giao an mon ngu van lop 7 ( ppm)

[email protected]

TiÕt 59, 60 So¹n: 10/12/2006 D¹y: 21/12/2006.

lµm th¬ lôc b¸tA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp häc sinh:- HiÓu ®îc luËt th¬ lôc b¸t.- Cã c¬ héi tËp lµm th¬ lôc b¸t.B/ ChuÈn bÞ: B¶ng phôc/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:* æn ®Þnh líp: 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’? Nªu nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c nhÊt cña ca dao ? (Sö dông thÓ th¬ d©n téc: lôc b¸t).? §äc mét vµi bµi ca dao viÕt theo thÓ th¬ lôc b¸t ?* Bµi míi: 35’

* §äc kü bµi ca dao.

H: Bµi ca dao ®îc viÕt theo thÓ th¬ lôc b¸t ? ? CÆp th¬ lôc b¸t mçi dßng cã mÊy tiÕng ? V× sao gäi lµ lôc b¸t ?

H: Nh¾c l¹i quy ®Þnh tiÕng b»ng, tiÕng tr¾c ?H: X¸c ®Þnh tiÕng b»ng, tr¾c, vÇn cña bµi ca dao ?

H:Nªu luËt b»ng, tr¾c, gieo vÇn ?(TiÕng lÎ tù do. TiÕng ch½n theo luËt).

H: T¬ng quan thanh ®iÖu gi÷a tiÕng thø 6 vµ thø 8 ?

H: Qua ®ã em cã nh÷ng ghi nhí g× vÒ luËt th¬ lôc b¸t ?

I. luËt th¬ lôc b¸t :1. VÝ dô: Bµi ca dao SGK.2.NhËn xÐt:- Lôc : 6 CÆp th¬ mét dïng 6 tiÕng - B¸t : 8 ë trªn, dïng 8 tiÕng ë díi- S¬ ®å b»ng, tr¾c, vÇn cña bµi ca dao: Anh ®i anh nhí …B B B T B B(v1)T B B T T B(v1)B B(v2)T B T T B B(v2)T B T T B B(v2)B B 2 4 6 8- LuËt b»ng tr¾c : ë tiÕng thø 2 – b»ng, tiÕng thø 4 lµ tr¾c (cã thÓ ngo¹i lÖ ngîc l¹i).- Gieo vÇn ë tiÕng thø 6 vµ 8.- Trong c©u 8 tiÕng: tiÕng thø 6 thanh bæng -> tiÕng thø 8 thanh trÇm. (hoÆc ngîc l¹i).3. Ghi nhí:

L u ý häc sinh ph©n biÖt th¬ lôc b¸t víi v¨n vÇn 6/8. [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

144

mailto:[email protected]


[email protected]

- Gi¸o viªn cho vÝ dô, häc sinh th¶o luËn.+VÝ dô 1:Con mÌo, con chã cã l«ngBôi tre cã m¾t, nåi ®ång cã quai

(§ång dao).+ VÝ dô 2:TiÕc thay h¹t g¹o tr¾ng ngÇn§· vo níc ®ôc, l¹i vÇn than r¬m.

(Ca dao).-> VÝ dô 1: Cã luËt b»ng, tr¾c, thanh, cã sè c©u lôc, b¸t nhng

kh«ng cã gi¸ trÞ biÓu c¶m (chØ gióp trÎ em nhËn biÕt ®îc c¸c SV quen thuéc) => Kh«ng ph¶i lµ th¬ lôc b¸t – chØ lµ v¨n vÇn.

-> VÝ dô 2: Sö dông h×nh ¶nh Èn dô -> lêi than th©n, tr¸ch phËn hÈm hiu cña c« g¸i, sù th«ng c¶m cña ngêi th©n, ngêi yªu c« -> th¬ lôc b¸t.

HÕt tiÕt 59, chuyÓn sang tiÕt 60II. luyÖn tËp :Bµi 1:VÝ dô a):§iÒn thªm tiÕng thø 5, thø 6 cña c©u b¸t.- TiÕng thø 6 : vÇn “a” => “nhµ”, “mµ”, “lµ”. thanh trÇm. ë nhµ, kÎo mµ, nh lµ.VÝ dô b):- TiÕng thø 6 : vÇn “ªn”

=> tiÕn lªn kh«ng ngõng, míi nªn th©n ngêi, luyÖn rÌn h¨ng say.

VÝ dô c):T¹o sù ®èi hoÆc phèi c¶nh:Gieo vÇn “im”.- Trong s©n mÌo míp lim dim m¾t chê.- Hoa th¬m, cá ngät kiÕm t×m ®©u xa.- MÑ ngåi kh©u ¸o, em t×m c©u th¬.Bµi 2:- Ph¸t hiÖn sai ë ®©u söa cho ®óng luËt.C1 VD a: gieo vÇn “oai” mµ viÕt “b»ng” -> xoµi. VD b: gieo vÇn “anh” mµ viÕt “lªn” -> thµnh.C2 VD a: söa vÇn “oai” c©u lôc -> vÇn “«ng” – “ba trång”. VD b : söa vÇn “anh” c©u lôc -> vÇn “iªn” – “thÇn tiªn”.Bµi 3:- Tæ chøc thi 2 ®éi.+ H×nh thøc 1: Thi ®äc th¬ lôc b¸t (5 phót).+ H×nh thøc 2: Trªn c¬ së nh÷ng c©u th¬ lôc b¸t võa ®äc thi

ngÉu høng lµm th¬. (Cã thÓ lÊy lu«n c©u lôc võa ®äc råi ®éi kia lµm c©u b¸t kh¸c )[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

145



[email protected]

§éi nµo th¾ng sÏ ®îc quyÒn xíng c©u lôcGi¸o viªn lµm träng tµi, söa, cho ®iÓm.(Gi¸o viªn lu ý çc em nh÷ng vÇn dÔ gieo: “a”, “an”, “¬i”, “non”,…

Mét sè vÇn khã gieo tiÕp: “ª”.)Bµi 4: (Thªm – GV ghi ra b¶ng phô)- GV cho HS quan s¸t nh÷ng c©u th¬ vµ yªu cÇu nx xem cã sai

luËt kh«ng.a. Tß vß mµy nu«i con nhÖnNgµy sau nã lín nã quÖn nhau ®i Tß vß ngåi khãc tØ tiNhÖn ¬i! NhÖn hìi! NhÖn ®i ®»ng nµo. ( Ca dao )b. Må h«i mµ ®æ xuèng ®ångLóa mäc trïng trïng s¸ng c¶ ®åi n¬ng. ( Ca dao )- GV gîi ý: c©u a kh«ng sai luËt mµ theo lôc b¸t biÕn thÓ; c©u b: Kh«ng sai luËt mµ chØ ®æi vÞ trÝ vÇn lng (®ång/ trïng)

* cñng cè: 3’ 1. Nh¾c l¹i luËt th¬ lôc b¸t. 2. GV nhËn xÐt ho¹t ®éng lµm th¬ cña HS.

*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - §äc, tËp lµm th¬ lôc b¸t.- ChuÈn bÞ bµi ChuÈn mùc sö dông tõ.

TuÇn 16 Bµi 14, 15TiÕt 61 – TiÕng ViÖt: So¹n:14/12D¹y:

chuÈn mùc sö dông tõA/ Môc tiªu bµi häc.Gióp HS : - N¾m ®îc çc yªu cÇu trong viÖc sö dông tõ.- Trªn c¬ së nhËn thøc ®îc çc yªu cÇu ®ã, tù kiÓm tra thÊy ®îc

nh÷ng nhîc ®iÓm cña b¶n th©n trong viÖc sö dông tõ, cã ý thøc dïng tõ ®óng chuÈn mùc, tr¸nh cÈu th¶ khi nãi, viÕt. B/ ChuÈn bÞ: B¶ng phô

C/ tiÕn tr×nh bµi d¹y : * æ n ®Þnh líp : 1'* KiÓm tra bµi cò: 5'1. ThÕ nµo lµ ch¬i ch÷? Nªu çc lèi ch¬i ch÷ thêng gÆp?

2. C©u ca dao sau sö dông lèi ch¬i ch÷ nµo? (Ghi ra b¶ng phô) “Ngµy xu©n em ®i chî h¹, mua ç thu vÒ, chî h·y cßn ®«ng.” A. Dïng tõ ®ång ©m C. Dïng çc tõ cïng trêng nghÜ[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

146



[email protected]

B. Dïng cÆp tõ tr¸i nghÜa D. Dïng lèi nãi l¸i.* Bµi míi: 35’

- Häc sinh ®äc vÝ dô SGK.

? Çc tõ in ®Ëm trong çc c©u dïng sai n/t/n ?

- Gi¸o viªn chia b¶ng phô ®· hÖ thèng (sau khi häc sinh tr¶ lêi

Tõ dïng sai

Lçi sai ë

Nguyªn

nh©n

Söa

H: Khi sö dông tõ cÇn chó ý nh÷ng g× ? (§óng ©m, ®óng chÝnh t¶).

- §äc çc vÝ dô.

H: Çc tõ in ®Ëm trong nh÷ng vÝ dô sai n/t/n ?

H: H·y söa l¹i b»ng çch thay nh÷ng tõ kh¸c thÝch hîp ?

Gi¸o viªn cho häc sinh gi¶i nghÜa çc tõ in ®Ëm, t×m tõ kh¸c thÝch hîp (cã gi¶i nghÜa).

+ Lµm viÖc theo nhãm.

+ Çc nhãm b¸o ço kÕt qu¶, gi¸o viªn ghi vµo b¶ng phô chung.

VD:

Tõ dïng sai

NghÜa cña tõ

Tõ thÝch hîp

NghÜa cña tõ

I. sö dông ®óng ©m, ®óng chÝnh t¶:

- VD a: dïi -> vïi (sai cÆp phô ©m ®Çu d -> v - ph¸t ©m theo vïng Nam bé).- VD b: tËp tÑ -> bËp bÑ, tËp toÑ (sai v× gÇn ©m nhí kh«ng chÝnh x¸c).- VD c: kho¶ng kh¾c -> kho¶nh kh¾c(sai v× gÇn ©m nhí kh«ng chÝnh x¸c).

II. sö dông tõ ®óng nghÜa:

- VD a: + s¸ng sña: nhËn biÕt b»ng thÞ gi¸c. + t¬i ®Ñp: nhËn biÕt b»ng t duy, c¶m xóc, liªn tëng.=> dïng tõ "t¬i ®Ñp".

- VD b: + cao c¶: lêi nãi (viÖc lµm) cã phÈm chÊt tuyÖt vêi. + s©u s¾c: NhËn thøc vµ thÈm ®Þnh b»ng t duy, c¶m xóc, liªn tëng.- VD c:+ biÕt: nhËn thøc ®îc, hiÓu ®îc. + cã: tån t¹i (çi g× ®ã).

[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

147



[email protected]

* Khi sö dông tõ cÇn chó ý ®óng nghÜa.

- §äc vÝ dô:

H: Nh÷ng tõ ®îc dïng sai nh thÕ nµo ?

H: Söa l¹i b»ng çch thay tõ kh¸c cho thÝch hîp ?

- B¶ng phô:

Tõ NghÜa cña tõ

S¾c th¸i

Tõ thÝch hîp

NghÜa cña tõ

S¾c th¸i

* Chó ý sö dông tõ ®óng s¾c th¸i biÓu c¶m, hîp phong çch.

- §äc vÝ dô.

H: X¸c ®Þnh chøc vô ng÷ ph¸p cña çc tõ in ®Ëm ? X¸c ®Þnh tõ lo¹i cña çc tõ in ®Ëm ?

H: V× sao çc tõ ®ã l¹i bÞ dïng sai ?

- B¶ng phô:

Tõ Tõ lo¹i

Chøc vô ng÷ ph¸p

KÕt luËn

Söa

IiI. sö dông tõ ®óng s¾c th¸i biÓu c¶m, hîp phong çch:

- VD a:+ l·nh ®¹o: ®øng ®Çu çc tæ chøc hîp ph¸p, chÝnh danh -> s¾c th¸i t«n träng.+ cÇm ®Çu: ®øng ®Çu çc tæ chøc phi ph¸p, phi nghÜa -> s¾c th¸i khinh bØ.- VD b:+ chó hæ: tõ ®Ó nh©n ho¸ -> s¾c th¸i ®Ñp -> kh«ng phï hîp víi v¨n c¶nh.+ con hæ, nã: gäi tªn con vËt-> s¾c th¸i b×nh thêng -> phï hîp v¨n c¶nh.

Iv. sö dông tõ ®óng tÝnh chÊt ng÷ ph¸p cña tõ:

- VD a: hµo quang (danh tõ) -> kh«ng trùc tiÕp lµm vÞ ng÷ -> hµo nho¸ng.

- VD b: ¨n mÆc (®éng tõ) -> kh«ng cã bæ ng÷ qua quan hÖ tõ "cña" -> çch ¨n mÆc.- VD c: th¶m h¹i (tÝnh tõ) -> kh«ng thÓ lµm bæ ng÷ cho tÝnh tõ "nhiÒu" -> bá tÝnh tõ "nhiÒu".- VD d: sù gi¶ t¹o phån vinh -> trËt tù tõ sai -> sù phån vinh gi¶ t¹o.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

148



[email protected]

* Sö dông tõ ®óng chøc vô ng÷ ph¸p.

Do nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ lÞch sö, ®Þa lý, phong tôc tËp qu¸n, mçi ®Þa ph¬ng cã nh÷ng tõ ng÷ riªng gäi lµ tõ ®Þa ph¬ng. VD: ...

H: VËy trong trêng hîp nµo kh«ng nªn sö dông tõ ®Þa ph-¬ng ?

VD: Cho t«i mua chôc b¸t.

Kh«ng nªn dïng: Cho t«i mua chôc chÐn..(Tõ Nam bé).

- Do hoµn c¶nh lÞch sö, v¨n ho¸, cã sè lîng lín tõ H¸n ViÖt.

H: T¹i sao chóng ta kh«ng nªn l¹m dông tõ H¸n ViÖt ?

VD:

+ Cha mÑ nµo ch¼ng th¬ng con.

Kh«ng nªn dïng:

+ Phô mÉu nµo ch¼ng th-¬ng con.

+ Gi¸o viªn nªu l¹i m«t sè vÝ dô tõ:

- GÇn ©m, gÇn nghÜa (h/s ®· t×m hiÓu) => Gi¶i nghÜa => Sö dông ®óng nghÜa.

- Nh÷ng tõ cã thÓ ®¶o trËt tù, kh«ng thÓ ®¶o, kh«ng nªn ®¶o ...

v. kh«ng l¹m dông tõ ®Þa ph ¬ng, tõ h¸n viÖt:

- Trong c¸c t×nh huèng giao tiÕp trang träng vµ trong c¸c v¨n b¶n chuÈn mùc (hµnh chÝnh, chÝnh luËn) kh«ng nªn sö dông tõ ®Þa ph-¬ng.

- ChØ dïng tõ H¸n ViÖt trong nh÷ng trêng hîp t¹o s¾c th¸i phï hîp. NÕu tõ H¸n ViÖt nµo cã tõ tiÕng ViÖt t-¬ng ®¬ng mµ phï hîp v¨n c¶nh th× nªn dïng tõ tiÕng ViÖt.

* Ghi nhí chung:

VI. luyÖn tËp:

- VD:+ hån nhiªn - tiÕng cêi hån nhiªn cña trÎ th¬.+ tù nhiªn - anh Êy cø tù nhiªn ...

- §¶o ®îc:+ ao íc - íc ao.- Kh«ng ®¶o ®îc:+ hån nhiªn- Kh«ng nªn ®¶o:+ ng¬ ng¸c - ng¸c ng¬.(s¾c th¸i ý cã bÞ thay ®æi).

* Cñng cè: 3’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

149



[email protected]

Khi sö dông tõ ta cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu g×?

* H íng dÉn vÒ nhµ : 1’

- N¾m néi dung bµi, häc thuéc ghi nhí

- ChuÈn bÞ bµi ¤n tËp v¨n biÓu c¶m.

TiÕt 62:

So¹n: 14/D¹y: «n tËp v¨n b¶n biÓu c¶m

A/ Môc tiªu bµi häc : Gióp h/sinh: - ¤n l¹i nh÷ng ®iÓm quan träng nhÊt vÒ lý thuyÕt lµm v¨n b¶n biÓu

c¶m.- Çch lËp ý vµ lËp dµn bµi cho mét ®Ò v¨n biÓu c¶m.- Çch diÔn ®¹t trong bµi v¨n biÓu c¶m.B/ ChuÈn bÞ: c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- KiÓm tra bµi vÒ nhµ * Bµi míi: 35’

H: ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m, ®¸nh gi¸ ?

H: Muèn bµy tá th¸i ®é, t×nh c¶m vµ sù ®¸nh gi¸ cña m×nh tríc hÕt cÇn ph¶i cã çc yÕu tè g× ? T¹i sao ?=> C¶m xóc lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ hÕt søc quan träng trong v¨n biÓu c¶m. §ã lµ sù xóc ®éng cña con ngêi tríc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn vµ cuéc sèng. ChÝnh sù xóc ®éng Êy ®· lµm n¶y sinh nhu cÇu biÓu c¶m cña con ngêi.

*C©u 1: Kh¸i niÖm v¨n biÓu c¶m ?Lµ kiÓu v¨n b¶n bµy tá th¸i ®é, t×nh c¶m vµ sù ®¸nh gi¸ cña con ngêi ®èi víi thiªn nhiªn vµ cuéc sèng.* C©u 2:- Çc yÕu tè cÇn cã ®Ó qua ®ã h×nh thµnh vµ thÓ hiÖn c¶m xóc, th¸i ®é, t×nh c¶m cña ngêi viÕt lµ tù sù vµ miªu t¶.

* C©u 3: Ph©n biÖt v¨n b¶n biÓu c¶m víi v¨n b¶n miªu t¶, v¨n b¶n tù sù ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

150



[email protected]

H: Nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu cña v¨n b¶n miªu t¶, tù sù ?

H: VËy trong v¨n b¶n biÓu c¶m cã yÕu tè tù sù vµ miªu t¶, t¹i sao chóng ta kh«ng gäi lµ v¨n tù sù, miªu t¶ tæng hîp H: Trong v¨n b¶n biÓu c¶m, tù sù, miªu t¶ ®ãng vai trß g× ?

* Cho bµi ca dao: " S«ng kia bªn lë bªn båi ........................................... BiÕt r»ng bªn ®ôc, bªn trong, bªn nµo"H: T×m hiÓu çc biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông ?

H: Çc h×nh ¶nh trong bµi ca dao cã ý nghÜa g× ?

H: T©m tr¹ng cña ngêi viÕt nh thÕ nµo ?

H: Ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña bµi ca dao lµ g× ?H: Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ ®Æc trng cña v¨n biÓu c¶m ?

- V¨n tù sù lµ yªu cÇu kÓ l¹i mét sù viÖc, mét c©u chuyÖn cã ®Çu, cã ®u«i, cã ng«n ng÷, diÔn biÕn, kÕt qu¶ nh»m t¸i hiÖn nh÷ng sù viÖc hoÆc nh÷ng kû niÖm trong kÝ øc ®Ó ngêi nghe, ngêi ®äc cã thÓ hiÓu vµ nhí, kÓ l¹i ®îc.- V¨n miªu t¶ yªu cÇu t¸i hiÖn ®èi tîng nh»m dùng mét ch©n dung ®Çy ®ñ, chi tiÕt, sinh ®éng vÒ ®èi tîng Êy ®Ó ngêi ®äc, nghe cã thÓ h×nh dung râ rµng vÒ ®èi tîng Êy.

- Trong v¨n biÓu c¶m, tù sù vµ miªu t¶ chØ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó ng-êi viÕt thÓ hiÖn th¸i ®é, t×nh c¶m, sù ®¸nh gi¸.- Tù sù vµ miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m cã vai trß nh çi cí, çi nÒn cho c¶m xóc. Do ®ã nã thêng kh«ng t¶, kh«ng kÓ, kh«ng thuËt ®Çy ®ñ nh khi nã cã t çch lµ mét kiÓu v¨n b¶n ®éc lËp. * C©u 4:§Æc trng cña v¨n b¶n biÓu c¶m :

- Bµi ca dao cã sö dông: + §iÖp ng÷. + Èn dô. + Tõ tr¸i nghÜa.

- ý nghÜa tîng trng, ¸m chØ nh÷ng sù kiÖn trong ®êi sèng t×nh c¶m cña con ngêi.- T©m tr¹ng ph©n v©n xen håi hép b©ng khu©ng.-> Bµi ca dao trªn lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m, rÊt gÇn gòi víi v¨n b¶n tr÷ t×nh.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

151



[email protected]

* C©u 5: LuyÖn tËp v¨n b¶n biÓu c¶m.§Ò bµi: C¶m nghÜ mïa xu©n ?? Nªu c¸c thao t¸c cÇn tiÕn hµnh.I. t×m hiÓu ®Ò- KiÓu v¨n b¶n: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ.- §èi tîng biÓu c¶m: Mïa xu©n.II. t×m ý:1. Mïa xu©n cña thiªn nhiªn:- C¶nh s¾c, thêi tiÕt, khÝ hËu, c©y cá, chim mu«ng, ... 2. Mïa xu©n cña con ng êi: - Tuæi t¸c, nghÒ nghiÖp, t©m tr¹ng, suy nghÜ, ...3. C¶m nghÜ:- ThÝch hay kh«ng thÝch mïa xu©n ? V× sao ? Mong ®îi hay

kh«ng ? V× sao ?- KÓ hoÆc t¶ ®Ó béc lé c¶m nghÜ thÝch hay kh«ng thÝch ? Mong

®îi hay kh«ng mong ®îi ? * Gi¸o viªn giao cho häc sinh lËp dµn ý theo nhãm.- Tr×nh bµy dµn ý.- Thèng nhÊt dµn ý.* Cñng cè: 3’- GV chèt l¹i nh÷ng néi dung cÇn ghi nhí trong tiÕt «n tËp*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’

- Hoµn chØnh dµn ý.- ViÕt bµi, söa bµi.- So¹n bµi Sµi Gßn t«i yªu.

.....................................................................


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

152



[email protected]

TiÕt 63 Híng dÉn ®äc thªm v¨n b¶n:sµi gßn t«i yªu

(Minh H¬ng)So¹n: D¹y:

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - C¶m nhËn ®îc nÐt ®Ñp riªng cña Sµi Gßn víi thiªn nhiªn, khÝ

hËu nhiÖt ®íi vµ nhÊt lµ phong çch cña ngêi Sµi Gßn.- N¾m ®îc nghÖ thuËt biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc qua nh÷ng

hiÓu biÕt cô thÓ, nhiÒu mÆt cña t¸c gi¶ vÒ Sµi Gßn.B/ ChuÈn bÞ: B¶ng phôC/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. V¨n b¶n “Mét thø quµ........: Cèm” ®· viÕt vÒ cèm trªn nh÷ng

ph¬ng diÖn nµo? (Ghi ra b¶ng phô) A. Nguån gèc vµ çch thøc lµm cèm C. Sù thëng thøc

cèm B. VÎ ®Ñp vµ c«ng dông cña cèm D. C¶ ba ph¬ng

diÖn trªn2. Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ Th¹ch Lam qua v¨n b¶n “Mét thø

quµ....”* Bµi míi: 35’

H: Qua chó thÝch, em hiÓu nh÷ng g× vÒ t¸c gi¶ viÕt vÒ Sµi Gßn - thµnh phè Hå ChÝ Minh?

H: Em cã thÓ kÓ tªn nh÷ng t¸c phÈm viÕt vÒ Sµi Gßn - thµnh phè Hå ChÝ Minh ?

H: Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ tuú bót ?

- §©y lµ bµi tuú bót cÇn ®îc ®äc víi giäng hå hëi, vui t¬i, h¨m hë, s«i ®éng, chó ý çc tõ ng÷ ®Þa ph¬ng.

I. t×m hiÓu chung:

1. T¸c gi¶:- Lµ mét nhµ b¸o.

2. T¸c phÈm:

- Lµ bµi më ®Çu trong tËp tuú bót-bót kÝ "Nhí Sµi Gßn" tËp 1 cña Minh H¬ng.

II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n:

1. §äc- t×m hiÓu chó thÝch:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

153



[email protected]

- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh gi¶i nghÜa tõ khã theo SGK.

H: Theo em, bµi tuú bót nµy cã bè côc nh thÕ nµo ?

(Bè côc v¨n b¶n kh¸ m¹ch l¹c, theo c¶m xóc cña ngêi viÕt tríc nh÷ng mÆt kh¸c nhau cña Sµi Gßn.)

* §äc ®o¹n v¨n.

H: §o¹n v¨n ®Çu tiªn nµy, t¸c gi¶ ®· bµy tá nh÷ng c¶m nhËn chung vÒ thiªn nhiªn vµ cuéc sèng n¬i Sµi Gßn ?

H: T¸c gi¶ ®· so s¸nh Sµi Gßn víi nh÷ng ai vµ nh÷ng çi g× ? T¸c dông cña so s¸nh Êy ?

H: Bªn c¹nh sù so s¸nh Êy, t¸c gi¶ cßn cã nh÷ng c¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn, khÝ hËu Sµi Gßn. Em h·y t×m çc chi tiÕt, h×nh ¶nh nãi vÒ ®iÒu Êy ?

(Nh÷ng c¶m nhËn vÒ thêi tiÕt nh thÕ nµo ? Qua ®ã , em thÊy thêi tiÕt cña Sµi Gßn cã ®Æc ®iÓm g× ?)

H: Ngoµi nh÷ng nÐt riªng, thêi tiÕt Sµi Gßn cßn cã ®iÒu g× kh¸c biÖt ?

H: Kh«ng khÝ, nhÞp ®iÖu cuéc sèng ®a d¹ng cña thµnh phè

2. Bè côc: 3 ®o¹n.- §o¹n 1: Nh÷ng Ên tîng chung bao qu¸t vÒ Sµi Gßn.

(Tõ ®Çu ®Õn "hä hµng".)- §o¹n 2: §Æc ®iÓm c d©n vµ phong çch ngêi Sµi Gßn.

( TiÕp ®Õn "1975".)- §o¹n 3: Sµi Gßn - ®« thÞ hiÒn hoµ, ®Êt lµnh -> T/c cña T/g.

(phÇn cßn l¹i).

3. Ph©n tÝch: a, Ê n t îng chung bao qu¸t vÒ Sµi Gßn:

- So Sµi Gßn víi nhiÒu thµnh phè kh¸c trªn ®Êt níc ta, so víi 5000 n¨m tuæi cña ®Êt níc -> nhÊn m¹nh ®é trÎ trung, cßn xu©n cña Sµi Gßn.

- Thêi tiÕt: n¾ng sím ngät ngµo, giã léng buæi chiÒu, c¬n ma nhiÖt ®íi µo µo vµ mau døt -> nÐt riªng.

- Trêi ®ang buån b·, bçng nhiªn trong v¾t l¹i nh thuû tinh -> sù thay ®æi nhanh chãng, ®ét ngét cña thêi tiÕt.

- §ªm : Tha thít tiÕng ån.- Giê cao ®iÓm: n¸o ®éng, dËp d×u xe cé.- Buæi s¸ng tinh s¬ng: kh«ng khÝ m¸t dÞu, thanh s¹ch.-> §iÖp tõ, ®iÖp cÊu tróc c©u.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

154



[email protected]

trong nh÷ng thêi kh¾c kh¸c nhau ®îc t¸c gi¶ c¶m nhËn ra sao ?

H: Khi nªu c¶m nhËn vÒ Sµi Gßn, t¸c gi¶ ®· sö dông ng«n ng÷ nghÖ thuËt g× ?

H: Nhê çch sö dông nh÷ng nghÖ thuËt Êy t¸c gi¶ ®· bµy tá t×nh c¶m cña m×nh nh thÕ nµo ?

(§äc ®o¹n v¨n, chóng ta còng ®-îc l©y phÇn nµo çi t×nh c¶m thiÕt tha Êy >< Sµi Gßn - ®« thÞ mµ cã thÓ cha mét lÇn chóng ta ®îc ®Æt ch©n tíi -> §ã chÝnh lµ thµnh c«ng cña ®o¹n ®Çu tiªn cña bµi tuú bót nµy: Gîi ®îc sù ®ång c¶m n¬i ngêi ®äc.)

H: Vµ víi t×nh yªu nång nhiÖt Êy t¸c gi¶ tËp trung nãi vÒ nÐt næi bËt nµo ?

* §äc ®o¹n 2:

H: §äc c©u v¨n t¸c gi¶ nªu nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm c d©n Sµi Gßn?

H: Em hiÓu t¹i sao ë ®©y chØ toµn ngêi Sµi Gßn mÆc dï kh«ng Ýt ngêi gèc n¬i kh¸c ?

H: Vµ ®· lµ con ngêi Sµi Gßn, nhÊt lµ çc c« g¸i Sµi Gßn th× nÐt phong çch næi bËt lµ g× ?

H: Em h·y t×m c©u v¨n thÓ hiÖn râ nhÊt ®Æc ®iÓm riªng cña cd©n Sµi Gßn.

H: Vµ tÊt c¶ nh÷ng h×nh ¶nh, ®Æc ®iÓm ®ã ®· t¹o nªn mét Sµi Gßn cã ®Æc ®iÓm chung vÒ con ngêi ra sao ?

- Víi mét lo¹t nh÷ng c¶m nhËn

-> T×nh yªu nång nhiÖt, tha thiÕt víi Sµi Gßn.

b, Phong çch ng êi Sµi Gßn:

- "ë trªn ®Êt nµy ... Sµi Gßn c¶"-> Sù hoµ hîp, héi tô kh«ng ph©n biÖt nguån gèc.- Ngêi Sµi Gßn nãi chung: hÒ hµ, dÔ d·i, Ýt dµn dùng, ch©n thµnh, th¼ng th¾n.- Çc c« g¸i Sµi Gßn: ch©n thµnh, béc trùc, cëi më, vÎ ®Ñp tù nhiªn mµ ý nhÞ.

-> "Sµi Gßn bao giê còng ... kÐo ®Õn".

-> Søc sèng, nÐt ®Ñp riªng cña thµnh phè, cña con ngêi n¬i thµnh phè Êy.

c, Sµi Gßn ®Êt lµnh, ®« thÞ hiÒn hoµ:- Sµi Gßn lµ n¬i ®Êt lµnh nhng rÊt Ýt chim.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

155



[email protected]

hÕt søc tinh tÕ vÒ thiªn nhiªn, c¶nh vËt, con ngêi Sµi Gßn t¸c gi¶ ®· béc lé t×nh yªu cña m×nh dµnh cho thµnh phè nµy. Song ë ®o¹n cuèi t×nh yªu Êy ®îc kh¼ng ®Þnh ®Çy ®ñ h¬n n÷a? * §äc ®o¹n cuèi.

H: ë trong ®o¹n nµy em cã nhËn thÊy t¸c gi¶ muèn göi g¾m tíi chóng ta ®iÒu g× ?

H: Nãi ®Õn ý nµy, em cã liªn t-ëng ®Õn mét c©u thµnh ng÷ nµo ®ã ?

(§Êt lµnh chim ®Ëu.)

H: VËy hiÖn tîng trªn cho thÊy ®iÒu g× ?

H: Thµnh phè cã nhiÒu ngêi hµo phãng nhng hiÕm hoi dÇn chim chãc. §äc nh÷ng ý v¨n nµy, em thÌm ®îc nghe ©m thanh g×, thÌm ®îc cã c¶m gi¸c nh thÕ nµo ?

(H·y nhí ®Õn mét v¨n b¶n ®· häc trong líp 6: Lao xao - Duy Kh¸n.)

H: Tuy cã nh÷ng khã kh¨n nh vËy nhng u ®iÓm cña Sµi Gßn vÉn lµ c¬ b¶n. Vµ víi nh÷ng u ®iÓm Êy, chóng ta hiÓu ®îc t¸c gi¶ muèn kh¼ng ®Þnh ®iÒu g× ?

H: §o¹n tuú bót ®· cã nh÷ng thµnh c«ng nµo ?

- Trªn c¬ së nh÷ng hiÓu biÕt, t×nh yªu cña em ®èi víi Sµi Gßn th«ng qua sù ®ång c¶m víi Minh H¬ng, em h·y häc tËp nhµ v¨n truyÒn t×nh yªu dµnh cho quª h-¬ng m×nh sang mäi ngêi b»ng mét ®o¹n v¨n viÕt vÒ t×nh c¶m cña m×nh dµnh cho mét miÒn

-> VÊn ®Ò m«i trêng vµ T/y cña T/g dµnh cho thiªn nhiªn, m«i tr-êng.

=> Kh¼ng ®Þnh t×nh yªu Sµi Gßn dai d¼ng vµ bÒn chÆt víi m¬ íc mäi ngêi ai còng yªu Sµi Gßn cña t¸c gi¶.

4. Tæng kÕt:

Ghi nhí: SGK

III. luyÖn tËp:

- §o¹n v¨n: MiÒn quª em yªu.(Giíi h¹n 5-7 c©u.

ChuÈn bÞ trong 5 phót).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

156



[email protected]

quª nµo ®ã mµ em yªu nhÊt.

*cñng cè: 3’1. Néi dung chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ g×?2. Søc l«i cuèn cña v¨n b¶n nµy lµ ë chç nµo?* H íng dÉn vÒ nhµ : 1’1. N¾m ch¾c néi dung cña bµi.2. Hoµn thµnh bµi tËp ë trªn.3. So¹n bµi Mïa xu©n cña t«i

................................................................................

TiÕt 64 - So¹n:D¹y: V¨n b¶n mïa xu©n cña t«i

Vò B»ngA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp häc sinh:- C¶m nhËn ®îc nÐt ®Æc s¾c riªng cña c¶nh s¾c mïa xu©n ë Hµ

Néi vµ miÒn B¾c ®îc t¸i hiÖn trong bµi tuú bót.- ThÊy ®îc t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc thiÕt tha s©u ®Ëm cña

t¸c gi¶ ®îc thÓ hiÖn qua ngßi bót tµi hoa, tinh tÕ, giµu c¶m xóc vµ h×nh ¶nh.

B/ ChuÈn bÞ: B¶ng phôC/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- Qua v¨n b¶n “Sµi Gßn t«i yªu”, t¸c gi¶ Minh H¬ng ®· gióp em

hiÓu nh÷ng g× vÒ Sµi Gßn – thµnh phè Hå ChÝ Minh ?- KT ®o¹n v¨n ?* Bµi míi: 35’- Cã rÊt nhiÒu h×nh ¶nh dêng nh trë thµnh c¸i cí ®Ó mäi ngêi

béc lé c¶m xóc. NÕu nh LÝ B¹ch nh×n tr¨ng mµ …

H: §äc chó thÝch vµ nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Vò B»ng.


1. T¸c gi¶:- Vò B»ng (1913-1984) lµ nhµ v¨n, nhµ b¸o cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n, tuú bót, bót ký.2. T¸c phÈm:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

157



[email protected]

H: Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ?(§©y lµ t¸c phÈm ®îc ®¸nh gi¸ lµ xuÊt s¾c nhÊt cña Vò B»ng. Trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh, ®Êt níc bÞ chia c¾t, sèng ë Sµi Gßn, nhµ v¨n ®· göi vµo trang s¸ch nçi niÒm th¬ng nhí da diÕt, quÆn xãt vÒ ®Êt B¾c, vÒ Hµ Néi, vÒ gia ®×nh víi lßng mong mái ®Êt níc hoµ b×nh, thèng nhÊt nh t©m sù sau:

"Ai ®i vÒ B¾c ta theo víiTh¨m l¹i non s«ng, ®Êt L¹c Hång

Tõ thuë mang g¬m ®i më câiNgµn n¨m th¬ng nhí ®Êt Th¨ng

Long" (Huúnh V¨n NghÖ)

- Bµi v¨n nµy lµ mét bµi tuú bót.H: Em h·y nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm chung cña thÓ tuú bót ?

- Lµ thÓ v¨n biÓu c¶m nªn khi ®äc bµi nµy chó ý giäng chËm r·i, s©u l¾ng, mÒm m¹i, h¬i buån se s¾t, chó ý giäng phï hîp víi nh÷ng c©u c¶m trong bµi.* Gi¶i nghÜa tõ theo SGK.

H: Bµi nµy chØ lµ mét ®o¹n trÝch nªn kh«ng cã bè côc hoµn chØnh. Song theo em bµi nµy cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n ?

* §äc ®o¹n 1:

- TrÝch trong tËp “Th¬ng nhí mêi hai” (1960-1971).- V¨n b¶n “Mïa xu©n cña t«i”lµ ®o¹n trÝch trong bµi “Th¸ng giªng m¬ vÒ tr¨ng non, rÐt ngät”.


1. §äc- t×m hiÓu chó thÝch:

2. Bè côc: 3 ®o¹n.- §o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “…mª luyÕn mïa xu©n” ?(T×nh c¶m cña con ngêi víi mïa xu©n – quy luËt tÊt yÕu.)- §o¹n 2: TiÕp … “më héi liªn hoan”.(C¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa xu©n ë ®Êt trêi vµ lßng ngêi.)- §o¹n 3: Cßn l¹i.(C¶nh s¾c riªng cña ®Êt trêi mïa xu©n.)3. Ph©n tÝch: a) T×nh yªu mïa xu©n – quy luËt tÊt yÕu:- NghÖ thuËt ®iÖp ng÷, ®iÖp kiÓu c©u.

-> Giäng v¨n duyªn d¸ng mµ


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

158



[email protected]

H: §o¹n v¨n viÕt vÒ mét quy luËt tÊt yÕu ®ã lµ t×nh yªu dµnh cho mïa xu©n. Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ?H: T¸c dông cña viÖc sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®ã ?H: Em cã hiÓu v× sao mïa xu©n l¹i ®îc mäi ngêi ®Òu dµnh cho t×nh yªu nh vËy kh«ng ?H: Nhng liÖu ®ã cã ph¶i lµ nh÷ng lý do c¬ b¶n ®Ó khiÕn t¸c gi¶ mÌ luyÕn mïa xu©n ? -> §o¹n 2.

H: T¸c gi¶ ®· gîi t¶ c¶nh s¾c mïa xu©n ®Êt B¾c, Hµ Néi qua çch lËp ý nµo ?H: Trong dßng håi øc cña nhµ v¨n vÒ mïa xu©n ®Êt B¾c, mïa xu©n Hµ Néi, nh÷ng h×nh ¶nh, chi tiÕt nµo lµ ®Æc trng, tiªu biÓu nhÊt ?

H: V× sao em l¹i cho r»ng ®ã lµ nh÷ng h×nh ¶nh ®Æc trng, tiªu biÓu nhÊt ?

H: Vµ víi nh÷ng nÐt ®Æc trng Êy, mïa xu©n ®em l¹i mét søc sèng cho thiªn nhiªn vµ con ngêi nh thÕ nµo ?

H: T¸c gi¶ ®· sö dông h×nh ¶nh nh thÕ nµo ?H: Giäng v¨n trong ®o¹n nµy ra sao ?

vÉn kh«ng kÐm phÇn m¹nh mÏ -> Kh¼ng ®Þnh quy luËt tÊt yÕu cña t×nh c¶m con ngêi: Yªu mïa xu©n, mïa ®Çu cña t×nh yªu, h¹nh phóc, tuæi trÎ, cña ®Êt trêi vµ lßng ngêi.

b) C¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa xu©n ®Êt B¾c - mïa xu©n Hµ Néi:- Ma riªu riªu, giã lµnh l¹nh, cã tiÕng nh¹n kªu trong ®ªm xanh, cã tiÕng trèng chÌo, cã c©u h¸t huª t×nh cña c« g¸i ®Ñp nh th¬ méng. Cã çi rÐt ngät ngµo. Cã bµn thê, ®Ìn nÕn, h¬ng trÇm.

-> NÐt ®Æc trng c¶ trong thiªn nhiªn vµ sinh ho¹t cña con ngêi. Trong thêi tiÕt khÝ hËu cã çi l¹nh cña mïa ®«ng cßn v¬ng l¹i nhng cã çi Êm ¸p, nång nµn cña khÝ xu©n, h¬i xu©n víi t×nh c¶m gia ®×nh yªu th¬ng, th¾m thiÕt.“Nhùa sèng cña con ngêi c¨ng lªn Tim dêng nh … Con ngêi sèng l¹i vµ … Lßng anh Êm … Ra ngoµi … yªu th¬ng”.-> H×nh ¶nh gîi c¶m, so s¸nh cô thÓ, giäng v¨n kÓ, t¶, biÓu c¶m nhÞp nhµng, hµi hoµ, tr«i ch¶y tù nhiªn theo dßng c¶m xóc.-> Søc sèng cña thiªn nhiªn vµ con ngêi trong th¸ng Giªng mïa xu©n.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

159



[email protected]

(Qu¶ lµ mïa xu©n bao giê còng thËt tuyÖt vêi vµ c¶m xóc cña con ngêi trong mïa xu©n lµ bÊt tËn.Víi Vò B»ng, th«ng qua nhiÒu çch kh¸c nhau, suy tëng vµ håi nhí trong t×nh c¶nh vµ t©m tr¹ng buån, xa, båi håi ®· bao n¨m th¸ng tr«i qua, xa çch c¶ vÒ kh«ng gian vµ thêi gian nhng nhí ®Õn mïa xu©n th¸ng Giªng lµ çi miªn man r¹o rùc, x«n xao vµ Êm ¸p l¹i hiÖn vÒ, sèng l¹i trong lßng. Vµ nhµ v¨n cho chóng ta ®îc sèng cïng trong dßng c¶m xóc miªn man ®ã ®Ó mµ c¶m nhËn thËt râ nÐt søc sèng cña thiªn nhiªn vµ con ngêi trong mïa xu©n.)H: Trong c¶ mïa xu©n tuyÖt vêi cña ®Êt B¾c, cña Hµ Néi Êy t¸c gi¶ tËp trung niÒm th¬ng nhí vµo thêi ®iÓm nµo nhÊt -> §o¹n 3.

H: Em ®· häc bµi th¬ "Nguyªn tiªu" cña B¸c. H·y ®äc l¹i bµi th¬ Êy ?H: Cßn ë ®©y, Vò B»ng viÕt vÒ mïa xu©n sau ngµy r»m th¸ng Giªng nh thÕ nµo ? -> §äc ®o¹n 3.H: Cã g× kh¸c nhau gi÷a c¶nh s¾c vµ h¬ng vÞ mïa xu©n Hµ Néi tríc vµ sau ngµy r»m th¸ng Giªng ?* Gi¸o viªn treo b¶ng phô, so s¸nh.

C/s¾c, HV, c/sèng Tríc RTG

§µo T¬i nhuþ phong.Cá: mít xanh.

c) C¶nh s¾c, h ¬ng vÞ mïa xu©n Hµ Néi sau ngµy r»m th¸ng Giªng:

- Sau r»m th¸ng Giªng.

+ h¬i phai nhuþ vÉn cßn phong.+ nøc mïi h¬ng ngan ng¸t.+ hÕt nåm.+ Xu©n.+ Trong, cã nh÷ng nµn ¸nh s¸ng hång.+ Gi¶n dÞ cã thÞt th¨n … b¸t canh trøng.+ Mµn ®iÒu ®· cÊt, lÔ ho¸ vµng ®· tèt.+ £m ®Òm thêng nhËt.

-> BiÖn ph¸p so s¸nh víi sù [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

160



[email protected]

Trêi: nåm.Ma: phïn.NÒn trêi: ®ïng ®ôc nh mµu pha lª B÷a c¬m: cã thÞt mì, da hµnh.Cóng lÔ: Mµn ®iÒu vÉn treo, cha ho vµng.C/sèng: nhiÒu trß vui diÔn ra.

H: C¶nh s¾c nµo lµm em thÝch thó nhÊt ? V× sao ?

(Häc sinh th¶o luËn 2 phót.)H: C¶nh s¾c ®ã ®îc nhí l¹i theo tr×nh tù nµo ? §Æc ®iÓm cña c¸ch kÓ, t¶ nµy ?H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch quan s¸t vµ c¶m nhËn cña t¸c gi¶ ?H: Em hiÓu ®îc t¸c gi¶ lµ ngêi nh thÕ nµo ?

H: Qua t×m hiÓu ®o¹n trÝch em h·y nªu nh÷ng c¶m nhËn næi bËt nhÊt vÒ c¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ?H: Cho biÕt nÐt ®Æc s¾c trong ngßi bót cña nhµ v¨n Vò B»ng ?

H: §äc diÔn c¶m l¹i bµi v¨n?H: ViÕt ®o¹n v¨n diÔn t¶ c¶m xóc cña em vÒ 1 mïa trong n¨m?

quan s¸t vµ c¶m nhËn tinh tÕ -> sù thay ®æi, chuyÓn biÕn cña mµu s¾c vµ kh«ng khÝ, bÇu trêi, mÆt ®Êt, cá c©y trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n -> T¸c gi¶ am hiÓu kü cµng vµ rÊt yªu thiªn nhiªn, tr©n träng sù sèng vµ biÕt tËn hëng nh÷ng vÎ ®Ñp cña cuéc sèng.

4. Tæng kÕt: Ghi nhí (sgk).III. LuyÖn tËp:Bµi 1: §äc diÔn c¶m bµi v¨nBµi 3: ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n Mïa xu©n cña em

* cñng cè: 3’- §äc thªm mét ®o¹n trong bµi "Th¸ng Giªng m¬ vÒ tr¨ng non, rÐt

ngät".- §äc thªm bµi th¬ "Xu©n" - NguyÔn BÝnh.* h íng dÉn vÒ nhµ : 1’- Hoµn thµnh ®o¹n v¨n.- Häc, hiÓu bµi.- Su tÇm nh÷ng ®o¹n v¨n, th¬ hay vÒ mïa xu©n.- ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp sö dông tõ.

tuÇn 17 – bµi 15+16+17


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

161



[email protected]

TiÕt 65- tiÕng ViÖt: So¹n: D¹y:

luyÖn tËp sö dông tõA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - ¤n tËp tæng hîp vÒ tõ th«ng qua mét hÖ thèng bµi tËp thùc

hµnh.- RÌn luyÖn çc kü n¨ng vÒ dïng tõ, söa lçi dïng tõ.- Më réng vèn tõ, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng diÔn ®¹t viÕt v¨n

b¶n biÓu c¶m vµ v¨n b¶n nghÞ luËn sÏ häc ë häc kú II.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp: * KiÓm tra bµi cò:- KiÓm tra bµi luyÖn tr 64.* Bµi míi:I. §äc çc bµi tËp lµm v¨n cña em tõ ®Çu n¨m ®Õn nay :- Ghi l¹i nh÷ng tõ em ®· dïng sai (vÒ ©m, vÒ chÝnh t¶, vÒ

nghÜa, vÒ tÝnh chÊt ng÷ ph¸p vµ vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m). Nªu çch söa nh÷ng lçi ®ã.

- Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lËp thµnh b¶ng theo mÉu:Sai vÒ Lçi cô thÓ Söa lçi Tæng sè lçi

- Tõ dïng sai ©m.- Tõ dïng sai chÝnh t¶.…………………..

II. §äc bµi tËp lµm v¨n cña çc b¹n cïng líp:- NhËn xÐt vÒ çc trêng hîp dïng tõ kh«ng ®óng nghÜa, kh«ng

®óng tÝnh chÊt ng÷ ph¸p, kh«ng ®óng s¾c th¸i biÓu c¶m vµ kh«ng hîp t×nh huèng giao tiÕp trong bµi lµm cña b¹n.

- LËp b¶ng theo mÉu:Sai vÒ Lçi cô thÓ Söa lçi Tæng sè lçi

- Dïng tõ kh«ng ®óng nghÜa.- Dïng tõ kh«ng ®óng tÝnh chÊt ng÷ ph¸p……………………………………

- ë mçi phÇn, gi¸o viªn cho häc sinh tham gia trß ch¬i:I. Trß ch¬i: Ai chuÈn h¬n.- Gi¸o viªn cho th ký tæng hîp kÕt qu¶, tæng lçi cña tõng nhãm.- §¸nh gi¸ çch söa lçi cña tõng nhãm.- Cho ®iÓm thi ®ua çc nhãm víi nhau.II. Trß ch¬i: Ç mËp tÊn c«[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

162



[email protected]

- Mét lçi lµ b¹n bÞ sa xuèng ba bËc thang.- B¹n tù söa ®îc mét lçi chÝnh x¸c th× ®îc lªn mét bËc.- Thi ®ua theo 2 d·y chÐo nhau. (Mçi d·y cö 2 b¹n cÇm bµi cña 2 b¹n ®èi d·y ®äc vµ ph¸t hiÖn lçi.)- NÕu kh«ng ph¸t hiÖn ®îc lçi cña b¹n mµ ®Ó chÝnh d·y chñ ph¸t hiÖn lçi -> d·y kh«ng ph¸t hiÖn bÞ sa xuèng 3 bËc.- D·y ph¸t hiÖn ®îc lçi mµ d·y kia kh«ng söa ®îc lçi -> sa xuèng tiÕp 3 bËc.- D·y tù ph¸t hiÖn ®îc lçi ®îc lªn 2 bËc.- D·y tù söa ®îc lçi ®îc lªn 2 bËc.IIi. gi¸o viªn cung cÊp thªm mét sè vÝ dô ®Ó häc sinh söa lçi dïng tõ:1. Lçi dïng tõ sai ©m, sai chÝnh t¶:- Nhãm tõ gÇn ©m, gÇn nghÜa:+ håi phôc, kh«i phôc, kh¾c phôc, khuÊt phôc …+ xuÊt gia, xuÊt gi¸.+ xuÊt s¾c, xuÊt chóng.+ bµng quang – bµn quan.2. Dïng tõ sai nghÜa:- xö trÝ – xö lý.- thµnh qu¶ - hiÖu qu¶, kÕt qu¶ 3. Dïng tõ thõa:- ngµy sinh nhËt- ®ªm d¹ héi *Cñng cè: 3’ 1. C¸c lçi thêng m¾c ph¶i khi viÕt v¨n lµ g×? 2. Em thêng lµm g× ®Ó cã thÓ kh¾c phôc nh÷ng lçi ®ã? *. h íng dÉn vÒ nhµ : - Su tÇm c¸c lçi sö dông tõ thêng gÆp vµ söa lçi. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 66: So¹n:25/12/2006D¹y: 08/01/2007

tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 3A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp häc sinh:

- ThÊy ®îc n¨ng lùc lµm v¨n biÓu c¶m vÒ mét con ngêi thÓ hiÖn qua nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña bµi viÕt.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

163



[email protected]

- BiÕt b¸m s¸t yªu cÇu cña ®Ò ra, yªu cÇu vËn dông çc ph¬ng thøc tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m trùc tiÕp ®Ó ®¸nh gi¸ bµi viÕt cña m×nh & ch÷a l¹i nh÷ng chç cha ®¹t.

b/ chuÈn bÞ:Bµi lµm cña hs (®· chÊm).c/ TiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp: * Bµi míi:1. Nh¾c l¹i ®Ò bµi: - Häc sinh ®äc l¹i ®Ò v¨n. §Ò v¨n: C¶m nghÜ vÒ ngêi th©n.2. Nh¾c l¹i mét sè yªu cÇu cÇn ®¹t:- KiÓu bµi: BiÓu c¶m- §èi tîng: Ngêi th©n ( «ng, bµ,bè, mÑ, anh, chÞ, em, b¹n th©n...)3. NhËn xÐt chung: a. ¦u ®iÓm: - §a sè häc sinh lµm bµi ®óng yªu cÇu cña thÓ lo¹i v¨n biÓu c¶m.- Mét sè bµi cã c¶m xóc kh¸ ch©n thµnh, phong phó.- BiÕt dïng miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn ®Ó béc lé c¶m xóc.- M¹ch v¨n kh¸ tr«i ch¶y, tr×nh bµy bè côc râ rµng.- Lçi chÝnh t¶ ®· gi¶m, ch÷ viÕt cã tiÕn bé.b. Nhîc ®iÓm: - Dµn ý cßn s¬ sµi- Mét sè bµi viÕt cÈu th¶, m¾c kh¸ nhiÒu lçi dïng tõ.- Mét sè bµi cßn dËp khu«n theo v¨n mÉu- Mét sè bµi cßn sa vµo kÓ chuyÖn.4. Ch÷a lçi cô thÓ c¬ b¶n:a. Lçi diÔn ®¹t:VD1: “Mçi h«m mÑ em chØ lµm cho em mét con chim b»ng r¬m,

em thÝch nhÊt lµ con chim con mÑ lµm cho em b»ng, con chim b»ng r¬m rÊt lµ ®Ñp.”

- GV cã thÓ cho hs chØ ra lçi cô thÓ vµ t×m çch ch÷a.Çch ch÷a: “Mçi ngµy mÑ l¹i lµm cho em mét con chim b»ng

r¬m. Em rÊt thÝch nh÷ng con chim ®ã v× chóng rÊt lµ ®Ñp.”VD2: “ Nãi ®Õn, m¾t t«i cø nh kh«ng cÇm ®îc níc m¾t”-> C©u v¨n cha râ ý. Cã thÓ ch÷a l¹i: “ Nh¾c ®Õn bµ lµ t«i

kh«ng sao cÇm ®îc níc m¾t.”b. Lçi dïng tõ:VD1: “§èi víi tÊt c¶ mäi ngêi th©n trong nhµ ®Òu coi chÞ lµ mét

ngêi con h, háng ngêi.”Çch ch÷a:TÊt c¶ mäi ngêi trong gia ®×nh ®Òu coi chÞ lµ mét

ngêi con h háng.VD2: Khi ®i häc vÒ em l¹i thæi c¬m, quÐt nhµ ®Ó cho mÑ ®ì

khái phiÒn lßng, ®ã lµ mét nhiÒu viÖc nhá mµ em cã thÓ gióp.Çch ch÷a: Bá tõ “®ì” hoÆc “khái” vµ tõ “nhiÒu” ®i.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

164



[email protected]

c. Lçi vÒ c©u: Kh«ng dïng dÊu c©u khi c©u ®· kÕt thóc.VD: Bµ em rÊt chiÒu em v× nhµ cã mçi mét cËu ch¸u trai mµ,cã

ngêi b¶o bµ em, bµ chiÒu nã qu¸ kÎo nã ®©m h, nhng «ng em l¹i b¶o nã lµm sao mµ h ®îc v× nã biÕt v©ng lêi, l¹i ch¨m häc, ngoan ngo·n...

Çch ch÷a: Thªm çc dÊu c©u cho phï hîp.VD: Bµ em rÊt chiÒu em, v× nhµ cã mçi mét cËu ch¸u trai mµ. Cã

ngêi b¶o: “Bµ chiÒu nã qu¸ kÎo nã ®©m h.” Nhng «ng em nãi: “Nã lµm sao mµ h ®îc. V× nã biÕt v©ng lêi, l¹i ch¨m häc, ngoan ngo·n...”

d. Lçi chÝnh t¶:VD: Chêi n¾ng – trêi n¾ng Thuû trung – thuû chung C©u truyÖn – c©u chuyÖn LiÒm vui – niÒm vui Lçi buån – nçi buån.5. §äc bµi kh¸ nhÊt: Lan Anh (7A);TiÕn (7B)6. Gäi ®iÓm vµo sæ:C4. Cñng cè: 3’- Nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi lµm bµi v¨n biÓu c¶m.- Lu ý çch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc.C5. HDVN: 1’- ¤n tËp kÜ vÒ kiÓu bµi biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc.- ChuÈn bÞ bµi «n tËp t¸c phÈm tr÷ t×nh.

......................................................................

TiÕt 67+68


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

165



[email protected]

So¹n:20/12/2006D¹y: 28/12/2006. «n tËp

t¸c phÈm tr÷ t×nhA/ Môc tiªu:Gióp häc sinh:- Bíc ®Çu n¾m ®îc kh¸i niÖm tr÷ t×nh vµ mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ

thuËt phæ biÕn cña t¸c phÈm tr÷ t×nh, th¬ tr÷ t×nh.- Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ duyÖt l¹i mét sè kü n¨ng ®¬n

gi¶n ®· ®îc cung cÊp vµ rÌn luyÖn, trong ®ã cÇn ®Æc biÖt lu ý c¸ch tiÕp cËn mét t¸c phÈm tr÷ t×nh.

B/ chuÈn bÞ:B¶ng phô.C/ TiÕn tr×nh:C1.æ n ®Þnh líp. 1’ C2.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê.C3.Bµi míi. 85’ C©u 1:? Nªu tªn t¸c gi¶ cña nh÷ng t¸c phÈm sau:(Gi¸o viªn ®a b¶ng phô, häc sinh lÇn lît ®iÒn).Ph¸t b¶ng phô giÊy A4 cho häc sinh cã ®Ò s½n tªn t¸c phÈm ®Ó häc sinh ®iÒn tªn t¸c gi¶.

