌa§JdV qhXÿ O‘mVdmÚm§Zr Jm§YtMm ~ir KoVbm Am{UAmOhr ˶m§À¶m nwViçmda Jmoiçm PmS>ʶmV Vo YݶVm‘mZV AmhoV. Jm§Yr Am{U ho qhXþñWmZmVrb ‘wgb‘mZm§MoIao d¡ar AmhoV, Agm AmH«$moe H$arV ‘h§‘XAbr OrZm§Zrnm{H$ñVmZ nXamV nSy>Z KoVbo Am{U qhXþñWmZMo bMHo$VmoS>bo. ˶m§À¶mM brJMm nXm{YH$mar EH$m {¼ñVrY‘u¶m§À¶m ì¶mgnrR>mdê$Z Jm§YtZm {dgmì¶m eVH$mVbm¶oey {¼ñV R>adVmo Am{U "Amåhm ‘wgb‘mZm§gmR>r ˶m§Zr‘aU H$dQ>mibo' Ago nûMmÎmmnX½Y CX²Jma H$mT>Vmo, hr

Jm§YtÀ¶m gd©Y‘©g‘^mdmMr AWdm Ym{‘©H$AZoH$VmdmXmMr ì¶m»¶m H$aVmZm, Jwhm§Zr

˶mMo {d{dY KQ>H$ AYmoao{IV Ho$bo AmhoV.H$moUVmhr Y‘© hm n[anyU© ZgVmo, hm n{hbm

‘wÔm. gd© Y‘© KS>V amhʶmÀ¶m à{H«$¶oVAgVmV, Amnë¶mVrb d¡Jwʶo PQ>H$V AgVmVAm{U g˶mÀ¶m {XeoZo YS>nS>V OmV AgVmV.

Amnë¶m Y‘m©Vrb ÌwQ>r Xÿa H$aʶmgmR>r BVaY‘mªÀ¶m AmaemVyZ ˶mÀ¶mH$S>o nmhmdo Am{U

nañnag§dmXmVyZ ˶m Xÿa H$amì¶mV. nwOmarqH$dm Y‘m}nXoeH$m§da ’$mOrb {dûdmg R>ody

Z¶o. ˶m§À¶mH$Sy>Z Y‘m©Mm ¶mo½¶ AÝd¶bmdbm OmB©bM Ago Zmhr. ˶m-˶mY‘m©Vrb epŠV‘mZ AWdm ~bdmZ

AZw¶m¶m§À¶m H$V¥©ËdmZwgma Y‘m©{df¶r ‘V~Z{dʶmEodOr ˶m Y‘m©Vrb gdm©{YH$

Mm§Jë¶m AZw¶m¶m§H$S>o nmhÿZM ‘V ~Zdmdo. honmM {ZH$f BhdmXmÀ¶m H$joOdiMo AmhoV.

Jm§Yr : X B¶g© X°Q> M|ÁS> X dëS>©(1914-1948)

A‘a|Ð YZoída

Zdo nwñVH$

Page 38: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202038

JmoîQ> H$m¶ Xe©{dVo? hoM H$s, {dgmì¶m eVH$mVrbIamoIaM gdmªV Q>moboJ§O ì¶pŠV‘Îd åhUOo ‘hmË‘m Jm§Yr.

Jm§Yt{df¶r AmOnmdoVmo OJmV hOmamo J«§W {Z‘m©U PmboAmhoV Am{U AOyZhr hmoV AmhoV. ˶mV AmUIr EH$dOZXma Am{U XO}Xma ^a am‘M§Ð Jwhm ¶m§Zr Amnë¶m"Jm§Yr : X B¶g© X°Q> M|ÁS> X dëS>©' (1914-1948) hmJ«§W {bhÿZ Q>mH$br Amho. ¶mnydu Jwhm ¶m§Zr "Jm§Yr {~’$moaB§{S>¶m' hm OmS>OyS> J«§W {bhÿZ Jm§YtÀ¶m OÝ‘mnmgyZ VoX{jU Am{’«$Ho$Vë¶m dmñVì¶mMr Am{U {VWë¶mEo{Vhm{gH$ bT>çmn¶ªVMr Vnerbdma H$hmUr eãX~ÕHo$br hmoVr. hr H$hmUr {b{hVmZm ˶m§Zr Amnbr {díbofH$d¥Îmr Hw$R>ohr å¶mZ Ho$br ZìhVr. Jm§Yr 1914 n¶ªV X{jUAm{’«$Ho$V am{hbo Am{U Z§Va ˶m§Zr qhXþñWmZH$S>o à¶mUHo$bo. gZ 1915 Vo 1948 ¶m VohVrg dfmªÀ¶m H$mbI§S>mV’$ŠV EH$Xm åhUOo 1931 ‘ܶo Xþgè¶m Jmob‘oO n[afXoVgm‘rb hmoʶmÀ¶m {Z{‘ÎmmZo Vo qhXþñWmZ~mhoa Jobo hmoVo. hrVohVrg df} åhUOo, OJmÀ¶m B{VhmgmVrb àM§S>KS>m‘moS>rMm H$mi hmoVm. ¶m H$mimV XmoZ ‘hm¶wÕo Pmbr.~moëeo{dH$ H«$m§Vr Am{U amOdQ> Ambr. {edm¶ {hQ>baMmCX¶mñV Pmbm Am{U Jm§YtÀ¶m ‘hËà¶mgm§‘wio OJmdadM©ñd JmO{dUmè¶m {~«{Q>e gm‘«mÁ¶mMm {db¶ Pmbm. ¶mnmûd© y‘rda am‘M§Ð Jwhm ¶m§Zr Jm§YtÀ¶m ì¶pŠV‘ÎdmMmAm{U H$m¶©H$V¥©ËdmMm {dñV¥V AmT>mdm KoVbm Amho.Jm§YtÀ¶m boIZmMr Am{U nÌì¶dhmamMr g‘J« ‘m{hVr"H$boŠQ>oS> dŠg©' 80 I§S>m§V CnbãY Amho. Jm§YtMoAIoaÀ¶m H$mimVrb g{Md ߶maobmb ¶m§Zr {b{hbobo "XAbr© ’o$O' Am{U "X bmñQ> ’o$O' ho Mma I§S> CnbãYAmhoV. {edm¶ S>r.Or. V|Sw>bH$am§Zr AmR> I§S>m§VJm§YrM[aÌ {b{hbo. amo‘m amobm Am{U bwB© {’$ea ¶mnmûMmζ boIH$m§Mr nwñVHo$hr à{gÕ AmhoV. Var, "doJionwñVH$ H$emgmR>r?' ¶mMo CÎma Jwhm§Zr {Xbo Amho. Jm§YtMoqhXþñWmZmVbo dmñVì¶ àm‘w»¶mZo Ah‘Xm~mXÀ¶mgm~a‘Vr Aml‘mV 1930 n¶ªV Am{U Z§Va godmJ«m‘/dYm©¶oWo hmoVo. Jm§YtMr gd© H$mJXnÌo Am{U nÌì¶dhma߶maobmb ¶m§À¶m Vmã¶mV hmoVm Am{U ˶m§Zr Vmo Ajae:H$ãOmV R>odbm hmoVm. ߶maobmb ho Jm§YtÀ¶m AZw¶m¶rAm{U ghH$mar S>m°. gwerbm Zæ¶a ¶m§Mo ~§Yy. ˶m§Zr hm g§J«hAmnbr ImgJr ‘mb‘Îmm Agmdr, Aem nÕVrZo ~iH$dyZR>odbm hmoVm. ˶m§Mo {ZYZ 1982 ‘ܶo Pmbo. Zohê$

