GIAÙO LYÙ DÖÏ TOØNG

TAÂM TÌNH TOÂN GIAÙO *****

Töø ngaøn xöa, ngöôøi Vieät Nam chuùng ta ñaõ tin coù Trôøi, coù Thöôïng Ñeá, coù Ñaáng Taïo Hoùa döïng neân muoân loaøi, muoân vaät höõu hình vaø voâ hình. Chuùng ta bieát Trôøi khoâng thieân vò, Trôøi raát coâng baèng, thöông ngöôøi laønh phaït keû döõ (Hoaøng Thieân chí coâng voâ tö, Hoaøng Thieân baát phuï haûo nhaân taâm. Nghóa laø : Trôøi raát coâng baèng, Trôøi khoâng phuï ngöôøi coù loøng toát). Chuùng ta bieát raèng : thuaän vôùi Trôøi thì ñöôïc soáng, nghòch vôùi Trôøi thì cheát (Thuaän Thieân giaû toàn, nghòch Thieân giaû vong).

Raát nhieàu ngöôøi Vieät Nam chuùng ta nhaän bieát Trôøi qua muoân loaøi muoân vaät, qua caûnh saéc thieân nhieân, qua caùc hieän töôïng trong vuõ truï. Tuïc ngöõ coù caâu : “Cha meï sinh con, Trôøi sinh tính” ; vaø ngöôøi ta thöôøng noùi “Khoâng coù Trôøi, khoâng ai ôû vôùi ai ñöôïc …”. Thöïc ra, moãi ngöôøi coù theå hieåu nhöõng caâu aáy moãi caùch khaùc nhau, nhöng taát caû ñoàng yù veà moät ñieåm : Coù Trôøi, Trôøi ôû treân heát, Trôøi raát ñaùng kính toân, Trôøi coù maét. Do ñoù, nhöõng khi gaëp nguy hieåm, khoán cuøng, ngöôøi ta keâu TRÔØI nhö moät tieáng than vaõn, caàu khaån.

Theá roài, töø taâm tình “Tin coù Trôøi”, nhieàu ngöôøi ñi ñeán vieäc “thôø Trôøi”. ÔÛ mieàn Nam Vieät Nam, coù raát nhieàu gia ñình laäp baøn thôø oâng Thieân, töùc laø baøn thôø Trôøi.

Nhö theá cuõng öùng hôïp vôùi tö töôûng cuûa Kinh Dòch, boä saùch haøng ñaàu cuûa AÙ Ñoâng. Kinh Dòch coù caâu : Quaân töû thôø Trôøi (Quaân töû söï Thieân).

Hoäi thaùnh Coâng giaùo khoâng phuû nhaän nhöõng ñieàu chaân thaät vaø quí giaù trong nieàm tin daân gian, trong caùc Toân giaùo. Hoäi thaùnh thaønh taâm toân troïng giôùi raên vaø giaùo lyù cuûa caùc toân giaùo, toân troïng nhöõng loái soáng vaø haønh ñoäng chaân chính cuûa moãi ngöôøi.

Coâng ñoàng Vatican II daïy : “Do baûn tính töï nhieân thuùc ñaåy, cuõng nhö do boån phaän luaân lyù ñoøi buoäc, con ngöôøi phaûi tìm kieám chaân lyù, nhaát laø chaân lyù lieân quan ñeán toân giaùo. Hoï cuõng phaûi tuaân theo chaân lyù ñaõ nhaän bieát, vaø höôùng daãn toaøn theå ñôøi soáng mình theo nhöõng ñoøi hoûi cuûa chaân lyù… Tuy nhieân, phaûi tìm kieám chaân lyù theo caùch theá xöùng hôïp vôùi phaåm giaù vaø baûn tính xaõ hoäi cuûa con ngöôøi, töùc laø baèng vieäc töï do tìm kieám, baèng giaûng daïy hay giaùo huaán, baèng trao ñoåi vaø ñoái thoaïi. Nhôø ñoù, con ngöôøi toû cho nhau bieát chaân lyù maø mình tìm ñöôïc hay nghó laø ñaõ tìm ñöôïc, haàu giuùp ñôõ nhau trong vieäc tìm kieám chaân lyù. Moät khi ñaõ tìm thaáy chaân lyù, moãi ngöôøi phaûi töï mình xaùc nhaän vaø vöõng maïnh tin theo” (Tuyeân ngoân Töï do toân giaùo soá 2 vaø 3).

Vì theá, Hoäi thaùnh Coâng giaùo haèng kieân trì rao giaûng caùc xaùc tín toân giaùo cuûa mình, maø troïng taâm laø Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø Ñöôøng, laø Söï Thaät vaø laø Söï Soáng. Cuõng chính trong Chuùa Kitoâ, loaøi ngöôøi môùi tìm thaáy söï thoûa maõn cho khaùt voïng taâm linh cuûa mình.

Nhöõng trang sau ñaây coù muïc ñích giôùi thieäu caùc chaân lyù caên baûn cuûa Ñaïo Coâng giaùo vaø thaønh taâm kính môøi baïn vaøo soáng chung vôùi chuùng toâi trong ñaïi gia ñình Hoäi thaùnh Chuùa Kitoâ.

CHÖÔNG TRÌNH GIAÙO LYÙ DÖÏ TOØNG *****

Taâm tình toân giaùo ------------------------------------------------------ 03

PHAÀN MÔÛ ÑAÀU Baøi 01 : Loaøi ngöôøi tìm kieám Thieân Chuùa --------------------- 08 Baøi 02 : Thieân Chuùa noùi vôùi loaøi ngöôøi ------------------------- 12 Baøi 03 : Ñoùn nhaän Lôøi Chuùa --------------------------------------- 16

PHAÀN I : THIEÂN CHUÙA - ÑAÁNG TAÏO HOÙA Baøi 04 : Thieân Chuùa döïng neân trôøi ñaát muoân vaät vaø loaøi ngöôøi ---------------------- 20 Baøi 05 : Loaøi ngöôøi sa ngaõ - Toäi - Lôøi höùa cöùu ñoä ----------- 24 Baøi 06 : Thieân Chuùa choïn caùc Toå phuï vaø thaønh laäp daân rieâng ---------------------------------- 28 Baøi 07 : Thieân Chuùa thieát laäp giao öôùc vaø ban leà luaät ----- 32 Baøi 08 : Thieân Chuùa choïn goïi caùc Ngoân söù -------------------- 35

PHAÀN II : CHUÙA GIEÂSU - ÑAÁNG CÖÙU THE Baøi 09 : Chuùa Gieâsu sinh ra ---------------------------------------- 39 Baøi 10 : Chuùa Gieâsu soáng aån daät --------------------------------- 43 Baøi 11 : Chuùa Gieâsu rao giaûng nöôùc Thieân Chuùa ------------ 46 Baøi 12 : Chuùa Gieâsu daïy ta veà Chuùa Ba Ngoâi ---------------- 49 Baøi 13 : Toân thôø Thieân Chuùa ------------------------------------- 53 Baøi 14 : Tin - Caäy - Meán - Thôø phöôïng ------------------------- 57 Baøi 15 : Soáng hieáu thaûo ---------------------------------------------- 62 Baøi 16 : Toân troïng söï soáng - soáng trong saïch ---------------- 66 Baøi 17 : Soáng coâng bình, soáng theo söï thaät ------------------- 69 Baøi 18 : Tinh thaàn môùi trong luaät cuõ ---------------------------- 72 Baøi 19 : Chuùa Gieâsu chòu cheát vaø soáng laïi --------------------- 75 PHAÀN III : CTT - ÑAÁNG THAÙNH HOÙA Baøi 20 : Chuùa Gieâsu ban Chuùa Thaùnh Thaàn ------------------------------------------ cho Hoäi thaùnh 80 Baøi 21 : Chuùa Thaùnh Thaàn - Hoàn soáng cuûa HT -------------- 83 Baøi 22 : Maàu nhieäm Hoäi thaùnh ------------------------------------ 86 Baøi 23 : Caùc ñaëc tính cuûa Hoäi thaùnh Coâng giaùo ------------- 89 Baøi 24 : Caùc chöùc vuï cuûa Hoäi thaùnh ----------------------------- 94 Baøi 25 : Ñöùc Maria trong maàu nhieäm Hoäi thaùnh ------------ 98

Baøi 26 : Naêm Phuïng vuï -------------------------------------------- 102 Baøi 27 : Ôn Chuùa vaø Bí tích -------------------------------------- 105 Baøi 28 : Bí tích Röûa toäi --------------------------------------------- 108 Baøi 29 : Bí tích Theâm söùc ----------------------------------------- 111 Baøi 30 : Bí tích Thaùnh Theå --------------------------------------- 114 Baøi 31 : Thaùnh leã ---------------------------------------------------- 116 Baøi ñoïc theâm : Nghi thöùc gia nhaäp Kitoâ giaùo--------------- 120 Baøi 32 : Bí tích Giaûi toäi -------------------------------------------- 123 Baøi 33 : Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân --------------------------- 126 Baøi 34 : Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh ---------------------------- 129 Baøi 35 : Bí tích Hoân phoái (xem saùch Hoân nhaân CG)

PHAÀN KEÁT Baøi 36 : Töù chung ---------------------------------------------------- 131 Baøi 37 : Trôøi môùi, Ñaát môùi ---------------------------------------- 135 Lôøi Cha chung Giaùo phaän ----------------------------------------- 138 Nhöõng Kinh caàn thuoäc --------------------------------------------- 140

**********

PHAÀN MÔÛ ÑAÀU

Baøi 01: LOAØI NGÖÔØI TÌM KIEÁM THIEÂN CHUÙA

I. LÔØI CHUÙA “Töø moät ngöôøi, Thieân Chuùa ñaõ taïo thaønh toaøn theå nhaân loaïi, ñeå hoï ôû

treân khaép maët ñaát ; Ngöôøi ñaõ vaïch ra nhöõng thôøi kyø nhaát ñònh vaø nhöõng ranh giôùi cho nôi ôû cuûa hoï. Nhö vaäy laø ñeå hoï tìm kieám Thieân Chuùa ; may ra hoï doø daãm maø tìm thaáy Ngöôøi, tuy raèng thöïc söï Ngöôøi khoâng ôû xa moãi ngöôøi chuùng ta”

(Cv 17,26-28).

II. TRÌNH BAØY Trong cuoán saùch töïa ñeà laø “Töï thuù”, Thaùnh Augustino vieát : “Laïy Chuùa, Chuùa

ñaõ döïng neân con vaø loøng con luoân khaéc khoaûi cho tôùi khi taâm hoàn con ñöôïc an nghæ trong Chuùa”. Thaùnh nhaân ñaõ boäc loä taâm tö khaéc khoaûi cuûa mình laø mong moûi gaëp Chuùa ñeå ñöôïc an thoûa. Haún ñaây cuõng laø taâm traïng cuûa nhieàu ngöôøi chuùng ta : KHAO KHAÙT TÌM GAËP CHUÙA.

1. Loaøi ngöôøi döïa vaøo ñaâu ñeå tìm bieát Thieân Chuùa? a) Döïa vaøo thieân nhieân. Nhìn trôøi ñaát vôùi traät töï laï luøng cuûa tinh tuù, vôùi muoân vaøn kyø dieäu cuûa trôøi

ñaát, thaùng naêm, ngöôøi ta nhaän ra phaûi coù Ñaáng Saùng Taïo vaø ñieàu khieån vuõ truï. Ta goïi caùch nhaän bieát naøy laø caùch nhaän bieát theo luaät NHAÂN QUAÛ : nhìn haäu quaû bieát nguyeân nhaân.

b) Döïa vaøo nhöõng khaùt voïng chính ñaùng trong loøng ngöôøi. Nhöõng khaùt voïng chính ñaùng trong loøng cuõng giuùp loaøi ngöôøi nhaän bieát coù

Thieân Chuùa. Töï ñaùy loøng, ngöôøi ta caûm thaáy mình luoân khao khaùt ñieàu chaân thaät, ñieàu

toát, ñieàu ñeïp (goïi laø Chaân - Thieän - Myõ). Nhöõng khaùt voïng aáy khieán ngöôøi ta suy nghó raèng : phaûi coù Ñaáng laø coäi nguoàn söï thaät, laø caên nguyeân söï toát laønh vaø laø khuoân maãu veû ñeïp ; vì coù nhö theá, môùi giaûi thích ñöôïc taïi sao loaøi ngöôøi coù nhöõng khaùt voïng ñoù, môùi laáp ñaày nhöõng öôùc voïng töï nhieân vaø raát chính ñaùng cuûa loaøi ngöôøi.

c) Coù caùch naøo khaùc giuùp ta tìm kieám Thieân Chuùa khoâng ? (ngoaøi 2 khôûi ñieåm vöøa neâu treân, xuaát phaùt töø caù nhaân moãi ngöôøi).

Thöa coù, ñoù laø TOÂN GIAÙO. Noùi chung, caùc toân giaùo ñeàu giuùp loaøi ngöôøi nhaän ra raèng : ngoaøi theá giôùi traàn tuïc, coøn coù theá giôùi thaàn linh ; ngoaøi theá giôùi höõu

hình, coøn coù theá giôùi voâ hình … Moät soá toân giaùo coøn coù nhöõng ñoùng goùp tích cöïc hôn, giôùi thieäu chính Thieân Chuùa cho loaøi ngöôøi.

Rieâng ñaïo COÂNG GIAÙO giuùp loaøi ngöôøi tìm kieám Thieân Chuùa maø mình cho laø baèng con ñöôøng chaén chaén vaø hieäu quaû :

- Chaéc chaén : vì ñaïo Coâng Giaùo do chính Thieân Chuùa thieát laäp. Chính Thieân Chuùa sai Ñöùc Kitoâ, Con cuûa Ngaøi xuoáng traàn, toû cho loaøi ngöôøi con ñöôøng phaûi ñi ñeå gaëp ñöôïc Ngöôøi (goïi laø ñaïo MAÏC KHAÛI).

- Hieäu quaû : vì cuøng vôùi vieäc vaïch ñöôøng chæ loái, Thieân Chuùa coøn cho loaøi ngöôøi nhieàu trôï löïc, giuùp trí khoân nhaän ñònh saùng suoát, yù chí kieân trì vaø taâm hoàn phaán khôûi treân ñöôøng tìm gaëp Chuùa.

2. Thieân Chuùa laø Ñaáng naøo ? Thieân Chuùa laø Ñaáng döïng neân trôøi ñaát muoân vaät. Ngöôøi ta coøn duøng nhieàu danh xöng khaùc ñeå chæ Thieân Chuùa nhö : Ñöùc Chuùa

Trôøi (Chuùa cuûa trôøi ñaát), Thöôïng Ñeá (Vua treân cao), Taïo Hoùa, Hoùa Coâng (Ñaáng saùng taïo vaïn vaät), Ñaáng Toái cao (vò cao hôn heát) … Nhöõng danh xöng nhö theá ñeàu chæ Ñaáng döïng neân moïi söï, Ñaáng laøm chuû muoân loaøi.

III. BAØI HOÏC 01. H. Thieân Chuùa laø Ñaáng naøo ?

T. Thieân Chuùa laø Ñaáng döïng neân trôøi ñaát muoân vaät, laø Ñaáng ban haïnh phuùc chaân thaät cho loaøi ngöôøi.

02. H. Loaøi ngöôøi döïa vaøo ñaâu ñeå tìm bieát Thieân Chuùa ? T. Loaøi ngöôøi döïa vaøo traät töï trong vuõ truï, vaøo nhöõng khaùt voïng chaân chính,

vaøo toân giaùo, caùch rieâng ñaïo COÂNG GIAÙO, maø nhaän bieát Thieân Chuùa.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Bieát raèng chæ coù Thieân Chuùa laø Ñaáng döïng neân trôøi ñaát muoân vaät, neân toâi

quyeát chí chuyeân chaêm hoïc giaùo lyù ñeå tìm gaëp Ngöôøi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, “con laø ngöôøi ngoaïi ñaïo, nhöng vaãn tin coù Chuùa ngöï treân cao” (1).

Chính nieàm tin ñôn sô aáy thuùc giuïc con ñi tìm Chuùa. Hoâm nay, con thaáy roõ hôn ñieàu con caûm nghieäm tröôùc kia, laø khi nhìn ngaém

trôøi ñaát, khi nhôù laïi con coù nhieàu khaùt voïng maø luùc ñaït ñöôïc chaúng thaáy thoûa maõn bao nhieâu, con môùi xaùc tín raèng : Phaûi coù Ñaáng Saùng Taïo muoân loaøi, vaø laø Ñaáng ban haïnh phuùc cho loaøi ngöôøi thì cuoäc ñôøi môùi troïn yù nghóa. Xin Chuùa theâm nieàm haêng say ñeå con kieân trì hoïc bieát Chuùa.

(1) Baøi haùt “Taâm tình ñeâm Noel”.

Baøi 02 THIEÂN CHUÙA NOÙI VÔÙI LOAØI NGÖÔØI

I. LÔØI CHUÙA “Thieân Chuùa cho ta ñöôïc bieát thieân yù nhieäm maàu: Thieân yù naøy laø keá

hoaïch yeâu thöông Ngöôøi ñaõ ñònh töø tröôùc trong Ñöùc Kitoâ” (Ep 1,9).

II. TRÌNH BAØY Loaøi ngöôøi tìm kieám Thieân Chuùa, nhöng thöïc ra, chính Thieân Chuùa tìm gaëp

loaøi ngöôøi tröôùc : Thieân Chuùa gieo vaøo taâm hoàn loaøi ngöôøi moät khaùt voïng tìm kieám Ngöôøi, roài chính Ngöôøi ñeán toû mình cho hoï. Thieân Chuùa toû mình cho loaøi ngöôøi döôùi nhieàu hình thöùc, nhaát laø trong THAÙNH KINH.

1. Thaùnh Kinh laø gì ? Thaùnh Kinh laø boä saùch cho chuùng ta bieát Thieân Chuùa laø ai vaø Ngöôøi muoán

chuùng ta laøm gì. Boä saùch naøy ñöôïc Thieân Chuùa soi saùng cho moät soá ngöôøi vieát ra. Nhöõng ngöôøi naøy nhaän ñöôïc aùnh saùng Thieân Chuùa töø beân trong (linh öùng) ñeå vieát ra nhöõng ñieàu Chuùa muoán. Noùi caùch khaùc, caùc Thaùnh kyù (Ngoân söù, Toâng ñoà, moät soá moân ñeä…) laõnh nhaän ñieàu Thieân Chuùa soi saùng trong loøng, roài trình baøy baèng chöõ vieát theo caùch thöùc rieâng cuûa mình. Nhö theá, coù theå noùi raèng : yù töôûng (noäi dung) laø do Thieân Chuùa, coøn hình thöùc (caùch dieãn taû) laø do caùc Thaùnh kyù. Söï phaân chia naøy khieán nhieàu ngöôøi goïi Thieân Chuùa laø Taùc-giaû-chính cuûa Thaùnh Kinh, coøn caùc Thaùnh kyù laø Taùc-giaû-phuï : “Ñeå vieát caùc saùch thaùnh, Thieân Chuùa ñaõ choïn moät soá ngöôøi, duøng hoï trong khaû naêng vaø phöông tieän cuûa hoï, hoï vieát ra taát caû nhöõng gì Chuùa muoán vaø chæ vieát nhöõng ñieàu Chuùa muoán maø thoâi” (Hc. MK 11).

2. Thaùnh Kinh vieát töø bao giôø ? Thaùnh Kinh ñöôïc vieát trong khoaûng 12 theá kyû töø naêm 1250 tröôùc coâng

nguyeân ñeán naêm 100 sau coâng nguyeân, goàm phaàn Cöïu öôùc vaø Taân öôùc. - Cöïu öôùc : laø nhöõng saùch vieát veà giao öôùc kyù keát xöa kia giöõa Thieân Chuùa

vaø daân toäc Israel. Cöïu öôùc coù 46 cuoán. - Taân öôùc : laø nhöõng saùch vieát veà giao öôùc kyù keát sau naøy giöõa Thieân Chuùa

vaø loaøi ngöôøi qua Chuùa Kitoâ. Taân öôùc goàm 27 cuoán. Sau naøy, Hoäi thaùnh duyeät laïi caùc saùch ñoù vaø taäp hôïp thaønh boä saùch goïi laø

Thaùnh Kinh maø chuùng ta söû duïng ngaøy nay. Ngoaøi nhöõng ñieàu ñöôïc ghi cheùp baèng vaên töï goïi laø THAÙNH KINH, coøn

nhieàu ñieàu khoâng ñöôïc ghi cheùp trong boä saùch aáy, nhöng vaãn ñöôïc truyeàn tuïng vaø ñöôïc Hoäi thaùnh coâng nhaän, goïi laø THAÙNH TRUYEÀN. Thaùnh Kinh vaø Thaùnh Truyeàn laø neàn taûng nieàm tin cuûa Hoäi thaùnh.

3. Noäi dung Thaùnh Kinh

Noäi dung Thaùnh Kinh laø chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Chöông trình ñöôïc thöïc hieän qua töøng giai ñoaïn nhö sau :

- Thieân Chuùa Tình yeâu döïng neân trôøi ñaát muoân vaät vaø loaøi ngöôøi : loaøi ngöôøi ñöôïc Chuùa chaêm soùc ñaëc bieät, ñöôïc Chuùa cho soáng haïnh phuùc ngay töø ñaàu.

- Ñeå taêng theâm haïnh phuùc cho loaøi ngöôøi, Thieân Chuùa thöû thaùch hoï. Hoï ngaõ

guïc. Haäu quaû laø hoï phaûi soáng laàm than, cay cöïc, phaûi cheát, maát caû hy voïng ñöôïc soáng haïnh phuùc ñôøi sau. Toäi cuûa nguyeân toå aûnh höôûng tôùi toaøn theå con chaùu.

- Duø sao, Thieân Chuùa ñaõ döïng neân loaøi ngöôøi, Ngöôøi khoâng nôõ cöù ñeå hoï soáng trong khoå aûi. Vì theá, Ngöôøi höùa ban Ñaáng Cöùu Theá ñeán cöùu vôùt hoï, daïy hoï bieát caùch soáng ñeå laïi ñöôïc laøm con Chuùa vaø ñaùng höôûng Nöôùc Trôøi.

- Ñeå chuaån bò ñoùn nhaän Ñaáng Cöùu Theá, Thieân Chuùa choïn Israel laøm daân rieâng, huaán luyeän, daïy doã, thanh taåy hoï. Quaù trình taäp huaán raát cam go. Thieân Chuùa duøng caùc Quan aùn, caùc Vua, ñaëc bieät caùc Ngoân söù reøn luyeän hoï, nhöng haàu heát hoï vaãn toû ra baát xöùng.

- Chæ coøn laïi moät soá ít xöùng ñaùng laõnh nhaän ôn cöùu ñoä, trong ñoù noåi baät khuoân maët Ñöùc Maria. Ñöùc Maria ñöôïc choïn goïi laøm Meï Ñaáng Cöùu Theá.

- Ñaáng Cöùu Theá ñeán daïy doã loaøi ngöôøi veà tình thöông cuûa Chuùa Cha, veà caùch thöùc loaøi ngöôøi phaûi toân thôø Thieân Chuùa vaø ñoái xöû vôùi nhau. Vaøo cuoái ñôøi, Chuùa Gieâsu laáy chính maùu mình kyù keát vôùi loaøi ngöôøi moät giao öôùc, thay theá giao öôùc cuõ Sinai.

Chuùa Gieâsu cuõng thieát laäp Hoäi thaùnh ñeå tieáp tuïc coâng cuoäc cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi ñaõ khôûi söï ôû traàn gian. Söù meänh cuûa Hoäi thaùnh cuõng chính laø söù meänh cuûa Chuùa Kitoâ maø Hoäi thaùnh phaûi thi haønh khoâng ngöøng cho ñeán ngaøy taän theá : Luùc aáy, Chuùa Kitoâ ngöï ñeán trong vinh quang ñeå phaùn xeùt toaøn theå vuõ truï ; cuõng laø luùc hoaøn taát chöông trình cöùu ñoä. Ngöôøi daâng leân cho Thieân Chuùa Cha chieán lôïi phaåm ñaùng giaù laø toaøn theå theá giôùi ñaõ ñöôïc cöùu chuoäc. Ngaøy aáy thaät ñaùng mong ñôïi. Vì theá, Hoäi thaùnh haèng keâu xin vôùi Chuùa raèng : “Laïy Chuùa, xin haõy ñeán” (Kh 22,20).

III. BAØI HOÏC 03. H. Thieân Chuùa duøng caùch thöùc naøo ñeå toû mình cho loaøi ngöôøi ?

T. Thieân Chuùa duøng nhieàu caùch thöùc, nhöng caùch roõ raøng nhaát laø Thaùnh Kinh.

04. H. Thaùnh Kinh laø gì ? T. Thaùnh Kinh laø boä saùch ñöôïc linh öùng ghi cheùp yù ñònh vaø haønh ñoäng cöùu

chuoäc loaøi ngöôøi cuûa Thieân Chuùa. Thaùnh Kinh goàm 46 cuoán Cöïu öôùc vaø 27 cuoán Taân öôùc.

05. H. Noäi dung Thaùnh Kinh laø gì ?

T. Noäi dung Thaùnh Kinh laø chöông trình vaø haønh ñoäng cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa ñöôïc Chuùa Gieâsu Kitoâ thöïc hieän. Chöông trình vaø haønh ñoäng naøy traûi daøi suoát lòch söû loaøi ngöôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Thaùnh Kinh laø boä saùch trình baøy vieäc Thieân Chuùa cöùu ñoä loaøi ngöôøi. Toâi laø

moät ngöôøi caàn ñöôïc cöùu ñoä. Vaäy toâi quyeát laøm quen vôùi Thaùnh Kinh baèng vieäc ñoïc vaø suy nieäm ñeå hieåu roõ yù ñònh cuûa Thieân Chuùa treân cuoäc ñôøi toâi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, duø chöa ñöôïc chính thöùc laøm con Chuùa, con vaãn ñi döï Thaùnh leã

moãi khi coù theå. Trong Thaùnh leã, moïi ngöôøi chaêm chuù nghe ñoïc Thaùnh Kinh. Hoâm nay, con môùi hieåu Thaùnh Kinh laø saùch ghi laïi Lôøi Chuùa. Xin cho con bieát quí meán Thaùnh Kinh, naêng ñoïc vaø chaêm chuù nghe Lôøi Chuùa.

******************

Baøi 03 ÑOÙN NHAÄN LÔØI CHUÙA

I. LÔØI CHUÙA “Lôøi Thieân Chuùa laø Lôøi soáng ñoäng, höõu hieäu vaø saéc beùn hôn caû göôm hai

löôõi” (Hr 4,12), “laø Lôøi ban aân suûng, Lôøi coù theå xaây döïng vaø ban cho anh em ñöôïc höôûng phaàn gia taøi cuøng vôùi taát caû nhöõng ngöôøi ñaõ ñöôïc thaùnh hieán” (Cv 20,32).

II. TRÌNH BAØY Thieân Chuùa ñaõ toû mình cho loaøi ngöôøi caùch chaéc chaén qua Thaùnh Kinh. Nhôø

Thaùnh Kinh, chuùng ta bieát ñöôïc Thieân Chuùa laø ai, Ngöôøi yeâu thöông ta theá naøo vaø ta phaûi laøm gì ñeå ñaùp laïi tình yeâu aáy.

1. Chuùng ta phaûi coù thaùi ñoä naøo ñoái vôùi Thaùnh Kinh? Chuùng ta phaûi ñoùn nhaän Thaùnh Kinh trong taâm tình vui möøng, taï ôn vaø öôùc

muoán ñöôïc Lôøi Chuùa daïy doã. - Vui möøng, vì Lôøi Chuùa laø lôøi tình yeâu. Vì yeâu thöông, Chuùa môøi goïi chuùng

ta ñeán vôùi Ngöôøi ñeå Ngöôøi cho ta ñöôïc soáng haïnh phuùc trong gia ñình cuûa Ngöôøi. Lôøi môøi goïi ñaày yeâu thöông naøy ñöôïc ghi trong Thaùnh Kinh.

- Taï ôn, vì Thieân Chuùa cao caû ñaõ ban cho loaøi ngöôøi heøn moïn nhöõng phöông tieän thieát yeáu vaø chaéc chaén ñeå nhaän bieát, yeâu meán vaø phuïng thôø Ngöôøi. Nhöõng phöông tieän aáy ñöôïc ghi trong Thaùnh Kinh.

- Öôùc muoán ñöôïc daïy doã : Thaùnh Kinh daïy ta caùch chaéc chaén, trung thaønh vaø khoâng sai laàm nhöõng chaân lyù maø Thieân Chuùa ñaõ muoán Thaùnh kyù ghi laïi vì phaàn roãi chuùng ta. Bôûi vaäy, “moïi söï trong Thaùnh Kinh ñöôïc Thieân Chuùa linh öùng coù ích lôïi cho vieäc daïy doã, bieän baùc, söûa trò vaø reøn luyeän trong coâng chính : ñeå ngöôøi cuûa Thieân Chuùa trôû neân troïn haûo vaø saün saøng thöïc hieän moïi vieäc laønh”

(2 Tm 1,16-17 ; Hc MK 11).

2. Ta phaûi ñoïc Thaùnh Kinh theá naøo ? a) Phaûi ñoïc Thaùnh Kinh trong ñöùc tin vôùi taâm tình khieâm toán ñôn sô :

“Thieân Chuùa choáng laïi keû kieâu caêng vaø naâng cao keû khieâm nhöôøng” (Lc 1,51-52) : - Ñoïc trong öôùc muoán ñöôïc daïy doã : “Laïy Chuùa, xin haõy phaùn, vì toâi tôù Chuùa

ñang laéng tai nghe” (1 Sm 3,10). - Vaø saün saøng thöïc hieän ñieàu Chuùa daïy : “Haïnh phuùc thay keû laéng nghe vaø

tuaân giöõ Lôøi Thieân Chuùa” (Lc 11,28). b) Phaûi ñoïc trong Hoäi thaùnh : Loái haønh vaên cuûa Thaùnh Kinh nhieàu khi khaùc

vôùi loái haønh vaên Vieät ngöõ, caû caùch lyù luaän, trình baøy tö töôûng cuõng coù theå xa laï

ñoái vôùi ngöôøi Vieät Nam. Do ñoù, phaûi ñoïc Thaùnh Kinh theo höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh chöù khoâng theo yù kieán rieâng cuûa mình hay moät caù nhaân naøo, nhaát laø trong nhöõng ñieåm khoù hieåu.

III. BAØI HOÏC 06. H. Ta phaûi ñoùn nhaän Thaùnh Kinh theá naøo ?

T. Ta phaûi ñoùn nhaän Thaùnh Kinh trong taâm tình vui möøng, taï ôn. 07. H. Ta phaûi ñoïc Thaùnh Kinh theá naøo ?

T. Ta phaûi ñoïc Thaùnh Kinh trong ñöùc tin vôùi taâm tình khieâm toán, ñôn sô, theo söï höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh, trong öôùc muoán ñöôïc daïy doã vaø saün saøng thöïc hieän ñieàu Chuùa daïy.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Vì yeâu thöông, Thieân Chuùa gaëp gôõ loaøi ngöôøi. Ngöôøi noùi vôùi toâi qua Thaùnh

Kinh. Toâi ñoùn nhaän Lôøi Ngöôøi trong taâm tình vui möøng, taï ôn vaø haân hoan hoïc hoûi theo söï höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh ñeå Lôøi Chuùa sinh hoa traùi trong ñôøi toâi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, hoâm nay con hieåu raèng, Thaùnh Kinh laø aùnh saùng soi cho ñôøi

soáng. Xin cho con thaønh taâm laéng nghe Lôøi Chuùa vaø taäp bieát soáng theo Lôøi Chuùa daïy baûo.

PHAÀN I THIEÂN CHUÙA - ÑAÁNG TAÏO HOÙA

Baøi 04 THIEÂN CHUÙA DÖÏNG NEÂN

TRÔØI ÑAÁT MUOÂN VAÄT VAØØ LOAØI NGÖÔØI I. LÔØI CHUÙA

“Thieân Chuùa phaùn : Chuùng ta seõ laøm ra con ngöôøi theo hình aûnh Chuùng ta, gioáng nhö Chuùng ta, ñeå con ngöôøi laøm chuû caù bieån, chim trôøi, gia suùc, daõ thuù, taát caû maët ñaát vaø moïi gioáng vaät boø döôùi ñaát” (Kn 1,26).

II. TRÌNH BAØY Vaøo moät luùc naøo ñoù trong cuoäc ñôøi (sau moät thaát baïi, trong côn ñau beänh dai

daúng, khi bò phaûn boäi … ), nhieàu ngöôøi töï ñaët caâu hoûi : loaøi ngöôøi bôûi ñaâu maø coù ? Toâi soáng ôû ñôøi naøy ñeå laøm gì ? Cheát roài ñi ñaâu ? Trôøi ñaát töï nhieân maø coù sao ?…

Khoa hoïc, trieát hoïc, toân giaùo, caû nhöõng suy luaän bình daân ñeàu muoán traû lôøi caùc vaán naïn treân.

Ñaïo Coâng giaùo, toân troïng yù kieán moãi ngöôøi, toân troïng nieàm tin cuûa caùc toân giaùo. Tuy nhieân, döïa vaøo maïc khaûi, ñaïo Coâng giaùo coù nhöõng xaùc tín sau ñaây :

1. Vuõ truï bôûi Thieân Chuùa maø coù. - Theo Thaùnh Kinh, Thieân Chuùa duøng quyeàn naêng mình maø döïng neân vuõ

truï. Töø ngöõ “döïng neân” khaùc vôùi “cheá taïo”. “Cheá taïo” laø duøng vaät lieäu ñaõ coù laøm thaønh caùi khaùc. “Döïng neân” laø töø “ khoâng” laøm cho “coù” : Chæ Thieân Chuùa môùi coù khaû naêng “döïng neân”, coøn loaøi ngöôøi thì “cheá taïo”. Thieân Chuùa phaùn moät lôøi, caùc vaät theå laàn löôït xuaát hieän.

- Caùc sinh vaät xuaát hieän theá naøo treân traùi ñaát ? Thaùnh Kinh khoâng tröïc tieáp giaûi ñaùp vaán naïn naøy, maø qua moät soá hình aûnh

trong saùch Khôûi Nguyeân (Kn 1), Thaùnh Kinh coù yù daïy raèng : caû söï soáng treân traùi ñaát cuõng do Thieân Chuùa döïng neân.

- Vuõ truï ñöôïc döïng neân vì loaøi ngöôøi vaø cho loaøi ngöôøi. Thieân Chuùa döïng neân vuõ truï ñeå loaøi ngöôøi coù nôi cö nguï, coù thöïc phaåm nuoâi

soáng. Vuõ truï vaät chaát laø caùi noâi, laø nguoàn cung caáp löông thöïc cho loaøi ngöôøi.

2. Theá coøn loaøi ngöôøi ? - Loaøi ngöôøi cuõng do Thieân Chuùa döïng neân. Thaùnh Kinh duøng nhöõng hình

aûnh nhö : Thieân Chuùa laáy buøn ñaát naën neân moät thaân xaùc, haø hôi vaøo cho thaân

xaùc aáy soáng ñoäng, laø coù yù noùi : loaøi ngöôøi goàm coù hoàn vaø coù xaùc. Xaùc laø vaät chaát neân seõ tieâu tan theo luaät vaät chaát. Coøn linh hoàn thì thieâng lieâng vaø baát töû.

- Loaøi ngöôøi laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa. Thaùnh Kinh ghi laïi raèng tröôùc khi döïng neân loaøi ngöôøi, Thieân Chuùa suy nghó roài quyeát ñònh : “Chuùng ta seõ laøm ra con ngöôøi theo hình aûnh chuùng ta” (Kn 1,26). Caùch dieãn taû naøy vöøa noùi leân Thieân Chuùa quan taâm ñaëc bieät khi döïng neân loaøi ngöôøi, vöøa noùi leân loaøi ngöôøi coù phaåm giaù raát cao quí, vì laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa.