STT Tªn t¸c phÈm Tªn t¸c gi¶

- Gi¸o viªn ®a b¶ng phô, ph¸t phiÕu häc tËp giÊy A4. Híng dÉn häc sinh dïng nÐt g¹ch nèi tªn t¸c phÈm víi t tëng, t×nh c¶m ®îc biÓu hiÖn cho hîp lý.

TiÕn hµnh nh víi c©u 2

H:H·y t×m nh÷ng ý kiÕn mµ em cho lµ kh«ng chÝnh x¸c?H: NÕu c©u i lµ cha chÝnh x¸c th× gi¶i thÝch nh thÕ nµo vÒ trêng hîp truyÖn KiÒu cña NguyÔn Du?H: Cã ý kiÕn cho r»ng ca dao

C©u 2:S¾p xÕp l¹i ®Ó tªn t¸c phÈm khíp víi néi dung t tëng, t×nh c¶m ®ù¬c biÓu hiÖn

C©u 3:S¾p xÕp tªn t¸c phÈm (hoÆc ®o¹n trÝch) khíp víi thÓ th¬.

C©u 4:- C¸c ®¸p ¸n: a, e, i, k lµ nh÷ng ý kiÕn kh«ng chÝnh x¸c.- HS tù béc lé

- HS tù béc lé[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

166



[email protected]

ch©m biÕm, trµo phóng kh«ng thuéc thÓ lo¹i tr÷ t×nh? ý kiÕn cña em ntn? H:Ca dao vµ th¬ tr÷ t×nh kh¸c nhau ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n nµo?

H: H·y ®iÒn vµo chç chÊm?

H: Mçi thñ ph¸p nghÖ thuËt em h·y cho 1 VD?- GV cã thÓ lÊy vd gîi ý: + “Con cß mµy ®i ¨n ®ªm... cß con” (nh©n ho¸) + “Ngêi ta ®i cÊy... míi yªn tÊm lßng” (®iÖp ng÷).- GV chèt l¹i néi dung cÇn ghi nhí vµ yªu cÇu HS ®äc.

C©u5: §iÒn vµo chç …a) Kh¸c víi t¸c phÈm tr÷ t×nh

cña çc ç nh©n nhµ th¬ thêng ®îc ghi chÐp l¹i ngay lóc lµm ra, ca dao (tr÷ t×nh) tríc ®©y lµ nh÷ng bµi th¬, c©u th¬ cã tÝnh chÊt tËp thÓ vµ truyÒn miÖng.

b) ThÓ th¬ ®îc ca dao tr÷ t×nh sö dông nhiÒu nhÊt lµ lôc b¸t.

c) Mét sè thñ ph¸p nghÖ thuËt thêng gÆp trong ca dao tr÷ t×nh lµ so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸, ®iÖp tõ, ®iÖp ng÷, ®iÖp c©u, tiÓu ®èi, c êng ®iÖu, nãi qu¸, c©u hái, tu tõ, ch¬i ch÷, çc m« tÝp, …

* Ghi nhí: SGK – 182.

C4. Cñng cè: 3’1. ThÕ nµo lµ t¸c phÈm tr÷ t×nh? KÓ tªn çc t¸c phÈm tr÷ t×nh

mµ em biÕt?2. Çch biÓu hiÖn t×nh c¶m trong t¸c phÈm tr÷ t×nh?C5. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’+ Su tÇm mét bµi th¬, mét bµi h¸t phæ th¬, mét bµi d©n ca mµ

em thÝch nhÊt, thuéc nhÊt.+ ViÕt bµi v¨n ng¾n: BiÓu c¶m vÒ t¸c phÈm tr÷ t×nh ®ã.+ ChuÈn bÞ bµi ¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

167



[email protected]

TuÇn 18 - Bµi 16, 17 TiÕt 69:So¹n: 21/12/2006D¹y: 09/01/2007

«n tËp tiÕng viÖtA/ Môc tiªu:Gióp häc sinh:- HÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc TiÕng ViÖt ®· häc ë häc kú I vÒ tõ

ghÐp, tõ l¸y, ®¹i tõ, quan hÖ tõ.- HÖ thèng ho¸ l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i

nghÜa, tõ ®ång ©m, thµnh ng÷, ®iÖp ng÷, ch¬i ch÷.B/ chuÈn bÞ:c/TiÕn tr×nh bµi d¹y

æ n ®Þnh líp. 1’ KiÓm tra bµi cò : KÕt hîp trong giê.. Bµi míi. 40’

Gi¸o viªn cho häc sinh vÏ l¹i s¬ ®å (vÏ ®Õn ®©u «n l¹i kiÕn thøc cô thÓ ®Õn ®ã)H: Tõ phøc lµ g×?H: Cã mÊy lo¹i tõ phøc? Cho VD?

H: Tõ ghÐp cã mÊy lo¹i? Cho VD?

H:Tõ l¸y cã mÊy lo¹i? Cho VD? - GV: Trong tõ phøc c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ ý nghÜa th× gäi lµ tõ ghÐp, cã quan hÖ lÆp ©m th× gäi lµ tõ l¸y. Gi÷a tõ ghÐp vµ tõ l¸y thêng cã mét sè tõ trung gian.

H: ThÕ nµo lµ ®¹i tõ? Cho VD?

H: Cã mÊy lo¹i ®¹i tõ? Cho VD?

I Tõ Phøc:1. Kh¸i niÖm: Lµ tõ gåm 2 tiÕng trë lªn kÕt hîp víi nhau Hai lo¹i tõ phøc: tõ ghÐp; tõ l¸y.

VD - tõ ghÐp: Nói ®åi, c¸ r«. - tõ l¸y : Lao xao; ®×u hiu.

Cã 2 lo¹i tõ ghÐp: - GhÐp chÝnh phô: C©y bëi, m¸y kh©u.- GhÐp ®¼ng lËp: Nói s«ng, ®á ®en.Cã 2 lo¹i: - L¸y toµn bé : Xanh xanh, ®o ®á. - L¸y bé phËn: §Ñp ®Ï, b©ng khu©ng.

Ii. §¹i tõ:1. Kh¸i niÖm:Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó trá ngêi, sù vËt, h®, tc hoÆc dïng ®Ó hái.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

168



[email protected]

H: Quan hÖ tõ lµ g× ? VÝ dô ?

H:Vai trß, t¸c dông cña quan hÖ tõ ?

- Cho häc sinh so s¸nh quan hÖ tõ víi danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.(theo SGK-tr 201.)

VD: T«i, Êy, ®©u, nµo...- Cã hai lo¹i ®¹i tõ lµ ®¹i tõ ®Ó trá, ®¹i tõ ®Ó hái.

+ §¹i tõ ®Ó chØ.- Trá ngêi, sù vËt: T«i, nã, tí, …- Trá sè lîng: BÊy, bÊy nhi- Trá ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, sù viÖc:VËy, thÕ.

+ §¹i tõ ®Ó hái.- Hái vÒ ngêi, sù vË: Ai, g×, nµo, ...- Hái vÒ sè lîng: bao nhiªu, mÊy?- Hái vÒ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, sù viÖc: Sao, thÕ nµo.

+ Ngoµi chøc n¨ng dïng ®Ó chØ vµ hái, ®¹i tõ cßn cã thÓ ®ãng çc vai trß ng÷ ph¸p nh: CN, VN, ®Þnh ng÷, bæ ng÷, …

- VD: + Chóng t«i ®i tham quan. CN

+ Líp chóng t«i cã hai b¹n ®Òu tªn Lan.

§N + D¹o nµy nã vÉn thÕ.

VN

+ Hoa khen nã kh«ng ngít.

BNIii. Quan hÖ tõ: 1. Kh¸i niÖm:- Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó liªn kÕt çc thµnh phÇn cña côm tõ, çc thµnh phÇn cña c©u hoÆc c©u víi c©u trong ®o¹n v¨n, ®o¹n v¨n víi ®o¹n v¨n trong bµi).

VÝ dô: vµ, víi, cïng, nh, do, …- Quan hÖ tõ cã sè lîng kh«ng lín nhng tÇn sè sö dông rÊt cao. Nã lµ mét trong nh÷ng tõ c«ng cô quan träng cho viÖc diÔn ®¹t.- Nhê cã quan hÖ tõ mµ lêi nãi, c©u v¨n ®îc diÔn ®¹t chÆt chÏ h¬n, chÝnh x¸c h¬n, gi¶m bít sù


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

169



[email protected]

- MÉu: NguyÖn quyÕt cøu nguy. (Çc yÕu tè nµo cã chøa vÇn cña 4 tõ trªn lµ yÕu tè H¸n ViÖt. Ngo¹i lÖ: nguyÒn, chuyÒn, chuyÖn lµ thuÇn ViÖt. - TÊt c¶ çc tiÕng cã kÕt hîp víi vÇn "Õt" ®Òu lµ thuÇn ViÖt. (ngo¹i lÖ: "kÕt"). - TÊt c¶ çc tiÕng cã kÕt hîp víi vÇn "ng" ®Òu lµ thuÇn ViÖt. (ngo¹i lÖ: "ng, øng, ngng".)

H:Tõ tr¸i nghÜa, tõ ®ång nghÜa, ®ång ©m lµ g× ?H: T¸c dông cña tõng lo¹i tõ trªn ? VÝ dô ?

H:Kh¸i niÖm thµnh ng÷ ? §Æc ®iÓm thµnh ng÷ ?

H: Nªu t¸c dông cña ®iÖp ng÷ vµ ch¬i ch÷?

H: ChØ ra lèi ch¬i ch÷ ®îc sö dông trong c©u ca dao sau?C« Xu©n ®i chî H¹, mua ç thu vÒ, chî h·y cßn ®«ng.

hiÓu lÇm khi giao tiÕp.

IV. tõ h¸n viÖt:1)Gi¶i nghÜa: - Dùa vµo ng÷ c¶nh – tõ ®ång ©m.VÝ dô:

+ thiªn 1: trêi (thiªn nhiªn).

+ thiªn 2: lÖch (thiªn vÞ).

+ thiªn 3: ngh×n (thiªn lý).

+ thiªn 4: dêi (thiªn ®«).- Dùa vµo çch dÞch nghÜa:VÝ dô:

Phô tö: cha con.2) Ph©n biÖt çc yÕu tè (tõ) thuÇn ViÖt çc víi yÕu tè (tõ) H¸n ViÖt.

V. tõ tr¸i nghÜa, ®ång nghÜa, ®ång ©m:HS tù tr¶ lêi çc c©u hái bªn

Vi. thµnh ng÷:Giµu tÝnh h×nh tîng, tÝnh biÓu c¶m.

Vii. ®iÖp ng÷ vµ ch¬i ch÷:Gióp c©u v¨n, th¬ hµm sóc, dÝ dám, cã duyªn,...Bµi tËp:

- Lèi ch¬i ch÷ dïng tõ ®ång ©m.

*Cñng cè: 3’[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

170



[email protected]

1. Kh¾c s©u kiÕn thc võa «n tËp.2. Lu ý hs çch lµm bµi tËp.* HDVN: 1’1. N¾m ch¾c néi dung võa «n tËp2. Hoµn thµnh bµi tËp 6&7 (SGK- tr194)

........................................................................TiÕt 70: Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng (phÇn tiÕng ViÖt – rÌn luyÖn chÝnh t¶)So¹n: 30/12/2006D¹y: 10/01/2007A. Môc tiªu: Gióp HS: Kh¾c phôc mét sè lçi chÝnh t¶ do ¶nh hëng cña çch ph¸t ©m ®Þa ph¬ng.B. ChuÈn bÞ:C.TiÕn tr×nh bµi d¹y: C1. æ n ®Þnh líp : 1’ C2. KiÓm tra bµi cò: 5’ KiÓm tra bµi tËp 6&7 trang 194 C3. Bµi míi: 35’

Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß

GV ®äc cho hs nghe, chÐp l¹i ®o¹n v¨n trong vb Sµi Gßn t«i yªu (Minh H¬ng)Chó ý kiÓm tra çc tõ “cha, tr¸i, n¾ng, chiÒu, léng”.

- GV cho hs nhí l¹i vµ chÐp 1 ®o¹n trong bµi th¬ TiÕng gµ tra.

H: §iÒn vµo chç trèng: x hay s?

H: §iÒn tiÕng vµo chç trèng cho thÝch hîp?

H: §iÒn tiÕng “m·nh liÖt” vµo chç trèng?

Bµi tËp 1: Nghe, viÕtHS nghe vµ chÐp l¹i thËt chÝnh x¸c.

Bµi tËp 2:ChÐp l¹i theo trÝ nhí 1 ®o¹n trong bµi TiÕng gµ tra.Bµi tËp 3:a. + §iÒn tõ:- xö lÝ, sö dông, gi¶ sö, xÐt xö.- tiÓu sö, tiÔu trõ, tuÇn tiÔu.+ §iÒn tiÕng:- Chung søc, trung thµnh, thuû chung, trung ®¹i.- máng manh, dòng m·nh, m·nh liÖt, m¶nh tr¨ng.b. T×m tõ theo yªu cÇu:- Çc loµi ç b¾t ®Çu b»ng ch÷


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

171



[email protected]

H: T×m tªn çc sù vËt, ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cho vp?

H: T×m çc tõ chØ h®, tr¹ng th¸i chøa tiÕng cã thanh hái, ng·?H: T×m çc tõ, côm tõ dùa theo nhÜa hoÆc ®Æc ®iÓm ng÷ ©m ®· cho s½n?

H: §Æt c©u víi mçi tõ “giµnh”, “dµnh”?

H: §Æt c©u víi mçi tõ “t¾c”, “t¾t”?

- GV híng dÉn hs ghi çc tõ dÔ lÉn vµo sæ tay cña m×nh.

“ch”: ç chÐp, ç chuèi, ç chuån, ç chim...- Çc loµi ç b¾t ®Çu b»ng “tr”: ç trª, ç tr¾m, ç tr«i, ç tra...- Çc tõ chØ h®...: b¶o ban, gi¶ng d¹y, nghÜ ngîi, ch¹y nh¶y, d¹y dç...- Kh«ng thËt...: gi¶ dèi- Téi ¸c v« nh©n ®¹o: d· man- Dïng cö chØ...: ra hiÖu.c. §Æt c©u ph©n biÖt çc tõ chøa tiÕng dÔ lÉn:VD:- Cã thøc ¨n g× ngon bµ l¹i ®Ó dµnh cho t«i.- Cuéc kh¸ng chiÕn ®· giµnh th¾ng lîi hoµn toµn.VD: - B¹n khong ®îc viÕt t¾t khi lµm bµi.- Çc «ng Êy lµm viÖc t¾c tr¸ch qu¸!Bµi tËp 4. LËp sæ tay chÝnh t¶:VD: xö lÝ, lÞch söT¾c tr¸ch, viÕt t¾tGiµnh giËt, ®Ó dµnh

C4. Cñng cè: 3’ 1. Çch kh¾c phôc nh÷ng lçi chÝnh t¶ hay m¾c ph¶i? 2. Çch ph¸t ©m chuÈn: ch/ tr; x/s. C5. HDVN: 1’ TiÕp tôc lËp sæ tay chÝnh t¶, rÌn çch ph¸t ©m.

TiÕt 71+72: So¹n: 25/12/2006D¹y: 03/01/2007

kiÓm tra häc kú I

A/ Môc tiªu bµi häc:- Bµi kiÓm tra nh»m ®¸nh gi¸ ®îc häc sinh ë nh÷ng ph¬ng diÖn

sau:+ §¸nh gi¸ viÖc n¾m çc néi dung c¬ b¶n cña c¶ 3 phÇn trong

s¸ch gi¸o khoa Ng÷ V¨n 7 tËp I.+ Xem xÐt sù vËn dông linh ho¹t theo híng tÝch hîp çc kiÕn thøc

vµ kü n¨ng cña c¶ 3 phÇn: V¨n, TiÕng ViÖt, TËp lµm v¨n.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

172



[email protected]

+ §¸nh gi¸ n¨ng lùc vËn dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t ®· häc ®Ó t¹o lËp v¨n b¶n. BiÕt vËn dông kiÕn thøc vµ kü n¨ng Ng÷ v¨n ®· häc mét çch tæng hîp, toµn diÖn.

b/ chuÈn bÞ: §Ò bµic/tiÕn tr×nh bµi d¹y: GV ph¸t ®Ò cho hs lµm.PhÇn I: Tr¾c nghiÖm.

PhÇn I: Tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm – mçi c©u ®óng ®îc 0,5 ®iÓm)C©u 1: Tõ nµo sau ®©y cã yÕu tè “gia” cïng nghÜa víi “gia” trong “gia ®×nh”?A. Gia vÞ B. Gia t¨ng C. Gia s¶n D. Tham giaC©u 2: T©m tr¹ng cña t¸c gi¶ thÓ hiÖn trong bµi th¬ Qua §Ìo Ngang lµ g×?A. Yªu say tríc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn ®Êt nícB. §au sãt ngËm ngïi tríc sù ®æi thay cña quª h¬ng C. Buån th¬ng da diÕt khi ph¶i sèng trong c¶nh ngé c« ®¬n D. C« ®¬n tríc thùc t¹i, da diÕt nhí vÒ qu¸ khø cña ®Êt níc C©u 3: Dßng nµo sau ®©y nãi ®óng vÒ v¨n biÓu c¶m?A. ChØ thÓ hiÖn c¶m xóc, kh«ng cã yÕu tè miªu t¶ vµ tù sùB. Kh«ng cã lÝ lÏ, lËp luËnC. C¶m xóc chØ thÓ hiÖn trùc tiÕpD. C¶m xóc cã thÓ ®îc béc lé trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕpC©u 4: T¸c phÈm nµo sau ®©y kh«ng thuéc thÓ lo¹i tr÷ t×nh?A. Bµi ca C«n S¬n C. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bªB. Sau phót chia li D. Qua §Ìo NgangC©u 5: Thµnh ng÷ lµ:A. Mét côm tõ cã vÇn cã ®iÖuB. Mét côm tõ cã cÊu t¹o cè ®Þnh vµ biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnhC. Mét tæ hîp tõ cã danh tõ hoÆc ®éng tõ, tÝnh tõ lµm trung t©mD. Mét kÕt cÊu chñ- vÞ vµ biÓu thÞ mét ý nghÜa hoµn chØnhC©u 6: T¸c gi¶ ®· sö dông lèi ch¬i ch÷ nµo trong c©u sau: C« Xu©n ®i chî H¹, mua ç thu vÒ, chî h·y cßn ®«ng.A. Dïng tõ ®ång ©m C. Dïng çc tõ cïng trêng nghÜaB. Dïng cÆp tõ tr¸i nghÜa D. Dïng lèi nãi l¸iPhÇn II: Tù luËnC©u 1: 2 ®iÓm NhËn xÐt vÒ sù kh¸c biÖt gi÷a phong çch th¬ LÝ B¹ch vµ §ç Phñ Bµi th¬ C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh cña LÝ B¹ch vµ bµi NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª cña H¹ Tri Ch¬ng ®Òu viÕt vÒ t×nh quª h¬ng. H·y nªu s¾c th¸i riªng vµ çch biÓu hiÖn t×nh c¶m ë mçi bµi th¬[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

173



[email protected]

C©u 2: 5 ®iÓm H·y ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ bµi th¬ B¸nh tr«i níc cña Hå Xu©n H¬ng.* HS lµm bµi trong 90’* §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm chÊm: GV dïng khi chÊm bµiPhÇn tr¾c nghiÖm:C©u 1 2 3 4 5 6§¸p ¸n C D D C B APhÇn tù luËn:C©u 1: 2 ®iÓm- S¾c th¸i riªng ë 2 bµi th¬:+Trong bµi th¬ C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh, LÝ B¹ch thÓ hiÖn t×nh c¶m nhí quª h¬ng khi «ng ®ang ë xa quª.+ Trong bµi th¬ NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª, tg H¹ Tri Ch-¬ng thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu quª h¬ng, pha chót ngËm ngïi khi míi ®i xa trë vÒ quª.- Çch biÓu hiÖn t×nh c¶m: C¶ hai bµi ®Òu béc lé qua ngo¹i c¶nh lµ chñ yÕu nhng ë bµi NgÉu nhiªn viÕt nh©n buæi míi vÒ quª cña H¹ Tri Ch¬ng kh«ng cã c©u nµo béc lé trùc tiÕp t×nh c¶m nh ë bµi C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh: Cói ®Çu nhí cè h¬ng.C©u 2: 5 ®iÓm- KiÓu bµi: BiÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc.- Néi dung: + BiÓu c¶m vÒ tÇng nghÜa thø nhÊt t¶ thùc vÒ chiÕc b¸nh tr«i.+ BiÓu c¶m vÒ tÇng nghÜa hµm Èn: nãi vÒ ngêi phô n÷ VN trong xhpk.+ BiÓu c¶m vÒ tµi n¨ng nghÖ thuËt cña Hå Xu©n H¬ng.- Thang ®iÓm: + §iÓm 4-5: Bµi lµm kh¸ s©u s¾c çc néi dung nãi trªn+ §iÓm 2-3: Bµi lµm ®ñ çc ý trªn nhng cßn s¬ lîc, hêi hît.+ §iÓm 1: Bµi lµm qu¸ s¬ lîc, thiÕu ý. C4. Cñng cè: 1’ 1. NhËn xÐt giê kiÓm tra. 2. Thu bµi kiÓm tra. C5. HDVN: 1’ 1. ¤n tËp l¹i toµn bé néi dung ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n ®· häc tõ ®Çu n¨m häc. 2. So¹n v¨n b¶n Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao ®éng s¶n xuÊt.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

174



[email protected]

TuÇn 19 - Bµi 18 TiÕt 73- V¨n b¶n:So¹n: 07/01/2007D¹y: 15/01/2007

Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn vµ lao ®éng s¶n xuÊt

A/ Môc tiªu:Gióp häc sinh:- HiÓu s¬ lîc thÕ nµo lµ tôc ng÷.- HiÓu néi dung, mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt (kÕt cÊu, nhÞp ®iÖu,

c¸ch lËp luËn) vµ ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc.- Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.

b/ chuÈn bÞ:C/ TiÕn tr×nh:

C1. æ n ®Þnh líp : 1’C2. KiÓm tra bµi cò: 3’? Em hiÓu thÕ nµo lµ ca dao-d©n ca ?? Ca dao thêng ®îc tr×nh bµy qua h×nh thøc nµo ?? §äc mét sè c©u ca dao ?* Bµi míi: 37’

- Häc sinh ®äc chó thÝch SGK.

H: Qua phÇn chó thÝch em cã thÓ cho biÕt ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña tôc ng÷ lµ g× ?

(GV: CÇn ph©n biÖt tôc ng÷ víi thµnh ng÷ v× chóng cïng gièng nhau mét sè ®Æc ®iÓm vÒ h×nh thøc.)

- Còng cã nh÷ng c©u tôc ng÷ ®-îc diÔn ®¹t th«ng qua h×nh thøc th¬ lôc b¸t -> dÔ lÉn víi ca dao.

=> Ph©n biÖt TN nhê néi dung cña nã.

i. t×m hiÓu chung: 5’

* §Þnh nghÜa vÒ tôc ng÷: Lµ VHDG.

+ VÒ h×nh thøc:

- TN lµ mét c©u nãi ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh, cã nhÞp ®iÖu, diÔn ®¹t mét ý trän vÑn.

+ VÒ néi dung:

- TN diÔn ®¹t nh÷ng kinh nghiÖm


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

175



[email protected]

H: Nªu ®Æc ®iÓm vÒ néi dung cña tôc ng÷ ?

(Nªu vÝ dô, ph©n tÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng.)

H: TN thêng ®îc sö dông trong h/c giao tiÕp nµo ? Cã t/d g× ?

H: Em ®äc mét sè c©u tôc ng÷ mµ em biÕt?

(Lu ý thªm vÒ vÇn, ®èi trong tôc ng÷).

§äc râ rµng, døt kho¸t, thÓ hiÖn ®îc vÇn, ý ®èi trong tõng c©u TN.

Gi¶i nghÜa tõ trong SGK.

Gi¶i nghÜa thªm tõ "tÊc" vµ mét sè tõ HV: "canh tr×, canh viªn, canh ®iÒn".

Trong v/b nµy cã 8 c©u TN, em cã thÓ chia chóng thµnh mÊy nhãm ?

H: H·y ®Æt tªn cho 2 nhãm TN em võa chia ®îc ?

H: §äc nh÷ng c©u TN vÒ thiªn nhiªn trong v/b vµ cho biÕt ®ã lµ çch nh×n nhËn cña nh©n d©n ta vÒ hiÖn tîng nµo trong thiªn nhiªn ?

H: VËy nh©n d©n ta ®· cã kinh nghiÖm g× vÒ thêi gian qua c©u TN 1 ?

H: Ngêi ta cã thÓ vËn dông kinh nghiÖm nµy nh thÕ nµo ?

vÒ çch nh×n nhËn cña nh©n d©n ®èi víi thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ngêi, x· héi.

- Cã nh÷ng c©u tôc ng÷ chØ cã nghÜa ®en nhng còng cã nhiÒu c©u tôc ng÷ cßn cã nghÜa bãng.

+ VÒ sö dông:

TN ®îc n/d sö dông vµo mäi ho¹t ®éng x· héi, gióp lêi nãi thªm hay, s©u s¾c.

II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n: 30’

1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 5’

2. Bè côc: 2’

Nhãm 1: C©u 1, 2, 3, 4 lµ nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn.

Nhãm 2: C©u 5, 6, 7, 8 lµ nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ lao ®éng s¶n xuÊt.

3. Ph©n tÝch: 22’

a) Nhãm 1:

- Çch nh×n nhËn, suy ®o¸n, ®óc rót kinh nghiÖm vÒ thêi gian, thêi tiÕt cña cha «ng ta.

C©u 1:

- Vµo th¸ng 5 (¢m lÞch) ngµy dµi, ®ªm ng¾n vµ th¸ng 10 (ngîc l¹i).

- VËn dông kinh nghiÖm c©u tôc ng÷ ®Ó s¾p xÕp c«ng viÖc cho chñ ®éng vµ gi÷ g×n, b¶o vÖ søc khoÎ cho con ngêi trong mçi thêi


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

176



[email protected]

* B»ng çch diÔn ®¹t giµu h×nh ¶nh, phÐp ®èi xøng vµ nãi qu¸, c©u tôc ng÷ ®óc rót kinh nghiÖm, nhËn xÐt vÒ thêi gian: th¸ng 5 ®ªm ng¾n ngµy dµi, th¸ng 10 ngµy ng¾n ®ªm dµi.

H: §äc c©u 2, 3, 4 em hiÓu ®îc nh÷ng kinh nghiÖm nµo ?

- §Æt trong ®iÒu kiÖn khi KHKT cha ph¸t triÓn, cha «ng ta chñ yÕu ®óc rót kinh nghiÖm qua cuéc sèng hµng ngµy mµ t¹o lªn ®îc nh÷ng kho b¸u, tói kh«n nh vËy ®ñ cho thÊy trÝ tuÖ cña ngêi lao ®éng tuyÖt vêi ®Õn møc nµo.

- Ngµy nay, KHKT ®· ph¸t triÓn, cã thÓ chóng ta kh«ng cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng lêi nh nh÷ng c©u TN trªn ®Ó l¹i nhng chóng ta vÉn ghi nhËn thµnh qu¶ mµ nh©n d©n lao ®éng xa ®· ®Ó l¹i.

H: Vµ em cã thÓ vËn dông kiÕn thøc khoa häc ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh ch©n lý cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn ?

* Çc c©u tôc ng÷ nµy diÔn ®¹t kinh nghiÖm vÒ thêi tiÕt, dù ®o¸n n¾ng ma, b·o lôt cña nh©n d©n ta. Tõ ®ã mäi ngêi cã ý thøc chñ ®éng phßng chèng thiªn tai.

§äc 4 c©u TN trong nhãm 2 ?

H: Qua nh÷ng c©u TN nµy em nhËn thÊy nh÷ng kinh nghiÖm nµo cña n/d trong l/®/s/x ?

* C©u tôc ng÷ ®· lÊy çi rÊt

®iÓm kh¸c nhau.

C©u 2, 3, 4:

+ Nh×n mét sè hiÖn tîng trong thiªn nhiªn mµ ®o¸n ®îc thêi tiÕt:- Nh×n sao -> n¾ng hay ma.- Cã r¸ng mì gµ -> b¸o s¾p cã b·o.- Cã kiÕn bß vµo th¸ng 7 -> cã lôt léi.

(VÝ dô: Dùa vµo kiÕn thøc ®Þa lý em cã thÓ gi¶i nghÜa v× sao ®ªm th¸ng 5 dêng nh ng¾n h¬n vµ ...

Hay dùa vµo kiÕn thøc sinh häc, em cã thÓ gi¶i thÝch hiÖn tîng kiÕn bß ra khái tæ, di c vÒ n¬i cao r¸o lµ b¸o s¾p cã lôt léi).

b) Nhãm 2:

C©u 5:

§Êt ®îc coi nh vµng, quý nh vµng -> §Êt lµ vµng nhê cã søc lao ®éng cña con ngêi. Vµ con ngêi cÇn yªu quý ®Êt ®ai.

C©u 6, 7,8:

Kh¼ng ®Þnh thø tù cña çc nghÒ, cña çc yÕu tè trong trång lóa, vµ tÇm quan träng cña thêi vô, ®Êt


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

177



[email protected]

nhá (tÊc ®Êt) so s¸nh víi çi rÊt lín (tÊc vµng) ®Ó nãi vÒ gi¸ trÞ cña ®Êt ®ai.

H: C©u 6, 7,8 cïng ®a ra nh÷ng kh¼ng ®Þnh n/t/n ?

H: Qua nh÷ng c©u TN, em cã thÓ phÇn nµo hiÓu ®îc cuéc sèng cña ngêi d©n lao ®éng x-a ?

- §ã lµ cuéc sèng cña nh÷ng ngêi n«ng d©n lµ chñ yÕu víi nghÒ lµm vên, trång lóa, trång khoai -> t¹o lªn nÒn v¨n minh lóa níc.

H: NÒn kinh tÕ cña níc ta ngµy nay ®· cã nhiÒu ®æi míi theo h-íng tiªn tiÕn. VËy ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ ®ã trong cuéc sèng lao ®éng s¶n xuÊt ngµy nay lµ g× ?

* Víi çch diÔn ®¹t ng¾n gän, phÐp liÖt kª ®èi xøng, çc c©u tôc ng÷ nµy nãi vÒ thø tù çc nghÒ, tÇm quan träng cña çc yÕu tè thêi vô, ®Êt ®ai vµ mét sè yÕu tè quan träng kh¸c trong nghÒ n«ng nghiÖp.

H: §äc 8 c©u TN, em nhËn thÊy chóng ®Òu cã h/t chung lµ g× ?- VÒ kÕt cÊu ?- VÒ vÇn ?- VÒ t¹o vÕ ®èi nhau ?(Sö dông tõ tr¸i nghÜa ®Ó t¹o ®èi ®Æc biÖt lµ XD ®èi qua KC). - VÒ sö dông h×nh ¶nh th«ng qua çc biÖn ph¸p tu tõ ?

=> §©y lµ nh÷ng c©u TN vÒ TN

®ai trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.

- Ngµy nay chóng ta ¸p dông m« h×nh VAC ®Ó cïng lóc ®¹t ®îc 3 çi lîi; tiÕn hµnh ®ång bé çc c«ng ®o¹n, yÕu tè trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó thu ®îc kÕt qu¶ cao, tiÕn hµnh khai hoang, lÊn biÓn vµ cã nh÷ng c«ng tr×nh tÇm cì c¶i t¹o ®Êt ®ai, lµm giµu cho ®Êt vµ nhê ®Êt mµ giµu lªn.

c) T×m hiÓu mét sè h×nh thøc diÔn ®¹t cña çc c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n: - KÕt cÊu ng¾n gän, lêi Ýt, ý nhiÒu.- Sö dông nhiÒu vÇn lng.- Çc vÕ thêng ®èi xøng nhau c¶ vÒ h×nh thøc vµ néi dung.

- H×nh ¶nh cô thÓ, sinh ®éng. Cã çch nãi qu¸.(C©u 1, 5.)

4. Tæng kÕt: 1’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

178



[email protected]

& L§SX, ®óc rót nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña nh©n d©n ta vµ qua c¸ch t×m hiÓu, em thÊy chñ yÕu th«ng qua nghÜa ®en víi nh÷ng n/d hÕt søc phong phó, bæ Ých. Vµ cã nh÷ng c©u tôc ng÷ vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ ®èi víi thùc tiÔn.

GV chèt l¹i néi dung bµi häc, gäi hs ®äc ghi nhí trong sgk.

H: T×m mét sè c©u tôc ng÷ cã néi dung ph¶n ¸nh kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ thiªn nhiªn vµ l®sx?

Ghi nhí – sgk.

III. LuyÖn tËp : 2’

HS tù ®äc nh÷ng c©u tôc ng÷ su tÇm ®îc.

C4. Cñng cè: 3’- Thi ®äc thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.- §äc bµi ®äc thªm.- Thi ®äc nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ TN hay L§SX mµ em biÕt.(Trß ch¬i: §äc tiÕp søc). Thêi gian 3 phót/1 ®éi.C5. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc thuéc bµi. HiÓu ý nghÜa cña c¸c c©u TN.- Su tÇm vèn tôc ng÷ trong nh©n d©n.- ChuÈn bÞ bµi Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng (theo SGK tr 6).

TiÕt 74: So¹n:07/01/2007D¹y: 15/01/2007

ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng (PhÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n)

A/ Môc tiªu bµi häc:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

179



[email protected]

Gióp h/sinh: - BiÕt çch su tÇm ca dao, tôc ng÷ theo chñ ®Ò vµ bíc ®Çu biÕt

chän läc, s¾p xÕp, t×m hiÓu ý nghÜa cña chóng.- T¨ng thªm hiÓu biÕt vµ t×nh c¶m g¾n bã víi ®Þa ph¬ng, quª h¬ng

m×nh.b/chuÈn bÞ: PhiÕu häc tËpC/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:C1. æ n ®Þnh líp : 1’

C2. KiÓm tra bµi cò: 5’- Em h·y nªu ®Þnh nghÜa vÒ tôc ng÷ ?- §äc nh÷ng c©u TN trong v¨n b¶n ®· häc vµ gi¶i nghÜa 2 c©u tôc

ng÷ trong 2 nhãm ?- KT phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh.C3. Bµi míi: 35’

- Gi¸o viªn chia häc sinh trong líp thµnh 4 nhãm. Mçi nhãm cö 1 nhãm tr-ëng, 1 th ký.- Bèc th¨m ®Ó çc nhãm kiÓm tra chÐo nhau: Thèng kª theo mÉu biªn b¶n sau: (12 phót).

Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng(PhÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n)

Tªn nhãm:Tªn häc

sinhSè lîng su tÇm ca dao, d©n ca, tôc ng÷

ChÊt lîng(mang tÝnh ®Þa ph¬ng)

Çch s¾p xÕp

Dù kiÕn ® nh gi

(Bèc th¨m vµ cè g¾ng kh«ng ®Ó çc nhãm KT chÐo trïng nhau).- Çc nhãm kiÓm tra b¸o ço kÕt qu¶ qua ghi chÐp trong biªn b¶n, gi¸o viªn thèng nhÊt chung. (5 phót).

Nhãm Sè ®iÓm A Sè ®iÓm B Sè ®iÓm C

- Gi¸o viªn nhËn xÐt nh¾c nhë qua kÕt qu¶ trªn vµ kiÓm tra ®¹i diÖn ®iÓm A, B, C. (2 phót).- Thi tr×nh bµy nh÷ng kÕt qu¶ su tÇm ®îc. Cö ra mét Ban gi¸m kh¶o (®¹i diÖn 4 nhãm) ®Ó chÊm ®iÓm. (10 phót)

- BiÓu ®iÓm: + 1 c©u ca dao d©n ca hay TN cña ®Þa ph¬ng ®îc 10 ®iÓm.

+ 1 c©u ca dao d©n ca hay TN kh«ng cña riªng ®Þa ph-¬ng ®îc 2 ®iÓm.

+ §äc trïng lÆp - kh«ng ®îc tÝnh ®iÓm.(Mçi ®éi cã 3 phót tr×nh bµy díi h×nh thøc tiÕp søc.)- Thèng kª kÕt qu¶, trao phÇn thëng cho ®éi th¾ng vµ ®éng viªn

®éi cha th¾ng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

180



[email protected]

* Gi¸o viªn chuÈn bÞ s½n mét sè c©u TN, CD-DC cña ®Þa ph¬ng ®Ó cung cÊp thªm cho hs:(3’)

VD: - Th¸ng 9 ®«i m¬i, th¸ng 10 mång n¨m (ngµy cã r¬i). - Th¸ng 9 ¨n r¬i, th¸ng 10 ¨n ruèc. - ¨n c¬m çy th× ng¸y o o. - ¨n c¬m thÞt bß th× lo ngay ng¸y.

- Da gang mét ch¹p th× hång Chiªm cÊy tríc TÕt th× lßng ®ì lo Th¸ng hai ®i tËu tr©u bß

Cµy ®Êt cho ¶i m¹ mïa ta gieo.- Cuèi thu trång c¶i, trång cÇn ¨n ®ong s¸u th¸ng cuèi xu©n th× tµn BÊy giê rau muèng ®· lan L¹i ¨n cho ®Õn thu tµn th× th«i- Con ¬i nhí lÊy lêi cha Mång n¨m th¸ng chÝn thËt lµ b¶o r¬iBao giê cho ®Õn th¸ng mêiTh× con vµo léng ra kh¬i mÆc lßng.

*TLV: PBCN vÒ mét bµi ca dao em yªu thÝch nhÊt trong sè nh÷ng bµi võa su tÇm ®îc (3’) *. Cñng cè: 3’ 1. Nªu çc nguån su tÇm tôc ng÷, ca dao ë ®Þa ph¬ng? 2. H·y ®äc vµi c©u tôc ng÷, ca dao mµ em thÝch? *. HDVN: 1’ 1. TiÕp tôc su tÇm tôc ng÷, ca dao theo yªu cÇu. 2. Lµm ®Ò tËp lµm v¨n ë trªn. 3. ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn: - §äc kÜ v¨n b¶n “Chèng n¹n thÊt häc” - T×m hiÓu theo c©u hái trong sgk.

TiÕt 75- tËp lµm v¨n:t×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn

So¹n: 08/01/2007D¹y: 16/01/2007

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/s: HiÓu ®îc nhu cÇu nghÞ luËn trong ®s vµ ®Æc ®iÓm chung cña vb nghÞ luËn.

b/ chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh :C1. æ n ®Þnh líp : 1’C2. KiÓm tra bµi cò: 5’- Em h·y nh¾c l¹i çc ph¬ng thøc t¹o lËp v¨n b¶n ®· häc ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

181



[email protected]

* Bµi míi: 35’

Häc sinh ®äc phÇn a.

H: Em h·y nªu thªm çc c©u hái vÒ nh÷ng vÊn ®Ò t¬ng tù ?

GV hd häc sinh th¶o luËn theo bµn, mçi bµn nªu ra mét c©u hái.

- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ c©u hái ®ã?

H: GÆp çc vÊn ®Ò vµ c©u hái nh trªn, em cã thÓ tr¶ lêi b»ng çc kiÓu v¨n b¶n ®· häc nh miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m kh«ng ?

H: §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái nh thÕ, hµng ngµy em thêng gÆp nh÷ng kiÓu v¨n b¶n nµo ?

H: Em cã thÓ ®a ra 1 VD vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn mµ em biÕt ?

(Cã thÓ lÊy lu«n 1 sè VD ngay trong SGK.)

* Trong ®êi sèng ta thêng gÆp v¨n nghÞ luËn díi d¹ng çc ý kiÕn nªu ra trong cuéc häp, çc bµi x· luËn, b×nh luËn, ph¸t biÓu ý kiÕn trªn b¸o chÝ...

- Gäi hs ®äc v¨n b¶n “Chèng n¹n thÊt häc”

I. : nhu cÇu nghÞ luËn vµ v¨n b¶n nghÞ luËn

1. Nhu cÇu nghÞ luËn:

- Theo b¹n, nh thÕ nµo lµ mét ngêi b¹n tèt ?

- V× sao häc sinh ph¶i häc thuéc bµi vµ lµm bµi ®Çy ®ñ tríc khi ®Õn líp ?

- B¹n cã nªn qu¸ say mª víi çc trß ch¬i ®iÖn tö hay “chat” trªn m¹ng kh«ng ?

- Chí nªn nãi chuyÖn riªng trong líp. B¹n ®ång ý kh«ng ?

- Kh«ng thÓ dïng çc kiÓu v¨n b¶n … ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái trªn v× b¶n th©n çc c©u hái buéc ngêi ta ph¶i tr¶ lêi b»ng lý lÏ, t duy kh¸i niÖm, sö dông nghÞ luËn th× míi ®¸p øng yªu cÇu tr¶ lêi, ngêi nghe míi tin vµ hiÓu ®îc.

-> V¨n b¶n nghÞ luËn.

- Çc kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn thêng gÆp: Chøng minh, gi¶i thÝch, x· luËn, b×nh luËn, phª b×nh, héi th¶o, …

2. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn ? §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn:

a) VÝ dô:

V¨n b¶n: “Chèng n¹n thÊt häc ...”.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

182



[email protected]

H: B¸c Hå viÕt bµi nµy nh»m môc ®Ých g× ?

H: B¸c viÕt cho ai ®äc, ai thùc hiÖn ? (toµn thÓ nh©n d©n VN).

H: §Ó thùc hiÖn môc ®Ých Êy, bµi viÕt nªu ra nh÷ng ý kiÕn nµo ?

H: Nh÷ng ý kiÕn Êy ®îc diÔn ®¹t thµnh nh÷ng luËn ®iÓm nµo ?

H:T×m çc c©u v¨n mang luËn ®iÓm ®ã ?

H: §Ó luËn ®iÓm cã søc thuyÕt phôc, bµi viÕt ®· nªu ra nh÷ng lý lÏ nµo ?

H: Nh÷ng lý lÏ Êy ®Æt ra ®Ó tr¶ lêi çc c©u hái nµo ?

- TiÕn bé lµm sao ®îc ?

- BiÕt ch÷ ®Ó lµm g× ? V× sao ph¶i cÇn häc ch÷ quèc ng÷ ?

- Lµm çch nµo ®Ó nhanh chãng biÕt ch÷ quèc ng÷ ?

- V× sao phô n÷ cµng cÇn ph¶i häc ?

- Ai sÏ ®¾c lùc gióp ®ì ?

H: §Ó çc lý lÏ Êy t¨ng tÝnh thuyÕt phôc, bµi viÕt ®· nªu ra nh÷ng dÉn chøng nµo ?

H: Trong bµi v¨n nghÞ luËn, ngêi viÕt ph¶i nªu ®îc nh÷ng vÊn ®Ò g× ?

H: T/g cã thÓ thùc hiÖn môc ®Ých cña m×nh b»ng v¨n b¶n kÓ chuyÖn, biÓu c¶m, miªu t¶ hay kh«ng ? V× sao ?

b) NhËn xÐt:

+ Môc ®Ých: Chèng n¹n thÊt häc vµ n©ng cao d©n trÝ.

+ LuËn ®iÓm:

- Mét trong nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm lµ n©ng cao d©n trÝ. (C©u kh¶ng ®Þnh).

- Bæn phËn cña ngêi d©n VN lµ ph¶i cã kiÕn thøc ®Ó tham gia vµo c«ng cuéc x©y dùng níc nhµ vµ tr-íc hÕt ph¶i biÕt ®äc, biÕt viÕt. (C©u chøa ®ùng ý kh¼ng ®Þnh mét t tëng, mét ý kiÕn.)

+ Lý lÏ:

- ChÝnh s¸ch ngu d©n cña thùc d©n Ph¸p ®· lµm cho hÇu hÕt ngßi d©n VN mï ch÷ -> l¹c hËu, dèt n¸t.

- Ph¶i biÕt ®äc, biÕt viÕt quèc ng÷ th× míi cã kiÕn thøc ®Ó tham gia x©y dùng níc nhµ.

- Nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh c«ng viÖc ®· héi ®ñ vµ rÊt phong phó: gãp søc vµo b×nh d©n häc vô.- §Æc biÖt phô n÷ cµng cÇn ph¶i häc.- Thanh niªn cÇn sèt s¾ng gióp ®ì.

+ DÉn chøng:- 95% d©n sè VN mï ch÷.- §a ra nhiÒu çch lµm b×nh d©n häc vô.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

183



[email protected]

(Çc v¨n b¶n trªn ®Òu khã cã thÓ vËn dông ®Ó thùc hiÖn ®îc môc ®Ých trªn, khã cã thÓ gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò kªu gäi mäi ngêi chèng n¹n thÊt häc mét çch gän ghÏ, chÆt chÏ, râ rµng, ®Çy ®ñ nh vËy).

H: Em h·y nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn ?

* - Kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn:

- Yªu cÇu ®èi víi bµi nghÞ luËn.

Gäi 1 hs ®äc ghi nhí trong sgk.

c) Ghi nhí: SGK.

C4. Cñng cè: 3’ 1. ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? 2. Bµi v¨n nghÞ luËn cÇn ®¶m b¶o nh÷ng yÕu tè g×? C5. HDVN: 1’ 1. Häc thuéc phÇn ghi nhí. 2. ChuÈn bÞ çc bµi tËp trong sgk ®Ó giê sau luyÖn tËp.

TiÕt 76 – TËp lµm v¨n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (tiÕp theo)So¹n: 09/01/2007D¹y: 18/01/2007A. Môc tiªu:TiÕp tôc cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn qua çc bµi tËp luyÖn tËp.B. ChuÈn bÞ:C. TiÕn tr×nh: C1. æ n ®Þnh líp : 1’ C2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn? Yªu cÇu ®èi víi bµi v¨n nghÞ luËn? C3. Bµi míi: 35’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

184



[email protected]


Cho h/s ®äc v¨n b¶n.

H: §©y cã ph¶i lµ bµi v¨n nghÞ luËn kh«ng ? V× sao ?

H: T¸c gi¶ ®Ò xuÊt ý kiÕn g× ? Nh÷ng dßng, c©u v¨n nµo thÓ hiÖn ý kiÕn ®ã ?

H: §Ó thuyÕt phôc, ngêi viÕt ®· ®a ra nh÷ng lý lÏ, dÉn chøng nµo ?

H: Bµi nghÞ luËn nµy cã nh»m gi¶i quyÕt mét vÊn ®Ò trong x· héi kh«ng ? Em cã t¸n thµnh ý kiÕn cña ngêi viÕt kh«ng ?

Iii. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1:- V¨n b¶n: CÇn t¹o ra thãi quen tèt trong ®êi sèng x· héi.+ §©y lµ bµi v¨n nghÞ luËn v×:- Nªu ra ®îc vÊn ®Ò ®Ó bµn luËn vµ gi¶i quyÕt lµ mét vÊn ®Ò x· héi thuéc lèi sèng ®¹o ®øc.- §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn t¸c gi¶ sö dông kh¸ nhiÒu lý lÏ vµ dÉn chøng, lËp luËn ®Ó tr×nh bµy quan ®iÓm cña m×nh.+ ý kiÕn ®Ò xuÊt:- CÇn ph©n biÖt thãi quen tèt vµ xÊu.- CÇn t¹o thãi quen tèt vµ kh¾c phôc thãi quen xÊu tõ nh÷ng viÖc tëng chõng rÊt nhá.+Lý lÏ:Cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊuCã ngêi biÕt ph©n biÖt … rÊt khã.Thãi quen thµnh tÖ n¹n.T¹o ®îc thãi quen tèt lµ rÊt khã.NhiÔm thãi quen xÊu th× rÔ.H·y tù xem l¹i m×nh ®Ó t¹o nÕp sèng v¨n minh, ®Ñp cho x· héi.+ D/c:

- Nh÷ng biÓu hiÖn trong cuéc sèng hµng ngµy cña thãi quen tèt, thãi quen xÊu.

+ Bµi viÕt ®· nh»m tróng mét vÊn ®Ò trong x· héi ta: NhiÒu thãi quen tèt ®ang bÞ mê dÇn, mÊt dÇn ®i hoÆc bÞ l·ng quªn. NhiÒu thãi quen xÊu míi n¶y sinh vµ ph¸t triÓn..+ Chóng ta t¸n thµnh ý kiÕn ®ã. CÇn phèi hîp nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu tæ chøc vµ tiÕn hµnh ®ång bé ë mäi n¬i, mäi lóc. Mçi ngêi cÇn cã nh÷ng hµnh ®éng tù gi¸c,


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

185



[email protected]

* G/v kiÓm tra ®o¹n v¨n nghÞ luËn do häc sinh su tÇm (V¨n b¶n cã nªu ra ®îc vÊn ®Ò ®Ó b×nh luËn vµ gi¶i quyÕt mang tÝnh x· héi; cã nªu ®îc lý lÏ vµ dÉn chøng ?)

- GV cho HS ®äc v¨n b¶n.

- BT tr¾c nghiÖm:

ý kiÕn nµo ®óng ? V× sao ?

- G/v híng ®Én häc sinh t×m hiÓu v¨n b¶n ®Ó tr¶ lêi, lý gi¶i cho ý kiÕn ?

H: X¸c ®Þnh môc ®Ých cña v¨n b¶n ?

H: Çch tr×nh bµy, diÔn ®¹t ? (Cã lý lÏ, dÉn chøng nh thÕ nµo).

thiÕt thùc ®Ó x©y dùng nÕp sèng n¨n minh, lÞch sù.

Bµi tËp 2:

Bµi tËp 3:V/b: Hai biÓn hå.a) §ã lµ v¨n b¶n miªu t¶ 2 biÓn hå ë Paletxtin.b) §ã lµ v¨n b¶n kÓ chuyÖn 2 biÓn hå.c) §ã lµ v¨n b¶n biÓu c¶m vÒ 2 biÓn hå.d) §ã lµ v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ cuéc sèng, vÒ 2 çch sèng qua viÖc kÓ chuyÖn vÒ 2 biÓn hå.+ Lý gi¶i: V¨n b¶n cã t¶ hå, t¶ cuéc sèng tù nhiªn cña con ng¬i quanh hå nhng kh«ng chñ yÕu nh»m ®Ó t¶, kÓ hay ph¸t biÓu c¶m tëng vÒ hå.Môc ®Ých cña v¨n b¶n: Lµm s¸ng tá vÒ 2 çch sèng: çch sèng ç nh©n vµ çch sèng sÎ chia, hoµ nhËp.- Çch sèng ç nh©n: Lµ sèng thu m×nh, kh«ng quan hÖ, ch¼ng giao lu thËt ®¸ng buån vµ chÕt dÇn, chÕt mßn.- Çch sèng hoµ nhËp, sÎ chia lµ çch sèng më réng, trao, nhËn lµm cho t©m hån con ngêi trµn ngËp niÒm vui.

C4. Cñng cè: 3’ 1. Bµi v¨n nghÞ luËn viÕt ra nh»m môc ®Ých g×? 2. Nh¾c nhë hs ghi nhí kt c¬ b¶n vÒ v¨n nghÞ luËn. C5. HDVN: 1’ 1. Hoµn thµnh tÊt c¶ çc bµi tËp trªn vµo vë, tiÕp tôc su tÇm v¨n nghÞ luËn. 2. So¹n v¨n b¶n Tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· hé[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

186



[email protected]

........................................................................ tuÇn 20 – bµi 19

TiÕt 77 - v¨n b¶n: tôc ng÷

vÒ con ngêi vµ x· héiSo¹n: 11/01/2007D¹y: 22/01/2007A/ Môc tiªu bµi häc:

Gióp h/sinh: - HiÓu néi dung, ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc diÔn ®¹t (Èn dô, nghÜa ®en, nghÜa bãng) cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi.- Thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n.- Su tÇm nh÷ng c©u tôc ng÷ cïng chñ ®Ò.

b/ chuÈn bÞ:C/ tiÕn tr×nh:C1. æ n ®Þnh líp : 1’C2. KiÓm tra bµi cò: 5’- ThÕ nµo lµ tôc ng÷ ?- §äc thuéc 8 c©u tôc ng÷ ®· häc ? Em thÝch c©u tôc ng÷ nµo nhÊt

? V× sao ?- NhËn xÐt chung vÒ vÇn vµ ®èi trong 8 c©u tôc ng÷ ®· häc ?C3. Bµi míi: 35’

- §äc to, râ rµng, chËm r·i, chó ý vÇn lng vµ ®èi.

(Tõ "mÆt" - nghÜa ho¸n dô (mÆt cña) trong tõ nhiÒu nghÜa).

H: §äc 9 c©u tôc ng÷, em thÊy néi dung cña chóng nãi vÒ nh÷ng vÊn ®Ò g× ?- Tôc ng÷ vÒ phÈm chÊt con ngêi (c©u 1, 2, 3).- Tôc ng÷ vÒ häc tËp, tu dìng (c©u 4, 5, 6).- Tôc ng÷ vÒ quan hÖ øng xö (c©u 7, 8, 9).

I. ®äc, hiÓu v¨n b¶n:

1. §äc – t×m hiÓu chó thÝch:

2. Ph©n tÝch:

a, Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ phÈm chÊt con ng êi:

* C©u 1:- §Ò cao gi¸ trÞ con ngêi so víi mäi thø cña c¶i th«ng qua phÐp so s¸nh vµ nh©n ho¸.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

187



[email protected]

H: §äc vµ cho biÕt c©u tôc ng÷ ®Ò cao çi g× ? §Ò cao b»ng çch nµo ?

H: Qua c©u tôc ng÷, d©n gian ®· ®óc kÕt kinh nghiÖm g× ?

* Con ngêi quý h¬n cña c¶i rÊt nhiÒu.

H: NT ®îc sö dông trong c©u tôc ng÷ lµ g×? T/d cña nt Êy?

* NT so ¸nh ®èi lËp, çch nãi b»ng h×nh ¶nh, c©u tôc ng÷ k® gi¸ trÞ t tëng coi träng con ngêi cña nh©n d©n ta.

H: Em cã biÕt nh÷ng c©u tôc ng÷ nµo cã ý nghÜa t¬ng tù ?

- §äc c©u tôc ng÷.

H: Em hiÓu "gãc con ngêi" lµ nh thÕ nµo ?

(chØ d¸ng vÎ, ®êng nÐt, mét phÇn tÝnh t×nh, ...).

H: Em thÊy, ë con ngêi, r¨ng vµ tãc lµ nh÷ng chi tiÕt rÊt nhá. VËy mµ chóng lµm nªn "gãc con ng-êi". Qua ®ã em hiÓu nghÜa cña c©u tôc ng÷ lµ g× ?

* ý nghÜa cña c©u TN: Nh÷ng g× thuéc h×nh thøc con ngêi ®Òu thÓ hiÖn nh©n çch cña ngêi ®ã.

H: Lêi khuyªn tõ kinh nghiÖm nµy lµ g×?

H: C©u TN cã thÓ sö dông trong hoµn c¶nh nµo?

- Phª ph¸n nh÷ng ai coi cña nÆng h¬n ngêi.- Yªu quý, t«n träng, b¶o vÖ con ng-êi.

- NT so s¸nh, ho¸n dô -> kh¼ng ®Þnh sù quý gi¸ cña con ngêi.

VD: Ngêi sèng ®èng vµng

Ngêi ta lµ hoa ®Êt

* C©u 2:- Çi r¨ng, çi tãc lµ mét phÇn thÓ hiÖn h×nh thøc, tÝnh t×nh, t×nh tr¹ng søc khoÎ cña con ngêi.

- Ngêi ta ®Ñp tõ nh÷ng thø nhá nhÊt.-> Khuyªn mäi ngêi hoµn thiÖn, thÓ hiÖn m×nh hoÆc nh×n nhËn, ®¸nh gi¸, b×nh phÈm con ngêi tõ nh÷ng ®iÒu nhá nhÊt.

- H·y biÕt tù hoµn thiÖn m×nh tõ nh÷ng ®iÒu nhá nhÊt; cã thÓ xem xÐt t çch con ngêi tõ nh÷ng biÓu hiÖn nhá cña chÝnh con ngêi ®ã.- Sö dông khuyªn nhñ, nh¾c nhë con ngêi ph¶i biÕt gi÷ g×n r¨ng tãc cho s¹ch ®Ñp.

* C©u 3:

- VÇn lng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

188



[email protected]

H: §äc c©u tôc ng÷, em nhËn ra h×nh thøc diÔn ®¹t quen thuéc nµo ?

H: T×m hiÓu ý nghÜa c©u tôc ng÷ nµy, em cÇn lu ý ®iÒu g× ?

H: Qua c©u tôc ng÷ d©n gian muèn khuyªn chóng ta ®iÒu g× ?

