giza anatomiako praktika- liburua - elhuyar.eus€¦ · upv/ehuko irakasleak leioako medikuntza...
TRANSCRIPT
GIZA ANATOMIAKO PRAKTIKA-LIBURUA
Lokomozio-aparatua
Angel Bidaurrazaga VandierdonckInmaculada Gerrikagoitia Marina
Rafael Sarria Arostegi
UPV/EHUko irakasleakLeioako Medikuntza Fakultatea
ANATOMIA OROKORRA
3
1. saioaJARReRA ANATOMIKOA.
GORpuTzAReN plANOAK eTA ARdATzAK.GIlTzAduRA MOTAK.
JARRERA ANATOMIKOA
Deskripzio anatomikoak egiteko erabiltzen den jarrera da. Jarrera anatomikoan gorputza zutik, oinak elkarren ondoan, goiko gorputz-adarrak gorputzaren ondoan eta supina-zioan, egon behar da.
GORPUTZAREN PLANOAK GORPUTZAREN ARDATZAK
Sagitala • Luzetarakoaedolongitudinala•
Koronalaedofrontala • Zeharkakoa•
Zeharkakoaedohorizontala • Dortsobentrala•
Plano frontala(koronala)
Zeharkako planoa(horizontala)
zeharkakoardatza
zeharkakoardatza
Plano sagitala
ardatzlongitudinala
ardatzlongitudinala
ardatzdortsobentrala
Ardatzak eta planoak
4
GILTZADURA MOTAK
a) Zuntzezkoak
Jostura•
jostura koronala
jostura
Sindesmosia•
erradioa
kubitua
hezurrarteko mintza
5
b) Kartilagozkoak
Sinkondrosia (primarioa)•
plaka epifisiarioaepifisia
diafisia
metafisia
epifisia
femurraren burua
femurra
plaka epifisiarioa
Sinfisia(sekundarioa)•
ornoarteko diskoa
ornoa
c) Sinobialak (diartrosiak)
sinobia-mintza
zuntzezko kapsula
giltzadura-barrunbea
giltzadura-kartilagoa
6
Artrodia•
klabikula
akromiona
eskapula
Troklea•
humeroa
kubitua
Trokoidea•
hortza
axisa (C2)
atlasa (C1)
Elkar moldaketa (zela modukoa)•
trapezioa
lehenengometakarpianoa
7
Kondileoa•
metakarpianoa
falangeproximala
Enartrosia•
azetabulua
femurraren burua
Gorputz-enborra
11
2. saioa
bIzKarrezurra
BIZKARREZURRAREn oRoKoRtAsUnAK
Atalak:
zerbikala (7 orno)•
torazikoa (12 orno)•
lunbarra (5 orno)•
sakroa (5 orno)•
kokzigeoa (2-4 orno)•
Makurdura fisiologikoak (ikuspegi laterala):
lordosi zerbikala•
zifosi torazikoa•
lordosi lunbarra•
zifosi sakroa•
zerbikalak(lordosia)
torazikoak(zifosia)
lunbarrak(lordosia) sakroa
(zifosia) kokzigeoa
Bizkarrezurraren atalak eta makurdurak
12
MUGIMEnDUAK
Gorputz-enborraren tolespena, hedapena, biraketa eta lateralizazioa.
oRno toRAZIKoAK
Orno eredutzat hartzen da.
Orno-gorputza
Eraztun-apofisiak.•
Ornoarteko giltzadura-gainazalak.•
Saihets-hobitxoak: goikoak eta behekoak.•
goiko giltzadura-apofisia
zeharkako apofisia
arantza-apofisia
goikosaihets-hobitxoa
orno-gorputza
goiko ornoarteko giltzadura-gainazala
beheko ornoarteko giltzadura-gainazala
saihets-gainazaltxoa
Orno torazikoaren ikuspegi laterala
beheko giltzadura-apofisiazeharkako apofisia
arantza-apofisia
laminak
orno-gorputza
orno-zuloapedikulua
Orno torazikoaren beheko ikuspegia
13
Orno-arkua
Orno-zuloa: orno-zuloen bildumak bizkarrezur-hodia eratzen du.•
Pedikuluak: orno-muxarradura. Bi orno giltzatzean bien muxarradurek mugatzen •duten zulo oboidea da konjuntzio-zuloa.
Laminak•
Apofisiak:arantza-apofisiak,goikoetabehekogiltzadura-apofisiak,zeharkakoapofi-•siak saihets-gainazaltxoekin.
oRno ZERBIKALAK
Orokortasunak:
Orno-gorputza:gako-apofisiak.•
Zeharkakoapofisiak:aurrekoetaatzekotuberkuluak,zeharkakozuloa, tuberkulu•karotideoa eta nerbio espinalaren ildoa.
Arantza-apofisiabituberosoa.•
gako-apofisiak
zeharkako zuloa atzeko tuberkuluaaurreko tuberkulua
giltzadura-gainazala
arantza-apofisialamina
nerbio espinalaren ildoa
Orno zerbikalaren goiko ikuspegia
Atlasa (1. orno zerbikala)
Gorputz gabekoa da.
Aurreko eta atzeko arkuak, arteria bertebralaren ildoa, aurreko eta atzeko tuberkuluak eta alboko masak.
14
aurreko arkua aurreko tuberkulua
alboko masa
zeharkako apofisia
atzeko arkuaatzeko tuberkulua
giltzadura-gainazala
zeharkako zuloa
Atlasaren goiko ikuspegia
Axisa (2. orno zerbikala)
Odontoideapofisiaedohortzadauka.
odontoide apofisia
giltzadura-gainazala
odontoideapofisia
zeharkakoapofisia
A B
Axisaren aurreko (A) eta atzeko (B) ikuspegiak
OrnO irtenA (c7)
Arantza-apofisiamonotuberosoaetaosonabariadauka.
oRno LUnBARRAK
Orokortasunak:
Apofisiak:saihetsformakoak,mamilarraketalaguntzaileak.
15
arantza-apofisiaapofisi mamilarra
saihets-formako apofisia
pedikulua
Orno lunbarraren goiko ikuspegia
HEZUR sAKRoA EDo ERREInEZURRA
Atalak:
Gainazal pelbikoa (aurrekoa): zeharkako lerroak eta aurreko zulo sakroak.•
Gainazal dortsala (aurrekoa): gandorrak (mediala, tartekoak eta lateralak), atzeko •zulo sakroak, hiatoa eta adarrak.
Giltzadura-gainazal aurikularra.•
Oinaldea: promontorioa, sakro-hodia eta hegalak.•
Erpina.•
hegala
sakro-hodia
hegala
promontorioa
Sakroaren goiko ikuspegia
16
zeharkako lerroak
aurreko zulo sakroak
promontorioa
Sakroaren aurreko ikuspegia
giltzadura-gainazalak
giltzadura-gainazalaurikularra
gandor laterala
atzeko zulo sakroak
gandor mediala
erpina
tarteko gandorra
sakroaren adarrakhiatoa
sakro-hodia
Sakroaren atzeko ikuspegia
HeZUr KOKZiGeOA (KOKZixA edO UZKOrnOA)
Atalak:
Aurreko eta atzeko gainazalak, ertz lateralak, oinaldea (adarrak) eta erpina.
17
oinaldea
ertz laterala
erpina
Hezur kokzigeoaren aurreko ikuspegia