+ Loaøi ngöôøi laø hình aûnh cuûa Thieân Chuùa nhôø coù lyù trí, yù chí, töï do (do ñoù coù traùch nhieäm vaø coù thöôûng phaït).

+ Ngöôøi nöõ cuõng do Thieân Chuùa taùc thaønh, cuøng phaåm giaù vaø bình ñaúng vôùi ngöôøi nam.

+ Hoân nhaân laø caùch theá töï nhieân giuùp ñoâi baïn phaùt trieån nhaân caùch, xaây döïng xaõ hoäi vaø Hoäi thaùnh.

- Loaøi ngöôøi ñöôïc tham döï haïnh phuùc cuûa Thieân Chuùa. Thaùnh Kinh cho bieát Thieân Chuùa ñaët nguyeân toå loaøi ngöôøi sinh soáng trong

vöôøn ñòa ñaøng, laøm chuû vaø höôûng duøng moïi taïo vaät. Ñieàu ñoù noùi leân loaøi ngöôøi ñöôïc tham döï haïnh phuùc cuûa Thieân Chuùa.

+ ÔÛ ñôøi naøy, loaøi ngöôøi soáng vaø thöïc hieän thaùnh yù Thieân Chuùa (bieán caûi vuõ truï theâm xinh ñeïp hôn, nhaän bieát Thieân Chuùa laø Cha, xaây döïng ñôøi soáng coäng ñoàng trong yeâu thöông).

+ ÔÛ ñôøi sau, loaøi ngöôøi ñöôïc höôûng haïnh phuùc vónh cöûu vôùi Thieân Chuùa. Nhö vaäy, loaøi ngöôøi laø chuû theá giôùi höõu hình do Thieân Chuùa döïng neân, coù söù

meänh nhaän bieát, toân thôø, yeâu meán Ngöôøi, yeâu thöông hoøa thuaän vôùi nhau nhö anh em trong moät nhaø, ñeå ñöôïc haïnh phuùc vónh cöûu.

3. Ngoaøi taïo vaät höõu hình, Thieân Chuùa coøn döïng neân loaøi naøo nöõa khoâng ? - Thieân Chuùa coøn döïng neân loaøi voâ hình laø caùc THIEÂN THAÀN. Caùc Thieân

thaàn coù nghóa vuï toân thôø Thieân Chuùa, thöïc haønh meänh leänh cuûa Ngöôøi. - Thieân Chuùa cuõng döï ñònh cho caùc Thieân thaàn ñöôïc höôûng haïnh phuùc ñôøi

ñôøi. Tieác thay, moät soá ñaõ phaûn loaïn, neân bò phaït hoûa nguïc, goïi laø MA QUYÛ. Chính ma quyû xuùi giuïc nguyeân toå Añam - Evaø phaïm toäi, gaây neân tình traïng khoå cöïc cho oâng baø vaø con chaùu. Ngaøy nay, ma quyû luoân caùm doã ta phaïm toäi maát loøng Chuùa nhö lôøi thaùnh Pheâroâ : “Anh em haõy soáng tieát ñoä vaø tænh thöïc, vì ma quyû, thuø ñòch cuûa anh em, nhö sö töû gaàm theùt, raûo quanh tìm moài caén xeù. Anh em haõy ñöùng vöõng trong ñöùc tin maø choáng cöï” (1 P 5,8-9).

III. BAØI HOÏC 08. H. Trôøi ñaát muoân vaät bôûi ñaâu maø coù ?

T. Trôøi ñaát muoân vaät bôûi Thieân Chuùa döïng neân. 09. H. Loaøi ngöôøi laø loaøi naøo ?

T. Loaøi ngöôøi laø loaøi coù linh hoàn vaø xaùc, Chuùa ñaõ döïng neân gioáng hình aûnh Ngöôøi, cho laøm chuû vuõ truï vaø höôûng haïnh phuùc ñôøi ñôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Nhôø Thaùnh Kinh, toâi bieát Thieân Chuùa döïng neân loaøi ngöôøi coù phaåm giaù cao

quí. Toâi quyeát taâm soáng ngay thaúng thaät thaø vaø baûo veä söï soáng.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa döïng neân chuùng con theo hình aûnh Chuùa. Chuùng con caûm

taï Chuùa. Xin cho chuùng con bieát soáng xöùng ñaùng phaåm giaù laøm ngöôøi vaø laøm con Chuùa. Amen.

#############

Baøi 05 LOAØI NGÖÔØI SA NGAÕ - TOÄI - LÔØI HÖÙA CÖÙU ÑOÄ

I. LÔØI CHUÙA “Ta seõ gaây moái thuø giöõa mi vaø ngöôøi ñaøn baø, giöõa doøng gioáng mi vaø

doøng gioáng ngöôøi aáy ; doøng gioáng ñoù seõ ñaùnh vaøo ñaàu mi, vaø mi seõ caén vaøo goùt noù”

(Kn 3,15).

II. TRÌNH BAØY Loaøi ngöôøi coù lyù trí, yù chí vaø töï do neân phaûi chòu traùch nhieäm veà moïi haønh

ñoäng cuûa mình : Laøm laønh thì ñöôïc thöôûng, laøm döõ thì bò phaït. Thaùnh Kinh cho bieát tình traïng vaø soá phaän cuûa loaøi ngöôøi nhö sau :

1. Haïnh phuùc ban ñaàu Sau khi döïng neân loaøi ngöôøi, Thieân Chuùa cho ôû trong vöôøn ñòa ñaøng. “Thieân

Chuùa troàng moät vöôøn caây ôû Eden, khieán moïc leân töø ñaát ñai ñuû moïi thöù caây troâng thì ñeïp, aên thì ngon vôùi caây tröôøng sinh ôû giöõa vöôøn” (Kn 2,8-9) laø kieåu noùi moâ taû cuoäc soáng haïnh phuùc ban ñaàu aáy. ÔÛ tình traïng nguyeân thuûy naøy, loaøi ngöôøi coù trí khoân minh maãn, yù chí höôùng veà ñieàu laønh, khoâng phaûi ñau khoå, khoâng phaûi cheát.

2. Loaøi ngöôøi sa ngaõ Thaùnh Kinh thuaät laïi raèng Thieân Chuùa ñaõ ñaët nguyeân toå Añam - Evaø trong

tình traïng thöû thaùch, ñeå oâng baø coù cô hoäi toû loøng tuaân phuïc Thieân Chuùa vaø bieåu loä thaùi ñoä hieáu thaûo cuûa con caùi. Hình aûnh “con raén vaø traùi caám” moâ taû caùch bình daân cuoäc thöû thaùch ñoù. OÂng baø ñaõ sa ngaõ. Caên baûn toäi phaïm naøy laø : “Taïo vaät khoâng tuaân phuïc Taïo Hoùa”. Thieân Chuùa caên daën : “Ngaøy naøo aên traùi caây ñoù, ngöôi seõ phaûi cheát”. OÂng baø bieát ñoù laø leänh caám nghieâm ngaët, nhöng vì Satan phænh gaït “khoâng cheát ñaâu : Thieân Chuùa bieát ngaøy naøo aên, oâng baø seõ ñöôïc baèng Thieân Chuùa”. Toäi kieâu ngaïo muoán baèng Thieân Chuùa laøm ñaûo loän cuoäc soáng hieän taïi vaø töông lai cuûa oâng baø vaø con chaùu : OÂng baø bò ñuoåi khoûi vöôøn ñòa ñaøng, phaûi cheát. Ñieàu tai haïi nhaát, laø OÂng baø vaø con chaùu maát tình thuaän thaûo vôùi Thieân Chuùa, maát hy voïng soáng haïnh phuùc mai sau, phaûi traàm luaân hoûa nguïc ñôøi ñôøi.

3. Toäi Toäi phaûn boäi Thieân Chuùa cuûa nguyeân toå Añam - Evaø, goïi laø toäi TOÅ TOÂNG.

Toäi naøy taùc haïi khuûng khieáp treân con chaùu : maát vinh döï laøm con Chuùa, khoâng ñöôïc thöøa höôûng gia taøi mai sau, laøm cho lyù trí toái taêm, yù chí suy nhöôïc, tình duïc noåi loaïn ; thuùc ñaåy loaøi ngöôøi tieáp tuïc laøm traùi leänh Thieân Chuùa : kieâu ngaïo, haø tieän, daâm duïc, hôøn giaän, meâ aên uoáng, ghen gheùt, löôøi bieáng.

Loaøi ngöôøi caøng ñoâng, toäi caøng lan traøn... tôùi ñoä Thieân Chuùa phaûi thanh taåy maët ñaát baèng nhöõng tai hoïa.

Ngoaïi tröø Ñöùc Maria ñöôïc Thieân Chuùa gìn giöõ laøm Meï Chuùa Cöùu Theá sau naøy, coøn taát caû loaøi ngöôøi ñeàu bò lieân luïy bôûi toäi toå toâng, taát caû trôû thaønh toäi nhaân tröôùc maët Chuùa.

Coù ngöôøi hoûi : Taïi sao Añam - Evaø phaïm toäi maø con chaùu phaûi chòu laây ? Thöa, vì Añam - Evaø ñöùng ñaàu loaøi ngöôøi, ñaïi dieän loaøi ngöôøi. Neáu nhö Añam - Evaø trung thaønh giöõ luaät Chuùa, caû loaøi ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc. Giôø ñaây, oâng baø baát tuaân leänh Chuùa, thì con chaùu bò lieân luïy, laø ñieàu hôïp lyù. Maët khaùc, chính toäi rieâng cuûa moãi ngöôøi laøm tình traïng naøy trôû neân bi ñaùt hôn.

Nhö theá, loaøi ngöôøi sinh ra ôû traàn gian naøy vöøa maéc toäi toå toâng, vöøa coù toäi rieâng.

4. Lôøi höùa cöùu ñoä Tuy nhieân, loøng Chuùa xoùt thöông thaät haûi haø neân sau khi tuyeân phaït oâng

baø, Thieân Chuùa ñaõ phaùn moät lôøi ñaày hy voïng : “Ta seõ gaây moái thuø giöõa mi (con raén caùm doã) vaø ngöôøi ñaøn baø, giöõa doøng gioáng mi vaø doøng gioáng ngöôøi aáy ; doøng gioáng ñoù seõ ñaùnh vaøo ñaàu mi vaø mi seõ caén vaøo goùt noù” (Kn 3,15). Lôøi naøy chæ veà ngöôøi Con cuûa Meï Maria laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Ñaáng maø suoát thôøi Cöïu öôùc, caùc ngoân söù ñaõ loan baùo.

III. BAØI HOÏC 10. H. Thieân Chuùa ñaõ ban cho nguyeân toå cuoäc soáng naøo ?

T. Thieân Chuùa ban cho nguyeân toå cuoäc soáng ñöôïc laøm con Chuùa vaø nhieàu ñaëc aân khaùc.

11. H. Nguyeân toå coù ñöôïc haïnh phuùc aáy maõi khoâng ? T. Khoâng, vì nguyeân toå ñaõ traùi leänh Chuùa, neân maát haïnh phuùc, chuoác laáy

muoân vaøn haäu quaû tai haïi cho mình vaø con chaùu. 12. H. Toäi laø gì ?

T. Toäi laø söï loãi luaät Chuùa vaø Hoäi thaùnh trong tö töôûng, lôøi noùi, vieäc laøm vaø nhöõng ñieàu thieáu soùt.

13. H. Thieân Chuùa coù thaùi ñoä naøo khi nguyeân toå phaïm toäi?

T. Thieân Chuùa ñaõ nghieâm phaït nguyeân toå, nhöng vaãn moät loøng thöông xoùt, höùa ban ôn cöùu ñoä.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Xeùt baûn thaân, toâi thaáy mình phaïm nhieàu toäi loãi. Vaäy toâi quyeát chí soáng

khieâm haï vaø thaän troïng trong moïi caûnh huoáng ñeå ñöôïc Chuùa tha thöù toäi loãi vaø xöùng ñaùng höôûng ôn cöùu ñoä.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, con khoâng daùm traùch cöù nguyeân toå nöõa, vì chính toäi loãi con cuõng

ñaùng Chuùa luaän phaït roài... Xin Chuùa tha thöù moïi toäi loãi cuûa con, cho con bieát caûi thieän cuoäc soáng ñeå xöùng ñaùng höôûng ôn cöùu ñoä.

1. Caùc Toå phuï a) Abraham : Abraham soáng ôû Meâsoâpoâtamia, khoaûng 1800 naêm tröôùc coâng

nguyeân. Moät hoâm, Thieân Chuùa phaùn vôùi oâng : “Haõy rôøi boû xöù sôû, hoï haøng vaø nhaø cha ngöôi, maø ñi tôùi ñaát Canaan Ta seõ chæ cho ngöôøi” (Kn 12,1-3). Abraham vaâng leänh Chuùa, boû ñaát Haran laø queâ höông, ñeán laäp cö ôû Canaan. Taïi ñaây, Thieân Chuùa ñoøi oâng saùt teá ngöôøi con ñoäc nhaát laø Isaac. Moät thöû thaùch lôùn veà loøng tin. Abraham vaãn tin vaøo Lôøi Chuùa höùa. Vì theá, oâng xöùng ñaùng ñöôïc goïi laø “Cha caùc keû tin” vaø trôû thaønh Toå phuï daân toäc Israel, moät daân toäc ñöôïc Thieân Chuùa choïn laøm daân rieâng.

b) Giacop : Giacop laø chaùu Abraham. Giacop ñöôïc Thieân Chuùa choïn goïi vaø ñoåi teân thaønh Israel. OÂng sinh ñöôïc 12 ngöôøi con trai laøm ñaàu 12 chi toäc Israel. Khi naïn ñoùi hoaønh haønh ôû Canaan, ñaïi gia ñình Giacop di cö sang Ai caäp. Bieán coá baát haïnh naøy troùi buoäc Israel döôùi aùch noâ leä Ai caäp hôn 400 naêm, bò muoân ngaøn ñau khoå cho tôùi khi Thieân Chuùa sai Moâseâ giaûi thoaùt hoï.

c) Moâseâ : Moâseâ sinh vaøo khoaûng naêm 1225 tröôùc coâng nguyeân. OÂng laø khuoân maët noåi baät trong haøng caùc Toå phuï do söù meänh cao caû vaø coâng lao laãy löøng cuûa oâng. Chính Moâseâ thaùo xieàng xích noâ leä Ai caäp cho daân, höôùng daãn daân tôùi ñaát höùa sau 40 naêm haønh trình trong sa maïc duø chính oâng khoâng ñöôïc vaøo ñaát höùa.

2. Thaønh laäp daân rieâng Vôùi söù meänh giaûi thoaùt Israel khoûi caûnh noâ leä Ai caäp, ngaøy ra ñi ñöôïc ñaùnh

daáu baèng böõa tieäc VÖÔÏT QUA vôùi thòt chieân nöôùng. Maùu chieân boâi leân cöûa laøm daáu ; nhôø daáu naøy, con ñaàu loøng ngöôøi Israel ñöôïc an toaøn.

Töø ñoù haøng naêm ngöôøi Israel phaûi kyû nieäm ngaøy Vöôït Qua naøy. Veà sau, Chuùa Gieâsu ñaõ hieán daâng mình nhö Chieân Vöôït Qua. Ngöôøi laø Chieân Vöôït Qua ñích thöïc vì chính Ngöôøi seõ giaûi thoaùt loaøi ngöôøi khoûi noâ leä toäi loãi.

Sau tieäc, Israel voäi vaõ leân ñöôøng. Nöôùc Bieån Ñoû reõ ñoâi ñeå hoï baêng qua baèng

yeân. Ñaây laø bieán coá quan troïng nhaát trong lòch söû Israel. Möôøi hai chi toäc Israel tieán daàn veà Sinai. ÔÛ ñaây, moät bieán coá quan troïng

khaùc xaûy ra : Thieân Chuùa giao öôùc vôùi Israel. Qua Moâseâ, Thieân Chuùa ban cho daân 10 giôùi luaät. Moâseâ coøn laäp luaät qui ñònh

ñôøi soáng toân giaùo, luaân lyù, xaõ hoäi cuûa daân. Israel trôû thaønh moät daân coù toå chöùc. Khi vaøo ñaát höùa, chính Thieân Chuùa höôùng daãn daân Ngöôøi qua caùc thaåm

phaùn roài ñeán caùc vua, maø noåi nhaát laø vua Ñavit. Thieân Chuùa höùa cho Ñavit moät trieàu ñaïi vöõng beàn vaø moät ngöôøi trong doøng doõi oâng seõ laøm vua maõi maõi : Ñoù laø Ñaáng Cöùu Theá.

III. BAØI HOÏC 14.H. Thieân Chuùa ñaõ baét ñaàu coâng cuoäc cöùu chuoäc theá naøo ?

T. Thieân Chuùa ñaõ choïn goïi Abraham laøm Toå phuï daân rieâng cuûa Ngöôøi.

15. H. Thieân Chuùa choïn goïi Moâseâ khi naøo ? T. Thieân Chuùa choïn goïi Moâseâ khi daân Israel laøm noâ leä ôû Ai caäp ñeå giaûi phoùng

daân Ngöôøi vaø ñöa hoï veà ñaát höùa. 16. H. Khi vaøo ñaát höùa, daân Israel ñöôïc höôùng daãn theánaøo ?

T. Khi vaøo ñaát höùa, chính Thieân Chuùa höôùng daãn daân Ngöôøi qua caùc thaåm phaùn roài ñeán caùc vua maø noåi baät nhaát laø vua Ñavit.

17. H. Thieân Chuùa höùa vôùi Ñavit ñieàu gì ? T. Thieân Chuùa höùa thieát laäp cho Ñavit moät trieàu ñaïi vöõng beàn vaø moät ngöôøi

trong doøng doõi oâng seõ laøm vua maõi maõi : Ñoù laø Ñaáng Cöùu Theá.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Ñeå xöùng ñaùng laõnh nhaän Chuùa Cöùu Theá, loaøi ngöôøi phaûi ñöôïc chuaån bò laâu

daøi. Toâi quyeát taâm duøng thôøi gian döï toøng naøy söûa soaïn trí khoân vaø taâm hoàn ñeå xöùng ñaùng ñöôïc Chuùa thöông nhaän laøm con trong gia ñình Hoäi thaùnh.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, chính Chuùa thaønh laäp vaø höôùng daãn daân rieâng. Ngaøy chòu pheùp

Röûa toäi, con seõ ñöôïc chính thöùc gia nhaäp daân Chuùa. Ngay töø hoâm nay, xin Chuùa giuùp con bieát mau maén tuaân theo caùc höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh ñeå xöùng ñaùng laø coâng daân Nöôùc Chuùa.

Baøi 06

THIEÂN CHUÙA CHOÏN CAÙC TOÅ PHUÏ VAØ THAØNH LAÄP DAÂN RIEÂNG

I. LÔØI CHUÙA “Ñöùc Chuùa phaùn vôùi oâng Ap-ram : “Haõy rôøi boû xöù sôû, hoï haøng vaø nhaø

cha ngöôi, maø ñi tôùi ñaát Ta seõ chæ cho ngöôi. Ta seõ laøm cho ngöôi thaønh moät daân lôùn, seõ chuùc phuùc cho ngöôi. Nhôø ngöôi, moïi gia toäc treân maët ñaát seõ ñöôïc chuùc phuùc” (Kn 12,1-3)

II. TRÌNH BAØY Tình thöông cöùu ñoä phaûi ñeán vôùi töøng ngöôøi. Tuy nhieân, Thieân Chuùa khoâng

muoán cöùu ñoä loaøi ngöôøi moät caùch rieâng reõ, thieáu lieân keát ; nhöng muoán qui tuï hoï thaønh moät daân toäc ñeå hoï nhaän bieát vaø phuïng söï Ngöôøi (x.Hc. HT 11). Vì theá, Thieân Chuùa ñaõ daønh moät thôøi gian daøi ñeå chuaån bò thöïc hieän keá hoaïch cöùu ñoä : khoaûng 2000 naêm tröôùc coâng nguyeân, Thieân Chuùa ñaõ gaày döïng moät daân toäc baét ñaàu vôùi Toå phuï Abraham.

1. Caùc Toå phuï a) Abraham : Abraham soáng ôû Meâsoâpoâtamia, khoaûng 1800 naêm tröôùc coâng

nguyeân. Moät hoâm, Thieân Chuùa phaùn vôùi oâng : “Haõy rôøi boû xöù sôû, hoï haøng vaø nhaø cha ngöôi, maø ñi tôùi ñaát Canaan Ta seõ chæ cho ngöôøi” (Kn 12,1-3). Abraham vaâng leänh Chuùa, boû ñaát Haran laø queâ höông, ñeán laäp cö ôû Canaan. Taïi ñaây, Thieân Chuùa ñoøi oâng saùt teá ngöôøi con ñoäc nhaát laø Isaac. Moät thöû thaùch lôùn veà loøng tin. Abraham vaãn tin vaøo Lôøi Chuùa höùa. Vì theá, oâng xöùng ñaùng ñöôïc goïi laø “Cha caùc keû tin” vaø trôû thaønh Toå phuï daân toäc Israel, moät daân toäc ñöôïc Thieân Chuùa choïn laøm daân rieâng.

b) Giacop : Giacop laø chaùu Abraham. Giacop ñöôïc Thieân Chuùa choïn goïi vaø ñoåi teân thaønh Israel. OÂng sinh ñöôïc 12 ngöôøi con trai laøm ñaàu 12 chi toäc Israel. Khi naïn ñoùi hoaønh haønh ôû Canaan, ñaïi gia ñình Giacop di cö sang Ai caäp. Bieán coá baát haïnh naøy troùi buoäc Israel döôùi aùch noâ leä Ai caäp hôn 400 naêm, bò muoân ngaøn ñau khoå cho tôùi khi Thieân Chuùa sai Moâseâ giaûi thoaùt hoï.

c) Moâseâ : Moâseâ sinh vaøo khoaûng naêm 1225 tröôùc coâng nguyeân. OÂng laø khuoân maët noåi baät trong haøng caùc Toå phuï do söù meänh cao caû vaø coâng lao laãy löøng cuûa oâng. Chính Moâseâ thaùo xieàng xích noâ leä Ai caäp cho daân, höôùng daãn daân tôùi ñaát höùa sau 40 naêm haønh trình trong sa maïc duø chính oâng khoâng ñöôïc vaøo ñaát höùa.

2. Thaønh laäp daân rieâng Vôùi söù meänh giaûi thoaùt Israel khoûi caûnh noâ leä Ai caäp, ngaøy ra ñi ñöôïc ñaùnh

daáu baèng böõa tieäc VÖÔÏT QUA vôùi thòt chieân nöôùng. Maùu chieân boâi leân cöûa laøm daáu ; nhôø daáu naøy, con ñaàu loøng ngöôøi Israel ñöôïc an toaøn.

Töø ñoù haøng naêm ngöôøi Israel phaûi kyû nieäm ngaøy Vöôït Qua naøy. Veà sau, Chuùa Gieâsu ñaõ hieán daâng mình nhö Chieân Vöôït Qua. Ngöôøi laø Chieân Vöôït Qua ñích thöïc vì chính Ngöôøi seõ giaûi thoaùt loaøi ngöôøi khoûi noâ leä toäi loãi.

Sau tieäc, Israel voäi vaõ leân ñöôøng. Nöôùc Bieån Ñoû reõ ñoâi ñeå hoï baêng qua baèng yeân.

Ñaây laø bieán coá quan troïng nhaát trong lòch söû Israel. Möôøi hai chi toäc Israel tieán daàn veà Sinai. ÔÛ ñaây, moät bieán coá quan troïng

khaùc xaûy ra : Thieân Chuùa giao öôùc vôùi Israel. Qua Moâseâ, Thieân Chuùa ban cho daân 10 giôùi luaät. Moâseâ coøn laäp luaät qui ñònh

ñôøi soáng toân giaùo, luaân lyù, xaõ hoäi cuûa daân. Israel trôû thaønh moät daân coù toå chöùc. Khi vaøo ñaát höùa, chính Thieân Chuùa höôùng daãn daân Ngöôøi qua caùc thaåm

phaùn roài ñeán caùc vua, maø noåi nhaát laø vua Ñavit. Thieân Chuùa höùa cho Ñavit moät trieàu ñaïi vöõng beàn vaø moät ngöôøi trong doøng doõi oâng seõ laøm vua maõi maõi : Ñoù laø Ñaáng Cöùu Theá.

III. BAØI HOÏC 14.H. Thieân Chuùa ñaõ baét ñaàu coâng cuoäc cöùu chuoäc theá naøo ?

T. Thieân Chuùa ñaõ choïn goïi Abraham laøm Toå phuï daân rieâng cuûa Ngöôøi. 15. H. Thieân Chuùa choïn goïi Moâseâ khi naøo ?

T. Thieân Chuùa choïn goïi Moâseâ khi daân Israel laøm noâ leä ôû Ai caäp ñeå giaûi phoùng daân Ngöôøi vaø ñöa hoï veà ñaát höùa.

16. H. Khi vaøo ñaát höùa, daân Israel ñöôïc höôùng daãn theá naøo ? T. Khi vaøo ñaát höùa, chính Thieân Chuùa höôùng daãn daân Ngöôøi qua caùc thaåm

phaùn roài ñeán caùc vua maø noåi baät nhaát laø vua Ñavit. 17. H. Thieân Chuùa höùa vôùi Ñavit ñieàu gì ?

T. Thieân Chuùa höùa thieát laäp cho Ñavit moät trieàu ñaïi vöõng beàn vaø moät ngöôøi trong doøng doõi oâng seõ laøm vua maõi maõi : Ñoù laø Ñaáng Cöùu Theá.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Ñeå xöùng ñaùng laõnh nhaän Chuùa Cöùu Theá, loaøi ngöôøi phaûi ñöôïc chuaån bò laâu

daøi. Toâi quyeát taâm duøng thôøi gian döï toøng naøy söûa soaïn trí khoân vaø taâm hoàn ñeå xöùng ñaùng ñöôïc Chuùa thöông nhaän laøm con trong gia ñình Hoäi thaùnh.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, chính Chuùa thaønh laäp vaø höôùng daãn daân rieâng. Ngaøy chòu pheùp

Röûa toäi, con seõ ñöôïc chính thöùc gia nhaäp daân Chuùa. Ngay töø hoâm nay, xin Chuùa giuùp con bieát mau maén tuaân theo caùc höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh ñeå xöùng ñaùng laø coâng daân Nöôùc Chuùa.

Baøi 07 THIEÂN CHUÙA THIEÁT LAÄP GIAO ÖÔÙC VAØ BAN LEÀ LUAÄT

I. LÔØI CHUÙA “Thieân Chuùa phaùn : “Caùc ngöôi thaáy Ta ñaõ mang caùc ngöôi nhö treân

caùnh chim baèng maø ñem ñeán vôùi Ta. Vaäy giôø ñaây, neáu caùc ngöôi thöïc söï nghe tieáng Ta vaø giöõ giao öôùc cuûa Ta, thì giöõa heát moïi daân, caùc ngöôi seõ laø sôû höõu rieâng cuûa Ta. Ta seõ coi caùc ngöôi laø moät vöông quoác tö teá, moät daân thaùnh daønh rieâng cho Ta”. Toaøn daân nhaát trí ñaùp laïi : “Moïi ñieàu Ñöùc Chuùa phaùn baûo, chuùng toâi xin laøm theo” (Xh 19,4-8).

II. TRÌNH BAØY Khi ra khoûi Ai caäp, Israel coøn laø toaùn daân oâ hôïp, voâ toå chöùc. Caàn phaûi chænh

ñoán laïi, taäp cho hoï bieát soáng coäng ñoàng. Vì theá, Thieân Chuùa thieát laäp vôùi hoï giao öôùc vaø ban leà luaät :

1. Thieát laäp giao öôùc Daân Thieân Chuùa ñöôïc hình thaønh töøng böôùc. Böôùc quan troïng ñaàu tieân laø

thieát laäp GIAO ÖÔÙC. Giao öôùc laø lôøi cam keát ñoâi beân veà moät vieäc naøo ñoù, bao goàm quyeàn lôïi vaø nghóa vuï ñoâi beân phaûi thöïc hieän cho nhau.

Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp vôùi Israel moät giao öôùc taïi nuùi Sinai. Theo giao öôùc naøy, Thieân Chuùa nhaän Israel laøm daân rieâng cuûa Ngöôøi, coøn Israel tuyeân nhaän Thieân Chuùa laø Chuùa ñoäc nhaát phaûi toân thôø vaø vaâng phuïc.

Ñaây laø giao öôùc do saùng kieán cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi Israel tuy khoâng bình ñaúng, nhöng vaãn laø giao öôùc ñuû tính phaùp lyù vì coù söï chaáp nhaän roõ reät vaø töï do veà phía Israel : “Moïi ñieàu Ñöùc Chuùa phaùn baûo, chuùng toâi xin laøm theo” (Xh 19,8). Ñaây coøn laø lôøi cam keát quan troïng chi phoái caû ñôøi soáng toân giaùo laãn chính trò cuûa Israel : vaän meänh thònh suy cuûa daân toäc naøy tuøy thuoäc möùc ñoä tuaân giöõ lôøi cam keát aáy.

Lòch söû chöùng minh : nhieàu laàn Israel toû ra baát trung vôùi giao öôùc. Do ñoù, moät giao öôùc môùi seõ thieát laäp vôùi toaøn theå loaøi ngöôøi trong Maùu Chuùa Kitoâ (x. Lc 11,25).

2. Ban leà luaät Cuøng vôùi vieäc thieát laäp giao öôùc nhaän Israel laøm daân rieâng, Thieân Chuùa ban

leà luaät ñeå daân soáng haïnh phuùc. Leà luaät naøy ñöôïc cheùp trong Nguõ thö goàm caùc giaùo huaán, meänh leänh vaø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa.

Nhôø leà luaät, Israel bieát caùch thôø Thieân Chuùa laø Chuùa ñoäc nhaát, bieát toân kính danh Ngöôøi ; nhôø leà luaät, Israel hoïc caùch cö xöû vôùi tha nhaân, thaûo kính cha meï, yeâu thöông moïi ngöôøi, toân troïng danh döï vaø taøi saûn ngöôøi khaùc, bieát baûo troïng baûn thaân laø “hình aûnh Thieân Chuùa”.

Nhö vaäy, luaät ñöôïc ban boá ñeå höôùng daãn caùch soáng cuï theå cuûa toaøn daân cuõng nhö töøng caù nhaân. Luaät ñöôïc ñaët ra vì haïnh phuùc loaøi ngöôøi. Ai giöõ luaät, ngöôøi aáy ñi trong ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa, gaët haùi ñöôïc nieàm vui vaø haïnh phuùc cho chính mình, nhö lôøi Thaùnh Kinh : “Xin cho toâi vöõng böôùc ñi treân neûo ñöôøng leänh truyeàn vì noù laø nguoàn vui soáng cuûa toâi” (Tv 119,35).

III. BAØI HOÏC 18. H. Thieân Chuùa ñaõ kyù keát gì vôùi Israel ?

T. Thieân Chuùa ñaõ kyù keát vôùi Israel moät GIAO ÖÔÙC taïi nuùi Sinai. 19. H. Thieân Chuùa cam keát nhöõng gì vôùi Israel ?

T. Thieân Chuùa cam keát nhaän Israel laøm daân rieâng cuûa Ngöôøi, chaêm soùc vaø höôùng daãn vaän meänh toaøn daân.

20. H. Israel cam keát gì vôùi Thieân Chuùa ? T. Israel cam keát toân thôø Thieân Chuùa laø Chuùa ñoäc nhaát vaø vaâng giöõ moïi luaät

Ngöôøi truyeàn. 21. H. Luaät Moâseâ ñöôïc ghi cheùp ôû ñaâu ?

T. Luaät Moâseâ ñöôïc ghi cheùp trong Nguõ thö, töùc laø 5 cuoán saùch ñaàu cuûa boä Thaùnh Kinh : Khôûi nguyeân, Xuaát haønh, Daân soá, Leâvi vaø Thöù luaät.

22. H. Luaät Moâseâ goàm nhöõng gì ? T. Luaät Moâseâ goàm caùc giaùo huaán, meänh leänh vaø yù ñònh cuûa Thieân Chuùa, giuùp

daân bieát caùch toân thôø Thieân Chuùa, cö xöû vôùi tha nhaân vaø chính mình.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Qua giao öôùc Sinai, toâi nhaän bieát Thieân Chuùa ñaõ buoäc Israel phaûi trung

thaønh vôùi Ngöôøi. Toâi quyeát taâm thöïc hieän moïi lôøi cam keát.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ toû cho con bieát giao öôùc vaø leà luaät cuûa Chuùa. Con bieát

giao öôùc vaø leà luaät ñoù thaät toát laønh. Xin giuùp con thaønh taâm yeâu meán vaø thi haønh giôùi raên Chuùa.

Baøi 08 THIEÂN CHUÙA CHOÏN GOÏI CAÙC NGOÂN SÖÙ

I. LÔØI CHUÙA “Thieân Chuùa phaùn : naøy Ta sai söù giaû cuûa Ta ñi tröôùc Con, ñeå doïn ñöôøng

cho Con ñeán” (Mc 1,2 ; Mt 3,1).

II. TRÌNH BAØY Thieân Chuùa ñaõ choïn goïi vaø sai caùc Ngoân söù ñeán vôùi daân Israel ñeå tieáp tuïc

huaán luyeän hoï trung thaønh vôùi giao öôùc vaø xöùng ñaùng laõnh nhaän Ñaáng Cöùu Theá ñaõ höùa.

1. Ngoân söù laø ai ? Ngoân söù, theo tieáng Hipri - “na-bi” - coù nghóa laø “ngöôøi ñöôïc goïi, ngöôøi loan

baùo”, nhö tröôøng hôïp cuûa EÂlia, Isaia, Jeâreâmia, EÂzeâkiel... Thieân Chuùa ñaõ tuyeån choïn caùc ngaøi nhö nhöõng ngöôøi thaân thieát cuûa Chuùa ñeå truyeàn ñaït Lôøi Ngöôøi cho daân rieâng : khi daân ñi sai ñöôøng loái Chuùa, caùc Ngoân söù nhaéc nhôû, khuyeán caùo hoï trôû veà cuøng Thieân Chuùa ; khi daân coá chaáp trong ñöôøng loái sai laàm, caùc Ngoân söù ñe loi, tieân baùo caùc tai hoïa seõ ñeán ; trong thôøi löu ñaøy, khi daân thaát voïng buoâng xuoâi, Ngoân söù keâu goïi hoï luoân tin töôûng vaøo Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ cöùu thoaùt hoï khoûi caûnh noâ leä Ai caäp xöa cuõng seõ ñoaùi thöông giaûi thoaùt hoï... ; khi daân meät moûi vì mong chôø Ñaáng Cöùu Theá maø chaúng thaáy, Ngoân söù loan baùo ngaøy Ñaáng Thieân sai seõ ñeán thöïc hieän ôn cöùu ñoä.