‘o‘mo[a¶b bm¶~«arMo Cng§MmbH$ h[aXod e‘m© ¶m§Zr hmg§J«h Zohê$ ‘o‘mo[a¶bH$S>o gwnyX© H$amdm, ¶mgmR>r S>m°.gwerbm ¶m§Mo ‘Z didbo. ˶m§Zr Vmo JwßV R>odʶmÀ¶mAQ>rda gwnyX© Ho$bm. gwerbm Zæ¶a ¶m§Mo {ZYZ Pmë¶mdah[aXod e‘mªZr Vmo Aä¶mgH«$‘mgmR>r Iwbm Ho$bm. ho h[aXode‘m© S>m°. am‘‘Zmoha bmo{h¶m Am{U ‘Yy {b‘¶o ¶m§MoAZw¶m¶r hmoVo, ho Z‘yX Ho$bo nm{hOo. H$maU ImgJr Vm~mAgbobm hm XñVmdoO gmd©O{ZH$ {hVmgmR>r ‘moH$imH$aʶmMr CnOV àoaUm ˶m§À¶mnmer hmoVr. hm g§J«hdmnê$Z nwñVH$ {b{hUmao am‘M§Ð Jwhm ho Jm§YtMo n{hboM[aÌH$ma AmhoV.

‘hmË‘m Jm§Yr qhXþñWmZmV H$m¶‘Mo XmIb Pmbo, Voìhm˶m§À¶mnwT>o Mma à‘wI C{ÔîQo hmoVr. qhXþñWmZbm ñdamÁ¶{‘idyZ XoUo, ho n{hbo. qhXþñWmZmVë¶m {d{dY Ym{‘©H$g‘wXm¶m§‘ܶo {dbjU VoT> Am{U H$Qw>Vm hmoVr. Vr Xÿa H$ê$ZnañnagX² mdZm Am{U gbmoIm {Z‘m©U H$aUo, ho XþgaoC{ÔîQ>. qhXÿ Y‘m©bm H$b§H$ AgUmè¶m Añn¥í¶Vogma»¶mAݶm¶H$maH$ ê$T>rMm A§V H$aUo, ho {Vgao C{ÔîQ>. Am{UXoembm Am{W©H$ ÑîQ>çm ñdmdb§~r ~Z{dUo d Z¡{VH$ ÑîQ>çmqhXþñWmZr ‘mUgm§Zm AmË‘{Z ©a ~Z{dUo, ho Mm¡Wo C{ÔîQ>.¶m Mma ܶo¶m§Mm nmR>nwamdm H$aʶmV 1915 Vo 1948 ¶mH$mbI§S>mV Jm§YtMo g§nyU© Am¶wî¶ H$go Jw§Vbo hmoVo, ho Jwhm¶m§Zr ¶m nwñVH$mV CbJSy>Z XmI{dbo Amho. "EH$mM doirVwåhr ¶m Mma ܶo¶m§Mr gm§JS> H$er KmbVm?' Agm àíZJm§YtZm {dMmaʶmV ¶oB©. ˶mda Jm§YtZr ’$ma ‘m{‘©H$ CËVa{Xbo hmoVo. ""EImXm {n¶mZmodmXH$ Á¶mà‘mUo EH$ gya AmYrdmOdVmo Am{U ‘YoM Xþgè¶m gwamda OmVmo Am{U {VWyZ{Vgè¶mda- Vgm ‘r ¶m C{ÔîQ>m§À¶m ‘mJmda AgVmo. ''

