gia sư thành Được (8) (9) 4 o o p ilk h baso x + d (10) (11) o o mgxh b. ÑieÀn chaÁt vaØ...

27
Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn 1 DAÏNG 1: CAÂU HOÛI ÑIEÀU CHEÁ A. SÔ ÑOÀ PHAÛN ÖÙNG Caâu 1: Vieát phöông trình phaûn öùng hoaøn thaønh sô ñoà sau: 1) Ca CaO Ca(OH) 2 CaCO 3 Ca(HCO 3 ) 2 CaCl 2 CaCO 3 2) FeCl 2 FeSO 4 Fe(NO 3 ) 2 Fe(OH) 2 Fe Fe 2 O 3 FeCl 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 Fe(NO 3 ) 3 Fe(OH) 3 * Phöông trình khoù: - Chuyeån muoái clorua muoái sunfat: caàn duøng Ag 2 SO 4 ñeå taïo keát tuûa AgCl. - Chuyeån muoái saét (II) muoái saét (III): duøng chaát oxi hoaù (O 2 , KMnO 4 ,…) Ví duï: 10FeSO 4 + 2KMnO 4 + 8H 2 SO 4 5Fe 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + 2MnSO 4 + 8H 2 O 4Fe(NO 3 ) 2 + O 2 + 4HNO 3 4Fe(NO 3 ) 3 + 2H 2 O - Chuyeån muoái Fe(III) Fe(II): duøng chaát khöû laø kim loaïi (Fe, Cu,...) Ví duï: Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe 3FeSO 4 2Fe(NO 3 ) 3 + Cu 2Fe(NO 3 ) 2 + Cu(NO 3 ) 2 SO 3 H 2 SO 4 3) FeS 2 SO 2 SO 2 NaHSO 3 Na 2 SO 3 NaH 2 PO 4 4) P P 2 O 5 H 3 PO 4 Na 2 HPO 4 Na 3 PO 4 * Phöông trình khoù: - 2K 3 PO 4 + H 3 PO 4 3K 3 HPO 4 - K 2 HPO 4 + H 3 PO 4 2KH 2 PO 4 ZnO Na 2 ZnO 2 5) Zn Zn(NO 3 ) 2 ZnCO 3 CO 2 KHCO 3 CaCO 3 * Phöông trình khoù: - ZnO + 2NaOH Na 2 ZnO 2 + H 2 O - KHCO 3 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + KOH + H 2 O A o + X,t 6) A Fe B D E G A 7) CaCl 2 Ca Ca(OH) 2 CaCO 3 Ca(HCO 3 ) 2 o + Y ,t o + Z,t

Upload: nguyendang

Post on 30-Jul-2018

216 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

1

DAÏNG 1: CAÂU HOÛI ÑIEÀU CHEÁ

A. SÔ ÑOÀ PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1: Vieát phöông trình phaûn öùng hoaøn thaønh sô ñoà sau:

1) Ca CaO Ca(OH)2 CaCO3 Ca(HCO3)2 CaCl2 CaCO3

2) FeCl2 FeSO4 Fe(NO3)2 Fe(OH)2

Fe Fe2O3

FeCl3 Fe2(SO4)3 Fe(NO3)3 Fe(OH)3

* Phöông trình khoù:

- Chuyeån muoái clorua muoái sunfat: caàn duøng Ag2SO4 ñeå taïo keát tuûa AgCl.

- Chuyeån muoái saét (II) muoái saét (III): duøng chaát oxi hoaù (O2, KMnO4,…)

Ví duï: 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O

4Fe(NO3)2 + O2 + 4HNO3 4Fe(NO3)3 + 2H2O

- Chuyeån muoái Fe(III) Fe(II): duøng chaát khöû laø kim loaïi (Fe, Cu,...)

Ví duï: Fe2(SO4)3 + Fe 3FeSO4

2Fe(NO3)3 + Cu 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2

SO3 H2SO4

3) FeS2 SO2 SO2

NaHSO3 Na2SO3

NaH2PO4

4) P P2O5 H3PO4 Na2HPO4

Na3PO4

* Phöông trình khoù:

- 2K3PO4 + H3PO4 3K3HPO4

- K2HPO4 + H3PO4 2KH2PO4

ZnO Na2ZnO2

5) Zn Zn(NO3)2 ZnCO3

CO2 KHCO3 CaCO3

* Phöông trình khoù:

- ZnO + 2NaOH Na2ZnO2 + H2O

- KHCO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + KOH + H2O

A

o+ X ,t

6) A Fe B D

E G

A

7) CaCl2 Ca Ca(OH)2 CaCO3 Ca(HCO3)2

o+ Y ,t

o+ Z ,t

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

2

Clorua voâi Ca(NO3)2

8) KMnO4 Cl2 nöôùc Javen Cl2

NaClO3 O2

Al2O3 Al2(SO4)3 NaAlO2

9) Al Al(OH)3

AlCl3 Al(NO3)3

Al2O3

Caâu 2: Haõy tìm 2 chaát voâ cô thoaû maõn chaát R trong sô ñoà sau:

A B C

R R R R

X Y Z

Caâu 3: Xaùc ñònh caùc chaát theo sô ñoà bieán hoaù sau:

A1 A2 A3 A4

A A A A A

B1 B2 B3 B4

Caâu 4: Hoaøn thaønh caùc phaûn öùng sau:

X + A (5)

E

F

X + B (6) (7)

G E

H F

Fe

X + C 4(8) (9)

I L

K H BaSO

X + D (10) (11)

M G

X H

B. ÑIEÀN CHAÁT VAØ HOAØN THAØNH PHÖÔNG TRÌNH PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1: Boå tuùc caùc phaûn öùng sau:

FeS2 + O2

ot A + B J

ot B + D

A + H2S C + D B + L

ot E + D

C + E F F + HCl G + H2S

G + NaOH H + I H + O2 + D J

Caâu 2: Xaùc ñònh chaát vaø hoaøn thaønh caùc phöông trình phaûn öùng:

FeS + A B (khí) + C B + CuSO4 D (ñen) + E

B + F G vaøng + H C + J (khí) L

L + KI C + M + N

Caâu 3: Choïn caùc chaát thích hôïp ñeå hoaøn chænh caùc PTPÖ sau:

a) X1 + X2

ot Cl2 + MnCl2 + KCl + H2O

b) X3 + X4 + X5 HCl + H2SO4

c) A1 + A2 (dö) SO2 + H2O

(1)

(2)

(3)

(4)

(1)

(8)

(2) (3)

(4)

(5) (6)

(7)

(9)

(10)

(11) (12)

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

3

d) Ca(X)2 + Ca(Y)2 Ca3(PO4)2 + H2O

e) D1 + D2 + D3 Cl2 + MnSO4 + K2SO4 + Na2SO4 + H2O

f) KHCO3 + Ca(OH)2 dö G1 + G2 + G3

g) Al2O3 + KHSO4 L1 + L2 + L3

Caâu 4: Xaùc ñònh coâng thöùc öùng vôùi caùc chöõ caùi sau. Hoaøn thaønh PTPÖ:

a) X1 + X2 BaCO3 + CaCO3 + H2O

b) X3 + X4 Ca(OH)2 + H2

c) X5 + X6 + H2O Fe(OH)3 + CO2 + NaCl

C. ÑIEÀU CHEÁ MOÄT CHAÁT TÖØ NHIEÀU CHAÁT

1. Ñieàu cheá oxit.

Phi kim + oxi Nhieät phaân axit (axit maát nöôùc)

Kim loaïi + oxi OXIT Nhieät phaân muoái

Oxi + hôïp chaát Nhieät phaân bazô khoâng tan

Kim loaïi maïnh + oxit kim loaïi yeáu

Ví duï: 2N2 + 5O2 2N2O5 ; H2CO3

ot CO2 + H2O

3Fe + 2O2

ot Fe3O4 ; CaCO3

ot CaO + CO2

4FeS2 + 11O2

ot 2Fe2O3 + 8SO2 ; Cu(OH)2

ot CuO + H2O

2Al + Fe2O3

ot Al2O3 + 2Fe

2. Ñieàu cheá axit.

Oxit axit + H2O

Phi kim + Hiñro AXIT

Muoái + axit maïnh

Ví duï: P2O5 + 3H2O 2H3PO4 ; H2 + Cl2 aùsù 2HCl

2NaCl + H2SO4 Na2SO4 + 2HCl

3. Ñieàu cheá bazô.

Kim loaïi + H2O Kieàm + dd muoái

BAZÔ

Oxit bazô + H2O Ñieän phaân dd muoái (coù maøng ngaên)

Ví duï: 2K + 2H2O 2KOH + H2 ; Ca(OH)2 + K2CO3 CaCO3 + 2KOH

Na2O + H2O 2NaOH ; 2KCl + 2H2O ñieän phaân

coù maøng ngaên 2KOH + H2 + Cl2

4. Ñieàu cheá hiñroxit löôõng tính.

Muoái cuûa nguyeân toá löôõng tính + NH4OH (hoaêc kieàm vöøa ñuû) Hiñroxit löôõng tính + Muoái môùi

Ví duï: AlCl3 + NH4OH 3NH4Cl + Al(OH)3

ZnSO4 + 2NaOH (vöøa ñuû) Zn(OH)2 + Na2SO4

5. Ñieàu cheá muoái.

a) Töø ñôn chaát b) Töø hôïp chaát

Axit + Bzô

Kim loaïi + Axit Axit + Oxit bazô

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

4

Oxit axit + Oxit bazô

Kim loaïi + Phi kim MUOÁI Muoái axit + Oxit bazô

Muoái axit + Bazô

Kim loaïi + DD muoái Axit + DD muoái

Kieàm + DD muoái

DD muoái + DD muoái

* Baøi taäp:

Caâu 1: Vieát caùc phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá tröïc tieáp FeCl2 töø Fe, töø FeSO4, töø FeCl3.

Caâu 2: Vieát phöôùng trình phaûn öùng bieåu dieãn söï ñieàu cheá tröïc tieáp FeSO4 töø Fe baèng caùc caùch khaùc

nhau.