2. Noäi dung chính cuûa söù ñieäp caùc Ngoân söù Caùc Ngoân söù mang ñeán cho daân söù ñieäp cuûa Thieân Chuùa maø noäi dung chính

yeáu laø : a) Nhaéc nhôû daân tuaân giöõ giao öôùc ñaõ kyù vôùi Thieân Chuùa : Ngoân söù caûnh

tænh daân vaø ñoøi buoäc daân phaûi trôû veà tuaân giöõ giao öôùc. Qua Ngoân söù, Thieân Chuùa giaùo duïc daân vaø tuyeân höùa seõ ban Ñaáng Thieân sai vaø Nöôùc Thieân Chuùa.

b) Loan baùo ôn cöùu ñoä : qua nhöõng bieán coá thôøi cuoäc, nhöõng phaûn boäi cuûa daân, caùc Ngoân söù loan baùo veà ôn cöùu ñoä maø Thieân Chuùa ñaõ höùa töø ngaøn xöa. Lôøi loan baùo naøy daàn daàn ñöôïc saùng toû vôùi nhöõng chi tieát cuï theå :

- Sinh bôûi moät Trinh Nöõ (x. Is 7,14). - Sinh taïi Beâlem, thaønh vua Ñavit (x. Mic 5,2). - Coâng vieäc cuûa Ñaáng Thieân sai : chöõa ngöôøi muø, queø, caâm, ñieác, rao giaûng

Tin möøng cho ngöôøi ngheøo khoå, loan baùo naêm Hoàng aân vaø ngaøy giaûi thoaùt (x. Is 61).

- Chuùa Cöùu theá seõ cheát vaø soáng laïi theá naøo (x. Is 53).

3. Soá löôïng caùc Ngoân söù

Thaùnh Kinh Cöïu öôùc ghi nhaän 16 Ngoân söù maø 4 vò lôùn laø Isaia, Jeâreâmia, EÂzeâkiel vaø Daniel.

Gioan Taåy Giaû laø vò Ngoân söù noái keát thôøi Cöïu öôùc vôùi thôøi Taân öôùc. Vinh döï lôùn nhaát cuûa oâng laø ñöôïc thaáy vaø giôùi thieäu Chuùa Cöùu Theá cho ngöôøi ñöông thôøi.

III. BAØI HOÏC 23. H. Ngoân söù laø ai ?

T. Ngoân söù laø nhöõng ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa choïn ñeå sai ñi loan truyeàn Lôøi Chuùa cho daân Ngöôøi.

24. H. Caùc Ngoân söù ñaõ noùi gì vôùi daân Chuùa ? T. Caùc Ngoân söù ñaõ noùi nhöõng ñieàu chính yeáu naøy :

- Nhaéc nhôû cho daân nhôù caùc ñieàu hoï ñaõ cam keát vôùi Thieân Chuùa trong giao öôùc.

- Loan baùo ôn cöùu ñoä Thieân Chuùa seõ thöïc hieän qua Ñaáng Cöùu Theá.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Xöa kia, daân Israel ñöôïc caùc Ngoân söù daïy doã chuaån bò ñoùn nhaän Ñaáng Cöùu

Theá. Ngaøy nay, toâi saün saøng nghe lôøi höôùng daãn cuûa caùc thöøa taùc vieân trong Hoäi thaùnh.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa haèng sai caùc söù giaû ñeán höôùng daãn daân Chuùa. Xin cho con

bieát mau maén ñoùn nhaän lôøi giaûng daïy cuûa Hoäi thaùnh.

PHAÀN II CHUÙA GIEÂSU - ÑAÁNG CÖÙU THEÁ

Baøi 09 CHUÙA GIEÂSU SINH RA

I. LÔØI CHUÙA “Ngoâi Lôøi ñaõ laøm ngöôøi vaø ôû giöõa chuùng ta. Chuùng ta ñaõ ñöôïc nhìn thaáy

vinh quang cuûa Ngöôøi. Vinh quang maø Chuùa Cha ban cho Ngöôøi laø Con Moät ñaày traøn aân suûng vaø chaân lyù” (Ga 1,14).

II. TRÌNH BAØY Lôøi Thieân Chuùa höùa ban Ñaáng Cöùu Theá taïi vöôøn ñòa ñaøng xöa kia, cuoái cuøng

ñaõ ñöôïc thöïc hieän :

1. Truyeàn tin Ngaøy aáy, Söù thaàn Gabriel hieän ñeán vôùi Trinh Nöõ Maria vaø chaøo : “Möøng vui

leân, hôõi Baø ñaày ôn phuùc. Ñöùc Chuùa ôû cuøng Baø” (Lc 1,28). Maria bôõ ngôõ tröôùc lôøi chaøo ñoù, khoâng bieát coù yù nghóa gì. Söù thaàn giaûi thích : “Baø ñöøng sôï, Baø seõ laøm Meï moät Haøi nhi, ñaët teân laø Gieâsu, Ngöôøi seõ neân cao troïng vaø laø Con Thieân Chuùa”. Khi ñaõ hieåu ñöôïc ñoù laø thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa, Meï Maria ñaõ ñaùp laïi : “Naøy toâi laø nöõ tyø cuûa Chuùa, xin laøm cho toâi nhö lôøi Söù thaàn noùi”. Ngay sau tieáng XIN VAÂNG cuûa Meï, Ngoâi Hai xuoáng theá laøm ngöôøi.

Maàu nhieäm nhaäp theå naøy thaät cao caû, nhöng ta tin vì Thieân Chuùa ñaõ toû ra cho ta. Bieán coá Truyeàn Tin ñaõ xaûy ra ñuùng nhö lôøi Ngoân söù Isaia tieân baùo töø hôn 600 naêm tröôùc : “Moät Trinh Nöõ seõ thuï thai, sinh moät con trai, goïi laø EMMANUEL, nghóa laø Thieân-Chuùa-ôû-cuøng-chuùng-ta” (Is 7,14).

2. Giaùng sinh Leã Giaùng sinh coù muoân ñeøn sao laáp laùnh, maùng coû xinh xinh, caùc baøi Thaùnh

ca dìu daët vang khaép xoùm laøng, töøng doøng ngöôøi chaûy veà khu Thaùnh ñöôøng ñeâm 24.12 haøng naêm... Ñaây laø leã hoäi lôùn cuûa ngöôøi Coâng giaùo möøng kyû nieäm Con Thieân Chuùa giaùng traàn. Chính loøng yeâu meán Chuùa Haøi ñoàng ñaõ taïo neân khung caûnh huyeàn dieäu noâ nöùc aáy. Thöïc ra, ñeâm Chuùa ra ñôøi thì hoaøn toaøn ngheøo naøn, giaù laïnh...

Vieäc Chuùa giaùng sinh xaûy ra nhö sau : Khi aáy coù leänh Hoaøng ñeá Augustoâ truyeàn daân Israel phaûi veà baûn quaùn ñaêng

kyù hoä khaåu. OÂng Giuse ñem baïn mình laø Maria, luùc aáy coù thai 9 thaùng, veà Gieârusalem vì

oâng thuoäc Hoaøng toäc Ñavit. Kinh thaønh trôû neân chaät choäi ñoâng ñuùc. OÂng baø khoâng tìm ñöôïc quaùn troï, ñaønh taïm truù trong chuoàng suùc vaät ngoaøi ñoàng. Giöõa

ñeâm khuya, Maria haï sinh Haøi nhi, Baø laáy taõ quaán ñaët trong maùng coû. Gaàn ñoù, coù caùc muïc ñoàng canh giöõ ñaøn chieân. Thieân thaàn hieän ñeán baùo tin vui. Hoï hoái haû tìm kieám vaø ñaõ thaáy “Con Treû môùi sinh boïc trong khaên, naèm trong maùng coû nhö Thieân thaàn baùo tröôùc”. Hoï vui möøng trôû veà thuaät laïi cho moïi ngöôøi taát caû moïi ñieàu ñaõ xaûy ra. Cuøng luùc, treân thieân cung vang leân tieáng haùt Thieân thaàn :

“Vinh danh Thieân Chuùa treân trôøi Bình an döôùi theá cho ngöôøi thieän taâm”. Ít laâu sau, cuõng coù maáy ñaïo só töø phöông Ñoâng ñeán kính vieáng. Hoï noùi laø ñaõ

thaáy sao laï treân baàu trôøi, vaø luaän ra ñoù laø daáu chæ moät taân vöông xuaát hieän. Vì theá hoï ñeán thôø laïy vaø daâng leã vaät.

Sau cuoäc vieáng thaêm naøy, hai oâng baø laät ñaät aüm Haøi nhi chaïy troán sang Ai caäp vì baïo chuùa Heâroâñeâ ñang tìm gieát.

3. Ñaâu laø lyù do khieán ngöôøi coù ñaïo ngaøy nay möøng leã Giaùng sinh lôùn nhö vaäy ? Ngöôøi coù ñaïo tin raèng Haøi nhi Gieâsu chính laø Ñaáng Cöùu Theá Thieân Chuùa ñaõ

höùa khi tuyeân phaït nguyeân toå, laø Ñaáng muoân daân mong ñôïi vaø laø Ñaáng caùc Ngoân söù ñaõ töøng loan baùo :

a) Tröôùc ñoù haøng ngaøn naêm, caùc Ngoân söù ñaõ loan baùo veà Haøi nhi naøy : - Veà nôi sinh : “Phaàn ngöôi, hôõi Betlem Ephrata nhoû beù nhaát trong haøng caùc

boä toäc Giuña. Chính töï nôi ngöôi seõ xuaát hieän cho Ta, Vò coù söù meänh thoáng lónh sôn haø Israel” (Mi 5,1).

- Veà Meï Haøi nhi : “Naøy, coâ nöông seõ thuï thai vaø sinh con” (Is 7,14). - Veà teân Haøi nhi : “Vaø Baø seõ goïi teân con laø Emmanuel, nghóa laø Thieân-Chuùa-

ôû-cuøng-chuùng-ta” (Is 7,14). b) Sau naøy, khi ngöôøi tín höõu ñoïc laïi haïnh tích Chuùa Cöùu Theá, suy gaãm ñôøi

soáng, caùc baøi giaûng, caùc pheùp laï, nhaát laø caùi cheát ñau thöông treân thaäp giaù cuûa Ngöôøi ñeå cöùu hoï, hoï caûm meán saâu xa tình Chuùa yeâu hoï. Vì theá ngaøy Chuùa sinh ra phaûi möøng kyû nieäm heát söùc long troïng.

III. BAØI HOÏC 25. H. Thieân Chuùa sai söù thaàn Gabriel ñeán loan tin gì cho Ñöùc Maria ?

T. Thieân Chuùa sai söù thaàn Gabriel ñeán laøng Nazareth loan baùo cho Ñöùc Maria : “Naøy Baø seõ thuï thai, sinh haï moät Con trai vaø ñaët teân laø Gieâsu” (Lc 1,31).

26. H. Leã Giaùng sinh laø leã naøo ? T. Leã Giaùng sinh laø leã ngöôøi Kitoâ höõu möøng kyû nieäm Chuùa Gieâsu sinh ra ôû

Beâlem trong nöôùc Do thaùi. 27. H. Ta phaûi coù taâm tình naøo khi möøng leã Giaùng sinh ?

T. Ta phaûi caûm meán saâu xa tình Chuùa yeâu ta vaø bieát yeâu thöông moïi ngöôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG

Khi nhaän ra daáu hieäu cho bieát Chuùa Gieâsu sinh ra, caùc Ñaïo só ñaõ khoâng quaûn ngaïi ñöôøng xa daëm thaúm tìm ñeán ñeå thôø laïy vaø daâng leã vaät. Toâi cuõng phaûi löôùt thaéng moïi khoù khaên do baûn thaân, gia ñình, baïn beø... gaây neân, ñeå kieân trì kieám tìm Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, duø chöa ñöôïc dieãm phuùc vaøo Ñaïo, con ñaõ caûm thaáy vui söôùng khi

döï leã Giaùng sinh. Xin cho con ñöôïc sôùm trôû thaønh con Chuùa ñeå höôûng troïn nieàm vui ngaøy Con Chuùa giaùng traàn.

Baøi 10 CHUÙA GIEÂSU SOÁNG AÅN DAÄT

I. LÔØI CHUÙA “Chuùa Gieâsu theo cha meï trôû veà Nazareth vaø haèng vaâng phuïc caùc Ngaøi,

ngaøy caøng khoân lôùn vaø ñöôïc Thieân Chuùa cuõng nhö moïi ngöôøi thöông meán” (Lc 2,51-52).

II. TRÌNH BAØY Khi nghe tin Heâroâñeâ qua ñôøi, thaùnh Giuse vaø Ñöùc Meï ñöa Chuùa Gieâsu trôû veà

Palestina laäp cö ôû Nazareth.

1. Gia ñình thaùnh taïi Nazareth Ñaây laø moät gia ñình ngheøo : thaùnh Giuse, ngöôøi gìn giöõ Ñaáng Cöùu Theá, laøm

ngheà thôï moäc. Meï Maria lo vieäc noäi trôï. Chuùa Gieâsu lôùn leân trong caûnh ñôn ngheøo, ñöôïc giaùo duïc nhö caùc treû cuøng trang löùa, nhaát laø hoïc hoûi Thaùnh Kinh. Ngöôøi hoïc ngheà thôï moäc vôùi thaùnh Giuse. Ngöôøi coù taâm hoàn yeâu thieân nhieân, yeâu queâ höông, yeâu cuoäc soáng, thích quan saùt sinh hoaït haèng ngaøy. Nhöõng baøi giaûng sau naøy, nhaát laø caùc duï ngoân, chöùng toû Chuùa Gieâsu coù taâm hoàn ñaùng quí nhö theá.

2. Coù bieán coá naøo neân ghi nhôù trong thôøi gian naøy khoâng ? Thöa coù bieán coá Chuùa Gieâsu ôû laïi Gieârusalem. Naêm aáy, luùc 12 tuoåi, Chuùa

Gieâsu theo thaùnh Giuse vaø Ñöùc Maria leân Ñeàn thôø möøng leã vöôït qua. Nhöõng ngaøy leã hoäi beá maïc, ai naáy trôû veà nhaø mình. Phaàn thaùnh Giuse vaø Ñöùc Maria, sau moät ngaøy ñöôøng, caùc Ngaøi chôït nhaän ra khoâng thaáy Chuùa Gieâsu ñaâu, hoaûng hoát hoûi han heát toaùn naøy ñeán toaùn khaùc maø khoâng thaáy, ñaønh phaûi trôû laïi Ñeàn thôø. Hai oâng baø thaáy Chuùa Gieâsu ngoài noùi chuyeän vôùi ñoâng ñaûo thaày luaät só. Vöøa möøng vöøa caûm ñoäng, Ñöùc Meï noùi vôùi Chuùa Gieâsu raèng : “Con ôi, sao con laøm khoå cha meï nhö vaäy ? Con thaáy khoâng, cha con vaø meï ñaõ phaûi cöïc loøng tìm con”. Chuùa Gieâsu traû lôøi : “Sao cha meï laïi tìm con ? Cha meï khoâng bieát laø con coù boån phaän ôû nhaø cuûa Cha con sao ?” (Lc 2,48-49).

Caâu traû lôøi bí nhieäm naøy, luùc ñoù hai oâng baø chöa hieåu ñöôïc. Theá roài, Chuùa Gieâsu theo cha meï trôû veà Nazareth. Ngöôøi haèng vaâng phuïc

Ñöùc Meï vaø thaùnh Giuse.

3. Cuoäc soáng aâm thaàm cuûa Thaùnh gia thaát daïy ta ñieàu gì ? Daïy ta nhieàu ñieàu, chaúng haïn : daïy ta bieát yeâu quí ñôøi soáng bình dò, ñôn

giaûn, daïy ta yeâu lao ñoäng, meán chuoäng ñôøi soáng gia ñình, daïy ta chu toaøn boån phaän ñoái vôùi cha meï, ñoái vôùi Thieân Chuùa....

Toùm laïi, 30 naêm aâm thaàm Nazareth ví nhö thôøi gian gieo gioáng : Chuùa Gieâsu laø haït gioáng maø Chuùa Cha aâm thaàm gieo vaøo theá gian. Haït gioáng naøy töø töø

moïc leân ngaû rôïp boùng treân toaøn theå loaøi ngöôøi, sinh hoa keát traùi, trôû thaønh löông thöïc nuoâi soáng loaøi ngöôøi.

III. BAØI HOÏC 28. H. Gia ñình Nazareth goàm nhöõng ai ?

T. Gia ñình Nazareth goàm thaùnh Giuse, Meï Maria vaø Chuùa Gieâsu. 29. H. Chuùa Gieâsu laøm gì ôû Nazareth ?

T. Chuùa Gieâsu luoân caàu nguyeän, hoïc hoûi Thaùnh Kinh, laøm vieäc, vaâng lôøi Ñöùc Maria vaø thaùnh Giuse.

30. H. Ñôøi soáng aån daät cuûa Chuùa Gieâsu taïi Nazareth daïy ta ñieàu gì ? T. Daïy ta bieát yeâu cuoäc soáng bình dò, ñôn giaûn, yeâu lao ñoäng, chu toaøn boån

phaän ñoái vôùi Thieân Chuùa, cha meï vaø moïi ngöôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Chuùa Gieâsu laø Con Thieân Chuùa, maø ñaõ bieát soáng vaâng phuïc, khoù ngheøo

trong gia ñình Nazareth. Toâi quyeát taâm taïo baàu khí thuaän hoøa, eâm aám trong gia ñình toâi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, con ñöôïc ngaém gia ñình Chuùa ôû Nazareth xöa ñaày yeâu thöông vaø

haïnh phuùc. Xin cho gia ñình con ñöôïc thuaän hoøa, yeâu thöông.

Baøi 11 CHUÙA GIEÂSU RAO GIAÛNG NÖÔÙC THIEÂN CHUÙA

I. LÔØI CHUÙA “Sau khi oâng Gioan bò baét giam, Ñöùc Gieâsu ñeán mieàn Galileâ rao giaûng

Tin möøng cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi noùi : Thôøi kyø ñaõ maõn, vaø nöôùc Thieân Chuùa ñaõ gaàn roài. Anh em phaûi saùm hoái vaø tin vaøo Tin möøng”

(Mc 1,14-15).

II. TRÌNH BAØY Sau thôøi gian daøi soáng aâm thaàm taïi Nazareth, Chuùa Gieâsu rôøi gia ñình, ñi

rao giaûng Tin möøng vaø thöïc hieän ôn cöùu ñoä.

1. Gioan Taåy Giaû doïn ñöôøng Ngoân söù Gioan keâu goïi saùm hoái, laøm Pheùp Röûa ñeå doïn ñöôøng Chuùa ñeán. OÂng

giôùi thieäu Chuùa cho moïi ngöôøi : “Ñaây laø Chieân Thieân Chuùa, ñaây Ñaáng xoùa toäi traàn gian” (Ga 1,29). Roài oâng ruùt lui vaøo boùng toái, nhöôøng choã cho Chuùa Gieâsu, oâng noùi : “Ngöôøi phaûi noåi baät leân, coøn Thaày phaûi lu môø ñi” (Ga 3,30).

2. Chuùa Gieâsu rao giaûng ôû ñaâu ? Chuùa Gieâsu ñöôïc Thaùnh Thaàn daãn vaøo sa maïc, aên chay caàu nguyeän 40 ñeâm

ngaøy, chòu ma quyû caùm doã vaø toaøn thaéng. Sau ñoù, Ngöôøi rôøi boû sa maïc, ñi khaép xöù Galileâa giaûng veà nöôùc Thieân Chuùa. Taïi ñeàn thôø Gieârusalem, Chuùa Gieâsu ñaõ coâng boá nhieàu chaân lyù quan troïng veà chính mình.

3. Nöôùc Thieân Chuùa laø gì ? Chuùa Gieâsu rao giaûng nöôùc Thieân Chuùa ñaõ gaàn ñeán. Tuy nhieân, nöôùc Thieân

Chuùa laø gì thì Ngöôøi laïi khoâng ñònh nghóa roõ raøng. Ngöôøi chæ duøng hình aûnh ñeå dieãn taû : Nöôùc Thieân Chuùa gioáng nhö caùnh ñoàng luùa moïc laãn coû luøng, haït caûi, men, cuûa baùu, ngoïc quí, löôùi caù... (x. Mt 13). Chính vì theá, ngöôøi Israel ñoàng thôøi vôùi Chuùa Gieâsu hieåu raát haøm hoà veà Nöôùc naøy. Caùc Toâng ñoà cuõng hieåu laàm. Duø sao, nhöõng hình aûnh ñoù cho thaáy Nöôùc Thieân Chuùa khoâng phaûi laø aûo töôûng maø coù thöïc vaø ñang ñeán. Daáu hieäu Nöôùc Thieân Chuùa ñang ñeán ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu tieát loä : Xua ñuoåi ma quyû vaø chöõa laønh beänh nhaân (x. Mc 1,54).

4. Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán chöa ? Nöôùc Thieân Chuùa khoâng coøn xa xoâi, cuõng khoâng coøn laø moät lôøi höùa. Nöôùc

Thieân Chuùa ñaõ hình thaønh trong traàn gian qua söï hieän dieän cuûa Chuùa Gieâsu, ñaõ ñeán cuøng vôùi Chuùa Gieâsu. Chính Ngöôøi thieát laäp Nöôùc Thieân Chuùa ôû traàn gian. Nöôùc naøy ñaõ thaønh hieän thöïc trong con ngöôøi cuûa Ngöôøi. Ai tin, saùm hoái vaø ñoùn nhaän Ngöôøi laø ñaõ vaøo Nöôùc Thieân Chuùa. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi daân chuùng veà söï hieän dieän cuûa Ngöôøi : “Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán gaàn” (Mt 4,17).

5. Phaûi laøm gì ñeå ñoùn nhaän Nöôùc Thieân Chuùa ? Phaûi saùm hoái vaø tin vaøo TIN MÖØNG. Saùm hoái laø hoái haän veà caùc ñieàu sai traùi ñaõ laøm vaø quyeát khoâng taùi phaïm

nöõa. ÔÛ ñaây saùm hoái laø boû caùch soáng tröôùc ñoù khoâng phuø hôïp vôùi giaùo lyù Ñaïo Chuùa.

Tin vaøo Tin möøng laø tin vaøo nhöõng ñieàu Chuùa Gieâsu daïy ñöôïc ghi laïi trong Thaùnh Kinh ; laø tin vaøo chính Ñöùc Gieâsu, vì Chuùa Gieâsu laø TIN MÖØNG to lôùn nhaát, nhö Thieân thaàn ñaõ baùo cho caùc muïc ñoàng ñeâm Giaùng sinh. Tin, khoâng chæ heä taïi lyù trí chaáp nhaän maø coøn heä taïi soáng ñieàu mình tin.

III. BAØI HOÏC 31. H. Gioan Taåy Giaû laø ai ?

T. Gioan Taåy Giaû laø Ngoân söù cuoái cuøng cuûa thôøi Cöïu öôùc, ñöôïc Thieân Chuùa choïn ñeå doïn ñöôøng cho Chuùa Cöùu Theá.

32. H. Khi baét ñaàu rao giaûng, Chuùa Gieâsu loan baùo ñieàugì? T. Chuùa Gieâsu loan baùo raèng : “Thôøi kyø ñaõ maõn vaø Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ gaàn

ñeán roài. Anh em phaûi saùm hoái vaø tin vaøo Tin möøng” (Mc 1,15). 33. H. Chuùa Gieâsu ñaõ giaûng veà Nöôùc Thieân Chuùa nhö theá naøo ?

T. Ngöôøi ñaõ duøng nhieàu duï ngoân ñeå noùi veà Nöôùc Thieân Chuùa nhö : kho baùu, meû löôùi, men trong boät, haït caûi...

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Nöôùc Thieân Chuùa chæ ñeán vôùi nhöõng taâm hoàn saùm hoái vaø tin vaøo Chuùa

Gieâsu. Toâi quyeát taâm hoïc hoûi Lôøi Chuùa vaø thay ñoåi neáp soáng cho phuø hôïp vôùi Tin möøng.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa ñeán rao giaûng Nöôùc Thieân Chuùa vaø môøi goïi moïi ngöôøi gia

nhaäp. Xin cho con hieåu bieát vaø ñoùn nhaän lôøi giaûng cuûa Hoäi thaùnh ñeå Nöôùc Chuùa hieån trò trong loøng con. Amen.

Baøi 12 CHUÙA GIEÂSU DAÏY TA VEÀ CHUÙA BA NGOÂI

I. LÔØI CHUÙA “Khi Ñöùc Gieâsu ñaõ chòu Pheùp Röûa xong, vöøa ôû döôùi nöôùc leân thì taàng

trôøi boãng môû ra. Ngöôøi thaáy Thaàn Khí Thieân Chuùa ñaùp xuoáng nhö chim boà caâu vaø ngöï treân Ngöôøi. Vaø chôït coù tieáng töø trôøi phaùn raèng : Ñaây laø Con yeâu daáu cuûa Ta, Ta haøi loøng veà Ngöôøi”

(Mt 3,16-17).

II. TRÌNH BAØY Khi loan baùo veà Nöôùc Thieân Chuùa, Chuùa Gieâsu cuõng daïy ta bieát maàu nhieäm

Thieân Chuùa Ba Ngoâi.

1. Chuùa Gieâsu daïy veà Chuùa Cha Chuùa Gieâsu goïi Thieân Chuùa laø Cha cuûa Ngöôøi. Ngöôøi haèng caàu khaån Chuùa

Cha, tìm soáng thaùnh yù Chuùa Cha, chu toaøn söù meänh Chuùa Cha trao phoù : - “Laïy Cha laø Chuùa trôøi ñaát” (Mt 11,25). - “Laïy Cha, con caûm taï Cha vì Cha ñaõ nhaäm lôøi con...” (Ga 11,41). - Taïi vöôøn caây daàu, Chuùa Gieâsu ñaõ thöa cuøng Chuùa

Cha : “Laïy Cha, neáu ñöôïc, thì xin cho con khoûi uoáng cheùn ñaéng naøy. Nhöng xin ñöøng theo yù con, maø xin theo yù Cha” (Mt 26,39).

- Vì tuyeân boá Thieân Chuùa laø Cha vaø xöng mình laø Con, neân Chuùa Gieâsu bò keát aùn töû hình vì “ñaõ noùi phaïm thöôïng” (x. Mt 26,13-64).

2. Chuùa Gieâsu daïy veà Chuùa Thaùnh Thaàn Chuùa Gieâsu ñaõ nhieàu laàn noùi tôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, nhaát laø trong dieãn töø

chia ly : - Ngöôøi höùa seõ göûi Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi ñeán sau khi veà beân Chuùa Cha (x.

Ga 13,17). - Ngöôøi goïi Thaùnh Thaàn laø Ñaáng Baøo chöõa (x. Ga 14,16). - Thaùnh Thaàn seõ laøm chöùng cho Ngöôøi vaø seõ loan baùo tröôùc nhöõng gì seõ xaûy

ñeán (x. Ga 16,13-14).

3. Chuùa Gieâsu daïy veà chính mình Ngöôøi - Chuùa Gieâsu noùi : “Ta vaø Cha laø moät” (Ga 10,30) nghóa laø Ngöôøi laø Thieân

Chuùa nhö Chuùa Cha. Ngöôøi ñöôïc Chuùa Cha sai ñeán traàn gian cöùu ñoä loaøi ngöôøi. Ngöôøi laø khôûi ñaàu vaø laø cuoái heát, nghóa laø Ngöôøi coù töø ñôøi ñôøi.

- Chuùa Gieâsu coù quyeàn tha toäi (x. Lc 5,24), moät ñoäc quyeàn cuûa Thieân Chuùa (x. Lc 5,21).

- Chuùa Gieâsu ñaõ soáng laïi ñeå chöùng toû Ngöôøi laø Con Thieân Chuùa, cuõng laø Thieân Chuùa thaät.

4. Ba Ngoâi nhöng moät Chuùa Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc Toâng ñoà : “Anh em haõy ñi ñeán vôùi muoân daân, laøm

Pheùp Röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn” (Mt 28,19). Qua leänh truyeàn aáy, Chuùa Gieâsu muoán xaùc quyeát : Cha, Con vaø Thaùnh Thaàn laø moät Thieân Chuùa quyeàn pheùp vaø ñaày yeâu thöông, Ñaáng ban ñôøi soáng sieâu nhieân cho nhöõng ai tin vaø chòu Pheùp Röûa.

Nhö theá, chuùng ta thaáy : Cha laø Thieân Chuùa, Con laø Thieân Chuùa (vì coù tröôùc muoân ñôøi nhö Cha), Thaùnh Thaàn laø Thieân Chuùa (vì cuøng vónh cöûu nhö Cha, cuøng quyeàn pheùp nhö Cha, cuøng baûn tính nhö Cha). Caû Ba Ngoâi cuøng laø Thieân Chuùa, nhöng khoâng phaûi laø Ba Thieân Chuùa maø laø MOÄT THIEÂN CHUÙA BA NGOÂI. Ñaây laø maàu nhieäm cao caû nhaát trong Ñaïo, ta khoâng theå hình dung ñöôïc, huoáng chi laø hieåu. Song ta tin thaät nhö theá vì chính Chuùa Gieâsu ñaõ daïy ta nhö vaäy.

5. Maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi lieân heä vôùi chuùng ta Maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi laø nguoàn goác phaùt sinh muoân vaät, trong ñoù loaøi

ngöôøi ñöôïc ñaëc bieät döï phaàn vaøo söï soáng thaàn linh cuûa Ngöôøi. Hôn nöõa, Thieân Chuùa (Ngoâi Cha) ñaõ döïng neân vuõ truï cho loaøi ngöôøi coù nôi aên choán ôû, coù phöông tieän sinh soáng. Thieân Chuùa (Ngoâi Con) ñaõ xuoáng theá, traû laïi söï soáng thaàn linh maø nguyeân toå ñaõ ñaùnh maát. Thieân Chuùa (Ngoâi Thaùnh Thaàn) tieáp tuïc taêng cöôøng söùc soáng thaàn linh nôi caùc tín höõu.

Nhö theá, loaøi ngöôøi phaûi heát loøng caûm taï Thieân Chuùa Ba Ngoâi nhaát laø phaûi naêng töôûng nhôù Chuùa Ba Ngoâi ngïöï trong loøng ta nhö Ñeàn thôø Ngöôøi. Kinh Saùng danh vaø daáu Thaùnh giaù giuùp ta tuyeân xöng maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi trong cuoäc soáng haøng ngaøy.

III. BAØI HOÏC 35. H. Maàu nhieäm Moät Chuùa Ba Ngoâi daïy ta ñieàu gì ?

T. Maàu nhieäm Moät Chuùa Ba Ngoâi daïy ta bieát coù moät Thieân Chuùa maø Ngöôøi coù Ba Ngoâi : Ngoâi thöù Nhaát laø Cha, Ngoâi thöù Hai laø Con, Ngoâi thöù Ba laø Thaùnh Thaàn.

36. H. Ta phaûi laøm gì ñoái vôùi Thieân Chuùa Ba Ngoâi ? T. Ta phaûi tin caäy kính meán, thôø laïy vaø bieát ôn, nhaát laø phaûi naêng töôûng nhôù

Chuùa Ba Ngoâi ngöï trong loøng ta nhö Ñeàn thôø Ngöôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Chuùa Gieâsu daïy cho toâi bieát maàu nhieäm moät Chuùa Ba Ngoâi. Moãi khi ñoïc

kinh Saùng danh, laøm daáu Thaùnh giaù laø tuyeân xöng maàu nhieäm Thieân Chuùa Ba Ngoâi. Toâi kính caån laøm daáu Thaùnh giaù ñeå toân thôø Chuùa Ba Ngoâi.

V. CAÀU NGUYEÄN

Laïy Chuùa, maàu nhieäm Moät Chuùa Ba Ngoâi gôïi leân trong trí oùc con hình aûnh gia ñình Ba Ngoâi traøn ñaày haïnh phuùc. Xin cho con bieát taïo cuoäc soáng aám eâm trong gia ñình con, ñeå gia ñình con xöùng ñaùng trôû neân hình aûnh Ba Ngoâi treân trôøi. Amen.

Baøi 13

TOÂN THÔØ THIEÂN CHUÙA

I. LÔØI CHUÙA “Nghe ñaây, hôõi Israel : Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa chuùng ta laø Ñöùc Chuùa

duy nhaát. Haõy yeâu meán Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa anh em heát loøng, heát daï, heát söùc anh em” (Tl 6,4-5).

II. TRÌNH BAØY Toân thôø laø gì ? Toân thôø laø taâm tình vaø thaùi ñoä cuûa loaøi ngöôøi (thuï taïo) ñoái vôùi Thieân Chuùa

(Taïo hoùa) : loaøi ngöôøi nhìn nhaän söï soáng, söï cheát cuûa mình hoaøn toaøn leä thuoäc Thieân Chuùa. Thaùi ñoä noäi taâm caên baûn naøy ñoøi buoäc phaûi theå hieän ra beân ngoaøi baèng nhieàu hình thöùc (caàu nguyeän, teá leã, soáng tuaân phuïc Thieân Chuùa...). Ñoù laø noäi dung ba ñieàu raên ñaàu cuûa Thaäp Giôùi.

1. Ñieàu raên thöù nhaát Thôø phöôïng vaø kính meán Thieân Chuùa treân heát moïi söï. Ñieàu raên naøy chuù troïng tôùi thaùi ñoä noäi taâm. Nhôø quan saùt vuõ truï, nghieàn

ngaãm nhöõng khaùt voïng chính ñaùng trong loøng, nhaát laø nhôø Thaùnh Kinh vaø lôøi Hoäi thaùnh daïy doã, loaøi ngöôøi bieát mình coù maët treân traàn gian naøy laø do Thieân Chuùa ; bieát mình ñöôïc Thieân Chuùa saép ñaët cho höôûng haïnh phuùc mai sau vôùi Ngöôøi. Cho neân taâm tình ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi laø caûm taï vaø yeâu meán Chuùa heát loøng.

- Yeâu meán Chuùa heát loøng laø neáu phaûi choïn giöõa Thieân Chuùa vaø taïo vaät (tieàn cuûa, danh voïng, laïc thuù...) thì ta phaûi boû taïo vaät aáy maø choïn Chuùa ; khi caàn, daùm hy sinh maïng soáng cuûa mình ñeå chöùng toû loøng ta gaén boù vôùi Chuùa.

- Sau ñaây laø moät toäi phaïm loãi giôùi raên thöù nhaát : + Thôø caùc loaøi thuï taïo + Meâ tín dò ñoan + Phaïm söï thaùnh.

Taâm tình caûm taï, yeâu meán trong loøng ñöôïc theå hieän phaàn naøo ra beân ngoaøi nhôø thöïc hieän ñieàu raên thöù hai vaø thöù ba.

2. Ñieàu raên thöù hai : Chôù keâu voâ côù teân Thieân Chuùa. Ngöôøi Vieät Nam coù thoùi quen toát ñeïp laø kieâng neå teân oâng baø, cha meï, caùc

baäc vò voïng. Coù nôi, ngöôøi ta goïi teân cha meï baèng teân ngöôøi con tröôûng. Daân Israel cuõng traùnh ñoïc teân Thieân Chuùa vì theo hoï, “teân” ai laø chæ chính

ngöôøi aáy. Kính troïng danh Chuùa, laø khoâng ñöôïc keâu teân Chuùa böøa baõi, voâ lyù, khoâng

ñöôïc nheï daï duøng teân Chuùa trong caâu chuyeän thöôøng ngaøy. Baát cöù danh xöng naøo chæ Thieân Chuùa, ta ñeàu phaûi kính troïng.

Cuõng khoâng ñöôïc noùi tôùi teân Chuùa ñeå theà thoát (tröø tröôøng hôïp heä troïng ñaõ ñöôïc Hoäi thaùnh truø lieäu).

Veà maët tích cöïc, kính troïng teân Chuùa laø phoå bieán giaùo lyù Ñaïo Chuùa, laø “nguyeän Danh Cha caû saùng”, laø coù thaùi ñoä kính caån khi ñoïc hoaëc nghe ñoïc teân Chuùa :

“Nghe danh Chuùa Gieâsu Caû treân trôøi döôùi ñaát Vaø trong coõi aâm ty, Muoân vaät phaûi baùi quì, Vaø môû mieäng tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu Kitoâ laø Chuùa” (Phl 3,10).