* C©u TN muèn khuyªn con ngêi ph¶i cã lßng tù träng, gi÷ g×n nh©n phÈm.H: T×m c©u tôc ng÷ t¬ng tù ?H: Cã mét bµi ca dao nãi vÒ th©n phËn cña ngêi nghÌo khæ mµ muèn chÕt trong s¹ch. §äc bµi ca dao ®ã ?

H: C©u tôc ng÷ 4 ®· sö dông tõ ng÷ nh thÕ nµo ?H: Çch sö dông ®iÖp ng÷ t¹o vÕ ®èi lËp cã t¸c dông g× ?H: Trong 4 vÕ, d©n gian ®· ®a ra 4 h/®. Em cã nhËn xÐt g× vÒ 2 h/® "¨n, nãi".H: T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ còng nãi vÒ viÖc ¨n, nãi cña con ngêi ?

H: Em hiÓu "gãi, më" ë vÕ 3, 4 lµ nh thÕ nµo ?

H: Tãm l¹i, c©u tôc ng÷ khuyªn con ngêi ta ®iÒu g× ?*Con ngêi cÇn ph¶i häc hái, rÌn luyÖn ®Ó chøng tá lµ ngêi

- §èi rÊt chØnh (dïng tõ tr¸i nghÜa, vÕ ®èi xøng nhau).- NghÜa ®en: Dï ®ãi vÉn ph¶i ¨n uèng s¹ch sÏ. Dï r¸ch vÉn ph¶i mÆc s¹ch sÏ.- NghÜa bãng: Dï nghÌo tóng vÉn ph¶i sèng trong s¹ch kh«ng ®îc lµm ®iÒu téi lçi, xÊu xa, bËy b¹.- H·y biÕt gi÷ g×n nh©n phÈm dï trong bÊt kú hoµn c¶nh nµo.

VD: ChÕt trong cßn h¬n sèng ®ôc

- Con cß mµ ®i ¨n ®ªm

.....................®au lßng cß con.

b, Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ viÖc häc tËp, tu d ìng:

* C©u 4:- Sö dông ®iÖp ng÷ "häc", 4 vÕ ®èi lËp -> nhÊn m¹nh viÖc häc hái mét çch toµn diÖn, tØ mØ.

- "¡n vµ nãi" lµ 2 h/® thuéc vÒ b¶n n¨ng cña con ngêi -> VÊn ®Ò ®a ra tëng nh ®¬n gi¶n, kh«ng cÇn ®Ó ý, cµng kh«ng cÇn ph¶i "häc" thÕ mµ l¹i ph¶i häc mét çch nghiªm chØnh -> ngêi cã v¨n ho¸.- "Gãi, më" - nghÜa ho¸n dô -> biÕt lµm mäi viÖc mét çch khÐo lÐo, giái giang.

=> Con ngêi cÇn ph¶i häc hái, rÌn luyÖn ®Ó chøng tá lµ ngêi lÞch sù, cã v¨n ho¸, thµnh th¹o c«ng viÖc, biÕt ®èi xö.

* C©u 5:- Çch diÔn ®¹t suång s·, võa th¸ch thøc võa nh mét lêi ®è -> ®Ò cao vai trß cña ngêi thÇy trong viÖc gi¸o dôc, ®µo t¹o con ngêi.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

189



[email protected]

lÞch sù, cã v¨n ho¸, thµnh th¹o c«ng viÖc, biÕt ®èi xö.

H: Em hiÓu nghi· cña c©u tôc ng÷ nµy lµ g× ?H: C¸ch diÔn ®¹t cña c©u tôc ng÷ cã g× ®¸ng chó ý ?H: T×m nh÷ng c©u tôc ng÷, TN kh¸c t¬ng tù ?

H: §äc c©u tôc ng÷ nµy, em cã nhËn thÊy mèi quan hÖ víi c©u 5 nh thÕ nµo ? (M©u thuÉn hay bæ sung cho nhau ?)H: T¸c gi¶ d©n gian muèn khuyªn chóng ta ®iÒu g× ?* Trong viÖc häc tËp viÖc häc ë thÇy vµ häc ë b¹n cã vai trß quan träng nh nhau.

H: Em hiÓu "th¬ng ngêi ", "th-¬ng th©n" lµ nh thÕ nµo ?H: C©u tôc ng÷ ®Æt "th¬ng ng-êi" tríc "th¬ng th©n" cã dông ý g× ?H: Qua ®ã em hiÓu ®iÒu g× ?H: T×m nh÷ng c©u tôc ng÷ kh¸c t-¬ng tù ?H: X· héi chóng ta ®· cã nh÷ng h/® nµo ®Ó chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷ ?

§äc 2 c©u tôc ng÷ vµ cho biÕt:H: NÐt h×nh thøc chung cña 2 c©u tôc ng÷ nµy lµ g× ?

H: C©u 8 cho ta biÕt ®iÒu g× víi lêi khuyªn cña d©n gian ?* Mäi thø chóng ta hëng thô ®Òu do c«ng søc cña con ng-êi -> cÇn tr©n träng vµ biÕt ¬n.

* C©u 6:

- Cïng ®Ò cao viÖc häc tËp ë c¶ thÇy vµ b¹n.- Ph¶i tÝch cùc, chñ ®éng trong häc tËp.

- Muèn häc tèt, kh«ng chØ häc ë thÇy mµ cÇn më réng sù häc ra xung quanh, ra nh÷ng ngêi b¹n bëi b¹n gÇn ta, cïng tuæi víi ta, ta dÔ häc hái nhiÒu ®iÒu, nhiÒu lóc ë b¹n.

c, Nh÷ng kinh nghiÖm vµ bµi häc vÒ kinh nghiÖm øng xö:

* C©u 7:- H·y sèng nh©n ¸i, th¬ng yªu ngêi kh¸c nh chÝnh b¶n th©n m×nh.

VD: L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch

VD: Ch¬ng tr×nh V× ngêi nghÌo, Th¸ng hµnh ®éng v× ngêi nghÌo...

* C©u 8 + c©u 9:- Sö dông h×nh ¶nh Èn dô:+ "Qu¶" - thµnh qu¶.+ "C©y" - con ngêi.-> Mäi thø chóng ta hëng thô ®Òu do c«ng søc cña con ngêi -> cÇn tr©n träng vµ biÕt ¬n.

- "mét" - sù ®¬n lÎ.- "ba" - sù liªn kÕt.

=> §oµn kÕt sÏ t¹o thµnh søc m¹nh lµm nªn viÖc lín, chia rÏ sÏ kh«ng viÖc nµo thµnh c«ng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

190



[email protected]

H: Trong c©u 9, em hiÓu "mét" vµ "ba" theo nghÜa nh thÕ nµo ?

H: C©u tôc ng÷ nªu lªn mét ch©n lý sèng nµo ?

* §oµn kÕt sÏ t¹o thµnh søc m¹nh lµm nªn viÖc lín, chia rÏ sÏ kh«ng viÖc nµo thµnh c«ng.

H:§äc nh÷ng c©u tôc ng÷ ca dao t¬ng tù ?

H: §äc nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ con ngêi vµ x· héi ®ång nghÜa hoÆc tr¸i nghÜa víi nh÷ng c©u tôc ng÷ nµy?

3. Tæng kÕt: Ghi nhí - sgk

Iii. luyÖn tËp:

VD: §èi víi c©u 1:- lÊy cña che th©n kh«ng ai lÊy th©n che cña. (®ång nghÜa)

- Tr¸i nghÜa: Träng cña h¬n ngêi.

C©u 8: - §ång nghÜa: Uèng níc nhí nguån.

- Tr¸i nghÜa: §îc chim bÎ n¸, ®îc c¸ quªn n¬m.

C4. Cñng cè: 3’

1. Thö ®äc thuéc lßng mét vµi c©u tôc ng÷ võa häc.

2. §äc bµi ®äc thªm trong sgk.

C5. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’

1. Häc thuéc lßng 9 bµi tôc ng÷; su tÇm thªm nh÷ng bµi cã cïng néi dung.

2. ChuÈn bÞ bµi Rót gän c©u.

TiÕt 78: So¹n: 15/01/2007D¹y: 22/01/2007

rót gän c©uA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc c¸ch rót gän c©u.- HiÓu ®îc t¸c dông cña c©u rót gän.b/ chuÈn bÞ: M¸y chiÕu, giÊy trong, bót d¹c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:C1. æ n ®Þnh líp : 1’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

191



[email protected]

C2. KiÓm tra bµi cò: 5’- Em h·y ®Æt mét c©u ®¬n, mét c©u ghÐp vµ ph©n tÝch cÊu t¹o

çc c©u ®ã ?C3. Bµi míi: 35’

Cho 2 c©u: (1). 2 VD: (4).

(m¸y chiÕu).

H: T×m xem trong 2 c©u ®· cho cã tõ ng÷ nµo kh¸c nhau ?H: Tõ "chóng ta" ®ãng vai trß g× trong c©u (b) ?

H: T×m nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm chñ ng÷ trong c©u (a) ?H: Qua ®ã em thÊy tôc ng÷ cã nãi riªng mét ai kh«ng hay nã ®óc rót nh÷ng kinh nghiÖm chung, ®a ra nh÷ng lêi khuyªn chung ?H: VËy, em cã thÓ lý gi¶i v× sao chñ ng÷ trong c©u (a) ®îc lîc bá ?

(Th¶o luËn nhãm).

* XÐt tiÕp VD (4). (m¸y chiÕu)H: Trong nh÷ng c©u in ®Ëm, thµnh phÇn nµo cña c©u ®îc lîc bá ? V× sao ?H: Thªm tõ ng÷ thÝch hîp ®Ó t¹o ®îc nh÷ng c©u ®Çy ®ñ ?H: Chóng ta võa t×m hiÓu mét sè vÝ dô, çc c©u 1a, 4a, 4b ®îc gäi lµ nh÷ng c©u rót gän. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ c©u rót gän ?

Bµi tËp nhanh: (®a lªn m¸y chiÕu) Cho 2 c©u tôc ng÷:1- Th¬ng ngêi nh thÓ th¬ng th©n.2- Tèt gç h¬n tèt níc s¬n.

H: Em h·y so s¸nh thµnh phÇn ®îc lîc bá trong 2 c©u tôc ng÷ ?H: Em thö kh«i phôc thµnh phÇn

I. thÕ nµo lµ c©u rót gän:

1. VÝ dô:a) Häc ¨n, häc nãi, ... (Tôc ng÷).b) Chóng ta häc ¨n, häc nãi, ...

2. NhËn xÐt:

- C©u b cã thªm tõ " chóng ta" lµm TPCN.- C©u a v¾ng CN.- Nh÷ng tõ ng÷ cã thÓ lµm CN trong c©u a lµ: em, chóng em, ng-êi ViÖt Nam, ...- CN trong c©u a ®îc lîc bá v× c©u tôc ng÷ lµ lêi khuyªn cho tÊt c¶ mäi ngêi ViÖt Nam, lµ lêi nh¾c nhë mang tÝnh ®¹o lý truyÒn thèng cña d©n téc ViÖt Nam.

- Çc TP ®îc lîc bá:+ ë VD 4(a): TP vÞ ng÷- "®uæi theo nã".+ ë VD 4(b): nßng cèt c©u:"M×nh ®i Hµ Néi".+ LÝ do: Lµm cho c©u gän h¬n, nhng vÉn hiÓu ®îc.

3. Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

192



[email protected]

bÞ lîc bá trong 2 c©u trªn ?(C©u hái yªu cÇu 2 cho lµm theo nhãm).

- GV chiÕu vÝ dô çc c©u: “Ch¹y lo¨ng qu¨ng; Nh¶y d©y; Ch¬i kÐo co”.

H: Çc c©u ®ã bÞ thiÕu thµnh phÇn nµo ? Em thö kh«i phôc c©u ?H: Cã nªn rót gän c©u nh vËy kh«ng ? V× sao ?H: ë vÝ dô 2, em cã ®ång ý víi c©u tr¶ lêi cña ngêi con kh«ng ? V× sao ?H: Em cã thÓ thªm tõ ng÷ thÝch hîp vµo ®Ó c©u tr¶ lêi ®îc lÔ phÐp ?H: Qua çc vÝ dô, em cÇn lu ý nh÷ng g× khi dïng c©u rót gän ?* Khi rót gän c©u cÇn lu ý:- Kh«ng lµm cho ngêi ®äc, ng-êi nghe hiÓu sai hoÆc hiÓu kh«ng ®Çy ®ñ vÒ néi dung c©u nãi.- Kh«ng biÕn c©u nãi thµnh mét c©u céc lèc, khiÕm nh·.

H: Nh¾c l¹i nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ c©u rót gän vµ çch dïng c©u rót gän ?

H: Trong nh÷ng c©u sau ®©y , c©u nµo lµ c©u rót gän? Rót gän c©u nh vËy ®Ó lµm g×?- GV chiÕu çc c©u trong bµi tËp.

H: H·y t×m c©u rót gän, kh«i phôc

II. çch dïng c©u rót gän:

1. VÝ dô: SGK.

2. NhËn xÐt:

- Çc c©u thiÕu chñ ng÷. Çc CN ®Òu khã kh«i phôc.

- Kh«ng nªn rót gän c©u nh vËy v× lµm cho c©u khã hiÓu.- C©u tr¶ lêi cña ngêi con ®· bÞ rót gän trë nªn thiÕu lÔ phÐp.

3. KÕt luËn: Ghi nhí - SGK.III. LuyÖn tËp:Bµi tËp 1: (tr 16)- C©u b lµ c©u rót gän. §©y lµ mét c©u tôc ng÷ nªu 1 quy t¾c øng xö chung cho mäi ngêi nªn cã thÓ rót gän lµm cho c©u trë nªn ng¾n gän h¬n.Bµi tËp 2: (tr 16)a. Rót gän chñ ng÷:Bíc tíi §Ìo Ngang...Dõng ch©n ®øng l¹i...b. C©u rót gän CN:§ån r»ng danh tíng... ...cëi khè giÆc ra.- Th¬, ca dao thêng gÆp nhiÒu c©u rót gän bëi lÏ çc thÓ lo¹i nµy


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

193



[email protected]

nh÷ng thµnh phÇn ®· ®îc rót gän vµ cho biÕt trong th¬, ca dao t¹i sao thêng cã nhiÒu c©u rót gän nh vËy?

H: V× sao c©u bÐ vµ ngêi kh¸ch trong c©u chuyÖn hiÓu lÇm nhau?

H: Qua c©u chuyÖn nµy em rót ra ®îc bµi häc g× vÒ c¸ch nãi n¨ng?

thêng dïng lèi diÔn ®¹t ng¾n gän, sóc tÝch; vµ do sè lîng c©u ch÷ h¹n chÕ.Bµi tËp3:HS ®äc vb MÊt råi- V× trong khi tr¶ lêi kh¸ch, cËu bÐ ®· dïng 3 c©u rót gän chñ ng÷. Cho nªn ngêi kh¸ch ®· hiÓu lÇm CN cña c©u tõ “tê giÊy” sang “bè cña ®øa bÐ”- Nªn cÈn träng khi dïng c©u rót gän. V× dïng c©u rót gän ko ®óng chç sÏ g©y hiÓu lÇm.

C4. Cñng cè: 3’1. ThÕ nµo lµ c©u rót gän?2. Sö dông c©u rót gän cÇn chó ý ®iÒu g×?3. T×m c©u rót gän cã trong ®v sau vµ thö kh«i phôc tp bÞ rót

gän?H«m sau l·o H¹c sang nhµ t«i. Võa thÊy t«i, l·o b¸o ngay:- CËu Vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹!- Cô b¸n råi?- B¸n råi. Hä võa b¾t xong.C5. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’1. Häc thuéc ghi nhí.2. Hoµn thµnh c¸c bµi tËp.3. §äc tríc bµi §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n nghÞ luËn.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

194



[email protected]

TiÕt 79 – TËp lµm v¨n:So¹n: 16/01/2007D¹y: 23/01/2007

§Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËnA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:

NhËn biÕt râ çc yÕu tè c¬ b¶n cña bµi v¨n nghÞ luËn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau.

b/ chuÈn bÞ: B¶ng phôc/tiÕn tr×nh bµi d¹y:C1. æ n ®Þnh líp : 1’C2. KiÓm tra bµi cò: 5’1. Em h·y cho biÕt thÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn ?2. Tr×nh bµy VD em su tÇm ®îc vÒ VBNL ?* Bµi míi: 35’

- Cho hs ®äc l¹i V/b: "Chèng n¹n thÊt häc ".H: Em h·y t×m ý chÝnh cña bµi viÕt ?

H: ý chÝnh ®ã thÓ hiÖn díi d¹ng nµo ?H: Çc c©u v¨n nµo ®· cô thÓ ho¸ ý chÝnh ®ã ?

H: Vai trß cña ý chÝnh trong bµi v¨n nghÞ luËn ?H: Nh÷ng yªu cÇu ®Ó ý chÝnh cã tÝnh thuyÕt phôc ?=> Trong v¨n b¶n nghÞ luËn, ngêi ta thêng gäi ý chÝnh lµ luËn ®iÓm.

H: VËy em hiÓu thÕ nµo lµ luËn ®iÓm ?

* LuËn ®iÓm lµ ý kiÕn thÓ hiÖn t tëng, quan ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn.(Cã luËn ®iÓm chÝnh - lín - tæng

I. luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn: 1. LuËn ®iÓm:

* VD: V/b: "Chèng n¹n thÊt häc ".- ý chÝnh cña bµi lµ: Chèng n¹n thÊt häc - tr×nh bµy díi d¹ng nhan ®Ò.- Çc c©u v¨n cô thÓ ho¸ ý chÝnh:+ Mäi ngêi ViÖt Nam ...+ Nh÷ng ngêi ®· biÕt ch÷ ...+ Nh÷ng ngêi cha biÕt ch÷ ...- ý chÝnh thÓ hiÖn t tëng cña bµi v¨n nghÞ luËn.

- Muèn cã tÝnh thuyÕt phôc, ý chÝnh ph¶i râ rµng, s©u s¾c, cã tÝnh phæ biÕn

*. Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

195



[email protected]

qu¸t bao trïm toµn bµi. Cã luËn ®iÓm phô -nhá - lµ bé phËn cña luËn ®iÓm chÝnh).

Bµi tËp nhanh T×m çc luËn ®iÓm: TV giµu ®Ñp: + TV giµu thanh ®iÖu. + TV uyÓn chuyÓn, tinh tÕ. + TV hãm hØnh.

H: Trong v¨n b¶n trªn, ngêi viÕt ®· triÓn khai luËn ®iÓm b»ng çch nµo ?

H: Vai trß cña lý lÏ vµ dÉn chøng n/t/n ?-> d/c vµ l/l lµ luËn cø.H: T×m trong v¨n b¶n ... çc luËn cø ?(Do chÝnh s¸ch ngu d©n ... Nay níc ®éc lËp råi ...)

H: VËy em hiÓu luËn cø lµ g×?

* LuËn cø lµ lÝ lÏ vµ dÉn chøng ®-a ra lµm c¬ së cho luËn ®iÓm.

H: Qua ®ã, em thÊy muèn t×m luËn cø cÇn ph¶i dùa vµo çi g× ?

H: Muèn cã tÝnh thuyÕt phôc, LC cÇn ph¶i ®¹t yªu cÇu g× ?

* LuËn cø ph¶i ch©n thùc, ®óng ®¾n, tiªu biÓu.

H: LuËn ®iÓm vµ çc luËn cø thêng ®îc diÔn ®¹t díi nh÷ng h×nh thøc nµo vµ cã tÝnh chÊt g× ?

-> §ã chÝnh lµ çch lËp luËn.

H: VËy em cã thÓ nãi râ, lËp luËn cã vai trß g× ?

* LËp luËn lµ çch nªu lËn cø ®Ó

2. LuËn cø:- TriÓn khai luËn ®iÓm b»ng nh÷ng lý lÏ, dÉn chøng cô thÓ.

- DÉn chøng vµ lý lÏ lµm c¬ së cho luËn ®iÓm, gióp cho luËn ®iÓm ®¹t tíi sù s¸ng râ, ®óng ®¾n, cã søc thuyÕt phôc.

- LuËn cø tr¶ lêi çc c©u hái:+ V× sao ph¶i nªu ra luËn ®iÓm ?+ Nªu ra luËn ®iÓm ®Ó lµm g× ?+ LuËn ®iÓm Êy cã ®¸ng tin cËy kh«ng ?

- LuËn cø ph¶i cô thÓ, sinh ®éng, cã tÝnh hÖ thèng vµ b¸m s¸t luËn ®iÓm.

3. LËp luËn:

- LuËn ®iÓm vµ çc luËn cø thêng ®îc diÔn ®¹t thµnh çc lêi v¨n cô thÓ. Nh÷ng lêi v¨n ®ã cÇn ®îc lùa chän, s¾p xÕp, tr×nh bµy mét çch hîp lý ®Ó lµm râ luËn ®iÓm.

- LËp luËn cã vai trß cô thÓ ho¸ luËn ®iÓm, luËn cø thµnh çc c©u v¨n, ®o¹n v¨n cã tÝnh liªn kÕt vÒ h×nh thøc vµ néi dung ®Ó ®¶m b¶o cho mét m¹ch t tëng nhÊt qu¸n, cã søc thuyÕt phôc.

- Mét sè h×nh thøc lËp luËn phæ biÕn: diÔn dÞch, quy n¹p, tæng-ph©n-hîp, lo¹i suy, so s¸nh, …*. Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

196



[email protected]

dÉn ®Õn luËn ®iÓm. LËp luËn ph¶i chÆt chÏ, hîp lÝ.

H: Trong bµi, em gÆp h×nh thøc lËp luËn nµo ?

H: ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn?

- Gäi häc sinh ®äc l¹i v¨n b¶n.

- X¸c ®Þnh luËn cø, luËn ®iÓm.

- X¸c ®Þnh c¸ch lËp luËn?

II. luyÖn tËp:

Bµi 1 : X¸c ®Þnh luËn ®iÓm, luËn cø vµ c¸ch lËp luËn trong v¨n b¶n: CÇn t¹o ra …+ LuËn ®iÓm: CÇn t¹o ra …+ LuËn cø:- Cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊu.- Cã ngêi biÕt ph©n biÖt … khã söa.- T¹o ®îc thãi quen tèt lµ rÊt khã … dÔ.- Cã nªn xem l¹i m×nh ngay tõ mçi ngêi …+ LËp luËn:- Lu«n dËy sím lµ mét thãi quen tèt- Hót thuèc l¸... lµ thãi quen xÊu.- Mét thãi quen xÊu ta thêng gÆp h»ng ngµy- Cã nªn xem l¹i m×nh ngay tõ mçi ngêi …

C4. Cñng cè: 3’ 1) ë v¨n b¶n nghÞ luËn, ®èi tîng lµ: - Mét c¶nh - Mét c¶m xóc - Mét vÊn ®Ò. - Mét chuyÖn. 2) ë v¨n b¶n nghÞ luËn, ngêi viÕt chñ yÕu dïng: - Lý lÏ - H×nh ¶nh

- DÉn chøng - Chi tiÕtC5. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’1. Häc thuéc ghi nhí.2. §äc tríc bµi §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn.

...........................................................................

TiÕt 80 – TËp lµm v¨n: So¹n: 17/10/2007D¹y: 25/01/2007


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

197



[email protected]

®Ò v¨n nghÞ luËn vµ çch lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:

Lµm quen víi çc ®Ò v¨n nghÞ luËn, biÕt t×m hiÓu ®Ò vµ çch lËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn.

b/chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:C1. æ n ®Þnh líp : 1’C2. KiÓm tra bµi cò: 5’-Nªu ®Æc ®iÓm cña luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn trong v¨n b¶n

nghÞ luËn ?- KiÓm tra bµi vÒ nhµ tiÕt tríc ?C3. Bµi míi: 35’

§äc vÝ dô SGK.

H: Çc ®Ò v¨n nªu trªn cã thÓ xem lµ ®Çu ®Ò, ®Ò bµi ®îc kh«ng ?

H: VËy chóng ta c¨n cø vµo ®©u ®Ó nhËn ra çc ®Ò trªn lµ ®Ò v¨n nghÞ luËn ? Gîi ý:? Çc vÊn ®Ò trong 11 ®Ò trªn xuÊt ph¸t tõ ®©u ?? Ngêi ta ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò Êy nh»m môc ®Ých g× ? Nh÷ng vÊn ®Ò Êy gäi lµ g× ?? Em h·y x¸c ®Þnh luËn ®iÓm cña çc ®Ò ®ã ?* Mçi ®Ò ®Òu hµm chøa mét vÊn ®Ò ®em ra nghÞ luËn.( Lu ý: Cã ®Ò bµi luËn ®iÓm lín gåm çc luËn ®iÓm nhá h¬n, vÝ dô: ®Ò 2, 8, 9, 10).

I. t×m hiÓu ®Ò v¨n nghi luËn:

1. Néi dung vµ tÝnh chÊt cña ®Ò v¨n nghÞ luËn:

a, VÝ dô:- 11 ®Ò v¨n trong SGK.

b, NhËn xÐt:- §Ò v¨n nghÞ luËn cung cÊp ®Ò bµi cho bµi v¨n nªn cã thÓ dïng ®Ó lµm ®Ò bµi. Th«ng thêng ®Ò bµi cña mét bµi v¨n thÓ hiÖn chñ ®Ò cña nã -> 11 ®Ò trªn cã thÓ lµm ®Ò bµi.

- Çc vÊn ®Ò nªu ra ®Òu b¾t nguån tõ cuéc sèng x· héi.- Môc ®Ých ®a ra lµ ®Ó ngêi viÕt bµn luËn, lµm s¸ng râ.- Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã gäi lµ luËn ®iÓm.

* TÝnh chÊt cña ®Ò nghÞ luËn:- Cã ®Ò bµi: luËn ®iÓm bao gåm 2, nhiÒu luËn ®iÓm nhá h¬n; chØ


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

198



[email protected]

- Nh vËy, cã nh÷ng ®Ò bµi, mçi luËn ®iÓm ®Òu bao hµm nhiÒu luËn ®iÓm nhá h¬n. Nhng còng cã nh÷ng ®Ò bµi chØ cã mét luËn ®iÓm.

H: Em thÊy ë tõng ®Ò, th¸i ®é, t/c cña ngêi viÕt cÇn béc lé nh thÕ nµo ?

ChØ râ th¸i ®é, t/c trong c¸c ®Ò trªn ?

=> §ã lµ tÝnh chÊt cña ®Ò v¨n nghÞ luËn.

H: VËy em hiÓu, tÝnh chÊt cña ®Ò v¨n cã ý nghÜa g× ®èi víi viÖc lµm v¨n ?

Trªn b¶ng, gi¸o viªn tr×nh bµy theo b¶ng:

§Ò v¨n NL

LuËn ®iÓm

TÝnh chÊt

* TÝnh chÊt cña ®Ò cã t/d ®Þnh híng cho bµi viÕt.

=> Ngêi viÕt cÇn cã th¸i ®é, t/c phï hîp: kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh, t¸n thµnh, ph¶n ®èi, chøng minh, gi¶i thÝch, tranh luËn.

H: Trªn ®©y, chóng ta ®· tiÕn hµnh t×m hiÓu ®Ò v¨n nghÞ luËn. VËy em hiÓu t×m hiÓu ®Ò ®Ó lµm g× ?

H: §Ò nªu lªn vÊn ®Ò g× ?

H: §èi tîng vµ ph¹m vi nghÞ luËn ë ®©y lµ g× ?

H: Khuynh híng t tëng cña ®Ò lµ kh¼ng ®Þnh hay phñ ®Þnh.

H: §Ò nµy ®ßi hái ngêi viÐt ph¶i

cã mét luËn ®iÓm.- Víi tõng ®Ò, th¸i ®é, t×nh c¶m cña ngêi viÕt còng kh«ng gièng nhau.

- T/c cña ®Ò nh lêi khuyªn, tranh luËn, gi¶i thÝch, ... cã tÝnh ®Þnh híng cho bµi viÕt, chuÈn bÞ cho häc sinh th¸i ®é, giäng ®iÖu, ...

*. Ghi nhí: SGK.

2. T×m hiÓu ®Ò v¨n nghÞ luËn:- §Ò v¨n nghÞ luËn: Chí nªn tù phô.

- LuËn ®iÓm: Chí nªn tù phô.

- §èi tîng vµ ph¹m vi nghÞ luËn: tÝnh tù phô cña con ngêi.- Khuynh híng t tëng cña ®Ò: kh¼ng ®Þnh.- Ngêi viÕt ph¶i x¸c ®Þnh: luËn ®iÓm, luËn cø, c¸ch lËp luËn.

II. lËp ý cho ®Ò v¨n nghi luËn: §Ò bµi: Chí nªn tù phô.

1. X¸c lËp luËn ®iÓm:- Chí nªn tù phô.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

199



[email protected]

lµm g× ?

* Tríc mét ®Ò v¨n, muèn lµm tèt cÇn x¸c ®Þnh ®óng vÊn ®Ò, ph¹m vi tÝnh chÊt cña bµi v¨n nghÞ luËn.

§Ò bµi nªu ra ý kiÕn (l/®) nhchóng ta ®· t×m hiÓu. VËy em cã t¸n thµnh ý kiÕn ®ã kh«ng ?

H: H·y nªu ra çc luËn ®iÓm nhá h¬n gÇn gòi víi luËn ®iÓm cña ®Ò bµi ?

H: CÇn ®Æt ra nh÷ng c©u hái nµo ®Ó x¸c ®Þnh luËn cø cho ®Ò trªn ?(HS th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi çc c©u hái.)

H: Nªn b¾t ®Çu lêi khuyªn tõ ®©u ?(Theo thø tù tr¶ lêi çc c©u hái t×m luËn cø).

H: LËp ý cho bµi v¨n nghÞ luËn lµ lµm g× ?

GV híng dÉn häc sinh ®äc bµi tham kh¶o. DÉn d¾t häc sinh t×m hiÓu ®Ò, lËp ý theo hÖ thèng c©u hái.

+ Tù phô lµ g× ?+ T¸c h¹i cña tÝnh tù phô ®èi víi mäi ngêi.+ Víi chÝnh b¶n th©n con ngêi cã tÝnh tù phô.

2. T×m luËn cø:- Tù phô lµ g× ?- V× sao khuyªn chí nªn tù phô ?- Tù phô cã h¹i nh thÕ nµo ?- Tù phô cã h¹i cho ai ?- LiÖt kª nh÷ng ®iÒu cã h¹i do tù phô vµ chän lý lÏ, dÉn chøng quan träng nhÊt.

3. X¸c ®Þnh lËp luËn:

*. Ghi nhí: SGK.IiI. luyÖn tËp: T×m hiÓu ®Ò vµ lËp ý cho ®Ò bµi ?S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ng-êi.

1. T×m hiÓu ®Ò:- LuËn ®iÓm: S¸ch lµ ngêi b¹n lín cña con ngêi.- §èi tîng, ph¹m vi NL:- Khuynh híng, t tëng cña ®Ò: Kh¼ng ®Þnh.

2. LËp ý:

* X¸c ®Þnh luËn ®iÓm:- S¸ch tho¶ m·n nhu cÇu hëng thô vµ ph¸t triÓn t©m hån:+ S¸ch gióp häc tËp, rÌn luyÖn hµng ngµy.+ Më mang trÝ tuÖ, t×m hiÓu thÕ giíi.+ Nèi liÒn qu¸ khø, hiÖn t¹i, t¬ng lai.+ C¶m th«ng, chia sÎ víi con ngêi,


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

200



[email protected]

H: S¸ch lµ g× ?H: S¸ch cã Ých lîi g× >< con ng-êi ?H: Víi b¶n th©n em, s¸ch cã t¸c dông nh thÕ nµo ?H: NÕu kh«ng cã s¸ch, mäi ngêi vµ b¶n th©n em sÏ nh thÕ nµo ?H: Th¸i ®é cña em ®èi víi s¸ch ra sao ?- LËp luËn theo tr×nh tù c¸c luËn cø trªn.

d©n téc, nh©n lo¹i.+ Th gi·n, thëng thøc, trß ch¬i.+ CÇn biÕt chän s¸ch vµ quý s¸ch, biÕt ®äc s¸ch.

* T×m luËn cø:

* LËp luËn:

C4. Cñng cè: 3’

1.§äc bµi tham kh¶o: Ých lîi cña viÖc ®äc s¸ch.

2. §Ò v¨n nghÞ luËn cã ®Æc ®iÓm g×?

C5. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’

1. N¾m néi dung vµ tÝnh chÊt cña ®Ò v¨n nghÞ luËn.

2. N¾m c¸c yªu cÇu cña t×m hiÓu ®Ò, lËp ý.

3. So¹n bµi: Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta.

.....................................................................


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

201



[email protected]

tuÇn 21 – bµi 20TiÕt 81 – V¨n b¶n: So¹n: 20/01/2007 D¹y: 29/01/2007

tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta Hå chÝ minh

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc tinh thÇn yªu níc lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña

d©n téc ta. N¾m ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn chÆt chÏ, s¸ng gän, cã tÝnh mÉu mùc cña bµi v¨n.

- Nhí ®îc c©u chèt cña bµi vµ nh÷ng c©u cã h×nh ¶nh so s¸nh trong bµi v¨n.

b/chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. §äc thuéc 9 c©u TN vÒ con ngêi vµ x· héi. Gi¶i thÝch nghÜa

cña 1 c©u em cho lµ lý thó nhÊt ?2. §Æc ®iÓm næi bËt vÒ h×nh thøc trong bµi TN vÒ cong ngêi vµ

x· héi lµ g×?A. DiÔn ®¹t b»ng h×nh ¶nh so s¸nh C. Tõ vµ c©u cã

nhiÒu nghÜaB. DiÔn ®¹t b»ng h×nh ¶nh Èn dô D. C¶ ba ®Æc

®iÓm trªn.* Bµi míi: 35’? Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn ? -> §©y lµ mét bµi v¨n

nghÞ luËn mÉu mùc.

H: Em h·y nh¾c l¹i nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp cña Hå Chñ TÞch.

I. t×m hiÓu chung: 5’

1. T¸c gi¶: Hå ChÝ Minh.

2. T¸c phÈm:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

202



[email protected]

H: Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n ?

- §äc giäng m¹ch l¹c, râ rµng, døt kho¸t nhng vÉn thÓ hiÖn t/c. Lu ý çc ®/tõ, çc quan hÖ tõ, çc h×nh ¶nh so s¸nh.

Gi¶i nghÜa tõ khã theo SGK.

Gi¸o viªn giíi thiÖu.

HS chia ®o¹n, GV giíi thiÖu çch gäi tõng ®o¹n vµ n/v k/q cña tõng ®o¹n.

Cho HS ®äc ®o¹n 1.H: VÊn ®Ò chñ chèt mµ t/g nªu ra ®Ó nghÞ luËn lµ v/® g× ?H: LuËn ®iÓm Êy ®îc cô thÓ ho¸ b»ng nh÷ng c©u v¨n nµo trong v¨n b¶n ?H: Qua ®ã, em nhËn thÊy t/g ®· nªu vÊn ®Ò b»ng çch nµo ?H: Nªu t/d n/t cña çch nªu Êy ?H: Trong c©u v¨n më ®Çu cña phÇn nªu vÊn ®Ò, tg nãi ®Õn t/c yªu níc qua tõ ng÷ nµo ?

H: Em hiÓu thÕ nµo lµ t/c: "nång nµn yªu níc" vµ "truyÒn thèng quý b¸u" ?

H: Vµ truyÒn thèng yªu níc Êy ®îc t¸c gi¶ nhÊn m¹nh trªn lÜnh vùc nµo ?H: Trong lÜnh vùc ®ã, t/g ®a ra

Lµ ®o¹n trÝch trong "B¸o ço chÝnh trÞ " do Hå Chñ TÞch ®äc trong §¹i héi lÇn thø II §¶ng Lao ®éng ViÖt Nam (th¸ng 2/1951)


1. §äc- t×m hiÓu chó thÝch: 5’

2. ThÓ lo¹i: 1’NghÞ luËn x· héi - chøng minh mét vÊn ®Ò chÝnh trÞ, x· héi.3. Bè côc: 2’ 3 phÇn.- Nªu vÊn ®Ò (D©n ta... cíp níc)- Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò (LÞch sö ta... yªu níc)- KÕt thóc vÊn ®Ò (cßn l¹i) 4. Ph©n tÝch: 17’a, Nªu vÊn ®Ò: §o¹n 1.

+ VÊn ®Ò NL (luËn ®iÓm): TruyÒn thèng yªu níc cña nh©n d©n ta.+ VÊn ®Ò ®îc thÓ hiÖn trong c©u 1 vµ 2.

=> Çch nªu vÊn ®Ò trùc tiÕp, râ rµng, rµnh m¹ch, døt kho¸t vµ kh¼ng ®Þnh.

- “Nång nµn yªu níc” – t×nh yªu níc ë ®é m·nh liÖt, s«i næi, d©ng trµo.- “TruyÒn thèng quý b¸u”: nh÷ng gi¸ trÞ ®· trë lªn v÷ng bÒn, qua nhiÒu thÕ hÖ, thµnh tµi s¶n chung.

- ThÓ hiÖn trong lÜnh vùc ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m: kÕt


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

203



[email protected]

h×nh ¶nh tiªu biªñ nµo thÓ hiÖn lßng yªu níc cña nh©n d©n ta ?H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch sö dông tõ ng÷ trong ®o¹n më ®Çu ?

H: VËy em cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i vai trß vµ ý nghÜa cña ®o¹n nªu vÊn ®Ò ?H: Vµ em ®äc ®îc c¶m xóc nµo cña t/g trong ®o¹n v¨n ?* Çch nªu vÊn ®Ò trùc tiÕp, râ rµng, m¹ch l¹c, sö dông h×nh ¶nh so s¸nh. Çc ®éng tõ trong ®o¹n ®îc chän läc, chÝnh x¸c, cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao, tg bµy tá lßng tù hµo vÒ t×nh yªu níc m·nh liÖt cña nd ta.

Cho hs teo dâi ®o¹n 2, 3.H: T¸c gi¶ ®· lµm râ luËn ®iÓm "lßng yªu níc ..." b»ng çch nµo ?

(§a ra çc luËn cø.)H: Em thÊy t¸c gi¶ ®· cã çch lËp luËn theo tr×nh tù nµo ?

(Tr×nh tù thêi gian).H: Theo dâi ®o¹n 2, em cã thÓ nhËn thÊy t¸c gi¶ ®· lËp luËn b»ng çch nµo ?H: ë c©u 2, t¸c gi¶ ®· sö dông çch nªu d/c nh thÕ nµo ?H: Çch nªu dÉn chøng nh vËy cã t¸c dông nh thÕ nµo ?H: ë c©u 3, t¸c gi¶ ®· sö dông biÖn ph¸p tu tõ g× ?* T¸c gi¶ liÖt kª dÉn chøng tiªu biÓu theo tr×nh tù thêi gian tõ xa xa cho ®Õn cuéc khëi nghÜa gÇn ®©y.H: ë ®o¹n v¨n thø 3 trong v¨n b¶n, em nhËn thÊy nÐt ®Æc s¾c nµo trong hÖ thèng lËp luËn vµ dÉn

thµnh lµn sãng, lít, nhÊn ch×m, …=> H×nh ¶nh so s¸nh rÊt chÝnh x¸c, míi mÎ, ®/tõ phï hîp gîi sù linh ho¹t, mÒm dÎo, bÒn ch¾c mµ m¹nh mÏ.=> §©y lµ çch nªu vÊn ®Ò mÉu mùc.+ Nªu vÊn ®Ò:- T¹o luËn ®iÓm chÝnh cho bµi v¨n.- Bµy tá nhËn xÐt chung vÒ luËn ®iÓm Êy.- Béc lé c¶m xóc, t/c, …/- (Rng rng, tù hµo vÒ lßng yªu níc m·nh liÖt cña nh©n d©n ta ?).

b, Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: §o¹n 2, 3:

+ §o¹n 2: 3 c©u.- C©u 1: Nªu ý kh¸i qu¸t më ®Çu ®o¹n, mang tÝnh chÊt giíi thiÖu, tr×nh bµy.- C©u 2: Nªu dÉn chøng, chøng minh.

( Nªu dÉn chøng theo tÝnh chÊt liÖt kª, nªu tªn ngêi anh hïng d©n téc liªn tiÕp -> t¹o c¶m xóc tù hµo, phÊn chÊn.)

- C©u 3: Nh¾c nhë toµn d©n ghi nhí c«ng lao, uèng níc nhí nguån (ch¬i ch÷, ®iÖp ng÷ -> tiÕng nãi thiªng liªng cña nói s«ng hoµ trong tiÕng B¸c kÝnh yªu).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

204



[email protected]

chøng cña t¸c gi¶ ?( VD: d/c theo:- Løa tuæi. - Kh«ng gian. Võa cô thÓ, - NhiÖm vô. võa toµn diÖn.- Con ngêi.- ViÖc lµm).

H: Em cã nhËn xÐt chung g× vÒ çch nªu dÉn chøng ?H: ë c¶ 2 ®o¹n v¨n nµy, 2 luËn cø ®îc lËp luËn theo çch nµo ?*DÉn chøng ®îc ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p liÖt kª thÓ hiÖn sù phong phó víi nhiÒu biÓu hiÖn ®a d¹ng cña tinh thÇn yªu níc trong nh©n d©n ë mäi tÇng líp, mäi løa tuæi, mäi ®Þa ph¬ng.H: NhËn xÐt vÒ giäng v¨n ë ®o¹n v¨n nµy? T/c cña tg ®îc thÓ hiÖn ntn?* Giäng v¨n dån dËp, khÈn tr-¬ng, lÝ lÏ, lËp luËn gi¶n dÞ, tg béc lé sù c¶m phôc, ngìng mé lßng yªu níc cña ®ång bµo ta trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.

H: Trong ®o¹n cuèi, tg ®· sö dông h×nh ¶nh so s¸nh nµo? Nx vÒ t/d cña bp so s¸nh ®ã?

H: Vµ khi tr×nh bµy çc luËn cø, em nhËn thÊy t¸c gi¶ cã c¶m xóc nµo ?H: ë phÇn kÕt thóc vÊn ®Ò, B¸c ®· viÕt ®iÒu g× ? Tõ ®ã ngêi ®Ò ra nhiÖm vô g× ?

H: Em cã nhËn xÐt n/t/n vÒ çch KTV§ ?* Çch lËp luËn ®Æc s¾c: §a

+ §o¹n 3: 5 c©u.- C©u 1: So s¸nh, c©n ®èi tõng cÆp, tõng vÕ l¹i cã t¸c dông chuyÓn ý, chuyÓn ®o¹n rÊt gän, khÐo, l¹i võa nªu ®îc ý kh¸i qu¸t cho ®o¹n 3.- C©u 2, 3, 4: Nªu d/c b»ng çch:+ LiÖt kª theo løa tuæi, kh«ng gian, …+ M« h×nh liªn kÕt: Tõ … ®Õn …(Cïng lµm s¸ng tá chñ ®Ò ®v: Lßng yªu níc cña nh©n d©n ta trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p).- C©u 5: Kh¸i qu¸t chung.=> Trong çc luËn cø cña v¨n b¶n, t¸c gi¶ ®· cã çch liÖt kª dÉn chøng rÊt phong phó, toµn diÖn, liªn tôc mµ kh«ng rèi, võa kh¸i qu¸t, võa cô thÓ, hÖ thèng.- LËp luËn: tæng – ph©n - hîp.

- Giäng v¨n liÒn m¹ch, d«ng dËp, khÈn tr¬ng.

- C¶m phôc, ngìng mé lßng yªu n-íc cña ®ång bµo ta tõ xa ®Õn nay.

c, KÕt thóc vÊn ®Ò: §o¹n 4.

- So s¸nh tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta víi çc thø cña quý.

-> §Ò cao tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta.

- §Ò ra nhiÖm vô: Lµm cho tinh thÇn yªu níc cña tÊt c¶ mäi ngêi ®Òu ®îc thùc hµnh vµo c«ng viÖc kh¸ng chiÕn.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

205



[email protected]

h/a ®Ó diÔn ®¹t khiÕn ta dÔ hiÓu, dÔ ®i vµo lßng ngêi, B¸c ®Ò ra nhiÖm vô cho c¸n bé ®¶ng viªnlµ khÝch lÖ lßng yªu níc cña mäi ngêi.

H: Tãm l¹i bµi v¨n nghÞ luËn nµy cã nÐt NT nµo ®Æc s¾c ?

- Cho hs ®äc ghi nhí trong sgk

H: ViÕt 1 ®v theo lèi liÖt kª kho¶ng 4-5 c©u cã sö dông m« h×nh liªn kÕt “tõ... ®Õn”?

=> KÕt thóc vÊn ®Ò tù nhiªn, hîp lý s©u s¾c, gi¶n dÞ, râ rµng, dÔ hiÓu, thuyÕt phôc: N©ng cao luËn ®iÓm, ®Ò ra nhiÖm vô.

5. Tæng kÕt: 2’- Bè côc chÆt chÏ, lËp luËn m¹ch l¹c.- LuËn cø râ rµng.- Giäng v¨n tha thiÕt, giµu c¶m xóc.- TruyÒn tíi ngêi ®äc tinh thÇn yªu níc.*. Ghi nhí: SGK.Iii. luyÖn tËp: 3’ - TËp viÕt ®o¹n v¨n liÖt kª theo m« h×nh liªn kÕt “Tõ … ®Õn …”

* Cñng cè: 3’ 1. Lµ ngêi yªu níc em nhËn thøc thªm ®iÒu yªu níc nµo tõ v¨n b¶n ? 2. Qua bµi v¨n nµy em hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña HCM? * HDVN: 1’ 1. N¾m c¾c nd vµ nghÖ thuËt cña vb. 2. Häc thuéc lßng ®o¹n 1 vµ 2. 3. ChuÈn bÞ bµi C©u ®Æc biÖt.

TiÕt 82 – tiÕng ViÖt:

So¹n: 22/01/2007D¹y: 29/01/2007

c©u ®Æc biÖtA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc kh¸i niÖm c©u ®Æc biÖt. - HiÓu ®îc t¸c dông cña c©u ®Æc biÖt.- BiÕt c¸ch sö dông c©u ®Æc biÖt trong nh÷ng t×nh huèng cô

thÓ.b/ chuÈn bÞ: m¸y chiÕuc/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

206



[email protected]

* KiÓm tra bµi cò: 5’ 1. ThÕ nµo lµ c©u rót gän ? Cho vÝ dô c©u rót gän ? T/d cña viÖc sö dông c©u rót gän? 2. Ch÷a bµi tËp 4 (tiÕt 79)

* Bµi míi: 35’

GV cho HS ®äc ®v -> chiÕu c©u v¨n: “¤i, em Thuû!”

- Cho HS th¶o luËn nhãm: C©u v¨n trªn cã cÊu t¹o nh thÕ nµo ?A. §ã lµ c©u BT, cã ®ñ CN, VN.B. §ã lµ c©u rót gän, lîc bá c¶ CN, VN.C. §ã lµ c©u kh«ng thÓ cã CN, VN.

H: Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u ®Æc biÖt ?Bµi tËp nhanh: (GV ®a lªn m¸y chiÕu) X¸c ®Þnh c©u ®Æc biÖt trong ®v sau: RÇm!Mäi ngêi ngo¶nh l¹i nh×n. Hai chiÕc xe m¸y ®· t«ng vµo nhau. ThËt khñng khiÕp !L u ý: - Sö dông c©u rót gän vµ c©u ®Æc biÖt ®Òu ph¶i ®Æt trong ng÷ c¶nh cô thÓ.- CÇn ph©n biÖt c©u rót gän víi c©u ®Æc biÖt nhê viÖc cã thÓ hay kh«ng thÓ kh«i phôc thµnh phÇn bÞ thiÕu trong c©u.VD: + Mét ®ªm mïa xu©n. Trªn dßng s«ng ªm ¶, c¸i ®ß cò … + - ChÞ gÆp anh Êy bao giê ? - Mét ®ªm mïa xu©n.

I. thÕ nµo lµ c©u ®Æc biÖt:

1. VÝ dô:§o¹n v¨n: ¤i, em Thuû ! TiÕng kªu …. Em t«i bíc vµo líp.

2. NhËn xÐt:- Lo¹i ngay ph¬ng ¸n A. - §ã kh«ng ph¶i lµ c©u rót gän v× kh«ng thÓ kh«i phôc (kh«ng thÓ t×m ®îc) CN vµ VN bÞ rót gän.- §ã lµ c©u kh«ng thÓ cã CN, VN.=> §ã lµ c©u ®Æc biÖt.

3. Ghi nhí: SGK.

X¸c ®Þnh c©u ®Æc biÖt: RÇm ! ThËt khñng khiÕp !

II. t¸c dông cña c©u ®Æc biÖt:

1. VÝ dô:

2. NhËn xÐt:

- VD 1: X¸c ®Þnh thêi gian, n¬i [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

207



[email protected]

- Víi bµi tËp nhanh ë phÇn I, gi¸o viªn ®a ra ®o¹n v¨n sau ®Ó so s¸nh: Hai chiÕc xe m¸y ®Òu l¹ng l¸ch, phãng nhanh vît Èu. Bçng mét tiÕng rÇm khñng khiÕp vang lªn. Chóng ®· t«ng vµo nhau.-> §o¹n v¨n ®· sö dông c©u v¨n ®Æc biÖt béc lé ®îc c¶m xóc râ h¬n.- Gi¸o viªn cho häc sinh ph©n tÝch vÝ dô trong SGK vµo giÊy trong -> chiÕu kq.

H: Nªu c¸c t/d khi sö dông c©u ®Æc biÖt ?

Cho hs ®äc ghi nhí.Bµi tËp nhanh (®a lªn m¸y chiÕu)X¸c ®Þnh t¸c dông cña viÖc sö dông c©u ®Æc biÖt: Giã. Ma. N·o nïng. (NCH).=> LiÖt kª, th«ng b¸o sù ph¸t triÓn cña sù viÖc, hiÖn tîng. §ång thêi t¹o c¶m xóc

X¸c ®Þnh c©u ®Æc biÖt, c©u rót gän vµ t¸c dông cña c©u ®Æc biÖt.- Cho hs lµm ra giÊy trong -> chiÕu kq -> ch÷a chung.

chèn.- VD 2: LiÖt kª, th«ng b¸o, …- VD 3: Béc lé c¶m xóc.- VD 4: Gäi ®¸p.

3. Ghi nhí: SGK.

Iii. luyÖn tËp:Bµi tËp 1+ 2

a) + Kh«ng cã c©u ®Æc biÖt. + Cã 3 c©u rót gän: “Cã khi ®îc trng bµy …”. “Nhng còng cã khi …”. “NghÜa lµ ph¶i ra søc …”.(Kh«i phôc: Rót gän CN: C©u 1, 2: Tinh thÇn yªu níc. C©u 3 : Mäi ngêi chóng ta. )b) + C©u ®Æc biÖt: Ba gi©y … Bèn gi©y … N¨m gi©y … L©u qu¸ !(x¸c ®Þnh thêi gian, béc lé c¶m xóc.) + Kh«ng cã c©u rót gän.c) + Kh«ng cã c©u rót gän. + C©u ®Æc biÖt: Mét håi cßi. KÓ viÖc (têng thuËt).d) + C©u ®Æc biÖt: L¸ ¬i ! ( Gäi ®¸p + t/c th©n thiÕt.). + C©u rót gän: - H·y kÓ chuyÖn. (CN: b¹n). - B×nh thêng l¾m … (CN: Cuéc ®êi t«i.).

* Cñng cè: 3’ 1. ThÕ nµo lµ c©u ®Æc biÖt? T¸c dông cña c©u ®Æc biÖt? 2. ChiÕu bµi tËp nhanh (tr56 – s¸ch thiÕt kÕ... ) -> yªu cÇu hs lµm *. h íng dÉn vÒ nhµ: 1’ 1. Häc thuéc c¸c ghi nhí. 2. Lµm bµi tËp3 (sgk)


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

208



[email protected]

3. ChuÈn bÞ bµi Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn.


Bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn


- BiÕt çch lËp bè côc vµ lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn.- N¾m ®îc mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn cña bµi v¨n nghÞ luËn.

b/ chuÈn bÞ: b¶ng phôc/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’

1.Nªu néi dung vµ tÝnh chÊt cña ®Ò v¨n nghÞ luËn? 2. Nªu çc yªu cÇu vÒ t×m hiÓu ®Ò vµ çch lËp ý cho mét bµi v¨n nghÞ luËn

* Bµi míi: 35’

- Gäi 1 häc sinh ®äc l¹i v¨n b¶n: “Tinh thÇn yªu níc …”

H: Bµi v¨n cã mÊy phÇn ? Néi dung cña mçi phÇn lµ g× ?

I. mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn: 18’

1. VÝ dô: V¨n b¶n: “Tinh thÇn yªu níc …”

2. NhËn xÐt:+ Bµi v¨n gåm 3 phÇn.# Nªu vÊn ®Ò:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

209



[email protected]

H: Mçi phÇn cã mÊy ®o¹n ?H: Mçi ®o¹n cã nh÷ng luËn ®iÓm nµo ?

H: Tõ ®ã, em h·y nh¾c l¹i bè côc cña mét bµi v¨n nghÞ luËn ?* Bè côc bµi v¨n nghÞ luËn cã 3 phÇn:+ MB: Nªu vÊn ®Ò+ TB: Tr×nh bµy nd chñ yÕu cña bµi.+KB: Kh¼ng ®Þnh th¸i ®é,ttëng, quan ®iÓm cña bµi.- GVsö dông b¶ng phô (theo SGK – tr 30)H: Hµng ngang ...,hµng däc…,lËp luËn theo çch nµo?

H: Nx vÒ vai trß cña ph¬ng ph¸p lËp luËn vµ mqh gi÷a bè côc vµ lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn?*- Ph¬ng ph¸p lËp luËn lµ chÊt keo g¾n çc phÇn, çc ý

- Nªu vÊn ®Ò.- K/® gi¸ trÞ cña vÊn ®Ò.- So s¸nh, më réng vµ x¸c ®Þnh ph¹m vi biÓu hiÖn næi bËt cña vÊn ®Ò.# Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: Chøng minh truyÒn thèng yªu níc anh hïng trong lÞch sö d©n téc ta.- Trong qu¸ khø lÞch sö.- Trong thùc tÕ cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.# KÕt thóc vÊn ®Ò:- So s¸nh, kh¸i qu¸t gi¸ trÞ cña vÊn ®Ò.- Çc biÓu hiÖn kh¸c nhau cña vÊn ®Ò.- X¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm, bæn phËn cña mäi ngêi.

=> §ã chÝnh lµ bè côc cña bµi vµ çch nªu vÊn ®Ò, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, .. lµ çch lËp luËn cña bµi.

+ Çc çch lËp luËn.- Hµng ngang (1,2): Quan hÖ nh©n - qu¶( cã lßng yªu níc, lßng yªu níc trë thµnh truyÒn thèng vµ nã nhÊn ch×m...; lÞch sö cã nhiÒu cuéc k/c -> ph¶i ghi nhí c«ng lao...).- Hµng ngang (3): Quan hÖ tæng - ph©n – hîp(®a ra 1 nhËn ®Þnh chung råi dÉn chøng b»ng çc tr-êng hîp cô thÓ sau ®ã kÕt luËn mäi ngêi ®Òu cã lßng yªu níc).- Suy luËn t¬ng ®ång (tõ truyÒn thèng mµ suy ra bæn phËn cña chóng ta lµ ph¶i ph¸t huy lßng yªu níc).=> Ph¬ng ph¸p lËp luËn lµ chÊt keo g¾n çc phÇn, çc ý cña bè côc.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

210



[email protected]

cña bè côc.- Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn t¹o thµnh mét m¹ng líi liªn kÕt trong v¨n b¶n nghÞ luËn.

- Gäi 1 hs ®äc môc ghi nhí.

- Gäi 1 hs ®äc bµi v¨n.

H: Bµi v¨n nªu lªn t tëng g×?H: T tëng Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng luËn ®iÓm nµo? Cô thÓ ho¸ b»ng nh÷ng c©u v¨n nµo?

H: Bµi cã bè côc mÊy phÇn? H·y cho biÕt çch lËp luËn ®îc sö dông trong bµi ?

=> Mèi quan hÖ gi÷a bè côc vµ lËp luËn t¹o thµnh mét m¹ng líi liªn kÕt trong v¨n b¶n nghÞ luËn.