Caâu 3: Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá tröïc tieáp:

a) Cu CuCl2 baèng 3 caùch.

b) CuCl2 Cu baèng 2 caùch.

c) Fe FeCl3 baèng 2 caùch.

Caâu 4: Chæ töø quaëng pirit FeS2, O2 vaø H2O, coù chaát xuùc taùc thích hôïp. Haõy vieát phöông trình phaûn öùng

ñieàu cheá muoái saét (III) sunfat.

Caâu 5: Chæ töø Cu, NaCl vaø H2O, haõy neâu caùch ñieàu cheá ñeå thu ñöôïc Cu(OH)2. Vieát caùc PTHH xaûy ra.

Caâu 6: Töø caùc chaát KCl, MnO2, CaCl2, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2, hiñroclorua.

Caâu 7: Töø caùc chaát NaCl, KI, H2O. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2, nöôùc Javen, dung dòch KOH, I2, KClO3.

Caâu 8: Töø caùc chaát NaCl, Fe, H2O, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: FeCl2, FeCl3, nöôùc clo.

Caâu 9: Töø Na, H2O, CO2, N2 ñieàu cheá xoña vaø ñaïm 2 laù. Vieát phöông trình phaûn öùng.

Caâu 10: Phaân ñaïm 2 laù coù coâng thöùc NH4NO3, phaân ñaïm ureâ coù coâng thöùc (NH2)2CO. Vieát caùc phöông trình

ñieàu cheá 2 loaïi phaân ñaïm treân töø khoâng khí, nöôùc vaø ñaù voâi.

Caâu 11: Hoãn hôïp goàm CuO, Fe2O3. Chæ duøng Al vaø HCl haõy neâu 2 caùch ñieàu cheá Cu nguyeân chaát.

Caâu 12: Töø quaëng pyrit saét, nöôùc bieån, khoâng khí, haõy vieát caùc phöông trình ñieàu cheá caùc chaát: FeSO4,

FeCl3, FeCl2, Fe(OH)3, Na2SO4, NaHSO4.

--------------------------------------------

Daïng 2: NHAÄN BIEÁT VAØ TAÙCH CAÙC CHAÁT VOÂ CÔ

A. NHAÄN BIEÁT CAÙC CHAÁT

I. Nhaän bieát caùc chaát trong dung dòch.

Hoaù chaát Thuoác thöû Hieän töôïng Phöông trình minh hoaï

- Axit Quyø tím - Quyø tím hoaù ñoû

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

5

- Bazô kieàm - Quyø tím hoaù xanh

Goác nitrat

Cu

Taïo khí khoâng maøu, ñeå ngoaøi

khoâng khí hoaù naâu

8HNO3 + 3Cu 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

(khoâng maøu)

2NO + O2 2NO2 (maøu naâu)

Goác sunfat BaCl2

Taïo keát tuûa traéng khoâng tan

trong axit

H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl

Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl

Goác sunfit - BaCl2

- Axit

- Taïo keát tuûa traéng khoâng tan

trong axit.

- Taïo khí khoâng maøu.

Na2SO3 + BaCl2 BaSO3 + 2NaCl

Na2SO3 + HCl BaCl2 + SO2 + H2O

Goác cacbonat Axit, BaCl2,

AgNO3

Taïo khí khoâng maøu, taïo keát

tuûa traéng.

CaCO3 +2HCl CaCl2 + CO2 + H2O

Na2CO3 + BaCl2 BaCO3 + 2NaCl

Na2CO3 + 2AgNO3 Ag2CO3 + 2NaNO3

Goác photphat AgNO3

Taïo keát tuûa maøu vaøng Na3PO4 + 3AgNO3 Ag3PO4 + 3NaNO3

(maøu vaøng)

Goác clorua AgNO3,

Pb(NO3)2

Taïo keát tuûa traéng HCl + AgNO3 AgCl + HNO3

2NaCl + Pb(NO3)2 PbCl2 + 2NaNO3

Muoái sunfua

Axit,

Pb(NO3)2

Taïo khí muøi tröùng ung.

Taïo keát tuûa ñen.

Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S

Na2S + Pb(NO3)2 PbS + 2NaNO3

Muoái saét (II)

NaOH

Taïo keát tuûa traéng xanh, sau ñoù

bò hoaù naâu ngoaøi khoâng khí.

FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3

Muoái saét (III) Taïo keát tuûa maøu naâu ñoû FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl

Muoái magie Taïo keát tuûa traéng MgCl2 + 2NaOH Mg(OH)2 + 2NaCl

Muoái ñoàng Taïo keát tuûa xanh lam Cu(NO3)2 +2NaOH Cu(OH)2 + 2NaNO3

Muoái nhoâm Taïo keát tuûa traéng, tan trong

NaOH dö

AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl

Al(OH)3 + NaOH (dö) NaAlO2 + 2H2O

II. Nhaän bieát caùc khí voâ cô.

Khí SO2 Ca(OH)2,

dd nöôùc

brom

Laøm ñuïc nöôùc voâi trong.

Maát maøu vaøng naâu cuûa dd

nöôùc brom

SO2 + Ca(OH)2 CaSO3 + H2O

SO2 + 2H2O + Br2 H2SO4 + 2HBr

Khí CO2 Ca(OH)2 Laøm ñuïc nöôùc voâi trong CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

Khí N2 Que dieâm

ñoû

Que dieâm taét

Khí NH3 Quyø tím aåm Quyø tím aåm hoaù xanh

Khí CO CuO (ñen)

Chuyeån CuO (ñen) thaønh ñoû. CO + CuO

ot Cu + CO2

(ñen) (ñoû)

Khí HCl - Quyø tím

aåm öôùt

- AgNO3

- Quyø tím aåm öôùt hoaù ñoû

- Taïo keát tuûa traéng

HCl + AgNO3 AgCl + HNO3

Khí H2S Pb(NO3)2 Taïo keát tuûa ñen H2S + Pb(NO3)2 PbS + 2HNO3

Khí Cl2 Giaáy taåm

hoà tinh boät

Laøm xanh giaáy taåm hoà tinh

boät

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

6

Axit HNO3 Boät Cu Coù khí maøu naâu xuaát hieän 4HNO3 + Cu Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O

* Baøi taäp:

@. Nhaän bieát baèng thuoác thöû töï choïn:

Caâu 1: Trình baøy phöông phaùp phaân bieät 5 dung dòch: HCl, NaOH, Na2SO4, NaCl, NaNO3.

Caâu 2: Phaân bieät 4 chaát loûng: HCl, H2SO4, HNO3, H2O.

Caâu 3: Coù 4 oáng nghieäm, moãi oáng chöùa 1 dung dòch muoái (khoâng truøng kim loaïi cuõng nhö goác axit)

laø: clorua, sunfat, nitrat, cacbonat cuûa caùc kim loaïi Ba, Mg, K, Pb.

a) Hoûi moãi oáng nghieäm chöùa dung dòch cuûa muoái naøo?

b) Neâu phöông phaùp phaân bieät 4 oáng nghieäm ñoù?.

Caâu 4: Phaân bieät 3 loaïi phaân boùn hoaù hoïc: phaân kali (KCl), ñaïm 2 laù (NH4NO3), vaø supephotphat

keùp Ca(H2PO4)2.

Caâu 5: Coù 8 dung dòch chöùa: NaNO3, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2, Na2SO4, MgSO4, FeSO4,

CuSO4. Haõy neâu caùc thuoác thöû vaø trình baøy caùc phöông aùn phaân bieät caùc dung dòch noùi treân.

Caâu 6: Coù 4 chaát raén: KNO3, NaNO3, KCl, NaCl. Haõy neâu caùch phaân bieät chuùng.

Caâu 7: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy nhaän bieát caùc hoãn hôïp sau: (Fe + Fe2O3), (Fe + FeO), (FeO +

Fe2O3).

Caâu 8: Coù 3 loï ñöïng ba hoãn hôïp daïng boät: (Al + Al2O3), (Fe + Fe2O3), (FeO + Fe2O3). Duøng phöông

phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát chuùng. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

@. Nhaän bieát chæ baèng thuoác thöû qui ñònh:

Caâu 1: Nhaän bieát caùc dung dòch trong moãi caëp sau ñaây chæ baèng dung dòch HCl:

a) 4 dung dòch: MgSO4, NaOH, BaCl2, NaCl.

b) 4 chaát raén: NaCl, Na2CO3, BaCO3, BaSO4.

Caâu 2: Nhaän bieát baèng 1 hoaù chaát töï choïn:

a) 4 dung dòch: MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3.

b) 4 dung dòch: H2SO4, Na2SO4, Na2CO3, MgSO4.

c) 4 axit: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.

Caâu 3: Chæ ñöôïc duøng theâm quyø tím vaø caùc oáng nghieäm, haõy chæ roõ phöông phaùp nhaän ra caùc dung

dòch bò maát nhaõn: NaHSO4, Na2CO3, Na2SO3, BaCl2, Na2S.

Caâu 4: Cho caùc hoaù chaát: Na, MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3. Chæ duøng theâm nöôùc haõy nhaän bieát chuùng.

@. Nhaän bieát khoâng coù thuoác thöû khaùc:

Caâu 1: Coù 4 oáng nghieäm ñöôïc ñaùnh soá (1), (2), (3), (4), moãi oáng chöùa moät trong 4 dung dòch sau:

Na2CO3, MgCl2, HCl, KHCO3. Bieát raèng:

- Khi ñoå oáng soá (1) vaøo oáng soá (3) thì thaáy keát tuûa.

- Khi ñoå oáng soá (3) vaøo oáng soá (4) thì thaáy coù khí bay leân.

Hoûi dung dòch naøo ñöôïc chöùa trong töøng oáng nghieäm.

Caâu 2: Trong 5 dung dòch kyù hieäu A, B, C, D, E chöùa Na2CO3, HCl, BaCl2, H2SO4, NaCl. Bieát:

- Ñoå A vaøo B coù keát tuûa.

- Ñoå A vaøo C coù khí bay ra.

- Ñoå B vaøo D coù keát tuûa.