3. Ñieàu raên ba : Giöõ ngaøy Chuùa nhaät. Ñieàu raên naøy heä taïi : tham döï Thaùnh leã vaø kieâng vieäc xaùc ngaøy Chuùa nhaät. a) Giöõ ngaøy Chuùa nhaät Trong caùc hoaït ñoäng loaøi ngöôøi coù theå daâng leân Thieân Chuùa thì Thaùnh leã laø

hoaït ñoäng cao caû nhaát. Trong moät tuaàn, Thaùnh leã Chuùa nhaät coù giaù trò ñaëc bieät, vöøa kyû nieäm vieäc Chuùa Gieâsu soáng laïi, vöøa laø thaùnh leã cuûa coäng ñoaøn. Ngaøy aáy, caû coäng ñoaøn Giaùo xöù tuï hoïp nhau trong nhaø thôø ñeå thôø phöôïng Thieân Chuùa. Ai tham döï Thaùnh leã Chuùa nhaät laø ñaõ chu toaøn nghóa vuï cao caû nhaát trong tuaàn ñeå toân vinh Thieân Chuùa ; ngöôøi aáy cuõng ñöôïc traøn ngaäp aân suûng vaø nieàm vui chan hoøa... Boû Thaùnh leã Chuùa nhaät khi khoâng coù lyù do chính ñaùng laø loãi boån phaän quan troïng ñoái vôùi Thieân Chuùa.

b) Kieâng vieäc xaùc Kieâng vieäc xaùc ngaøy Chuùa nhaät vaø leã buoäc laø khoâng laøm nhöõng vieäc tay

chaân coù theå gaây trôû ngaïi cho vieäc thaùnh hoùa ngaøy cuûa Thieân Chuùa. Kieâng vieäc xaùc coù nhieàu yù nghóa : - Tuaân giöõ leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa veà ngaøy leã nghæ. - Ñeå möøng kyû nieäm vieäc Chuùa Gieâsu soáng laïi vaøo ngaøy ñaàu tuaàn. - Ñeå höôùng tôùi thôøi gian cuoái cuøng khi moïi söï hoaøn taát. - Ñeå coù thôøi gian roäng raõi hôn maø chu toaøn nghóa vuï thôø phöôïng Chuùa vaø

laøm vieäc baùc aùi. - Nghæ ngaøy Chuùa nhaät coøn coù caùi lôïi thöïc teá laø ñeå boài boå söùc khoûe bò tieâu

hao suoát tuaàn leã vì lao ñoäng. Dó nhieân, khi coù lyù do chính ñaùng, chuùng ta coù theå lao ñoäng ngaøy Chuùa nhaät

vaø ngaøy leã buoäc (tröø ba leã Giaùng sinh, Phuïc sinh vaø Hieän xuoáng), nhöng ñöøng laïm duïng keûo maát yù nghóa cuûa “ngaøy ñöôïc thaùnh hieán cho Thieân Chuùa”.

III. BAØI HOÏC 37. H. Thôø phöôïng Thieân Chuùa laø gì ?

T. Laø nhaän bieát Chuùa laø Cha ñaõ saùng taïo vaø gìn giöõ ta cuøng trôøi ñaát muoân vaät, neân ta phaûi heát loøng thôø kính, meán yeâu vaø phuïng söï Ngöôøi.

38. H. Ñieàu raên thöù nhaát daïy ta söï gì ? T. Daïy ta thôø phöôïng moät Thieân Chuùa vaø kính meán Ngöôøi treân heát moïi söï.

39. H. Ñieàu raên thöù hai daïy ta söï gì ? T. Daïy ta toân kính Chuùa vì teân Ngöôøi laø thaùnh vaø laø chính Ngöôøi.

40. H. Ñieàu raên thöù ba daïy ta söï gì ? T. Daïy ta cöû haønh ngaøy Chuùa nhaät baèng vieäc tham döï Thaùnh leã, kieâng vieäc

xaùc vaø laøm caùc vieäc ñaïo ñöùc, baùc aùi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Chuùa laø Ñaáng döïng neân toâi vaø haèng chaêm soùc toâi. Ngöôøi laïi ban cho toâi trí

khoân ñeå toå chöùc cuoäc soáng. Vì theá, toâi quyeát soáng tin yeâu phoù thaùc vaøo Thieân Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ daïy con bieát phaûi toân thôø Chuùa, xin cho con thaønh taâm

yeâu meán vaø tuaân giöõ Giôùi raên Chuùa.

@@@@@@@

Baøi 14

TIN - CAÄY - MEÁN - THÔØ PHÖÔÏNG

I. LÔØI CHUÙA “Hieän nay, Ñöùc Tin, Ñöùc Caäy, Ñöùc Meán, caû ba ñeàu toàn taïi, nhöng cao

troïng hôn laø Ñöùc Meán” (1 Cr 13,13).

II. TRÌNH BAØY Hoïc tôùi ñaây baïn ñaõ hieåu : vì yeâu thöông, Thieân Chuùa ñaõ sai Con cuûa Ngaøi laø

Chuùa Gieâsu xuoáng traàn gian, môøi goïi loaøi ngöôøi haõy soáng laøm con Chuùa. Lôøi môøi goïi aáy caàn ñöôïc loaøi ngöôøi ñaùp laïi qua caùc thaùi ñoä vaø haønh ñoäng (sieâu nhieân) goïi laø tin - caäy - meán - thôø phöôïng.

A. TIN 1. Tin laø vieäc lyù trí ñoùn nhaän nhöõng ñieàu Chuùa daïy vì chính theá giaù cuûa

Thieân Chuùa. “Tin vì chính theá giaù cuûa Thieân Chuùa” - nghóa laø : Trong nhöõng ñieàu Chuùa

daïy, coù nhieàu ñieàu trí khoân loaøi ngöôøi khoâng theå hieåu ñöôïc, nhöng ta chaáp nhaän taát caû vì Chuùa laø Ñaáng thoâng minh (neân khoâng sai laàm) vaø chaân thaät (neân khoâng theå löøa doái ai). Vieäc tin nhö theá, thaät ra khoâng phaûi laø keát quaû cuûa lyù trí loaøi ngöôøi cho baèng ôn cuûa Chuùa. Vì theá, tin laø moät hoaït ñoäng sieâu nhieân, laø moät nhaân ñöùc.

Kinh TIN toùm taét nhöõng ñieàu chính yeáu phaûi tin vaø lyù do khieán phaûi tin. 2. Tuy nhieân, neáu vieäc tin chæ döøng laïi ôû lyù trí, thì vieäc tin aáy chöa coù vieäc

laøm, chöa ñem laïi ích lôïi. Thaùnh Kinh goïi laø ñöùc tin cheát (x. Jac 2,17). Vì theá, tin coøn laø vieäc cuûa yù chí. Nghóa laø ta quyeát taâm soáng nhöõng ñieàu

Chuùa daïy. Soáng theo yù Chuùa, phoù thaùc cuoäc soáng cho Chuùa. Töïa nhö ta tin yeâu ai, ta gaén boù ñôøi soáng ta vôùi ngöôøi aáy. Ñaây môùi laø ñöùc tin thaät, ñöùc tin coù vieäc laøm, ñöùc tin ñem laïi ôn cöùu roãi.

Vaäy tin laø ôn Chuùa ban, laøm cho ta vöøa nhaän bieát Chuùa laø Ñaáng thoâng minh vaø chaân thaät, ñaõ daïy ta ñieàu chaân thaät, vöøa thuùc baùch ta phoù thaùc ñôøi mình trong tay Chuùa.

B. CAÄY (caäy troâng) 1. Caäy troâng laø thaùi ñoä taâm hoàn khieán ta chaéc chaén seõ gaëp Thieân Chuùa laø

haïnh phuùc ñôøi ñôøi nhôø caùc phöông tieän Chuùa ban. Lyù do khieán ta hy voïng chaéc chaén nhö theá, vì Chuùa laø Ñaáng yeâu thöông

(muoán ñieàu toát cho ta) vaø quyeàn naêng (coù theå laøm ñöôïc moïi söï) ñaõ höùa vôùi ta nhö vaäy.

Nieàm caäy troâng nhö theá laø keát quaû cuûa ôn Chuùa hôn laø cuûa loaøi ngöôøi. Vì theá loøng troâng caäy laø moät hoaït ñoäng sieâu nhieân, laø moät nhaân ñöùc.

Kinh CAÄY toùm taét nhöõng ñieàu ta hy voïng, vaø lyù do khieán ta hy voïng. 2. Trong thöïc teá ñöùc Caäy giuùp ta soáng theá naøo ? - Ñöùc caäy giuùp ta ñöøng quaù baùm víu vôùi traàn gian, coi cuûa caûi, danh voïng...

ñôøi naøy coù theå baûo ñaûm haïnh phuùc cho ta, coi nhö chæ coù cuoäc soáng ñôøi naøy chöù khoâng coù cuoäc soáng ñôøi sau.

- Ñöùc caäy giuùp ta phaán khôûi duøng moïi phöông tieän Chuùa ban ñeå möu tìm haïnh phuùc baát dieät.

- Ñöùc caäy coøn giuùp ta nhaãn naïi trong moïi thöû thaùch ñau thöông (nhö caùc thaùnh), vì ñoù laø con ñöôøng Chuùa Gieâsu ñaõ ñi maø nay chuùng ta phaûi ñi ñeå ñaït tôùi haïnh phuùc.

Nhö theá, Ñöùc Troâng Caäy laø ôn Chuùa ban laøm cho ta caäy döïa vaøo Chuùa laø Ñaáng ban haïnh phuùc cho ta, nhöng khoâng ñöôïc quaù yû laïi vaøo loøng nhaân laønh cuûa Chuùa maø khoâng lo laøm laønh laùnh döõ.

C. MEÁN 1. Meán laø thaùi ñoä taâm hoàn, nhôø ñoù ta yeâu Chuùa hôn moïi söï vì Chuùa laø Ñaáng

voâ cuøng ñaùng meán, cuõng nhôø ñoù ta yeâu thöông moïi ngöôøi vì Chuùa muoán nhö vaäy. “Yeâu Chuùa hôn moïi söï” nghóa laø ñaët Chuùa vaøo choã nhaát trong tình yeâu cuûa

ta. Khi caàn, daùm hy sinh moïi taïo vaät keå caû maïng soáng cuûa mình ñeå chöùng toû loøng ta yeâu meán Chuùa.

Nhö theá Ñöùc Meán laø ôn Chuùa ban laøm cho ta yeâu Chuùa treân heát moïi söï vaø yeâu thöông moïi ngöôøi laø hình aûnh cuûa Chuùa.

Kinh MEÁN neâu roõ ta phaûi yeâu thöông nhöõng ai vaø lyù do taïi sao ta yeâu Chuùa vaø yeâu tha nhaân.

2. Giaù trò cuûa Ñöùc meán - Ñöùc meán bao goàm moïi nhaân ñöùc : ai coù loøng meán laø coù ñuû moïi nhaân ñöùc,

nhö lôøi thaùnh Phaoloâ : “Ñöùc meán thì khoan dung, nhaân haäu, khoâng ghen tuoâng, khoâng veânh vang, khoâng töï ñaéc, khoâng laøm ñieàu baát chính, khoâng tìm tö lôïi, khoâng noùng giaän, khoâng nuoâi haän thuø, khoâng möøng khi thaáy söï gian aùc, nhöng vui khi thaáy ñieàu chaân thaät. Loøng meán tha thöù taát caû, tin töôûng taát caû, chòu ñöïng taát caû (1 C 13,4-7).

- Ñöùc meán ñaùng quí hôn caùc aân hueä khaùc Chuùa ban : “Duø toâi noùi ñöôïc moïi thöù tieáng cuûa loaøi ngöôøi vaø cuûa caùc Thieân thaàn ñi nöõa, maø khoâng coù loøng baùc aùi thì toâi chaúng khaùc gì thanh la pheøng pheøng, chuõm choïe xoang xoaûng. Giaû nhö toâi ñöôïc ôn noùi tieân tri, vaø ñöôïc bieát moïi ñieàu bí nhieäm, moïi leõ cao sieâu, hay ñöôïc caû loøng tin coù theå dôøi nuùi chuyeån non, maø khoâng coù loøng baùc aùi thì toâi cuõng chaúng laø gì. Giaû nhö toâi coù theå ñem heát gia taøi cô nghieäp maø boá thí, hay noäp caû thaân xaùc toâi ñeå chòu thieâu ñoát, maø khoâng coù loøng baùc aùi, thì cuõng chaúng ích gì cho toâi” (1 C 13,1-3).

- Ñöùc meán laø nhaân ñöùc duy nhaát toàn taïi ôû ñôøi sau : treân Thieân ñaøng, ñöùc tin, ñöùc caäy khoâng coøn nöõa, vì ñaõ thaáy khoâng coøn phaûi tin nöõa, ñaõ chieám höõu roài

khoâng coøn phaûi hy voïng nöõa. Nhöng loøng meán thì toàn taïi muoân ñôøi : caøng ñöôïc chieâm ngaém Chuùa toát laønh, caøng gia taêng loøng yeâu meán Chuùa.

D. Thôø phöôïng 1. Thôø phöôïng laø daâng leân Thieân Chuùa söï toân thôø maø Ngöôøi coù quyeàn ñoøi

hoûi nôi ta, vì Ngöôøi laø Ñaáng voâ cuøng hoaøn haûo vaø laø Ñaáng döïng neân ta (nhö theå ñöùc thôø phöôïng thuoäc ñöùc coâng bình).

Lyù do ta phaûi toân thôø Thieân Chuùa vì Ngöôøi laø Ñaáng voâ cuøng hoaøn haûo (ñaùng moïi thuï taïo khen ngôïi) vaø laø Taïo Hoùa (coù toaøn quyeàn treân moïi taïo vaät keå caû treân söï soáng ñôøi naøy vaø ñôøi sau).

2. Ñöùc thôø phöôïng bao goàm taâm tình beân trong vaø haønh ñoäng beân ngoaøi - Taâm tình beân trong : qui vaøo boán vieäc : thôø laïy, caûm taï, saùm hoái vaø caàu

xin. - Haønh ñoäng beân ngoaøi : cöû chæ, lôøi noùi, haønh ñoäng nhö teá leã, cöû haønh Bí

tích, tham döï giôø kinh Phuïng vuï, caùc kinh ñoïc rieâng, lôøi khaán höùa, hoaït ñoäng toâng ñoà truyeàn giaùo...

3. Vieäc thôø phöôïng nhö theá chính laø caàu nguyeän. Chuùng ta coù theå thöïc hieän vieäc caàu nguyeän trong phuïng vuï vaø ngoaøi phuïng vuï.

- Caàu nguyeän trong Phuïng vuï laø tham döï Thaùnh leã, caùc Bí tích vaø phuïng vuï caùc giôø kinh.

- Caàu nguyeän ngoaøi phuïng vuï laø nhöõng kinh khaùc do caù nhaân hay coäng ñoaøn thöïc hieän theo chöùc tö teá chung nhö laàn haït, ngaém ñaøng thaùnh giaù, lôøi nguyeän töï phaùt...

III. BAØI HOÏC 41. H. Ñöùc tin laø gì ?

T. Ñöùc tin laø nhaân ñöùc sieâu nhieân giuùp ta vöõng loøng phoù thaùc vaøo Chuùa maø chaáp nhaän nhöõng ñieàu Chuùa daïy vaø nhôø Hoäi thaùnh truyeàn laïi cho ta.

42. H. Ñöùc caäy laø gì ? T. Ñöùc caäy laø nhaân ñöùc sieâu nhieân giuùp ta troâng ñôïi vöõng vaøng, nhôø coâng

nghieäp Chuùa Gieâsu, ta seõ ñöôïc Chuùa ban ôn ñaày ñuû ñeå soáng xöùng ñaùng laø con caùi Chuùa ôû ñôøi naøy vaø ñôøi sau ñöôïc höôûng phuùc voâ cuøng.

43. H. Ñöùc meán laø gì ? T. Ñöùc meán laø nhaân ñöùc sieâu nhieân laøm cho ta kính meán Thieân Chuùa treân heát

moïi söï vaø thöông yeâu moïi ngöôøi nhö Chuùa yeâu ta. 44. H. Ta phaûi thôø phöôïng Thieân Chuùa caùch naøo ?

T. Ta phaûi thôø phöôïng Thieân Chuùa trong loøng vaø beà ngoaøi cuøng tham döï vieäc thôø phöôïng chính thöùc cuûa Hoäi thaùnh goïi laø Phuïng vuï.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Toâi chaáp nhaän moïi ñieàu Chuùa duøng Hoäi thaùnh daïy doã toâi vaø soáng theo

nhöõng ñieàu aáy.

V. CAÀU NGUYEÄN Soát saéng ñoïc kinh Tin.

Baøi 15 SOÁNG HIEÁU THAÛO

I. LÔØI CHUÙA “Keû laøm con haõy vaâng lôøi cha meï, theo tinh thaàn cuûa Chuùa, vì ñoù laø ñieàu

phaûi ñaïo. “Haõy toân kính cha meï”, ñoù laø ñieàu raên thöù nhaát coù keøm theo Lôøi höùa : “Ñeå ngöôi ñöôïc haïnh phuùc vaø höôûng thoï treân maët ñaát naøy”

(Ep 6,1-3).

II. TRÌNH BAØY

1. Ñieàu raên thöù boán daïy ta nhöõng gì ? Daïy ta soáng hieáu thaûo vôùi cha meï, oâng baø, toå tieân laø nhöõng ngöôøi sinh

thaønh, döôõng duïc chuùng ta.

2. Neàn taûng ñöùc hieáu thaûo laø gì ? Neàn taûng ñöùc hieáu thaûo laø loøng kính sôï Thieân Chuùa, Ñaáng laø nguoàn goác moïi

tình phuï töû treân trôøi döôùi ñaát. Vì theá, coù nhöõng tröôøng hôïp vieäc vaâng lôøi cha meï phaûi nhöôøng böôùc cho vieäc

vaâng lôøi Thieân Chuùa. Ví duï : chaúng may cha meï muoán con caùi laøm ñieàu gì traùi luaät Chuùa, thì con caùi khoâng ñöôïc tuaân theo.

3. Con caùi toû loøng hieáu thaûo caùch naøo ? a) Khi caùc ngaøi coøn soáng, con chaùu phaûi : - Yeâu meán, vì caùc ngaøi ñaõ yeâu thöông, sinh thaønh, döôõng duïc ta - Toân kính, vì caùc ngaøi laø baäc cao nieân, nhieàu kinh nghieäm, coù nhieàu ñieàu

ñaùng ta hoïc hoûi - Vaâng lôøi, vì caùc ngaøi thay maët Chuùa daïy doã ta nhöõng ñieàu hay leõ phaûi - Giuùp ñôõ, nhaát laø khi caùc ngaøi coù tuoåi, ñau yeáu, tuùng ngheøo, suy thoaùi tinh

thaàn...

b) Khi caùc ngaøi qua ñôøi, con chaùu phaûi lo choân caát, caàu nguyeän, daâng leã cho caùc ngaøi.

- Hoäi thaùnh coù nhieàu nghi thöùc raát yù nghóa vaø caûm ñoäng lieân quan tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi nhö nghi thöùc laøm pheùp xaùc, Thaùnh leã an taùng, leã gioã, thaùng caùc linh hoàn, caùc kinh nguyeän giaùo daân ñoïc dòp ma chay gioã chaïp... Caùc nghi thöùc aáy vöøa bieåu loä nieàm tin saâu xa cuûa Hoäi thaùnh vaøo söï baát töû cuûa linh hoàn, vöøa toân troïng giaù trò cuûa thaân xaùc, vöøa coù söùc ñoä vong ngöôøi quaù coá.

- Ñoái vôùi caùc hình thöùc daân gian toû loøng hieáu thaûo cha meï, oâng baø, toå tieân ñaõ khuaát boùng : ngöôøi tín höõu ñöôïc khuyeán khích toå chöùc vaø tham döï tröø nhöõng gì traùi vôùi ñöùc tin Coâng giaùo.

4. Boån phaän cha meï ñoái vôùi con caùi Cha meï cuõng coù nhieàu boån phaän ñoái vôùi con caùi : sinh saûn coù traùch nhieäm,

nuoâi naáng, daïy doã chuùng neân ngöôøi toát vaø neân tín höõu nhieät thaønh. Cha meï caàn hieåu bieát taâm lyù con em vaø phöông phaùp giaùo duïc thôøi nay, nhaát laø bieát giaùo duïc baèng göông saùng. Ngoaøi ra, cha meï phaûi bieát keát hôïp coâng vieäc giaùo duïc naøy vôùi tröôøng hoïc vaø giaùo xöù.

5. Ñoái vôùi Hoäi thaùnh Ngöôøi tín höõu ñöôïc taùi sinh vaø lôùn leân trong Hoäi thaùnh, ñöôïc hieäp thoâng aân

suûng vaø söù maïng nhôø haøng giaùo phaåm vaø giaùo só. Vì theá, ngöôøi tín höõu phaûi yeâu meán, vaâng lôøi vaø beânh vöïc Hoäi thaùnh, nhaát laø coäng taùc vôùi haøng giaùo phaåm trong vieäc xaây döïng Hoäi thaùnh vaø truyeàn baù ñöùc tin.

6. Tình yeâu queâ höông, daân toäc Ngöôøi Vieät Nam noåi tieáng veà loøng yeâu queâ höông daân toäc. Chuùng ta toân

troïng moïi ngöôøi tuøy tuoåi taùc, ñòa vò, ñöùc ñoä. Vì theá, ta phaûi kính troïng chính quyeàn, caùc vò cao nieân, caùc nhaø giaùo duïc, caùc thaày coâ...

Ngöôøi Coâng giaùo bieát toân troïng luaät leä chính ñaùng cuûa quoác gia, tích cöïc tham gia nhöõng coâng taùc ích quoác lôïi daân vì chính ñaát nöôùc naøy ñoùn nhaän chuùng ta vaøo ñôøi, taïo moïi ñieàu kieän cho ngöôøi daân phaùt trieån theå löïc, trí löïc vaø ñöùc duïc. Trong moïi vieäc, ngöôøi Coâng giaùo phaûi haønh ñoäng phuø hôïp vôùi ñöùc tin Coâng giaùo. (xin xem thö HÑGMVN 1980).

Veà phaàn mình, ngöôøi treân yeâu thöông ngöôøi döôùi. Chính quyeàn coù boån phaän gìn giöõ traät töï, ñaûm ñöông coâng vuï, toân troïng nhöõng quyeàn lôïi caên baûn cuûa moãi coâng daân, vaø duøng moïi caùch ñeå naâng cao möùc soáng vaät chaát, tinh thaàn cuûa daân chuùng.

III. BAØI HOÏC 45. H. Ñieàu raên 4 daïy ta nhöõng gì ?

T. Ñieàu raên 4 daïy ta soáng hieáu thaûo vôùi cha meï, oâng baø, toå tieân ; cuõng daïy ta nhöõng boån phaän cha meï ñoái vôùi con caùi.

46. H. Soáng hieáu thaûo heä taïi ñieàu gì ? T. Soáng hieáu thaûo heä taïi yeâu meán, toân kính, vaâng lôøi, giuùp ñôõ cha meï vaø caùc

baäc treân. 47. H. Ta coøn phaûi kính neå vaø vaâng lôøi ai nöõa khoâng ?

T. Ta coøn phaûi kính neå vaø vaâng lôøi caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo vaø xaõ hoäi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Duø ôû tuoåi naøo, ñaït tôùi chöùc vò naøo, toâi vaãn moät loøng yeâu meán, toân troïng

nhöõng ngöôøi ñaõ sinh thaønh, döôõng duïc toâi.

V. CAÀU NGUYEÄN

Laïy Chuùa, khi gaãm xem muoân loaøi trong vuõ truï, chuùng con thaáy vaïn söï ñeàu coù coäi reã caên nguyeân : chim coù toå, nöôùc coù nguoàn, con ngöôøi sinh ra coù cha coù meï. Xin cho con ngaøy nay soáng sao cho troøn chöõ hieáu ñoái vôùi toå tieân, oâng baø, cha meï vaø mai sau ñöôïc cuøng caùc ngaøi höôûng phuùc tröôøng sinh.

Baøi 16 TOÂN TROÏNG SÖÏ SOÁNG - SOÁNG TRONG SAÏCH

I. LÔØI CHUÙA “Anh em ñaõ nghe luaät ngöôøi xöa daïy raèng : chôù gieát ngöôøi. Ai gieát ngöôøi

seõ bò ñöa ra toøa. Coøn Thaày, Thaày baûo cho anh em bieát : Ai giaän anh em mình, thì cuõng ñaùng bò ñöa ra toøa roài” (Mt 5,21-22).

II. TRÌNH BAØY Ñieàu raên thöù 5, 6 vaø 9 daïy ta nhöõng gì ? Daïy ta quí troïng söï soáng theå xaùc, tinh thaàn vaø sieâu nhieân cuûa mình vaø

ngöôøi khaùc.

1. Taïi sao ta phaûi toân troïng theå xaùc vaø söï soáng ? Vì thaân xaùc laø kyø coâng cuûa Thieân Chuùa, laø Ñeàn thôø Chuùa Thaùnh Thaàn vaø

ngaøy sau seõ ñöôïc soáng laïi. Coøn söï soáng ñôøi naøy laø aân hueä quí giaù nhaát trong phaïm vi töï nhieân Chuùa ban cho loaøi ngöôøi : maát cuûa coøn laøm ra cuûa khaùc buø laïi, chöù maát ngöôøi (maát söï soáng) laø maát vónh vieãn, khoâng bao giôø coù theå laáy laïi ñöôïc.

2. Ñeå toân troïng thaân xaùc vaø söï soáng, ta phaûi laøm gì ? - Phaûi boài döôõng, trau doài söùc khoûe. - Traùnh nhöõng gì gaây haïi cho söùc khoûe nhö laøm vieäc quaù ñoä, nghieän ngaäp,

say söa, huûy hoaïi thaân theå. Laøm hao toån söùc khoûe ngöôøi khaùc nhö ñaùnh ñaäp, baét coùc... xuùi giuïc keû khaùc laøm thieät haïi ngöôøi ta, laùi xe trong tình traïng say röôïu, say toác ñoä, laøm oâ nhieãm moâi tröôøng, lao mình vaøo nguy hieåm khi khoâng ñuû lyù do chính ñaùng...

3. Ñeå toân troïng söùc khoûe tinh thaàn vaø sieâu nhieân, ta phaûi laøm gì ? - Phaûi nuoâi döôõng nhöõng taâm tình cao ñeïp : vò tha, baùc aùi, khoan dung, nhaân

haäu... - Phaùt trieån taøi naêng, trau doài ngheà nghieäp, aên maëc neát na, ñoan trang, thaùi

ñoä lòch duyeät. - Traùnh nhöõng tö töôûng baát chính : giaän hôøn, ghen gheùt, oaùn thuø, daâm oâ,

nhöõng lôøi noùi saøm sôõ, thieáu ñöùng ñaén. Traùnh ñoïc, vieát, phoå bieán nhöõng baùo chí, phim aûnh xaáu. Traùnh laøm nhöõng ñieàu voâ luaân.

4. Nhöõng ai phaûi soáng trong saïch ? Moïi ngöôøi ñeàu phaûi soáng trong saïch : - Ngöôøi ñi tu soáng baäc ñoäc thaân ñeå thuoäc troïn veà Chuùa. Hoï laø nhöõng daáu

chöùng giöõa traàn gian veà cuoäc soáng ñôøi sau, nôi ngöôøi ta khoâng coøn döïng vôï gaû choàng nhö ôû traàn gian naøy nöõa (x. Mc 12,25).

- Ngöôøi soáng ñôøi ñoâi baïn cuõng phaûi trong saïch : trung thaønh vôùi baïn mình, toân troïng nhau trong quan heä vôï choàng ñuùng ñaén, taïo baàu khí yeâu thöông, côûi môû, thanh khieát trong gia ñình, chuyeân chaêm lao ñoäng.

5. Phöông theá sieâu nhieân ñeå soáng trong saïch Tham döï caùc Bí tích, nhaát laø Bí tích Giaûi toäi vaø Thaùnh Theå, yeâu meán Ñöùc

Trinh Nöõ Maria, tham gia hoaït ñoäng toâng ñoà... laø nhöõng phöông theá sieâu nhieân raát hieäu nghieäm giuùp soáng trong saïch.

III. BAØI HOÏC 48. H. Ñieàu raên 5, 6 vaø 9 daïy ta nhöõng gì ?

T. Ñieàu raên 5, 6 vaø 9 daïy ta quí troïng söï soáng theå xaùc, tinh thaàn vaø sieâu nhieân cuûa mình vaø cuûa ngöôøi khaùc.

49. H. Taïi sao ta phaûi quí troïng söï soáng theå xaùc ? T. Vì thaân xaùc ta laø kyø coâng cuûa Thieân Chuùa, laø Ñeàn thôø Chuùa Thaùnh Thaàn

vaø ngaøy sau seõ soáng laïi. 50. H. Taïi sao ta phaûi quí troïng söï soáng sieâu nhieân ?

T. Vì Chuùa phaùn : “Ñöôïc lôøi laõi caû theá gian maø maát linh hoàn thì ñöôïc ích gì” (Mt 16,26).

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Toâi quyeát chaêm soùc caû söï soáng thaân xaùc, tinh thaàn vaø sieâu nhieân ñeå xöùng

ñaùng vôùi loøng Chuùa yeâu toâi, vaø ñeå ñöôïc soáng haïnh phuùc nôi queâ thaät treân trôøi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa daïy con toân troïng söï soáng theå xaùc vaø linh hoàn. Xin cho con

bieát quí troïng caû söï soáng ñôøi naøy vaø ñôøi sau.

Baøi 17 SOÁNG COÂNG BÌNH, SOÁNG THEO SÖÏ THAÄT

I. LÔØI CHUÙA “Cuûa Xeâ-da, traû veà Xeâ-da ; cuûa Thieân Chuùa, traû veà Thieân Chuùa” (Mt

22,21).

II. TRÌNH BAØY Ñieàu raên thöù 7 vaø 10 daïy ta nhöõng gì ?

1. Toân troïng cuûa caûi ngöôøi khaùc trong haønh ñoäng laø gì ? Laø khoâng gaây thieät haïi veà cuûa caûi ngöôøi khaùc : gian laän, löôøng gaït, traùo ñoåi

saûn phaåm, troäm caép, hoái loä, vay möôïn khoâng traû, laøm hö hao khoâng ñeàn buø, laøm vieäc thieáu taän taâm, khoâng traû tieàn löông caân xöùng, oa tröõ cuûa gian, khoâng traû cuûa löôïm ñöôïc khi coù theå...

2. Toân troïng cuûa caûi ngöôøi khaùc trong tö töôûng laø gì ? Laø chaáp nhaän chuû quyeàn cuûa ngöôøi khaùc ñoái vôùi cuûa caûi cuûa hoï ; laø khoâng

tham lam mô öôùc taøi saûn ngöôøi khaùc hoaëc tìm caùch chieám ñoaït caùch baát coâng, vì mô öôùc baát chính nhö theá laø caên nguyeân xui khieán vi phaïm thöïc söï taøi saûn tha nhaân.

3. Coù khi naøo ta loãi giôùi raên 7 ñoái vôùi ngöôøi ngheøo khoâng ? Cuûa caûi laø taøi saûn chung cuûa moïi ngöôøi. Ai cuõng coù quyeàn coù taøi saûn ñeå soáng

xöùng ñaùng nhaân phaåm ; vì theá quyeàn tö höõu laø chính ñaùng. Tuy nhieân, hoang phí cuûa caûi laø coù toäi, haø tieän laø coù toäi, khoâng chia sôùt cho ngöôøi ngheøo ñoùi khi ta coù theå, laø “giöõ cuûa caùch baát coâng” (x. Ga 4,15-16), laø phaïm ñeán chính Chuùa (x. Mt 25,31-46).

4. Ñieàu raên 8 daïy ta nhöõng gì ? Ñieàu raên 8 daïy ta toân troïng söï thaät vaø danh giaù ngöôøi khaùc.

5. Toân troïng söï thaät laø gì ? Laø suy nghó caùch ngay thaúng, noùi ñuùng söï thaät, haønh ñoäng theo löông taâm

(ñaõ ñöôïc giaùo duïc).

6. Taïi sao phaûi toân troïng söï thaät ? Vì Chuùa Gieâsu laø söï thaät. Soáng theo söï thaät laø soáng theo Chuùa Gieâsu. Vì söï thaät laø neàn taûng ñôøi soáng xaõ hoäi, laø caên baûn cho vieäc giao tieáp giöõa

loaøi ngöôøi vôùi nhau.

7. Khi naøo ta loãi söï thaønh thaät ? Ta loãi söï thaønh thaät khi aên gian noùi doái, löøa ñaûo, chöõa mình, khoâng ñuû can

ñaûm nhaän khuyeát ñieåm...

Coù khi naøo ñöôïc pheùp noùi doái khoâng ? Khoâng bao giôø ñöôïc pheùp noùi doái, duø ñeå chöõa mình hay beânh vöïc ngöôøi khaùc. Tröôøng hôïp löông taâm ñoøi buoäc giöõ kín ñieàu gì, thì ta phaûi noùi caùch naøo ñeå ñieàu aáy khoâng bò tieát loä.

8. Toân troïng danh giaù ngöôøi khaùc laø gì ? Ngöôøi ñôøi thöôøng noùi : “Toát danh hôn laønh aùo”, nghóa laø ngöôøi ñôøi quí troïng

danh giaù hôn cuûa caûi vaät chaát. Cho neân laøm haïi danh giaù ngöôøi khaùc laø toäi raát naëng : noùi haønh, vu oan, dò nghò, caét nghóa xaáu cho cho moät ngöôøi... ñeàu laøm thieät haïi danh giaù ngöôøi khaùc. Hoà nghi ñieàu xaáu cho ngöôøi khaùc khi khoâng ñuû lyù do cuõng coù nguy cô laøm hao toån danh giaù ngöôøi ñoù.

9. Phaûi ñeàn buø danh giaù ngöôøi khaùc caùch naøo ? Ñöùc coâng bình ñoøi ta phaûi traû tieáng toát vaø danh döï cho ngöôøi khaùc, nhö xin

loãi coâng khai, noùi laïi vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ nghe mình vu oan, bòa ñaët... laïi phaûi ñeàn buø nhöõng thieät haïi vaät chaát, neáu coù.

III. BAØI HOÏC 51. H. Ñieàu raên thöù 7 vaø thöù 10 daïy ta nhöõng gì ?

T. Ñieàu raên thöù 7 vaø thöù 10 daïy ta toân troïng cuûa caûi ngöôøi khaùc trong haønh ñoäng cuõng nhö trong tö töôûng.

52. H. Coù khi naøo ta loãi ñieàu raên thöù 7 ñoái vôùi ngöôøi ngheøo khoâng ? T. Coù. Ñoù laø khi ta coù theå giuùp ñôõ ñöôïc maø boû qua, hoaëc hoang phí, hay haø

tieän. 53. H. Ñieàu raên thöù 8 daïy ta nhöõng gì ?

T. Ñieàu raên thöù 8 daïy ta toân troïng söï thaät vaø danh giaù ngöôøi khaùc. 54. H. Khi loãi nhöõng ñieàu raên naøy, ta phaûi laøm gì ?

T. Ta phaûi tìm caùch ñeàn buø caân xöùng.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Vi phaïm cuûa caûi, danh giaù ngöôøi khaùc thì deã maø ñeàn buø thì raát khoù. Toâi

quyeát taâm khoâng daùm tô haøo cuûa ai.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa daïy con toân troïng cuûa caûi vaø danh döï ngöôøi khaùc. Xin giuùp

con bieát thöïc thi coâng bình baùc aùi vôùi moïi ngöôøi.