3. Ghi nhí: SGK.

ii. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1V¨n b¶n: “Häc c¬ b¶n míi cã thÓ trë thµnh tµi lín”.- LuËn ®iÓm: Häc c¬ b¶n míi cã thÓ trë thµnh tµi lín.- Çc luËn ®iÓm nhá :+ ë ®êi cã nhiÒu ngêi ®i häc, nh-ng Ýt ai …+ NÕu kh«ng cã c«ng …+ ChØ cã thÇy giái …- Çc luËn cø:+ §¬-Vanh-xi muèn häc cho nhanh, …+ Em nªn biÕt r»ng trong 1000 …+ C©u chuyÖn vÏ trøng …- Bè côc: 3 phÇn.+ Më bµi: ë ®êi cã nhiÒu ngêi ®i häc, nhng Ýt ai …tµi+ Th©n bµi: “danh ho¹ … mäi thø”.+ KÕt bµi: phÇn cßn l¹i.- Çch lËp luËn:+ Quan hÖ t¬ng ph¶n so s¸nh (®o¹n 1).+ Mîn c©u chuyÖn Vanh- xi vÏ trøng (®2)+ Quan hÖ nh©n qu¶ (®o¹n 3).-> C¶ bµi v¨n lËp luËn theo quan hÖ tæng – ph©n – hîp.

* Cñng cè: 3’ 1. Bè côc bµi v¨n nghÞ luËn thêng gåm mÊy phÇn? NhiÖm vô tõng phÇn? 2. Nªu mét sè ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn? * H íng dÉn vÒ nhµ: 1’[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

211



[email protected]

1. Häc thuéc ghi nhí. 2. ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn (xem l¹i kh¸i niÖm lËp luËn ë tuÇn 19).


LuyÖn tËp vÒ ph¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn

A/ Môc tiªu bµi häc : Gióp häc sinh :Qua luyÖn tËp mµ hiÓu s©u thªm vÒ kh¸i niÖm lËp luËn . B/chuÈn bÞ: m¸y chiÕu c/ TiÕn tr×nh bµi d¹y: *. æ n ®Þnh líp: 1’ *. KiÓm tra bµi cò: 5’1. Nèi çc phÇn cña cét A víi nh÷ng néi dung ë cét B ®Ó cã kiÕn thøc ®óng vÒ bè côc cña bµi v¨n nghÞ luËn? (dïng m¸y chiÕu)

A B1. Më bµi2. T©n bµi

3. KÕt bµi

a. Tr×nh bµy nh÷ng néi dung chñ yÕu cña bµib. Nªu kÕt luËn nh»m kh¼ng ®Þng t t-ëng, th¸i ®é, t tëng, quan ®iÓm cña bµi viÕt.c. Nªu ra vÊn ®Ò cã ý nghÜa ®èi víi ®êi sèng xh.

2. Thêng gÆp çc çch lËp luËn nµo trong bµi v¨n nghÞ luËn? *.Bµi míi: 35’

Nh¾c l¹i thÕ nµo lµ lËp luËn ? - Gäi häc sinh t×m hiÓu çc vÝ dô ?- GV chiÕu çc vÝ dô.H: Trong çc c©u, bé phËn nµo lµ luËn cø, kÕt luËn, thÓ hiÖn t tëng cña ngêi nãi ?

I, LËp luËn trong ®êi sèng:1) NhËn diÖn lËp luËn trong ®êi sèng:- HS nhí l¹i k/n lËp luËn.a, H«m nay trêi m a/chóng ta kh«ng ®i LC KL ch¬i c«ng viªn n÷a.b.Em rÊt thÝch ®äc s¸ch (kÕt luËn); v× qua s¸ch em häc ®îc nhiÒu ®iÒu (luËn cø).c. Trêi nãng qu¸ (luËn cø); ®i ¨n kem ®i (kÕt luËn).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

212



[email protected]

H: Mèi quan hÖ gi÷a luËn cø ®èi víi kÕt luËn lµ nh thÕ nµo ?

H: VÞ trÝ cña luËn cø vµ kÕt luËn cã thÓ thay ®æi cho nhau kh«ng ?

- GV ®a çc VD cã kÕt luËn lªn m¸y chiÕuH: H·y bæ sung çc luËn cø? (chia hs thµnh çc nhãm lµm -> chiÕu kq)

- T×m hiÓu VD SGK tr 33.H: ë môc I.2, em ®· bæ sung çc luËn cø cho çc kÕt luËn. VËy em h·y so s¸nh çc kÕt luËn ®ã víi çc luËn ®iÓm võa ®äc.( cho hs lµm ra giÊy trong -> chiÕu kq)

H: T/d cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn ?*Trong ®êi sèng, h×nh thøc biÓu hiÖn m/q/h gi÷a luËn cø vµ luËn ®iÓm thêng n»m trong mét cÊu tróc c©u nhÊt ®Þnh .Cã thÓ m« h×nh ho¸ nh sau:NÕu A th× B (B1 B2)NÕu A (A1 A2...) th× BLuËn cø luËn ®iÓm = 1 c©u-> Do luËn ®iÓm cã tÇm quan träng nªn ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn ®ßi hái ph¶i khoa häc vµ chÆt chÏ. Nã ph¶i tr¶ lêi çc c©u hái: V× sao mµ nªu ra luËn ®iÓm ®ã ? LuËn ®iÓm ®ã

- Mqh gi÷a luËn cø-kÕt luËn lµ nh©n-qu¶. Cã thÓ thay ®æi vÞ trÝ gi÷a luËn cø vµ kÕt luËn .

2, Bæ sung luËn cø cho çc kÕt luËn:- HS lµm viÖc theo nhãm, ®iÒn luËn cø trªn giÊy trong.a. ...v× n¬i ®©y cã nhiÒu thÇy c« gi¸o vµ b¹n bÌ yªu quý.b. ... nªn chóng ta kh«ng ®îc nãi dèi.c. ... mÖt qu¸...d. Nh÷ng ®øa trÎ ko nghe lêi cha mÑ thêng trë nªn h háng nªn...e. §i tham quan nhiÒu sÏ më mang vèn hiÓu biÕt cho con ngêi.3,ViÕt tiÕp kÕt luËn cho luËn cø :a. ... ®Õn th viÖn ®äc s¸ch ®i.b. ... ®Çu ãc cø rèi bï lªn.c. ... ai còng khã chÞu.d. ... ph¶i g¬ng mÉu chø.®. ... ch¼ng ngã ngµng g× ®Õn viÖc häc.

=>Trong ®êi sèng, h×nh thøc biÓu hiÖn m/q/h gi÷a luËn cø vµ luËn ®iÓm thêng n»m trong mét cÊu tróc c©u nhÊt ®Þnh .Mçi luËn cø cã thÓ ®a tíi mét hoÆc nhiÒu luËn ®iÓm (vµ ngîc l¹i)


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

213



[email protected]

cã nh÷ng néi dung g× ? LuËn ®iÓm ®ã cã c¬ së thùc tÕ kh«ng ? LuËn ®iÓm ®ã sÏ cã t¸c dông g× ? Muèn tr¶ lêi çc c©u hái ®ã th× luËn cø ph¶i thÝch hîp, s¾p xÕp chÆt chÏ.

- Cho hs ®äc çc vÝ dô trong sgk.H: H·y so s¸nh víi mét sè kl ë môc 1 ®Ó nhËn ra ®Æc ®iÓm cña luËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn?H: X¸c ®Þnh luËn ®iÓm ?

H: Tr×nh bµy çc luËn cø ?

H: Ph¬ng ph¸p lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn ph¶i ntn? *Trong v¨n nghÞ luËn, lËp luËn thêng ®îc diÔn ®¹t díi h×nh thøc mét tËp hîp c©u; lËp luËn ®ßi hái tÝnh lÝ luËn, chÆt chÏ ,têng minh, cã ý nghÜa phæ biÕn ®èi víi xh.

H: Tõ mçi truyÖn “Õch ngåi ®¸y giÕng” vµ “ThÇy bãi xem voi”, h·y rót ra mét kÕt luËn lµm thµnh luËn ®iÓm cña em vµ lËp luËn cho luËn ®iÓm ®ã?

II, LËp luËn trong v n nghÞ lu©n: +So s¸nh :- §Òu lµ nh÷ng kÕt luËn.- ë môc I2: Lêi nãi trong giao tiÕp h»ng ngµy thêng mang tÝnh ç nh©n vµ cã ý nghÜa hµm Èn.- ë Môc II: LuËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn thêng mang kÕt qu¶ vµ ý nghÜa têng minh.

=>T¸c dông cña luËn ®iÓm: - Lµ c¬ së ®Ó triÓn khai luËn cø.- Lµ kÕt luËn cña lËp luËn.=>Trong v¨n nghÞ luËn, lËp luËn thêng ®îc diÔn ®¹t díi h×nh thøc mét tËp hîp c©u; lËp luËn ®ßi hái tÝnh lÝ luËn, chÆt chÏ ,têng minh.

Iii. luyÖn tËp:

X¸c ®Þnh luËn ®iÓm vµ çch lËp luËn cho truyÖn ngô ng«n: “Õch ngåi ®¸y giÕng”.1) LuËn ®iÓm:Çi gi¸ ph¶i tr¶ cho nh÷ng kÎ dèt n¸t, kiªu ng¹o. 2) LuËn cø: - Õch sèng l©u ngµy trong giÕng, bªn c¹nh nh÷ng con vËt bÐ nhá.- Çc loµi vËt nµy rÊt sî tiÕng vang ®éng cña Õch.- Õch tëng m×nh ghª gím nh mét vÞ chóa tÓ.- Trêi ma to, níc dÒnh lªn, ®a Õch ra ngoµi.- Quen thãi cò, Õch nghªnh ngang ®i l¹i kh¾p n¬i, ch¼ng thÌm ®Ó ý ®Õn xung quanh.- Õch bÞ tr©u giÉm bÑp.3) LËp luËn:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

214



[email protected]

(GV bæ sung: §©y lµ çch lËp luËn ®Æc biÖt cu¶ truyÖn ngô ng«n: Kh«ng lËp luËn trùc tiÕp mµ lËp luËn gi¸n tiÕp b»ng c©u chuyÖn kÓ víi nh÷ng nh©n vËt, chi tiÕt, lêi tho¹i chän läc vµ ®Çy dông ý. LuËn ®iÓm sÏ ®îc rót ra tõ ®ã mét çch kÝn ®¸o, s©u s¾c mµ thó vÞ.)

- Theo tr×nh tù thêi gian vµ kh«ng gian, b»ng nghÖ thuËt mét c©u chuyÖn kÓ víi nh÷ng chi tiÕt, sù viÖc cô thÓ vµ chän läc ®Ó rót ra luËn ®iÓm mét çch kÝn ®¸o.

* Cñng cè: 3’1. LuËn ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn cã ®Æc ®iÓm g×?2. LËp luËn trong v¨n nghÞ luËn ®ßi hái yªu c©u ntn?* H íng dÉn vÒ nhµ: 1’1. Ph©n biÖt luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn.2. Hoµn thµnh bµi tËp trªn vµo vë.3. So¹n bµi Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

215



[email protected]

tuÇn 22 – bµi 21TiÕt 85 – V¨n b¶n:

sù giµu ®Ñp cña tiÕng viÖtSo¹n: 27/01/2007D¹y: 05/02/2007

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:- HiÓu ®îc trªn nh÷ng nÐt chung sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt

qua sù ph©n tÝch, chøng minh cña t¸c gi¶.- N¾m ®îc nh÷ng ®iÓm næi bËt trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña

bµi v¨n: lËp luËn chÆt chÏ, chøng cø toµn diÖn, v¨n phong cã tÝnh khoa häc.

b/ chuÈn bÞ: b¶ng phôc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. §äc thuéc mét ®o¹n trong v¨n b¶n : “Tinh thÇn yªu níc …”2. Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c trong nt nghÞ luËn cña vb “Tinh thÇn yªu

níc...” lµ g×?A. Sö dông biÖn ph¸p so s¸nh C. Sö dông nghÖ thuËt nh©n ho¸B. Sö dông nghÖ thuËt Èn dô D. Sö dông so s¸nh, liÖt kª theo m« h×nh “tõ... ®Õn”

* Bµi míi: 35’

H: Em h·y ®äc chó thÝch vµ cho biÕt nh÷ng ®iÒu em hiÓu vÒ t¸c gi¶ ?

I. t×m hiÓu chung: 4’

1. T¸c gi¶:

§Æng Thai Mai (1902-1984).

2. V¨n b¶n:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

216



[email protected]


GV hd çch ®äc: §äc râ rµng, m¹ch l¹c khi thÓ hiÖn nh÷ng c©u dµi, nhiÒu thµnh phÇn phô; giäng nhÊn m¹nh khi ®äc tíi nh÷ng c©u më ®Çu, c©u kÕt luËn.

(Nh©n chøng: ngêi lµm chøng.)

H: X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n ?

Theo dâi phÇn nªu vÊn ®Ò cña v¨n b¶n, em h·y cho biÕt c©u më ®Çu v¨n b¶n nãi lªn ®iÒu g× ?(Hai c©u ®Çu ®Æt ngêi ®äc vµo nh÷ng c©u hái: Nh÷ng lý do ®Çy ®ñ vµ v÷ng ch¾c Êy lµ g× ? V× sao chóng ta l¹i cã thÓ tù hµo vµ tin tëng vµo t¬ng lai cña tiÕng ViÖt ?).H: Vµ nh÷ng c©u hái trªn sÏ ®îc tr¶ lêi tËp trung trong ®o¹n v¨n ?H: Em h·y t×m c©u v¨n kh¸i qu¸t phÈm chÊt cña tiÕng ViÖt ?H: Trong luËn ®Ò trªn t¸c gi¶ ®· x©y dùng mÊy luËn ®iÓm ?

H: T/chÊt gi¶i thÝch cña ®o¹n v¨n ®îc thÓ hiÖn b»ng côm tõ nµo ?H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch gi¶i thÝch Êy ?

§o¹n trÝch trong bµi nghiªn cøu: “TiÕng ViÖt – mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng d©n téc” – 1967.


1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 4’

2. T×m hiÓu bè côc vb: 3 phÇn

§o¹n 1: tõ ®Çu -> “lÞch sö” (nªu nhËn ®Þnh vÒ TV, mét thø tiÕng ®Ñp, hay)

§o¹n 2: tiÕp theo ®Õn “v¨n nghÖ” (chøng minh çi ®Ñp vµ sù giµu cã, phong phó cña TV)

§o¹n 3: cßn l¹i (kÕt thóc vÊn ®Ò)

3. Ph©n tÝch:

a, Nªu vÊn ®Ò:* C©u 1, 2: Gîi dÉn vÊn ®Ò.

* C©u 3: Kh¸i qu¸t phÈm chÊt cña tiÕng ViÖt (luËn ®Ò) “TiÕng ViÖt ®Ñp, hay”

- 2 luËn ®iÓm:+ TiÕng ViÖt giµu, hay.+ TiÕng ViÖt ®Ñp.- Çch gi¶i thÝch b»ng qu¸n ng÷, ®iÖp ng÷ rÊt khóc chiÕt, m¹ch l¹c.+ Nãi thÕ cã nghÜa lµ nãi r»ng …+ Nãi thÕ còng cã nghÜa lµ nãi r»ng …


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

217



[email protected]

H: Gi¶i thÝch vÒ çi ®Ñp cña tiÕng ViÖt nh thÕ nµo ?

H: Gi¶i thÝch vÒ çi hay cña tiÕng ViÖt nh thÕ nµo ?(§ã lµ çch gi¶i thÝch kh«ng chØ s©u s¾c mµ cßn mang tÇm kh¸i qu¸t rÊt cao thÓ hiÖn çi nh×n vµ tÇm v¨n ho¸ rÊt uyªn b¸c.)H: Em nhËn thÊy nÐt ®Æc s¾c trong ®o¹n v¨n lµ g× ?H: §o¹n v¨n cã çch lËp luËn nh thÕ nµo ? T/d cña çch lËp luËn ®ã?* Çch lËp luËn ng¾n gän, rµnh m¹ch, dÔ hiÓu, tg cho ta thÊy TV cã nh÷ng ®Æc s¾c cña mét thø tiÕng ®Ñp, mét thø tiÕng hay.

H: §Ó chøng minh cho vÎ ®Ñp, vÎ hay cña tiÕng ViÖt, t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng luËn cø nµo ?

H: §Ó chøng minh cho vÎ ®Ñp cña tiÕng ViÖt, t¸c gi¶ dùa trªn nh÷ng nÐt ®Æc s¾c nµo trong cÊu t¹o cña nã. ? T¸c gi¶ ®a ra mÊy dÉn chøng ?

H: Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ çch lùa chän dÉn chøng nh vËy ?

H: TiÕp theo, t¸c gi¶ chøng minh vµ gi¶i thÝch vÎ ®Ñp cña tiÕng ViÖt ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo n÷a ?

Em h·y gióp t¸c gi¶ b»ng çch ®-

§Ñp: + NhÞp ®iÖu (hµi hoµ vÒ ©m hëng, thanh ®iÖu). + Có ph¸p (tÕ nhÞ, uyÓn chuyÓn trong çch ®Æt c©u).Hay: + §ñ kh¶ n¨ng ®Ó diÔn ®¹t t tëng, t×nh c¶m, … + Tho¶ m·n cho yªu cÇu cña ®êi sèng …

=> Nªu vÊn ®Ò rÊt m¹ch l¹c, mÉu mùc víi 3 néi dung ®îc liªn kÕt rÊt chÆt chÏ. 2 c©u ®Çu – dÉn vµo ®Ò; c©u thø 3 – nªu luËn ®iÓm; c©u 4, 5 – më réng, gi¶i thÝch tæng qu¸t vÊn ®Ò. (§i tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ).

b, Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: b1: TiÕng ViÖt rÊt ®Ñp.

- Giµu chÊt nh¹c.- RÊt uyÓn chuyÓn trong c©u có

+ D/c:- NhËn xÐt cña nh÷ng ngêi ngo¹i quèc sang th¨m níc ta.- TrÝch lêi cña 1 gi¸o sü níc ngoµi.

=> 2 d/c rÊt kh¸ch quan vµ tiªu biÓu.

- HÖ thèng nguyªn ©m vµ phô ©m kh¸ phong phó.- Giµu thanh ®iÖu.- Có ph¸p c©n ®èi, nhÞp nhµng.- Tõ vùng dåi dµo.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

218



[email protected]

a ra nh÷ng c©u v¨n, th¬, tôc ng÷, … cô thÓ ? (Th¶o luËn nhãm).

* Çch lËp luËn chÆt chÏ, kÕt hîp chøng cí khoa häc vµ ®êi sèng, tg ®· chøng minh ®îc TV lµ mét thø tiÕng ®Ñp.

H: Theo dâi ®o¹n tiÕp theo vµ cho biÕt t¸c gi¶ quan niÖm nh thÕ nµo vÒ 1 thø tiÕng hay ?

H: Dùa trªn çc chøng cø nµo ®Ó t¸c gi¶ x¸c nhËn çc kh¶ n¨ng hay ®ã cña tiÕng ViÖt ?

H: H·y gióp t¸c gi¶ lµm râ thªm çc kh¶ n¨ng ®ã b»ng çc dÉn chøng cô thÓ ? (Th¶o luËn nhãm).

*TV hay ë chç nã tho¶ m·n nhu cÇu trao ®æi t/c vµ yªu cÇu cña ®êi sèng v¨n ho¸ ngµy cµng phøc t¹p.

-> §Æc ®iÓm “hay” rÊt gÇn gòi víi ®Æc ®iÓm “giaï” mµ cè Thñ tíng Ph¹m V¨n §ång nªu ra.

H: Qua ph©n tÝch çc luËn cø trong v¨n b¶n, em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ çch lËp luËn cña t¸c gi¶ ?

-> LËp luËn cã phÇn kh« cøng, trõu tîng vµ khã hiÓu >< ngêi ®äc th«ng thêng -> V¨n ch¬ng b¸c häc.

H: ë c©u kÕt bµi, tg ®· kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×?

H: Bµi nghÞ luËn mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c nµo vÒ tiÕng ViÖt ?

b2: TiÕng ViÖt rÊt hay:- Tho¶ m·n nhu cÇu ...- Tho¶ m·n yªu cÇu …

+ D/c:- Phong phó, dåi dµo vÒ cÊu t¹o …- Tõ vùng míi t¨ng nhanh.- Ng÷ ph¸p uyÓn chuyÓn …

+ LËp luËn:- Dïng lý lÏ vµ dÉn chøng khoa häc.- ThiÕu d/c cô thÓ, sinh ®éng.

c, KÕt thóc vÊn ®Ò: Kh¼ng ®Þnh søc sèng m¹nh mÏ, l©u bÒn, kh¶ n¨ng thÝch øng cña tiÕng ViÖt trong tiÕn tr×nh lÞch sö ViÖt Nam. (1 c©u).

4. Tæng kÕt:

Ghi nhí - SGK


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

219



[email protected]

H: NghÖ thuËt nghÞ luËn næi bËt cña v¨n b¶n ?

H: Qua ®ã em hiÓu t¸c gi¶ lµ ng-êi nh thÕ nµo ?

H: NhiÖm vô cña chóng ta lµ ph¶i lµm g× ®Ó gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt ?

- GV hd hs lµm 2 bµi tËp trong sgk.

III. LuyÖn tËp: 4’

Bµi tËp 1:sgk

Bµi tËp 2: sgk

* Cñng cè: 3’1. NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña tg trong vb?2. Em hiÓu g× vÒ TV qua bµi viÕt nµy? Trong häc tËp vµ giao

tiÕp em ®· lµm g× ®Ó gi÷ g×n sù giµu ®Ñp cña TV?* H íng dÉn vÒ nhµ: 1’1. N¾m ch¾c néi dung bµi, häc thuéc ghi nhí.2. Hoµn thµnh bµi tËp trong sgk.3. ChuÈn bÞ bµi Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.

TiÕt 86 – TiÕng ViÖt:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

220



[email protected]

thªm tr¹ng ng÷ cho c©uSo¹n:29/01/2007D¹y: 05/02/2007

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc kh¸i niÖm tr¹ng ng÷ trong c©u.- ¤n l¹i çc tr¹ng ng÷ ®· häc ë TiÓu häc.b/ chuÈn bÞ: phtc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: KT 15’C©u1: C©u rót gän lµ c©u:A. ChØ cã thÓ v¾ng chñ ng÷ C. Cã thÓ v¾ng c¶ chñ ng÷

vµ vÞ ng÷B. ChØ cã thÓ v¾ng vÞ ng÷ D. ChØ cã thÓ v¾ng çc

thµnh phÇn phôC©u2: C©u nµo trong çc c©u sau lµ c©u rót gän?A. Ai còng ph¶i häc ®i ®«i víi hµnh C. Häc ®i ®«i víi hµnhB. Anh trai t«i häc ®i ®«i víi hµnh D. RÊt nhiÒu ngêi häc ®i

®«i víi hµnhC©u3: C©u ®Æc biÖt in ®Ëm trong ®o¹n v¨n sau cã t¸c dông

g×?Cha «i! Cha! Cha ch¹y ®i ®©u d÷ vËy? (Hå BiÓu Ch¸nh)A. Béc lé c¶m xóc C. X¸c ®Þnh thêi gian, n¬i

chènB. LiÖt kª, th«ng b¸o D. Gäi ®¸pC©u4: ViÕt 1 ®o¹n v¨n tõ 5-7 c©u cã sö dông Ýt nhÊt mét c©u rót

gän, mét c©u ®Æc biÖt råi g¹ch ch©n díi çc c©u ®ã.* Bµi míi: 25’

- Gäi häc sinh ®äc vÝ dô.

H: X¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong mçi c©u ?

H: Çc tr¹ng ng÷ t×m ®îc Êy bæ sung cho c©u nh÷ng néi dung g× ?

H: Cã thÓ chuyÓn çc tr¹ng ng÷ ®ã sang nh÷ng vÞ trÝ nµo

I. ®Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷: 10’

1. VÝ dô: SGK, tr 39.

2. NhËn xÐt:

TN ND bæ sungDíi bãng tre xanh bæ sung TT ®Þa ®iÓm §· tõ l©u ®êi TT vÒ thêi gian§êi ®êi kiÕp kiÕp TT vÒ thêi gianTõ ngh×n ®êi nay TT vÒ thêi


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

221



[email protected]

trong c©u ?

H: Nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt tr¹ng ng÷ ?

* Tr¹ng ng÷ bæ sung vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm cho nßng cèt c©u. TN cã thÓ ®øng ®Çu c©u, gi÷a c©u hoÆc cuèi c©u

H: Em h·y kh¸i qu¸t çc ®Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷ ?

H: X¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong çc cÆp c©u ?

H: X¸c ®Þnh vai trß ng÷ ph¸p cña côm tõ “mïa xu©n” trong çc vÝ dô ?

H: X¸c ®Þnh TN trong ®o¹n v¨n vµ ph©n lo¹i çc TN ®ã?

H: ViÕt 1 ®v cã sö dông TN

gian

=> TN cã vai trß bæ sung ý nghÜa cho nßng cèt c©u (vÒ thêi gian, kh«ng gian, …)- TN cã thÓ ®øng ë ®Çu, cuèi, gi÷a c©u vµ ®îc nhËn biÕt b»ng qu·ng ng¾t h¬i khi nãi vµ dÊu phÈy khi viÕt.

3. Ghi nhí: SGK, tr 39.

Bµi tËp nhanh

T«i ®äc b¸o h«m nay. §N ( Kh¸c víi: T«i ®äc b¸o, h«m nay).- H«m nay, t«i ®äc b¸o. TN

Ii. luyÖn tËp: 15’

Bµi tËp 1a) “Mïa xu©n …” : CN, VN.b) “Mïa xu©n …” : Tr¹ng ng÷c) “Mïa xu©n …” : Bæ ng÷.d) “Mïa xu©n!” : C©u ®Æc biÖt.

Bµi tËp 2+ 3X¸c ®Þnh vµ gäi tªn çc tr¹ng ng÷.- Nh b¸o tríc mïa vÒ : TN çch thøc.- Khi ®i … xanh : TN thêi gian.- Trong çi vá xanh kia : TN ®Þa ®iÓm. (kh«ng gian.)- Díi ¸nh n¾ng : TN n¬i chèn (kh«ng gian). - Víi kh¶ n¨ng thÝch øng : TN çch thøc.

Bµi tËp 4- HS tù viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông tr¹ng ng÷.

* Cñng cè: 3’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

222



[email protected]

1. TN hêng cã nh÷ng ý nghÜa nµo?2. §Æt c©u cã TN vµ chØ ra TN ®ã bæ sung TT g×?*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc thuéc ghi nhí.- Cho vÝ dô vÒ tr¹ng ng÷; hoµn thµnh bµi tËp viÕt ®o¹n v¨n ë

trªn.- ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng

minh.

TiÕt 87 – TËp lµm v¨n: t×m hiÓu chung

vÒ phÐp lËp luËn chøng minhSo¹n: 30/01/2007D¹y: 06/02/2007

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: N¾m ®îc môc ®Ých, tÝnh chÊt vµ c¸c yÕu tè cña phÐp lËp luËn

chøng minh.b/ ChuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’KiÓm tra bµi tËp vÒ nhµ tiÕt 84

* Bµi míi: 35’

H: Trong ®êi sèng, khi cÇn chøng tá ngêi kh¸c tin r»ng lêi nãi cña em lµ thËt th× em ph¶i lµm g× ?

H: VËy qua ®ã, em cã thÓ cho biÕt thÕ nµo lµ chøng minh ?

I. môc ®Ých vµ ph ¬ng ph¸p chøng minh: Khi bÞ ngêi kh¸c nghi ngê, chóng ta cÇn ®a ra nh÷ng b»ng chøng ®Ó thuyÕt phôc. B»ng chøng Êy cã thÓ lµ nh©n chøng, vËt chøng, sù viÖc, sè liÖu, …=> Chøng minh lµ ®a ra b»ng


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

223



[email protected]

* Chøng minh lµ ®a ra b»ng chøng ®Ó chøng tá mét ý kiÕn nµo ®ã lµ ch©n thùc.Gi¸o viªn nªu mét sè t×nh huèng ®Ó häc sinh th¶o luËn.- Häc sinh bÞ kiÓm tra vë bµi tËp – nãi lµ quªn -> chøng minh ®Ó c« gi¸o vµ çc b¹n tin lµ quªn thËt, kh«ng ph¶i cha lµm mµ nãi dèi.H: §ã lµ chøng minh vÊn ®Ò trong cuéc sèng. Cßn trong v¨n b¶n nghÞ luËn, khi ngêi ta chØ ®îc sö dông lêi v¨n th× lµm thÕ nµo ®Ó chøng tá mét ý kiÕn nµo lµ ®óng sù thËt vµ ®¸ng tin cËy ?- Cho häc sinh ®äc bµi v¨n

H: LuËn ®iÓm c¬ b¶n cña bµi chøng minh nµy lµ g× ?H: H·y t×m nh÷ng c©u mang luËn ®iÓm ®ã ?

H: §Ó khuyªn ngêi ta “®õng sî vÊp ng·” bµi v¨n ®· lËp luËn nh thÕ nµo ? Çc sù thËt dÉn ra cã ®¸ng tin cËy kh«ng ?

H: Môc ®Ých cña ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh lµ g× ?(Ngêi ®äc tin ë luËn ®iÓm m×nh nªu ra).

H: Qua ®ã em hiÓu phÐp lËp luËn chøng minh lµ g× ?

* PhÐp lËp luËn chøng minh lµ dïng nh÷ng lÝ lÏ vµ dÉn chøng ch©n thùc ®· ®îc thõa

chøng ®Ó lµm s¸ng tá, ®Ó chøng tá sù ®óng ®¾n cña vÊn ®Ò.

*. Ph©n tÝch v¨n b¶n: “®õng sî vÊp ng·”.+ LuËn ®iÓm: §õng sî vÊp ng·.+ LuËn ®iÓm nhá- §· bao lÇn b¹n vÊp ng· …- VËy xin b¹n chí lo thÊt b¹i.- §iÒu ®¸ng sî h¬n lµ b¹n …+ Ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh:- VÊp ng· lµ thêng vµ lÊy vÝ dô mµ ai còng tõng tr¶i qua ®Ó chøng minh.- Nh÷ng ngêi næi tiÕng còng tõng vÊp ng· nhng vÊp ng· kh«ng g©y trë ng¹i cho hä trë thµnh næi tiÕng (nªu ra vÝ dô vÒ 5 danh nh©n).=> Çc dÉn chøng cã ®é tin cËy vµ søc thuyÕt phôc cao. V× ®ã lµ nh÷ng tªn tuæi lín cña çc nhµ b¸c häc, khoa häc, nhµ v¨n, nghÖ sÜ næi tiÕng trªn thÕ giíi ®îc nhiÒu ngêi biÕt ®Õn.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

224



[email protected]

nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi (cÇn ®îc chøng minh) lµ ®¸ng tin cËy.- Gäi 2 hs ®äc ghi nhí- GV kh¾c s©u kiÕn thøc cÇn ghi nhí.

KÕt luËn:

Ghi nhí - SGK

*C4. Cñng cè: 3’1. ThÕ nµo lµ chøng minh? Khi nµo ta cÇn chøng minh?2. PhÐp lËp luËn chøng minh lµ g×?3. Nªu nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt trong phÐp lËp luËn CM?* C5. HDVN: 1’1. Häc kÜ ghi nhí.2. N¾m ch¾c 2 yÕu tè quan träng nhÊt trong nghÞ luËn CM.3. ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp trong sgk ®Ó giê sau luyÖn tËp.

TiÕt 88 – TËp lµm v¨n: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh (tiÕp theo)So¹n: 30/01/2007D¹y: 08/02/2007A. Môc tiªu: Gióp HS:- TiÕp rôc n¾m ®îc c¸c ®Æc ®iÓm cña bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh vµ yªu cÇu c¬ b¶n cña luËn ®iÓm, luËn cø vµ ph¬ng ph¸p lËp luËn chøng minh.- NhËn diÖn vµ ph©n tÝch mét ®Ò, mét vb nghÞ luËn chøng [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

225



[email protected]

B. ChuÈn bÞ: B¶ng phôC. TiÕn tr×nh: C1. æ n ®Þnh líp: 1’ C2. KiÓm tra bµi cò: 5’ 1. Trong ®êi sèng khi nµo ta cÇn chøng minh? 2. PhÐp lËp luËn chøng minh sö dông nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo? §Ó lµm g×? (b¶ng phô) A. Sö dông luËn ®iÓm ®Ó lµm s¸ng tá mét vÊn ®Ò nµo ®ã lµ ®óng hay sai. B. Sö dông lÝ lÏ ®Ó gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò nµo ®ã mµ ngêi kh¸c cha hiÓu. C. Sö dông lÝ lÏ vµ dÉn chøng ®Ó chøng tá mét nhËn ®Þnh, mét luËn ®iÓm nµo ®ã lµ ®óng ®¾n. D. Sö dông c¸c t¸c phÈm v¨n häc ®Ó lµm râ mét vÊn ®Ò nµo ®ã. C3. Bµi míi: 35’


- Gäi mét hs ®äc bµi v¨n trong sgkH: Bµi v¨n nªu lªn luËn ®iÓm g×?H: T×m nh÷ng c©u v¨n mang luËn ®iÓm nhá?

H: §Ó chøng minh cho luËn ®iÓm cña m×nh ngêi viÕt nªu ra nh÷ng luËn cø nµo?

H: NhËn xÐt vÒ nh÷ng luËn cø ®ã?

H: Ph¬ng ph¸p lËp luËn CM cña bµi nµy cã g× kh¸c so víi bµi “§õng sî vÊp ng·”?

II. LuyÖn tËp:Bµi tËp 1: SGKBµi v¨n: Kh«ng sî sai lÇm.+ LuËn ®iÓm: Kh«ng sî sai lÇm.+ C¸c luËn ®iÓm nhá:- Mét ®êi mµ kh«ng cã sai lÇm lµ ¶o tëng.- Sai lÇm cã 2 mÆt: Tæn thÊt vµ ®em ®Õn bµi häc.- ThÊt b¹i lµ mÑ cña thµnh c«ng.- Kh«ng liÒu lÜnh, cè ý ph¹m sai lÇm.- BiÕt suy nghÜ, rót kinh nghiÖm, t×m con ®êng tiÕn lªn.- Kh«ng sî sai lÇm míi lµm chñ sè phËn.+ LuËn cø: - Mét ngêi mµ lóc nµo... còng sî thÊt b¹i... sÏ kh«ng ®îc g×.- Khi tiÕn bíc vµo t¬ng lai... gÆp tr¾c trë.- TÊt nhiªn b¹n kh«ng ph¶i lµ ngêi liÒu lÜnh... ®Ó tiÕn lªn.-> LuËn cø hiÓn nhiªn vµ cã søc thuyÕt phôc+ Ph¬ng ph¸p luËn luËn chøng minh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

226



[email protected]

H: T×m c¸c b»ng chøng vµ lÝ lÏ cÇn cã ®Ó chøng minh: Quª h¬ng em h«m nay so víi vµi ba n¨m tríc ®æi míi h¬n nhiÒu.- GV gîi ý hs t×m lÝ lÏ vµ dÉn chøng.

H: LuËn ®iÓm sau ®©y cã thÓ triÓn khai thµnh mÊy luËn ®iÓm? LuËn ®iÓm nµo lµ chñ yÕu? V× sao?“TiÕng ViÖt kh«ng nh÷ng lµ mét thø tiÕng rÊt giµu mµ cßn rÊt ®Ñp vµ ®Çy søc sèng”.

Dïng lý lÏ ®Ó chøng minh.Bµi tËp 2:HS th¶o luËn nhãm t×m b»ng chøng vµ lÝ lÏ theo yªu cÇu.+ C¶nh vµ ngêi quª em vµi ba n¨m tríc.+ .................................... hiÖn nay.- DÉn chøng:Quª h¬ng thay ®æi vÒ c¸c mÆt: ®iÖn, ®êng, trêng, tr¹m, nhµ cöa, tiÖn nghi sinh ho¹t.- V× sao cã sù thay ®æi ®ã?+ Nhê ®êng lèi ph¸t triÓn ®óng ®¾n cña ®¶ng vµ chÝnh s¸ch PL cña nhµ níc.+ Nhê sù cÇn cï, s¸ng t¹o trong lao ®éng cña ngêi d©n.Bµi tËp 3: - TriÓn khai thµnh 3 luËn ®iÓm:+ LuËn ®iÓm 1: TV rÊt giµu.+ LuËn ®iÓm 2: TV rÊt ®Ñp.+ LuËn ®iÓm 3: TV ®Çy søc sèng.- Trong ®ã, luËn ®iÓm 2&3 lµ chñ yÕu cÇn nhÊn m¹nh vµ chøng minh.- V× kÕt cÊu c©u “ Kh«ng nh÷ng... mµ cßn...” th× vÕ “mµ cßn” quan träng h¬n ý “kh«ng nh÷ng”.

C4. Cñng cè: 3’- §äc bµi ®äc thªm “Cã hiÓu ®êi míi hiÓu v¨n”.- Nh¾c nhë hs hoµn thiÖn bµi tËp.

C5. HDVN: 1’- N¾m ch¾c kh¸i niÖm phÐp lËp luËn CM.- Ghi nhí 2 yÕu tè quan träng trong bµi v¨n nghÞ luËn CM.- ChuÈn bÞ bµi Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u (tiÕp theo).

................................................................


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

227



[email protected]

tuÇn 23 – bµi 22 TiÕt 89:

So¹n: 05/02/2007D¹y: 12/02/2007

thªm tr¹ng ng÷ cho c©u(tiÕp theo)A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:

- N¾m ®îc c«ng dông cña tr¹ng ng÷ (bæ sung nh÷ng th«ng tin t×nh huèng vµ liªn kÕt çc c©u çc ®o¹n trong bµi )

- N¾m ®îc t¸c dông cña viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng (nhÊn m¹nh ý, chuyÓn ý hoÆc béc lé c¶m xóc).

b/ ChuÈn bÞ: m¸y chiÕu, giÊy trongc/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. Tr¹ng ng÷ lµ g×?A. Tr¹ng ng÷ lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©uB. Tr¹ng ng÷ lµ thµnh phÇn phô cña c©uC. Tr¹ng ng÷ lµ mét biÖn ph¸p tu tõ trong c©uD. Tr¹ng ng÷ lµ mét trong sè çc tõ lo¹i tiÕng ViÖt2. Tr¹ng ng÷ thêng bæ sung vÒ nh÷ng mÆt nµo cho sù viÖc nãi

trong c©u* Bµi míi: 35’

- GV ®a VD lªn m¸y chiÕu.H: §äc vÝ dô, x¸c ®Þnh tr¹ng ng÷, gäi tªn tr¹ng ng÷ ®ã?

H: Cho biÕt v× sao kh«ng nªn hoÆc kh«ng thÓ lîc bá çc tr¹ng ng÷ ®ã ?

I. c«ng dông cña tr¹ngng÷: 12’

1. VÝ dô: SGK - trang 45.

2. NhËn xÐt: Çc tr¹ng ng÷ lµ:- Thêng thêng, vµo kho¶ng ®ã (tr¹ng ng÷ thêi gian).- S¸ng dËy (tr¹ng ng÷ thêi gian).- Trªn giµn hoa lý (tr¹ng ng÷ ...).- ChØ ®é 8, 9 giê (tr¹ng ng÷ thêi gian).- Trªn nÒn trêi trong trong (tr¹ng ng÷ ®/®.)- VÒ mïa ®«ng (tr¹ng ng÷ thêi gian).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

228



[email protected]

H: Trong mét bµi v¨n nghÞ luËn, em ph¶i s¾p xÕp luËn cø theo nh÷ng tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Tr¹ng ng÷ cã vai trß g× trong viÖc thÓ hiÖn tr×nh tù lËp luËn Êy ?H: VËy em h·y kh¸i qu¸t c«ng dông cña tr¹ng ng÷ ?* TN x¸c ®Þnh hoµn c¶nh, ®iÒu kiÖn diÔn ra sù viÖc nãi trong c©u lµm cho néi dung c©u v¨n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c; liªn kÕt çc c©u, çcc ®v víi nhau.

- Cho hs ®äc ghi nhí (SGK)Bµi tËp nhanh:

Ph©n tÝch cÊu tróc thµnh phÇn çc c©u sau:CÆp 1:a) T«i ®i häc b»ng xe ®¹p. b) B»ng xe ®¹p, t«i ®i häc.CÆp 2: a) Lµm lÊy ®Ó ¨n. b) §Ó ¨n, lµm lÊy.=> Trong thùc tÕ thêng gÆp çch nãi a), Ýt gÆp çch nãi b). NÕu kh«ng cã dÊu phÈy ®Ó ng¨n çch tr¹ng ng÷ víi nßng cèt c©u sÏ nhËp nh»ng gi÷a tr¹ng ng÷ vµ bæ ng÷.

GV ®a VD lªn m¸y chiÕu.Cho HS ®äc vÝ dô.

H: C©u in ®Ëm trong vÝ dô cã

=> Kh«ng nªn lîc bá tr¹ng ng÷ v×: - Bæ sung ý nghÜa thêi gian gióp cho néi dung miªu t¶ cña c©u chÝnh x¸c h¬n.- Cã t¸c dông t¹o liªn kÕt c©u.

- ThiÕu tr¹ng ng÷, néi dung cña c©u sÏ thiÕu chÝnh x¸c (VDb)

- Gióp cho viÖc s¾p xÕp çc luËn cø trong v¨n b¶n nghÞ luËn theo nh÷ng tr×nh tù nhÊt ®Þnh vÒ thêi gian, kh«ng gian hoÆc çc quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶, suy lý, …

3. Ghi nhí: SGK

HS lµm ra giÊy trong.

CÆp 1: a) b»ng xe ®¹p – bæ ng÷

b) b»ng xe ®¹p – TN chØ ph¬ng tiÖn.

CÆp 2: a) ®Ó ¨n – bæ ng÷

b) ®Ó ¨n – tr¹ng ng÷ chØ m®

Ii. T¸ch tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng: 12’

1. VÝ dô: SGK - trang 46.

2. NhËn xÐt:- Tr¹ng ng÷ cña c©u 1 vµ c©u 2 cã quan hÖ nh nhau vÒ ý nghÜa ®èi víi nßng cèt c©u 1.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

229



[email protected]

g× ®Æc biÖt ?(X¸c ®Þnh thµnh phÇn cÊu tróc cña c©u 1 vµ so s¸nh 2 c©u trong ®o¹n v¨n).H: Thö ghÐp 2 c©ul¹i víi nhau?

H: H·y cho biÕt t¸c dông cña viÖc t¸ch tr¹ng ng÷ trªn thµnh c©u riªng?

H: Nh÷ng tr¹ng ng÷ ®øng ë vÞ trÝ nµo trong c©u thêng cã thÓ ®îc t¸ch ra thµnh c©u riªng.*T¸ch tr¹ng ng÷ 2 thµnh mét c©u riªng cã t¸c dông nhÊn m¹nh ý nghÜa cña tr¹ng ng÷ ®ã vµ t¹o nhÞp ®iÖu cho c©u v¨n ®ång thêi cã gi¸ trÞ tu tõ.

- Gäi 1 hs ®äc ghi nhí.Bµi tËp nhanh:

NhËn xÐt t¸c dông cña viÖc t¸ch çc tr¹ng ng÷ thµnh c©u riªng sau?1. V× èm, Lan kh«ng thÓ ®i häc. §· 3 ngµy råi. 2. ChÞ nãi víi t«i. B»ng giäng ch©n t×nh.

H:Nªu c«ng dông cña tr¹ng ng÷ trong çc ®o¹n trÝch?

GV cho hs lµm ra giÊy trong, ch÷a chung.

- Kh¸c nhau: TN2 ®îc t¸ch thµnh mét c©u. - Cã thÓ ghÐp c©u 2 vµo c©u 1 ®Ó t¹o thµnh mét c©u cã 2 tr¹ng ng÷.VD: Ngêi VN ngµy nay... ®Ó tù hµo víi tiÕng nãi cña m×nh (TN1) vµ ®Ó tin tëng h¬n n÷a vµo t¬ng lai cña nã (TN2)- ViÖc t¸ch tr¹ng ng÷ 2 thµnh mét c©u riªng cã t¸c dông nhÊn m¹nh ý nghÜa cña tr¹ng ng÷ ®ã vµ t¹o nhÞp ®iÖu cho c©u v¨n ®ång thêi cã gi¸ trÞ tu tõ.

- Çc tr¹ng ng÷ cã thÓ t¸ch thµnh c©u riªng thêng ®øng ë cuèi c©u.

3. KÕt luËn: Ghi nhí - SGK

NhËn xÐt: C©u 1 nh»m nhÊn m¹nh thêi gian, gióp c©u gän, râ nghÜa h¬n. C©u 2 kh«ng nªn t¸ch v× sau khi t¸ch ý cña c©u kh«ng râ.

IV. luyÖn tËp: 11’Bµi 1

a. TN: ë lo¹i bµi thø nhÊt

ë lo¹i bµi thø hai

T/d: TN chØ tr×nh tù lËp luËn n¬i chèn -> bæ sung nh÷ng th«ng tin t×nh huèng, võa cã t/d liªn kÕt çc luËn cø trong m¹ch lËp luËn cña bµi v¨n, gióp cho bµi v¨n trë nªn râ rµng, dÔ hiÓu.

b. TN: ®· bao lÇn, lÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng biÕt di, lÇn ®Çu tiªn


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

230



[email protected]

H: ChØ ra nh÷ng trêng hîp t¸ch TN thµnh c©u riªng trong çc chuçi c©u ë bµi tËp 2? Nªu t/d cña c©u do TN t¹o thµnh?

- GV ch÷a TB cña çc nhãm trªn m¸y chiÕu

tËp b¬i, lÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn, lóc cßn häc phæ th«ng (chØ t/g); vÒ m«n ho¸ (chØ ph¬ng tiÖn).

T/d: Bæ sung t×nh huèng vÒ thêi gian, ph¬ng tiÖn vµ cã t/d liªn kÕt.

Bµi 2HS lµm theo nhãm ra giÊy trong.a) N¨m 72 .. .: NhÊn m¹nh thêi ®iÓm hy sinh cña nh©n vËt “bè ch¸u”.b) Trong lóc …bån chån : NhÊn m¹nh th«ng tin ë nßng cèt c©u.

* cñng cè: 3’ 1. Nªu nh÷ng c«ng dông cña TN trong c©u? 2. T¸ch TN thµnh c©u riªng nh»m nh÷ng môc ®Ých g×?( GV chiÕu phÇn nªu c«ng dông cña TN vµ t/d cña viÖc t¸ch TN thµnh c©u riªng)

*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc thuéc çc ghi nhí .- Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp ë trªn, lµm tiÕp BT3.- ¤n nh÷ng néi dung TV ®· häc tõ ®Çu häc k× II chuÈn bÞ bµi

kiÓm tra tiÕng ViÖt.

TiÕt 90: So¹n: 05/02/2007D¹y: 12/02/2007

kiÓm tra tiÕng viÖt 45 phótA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Cñng cè mét sè kiÕn thøc tiÕng ViÖt ®· häc: Tõ ghÐp, tõ l¸y,

phÐp tu tõ, yÕu tè H¸n ViÖt, thµnh ng÷. - RÌn kü n¨ng ghi nhí, tæng hîp kiÕn thøc vµ tr×nh bµy bµi kiÓm

tra mang tÝnh khoa häc.b/ chuÈn bÞ: gv chuÈn bÞ ®Ò bµi in vµ ph« t«c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

231



[email protected]

* KiÓm tra bµi cò: kh«ng* Bµi míi: 43’- Gi¸o viªn ®äc ®Ò, ph¸t ®Ò in s½n cho häc sinh.

I. §Ò bµi: C©u1: C©u “CÇn ph¶i ra søc phÊn ®Êu ®Ó cuéc sèng cña chóng

ta ngµy cµng tèt ®Ñp h¬n” ®îc rót gän thµnh phÇn nµo?A. Chñ ng÷ C. Tr¹ng ng÷ B. VÞ ng÷ D. Bæ ng÷C©u2: §iÒn mét tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp vµo chç trèng

trong c©u sau:“Trong... ta thêng gÆp nhiÒu c©u rót gän”.A. v¨n xu«i C. truyÖn ng¾nB. truyÖn cæ tÝch D. v¨n vÇn (th¬, ca dao)C©u3: C©u ®Æc biÖt lµ g×?A. Lµ c©u cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷ C. Lµ c©u

chØ cã chñ ng÷B. Lµ c©u kh«ng cÊu t¹o theo m« h×nh chñ ng÷ - vÞ ng÷ D. Lµ

c©u chØ cã vÞ ng÷C©u4:Trong çc c©u sau, c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u ®Æc

biÖt?A. Giê ra ch¬i. B. TiÕng suèi ch¶y rãch r¸chC. Çnh ®ång lµng D. C©u chuyÖn cña bµ t«i.C©u5. Cã thÓ ph©n lo¹i tr¹ng ng÷ theo c¬ së nµo?A. Theo çc néi dung mµ nã biÓu thÞB. Theo vÞ trÝ cña chóng trong c©uC. Theo thµnh phÇn chÝnh mµ chóng ®øng liÒn tríc hoÆc liÒn sauD. Theo môc ®Ých nãi cña c©uC©u6. Dßng nµo lµ tr¹ng ng÷ trong çc c©u “DÇn ®i ë tõ

n¨m chöa mêi hai. Khi Êy, ®Çu nã cßn ®Ó hai tr¸i ®µo”. (Nam Cao)A. DÇn ®i ë tõ n¨m chöa mêi hai B. Khi ÊyC. §Çu nã cßn ®Ó hai tr¸i ®µo D. C¶ A,B,C ®Òu

sai.C©u7. T×m çc c©u tôc ng÷ ®ång nghÜa víi nh÷ng c©u

tôc ng÷ sau:“Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× ma; ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y”C©u8. ViÕt 1 ®o¹n v¨n tõ 5-7 c©u cã Ýt nhÊt 2 c©u sö dông

tr¹ng ng÷ råi g¹ch ch©n díi çc tr¹ng ng÷ ®ã?IV. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm:C©u 1 – c©u 6: (mçi c©u ®óng 0,5 ®iÓm)

C©u 1 2 3 4 5 6§¸p ¸n A D B B A B C©u7: (T×m ®îc mçi c©u tôc ng÷ mét c©u ®ång nghÜa víi nã 1 ®iÓm)


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

232



[email protected]

Mau sao th× n¾ng, v¾ng sao th× ma – Tr¨ng quÇng trêi h¹n, tr¨ng t¸n trêi ma ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y – Uèng níc nhí nguån. C©u8: (5 ®iÓm) - §o¹n v¨n cã néi dung râ rµng (2 ®iÓm) - Cã 2 c©u sö dông tr¹ng ng÷ ®óng (2 ®iÓm) - G¹ch ch©n ®óng 2 tr¹ng ng÷ (1 ®iÓm) *. Cñng cè: 1’ 1. NhËn xÐt giê kiÓm tra. 2. Thu bµi. *. HDVN: 1’ 1. Xem l¹i phÇn tiÕng ViÖt ®· häc tõ ®Çu n¨m. 2. ChuÈn bÞ bµi C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh.

TiÕt 91 – tËp lµm v¨n:So¹n: 06/02/2007D¹y: 13/02/2007.

C¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minhA/ Môc tiªu bµi häc:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

233



[email protected]

Gióp h/sinh: - ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt (vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, vÒ v¨n lËp

luËn chøng minh, ...) ®Ó viÖc häc çch lµm bµi cã c¬ së ch¾c ch¾n h¬n.

- Bíc ®Çu n¾m ®îc çch thøc cô thÓ trong viÖc lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh, nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm bµi.

b/chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- KiÓm tra bµi tËp tiÕt 88.* Bµi míi: 35’

H: Khi muèn t¹o lËp v¨n b¶n, em ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng bíc nµo ?

(4 bíc)

-> Víi bµi v¨n LLCM còng cã 4 bíc nh vËy.

H: T×m luËn ®iÓm mµ ®Ò nªu ra ?

H: Yªu cÇu cña ®Ò lµ g× ?* Muèn viÕt ®îc bµi v¨n chøng minh ngêi viÕt ph¶i t×m hiÓu kÜ ®Ò bµi ®Ó n¾m ch¾c nhiÖm vô nghÞ luËn ®Æt ra trong ®Ò bµi ®ã.

H: Em hiÓu “chÝ” vµ “nªn” cã nghÜa lµ ntn?

H: Mèi quan hÖ gi÷a "chÝ" vµ "nªn" lµ nh thÕ nµo ?

I. çc b íc lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh: 20’

- §Ò bµi: Nh©n d©n ta thêng nãi: "Cã chÝ th× nªn". H·y chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷ ®ã.

1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý:

a, X¸c ®Þnh yªu cÇu chung cña ®Ò:

+ LuËn ®iÓm: t tëng, ý chÝ quyÕt t©m häc tËp, rÌn luyÖn.

+ Yªu cÇu: CM tÝnh ®óng ®¾n cña luËn ®iÓm ®ã.

b,T×m ý:

- chÝ: ý muèn bÒn bØ theo ®uæi mét viÖc g× tèt ®Ñp.

- nªn: lµ kÕt qu¶, lµ thµnh c«ng. C©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh vai trß, ý nghÜa to lín cña "chÝ" .... thµnh c«ng.

- Ai cã çc ®iÒu kiÖn (chÝ) th× sÏ thµnh c«ng (nªn).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

234



[email protected]

H: C©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh ®iÒu g× ?

H: Muèn chøng minh th× cã çch lËp luËn nh thÕ nµo ?

H: Mét ngêi cã thÓ ®¹t tíi kÕt qu¶, thµnh c«ng ®îc kh«ng nÕu kh«ng theo ®uæi mét môc ®Ých, mét lý tëng tèt ®Ñp nµo ?

H: Mµ trong cuéc ®êi, em nhËn thÊy trong bÊt cø viÖc nµo còng ®Òu cã nh÷ng mÆt nµo ?

H: §øng tríc khã kh¨n cña c«ng viÖc, em cÇn x¸c ®Þnh th¸i ®é nh thÕ nµo ?

H: Trong thùc tÕ ®êi sèng, em ®· gÆp nh÷ng tÊm g¬ng nµo biÕt nªu cao ý chÝ mµ nhê vËy hä ®· cã thµnh c«ng ?

(LÊy dÉn chøng tõ trong ®êi sèng vµ trong thêi gian, kh«ng gian kh¸c nhau.)

H: Mét VB nghÞ luËn thêng gåm mÊy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo?

H: Bµi v¨n chøng minh cã nªn ®i ngîc l¹i quy luËt chung ®ã kh«ng?

H: H·y lËp dµn ý cho ®Ò v¨n trªn?

- GV yªu cÇu HS lËp dµn ý theo çc ý võa t×m ®îc.

(Yªu cÇu hs sinh ho¹t theo nhãm. mçi nhãm mét nhiÖm vô. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.)

- C©u tôc ng÷ kh¼ng ®Þnh ý chÝ quyÕt t©m häc tËp, rÌn luyÖn.

c,Çch lËp luËn:

Cã 2 çch lËp luËn (SGK tr 48).

- LÝ lÏ:

+ NÕu bÊt cø viÖc g×, dï gi¶n ®¬n nhÊt nhng kh«ng cã chÝ, kh«ng chuyªn t©m, kiªn tr× th× kh«ng lµm ®îc.

+ BÊt kú mét viÖc nµo còng ®Òu cã thuËn lîi vµ khã kh¨n (v¹n sù khëi ®Çu nan).

+ NÕu gÆp khã kh¨n mµ bá dë th× sÏ ch¼ng lµm ®îc viÖc g× c¶.

- DÉn chøng: Mét sè tÊm g¬ng biÕt nªu cao ý chÝ, nhê vËy mµ hä thµnh c«ng: Häc sinh nghÌo vît khã, vËn ®éng viªn - vËn ®éng viªn khuyÕt tËt, nhµ doanh nghiÖp, nhµ khoa häc, ...

2. LËp dµn bµi:

- Ba phÇn: MB, TB, KB

- Bµi v¨n chøng minh còng nªn cã ®ñ ba phÇn ®ã.

+ MB: DÉn vµo luËn ®iÓm -> nªu vÊn ®Ò hoµi b·o trong cuéc sèng.

+ TB: Dïng lÝ lÏ vµ dÉn chøng ë trªn ®Ó chøng minh.

- KB: Søc m¹nh tinh thÇn cña con ngêi cã lÝ tëng.

3. ViÕt bµi:

TËp viÕt tõng ®o¹n Nhãm1 viÕt MB; nhãm2 viÕt mét ®o¹n TB; nhãm3 viÕt KB


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

235



[email protected]

- GV yªu cÇu hs viÕt tõng ®o¹n theo nhãm.

Qua çc bíc tiÕn hµnh víi ®Ò v¨n trªn, em h·y nªu nh÷ng ý cÇn ghi nhí ?

H: Em sÏ tiÕn hµnh çc bíc nh thÕ nµo?

H: Hai ®Ò nµy cã g× gièng vµ kh¸c so víi ®Ò v¨n ®· lµm mÉu ë trªn?