Xaùc ñònh caùc chaát coù caùc kí hieäu treân vaø giaûi thích.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

7

Caâu 3: Coù 4 loï maát nhaõn A, B, C, D chöùa KI, HI, AgNO3, Na2CO3.

+ Cho chaát trong loï A vaøo caùc loï: B, C, D ñeàu thaáy coù keát tuûa.

+ Chaát trong loï B chæ taïo keát tuûa vôùi 1 trong 3 chaát coøn laïi.

+ Chaát C taïo 1 keát tuûa vaø 1 khí bay ra vôùi 2 trong 3 chaát coøn laïi.

Xaùc ñònh chaát chöùa trong moãi loï. Giaûi thích?

Caâu 4: Haõy phaân bieät caùc chaát trong moãi caëp dung dòch sau ñaây maø khoâng duøng thuoác thöû khaùc:

a) NaCl, H2SO4, CuSO4, BaCl2, NaOH.

b) NaOH, FeCl2, HCl, NaCl.

Caâu 5: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän bieát caùc chaát ñöïng trong caùc loï maát

nhaõn sau: KOH, HCl, FeCl3, Pb(NO3)2, Al(NO3)3, NH4Cl.

Caâu 6: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän bieát 5 loï maát nhaõn sau: NaHSO4,

Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2, Na2CO3, KHCO3.

B. CAÂU HOÛI TINH CHEÁ VAØ TAÙCH HOÃN HÔÏP THAØNH CHAÁT NGUYEÂN CHAÁT

I. Nguyeân taéc:

@ Böôùc 1: Choïn chaát X chæ taùc duïng vôùi A (maø khoâng taùc duïng vôùi B) ñeå chuyeån A thaønh AX ôû

daïng keát tuûa, bay hôi hoaëc hoaø tan; taùch khoûi B (baèng caùch loïc hoaëc töï taùch).

@ Böôùc 2: Ñieàu cheá laïi chaát A töø AX

* Sô ñoà toång quaùt:

B

A, B X

PÖ taùch

XY

AX ( , , tan) Y

PÖ taùi taïo

A

Ví duï:

Hoãn hôïp caùc chaát raén: Chaát X choïn duøng ñeå hoaø tan.

CaSO4

Hoãn hôïp 2 4 (ñaëc)

H SO3

4

CaCO

CaSO

CO2 2Ca(OH)

3CaCO

Trình baøy: + Cho hoãn hôïp ñun noùng vôùi H2SO4

CaCO3 + H2SO4 CaSO4 + CO2 + H2O

+ Thu laáy CO2 ñem haáp thuï baèng dd Ca(OH)2 dö

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

II. Phöông phaùp taùch moät soá chaát voâ cô caàn löu yù:

Chaát caàn taùch Phaûn öùng taùch vaø phaûn öùng taùi taïo laïi chaát ban ñaàu Phöông

phaùp taùch

Al (Al2O3 hay Al dd NaOH NaAlO2

2CO

Al(OH)3o

tAl2O3 ñpnc Al Loïc, ñieän

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

8

hôïp chaát nhoâm) phaân

Zn (ZnO) Zn

dd NaOH Na2ZnO22

CO

Zn(OH)2 o

t ZnO o

2

t

H Zn Loïc, nhieät

luyeän

Mg Mg

HCl MgCl2 NaOH Mg(OH)2

otMgO

CO Mg Loïc, nhieät

luyeän

Fe (FeO hoaëc

Fe2O3)

Fe HCl FeCl2

NaOH Fe(OH)2o

tFeO 2

H

Fe Loïc, nhieät

luyeän

Cu (CuO) Cu

2 4H SO

ñaëc, noùng CuSO4

NaOH Cu(OH)2o

tCuO 2

H

Cu Loïc, nhieät

luyeän

III. Baøi taäp:

Caâu 1: Taùch rieâng dung dòch töøng chaát sau ra khoûi hoãn hôïp dung dòch AlCl3, FeCl3, BaCl2.

Caâu 2: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp goàm 3 khí: Cl2, H2 vaø CO2 thaønh caùc chaát nguyeân chaát.

Caâu 3: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp ñaù voâi, voâi soáng, silic ñioxit vaø saét (II) clorua thaønh töøng chaát

nguyeân chaát.

Caâu 4: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng oxit töø hoãn hôïp : SiO2, Al2O3, Fe2O3 vaø CuO.

Caâu 5: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng kim loaïi Cu vaø Fe töø hoãn hôïp caùc oxit SiO2,

Al2O3, CuO vaø FeO.

Caâu 6: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy taùch töøng kim loaïi Al, Fe, Cu ra khoûi hoãn hôïp 3 kim loaïi.

Caâu 7: Tinh cheá:

a) O2 coù laãn Cl2 , CO2

b) Cl2 coù laãn O2, CO2, SO2

c) AlCl3 laãn FeCl3 vaø CuCl2

d) CO2 coù laãn khí HCl vaø hôi nöôùc

Caâu 8: Moät loaïi muoái aên coù laãn caùc taïp chaát: Na2SO4, MgCl2, CaCl2, CaSO4. Haõy trình baøy phöông

phaùp hoaù hoïc ñeå laáy NaCl tinh khieát. Vieát PTPÖ.

--------------------------------------------------------

Daïng 3: BAØI TOAÙN VEÀ ÑOÄ TAN.

@ Höôùng giaûi: Döïa vaøo ñònh nghóa vaø döõ kieän baøi toaùn ta coù coâng thöùc:

1.

2

100 ct

H O

mS

m

Trong ñoù: S laø ñoä tan

ctm laø khoái löôïng chaát tan

2. ct

ddbh

mS

S+100 m

ddbhm laø khoái löôïng dung dòch baõo hoaø

2H Om laø khoái löôïng dung moâi

@ Baøi taäp:

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

9

Caâu 1: Xaùc ñònh löôïng NaCl keát tinh trôû laïi khi laøm laïnh 548 gam dung dòch muoái aên baõo hoaø ôû 50oC xuoáng

OoC. Bieát ñoä tan cuûa NaCl ôû 50

oC laø 37 gam vaø ôû O

oC laø 35 gam.

ÑS: NaCl ket tinh

8( )m gá

Caâu 2: Hoaø tan 450g KNO3 vaøo 500g nöôùc caát ôû 2500C (dung dòch X). Bieát ñoä tan cuûa KNO3 ôû 20

0C laø32g.

Haõy xaùc ñònh khoái löôïng KNO3 taùch ra khoûi dung dòch khi laøm laïnh dung dòch X ñeán 200C.

ÑS: 3KNO tach ra khoi dd 290( )m g

ù û

Caâu 3: Cho 0,2 mol CuO tan heát trong dung dòch H2SO4 20% ñun noùng (löôïng vöøa ñuû). Sau ñoù laøm nguoäi

dung dòch ñeán 100C. Tính khoái löôïng tinh theå CuSO4.5H2O ñaõ taùch khoûi dung dòch, bieát raèng ñoä tan cuûa

CuSO4 ôû 100C laø 17,4g.

ÑS: 4 2CuSO .5H O 30,7( )m g

------------------------------

DAÏNG 4: BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC HOAÙ HOÏC

BAØI TAÄP

Caâu 1: Khi hoaø tan 21g moät kim loaïi hoaù trò II trong dung dòch H2SO4 loaõng dö, ngöôøi ta thu ñöôïc 8,4 lít

hiñro (ñktc) vaø dung dòch A. Khi cho keát tinh muoái trong dung dòch A thì thu ñöôïc 104,25g tinh theå hiñrat

hoaù.

a) Cho bieát teân kim loaïi.

b) Xaùc ñònh CTHH cuûa tinh theå muoái hiñrat hoaù ñoù.

ÑS: a) Fe ; b) FeSO4.7H2O

Caâu 2: Cho 4,48g oxit cuûa 1 kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vöøa ñuû vôùi 100 ml dung dòch H2SO4 0,8M roài coâ caïn

dung dòch thì nhaän ñöôïc 13,76g tinh theå muoái ngaäm nöôùc. Tìm coâng thöùc muoái ngaäm H2O naøy.

ÑS: CaSO4.2H2O

Caâu 3: Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá

hieäu mol cuûa Y vaø Z laø 0,05 mol. Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.

ÑS: Y = 64 (Cu) vaø Z = 56 (Fe)

Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn 4 gam hoãn hôïp goàm 1 kim loaïi hoaù trò II vaø 1 kim loaïi hoaù trò III caàn duøng heát 170

ml HCl 2M.

a) Coâ caïn dung dòch thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khoâ.

b) Tính 2H

V thoaùt ra ôû ñktc.

c) Neâu bieát kim loaïi hoaù trò III laø Al vaø soá mol baèng 5 laàn soá mol kim loaïi hoaù trò II thì kim loaïi hoaù trò II

laø nguyeân toá naøo?

ÑS: a) 16,07m gammuoái

; b) 2

3,808HV lít ; c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn

Caâu 5: Oxit cao nhaát cuûa moät nguyeân toá coù coâng thöùc R2Ox phaân töû khoái cuûa oxit laø 102 ñvC, bieát thaønh phaàn

khoái löôïng cuûa oxi laø 47,06%. Xaùc ñònh R.

ÑS: R laø nhoâm (Al)

Caâu 6: Nguyeân toá X coù theå taïo thaønh vôùi Fe hôïp chaát daïng FeaXb, phaân töû naøy goàm 4 nguyeân töû coù khoái

löôïng mol laø 162,5 gam. Hoûi nguyeân toá X laø gì?

ÑS: X laø clo (Cl)

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

10

Caâu 7: Cho 100 gam hoãn hôïp 2 muoái clorua cuûa cuøng 1 kim loaïi M (coù hoaù trò II vaø III) taùc duïng heát vôùi

NaOH dö. Keát tuûa hiñroxit hoaù trò 2 baèng 19,8 gam coøn khoái löôïng clorua kim loaïi M hoaù trò II baèng 0,5 khoái

löôïng mol cuûa M. Tìm coâng thöùc 2 clorua vaø % hoãn hôïp.