qhXÿ d ‘wgb‘mZ ¶m XmoZ Y‘u¶m§‘ܶo {dVwîQ> dmTy> Z¶oAm{U g{hîUwVm dmT>rbm bmJmdr, ¶m ܶo¶mgmR>r Jm§YtZrAmnbo g§nyU© Am¶wî¶ doMbo. ¶m ܶo¶mbm Vo {H$Vr g‘{n©VhmoVo Am{U ˶mgmR>r Amnë¶m àmUmMr qH$‘V H$er‘moObr, ho Amnë¶mbm A§XmOo ‘mhrV AgVo. na§Vw, Jwhm§ZrOmo ^ì¶ nQ> {dUbm Amho, ˶mVyZ Jm§YtÀ¶m {demb‘mZdVmdmXmMo Xe©Z KS>Vo. Jm§Ytda bhmZnUmnmgyZYm{‘©H$ g{hîUwVoMo g§ñH$ma KS>bo. ˶m§Mr AmB© àUm‘rZm‘H$ n§WmMr AZw¶m¶r hmoVr. ¶m àUm‘r n§Wr¶m§À¶mXodim§À¶m q^Vrda EH$sH$S>o ^JdX²JrVoVrb ûbmoH${b{hbobo AgV Am{U XþgarH$S>o Hw$amUmVrb Am¶mVr.

Page 39: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

39gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

am‘M§Ð^mB© O¡Z ¶m g§Vd¥ÎmrÀ¶m ñZoømMm g§ñH$mahrCnH$maH$ R>abm. JrVoVrb "pñWVàk' AdñWm åhUOo, gd©‘mohm§nmgyZ Am{U dmgZm§nmgyZ ‘wŠV. Vr ˶m§Zm AmXe©dV²dmQ>V Ago. ~m¶~b Am{U Hw$amUm~Ôbhr Amnë¶mbm{VVH$mM AmXa dmQ>Vmo, Ago ˶m§Zr JwOamV {dÚmnrR>mVrb{dÚm϶mªg‘moa ~mobVmZm gm§{JVbo hmoVo. AmnU BVaY‘©J«§Wm§Mm AmXa H$aVmo Am{U Varhr AmnU gZmVZr qhXÿAmhmoV, Ago Vo åhUV. gd© Y‘mª‘ܶo g˶ XS>bobo AmhoAm{U d¡Jwʶohr AmhoV, Ago åhUm¶bm Jm§Yr H$MaV ZgV.AmnU qhXÿ Agbmo Var, EImÚm {¼ñVr Y‘u¶mbm AWdm‘wgb‘mZmbm qhXÿ H$gm ~Z{dVm ¶oB©b qH$dm {¼ñVrY‘u¶/‘wgb‘mZ Agbm Va qhXÿ§Mo H$go Y‘mªVa H$aVm¶oB©b, Agm {dMma Z H$aVm Amnmnë¶m Y‘mªMo A{YH$Mm§Jë¶m arVrZo H$go nmbZ H$aVm ¶oB©b, Agm {dMmaH$amdm. ˶mVyZ Ym{‘©H$ gbmoIm dmT>rbm bmJob."pñn[aÀ¶wAb gw{n[aAm°[aQ>r BO A S>oOag qWJ Qw> ’$sb. 'AmܶmpË‘H$ Ah§J§S> A˶§V YmoH$mXm¶H$ AgVmo, Ago˶m§Zm dmQ>o.

Jm§YtÀ¶m gd©Y‘©g‘^mdmMr AWdm Ym{‘©H$AZoH$VmdmXmMr ì¶m»¶m H$aVmZm, Jwhm§Zr ˶mMo {d{dYKQ>H$ AYmoao{IV Ho$bo AmhoV. H$moUVmhr Y‘© hm n[anyU©ZgVmo, hm n{hbm ‘wÔm. gd© Y‘© KS>V amhʶmÀ¶m à{H«$¶oV

AgVmV, Amnë¶mVrb d¡Jwʶo PQ>H$V AgVmV Am{Ug˶mÀ¶m {XeoZo YS>nS>V OmV AgVmV. Amnë¶m Y‘m©VrbÌwQ>r Xÿa H$aʶmgmR>r BVa Y‘mªÀ¶m AmaemVyZ ˶mÀ¶mH$S>onmhmdo Am{U nañnag§dmXmVyZ ˶m Xÿa H$amì¶mV. nwOmarqH$dm Y‘m}nXoeH$m§da ’$mOrb {dûdmg R>ody Z¶o.˶m§À¶mH$Sy>Z Y‘m©Mm ¶mo½¶ AÝd¶ bmdbm OmB©bM AgoZmhr. ˶m-˶m Y‘m©Vrb epŠV‘mZ AWdm ~bdmZAZw¶m¶m§À¶m H$V¥©ËdmZwgma Y‘m©{df¶r ‘V ~Z{dʶmEodOr˶m Y‘m©Vrb gdm©{YH$ Mm§Jë¶m AZw¶m¶m§H$S>o nmhÿZM ‘V~Zdmdo. ho nmM {ZH$f BhdmXmÀ¶m H$joOdiMo AmhoV.