G/v cho h/s çc nhãm tù chän 1 trong 2 ®Ò, th¶o luËn nhãm. Tr×nh bµy ý kiÕn th¶o luËn.

(Lu ý h/s: ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ vµ ®o¹n th¬ trong 2 ®Ò v¨n cã ý nghÜa gièng víi ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ trong ®Ò võa lµm.)

4. §äc l¹i vµ söa ch÷a:

* Ghi nhí:

SGK – tr 50

II. luyÖn tËp: 15’

2 ®Ò v¨n - SGK tr 51

Em sÏ tiÕn hµnh çc bíc nh võa lµm.

- Gièng nhau: ®Òu mang ý nghÜa khuyªn nhñ con ngêi ph¶i bÒn lßng, kh«ng n¶n chÝ.

- Kh¸c nhau:

§Ò1: cÇn gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷.; cÇn nhÊn m¹nh vµo chiÒu thuËn: hÔ cã lßng bÒn bØ, chÝ quyÕt t©m th× viÖc khã nh mµi s¾t (cøng r¾n, khã mµi) thµnh kim (nhá bÐ) còng cã thÓ hoµn thµnh.

§Ò2: Khi cÇn chøng minh chó ý ®Õn chiÒu thuËn nghÞch: mét mÆt, nÕu lßng ngêi kh«ng bÌn th× kh«ng lµm ®îc viÖc g× c¶, cßn ®· quyÕt th× dï viÖc lín lao, phi thêng nh ®µo nói, lÊp biÓn còng cã thÓ lµm nªn.

* Cñng cè: 3’1. Nªu çc bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh?2. Bµi v¨n nghÞ luËn CM gåm mÊy phÇn? §ã lµ nh÷ng phÇn nµo?* HDVN: 1’1. Häc kÜ ghi nhí trong SGK.2. ChuÈn bÞ luyÖn tËp lËp luËn chøng minh víi 3 ®Ò trong sgk.


luyÖn tËp lËp luËn chøng minhA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

236



[email protected]

- Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh.

- VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm mét bµi v¨n chøng minh cho mét nhËn ®Þnh, mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò x· héi gÇn gòi, quen thuéc.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’KiÓm tra bµi tËp tiÕt 91 vµ kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cho

tiÕt 92.* Bµi míi: 35’- Cho ®Ò v¨n: Chøng minh r»ng nh©n d©n ViÖt Nam tõ xa ®Õn

nay lu«n sèng theo ®¹o lý: "¡n qu¶ ..." vµ "Uèng níc ...".- Trªn c¬ së h/s ®· chuÈn bÞ ë nhµ, G/v híng dÉn çc em thùc

hµnh trªn líp.

H: §Ò yªu cÇu chøng minh vÊn ®Ò g× ?

H: Em hiÓu 2 c©u tôc ng÷ trªn lµ g× ?

H: Yªu cÇu lËp luËn chøng minh ë ®©y ®ßi hái ph¶i lµm nh thÕ nµo ?

H: T×m ý (t×m çc luËn cø) dùa vµo nh÷ng c©u hái nµo ?

? Em hiÓu "Uèng níc ..." vµ "¡n qu¶ ..." lµ cã néi dung nh thÕ nµo ?

? Chän çc biÓu hiÖn cña ®¹o lý trªn trong thùc tÕ ®êi sèng ?

I. t×m hiÓu ®Ò, t×m ý:

+ Yªu cÇu cña ®Ò:

Chøng minh luËn ®iÓm: Lßng biÕt ¬n nh÷ng ngêi ®· t¹o ra thµnh qu¶ ®Ó m×nh ®îc hëng - ®ã lµ mét ®¹o lý sèng ®Ñp ®Ï cña d©n téc ViÖt Nam.

+ Yªu cÇu lËp luËn chøng minh:

§a ra nh÷ng lý lÏ vµ dÉn chøng thÝch hîp ®Ó ngêi ®äc, ngêi nghe thÊy ®-îc luËn ®iÓm trªn lµ dóng ®¾n, lµ cã thËt.

+ T×m luËn cø:

- Hai c©u tôc ng÷ víi lèi nãi Èn dô b»ng h×nh ¶nh s©u s¾c, kÝn ®¸o nªu lªn bµi häc vÒ lÏ sèng ®¹o ®øc vµ t×nh nghÜa cao ®Ñp cña con ng-êi. §ã lµ lßng biÕt ¬n, nhí vÒ céi nguån ...

§ã lµ mét truyÒn thèng lµm nªn b¶n s¾c, tÝnh çch vµ vÎ ®Ñp phÈm chÊt t©m hån cña ngêi ViÖt Nam.

- Çc dÉn chøng:

+ Con ch¸u kÝnh yªu vµ biÕt ¬n tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

237



[email protected]

? Nh vËy em ®· cã thÓ chän çch lËp luËn theo tr×nh tù nµo ?- Thêi gian l/s.- Kh«ng gian ®Þa lý.(Cã ngêi trång c©y -> ngêi ¨n qu¶. Cã nguån -> cã níc.-> Tr×nh tù thêi gian).

Yªu cÇu hs lËp dµn ý theo sù t×m hiÓu ë trªn.

? §¹o lý "..." gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× ?

Trªn c¬ së bµi ®· chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh, g/v cho triÓn khai viÕt theo ®o¹n dùa trªn nh÷ng ý võa x©y dùng.

Yªu cÇu hs:- Ho¹t ®éng theo nhãm. - B¸o ço kÕt qu¶. - Söa.

+ Çc lÔ héi v¨n hãa.

+ TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn.

+ T«n sïng vµ nhí ¬n anh hïng, nh÷ng ngêi cã c«ng lao trong sù nghiÖp dùmg níc vµ gi÷ níc (ngµy 27/7 hµng n¨m.)

+ Toµn d©n biÕt ¬n §¶ng, B¸c Hå, çch m¹ng.

+ Häc trß biÕt ¬n thÇy c« gi¸o.

- Çch lËp luËn:Theo tr×nh tù thêi gian tõ xa xa ®Õn nay.

Ii. lËp dµn ý:

A. Nªu vÊn ®Ò:- Nªu luËn ®iÓm.

B. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:- Tr×nh bµy çc luËn cø.

C. KÕt bµi:- Kh¼ng ®Þnh, ®¸nh gi¸ ý nghÜa cña luËn ®iÓm.

Iii. viÕt bµi:

IV. söa bµi:

- Ho¹t ®éng theo nhãm.- B¸o ço kÕt qu¶.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

238



[email protected]

* Cñng cè: 3’ 1. GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ giê luyÖn tËp. 2. Nh¾c nhë hs mét sè kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n chøng minh. * H íng dÉn vÒ nhµ : 1’ 1. TiÕp tôc hoµn thiÖn bµi luyÖn tËp ë trªn. 2. So¹n bµi §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.


So¹n: 12/02/2007D¹y: 27/02/2007

®øc tÝnh gi¶n dÞ cña b¸c hå (ph¹m v¨n ®ång)

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - C¶m nhËn ®îc qua bµi v¨n mét trong nh÷ng phÈm chÊt cao ®Ñp

cña B¸c Hå lµ ®øc tÝnh gi¶n dÞ: gi¶n dÞ trong lèi sèng, trong quan hÖ víi mäi ngêi, trong viÖc lµm vµ lêi nãi, bµi viÕt.

- NhËn ra vµ hiÓu ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong bµi, ®Æc biÖt lµ c¸ch nªu dÉn chøng cô thÓ, toµn diÖn, râ rµng, kÕt hîp víi gi¶i thÝch, b×nh luËn ng¾n gän mµ s©u s¾c.

- Nhí vµ thuéc mét sè c©u v¨n hay, tiªu biÓu trong bµi.b/chuÈn bÞ:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

239



[email protected]

¶nh B¸c Hå vµ b¸c Ph¹m V¨n §ång ®ang ngåi trß chuyÖn; b¶ng phô

c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. T¸c gi¶ §Æng Thai Mai ®· chøng minh sù giµu ®Ñp vµ kh¶ n¨ng

phong phó cña TV vÒ nh÷ng mÆt nµo? (Ghi ra b¶ng phô)A. Ng÷ ©m C. Tõ vùngB. Ng÷ ph¸p D. C¶ ba ph¬ng diÖn trªn2. Trong bµi viÕt t¸c gi¶ ®· ®a ra mÊy luËn ®iÓm? Ë mçi luËn

®iÓm tg ®· dïng nh÷ng dÉn chøng nµo ®Ó chøng minh? * Bµi míi: 35’

- Gäi H/s ®äc chó thÝch *.

H: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Ph¹m V¨n §ång ?

- GV nhÊn m¹nh: PV§ lµ mét trong nh÷ng häc trß xuÊt s¾c vµ lµ mét céng sù gÇn gòi cña Chñ tÞch HCM. Suèt mÊy chôc n¨m ®îc sèng vµ lµm viÖc c¹nh B¸c Hå, «ng ®· viÕt nhiÒu bµi vµ s¸ch vÒ BH b»ng sù hiÓu biÕt t-êng tËn vµ t×nh c¶m kÝnh yªu ch©n thµnh th¾m thiÕt cña m×nh.


H: G/v nªu yªu cÇu ®äc: M¹ch l¹c, võa râ rµng, võa s«i næi c¶m xóc. Lu ý nh÷ng c©u c¶m.

Bæ sung:- nhÊt qu¸n: thèng nhÊt, kh«ng kh¸c biÖt tõ tríc ®Õn sau.

H:Bµi viÕt thuéc kiÓu bµi nµo?

I. T×m hiÓu chung:

1. T¸c gi¶:

Ph¹m V¨n §ång (1907-2000) lµ nhµ c¸ch m¹ng næi tiÕng, nhµ v¨n ho¸ lín cña d©n téc.

2. V¨n b¶n:

TrÝch trong bµi diÔn v¨n lÔ kû niÖm 80 n¨m ngµy sinh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ...



2. ThÓ lo¹i: NghÞ luËn chøng minh.

3. Bè côc: 2 phÇn.

- MB: Tõ ®Çu... “tuyÖt ®Ñp”: NhËn [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

240



[email protected]

H: Cho biÕt bè côc cña bµi v¨n?(Kh«ng cã phÇn kÕt bµi.)

H: X¸c ®Þnh luËn ®iÓm cña bµi v¨n ? Çch nªu luËn ®iÓm ? T¸c dông ?

H: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå ®-îc nhÊn m¹nh vµ më réng nh thÕ nµo tríc khi chøng minh ?

H: §Ó lµm râ ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå, tg ®· chøng minh ë nh÷ng ph¬ng diÖn nµo trong ®/s vµ con ngêi cña B¸c?

H: Qua lêi nhËn ®Þnh ®ã, em thÊy t¸c gi¶ cã th¸i ®é nh thÕ nµo ?

*T/g ®· sö dông nhiÒu chøng cø trªn nhiÒu ph¬ng diÖn cña ®/s vµ con ngêi b¸c ®Ó c/m sù nhÊt qu¸n gi÷a ®êi h® chÝnh trÞ vµ ®/s b×nh thêng cña B¸c.

H: Trong phÇn GQV§ t¸c gi¶ ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ph¬ng diÖn nµo trong lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c ?

H: §Ó lµm râ luËn ®iÓm nhá thø nhÊt, t¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng luËn cø nµo ? Víi nh÷ng dÉn chøng nµo ?

xÐt chung vÒ tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.

TB: Cßn l¹i: chøng minh ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.

4. Ph©n tÝch:

+ LuËn ®iÓm: §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå.

a, Nªu vÊn ®Ò:

- Çch nªu vÊn ®Ò trùc tiÕp.

- Gi¶i thÝch, më réng phÈm chÊt gi¶n dÞ Êy: Trong s¸ng, thanh b¹ch, tuyÖt ®Ñp.

- T/g ®· ®a dÉn chøng ë çc ph¬ng diÖn con ngêi, ®/s cña B¸c, bao gåm: ®/s çch m¹ng to lín vµ ®/s h»ng ngµy.

- T¸c gi¶ tin ë nhËn ®Þnh cña m×nh (®iÒu rÊt quan träng ...) vµ tá râ sù ngîi ca ®èi víi Hå Chñ TÞch (rÊt l¹ lïng, rÊt k× diÖu).

b, Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:+ 3 luËn ®iÓm nhá:- B¸c gi¶n dÞ trong t¸c phong sinh ho¹t.- B¸c gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ng-êi.- B¸c gi¶n dÞ trong çch nãi vµ viÕt.

b1: B¸c gi¶n dÞ trong t¸c phong sinh ho¹t. - B÷a c¬m vµ ®å dïng.- Çi nhµ.- Lèi sèng.

+ B÷a c¬m: ®¹m b¹c, tiÕt kiÖm, chØ cã vµi ba mãn ®¬n gi¶n d©n d·, ...


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

241



[email protected]

H Çc chøng cí nµy ®îc nªu cô thÓ b»ng nh÷ng chi tiÕt nµo ?

- Gäi hs ®äc ®o¹n: "Nhng chí hiÓu lÇm r»ng ..."

H: §o¹n nµy lµ lý lÏ hay dÉn chøng ?

(Gi¶i thÝch, b×nh luËn b»ng lý lÏ ®¸nh gi¸ ý nghÜa vµ gi¸ trÞ cña lèi sèng cña B¸c Hå -> ngêi ®äc nh×n vÊn ®Ò ë tÇm bao qu¸t, toµn diÖn h¬n.)

* B»ng nh÷ng dÉn chøng chän läc, tiªu biÓu, tg ®· c/m nÕp sèng gi¶n dÞ cña B¸c trong b÷a c¬m vµ ng«i nhµ B¸c ë.

H §Ó thuyÕt phôc ngêi ®äc, t¸c gi¶ ®· ®a ra nh÷ng dÉn chøng nµo ?

H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ çch ®a dÉn chøng ?

H: ë ®o¹n nµy, t¸c gi¶ tiÕp tôc ®a ra h×nh thøc b×nh luËn vµ biÓu c¶m. H·y x¸c ®Þnh ?

("ë viÖc nhá ®ã ... Mét ®/s nh vËy ...")

-> Kh¼ng ®Þnh lèi sèng gi¶n dÞ cña B¸c, bµy tá t×nh c¶m cña ngêi viÕt -> T¸c ®éng tíi t×nh c¶m c¶m xóc cña ngêi ®äc, ngêi nghe.

* §Ó chøng minh ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c trong quan hÖ víi mäi ngêi, tg ®· liÖt kª nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu kÕt hîp víi b×nh luËn, biÓu c¶m.

+ Çi nhµ: sµn gç tho¸ng m¸t, chØ cã vµi ba phßng, ...

+ Lèi sèng: Tù m×nh lµm viÖc tõ lín ®Õn nhá.

b2: B¸c gi¶n dÞ trong quan hÖ víi mäi ng êi:

- ViÕt th cho mét ®ång chÝ.- Nãi chuyÖn víi çc ch¸u miÒn Nam.- §i th¨m nhµ tËp thÓ cña c«ng nh©n.- §Æt tªn cho ngêi phôc vô.

=> §a danh s¸ch liÖt kª tiªu biÓu => næi râ con ngêi B¸c: tr©n träng, tØ mØ, yªu quý tÊt c¶ mäi ngêi.

b3: B¸c gi¶n dÞ trong çch nãi vµ viÕt: Nh÷ng c©u nãi næi tiÕng cña B¸c:- "Kh«ng cã g× ..."- "Níc ViÖt Nam lµ mét ..."=> Lµ nh÷ng c©u cã néi dung ng¾n gän, dÔ nhí, mäi ngêi ®Òu


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

242



[email protected]

H: T¸c gi¶ nªu lý lÏ vµ dÉn chøng ®Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm nµy nh thÕ nµo ?

H: T¹i sao t¸c gi¶ dïng nh÷ng c©u nãi nµy ®Ó chøng minh cho luËn ®iÓm trªn ?

H: Çch nãi gi¶n dÞ nh vËy cã t¸c dông nh thÕ nµo ?

H: Trong ®o¹n nµy, lêi b×nh luËn: "Nh÷ng ch©n lý gi¶n dÞ ... cã ý nghÜa nh thÕ nµo ?

*T¸c gi¶ ®· chøng minh sù gi¶n dÞ trong çch nãi vµ viÕt b»ng nh÷ng c©u nãi næi tiÕng cña B¸c.

H: V¨n b¶n ®· mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt míi mÎ, s©u s¾c nµo vÒ B¸c Hå ?H: Em häc tËp ®îc g× tõ çch nghÞ luËn cña t¸c gi¶ ? H: H·y dÉn nh÷ng c©u th¬, bµi th¬, mÈu chuyÖn vÒ B¸c ®Ó chøng minh ®øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c ?

biÕt -> V× B¸c muèn cho quÇn chóng nh©n d©n hiÓu ®îc, nhí ®-îc, lµm ®îc -> TËp hîp, l«i cuèn, c¶m ho¸ lßng ngêi.

- §Ò cao søc m¹nh phi thêng cña lèi nãi gi¶n dÞ vµ s©u s¾c -> kh¬i dËy lßng yªu níc, ý chÝ çch m¹ng -> kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng cña B¸c.

5. Tæng kÕt:Ghi nhí: SGK.

Iii. luyÖn tËp:- "B¸c Hå ®ã chiÕc ¸o n©u

gi¶n dÞ Mµu quª h¬ng bÒn bØ, ®Ëm

®µ." (

Tè H÷u).- "T«i nãi ®ång bµo nghe râ

kh«ng" (

02/9/1945 - Hå ChÝ Minh).- B¸c thêng ®Ó l¹i ®Üa thÞt gµ

mµ ¨n trän mÊy qu¶ cµ xø NghÖ. Tr¸nh nãi to vµ ®i rÊt nhÑ ë trong vên."

(ViÖt Ph¬ng.)

- "Hßn ®¸ to ..."

*. Cñng cè: 3’

1. BT trªn b¶ng phô: ViÕt vÒ sù gi¶n dÞ cña B¸c Hå, tg dùa trªn nh÷ng c¬ së nµo?A. Nguån cung cÊp th«ng tin tõ nh÷ng ngêi phôc vô B¸c.B. Sù tëng tîng h cÊu cña t¸c gi¶C. Sù hiÓu biÕt têng tËn kÕt hîp t/c kÝnh yªu ch©n thµnh cña tg ®èi víi B¸c.D. Nh÷ng buæi t¸c gi¶ pháng vÊn B¸c Hå.2. Nh÷ng ®Æc s¾c nhÊt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c gi¶?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

243



[email protected]

*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc, hiÓu bµi.- TiÕp tôc su tÇm nh÷ng c©u th¬, mÈu chuyÖn vÒ B¸c Hå. - So¹n bµi ý nghÜa v¨n ch¬ng.

TiÕt 94: So¹n: 15/02/2007D¹y: 01/3/2007

chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éngA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc kh¸i niÖm c©u chñ ®éng, c©u bÞ ®éng.- N¾m ®îc môc ®Ých cña viÖc chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh

c©u bÞ ®éng.b/ChuÈn bÞ:C/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- KiÓm tra bµi vÒ nhµ tr 93.* Bµi míi: 35’

- Gäi hs ®äc 2 vÝ dô a, b.

H: X¸c ®Þnh CN cña 2 c©u trong 2 vÝ dô ?

H: Em h·y so s¸nh ý nghÜa cña 2 c©u ?H: ý nghÜa cña CN trong 2 c©u kh¸c nhau nh thÕ nµo ?H: Em hiÓu t¹i sao l¹i gäi c©u b lµ c©u bÞ ®éng?

-> (C©u a, b lµ mét cÆp lu«n lu«n ®i víi nhau. NghÜa lµ cã thÓ

I. c©u chñ ®éng vµ c©u bÞ ®éng:

1. VÝ dô: SGK.

2. NhËn xÐt:

- Hai c©u cã néi dung miªu t¶ gièng nhau.- ë c©u a: CN lµ chñ thÓ cña hµnh ®éng.- ë c©u b: CN lµ ®èi tîng cña hµnh ®éng.

-> C©u a lµ c©u chñ ®éng.

C©u b lµ c©u bÞ ®éng t¬ng øng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

244



[email protected]

®æi c©u chñ ®éng -> c©u bÞ ®éng vµ ngîc l¹i).H: VËy em h·y kh¸i qu¸t l¹i ®Æc ®iÓm cña c©u chñ ®éng vµ c©u bÞ ®éng ?* - C©u chñ ®éng: c©u cã CN chØ ngêi, vËt thùc hiÖn mét ho¹t ®éng híng vµo ngêi, vËt kh¸c.- C©u bÞ ®éng: CN chØ ngêi, vËt ®îc hµnh ®éng cña ngêi, vËt kh¸c híng vµo.

Bµi tËp nhanh: T×m c©u bÞ ®éng t¬ng øng nh÷ng c©u sau ?- Ngêi l¸i ®ß ®Èy thuyÒn ra xa.- MÑ may ¸o cho em bÐ.- NhiÒu ngêi tin yªu Lan.

* H/s ®äc vÝ dô:H: Em h·y so s¸nh ý nghÜa 2 c©u a vµ b ?

H: Gäi tªn 2 c©u a, b ®ã ?H: Em h·y chän c©u a hay b ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n ?H: V× sao em chän çch ®iÒn ®ã ?H: Môc ®Ých chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng?* ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng nh»m liªn kÕt c©u, gãp phÇn lµm cho viÖc giao tiÕp trë lªn sinh ®éng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n.- Gäi hs ®äc ghi nhí

H: X¸c ®Þnh çc c©u bÞ ®éng?H: Lý do sö dông ?

3. Ghi nhí: SGK.

- thuyÒn ®îc ngêi l¸i ®ß ®Èy ra xa.

- Em bÐ ®îc mÑ may ¸o cho

- Lan ®îc nhiÒu ngêi tin yªu

Ii. Môc ®Ých cña viÖc chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng:

1. VÝ dô: SGK.

2. NhËn xÐt:- Hai c©u a vµ b t¬ng øng nhau.- C©u a - c©u chñ ®éng.- C©u b - c©u bÞ ®éng.

- §iÒn c©u b vµo ®o¹n v¨n v× nã t¹o liªn kÕt c©u: Em t«i lµ chi ®éi trëng, lµ ... Em ®îc mäi ngêi yªu mÕn.

3. Ghi nhí:

Iii. luyÖn tËp:

Bµi tËp SGK. §o¹n 1: "Cã khi ®îc trng bµy ..."§o¹n 2: "T¸c gi¶ "MÊy vÇn th¬" liÒn ®îc ..."=> Tr¸nh lÆp kiÓu c©u ®· dïng tríc ®ã, ®ång thêi t¹o liªn kÕt tèt h¬n gi÷a çc c©u trong ®o¹n. BT bæ sung: - Çch viÕt thø hai hîp lÝ h¬n. V× tËp trung vµo mét ®èi tîng lµ con


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

245



[email protected]

- ChÞ d¾t con chã ®i d¹o ven rõng, chèc chèc nã dõng l¹i ngöi chç nµy mét tÝ, chç kia mét tÝ.- Con chã ®îc chÞ d¾t ®i d¹o ven rõng, chèc chèc nã dõng l¹i ngöi ...

chã.

* Cñng cè: 3’ - ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng? C©u bÞ ®éng? - Môc ®Ých chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng?

*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’- Häc thuéc çc ghi nhí.- Hoµn thiÖn bµi tËp.- TËp lµm mét sè bµi v¨n nghÞ luËn chøng minh ®Ó chuÈn bÞ lµm

bµi viÕt sè 5.

TiÕt 95+96: So¹n: 15/02/2007D¹y: 26/02/2007

viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 v¨n lËp luËn chøng minh.

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:- ¤n tËp vÒ çch lµm bµi v¨n lËp luËn chøng minh, còng nh vÒ çc

kiÕn thøc V¨n vµ TiÕng ViÖt cã liªn quan ®Õn bµi lµm, ®Ó cã thÓ vËn dông kiÕn thøc ®ã vµo viÖc tËp lµm mét bµi v¨n lËp luËn chøng minh cô thÓ.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

246



[email protected]

- Cã thÓ tù ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n tr×nh ®é tËp lµm v¨n cña b¶n th©n ®Ó cã ph¬ng híng phÊn ®Êu ph¸t huy u ®iÓm vµ söa ch÷a khuyÕt ®iÓm.

b/ chuÈn bÞ:c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò:* Bµi míi: 87’§Ò bµi: H·y chøng minh r»ng: Nh©n d©n ViÖt Nam tõ xa ®Õn nay lu«n

sèng theo ®¹o lÝ “Uèng níc nhí nguån”. I. dµn ý: GV híng dÉn hs lËp dµn ýA. Më bµi:- Nªu luËn ®iÓm: §¹o lÝ uèng níc nhí nguån ®· trë thµnh truyÒn

thèng cña d©n téc ta tõ xa ®Õn nay.- TÝch dÉn c©u tôc ng÷.B. Th©n bµi:- Gi¶i thÝch t¹i sao uèng níc nhí nguån l¹i trë thµnh ®¹o lÝ cña

d©n téc.- Chøng minh çc biÓu hiÖn cña lßng biÕt ¬n:+ Víi nhµ níc: X©y dùng çc ®Òn, ®µi tëng niÖm; tæ chøc çc lÔ

héi, nh÷ng ngµy lÔ lín trong n¨m; çc phong trµo ®Òn ¬n ®¸p nghÜa...

+ Víi gia ®×nh: Cóng lÔ tæ tiªn; x©y nhµ thê tæ...C. KÕt bµi:- Kh¼ng ®Þnh l¹i luËn ®iÓm.- Liªn hÖ, c¶m nghÜ, rót ra bµi häc; NhiÖm vô cña mçi ngêi ...Ii. yªu cÇu:- X¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c luËn ®iÓm cÇn ph¶i chøng minh.- Tõ luËn ®iÓm chÝnh, x©y dùng mét hÖ thèng luËn ®iÓm phô

hîp lý, râ rµng, m¹ch l¹c ®ñ lµm s¸ng tá luËn ®iÓm chÝnh. T×m ®îc hÖ thèng dÉn chøng tiªu biÓu. ®Çy ®ñ, ®îc s¾p xÕp hîp lý, cã kh¶ n¨ng lµm s¸ng râ tõng luËn ®iÓm.

- Ch÷ viÕt ®óng chÝnh t¶.- Lêi v¨n cÇn râ ý, ®óng ng÷ ph¸p.- Çch ph©n tÝch dÉn chøng râ rµng, tr¸nh lÆp.Iii. biÓu ®iÓm:+ §iÓm 9, 10:- Bµi viÕt ®¹t yªu cÇu.- DiÔn ®¹t lu lo¸t.- ý v¨n trong s¸ng gi¶n dÞ, dÔ hiÓu, cã søc thuyÕt phôc.+ §iÓm 7 - 8:- Bµi viÕt ®¹t yªu cÇu.- DiÔn ®¹t lu lo¸t.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

247



[email protected]

- Ph©n tÝch dÉn chøng cha s©u, cha thuyÕt phôc cao.+ §iÓm 5, 6:- Bµi viÕt ®¹t yªu cÇu.- DiÔn ®¹t, chuyÓn ý cha nhuÇn nhuyÔn.- Ph©n tÝch dÉn chøng cßn s¬ sµi, thiÕu thuyÕt phôc.+ §iÓm 3, 4:- §· biÕt híng lµm bµi.- DiÔn ®¹t cßn lñng cñng, ý rêi r¹c.- Ph©n tÝch dÉn chøng cßn hêi hît, cha ph¸t hiÖn ®îc ý.+ §iÓm 1, 2:- Bµi kh«ng ®¹t yªu cÇu nµo.* Cñng cè: 1’G/v nhËn xÐt giê lµm bµi, thu bµi.* H íng dÉn vÒ nhµ : 1’ ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n CM.


So¹n: 22/02/2007D¹y: 05/3/2007

ý nghÜa v¨n ch¬ng (Hoµi Thanh)

A/ Môc tiªu bµi häc:[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

248



[email protected]

Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc quan niÖm cña Hoµi Thanh vÒ nguån gèc cèt yÕu,

nhiÖm vô vµ c«ng dông cña v¨n ch¬ng trong lÞch sö loµi ngêi. - HiÓu ®îc phÇn nµo phong çch nghÞ luËn v¨n ch¬ng cña Hoµi

Thanh.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- Nªu çc luËn ®iÓm nhá trong bµi "§øc tÝnh ..."-> Giíi thiÖu bµi.* Bµi míi: 35’

* Gäi häc sinh ®äc chó thÝch.

H: Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Hoµi Thanh ?

H: Nªu xuÊt xø cña v¨n b¶n?

(Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn chøng minh).

(NghÞ luËn v¨n ch¬ng).

- GV nªu yªu cÇu ®äc: ®äc rµnh m¹ch, xóc c¶m.

H: Bè côc gièng víi v¨n b¶n nµo ?

(Bè côc gièng vb §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå)

- GV gäi 1 hs ®äc ®o¹n 1.

H: T¸c gi¶ ®i t×m ý nghÜa v¨n ch¬ng b¾t ®Çu tõ çi g× ?

H: C©u chuyÖn ®ã cho thÊy t¸c gi¶ muèn c¾t nghÜa nguån gèc v¨n ch¬ng n/t/n ?


1. T¸c gi¶:

Hoµi Thanh (1909-1982) tªn thËt lµ NguyÔn §øc Nguyªn - nhµ v¨n, nhµ phª b×nh v¨n häc lín ë níc ta.

2. V¨n b¶n:

TrÝch trong "V¨n ch¬ng vµ h/®" - 1936.


1. §äc – t×m hiÓu chó thÝch: SGK.

2. Bè côc: 2 phÇn.

3. Ph©n tÝch:

a, Nªu vÊn ®Ò:

Tg kÓ c©u chuyÖn nhµ thi sÜ Ên §é khãc nøc në khi thÊy mét con chim bÞ th¬ng r¬i xuèng bªn ch©n m×nh.

-> Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch-¬ng.

- V¨n ch¬ng lµ niÒm xãt th¬ng cña con ngêi tríc nh÷ng ®iÒu ®¸ng th-


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

249



[email protected]

H: Tõ ®ã t/g kÕt luËn n/t/n ?

* Theo tg, nh©n ¸i lµ nguån gèc chÝnh cña v¨n ch¬ng (th-¬ng ngêi, th¬ng c¶ mu«n vËt).

H: §Ó lµm râ h¬n luËn ®iÓm Êy t/g ®· lµm g× ?

(Nªu tiÕp nhËn ®Þnh vÒ vai trß t/c trong s¸ng t¹o v¨n ch¬ng).

H: Nªu mét sè vÝ dô ®Ó chøng minh cho quan niÖm v¨n ch¬ng nh©n ¸i cña t/g ?

(Nh÷ng c©u h¸t vÒ t×nh c¶m gia ®×nh, t×nh yªu quª h¬ng, ®Êt níc, than th©n, ...).

H: Em h·y t×m nh÷ng c©u v¨n mµ trong ®ã t/g bµn vÒ c«ng dông cña v¨n ch¬ng ?(Mét ngêi h»ng ngµy ... V¨n ch¬ng g©y cho ta ...)

H: T¸c gi¶ ®· nhÊn m¹nh nh÷ng c«ng dông nµo cña v¨n ch¬ng ?

H: Trong ®ã em thÊy c«ng dông l¹ lïng nµo cña v¨n ch¬ng (lµm giµu t/c).

H: Trong x· héi, v¨n ch¬ng cã c«ng dông n/t/n ? T×m nh÷ng c©u v¨n nãi vÒ c«ng dông Êy ?(Cã kÎ nãi ........NÕu pho lÞch sö loµi ngêi ...

H:ë ®©y cã g× ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña tg?

H:Nãi tãm l¹i t/g ®· gióp chóng ta

¬ng.

- Xóc c¶m yªu th¬ng m·nh liÖt tríc c¸i ®Ñp lµ gèc cña v¨n ch¬ng.

- Nh©n ¸i lµ nguån gèc chÝnh cña v¨n ch¬ng.

- NhËn ®Þnh vÒ vai trß t/c trong s¸ng t¹o v¨n ch¬ng.

b, Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:

C«ng dông cña v¨n ch¬ng:

- Kh¬i dËy nh÷ng tr¹ng th¸i xóc c¶m cao thîng cña con ngêi.

- RÌn luyÖn më mang thÕ giíi t/c cña con ng¬×.

- Lµm giµu t/c con ngêi.

- Giµu nhiÖt t×nh c¶m xóc nªn cã søc cuèn hót ngêi ®äc.

- Lµm ®Ñp vµ hay nh÷ng thø b×nh thêng.

- C¸c thi nh©n, v¨n nh©n lµm giµu sang cho lÞch sö nh©n lo¹i.

- Giµu nhiÖt t×nh vµ c¶m xóc nªn cã søc cuèn hót ngêi ®äc.

=> V¨n ch¬ng lµm giµu t/c con ngêi. V¨n ch¬ng lµm ®Ñp, giµu cho cuéc sèng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

250



[email protected]

hiÓu thªm nh÷ng ý nghÜa s©u s¾c nµo cña v¨n ch¬ng ?

* V¨n ch¬ng lµm giµu t/c con ngêi. V¨n ch¬ng lµm ®Ñp, giµu cho cuéc sèng.

H: Trong ®o¹n v¨n cuèi cïng tg luËn chøng theo lèi suy tëng ntn? §Ó nãi lªn ®iÒu g× cña v¨n ch-¬ng?

* Tg kh¼ng ®Þnh v¨n ch¬ng lµ mãn ¨n tinh thÇn kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña m×nh.

H: Bµi viÕt cã nÐt nghÞ luËn ®Æc s¾c nµo ?

(ThiÕu nh÷ng dÉn chøng cô thÓ. VËy em cã thÓ bæ sung mét sè dÉn chøng cô thÓ.)

H: V¨n b¶n ®· më ra cho em nh÷ng hiÓu biÕt míi mÎ, s©u s¾c nµo vÒ ý nghÜa v¨n ch¬ng ?

H: Qua ®ã em hiÓu t/g lµ ngêi n/t/n ?(Am hiÓu v¨n ch¬ngCã quan ®iÓm râ rµng, chÝnh x¸c.Tr©n träng ®Ò cao v¨n ch¬ng.)

- T×m thªm çc dÉn chøng cô thÓ:VÝ dô:- Chóng ta cã thÓ thÊy râ c/s cña n/d VN qua ca dao, tôc ng÷, ..., qua nh÷ng v¨n b¶n "Vît ..."; "S«ng níc Cµ ..."- S¸ng t¹o ra sù sèng míi: "DÕ MÌn ..."; "Lao xao", ...- Båi dìng t×nh yªu thiªn nhiªn: "C«n S¬n ca"-> Båi dìng t/y q/h/®/n, yªu con

- Çch ®a luËn cø theo lèi suy tëng s©u s¾c.

4. Tæng kÕt, ghi nhí:

- Çch vµo ®Ò bÊt ngê mµ tù nhiªn, hÊp dÉn, xóc ®éng.- Çch lËp luËn võa cã lý lÏ võa cã c¶m xóc, h×nh ¶nh.

- V/c cã gèc lµ t/c nh©n ¸i vµ c«ng dông ®Æc biÖt.

Iii. luyÖn tËp:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

251



[email protected]

ngêi, yªu hoµ b×nh.*. Cñng cè: 3’

VB nµy thuéc d¹ng nghÞ luËn nµo?Em häc ®îc g× vÒ t×nh c¶m ®èi víi v¨n ch¬ng tõ vb nµy? *. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’- Häc bµi, n¾m ch¾c néi dung, nghÖ thuËt cña vb.- ChuÈn bÞ kiÓm tra v¨n.

TiÕt 98: So¹n: 24/02/2007D¹y: 05/3/2007

kiÓm tra v¨n 45’A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - KiÓm tra çc v¨n b¶n ®· häc tõ ®Çu häc kú II (tôc ng÷ vµ v¨n

b¶n nghÞ luËn chøng minh).- TÝch hîp víi tiÕng ViÖt ë çc lo¹i c©u, víi TLV nghÞ luËn chøng

minh.- RÌn kü n¨ng kÕt hîp lµm bµi tr¾c nghiÖm vµ bµi tù luËn, tr¶ lêi

c©u hái vµ viÕt ®o¹n v¨n ng¾n.b/ chuÈn bÞ: ®Ò kiÓm tra ph« t«c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: kh«ng* Bµi míi: 42’ §Ò bµi : PhÇn I: Tr¾c nghiÖm (khoanh trßn vµo ch÷ çi tríc c©u tr¶ lêi

®óng cho çc c©u hái sau)C©u 1: ý kiÕn kh«ng ®óng víi nhËn xÐt vÒ tôc ng÷ ?A. Lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, cã h×nh ¶nh, nhÞp

®iÖu.B. Lµ nh÷ng c©u h¸t thÓ hiÖn ®êi sèng t×nh c¶m phong phó

cña ngêi lao ®éng.C. TruyÒn ®¹t nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ ®êi sèng x·

héi.D. C¶ 3 ý kiÕn trªn.C©u 2: Bµi v¨n "Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta" ®îc viÕt

trong thêi kú nµo?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

252



[email protected]

A. Kh¸ng chiÕn chèng Mü.B. Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.C. Thêi kú ®Êt níc ta x©y dùng CNXH ë miÒn B¾c.D. Nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX.C©u 3: T¸c gi¶ §Æng Thai Mai ®· chøng minh sù giµu cã vµ

phong phó cña tiÕng ViÖt vÒ nh÷ng mÆt nµo?A. Ng÷ ©m. C. Ng÷ ph¸p.B. Tõ vùng. D. C¶ 3 ý kiÕn trªn.C©u 4: Dßng nµo nãi ®óng nhÊt nh÷ng nguyªn nh©n t¹o lªn søc

thuyÕt phôc cña bµi v¨n: "§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå"A. B»ng dÉn chøng tiªu biÓu. B. B»ng lý lÏ hîp lý.C. B»ng th¸i ®é, t/c cña t/g . D. C¶ 3 nguyªn nh©n trªn.PhÇn II: Tù luËn: ViÕt ®o¹n v¨n chøng minh ®êi sèng gi¶n dÞ, khiªm tèn cña B¸c

Hå.§¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm:C©u 1: B.(1 ®iÓm). C©u 2: B. (1 ®iÓm).

C©u 3: D.(1 ®iÓm). C©u 4: D.(1 ®iÓm).PhÇn tù luËn: (6 ®iÓm).- VÊn ®Ò cÇn chøng minh: §êi sèng gi¶n dÞ khiªm tèn, gi¶n dÞ

cña B¸c Hå.- ND chøng minh:

+ Sù gi¶n dÞ trong b÷a c¬m, ®å dïng (mãn ¨n ®¬n gi¶n) + .......................... C¸i nhµ (sµn gç). + .......................... Lèi sèng (tù m×nh lµm lÊy mäi viÖc); trong c¸ch nãi vµ viÕt

- Ph¹m vi dÉn chøng: Trong bµi §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå vµ th¬ v¨n kh¸c.

*. Cñng cè: 1’NhËn xÐt giê kiÓm tra vµ thu bµi.*. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’§äc tríc bµi chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng (tiÕp theo)

TiÕt 99 – TiÕng ViÖt:

So¹n: 24/02/2007D¹y: 06/3/2007

chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng (TiÕp theo)



gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

253



[email protected]

- N¾m ®îc çc çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.

- Thùc hµnh ®îc thao t¸c chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.

b/chuÈn bÞ: M¸y chiÕuc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1.ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng ? C©u bÞ ®éng ? Môc ®Ých cña

viÖc chuyÓn ®æi ... ?2. §a bµi tËp tr¾c nghiÖm lªn m¸y chiÕu:2.2 Trong çc c©u sau, c©u nµo lµ c©u chñ ®éng?A. Nhµ vua truyÒn ng«i cho cËu bÐ.B. Lan ®îc mÑ tÆng chiÕc cÆp s¸ch míi nh©n ngµy khai trêng.C. ThuyÒn bÞ giã thæi lËt.D. Ng«i nhµ ®· bÞ ai ®ã ph¸.2.3. Trong çc c©u sau, c©u nµo lµ c©u bÞ ®éng?A. MÑ ®ang nÊu c¬m. B. Lan ®îc c« gi¸o khen.C. Trêi ma to qu¸ D. Tr¨ng ®ªm nay trßn.* Bµi míi: 35’

- GV ®a vÝ dô SGK lªn m¸y chiÕu.

H: Hai c©u trong 2 vÝ dô cã g× gièng vµ kh¸c nhau ?(Gîi ý: - Néi dung miªu t¶ cña 2 c©u n/t/n ? Chñ ®Ò ? - Sè lîng tõ ng÷ trong 2 c©u n/t/n ?)

H: Theo em 2 c©u trªn lµ c©u chñ ®éng hay c©u bÞ ®éng ?H: VËy em h·y t×m c©u chñ ®éng t¬ng øng víi 2 c©u bÞ ®éng trªn ?

H: Tõ ®ã em thÊy tõ mét c©u chñ ®éng cã thÓ cã mÊy çch

I. çch chuyÓn c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng:

1. §äc vÝ dô:

SGK tr 64.

2. NhËn xÐt: - So s¸nh 2 c©u:+ Gièng nhau:- Chñ ®Ò: Çnh mµn ®iÒu.- Néi dung miªu t¶.+ Kh¸c nhau:- C©u a cã dïng tõ "®îc".- C©u b kh«ng dïng tõ "®îc".-> §©y lµ hai c©u bÞ ®éng

- Cã 2 çch chuyÓn ®æi tõ c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

254



[email protected]

chuyÓn ®æi sang c©u bÞ ®éng ?

* Cã hai çch chuyÓn ®æi:

- ChuyÓn tõ (côm tõ) chØ ®èi tîng cña h® lªn ®Çu c©u vµ thªm çc tõ “bÞ, ®-îc” vµo sau çc tõ, côm tõ Êy.

- ChuyÓn tõ, (côm tõ) chØ ®èi tîng cña h® lªn ®Çu c©u ®ång thêi lîc bá hoÆc biÕn tõ (côm tõ) chØ chñ thÓ cña h® thµnh mét bé phËn kh«ng b¾t buéc trong c©u.

- ChiÕu VD3 trong sgk lªn b¶ng.

H: Nh÷ng c©u ®ã cã ph¶i lµ c©u bÞ ®éng kh«ng? V× sao?

- GV nhÊn m¹nh: ko ph¶i c©u nµo cã “bÞ”, “®îc” còng ®Òu lµ c©u bÞ ®éng.

- Gäi 1 hs ®äc ghi nhí.Bµi tËp nhanh:

ChuyÓn ®æi c©u: Bµ ®· dän c¬m.

- GV chia líp thµnh 2 nhãm theo d·y bµn. Yªu cÇu hs lµm bt 1,2 ra giÊy trong -> ch÷a chung.

a) Mét nhµ s v« danh ®· x©y ng«i chïa Êy tõ thÕ kû XIII.

b) Ngêi ta lµm tÊt c¶ çnh cöa chïa b»ng gç lim.

- Hai c©u nµy cã dïng “bÞ”, “®îc” nh-ng kh«ng ph¶i lµ c©u bÞ ®éng. V× chñ ng÷ cña c©u lµ nh÷ng ®èi tîng kh«ng ®îc hµnh ®éng cña ngêi hay vËt kh¸c híng vµo.

3. KÕt luËn - Ghi nhí (SGK)

Çch 1: C¬m ®· ®îc dän.Çch 2: C¬m ®· dän.

Ii. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1:

+ ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng theo 2 çch:

C©u a)- Çch 1: Ng«i chïa Êy ®îc x©y ...- Çch 2: Ng«i chïa Êy x©y tõ ...C©u b)

- Çch 1: TÊt c¶ çnh cöa chïa ®îc lµm ...- Çch 2: TÊt c¶ çnh cöa chïa lµm b»ng ...

Bµi tËp 2:- C©u bÞ ®éng dïng "bÞ, ®îc".C©u a)

Çch 1: Em ®îc thÇy gi¸o phª b×nh (tÝch cùc).Çch 2: Em bÞ thÇy gi¸o phª b×nh (tiªu cùc).C©u b)

Çch 1: Ng«i nhµ Êy ®îc ngêi ta ph¸ [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

255



[email protected]

a) ThÇy gi¸o phª b×nh em.

b) Ngêi ta ®· ph¸ ng«i nhµ.

- ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nãi vÒ lßng say mª v¨n häc cña em - dïng c©u bÞ ®éng.

®i.Çch 2: Ng«i nhµ Êy bÞ ngêi ta ph¸ ®i.

Bµi tËp 3:VÝ dô: "TÊt c¶ nh÷ng bµi th¬ hay ®Òu ®îc em thuéc lßng".

* Cñng cè: 3’ 1. Cã mÊy çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng? 2. §Æt mét c©u chñ ®éng råi chuyÓn thµnh c©u bÞ ®éng theo 2 çch? * H íng dÉn vÒ nhµ: 1’

- Häc bµi, hoµn thiÖn bµi tËp.- ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

256



[email protected]


luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minhA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi v¨n

lËp luËn chøng minh.- BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc viÕt mét ®o¹n v¨n

chøng minh cô thÓ.b/ chuÈn bÞ:c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 3’* KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh:* Bµi míi: 37’

H: Nh¾c l¹i nh÷ng yªu cÇu ®èi víi mét ®o¹n v¨n chøng minh ?

§Ò bµi: V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã, luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã. H·y chøng minh.

H/s lµm viÖc theo nhãm.

H: NghÞ luËn chøng minh g× ?

H: LuËn ®iÓm lµ g× ?

H: M/® chung: Híng tíi ai ? ThuyÕt phôc ai ?

H: M/® cô thÓ cÇn ®¹t cña bµi ?

I. h íng dÉn chuÈn bÞ: 7’

+ Yªu cÇu ®èi víi ®o¹n v¨n chøng minh:

- §o¹n v¨n kh«ng tån t¹i ®éc lËp riªng biÖt mµ chØ lµ mét bé phËn cña bµi v¨n => Cè h×nh dung ®o¹n v¨n mµ m×nh viÕt n»m ë vÞ trÝ nµo cña bµi v¨n ®Ó viÕt phÇn chuyÓn ®o¹n.

- CÇn cã c©u chñ ®Ò nªu luËn ®iÓm cña ®o¹n. Çc c©u kh¸c tËp trung lµm s¸ng tá cho luËn ®iÓm.

- Çc lý lÏ, dÉn chøng ph¶i s¾p xÕp hîp lý, râ rµng, m¹ch l¹c.

Ii. luyÖn tËp trªn líp: 30’

* T×m hiÓu ®Ò:

- NghÞ luËn chøng minh mét vÊn ®Ò VH.

- LuËn ®iÓm: ý nghÜa cña v¨n ch-¬ng lµ båi dìng t×nh c¶m cho ngêi ®äc.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

257



[email protected]

H: Tõ ®ã, em x¸c ®Þnh ®îc mÊy luËn ®iÓm nhá ?

H: Cã cÇn gi¶i thÝch ®iÒu g× ?

(Nh÷ng t×nh c¶m ta ®ang cã, ta cha cã lµ g× ?

V¨n ch¬ng ®· båi dìng, rÌn luyÖn nh÷ng t/c Êy cho ta n/t/n ?)

CÇn chøng minh luËn ®iÓm 1 n/t/n ?

H: KÕt thóc vÊn ®Ò cÇn nªu ý g×?

- Yªu cÇu hs viÕt c¸c ®o¹n v¨n chøng minh theo dµn ý võa lËp

- Môc ®Ých: Híng tíi ngêi ®äc, thuyÕt phôc hä vÒ t¸c dông to lín vµ l©u bÒn cña v¨n ch¬ng.

- B»ng nh÷ng dÉn chøng trong thùc tÕ vµ VH, lµm s¸ng râ tÝnh ®óng ®¾n cña luËn ®iÓm vÒ t¸c dông cña v¨n ch¬ng.

- Hai luËn ®iÓm nhá.

* LËp dµn ý:

a) Nªu vÊn ®Ò :- DÉn vÊn ®Ò.- Nªu ý kiÕn cña HT.

b) GQV§:+ Chøng minh: "V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m mµ ta kh«ng cã".- Ta lµ ai ?- Nh÷ng t×nh c¶m mµ ta kh«ng cã lµ g× ?- V¨n ch¬ng h×nh thµnh trong ta t×nh c¶m Êy n/t/n ?+ ChuyÓn ý.+ CM luËn ®iÓm 2:- Cô thÓ, nh÷ng t×nh c¶m ta ®ang cã lµ g× ?- V¨n ch¬ng ®· cñng cè, rÌn luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta ®ang cã n/t/n ?-DÉn chøng chøng minh cô thÓ.c) KTV§:- C¶m xóc vµ t©m tr¹ng cña em trong vµ sau mçi lÇn ®îc ®äc mét t¸c phÈm v¨n ch¬ng hay.- Më réng ra t¸c dông cña v¨n ch¬ng lµ g× ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

258



[email protected]

* H/s viÕt ®o¹n v¨n theo nhãm.- Gäi çc ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhËn xÐt, söa.- Cã ®¸nh gi¸, cho ®iÓm qua çc nhãm.- Th ký tæng hîp kÕt qu¶.- Tuyªn d¬ng nhãm tÝch cùc.* VÒ nhµ:- Hoµn thµnh bµi viÕt (hoµn chØnh).- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

* Cñng cè: 3’Khi ®a dÉn chøng trong bµi v¨n chøng minh ta cÇn ®¶m b¶o çc

thao t¸c nµo? * H íng dÉn vÒ nhµ: 1’1. Hoµn thµnh viÕt çc ®o¹n v¨n chøng minh võa luyÖn tËp.2. ChuÈn bÞ bµi ¤n tËp v¨n nghÞ luËn.

tuÇn 26 – bµi 25TiÕt 101- TËp lµm v¨n:

So¹n: 05/3/2007D¹y: 12/3/2007

«n tËp v¨n nghÞ luËnA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:

- N¾m ®îc luËn ®iÓm c¬ b¶n vµ çc ph¬ng ph¸p lËp luËn cña çc bµi v¨n nghÞ luËn ®· häc.- ChØ ra ®îc nh÷ng nÐt riªng ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt nghÞ luËn cña mçi bµi ®· häc.- N¾m ®îc ®Æc trng chung cña v¨n nghÞ luËn qua sù ph©n biÖt víi çc thÓ v¨n kh¸c.

b/ ChuÈn bÞ:C/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò:- KÕt hîp trong giê.* Bµi míi: 40’1. HÖ thèng çc v¨n b¶n nghÞ luËn ®· häc:- §äc kü çc v¨n b¶n ®· häc tõ tuÇn 18-24, lËp b¶ng, ®iÒn vµo «

trèng theo mÉu. (B¶ng 1).- §èi s¸nh víi çc v¨n b¶n tù sù, tr÷ t×nh ®· häc líp 6, 7 ®iÒn vµo

b¶ng 2.- §äc kü ghi nhí.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

259



[email protected]

STT

Tªn bµi T¸c gi¶ §Ò tµi NL

LuËn ®iÓm chÝnh Ph¬ng ph¸p lËp

luËn1 Tinh thÇn

yªu níc cña nh©n ta

Hå ChÝ Minh

Tinh thÇn yªu níc cña DTVN

D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña ta

Chøng minh

2 Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt

§Æng Thai Mai

Sù giµu ®Ñp cña TV

TiÕng ViÖt cã nh÷ng ®Æc s¾c cña mét thø tiÕng ®Ñp, mét thø tiÕng hay.

Chøng minh kÕt hîp gi¶i thÝch

3

4

§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå

ý nghÜa v¨n ch-¬ng

Ph¹m V¨n §ång

Hoµi Thanh

§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c HåV¨n ch-¬ng vµ ý nghÜa cña nã ®èi víi ®/s con ngêi

B¸c hå gi¶n dÞ trong mäi ph¬ng diÖn: b÷a c¬m, çi nhµ, lèi sèng, çch nãi, viÕt.

Nguån gèc cña v¨n ch¬ng lµ ë t×nh th-¬ng ngêi, th¬ng mu«n loµi vËt. V/c h×nh dung vµ s¸ng t¹o ra sù sèng, nu«i d-ìng vµ lµm giµu cho t/c cña con ngêi.

Chøng minh kÕt hîp gi¶i thÝch vµ b×nh luËn.Gi¶i thÝch kÕt hîp b×nh luËn.

2. Nh÷ng ®Æc s¾c trong NT nghÞ luËn cña 4 VB trªn:

Tªn bµi §Æc s¾c ghÖ thuËtTinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta

Bè côc chÆt chÏ, dÉn chøng chän läc, toµn diÖn vµ ®îc s¾p xÕp hîp lÝ; h×nh ¶nh so s¸nh ®Æc s¾c.

Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt

Bè côc m¹ch l¹c, kÕt hîp gi¶i thÝch vµ chøng minh, luËn cø x¸c ®¸ng, toµn diÖn, chÆt chÏ.

§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå

DÉn chøng cô thÓ, x¸c thùc, toµn diÖn, kÕt hîp gi¶i thÝch vµ b×nh luËn, lêi v¨n gi¶n dÞ mµ giµu c¶m xóc.

ý nghÜa v¨n ch¬ng Tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p mét çch ng¾n gän, gi¶n dÞ, s¸ng sña, kÕt hîp víi c¶m xóc, giµu h×nh ¶nh.

C©u 3:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

260



[email protected]

H: Chän çc yÕu tè cÇn cã trong mçi thÓ lo¹i?

H: H·y ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a v¨n nghÞ luËn víi çc thÓ lo¹i tù sù, tr÷ t×nh?

H: NH÷ng c©u TN trong bµi 18, 19 cã thÓ coi lµ VBNL ®Æc biÖt ®îc kh«ng? V× sao?

- Gäi 1 HS ®äc môc ghi nhí.

H·y khoanh trßn vµo çc ch÷ çi tríc çc ý em lùa chän?Mét bµi th¬ tr÷ t×nh lµ t¸c phÈm v¨n ch¬ng trong ®ã:A. Kh«ng cã cèt truyÖn vµ nh©n vËt.B. Kh«ng cã cèt truyÖn nhng cã thÓ cã nh©n vËt.C. ChØ biÓu hiÖn trùc tiÕp t×nh c¶m.D. Cã thÓ biÓu hiÖn trùc tiÕp, gi¸n tiÕp t/c ...Trong v¨n nghÞ luËn:A. Kh«ng cã cèt truyÖn vµ nh©n

a.- TruyÖn: Cèt truyÖn, nh©n vËt, nh©n vËt kÓ chuyÖn. VD: DÕ MÌn...; Buæi häc cuèi cïng; Cuéc chia tay cña...bóp bª.- Tr÷ t×nh: nh©n vËt, vÇn, nhÞp. VD: Th¬ tr÷ t×nh VN vµ TQ; Ca dao...- KÝ: Nh©n vËt, nh©n vËt kÓ chuyÖn.- Th¬ tù sù: Cèt truyÖn, nh©n vËt, nh©n vËt kÓ chuyÖn.- Tuú bót: Nh©n vËt, nh©n vËt k/c, vÇn, nhÞp- NghÞ luËn: VÊn ®Ò NL, luËn ®iÓm, luËn cøb. Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a çc thÓ lo¹i:- Tù sù (truyÖn, kÝ): chñ yÕu dïng ph¬ng thøc miªu t¶ vµ kÓ nh»m t¸i hiÖn sù vËt, hiÖn tîng, con ng-êi, c©u chuyÖn.- Tr÷ t×nh, tuú bót: chñ yÕu dïng ph¬ng thøc biÓu c¶m ®Ó biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xóc qua çc h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu, vÇn ®iÖu.- V¨n nghÞ luËn: chñ yÕu dïng ph-¬ng thøc lËp luËn b»ng lÝ lÏ, dÉn chøng ®Ó tr×nh bµy ý kiÕn, t t-ëng.HS th¶o luËnÇc c©u tôc ng÷ ®ã ®îc coi lµ çc bµi nghÞ luËn ®Æc biÖt ng¾n gän nh»m kh¸i qu¸t çc nhËn xÐt, kinh nghiÖm bµi häc cña d©n gian vÒ tù nhiªn, x· héi, con ngêi.4. Ghi nhí: SGK5. LuyÖn tËp: 10’

HS th¶o luËn vµ lùa chän

(Çc ý B, D ®óng)


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

261



[email protected]

vËtB. Kh«ng cã yÕu tè miªu t¶ vµ tù sùC. Cã thÓ biÓu hiÖn t×nh c¶m, c¶m xócD. Kh«ng sö dông ph¬ng thøc biÓu c¶m

( ý A, C lµ ®óng)

* Cñng cè: 3’ 1. Nªu çc ph¬ng thøc lËp luËn cã thÓ sö dông trong v¨n nghÞ luËn? 2. Çc v¨n b¶n nghÞ luËn võa «n tËp cã ®iÓm g× gièng nhau? * Híng dÉn vÒ nhµ: 1’ 1. ¤n tËp kÜ vÒ v¨n nghÞ luËn theo néi dung võa «n. 2. ChuÈn bÞ tríc bµi Dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u

TiÕt 102 – TiÕng ViÖt:So¹n: 05/3/2007D¹y: 12/3/2007

dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©uA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc thÕ nµo lµ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u (tøc lµ dïng

côm C-V ®Ó lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn côm tõ.)- N¾m ®îc çc trêng hîp dïng côm C-V ®Ó më réng c©u.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. Nªu çc çch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ

®éng ?2.Tr×nh bµy ®o¹n v¨n ... * Bµi míi: 35’

- Gäi 1 hs ®äc vÝ dô.