Baøi 18 TINH THAÀN MÔÙI TRONG LUAÄT CUÕ

I. LÔØI CHUÙA “Anh em ñöøng töôûng Thaày ñeán ñeå baõi boû luaät Moâseâ hoaëc giaùo huaán cuûa

caùc Ngoân söù. Thaày ñeán khoâng phaûi ñeå baõi boû, nhöng laø ñeå kieän toaøn. Vì, Thaày baûo thaät anh em, tröôùc khi trôøi ñaát qua ñi vaø cho ñeán khi moïi söï ñöôïc hoaøn thaønh, thì moät chaám moät pheát trong saùch luaät cuõng khoâng theå boû ñi ñöôïc” (Mt 5,17-18).

II. TRÌNH BAØY Möôøi ñieàu raên trình baøy trong caùc baøi treân ñöôïc coi nhö laø baûn ñuùc keát

nhöõng ñieàu chính yeáu Thieân Chuùa truyeàn cho Israel phaûi tuaân giöõ. Chuùa Gieâsu cuõng daïy laïi nhöõng ñieàu aáy, nhöng Ngöôøi ñaõ phoå vaøo ñoù tinh thaàn môùi laøm cho luaät ñoù trôû neân saùng giaù hôn.

1. Thaùi ñoä cuûa Chuùa Gieâsu ñoái vôùi luaät cuõ Chuùa Gieâsu luoân toân troïng luaät cuõ : Chuùa coâng nhaän giaù trò baét buoäc cuûa

luaät. Chuùa tuaân giöõ luaät vaø coøn giuùp ngöôøi khaùc cuõng giöõ luaät nöõa. Moät thanh nieân ñeán hoûi Chuùa: “Phaûi laøm gì ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi ?” Chuùa traû lôøi : “Chôù gieát ngöôøi, chôù ngoaïi tình, chôù troäm caép, chôù laøm chöùng gian. Haõy thaûo kính cha meï vaø yeâu thöông moïi ngöôøi nhö chính mình” (Mt 19,16-19).

2. Caùch giöõ luaät cuûa ngöôøi xöa Vaøo thôøi Chuùa Gieâsu, daân toäc Israel haèng tuaân giöõ luaät Chuùa nhöng naëng veà

hình thöùc, nhaát laø caùc bieät phaùi vaø luaät só. Hoï giöõ luaät vì luaät ñeán noãi laøm cho ñôøi soáng trôû neân goø boù, naëng neà : moät

vieäc nhoû nhö böùt boâng luùa mì, daét boø ñi uoáng nöôùc trong ngaøy Sabaùt, ñeàu bò coi laø vi phaïm ngaøy höu leã. Hoï coøn theâm thaét nhieàu ñieàu, bieán tuïc leä ngöôøi ñôøi thaønh luaät Chuùa. Thaùi ñoä naøy laøm Thieân Chuùa chaùn gheùt : “Daân naøy chæ thôø Ta baèng moâi baèng mieäng, coøn loøng chuùng thì laïi xa Ta” (Mt 15,8). Caùch giöõ luaät nhö theá boùp cheát töï do cuûa ngöôøi con Chuùa, nhö lôøi thaùnh Phaoloâ daïy : “Chöõ vieát laøm cho cheát” (2 C 3,6).

3. Tinh thaàn môùi trong giôùi luaät cuõ Chuùa Gieâsu khoâng nhöõng ñaõ gaïn loïc nhöõng theâm thaét cuûa ngöôøi ñôøi vaøo leà

luaät maø coøn ñöa vaøo luaät cuõ moät tinh thaàn môùi, ñoù laø TÌNH YEÂU. Ai giöõ luaät vì tình yeâu thì tình yeâu seõ phaùt huy ngöôøi aáy. Chính tình yeâu laøm cho vieäc giöõ luaät trôû neân nheï nhaøng : “AÙch cuûa Ta thì eâm aùi, gaùnh cuûa Ta thì nheï nhaøng” (Mt 11,30). Tình yeâu giaûm bôùt khoå nhoïc trong coâng vieäc : “ÔÛ ñaâu coù tình yeâu ôû ñoù khoâng coù khoå nhoïc” (x. T.Augustino).

Nhöng tình yeâu naøo ?

Yeâu Thieân Chuùa vaø yeâu moïi ngöôøi.

Chuùa Gieâsu giuùp chuùng ta hieåu raèng : vì yeâu thöông ta, Thieân Chuùa ban cho ta nhöõng giôùi luaät ñeå ta soáng haïnh phuùc. Vì yeâu Chuùa, ta giöõ luaät ñeå chöùng toû loøng yeâu aáy : “Ai yeâu meán Thaày thì seõ giöõ lôøi Thaày” (Ga 14,22). Chuùa coøn giuùp ta bieát giöõ luaät vì yeâu thöông moïi ngöôøi : “Anh em haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông anh em” (Ga 1,12). Yeâu Thieân Chuùa vaø yeâu moïi ngöôøi, ñoù laø tinh thaàn môùi cuûa Chuùa Gieâsu phoå vaøo luaät cuõ ñeå ta hieåu bieát, yeâu meán vaø tuaân haønh leà luaät.

III. BAØI HOÏC 55. H. Chuùa Gieâsu coù thaùi ñoä naøo ñoái vôùi luaät cuõ ?

T. Chuùa Gieâsu luoân toân troïng, tuaân giöõ vaø daïy ngöôøi ta tuaân giöõ leà luaät. 56. H. Chuùa Gieâsu kieän toaøn leà luaät theá naøo ?

T. Chuùa Gieâsu gaïn loïc nhöõng theâm thaét cuûa ngöôøi ñôøi, vaø ñem tình yeâu vaøo töøng leà luaät ñeå daïy loaøi ngöôøi bieát raèng : vì yeâu thöông, Chuùa ban leà luaät. Nhö vaäy, loaøi ngöôøi cuõng phaûi tuaân giöõ leà luaät vì loøng yeâu meán Chuùa vaø bieát yeâu thöông moïi ngöôøi nhö Chuùa yeâu thöông.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Luaät phaùp ñöôïc ñaët ra vì haïnh phuùc loaøi ngöôøi. Toâi töï nguyeän tuaân thuû caùc

giôùi luaät cuûa Chuùa vaø Hoäi thaùnh ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa Gieâsu, Chuùa ñaõ daïy : “Ai giöõ vaø daïy ngöôøi khaùc giöõ nhöõng ñieàu

luaät nhoû nhaát, seõ ñöôïc laøm lôùn trong Nöôùc Trôøi”. Xin Chuùa giuùp con bieát tuaân giöõ moïi leà luaät cuûa Chuùa vaø cuûa Hoäi thaùnh.

*********

Baøi 19 CHUÙA GIEÂSU CHÒU CHEÁT VAØ SOÁNG LAÏI

I. LÔØI CHUÙA “Naøy chuùng ta leân Gieârusalem vaø Con Ngöôøi seõ bò noäp cho caùc Thöôïng

teá vaø Kinh sö. Hoï seõ leân aùn xöû töû Ngöôøi, seõ noäp Ngöôøi cho daân ngoaïi nhaïo baùng, ñaùnh ñoøn vaø ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù, vaø ngaøy thöù 3, Ngöôøi seõ soáng laïi” (Mt 20,18-19).

II. TRÌNH BAØY Chuùa Gieâsu ngöôøi Nazareth ñöôïc Thieân Chuùa sai ñeán ñeå ban söï soáng môùi

cho loaøi ngöôøi. Ngöôøi ñaõ laøm nhieàu pheùp laï ñeå chöùng minh söù meänh cuûa Ngöôøi. Theo keá hoaïch Thieân Chuùa ñaõ ñònh, Chuùa Gieâsu ñaõ bò noäp vaø bò ñoùng ñinh vaøo thaäp giaù, nhöng Thieân Chuùa ñaõ laøm cho Ngöôøi soáng laïi” (x. Cv 2,22-23).

1. Chuùa Gieâsu ban söï soáng môùi cho loaøi ngöôøi Chuùa Gieâsu thöïc laø Ñaáng Cöùu Theá. Ngöôøi ñeán ñeå rao truyeàn ñaïo lyù Nöôùc

Trôøi. Nhöõng ai tin vaøo Chuùa ñeàu ñöôïc soáng : ngöôøi muø, queø, caâm, ñieác, beänh taät... ñöôïc chöõa laønh ; Nicoâñeâmoâ, moät nhaân vaät vò voïng trong daân ; Leâvi ngöôøi thu thueá ; Maria Mañalena toäi loãi ; thieáu phuï Samaria... ñaõ ñöôïc an bình vaø nieàm vui soáng cho cuoäc ñôøi mình nhôø tin nhaän Chuùa Gieâsu.

2. Nhöng Chuùa Gieâsu laïi bò ngöôøi ñôøi gieát cheát Giaùo lyù cuûa Chuùa coù nhieàu ñieàu traùi vôùi yù nghó vaø thoùi tuïc theá gian, gaây

chöôùng tai gai maét nhieàu ngöôøi : “Lôøi naøy choùi tai quaù, ai nghe noåi” (Ga 6,60). Chuùa vaïch traàn caùch soáng giaû hình töï maõn cuûa Bieät phaùi... Vì theá khoâng ít keû gheùt Ngöôøi. Caùc Luaät só vaø Bieät phaùi rình raäp ñeå baét beû Ngöôøi trong lôøi noùi vaø haønh ñoäng. Trong daân chuùng, nhieàu ngöôøi baát maõn vì lôøi Chuùa giaûng daïy tôùi ñoä coù laàn hoï xoâ Chuùa khoûi Hoäi ñöôøng, loâi Ngöôøi leân trieàn nuùi, coù yù ñaåy Ngöôøi xuoáng vöïc thaúm.

3. Tuaàn leã cuûa haän thuø vaø yeâu thöông Khoaûng thaùng tö naêm cuoái cuøng cuoäc ñôøi, Chuùa Gieâsu leân Gieârusalem möøng

leã Vöôït Qua. Hoâm aáy, Chuùa vaøo thaønh thaùnh, ñöôïc daân chuùng ñoùn röôùc tung hoâ nhö vò vua khaûi hoaøn. Nhöng cuõng chính vinh quang aáy thuùc baùch caùc ñòch thuø döùt khoaùt ra tay tröø khöû Ngöôøi. Bieát nhö theá, Chuùa Gieâsu taïo nhöõng phuùt soáng thaân maät sau heát vôùi caùc moân ñeä. Trong böõa aên toái Vöôït Qua vôùi hoï, Chuùa Gieâsu hoùa baùnh vaø röôïu trôû thaønh Mình vaø Maùu Ngöôøi caùch nhieäm maàu ñeå ôû laïi vôùi hoï vaø nhöõng ngöôøi Chuùa yeâu trong moïi thôøi ñaïi. Chuùa coøn röûa chaân cho caùc moân ñeä ñeå daïy hoï baøi hoïc yeâu thöông phuïc vuï. Luùc ñeâm khuya, Chuùa vaøo vöôøn Caây Daàu caàu nguyeän. Giuña, moät trong 12 moân ñeä, ñaõ phaûn boäi vì tham tieàn, anh duøng caùi hoân tình nghóa ñeå chæ ñieåm cho lính baét Chuùa. Chuùng ñieäu Ngöôøi tôùi nhaø caàm

quyeàn. Coâng nghò Do thaùi nhôø tay Philatoâ keát aùn Chuùa bò töû hình döïa vaøo nhöõng chöùng côù vu vô bòa ñaët (noù daùm xöng mình laø Con Thieân Chuùa ; noù daùm aâm möu phaûn laïi Hoaøng ñeá Xeâ-da). Chuùa bò trao cho caùc lyù hình, chuùng ñaùnh ñaäp, nhaïo baùng, aán voøng gai leân ñaàu Ngöôøi nhö muõ trieàu thieân, baét Ngöôøi vaùc thaäp giaù leân Nuùi Soï. Vaøo giôø tröa, chuùng ñoùng ñinh Ngöôøi vaøo thaäp giaù cuøng vôùi hai teân troäm cöôùp. Ngöôøi ñaõ taét thôû vì cöïc hình taøn baïo aáy luùc 3 giôø. Chaäp toái, Nicoâñeâmoâ ñeán xin Philatoâ cho thaùo xaùc Ngöôøi. OÂng mai taùng voäi vaõ xaùc Chuùa vaøo huyeät ñaù roài ra veà. Theá laø tieâu tan moïi hy voïng.

4. Chieán thaéng töû thaàn Buoåi saùng ngaøy thöù nhaát trong tuaàn, Maria Mañalena vaø moät Maria khaùc ra

moä vieáng xaùc. Caùc baø thaát kinh thaáy taûng ñaù laáp moä ñaõ laên ra moät beân. Moät thieân thaàn hieän ra noùi vôùi caùc baø : “Toâi bieát caùc baø tìm Ñöùc Gieâsu bò ñoùng ñinh. Ngöôøi khoâng coøn ôû ñaây nöõa. Ngöôøi ñaõ soáng laïi nhö Ngöôøi ñaõ baùo tröôùc. Haõy ñeán xem choã ñaët Ngöôøi vaø mau mau ñi noùi cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi raèng Ngöôøi ñaõ soáng laïi” (Mt 28,1-7).

Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu coøn hieän ra daïy doã, an uûi caùc moân ñeä, sai caùc oâng ñi rao giaûng Tin möøng roài Ngöôøi leân trôøi ngöï beân höõu Chuùa Cha. Ngöôøi seõ trôû laïi trong vinh quang ñeå phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát.

5. Ngaøy nay, Hoäi thaùnh möøng kyû nieäm nhöõng bieán coá vöøa keå trong moät tuaàn leã ñaëc bieät goïi laø Tuaàn thaùnh - Chuùa nhaät Thöông khoù : Chuùa Gieâsu long troïng vaøo thaønh Gieârusalem. - Thöù naêm laäp pheùp Thaùnh Theå : Chuùa hoùa baùnh vaø röôïu thaønh Mình vaø

Maùu Ngöôøi. - Thöù saùu Tuaàn Thaùnh : Chuùa Gieâsu cheát treân thaäp giaù. - Thöù baûy Tuaàn Thaùnh : Chuùa an nghæ trong moà. - Chuùa nhaät Phuïc sinh : Chuùa soáng laïi. Bieán coá Töû naïn - Phuïc sinh laø trung taâm coâng cuoäc cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâsu

vaø cuõng laø maàu nhieäm trung taâm cuûa cuoäc soáng ngöôøi Kitoâ höõu : “Ai muoán soáng laïi vôùi Chuùa, cuõng phaûi thoâng phaàn khoå naïn vôùi Ngöôøi” (2 Tm 2,11).

III. BAØI HOÏC 57. H. Chuùa Gieâsu ñaõ laøm gì ñeå cöùu chuoäc loaøi ngöôøi ?

T. Chuùa Gieâsu ñaõ töï hieán ñôøi mình, chòu ñau khoå, chòu cheát treân thaäp giaù vaø soáng laïi ñeå cöùu chuoäc loaøi ngöôøi.

58. H. Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu laøm gì ? T. Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu coøn hieän ra daïy doã, an uûi caùc moân ñeä, sai caùc

oâng ñi rao giaûng Tin möøng roài Ngöôøi leân trôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG

Vì yeâu thöông, Chuùa Gieâsu ñaõ töï nguyeän hieán maïng soáng ñeå cöùu chuoäc loaøi ngöôøi. Toâi quyeát chaáp nhaän nhöõng gian khoå treân ñöôøng theo Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, tröôùc khi töø boû theá gian, Chuùa ñaõ thöïc hieän nhöõng coâng vieäc ñaày

tình yeâu thöông ñeå cöùu chuoäc loaøi ngöôøi. Xin Chuùa giuùp con sôùm trôû thaønh ngöôøi con Chuùa, ñeå con ñöôïc höôûng ôn cöùu ñoä vaø coù theå ñeàn ñaùp tình yeâu thöông caûm ñoäng aáy.

PHAÀN III CHUÙA THAÙNH THAÀN - ÑAÁNG THAÙNH HOÙA

Chuùa Gieâsu thöïc hieän vieäc cöùu chuoäc loaøi ngöôøi maø Chuùa Cha ñaõ höùa töø ngaøn xöa. Coâng vieäc aáy phaûi ñöôïc tieáp tuïc thöïc hieän ñeán ngaøy taän theá. Chính Chuùa Thaùnh Thaàn noái tieáp coâng trình cuûa Chuùa Gieâsu, laøm cho ôn cöùu ñoä phaùt sinh hieäu quaû trong Hoäi thaùnh vaø nôi caùc linh hoàn.

Baøi 20 CHUÙA GIEÂSU BAN CHUÙA THAÙNH THAÀN CHO HOÄI THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Thaày seõ xin Chuùa Cha, vaø Ngöôøi seõ ban cho anh em moät Ñaáng Baøo

Chöõa khaùc ñeán ôû vôùi anh em luoân maõi” (Ga 14,16).

II. TRÌNH BAØY

1. Chuùa Gieâsu höùa ban Chuùa Thaùnh Thaàn Khi soáng vôùi caùc toâng ñoà, Chuùa Gieâsu nhieàu laàn noùi veà Chuùa Thaùnh Thaàn : - “Khoâng ai coù theå vaøo Nöôùc Thieân Chuùa, neáu khoâng sinh ra bôûi nöôùc vaø

Thaàn Khí. Caùi gì bôûi xaùc thòt sinh ra, thì laø xaùc thòt, coøn caùi gì bôûi Thaàn Khí maø sinh ra, thì laø Thaàn Khí” (Ga 3,5-6).

- Khi thaáy caùc toâng ñoà buoàn saàu vì Chuùa saép ra ñi, Chuùa an uûi vaø höùa vôùi caùc oâng raèng : “Ñaáng Baøo Chöõa laø Thaùnh Thaàn, Chuùa Cha seõ phaùi ñeán nhaân danh Thaày. Ñaáng ñoù seõ daïy anh em moïi ñieàu vaø seõ laøm cho anh em nhôù laïi moïi ñieàu Thaày ñaõ noùi vôùi anh em” (Ga 14,26).

- Sau Phuïc sinh, Chuùa Gieâsu nhaéc laïi lôøi höùa treân : “Phaàn Thaày, Thaày seõ göûi cho anh em ñieàu Chuùa Cha ñaõ höùa. Vaäy anh em haõy ôû laïi trong thaønh cho ñeán khi nhaän ñöôïc quyeàn naêng töø treân ban xuoáng” (Lc 24,49).

2. Chuùa Gieâsu ban Chuùa Thaùnh Thaàn - Vaøo buoåi chieàu Phuïc sinh, Chuùa Gieâsu hieän ra vôùi caùc toâng ñoà ñang tuï hoïp

nôi phoøng tieäc ly, thoåi hôi ban Chuùa Thaùnh Thaàn cho caùc oâng : “Anh em haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn” (Ga 20,22).

- 50 ngaøy sau ñoù, vaøo leã Nguõ Tuaàn, Chuùa Gieâsu ñoå traøn ñaày Thaùnh Thaàn caùch long troïng treân caùc toâng ñoà, bieán caùc oâng thaønh nhöõng ngöôøi môùi tin töôûng

maõnh lieät vaøo Ngöôøi vaø maïnh daïn loan truyeàn Ñöùc Kitoâ Phuïc sinh cho theá giôùi (x. Cv 2,1-4).

Töø ngaøy ñoù, Chuùa Thaùnh Thaàn thaùnh hoùa vaø höôùng daãn Hoäi thaùnh.

III. BAØI HOÏC 59. H. Chuùa Gieâsu höùa ban Chuùa Thaùnh Thaàn cho Hoäi thaùnh theá naøo ?

T. Chuùa Gieâsu höùa raèng : “Thaày seõ xin Chuùa Cha, vaø Ngöôøi seõ ban cho anh em moät Ñaáng Baøo Chöõa khaùc ñeán ôû vôùi anh em luoân maõi” (Ga 14,16).

60. H. Chuùa Gieâsu thöïc hieän lôøi höùa ra sao ? T. Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu ñaõ sai Chuùa Thaùnh Thaàn ñeán vôùi caùc toâng

ñoà. Chính Chuùa Thaùnh Thaàn bieán ñoåi caùc oâng thaønh nhöõng ngöôøi maïnh daïn rao giaûng Ñöùc Kitoâ Phuïc sinh cho theá giôùi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Chuùa Thaùnh Thaàn bieán ñoåi caùc toâng ñoà thaønh nhöõng ngöôøi can ñaûm. Toâi

sieâng naêng caàu nguyeän vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn, xin Ngöôøi ban cho toâi ôn can ñaûm ñeå tuaân giöõ luaät Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN (Ñoïc kinh Chuùa Thaùnh Thaàn).

Baøi 21 CHUÙA THAÙNH THAÀN - HOÀN SOÁNG CUÛA HOÄI THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Ñaáng Baøo Chöõa laø Chuùa Thaùnh Thaàn, Chuùa Cha seõ phaùi ñeán nhaân danh

Thaày, Ñaáng aáy seõ daïy anh em moïi ñieàu vaø seõ laøm cho anh em nhôù laïi moïi ñieàu Thaày ñaõ noùi vôùi anh em” (Ga 14,26).

II. TRÌNH BAØY Ví nhö linh hoàn laøm cho thaân xaùc soáng ñoäng vaø phoái trí moïi sinh hoaït nôi

con ngöôøi. Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng laøm cho Hoäi thaùnh soáng ñoäng vaø ñieàu haønh moïi sinh hoaït trong Hoäi thaùnh. Vì theá, ta xöng tuïng Chuùa Thaùnh Thaàn laø hoàn soáng cuûa Hoäi thaùnh.

1. Chuùa Thaùnh Thaàn laøm gì cho caùc toâng ñoà ? - Chuùa Thaùnh Thaàn nhaéc laïi vaø giuùp caùc toâng ñoà hieåu roõ hôn nhöõng ñieàu

Chuùa Gieâsu daïy khi coøn taïi theá, nhaát laø veà thaân theá vaø söï nghieäp cuûa Chuùa Gieâsu, veà caùi cheát oâ nhuïc treân thaäp giaù vaø söï soáng laïi vinh quang cuûa Ngöôøi (x. Ga 14,26).

- Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho caùc toâng ñoà ñöôïc maïnh meõ trong ñöùc tin, ñöôïc can ñaûm rao giaûng Chuùa Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaø soáng laïi, baát chaáp moïi caám caûn, moïi cöïc hình, moïi nguy hieåm ñe doïa tính maïng.

2. Chuùa Thaùnh Thaàn laøm gì cho Hoäi thaùnh ? - Chuùa Thaùnh Thaàn thaùnh hoùa, canh taân vaø hieäp nhaát moïi thaønh phaàn

trong Hoäi thaùnh : “Taát caû chuùng ta, laø Do Thaùi hay Hy Laïp, noâ leä hay töï do, chuùng ta ñaõ chòu Pheùp Röûa trong cuøng moät Thaàn Khí ñeå trôû neân moät thaân theå” (1 Cr 12,13).

- Chuùa Thaùnh Thaàn khôi ñoäng vaø hoã trôï moïi hoaït ñoäng cuûa Hoäi thaùnh (x. Cv 11,15).

- Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho thöûa vöôøn Hoäi thaùnh troå sinh nhieàu hoa traùi : “Haäu quaû Thaàn Khí laø : baùc aùi, hoan laïc, bình an, nhaãn naïi, nhaân töø, löông thieän, trung tín, hieàn hoøa, tieát ñoä” (Gal 5,22). Ñoàng thôøi, Chuùa Thaùnh Thaàn cuõng ban cho ngöôøi naøy ôn khoân ngoan, ngöôøi kia ôn tieân tri, ngöôøi khaùc ôn pheùp laï... ñeå phuïc vuï Hoäi thaùnh (x. 1 Cr 12,1-11).

- Ñoái vôùi moãi tín höõu, Chuùa Thaùnh Thaàn thaùnh hoùa vaø laøm cho hoï trôû neân chöùng nhaân cuûa Chuùa Kitoâ (x. Ga 15,26).

Vaäy “chuùng ta soáng nhôø Thaàn Khí, thì haõy ñeå Thaàn Khí höôùng daãn ñôøi ta” (Gal 5,25) vì Thaàn Khí ban söï soáng (x. 1 Cr 3,6).

III. BAØI HOÏC 61. H. Taïi sao Chuùa Thaùnh Thaàn laø hoàn soáng cuûa Hoäi thaùnh ?

T. Vì Chuùa Thaùnh Thaàn laøm cho Hoäi thaùnh soáng ñoäng vaø ñieàu haønh moïi sinh hoaït trong Hoäi thaùnh.

62. H. Chuùa Thaùnh Thaàn laøm gì cho Hoäi thaùnh ? T. Chuùa Thaùnh Thaàn haèng gìn giöõ, höôùng daãn, thaùnh hoùa vaø canh taân Hoäi

thaùnh ôû theá gian naøy. 63. H. Chuùa Thaùnh Thaàn laøm gì cho ngöôøi tín höõu ?

T. Chuùa Thaùnh Thaàn thaùnh hoùa vaø laøm cho ngöôøi tín höõu trôû neân chöùng nhaân cuûa Chuùa Kitoâ.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Chuùa Thaùnh Thaàn laø Thaày daïy Chaân lyù vaø laø nguoàn söùc maïnh. Toâi luoân

tuaân theo ôn soi saùng cuûa Ngöôøi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa Thaùnh Thaàn, xin Ngöôøi ngöï ñeán. Vaø töø trôøi toûa aùnh vinh quang cuûa Ngöôøi ra. Xin uoán naén ñieàu cöùng coûi, Söôûi aám choán laïnh luøng, Chænh ñoán laïi choã traät ñöôøng. Xin ban cho caùc tín höõu, Laø nhöõng ngöôøi tin caäy Chuùa, Ñöôïc ôn baûy nguoàn.

(Ca tieáp lieân leã hieän xuoáng).

Baøi 22 MAÀU NHIEÄM HOÄI THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Ñöùc Kitoâ ñaõ yeâu thöông Hoäi thaùnh vaø hieán mình vì Hoäi thaùnh ; nhö

vaäy, Ngöôøi thaùnh hoùa vaø thanh taåy Hoäi thaùnh baèng Nöôùc vaø Lôøi Haèng Soáng ñeå tröôùc maët Ngöôøi, coù moät Hoäi thaùnh xinh ñeïp loäng laãy, khoâng tyø oá, khoâng veát nhaên hoaëc baát cöù moät khuyeát ñieåm naøo, nhöng thaùnh thieän vaø tinh tuyeàn” (Ep 5,25-27).

II. TRÌNH BAØY

1. Chuùa Gieâsu thaønh laäp Hoäi thaùnh Hoäi thaùnh ñöôïc thaønh laäp qua nhieàu giai ñoaïn : - Tröôùc heát Thieân Chuùa choïn daân Israel laøm daân rieâng ñeå gìn giöõ lôøi höùa

cöùu ñoä. Nhöng daân toäc naøy ñaõ khoâng ñi ñuùng ñöôøng loái Thieân Chuùa neân bò pheá boû.

Tuy nhieân, trong Israel vaãn coøn moät nhoùm ngöôøi trung thaønh vôùi Thieân Chuùa. Vì theá, khi baét ñaàu rao giaûng Tin Möøng, Chuùa Gieâsu ñaõ keâu goïi hoï ñeå thieát laäp moät Israel môùi laø Hoäi thaùnh, tröôùc tieân phaûi keå ñeán caùc Toâng ñoà vaø nhöõng ngöôøi thaønh taâm tin theo Chuùa. Chuùa Gieâsu huaán luyeän caùc Toâng ñoà, cho soáng chung vôùi Ngöôøi, roài ñaët Pheâroâ laøm ñaàu. Ñaây laø haït nhaân laøm phaùt trieån Hoäi thaùnh ñeán taän cuøng traùi ñaát.

2. Hoäi thaùnh laø moät maàu nhieäm Goïi Hoäi thaùnh laø maàu nhieäm, vì cuøng vôùi toå chöùc höõu hình beân ngoaøi, Hoäi

thaùnh coøn coù söùc soáng beân trong, baét nguoàn töø Chuùa Ba Ngoâi, chuyeån thoâng cho moïi tín höõu ñeå phaùt sinh nhieàu hoa traùi.

Xeùt beà ngoaøi, Hoäi thaùnh goàm bôûi nhöõng con ngöôøi (haøng giaùo só vaø giaùo daân), coù luaät leä höôùng daãn, coù caùc sinh hoaït laøm soáng ñoäng... gioáng nhö moät toå chöùc xaõ hoäi.

Xeùt beân trong, Hoäi thaùnh coù nguoàn goác laø chính Chuùa Ba Ngoâi, coù caùc phöông tieän sieâu nhieân nhö Lôøi Chuùa, caùc Bí tích giuùp ngöôøi tín höõu ñaït ñöôïc muïc ñích sieâu nhieân laø haïnh phuùc Nöôùc Trôøi. Nhöõng yeáu toá noäi taïi naøy laøm cho Hoäi thaùnh khoâng coøn chæ laø moät toå chöùc traàn gian, maø tröôùc heát laø toå chöùc thieâng lieâng.

3. Caùc hình aûnh dieãn taû Hoäi thaùnh Coâng ñoàng Vaticanoâ II ñaõ laáy töø Thaùnh Kinh moät soá hình aûnh veà Nöôùc Trôøi

ñeå dieãn taû Hoäi thaùnh, ví duï : Hoäi thaùnh laø ñaøn chieân, laø vöôøn nho, laø caùnh ñoàng luùa, laø Ñeàn thôø, laø hieàn theâ cuûa Chuùa Kitoâ...

III. BAØI HOÏC

64. H. Hoäi thaùnh ñöôïc thaønh laäp theá naøo ? T. Khôûi ñaàu, Chuùa Gieâsu choïn 12 toâng ñoà, huaán luyeän hoï roài ñaët Pheâroâ laøm

ñaàu. Chính coäng ñoaøn naøy laø haït nhaân laøm phaùt trieån Hoäi thaùnh. 65. H. Taïi sao goïi Hoäi thaùnh laø maàu nhieäm ?

T. Goïi Hoäi thaùnh laø maàu nhieäm vì cuøng vôùi toå chöùc beân ngoaøi, Hoäi thaùnh coøn coù söùc soáng beân trong, baét nguoàn töø Chuùa Ba Ngoâi vaø chuyeån thoâng cho moïi tín höõu ñeå phaùt sinh nhieàu hoa traùi.

66. H. Haõy keå ra ít nhieàu hình aûnh laáy trong Thaùnh Kinh ñeå dieãn taû Hoäi thaùnh ? T. Coâng ñoàng Vaticanoâ II ñaõ laáy töø Thaùnh Kinh moät soá hình aûnh dieãn taû veà

Hoäi thaùnh, ví duï : ñaøn chieân, vöôøn nho, caùnh ñoàng luùa, Ñeàn thôø, hieàn theâ cuûa Chuùa Kitoâ.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp Hoäi thaùnh ñeå ban ôn cöùu ñoä cho loaøi ngöôøi. Toâi

muoán thuoäc troïn veà Hoäi thaùnh.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, con tin raèng, ngaøy con ñöôïc Röûa toäi laø ngaøy con chính thöùc ñöôïc

nhaän vaøo Hoäi thaùnh. Xin cho con ñöôïc sôùm laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi vaø ñöôïc soáng maõi trong Hoäi thaùnh.

Baøi 23 CAÙC ÑAËC TÍNH CUÛA HOÄI THAÙNH COÂNG GIAÙO

I. LÔØI CHUÙA “Laïy Cha, xin cho hoï ñöôïc hoaøn toaøn neân moät ; nhö vaäy, theá gian seõ

nhaän bieát laø chính Cha ñaõ sai Con vaø ñaõ yeâu thöông hoï nhö ñaõ yeâu thöông Con”

(Ga 17,23).

II. TRÌNH BAØY Ngay töø nhöõng theá kyû ñaàu, caùc tín höõu ñaõ tuyeân xöng Hoäi thaùnh coù nhöõng

ñaëc tính : duy nhaát, thaùnh thieän, coâng giaùo vaø toâng truyeàn.

1. Hoäi thaùnh duy nhaát a) Duy nhaát nghóa laø chæ coù moät : - Chuùa Gieâsu chæ thieát laäp MOÄT Hoäi thaùnh treân neàn taûng Pheâroâ vaø caùc Toâng

ñoà (x. Mt 16,16). - Nhöõng ngöôøi gia nhaäp Hoäi thaùnh chæ tuyeân xöng moät Ñöùc tin, cuøng chung

vieäc phuïng thôø Thieân Chuùa, cuøng hieäp nhaát vôùi nhau trong tình huynh ñeä gia ñình con caùi Thieân Chuùa (x. Ep 4,5).

b) Soáng ñaëc tính duy nhaát : Ngöôøi tín höõu coù nghóa vuï taêng cöôøng tinh thaàn hieäp nhaát trong Hoäi thaùnh :

- Soáng phuø hôïp vôùi giaùo lyù cuûa Hoäi thaùnh. - Ñoàng taâm nhaát trí tham gia caùc sinh hoaït trong Giaùo phaän, Giaùo xöù. - Caàu nguyeän vaø soáng hieäp nhaát.

2. Hoäi thaùnh thaùnh thieän Thieân Chuùa laø Ñaáng thaùnh. Ai lieân keát vôùi Thieân Chuùa thì ñöôïc thoâng phaàn

söï thaùnh thieän cuûa Ngöôøi. Hoäi thaùnh laø thaùnh vì Hoäi thaùnh haèng lieân keát vôùi Chuùa Kitoâ.

a) Sau ñaây laø moät soá ñieåm chöùng toû Hoäi thaùnh laø thaùnh : - Chuùa Kitoâ, Ñaáng saùng laäp Hoäi thaùnh laø nguoàn maïch söï thaùnh thieän. - Ñaïo lyù cuûa Hoäi thaùnh laø ñaïo lyù cuûa Chuùa Kitoâ. - Hoäi thaùnh haèng ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn gìn giöõ, thaùnh hoùa. - Hoäi thaùnh haèng söû duïng caùc phöông tieän Chuùa ban nhaát laø caùc Bí tích ñeå

giuùp tín höõu neân thaùnh. - Hoäi thaùnh haèng troå sinh hoa traùi thaùnh thieän. b) Tuy nhieân, trong thöïc teá, Hoäi thaùnh chöa ñaït ñöôïc möùc thaùnh thieän troïn

veïn vì coøn nhieàu phaàn töû toäi loãi trong Hoäi thaùnh. Vì theá, Hoäi thaùnh luoân phaûi thanh taåy nhö coâng ñoàng Vaticanoâ II daïy : “Hoäi thaùnh vì oâm aáp nhöõng keû coù toäi trong loøng, neân vöøa thaùnh thieän vöøa luoân phaûi thanh taåy mình” (Hc.HT 8).

c) Göông caùc thaùnh : ñeå khích leä caùc tín höõu noã löïc soáng thaùnh, Hoäi thaùnh ñaõ tuyeân döông caùc phaàn töû öu tuù, nhaát laø ñaõ giôùi thieäu Ñöùc Maria nhö göông maãu thaùnh thieän tuyeät haûo cho moïi ngöôøi noi theo.

3. Hoäi thaùnh Coâng giaùo Coâng giaùo laø ñaïo chung, ñaïo ñoùn nhaän moïi ngöôøi. a) Trong Tin möøng, Chuùa Gieâsu coù nhöõng lôøi noùi vaø haønh ñoäng dieãn taû tính

coâng giaùo cuûa Hoäi thaùnh : - Chuùa noùi : “Anh em haõy ñi ñeán vôùi muoân daân, laøm pheùp röûa cho hoï : nhaân

Danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn” (Mt 28,19) : Chuùa môøi goïi moïi ngöôøi, moïi thôøi ñaïi gia nhaäp Hoäi thaùnh.

- Chuùa noùi : “Toâi coøn coù nhöõng chieân khaùc khoâng thuoäc ñaøn naøy. Toâi cuõng phaûi ñöa chuùng veà” (Ga 10,16) : moïi ngöôøi ñöôïc môøi goïi vaøo Hoäi thaùnh.