ÑS: Hai muoái laø FeCl2 vaø FeCl3 ; %FeCl2 = 27,94% vaø %FeCl3 = 72,06%

Caâu 8: Hoaø tan 18,4 gam hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng axit HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B.

Chia ñoâi B.

a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5 gam H2O. Hoûi coâ caïn dd A thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.

b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo 200 ml dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm

C% caùc chaát trong dung dòch taïo ra.

c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái löôïng mol cuûa kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn

khoái löôïng mol cuûa kim loaïi kia.

ÑS: a) 26,95m gammuoái

; b) C% (NaOH) = 10,84% vaø C% (NaCl) = 11,37%

c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn vaø kim loaïi hoaù trò III laø Al

Caâu 9: Kim loaïi X taïo ra 2 muoái XBr2 vaø XSO4. Neáu soá mol XSO4 gaáp 3 laàn soá mol XBr2 thì löôïng XSO4

baèng 104,85 gam, coøn löôïng XBr2 chæ baèng 44,55 gam. Hoûi X laø nguyeân toá naøo?

ÑS: X = 137 laø Ba

Caâu 10: Hoãn hôïp khí goàm NO, NO2 vaø 1 oxit NxOy coù thaønh phaàn 45%NO

V ; 15%2NO

V vaø 40%x y

N OV . Trong

hoãn hôïp coù 23,6% löôïng NO coøn trong NxOy coù 69,6% löôïng oxi. Haõy xaùc ñònh oxit NxOy.

ÑS: Oxit laø N2O4

Caâu 11: Coù 1 oxit saét chöa bieát.

- Hoaø tan m gam oxit caàn 150 ml HCl 3M.

- Khöû toaøn boä m gam oxit baèng CO noùng, dö thu ñöôïc 8,4 gam saét. Tìm coâng thöùc oxit.

ÑS: Fe2O3

Caâu 12: Khöû 1 löôïng oxit saét chöa bieát baèng H2 noùng dö. Saûn phaåm hôi taïo ra haáp thuï baèng 100 gam axit

H2SO4 98% thì noàng ñoä axit giaûm ñi 3,405%. Chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng khöû ñöôïc hoaø tan baèng axit

H2SO4 loaõng thoaùt ra 3,36 lít H2 (ñktc). Tìm coâng thöùc oxit saét bò khöû.

ÑS: Fe3O4

Caâu 13: Hoãn hôïp X goàm 2 kim loaïi A vaø B coù tæ leä khoái löôïng 1 : 1 vaø khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa A naëng

hôn B laø 8 gam. Trong 53,6 gam X coù soá mol A khaùc B laø 0,0375 mol. Hoûi A, B laø nhöõng kim loaïi naøo?

ÑS: B laø Fe vaø A laø Cu

Caâu 14: Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam chaát A caàn duøng heát 5,824 dm3 O2 (ñktc). Saûn phaåm coù CO2 vaø H2O

ñöôïc chia ñoâi. Phaàn 1 cho ñi qua P2O5 thaáy löôïng P2O5 taêng 1,8 gam. Phaàn 2 cho ñi qua CaO thaáy löôïng CaO

taêng 5,32 gam. Tìm m vaø coâng thöùc ñôn giaûn A. Tìm coâng thöùc phaân töû A vaø bieát A ôû theå khí (ñk thöôøng) coù

soá C 4.

ÑS: A laø C4H10

Caâu 15: Hoaø tan 18,4g hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng axit HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia

ñoâi B

a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5g H2O. Hoûi coâ caïn dung dòch A thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái

khan.

b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo 200 ml dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm

% caùc chaát trong dung dòch taïo ra.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

11

c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái löôïng mol kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn

khoái löôïng mol cuûa kim loaïi kia.

ÑS: a) Löôïng muoái khan = 26,95g

b) %NaOH = 10,84% vaø %NaCl = 11,73%

c) KL hoaù trò II laø Zn vaø KL hoaù trò III laø Al

Caâu 16: Hai nguyeân toá X vaø Y ñeàu ôû theå raén trong ñieàu kieän thöôøng 8,4 gam X coù soá mol nhieàu hôn 6,4 gam

Y laø 0,15 mol. Bieát khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa X nhoû hôn khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa Y laø 8. Haõy cho

bieát teân cuûa X, Y vaø soá mol moãi nguyeân toá noùi treân.

ÑS: - X (Mg), Y (S)

- 0,2Sn mol vaø 0,35Mgn mol

Caâu 17: Nguyeân toá R taïo thaønh hôïp chaát RH4, trong ñoù hiñro chieám 25% khoái löôïng vaø nguyeân toá R’ taïo

thaønh hôïp chaát R’O2 trong ñoù oxi chieám 69,57% khoái löôïng.

a) Hoûi R vaø R’ laø ca ùc nguyeân toá gì?

b) Hoûi 1 lít khí R’O2 naëng hôn 1 lít khí RH4 bao nhieâu laàn (ôû cuøng ñieàu kieän nhieät ñoä, aùp suaát).

c) Neáu ôû ñktc, V1 lít RH4 naëng baèng V2 lít R’O2 thì tæ leä V1/V2 baèng bao nhieâu laàn?

ÑS: a) R (C), R’(N) ; b) NO2 naëng hôn CH4 = 2,875 laàn ; c) V1/V2 = 2,875 laàn

Caâu 18: Hôïp chaát vôùi oxi cuûa nguyeân toá X coù daïng XaOb goàm 7 nguyeân töû trong phaân töû. Ñoàng thôøi tæ leä khoái

löôïng giöõa X vaø oxi laø 1 : 1,29. Xaùc ñònh X vaø coâng thöùc oxit.

ÑS: X laø P oxit cuûa X laø P2O5

Caâu 19: Hoaø tan hoaøn toaøn 12,1 gam hoãn hôïp boät goàm CuO vaø moät oxit cuûa kim loaïi hoaù trò II khaùc caàn 100

ml dung dòch HCl 3M. Bieát tæ leä mol cuûa 2 oxit laø 1 : 2.

a) Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa oxit coøn laïi.

b) Tính % theo khoái löôïng cuûa moãi oxit trong hoãn hôïp ban ñaàu.

ÑS: a) ZnO ; b) %CuO = 33,06% vaø %ZnO = 66,94%

Caâu 20: Cho A gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo 250 ml dung dòch hoãn hôïp goàm Cu(NO3)2 vaø

AgNO3 ñeàu coù noàng ñoä 0,8 mol/l. Sau khi phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn ta loïc ñöôïc (a + 27,2) gam chaát raén

goàm ba kim loaïi vaø ñöôïc moät dung dòch chæ chöùa moät muoái tan. Xaùc ñònh M vaø khoái löôïng muoái taïo ra trong

dung dòch.

ÑS: M laø Mg vaø Mg(NO3)2 = 44,4g

Caâu 21: Nung 25,28 gam hoãn hôïp FeCO3 vaø FexOy dö tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn, thu ñöôïc khí A vaø 22,4 gam

Fe2O3 duy nhaát. Cho khí A haáp thuï hoaøn toaøn vaøo 400ml dung dòch Ba(OH)2 0,15M thu ñöôïc 7,88g keát tuûa.

a) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

b) Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa FexOy.

ÑS: b) Fe2O3

Caâu 22: Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu cuøng nguyeân toá R hoaù trò II) vaø coù cuøng khoái löôïng. Cho thanh

thöù nhaát vaøo vaøo dung dòch Cu(NO3)2 vaø thanh thöù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät thôøi gian, khi soá

mol 2 muoái baèng nhau, laáy hai thanh kim loaïi ñoù ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng thanh thöù nhaát giaûm ñi

0,2% coøn khoái löôïng thanh thöù hai taêng 28,4%. Xaùc ñònh nguyeân toá R.

ÑS: R (Zn)

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

12

Caâu 23: Hoãn hôïp M goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø moät cacbonat cuûa kim loaïi ñoù ñöôïc hoaø tan heát

baèng axit H2SO4 loaõng vöøa ñuû taïo ra khí N vaø dung dòch L. Ñem coâ caïn dung dòch L thu ñöôïc moät löôïng

muoái khan baèng 168% khoái löôïng M. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù trò II, bieát khí N baèng 44% khoái löôïng cuûa M.

ÑS: Mg

Caâu 24: Cho Cho 3,06g axit MxOy cuûa kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi (hoaù trò töø I ñeán III) tan trong HNO3

dö thu ñöôïc 5,22g muoái. Haõy xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa oxit MxOy.

ÑS: BaO

Caâu 25: Cho 15,25 gam hoãn hôïp moät kim loaïi hoaù trò II coù laãn Fe tan heát trong axit HCl dö thoaùt ra 4,48 dm3

H2 (ñktc) vaø thu ñöôïc dung dòch X. Theâm NaOH dö vaøo X, loïc keát tuûa taùch ra roài nung trong khoâng khí ñeán

löôïng khoâng ñoåi caân naëng 12 gam. Tìm kim loaïi hoaù trò II, bieát noù khoâng taïo keát tuûa vôùi hiñroxit.

ÑS: Ba

Caâu 26: Cho 2 gam hoãn hôïp Fe vaø kim loaïi hoaù trò II vaøo dung dòch HCl coù dö thì thu ñöôïc 1,12 lít H2 (ñktc).

Maët khaùc, neáu hoaø tan 4,8g kim loaïi hoaù trò II ñoù caàn chöa ñeán 500 ml dung dòch HCl. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù

trò II.

ÑS: Mg

Caâu 27: Khöû hoaøn toaøn 4,06g moät oxit kim loaïi baèng CO ôû nhieät ñoä cao thaønh kim loaïi. Daãn toaøn boä khí sinh

ra vaøo bình ñöïng Ca(OH)2 dö, thaáy taïo thaønh 7g keát tuûa. Neáu laáy löôïng kim loaïi sinh ra hoaø tan heát vaøo dung

dòch HCl dö thì thu ñöôïc 1,176 lít khí H2 (ñktc).

a) Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû oxit kim loaïi.

b) Cho 4,06g oxit kim loaïi treân taùc duïng hoaøn toaøn vôùi 500 ml dung dòch H2SO4 ñaëc, noùng (dö) thu ñöôïc

dung dòch X vaø khí SO2 bay ra. Haõy xaùc ñònh noàng ñoä mol/l cuûa muoái trong dung dòch X (coi theå tích

dung dòch khoâng thay ñoåi trong quaù trình phaûn öùng)

ÑS: a) Fe3O4 ; b) 2 4 3( ) 0,0525M Fe SOC M

Caâu 28: Hoaø tan hoaø toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaø

tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø cuõng V lít

khí NO duy nhaát (ñktc).

a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái

clorua.