H$mohQ> ¶m {R>H$mUr X§Jbr Pmë¶mZ§Va Jm§YtMo"{Ibm’$V' Am§XmobZmVrb ghH$mar em¡H$V Abr ¶m§Zr^S>H$dUmar ^mfUo Ho$br. Amnë¶m ÑîQ>rZo XoemnojmYm{‘©H$ lÕm A{YH$ ‘hÎdmMr Amho, Ago ˶m§Zr gy{MVHo$bo. ˶m~m~V Jm§YtZr Amnbr ZmamOr ñnîQ>nUo 춊VHo$br Am{U "‘bm ‘mhrV Agbobm em¡H$V Abr hm Zìho,'Agohr gwZmdbo. "qhXÿ§Zr AZoH$ XþîH¥$˶o Ho$br AgVrb,˶m~Ôb ‘r Vw‘À¶m~amo~arZo qhXÿ§Zm Xmof Úm¶bm V¶maAmho; na§Vw Zoh‘r qhXÿ hmM AmH«$‘UH$mar AgVmo, Owby‘H$aUmam AgVmo Am{U ‘wgb‘mZ hm {~Mmam OI‘r ~irAgVmo, ho ‘mZm¶bm ‘mÌ ‘r V¶ma Zmhr. ' Ago Jm§YråhUmbo hmoVo. Jm§Ytda ‘wgb‘mZm§À¶m VwîQ>rH$aUmMo Imna

Page 40: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202040

gX¡d ’$moS>Umè¶m§Zr ho bjmV KoVbo nm{hOo.qhXÿ Am{U ‘wgb‘mZ ¶m§À¶mV Xþhr ‘mO{dʶmV {~«{Q>e

gaH$maZo ‘moR>rM y{‘H$m ~Omdbr, Ago Jm§YtZmhr dmQ>o. ¶mXmoZ Ym{‘©H$ g‘wXm¶m§Zm XmoZ {d{^ÝZ amîQ´>m§‘ܶo {d^mJUoAeŠ¶àm¶ Amho, Ago ˶m§Zm dmQ>V Ago. XmoKohr EH$mMIoS>monmS>r amhVmV, EH$mM àH$maMo AÝZ ImVmV, EH$M^mfm ~mobVmV; ‘J doJir amîQ´>o H$gbr? JmB©Mo g§ajUAm{U ‘{eXrg‘moa dmÚo dmOdUo ho g§Kfm©Mo ‘wÔo Oê$aAmhoV, nU Vo A§YlÕoVyZ {ZnOVmV Am{U {VWoM gd©J’$bV Amho- Ago ˶m§Mo åhUUo hmoVo. Vo ‘wpñb‘Y{O©UoAgë¶mMm Amamon Ho$bm OmVmo, ˶mVyZM ˶m§Mr h˶mH$aʶmV Ambr. nU Jm§YtMr y{‘H$m {ddoH${ZîR> VH$m©À¶mg‘rn hmoVr. Vo åhUVmV H$s, "Hw$amUmVë¶m à˶oH$ eãXmda‘mPm {dûdmg Amho, Ago ‘r H$Yrhr åhQ>bo Zmhr.dmñV{dH$, OJmVë¶m H$moU˶mhr Y‘©J«§Wm~m~V ‘r VgoåhUUma Zmhr. BVa Y‘mªÀ¶m J«§Wm§da Q>rH$m H$aʶmMm CÚmoJ‘r H$aUma Zmhr. hm§, ˶mVrb Oo Mm§Jbo Amho, ˶m g˶mbm‘r Oê$a AZwgaoZ. ' S>m°. H«o$Z ¶m A‘o[aH$Z Y‘m}nXoeH$mbm"¶oey {¼ñV hm gdm©{YH$ X¡dr hmoVm' ho dXdyZ ¿¶m¶Mo hmoVo.Jm§Yr ˶mÀ¶m KmoimV AS>H$bo ZmhrV. ˶m§Zr ñnîQ>ZH$mamË‘H$ CËVa {Xbo. Amnë¶mH$S>o Ago {dYmZ H$am¶bmnwaoer ‘m{hVr Zmhr. B{VhmgmMm {dMma Ho$bm, VaAmnë¶mH$S>o ‘h§‘Xm§{df¶r OmñV Vnerb Amho, H$maU VmogdmªV AbrH$S>Mm. ¶oey~Ôb VodT>m Vnerb CnbãY ZmhrAm{U ~wÕ, am‘, H¥$îU ¶m§À¶m~Ôb Va ZmhrM Zmhr. ‘JA‘Š¶mnojm V‘H$m A{YH$ B©ídar AdVma Amho, AgoåhUUo hmñ¶mñnX Zmhr H$m¶? {ZarûdadmXr qH$dm BhdmXr¶mhÿZ H$moUVm doJim VH©$ ‘m§S>Vmo? Amnë¶m ñdßZmVbmñdV§Ì qhXþñWmZ H$gm Agob? Va, {VWo gd© Y‘© g‘mZAgVrb Am{U à˶oH$ Y‘m©bm nyU© ñdmV§Í¶ Agob.

{~«{Q>em§À¶m Amerdm©Xm‘wioM 1906 ‘ܶo ‘wpñb‘brJMr ñWmnZm Pmbr hmoVr. ˶mnydu 21 df}, åhUOo1885 ‘ܶo H$m±J«og ApñVËdmV Ambr hmoVr. Amnë¶mñWmnZonmgyZM Amnë¶m g§KQ>ZoV gd© Y‘mªMr d OmVtMrVgoM gd© mfm ~mobUmar qhXþñWmZr ‘mUgo AmhoV, AgoM¶m g§KQ>ZoMo ñdê$n AgUma Amho Am{U amhUma Amho, hoH$m±J«ogZo ñnîQ> Ho$bo hmoVo. Jm§YtZr hoM YmoaU Am{U VÎd nwT>oA{YH$ {ZîR>oZo aoQ>bo. ‘wpñb‘ brJZo Amnbm gdVmgw mgm§ miʶmgmR>r {d^ŠV ‘VXmag§Km§Mr ‘mJUr Ho$br Am{U

˶mMm Vm{H©$H$ n[aUm‘ 1947 ‘ܶo nm{H$ñVmZÀ¶m{Z{‘©VrV Pmbm. ’$miUrbm ‘hmË‘m Jm§Yr, OdmhabmbZohê$ AWdm H$m±J«og O~m~Xma Amho, Ago gVV åhUyZ EH$qhXÿ ìhmoQ> ~±H$ nÞmg dfmªZ§Va Oê$a V¶ma Pmbr; nU˶mVyZ g˶mMm AnbmnM hmoVmo. qhXþñWmZ AI§S> amhmdmAm{U Y‘m©À¶m AmYmao ˶mMr ’$miUr hmoD$ Z¶o, åhUyZJm§YtZr H$go OrdmnmS> à¶ËZ Ho$bo, ¶mMm à˶¶ Jwhm§À¶mnwñVH$mV nmZmonmZr ¶oVmo.