- Chuùa khen ngôïi loøng tin cuûa vieân ñaïi ñoäi tröôûng ngoaïi giaùo (x. Mt 8,10) : Chuùa gaëp gôõ phuï nöõ xöù Samaria beân bôø gieáng Giacop (x. Ga 4,5-42) ; Chuùa vöôït bieån sang vuøng ñaát daân ngoaïi (x. Mt 4,12)... Chuùa muoán caû caùc daân khaùc cuõng vaøo Hoäi thaùnh Chuùa, chöù khoâng phaûi chæ coù Israel.

b) Hoäi thaùnh haèng hoaït ñoäng truyeàn giaùo. Hoäi thaùnh luoân ñoùn nhaän taát caû moïi ngöôøi thuoäc moïi quoác gia, moïi daân toäc, moïi taàng lôùp. Hoäi thaùnh toân troïng vaên hoùa cuûa hoï, ñoùn nhaän moïi truyeàn thoáng toát ñeïp vaøo gia taøi tinh thaàn cuûa mình mieãn laø chuùng khoâng traùi vôùi ñöùc tin.

Hoäi thaùnh haèng ñi ñeán caùc daân toäc ñeå rao giaûng Tin möøng cöùu ñoä.

4. Hoäi thaùnh toâng truyeàn Toâng truyeàn laø do caùc toâng ñoà truyeàn laïi : a) Chuùa Gieâsu qui tuï caùc toâng ñoà, daïy doã hoï roài sai ñi giaûng ñaïo muoân nôi

laøm chöùng veà söï cheát vaø söï soáng laïi cuûa Ngöôøi. b) Nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn trôï giuùp, Ñöùc tin vaø giaùo lyù caùc toâng ñoà ñöôïc

truyeàn laïi troïn veïn cho chuùng ta. c) Tính toâng truyeàn luoân ñöôïc theå hieän trong sinh hoaït cuûa Hoäi thaùnh : - Caùc Ñöùc Giaùo Hoaøng lieân tuïc keá vò thaùnh Pheâroâ, thi haønh nhieäm vuï Chuû

chaên treân toaøn theå Hoäi thaùnh. - Caùc Ñöùc Giaùm Muïc keá vò caùc toâng ñoà, lieân keát vôùi nhau vaø vôùi Ñöùc Giaùo

Hoaøng laøm thaønh Giaùm Muïc ñoaøn, coù nghóa vuï ñoái vôùi Giaùo phaän mình vaø Hoäi thaùnh toaøn caàu.

- Chính nhôø nghi thöùc ñaët tay maø chöùc Tö Teá phaåm traät töø thôøi caùc toâng ñoà ñöôïc trao cho moät soá ngöôøi trong Hoäi thaùnh ñeå laøm thöøa taùc vieân phuïc vuï daân Chuùa.

III. BAØI HOÏC

67. H. Hoäi thaùnh Chuùa Kitoâ coù maáy ñaëc tính ? T. Hoäi thaùnh coù 04 ñaëc tính laø duy nhaát, thaùnh thieän, coâng giaùo vaø toâng

truyeàn. 68. H. Vì sao ta bieát Hoäi thaùnh laø duy nhaát ?

T. Vì Chuùa Kitoâ chæ thieát laäp moät Hoäi thaùnh, caùc tín höõu ñeàu tuyeân xöng moät ñöùc tin, cuøng tham döï vieäc thôø phöôïng Thieân Chuùa, cuøng tuaân phuïc Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø hieäp nhaát vôùi nhau trong tình huynh ñeä.

69. H. Vì sao ta bieát Hoäi thaùnh laø thaùnh thieän ? T. Vì Hoäi thaùnh coù Chuùa Kitoâ laø ñaàu, coù Chuùa Thaùnh Thaàn gìn giöõ vaø thaùnh

hoùa, coù caùc phöông tieän neân thaùnh vaø coù caùc hoa traùi thaùnh thieän. 70. H. Vì sao ta bieát Hoäi thaùnh laø Coâng giaùo ?

T. Vì Hoäi thaùnh nhaän moïi ngöôøi ôû moïi thôøi ñaïi. Ai thieän taâm ñeàu coù theå gia nhaäp ñaïo Coâng giaùo.

71. H. Vì sao ta bieát Hoäi thaùnh laø toâng truyeàn ? T. Vì giaùo lyù ñöùc tin vaø phaåm traät cuûa moät Hoäi thaùnh laø do caùc toâng ñoà

truyeàn laïi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Toâi luoân tin vaø soáng nhöõng ñieàu Hoäi thaùnh daïy ñeå xöùng ñaùng laø thaønh phaàn

cuûa Hoäi thaùnh duy nhaát, thaùnh thieän, coâng giaùo vaø toâng truyeàn.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa laø nguoàn söï thaùnh thieän, con xin ñaët caû cuoäc ñôøi con döôùi söï

höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh ñeå ñöôïc keát hôïp vôùi Chuùa maø neân thaùnh.

Baøi 24 CAÙC CHÖÙC VUÏ CUÛA HOÄI THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Anh em laø gioáng noøi ñöôïc tuyeån choïn, laø hoaøng toäc chuyeân lo teá töï, laø

daân thaùnh, daân rieâng cuûa Thieân Chuùa, ñeå loan truyeàn nhöõng coâng trình vó ñaïi cuûa Ngöôøi, Ñaáng ñaõ goïi anh em ra khoûi mieàn u toái, vaøo nôi ñaày aùnh saùng dieäu huyeàn” (1 Pr 2,9).

II. TRÌNH BAØY Khi xuoáng theá laøm ngöôøi, Chuùa Gieâsu ñöôïc xöùc daàu ñeå trôû thaønh Ngoân söù,

Tö teá vaø Vöông giaû (x. Is 42,13). Vôùi ba chöùc vuï naøy, Chuùa Gieâsu ñaõ chu toaøn söù meänh cöùu ñoä ñöôïc Chuùa Cha trao phoù.

Khi thieát laäp Hoäi thaùnh, Chuùa Gieâsu thoâng truyeàn ba chöùc vuï aáy cho Hoäi thaùnh.

1. Chöùc vuï Ngoân söù - Ngoân söù laø ngöôøi ñöôïc sai ñi noùi lôøi Thieân Chuùa. - Chuùa Kitoâ laø vò ñaïi Ngoân söù cuûa Chuùa Cha. Ngöôøi ñöôïc Chuùa Cha sai ñeán

traàn gian, duøng lôøi noùi vaø ñôøi soáng loan baùo Tin möøng Nöôùc Thieân Chuùa (x. Hc HT 35).

- Chuùa Kitoâ thoâng chia chöùc vuï aáy cho Hoäi thaùnh, vaø ñoå traøn Chuùa Thaùnh Thaàn treân Hoäi thaùnh, ñeå Hoäi thaùnh laøm Ngoân söù, noùi lôøi Thieân Chuùa.

- Ngöôøi tín höõu trong Hoäi thaùnh tham döï chöùc ngoân söù cuûa Chuùa Kitoâ khi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi, Theâm söùc vaø thi haønh chöùc vuï Ngoân söù baèng lôøi noùi vaø cuoäc soáng.

+ Baèng lôøi noùi : maïnh daïn phoå bieán ñaïo lyù cho ngöôøi khaùc. + Baèng cuoäc soáng : luoân soáng ñieàu mình tin, can ñaûm toû mình laø ngöôøi coù

ñaïo. Noùi baèng chính cuoäc soáng laø caùch thi haønh chöùc vuï ngoân söù hieäu quaû nhaát.

2. Chöùc vuï Tö teá - Tö teá laø ngöôøi daâng cuûa leã leân Thieân Chuùa. - Chuùa Gieâsu laø Linh muïc thöôïng phaåm. Ngöôøi thi haønh chöùc vuï naøy khi

daâng mình cho Chuùa Cha treân thaäp giaù. - Chuùa Gieâsu thoâng chia chöùc vuï Tö teá cuûa Ngöôøi cho Hoäi thaùnh ñeå Hoäi

thaùnh trôû thaønh daân Tö teá, daâng cuûa leã ñeïp loøng Chuùa Cha. - Coù hai chöùc vuï Tö teá : Tö teá phoå quaùt (chung) vaø Tö teá phaåm traät (thöøa

taùc). + Chöùc Tö teá phaåm traät ñöôïc ban cho moät soá tín höõu qua Bí tích Truyeàn

chöùc ñeå hoï thaùnh hoùa, giaùo huaán vaø cai quaûn daân Chuùa.

+ Chöùc Tö teá phoå quaùt ñöôïc ban cho moïi ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi. Luùc aáy hoï ñöôïc thaùnh hieán trôû thaønh ñeàn thôø Chuùa Thaùnh Thaàn, daâng mình laøm leã vaät soáng ñoäng, thaùnh thieän, ñeïp loøng Thieân Chuùa (x. Rm 12).

Ngöôøi giaùo daân trong Hoäi thaùnh thi haønh chöùc Tö teá phoå quaùt khi hoï coäng taùc daâng thaùnh leã, laõnh nhaän caùc Bí tích, caàu nguyeän vaø taï ôn ; khi hoï soáng chöùng taù thaùnh thieän, khi hoï töø boû mình maø soáng baùc aùi (x. Hc.HT 10).

3. Chöùc vuï Vöông giaû - Vöông giaû laø vua - cai trò - phuïc vuï. - Chuùa Gieâsu laø Vua khi vaâng lôøi Chuùa Cha chòu cheát treân thaäp giaù. Nhôø söï

vaâng lôøi naøy, Ngöôøi ñöôïc toân vinh treân muoân loaøi (x. Phl 2,9). Chính Ngöôøi chinh phuïc moïi taïo vaät döôùi quyeàn Ngöôøi ñeå daâng laïi cho Chuùa Cha (x. 1 Cr 15,24).

- Chuùa Gieâsu thoâng chia chöùc vöông giaû cuûa Ngöôøi cho Hoäi thaùnh ñeå Hoäi thaùnh cuøng thoáng trò vôùi Ngöôøi. Tinh thaàn thoáng trò cuûa Chuùa Kitoâ laø phuïc vuï trong khieâm haï.

- Ngöôøi tín höõu trong Hoäi thaùnh tham döï chöùc Vöông giaû cuûa Chuùa Kitoâ khi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi, Theâm söùc vaø thi haønh chöùc vuï vöông giaû baèng nhieàu caùch (x. HT 36) :

+ Khi hoï thoáng trò caùc neát xaáu nôi baûn thaân. + Khi hoï laøm cho caûnh soáng chung quanh trôû neân thuaàn khieát, laønh maïnh. + Khi hoï phuïc vuï anh chò em trong thaùi ñoä khieâm haï, voâ vò lôïi. + Khi hoï laøm cho moïi coâng vieäc traàn theá thaám nhuaàn tinh thaàn Chuùa Kitoâ.

III. BAØI HOÏC 72. H. Chuùa Kitoâ trao cho Hoäi thaùnh nhöõng chöùc vuï naøo ?

T. Chuùa Kitoâ trao cho Hoäi thaùnh ba chöùc vuï laø Ngoân söù, Tö teá vaø Vöông giaû. 73. H. Chöùc vuï Ngoân söù laø gì ?

T. Laø chöùc vuï rao giaûng, nghóa laø Hoäi thaùnh coù nhieäm vuï rao truyeàn Lôøi Thieân Chuùa cho moïi ngöôøi.

74. H. Chöùc vuï Tö teá laø gì ? T. Laø chöùc vuï thôø phöôïng, nghóa laø Hoäi thaùnh coù nhieäm vuï daâng leân Thieân

Chuùa lôøi ca ngôïi vaø leã vaät loøng thaønh ñeå toân thôø Ngöôøi. 75. H. Chöùc vuï Vöông giaû laø gì ?

T. Laø chöùc vuï thoáng trò trong tinh thaàn phuïc vuï, nghóa laø Hoäi thaùnh coù nhieäm vuï laøm cho moïi coâng vieäc traàn theá thaám nhuaàn tinh thaàn Chuùa Kitoâ.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Khi gia nhaäp Hoäi thaùnh, toâi ñöôïc tham döï ba chöùc vuï laø Ngoân söù, Tö teá vaø

Vöông giaû cuûa Chuùa Kitoâ. Toâi coá gaéng hoïc bieát caùch toân thôø Chuùa vaø phuïc vuï moïi ngöôøi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, con saép ñöôïc soáng trong taäp theå Hoäi thaùnh. Xin cho con saün saøng

laøm baát cöù ñieàu gì höõu ích ñeå lieân ñôùi traùch nhieäm vôùi Hoäi thaùnh.

Baøi 25 ÑÖÙC MARIA TRONG MAÀU NHIEÄM HOÄI THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Ñöùng gaàn thaäp giaù, coù thaân maãu Ñöùc Gieâsu... khi thaáy thaân maãu vaø

moân ñeä mình thöông meán ñöùng beân caïnh, Ñöùc Gieâsu noùi vôùi thaân maãu raèng : “Thöa Baø, ñaây laø con cuûa Baø”. Roài Ngöôøi noùi vôùi moân ñeä : “Ñaây laø Meï cuûa anh”. Keå töø giôø phuùt ñoù ngöôøi moân ñeä röôùc Baø veà ôû nhaø mình” (Ga 19,25-27).

II. TRÌNH BAØY Thieân Chuùa muoán cöùu chuoäc loaøi ngöôøi qua con ñöôøng nhaäp theå. Theo keá

hoaïch naøy, Ngoâi Hai phaûi sinh bôûi ngöôøi nöõ. Ñöùc Maria ñöôïc choïn laøm ngöôøi nöõ aáy.

1. Ñöùc Maria ñöôïc cöùu ñoä Moïi ngöôøi ñöôïc cöùu ñoä nhôø coâng nghieäp cuûa Chuùa Gieâsu. Ñöùc Maria cuõng

ñöôïc cöùu ñoä nhöng theo caùch theá ñaëc bieät : trong khi moïi ngöôøi maéc toäi nguyeân toå, roài môùi ñöôïc tha, thì Ñöùc Maria ñöôïc Chuùa gìn giöõ khoûi vöôùng toäi aáy. Chuùng ta goïi ñoù laø ñaëc aân voâ nhieãm nguyeân toäi.

2. Ñöùc Maria tham gia vaøo vieäc cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâsu Ñöùc Maria ñaõ tham gia vieäc cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâsu baèng nhieàu haønh ñoäng : - Meï ñoùn nhaän yù Chuùa trong bieán coá Truyeàn tin(x. Lc 1,26-38). - Meï cöu mang, nuoâi döôõng, daïy doã Chuùa Gieâsu tôùi tuoåi tröôûng thaønh (x. Lc

1,42; 2,5-7.40.51-52). - Meï laéng nghe vaø thi haønh Lôøi Chuùa (x. Lc 2,51). - Nhaát laø Meï ñaõ hieäp thoâng vôùi nhöõng ñau khoå cuûa Con Meï treân thaäp giaù (x.

Ga 19,25).

3. Ñöùc Maria laø moät thaønh phaàn troåi vöôït cuûa Hoäi thaùnh Meï laø Ñaáng ñaày ôn phuùc nhöng vaãn thuoäc doøng doõi loaøi ngöôøi vaø lieân keát

vôùi taát caû moïi ngöôøi caàn ñöôïc cöùu roãi (x. Hc.HT 53), neân Meï laø thaønh phaàn cuûa Hoäi thaùnh. Ñieàu naøy ñem laïi an uûi cho caùc tín höõu, vì nhö theá, Meï raát gaàn guõi chuùng ta, thoâng caûm vaø coù theå giuùp ñôõ chuùng ta trong moïi söï.

Hôn nöõa, Meï laø thaønh phaàn troåi vöôït trong Hoäi thaùnh vì hai lyù do : a) Söù meänh raát cao troïng cuûa Meï : Meï ñöôïc choïn laøm Meï Ñaáng Cöùu Theá,

Ñaáng saùng laäp vaø ñaàu Hoäi thaùnh. b) Nhöõng nhaân ñöùc cao vôøi cuûa Meï : Ñöùc tin maïnh meõ, Ñöùc caäy vöõng vaøng,

Ñöùc meán noàng naøn. Ñöôïc tuyeân xöng laøm Nöõ vöông caùc thaùnh toâng ñoà, Nöõ vöông caùc thaùnh Töû ñaïo, Nöõ vöông caùc thaùnh Ñoàng trinh...

4. Ñöùc Maria laø Meï vaø laø maãu göông caùc tín höõu

- Ñöùc Maria ñaõ coäng taùc raát tích cöïc vaøo coâng trình cuûa Chuùa Cöùu Theá ñeå taùi laäp söï soáng sieâu nhieân cho caùc linh hoàn. Bôûi vaäy, treân bình dieän aân suûng, Ngöôøi thaät laø Meï chuùng ta (x. Hc.HT 61).

- Tuy Meï cao troïng nhö theá, nhöng ñôøi soáng Meï laïi raát gaàn guõi chuùng ta : + Meï gaëp nhieàu thöû thaùch trong nieàm tin ; theá maø Meï vaãn moät loøng trung

thaønh vôùi Chuùa. + Meï gaëp nhieàu khoù khaên trong ñôøi soáng theá maø gia ñình Nazareth vaãn

raïng ngôøi loøng yeâu thöông nhau, caàn cuø lao ñoäng. - Chuùng ta cuõng gaëp nhieàu khoù nguy, thöû thaùch phaàn hoàn, phaàn xaùc. Nhöõng

luùc aáy chuùng ta haõy nhìn leân Meï ñeå ñöôïc soáng, ñöôïc vui, ñöôïc caäy. Meï seõ giuùp ta, caàu baàu cho ta soáng kieân vöõng nhö Meï.

Trong suoát cuoäc soáng, ta caàn noi theo ñöùc tin, ñöùc caäy, ñöùc meán cuûa Meï : vaâng theo yù Chuùa, soáng khieâm haï phuïc vuï, suy gaãm Lôøi Chuùa, caàu nguyeän vôùi Hoäi thaùnh vaø cho Hoäi thaùnh. Chuùng ta cuõng sieâng naêng laàn haït Maân coâi vaø soát saéng möøng leã Meï.

III. BAØI HOÏC 76. H. Ñöùc Maria coù caàn ñöôïc cöùu ñoä khoâng ?

T. Ñöùc Maria cuõng caàn ñöôïc cöùu ñoä nhö moïi ngöôøi ; nhöng caùch thöùc Meï ñöôïc cöùu ñoä thì khaùc : Chuùa gìn giöõ Meï khoûi maéc toäi toå toâng. Ta goïi ñoù laø ñaëc aân Voâ nhieãm nguyeân toäi.

77. H. Ñöùc Maria ñaõ coäng taùc vaøo coâng vieäc cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâsu nhö theá naøo ? T. Ñöùc Maria ñaõ heát loøng ñoùn nhaän yù ñònh cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa : cöu mang,

sinh haï Chuùa Gieâsu, nhaát laø ñaõ chòu khoå cöïc ñeå döï phaàn vaøo hy teá cuûa Con mình.

78. H. Ñöùc Maria coù phaûi laø thaønh phaàn cuûa Hoäi thaùnh khoâng ?

T. Ñöùc Maria laø thaønh phaàn cuûa Hoäi thaùnh vì Meï cuõng ñöôïc cöùu ñoä nhôø coâng nghieäp Chuùa Gieâsu nhö caùc thaønh phaàn khaùc trong Hoäi thaùnh. Hôn nöõa, Meï laø thaønh phaàn troåi vöôït vì Meï ñöôïc choïn laøm Meï Chuùa Cöùu theá, Ñaáng laø ñaàu Hoäi thaùnh vaø vì caùc nhaân ñöùc cao vôøi cuûa Meï.

79. H. Ta phaûi laøm gì ñeå toân kính vaø yeâu meán Meï Maria ? T. Ta phaûi noi theo ñöùc tin, ñöùc caäy, ñöùc meán cuûa Meï : vaâng theo yù Chuùa,

soáng khieâm haï phuïc vuï, suy gaãm Lôøi Chuùa. Chuùng ta cuõng sieâng naêng laàn haït Maân coâi vaø soát saéng möøng leã Meï.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Ñöùc Maria laø thaønh phaàn troåi vöôït trong Hoäi thaùnh vaø laø Meï toâi. Toâi ñeán

vôùi Meï ñeå xin Meï giuùp toâi soáng xöùng ñaùng laøm con caùi Hoäi thaùnh.

V. CAÀU NGUYEÄN:

(Soát saéng ñoïc kinh Kính Möøng).

Baøi 26 NAÊM PHUÏNG VUÏ

I. LÔØI CHUÙA “Neáu mieäng baïn tuyeân xöng Ñöùc Gieâsu laø Chuùa vaø loøng baïn tin raèng

Thieân Chuùa ñaõ laøm cho Ngöôøi soáng laïi töø coõi cheát thì baïn seõ ñöôïc cöùu ñoä. Quaû theá, coù tin thaät trong loøng, môùi ñöôïc neân coâng chính, coù xöng ra ngoaøi mieäng môùi ñöôïc ôn cöùu ñoä” (Rm 10,9-10).

II. TRÌNH BAØY Hoäi thaùnh phoâ dieãn maàu nhieäm Chuùa Kitoâ qua thôøi gian moät naêm töø nhaäp

theå, Giaùng sinh ñeán Phuïc sinh, Thaêng thieân, Hieän xuoáng, söï mong ñôïi hoàng phuùc vaø ngaøy Chuùa laïi ñeán (x. Hc.PV 102). Hoäi thaùnh cöû haønh coâng trình cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ qua chu kyø moät naêm goïi laø naêm Phuïng vuï.

1. Naêm Phuïng vuï ñöôïc cöû haønh theá naøo ? Naêm Phuïng vuï keùo daøi töø Chuùa nhaät 1 Muøa voïng tôùi heát tuaàn leã Chuùa Kitoâ

Vua, ñöôïc saép xeáp nhö sau : - Muøa voïng : goàm 4 Chuùa nhaät tröôùc leã Giaùng sinh : chuaån bò taâm hoàn ngöôøi

tín höõu möøng maàu nhieäm Chuùa xuoáng theá laøm ngöôøi. - Muøa Giaùng sinh : töø leã Giaùng sinh ñeán leã Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa : möøng

kính chính maàu nhieäm nhaäp theå. - Muøa Chay : töø thöù Tö leã tro ñeán leã voïng Phuïc sinh : chuaån bò taâm hoàn tín

höõu ñoùn möøng maàu nhieäm Töû naïn - Phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu. Tuaàn leã cuoái cuøng cuûa Muøa Chay laø Tuaàn Thaùnh, cöû haønh nhöõng bieán coá

cuoái cuøng cuoäc ñôøi traàn gian cuûa Chuùa Gieâsu. - Muøa Phuïc sinh : töø leã voïng Phuïc sinh ñeán leã Hieän xuoáng : möøng vieäc Chuùa

Kitoâ toaøn thaéng toäi loãi vaø töû thaàn. - Muøa Thöôøng nieân : khoaûng 34 tuaàn leã, goàm 2 thôøi kyø : + Töø sau muøa Giaùng sinh ñeán ñaàu Muøa Chay. + Töø sau leã Hieän xuoáng ñeán heát tuaàn leã Chuùa Kitoâ Vua.

Hoäi thaùnh duøng thôøi gian naøy giuùp tín höõu soáng maàu nhieäm cöùu ñoä caùch ñaày ñuû hôn.

Ngoaøi ra, raûi raùc suoát naêm Phuïng vuï, Hoäi thaùnh coøn daønh nhieàu ngaøy leã ñeå: - Toân kính caùch ñaëc bieät Ñöùc Maria (bieät toân), Meï Thieân Chuùa vaø Meï chuùng

ta. - Toân kính thaùnh Giuse, caùc thaùnh Töû ñaïo, caùc thaùnh khaùc laø nhöõng Ñaáng

ñaõ tôùi ñænh cao troïn laønh, ñaùng neâu göông cho ta vaø raát thaàn theá caàu baàu cho ta tröôùc toøa Chuùa.

2. Soáng naêm Phuïng vuï

Nhö caây non lôùn daàn vaø sinh hoa keát quaû tuøy thuoäc thôøi tieát thaùng naêm, ñöùc tin cuûa ngöôøi tín höõu cuõng lôùn maïnh daàn nhôø bieát soáng caùc muøa phuïng vuï. Vì theá, chuùng ta caàn sieâng naêng tham döï caùc nghi leã vaø soáng trong tinh thaàn phuïng vuï.

III. BAØI HOÏC 80. H. Naêm Phuïng vuï laø gì ?

T. Naêm Phuïng vuï laø thôøi gian moät naêm baét ñaàu töø Chuùa nhaät 1 Muøa voïng, trong ñoù Hoäi thaùnh möøng caùc bieán coá troïng ñaïi cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu, Ñöùc Meï vaø caùc thaùnh.

81. H. Naêm Phuïng vuï coù muïc ñích naøo ? T. Naêm Phuïng vuï coù muïc ñích giuùp ngöôøi tín höõu hieåu vaø soáng caùc maàu

nhieäm trong ñaïo caùch thieát thöïc hôn.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Nhö caây non lôùn maïnh vaø troå sinh hoa traùi töøng thôøi vuï, toâi seõ coá gaéng soáng

soát saéng caùc ngaøy leã trong naêm Phuïng vuï ñeå sinh nhieàu hoa traùi nhaân ñöùc.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Hoäi thaùnh laäp ra nhieàu leã trong moät naêm ñeå giuùp chuùng con suy

nieäm caùc bieán coá ñôøi soáng cuûa Chuùa Gieâsu, Ñöùc Meï vaø caùc thaùnh. Xin cho con hieåu yù nghóa caùc ngaøy leã ñeå tham döï soát saéng vaø ích lôïi hôn.

Baøi 27 ÔN CHUÙA VAØ BÍ TÍCH

I. LÔØI CHUÙA “Moät ngöôøi lính laáy giaùo ñaâm vaøo caïnh söôøn Ngöôøi, töùc thì maùu cuøng

nöôùc chaûy ra” (Ga 19,34).

II. TRÌNH BAØY Ôn Chuùa laø söï soáng vaø söùc maïnh Chuùa ban ñeå ta soáng haïnh phuùc ñôøi naøy vaø

ñôøi sau. Ôn Chuùa ñöôïc ban cho chuùng ta qua nhieàu phöông theá maø hieäu nghieäm nhaát laø caùc BÍ TÍCH.

1. Bí tích laø gì ? Bí tích laø nhöõng daáu chæ beân ngoaøi Chuùa Gieâsu ñaõ duøng ñeå dieãn taû vaø thoâng

ban ôn beân trong cho loaøi ngöôøi. Daáu beân ngoaøi thöôøng laø theå chaát, cöû chæ vaø lôøi ñoïc. Ôn ban beân trong thì

khaùc nhau tuøy theo töøng Bí tích.

2. So saùnh Bí tích vôùi ñôøi soáng töï nhieân Thaùnh Toâma tieán só trình baøy moät caùch nhìn deã hieåu veà Bí tích khi so saùnh

ñôøi soáng töï nhieân vôùi ñôøi soáng sieâu nhieân. a) Ñeå coù söï soáng töï nhieân, loaøi ngöôøi caàn ñöôïc sinh ra bôûi cha meï - ñeå coù söï

soáng sieâu nhieân, loaøi ngöôøi caàn ñöôïc sinh bôûi nöôùc vaø Thaùnh Thaàn. b) Ñeå duy trì vaø taêng tröôûng söï soáng, phaàn xaùc caàn cuûa aên thöùc uoáng - phaàn

hoàn caàn baùnh Thaùnh Theå. c) Ñeå theâm taàm voùc vaø söùc löïc, phaàn xaùc caàn luyeän taäp thaân theå - phaàn hoàn

caàn Bí tích Theâm söùc (Chuùa Thaùnh Thaàn). d) Ñeå chöõa trò beänh taät, phaàn xaùc caàn thuoác thang - phaàn hoàn caàn Bí tích

Giaûi toäi vaø khi nguy töû, caàn Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân. e) Ñeå soáng ñôøi hoân nhaân, veà maët xaõ hoäi caàn cöôùi hoûi - veà maët toân giaùo caàn

Bí tích Hoân phoái. f) Ñeå coù ngöôøi gaùnh vaùc vieäc chung, veà maët xaõ hoäi, caàn tuyeån choïn, baàu cöû -

veà maët toân giaùo caàn Bí tích Truyeàn chöùc thaùnh.

3. Taïi sao goïi caùc Bí tích laø Bí tích ñöùc tin ? Vì khi laõnh nhaän caùc Bí tích, ta phaûi coù loøng tin vaø nhôø Bí tích, ñöùc tin cuûa

ta caøng ñöôïc theâm maïnh meõ vaø vöõng chaéc hôn.

4. Nhöõng Bí tích naøo ñöôïc laõnh moät laàn maø thoâi ? Coù ba Bí tích naøy : Röûa toäi, Theâm söùc vaø Truyeàn chöùc thaùnh, vì ba Bí tích

aáy in vaøo linh hoàn moät daáu thieâng lieâng chaúng heà maát ñöôïc.

III. BAØI HOÏC 82. H. Ôn Chuùa laø gì ?

T. Ôn Chuùa laø söï soáng vaø söùc maïnh Chuùa ban ñeå ta soáng haïnh phuùc ñôøi naøy vaø ñôøi sau.

83. H. Bí tích laø gì ? T. Bí tích laø daáu chæ beân ngoaøi Chuùa duøng ñeå dieãn taû vaø thoâng ban ôn beân

trong cho loaøi ngöôøi. 84. H. Coù maáy Bí tích ?

T. Coù baûy Bí tích : - Bí tích Röûa toäi. - Bí tích Theâm söùc. - Bí tích Giaûi toäi. - Bí tích Thaùnh Theå. - Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân. - Bí tích Hoân phoái. - Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Caùc Bí tích laø phöông theá höõu hieäu Chuùa duøng ñeå ban ôn cho loaøi ngöôøi. Toâi

sieâng naêng hoïc hoûi giaùo lyù Bí tích ñeå laõnh nhaän soát saéng vaø ñöôïc nhieàu ôn ích hôn.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, khoâng coù ôn Chuùa, con chaúng laøm ñöôïc ñieàu gì ñaùng thöôûng sau

naøy. Xin Chuùa giuùp con kieân taâm hoïc hoûi caùc Bí tích ñeå xöùng ñaùng laõnh nhaän nhieàu ôn Chuùa hôn.

&&&&&&&&&

Baøi 28 BÍ TÍCH RÖÛA TOÄI

I. LÔØI CHUÙA “Khoâng ai coù theå vaøo Nöôùc Thieân Chuùa neáu khoâng sinh ra bôûi nöôùc vaø

Thaàn Khí” (Ga 3,5).

II. TRÌNH BAØY Trong cuoäc ñaøm thoaïi vôùi oâng Nicoâñeâmoâ, Chuùa Gieâsu baûo : “Khoâng ai coù theå

vaøo Nöôùc Thieân Chuùa neáu khoâng sinh ra bôûi nöôùc vaø Thaàn Khí” (Ga 3,5). Theá roài, tröôùc khi veà trôøi, Chuùa truyeàn cho caùc toâng ñoà raèng : “Anh em haõy ñi ñeán vôùi muoân daân, laøm pheùp röûa cho hoï, nhaân Danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn” (Mt 28,19). Hai lôøi naøy noùi leân taàm quan troïng cuûa pheùp Röûa toäi, cuõng nhö ñieàu kieän ñeå laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi.

1. Bí tích Röûa toäi laø gì ? Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp cho ta ñöôïc tha toäi nguyeân toå vaø caùc toäi ta

phaïm tröôùc khi laõnh nhaän Bí tích aáy ; ñoàng thôøi, thoâng ban söï soáng sieâu nhieân cho ta ñöôïc laøm con Chuùa vaø con Hoäi thaùnh.

- Laøm con Chuùa : toäi loãi laøm taéc ngheõn maïch soáng sieâu nhieân Thieân Chuùa ñoå vaøo loøng ta. Giôø ñaây, nhôø pheùp Röûa, maïch soáng aáy ñöôïc khai thoâng, söï soáng Thieân Chuùa laïi chaûy vaøo linh hoàn ta. Nhö theá, nhôø Bí tích Röûa toäi, ta trôû thaønh con caùi Chuùa, ñaùng ñöôïc höôûng gia nghieäp treân trôøi.

- Laøm con Hoäi thaùnh : Hoäi thaùnh laø thaân theå maàu nhieäm (nhieäm theå) cuûa Chuùa Gieâsu, coù Chuùa laø ñaàu, caùc tín höõu laø chi theå. Khi moät ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi, ngöôøi aáy ñöôïc thaùp nhaäp vaøo nhieäm theå. Hôn nöõa chính Hoäi thaùnh cöû haønh Bí tích Röûa toäi, thoâng ban cho ngöôøi aáy söï soáng sieâu nhieân. Vì theá, ngöôøi aáy cuõng ñöôïc laøm con Hoäi thaùnh.

2. Bí tích Röûa toäi lieân heä vôùi cuoäc Töû naïn vaø Phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu theá naøo ? Chuùa Gieâsu ñaõ cheát, ñöôïc mai taùng trong moà roài soáng laïi. Ngöôøi laõnh nhaän

Bí tích Röûa toäi phaûi nhö cheát ñi vôùi toäi loãi, chòu mai taùng vôùi Chuùa Gieâsu, roài môùi hy voïng soáng laïi vôùi Chuùa (xöa kia ngöôøi chòu pheùp Röûa phaûi nguïp laën trong hoà nöôùc nhö choân trong moà). Vì theá, cuoäc Töû naïn - Phuïc sinh cuûa Chuùa Gieâsu laø nguyeân nhaân, laø söùc maïnh vaø laø göông maãu vieäc cheát ñi vaø soáng laïi cuûa ngöôøi tín höõu.

3. Ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi theà höùa nhöõng gì ? Theà höùa töø boû ma quyû, töø boû nhöõng caùi thuoäc ma quyû, xa laùnh toäi loãi ; theà

höùa tin theo Chuùa Kitoâ vaø tuaân giöõ leà luaät cuûa Ngöôøi.

III. BAØI HOÏC 85. H. Bí tích Röûa toäi coù caàn thieát khoâng ?

T. Bí tích Röûa toäi raát caàn thieát nhö lôøi Chuùa phaùn : “Khoâng ai coù theå vaøo Nöôùc Thieân Chuùa neáu khoâng sinh ra bôûi nöôùc vaø Thaàn Khí” (Ga 3,5).

86. H. Bí tích Röûa toäi ban cho ta nhöõng ôn naøo ? T. Bí tích Röûa toäi tha toäi toå toâng vaø toäi rieâng, laøm cho ta trôû neân con Chuùa vaø

con Hoäi thaùnh. 87. H. Ngöôøi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi theà höùa nhöõng gì ?

T. Hoï theà höùa töø boû ma quyû vaø tin theo Chuùa Kitoâ.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Toâi quyeát töø boû moïi ham meâ toäi loãi ñeå xöùng ñaùng laø moân ñeä Chuùa Kitoâ.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Bí tích Röûa toäi cho con ñöôïc laøm con Chuùa vaø con Hoäi thaùnh. Xin

cho con chuaån bò taâm hoàn xöùng ñaùng laõnh nhaän Bí tích cao troïng naøy.

Baøi 29 BÍ TÍCH THEÂM SÖÙC

I. LÔØI CHUÙA “Caùc toâng ñoà ôû Gieârusalem nghe bieát daân mieàn Samaria ñaõ ñoùn nhaän Lôøi

Thieân Chuùa, thì cöû oâng Pheâroâ vaø Gioan ñeán vôùi hoï... baáy giôø, hai oâng ñaët tay treân hoï, vaø hoï nhaän ñöôïc Thaùnh Thaàn” (Cv 8,14-17).

II. TRÌNH BAØY Bí tích Röûa toäi ban cho ta ñôøi soáng môùi cuûa Chuùa Gieâsu. Bí tích Theâm söùc taêng cöôøng ñôøi soáng aáy, ñoàng thôøi giuùp ta gaén boù vôùi Hoäi

thaùnh vaø nhieät thaønh laøm vieäc toâng ñoà.