H: T×m çc côm danh tõ cã trong c©u v¨n ?

H: Ph©n tÝch cÊu t¹o cña çc côm danh tõ ®ã ?

H: Ph©n tÝch cÊu t¹o cña phô ng÷

I. thÕ nµo lµ dïng côm c-v ®Ó më réng c©u:

1. VÝ dô: sgk

2. NhËn xÐt:

+ CÊu t¹o cña côm DT.

§N tríc Trung t©m

§N sau


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

262



[email protected]

trong mçi côm danh tõ ?

H: Phô ng÷ cña côm danh tõ cã cÊu t¹o n/t/n ?

H: ThÕ nµo lµ dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u?

* Khi nãi, viÕt cã thÓ dïng nh÷ng côm tõ cã h×nh thøc gièng c©u ®¬n b×nh thêng gäi lµ côm C-V lµm thµnh phÇn cña c©u hoÆc côm tõ ®Ó më réng c©u.

- Gäi1 häc sinh ®äc ghi nhí.

Bµi tËp nhanh:

X¸c ®Þnh côm C-V lµm ®Þnh ng÷:

- C¨n phßng t«i ë rÊt ®¬n s¬.

- Nam ®äc quyÓn s¸ch t«i cho m-în.

* §äc çc vÝ dô.

H: X¸c ®Þnh çc côm C - V lµm thµnh phÇn c©u, thµnh phÇn côm tõ ?

H: VËy çc thµnh phÇn c©u nµo cã thÓ ®îc cÊu t¹o b»ng côm C - V.

H: Nªu çc trêng hîp dïng côm C-V ®Ó më réng c©u ?

* Çc thµnh phÇn nh CN,VN vµ çc phô ng÷ trong côm DT, côm §T, côm TT ®Òu cã thÓ

Nh÷ng

Nh÷ng

t×nh c¶m

t×nh c¶m

ta kh«ng cã

ta s½n cã

+ CÊu t¹o cña ®Þnh ng÷ sau:

- Ta / kh«ng cã.

C V

- Ta / s½n cã.

C V

3. Ghi nhí:

SGK

ii. çc tr êng hîp dïng côm c-v ®Ó më réng c©u:

1.VÝ dô:

a) ChÞ Ba ®Õn. CN

b) Tinh thÇn rÊt h¨ng h¸i. VN

c) Trêi sinh l¸ sen ®Ó ... Bæ ng÷.d) Çch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng. §Þnh ng÷.2.NhËn xÐt:- Lµm CN, VN, phô ng÷ trong côm §T,DT

3. KÕt luËn: Ghi nhí - SGK


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

263



[email protected]

cÊu t¹o b»ng côm C-V.

Bµi tËp nhanh:

X¸c ®Þnh côm C-V, gäi tªn.

MÑ / vÒ khiÕn c¶ nhµ ®Òu vui.

C V / C V

CN BN

H:X¸c ®Þnh çc côm C-V vµ gäi tªn?

ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u më réng thµnh phÇn bëi côm C-V.

Iii. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1:

a) ChØ riªng nh÷ng ngêi ... - ®Þnh ng÷.

b) Khu«n mÆt ®Çy ®Æn - VN.

c) Çc c« g¸i lµng Vßng ... - ®Þnh ng÷.

... tõng l¸ cèm s¹ch sÏ, ... - bæ ng÷.

d) Mét bµn tay ®Ëp m¹nh ... - CN.

h¾n giËt m×nh. - bæ ng÷.

Bµi tËp 2:VD: T«i ®îc mÑ trao thëng

vµo cuèi kú I.

* Cñng cè: 3’1. ThÕ nµo lµ dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u?2. Nªu çc trêng hîp dïng côm C- V ®Ó më réng c©u?* H íng dÉn vÒ nhµ: 1’1. Häc thuéc hai ghi nhí.2. Hoµn thµnh bµi tËp 2.

TiÕt 103:So¹n:06/3/2007D¹y: 13/3/2007

Tr¶ bµi: tËp lµm v¨n sè 5; Kt tiÕng ViÖt; Kt v¨n.

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Qua viÖc nhËn xÐt, tr¶ vµ ch÷a 3 bµi kiÓm tra viÕt trong 3 tiÕt

tríc ®ã, thuéc c¶ 3 ph©n m«n: TV, TLV vµ VH gióp h/s cñng cè nhËn


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

264



[email protected]

thøc vµ kü n¨ng tæng hîp ng÷ v¨n ®· häc ë häc kú I vµ 5 tuÇn ®Çu häc kú II.

- RÌn kü n¨ng ph©n tÝch lçi sai trong bµi lµm cña b¶n th©n h/s, biÕt tù söa lçi.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* Bµi míi:+ G/v ®· tr¶ h«m tríc, cung cÊp ®¸p ¸n; Yªu cÇu h/s ë nhµ ®äc l¹i

bµi, x¸c ®Þnh u, khuyÕt ®iÓm.+ KiÓm tra viÖc ®äc l¹i bµi ë nhµ cña h/s.+ Gäi mét sè h/s tr×nh bµy u, khuyÕt ®iÓm trong bµi lµm cña

m×nh.I. bµi kiÓm tra tiÕng viÖt:*. ¦u ®iÓm: - PhÇn tr¾c nghiÖm ®a sè lµm ®óng.- Tr×nh bµy râ rµng.- Bµi tËp viÕt ®o¹n v¨n ®· cã nh÷ng tiÕn bé vÒ çch viÕt néi

dung, biÕt x¸c ®Þnh tõ, ®Æt c©u cã tr¹ng ng÷ theo yªu cÇu.- KÕt qu¶ nh×n chung kh¸.*. KhuyÕt ®iÓm:- Mét sè bµi cßn nhÇm lÉn ë phÇn tr¾c nghiÖm.- §o¹n v¨n cña mét sè em míi chØ lµ nh÷ng c©u v¨n ®Æt rêi r¹c.Ii. bµi kiÓm tra v¨n:*. ¦u ®iÓm: - Ch÷ viÕt cã tiÕn bé h¬n.- Lµm çc c©u tr¾c nghiÖm kh¸ chÝnh x¸c. - §· bíc ®Çu biÕt sö dông v¨n b¶n ®Ó lµm d/c trong v¨n CM.*. KhuyÕt ®iÓm:- PhÇn tù luËn tr×nh bµy cßn s¬ sµi. §· biÕt nªu d/c song ph©n

tÝch d/c cha râ ý.- Mét sè bµi cha lÊy ®îc dÉn chøng tõ cuéc sèng.*. Häc sinh ch÷a miÖng bµi tËp tr¾c nghiÖm.*. §äc ®o¹n v¨n viÕt kh¸.Iii. bµi tËp lµm v¨n sè 5:*. Häc sinh ®äc l¹i ®Ò bµi*. H/s tù nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi viÕt cña m×nh:(VÒ néi dung, h×nh thøc).*. Gi¸o viªn tæng hîp nhËn xÐt chung:+. ¦u ®iÓm:- Çc em ®· n¾m ®îc ®Æc trng cña kiÓu bµi: NghÞ luËn chøng

minh; biÕt vËn dông d/c vµ ph©n tÝch d/c.- BiÕt tr×nh bµy çc luËn cø ®Ó phôc vô cho luËn ®iÓm.- Mét sè bµi cã çch lËp luËn kh¸ linh ho¹t, l« gÝch vÊn ®Ò cao

(Nh ý, Lan Anh 7A; Hång 7B).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

265



[email protected]

- Ch÷ viÕt cã tiÕn bé h¬n.+. Nh îc ®iÓm: - §a sè cha biÕt dõng l¹i ®Ó gi¶i thÝch kh¸i qu¸t v/® nªu ra, nªu

nh÷ng viÖc mäi ngêi ph¶i lµm ®Ó tá lßng biÕt ¬n.- Mét sè bµi cha ph©n tÝch kü d/chøng, míi chØ biÕt nªu ra d/c vµ

p/tÝch qua loa.- NhiÒu bµi cha biÕt k/qu¸t vÊn ®Ò, n©ng cao vÊn ®Ò.*. H/s ch÷a lçi cô thÓ:- Lçi nhÇm lÉn kiÕn thøc: Ngµy 22/12 lµ ngµy th¬ng binh liÖt sÜ -

> ngµy 27/7- LËp luËn cha m¹ch l¹c:“ Nhµ níc ®· tæ chøc çc lÔ héi lín ®Ó tëng nhí. T«n sïng nh÷ng

ngêi lao ®éng th¬ng binh liÖt sÜ ®· hi sinh v× Tæ quèc. Phong tÆng cho ngêi cã c«ng víi níc”.

-> Nªn ch÷a l¹i: Nhµ níc ®· tæ chøc çc lÔ héi lín ®Ó tëng nhí çc vÞ anh hïng d©n téc, t«n vinh nh÷ng h÷ng ngêi ®· hi sinh mét phÇn hoÆc c¶ th©n m×nh v× ®Êt níc, phong tÆng truy tÆng çc danh hiÖu cho ngêi cã c«ng víi níc”.

- Tr×nh bµy dÉn chøng ®¬n ®iÖu:“ Tæ chøc çc lÔ héi: §Òn Hïng, ®Òn ñng, ®Òn Giãng...-> CÇn cã sù ph©n tÝch lÝ gi¶i dÉn chøng hoÆc kÌm theo lêi

b×nh luËn ®Ó dÉn chøng cã søc thuyÕt phôc h¬n. *. §äc bµi kh¸:Bµi cña Nh ý 7A, Hång 7B*. Mét sè häc sinh lµm l¹i bµi tËp lµm v¨n:Dung, Ngäc Duy 7B*. Cñng cè: 1’GV chèt l¹i çch lµm bµi v¨n chøng minh.*. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’- Tù söa lçi cña m×nh.- ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i

thÝch.


t×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch



gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

266



[email protected]

- N¾m ®îc môc ®Ých, tÝnh chÊt vµ çc yÕu tè cña phÐp lËp luËn gi¶i thÝch.

- RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ ph©n tÝch çc ®Ò bµi nghÞ luËn gi¶i thÝch (so s¸nh víi nghÞ luËn chøng minh).

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: kh«ng* Bµi míi: 35’

H: Trong ®êi sèng, nh÷ng khi nµo ngêi ta cÇn ®îc gi¶i thÝch ?

H: H·y nªu mét sè c©u hái vÒ nhu cÇu gi¶i thÝch hµng ngµy ?(? V× sao cã ma ?? V× sao em kh«ng lµm bµi tËp ?)

H: Muèn tr¶ lêi çc c©u hái Êy cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn g× ?

H: Em thêng gÆp çc vÊn ®Ò g× cÇn gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn?

* Trong ®êi sèng, gi¶i thÝch lµ lµm cho mäi ngêi hiÓu râ ®iÒu cha biÕt trong mäi lÜnh vùc.

* Gäi hs ®äc bµi v¨n.

H: Bµi v¨n GT vÊn ®Ò g× vµ gi¶i thÝch n/t/n ?

I. môc ®Ých vµ ph ¬ng ph¸p gi¶i thÝch:

1. Nhu cÇu gi¶i thÝch trong ®êi sèng:

- Khi gÆp mét hiÖn tîng míi l¹ con ngêi cha hiÓu th× nhu cÇu gi¶i thÝch n¶y sinh. (Cã c¶ vÊn ®Ò xa x«i, c¶ nh÷ng vÊn ®Ò gÇn gòi.)

- Môc ®Ých cña gi¶i thÝch lµ ®Ó nhËn thøc, hiÓu râ sù vËt hiÖn t-îng. Nhng ®Ó ®¹t hiÖu qu¶, lµm ngêi nghe ®ång t×nh, ngêi ta còng chøng minh ®iÒu m×nh gi¶i thÝch sao cho ngêi nghe tin phôc.

- Muèn tr¶ lêi nh÷ng c©u hái Êy ph¶i cã tri thøc khoa häc chuÈn x¸c.

- Gi¶i thÝch çc vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ lín nhá, çc chuÈn mùc hµnh vi cña con ngêi.

2. T×m hiÓu phÐp lËp luËn gi¶i thÝch:

a, VÝ dô:

Bµi v¨n: "Lßng khiªm tèn".

b, NhËn xÐt:

- Bµi v¨n gt v/®: "Lßng khiªm tèn" vµ gi¶i thÝch b»ng çch so s¸nh çc


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

267



[email protected]

H: P/p G/t cã ph¶i lµ ®a ra çc ®Þnh nghÜa vÒ lßng khiªm tèn kh«ng ? V× sao ?

H: LiÖt kª çc biÓu hiÖn ®èi lËp víi "khiªm tèn" cã ph¶i lµ çch gi¶i thÝch kh«ng ? V× sao ?

H: ViÖc chØ ra çi lîi, çi h¹i cña kh«ng "khiªm tèn' cã ph¶i lµ gi¶i thÝch kh«ng ?

H: Qua nh÷ng ®iÒu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ lËp luËn gi¶i thÝch ? Ngêi ta thêng gi¶i thÝch b»ng nh÷ng çch nµo?

*- Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn lµ lµm cho ngêi ®äc hiÓu râ çc t tëng, ®¹o lÝ phÈm chÊt, quan hÖ...

- Gi¶i thÝch b»ng çch: nªu ®Þnh nghÜa, so s¸nh ®èi chiÕu, chØ ra çc mÆt lîi h¹i, nguyªn nh©n, hËu qu¶...

* Gäi hs ®äc môc ghi nhí.

- Gäi hs ®äc bµi v¨n"Lßng nh©n ®¹o".

H: Bµi v¨n GT vÊn ®Ò g× ?

H: Cã thÓ ®Æt nh÷ng c©u hái ®Ó khªu gîi G/T n/t/n ?

(Lßng nh©n ®¹o lµ g× ? Nh÷ng hoµn c¶nh nµo t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó con ngêi thÓ hiÖn lßng nh©n ®¹o. Cô thÓ ®ã lµ t/c n/t/n ?

Mçi ngêi ph¶i ph¸t huy lßng nh©n ®¹o cña m×nh n/t/n ?).

sù viÖc, hiÖn tîng trong ®êi sèng hµng ngµy.

- Çch gi¶i thÝch:

+ §a ra ®Þnh nghÜa vÒ lßng khiªm tèn v× nã tr¶ lêi cho c©u hái "Khiªm tèn lµ g× ?".

+ §a ra çc biÓu hiÖn ®èi lËp víi lßng "khiªm tèn". §©y còng lµ çch gi¶i thÝch

+ ChØ ra çi lîi, çi h¹i cña kh«ng khiªm tèn Lµm cho ngêi ®äc hiÓu khiªm tèn lµ g× -> ®ã chÝnh lµ gi¶i thÝch.

c, KÕt luËn:

Ghi nhí - SGK tr 71.

ii. luyÖn tËp:

Bµi v¨n: "Lßng nh©n ®¹o".

- Gi¶i thÝch "lßng nh©n ®¹o".


+ §a ra ®Þnh nghÜa "lßng nh©n ®¹o".

+ §a ra çc c¬ héi ®Ó con ngêi ®-îc thÓ hiÖn lßng nh©n ®¹o.

+ Mäi ngêi cÇn ph¸t huy lßng nh©n ®¹o.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

268



[email protected]

* Cñng cè: 3’ - H/s ®äc thªm 02 v¨n b¶n gi¶i thÝch:

"ãc ph¸n ®o¸n vµ ãc thÈm mü""Tù do vµ n« lÖ".- GV chèt l¹i néi dung bµi häc.*. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc thuéc ghi nhí.- T×m hiÓu v/® gi¶i thÝch vµ c¸ch gi¶i thÝch trong 2 v¨n b¶n

®äc thªm.-So¹n bµi Sèng chÕt mÆc bay.

tuÇn 27 – bµi 26TiÕt 105 + 106 – V¨n b¶n:

So¹n: 12/3/2007D¹y: 19/3/2007

sèng chÕt mÆc bayA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

269



[email protected]

- HiÓu ®îc gi¸ trÞ hiÖn thùc, nh©n ®¹o vµ nh÷ng thµnh c«ng nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n nµy.- RÌn kü n¨ng ®äc, kÓ tãm t¾t truyÖn, ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i.

b/ ChuÈn bÞ:c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- Em h·y nªu nh÷ng quan niÖm vÒ ý nghÜa v¨n ch¬ng cña Hoµi

Thanh ?- Häc xong v¨n b¶n "ý nghÜa ..." em cã nh÷ng c¶m nhËn thªm

g× vÒ ý nghÜa v¨n ch¬ng ?* Bµi míi: 35’

- §äc phÇn chó thÝch, em hiÓu ®îc nh÷ng g× vÒ t¸c gi¶ Ph¹m Duy Tèn ?

- GV bæ sung: ThÓ lo¹i v¨n xu«i, truyÖn ng¾n xuÊt hiÖn ë níc ta tõ l©u. §ã lµ nh÷ng truyÖn ng¾n trung ®¹i mµ çc em ®· häc ë ch-¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 6. TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i ViÖt Nam b¾t ®Çu h×nh thµnh chñ yÕu tõ ®Çu thÕ kû XX.

- Chó ý ph©n biÖt çc giäng ®äc:

+ Giäng kÓ - t¶ cña t¸c gi¶.

+ Giäng h¸ch dÞch cña quan phô mÉu.

+ Giäng sî sÖt, khóm lóm cña thÇy ®Ò, d©n phu.

- T×m çc t×nh tiÕt chÝnh trong truyÖn.

(Häc sinh th¶o luËn, tr¶ lêi.)

G/v híng dÉn mét sè chó


1. T¸c gi¶:

(SGK)

2. V¨n b¶n:

- "Nh b«ng hoa ®Çu mïa cña truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i VN".


1. §äc, tãm t¾t truyÖn:

2. Chó thÝch:

SGK.

3. Bè côc: 3 ®o¹n.

- §1. Tõ ®Çu -> háng mÊt: c¶nh ®ª s¾p vì.

- §2. TiÕp -> §iÕu mµy: C¶nh quan cïng nha l¹i ®¸nh tæ t«m trong khi hé ®ª.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

270



[email protected]

thÝch tiªu biÓu.

- Theo em v¨n b¶n nµy gåm mÊy ®o¹n ? ý nghÜa mçi ®o¹n ?

- T¸c gi¶ ®· ®Æt c¶nh ®ª s¾p vì vµo thêi gian, kh«ng gian, ®Þa ®iÓm nµo ?

- Nh÷ng chi tiÕt ®ã cã ý nghÜa g× ?

- Qua ®ã gîi c¶nh tîng n/t/n ?

H: Qua phÇn so¹n bµi, em ®· hiÓu thÕ nµo lµ NT ®èi lËp t¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp. VËy nh÷ng chi tiÕt trªn ®· ®îc x©y dùng t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp n/t/n ? T¸c dông cña NT Êy ?* §ªm tèi, ma to kh«ng ngít, níc s«ng d©ng nhanh cã nguy c¬ lµm ®ª vì.

(PhÇn më ®Çu nµy cã vai trß th¾t nót - t¹o t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®Ó tõ ®ã c¸c sù viÖc kÕ tiÕp sÏ x¶y ra ).

H: Nh trªn ®· thÊy, trªn qu·ng ®ª s¾p vì, c¶nh tîng ®îc miªu t¶

- §3. Cßn l¹i: C¶nh ®ª vì, nh©n d©n l©m vµo t×nh c¶nh th¶m sÇu.

4. Ph©n tÝch:

a, C¶nh ®ª s¾p vì:

- Thêi gian: GÇn mét giê ®ªm. (khuya kho¾t, t¨ng thªm khã kh¨n).

- Kh«ng gian: Trêi ma tÇm t·, níc s«ng NhÞ Hµ lªn to (thiªn tai d÷ déi).

- §Þa ®iÓm: Khóc s«ng lµng X, phñ X. (Kh«ng ph¶i chØ cã mét n¬i cô thÓ nµo.)

=> §ªm khuya, ma giã tÇm t·, níc s«ng lªn cao kh«ng ngít, t×nh thÕ cùc kú khÈn cÊp.

>< - Hµng tr¨m d©n phu ®ãi kh¸t, mÖt lö, cè g¾ng liªn tôc tõ chiÒu, ít nh chuét lét, nhèn nh¸o, sî h·i, bÊt lùc.

=> T« ®Ëm sù bÊt lùc cña søc ng-êi tríc søc trêi, sù yÕu kÐm cña thÕ ®ª tríc thÕ níc.

b, C¶nh trªn ®ª vµ trong ®×nh tr íc khi ®ª vì:

* C¶nh trªn ®ª:

- H×nh ¶nh nhèn nh¸o (kÎ th× thuæng, ngêi th× cuèc, kÎ ®éi ®Êt... nh chuét...)

- ¢m thanh: hçn ®én. (trèng ®¸nh liªn thanh, èc thæi v« håi, tiÕng ngêi xao x¸c gäi nhau)

- Ng«n ng÷: NhiÒu tõ l¸y tîng h×nh


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

271



[email protected]

n/t/n ?

H: Trong ®o¹n miªu t¶ Êy, t/g ®· sö dông nh÷ng h×nh thøc miªu t¶ g× ?

H: Qua ®ã t/g dùng lªn c¶nh d©n ®ang lo chèng chäi víi níc cøu ®ª n/t/n ?

* PhÐp t¨ng cÊp thÓ hiÖn trong çch miªu t¶ -> kh«ng khÝ, c¶nh tîng hé ®ª nhèn nh¸o, c¨ng th¼ng, hèi h¶, th¶m h¹i, thiªn tai ®ang tõng lóc gi¸ng xuèng ®e do¹ cuéc sèng cña nh©n d©n.

H: T/g miªu t¶ c¶nh ®ã cã ý nghÜa g× ?

(ChuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn c¶nh tr¸i ngîc ë trong ®×nh.)

H: ChuyÖn g× ®ang x¶y ra ë trong ®×nh ?

* Kh«ng khÝ tÜnh mÞch, trang nghiªm, nhµn nh·.

H: Trong chuyÖn quan phñ ®îc hÇu h¹, em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt dùng l¹i ch©n dung, h×nh ¶nh quan phñ ?

H: Çc chi tiÕt ®ã ®· gîi lªn h×nh ¶nh mét viªn quan phô mÉu n/t/n ?

* Quan bÐo tèt, nhµn nh·, thÝch hëng l¹c, cã kÎ hÇu ngêi h¹.

- §ã kh«ng ph¶i chØ lµ h×nh ¶nh mét viªn quan phô mÉu mµ ®ã lµ b¶n chÊt chung cña tÊt c¶ bän quan l¹i, nh÷ng kÎ cho m×nh çi

(b× bâm, lít thít, xao x¸c, tÇm t·, cuån cuén), kÕt hîp ng«n ng÷ biÓu c¶m (than «i, lo thay, nguy thay).

-> D©n ®ang lo chèng chäi víi trêi ®Ó cøu ®ª - c¶nh tîng thËt th¶m h¹i.

( HÕt tiÕt 105 chuyÓn sang tiÕt 106)

* C¶nh trong ®×nh:

- ChuyÖn quan phñ ®îc hÇu h¹.

- ChuyÖn quan phñ ch¬i tæ t«m.

- ChuyÖn quan phñ nghe tin ®ª vì.

* Quan phñ ®îc hÇu h¹:

+ Ch©n dung:

- Uy nghi, chÔm chÖ ngåi.

- ... ch©n ph¶i duçi th¼ng ra ®Ó cho tªn ngêi nhµ quú ë díi ®Êt mµ g·i.

+ §å vËt:- b¸t yÕn hÊp ®êng phÌn.- tr¸p ®åi måi.- èng thuèc b¹c.- ®ång hå vµng..........................

=> BÐo tèt, nhµn nh·, thÝch hëng l¹c, h¸ch dÞch.

* Quan phñ ch¬i tæ t«m:

+ Cö chØ:

- X¬i b¸t yÕn xong, ngåi khÓnh vuèt r©u, rung ®ïi.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

272



[email protected]

quyÒn lµm cha mÑ d©n trong x· héi phong kiÕn thèi n¸t tríc kia.

- ë trong ®×nh, h×nh ¶nh quan phô mÉu nh vËy, cßn ë ngoµi ®ª, h×nh ¶nh d©n ®en nh chóng ta ®· thÊy. T/g l¹i mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh sù thµnh c«ng khi x©y dùng nh÷ng h×nh ¶nh t¬ng ph¶n, tr¸i ngîc -> T¨ng thªm ý nghÜa phª ph¸n cña truyÖn.

H: H×nh ¶nh quan phñ cµng ®îc lµm râ h¬n qua nh÷ng chi tiÕt vÒ cö chØ, lêi nãi khi ngµi ®¸nh tæ t«m. H·y t×m nh÷ng chi tiÕt ®ã ?

H: Nh÷ng chi tiÕt nµy cã quan hÖ n/t/n víi c¶nh ®ang diÔn ra ë bªn ngoµi ?

H: §äc ®o¹n v¨n nµy, em thÊy t/g ®· sö dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo ?

(Miªu t¶, kÓ chuyÖn xen nh÷ng lêi b×nh luËn vµ biÓu c¶m.)

H: Qua ®ã, em nhËn thÊy ë t/g th¸i ®é g× ?

* KÕt hîp miªu t¶, kÓ chuyÖn b»ng t¬ng ph¶n víi nh÷ng lêi b×nh, tg ®· lµm næi râ tÝnh çch bÊt nh©n cña quan phñ tríc t×nh c¶nh thª th¶m cña d©n vµ béc lé th¸i ®é mØa mai phª ph¸n bän quan l¹i.

H: Khi ®ª vì, c¶nh tîng ®îc miªu t¶ n/t/n ?

+ Lêi nãi: "õ"; "g¾t "mÆc kÖ".

=> Quang c¶nh lóc mau, lóc khoan, ung dung, ªm ¸i, khi cêi, khi g¾t cña bµn tæ t«m >< tiÕng kªu vang trêi dËy ®Êt ë ngoµi ®ª.

c, Khi ®ª vì:

- Kh¾p mäi n¬i níc trµn lªnh l¸ng, xo¸y thµnh vùc s©u, nhµ cöa tr«i b¨ng, lóa m¸ ngËp hÕt.

- KÎ sèng kh«ng chç ë, ngêi chÕt kh«ng n¬i ch«n, t×nh c¶nh th¶m sÇu.

=> Gîi t¶ c¶nh lôt do ®ª vì vµ tá lßng ai o¸n c¶m th¬ng.

- Quan phô mÉu: §æ tr¸ch nhiÖm cho cÊp díi, cho d©n, ®e do¹ vµ vÉn ...say sa víi v¸n bµi s¾p ®îc ï to.

=> TÝnh çch tµn nhÉn, v« l¬ng t©m cña quan phñ -> Tè ço bän quan l¹i v« tr¸ch nhiÖm.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

273



[email protected]

H: T/g ®· kÕt hîp ng«n ng÷ miªu t¶ víi ng«n ng÷ biÓu c¶m lµm næi bËt ®iÒu g× ?

H: Êy vËy mµ trong ®×nh khi nghe tin ®ª vì, quan phô mÉu - quan ®i hé ®ª - cã th¸i ®é ra sao ?

H: Víi ng«n ng÷ ®èi tho¹i vµ nghÖ thuËt t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp, t/g ®· cho chóng ta thÊy râ ®iÒu g× ?

* Víi ng«n ng÷ ®èi tho¹i kÕt hîp ng«n ng÷ biÓu c¶m cïng nghÖ thuËt t¬ng ph¶n t¨ng cÊp tg ®· t¶ c¶nh lôt léi do ®ª vì vµ tá lßng ai o¸n c¶m th-¬ng ®èi víi nh©n d©n; tè c¸o bän quan l¹i v« tr¸ch nhiÖm tíi møc t¸ng tËn l¬ng t©m.

- M©u thuÉn bÞ ®Èy tíi cao trµo, nót truyÖn ®îc th¾t chÆt ®Ó më nót (kÕt thóc truyÖn) cµng cã ý nghÜa s©u s¾c.

H: Em h·y kh¸i qu¸t gi¸ trÞ cña truyÖn ng¾n ?(Ph¶n ¸nh hiÖn thùc, cã gi¸ trÞ nh©n ®¹o; X©y dùng nh©n vËt b»ng nhiÒu h×nh thøc ng«n ng÷ nhÊt lµ ®èi tho¹i; dïng biÖn ph¸p t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp.)

H: Nhan ®Ò v¨n b¶n lÊy tõ c©u tôc ng÷ quen thuéc nµo ? V× sao t/g l¹i chØ dïng mét vÕ cña c©u tôc ng÷ ®Ó lµm nhan ®Ò truyÖn.

- GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1 (SGK- tr 83)

5. Tæng kÕt: Ghi nhí SGK

Iii. luyÖn tËp:- Th¶o luËn nhãm:

Bµi tËp 1 (83).

HS tù lµm bµi tËp


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

274



[email protected]

* Cñng cè: 3’ 1. Quan s¸t 2 tranh trong SGK råi cho biÕt 2 bøc tranh minh ho¹ cho nh÷ng c¶nh nµo trong VB? H·y miªu t¶ l¹i mçi c¶nh b»ngNormal + Bold lêi v¨n cña em? 2. Kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng gi¸ trÞ cña truyÖn ng¾n nµy? *. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’

- Lµm bµi tËp 2 (83)..- Häc thuéc ghi nhí.- ChuÈn bÞ bµi Çch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch.


çch lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝchA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc çch thøc cô thÓ trong viÖc lµm mét bµi v¨n lËp luËn gi¶i

thÝch.- BiÕt ®îc nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm

bµi.- TiÕp tôc rÌn kü n¨ng, t×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn ý, ph¸t triÓn

ý thµnh ®o¹n, bµi v¨n.b/ ChuÈn bÞ:C/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch ? Nªu nh÷ng yªu cÇu cña

mét bµi v¨n LLGT ?- KiÓm tra bµi tËp vÒ nhµ ?* Bµi míi: 35’

- G/v yªu cÇu h/s ®äc ®Ò bµi SGK.

Yªu cÇu h/s ®äc thÇm môc (1) trong SGK.

I. çc b íc lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch:

*. Cho ®Ò bµi:

- Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: "§i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n".

1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý:

- ThÓ lo¹i: Gi¶i thÝch.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

275



[email protected]

H: X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña ®Ò ?

H: §Ò yªu cÇu gi¶i thÝch vÊn ®Ò g× ?

H: Em x¸c ®Þnh çch gi¶i thÝch >< v/®Ò trªn lµ g× ?

Dùa vµo dµn ý SGK, G/v cã thÓ híng dÉn ngîc l¹i b»ng çch gióp çc em ®Æt c©u hái ®Ó t¹o thµnh dµn ý. (Tõ ®ã çc em biÕt çch lËp dµn ý víi nh÷ng ®Ò kh¸c.)

H: PhÇn MB cÇn ®¹t yªu cÇu g×?

* MB mang ®Þnh híng gi¶i thÝch, ph¶i gîi ®îc nhu cÇu gi¶i thÝch.

H: PhÇn th©n bµi trong bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch ph¶i lµm nhiÖm vô g×?

* PhÇn TB cÇn gi¶i thÝch ®îc nghÜa ®en, nghÜa bãng vµ nghÜa s©u xa cña c©u tôc ng÷.

- V/® cÇn gi¶i thÝch: C©u tôc ng÷ "§i ... kh«n".


+ Nªu kh¸i niÖm "sµng", "®µng".

+ T×m hiÓu nghÜa ®en cña c©u tôc ng÷.

+ T×m hiÓu nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷.

+ T×m hiÓu lêi khuyªn ë ®©y.

+ Qua ®ã thÓ hÞªn kh¸t väng g× cña ngêi d©n.

+ §i ®Ó häc, ®Ó hiÓu biÕt h¬n ®ã lµ kh¸t väng nhng häc nh÷ng g×, häc nh thÕ nµo ?

+ Liªn hÖ víi nh÷ng c©u ca dao, TN cã n/d t¬ng tù.

2. LËp dµn ý:

a, Më bµi:

- CÇn giíi thiÖu chung vÒ tôc ng÷ n/t/n

- Sau ®ã giíi thiÖu vÊn ®Ò - c©u TN n/t/n

- §a vÊn ®Ò.

b, Th©n bµi:

- Gi¶i thÝch: + "§i mét ngµy ®µng" nghÜa lµ g×? "®µng" nghÜa lµ g× ?

+ "§i mét ngµy" lµ ®i ®©u ?

+ "Mét sµng kh«n" nghÜa lµ g× ? "sµng" lµ ®å vËt n/t/n ?

+ V× sao l¹i "§i mét ..." ?

+ CÇn ph¶i ®i n/t/n ?

+ CÇn ph¶i häc nh÷ng g× ? Häc nh thÕ nµo ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

276



[email protected]

H: Nªu nhiÖm vô cña phÇn KB?

* KB nªu ý nghÜa cña vÊn ®Ò trong ®êi sèng.

- Yªu cÇu hs ®äc çc ®o¹n mÉu trong SGK.

- ViÕt tõng ®o¹n theo nhãm. Nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy.

- H/s nhËn xÐt.

- G/v nhËn xÐt, söa.

- Qua bµi tËp, em thÊy cÇn ghi nhí nh÷ng g× vÒ çch lµm bµi LLGT ?

- GV yªu cÇu h/s tiÕn hµnh luyÖn tËp ngay víi ®Ò trªn b»ng çch çc em viÕt theo nhiÒu kiÓu më bµi, kÕt bµi hay çc ®o¹n trong th©n bµi.

H: Lêi khuyªn cña c©u TN lµ g× ?

- ThÓ hiÖn kh¸t väng cña ngêi d©n xa n/t/n ?

- Liªn hÖ víi nh÷ng c©u CD, TN kh¸c.

c, KÕt bµi:

- ý nghÜa cña c©u TN >< ngµy nay.

3. ViÕt bµi:

a. ViÕt phÇn MB:

- §äc 3 çch MB trong SGK.

- Nªu çch MB cña m×nh.

b. ViÕt phÇn TB:

- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch nghÜa ®en cña c©u TN.

- ViÕt ®o¹n gi¶i thÝch nghÜa bãng, nghÜa s©u xa cña c©u TN.

c. ViÕt phÇn KB:

- §äc phÇn KB trong SGK.

- NhËn xÐt vÒ nhiÖm vô cña phÇn KB.

4. §äc vµ söa bµi:

5. Ghi nhí:

SGK

Ii. luyÖn tËp:

HS tù lµm BT theo yªu cÇu cña GV.

* Cñng cè: 3’ 1. Nªu çc bíc lµm bµi v¨n gi¶i thÝch? 2. NhiÖm vô cña çc phÇn trong dµn ý bµi v¨n gi¶i thÝch?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

277



[email protected]

* . h íng dÉn vÒ nhµ : - Hoµn chØnh thµnh bµi viÕt.- ChuÈn bÞ LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch.


luyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch, viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 (ë nhµ).

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ çch lµm bµi v¨n LLGT.- VËn dông ®îc nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm mét bµi v¨n

gi¶i thÝch cho mét nhËn ®Þnh, mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò quen thuéc víi ®êi sèng cña çc em.

b/ chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. Nªu çc bíc lµm bµi lËp luËn gi¶i thÝch?2. Néi dung nhiÖm vô cña çc phÇn trong dµn bµi bµi v¨n lËp luËn

gi¶i thÝch?* Bµi míi: 35’

- Yªu cÇu 1 h/s ®äc ®Ò v¨n.

- G/v híng dÉn t×m hiÓu ®Ò, t×m ý.

H: §Ò yªu cÇu gi¶i thÝch vÊn ®Ò

I. bµi luyÖn tËp:

- §Ò v¨n: Gi¶i thÝch c©u nãi: "S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ngêi."

1. T×m hiÓu ®Ò:

- Gi¶i thÝch c©u nãi.

- "S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

278



[email protected]

g× ?

H: H·y t×m çc tõ then chèt trong ®Ò vµ chØ ra çc ý quan träng cÇn ®îc gi¶i thÝch ?

H: Em suy nghÜ g× vÒ h×nh ¶nh "ngän ®Ìn s¸ng" ?

H: V× sao s¸ch lµ "ngän ®Ìn ..." ?

H: V× sao nãi ®Õn s¸ch lµ nãi ®Õn trÝ tuÖ cña con ngêi ? (TrÝ tuÖ lµ g× ?).H: Mäi quyÓn s¸ch ®Òu cã thÓ ®-îc coi lµ "ngän ®Ìn ..." kh«ng ? V× sao ?

- G/v chia nhãm, giao nhiÖm vô viÕt tõng ®o¹n cho mçi nhãm. - G/v nhËn xÐt, söa

* Híng dÉn h/s t×m hiÓu ®Ò, t×m ý.

* G/v nªu y/cÇu cña bµi lµm.

§¶m b¶o ®îc çc ý:

cña trÝ tuÖ con ngêi."

2. T×m ý:

- TrÝ tuÖ: tinh tuý, tinh hoa cña con ng-êi.

- S¸ch chøa ®ùng trÝ tuÖ con ngêi: S¸ch ghi l¹i nh÷ng hiÓu biÕt quý gi¸ nhÊt mµ con ngêi th©u th¸i ®îc trong s/x, trong c/®, trong çc m/q/h/x/h. Nh÷ng hiÓu biÕt s¸ch ghi l¹i kh«ng chØ cã Ých cho mét thêi mµ cho mäi thêi. Nhê cã s¸ch, ¸nh s¸ng Êy cña trÝ tuÖ sÏ ®îc truyÒn l¹i cho çc ®êi sau. (VD: ...)

=> S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt. "Ngän ®Ìn s¸ng" kh«ng bao giê t¾t, räi chiÕu, soi ®êng, ®a con ngêi ra khái tèi t¨m cña sù kh«ng hiÓu biÕt.

-> NhiÖm vô:

- Ch¨m ®äc s¸ch ®Ó hiÓu biÕt nhiÒu h¬n -> Sèng tèt h¬n.

- CÇn ph¶i chän s¸ch tèt, s¸ch hay ®Ó ®äc v× kh«ng ph¶i s¸ch nµo còng lµ "ngän ®Ìn ...", thËm chÝ cã nh÷ng s¸ch cßn cã h¹i.

- Khi ®· cã s¸ch tèt, ®äc s¸ch tèt cÇn tiÕp nhËn ¸nh s¸ng trÝ tuÖ trong s¸ch, cè hiÓu néi dung s¸ch vµ lµm theo s¸ch.3. LËp dµn ý: - Dïng çc ý võa t×m ®îc, s¾p xÕp thµnh dµn bµi.4. ViÕt bµi: - Çc ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy bµi viÕt.- Mét h/s tËp hîp thµnh bµi hoµn chØnh.

ii. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 6 (ë nhµ): §Ò bµi: H·y gi¶i thÝch lêi d¹y

sau ®©y cña B¸c Hå: "Häc tËp tèt, lao ®éng tèt".


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

279



[email protected]

- Nªu ®îc vÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch.

- BiÕt gi¶i thÝch tõng vÕ cña lêi khuyªn: ThÕ nµo lµ häc tËp tèt? ThÕ nµo lµ lao ®éng tèt? V× sao ph¶i häc tËp tèt, lao ®éng tèt? Muèn häc tËp tèt, lao ®éng tèt ta ph¶i lµm g×?

- BiÕt rót ra bµi häc tõ lêi d¹y ®ã.

- ý nghÜa cña lêi d¹y ®ã víi b¶n th©n vµ ®èi víi mäi ngêi.- BiÓu ®iÓm chÊm:+ §iÓm 8-9-10: §¶m b¶o c¸c ND cÇn gi¶i thÝch ë trªn; bè côc râ rµng, lËp luËn chÆt chÏ, lÝ lÏ vµ dÉn chøng phï hîp.+ §iÓm 5-6-7: §¶m b¶o nh÷ng néi dung gi¶i thÝch trªn; lËp luËn t-¬ng ®èi chÆt chÏ, cßn m¾c lçi diÔn ®¹t.+ §iÓm 3-4: Gi¶i thÝch cha ®Çy ®ñ, lËp luËn cha chÆt chÏ, lÝ lÏ dÉn chøng nghÌo nµn, m¾c nhiÒu lçi diÔn ®¹t, dïng tõ.+ §iÓm 1-2: Bµi lµm qu¸ kÐm, xa ®Ò, l¹c ®Ò.

* H/s th¶o luËn, thèng nhÊt nh÷ng ý chÝnh cña bµi lµm.

* H/s vÒ nhµ viÕt bµi, giê sau nép bµi.

* Cñng cè: (2)Gi¸o viªn nh¾c nhë häc sinh hoµn thµnh bµi viÕt sè 6.* H íng dÉn vÒ nhµ: (1)Hoµn thµnh bµi viÕt vµ nép vµo giê sau.So¹n bµi: Nh÷ng trß lè hay lµ Varen vµ Phan Béi Ch©u.

tuÇn 28 – bµi 27TiÕt 109 + 110 – V¨n b¶n:

So¹n: 19/3/2007D¹y: 26/3/2007

nh÷ng trß lè hay lµ va-ren vµ phan béi ch©u

( NguyÔn ¸i Quèc)A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc gi¸ trÞ cña ®o¹n v¨n trong viÖc kh¾c ho¹ s¾c nÐt 2

nh©n vËt Varen vµ Phan Béi Ch©u víi 2 tÝnh c¸ch, ®¹i diÖn cho 2 lùc


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

280



[email protected]

lîng x· héi phi nghÜa vµ chÝnh nghÜa - thùc d©n Ph¸p vµ nh©n d©n VN - hoµn toµn ®èi lËp trªn ®Êt níc ta thêi Ph¸p thuéc.

b/ chuÈn bÞ: M¸y chiÕuc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. Gi¸ trÞ hiÖn thùc cña VB Sèng chÕt mÆc bay thÓ hiÖn ë chç

nµo?A. ThÓ hiÖn ë niÒm c¶m th¬ng cña t¸c gi¶ tríc nçi khæ cña ngêi

d©n.B. Tè ço nh÷ng kÎ cÇm quyÒn kh«ng ch¨m lo cho cuéc sèng cña

nh©n d©n. *C. Ph¶n ¸nh sù ®èi lËp hoµn toµn gi÷a c/s cña bän quan l¹i víi ngêi d©n.

D. T¸c gi¶ chØ ghi chÐp l¹i çc sù viÖc do m×nh tëng tîng ra.2. Trong t¸c phÈm Sèng chÕt mÆc bay t¸c gi¶ ®· vËn dông çc

thñ ph¸p NT nµo?A. LiÖt kª vµ t¨ng cÊp C. T ¬ng ph¶n vµ

phãng ®¹i *B. T¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp D. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ ®èi lËp

* Bµi míi: 85’

-GV cho HS xem ¶nh NguyÔn ¸i Quèc vµ yªu cÇu HS: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t/g NguyÔn ¸i Quèc ?

H: Nªu hoµn c¶nh ra ®êi cña VB?

- G/v cho h/s xem ¶nh Phan Béi Ch©u vµ giíi thiÖu 2 nh©n vËt trong t¸c phÈm:

Nhµ çch m¹ng næi tiÕng Phan Béi Ch©u (1867-1940) bÞ bän Thùc d©n Ph¸p b¾t cãc ë Thîng H¶i (TQ) råi ®a vÒ Hµ Néi, kÕt ¸n tï chung th©n. §ã còng lµ thêi gian viªn toµn quyÒn míi §«ng D-¬ng Varen s¾p sang thuéc ®Þa nhËm chøc. H¾n høa h·o høa


1. T¸c gi¶:

- NguyÔn ¸i Quèc ®îc coi lµ c©y bót më ®Çu cho v¨n xu«i hiÖn ®¹i VN ®Çu thÕ kû XX.

2. T¸c phÈm:

- ViÕt b»ng tiÕng Ph¸p, çch dùng truyÖn vµ çch hµnh v¨n thËt míi mÎ.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

281



[email protected]

huyÒn r»ng sÏ chó ý tíi vô ¸n Phan Béi Ch©u.

NguyÔn ¸i Quèc viÕt t¸c phÈm nµy ®Ó ph¬i bµy thùc chÊt dèi tr¸, lè bÞch cña Va-ren.

- G/v híng dÉn ®äc:

Lêi kÓ chuyÖn võa b×nh th¶n võa dÝ dám, hµi híc; lêi ®¸m ®«ng tß mß b×nh th¶n nh÷ng c©u c¶m th¸n; lêi ®éc tho¹i cña Varen trong cuéc nãi chuyÖn víi Phan Béi Ch©u; lêi v¨n t¸i bót ... cÇn ®äc víi giäng phï hîp.

- G/v ®äc mÉu - h/s ®äc - h/s nhËn xÐt - g/v söa.

- G/v chó ý mét sè tõ ng÷ khã trong bµi.

H: V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo?

H: TruyÖn ®îc kÓ theo tr×nh tù nµo?

H: VB cã thÓ chia lµm mÊy ®o¹n? Néi dung tõng ®o¹n?

- Sau khi hs chia bè côc, gv cã thÓ chiÕu bè côc lªn m¸y.

H: Em hiÓu “Nh÷ng trß lè” trong truyÖn nµy lµ nh÷ng trß ntn?

H: PhÇn ®Çu truyÖn nh¾c tªn 2

ii. ®äc hiÓu v¨n b¶n:


2. ThÓ lo¹i:

- TruyÖn ng¾n VN hiÖn ®¹i.

3. Bè côc:

- Varen chuÈn bÞ sang nhËn chøc toµn quyÒn §«ng D¬ng.

- Cuéc gÆp gì gi÷a Varen vµ PBC trong nhµ tï Ho¶ Lß (Hµ Néi).

- Tõ ®Çu ... trong tï: Tin Va ren sang VN.

- TiÕp ... lµm toµn quyÒn: Trß lè cña Varen ®èi víi PBC.

- §o¹n cßn l¹i: Th i ®é cña Phan Béi Ch©u.

* Nhan ®Ò VB: “Nh÷ng trß lè...”: Lµ nh÷ng trß nhè nh¨ng, bÞp bîm ®¸ng c-êi. T/g muèn v¹ch trÇn h® nhè nh¨ng vµ b¶n chÊt xÊu xa cña Va-ren.

4. Ph©n tÝch:

a, Tin Varen sang VN:

- Varen toµn quyÒn Ph¸p t¹i §«ng D¬ng tõ 1925.

- PBC lµ l·nh tô phong trµo yªu níc VN ®Çu thÕ kû XX.

=> Hä cã 2 ®Þa vÞ x· héi ®èi lË[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

282



[email protected]

nh©n vËt Varen vµ Phan Béi Ch©u. SGK ®· giíi thiÖu 2 ngêi nµy n/t/n ?

H: Va-ren høa sang VN ch¨m sãc Phan Béi Ch©u v× lý do g× ?

H: Thùc chÊt lêi høa ®ã lµ g×?

* Va- ren høa sÏ ch¨m sãc vô PBC tríc khi sang nhËm chøc t¹i §«ng D¬ng. Lêi høa ®ã thùc chÊt lµ mét trß lè.

H: T¸c gi¶ ®· b×nh luËn viÖc nµy n/t/n ?

(¤ng høa thÕ ... vµ ra lµm sao.)

H: Qua ®ã t/g muèn tá th¸i ®é g× ?

H: §o¹n më ®Çu truyÖn cã ý nghÜa g× ?

- Th«ng b¸o vÒ viÖc Varen sang VN cïng lêi høa hÑn cña Varen.

- Gieo th¸i ®é ngê vùc vÒ lêi høa ®ã.

(HÕt tiÕt 109 chuyÓn sang tiÕt 110)

(G/v híng dÉn h/s theo dâi ®o¹n Varen ®Õn xµ lim Hµ Néi gÆp Phan Béi Ch©u).

H: Trong ®o¹n v¨n xuÊt hiÖn mÊy h×nh thøc ng«n ng÷ ? §ã lµ nh÷ng h×nh thøc ng«n ng÷ nµo ?

H: ChØ ra c¸c lêi v¨n cô thÓ ?

- C«ng luËn Ph¸p ®ßi hái.

- Varen võa míi nhËn chøc muèn lÊy lßng d luËn.

- Thùc chÊt ®ã lµ lêi høa dèi tr¸, høa ®Ó ve vuèt vµ trÊn an nh©n d©n VN ®ang ®Êu tranh ®ßi th¶ PBC.

=> Kh«ng tin, ngê vùc th¸i ®é thiÖn chÝ cña Varen.

b, Trß lè bÞch cña Va ren ®èi víi PBC:

Hai h×nh thøc ng«n ng÷:

- Ng«n ng÷ b×nh luËn cña ngêi kÓ chuyÖn.

- Ng«n ng÷ ®éc tho¹i cña Varen.)

- Ng«n ng÷ b×nh luËn: "¤i ... x¶y ra chuyÖn g× ®©y".

- Ng«n ng÷ ®éc tho¹i: "T«i ®em ... lµm toµn quyÒn".

- NghÖ thuËt b×nh luËn: dïng biÖn ph¸p t¬ng ph¶n, ®èi lËp gi÷a 2 tÝnh c¸ch.

- Th¸i ®é cña ngêi b×nh luËn: Khinh rÎ kÎ ph¶n béi lµ Varen - Ca ngîi ngêi yªu níc PBC.

- Môc ®Ých b×nh luËn:

+ V¹ch ra sù lè bÞch trong nh©n [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

283



[email protected]

H: Em h·y nhËn xÐt lêi v¨n b×nh luËn cña t¸c gi¶ ?

H: Qua ®ã em thÊy ®îc th¸i ®é cña ngêi b×nh luËn ntn?

H: Môc ®Ých cña sù b×nh luËn ®ã?

* T¸c gi¶ dïng nh÷ng lêi v¨n t-¬ng ph¶n nhau ®Ó nãi vÒ hai nh©n vËt hoµn toµn tr¸i ngîc nhau.

H: Theo dâi ®o¹n v¨n vµ nhËn xÐt vÒ lêi lÏ cña Varen ?

(GV ph©n tÝch çc chi tiÕt trªn m¸y)

H: Qua ng«n ng÷ gÇn nh ®éc tho¹i cña Varen, ®éng c¬, tÝnh çch cña Varen ®îc béc lé n/t/n ?* Ng«n ng÷ ®éc tho¹i cña Va-ren ®· béc lé ®éng c¬, tÝnh çch cña mét kÎ thùc dông ®ª tiÖn: võa vuèt ve, dô dç võa bÞp bîm tr¾ng trîn.

H: B»ng ng«n ng÷ ®éc diÔn tríc Phan Béi Ch©u, Va-ren ®· diÔn trß lè cuèi cïng cña m×nh n/t/n ?

çch Varen

+ Kh¼ng ®Þnh chÝnh nghÜa cña Phan Béi Ch©u.

* Nh©n vËt Va-ren:

- §ã lµ h×nh thøc ®èi tho¹i ®¬n ph¬ng, gÇn nh lµ ®éc tho¹i, tù nãi mét m×nh, v× PBC kh«ng hÒ nãi l¹i ®iÒu g× ? (HS ®äc nh÷ng lêi ®éc tho¹i cña Va-ren)

+ Va-ren tuyªn bè ®em tù do ®Õn cho PBC(T«i ®em tù do ®Õn cho «ng ®©y víi çc ®iÒu kiÖn «ng ph¶i trung thµnh víi níc Ph¸p, chí t×m çch xói giôc ®ång bµo næi lªn, h·y b¶o hä hîp t¸c víi ngêi Ph¸p)

+ Va-ren khuyªn PBC tõ bá lÝ tëng cña m×nh (®Ó mÆc ®Êy nh÷ng ý nghÜ phôc thï...)

- ThÓ hiÖn sù vuèt ve, dô dç, bÞp bîm mét çch rÊt tr¾ng trîn cña Varen.

- Mét kÎ thùc dông ®ª tiÖn, s½n sµng lµm mäi thø chØ v× quyÒn lîi ç nh©n.

- KÎ ph¶n béi lÝ tëng ®ª tiÖn nhÊt l¹i ®i khuyªn b¶o kÎ trung thµnh víi lÝ tëng cao c¶ nhÊt.

- Lêi høa ch¨m sãc PBC kh«ng chØ lµ lêi høa su«ng mµ cßn lµ trß bÞp bîm ®¸ng cêi.)

c, Th¸i ®é cña PBC:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

284



[email protected]

H: Trong khi Varen nãi, PBC cã nh÷ng biÓu hiÖn nµo ?

(GV ®a çc chi tiÕt lªn m¸y chiÕu:

- Nh×n Varen ... im lÆng döng d-ng.

§«i ngän r©u mÐp ngêi tï nhÕch lªn ...

MØm cêi mét çch kÝn ®¸o.

Nhæ vµo mÆt Varen.)

H: Qua h×nh thøc øng xö ®ã, th¸i ®é, tÝnh çch cña PBC ®îc béc lé ra sao ?

* PBC dïng h×nh thøc im lÆng, phít lê coi nh kh«ng cã Va-ren tríc mÆt. Qua ®ã béc lé th¸i ®é khinh bØ vµ b¶n lÜnh kiªn cêng tríc kÎ thï.

H: Lêi b×nh cña t¸c gi¶ tríc hiÖn tîng "im lÆng", "döng dng" cña PBC ®· thÓ hiÖn giäng ®iÖu n/t/n vµ ®iÒu ®ã cã ý nghÜa g× ?

H: T¹i sao trong suèt cuéc gÆp gì PBC chØ hoµn toµn im lÆng? Cã ph¶i cô kh«ng hiÓu Va-ren?

H: Theo em, vÝ thö truyÖn dõng l¹i ë c©u “ChØ lµ v×... kh«ng hiÓu PBC” cã ®îc kh«ng?

H: §o¹n kÕt cña truyÖn trong ®ã l¹i cã chi tiÕt vÒ lêi qu¶ quyÕt cña anh lÝnh dâng An Nam vµ lêi ®o¸n thªm cña t¸c gi¶ th× c©u chuyÖn ®îc n©ng lªn ntn?

- Dïng h×nh thøc im lÆng phít lê coi nh kh«ng cã Varen tríc mÆt => Béc lé th¸i ®é khinh bØ vµ b¶n lÜnh kiªn cêng tríc kÎ thï.

- Giäng ®iÖu hãm hØnh, mØa mai gãp phÇn lµm râ thªm th¸i ®é, tÝnh çch cña PBC.

- Kh«ng ph¶i cô Phan ko hiÓu Va-ren nãi g× mµ v× cô coi thêng, khinh bØ h¾n; thÓ hiÖn sù bÊt hîp t¸c, c¶nh gi¸c cao ®é, triÖt ®Ó.

- TruyÖn cã thÓ kÕt thóc ë chç 2 nh©n vËt kh«ng hiÓu nhau. Nhng nh vËy t/c vµ th¸i ®é cña PBC cha ®îc ®Èy lªn cao vµ nh÷ng trß lè cña Va-ren còng cha r¬i vµo t×nh tr¹ng th¶m b¹i.

- Hai chi tiÕt trong ®o¹n kÕt ®îc thªm vµo lµ dông ý NT cña tg. Çi “cêi ruåi” cña PBC nãi lªn sù khinh bØ, ko hÒ ®Õm xØa ®Õn nh÷ng lêi mµ Va-ren võa khua m«i móa mÐp. Chi tiÕt nµy tiÕp tôc n©ng cÊp tÝnh çch, th¸i ®é cña PBC tríc kÎ thï.

- Chi tiÕt TB ®îc nªu nöa cã nöa kh«ng, thùc chÊt lµ mét chi tiÕt t-ëng tîng nhng l¹i xuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt tÝnh çch cña 2 nh©n vËt. NÕu cuéc gÆp kia cã thÓ x¶y ra th× çi t¸t, b·i níc bät khinh bØ cao ®é kia còng hoµn toµn cã thÓ x¶y


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

285



[email protected]

H: KÕt thóc truyÖn cã lêi t¸i bót, gi¸ trÞ cña lêi t¸i bót nµy lµ g× ?

H: Em c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× qua c©u chuyÖn ?

H: TruyÖn ng¾n thµnh c«ng bëi BPNT nµo ?

- Gäi 1 hs ®äc ghi nhí.

H: Trong truyÖn, th¸i ®é cña t¸c gi¶ ®èi víi PBC thÓ hiÖn ntn? C¨n cø vµo ®©u ®Ó nhËn biÕt ®îc ®iÒu ®ã?

ra.