‘h§‘X BŠ~mbbm nwamoJm‘r ‘§S>ir goŠ¶wba AmXe©‘mZVmV. ˶mMr Y‘m©VrVVm EH$m {d{eîQ> H$mbI§S>mnwaVr‘¶m©{XV hmoVr. ˶m H$mimV ˶mZo "gmao Ohm±go AÀN>m{hXmoñVm± h‘mam' Am{U "nËWa H$s ‘yaV Vy g‘Pm H$s Vy IwXmh¡, ImHo$ dVZ H$m ‘wPH$mo ha Oam© XodVm h¡'gmaIr H$dZo{b{hbr. nU CÎmam¶wî¶mV BŠ~mb g§Hw${MV O‘mVdmXrhmoV Jobm. OrZm 1920 Z§Va 1935-36 n¶ªVqhXþñWmZmVë¶m amOH$maUmnmgyZ A{bßV hmoVo Am{Ub§S>Z‘ܶo d{H$br H$aV hmoVo. ˶m H$mimV ‘wpñb‘brJÀ¶m Abmhm~mX‘ܶo ^aboë¶m A{YdoeZmMoAܶjnX BŠ~mbZo yf{dbo hmoVo. BŠ~mbZo Amnë¶m˶mnyduÀ¶m nwamoJm{‘ËdmnmgyZ nyU© ’$maH$V KoVbr hmoVr, ho˶mÀ¶m Aܶjr¶ ^mfUmVyZ ñnîQ> Pmbo. ¶wamonmV emgZg§ñWm Am{U Y‘© g§ñWm ¶m§Mo {d^ŠVrH$aU Pmë¶m~Ôb˶mZo IoX 춊V Ho$bm. 춊VrÀ¶m VgoM g‘îQ>rÀ¶mOrdZmVrb gdm©{YH$ ‘moR>r eŠVr åhUOo Y‘©, ho bjmVKoVbo nm{hOo. BŠ~mbZo ¶m mfUmV àW‘M n§Om~-qgY,dm¶ì¶ gahÔ àm§V Am{U ~bw{MñVmZ ho àXoe EH$mN>ÌmImbr AmUyZ {~«{Q>e gm‘«mÁ¶mÀ¶m A§VJ©V EH$ AbJamîQ´> åhUyZ Kmo{fV H$amdo, Aer ‘mJUr Ho$br. nm{H$ñVmZ¶m g§H$ënZoMo ho ~rO hmoVo.

OrZm§Zr qhXþñWmZmV naVë¶mZ§Va ‘wpñb‘ brJMo ZoV¥ËdAmnë¶m Vmã¶mV KoVbo Am{U CÎmamoÎma A{YH$m{YH$ OhmbO‘mVdmXr y{‘H$m KoD$Z AmR>‘wR>o d AS>obVÅz>nUmMoamOH$maU gwê$ Ho$bo. gmdaH$am§Zr qhXÿ Am{U ‘wgb‘mZ hrXmoZ amîQ´>o Agë¶mMo åhQ>boM hmoVo, OrZm§Zr ˶mMmMnwZéƒma H$am¶bm gwédmV Ho$br Am{U 1940 ‘ܶo‘wpñb‘ brJÀ¶m bmhmoa A{YdoeZmV nm{H$ñVmZÀ¶m‘mJUrMm R>amdM ‘§Oya H$ê$Z KoVbm. BŠ~mb ¶m§ZrqhXþñWmZÀ¶m dm¶ì¶oH$S>rb àm§VmMm C„oI Ho$bm hmoVm.OrZm§Zr ˶mbm ~§JmbMr OmoS> XoD$Z AmH«$ñVmir ^mfUo