1. Bí tích Theâm söùc laø gì ? Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp cho ta laõnh nhaän doài daøo ôn Chuùa Thaùnh

Thaàn. Ngöôøi laø Ngoâi Ba Thieân Chuùa, Ñaáng thaùnh hoùa Hoäi thaùnh vaø caùc linh hoàn.

2. Bí tích Theâm söùc ban cho ta nhöõng ôn naøo ? Nhôø Bí tích Theâm söùc, ta laõnh nhaän : “Thaàn trí khoân ngoan vaø thoâng hieåu,

Thaàn trí lo lieäu vaø söùc maïnh, Thaàn trí suy bieát vaø ñaïo ñöùc... (vaø) ôn kính sôï Chuùa” (nghi thöùc Theâm söùc). Cuøng vôùi baûy ôn vöøa keå, Bí tích Theâm söùc laøm phaùt sinh nhöõng hieäu quaû naøy.

a) Taêng cöôøng ñôøi soáng sieâu nhieân : söï soáng môùi nôi ngöôøi vöøa ñöôïc Röûa toäi coøn non nôùt, caàn ñöôïc chaêm soùc ñeå lôùn maïnh. Chuùa Thaùnh Thaàn ban ôn thaùnh giuùp ngöôøi aáy tieán böôùc moïi ngaøy trong ñôøi soáng môùi. Vì theá, Bí tích Theâm söùc coøn goïi laø “Bí tích tröôûng thaønh thieâng lieâng”.

b) Gaén boù ngöôøi aáy vôùi Hoäi thaùnh, thuùc giuïc hoï laøm vieäc toâng ñoà : Ngaøy leã Nguõ tuaàn, Chuùa Thaùnh Thaàn lieân keát caùc thaùnh toâng ñoà thaønh moät

taäp theå khaêng khít, thoâng ban cho caùc oâng loøng can ñaûm ñeå rao truyeàn Chuùa Kitoâ Töû naïn - Phuïc sinh. Nhôø hoaït ñoäng naøy, ñaïo Chuùa lan roäng khaép nôi.

Ngaøy nay, khi laõnh nhaän Bí tích Theâm söùc, moãi ngöôøi ñöôïc lieân keát vôùi Hoäi thaùnh chaët cheõ hôn : Chuùa Thaùnh Thaàn giuùp hoï yù thöùc mình laø thaønh phaàn Hoäi thaùnh, yù thöùc nhöõng phaän vuï mình phaûi chu toaøn trong Hoäi thaùnh vaø treân theá giôùi, yù thöùc mình phaûi laøm vieäc toâng ñoà. Vì theá, Bí tích Theâm söùc coù taùc duïng taïo neân caùc nhaân chöùng trong Hoäi thaùnh.

3. Nghóa vuï ngöôøi tín höõu khi laõnh nhaän Bí tích Theâm söùc. Hieåu ñöôïc giaù trò cao quí ôn Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø nhöõng ñoøi buoäc cuûa Bí

tích Theâm söùc, ngöôøi tín höõu seõ thöïc hieän nhöõng ñieåm chính yeáu sau ñaây : - Thöôøng xuyeân caàu nguyeän vôùi Chuùa Thaùnh Thaàn vaø tuaân theo söï höôùng

daãn cuûa Ngöôøi (x. Gal 5,16-17).

- Soáng chöùng nhaân : soáng ñuùng vôùi ñöùc tin cuûa ñaïo Coâng giaùo. - Lieân keát vôùi Hoäi thaùnh trong taâm tình, yù chí vaø haønh ñoäng. - Caàu nguyeän vaø tích cöïc tham gia caùc sinh hoaït toâng ñoà truyeàn giaùo.

III. BAØI HOÏC 88. H. Bí tích Theâm söùc laø gì ?

T. Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp cho ta laõnh nhaän doài daøo ôn Chuùa Thaùnh Thaàn.

89. H. Bí tích Theâm söùc ban cho ta nhöõng ôn naøo ? T. Bí tích Theâm söùc taêng cöôøng ñôøi soáng sieâu nhieân, gaén boù ta caùch maät thieát

hôn vôùi Hoäi thaùnh vaø thuùc giuïc ta laøm vieäc toâng ñoà truyeàn giaùo.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Nhö söùc khoûe phaàn xaùc caàn ñöôïc boài boå, toâi sieâng naêng caàu nguyeän vôùi Chuùa

Thaùnh Thaàn, xin Ngöôøi theâm söùc maïnh thieâng lieâng cho toâi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, nhôø Bí tích Theâm söùc Chuùa trao cho ngöôøi tín höõu traùch nhieäm

toâng ñoà truyeàn giaùo. Xin cho con hoïc bieát Chuùa ñeán ñaâu cuõng bieát chia seû Chuùa cho ngöôøi khaùc ñeán ñoù.

%%%%%%%%%%

Baøi 30 BÍ TÍCH THAÙNH THEÅ

I. LÔØI CHUÙA “Toâi laø Baùnh haèng soáng töø trôøi xuoáng. Ai aên baùnh naøy, seõ ñöôïc soáng

muoân ñôøi. Vaø Baùnh Toâi seõ ban taëng, chính laø thòt Toâi ñaây, ñeå cho theá gian ñöôïc soáng”

(Ga 6,51).

II. TRÌNH BAØY Bí tích caàn thieát nhaát ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi laø Bí tích Röûa toäi ; Bí tích cao

troïng nhaát laø Bí tích Thaùnh Theå.

1. Bí tích Thaùnh Theå laø gì ? Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå ban Mình Maùu Ngöôøi hieän dieän döôùi hình

thöùc baùnh röôïu maø nuoâi linh hoàn ta. - “Hieän dieän” : khi Linh muïc ñoïc lôøi truyeàn pheùp thì Baùnh vaø Röôïu trôû neân

Mình vaø Maùu Chuùa Gieâsu caùch nhieäm maàu. Ñaây laø maàu nhieäm tình yeâu cao vôøi ta khoâng theå suy thaáu, maø phaûi laáy ñöùc tin ñoùn nhaän. Cho neân, sau khi truyeàn pheùp chuû teá ñoïc : “Ñaây laø maàu nhieäm ñöùc tin”.

- Ñeå nuoâi soáng ta phaàn hoàn : khi Chuùa Gieâsu duøng chính Baùnh vaø Röôïu laø löông thöïc coát yeáu cuûa loaøi ngöôøi ñeå ñoåi thaønh Mình vaø Maùu Ngöôøi laø coù yù daïy ta : nhö cuûa aên thöùc uoáng caàn cho theå xaùc theá naøo, thì Mình vaø Maùu Chuùa Kitoâ cuõng laø löông thöïc caàn cho ñôøi soáng taâm linh nhö theá.

2. Phaûi kính thôø Chuùa Gieâsu ngöï trong Bí tích Thaùnh Theå theá naøo ? Ta phaûi naêng ñeán kính vieáng, toân thôø, giöõ söï trang nghieâm ñöùng ñaén trong

nhaø thôø, nhaát laø sieâng naêng tham döï Thaùnh Leã vaø hieäp leã soát saéng.

III. BAØI HOÏC 90. H. Bí tích Thaùnh Theå laø gì ?

T. Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå bieán Baùnh Röôïu neân Mình Maùu Ngöôøi laøm löông thöïc nuoâi soáng ta phaàn hoàn.

91. H. Chuùa Gieâsu ngöï trong Bí tích Thaùnh Theå theá naøo ? T. Chuùa Gieâsu ngöï thaät trong Bí tích Thaùnh Theå, nghóa laø trong moãi hình

Baùnh, hình Röôïu duø nhoû beù cuõng coù toaøn veïn Chuùa Gieâsu. 92. H. Ta phaûi kính thôø Chuùa Gieâsu trong Thaùnh Theå theá naøo ?

T. Ta phaûi naêng ñeán kính vieáng, toân thôø, giöõ söï nghieâm trang ñöùng ñaén trong nhaø thôø, nhaát laø sieâng naêng tham döï Thaùnh Leã vaø hieäp leã soát saéng.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG

Thaùnh Theå laø Bí tích troïng ñaïi nhaát vaø laø löông thöïc nuoâi soáng linh hoàn. Hieän giôø toâi chöa ñöôïc hieäp leã, nhöng toâi coá gaéng giöõ thaùi ñoä cung kính moãi khi böôùc vaøo nhaø thôø vaø öôùc ao hieäp leã.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa Gieâsu, Chuùa ñaõ phaùn : “Ai aên Thòt vaø uoáng Maùu Toâi thì ñöôïc soáng

muoân ñôøi” (Ga 6,54). Con chöa ñöôïc röôùc Chuùa, nhöng con tin vöõng vaøng Chuùa ngöï thaät trong Bí tích Thaùnh Theå. Xin ñöøng ñeå con bao giôø nghi ngôø ñieàu aáy.

Baøi 31 THAÙNH LEÃ

I. LÔØI CHUÙA “Ñaây laø ñieàu Chuùa Gieâsu ñaõ daïy toâi, toâi xin truyeàn laïi cho anh em :

trong ñeâm bò noäp, Chuùa Gieâsu caàm laáy Baùnh, daâng lôøi chuùc tuïng taï ôn, roài beû ra vaø noùi : Anh em caàm laáy maø aên, ñaây laø Mình Thaày, hy sinh vì anh em ; anh em haõy laøm nhö Thaày vöøa laøm ñeå töôûng nhôù ñeán Thaày” (1 Cr 12,23-24).

II. TRÌNH BAØY Trong böõa tieäc sau heát, Chuùa Gieâsu ñaõ thieát laäp Hy Teá taï ôn baèng Mình vaø

Maùu Ngöôøi, nhôø ñoù, Hy Teá Nuùi Soï ñöôïc keùo daøi qua caùc thôøi ñaïi, vaø cuõng nhôø ñoù Chuùa Gieâsu uûy thaùc cho Hoäi thaùnh nhieäm vuï töôûng nhôù caùi cheát vaø soáng laïi cuûa Ngöôøi.

Ta goïi Hy Teá taï ôn baèng Mình vaø Maùu Chuùa Gieâsu laø Thaùnh Leã. Ñaây laø Bí tích tình yeâu, daáu chæ hieäp nhaát, moái daây baùc aùi, “trong ñoù, chuùng ta röôùc Chuùa Gieâsu, seõ ñöôïc traøn ñaày aân suûng vaø ñöôïc baûo ñaûm cuoäc soáng töông lai haïnh phuùc vónh haèng” (PV 47).

1. Thaùnh Leã laø gì ? Thaùnh Leã laø Hy Teá Chuùa Gieâsu nhôø tay Linh muïc hôïp cuøng toaøn theå daân

Chuùa maø daâng mình cho Ñöùc Chuùa Cha nhö xöa chính Ngöôøi ñaõ daâng mình treân thaùnh giaù.

2. Thaùnh Leã goàm maáy phaàn ? Khoâng keå nghi thöùc nhaäp leã vaø keát leã, Thaùnh Leã goàm hai phaàn chính : a) Phaàn Phuïng vuï Lôøi Chuùa : goàm lôøi caàu nguyeän, baøi ñoïc Thaùnh Kinh, ñaùp

ca, baøi giaûng (vaø lôøi nguyeän giaùo daân). b) Phaàn Phuïng vuï Thaùnh Theå : goàm vieäc chuaån bò leã vaät, kinh nguyeän

Thaùnh Theå vaø hieäp leã. Hai phaàn lieân keát chaët cheõ vôùi nhau, vì Thaùnh Leã laø moät hoaït ñoäng coù toå

chöùc, theo moät höôùng ñi duy nhaát : laéng nghe Lôøi Chuùa (trong phaàn phuïng vuï Lôøi Chuùa) ñeå ñöôïc daïy doã vaø ñöôïc höôùng ñeán Thaùnh Theå (trong phaàn phuïng vuï Thaùnh Theå). Vì theá Hoäi thaùnh haèng thieát tha keâu môøi ngöôøi tín höõu tham döï troïn veïn caû hai phaàn cuûa Thaùnh Leã.

3. Ai coù quyeàn cöû haønh Thaùnh Leã ? Chính Chuùa Gieâsu ñaõ truyeàn cho caùc toâng ñoà vaø nhöõng ngöôøi coù chöùc Linh

muïc ñöôïc cöû haønh Thaùnh Leã : “Anh em haõy laøm nhö Thaày vöøa laøm ñeå töôûng nhôù ñeán Thaày”.

4. Phaûi tham döï Thaùnh Leã theá naøo ?

Vì Thaùnh Leã laø haønh ñoäng phuïng vuï cao caû nhaát cuûa toaøn theå daân thaùnh daâng leân Chuùa ñeå ngôïi khen, caûm taï, xin ôn tha thöù vaø caàu khaån moïi ôn laønh hoàn xaùc cho mình, cho Hoäi thaùnh vaø toaøn theá giôùi, cho neân :

- Ngöôøi tín höõu phaûi hôïp loøng hôïp yù vôùi chuû teá vaø coäng ñoaøn maø daâng Thaùnh Leã, tham döï caùch yù thöùc, thaønh kính vaø linh ñoäng.

- Ngöôøi tín höõu neân tham döï Thaùnh Leã caùch hoaøn haûo baèng vieäc hieäp leã (x. PV 55). Chính vieäc hieäp leã laøm cho ta keát hôïp maät thieát vôùi Chuùa Gieâsu vaø hôïp nhaát vôùi nhau, xoùa boû caùc toäi nheï vaø gia taêng ôn thaùnh hoùa, theâm söùc cho ta choáng traû caùc chöôùc caùm doã vaø söûa tính hö neát xaáu, ñaûm baûo cho ta ñöôïc soáng ñôøi ñôøi. Thaùnh Leã Chuùa nhaät coù taàm quan troïng ñaëc bieät, khoâng nhöõng vì tính coäng ñoaøn cuûa ngaøy leã (moãi tuaàn moät laàn vaøo ngaøy Chuùa nhaät, caùc tín höõu cuûa coäng ñoaøn giaùo xöù chính thöùc tuï hoïp nhau ñeå möøng maàu nhieäm Phuïc sinh) maø coøn vì ñeà taøi caùc baøi ñoïc saùch thaùnh ñöôïc choïn löïa ñeå laøm thaønh nhöõng yù löïc chuû yeáu höôùng daãn vaø thuùc ñaåy ngöôøi tín höõu soáng ñaïo troùt caû tuaàn.

5. Ta phaûi soáng Thaùnh Leã theá naøo ? Tham döï Thaùnh Leã laø tieáp nhaän nguoàn sinh löïc sieâu nhieân. Vì vaäy caàn ñeå

nguoàn sinh löïc aáy taùc ñoäng suoát caû ngaøy: caûm taï Chuùa vì moïi hoàng aân laõnh nhaän, söûa chöõa neát xaáu, bieát phuïc vuï moïi ngöôøi trong tinh thaàn yeâu thöông chaân thaønh.

Hôn nöõa, ngöôøi tín höõu coøn bieát lieân keát vôùi Chuùa Gieâsu maø hieán daâng leân Chuùa Cha moïi vui buoàn söôùng khoå cuõng nhö moïi sinh hoaït trong cuoäc soáng haøng ngaøy.

III. BAØI HOÏC 93. H. Thaùnh Leã laø gì ?

T. Thaùnh Leã laø Hy Teá Chuùa Gieâsu nhôø tay Linh muïc hôïp cuøng toaøn theå daân Chuùa maø daâng mình cho Chuùa Cha nhö xöa chính Ngöôøi ñaõ daâng mình treân thaùnh giaù.

94. H. Thaùnh Leã coù maáy phaàn ? T. Thaùnh Leã coù hai phaàn chính : Phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø Phuïng vuï Thaùnh

Theå. 95. H. Phaûi tham döï Thaùnh Leã theá naøo ?

T. Phaûi hôïp loøng hôïp yù vôùi chuû teá vaø coäng ñoaøn ñeå daâng leã, tham döï caùch yù thöùc, thaønh kính vaø linh ñoäng, nhaát laø doïn loøng hieäp leã.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Moãi khi tham döï Thaùnh Leã, toâi laéng nghe Lôøi Chuùa vaø hieäp daâng ñôøi soáng

toâi leân Thieân Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Thaùnh Leã laø nguoàn maïch vaø choùp ñænh cuûa ñôøi soáng Kitoâ giaùo.

Xin cho con bieát yeâu meán vaø quí troïng Thaùnh Leã.

Baøi ñoïc theâm NGHI THÖÙC GIA NHAÄP KITOÂ GIAÙO

Noùi ñeán nghi thöùc gia nhaäp Kitoâ giaùo, baïn ñöøng xem ñoù nhö vieäc gia nhaäp moät lôùp ngheä thuaät, moät moân hoïc... hay teä hôn, nhö vieäc gia nhaäp moät ñaûng phaùi : nhöõng yù nieäm ñoù khoâng coù tính caùch toân giaùo. Coøn ñaây laø vieäc thöïc haønh moät truyeàn thoáng laâu ñôøi cuûa Hoäi thaùnh, moät quaõng ñöôøng phaûi ñi, ñeå nhôø caùc nghi thöùc phuïng vuï, baïn ñöôïc töøng böôùc daãn vaøo Hoäi thaùnh ñeå soáng ñöùc tin cuûa Daân Thieân Chuùa.

Nghi thöùc gia nhaäp Kitoâ giaùo ban cho ngöôøi döï toøng goàm lieân tieáp 3 Bí tích : Bí tích Röûa toäi, Bí tích Theâm söùc vaø Bí tích Thaùnh Theå.

Theo saéc leänh cuûa Thaùnh Boä veà phöôïng töï ñeà ngaøy 06.01.1972, coù hai nghi thöùc nhaäp ñaïo cuûa ngöôøi lôùn :

- Nghi thöùc theo töøng giai ñoaïn. - Nghi thöùc ñôn giaûn. Coù leõ phaàn ñoâng caùc nôi ñeàu cöû haønh theo nghi thöùc ñôn giaûn, neân chuùng toâi

trao ñoåi vôùi baïn theo nghi thöùc ñôn giaûn naøy. Nghi thöùc ñôn giaûn nhaäp ñaïo cuûa ngöôøi lôùn ñöôïc toå chöùc trong Thaùnh Leã

thöôøng goàm caùc phaàn sau ñaây :

1. Nghi thöùc tieáp nhaän Ñoùn tieáp ôû cöûa nhaø thôø : nhaø thôø laø hình aûnh Hoäi thaùnh. Caùc nghi thöùc

phuïng vuï thöôøng ñöôïc cöû haønh trong nhaø thôø cuõng coù nghóa laø caùc nghi thöùc ñöôïc cöû haønh trong Hoäi thaùnh. Baïn ñöôïc ñoùn tieáp ôû cöûa nhaø thôø coù nghóa laø baïn ñöôïc ñoùn nhaän vaøo Hoäi thaùnh, ñöôïc nhaän laø moät phaàn töû cuûa Hoäi thaùnh, ñöôïc sinh hoaït trong Hoäi thaùnh.

2. Phuïng vuï Lôøi Chuùa Khi vaøo trong nhaø thôø, baïn ñöôïc löông thöïc thieâng lieâng nuoâi döôõng : ñoù laø

caùc baøi ñoïc Thaùnh Kinh vaø lôøi dieãn giaûng cuûa Linh muïc chuû söï. Tieáp theo laø lôøi caàu xin vaø xöùc daàu döï toøng.

Daàu coù nhieàu yù nghóa tuøy theo ñöôïc duøng trong Bí tích naøo. Caùch chung, daàu laø moät thöïc phaåm nuoâi soáng ; daàu laø vò thuoác xoa boùp giaûm ñau ; daàu taêng cöôøng söï deûo dai cho baép thòt ; daàu löïng ngaùt höông thôm.

Xöùc daàu ñeå thoâng ban nieàm vui, ñeå thaùnh hieán (xöùc daàu baøn thôø, cheùn leã...), ñeå trao nhieäm vuï (nghi leã truyeàn chöùc, xöa kia xöùc daàu phong vöông x. Xh 29,36-59 ; 1 S 10,1; 1 V 1,39).

3. Nghi leã Röûa toäi Ñaây laø nghi leã coát yeáu cuûa buoåi leã : chính nghi leã naøy laøm cho baïn trôû neân

con Chuùa vaø con Hoäi thaùnh, ñöôïc thoâng phaàn 3 chöùc vuï Ngoân söù, Tö teá vaø Vöông giaû cuûa Chuùa Kitoâ.

Tröôùc khi laõnh nhaän nöôùc Röûa toäi, baïn coâng khai long troïng tuyeân boá töø boû ma quyû vaø tuyeân xöng Ñöùc tin.

Sau khi ñöôïc trôû neân con Chuùa vaø con Hoäi thaùnh, baïn ñöôïc laõnh nhaän aùo traéng vaø neán saùng :

- AÙo traéng : Baïn ñaõ trôû thaønh taïo vaät môùi cuûa Chuùa Kitoâ, baïn phaûi giöõ gìn ñôøi soáng môùi thanh khieát luoân nhö taám aùo traéng naøy.

- Neán saùng : Baïn ñaõ ñöôïc Chuùa Kitoâ soi saùng vaø trôû neân aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ, baïn haõy luoân ñi trong aùnh saùng Chuùa Kitoâ vaø coá gaéng soáng toát ñeå ñôøi baïn chieáu saùng ngöôøi khaùc.

4. Cöû haønh Bí tích Theâm söùc Sau lôøi nhaén nhuû, nghi thöùc Theâm söùc goàm vieäc ñaët tay, caàu nguyeän vaø xöùc

daàu hieán thaùnh. - Ñaët tay : Ñaët tay treân ai laø chæ sôû höõu ngöôøi aáy, ngöôøi aáy thuoäc veà mình, laø

thoâng truyeàn moät söùc soáng môùi, moät nhieäm vuï : Moâseâ thoâng truyeàn Thaàn Khí khi ñaët tay treân Josueâ ñeå keá vò oâng (x. Tl 34,9) ; caùc toâng ñoà ñaët tay ban Chuùa Thaùnh Thaàn treân caùc thuï nhaân (x. Cv 8,7). Ai ñöôïc ñaët tay laø ngöôøi aáy ñöôïc thaám nhuaàn quyeàn löïc Thieân Chuùa.

- Lôøi caàu nguyeän : Linh muïc chuû söï naøi xin Thieân Chuùa tuoân ñoå doài daøo ôn

Chuùa Thaùnh Thaàn xuoáng treân ngöôøi vöøa ñöôïc taùi sinh trong cuoäc soáng môùi. - Xöùc daàu hieán thaùnh : Nhôø vieäc xöùc daàu naøy Chuùa Thaùnh Thaàn ghi aán tín

thieâng lieâng khoâng theå xoùa nhoøa vaøo linh hoàn baïn, trao cho baïn nghóa vuï trôû neân chöùng nhaân ñöùc tin vaø laøm vieäc toâng ñoà truyeàn giaùo.

5. Cöû haønh Bí tích Thaùnh Theå Baïn ñöôïc tham döï thaùnh leã laàn ñaàu tieân vôùi tö caùch ngöôøi con Chuùa, con

Hoäi thaùnh. Roài baïn ñöôïc hieäp leã. Ñaây laø hoàng aân lôùn lao Chuùa ban cho baïn, laø phaàn thöôûng quí giaù nhaát cuûa nhöõng naêm thaùng hoïc vaø taäp soáng ñaïo. Thaùnh Giaùm muïc Ambroâsioâ moâ taû nieàm haïnh phuùc cuûa ngöôøi vöøa ñöôïc taùi sinh tieán leân hieäp leã nhö sau : “... Anh em ñaõ côûi boû nhöõng sai laàm xöa kia, tuoåi thanh xuaân cuûa anh em ñöôïc ñoåi môùi nhö tuoåi treû cuûa Phuïng hoaøng. Anh em voäi vaõ tieán leân Baøn Tieäc Nöôùc Trôøi. Vaø khi thaáy baøn thôø ñöôïc doïn saün, anh em keâu leân : Chuùa ñaõ doïn saün tröôùc maët toâi moät baøn tieäc”.

Nieàm vui aáy ñöôïc bieåu loä qua vieäc baïn maëc aùo traéng, tay caàm neán saùng, neùt maët haân hoan tieán leân cung thaùnh hieäp leã.

Sau thaùnh leã, baïn neân ñeán toøa Ñöùc Meï, ngöôøi Meï ñaõ aâm thaàm, nhöng thöïc ñaéc löïc cöu mang baïn trong ñöùc tin vaø giuùp baïn ñöôïc taùi sinh laøm con Chuùa, con Hoäi thaùnh. Baïn nhôø Meï caûm taï Chuùa vì hoàng aân troïng ñaïi baïn laõnh nhaän hoâm nay. Baïn xin Meï giuùp baïn soáng maõi trong tình con thaûo ñoái vôùi Chuùa vaø Hoäi thaùnh, giuùp baïn trôû neân phaàn töû toát, nhieät thaønh trong coäng ñoaøn giaùo xöù vöøa ñoùn nhaän baïn.

Töø ñaây baïn laø ngöôøi coâng giaùo thöïc thuï, coù moïi quyeàn lôïi vaø nghóa vuï cuûa moät tín höõu Chuùa Kitoâ.

Chuùc baïn traøn ngaäp nieàm vui vaø haïnh phuùc.

Baøi 32 BÍ TÍCH GIAÛI TOÄI

I. LÔØI CHUÙA “Anh em haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn, anh em tha toäi cho ai, thì ngöôøi aáy

ñöôïc tha ; anh em caàm giöõ ai, thì ngöôøi aáy bò caàm giöõ” (Ga 20,22-23).

II. TRÌNH BAØY Caùc Bí tích khai taâm ban cho ngöôøi tín höõu söï soáng môùi. Tuy nhieân söï soáng

môùi naøy laïi ñöôïc chöùa ñöïng trong nhöõng “bình saønh moûng doøn” laø con ngöôøi yeáu ñuoái (x.2 Cr 4,7). Vì theá, söï soáng sieâu nhieân thöôøng bò toäi loãi vaø neát xaáu laøm toån thöông ! Phaûi laøm gì ñeå cöùu vaõn ? Phaûi laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi.

1. Chuùa Gieâsu thieát laäp Bí tích Giaûi toäi Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu hieän ra, thoåi hôi treân caùc toâng ñoà vaø phaùn :

“Anh em haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn. Anh em tha toäi cho ai, thì ngöôøi aáy ñöôïc tha ; anh em caàm giöõ ai, thì ngöôøi aáy bò caàm giöõ” (Ga 20,22-23).

Coát yeáu cuûa Bí tích Giaûi toäi laø loøng Chuùa xoùt thöông ñöôïc theå hieän qua Hoäi thaùnh vaø taâm hoàn saùm hoái cuûa toäi nhaân.

Chính Hoäi thaùnh hoaøn chænh daàn daàn hình thöùc tha toäi ; song vaãn goàm caùc ñoäng taùc sau ñaây :

- Toäi nhaân thuù toäi. - Linh muïc luaän ñònh (tha thöù hay caàm buoäc). - Vieäc ñeàn toäi.

2. Ai coù quyeàn tha toäi ? Chæ coù Thieân Chuùa môùi coù quyeàn tha toäi (x. Lc 5,21). Nhöng Ngöôøi ñaõ trao

quyeàn aáy cho caùc toâng ñoà vaø caùc Ñaáng keá vò. Vì theá, caùc Giaùm muïc vaø caùc Linh muïc naøo ñöôïc pheùp Ñöùc Giaùm muïc, môùi coù quyeàn ban Bí tích Giaûi toäi.

3. Ai caàn laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi ? Nhöõng tín höõu ñaõ phaïm toäi troïng thì caàn laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi ; nhöng

ai chæ maéc toäi nheï maø laõnh nhaän Bí tích naøy vì loøng soát saéng, thì ñöôïc nhieàu ích lôïi thieâng lieâng.

4. Ñieàu kieän ñeå laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi Muoán laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi, phaûi : - Xeùt mình (kieåm ñieåm ñôøi soáng) laø nhôù laïi nhöõng toäi ñaõ phaïm, soá laàn vaø

tröôøng hôïp gia giaûm toäi phaïm. - AÊn naên doác loøng chöøa : laø thaät loøng hoái haän, phaøn naøn (saùm hoái) vì ñaõ laøm

maát loøng Chuùa vaø quyeát taâm khoâng daùm taùi phaïm nöõa.

- Xöng toäi : laø thaønh thaät thuù nhaän toäi ñaõ xeùt thaáy vôùi Linh muïc giaûi toäi, ngöôøi ñaïi dieän Chuùa Kitoâ.

- Ñeàn toäi : laø laøm nhöõng vieäc Linh muïc giaûi toäi daïy laøm ñeå taï loãi cuøng Chuùa vaø ñeàn buø nhöõng thieät haïi, neáu coù.

III. BAØI HOÏC 96. H. Bí tích Giaûi toäi laø gì ?

T. Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå tha toäi ta phaïm töø khi laõnh nhaän Bí tích Röûa toäi veà sau cuøng giao hoøa ta vôùi Chuùa vaø Hoäi thaùnh.

97. H. Chuùa Gieâsu ñaõ laäp Bí tích Giaûi toäi khi naøo ? T. Sau khi soáng laïi, Chuùa Gieâsu hieän ra, thoåi hôi treân caùc toâng ñoà vaø phaùn :

“Anh em haõy nhaän laáy Thaùnh Thaàn. Anh em tha toäi cho ai, thì ngöôøi aáy ñöôïc tha ; anh em caàm giöõ ai thì ngöôøi aáy bò caàm giöõ”

(Ga 20,22-23). 98. H. Ai coù quyeàn tha toäi ?

T. Chæ coù Thieân Chuùa môùi coù quyeàn tha toäi, nhöng Ngöôøi ñaõ trao quyeàn aáy cho caùc toâng ñoà vaø caùc Ñaáng keá vò. Vì theá, caùc Giaùm muïc vaø Linh muïc naøo ñöôïc pheùp môùi coù quyeàn ban Bí tích Giaûi toäi.

99. H. Ai caàn laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi ? T. Nhöõng tín höõu ñaõ phaïm toäi troïng thì caàn phaûi laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi,

nhöng ai chæ maéc toäi nheï maø laõnh nhaän Bí tích naøy thì ñöôïc nhieàu ích lôïi thieâng lieâng.

100. H. Muoán laõnh nhaän Bí tích Giaûi toäi thì phaûi laøm gì ? T. Phaûi laøm 4 vieäc naøy :

- Xeùt mình. - AÊn naên doác loøng chöøa. - Xöng toäi. - Ñeàn toäi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Tröôùc maët Thieân Chuùa laø Ñaáng chí thaùnh, ai laø ngöôøi voâ toäi ? Vì theá, toâi

khieâm toán thuù toäi ñeå ñöôïc Chuùa thöù tha.

V. CAÀU NGUYEÄN (Soát saéng ñoïc kinh Caùo mình).

Baøi 33 BÍ TÍCH XÖÙC DAÀU BEÄNH NHAÂN

I. LÔØI CHUÙA “Ai trong anh em ñau yeáu ö ? Ngöôøi aáy haõy môøi caùc kyø muïc cuûa Hoäi

thaùnh ñeán ; hoï seõ caàu nguyeän cho ngöôøi aáy sau khi xöùc daàu nhaân Danh Chuùa” (Gc 5,14).

II. TRÌNH BAØY Thaùnh Kinh vieát raèng : “Moïi söï ñeàu coù luùc... coù thôøi ñeå sinh vaø coù thôøi ñeå

cheát” (Gv 3,1-2). Nhö theá, ñau yeáu, beänh taät laø daáu hieäu söùc khoûe suy giaûm, laø ñeøn baùo ngaøy taän soá cuûa kieáp ngöôøi.

Vì theá, ñoái dieän phuùt laâm chung, ai khoâng muûi loøng ? ! Chuùa Gieâsu caûm thoâng saâu xa noãi nieàm aáy neân Ngöôøi thöôøng chöõa laønh caùc beänh nhaân. Ngöôøi coøn laäp Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân ñeå naâng ñôõ hoï vaøo phuùt nguy töû vaø trao cho Hoäi thaùnh tieáp tuïc saên soùc hoï.

1. Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân laø gì ? Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå ban ôn naâng ñôõ beänh nhaân phaàn hoàn, phaàn

xaùc (vaø chuaån bò hoï böôùc veà ñôøi sau). a) Naâng ñôõ phaàn hoàn : - Ñem laïi cho beänh nhaân söï an uûi vaø nhöõng trôï giuùp thieâng lieâng caàn thieát

trong côn thöû thaùch, cuûng coá ñöùc tin, caäy, meán nôi hoï, taåy saïch moïi veát nhô toäi loãi.

- Taêng theâm söùc maïnh taâm hoàn ñeå hoï chieán thaéng caùc côn caùm doã cuûa ma quyû trong traän chieán cuoái cuøng thöôøng laø raát khoác lieät.

- Höôùng hoï nhìn leân Chuùa Gieâsu treân thaùnh giaù ñeå hoï can ñaûm chaáp nhaän ñau ñôùn, buoàn phieàn vaø vui loøng phoù thaùc söï soáng söï cheát trong tay Chuùa.

b) Naâng ñôõ phaàn xaùc : Ñaây laø haäu quaû phuï cuûa Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân, nghóa laø neáu ñeïp loøng

Chuùa thì Bí tích naøy thuyeân giaûm beänh tình cuûa hoï. Kinh nghieäm chöùng toû : nhieàu beänh nhaân sau khi laõnh nhaän Bí tích Xöùc daàu, trôû neân bình tónh, phaán khôûi vaø ñöôïc khoûe laïi.

2. Neân laõnh nhaän Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân luùc naøo ? Caùc beänh nhaân coù nguy cô cheát (beänh naëng, giaø nua, kieät söùc, giaûi phaåu

nguy hieåm...) thì caàn laõnh Bí tích Xöùc daàu. Tuy nhieân, neân laõnh nhaän khi coøn tænh taùo ñeå beänh nhaân ñöôïc höôûng nhieàu hieäu quaû hôn.

III. BAØI HOÏC 101. H. Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân laø gì ?

T. Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå ban ôn naâng ñôõ beänh nhaân phaàn hoàn phaàn xaùc vaø chuaån bò böôùc veà ñôøi sau.

102. H. Neân laõnh nhaän BT Xöùc daàu beänh nhaân khi naøo ? T. Caùc beänh nhaân coù nguy cô cheát thì caàn laõnh Bí tích Xöùc daàu beänh nhaân

vaø neân laõnh nhaän khi coøn tænh taùo ñeå ñöôïc höôûng nhieàu hieäu quaû hôn.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Sinh kyù töû qui. Toâi quyeát chí soáng xöùng danh phaåm giaù ngöôøi con Chuùa ñeå

khi cheát ñöôïc veà vôùi Chuùa.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa Gieâsu, treân giöôøng beänh, ai maø chaúng thaáy lo aâu sôï seät ! Nhöng

chính Chuùa ñaõ can ñaûm cheát bi thöông treân thaùnh giaù. Xin cho con bieát keát hôïp nhöõng ñau ñôùn beänh taät vôùi söï ñau khoå cuûa Chuùa nhö cô hoäi laäp coâng ñeå mai sau ñöôïc veà vôùi Chuùa.

Baøi 34 BÍ TÍCH TRUYEÀN CHÖÙC THAÙNH

I. LÔØI CHUÙA “Nhö Chuùa Cha ñaõ sai Thaày, thì baây giôø Thaày cuõng sai anh em” (Ga

20,21).

II. TRÌNH BAØY Hoäi thaùnh laø daân Thieân Chuùa ñöôïc toå chöùc theo phaåm traät, nghóa laø goàm

giaùo daân vaø caùc vò laõnh ñaïo, coù vò trí vaø coâng vieäc nhaát ñònh. Caùc vò laõnh ñaïo ñöôïc tuyeån choïn vaø trao nhieäm vuï qua Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh.

1. Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh laø gì ? Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå thaùnh hieán nhöõng vò maø Chuùa muoán trao

cho taùc vuï thaùnh trong daân Chuùa. Caùc Vò aáy laø caùc Giaùm muïc, Linh muïc vaø Phoù teá.