ÑS: a) 2

3

x

y ; b) Fe

Caâu 29: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2g hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo dung dòch

HCl 7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng

6,028%.

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi chaát trong C.

b) Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa nung ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng

hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn laïi sau khi nung.

ÑS: a) R (Fe) vaø %MgCO3 = 59,15% , %FeCO3 = 40,85% ; b) 4MgOm g vaø 2 3

4Fe Om g

Caâu 30: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch

D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3 7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc

dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua km loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

13

Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu

ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ duøng.

ÑS: M (Mg) vaø %HCl = 16%

Daïng 5: BAØI TOAÙN NOÀNG ÑOÄ DUNG DÒCH

I. Caùc loaïi noàng ñoä:

1. Noàng ñoä phaàn traêm (C%): laø löôïng chaát tan coù trong 100g dung dòch.

Coâng Thöùc: % 100% ct

dd

mC

m

ct

m : Khoái löôïng chaát tan (g)

dd

m : Khoái löôïng dung dòch (g)

Vôùi: dd

m = V.D V: Theå tích dung dòch (ml)

D: Khoái löôïng rieâng (g/ml)

Vaäy: % 100% ct

dd

mC

m

= 100%ctm

V.D

II. Noàng ñoä mol (CM): Cho bieát soá mol chaát tan coù trong 1 lít dung dòch.

Coâng thöùc: M

nC

V

(mol/l)

Maø m

n

M

suy ra: M

m

mMC

V M.V

(mol/l) hay (M)

III. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø ñoä tan S

% 100%S

C

S+100

IV. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol.

Ta coù: .1000 10 10

.100.

ct

ct ct

M

dd dd dd

m

m D mn D DMC C%.

mV m .M m M M

1000.D

10

M

DC C%.

M

hay

10M

MC% C .

D

V. Khi pha troän dung dòch:

1) Söû duïng quy taéc ñöôøng cheùo:

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

14

2

1

1

2

C Cm

m C C

2

1

1

2

C CV

V C C

2

1

1

2

D DV

V D D

@ Troän m1 gam dung dòch coù noàng ñoä C1% vôùi m2 gam dung dòch coù noàng ñoä C2%, dung dòch thu ñöôïc

coù noàng ñoä C% laø:

1

m gam dung dòch 1C 2C C

2

m gam dung dòch 2C

1C C

@ Troän V1 ml dung dòch coù noàng ñoä C1 mol/l vôùi V2 ml dung dòch coù noàng ñoä C2 mol/l thì thu ñöôïc dung

dòch coù noàng ñoä C (mol/l), vôùi Vdd = V1 + V2.

1

V ml dung dòch 1C 2C C

C

2

V ml dung dòch 2C 1C C

@ Troän V1 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D1 vôùi V2 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D2, thu ñöôïc

dung dòch coù khoái löôïng rieâng D.

1

V ml dung dòch 1D 2D D

D

2

V ml dung dòch 2D 1D D

2) Coù theå söû duïng phöông trình pha troän:

1 21 2 1 2m C m C m + m C (1)

1

m , 2

m laø khoái löôïng cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

1C , 2C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch môùi.

(1) 1 21 2 1 2m C m C m C+ m C

1 21 2m C -C m C-C

2

1

1

2

m C -C

m C -C

3) Ñeå tính noàng ñoä caùc chaát coù phaûn öùng vôùi nhau:

- Vieát caùc phaûn öùng xaûy ra.

- Tính soá mol (khoái löôïng) cuûa caùc chaát sau phaûn öùng.

- Tính khoái löôïng hoaëc theå tích dung dòch sau phaûn öùng.

Löu yù: Caùch tính khoái löôïng dung dòch sau phaûn öùng.

Neáu saûn phaåm khoâng coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

dd sau phaûn öùng khoái löôïng caùc chaát tham gia

m

Neáu saûn phaåm taïoï thaønh coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

dd sau phaûn öùng khiùkhoái löôïng caùc chaát tham gia

m m

dd sau phaûn öùng khoái löôïng caùc chaát tham gia keát tuûa

m m

Neáu saûn phaåm vöøa coù keát tuûa vaø bay hôi.

dd sau phaûn öùng khiùkhoái löôïng caùc chaát tham gia keát tuûa

m m m

C

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

15

BAØI TAÄP:

Caâu 1: Tính khoái löôïng AgNO3 bò taùch ra khoûi 75 gam dung dòch baõo hoaø AgNO3 ôû 50oC, khi dung dòch ñöôïc

haï nhieät ñoä ñeán 20oC. Bieát

03 20

222AgNO C

S g ; 0

3 50455

AgNO C

S g .

Caâu 2: Coù 2 dung dòchHCl noàng ñoä 0,5M vaø 3M. Tính theå tích dung dòch caàn phaûi laáy ñeå pha ñöôïc 100ml

dung dòch HCl noàng ñoä 2,5M.

Caâu 3: Khi hoaø tan m (g) muoái FeSO4.7H2O vaøo 168,1 (g) nöôùc, thu ñöôïc dung dòch FeSO4 coù noàng ñoä 2,6%.

Tính m?

Caâu 4: Laáy 12,42 (g) Na2CO3.10H2O ñöôïc hoaø tan trong 50,1ml nöôùc caát (D = 1g/ml). Tính noàng ñoä phaàn

traêm cuûa dung dòch thu ñöôïc.

Caâu 5: Laáy 8,4 (g) MgCO3 hoaø tan vaøo 146 (g) dung dòch HCl thì vöøa ñuû.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng.

b) Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch HCl ñaàu?

c) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát trong dung dòch sau phaûn öùng?

Caâu 6: Hoaø tan 10 (g) CaCO3 vaøo 114,1 (g) dung dòch HCl 8%.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng.

b) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng?

Caâu 7: Hoaø tan hoaø toaøn 16,25g moät kim loaïi hoaù trò (II) baèng dung dòch HCl 18,25% (D = 1,2g/ml), thu

ñöôïc dung dòch muoái vaø 5,6l khí hiñro (ñktc).

a) Xaùc ñònh kim loaïi?

b) Xaùc ñònh khoái löôïng ddHCl 18,25% ñaõ duøng?

Tính CM cuûa dung dòch HCl treân?

c) Tìm noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch muoái sau phaûn öùng?

Caâu 8: Cho a (g) Fe taùc duïng vöøa ñuû 150ml dung dòch HCl (D = 1,2 g/ml) thu ñöôïc dung dòch vaø 6,72 lít khí

(ñktc). Cho toaøn boä löôïng dung dòch treân taùc duïng vôùi dung dòch AgNO3 dö, thu ñöôïc b (g) keát tuûa.

a) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

b) Tìm giaù trò a, b?

c) Tính noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol/l dung dòch HCl?

Caâu 9: Moät hoãn hôïp goàm Na2SO4 vaø K2SO4 troän theo tæ leä 1 : 2 veà soá mol. Hoaø tan hoãn hôïp vaøo 102 (g)

nöôùc, thu ñöôïc dung dòch A. Cho 1664 (g) dung dòch BaCl2 10% vaøo dung dòch A, xuaát hieän keát tuûa. Loïc boû

keát tuûa, theâm H2SO4 dö vaøo nöôùc loïc thaáy taïo ra 46,6 (g) keát tuûa.

Xaùc ñònh noàng ñoä phaàn traêm cuûa Na2SO4 vaø K2SO4 trong dung dòch A ban ñaàu?

Caâu 10: Cho 39,09 (g) hoãn hôïp X goàm 3 muoái: K2CO3, KCl, KHCO3 taùc duïng vôùi Vml dung dòch HCl dö

10,52% (D = 1,05g/ml), thu ñöôïc dung dòch Y vaø 6,72 lít khí CO2 (ñktc).

Chia Y thaønh 2 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: Ñeå trung hoaø dung dòch caàn 250ml dung dòch NaOH 0,4M.

- Phaàn 2: Cho taùc duïng vôùi AgNO3 dö thu ñöôïc 51,66 (g) keát tuûa.

a) Tính khoái löôïng caùc chaát trong hoãn hôïp ban ñaàu?

b) Tìm Vml?

Caâu 11: Cho 46,1 (g) hoãn hôïp Mg, Fe, Zn phaûn öùng vôùi dung dòch HCl thì thu ñöôïc 17,92 lít H2 (ñktc). Tính

thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng caùc kim loaïi trong hoãn hôïp. Bieát raèng theå tích khí H2 do saét taïo ra gaáp

ñoâi theå tích H2 do Mg taïo ra.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

16

Caâu 11: Ñeå hoaø tan hoaøn toaøn 4 (g) hoãn hôïp goàm moät kim loaïi hoaù trò (II) vaø moät kim loaïi hoaù trò (III) phaûi

duøng 170ml dung dòch HCl 2M.

a) Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng seõ thu ñöôïc bao nhieâu gam hoãn hôïp muoái khan.

b) Tính theå tích khí H2 (ôû ñktc) thu ñöôïc sau phaûn öùng.

c) Neáu bieát kim loaïi hoaù trò (III) ôû treân laø Al vaø noù coù soá mol gaáp 5 laàn soá mol kim loaïi hoaù trò (II). Haõy

xaùc ñònh teân kim loaïi hoaù trò (II).

Caâu 12: Coù moät oxit saét chöa coâng thöùc. Chia löôïng oxit naøy laøm 2 phaàn baèng nhau.

a) Ñeå hoaø tan heát phaàn 1 phaûi duøng 150ml dung dòch HCl 3M.

b) Cho moät luoàng khí CO dö ñi qua phaàn 2 nung noùng, phaûn öùng xong thu ñöôïc 8,4 (g) saét.