5. Tæng kÕt:

- Néi dung:

+ §¶ kÝch viªn toµn quyÒn Varen víi çc hµnh ®éng lè bÞch cña y.

+ Ca ngîi nh©n çch cao quý cña nhµ yªu níc PBC.- NghÖ thuËt:+ Çch viÕt truyÖn b»ng h cÊu t-ëng tîng trªn c¬ së sù thËt.+ Sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt t-¬ng ph¶n ®Ó kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ lµm næi chñ ®Ò cña t¸c phÈm.+ KÕt hîp ng«n ng÷ nh©n vËt víi ng«n ng÷ ngêi kÓ chuyÖn - t¸c gi¶.* Ghi nhí: SGK. Iii. luyÖn tËp:Bµi tËp 1:- Trong truyÖn th¸i ®é cña t¸c gi¶ ®èi víi PBC: c¶m phôc, tr©n träng.- ThÓ hiÖn qua çc lêi b×nh luËn, ®Æt PBC vµ Va-ren trong thÕ ®èi lËp cùc ®é, dïng nhiÒu tõ ng÷ mØa mai Va-ren nhng lµ ®Ó u ¸i víi PBC.

*. Cñng cè: 3’1. Qua viÖc ph©n tÝch trªn, em h·y kh¸i qu¸t tÝnh çch cña hai nh©n vËt chÝnh trong truyÖn?2. So s¸nh biÖn ph¸p ®èi lËp t¬ng ph¶n, t¨ng cÊp mµ NAQ ®· sö dông trong VB nµy víi truyÖn ng¾n Sèng chÕt mÆc bay cña Ph¹m Duy Tèn.

*. H íng dÉn vÒ nhµ : 1’- Häc thuéc ghi nhí, kÓ l¹i ®îc truyÖn.- TËp ph©n tÝch sù ®èi lËp gi÷a 2 nh©n vËt.- ChuÈn bÞ bµi Dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u (tiÕp theo).

TiÕt 111 – TiÕng ViÖt: So¹n: 20/3/[email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

286



[email protected]

D¹y: 27/3/2007dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u

luyÖn tËp (TiÕp)A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Cñng cè kiÕn thøc vÒ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u.- Bíc ®Çu biÕt çch më réng c©u b»ng côm C-V.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- ThÕ nµo lµ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u? Cã thÓ dïng côm C-

V më réng c©u trong çc trêng hîp nµo ?* Bµi míi: 35’


H: T×m côm C-V lµm thµnh phÇn c©u? Cho biÕt trong mçi c©u côm C-V lµm tp g×?

H: H·y gép çc c©u dïng cÆp thµnh mét c©u cã côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc côm tõ mµ ko thay ®æi nghÜa chÝnh cña nã?

III. LuyÖn tËp: 35’Bµi tËp 1:a)- KhÝ hËu níc ta Êm ¸p ... (Côm C-V lµm CN).- Ta trång trät, thu ho¹ch ... (Côm C-V1-V2 lµm bæ ng÷).b)- Çc thi sÜ ca tông ... (Côm C-V lµm §N cho DT "Khi".)- TiÕng chim kªu, tiÕng suèi ch¶y ... (Côm C-V lµm BN cho §T "lÊy".)c)- Nh÷ng tôc lÖ tèt ®Ñp Êy mÊt dÇn. (Côm C-V lµm BN.)- Nh÷ng thøc quý cña ®Êt m×nh ...

Bµi tËp 2: (Häc sinh lªn b¶ng lµm)

a)- Chóng em häc giái khiÕn cha mÑ vµ thÇy c« rÊt vui lßng.

b)- Nhµ v¨n Hoµi Thanh kh¼ng ®Þnh r»ng çi ®Ñp lµ çi cã Ých.

c)- TiÕng ViÖt rÊt giµu thanh ®iÖu khiÕn cho lêi nãi cña ngêi ViÖt Nam chóng ta du d¬ng, trÇm bæng nh mét b¶n nh¹c.

d)- Çch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ®· khiÕn cho tiÕng


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

287



[email protected]

H: H·y gép mçi cÆp c©u hoÆc vÕ c©u thµnh mét c©u cã côm C-V lµm thµnh phÇn c©u hoÆc thµnh phÇn cña côm tõ.

ViÖt cã mét bíc ph¸t triÓn míi, sè phËn míi.

Bµi tËp 3:a)- Anh em hoµ thuËn khiÕn

hai th©n vui vÇy. (Më réng CN vµ BN).

b)- §©y lµ c¶nh mét rõng th«ng ngµy ngµy biÕt bao nhiªu ng-êi qua l¹i.

c)- Hµng lo¹t vë kÞch nh "Tay ngêi ®µn bµ", "Gi¸c ngé", "Bªn kia s«ng §uèng" ... ra ®êi ®· sëi Êm cho ¸nh ®Ìn s©n khÊu ë kh¾p mäi miÒn ®Êt níc.

ViÖt rÊt giµu thanh ®iÖu khiÕn cho lêi nãi cña ngêi ViÖt Nam chóng ta du d¬ng, trÇm bæng nh mét b¶n nh¹c.

d)- Çch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ®· khiÕn cho tiÕng ViÖt cã mét bíc ph¸t triÓn míi, sè phËn míi.

* Cñng cè: 3’1. Nªu çc trêng hîp dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u?2. §Æt mét c©u cã dïng côm chñ vÞ ®Ó më réng c©u?* H íng dÉn vÒ nhµ: 1’1. Hoµn thiÖn çc bµi tËp trªn.2. ChuÈn bÞ bµi LuyÖn nãi vÒ v¨n gi¶i thÝch.

TiÕt 112 – TËp lµm v¨n: So¹n: 21/3/2007D¹y: 02/4/2007 [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

288



[email protected]

LuyÖn nãi: bµi v¨n gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò.

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m v÷ng h¬n vµ vËn dông thµnh th¹o h¬n çc kü n¨ng lµm

bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch, ®ång thêi cñng cè nh÷ng kiÕn thøc x· héi vµ v¨n häc cã liªn quan ®Õn bµi luyÖn tËp.

- BiÕt tr×nh bµy miÖng mét vÊn ®Ò x· héi (hoÆc v¨n häc), ®Ó th«ng qua ®ã tËp nãi n¨ng mét çch m¹nh d¹n, tù nhiªn, tr«i ch¶y.

b/ huÈn bÞ:c/tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’Nèi çc phÇn cña cét A víi çc phÇn cña cét B ®Ó cã kiÕn thøc

®óng vÒ bè côc bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch

A Ba. Më bµi 1. Nªu ý nghÜa cña diÒu ®îc gi¶i thÝch víi mäi

ngêib. Th©n bµi 2. Giíi thiÖu ®iÒu cÇn gi¶i thÝch vµ ph¬ng híng

gi¶i thÝch.c. KÕt bµi 3. LÇn lît tr×nh bµy çc néi dung gi¶i thÝch.

* Bµi míi: 35’- §Ò bµi: V× sao nh÷ng tÊn trß lè mµ Varen bµy ra víi Phan Béi

Ch©u l¹i ®îc NguyÔn ¸i Quèc gäi lµ "nh÷ng trß lè" ? Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß

- GV híng dÉn HS t×m hiÓu ®Ò.H: Bµi v¨n thuéc kiÓu bµi g×?H: VÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch?

H: MB cÇn nªu nh÷ng ý g×?

H: PhÇn TB cÇn gi¶i thÝch ®îc çc ý g×?

I. T×m hiÓu ®Ò, lËp dµn ý:1. T×m hiÓu ®Ò: - ThÓ lo¹i: NghÞ luËn gi¶i thÝch. - VÊn ®Ò gi¶i thÝch: Trß lè lµ g× ? Varen ®· gië çc trß lè g× ? Gi¶i thÝch çc trß lè ®ã ë chç nµo ?2. LËp dµn ý: a, Më bµi:- XuÊt xø cña ®Ò.- Nªu néi dung kh¸i qu¸t.b, Th©n bµi:Çc trß lè cña Va ren bµy ra lµ:- Lêi høa kh«ng chÝnh thøc ®Ó vua sù yªn vÞ chøc Toµn quyÒn.- Mét kÎ ph¶n béi giai cÊp, l¹i ban


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

289



[email protected]

H: PhÇn KB cÇn nªu ®îc ý g×?

- GV chia nhãm ®Ó HS nãi theo nhãm.- Cho HS nhËn xÐt chÐo gi÷a çc nhãm- GV kh¸i qu¸t nhËn xÐt çc nhãm.- Gäi 1 HS kh¸ nhÊt nãi c¶ bµi.

¬n cho mét vÞ thiªn sø, anh hïng d©n téc.- MiÖng nãi: T«i ®em tù do ®Õn cho «ng, tay l¹i n©ng çi g«ng to kÖch ë cæ PBC.- Lè h¬n c¶ lµ lêi dô dç: H·y hîp t¸c víi Ph¸p ®Ó thùc hiÖn sù khai ho¸ vµ c«ng lý ®Ó x©y ...... b¶n th©n Varen.- Çc triÕt lý bÞp bîm, tr¾ng trîn "ý tëng hµo hiÖp ...".c, KÕt bµi:- Kh¼ng ®Þnh tÝnh çch ®èi lËp cña 2 nh©n vËt.- Suy nghÜ cña b¶n th©n.II. luyÖn nãi:+ Nhãm 1: Më bµi - KÕt bµi.+ Nhãm 2: PhÇn 1 - Th©n bµi.+ Nhãm 3: PhÇn 2 - Th©n bµi.

*. Cñng cè: 3’1. Muèn bµi luyÖn nãi ®¹t kÕt qu¶ cao ta cÇn ph¶I lµm g×?2. GV nhËn xÐt u, nhîc ®iÓm cña giê luyÖn nãi.*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Hoµn chØnh bµi lµm.- TËp nãi theo çc ®Ò trong SGK.- So¹n bµi Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

290



[email protected]


So¹n: 25/3/2007D¹y: 03/4/2007

ca huÕ trªn s«ng h¬ng (Hµ ¸nh Minh)

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - ThÊy ®îc vÎ ®Ñp cña mét sinh ho¹t v¨n ho¸ ë cè ®« HuÕ, mét

vïng d©n ca víi nh÷ng con ngêi rÊt ®çi tµi hoa.b/chuÈn bÞ: Tranh ¶nh vÒ xø HuÕc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’- KÓ tãm t¾t trß lè trong truyÖn ng¾n "Nh÷ng trß lè hay lµ

Varen vµ Phan Béi Ch©u". T¹i sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt tªn cho t¸c phÈm cña m×nh nh vËy ?

- Qua t¸c phÈm em cã thÓ kh¸i qu¸t n/t/n vÒ 2 nh©n vËt Varen vµ Phan Béi Ch©u ?

* Bµi míi: 35’

H: Em hiÓu g× vÒ ca HuÕ ?

H: Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm ?

- G/v híng dÉn ®äc: §äc chËm r·i, râ rµng, m¹ch l¹c, lu ý nh÷ng c©u ®Æc biÖt, nh÷ng c©u rót gän.

- G/v ®äc mét ®o¹n mÉu.

- Gäi h/s ®äc, häc sinh nhËn xÐt, gi¸o viªn nhËn xÐt, söa.


1. Ca HuÕ:

- D©n ca HuÕ nãi riªng vµ vïng Thõa Thiªn nãi chung. Lµ mét sinh ho¹t ®éc ®¸o cña cè ®« HuÕ.

2. T¸c phÈm:

- §¨ng trªn b¸o "Ngêi Hµ Néi".




gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

291



[email protected]

- G/v híng dÉn häc sinh mét sè tõ khã.

H: X¸c ®Þnh thÓ lo¹i cña v¨n b¶n ?

H: Nªu bè côc cña v¨n b¶n ?

- ChØ ra çc ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong ®o¹n v¨n ?

- PhÇn thø nhÊt: NghÞ luËn chøng minh.

- PhÇn thø hai: KÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m.

H: PhÇn ®Çu v¨n b¶n t¸c gi¶ giíi thiÖu vÒ HuÕ víi chóng ta n/t/n ?

H: Xø HuÕ næi tiÕng vÒ nhiÒu thø nhng ë ®©y t¸c gi¶ chó ý ®Õn sù næi tiÕng nµo cña xø HuÕ ?

H: T¹i sao t¸c gi¶ quan t©m ®Õn d©n ca HuÕ ?

H: Em h·y t×m trong bµi viÕt mét sè lµn ®iÖu ca HuÕ cã ®Æc ®iÓm næi bËt ?

H: Em cã nhËn xÐt chung g× vÒ

2. ThÓ lo¹i: Bót ký.

- KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông.

3. Bè côc:

- Tõ ®Çu ®Õn "LÝ hoµi nam": Giíi thiÖu HuÕ, çi n«i cña d©n ca.

- TiÕp ... ®Õn hÕt: Nh÷ng ®Æc s¾c cña ca HuÕ.

4. Ph©n tÝch:

a, HuÕ - çi n«i cña d©n ca.

- D©n ca HuÕ.

D©n ca mang ®Ëm b¶n s¾c t©m hån vµ tµi hoa ë mçi vïng ®Êt.

HuÕ lµ mét trong nh÷ng çi n«i d©n ca næi tiÕng cña níc ta.

- ChÌo c¹n, bµi thai, hß ®a kinh: buån b·.

- Hß gi· g¹o, ru em, gi· v«i, gi· ®iÖp ... :n¸o nøc nång hËu t×nh ngêi.

- Hß l¬, hß «, xay lóa, hß nÖn ...: gÇn gòi víi d©n ca NghÖ TÜnh, thÓ hiÖn lßng khao kh¸t, nçi mong chê hoµi väng thiÕt tha cña t©m hån HuÕ.

- Nam ai, nam b×nh, qu¶ phô, t-¬ng t khóc, hµnh v©n: Buån man m¸c, th¬ng c¶m, bi ai, v¬ng vÊn,...

- Tø ®¹i c¶nh: Kh«ng vui, kh«ng buån.

=> B¾t nguån tõ cuéc sèng, thÓ hiÖn kh¸t khao cña con ngêi.

- Dïng biÖn ph¸p liÖt kª kÕt hîp víi [email protected], 0977082750 THCS Dong ngu,tien yen, quang ninh

gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

292



[email protected]

ca HuÕ ?

H: Em cã nhËn xÐt g× vÒ ®Æc ®iÓm ng«n ng÷ trong phÇn v¨n b¶n nµy ?

H: Qua ®ã, t¸c gi¶ ®· chøng minh ®îc nh÷ng gi¸ trÞ næi bËt nµo cña d©n ca HuÕ ?

* PhÐp liÖt kª dÉn chøng, tg lµm næi bËt sù phong phó cña d©n ca HuÕ vÒ lµn ®iÖu vµ s©u s¾c thÊm thÝa vÒ néi dung t×nh c¶m.

H: Bªn c¹nh çi n«i d©n ca HuÕ, em cßn biÕt nh÷ng vïng d©n ca næi tiÕng nµo cña níc ta ?(D©n ca quan hä B¾c Ninh.D©n ca ®ång b»ng B¾c bé.D©n ca miÒn nói.)

H: PhÇn tiÕp theo cña v¨n b¶n giíi thiÖu víi ta ®iÒu g× vÒ ca HuÕ ?

H: §o¹n v¨n nµo cho ta thÊy tµi nghÖ ch¬i ®µn cña çc ca c«ng vµ ©m thanh phong phó cña çc nh¹c cô ?

? Cã g× ®éc ®¸o trong çch th-ëng thøc ca HuÕ ?

? §iÒu ®ã cho thÊy ca HuÕ næi bËt víi vÎ ®Ñp nµo ?

* Çch thëng thøc ca HuÕ võa d©n d· võa sang träng, gi÷a mét thiªn nhiªn vµ lßng ngêi

lêi gi¶i thÝch, b×nh luËn.

- Phong phó vÒ lµn ®iÖu.

- S©u s¾c thÊm thÝa vÒ néi dung, t×nh c¶m.

- Mang nh÷ng nÐt ®Æc trng cña miÒn ®Êt vµ t©m hån HuÕ.

b, Nh÷ng ®Æc s¾c cña ca HuÕ:

- Dµn nh¹c gåm ®µn tranh, ®µn nguyÖt, t× bµ, nhÞ, ..

- Çc ca c«ng cßn rÊt trÎ, nam mÆc ¸o dµi the, quÇn thông ...; N÷ mÆc ¸o dµi, kh¨n ®ãng.

- TiÕng ®µn lóc khoan lóc nhÆt lµm nªn tiÕt tÊu xao ®éng tËn ®¸y hån ngêi.

* Çch thëng thøc ca HuÕ:

- Quang c¶nh s«ng níc ®Ñp, huyÒn ¶o vµ th¬ méng.

- Nghe vµ nh×n trùc tiÕp çc ca c«ng: çch ¨n mÆc vµ çch ch¬i ®µn.

- Ca HuÕ b¾t nguån tõ nh¹c d©n gian vµ nh¹c cung ®×nh.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

293



[email protected]

trong s¹ch.

Ca HuÕ ®· ®¹t tíi vÎ ®Ñp hoµn thiÖn trong çch thëng thøc.

H: Ca HuÕ ®îc h×nh thµnh tõ ®©u ?

(Nh¹c d©n gian: lµ çc lµn ®iÖu d©n ca, nh÷ng ®iÖu hß ... thêng s«i næi, l¹c quan, vui t¬i.

Nh¹c cung ®×nh, nh· nh¹c lµ nh¹c dïng trong nh÷ng buæi lÔ t«n nghiªm trong cung ®×nh cña vua chóa, n¬i t«n miÕu cña triÒu ®×nh phong kiÕn, thêng cã s¾c th¸i trang träng, uy nghi.)

H: NhËn xÐt ®Æc ®iÓm ng«n ng÷ trong nh÷ng ®o¹n v¨n nµy ?

H: Tõ ®ã nÐt ®Ñp nµo cña ca HuÕ ®îc nhÊn m¹nh ?

* Dïng phÐp liÖt kª dÉn chøng ®Ó lµm râ sù phong phó cña çch diÔn ca HuÕ.

H: T¹i sao cã thÓ nãi: Nghe ca HuÕ lµ mét thó tao nh· ?

(Ca HuÕ thanh cao, lÞch sù, nh· nhÆn, sang träng vµ duyªn d¸ng tõ néi dung ®Õn h×nh thøc, tõ ca c«ng ®Õn nh¹c c«ng, tõ giäng ca ®Õn trang ®iÓm, ¨n mÆc ...ChÝnh v× thÕ nghe ca HuÕ lµ mét thó tao nh·.)

H: Khi viÕt lêi cuèi v¨n b¶n “Kh«ng gian nh l¾ng ®äng ... kÝn ®¸o, s©u th¼m” t¸c gi¶ muèn b¹n ®äc cïng c¶m nhËn sù huyÒn diÖu nµo cña ca HuÕ trªn

- Dïng phÐp liÖt kª dÉn chøng ®Ó lµm râ sù phong phó cña çch diÔn ca HuÕ.

=> Thanh lÞch, tinh tÕ.

TÝnh d©n téc cao trong biÓu diÔn.

6. Tæng kÕt:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

294



[email protected]

s«ng H¬ng ?

Ca HuÕ khiÕn ngêi nghe quªn c¶ kh«ng gian, thêi gian, chØ cßn c¶m thÊy t×nh ngêi.

Ca HuÕ lµm giµu t©m hån con ngêi, híng t©m hån nh÷ng vÎ ®Ñp cña t×nh ngêi xø HuÕ.

Ca HuÕ m·i m·i quyÕn rò bëi vÎ ®Ñp bÝ Èn cña nã.? Sau khi ®äc v¨n b¶n nµy, em hiÓu thªm nh÷ng vÎ ®Ñp nµo cña HuÕ ?- HuÕ næi tiÕng vÒ ©m nh¹c d©n gian vµ cung ®×nh.- Qua ©m nh¹c, con ngêi HuÕ cµng thªm thanh lÞch, tr÷ t×nh.- Ngêi ®Õn th¨m HuÕ còng thªm phÇn hiÓu biÕt v¨n ho¸, trë lªn thanh lÞch, tµi t×nh h¬n.? Häc v¨n b¶n ®· gîi lªn t×nh c¶m nµo trong em ?? V¨n b¶n cã nh÷ng nÐt thµnh c«ng nµo vÒ ND vµ NT ?(H/s ®äc ghi nhí.)

* Ghi nhí: SGK.

Iii. luyÖn tËp:- Hai bøc ¶nh chôp trong v¨n b¶n cã ý nghÜa g× ?Minh ho¹ thªm cho hai nÐt ®Ñp cña v¨n ho¸ HuÕ, ®ã lµ cè ®«

HuÕ vµ ca HuÕ trªn s«ng H¬ng.- §Þa ph¬ng n¬i em ®ang sinh sèng cã nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca

nµo ?iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 114: (Ngµy 27/3/2007)

liÖt kªA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc thÕ nµo lµ phÐp liÖt kª, t¸c dông cña phÐp liÖt kª.- Ph©n biÖt ®îc c¸c kiÓu liÖt kª: liÖt kª theo tõng cÆp / liÖt kª

kh«ng theo tõng cÆp, liÖt kª t¨ng tiÕn / liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

295



[email protected]

- BiÕt vËn dông phÐp liÖt kª trong nãi vµ viÕt.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:* Bµi míi:

- Gi¸o viªn ghi VD ra b¶ng phô.

- Gäi häc sinh ®äc VD.

? NhËn xÐt cÊu t¹o vµ ý nghÜa cña çc bé phËn trong c©u in ®Ëm ?

? ViÖc t¸c gi¶ nªu ra hµng lo¹t sù viÖc t¬ng tù b»ng nh÷ng kÕt cÊu t¬ng tù nh trªn cã t¸c dông g× ?

? ViÖc nªu ra hµng lo¹t çc sù viÖc t¬ng tù b»ng nh÷ng kÕt cÊu t¬ng tù gäi lµ phÐp g× ?

(G/v lý gi¶i: tu tõ có ph¸p.)

- G/v ph¸t phiÕu häc tËp: Bµi tËp nhanh.

X¸c ®Þnh phÐp lÞªt kª trong ®o¹n v¨n vµ nªu t¸c dông ?

“Bëi v× kh«ng lóc nµo lµ lóc kh«ng cã m¸y bay sôc t×m, hÔ chóng nh×n thÊy mét dÊu hiÖu nµo chøng tá cã con ngêi ®ang sèng, dï lµ mét çi th×a gß b»ng vá na-pan s¸ng chãi hoÆc mét tÝ ®Êt r¬i v·i, mét luèng khoai

I. thÕ nµo lµ phÐp liÖt kª:

1. VÝ dô:

- B¸t yÕn hÊp ®êng phÌn.

- Tr¸p ®åi måi ch÷ nhËt ®Ó më.

2. NhËn xÐt:

- VÒ cÊu t¹o: cã m« h×nh có ph¸p t¬ng tù nhau.

- VÒ ý nghÜa: cïng miªu t¶ nh÷ng sù vËt xa xØ, ®¾t tiÒn.

- T¸c dông: lµm næi bËt sù xa hoa cña viªn quan, ®èi lËp víi t×nh c¶nh d©n phu ®ang lam lò ngoµi ma giã.

3. KÕt luËn:

- S¾p xÕp hµng lo¹t tõ, côm tõ ®Ó diÔn t¶ ®Çy ®ñ h¬n, s©u s¾c h¬n.

* Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

296



[email protected]

®ang ®µo dë, chóng còng kh«ng tiÕc g× bom, Ýt ra còng lµ vµi trËn ph¸o cèi. §Êt ®¸ t¬i vôn ra, cµng t¬i vôn h¬n, cµng tr¬ trôi h¬n, cµng hoang tµn h¬n.”

=> T« ®Ëm tÝnh chÊt bÒ bén cña hiÖn thùc vµ tÝnh chÊt ¸c liÖt cña chiÕn tranh.

- G/v ghi VD lªn b¶ng phô, häc sinh ®äc.

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o çc phÐp liÖt kª ë VD 1 ?

? Thö ®¶o thø tù çc bé phËn trong phÐp liÖt kª ë VD 2 vµ cho biÕt ý çc phÐp liÖt kª Êy cã g× kh¸c nhau ?

? VËy qua VD, ta thÊy cã mÊy kiÓu liÖt kª ?

Ii. çc kiÓu liÖt kª:

1. VÝ dô:

1a: tinh thÇn, lùc lîng, tÝnh m¹ng, cña c¶i.

1b: Tinh thÇn vµ lùc lîng, tÝnh m¹ng vµ cña c¶i.

2a: tre, nøa, tróc, mai, vÇu.

2b: H×nh thµnh vµ trëng thµnh.

Gia ®×nh, hä hµng, lµng xãm.

2. NhËn xÐt:

VD 1:

a - LiÖt kª theo tr×nh tù sù viÖc kh«ng theo tõng cÆp.

b - LiÖt kª theo tõng cÆp th-êng cã quan hÖ ®i ®«i trong nhËn thøc (cã quan hÖ tõ “vµ”.)

a - DÔ dµng thay thÕ çc bé phËn liÖt kª.

b - Kh«ng dÔ dµng thay ®æi çc bé phËn liÖt kª, bëi çc hiÖn tîng liÖt kª ®îc s¾p xÕp theo møc ®é t¨ng tiÕn.

=> Kh¸c nhau vÒ møc ®é t¨ng tiÕn.

3. KÕt luËn:

- LiÖt kª theo tõng cÆp vµ liÖt kª kh«ng theo tõng cÆp.

- LiÖt kª t¨ng tiÕn vµ liÖt kª kh«ng t¨ng tiÕn.

* Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

297



[email protected]

? Bµi häc h«m nay ta cÇn ghi nhí mÊy ý ?

(H/s ®äc ghi nhí.)IV. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1(H/s th¶o luËn theo nhãm)

- LÞch sö ta ®· cã nhiÒu cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i chøng tá tinh thÇn yªu níc cña d©n ta. Chóng ta cã quyÒn tù hµo vÒ nh÷ng trang lÞch sö vÎ vang thêi ®¹i Bµ Trng, Bµ TriÖu, TrÇn Hng §¹o, Lª Lîi, ...

- Tõ xa ®Õn nay mçi khi Tæ quèc bÞ x©m l¨ng th× tinh thÇn Êy l¹i s«i næi, nã kÕt thµnh mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín, nã l ít qua mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò b¸n n íc vµ lò c íp n íc.

Bµi tËp 2(H/s lªn b¶ng lµm)

a- PhÐp liÖt kª: ... díi lßng ®êng ... ch÷ thËp.Trong ®o¹n trÝch t¸c gi¶ sö dông 2 phÐp liÖt kª.b- §iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung, ...

Bµi tËp 3(H/s lµm theo nhãm, mçi nhãm lµm mét c©u)

Nhãm 1: c©u a.Nhãm 2: c©u b.Nhãm 3: c©u c.§¹i diÖn tõng nhãm ®øng lªn tr×nh bµy, gi¸o viªn nhËn xÐt söa.iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc bµi.- Hoµn chØnh bµi tËp vµo vë.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 115

(Ngµy 29/3/2007) t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: Cã ®îc hiÓu biÕt chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh: môc ®Ých, néi

dung, yªu cÇu vµ c¸c lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh thêng gÆp träng cuéc sèng.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:* Bµi míi:

I. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

298



[email protected]

? Khi nµo ngêi ta viÕt çc v¨n b¶n th«ng b¸o, ®Ò nghÞ vµ b¸o ço ?

? Mçi v¨n b¶n nµy nh»m môc ®Ých g× ?

? Ba v¨n b¶n nµy cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau ?

? H×nh thøc tr×nh bµy cña 3 v¨n b¶n nµy cã g× kh¸c víi v¨n b¶n truyÖn, th¬ mµ em ®· häc ?

V¨n b¶n hµnh chÝnh:

- ViÕt theo mÉu (tÝnh quy íc).

- Ai còng viÕt ®îc (tÝnh phæ cËp).

- Çc tõ ng÷ ®Òu gi¶n dÞ, dÔ hiÓu (tÝnh ®¬n nghi·).

1. VÝ dô:

2. NhËn xÐt:

* Th«ng b¸o: TruyÒn ®¹t th«ng tin tõ cÊp trªn xuèng cÊp díi hoÆc th«ng tin cho c«ng chóng réng r·i ®Òu biÕt.

* §Ò nghÞ: ®Ò ®¹t nguyÖn väng lªn cÊp trªn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt.

* B¸o ço: ChuyÓn th«ng tin tõ cÊp díi lªn cÊp trªn.

* Môc ®Ých cña çc v¨n b¶n:

- Th«ng b¸o: Phæ biÕn th«ng tin, thêng kÌm theo híng dÉn vµ yªu cÇu thùc hiÖn.

- §Ò nghÞ: Tr×nh bµy nguyÖn väng, thêng kÌm theo lêi c¶m ¬n.

- B¸o ço: TËp hîp nh÷ng c«ng viÖc ®· lµm ®îc (s¬ kÕt, tæng kÕt) ®Ó cÊp trªn biÕt, thêng kÌm theo sè liÖu tû lÖ phÇn tr¨m.

* §iÓm gièng nhau:

TÝnh khu«n mÉu.

* §iÓm kh¸c nhau:

Kh¸c nhau vÒ môc ®Ých, néi dung, yªu cÇu.

V¨n b¶n truyÖn th¬:

- Thêng cã sù s¸ng t¹o cña t¸c gi¶ (tÝnh ç thÓ).

- ChØ çc nhµ v¨n, nhµ th¬ míi viÕt ®îc (tÝnh ®Æc thï).

- Çc tõ ng÷ thêng gîi ra liªn t-ëng, tëng tîng, c¶m xóc (tÝnh biÓu c¶m, ®a nghÜa).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

299



[email protected]

? Em cßn thÊy lo¹i v¨n b¶n nµo t¬ng tù nh 3 v¨n b¶n trªn kh«ng ?

(§¬n tõ, biªn b¶n, hîp ®ång, giÊy biªn nhËn, giÊy khai sinh, ...)

? Ba v¨n b¶n nªu trªn ngêi ta gäi lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh, qua VD em h·y rót ra ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n hµnh chÝnh ?

? Lo¹i v¨n b¶n nµy thêng ®îc tr×nh bµy n/t/n ?

3. KÕt luËn:

*. Ghi nhí:

SGK

Ii. luyÖn tËp:(Häc sinh th¶o luËn theo nhãm)- T×nh huèng 1: Th«ng b¸o.- T×nh huèng 2: B¸o ço.- T×nh huèng 3: BiÓu c¶m.- T×nh huèng 4: §¬n tõ.- T×nh huèng 5: §Ò nghÞ.- T×nh huèng 6: Tù sù, miªu t¶iii. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc bµi.- Hoµn chØnh bµi tËp vµo vë.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 116

(Ngµy 31/3/2007) tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng ®· häc vÒ çch lµm bµi

v¨n lËp luËn gi¶i thÝch, vÒ t¹o lËp v¨n b¶n, vÒ çch sö dông tõ ng÷, ®Æt c©u, ...

- Tù ®¸nh gi¸ ®óng h¬n vÒ chÊt lîng bµi lµm cña m×nh, vÒ tr×nh ®é tËp lµm v¨n cña b¶n th©n m×nh, nhê ®ã cã ®îc nh÷ng kinh nghiÖm vµ quyÕt t©m cÇn thiÕt ®Ó lµm tèt h¬n n÷a nh÷ng bµi sau.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* Bµi míi:I. ®Ò bµi:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

300



[email protected]

H·y gi¶i thÝch ý nghÜa c©u tôc ng÷ "ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng".

Ii. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ bµi lµm cña häc sinh:- G/v gäi h/s t×m hiÓu ®Ò, XD l¹i bè côc bµi lµm.- So víi yªu cÇu, bµi lµm cña em cã nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm cô thÓ

g× ?- Trong bµi lµm cña m×nh, ®©u lµ chç em cßn yÕu nhÊt ?- Em cßn ph¶i cè g¾ng vÒ nh÷ng mÆt nµo ®Ó cã thÓ viÕt tèt

mét bµi gi¶i thÝch ?1. u ®iÓm: - X¸c ®Þnh ®îc c¸c luËn ®iÓm cña bµi.- X©y dùng bè côc bµi t¬ng ®èi râ rµng.- LËp luËn chÆt chÏ.- Ph©n biÖt ®îc v¨n gi¶i thÝch víi v¨n chøng minh.2. Nh îc ®iÓm: - DiÔn ®¹t cha thËt lu lo¸t.- Dïng tõ, ®Æt c©u cha chÝnh x¸c.- Mét sè bµi cßn sa sang chøng minh nhiÒu.3. Ch÷a lçi cô thÓ: a, Lçi diÔn ®¹t:- Ch¼ng ai thÝch thÊt b¹i c¶. Cã ngêi ph¹m sai lÇm th× ch¸n n¶n. Cã kÎ thÊt b¹i råi th× tiÕp thÊt b¹i thªm. Nhng cã ngêi biÕt rót kinh nghiÖm, t×m con ®êng kh¸c ®Ó tiÕn lªn...b, Lçi dïng tõ:- Thµnh, TuÊn Hng, ...4. Tr¶ bµi: - häc sinh trao ®æi bµi ®Ó söa lçi.

iii. h íng dÉn vÒ nhµ : - Söa l¹i c¸c lçi trong bµi lµm.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TuÇn 30 TiÕt 117+118

(Ngµy 02/4/2007) v¨n b¶n:quan ©m thÞ kÝnh

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HiÓu ®îc mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña s©n khÊu chÌo truyÒn

thèng.- Tãm t¾t ®îc néi dung vë chÌo "Quan ©m thÞ KÝnh"; néi dung,

ý nghÜa vµ mét sè ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt (m©u thuÉn kÞch, ng«n ng÷, hµnh ®éng nh©n vËt, ...) cña trÝch ®o¹n "Nçi oan h¹i chång".

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

301



[email protected]

* KiÓm tra bµi cò:? V× sao nãi thëng thøc ca HuÕ trªn s«ng H¬ng lµ mét thó vui tao

nh· ?? KÓ tªn nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca HuÕ ? * Bµi míi:

? Em hiÓu thÕ nµo lµ chÌo ?

(ChÌo ®îc n¶y sinh vµ phæ biÕn réng r·i ë B¾c bé).

- Dùa vµo phÇn chó thÝch, nªu ra ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña chÌo ?

(VD: Nh©n vËt l·o th× mÆc ¸o ®iÒu, quÇn lôa b¹ch.

Nh©n vËt n÷ chÝnh mÆc ¸o hång lång xa ®en.)

? Dùa vµo phÇn tãm t¾t SGK, em h·y tãm t¾t l¹i vë chÌo ?

- G/v híng dÉn ®äc: ®äc theo kiÓu ph©n vai.

- Ngêi dÉn chuyÖn: §äc tªn çc

I. giíi thiÖu chung:

1. Kh¸i niÖm:

ChÌo lµ lo¹i kÞch h¸t, móa d©n gian, kÓ chuyÖn, diÔn tÝch b»ng h×nh thøc chÌo s©n khÊu (tríc kia diÔn ë s©n ®×nh).

2. §Æc tr ng c¬ b¶n cña chÌo:

a, ChÌo thuéc lo¹i s©n khÊu kÓ chuyÖn ®Ó khuyÕn gi¸o ®¹o ®øc:

-TÝch truyÖn cã tÝnh gi¸o huÊn theo quan niÖm "ë hiÒn gÆp lµnh, ë ¸c gÆp ¸c"

- Th«ng c¶m víi sè phËn ngêi lao ®éng.

b, ChÌo thuéc lo¹i s©n khÊu tæng hîp çc yÕu tè NT:

c. ChÌo thuéc lo¹i s©n khÊu - íc lÖ vµ çch ®iÖu cao:,

-ThÓ hiÖn ë nghÖ thuËt ho¸ trang, nghÖ thuËt h¸t vµ móa.

d. ChÌo thuéc lo¹i s©n khÊu cã sù kÕt hîp chÆt chÏ çi bi vµ çi hµi:

- Çi bi: H×nh ¶nh cuuéc ®êi ®au th¬ng, ngêi n«ng d©n, ng-êi phô n÷.

- Çi hµi: tËp trung ë vai hÒ.

3. Tãm t¾t vë chÌo:

- ¸n giÕt chång.- ¸n hoang thai.- Oan t×nh ®îc gi¶i - ThÞ KÝnh lªn toµ sen.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

302



[email protected]

nh©n vËt, çc lêi chØ dÉn lµn ®iÖu d©n ca, hµnh ®éng trong ngoÆc ®¬n. Giäng chËm, râ, b×nh th¶n.

- Nh©n vËt ThiÖn SÜ: Giäng hèt ho¶ng, sî h·i.

- Nh©n vËt ThÞ KÝnh: Giäng tõ ©u yÕm, ©n cÇn, chuyÓn sang ®au ®ín, nghÑn tñi, thª th¶m råi buån b· chÊp nhËn vµ cã phÇn b×nh tÜnh, k×m nÐn khi ®· quyÕt ®Þnh hµnh ®éng.

- Nh©n vËt Sïng bµ: Giäng nanh näc, ¸c ®éc, lÊn lít, cã lóc qu¸t thÐt, cã lóc ®ay nghiÕn ch× chiÕt, cã lóc th¾t buéc, kh¼ng ®Þnh vu h¨m, cã lóc h¶ hª, kho¸i tr¸.

- Nh©n vËt Sïng «ng: lÌm bÌm v× nghiÖn ngËp, a dua víi vî, tµn nhÉn th« b¹o, ®¾c ý v× lõa ®îc th«ng gia M¨ng «ng khèn khæ.

- Nh©n vËt M¨ng «ng:

+ Hai c©u ®Çu: giäng mõng vui h·nh diÖn v× con g¸i.

+ Çc c©u sau: Giäng ng¹c nhiªn, ®au khæ vµ bÊt lùc, cam chÞu.

- G/v ®äc dÉn chuyÖn.- H/s ®äc çc vai.

- G/v chó ý mét sè tõ khã cho häc sinh.

? Em h·y cho biÕt vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch ?

(§o¹n trÝch n»m ë nöa sau phÇn I)

? §o¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy


1. §äc:

2. Chó thÝch:

3. VÞ trÝ vµ bè côc ®o¹n trÝch

a, C¶nh ThÞ KÝnh xÐn r©u mäc ngîc n¬i c»m chång.

b, C¶nh vî chång Sïng ¤ng - Sïng bµ dån dËp vu oan cho con d©u, ®uæi ThÞ KÝnh vÒ nhµ cha mÑ ®Î.

c, ThÞ KÝnh quyÕt ®Þnh tr¸ h×nh Nam tö ®i tu.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

303



[email protected]

phÇn ?(Chia lµm ba ®o¹n nhá).

? VÒ néi dung, vë chÌo "Quan ©m ThÞ KÝnh" mang ®Æc ®iÓm nµo cña c¸c tÝch chÌo cæ ?

? Nh©n vËt cña vë chÌo nµy mang nh÷ng tÝnh chÊt chung nµo cña nh©n vËt chÌo cæ ?

- ThÞ KÝnh vµ Sïng bµ ¨n mÆc, ®i ®øng n/t/n theo quy íc cña chÌo cæ ?

(- ThÞ KÝnh mÆc ¸o hång lång xa ®en, t thÕ ngay th¼ng, ®Ó qu¹t che kÝn ®¸o.

- Sïng bµ d¸n cao ë th¸i d¬ng, ®¶o m¾t nhiÒu, d¸ng ®i ìn Ño.)

? Tõ ®ã em hiÓu g× vÒ gi¸ trÞ cña vë chÌo "Quan ©m ThÞ KÝnh" ?

- Theo dâi ®o¹n ®Çu cho thÊy tríc khi m¾c oan, t×nh c¶m cña ThÞ KÝnh ®èi víi ThiÖn SÜ n/t/n ?

? Chi tiÕt nµo nãi lªn ®iÒu ®ã ?

- Quan s¸t sù viÖc c¾t r©u chång cho biÕt:

+ V× sao ThÞ KÝnh lµm viÖc

4. Gi¸ trÞ cña vë chÌo:

* TÝch truyÖn xoay quanh trôc "bÜ cùc th¸i lai". Nh©n vËt ThÞ KÝnh ®i tõ nçi oan tr¸i ®Õn ®îc gi¶i oan thµnh PhËt.

* Nh©n vËt:

- ThÞ KÝnh lµ ngêi phô n÷ mÉu mùc vÒ ®¹o ®øc ®îc ®Ò cao trong chÌo cæ. §ã lµ vai "n÷ chÝnh".

- Sïng bµ lµ vai "mô ¸c" b¶n chÊt tµn nhÉn, ®éc ®Þa.

- Lµ vë chÌo tiªu biÓu, mÉu mùc cho NT chÌo cæ ë níc ta.

5. Ph©n tÝch:

a, Tr íc khi m¾c oan:

- ThÞ KÝnh yªu th¬ng chång b»ng mét t×nh c¶m ®»m th¾m.

- ThÞ KÝnh ngåi qu¹t cho chång.

- C¾t r©u chång:

+ Muèn lµm ®Ñp cho chång m×nh.+ TØ mØ, ch©n thËt trong t×nh yªu.

=> t×nh yªu th¬ng chång trong s¸ng, ch©n thËt.

- Mong muèn cã h¹nh phóc løa ®«i tèt ®Ñp.

b, Trong khi bÞ oan:

* Sïng bµ:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

304



[email protected]

nµy ?

+ Cö chØ cho thÊy ThÞ KÝnh lµ ngêi n/t/n ?

? Tríc khi m¾c oan, ThÞ kÝnh lµ ngêi phô n÷ cã nh÷ng ®øc tÝnh g× ?

- Sù viÖc c¾t r©u chång cña ThÞ KÝnh ®· bÞ Sïng bµ khÐp vµo téi nµo ?

? Chi tiÕt nµo chøng tá ®iÒu ®ã ?

? Sïng bµ ®· luËn téi ThÞ KÝnh c¨n cø vµo nh÷ng ®iÓm nµo ?

(- Cho r»ng ThÞ KÝnh lµ lo¹i ®µn bµ h ®èn, t©m ®Þa xÊu xa.

- Cho r»ng ThÞ KÝnh lµ con nhµ thÊp hÌn kh«ng xøng víi nhµ m×nh.

- Cho r»ng ThÞ KÝnh ph¶i bÞ ®uæi ®i.)

? H·y t×m nh÷ng lêi buéc téi cô thÓ cña Sïng bµ ?

(Tuång bay mÌo m¶ gµ ®ång l¼ng l¬. Mµy cã trãt say hoa ®¾m nguyÖt §· trªn d©u díi Béc hÑn hß ... Trøng Rång l¹i në ra RångLiu ®iu l¹i në ra dßng liu ®iu Mµy lµ con nhµ cua èc Con g¸i ná måm th× vÒ víi cha Gäi M¨ng téc phã vÒ cho r¶nh.)

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch luËn téi cña Sïng bµ ?

- Téi giÕt chång

+ Chi tiÕt (c©u nãi): C¸i con mÆt søa gan lim nµy ! Mµy ®Þnh giÕt con bµ µ ?

=> Tù nghÜ ra téi ®Ó g¸n cho ThÞ KÝnh.

- Lêi lÏ l¨ng nhôc, hèng h¸ch.

- Cö chØ:+ Dïi ®Çu ThÞ KÝnh ng· xuèng.+ ThÞ KÝnh ch¹y theo van xin, dói tay ng· khuþu xuèng.

=> Sïng bµ: ®éc ®Þa, tµn nhÉn, bÊt nh©n.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

305



[email protected]

? Cïng víi lêi nãi, Sïng bµ cßn cã nh÷ng cö chØ nµo ®èi víi ThÞ KÝnh ?

? TÊt c¶ cö chØ, lêi nãi Êy cho thÊy Sïng bµ lµ ngêi n/t/n ?

? Sïng bµ thuéc lo¹i nh©n vËt nµo trong chÌo cæ ?

(Nh©n vËt "mô ¸c" b¶n chÊt tµn nhÉn ®éc ®Þa.)

? Nh©n vËt nµy g©y c¶m xóc g× cho ngêi xem ?

(Ghª sî sù tµn nhÉn, lo cho ngêi hiÒn lµnh nh ThÞ KÝnh.)

? Khi bÞ khÐp vµo t«Þ giÕt chång, ThÞ KÝnh ®· cã nh÷ng lêi nãi, cö chØ nµo ?

? NhËn xÐt tÝnh chÊt cña nh÷ng lêi nãi, cö chØ ®ã ?

? Nh÷ng lêi nãi vµ cö chØ cña ThÞ KÝnh ®îc nhµ chång ®¸p l¹i n/t/n ?

? Em h·y h×nh dung vÒ th©n phËn ThÞ KÝnh trong c¶nh ngé nµy ?

* ThÞ KÝnh:

- Lêi nãi:+ L¹y cha, l¹y mÑ ! Con xin tr×nh cha mÑ ...+ Giêi ¬i ! MÑ ¬i, oan cho con l¾m mÑ ¬i.+ Oan thiÕp l¾m chµng ¬i.

- Cö chØ:+ VËt v· khãc.+ Ngöa mÆt rò rîi.+ Ch¹y theo van xin.

=> Lêi nãi rÊt hiÒn, rÊt Ýt. Cö chØ yÕu ®uèi, nhÉn nhôc.

* Th¸i ®é cña nhµ chång:- Chång: im lÆng.- MÑ chång: cù tuyÖt (Th«i im ®i !... l¹i cßn oan µ, ...)- Bè chång: a dua víi mÑ chång.

* ThÞ KÝnh:- §¬n ®éc gi÷a mäi sù v« t×nh.- Cùc kú ®au khæ, bÊt lùc.

=> NhÉn nhôc. Trong oan øc vÉn ch©n thùc, hiÒn lµnh gi÷ phÐp t¾c gia ®×nh.

- Sù viÖc Sïng bµ cho gäi M¨ng «ng ®Õn tr¶ ThÞ KÝnh.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

306



[email protected]

? Qua ®ã ®øc tÝnh nµo cña ThÞ KÝnh ®îc béc lé ?

? ThÞ KÝnh thuéc lo¹i nh©n vËt ®Æc s¾c nµo trong chÌo cæ ?

(Nh©n vËt "n÷ chÝnh" b¶n chÊt, ®øc h¹nh nÕt na, gÆp nhiÒu oan tr¸i.)

? C¶m xóc cña ngêi xem ®îc gîi tõ nh©n vËt nµy lµ g× ?

(Xãt th¬ng, c¶m phôc ThÞ KÝnh. C¨m ghÐt sù bÊt nh©n bÊt nghÜa cña gia ®×nh Sïng bµ.)

? Theo em, xung ®ét kÞch trong ®o¹n nµy thÓ hiÖn cao nhÊt ë sù viÖc nµo ? V× sao ?

(Sù viÖc nµy béc lé cùc ®iÓm tÝnh çch bÊt nh©n bÊt nghÜa cña Sïng bµ, ®ång thêi béc lé nçi bÊt h¹nh lín nhÊt cña ThÞ KÝnh.)

? Em thö b×nh luËn vÒ b¶n chÊt cña xung ®ét nµy ?

(- §ã lµ xung ®ét gi÷a quyÒn lùc cña kÎ thèng trÞ víi ®Þa vÞ nhá män cña kÎ bÞ trÞ trong gia ®×nh còng nh trong x· héi phong kiÕn.

- Xung ®ét nµy t¹o thµnh nçi ®au thª th¶m cho kÎ bÞ trÞ. §ã lµ xung ®ét bi kÞch.)

? Sau khi bÞ oan, ThÞ KÝnh cã nh÷ng cö chØ n/t/n ?

(Quay vµo nh×n tõ çi kØ ®Õn s¸ch, thóng kh©u, råi cÇm lÊy chiÕc ¸o ®ang kh©u dë, bãp chÆt trong tay cïng lêi nãi: "Th-¬ng «i ! BÊy l©u ... cho ®Õn nçi t×nh thÕ run rñi ...)

- Nçi ®au nuèi tiÕc, xãt xa cho h¹nh phóc løa ®«i bÞ tan vì.

=> Kh«ng ®µnh cam chÞu oan sai. Muèn tù m×nh t×m çch gi¶i oan. ThÞ KÝnh kh«ng cßn nhu nhîc mµ ®· quyÕt liÖt trong tÝnh çch.

- §i tu ®Ó cÇu PhËt tæ chøng minh cho sù trong s¹ch cña m×nh.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

307



[email protected]

? Nh÷ng cö chØ, lêi nãi ®ã ph¶n ¸nh nçi ®au nµo cña ThÞ KÝnh ?

? ý ®Þnh kh«ng vÒ víi cha, ph¶i sèng ë ®êi míi mong tá râ ngêi ®oan chÝnh, ®· chøng tá thªm ®iªï g× ë ngêi phô n÷ nµy ?

? Çch gi¶i oan mµ ThÞ KÝnh nghÜ tíi lµ g× ?

? Con ®êng ThÞ KÝnh chän ®Ó gi¶i oan cã ý nghÜa g× ?

(- Ph¶n ¸nh sè phËn bÕ t¾c cña ngêi phô n÷ trong x· héi cò.

- Lªn ¸n thùc tr¹ng x· héi v« nh©n ®¹o ®èi víi nh÷ng ngêi l-¬ng thiÖn.)

? Theo em, cã çch nµo tèt h¬n ®Ó gi¶i tho¸t nh÷ng ngêi nhThÞ KÝnh khái ®au th¬ng ?

(Häc sinh th¶o luËn nhãm)

(Lo¹i bá nh÷ng kÎ nh Sïng bµ. Lo¹i bá quan hÖ mÑ chång nµng d©u kiÓu phong kiÕn. Lo¹i bá x· héi phong kiÕn thèi n¸t.)

? Qua vë chÌo, em biÕt g× vÒ nh÷ng ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt chÌo cæ ?

? Em hiÓu g× vÒ sè phËn cña ngêi phô n÷ ®øc h¹nh trong x· héi cò ?(BÞ ¸p bøc ruång bá v× bÊt kú lý do g×.)? Ng«n ng÷ chÌo trong trÝch ®o¹n nµy cã g× ®Æc biÖt ?

6. Tæng kÕt:

- TÝch truyÖn mang ý nghÜa ca ngîi phÈm chÊt ®øc h¹nh cña ngêi phô n÷, phª ph¸n ¸p bøc phong kiÕn.

- Nh©n vËt mang tÝnh quy íc:

ThiÖn (n÷ chÝnh) - ¸c (mô ¸c).

- Ng«n ng÷: Dïng v¨n vÇn ®i liÒn víi çc lµn ®iÖu h¸t.

IV. luyÖn tËp:1. Tãm t¾t ng¾n gän ®o¹n trÝch "nçi oan h¹i chång".:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

308



[email protected]

- Häc sinh tãm t¾t, g/v nhËn xÐt, söa.- ThiÖn SÜ häc khuya mÖt mái, thiÕp ngñ, ThÞ KÝnh qu¹t cho

chång, dïng dao c¾t sîi r©u mäc ngîc trªn m¸ chång.- ThiÖn SÜ giËt m×nh la ho¶ng - Vî chång Sïng «ng, Sïng bµ ch¹y

vµo.- Sïng bµ mét m×nh ®¹o diÔn vµ biÓu diÔn líp kÞch ®Æc s¾c vu

oan con d©u.- Sïng «ng lõa M¨ng «ng sang ®Ó b¾t nhËn con g¸i vÒ .- ThÞ KÝnh gi¶ trai lªn chïa ®i tu.2. Gi¶i thÝch "Oan ThÞ KÝnh": Oan cïng cùc, bÕ t¾c, kh«ng cã c¸ch nµo thanh minh, oan gi¶i.iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc bµi.- T×m xem vë chÌo.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 119 (Ngµy 03/4/2007)

dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈyA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc c«ng dông cña dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy- BiÕt dïng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy khi viÕt.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:? ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª ? Cã mÊy kiÓu liÖt kª ?- Lµm bµi tËp.* Bµi míi:

- G/v viÕt VD lªn b¶ng phô.

- H/s ®äc, nhËn xÐt VD.

? Trong c©u a) dÊu chÊm löng dïng ®Ó lµm g× ?

? C©u b) dÊu chÊm löng dïng ®Ó lµm g× ?

? C©u c) dÊu chÊm löng dïng ®Ó lµm g× ?

I. dÊu chÊm löng:

1. VÝ dô:

2. NhËn xÐt:

a) Tá ý cßn nhiÒu vÞ anh hïng d©n téc n÷a cha ®îc liÖt kª.

b) BiÓu thÞ sù ng¾t qu·ng trong lêi nãi cña nh©n vËt do qu¸ mÖt vµ ho¶ng sî.

- Lµm giµu nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn bÊt ngê cña tõ "bu thiÕp".


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

309



[email protected]

? VËy trong v¨n th¬ dÊu chÊm löng ®îc sö dông cã c«ng dông g× ?

(H/s ®äc ghi nhí.)

(G/v cho häc sinh ®äc çc vÝ dô viÕt trªn b¶ng phô.)

? Cho biÕt chøc n¨ng cña dÊu ; trong çc vÝ dô ?

? Çc bé phËn c©u ®îc ng¨n çch bëi çc dÊu ; cã quan hÖ víi nhau n/t/n ?

? VÝ dô nµo cã thÓ thay thÕ dÊu ; b»ng dÊu phÈy. VÝ dô nµo kh«ng thÓ thay thÕ ®îc ? V× sao ?

? DÊu ; cã t¸c dông g× ?

3. KÕt luËn:

* Ghi nhí: SGK.

Ii. dÊu chÊm phÈy:

1. VÝ dô: SGK.

2. NhËn xÐt:

a) §¸nh dÊu ranh giíi gÜa 2 vÕ cña mét c©u ghÐp.

b) Ng¨n çch çc bé phËn liÖt kª cã nhiÒu tÇng ý nghÜa phøc t¹p.

a) Cã thÓ thay dÊu ; b»ng dÊu , ®îc vµ néi dung cña c©u kh«ng bÞ thay ®æi.b) Kh«ng thay ®îc v×:- Çc phÇn liÖt kª sau dÊu ; b×nh ®¼ng víi nhau.- Çc bé phËn liÖt kª sau dÊu , kh«ng thÓ b×nh ®¼ng víi çc phÇn nªu trªn.- NÕu thay th× néi dung dÔ bÞ hiÓu lÇm.3. KÕt luËn: * Ghi nhí: SGK.

Bµi tËp nhanh:Cho 2 c©u ghÐp - x¸c ®Þnh c©u ghÐp nµo cã thÓ sö dông dÊu ;

ng¨n çch 2 vÕ, c©u ghÐp nµo kh«ng cÇn dïng dÊu ;a) NÕu Lan häc giái bè mÑ rÊt vui.b) V× b¹n Lan häc giái, h¸t hay vµ lµ tay bãng bµn cõ kh«i mäi ng-

êi ®Òu yªu quý b¹n Êy.IV. luyÖn tËp:

Bµi tËp 1:(Häc sinh lªn b¶ng lµm.)

a) BiÓu thÞ sù sî h·i, lóng tóng.b) C©u nãi bÞ bá dë.c) BiÓu thÞ phÇn liÖt kª kh«ng viÕt ra.

Bµi tËp 2:(Häc sinh lªn b¶ng lµm.)

a), b), c) ®¸nh dÊu ranh giíi çc vÕ cña mét c©u ghÐp.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

310



[email protected]

Bµi tËp 3:(Häc sinh lµm theo nhãm => ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy.)iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc bµi.- Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp.- T×m çc vÝ dô cã sö dông dÊu chÊm phÈy, dÊu chÊm löng.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 120 (Ngµy 04/4/2007)

v¨n b¶n ®Ò nghÞA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ (môc ®Ých, yªu

cÇu, néi dung vµ çch lµm lo¹i v¨n b¶n nµy);- HiÓu çc t×nh huèng cÇn viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ;- BiÕt çch viÕt mét v¨n b¶n ®Ò nghÞ ®óng quy çch;- NhËn ra ®îc nh÷ng sai sãt thêng gÆp khi viÕt v¨n b¶n ®Ò

nghÞ.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:? V¨n b¶n hµnh chÝnh lµ g× ?? Em biÕt nh÷ng lo¹i v¨n b¶n hµnh

chÝnh nµo ?? Tr×nh bµy bè côc chung cña mét v¨n b¶n hµnh chÝnh ? * Bµi míi:

- H/s ®äc 1.1 SGK.

? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chñ thÓ cña 2 v¨n b¶n ®Ò nghÞ ?

? Hä viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ ®Ó lµm g× ?

? Yªu cÇu cña mét v¨n b¶n cÇn ®¸p øng nh÷ng g× ?

? Çch tr×nh bµy néi dung cña 2 v¨n b¶n ®Ò nghÞ nµy n/t/n ?

? Trong 4 t×nh huèng nªu ra, t×nh huèng nµo ph¶i viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ ?

I. ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ:

- Chñ thÓ cña 2 v¨n b¶n ®Ò nghÞ lµ tËp thÓ líp 7C vµ çc gia ®×nh trong mét ®Þa bµn d©n c.

- Môc ®Ých: Tr×nh bµy, ®Ò nghÞ nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc kh«ng thÓ tù quyÕt ®Þnh ®îc.

- Néi dung tr×nh bµy ng¾n gän, râ rµng.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

311



[email protected]

(T×nh huèng a, c.)

? Nªu ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ ?

(- Häc sinh ®äc ghi nhí.) - §äc v¨n b¶n.

? Mét v¨n b¶n ®Ò nghÞ thêng cã nh÷ng môc nµo ?

? Çc môc trong v¨n b¶n ®Ò nghÞ ®îc tr×nh bµy theo mét thø tù n/t/n ?? So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña 2 v¨n b¶n ®Ò nghÞ ?? Çc môc quan träng nhÊt lµ g× ?

? Nªu ghi nhí.

* Ghi nhí: SGK.

II. çch lµm v¨n b¶n ®Ò nghÞ:

*. Çc môc b¾t buéc ph¶i cã: a- Quèc hiÖu.b- §Þa ®iÓm, ngµy, th¸ng, n¨m.c- Tªn v¨n b¶n.d- §Ò nghÞ ai, ®Þa chØ.e- §Ò nghÞ ®iÒu g× ? §Ò nghÞ ®Ó lµm g× ?(Nªu cô thÓ, râ rµng, kh«ng thõa, kh«ng thiÕu.)h- Ngêi ®Ò nghÞ kÝ, ghi râ hä tªn.* Ghi nhí : SGK.

Iii. luyÖn tËp:Bµi tËp 1

So s¸nh lÝ do viÕt ®¬n vµ lÝ do viÕt ®Ò nghÞ:- LÝ do gièng nhau: C¶ 2 ®Òu lµ nh÷ng nhu cÇu, nguyÖn väng

chÝnh ®¸ng.- LÝ do kh¸c nhau:+ NguyÖn väng cña ç nh©n + NguyÖn väng nhu cÇu cña tËp thÓ .

Bµi tËp 2ChØ ra chç sai trong v¨n b¶n vµ söa:

KÝnh göi: C« gi¸o chñ nhiÖm líp 7A1Çi bµn mµ hiÖn nay chóng em ngåi häc ®ang bÞ lung lay rÊt

nhiÒu do ch©n ghÕ ®· bÞ mät s¾p gÉy.V× vËy, chóng em ®Ò nghÞ c« b¸o lªn nhµ trêng thay cho chóng

em mét ghÕ kh¸c ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho chóng em häc tËp.Chóng em rÊt mong ®îc c« quan t©m, gi¶i quyÕt sím.Chóng em tr©n träng c¶m ¬n c« !

(Häc sinh th¶o luËn nhãm.)* ThiÕu:

+ Quèc hiÖu;+ §Þa danh, ngµy, th¸ng, ...+ Tªn v¨n b¶n ...; Ai ®Ò nghÞ ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

312



[email protected]

+ KÝ tªn.iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc bµi.- ViÕt mét v¨n b¶n ®Ò nghÞ.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TuÇn 31 - bµi 30 TiÕt 121

(Ngµy 2006/4/2007) «n tËp v¨n häc

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: N¾m ®îc nhan ®Ò çc t¸c phÈm trong hÖ thèng v¨n b¶n, néi

dung c¬ b¶n cña tõng côm bµi, nh÷ng giíi thuyÕt vÒ v¨n ch¬ng, vÒ ®Æc trng thÓ lo¹i cña çc v¨n b¶n, vÒ sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt thuéc ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 7.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:* Bµi míi:* C©u 1: (Häc sinh tù hÖ thèng, ghi vµo vë.)* C©u 2: Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng «n tËp.

Kh¸i niÖm

§Þnh nghÜa - B¶n chÊt

1. Ca dao - d©n ca

- Th¬ ca d©n gian; nh÷ng bµi th¬ - bµi h¸t tr÷ t×nh d©n gian do quÇn chóng nh©n d©n s¸ng t¸c - biÓu diÔn vµ truyÒn miÖng tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c.- Ca dao lµ phÇn lêi ®· tíc bá ®i tiÕng ®Öm, l¸t, ...

2. Tôc ng÷

- Nh÷ng c©u nãi d©n gian ng¾n gän, æn ®Þnh, cã nhÞp ®iÖu, h×nh ¶nh, thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt, ®îc vËn dông vµo ®êi sèng, suy nghÜ vµ lêi ¨n, tiÕng nãi hµng ngµy.

3. Th¬ tr÷ t×nh

Mét thÓ lo¹i v¨n häc ph¶n ¸nh cuéc sèng b»ng c¶m xóc trùc tiÕp cña ngêi s¸ng t¸c. V¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh thêng cã vÇn ®iÖu, nhÞp ®iÖu, ng«n ng÷ c« ®äng, mang tÝnh çch ®iÖu cao.

4. Th¬ tr÷ t×nh trung ®¹i ViÖt Nam

- §êng luËt (thÊt ng«n, ngò ng«n, b¸t có, tø tuyÖt,..., lôc b¸t, song thÊt lôc b¸t, ng©m khóc, 4 tiÕng, ...- Nh÷ng thÓ th¬ thuÇn tuý ViÖt Nam: lôc b¸t, 4 tiÕng (häc tËp tõ ca dao, d©n ca).- Nh÷ng thÓ th¬ häc tËp cña Trung Quèc: §êng luËt, hµnh, ...

5. Th¬ thÊt ng«n

- 7 tiÕng/c©u, 4 c©u/bµi, 28 tiÕng/ bµi;- KÕt cÊu: c©u 1 - khai, c©u 2 - thõa, c©u 3 - chuyÓn,


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

313



[email protected]

tø tuyÖt §êng luËt

c©u 4 - hîp;- NhÞp 4/3 hoÆc 2/2/3;- VÇn: ch©n (7), liÒn (1-2), çch (2-4), b»ng.

6. Th¬ ngò ng«n tø tuyÖt §êng luËt

T¬ng tù nh th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt chØ kh¸c:- 5 tiÕng/c©u, 4 c©u/bµi, 20 tiÕng/bµi;- NhÞp 3/2 hoÆc 2/3;- Cã thÓ gieo vÇn tr¾c.

7. Th¬ thÊt ng«n b¸t có

- 7 tiÕng/c©u, 8 c©u /bµi, 56 tiÕng/bµi;- VÇn: b»ng, tr¾c, ch©n (7), liÒn (1-2), çch (2-4-6-8);- KÕt cÊu: 4 liªn. C©u 1-2: ®Ò, c©u 3-4: thùc, c©u 5-6: luËn, c©u 7-8: kÕt.- LuËt b»ng tr¾c: nhÊt (1); tam (3); ngò (5); bÊt luËn (tù do); nhÞ (2), tø (4) lôc (6) ph©n minh.- Hai c©u (3-4 vµ 5-6) ph¶i ®èi nhau tõng vÕ, tõng tõ, tõng ©m thanh mét.

8. Th¬ lôc b¸t

- ThÓ th¬ d©n téc cæ truyÒn b¾t nguån tõ ca dao, d©n ca;- KÕt cÊu theo tõng cÆp: C©u trªn 6 tiÕng (lôc), c©u díi 8 tiÕng (b¸t);- VÇn b»ng, lng (6-6); ch©n (6-8); liÒn;- NhÞp 2/2/2/2; 3/3/4/4; 2/4/2; 2/4;- LuËt b»ng tr¾c: 2B - 2T - 6B - 8B.

9. Th¬ song thÊt lôc b¸t

- KÕt hîp cã s¸ng t¹o gi÷a thÓ th¬ thÊt ng«n ®êng luËt vµ th¬ lôc b¸t;- Mét khæ 4 c©u;- VÇn 2 c©u song thÊt;- NhÞp ë 2 c©u 7 tiÕng.

10. TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i.

- Cã thÓ ng¾n, rÊt ng¾n, dµi, h¬i dµi;- Çch kÓ chuyÖn linh ho¹t, kh«ng gß bã, kh«ng hoµn toµn tu©n theo tr×nh tù thêi gian, thay ®æi ng«i kÓ, nhÞp v¨n nhanh, kÕt thóc ®ét ngét.

11.PhÐp t¬ng ph¶n nghÖ thuËt

- Lµ sù ®èi lËp çc h×nh ¶nh, chi tiÕt, nh©n vËt, ... tr¸i ngîc nhau, ®Ó t« ®Ëm, nhÊn m¹nh mét ®èi tîng hoÆc c¶ hai.

12. T¨ng cÊp trong nghÖ thuËt

Thêng ®i cïng víi t¬ng ph¶n.

* C©u 3: Nh÷ng t×nh c¶m, th¸i ®é thÓ hiÖn trong çc bµi ca dao - d©n ca ®· häc: (häc sinh ®øng t¹i chç tr×nh bµy).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

314



[email protected]

- Nhí th¬ng, kÝnh yªu, than th©n tr¸ch phËn, buån b·, hèi tiÕc, tù hµo, biÕt ¬n, ...

(Cho häc sinh ®äc mét sè bµi ca dao yªu thÝch.)* C©u 4: Nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n ®îc thÓ hiÖn trong

tôc ng÷:1. Kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn thêi tiÕt.

- Thêi gian th¸ng n¨m vµ th¸ng mêi; dù ®o¸n n¾ng, ma, b·o, gi«ng, lôt, ...

2. Kinh nghiÖm vÒ lao ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp

- §Êt ®ai quý hiÕm, vÞ trÝ çc nghÒ: lµm ruéng, nu«i ç, lµm vên, kinh nghiÖm cÊy lóa, lµm ®Êt, trång trät, ch¨n nu«i, ...

3. Kinh nghiÖm vÒ con ngêi x· héi

- Xem tíng ngêi, häc tËp thÇy b¹n, t×nh th¬ng ngêi, lßng biÕt ¬n, ®oµn kÕt lµ søc m¹nh, ...

* C©u 5: (Häc sinh tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ ë nhµ - G/v nhËn xÐt, söa,)

a) Nh÷ng gi¸ trÞ lín vÒ t tëng, t×nh c¶m thÓ hiÖn trong çc bµi th¬, ®o¹n th¬ tr÷ t×nh cña ViÖt Nam vµ Trung Quèc (th¬ §êng) ®· häc.

- Lßng yªu níc vµ tù hµo d©n téc;- ý chÝ bÊt khuÊt, kiªn quyÕt ®¸nh b¹i mäi qu©n x©m lîc;- Th©n d©n - yªu d©n, mong d©n ®îc khái khæ, no Êm, nhí quª,

mong vÒ quª, ngì ngµng khi trë vÒ, nhí mÑ, nhí th¬ng bµ, ...- Ca ngîi c¶nh ®Ñp thiªn nhiªn: §ªm tr¨ng xu©n, c¶nh khuya, th¸c hïng

vÜ, ®Ìo v¾ng, ...- Ca ngîi t×nh b¹n ch©n thµnh, t×nh vî chång thuû chung chê ®îi, vêi

vîi nhí th¬ng, ...(Häc sinh cho VD vÒ mçi khÝa c¹nh.)

* C©u 7: (Häc sinh tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ ë nhµ - G/v nhËn xÐt, söa.)

TiÕng ViÖt giµu vµ ®Ñp bëi:- HÖ thèng nguyªn ©m, phô ©m kh¸ phong phó;- Giµu thanh ®iÖu;- Có ph¸p c©u TV rÊt tù nhiªn, c©n ®èi, nhÞp nhµng;- Tõ vùng dåi dµo c¶ vÒ 3 mÆt th¬, nh¹c, ho¹: gîi ©m thanh , h×nh

d¸ng, mµu s¾c.* C©u 6- Gi¸ trÞ chñ yÕu vÒ t tëng, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm v¨n xu«i ®·

häc.TT

Nhan ®Ò v¨n b¶n -

T/g

Gi¸ trÞ t tëng Gi¸ trÞ nghÖ thuËt


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

315



[email protected]

1 Cæng trêng më ra (LÝ lan)

- Lßng mÑ th¬ng con v« bê, íc mong con häc giái nªn ngêi trong ®ªm tríc ngµy khai gi¶ng lÇn ®Çu tiªn cña ®êi con.

- T©m tr¹ng ngêi mÑ ®îc thÓ hiÖn ch©n thùc nhÑ nhµng mµ c¶m ®éng ch©n thµnh, l¾ng s©u.

2 MÑ t«i(Ðt-m«n-®«-®ê Ami-xi)

- T×nh yªu th¬ng, kÝnh träng cha mÑ lµ t×nh c¶m thËt lµ thiªng liªng. ThËt ®¸ng xÊu hæ vµ nhôc nh· cho kÎ nµo chµ ®¹p lªn t×nh th¬ng yªu ®ã.

- Th cña bè göi cho con; nh÷ng lêi phª b×nh nghiªm kh¾c nhng thÊm thÝa vµ ®Ých ®¸ng ®· khiÕn cho con hoµn toµn t©m phôc khÈu phôc, ¨n n¨n hèi hËn v× lÇm lçi cña m×nh víi mÑ.

3 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª(Kh¸nh Hoµi)

- T×nh c¶m gia ®×nh lµ v« cïng quý gi¸ vµ quan träng;- Ngêi lín, c¸c bËc cha mÑ h·y v× con c i mµ cè g¾ng cã thÓ tr¸nh nh÷ng cuéc chia ly - li dÞ.

- Qua cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª - cuéc chia tay cña nh÷ng ®øa trÎ ng©y th¬ téi nghiÖp mµ ®Æt vÊn ®Ò g×n gi÷ gia ®×nh mét c¸ch nghiªm tóc vµ s©u s¾c.

4 Sèng chÕt mÆc bay(Ph¹m Duy Tèn)

Lªn ¸n tªn quan phñ v« tr¸ch nhiÖm g©y lªn téi ¸c khi lµm nhiÖm vô hé ®ª; c¶m th«ng víi nh÷ng thèng khæ cña nh©n d©n v× vì ®ª.

- NghÖ thuËt t¬ng ph¶n vµ t¨ng cÊp;- Bíc khëi ®Çu cho thÓ lo¹i truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i.

5 Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u

- §¶ kÝch toµn quyÒn Va ren ®Çy ©m mu thñ ®o¹n, thÊt b¹i, ®¸ng cêi tríc Phan Béi Ch©u; ca ngîi ngêi anh hïng tríc kÎ thï s¶o tr¸.

- TruyÖn ng¾n hiÖn ®¹i viÕt b»ng tiÕng Ph¸p;- KÓ chuyÖn theo hµnh tr×nh chuyÕn ®i cña Va ren;- Cuéc gÆp gì ®Çy kÞch tÝnh trong tï gi÷a Va ren vµ Phan Béi Ch©u.

6 Mét thø quµ cña ... Cèm

- Ca ngîi vµ miªu t¶ vÎ ®Ñp vµ gi¸ trÞ cña mét thø quµ quª ®Æc s¶n mµ quen thuéc ViÖt Nam.

- C¶m gi¸c tinh tÕ, tr÷ t×nh ®Ëm ®µ, tr©n träng n©ng niu, ...- Bót kÝ - tuú bót, hay vÒ v¨n ho¸ Èm thùc.

7 Sµi Gßn t«i - T×nh c¶m s©u ®Ëm - Bót kÝ, kÓ, t¶, giíi thiÖu


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

316



[email protected]

yªu(Minh H-¬ng)

cña t¸c gi¶ ®èi víi Sµi Gßn qua sù g¾n bã l©u bÒn, am hiÓu t-êng tËn vµ c¶m nhËn tinh tÕ vÒ thµnh phè nµy.

vµ biÓu c¶m kÕt hîp kh¸ khÐo lÐo, nhÞp nhµng;- Lêi v¨n gi¶n dÞ, dïng ®óng møc c¸c tõ ng÷ ®Þa ph¬ing.

8 Mïa xu©n cña t«i(Vò B»ng)

- VÎ ®Ñp ®éc ®¸o cña mïa xu©n miÒn B¾c vµ Hµ Néi qua nçi sÇu xa xø cña mét ngêi Hµ Néi

- Håi øc tr÷ t×nh, lêi v¨n giµu h×nh ¶nh, giµu c¶m xóc, giµu chÊt th¬, nhÑ ªm vµ c¶m ®éng ngät ngµo.

9 Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng(Hµ¸nh Minh)

Giíi thiÖu ca HuÕ - mét sinh ho¹t vµ thó vui v¨n ho¸ rÊt tao nh· ë ®Êt cè ®«.

- V¨n b¶n giíi thiÖu- thuyÕt minh: m¹ch l¹c gi¶n dÞ mµ nªu râ nh÷ng ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña vÊn ®Ò.

* C©u 8: (Häc sinh tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ ë nhµ - G/v nhËn xÐt, söa.)

- Nguån gèc cèt yÕu cña v¨n ch¬ng lµ lßng th¬ng ngêi vµ th¬ng mu«n vËt, mu«n loµi.

- V¨n ch¬ng s¸ng t¹o ra sù sèng, s¸ng t¹o ra nh÷ng thÕ giíi kh¸c, nh÷ng ngêi, nh÷ng sù vËt kh¸c, ...

- V¨n ch¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta kh«ng cã, luyÖn nh÷ng t×nh c¶m ta s½n cã.

*. h íng dÉn vÒ nhµ : - ¤n tËp tiÕp, lµm c¸c c©u: 9, 10.- ¤n tËp kiÕn thøc kü h¬n.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 122 (Ngµy 2007/4/2007) TiÕng viÖt

dÊu g¹ch ngangA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang;- BiÕt dïng dÊu g¹ch ngang, ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch

nèi.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:? Nªu c«ng dông cña dÊu chÊm löng ? ... dÊu chÊm phÈy ?- Lµm BT 3.* Bµi míi:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

317



[email protected]

- G/v ghi VD lªn b¶ng phô, h/s ®äc VD.

? Trong c©u a dÊu g¹ch ngang ®îc dïng ®Ó lµm g× ?

? Trong c©u b dÊu g¹ch ngang ®îc dïng gièng c©u a kh«ng ?

? C©u c, d dÊu g¹ch ngang dïng ®Ó lµm g× ?

? DÊu g¹ch ngang cã nh÷ng c«ng dông nµo ?

(Häc sinh ®äc ghi nhí.)

Bµi tËp nhanh

X¸c ®Þnh t¸c dông cña dÊu g¹ch ngang

Tõ n¬i ®©y, tiÕng th¬ cña Xu©n DiÖu - thi sÜ t×nh yªu - sÏ hoµ nhËp víi tiÕng th¬ giµu chÊt tr÷ t×nh cña d©n ca xø NghÖ, ©m vang m·i trong t©m hån bao ®«i løa giao duyªn.

(T¸ch phÇn gi¶i thÝch.)

? Trong VD d ë môc I, dÊu g¹ch nèi gi÷a çc tiÕng trong tõ Va ren ®îc dïng lµm g× ?

? Çch viÕt dÊu g¹ch nèi cã g× kh¸c víi dÊu g¹ch ngang ?

? VËy ph©n biÖt dÊu g¹ch

I. c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang:

1. VÝ dô:

2. NhËn xÐt:

a- DÊu g¹ch ngang ®îc dïng ®Ó ®¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch.

b- DÊu g¹ch ngang ®îc dïng ®Ó ®¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt;

c- DÊu g¹ch ngang ®îc dïng ®Ó lÞªt kª;

d- DÊu g¹ch ngang dïng ®Ó nèi çc bé phËn trong liªn danh.

3. KÕt luËn:

*. Ghi nhí: SGK.

Ii. Ph©n biÖt dÊu g¹ch ngang víi dÊu g¹ch nèi:

1. VÝ dô:

2. NhËn xÐt:

DÊu g¹ch nèi çc tiÕng trong tªn riªng níc ngoµi.

- DÊu g¹ch nèi ng¾n h¬n dÊu g¹ch ngang.

3. KÕt luËn:

*. Ghi nhí: SGK.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

318



[email protected]

ngang víi dÊu g¹ch nèi n/t/n ?

(Häc sinh ®äc ghi nhí.)Bµi tËp nhanh

§Æt dÊu g¹ch ngang, dÊu g¹ch nèi vµo çc vÞ trÝ thÝch hîp.1. Sµi Gßn hßn ngäc ViÔn §«ng ®ang tõng ngµy, tõng giê thay da ®æi thÞt.2. Nghe Ra ®i « vÉn lµ mét thãi quen thó vÞ cña nh÷ng ngêi lín tuæi.

Iii. luyÖn tËp:Bµi tËp 1: (Häc sinh ®øng t¹i chç lµm).

a- Dïng ®Ó ®¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch.b- Dïng ®Ó ®¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch.c- Dïng ®Ó ®¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt vµ bé phËn chó

thÝch, gi¶i thÝch.d- Dïng ®Ó nèi çc bé phËn trong mét liªn danh (Tµu Hµ Néi -

Vinh).e- Dïng ®Ó nèi çc bé phËn trong mét liªn danh (Thõa Thiªn -

HuÕ).Bµi tËp 2: (Häc sinh lªn b¶ng lµm).

Dïng ®Ó nèi çc tiÕng trong tªn riªng níc ngoµi.iv. h íng dÉn vÒ nhµ : - Häc thuéc bµi.- Lµm bµi tËp 3.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 123 So¹n: 16/4/2007D¹y: 23/4/2007

«n tËp tiÕng viÖtA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

319



[email protected]

- HÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ çc kiÓu c©u ®¬n vµ çc dÊu c©u ®· häc.

b/ chuÈn bÞ:c/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 3’Nªu çc c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang vµ dÊu g¹ch nèi?* Bµi míi: 37’1. Çc kiÓu c©u ®¬n ®· häc: - (G/v híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng «n tËp.)- §Æt çc c©u hái vÒ kh¸i niÖm vµ vÝ dô vÒ çc kiÓu c©u ®· häc.

STT

Çc kiÓuc©u ®¬n

Ph©n lo¹i Kh¸i niÖm VÝ dô

1 Ph©n lo¹i theo môc ®Ých nãi

C©u nghi vÊn

Dïng ®Ó hái - CËu häc bµi cha ?

C©u trÇn thuËt

Dïng ®Ó nªu mét nhËn ®Þnh cã thÓ ®¸nh gi¸ theo tiªu chuÈn ®óng hay sai.

- Anh Êy lµ ngêi b¹n tèt.

C©u cÇu khiÕn

Dïng ®Ó ®Ò nghÞ yªu cÇu ... ngêi nghe thùc hiÖn hµnh ®éng ®îc nãi ®Õn trong c©u.

- Cho t«i mîn çi bót ch× !- Chóc mõng b¹n nh©n ngµy sinh nhËt !

C©u c¶m th¸n

Dïng ®Ó béc lé c¶m xóc mét çch trùc tiÕp

- Trêi «i ! Nã ®au ®ín qu¸ !- A ! MÑ ®· vÒ.

2 Ph©n lo¹i theo cÊu t¹o

C©u b×nh th-êng

C©u cÊu t¹o theo m« h×nh CN + VN

Anh Êy / ®i häc ®Òu. CN VN

C©u ®Æc biÖt

C©u kh«ng cÊu t¹o theo m« h×nh CN + VN

Ma ! Giã ! SÊm, chíp ... chóng t«i vÉn ®i.

II. Çc dÊu c©u ®· häc: - (G/v híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng «n tËp.)- §Æt c©u hái «n l¹i phÇn c«ng dông cña çc dÊu c©u vµ cho vÝ

dô.STT

Çc dÊu c©u

C«ng dông VÝ dô

1 DÊu chÊm

§îc ®Æt ë cuèi c©u trÇn thuËt lµm dÊu hiÖu kÕt thóc c©u.

Hoa lµ mét häc sinh ngoan. B¹n Êy lu«n


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

320



[email protected]

Trong mét ®o¹n v¨n khi viÕt hÕt mét c©u trÇn thuËt ta ph¶i ®Æt dÊu chÊm.

®oµn kÕt víi b¹n bÌ.

2 DÊu phÈy

DÊu ®îc dïng trong c©u ®¸nh dÊu ranh giíi mét sè bé phËn c©u ®Ó diÔn ®¹t ®óng néi dung, môc ®Ých cña ngêi nãi:- Thµnh phÇn phô cña c©u víi nßng cèt c©u;- Mét tõ ng÷ víi bé phËn chó thÝch cña nã;- Ranh giíi gi÷a çc tõ ng÷ cã cïng chøc vô nh nhau trong c©u.

T©y B¾c, mét hßn ngäc ngµy mai cña Tæ Quèc, ®ang chê ®îi chóng ta, thóc giôc chóng ta.

3 DÊu chÊm phÈy

- §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a çc vÕ cña mét c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p;- §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a çc bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p.

Cèm kh«ng ph¶i thøc quµ cña ngêi véi; ¨n cèm ph¶i ¨n tõng chót Ýt, thong th¶ vµ ngÉm nghÜ.

4 DÊu chÊm löng

- Tá ý cßn nhiÒu sù vËt, hiÖn t-îng t¬ng tù cha liÖt kª hÕt;- ThÓ hiÖn chç lêi nãi bá dë hay ngËp ngõng, ng¾t qu·ng;- Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn cña mét tõ ng÷ biÓu thÞ néi dung bÊt ngê hay hµi híc, ch©m biÕm.

- BÈm ... quan lín ... ®ª vì mÊt råi.

5 DÊu g¹ch ngang

- §Æt gi÷a c©u ®Ó ®¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch trong c©u;- §Æt ë ®Çu dßng ®Ó ®¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña n/v hoÆc ®Ó liÖt kª;- Nèi çc tõ n»m trong mét liªn danh.

§Ñp qu¸ ®i, mïa xu©n ¬i - mïa xu©n cña Hµ Néi th©n yªu.

Iii. luyÖn tËp:Bµi tËp 1:

T¹i sao nãi c©u sau ®©y lµ c©u ®Æc biÖt:"Mét ®Ìo ... mét ®Ìo ... l¹i mét ®Ìo" (Hå Xu©n H¬ng).(Kh«ng theo m« h×nh CN + VN vÉn nªu trän vÑn mét sù viÖc)

Bµi tËp 2:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

321



[email protected]

Phôc håi dÊu g¹ch ngang trong çc c©u sau ®©y vµ nªu râ t¸c dông:

- T×nh h÷u nghÞ ViÖt Lµo Kh¬-me anh em ®êi ®êi bÒn v÷ng.- Ban An líp trëng líp t«i tuy nhá ngêi nhng nhanh nhÑn.(ViÖt – Lµo – Kh¬-me; B¹n An – líp trëng líp t«i)*. Cñng cè: 3’1. KÓ tªn çc kiÓu c©u ®¬n chia theo môc ®Ých nãi vµ chia theo

cÊu t¹o?2. Em ®· häc çc lo¹i dÊu c©u nµo? C«ng dông cña mçi lo¹i dÊu

c©u ®ã?*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - ¤n tËp kü néi dung trªn.- Hoµn chØnh bµi tËp vµo vë.- ChuÈn bÞ bµi V¨n b¶n b¸o ço (su tÇm mét sè mÉu b¸o ço).

TiÕt 124 – TËp lµm v¨n:So¹n: 16/4/2007D¹y: 23/4/2007

v¨n b¶n b¸o çoA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - N¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o ço: môc ®Ých, yªu cÇu,

néi dung vµ çch lµm lo¹i v¨n b¶n nµy.- BiÕt çch viÕt mét v¨n b¶n b¸o ço ®óng quy çch;- NhËn ra nh÷ng sai sãt thêng gÆp khi viÕt v¨n b¶n b¸o ço.b/ chuÈn bÞ: Mét sè b¶n b¸o ço mÉuc/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’1. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n ®Ò nghÞ ? Çch lµm v¨n b¶n ®Ò nghÞ ?2. KiÓm tra bµi tËp vÒ nhµ.* Bµi míi: 35’

- Gäi 2 HS ®äc 2 VB b¸o ço trong SGK.

H: ViÕt b¸o ço ®Ó lµm g× ?

I. ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n b¸o ço:

1. VÝ dô:

SGK

2. NhËn xÐt:

- Môc ®Ých cña VB b¸o ço: §Ó tr×nh bµy vÒ t×nh h×nh, sù viÖc vµ çc kÕt qu¶ ®· lµm ®îc cña mét


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

322



[email protected]

H: B¸o ço cÇn ph¶i chó ý nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy ?

H: H·y dÉn ra mét sè trêng hîp cÇn viÕt b¸o ço trong sinh ho¹t vµ häc tËp ë trêng, líp em ?

- GV ®a 3 t×nh huèng trong SGK -> cho HS th¶o luËn lùa chän t×nh huèng nµo cÇn ph¶i viÕt b¸o ço.

- GV cho HS tham kh¶o mét sè mÉu b¸o ço.

H: ThÕ nµo lµ v¨n b¶n b¸o ço ?

(Gäi 1 häc sinh ®äc ghi nhí.)

H: Çc môc trong v¨n b¶n b¸o ço ®îc tr×nh bµy theo mét thø tù nµo ?

H: §iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña 2 v¨n b¶n lµ g× ?

H: Nh÷ng phÇn nµo lµ quan trong?

H: Tõ 2 v¨n b¶n trªn h·y rót ra çch lµm mét v¨n b¶n b¸o ço ?

(gäi 1 h/s ®äc ghi nhí.)

ç nh©n hay cña mét tËp thÓ.

- VÒ néi dung ph¶i nªu râ: ai viÕt, ai nhËn, nhËn vÒ viÖc g× vµ kÕt qu¶ ra sao.

- VÒ h×nh thøc ph¶i ®óng mÉu, s¸ng sña, râ rµng.

- Khi cÇn ph¶i s¬ kÕt, tæng kÕt mét phong trµo thi ®ua hoÆc mét ®ît ho¹t ®éng c«ng t¸c nµo ®ã.

*T×nh huèng b v×:

- C« gi¸o chñ nhiÖm cÇn biÕt t×nh h×nh häc tËp, sinh ho¹t cña líp trong 2 th¸ng cuèi n¨m;

- TËp thÓ líp ph¶i tËp hîp çc kÕt qu¶ phÊn ®Êu vÒ 3 mÆt trªn thµnh v¨n b¶n ®Ó c« gi¸o biÕt.

3. KÕt luËn:

Ghi nhí 1 – SGK

Ii. çch lµm v¨n b¶n b¸o ço:

1. T×m hiÓu çch lµm v¨n b¶n b¸o ço:

- Quèc hiÖu, tiªu ng÷- §Þa danh, ngµy, th¸ng, n¨m;- Tªn v¨n b¶n b¸o ço;- N¬i göi;- LÝ do, diÔn biÕn, kÕt qu¶;- KÝ tªn, ghi râ hä tªn, chøc vô.

- Gièng nhau vÒ çch tr×nh bµy çc môc.- Kh¸c vÒ néi dung cô thÓ.

- Môc quan träng:B¸o ço cña ai? B¸o ço víi ai? B¸o ço vÒ viÖc g×? KÕt qu¶ cô thÓ ntn?

*. Ghi nhí 2:

SGK.

2. Dµn môc mét v¨n b¶n b¸o ço:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

323



[email protected]

H: Mét v¨n b¶n b¸o ço cÇn cã çc môc nµo ?

H: Tªn v¨n b¶n b¸o ço thêng ®îc viÕt n/t/n ?H: Çc môc trong v¨n b¶n b¸o ço ®îc tr×nh bµy ra sao ?

H: Çc kÕt qu¶ cña v¨n b¶n b¸o ço cÇn tr×nh bµy n/t/n ?

H: Su tÇm 1 VB b¸o ço råi chØ ra çc phÇn trong b¶n b¸o ço ®ã?

- GV ®a 1 VB b¸o ço vÒ vô ch¸y (S¸ch thiÕt kÕ... tr280) -> yªu cÇu HS nhËn xÐt çc lçi.

SGK

3. L u ý:

- Tªn v¨n b¶n cÇn viÕt ch÷ in hoa, khæ ch÷ to.

- Çc môc cÇn tr×nh bµy c©n ®èi s¸ng sña, mçi phÇn çch nhau kho¶ng 2 - 3 dßng; kh«ng viÕt s¸t lÒ giÊy; kh«ng ®Ó phÇn trªn vµ phÇn díi VB kho¶ng trèng qu¸ lín.

- Çc kÕt qu¶ b¸o ço cÇn cô thÓ, cã sè liÖu chi tiÕt.

III. LuyÖn tËp : 10’

Bµi 1:

HS dïng VB b¸o ço ®· chuÈn bÞ theo yªu cÇu ë tiÕt tríc ®Ó tr×nh bµy.

Bµi 2:

HS nhËn xÐt theo VB *. Cñng cè: 3’ 1. Nªu ®Æc ®iÓm cña VB b¸o ço? 2. Nªu thø tù çc môc trong b¸o ço? Môc nµo lµ quan träng nhÊt?

*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - Häc thuéc çc ghi nhí trong SGK.- ChuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp lµm v¨n b¶n ®Ò nghÞ vµ b¸o ço.

TuÇn 32 - Bµi 31TiÕt 125+126So¹n:17/4/2007 D¹y: 24/4/2007

LuyÖn tËp: lµm v¨n b¶n ®Ò nghÞ, b¸o çoA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - Th«ng qua çc bµi tËp thùc hµnh, biÕt çch x¸c ®Þnh çc lo¹i

t×nh huèng viÕt VBBC hoÆc VB§N, biÕt çch viÕt 2 lo¹i v¨n b¶n trªn ®óng theo çc mÉu quy ®Þnh.

- ViÕt v¨n b¶n b¸o ço, ®Ò nghÞ theo mÉu.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: (Xen kÏ trong giê luyÖn tËp).


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

324



[email protected]

* Bµi míi: 85’I. lý thuyÕt: 15’

- Gi¸o viªn cho häc sinh theo dâi 2 v¨n b¶n:

VB1: B¸o ço vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng chµo mõng ngµy 20/11.

VB2: GiÊy ®Ò nghÞ GVCN líp trêng THCS TrÇn Phó.

H: Dùa vµo 2 v¨n b¶n, em h·y cho biÕt sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a VB§N vµ VBBC.

(Häc sinh th¶o luËn theo bµn).

H: VËy khi viÕt 2 lo¹i v¨n b¶n nµy cÇn tr¸nh sai sãt g× ? Nh÷ng môc nµo cÇn chó ý trong mçi lo¹i v¨n b¶n ?

*. so s¸nh 2 lo¹i v¨n b¶n b¸o ço vµ ®Ò nghÞ:

- XÐt 2 v¨n b¶n:

+ B¸o ço vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng chµo mõng ngµy 20/11.

+ GiÊy ®Ò nghÞ GVCN líp trêng THCS TrÇn Phó.

- Gièng nhau:

+ §Òu lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh;

+ §Òu viÕt theo mét mÉu chung (tÝnh quy íc).

- Kh¸c nhau:

+ VÒ môc ®Ých:

. VB§N: ®Ò ®¹t nguyÖn väng.

. VBBC: tr×nh bµy nh÷ng kÕt qu¶ ®· lµm ®îc.+ VÒ néi dung:. VB§N: Ai ®Ò nghÞ ? §Ò nghÞ ai ? §Ò nghÞ ®iÒu g× ?. VBBC: B¸o ço cña ai ? Víi ai ? ViÖc g× ? KÕt qu¶ nh thÕ nµo ?=> Khi viÕt ®óng thø tù çc môc.- VB§N, BC: môc 4+5+6 lµ nh÷ng môc quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu

Ii. luyÖn tËp: 55’Bµi tËp 1 (SGK - tr 138).

G/v yªu cÇu häc sinh ®äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu cña bµi tËp 1: nªu nh÷ng t×nh huèng ph¶i lµm VB§N vµ VBBC.

(H/s tù béc lé).Bµi tËp 2 (SGK - tr 138).

G/v cho häc sinh th¶o luËn nhãm (thêi gian 15 phót).Nhãm 1: ViÕt v¨n b¶n b¸o ço (chñ ®Ò tù chän).Nhãm 2: ViÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ (chñ ®Ò tù chän).- Gäi häc sinh 2 nhãm lªn b¶ng tr×nh bµy.- Häc sinh nhËn xÐt, söa sai.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

325



[email protected]

(Híng dÉn: Ph¶i viÕt ®óng thø tù çc môc. Tr×nh bµy s¸ng sña, néi dung râ rµng.)

Bµi tËp 3 G/v yªu cÇu häc sinh ®äc bµi tËp 3 trªn b¶ng phô.- Gäi häc sinh lªn b¶ng khoanh trßn vµo ®¸p ¸n ®óng vµ ch÷a lçi

sai.(Híng dÉn:

a) Ph¶i viÕt VB§N v× v¨n b¶n nµy cã néi dung ®Ò xuÊt 1 nguyÖn väng.

b) Ph¶i viÕt VBBC v× v¨n b¶n nµy cã néi dung b¸o ço kÕt qu¶ ®· lµm ®îc víi GVCN líp.

c) ThiÕu: ViÕt ®¬n ®Ò nghÞ BGH biÓu d¬ng, khen thëng b¹n H.

Bµi tËp 4 (Bµi tËp bæ trî).Bæ sung çc môc cßn thiÕu trong 2 v¨n b¶n sau:a) V¨n b¶n 1:

KÝnh göi: BG§ Së L§-TBXH§ång kÝnh göi: Phßng Tµi vô, phßng KÕ ho¹ch

ThÓ hiÖn sù chØ ®¹o cña BG§ Së, TT xóc tiÕn viÖc lµm ®· tr×nh ®Ò ¸n ...

T/M trung t©m

Gi¸m ®èc

b) V¨n b¶n 2:B¸o ço

VÒ t×nh h×nh rÇy n©u ph¸ h¹i lóa hÌ thu

KÝnh göi: UBND huyÖn XNgµy 25/3/2007, qua kiÓm tra diÖn tÝch trång lóa hÌ thu, UBND x·

Hng §¹o ®· ph¸t hiÖn kho¶ng 10 ha lóa hÌ thu ®· bÞ rÇy n©u ph¸ ho¹i ...

T/M UBND x·

Chñ tÞchGV híng dÉn:- VB 1 cÇn bæ sung:1 Quèc hiÖu;2. §Þa danh, ngµy, th¸ng, n¨m;3. Tªn v¨n b¶n;4. KÝ tªn vµ ghi râ hä tªn (6).- VB 2 cÇn bæ sung:1. Quèc hiÖu;


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

326



[email protected]

2. §Þa danh, ngµy, th¸ng, n¨m;3. KÝ tªn vµ ghi râ hä tªn .III. KiÓm tra 15’:§Æt mét t×nh huèng cÇn viÕt mét VB ®Ò nghÞ vµ viÕt b¶n ®Ò

nghÞ theo t/huèng ®ã.* . Cñng cè: 3’1. Nh¾c nhë HS ghi nhí nh÷ng néi dung võa luyÖn tËp.2. Thu bµi kiÓm tra 15’*. h íng dÉn vÒ nhµ : 1’ - «n tËp nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ®Ó chuÈn bÞ thi KSCL häc kú II

vµ cuèi n¨m.- ChuÈn bÞ tÊt c¶ çc c©u hái tiÕt 127, 128: ¤n tËp phÇn TLV.

TiÕt 127+128:So¹n: 23/4/2007 D¹y: 3/5/2007

¤n tËp: phÇn tËp lµm v¨nA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HÖ thèng ho¸ vµ cñng cè l¹i nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ v¨n

b¶n biÓu c¶m - ®¸nh gi¸ vÒ v¨n b¶n nghÞ luËn;- NhËn diÖn v¨n b¶n, t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ lËp dµn ý;- Ph©n biÖt luËn ®Ò, luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng, c¶m xóc,

t/c¶m, ...- So s¸nh, hÖ thèng ho¸ çc kiÓu lo¹i v¨n b¶n.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp : 1’* KiÓm tra bµi cò: 5’(KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh).* Bµi míi:I. vÒ v¨n biÓu c¶m:1. Lý thuyÕt: - G/v híng dÉn häc sinh h×nh dung l¹i toµn bé ®Æc ®iÓm, tÝnh

chÊt cña v¨n biÓu c¶m qua viÖc t×m hiÓu 6 c©u hái SGK - tr 139.* C©u 1: G/v gäi häc sinh lªn b¶ng thèng kª tÊt c¶ çc bµi v¨n

xu«i lµ bµi v¨n biÓu c¶m.1. Cæng trêng më ra;2. MÑ t«i;3. Mét thø quµ cña lóa non - Cèm;4. Mïa xu©n cña t«i;5. Sµi Gßn t«i yªu.* C©u 2:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

327



[email protected]

a. Trªn c¬ së häc sinh ®· chuÈn bÞ ë nhµ, gi¸o viªn cho häc sinh tù béc lé c¶m nghÜ cña m×nh vÒ mét VBBC mµ m×nh thÝch nhÊt.

b. Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña VBBC:- VÒ môc ®Ých: BiÓu hiÖn t×nh c¶m, t tëng, th¸i ®é vµ ®¸nh gi¸

cña ngêi viÕt ®èi víi ngêi vµ viÖc ngoµi ®êi, TPVH.- VÒ çch thøc:+ BiÕn ®èi tîng biÓu c¶m thµnh h×nh ¶nh béc lé t×nh c¶m cña

m×nh.+ Khai th¸c nh÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña ®èi tîng biÓu c¶m

-> béc lé t/c¶m vµ sù ®¸nh gi¸.* C©u 3+4: Gäi häc sinh ®äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu.X¸c ®Þnh vai trß cña yÕu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m.H íng dÉn : YÕu tè miªu t¶ vµ tù sù: Vai trß kh«ng thÓ thiÕu (.)

v¨n biÓu c¶m - nh»m khªu gîi c¶m xóc, t×nh c¶m, thÓ hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng.

VD: - Mïa xu©n cña t«i - yÕu tè miªu t¶. - Cæng trêng më ra, Ca HuÕ trªn s«ng H¬ng - yÕu tè tù sù.* C©u 5: Khi muèn bµy tá t×nh c¶m cña m×nh ®èi víi mét ®èi

tîng nµo ®ã, ph¶i nªu lªn ®îc ®iÒu g× cña ®èi tîng Êy.- HD:+ Víi con ngêi: Nªu ®îc vÎ ®Ñp ngo¹i h×nh, vÎ ®Ñp lêi nãi, cö

chØ, hµnh ®éng, vÎ ®Ñp t©m hån, tÝnh çch.+ Víi c¶nh vËt: VÎ ®Ñp riªng, Ên tîng ®èi víi c¶nh quan vµ con ng-

êi ...- Häc sinh tù nªu mét sè dÉn chøng.* C©u 6: T×m çc ph¬ng tiÖn tu tõ trong 2 v¨n b¶n: "Sµi Gßn

t«i yªu" vµ "Mïa xu©n cña t«i".- HD:+ VB "Sµi Gßn ...": so s¸nh, ®èi lËp, t¬ng ph¶n, c©u c¶m, ...+ VB "Mïa xu©n ...": hái tu tõ, ®iÖp, c©u v¨n nhÞp nhµng, ...- H/s th¶o luËn ®Ó t×m ra nh÷ng chi tiÕt cã chøa çc ph¬ng tiÖn tu

tõ Êy.2. Bµi tËp* C©u 7 + c©u 8: G/v kÎ s¬ ®å vÒ ®Æc ®iÓm cña VBBC lªn

b¶ng; H/s lªn b¶ng ®iÒn.Néi dung Môc

®ÝchPh¬ng tiÖn

Më bµi Th©n bµi

KÕt bµi

C¶m xóc, t©m tr¹ng, t×nh c¶m vµ ®¸nh gi¸, nhËn xÐt cña

Cho ngêi ®äc thÊy râ néi dung biÓu c¶m vµ ®¸nh gi¸ cña

C©u c¶m, so s¸nh, t-¬ng ph¶n, trïng ®iÖp, c©u hái, tu tõ , t/t

- Giíi thiÖu t/g, t/p.- Nªu c¶m xóc, t×nh c¶m,

- TriÓn khai cô thÓ tõng c¶m xóc, t tëng, t×nh c¶m.

Nªu Ên t-îng s©u ®Ëm nhÊt


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

328



[email protected]

ngêi viÕt ngêi viÕt biÓu hiÖn c¶m xóc, t©m tr¹ng, ...

t©m tr¹ng vµ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t

- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cô thÓ.

Ii. vÒ v¨n nghÞ luËn:1. Lý thuyÕt: * C©u 1: - Ghi nhan ®Ò c¸c bµi v¨n nghÞ luËn trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n

7 - tËp 2:+ Tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta;+ Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt;+ §øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå;+ ý nghÜa v¨n ch¬ng.- G/v cã thÓ më réng gióp häc sinh hiÓu: nhiÒu c©u tôc ng÷ còng

lµ nh÷ng v¨n b¶n nghÞ luËn ng¾n gän, c« ®óc nhÊt.* C©u 2: - Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ®äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu cña bµi tËp

2.- Cho häc sinh th¶o luËn nhãm ®Ó t×m ra c¸c d¹ng kh¸c nhau cña

VNLN1: NghÞ luËn nãi; Häc sinh tù béc lé.N2: NghÞ luËn viÕt.* C©u 3: Häc sinh lªn b¶ng lµm- Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña mét bµi v¨n nghÞ luËn: luËn ®Ò, luËn

®iÓm, luËn cø, lËp luËn, ...- Trong ®ã lËp luËn lµ yÕu tè chñ yÕu. Bµi v¨n nghÞ luËn cã søc

thuyÕt phôc, cã ®anh thÐp, s©u s¾c, thÊm thÝa, chÆt chÏ hay kh«ng phô thuéc phÇn lín vµo tr×nh ®é vµ Nt l/l cña ngêi viÕt.

* C©u 2: - Gi¸o viªn chÐp bµi tËp lªn b¶ng phô. Häc sinh lªn b¶ng khoanh

trßn vµo ®¸p ¸n ®óng.- LuËn ®iÓm: Lµ nh÷ng ý kiÕn thÓ hiÖn mét quan ®iÓm, mét t t-

ëng nµo ®ã ®îc nªu ra díi h×nh thøc c©u P§/K§.=> C©u a-d: luËn ®iÓm; C©u b; c©u c¶m; C©u c: cha ®Çy ®ñ, cha râ ý.* C©u 5: Häc sinh ®äc vµ x¸c ®Þnh yªu cÇu bµi tËp.2. Bµi tËp (Häc sinh th¶o luËn -> ®a ra ý kiÕn ®óng).* C©u 6: T×m ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a 2 ®Ò v¨n ?- Gièng:+ Chung 1 luËn ®Ò;+ Cïng ph¶i sö dông lÝ lÏ, dÉn chøng vµ lËp luËn.


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

329



[email protected]

- Kh¸c nhau:§Ò 1 §Ò2

- KiÓu bµi: chøng minh;- V/®Ò NL: cha râ;- LÝ lÏ lµ chñ yÕu;- Lµm râ b/chÊt vÊn ®Ò lµ n/t/n.

- KiÓu bµi: chøng minh;- V/®Ò NL: ®· râ;- DÉn chøng lµ chñ yÕu;- Chøng tá sù ®óng ®¾n cña vÊn ®Ò lµ n/t/n.

V. híng dÉn vÒ nhµ :- ¤n tËp tÊt c¶ nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vÒ V¨n, tiÕng ViÖt, TËp

lµm v¨n ®Ó chuÈn bÞ tèt cho kú thi KSCL.- Lµm bµi tËp: Gi¶i thÝch c©u ca dao: "Ch¼ng th¬m còng kÓ hoa nhµiDÉu kh«ng thanh lÞch còng ngêi Trµng An".

TuÇn 33 - bµi 32 TiÕt 129+130

(Ngµy 01/5/2007) «n tËp tiÕng viÖt (TiÕp)

híng dÉn lµm bµi kiÓm tra tæng hîpA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: - HÖ thèng hãa nh÷ng kiÕn thøc vÒ c©u, dÊu c©u;- Cñng cè kiÕn thøc tu tõ có ph¸p;- BiÕt më réng, rót gän vµ chuyÓn ®æi c©u;- Sö dông dÊu c©u vµ tu tõ vÒ c©u.b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:(Xen kÏ trong giê «n tËp.)* Bµi míi:2. (tiÕp) d- ¤n tËp vÒ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u:? ThÕ nµo lµ dïng côm C-V ®Ó më réng c©u ? Cho VD minh ho¹ ?=> Dïng côm C-V ®Ó më réng c©u lµ dïng nh÷ng kÕt cÊu cã

h×nh thøc gièng c©u, gäi lµ côm C-V lµm thµnh phÇn c©u.

VD: ChiÕc cÆp s¸ch t«i míi mua rÊt ®Ñp.

C V

§N

CN VN? Thµnh phÇn nµo cña c©u cã thÓ ®îc më réng b»ng côm C-V ?

Cho VD minh ho¹ ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

330



[email protected]

=> Thµnh phÇn CN, VN, §N, BN ®Òu cã thÓ ®îc më réng c©u b»ng côm C-V.

VD: + CN: MÑ vÒ khiÕn c¶ nhµ vui.+ VN: ChiÕc xe m¸y nµy phanh háng råi.+ BN: T«i cø tëng nã hiÒn l¾m.+ §N: Ngêi t«i gÆp h«m qua lµ mét nhµ th¬.- G/v chèt ý: Nhê viÖc më réng c©u b»ng çch dïng côm C-V lµm

thµnh phÇn c©u -> cã thÓ gép 2 c©u §L thµnh 1 c©u cã côm C-V lµm thµnh phÇn.

e- ¤n tËp vÒ chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng:

? ThÕ nµo lµ c©u chñ ®éng ? C©u bÞ ®éng ? Mçi lo¹i lÊy 1 VD ?=> C©u chñ ®éng lµ c©u cã CN chØ chñ thÓ cña hµnh ®éng.VD: T«i ®¸nh nã.=> C©u bÞ ®éng lµ c©u cã CN chØ ®èi tîng cña hµnh ®éng.VD: Nã bÞ t«i ®¸nh.? Môc ®Ých cña viÖc chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng sang c©u bÞ

®éng vµ ngîc l¹i ®Ó lµm g× ?=> Tr¸nh lÆp mét kiÓu c©u hoÆc ®Ó ®¶m b¶o m¹ch nhÊt qu¸n.? Cã mÊy kiÓu c©u bÞ ®éng ? Cho mçi lo¹i mét vÝ dô ?=> Cã 2 lo¹i c©u bÞ ®éng.+ C©u bÞ ®éng cã tõ "bÞ", "®îc".VD: Chó bÐ ®îc mÑ khen.Lan bÞ m¾ng.+ C©u bÞ ®éng kh«ng cã tõ "bÞ", "®îc".VD: M©m cç ®· h¹ xuèng Bµi th¬ ®· hoµn thµnh xong.- G/v chèt ý: Lu ý cã nh÷ng c©u cã tõ "bÞ", "®îc" kh«ng ph¶i lµ

c©u bÞ ®éng.VD: ¤ng bÞ ®au ch©n.C©u bÞ ®éng cã tõ "bÞ" -> hµm ý tiªu cùc.C©u bÞ ®éng cã tõ "®îc" -> hµm ý tÝch cùc.g- PhÐp liÖt kª:? LiÖt kª lµ g× ? Cho vÝ dô ?=> Lµ çch s¾p xÕp nèi tiÕp hµng lo¹t tõ hay côm tõ cïng lo¹i ®Ó

diÔn t¶ ®îc ®Çy ®ñ h¬n, s©u s¾c h¬n nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña thùc tÕ hay cña t tëng, t×nh c¶m.

VD: §êng ta réng thªnh thang t¸m thíc §êng B¾c S¬n, §×nh C¶, Th¸i nguyªn §êng qua T©y B¾c, ®êng lªn §iÖn Biªn §êng çch m¹ng dµi theo kh¸ng chiÕn.? Cã mÊy kiÓu liÖt kª ? Cho vÝ dô ?


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

331



[email protected]

=> 4 kiÓu: LK theo tõng cÆp LK kh«ng theo tõng cÆp LK t¨ng tiÕn

LK kh«ng t¨ng tiÕn.VD: Häc sinh tù lÊy vÝ dô.- G/v chèt: LiÖt kª lµ mét phÐp tu tõ có ph¸p -> Khi sö dông cÇn

ph¶i chó ý tíi gi¸ trÞ biÓu c¶m cña nã.3. ¤n tËp vÒ dÊu c©u ? Nªu t¸c dông cña tõng lo¹i dÊu c©u ?- DÊu chÊm löng:+ BiÓu thÞ bé phËn cha liªn kÕt;+ BiÓu thÞ lêi nãi ngËp ngõng, ng¾t qu·ng;+ Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n.- DÊu chÊm phÈy:+ §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a çc vÕ cña mét c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc

t¹p;+ §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a çc bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc

t¹p.- DÊu g¹ch ngang:+ §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch, chó thÝch cña c©u;+ §¸nh dÊu lêi nãi TT cña nh©n vËt;+ BiÓu thÞ sù liÖt kª;+ Nèi çc tõ trong mét liªn danh.- DÊu g¹ch nèi: Nèi çc tiÕng trong 1 tõ phiªn ©m.G/v chèt: DÊu g¹ch nèi kh«ng ph¶i lµ dÊu c©u vµ nã ®îc viÕt

ng¾n h¬n dÊu g¹ch ngang.* Cñng cè: G/v híng dÉn häc sinh çch lµm bµi kiÓm tra tæng

hîp.*. h íng dÉn vÒ nhµ : TiÕp tôc «n tËp ®Ó chuÈn bÞ cho kú thi KSCL.

IV. luyÖn tËp:- V. h íng dÉn vÒ nhµ : - §äc tãm t¾t truyÖn vµ kÓ diÔn c¶m.- Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.

TiÕt 123


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

332



[email protected]

(Ngµy 17/3/2007) tËp lµm v¨n:

luyÖn nãi v¨n kÓ chuyÖn

A/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh: -

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:- * Bµi míi:

- II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n:1. §äc, tãm t¾t truyÖn: - 2. Chó thÝch: - 3. Bè côc: 3 phÇn.- 3. Ph©n tÝch: - 1. Më bµi:2. Th©n

bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn:- b, DiÔn biÕn truyÖn: - iii.tæng kÕt – ghi nhí: SGK IV. luyÖn tËp:

-

TiÕt 115: (Ngµy 27/3/2007)

t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnhA/ Môc tiªu bµi häc:Gióp h/sinh:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

333



[email protected]

- Cã ®îc hiÓu biÕt chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh: môc ®Ých, néi dung, yªu cÇu vµ çc lo¹i v¨n b¶n ©hnhf chÝnh th¬×ng gÆp ûtopng cuéc sèng.

b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:* Bµi míi:-

- I. thÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh:1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: - + Th«ng b¸o: TruyÒn ®¹t th«ng tin tõ cÊp trªn xuèng cÊp díi hoÆc th«ng tin cho c«ng chóng réng r·i ®Òu biÕt.+ §Ò nghÞ: §Ò ®¹t nguyÖn väng lªn cÊp trªn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt.+ B¸o ço: ChuyÓn th«ng tin tõ cÊp díi lªn cÊp trªn.* Môc ®Ých cña çc v¨n b¶n:- Th«ng b¸o: Phæ biÕn th«ng tin

II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n:1. §äc, tãm t¾t

truyÖn: - 2. Chó thÝch: - 3. Bè côc: 3 phÇn.- 3. Ph©n tÝch: - 1. Më bµi:2.

Th©n bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn:- b, DiÔn biÕn truyÖn: - iii.tæng kÕt – ghi nhí: SG

K IV. luyÖn tËp:


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

334



[email protected]

-





b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:- * Bµi míi:-

II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc, tãm t¾t truyÖn: - 2. Chó thÝch: - 3. Bè côc: 3 .- 3. Ph©n tÝch: - 1. Më bµi:2. Th©n bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn:- b, DiÔn biÕn truyÖn: - iii.tæng kÕt – ghi nhí: SGK


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

335



[email protected]

IV. luyÖn tËp:- V. h íng dÉn vÒ nhµ : - §äc tãm t¾t truyÖn vµ kÓ diÔn c¶m.- Hoµn thµnh bµi luyÖn tËp.- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo.





b/ tiÕn tr×nh bµi d¹y:* æ n ®Þnh líp :* KiÓm tra bµi cò:- * Bµi míi:-

- II. ®äc, hiÓu v¨n b¶n:1. §äc, tãm t¾t

truyÖn: - 2. Chó thÝch: - 3. Bè côc: 3 phÇn.- 3. Ph©n tÝch: - 1. Më bµi:2.

Th©n bµi: 3. KÕt bµi: a, Më truyÖn:- b, DiÔn biÕn truyÖn: - iii.tæng kÕt – ghi nhí: SG

K IV. luyÖn tËp:

-


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

336



[email protected]


gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 (2006-2007)

337



giao an mon ngu van lop 7 ( ppm)

Documents