Taùc vuï thaùnh goàm vieäc rao giaûng Lôøi Chuùa, teá leã vaø cöû haønh Bí tích, toå chöùc vaø phuïc vuï daân Chuùa.

2. Ai coù quyeàn ban Chöùc thaùnh ? Chæ nhöõng Ñaáng keá vò caùc toâng ñoà, töùc laø caùc Giaùm muïc, môùi coù quyeàn cöû

haønh Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh.

3. Ai ñöôïc laõnh nhaän caùc Chöùc thaùnh ? Chæ nhöõng ngöôøi Thieân Chuùa goïi môùi ñöôïc laõnh nhaän chöùc thaùnh nhö lôøi

thö Hipri : “Khoâng ai töï gaùn cho mình vinh döï aáy, nhöng phaûi ñöôïc Thieân Chuùa goïi, nhö oâng Aharon ñaõ ñöôïc goïi” (Hr 5,4).

Ôn goïi naøy phaûi ñöôïc chính ñöông söï töï nguyeän ñaùp laïi vaø ñöôïc Hoäi thaùnh thaåm ñònh.

III. BAØI HOÏC 103. H. Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh laø gì ?

T. Laø Bí tích Chuùa Gieâsu ñaõ laäp ñeå thaùnh hieán nhöõng vò maø Chuùa muoán trao cho taùc vuï thaùnh trong daân Chuùa.

104. H. Ai ñöôïc laõnh Bí tích Truyeàn Chöùc thaùnh ? T. Chæ nhöõng ngöôøi Thieân Chuùa goïi, môùi ñöôïc laõnh nhaän chöùc thaùnh maø

thoâi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Caùc Linh muïc laø ngöôøi thay maët Chuùa ñieàu haønh coäng ñoaøn. Toâi luoân toân

kính vaø vaâng phuïc caùc Ngaøi.

V. CAÀU NGUYEÄN

Laïy Chuùa, Hoäi thaùnh laø daân Thieân Chuùa ñöôïc toå chöùc theo phaåm traät. Xin Chuùa cho nhieàu ngöôøi bieát ñaùp laïi tieáng Chuùa goïi ñeå phuïc vuï daân Chuùa.

Baøi 35 BÍ TÍCH HOÂN PHOÁI

(Xem saùch Hoân Nhaân Coâng giaùo)

PHAÀN KEÁT

Baøi 36 TÖÙ CHUNG

I. LÔØI CHUÙA “Khi Con Ngöôøi vinh hieån quang laâm coù toaøn theå Thieân söù theo haàu, baáy

giôø Ngöôøi seõ ngöï leân ngai vinh hieån cuûa Ngöôøi. Caùc daân thieân haï seõ taäp hoïp tröôùc maét Ngöôøi vaø Ngöôøi seõ taùch bieät hoï nhö muïc töû taùch bieät chieân vôùi deâ” (Mt 25,31-32).

II. TRÌNH BAØY Ngay töø baøi ñaàu tieân, baïn ñaõ thaáy loaøi ngöôøi khoâng ngöøng khaéc khoaûi veà

nguoàn goác vaø soá phaän sau cuøng ñôøi mình : loaøi ngöôøi bôûi ñaâu maø coù, cheát roài ñi ñaâu ?

Ñöùc tin Coâng giaùo soi saùng baïn veà 4 vaán ñeà sau heát cuûa cuoäc ñôøi goïi laø töù chung.

1. Cheát - Xeùt theo töï nhieân : Cheát laø chaám döùt söï soáng nôi sinh vaät. Cheát laø ñònh

luaät taát yeáu cuûa muoân loaøi. - Xeùt theo ñöùc tin : + Cheát laø haäu quaû cuûa toäi loãi : vì moät ngöôøi duy nhaát, maø toäi loãi ñaõ xaâm

nhaäp traàn gian vaø toäi loãi gaây neân söï cheát (Rm 5,12). + Cheát laø ngöôõng cöûa böôùc vaøo ñôøi sau :

“Ai nghe lôøi Toâi vaø tin vaøo Ñaáng ñaõ sai Toâi thì coù söï soáng ñôøi ñôøi..., giaõ töø coõi cheát böôùc vaøo coõi soáng” (Ga 5,24). Ta thöôøng goïi moät ngöôøi cheát laø “qua ñôøi”.

+ Cheát laø tham döï cuoäc Töû naïn cuûa Chuùa Kitoâ ñeå ñöôïc Phuïc sinh vôùi Ngöôøi trong vinh quang : “Ao öôùc cuûa Toâi laø ra ñi ñeå ñöôïc ôû vôùi Ñöùc Kitoâ, ñieàu naøy toát hôn boäi phaàn” (Pl 1,23).

2. Phaùn xeùt Döôùi aùnh saùng ñöùc tin, cheát laø keát thuùc thôøi gian cöùu ñoä Chuùa daønh cho moãi

ngöôøi. Vì theá, sau khi cheát, moãi ngöôøi ñeàu bò xeùt xöû veà caùc vieäc laønh döõ ñaõ laøm khi coøn soáng, ñeå nhaän laáy soá phaän ñôøi ñôøi, haïnh phuùc hoaëc ñau khoå.

Thaùnh Kinh xaùc quyeát chính Chuùa Gieâsu Kitoâ seõ phaùn xeùt chung toaøn theå loaøi ngöôøi vaøo ngaøy theá maït. Thaùnh Kinh cuõng cung caáp nhieàu yeáu toá giuùp ta nhaän ra coù phaùn xeùt rieâng töøng ngöôøi lieàn sau khi ngöôøi aáy cheát. (x. Duï ngoân Lazaroâ - Lc 16,19-31) ; Lôøi Chuùa noùi vôùi ngöôøi troäm saùm hoái (Lc 23,43).

3. Thieân ñaøng

Hoäi thaùnh tin raèng linh hoàn nhöõng ngöôøi ñaõ cheát trong ôn nghóa Chuùa vaø ñaõ ñöôïc thanh taåy veïn toaøn, seõ ñöôïc soáng vôùi Chuùa Kitoâ trong Nöôùc Trôøi. Ñoù laø höôûng haïnh phuùc Thieân ñaøng.

Thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi veà haïnh phuùc Thieân ñaøng : “Ñieàu maét chaúng heà thaáy, tai chaúng heà nghe, loøng ngöôøi khoâng heà nghó tôùi, ñoù laø ñieàu Thieân Chuùa ñaõ doïn saün cho nhöõng ai meán yeâu Ngöôøi” (1 Cr 2,9).

Nhö theá Thieân ñaøng laø moät traïng thaùi haïnh phuùc hôn laø moät nôi choán. Nieàm tin coù luyeän nguïc döïa treân Thaùnh Kinh vaø Phuïng vuï (x. Lc 3,9 ; 2 M

2,46). Luyeän nguïc laø tình traïng thanh luyeän cuoái cuøng cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc choïn ; nhöõng ngöôøi cheát trong ôn nghóa Chuùa, nhöng chöa taåy saïch moïi tyø veát toäi loãi hoaëc chöa ñeàn buø aûnh höôûng caùc haønh vi xaáu, thì phaûi chòu moät cuoäc thanh luyeän raát ñau ñôùn, tröôùc khi xöùng ñaùng höôûng toân nhan raát thaùnh thieän cuûa Thieân Chuùa.

4. Hoûa nguïc Hoäi thaùnh tin raèng nhöõng ngöôøi ñaõ cheát trong tình traïng toäi loãi vaø nhöõng

keû coá tình khoâng tin Chuùa seõ bò xa Chuùa ñôøi ñôøi. Ñoù laø hình phaït hoûa nguïc. Hoï töï yù khöôùc töø haïnh phuùc. Neáu noùi veà hình phaït hoûa nguïc, thì hình phaït naëng neà nhaát laø khoâng ñöôïc höôûng maët Chuùa, laø phaûi xa caùch Chuùa ñôøi ñôøi. Söï thaát voïng voâ bôø beán aáy gaây neân trong hoï noãi ñau ñôùn cöïc ñoä, maø khoâng bao giôø coù hy voïng chaám döùt ñöôïc nöõa (x. Lc 16,26 ; Mt 25,1).

Nhö theá, hoûa nguïc laø traïng thaùi döùt khoaùt cuûa aùn phaït hôn laø moät nôi choán.

III. BAØI HOÏC 105. H. Xeùt theo ñöùc tin Coâng giaùo, cheát laø gì ?

T. Cheát laø haäu quaû cuûa toäi loãi, laø ngöôõng cöûa böôùc vaøo ñôøi sau. Cheát coøn laø ñieàu kieän ñeå ngöôøi tín höõu tham döï vaøo cuoäc Phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ.

106. H. Phaùn xeùt laø gì ? T. Laø vieäc Thieân Chuùa luaän ñònh toäi phuùc loaøi ngöôøi ñaõ laøm khi coøn soáng ôû

traàn gian, roài aán ñònh soá phaän ñôøi ñôøi cho hoï. 107. H. Thieân ñaøng laø gì ?

T. Thieân ñaøng laø traïng thaùi ñöôïc haïnh phuùc ôû vôùi Chuùa maõi maõi. 108. H. Hoûa nguïc laø gì ?

T. Hoûa nguïc laø traïng thaùi döùt khoaùt cuûa aùn phaït maø hình phaït ñau ñôùn nhaát laø phaûi xa Chuùa ñôøi ñôøi.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Can ñaûm nhìn thaúng vaøo söï cheát ñeå kieân trì soáng thaùnh thieän.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, Chuùa phaùn xeùt thaät coâng minh. Xin cho con bieát soáng ngay thaúng

vôùi löông taâm ñeå ñöôïc Chuùa ñoái xöû khoan dung trong ngaøy phaùn xeùt.

Baøi 37 TRÔØI MÔÙI, ÑAÁT MÔÙI

I. LÔØI CHUÙA “Muoân vaät phaûi tieâu tan nhö theá, thì anh em phaûi laø nhöõng ngöôøi toát

döôøng naøo, phaûi soáng thaùnh thieän vaø ñaïo ñöùc bieát bao, trong khi mong ñôïi ngaøy cuûa Thieân Chuùa vaø laøm cho ngaøy ñoù mau ñeán, ngaøy maø caùc taàng trôøi seõ bò thieâu huûy vaø nguõ haønh seõ chaûy tan ra trong löûa hoàng. Nhöng, theo lôøi Thieân Chuùa höùa, chuùng ta mong ñôïi trôøi môùi ñaát môùi, nôi coâng lyù ngöï trò. Vì theá, anh em thaân meán, trong khi mong ñôïi ngaøy ñoù, anh em phaûi coá gaéng sao cho Ngöôøi thaáy anh em tinh tuyeàn, khoâng chi ñaùng traùch vaø soáng bình an”

(2 P 3,16).

II. TRÌNH BAØY Theá giôùi chuùng ta ñang soáng bieán chuyeån khoâng ngöøng; caûnh baõi beå nöông

daâu laøm ngao ngaùn loøng ngöôøi. Nhöng nhöõng ngöôøi con Chuùa thì khoâng ñöôïc coù taâm traïng buoàn naûn nhö

theá. Ngöôïc laïi, hoï phaûi vui soáng. Thaùnh Kinh ñaõ môû ra tröôùc maét caùc tín höõu moät theá giôùi môùi.

Trong theá giôùi môùi aáy, khoâng coøn cheát choùc than vaõn, keâu la, ñau ñôùn, ñeâm toái nöõa (x. Kh 21,4). Trong theá giôùi môùi aáy, ngöôøi laønh ñöôïc soáng vôùi Thieân Chuùa laø nguoàn suoái voâ taän cuûa bình an vaø thoâng hieäp (Kh 22,5).

Hôn nöõa, khoâng phaûi chæ rieâng loaøi ngöôøi ñöôïc haïnh phuùc, maø caû vuõ truï vaät chaát hieän nay cuõng ñöôïc bieán ñoåi (x. Rm 8,19-23). Thaân xaùc loaøi ngöôøi ñaõ bieán ñoåi, thì ngoâi nhaø cho loaøi ngöôøi ôû laø vuõ truï cuõng phaûi bieán ñoåi cho phuø hôïp vôùi ngöôøi cö nguï trong ñoù.

Thöïc ra, chuùng ta khoâng bieát bao giôø thì trôøi ñaát naøy qua ñi (x. Mt 2,36 ; Kh 21,1), bao giôø thì trôøi môùi ñaát môùi seõ xuaát hieän. Nhöng chuùng ta tin chaéc moät ñieàu laø Thieân Chuùa ñaõ söûa soaïn cho chuùng ta moät ngoâi nhaø môùi, nôi Coâng lyù vaø haïnh phuùc seõ laøm thoûa maõn moïi khaùt voïng chaân chính cuûa loaøi ngöôøi (x. Hc.MV 39).

Nieàm xaùc tín aáy thuùc baùch ngöôøi tín höõu hoaït ñoäng tích cöïc ñeå xaây döïng theá giôùi naøy moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn. Ñoù cuõng laø caùch thöùc hoï goùp phaàn vaøo vieäc xaây döïng “Trôøi môùi Ñaát môùi”.

III. BAØI HOÏC 109. H. Ñöùng tröôùc caûnh nay coøn mai maát cuûa kieáp ngöôøi, chuùng ta caàn coù thaùi ñoä

naøo ? T. Chuùng ta caàn caäy döïa vaøo Chuùa laø ñaù taûng vöõng chaéc chöù ñöøng baùm víu

nhöõng caùi mau qua ñeå höôûng thuï hoaëc thaát voïng, chaùn chöôøng.

110. H. Nghóa vuï hieän taïi cuûa ngöôøi tín höõu laø gì ? T. Trong khi chôø ñôïi Trôøi môùi Ñaát môùi, ngöôøi tín höõu phaûi tích cöïc xaây döïng

theá giôùi naøy moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn veà moïi maët : vaät chaát, tinh thaàn vaø toân giaùo.

IV. THAÙI ÑOÄ SOÁNG Trôøi ñaát naøy seõ qua ñi vaø trôøi môùi ñaát môùi seõ xuaát hieän. Toâi quyeát tích cöïc

hoaït ñoäng cho coâng bình baùc aùi.

V. CAÀU NGUYEÄN Laïy Chuùa, nhìn caûnh trôøi ñaát “vaät ñoåi sao dôøi”, töï nhieân con caûm thaáy loøng

mình hoang mang voâ ñònh. Nhöng vì bieát Chuùa laø nôi nöông töïa vöõng chaõi, con hoaøn toaøn phoù thaùc ñôøi con cho Chuùa.

LÔØI CHA CHUNG GIAÙO PHAÄN Anh chò em Taân Toøng thaân meán, Trong nieàm vui chung anh chò em vöøa ñöôïc vaøo ñaïo hoâm nay, toâi muoán chia

seû vôùi anh chò em maáy taâm tình sau ñaây : Toâi raát vui möøng thaáy anh chò em phaán ñaáu thaät nhieàu suoát thôøi gian qua,

ñeå trôû thaønh con Chuùa vaø con Hoäi thaùnh. Toâi bieát raèng : moät ñaøng, anh chò em phaán khôûi tìm hieåu Chaân lyù ; nhöng ñaøng khaùc, anh chò em phaûi can ñaûm thaät nhieàu vaø ñoâi khi xoùt xa töø boû nhöõng yù nghó, tình caûm, nhöõng lieân heä khoâng phuø hôïp Tin möøng maø baáy laâu nay ñaõ raát thaém thieát trong cuoäc ñôøi anh chò em. Caûm taï Chuùa veà söï thaønh coâng cuûa ôn Chuùa nôi anh chò em.

Baây giôø, môøi anh chò em nhìn tôùi töông lai : a) Khung caûnh vaøo Ñaïo thaät caûm kích vaø traøn ngaäp an uûi ñaõ qua roài, anh

chò em laïi trôû veà soáng ñôøi thöôøng cuûa anh chò em, moät ñôøi thöôøng vôùi nhöõng coâng vieäc vui coù, buoàn coù, thaønh coâng coù, thaát baïi cuõng khoâng thieáu... nhö tröôùc kia.

Ñôøi soáng thöïc haønh ñaïo cuûa anh chò em roài cuõng seõ nhö theá, seõ traûi qua nhöõng hieän töôïng cuûa boán muøa Xuaân, Haï, Thu, Ñoâng. Coù luùc anh chò em caûm thaáy röïc löûa meán, phaán khôûi haêng say, coù theå laøm ñöôïc heát moïi ñieàu Chuùa daïy. Luùc khaùc laïi caûm thaáy laïnh luøng baêng giaù, nhö muoán buoâng xuoâi taát caû : chaùn naûn, thaát voïng, maëc cho doøng ñôøi troâi noåi... xin anh chò em bieát raèng : neáu traùi ñaát cöù laø muøa Xuaân, thì laøm sao coù muøa gaët boäi thu ? Tieát laïnh cuûa ba thaùng ñoâng cuõng caàn ñeå caønh mai tröôùc nhaø bung caùnh vaøng röïc rôõ ñoùn chuùa Xuaân !

Bieát nhö theá roài thì khi gaëp nhöõng baát oån ñoù, anh chò em neân bình tónh. Nhöõng luùc aáy anh chò em coù theå lui tôùi nhöõng ngöôøi coù kinh nghieäm nhö caùc Giaùo lyù vieân, caùc Linh muïc, nhöõng ngöôøi naøy seõ giuùp anh chò em öùng xöû thích hôïp töøng caûnh huoáng. Vieäc tieáp tuïc hoïc hoûi Giaùo lyù hoã trôï anh chò em raát nhieàu trong caùc tröôøng hôïp nhö vaäy.

b) Chuùa phaùn : “Anh em haõy ñi ñeán vôùi muoân daân, laøm Pheùp Röûa cho hoï nhaân Danh Chuùa Cha, Chuùa Con, Chuùa Thaùnh Thaàn” (Mt 28,19).

Lôøi aáy, caùch ñaây ít laâu, ñöôïc anh chò em coi laø Chuùa phaùn vôùi caùc toâng ñoà vì lôïi ích cuûa anh chò em, nghóa laø Chuùa truyeàn cho caùc toâng ñoà (maø ngaøy nay laø caùc Linh muïc, caùc Giaùo lyù vieân) rao giaûng Tin möøng cho anh chò em, ñeå anh chò em trôû thaønh con Chuùa.

Coøn töø nay, anh chò em phaûi hieåu raèng lôøi aáy Chuùa phaùn vôùi anh chò em vì lôïi ích ngöôøi khaùc, nhöõng ngöôøi ñang soáng gaàn beân : trong gia ñình, cuøng ngheà nghieäp, cuøng moâi tröôøng sinh soáng ñeå hoï trôû thaønh con Chuùa nhö anh chò em.

Vaäy, anh chò em haõy “leân ñöôøng” rao giaûng ôn cöùu ñoä baèng cuoäc soáng hoaøn toaøn ñoåi môùi : tuaân theo moïi höôùng daãn cuûa Hoäi thaùnh, phuïc vuï Hoäi thaùnh baèng vieäc tham gia caùc hoaït ñoäng trong giaùo xöù anh chò em. Haõy thöïc thi tình baùc aùi vôùi laân bang, xoùm laøng. Haõy soi saùng ngöôøi chung quanh baèng caây neán ñöùc tin maø anh chò em ñaõ laõnh nhaän ngaøy Röûa toäi.

c) Hôn taát caû, anh chò em haõy thöôøng xuyeân caàu nguyeän. Caàu nguyeän laø nguoàn tieáp söùc soáng cho anh chò em vaø cho coâng vieäc toâng ñoà truyeàn giaùo cuûa anh chò em. Noi göông Meï Maria, anh chò em haõy taäp “Suy nieäm Lôøi Chuùa”, anh chò em seõ thaáy mình tieán trieån khoâng ngôø nhôø vieäc caàu nguyeän vaø suy gaãm naøy.

Toâi xin phoù daâng anh chò em trong tay hieàn maãu Ñöùc Maria, Meï Hoäi thaùnh vaø Thaùnh Caû Giuse, Boån maïng cuûa Giaùo phaän.

Chuùc anh chò em maõi maõi laø thaønh vieân tích cöïc soáng vaø phuïc vuï Hoäi thaùnh.

PHAOLOÂ MARIA NGUYEÃN MINH NHAÄT Giaùm muïc Giaùo phaän Xuaân Loäc

NHÖÕNG KINH CAÀN THUOÄC ******

1. DAÁU THAÙNH GIAÙ. Nhaân danh Chuùa Cha vaø Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.

2. KINH ÑÖÙC CHUÙA THAÙNH THAÀN. Chuùng con laïy ôn Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn thieâng lieâng saùng laùng voâ cuøng.

Chuùng con xin Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn xuoáng ñaày loøng chuùng con, laø keû tin caäy Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø ñoát löûa kính meán Ñöùc Chuùa Trôøi trong loøng chuùng con, chuùng con xin Ñöùc Chuùa Trôøi cho Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn xuoáng.

- Söûa laïi moïi söï trong ngoaøi chuùng con. Chuùng con caàu cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi xöa ñaõ cho Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn

xuoáng soi loøng daïy doã caùc Thaùnh Toâng ñoà, thì raøy chuùng con cuõng xin Ñöùc Chuùa Trôøi cho Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn laïi xuoáng, an uûi daïy doã chuùng con laøm nhöõng vieäc laønh, vì coâng nghieäp voâ cuøng Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ki-toâ laø Chuùa chuùng con. A-men.

3. KINH LAÏY CHA Laïy Cha chuùng con ôû treân trôøi, chuùng con nguyeän danh Cha caû saùng, nöôùc

Cha trò ñeán, yù Cha theå hieän döôùi ñaát cuõng nhö treân trôøi. Xin Cha cho chuùng con hoâm nay löông thöïc haøng ngaøy vaø tha nôï chuùng con nhö chuùng con cuõng tha keû coù nôï chuùng con. Xin chôù ñeå chuùng con sa chöôùc caùm doã, nhöng cöùu chuùng con cho khoûi söï döõ. A-men.

4. KINH KÍNH MÖØNG Kính möøng Ma-ri-a ñaày ôn phöôùc, Ñöùc Chuùa Trôøi ôû cuøng Baø, Baø coù phöôùc laï

hôn moïi ngöôøi nöõ vaø Gieâ-su con loøng Baø goàm phöôùc laï. Thaùnh Ma-ri-a Ñöùc Meï Chuùa Trôøi, caàu cho chuùng con laø keû coù toäi khi naøy vaø

trong giôø laâm töû. A-men.

5. KINH SAÙNG DANH Saùng danh Ñöùc Chuùa Cha vaø Ñöùc Chuùa Con vaø Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn. Nhö

ñaõ coù tröôùc voâ cuøng vaø baây giôø vaø haèng coù vaø ñôøi ñôøi chaúng cuøng. A-men.

6. KINH TIN Laïy Chuùa, con tin thaät coù moät Ñöùc Chuùa Trôøi laø Ñaáng thöôûng phaït voâ cuøng.

Con laïi tin thaät Ñöùc Chuùa Trôøi coù Ba Ngoâi, maø Ngoâi thöù Hai ñaõ xuoáng theá laøm ngöôøi, chòu naïn chòu cheát maø chuoäc toäi cho thieân haï. Baáy nhieâu ñieàu aáy cuøng caùc ñieàu Hoäi Thaùnh daïy, thì con tin vöõng vaøng vì Chuùa laø Ñaáng thoâng minh vaø chaân thaät voâ cuøng ñaõ phaùn truyeàn cho Hoäi Thaùnh. A-men.

7. KINH CAÄY

Laïy Chuùa, con troâng caäy vöõng vaøng, vì coâng nghieäp Ñöùc Chuùa Gieâ-su, thì Chuùa seõ ban ôn cho con giöõ ñaïo neân ôû ñôøi naøy, cho ngaøy sau ñöôïc leân Thieân ñaøng, xem thaáy maët Ñöùc Chuùa Trôøi höôûng phuùc ñôøi ñôøi, vì Chuùa laø Ñaáng pheùp taéc vaø loøng laønh voâ cuøng ñaõ phaùn höùa söï aáy, chaúng coù leõ naøo sai ñöôïc. A-men.

8. KINH MEÁN Laïy Chuùa, con kính meán Chuùa heát loøng heát söùc, treân heát moïi söï, vì Chuùa laø

Ñaáng troïn toát troïn laønh voâ cuøng. Laïi vì Chuùa thì con thöông yeâu ngöôøi ta nhö mình con vaäy. A-men.

9. KINH AÊN NAÊN TOÄI Laïy Chuùa, Chuùa laø Ñaáng troïn toát troïn laønh voâ cuøng. Chuùa ñaõ döïng neân con

vaø cho Con Chuùa ra ñôøi chòu naïn chòu cheát vì con, maø con ñaõ caû loøng phaûn nghòch loãi nghóa cuøng Chuùa, thì con lo buoàn, ñau ñôùn cuøng cheâ gheùt moïi toäi con treân heát moïi söï. Con doác loøng chöøa caûi vaø nhôø ôn Chuùa thì con seõ laùnh xa dòp toäi cuøng laøm vieäc ñeàn toäi cho xöùng. A-men.

10. KINH TIN KÍNH Toâi tin kính Ñöùc Chuùa Trôøi laø Cha pheùp taéc voâ cuøng döïng neân trôøi ñaát. Toâi tin

kính Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ki-toâ laø Con moät Ñöùc Chuùa Cha cuøng laø Chuùa chuùng toâi. Bôûi pheùp Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn maø Ngöôøi xuoáng thai sinh bôûi Baø Ma-ri-a Ñoàng trinh, chòu naïn ñôøi quan Phong-xi-oâ Phi-la-toâ, chòu ñoùng ñinh treân caây Thaùnh giaù, cheát vaø taùng xaùc, xuoáng nguïc toå toâng. Ngaøy thöù ba bôûi trong keû cheát maø soáng laïi, leân trôøi, ngöï beân höõu Ñöùc Chuùa Cha pheùp taéc voâ cuøng, ngaøy sau bôûi trôøi laïi xuoáng phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát. Toâi tin kính Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn. Toâi tin coù Hoäi Thaùnh haèng coù ôû khaép theá naøy, caùc Thaùnh thoâng coâng. Toâi tin pheùp tha toäi. Toâi tin xaùc loaøi ngöôøi ngaøy sau soáng laïi. Toâi tin haèng soáng vaäy. A-men.

11. KINH CAÙO MÌNH Toâi thuù nhaän cuøng Thieân Chuùa toaøn naêng vaø cuøng anh chò em. Toâi ñaõ phaïm

toäi nhieàu trong tö töôûng, lôøi noùi, vieäc laøm vaø nhöõng ñieàu thieáu soùt : loãi taïi toâi, loãi taïi toâi, loãi taïi toâi moïi ñaøng. Vì vaäy toâi xin Ñöùc Baø Ma-ri-a troïn ñôøi ñoàng trinh, caùc thieân thaàn, caùc thaùnh vaø anh chò em khaån caàu cho toâi tröôùc toøa Thieân Chuùa, Chuùa chuùng ta. A-men

12. KINH MÖÔØI ÑIEÀU RAÊN : Ñaïo Ñöùc Chuùa Trôøi coù Möôøi Ñieàu raên :

Thöù nhaát : Thôø phöôïng moät Ñöùc Chuùa Trôøi vaø kính meán Ngöôøi treân heát moïi söï. Thöù hai : Chôù keâu teân Ñöùc Chuùa Trôøi voâ côù. Thöù ba : Giöõ ngaøy Chuùa nhaät. Thöù boán : Thaûo kính cha meï. Thöù naêm : Chôù gieát ngöôøi. Thöù saùu : Chôù laøm söï daâm duïc.

Thöù baûy : Chôù laáy cuûa ngöôøi. Thöù taùm : Chôù laøm chöùng doái. Thöù chín : Chôù muoán vôï choàng ngöôøi. Thöù möôøi : Chôù tham cuûa ngöôøi.

Möôøi Ñieàu raên aáy toùm veà hai ñieàu naøy maø chôù : tröôùc kính meán moät Ñöùc Chuùa Trôøi treân heát moïi söï, sau laø yeâu ngöôøi nhö mình ta vaäy. A-men.

13. KINH SAÙU ÑIEÀU RAÊN : Hoäi thaùnh coù saùu ñieàu raên : Thöù nhaát : Daâng leã ngaøy Chuùa nhaät cuøng caùc ngaøy leã buoäc Thöù hai : Chôù laøm vieäc xaùc ngaøy Chuùa nhaät cuøng caùc ngaøy leã buoäc, Thöù ba : Xöng toäi trong moät naêm ít laø moät laàn, Thöù boán : Chòu Mình Thaùnh Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong muøa Phuïc sinh, Thöù naêm : Giöõ chay nhöõng ngaøy Hoäi thaùnh buoäc, Thöù saùu : Kieâng thòt ngaøy thöù saùu cuøng caùc ngaøy khaùc Hoäi thaùnh daïy.

14. KINH CAÛI TOÄI BAÛY MOÁI : Caûi toäi baûy moái coù baûy ñöùc :

Thöù nhaát : Khieâm nhöôøng chôù kieâu ngaïo. Thöù hai : Roäng raõi chôù haø tieän. Thöù ba : Giöõ mình saïch seõ chôù meâ daâm duïc. Thöù boán : Hay nhòn, chôù hôøn giaän. Thöù naêm : Kieâng bôùt chôù meâ aên uoáng. Thöù saùu : Yeâu ngöôøi chôù ghen gheùt. Thöù baûy : Sieâng naêng vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi chôù laøm bieáng.

15. KINH TAÙM MOÁI PHUÙC THAÄT : Phuùc thaät taùm moái :

Thöù nhaát : Ai coù loøng khoù khaên, aáy laø phuùc thaät, vì chöng Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi laø cuûa mình vaäy.

Thöù hai : Ai hieàn laønh, aáy laø phuùc thaät, vì chöng seõ ñöôïc ñaát Ñöùc Chuùa Trôøi laøm cuûa mình vaäy.

Thöù ba : Ai khoùc loùc, aáy laø phuùc thaät, vì chöng seõ ñöôïc an uûi vaäy. Thöù boán : Ai khao khaùt nhaân ñöùc troïn laønh, aáy laø phuùc thaät, vì chöng seõ ñöôïc no

ñuû vaäy. Thöù naêm : Ai thöông xoùt ngöôøi, aáy laø phuùc thaät, vì chöng mình seõ ñöôïc thöông xoùt

vaäy. Thöù saùu : Ai giöõ loøng saïch seõ, aáy laø phuùc thaät, vì chöng seõ ñöôïc thaáy maët Ñöùc

Chuùa Trôøi vaäy. Thöù baûy : Ai laøm cho ngöôøi hoøa thuaän, aáy laø phuùc thaät, vì chöng seõ ñöôïc goïi laø

con Ñöùc Chuùa Trôøi vaäy. Thöù taùm : Ai chòu khoán naïn vì ñaïo ngay, aáy laø phuùc thaät, vì chöng Nöôùc Ñöùc Chuùa

Trôøi laø cuûa mình vaäy.

16. KINH CAÙM ÔN Con caùm ôn Ñöùc Chuùa Trôøi laø Chuùa loøng laønh voâ cuøng, chaúng boû con, chaúng

ñeå con khoâng ñôøi ñôøi, maø laïi sinh ra con, cho con ñöôïc laøm ngöôøi, cuøng haèng gìn giöõ con, haèng che chôû con ; laïi cho Ngoâi Hai xuoáng theá laøm ngöôøi, chuoäc toäi chòu cheát treân caây Thaùnh giaù vì con, laïi cho con ñöôïc ñaïo thaùnh Ñöùc Chuùa Trôøi, cuøng chòu nhieàu ôn nhieàu pheùp Hoäi thaùnh nöõa, vaø ñaõ cho phaàn xaùc con ngaøy hoâm nay (ñeâm nay) ñöôïc moïi söï laønh ; laïi cöùu laáy con keûo phaûi cheát töôi aên naên toäi chaúng kòp.

Vaäy caùc thaùnh ôû treân nöôùc Thieân ñaøng caùm ôn Ñöùc Chuùa Trôøi theá naøo, thì con cuõng hieäp cuøng caùc thaùnh maø daâng cho Chuùa, cuøng caùm ôn nhö vaäy. A-men.

17. KINH TROÂNG CAÄY Chuùng con troâng caäy raát thaùnh Ñöùc Meï Chuùa Trôøi, xin chôù cheâ, chôù boû lôøi

chuùng con nguyeän, trong côn gian nan thieáu thoán. Ñöùc Nöõ Ñoàng trinh hieån vinh saùng laùng, haèng chöõa chuùng con cho khoûi söï döõ. A-men. - Laïy raát thaùnh Traùi Tim Ñöùc Chuùa Gieâ-su. + Thöông xoùt chuùng con. - Laïy Traùi Tim cöïc thanh cöïc tònh raát thaùnh Ñöùc Baø Ma-ri-a. + Caàu cho chuùng con. - Laïy OÂng Thaùnh Giu-se laø baïn thanh saïch Ñöùc Baø Ma-ri-a troïn ñôøi ñoàng trinh. + Caàu cho chuùng con.

18. PHEÙP LAÀN HAÏT NGAÉM TAÉT

NAÊM SÖÏ VUI

Thöù nhaát thì ngaém : Thieân Thaàn truyeàn tin cho Ñöùc Baø chòu thai. Ta haõy xin cho ñöôïc ôû khieâm nhöôøng.

Thöù hai thì ngaém : Ñöùc Baø ñi vieáng baø Thaùnh I-sa-ve. Ta haõy xin cho ñöôïc loøng yeâu ngöôøi.

Thöù ba thì ngaém : Ñöùc Baø sinh Ñöùc Chuùa Gieâ-su nôi hang ñaù. Ta haõy xin cho ñöôïc loøng khoù khaên.

Thöù boán thì ngaém : Ñöùc Baø daâng Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ñeàn thaùnh. Ta haõy xin cho ñöôïc vaâng lôøi chòu luïy.

Thöù naêm thì ngaém : Ñöùc Baø tìm ñöôïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ñeàn thaùnh. Ta haõy xin cho ñöôïc giöõ nghóa cuøng Chuùa luoân.

NAÊM SÖÏ THÖÔNG

Thöù nhaát thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su lo buoàn ñoå moà hoâi maùu. Ta haõy xin cho ñöôïc aên naên toäi neân.

Thöù hai thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su chòu ñaùnh ñoøn. Ta haõy xin cho ñöôïc haõm mình chòu khoù baèng loøng.

Thöù ba thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su chòu ñoäi maõo gai. Ta haõy xin cho ñöôïc chòu moïi söï sæ nhuïc baèng loøng.

Thöù boán thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaùc caây thaùnh giaù. Ta haõy xin cho ñöôïc vaùc thaùnh giaù theo chaân Chuùa.

Thöù naêm thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su chòu cheát treân caây thaùnh giaù. Ta haõy xin ñoùng ñinh tính xaùc thòt vaøo thaùnh giaù Chuùa.

NAÊM SÖÏ MÖØNG

Thöù nhaát thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su soáng laïi. Ta haõy xin cho ñöôïc soáng laïi thaät veà phaàn linh hoàn.

Thöù hai thì ngaém : Ñöùc Chuùa Gieâ-su leân trôøi. Ta haõy xin cho ñöôïc aùi moä nhöõng söï treân trôøi.

Thöù ba thì ngaém : Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn hieän xuoáng. Ta haõy xin cho ñöôïc ñaày daãy moïi ôn Ñöùc Chuùa Thaùnh Thaàn.

Thöù boán thì ngaém : Ñöùc Chuùa Trôøi cho Ñöùc Meï leân trôøi. Ta haõy xin ôn cheát laønh trong tay Ñöùc Meï.

Thöù naêm thì ngaém : Ñöùc Chuùa Trôøi thöôûng Ñöùc Meï treân trôøi. Ta haõy xin Ñöùc Meï phuø hoä cho ta ñöôïc thöôûng cuøng Ñöùc Meï treân Nöôùc Thieân ñaøng.