Page 41: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

41gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

H$am¶bm gwédmV Ho$br. nm{H$ñVmZÀ¶m ‘mJUrMm R>amd’$Pbwb hH$ ¶m§Zr ‘m§S>bm. ho nwT>o ~§JmbMo ‘w»¶‘§Ìr ~ZboAm{U ˶m§À¶m ‘§{Ì‘§S>imV í¶m‘màgmX ‘wIOu ho ‘§ÌrhmoVo. "Mbo Omd' Am§XmobZ 1942 Vo 1945 ¶m H$mimVgwê$ AgVmZm ho gd© àVmn gwê$ hmoVo. H$m±J«og hmgd©g‘mdoeH$ nj Amho; Vmo H$moUm EH$m Y‘m©nwaVm ‘¶m©{XVZmhr, ho Jm§Yr Amnë¶m H¥$VrVyZ d CŠVrVyZ gVV {~«{Q>em§ZmAm{U OrZm§Zm nQ>dy nmhV hmoVo. ˶m XmoKm§Zmhr Zo‘Ho$ hoM‘mݶ H$am¶Mo ZìhVo. ˶mVyZ ’$miUr AQ>i hmoD$ bmJbrhmoVr. Jm§YtZm eobŠ¶m {eì¶m XoʶmV brJ, OrZm, VgoMgmdaH$admXr ‘½Z hmoVo. (Q>moQ>°{bQ>o[a¶Z Á¶wÝQ>m Am°’$ dYm©=dܶm©Mr bîH$ar hþHy$‘emhr) 1937 ‘ܶo àm§{VH$ gaH$maoAmbr. ~hþVoH$ àm§Vm§V H$m±J«og gÎmmYmar Pmbr. ˶m‘wioOrZm§Mm nmoQ>eyi CR>bm. H$m±J«og gaH$mam§Zr emim§‘ܶo"dÝXo ‘mVa‘²' gŠVrMo Ho$ë¶mdê$Z OrZm§Zr Xoe^a amZnoQ>dbo Am{U O‘mVdmXr AmJbmdy ^mfUo H$ê$Z ñdV:MoZoV¥Ëd àñWm{nV Ho$bo. {~«{Q>em§Zr 1940 ‘ܶo qhXþñWmZbm¶wÕà¶ËZmV O~aXñVrZo gh^mJr H$aʶmÀ¶m {ZU©¶KoVbm. ˶m {damoYmV H$m±J«og gaH$mam§Zr amOrZm‘o {Xbo.˶mZ§Va OrZm§Zr Xoe^a "‘w{º${XZ' gmOam Ho$bm. ˶mgmR>r‘w§~B©bm ‘h§‘X Abr amoS>da Am¶mo{OV Ho$boë¶m g oVOrZm§gmo~V S>m°.Am§~oS>H$ahr hmoVo. H$Qw>Vm BVH$s dmT>VMmbbr hmoVr H$s, {Vbm amoIʶmV Jm§YtMo JraW à¶ËZhrVmoH$S>o nS>V Mmbbo hmoVo. OrZm§Mo ‘Z didyZ ˶m§Zm EH$g§YqhXþñWmZmV amhʶmg amOr H$amdo, åhUyZ Jm§Yr à¶ËZerbhmoVo. {~«{Q>e gÎmmYmè¶m§Zr ho à¶ËZ hmUyZ nmS>m¶MoR>adboM hmoVo Am{U Vo ˶m {XeoZo H$m¶© H$aV hmoVo.amOJmonmbmMmatMm 1942 À¶m Am§XmobZmbm VmpÎdH${damoY hmoVm, ˶m‘wio Vo ˶mnmgyZ Xÿa hmoVo. na§Vw OnmZZo~«÷Xoe, qgJmnya Am{U ‘bm¶m qOH$ë¶mZ§Va {~«{Q>e,H$m±J«og Am{U brJ ¶m§À¶mV g‘oQ> KSy>Z ¶mdm ¶mgmR>rdmQ>mKmQ>r H$aʶmg amOmOr nwT>o gagmdbo. ˶m§Zr OrZm§MroQ> KoVbr. AWm©V Jm§YtÀ¶m g§‘VrZoM. Á¶m àm§Vm§V

‘wgb‘mZ ~hþg§»¶oZo AmhoV, ˶m àm§Vm§Zm doJio gmd© m¡‘ËdàXmZ H$amdo, Aer OrZm§Mr ‘mJUr hmoVr. ¶wÕ g§nwîQ>mVAmë¶mZ§Va gmd©‘V KoD$Z Vo gmd© m¡‘Ëd {ZH$mbmZwgmaH$m¶‘ R>odmdo AWdm aÔ H$amdo, Ago OrZm§Mo åhUUo hmoVo.H$m±J«ogbm ho ‘mݶ Agbo Va Am{U ¶wÕ g§në¶mZ§Va {~«Q>Z‘mKmar OmʶmMr h‘r XoV Agob, Va brJ d H$m±J«og ¶m§Zr

g§¶wŠV ‘§{Ì‘§S>i ñWmnZ H$amdo, Agm OrZm§Mm àñVmdhmoVm. ¶m àñVmdmV XoemMr Y‘m©À¶m AmYmao ’$miUrH$aʶmMr ~rOo Agë¶m‘wio Jm§YtZr Vmo ñnîQ>nUo VarhrZ‘«nUo ZmH$mabm, ho bjmV ¿¶m¶bm hdo. hr KQ>Zm 1942‘Ybr. Jm§Yt‘wio qH$dm H$m±J«og‘wio XoemMr ’$miUr Pmbr,Ago åhUUo {H$Vr CWinUmMo Am{U Ag˶mdaAmYmabobo Amho, ¶mMm hm AmUIr EH$ nwamdm.