Tìm coâng thöùc oxit saét treân.

Caâu 13: A laø moät hoãn hôïp boät goàm Ba, Mg, Al.

- Laáy m gam A cho vaøo nöôùc tôùi khi heát phaûn öùng thaáy thoaùt ra 6,94 lít H2 (ñktc).

- Laáy m gam A cho vaøo dung dòch xuùt dö tôùi heát phaûn öùng thaáy thoaùt ra 6,72 lít H2 (ñktc).

- Laáy m gam A hoaø tan baèng moät löôïng vöøa ñuû dung dòch axit HCl ñöôïc moät dung dòch vaø 9,184 lít

H2 (ñktc).

Haõy tính m vaø % khoái löôïng caùc kim loaïi trong A.

Caâu 14: X laø hoãn hôïp hai kim loaïi Mg vaø Zn. Y laø dung dòch H2SO4 chöa roõ noàng ñoä.

Thí nghieäm 1: Cho 24,3 gam X vaøo 2 lít Y, sinh ra 8,96 lít khí H2.

Thí nghieäm 2: Cho 24,3 gam X vaøo 3 lít Y, sinh ra 11,2 lít khí H2.

(Caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñktc)

a) Chöùng toû raèng trong thí nghieäm 1 thì X chöa tan heát, trong thí nghieäm 2 thì X tan heát.

b) Tính noàng ñoä mol cuûa dung dòch Y vaø khoái löôïng moãi kim loaïi trong X.

Caâu 15: Tính noàng ñoä ban ñaàu cuûa dung dòch H2SO4 vaø dung dòch NaOH bieát raèng:

- Neáu ñoå 3 lít dung dòch NaOH vaøo 2 lít dung dòch H2SO4 thì sau khi phaûn öùng dung dòch coù tính

kieàm vôùi noàng ñoä 0,1 M.

- Neáu ñoå 2 lít dung dòch NaOH vaøo 3 lít dung dòch H2SO4 thì sau phaûn öùng dung dòch coù tính axit

vôùi noàng ñoä 0,2M.

Caâu 16: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch

D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3 7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc

dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua km loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%.

Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu

ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ duøng.

Caâu 17: Hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc

hoaøn tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø

cuõng V lít khí NO duy nhaát (ñktc).

a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh gaáp 1,095 laàn khoái löôïng muoái

clorua.

Caâu 18: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2 gam hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo axit HCl

7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng

6,028%.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

17

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi chaát trong C.

b) Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa roài nung ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng

hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn laïi sau khi nung.

Caâu 19: Khi cho a gam Fe vaøo trong 400ml dung dòch HCl, sau khi phaûn öùng keát thuùc ñem coâ caïn dung dòch

thu ñöôïc 6,2 gam chaát raén X.

Neáu cho hoãn hôïp goàm a gam Fe vaø b gam Mg vaøo trong 400ml dung dòch HCl thì sau khi phaûn öùng keát

thuùc, thu ñöôïc 896ml H2 (ñktc) vaø coâ caïn dung dòch thì thu ñöôïc 6,68 gam chaát raén Y. Tính a, b, noàng ñoä mol

cuûa dung dòch HCl vaø thaønh phaàn khoái löôïng caùc chaát trong X, Y. (Giaû söû Mg khoâng phaûn öùng vôùi nöôùc vaø

khi phaûn öùng vôùi axit Mg phaûn öùng tröôùc heát Mg môùi ñeán Fe. Cho bieát caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn).

Caâu 20: Dung dòch X laø dung dòch H2SO4, dung dòch Y laø dung dòch NaOH. Neáu troän X vaø Y theo tæ leä theå

tích laø VX : VY = 3 : 2 thì ñöôïc dung dòch A coù chöùa X dö. Trung hoaø 1 lít A caàn 40 gam KOH 20%. Neáu troän

X vaø Y theo tæ leä theå tích VX : VY = 2 : 3 thì ñöôïc dung dòch B coù chöùa Y dö. Trung hoaø 1 lít B caàn 29,2 gam

dung dòch HCl 25%. Tính noàng ñoä mol cuûa X vaø Y.

====================================

Daïng 6: BAØI TOAÙN VEÀ LÖÔÏNG CHAÁT DÖ

* Khi tröôøng hôïp gaëp baøi toaùn cho bieát löôïng cuûa hai chaát tham gia vaø yeâu caàu tính löôïng chaát taïo

thaønh. Trong soá hai chaát tham gia phaûn öùng seõ coù moät chaát tham gia phaûn öùng heát. Chaát kia coù theå phaûn

öùng heát hoaëc dö. Löôïng chaát taïo thaønh tính theo löôïng chaát naøo phaûn öùng heát, do ñoù phaûi tìm xem trong hai

chaát cho bieát, chaát naøo phaûn öùng heát. Caùch giaûi: Laäp tæ soá, ví duï phöông trình phaûn öùng:

A + B C + D

+ Laäp tæ soá: )

)

Soá mol (hoaêëc khoái löôïng) chaát A (theo ñeà

Soá mol (hoaêëc khoái löôïng) chaát A (theo PTHH

)

)

Soá mol (hoaêëc khoái löôïng) chaát B (theo ñeà

Soá mol (hoaêëc khoái löôïng) chaát B (theo PTHH

So saùnh 2 tæ soá, tæ soá naøo lôùn hôn chaát ñoù dö, chaát kia phaûn öùng heát. Tính löôïng caùc chaát theo chaát

phaûn öùng heát.

BAØI TAÄP:

Caâu 1: Ñun noùng 16,8 gam boät saét vaø 6,4 gam boät löu huyønh (khoâng coù khoâng khí) thu ñöôïc chaát raén A. Hoaø

tan A baèng HCl dö thoaùt ra khí B. Cho khí B ñi chaäm qua dung dòch Pb(NO3)2 taùch ra keát tuûa D maøu ñen.

Caùc phaûn öùng ñeàu xaûy ra 100%.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng ñeå cho bieát A, B, D laø gì?

b) Tính theå tích khí B (ñktc) vaø khoái löôïng keát tuûa D.

c) Caàn bao nhieâu theå tích O2 (ñktc) ñeå ñoát hoaøn toaøn khí B.

Caâu 2: Ñun noùng hoãn hôïp Fe, S (khoâng coù khoâng khí) thu ñöôïc chaát raén A. Hoaø tan A baèng axit HCl dö thoaùt

ra 6,72 dm3 khí D (ñktc) vaø coøn nhaän ñöôïc dung dòch B cuøng chaát raén E. Cho khí D ñi chaäm qua dung dòch

CuSO4 taùch ra 19,2 gam keát tuûa ñen.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

18

b) Tính löôïng rieâng phaàn Fe, S ban ñaàu bieát löôïng E baèng 3,2 gam.

Caâu 3: Daãn 4,48 dm3 CO (ôû ñktc) ñi qua m gam CuO nung noùng nhaän ñöôïc chaát raén X vaø khí Y. Suïc khí Y

vaøo dung dòch Ca(OH)2 dö taùch ra 20 gam keát tuûa traéng. Hoaø tan chaát raén X baèng 200ml dung dòch HCl 2M

thì sau phaûn öùng phaûi trung hoaø dung dòch thu ñöôïc baèng 50 gam Ca(OH)2 7,4%. Vieát PTPÖ vaø tính m.

Caâu 4: 6,8 gam hoãn hôïp Fe vaø CuO tan trong 100 ml axit HCl dung dòch A + thoaùt ra 224 ml khí B (ñktc)

vaø loïc ñöôïc chaát raén D naëng 2,4 gam. Theâm tieáp HCl dö vaøo hoãn hôïp A + D thì D tan 1 phaàn, sau ñoù theâm

tieáp NaOH ñeán dö vaø loïc keát tuûa taùch ra nung noáng trong khoâng khí ñeán löôïng khoâng ñoåi caân naëng 6,4 gam.

Tính thaønh phaàn khoái löôïng Fe vaø CuO trong hoãn hôïp ñaàu.

Caâu 5: Troän 100 ml dung dòch Fe2(SO4)3 1,5M vôùi 150 ml dung dòch Ba(OH)2 2M thu ñöôïc keát tuûa A vaø

dung dòch B. Nung keát tuûa A trong khoâng khí ñeán löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc chaát raén D. Theâm BaCl2 dö vaøo

dung dòch B thì taùch ra keát tuûa E.

a) Vieát phöong trình phaûn öùng. Tính D vaø E.

b) Tính noàng ñoä mol chaát tan trong dung dòch B (coi theå tích thay ñoåi khoâng ñaùng keå khi xaûy ra phaûn

öùng).

Caâu 6: Cho13,6 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø Fe ñöôïc hoaø tan trong 100 ml dung dòch CuSO4. Sau phaûn öùng

nhaän ñöôïc dung dòch A vaø 18,4 gam chaát raén B goàm 2 kim loaïi. Theâm NaOH dö vaøo A roài loïc keát tuûa taùch ra

nung noùng trong khoâng khí ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi nhaän ñöôïc chaát raén D goàm MgO vaø Fe2O3 naëng 1,2

gam. Tính löôïng Fe, Mg ban ñaàu.

Daïng 7: BAØI TOAÙN XAÙC ÑÒNH HOÃN HÔÏP 2 KIM LOAÏI (HOAËC 2 MUOÁI) HAY AXIT COØN DÖ

* Löu yù: Khi gaëp baøi toaùn cho hoãn hôïp 2 kim loaïi (hoaëc 2 muoái) taùc duïng vôùi axit, ñeà baøi yeâu caàu

chöùng minh axit coøn dö hay hoãn hôïp 2 kim loaïi coøn dö. Ta giaûi nhö sau:

Giaû söû hoãn hôïp chæ goàm moät kim loaïi (hoaëc muoái) coù M nhoû, ñeå khi chia khoái löôïng hoãn hôïp 2 kim

loaïi (hoaëc hoãn hôïp 2 muoái) cho M coù soá mol lôùn, roài so saùnh soá mol axit ñeå xem axit coøn dö hay hoãn hôïp coøn

dö:

hhHClhh 2 kim loai hoac 2 muoi

mn

Mn

ï ë á

BAØI TAÄP

Caâu 1: Cho 31,8g hoãn hôïp (X) goàm 2 muoái MgCO3 vaø CaCO3 vaøo 0,8 lít dung dòch HCl 1M thu ñöôïc dung

dòch (Z).

a) Hoûi dung dòch (Z) coù dö axit khoâng?

b) Löôïng CO2 coù theå thu ñöôïc bao nhieâu?