Jm§Yr 1920 nmgyZM åhUV hmoVo, H$m±J«oghr Y‘m©{Y{ð>Vnj Zmhr. qhXÿ, ‘wgb‘mZ, nmaer, {¼íMZ Aemgd©Y‘mª©Mo bmoH$ H$m±J«ogMo gXñ¶ hmoVo. ˶m§Zm H$m±J«ogÀ¶mOmhraZmå¶mZo EH$Ì ~m§Ybo hmoVo. Jm§YtÀ¶m gmo߶mì¶m»¶oZwgma H$m±J«og åhUOo EH$ ^¸$‘ nb§J hmoVm. ˶mMoMma nm¶ åhUOo Am§VaY‘u¶ gbmoIm/gm¡hmX©, OmVr-OmVrVrb g‘Vm, Am{W©H$ ñd¶§nyU©Vm Am{U Aqhgm. OrZm‘mÌ H$m±J«ogbm qhXÿ R>adyZ ‘wgb‘mZm§Zm H$m±J«og{damoYrEH$OyQ> H$aʶmMr hmH$ XoV hmoVo. ""‘wgb‘mZm§À¶m‘mZ{gH$VoMo Vo à{V{Z{YËd H$arV AgVrb, Va XoemMrAI§S>Vm {Q>H$dʶmMr gd© ñdßZo Ywirbm {‘iVrb.qhXþñWmZH$S>o EH$g§Y Xoe åhUyZ Z nmhVm, nañnam§~Ôb‘ZmV d¡a^md ~miJUmè¶m Y‘m©{YpîR>V amîQ´>m§Mm {‘iyZ~Zbobm CnI§S> åhUyZ nmhUo, åhUOo Joë¶m nÝZmg dfmªVH$m±J«ogZo Ho$boë¶m H$m‘mda ~moim {’$a{dʶmgmaIo Amho'',Ago {¼ÝZ CX²Jma Jm§YtZr H$mT>bo hmoVo. OrZm Am{U‘wpñb‘ brJ ¶m§Zr 1946 ‘ܶo Oo dmVmdaU Vmndbo hmoVo,Vo nmhÿZ {~«{Q>e A{YH$mar n|S>aob ‘yZ ¶m§Zr {b{hbo hmoVo-'The Muslims are deeply, however irrationallystirred. Fear of being eaten up by the Hindus is aquite widespread obsession. They are likely to actdesperately and impulsively. ' (qhXÿ ~hþg§»¶mH$Amnë¶mbm ImD$Z Q>mH$Vrb, ¶m ^¶mZo ‘wgb‘mZm§À¶m‘ZmMm R>md KoVbm Amho. Vo gmamgma {dMma H$aʶmÀ¶mnbrH$S>o nmoMbo AmhoV. ^md{ddenUo Vo {Odmda CXmahmoD$Z H$moUVohr H¥$˶ H$am¶bm YOmdVrb.) ‘yZ ¶m§Mo^mH$sV Iao R>am¶bm doi bmJbm Zmhr. {X. 16 Am°JñQ>1946 amoOr nm{H$ñVmZ {hgH$mdyZ KoʶmgmR>r OrZm§Zr WoQ>H¥$˶mMr (S>m¶aoŠQ> A°ŠeZ) hmH$ {Xbr Am{U qhXþñWmZ^aqhgmMmamMm AmJS>m|~ Cgibm. {deofV: n§Om~ Am{U~§Jmb ¶m àm§Vm§‘ܶo AH$ënZr¶ qhò Ym{‘©H$ X§JbrnoQ>ë¶m.

Page 42: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202042

¶mZ§VaMo Jm§YtMo Am¶wî¶ åhUOo, Ym{‘©H$ g{hîUwVm dem§VVmnyU© ghOrdZ ¶mgmR>r Ama§ bobm OUy EH$ ¶kMhmoVm Am{U AIoarg ¶m ¶kmV ˶m§Zm Amnë¶m àmUm§MrAmhþVr Úmdr bmJbr. ¶m ¶kmMm öX¶ñneu AmboIam‘M§Ð Jwhm§À¶m ¶m nwñVH$mV Amho. ˶m H$mimV brJZoJm§YtZm àW‘ H«$‘m§H$mMm eÌy R>a{dbo hmoVo. Jm§Yr pñWVàkd¥ÎmrZo åhUV H$s- ˶m§Zm Vgo åhUy XoV, nU ‘r˶mÀ¶m~amo~a ~§YwËdmMo ZmVo Amho, Ago ‘mZVmo Am{U Vo ‘r‘aon¶ªV OnoZ. WoQ> H¥$VrMr hmH$ OrZm§Zr {Xë¶mZ§Va~§Jmb‘ܶo Ajae: AmJS>m|~ Cgibm hmoVm. EH$màmW©Zmg oV Jm§Yr åhUmbo, ""‘r ‘wgb‘mZ Zgbmo Var ho{ZpíMV åhUy eH$Vmo H$s, Bñbm‘ Hw$Umhr {déÕ eÌwËdmMr{eH$dU XoV Zmhr. ‘r {OVŠ¶m à‘mUmV qhXÿ Amho{VVŠ¶mM à‘mUmV p¼ñVr, erI Am{U O¡Z Amho.Amnë¶mhÿZ {^ÝZ Ym{‘©H$ lÕm ~miJUmè¶m mdmMr h˶mH$am¶bm H$moUVmhr Y‘© {eH$dV Zmhr. '' ~§Jmb‘ܶo‘wpñb‘ brJ gÎmmYmar nj hmoVm. H$bH$Îmm ehamVIyZ~mOr Am{U byQ>‘marMo gÌ brJZo gwê$ Ho$bo. ˶mMrà{V{H«$¶m AÝ¶Ì C‘Q>br Am{U nyd© ~§Jmb‘ܶoZm¡AmImbrV hOmamo ‘wgb‘mZm§Zr nm{H$ñVmZ q[Xm~mXMoZmao XoV qhXÿ dñ˶m§da h„o Ho$bo. XþH$mZo bwQ>br, Kao noQ>dbrAm{U VéU ‘wbtda A˶mMma Ho$bm. VgoM ˶m§MrO~aXñVrZo Y‘mªVao H$ê$Z b½Zo bmdbr. AZoH$ qhXÿnwéfm§Mohr Y‘mªVa KS>dbo.

hmoaog A°boŠPm§S>a ¶mZo Jm§YtZm nÌ {bhÿZ AJmoXa X§JbrnoQ>dUmè¶m gwèhmdXvMo öX¶n[adV©Z hmoD$ eH$Vo Am{U~§Jmb‘ܶo em§VVm àñWm{nV H$aʶmgmR>r ˶m§Mr ‘XV hmoD$eH$Vo, ho gm§{JVbo. Jm§YtZr ¶mH$S>o EH$ Zdo AmìhmZ åhUyZnm{hbo. ˶m doir ˶m§Mo d¶ 78 hmoVo. "~§Jmb‘ܶo em§VVmàñWm{nV hmoB©n¶ªV ‘r BWyZ hbUma Zmhr,' hm Amnbm nU˶m§Zr Omhra Ho$bm. lram‘nya, Zm¡AmImbr ¶m {R>H$mUr˶m§Zr ‘wŠH$m‘ R>moH$bm Am{U Á¶m JmdmV X§Jbr Pmë¶mhmo˶m, {VWo-{VWo OmD$Z em§VVm àñWm{nV Ho$br. "OÝ‘mZoqhXÿ Agm AWdm ‘wgb‘mZ- AmnU qhXþñWmZr AmhmoV,¶mMo mZ amIm. ' Ago AmdmhZ H$aV Vo IoS>monmS>r {’$abo.brJMr AmJnmIS> Jm§Ytda Aì¶mhV gwê$M hmoVr."{~hma‘ܶo Am{U AÝ¶Ì X§Jo hmoV AmhoV, {VWo H$m OmVZmhr? BWo H$embm ¶oVm?' Ago Hw$pËgV àíZ Jm§YtZm{dMmaʶmV ¶oV hmoVo.

qhgmMma Am{U Ym{‘©H$ eÌwËd e‘dʶmMm Jm§YtZrܶmg KoVbm hmoVm. lram‘nya ¶m N>moQ>çm JmdmV Vo gbJ 43amÌr am{hbo. EH$‘oH$m§À¶m Y‘m©{déÕ C o R>mH$ʶmEodOr~§JmbÀ¶m OZVoZo amoJamB© KmU ¶m§Mo CƒmQ>Z H$amdo,Amnë¶m O{‘ZrMm gwnrH$nUm H$gm dmT>rbm bmJob ¶mH$S>obj Úmdo Am{U Amnë¶m IoS>çmV em§VVm H$er Zm§Xob d˶m§Mr a^amQ> H$er hmoB©b ¶mH$S>o bj nwadmdo. Aao, qhXÿH$m¶ Am{U ‘wgb‘mZ H$m¶- AmnU EH$mM àH$maÀ¶mAÝZmda nmogbo OmVmo, EH$mM AmH$memImbr amhVmo Am{UEH$mM nmʶmZo Amnbr VhmZ ^mJdVmo. Xoemda g§H$Q>oH$mogibr, Va gmaIoM aS>bo OmVmo Zm?

Jm§YtÀ¶m nmaXe©H$ amhUr‘wio d AmO©dr{dMmagaUr‘wio X§JbImoa mZmda Ambo Am{U ˶m§Zr eóoQ>mH$br. ^aVnmS>m Zm‘H$ IoS>çmVbm EH$ qhXÿ OrdmÀ¶m^rVrZo Jmd gmoSy>Z niyZ Jobm hmoVm. Vmo KamH$S>o naVbmAm{U Amnë¶m Xoìhmè¶mVë¶m ‘yVvMr Jm§YtZr nwÝhmà{VîR>mnZm H$amdr, Aer Ji ˶m§Zr Jm§YtZm KmVbr. Jm§YrOar B©ída^ŠV hmoVo, Var Xodio Am{U ‘yVu ¶m§À¶mnmgyZ˶m§Zr ñdV:bm Xÿa R>odbo hmoVo. nU ¶m ‘mUgmMr {dZ§Vr˶m§Zr ‘mݶ Ho$br. ‘yVu R>odyZ Vo {ZKmbo, Voìhm JmdmVë¶mdOZXma ‘wgb‘mZm§Zr nwT>o ¶oD$Z Amåhr ¶m Hw$bX¡dVmMoajU gX¡d H$ê$, Aer h‘r {Xbr. qgaS>r ¶m JmdmVë¶mEH$m ‘§{XamVë¶m emo oÀ¶m Vbdmar Mmoarbm Joë¶m hmo˶m.˶m {damoYmV Jm§YtÀ¶m Vmâ¶mVrb ‘wgb‘mZ ‘{hbm A‘¥ggbm‘ ¶m§Zr CnmofU Ama§ bo hmoVo. AmgnmgÀ¶mJmdm§Vë¶m OZVobm EH$Ì H$ê$Z Ym{‘©H$ g{hîUwVoMr dAqhgm AmMaUmV AmUʶmMr Jm§YtZr enW {Xbr Am{UVmo noMàg§J {‘Q>dbm. ho gd© ~§Jmb‘ܶo KS>V AgVmZm{X„rV gÎmm§VamnyduMr Ib~Vo Am{U g§~§{YV ZmQ>ç KS>VhmoVo. ~§JmbÀ¶m J«m‘rU ^mJmVyZ Amnbo ~ñVmZ hbdmdoAm{U {X„rV naVmdo åhUyZ BVa H$m±J«og ZoVo ˶m§À¶m‘mJobH$S>m bmdV hmoVo, nU em§VVm àñWmnZoÀ¶m Amnë¶mn{dÌ H$V©ì¶mnmgyZ Jm§Yr ¶pËH$§{MVhr T>ibo ZmhrV.

(H«$‘e:)A‘a|Ð YZoída, ‘w§~B©

amardhan@gmail. com / Mob.9821504623(am‘M§Ð Jwhm ¶m§À¶m Zì¶m nwñVH$mMm n[aM¶ H$ê$ZXoUmam XrK© boI VrZ mJm§V à{gÕ H$arV AmhmoV.

˶mVrb hm n{hbm mJ... g§nmXH$)

Page 43: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

43gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-2020

Page 44: gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020 1 · gmYZm & 3 Am ³Q>mo~a 2020 Date of Publication : 24-9-2020 4 g nmXH$s ñWmnÊ m g‘Vm em Vr R>odwZr ewÕ gmYZm & H$[aVr gmYZm Ë m Zm R>odr CËñ’y$V©

gmYZm & 3 Am°³Q>mo~a 2020Date of Publication : 24-9-202044