Caâu 2: Cho 39,6g hoãn hôïp goàm KHSO3 vaø K2CO3 vaøo 400g dung dòch HCl 7,3%,khi xong phaûn öùng thu

ñöôïc khí (X) coù tæ khoái so vôùi khí hiñro baèng 25,33% vaø moät dung dòch (A).

a) Haõy chöùng minh raèng axit coøn dö.

b) Tính C% caùc chaát trong dung dòch (A).

Caâu 3: Hoaø tan 13,2 gam hoãn hôïp A goàm 2 kim loaïi coù cuøng hoaù trò vaøo 400 ml dung dòch HCl 1,5M. Coâ caïn

dung dòch sau phaûn öùng thu ñöôïc 32,7 gam hoãn hôïp muoái khan.

a) Chöùng minh hoãn hôïp A khoâng tan heát.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

19

b) Tính theå tích hiñro sinh ra.

Caâu 4: Hoãn hôïp A goàm 2 kim loaïi Mg vaø Zn. B laø dung dòch H2SO4 coù noàng ñoä mol laø x mol/l.

- Tröôøng hôïp 1: Cho 24,3g (A) vaøo 2 lít (B) sinh ra 8,96 lít khí H2.

- Tröôøng hôïp 1: Cho 24,3g (A) vaøo 3 lít (B) sinh ra 11,2 lít khí H2.

(Caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñktc).

a. Haõy chöùng minh trong tröôøng hôïp 1 thì hoãn hôïp kim loaïi chöa tan heát, trong tröôøng hôïp 2 axit coøn

dö.

b. Tính noàng ñoä x mol/l cuûa dung dòch (B) vaø % khoái löôïng moãi kim loaïi trong (A)

Daïng 8: BAØI TOAÙN TAÊNG, GIAÛM KHOÁI LÖÔÏNG

Tröôøng hôïp 1: Kim loaïi phaûn öùng vôùi muoái cuûa kim loaïi yeáu hôn.

* Höôùng giaûi: - Goïi x (g) laø khoái löôïng cuûa kim loaïi maïnh.

- Laäp phöông trình hoaù hoïc.

- Döïa vaøo döõ kieän ñeà baøi vaø PTHH ñeå tìm löôïng kim loaïi tham gia.

- Töø ñoù suy ra löôïng caùc chaát khaùc.

* Löu yù: Khi cho mieáng kim loaïi vaøo dung dòch muoái, Sau phaûn öùng thanh kim loaïi taéng hay giaûm:

- Neáu thanh kim loaïi taêng: kim loaïi sau kim loaïi tröôùc kim loaïi taêng

m m m

- Neáu khoái löôïng thanh kim loaïi giaûm: kim loaïi tröôùc kim loaïi sau kim loaïi giaûm

m m m

- Neáu ñeà baøi cho khoái löôïng thanh kim loaïi taêng a% hay giaûm b% thì neân ñaët thanh kim

loaïi ban ñaàu laø m gam. Vaäy khoái löôïng thanh kim loaïi taêng a% m hay b% m.

BAØI TAÄP

Caâu 1: Cho moät laù ñoàng coù khoái löôïng laø 6 gam vaøo dung dòch AgNO3. Phaûn öùng xong, ñem laù kim loaïi ra

röûa nheï, laøm khoâ caân ñöôïc 13,6 gam. Tính khoái löôïng ñoàng ñaõ phaûn öùng.

Caâu 2: Ngaâm moät mieáng saét vaøo 320 gam dung dòch CuSO4 10%. Sau khi taát caû ñoàng bò ñaåy ra khoûi dung

dòch CuSO4 vaø baùm heát vaøo mieáng saét, thì khoái löôïng mieáng saét taêng leân 8%. Xaùc ñònh khoái löôïng mieáng saét

ban ñaàu.

Caâu 3: Nhuùng thanh saét coù khoái löôïng 50 gam vaøo 400ml dung dòch CuSO4. Sau moät thôøi gian khoái löôïng

thanh saét taêng 4%.

a) Xaùc ñònh löôïng Cu thoaùt ra. Giaû söû ñoàng thoaùt ra ñeàu baùm vaøo thanh saét.

b) Tính noàng ñoä mol/l cuûa dung dòch saét(II) sunfat taïo thaønh. Giaû söû theå tích dung dòch khoâng thay

ñoåi.

Tröôøng hôïp 2: Taêng giaûm khoái löôïng cuûa chaát keát tuûa hay khoái löôïng dung dòch sau phaûn öùng

a) Khi gaëp baøi toaùn cho a gam muoái clorua (cuûa kim loaïi Ba, Ca, Mg) taùc duïng vôùi dung dòch

cacbonat taïo muoái keát tuûa coù khoái löôïng b gam. Haõy tìm coâng thöùc muoái clorua.

- Muoán tìm coâng thöùc muoái clorua phaûi tìm soá mol (n) muoái.

Ñoä giaûm khoái löôïng muoái clorua = a – b laø do thay Cl2 (M = 71) baèng CO3 (M = 60).

muoi

71 60

á

a - bn

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

20

Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái: muoi clorua

muoi

a

á

á

M

n

Töø ñoù xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái.

b) Khi gaëp baøi toaùn cho m gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vôùi H2SO4 loaõng dö thu

ñöôïc n gam muoái sunfat. Haõy tìm coâng thöùc phaân töû muoái cacbonat.

Muoán tìm coâng thöùc phaân töû muoái cacbonat phaûi tìm soá mol muoái.

muoi96 60

á

n -mn (do thay muoái cacbonat (60) baèng muoái sunfat (96)

Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái RCO3: muoi

muoi

á

á

mR + 60 R

n

Suy ra coâng thöùc phaân töû cuûa RCO3.

BAØI TAÄP

Caâu 1: Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu taïo bôûi cuøng nguyeân toá R hoaù trò II) vaø coù cuøng khoái löôïng. Thaû

thanh thöù nhaát vaøo dung dòch Cu(NO3)2 vaø thanh thuù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät thôøi gian, khi soá

mol 2 muoái phaûn öùng baèng nhau laáy 2 thanh kim loaïi ñoù ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng thanh thöù nhaát

giaûm ñi 0,2%, coøn khoái löôïng thanh thöù hai taêng theâm 28,4%. Tìm nguyeân toá R.

Caâu 2: Coù 100 ml muoái nitrat cuûa kim loaïi hoaù trò II (dung dòch A). Thaû vaøo A moät thanh Pb kim loaïi, sau

moät thôøi gian khi löôïng Pb khoâng ñoåi thì laáy noù ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng cuûa noù giaûm ñi 28,6 gam.

Dung dòch coøn laïi ñöôïc thaû tieáp vaøo ñoù moät thanh Fe naëng 100 gam. Khi löôïng saét khoâng ñoåi nöõa thì laáy ra

khoûi dung dòch, thaám khoâ caân naëng 130,2 gam. Hoûi coâng thöùc cuûa muoái ban ñaàu vaø noàng ñoä mol cuûa dung

dòch A.

Caâu 3: Cho moät thanh Pb kim loaïi taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung dòch muoái nitrat cuûa kim loaïi hoaù trò II, sau moät

thôøi gian khi khoái löôïng thanh Pb khoâng ñoåi thì laáy ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng noù giaûm ñi 14,3 gam.

Cho thanh saét coù khoái löôïng 50 gam vaøo dung dòch sau phaûn öùng treân, khoái löôïng thanh saét khoâng ñoåi nöõa thì

laáy ra khoûi dung dòch, röûa saïch, saáy khoâ caân naëng 65,1 gam. Tìm teân kim loaïi hoaù trò II.

Caâu 4: Hoaø tan muoái nitrat cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaøo nöôùc ñöôïc 200 ml dung dòch (A). Cho vaøo dung

dòch (A) 200 ml dung dòch K3PO4, phaûn öùng xaûy ra vöøa ñuû, thu ñöôïc keát tuûa (B) vaø dung dòch (C). Khoái

löôïng keát tuûa (B) vaø khoái löôïng muoái nitrat trong dung dòch (A) khaùc nhau 3,64 gam.

a) Tìm noàng ñoä mol/l cuûa dung dòch (A) vaø (C), giaû thieát theå tích dung dòch thay ñoåi do pha troän vaø

theå tích keát tuûa khoâng ñaùng keå.

b) Cho dung dòch NaOH (laáy dö) vaøo 100 ml dung dòch (A) thu ñöôïc keát tuûa (D), loïc laáy keát tuûa (D)

roài ñem nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi caân ñöôïc 2,4 gam chaát raén. Xaùc ñònh kim loaïi trong muoái

nitrat.

Daïng 9: BAØI TOAÙN COÙ HIEÄU SUAÁT PHAÛN ÖÙNG

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

21

* Löu yù: Trong phaûn öùng chaát ban ñaàu A Chaát saûn phaåm B

- Neáu hieäu suaát tính theo chaát saûn phaåm:

(B) 100%

H%(B) (

Löôïng saûn phaåm thöïc teá

Löôïng saûn phaåm lyù thuyeát tính qua phaûn öùng)

Löôïng saûn phaåm thöïc teá = %

100

Löôïng saûn phaåm lyù thuyeát H

- Neáu hieäu suaát tính theo chaát tham gia:

(A) ( 100%

H%(A)

Löôïng chaát tham gia lyù thuyeát tính qua phaûn öùng)

Löôïng chaát tham gia thöïc teá

Löôïng chaát tham gia thöïc teá = 100%

%

Löôïng chaát tham gia lyù thuyeát

H

Baøi taäp:

Caâu 1:Trong coâng nghieäp ñieàu cheá H2SO4 töø FeS2 theo sô ñoà sau:

FeS2 SO2 SO3 H2SO4

a) Vieát phöông trình phaûn öùng vaø ghi roõ ñieàu kieän.

b) Tính löôïng axit 98% ñieàu cheá ñöôïc töø 1 taán quaëng chöùa 60% FeS2.

Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình laø 80%.

Caâu 2:Ñieàu cheá HNO3 trong coâng nghieäp theo sô ñoà:

NH3 NO NO2 HNO3

a) Vieát phöông trình phaûn öùng vaø ghi roõ ñieàu kieän.

b) Tính theå tích NH3 (ôû ñktc) chöùa 15% taïp chaát khoâng chaùy caàn thieát ñeå thu ñöôïc 10 kg HNO3

31,5%. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình laø 79,356%.

Caâu 3:Ngöôøi ta ñieàu cheá C2H2 töø than vaø ñaù voâi theo sô ñoà:

CaCO3 95% CaO

80% CaC2 90% C2H2

Vôùi hieäu suaát moãi phaûn öùng ghi treân sô ñoà.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng.

b) Tính löôïng ñaù voâi chöùa 75% CaCO3 caàn ñieàu cheá ñöôïc 2,24 m3 C2H2 (ñktc) theo sô ñoà.

Daïng 10: BAØI TOAÙN KHI GIAÛI QUY VEÀ 100

Caâu 1: Hoãn hôïp goàm CaCO3 laãn Al2O3 vaø Fe2O3 trong ñoù coù Al2O3 chieám 10,2% coøn Fe2O3 chieám 98%.

Nung hoãn hôïp naøy ôû nhieät ñoä cao thu ñöôïc chaát raén coù löôïng baèng 67% löôïng hoãn hôïp ban ñaàu. Tính %

löôïng chaát raén taïo ra.

Ñaùp soá: % Al2O3 = 15,22% ; %Fe2O3 = 14,63% ; %CaCO2 (dö) = 7,5% vaø %CaO = 62,7%

Caâu 2: Hoãn hôïp A goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi ñoù ñöôïc hoaø tan heát

baèng axit H2SO4 loaõng vöøa ñuû taïo ra khí B vaø coøn dung dòch D. Ñem coâ caïn D thu ñöôïc moät löôïng muoái

khan baèng 168% löôïng A. Bieát löôïng khí B baèng 44% löôïng A. Hoûi kim loaïi hoaù trò II noùi treân laø nguyeân toá

naøo ? % löôïng moãi chaát trong A baèng bao nhieâu.

Ñaùp soá: A laø Mg ; %MgO = 16% vaø %MgCO3 = 84%

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

22

Caâu 3: Muoái A taïo bôûi kim loaïi M (hoaù trò II) vaø phi kim X (hoaù trò I). Hoaø tan moät löôïng A vaøo nöôùc ñöôïc

dung dòch A’. Neáu theâm AgNO3 dö vaøo A’ thì löôïng keát tuûa taùch ra baèng 188% löôïng A. Neáu theâm Na2CO3

dö vaøo dung dòch A’ thì löôïng keát tuûa taùch ra baèng 50% löôïng A. Hoûi kim loaïi M vaø phi kim X laø nguyeân toá

naøo ? Coâng thöùc muoái A.

Ñaùp soá: M laø Ca vaø X laø Br ; CTHH cuûa A laø CaBr2

Daïng 11: BAØI TOAÙN TOÅNG HÔÏP

Caâu 1: Troän 100g dung dòch chöùa moät muoái sunfat cuûa kim loaïi kieàm noàng ñoä 13,2% vôùi 100g dung dòch

NaHCO3 4,2%. Sau khi phaûn öùng xong thu ñöôïc dung dòch A coù khoái löôïng m (dd A) < 200g. Cho 100g dung

dòch BaCl2 20,8% vaøo dung dòch A, khi phaûn öùng xong ngöôøi ta thaáy dung dòch vaãn coøn dö muoái sunfat. Neáu

theâm tieáp vaøo ñoù 20g dung dòch BaCl2 20,8% nöõa thì dung dich laïi dö BaCl2 vaø luùc naøy thu ñöôïc dung dòch

D.

a) Haõy xaùc ñònh coâng thöùc muoái sunfat kim loaïi kieàm ban ñaàu.

b) Tính noàng ñoä % cuûa caùc chaát tan trong dung dòch A vaø dung dòch D.

c) Dung dòch muoái sunfat kim loaïi kieàm ban ñaàu coù theå taùc duïng ñöôïc vôùi nhöõng chaát naøo döôùi ñaây?

Vieát caùc PTPÖ: Na2CO3 ; Ba(HCO3)2 ; Al2O3 ; NaAlO2 ; Na ; Al ; Ag ; Ag2O.

Caâu 2: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch

D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3 7% vaøo dung dòch D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu

ñöôïc dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua kim loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø

8,12%. Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng

ñoåi thì thu ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát PTPÖ.

Xaùc ñònh kim loaïi M vaø noàng ñoä phaøn traêm cuûa dung dòch HCl ñaõ duøng.

Caâu 3: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2 gam hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo axit HCl

7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng

6,028%.

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi chaát trong C.

b) Cho dd NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa roài nung ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn

toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn laïi sau khi nung.

Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc

hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø cuõng

V lít khí NO duy nhaát (ñktc).

a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái

clorua.

Caâu 5: Khi laøm nguoäi 1026,4g dung dòch baõo hoaø muoái sunfat cuûa kim loaïi ngaäm nöôùc, coù coâng thöùc

M2SO4.H2O vôùi 7 < n < 12 töø nhieät ñoä 800C xuoáng nhieät ñoä 10

0C thì thaáy coù 395,4g tinh theå ngaäm nöôùc taùch

ra. Ñoä tan cuûa muoái khan ñoù ôû 800C laø 28,3 vaø ôû 10

0C laø 9g.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

23

Caâu 6: Cho hai chaát A vaø B (ñeàu ôû theå khí) töông taùc hoaøn toaøn vôùi nhau coù maët xaùc taùc thì thu ñöôïc moät

hoãn hôïp khí X coù tæ troïng laø 1,568g/l. Hoãn X coù khaû naêng laøm maát maøu dung dòch nöôùc cuûa KMnO4, nhöng

khoâng phaûn öùng vôùi NaHCO3. Khi ñoát chaùy 0,896 lít hoãn hôïp khí X trong O2 dö, sau khi laøm laïnh saûn phaåm

chaùy thu ñöôïc 3,52 gam cacbon (IV) oxit vaø 1,085g dung dòch chaát Y. Dung dòch chaát Y khi cho taùc duïng vöøa

ñuû vôùi dung dòch AgNO3 thì thu ñöôïc 1,435g moät keát tuûa traéng, coøn dung dich thu ñöôïc khi ñoù cho taùc duïng

vôùi dung dòch NaHCO3 dö thì thu ñöôïc 224 ml khí (theå tích vaø tæ troïng cuûa caùc khí ñöôïc ôû ñktc).

a) Xaùc ñònh trong hoãn hôïp X coù nhöõng khí naøo vaø tæ leä mol hay tæ leä theå tích laø bao nhieâu?

b) Xaùc ñònh teân khí A, B vaø tæ leä theå tích ñaõ laáy ñeå phaûn öùng.

Caâu 7: Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá

hieäu mol cuûa A vaø B laø 0,05 mol. Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.

Caâu 8: Cho a gam Na taùc duïng vôùi p gam nöôùc thu ñöôïc dung dòch NaOH noàng ñoä x%. Cho b gam Na2O

taùc duïng vôùi p gam nöôùc cuõng thu ñöôïc dung dòch NaOH noàng ñoä x%. Laäp bieåu thöùc tín p theo a vaø b.

Caâu 9: Hoaø tan 199,6g CuSO4.5H2O. Xaùc ñònh CuSO4 saïch hay coù laãn taïp chaát. Bieát raèng ñoä tan cuûa CuSO4

ôû 100C laø 17,4.

Caâu 10: Hoãn hôïp M goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø muoái cacbonat cuûa kim loaïi ñoù ñöôïc hoaø tan heát

baèng axit H2SO4 loaõng vöøa ñuû taïo ra khí N vaø dung dòch L. Ñem coâ caïn dung dòch L thu ñöôïc moät löôïng

muoái khan baèng 168% khoái löôïng M. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù trò II, bieát khí N baèng 44% khoái löôïng cuûa M.

Caâu 11: Cho hoãn hôïp goàm 3 oxit: Al2O3, CuO vaø K2O. Tieán haønh thí nghieäm:

- Thí nghieäm 1: Neáu cho hoãn hôïp A vaøo nöôùc dö, khaáy kó thaáy coøn 15g chaát raén khoâng tan.

- Thí nghieäm 2: Neáu cho theâm vaøo hoãn hôïp A moät löôïng Al2O3 baèng 50% löôïng Al2O3 trong A ban

ñaàu roài laïi hoaø tan vaøo nöôùc dö. Sau thí nghieäm coøn laïi 21g chaát raén khoâng tan.

- Thí nghieäm 3: Neáu cho vaøo hoãn hôïp A moät löôïng Al2O3 baèng 75% löôïng Al2O3 trong A, roài laïi

hoaø tan vaøo nöôùc dö, thaáy coøn laïi 25g chaát raén khoâng tan.

Tính khoái löôïng moãi oxit trong hoãn hôïp A.

Caâu 12: Nung x1 gam Cu vôùi x2 gam O2 thu ñöôïc chaát raén A1. Ñun noùng A1 trong x3 gam H2SO4 98%, sau

khi tan heát thu ñöôïc dung dòch A2 vaø khí A3. Haáp thuï toaøn boä A3 baêng 200 ml NaOH 0,15M taïo ra dung dòch

chöùa 2,3 gam muoái. Khi coâ caïn dung dòch A2 thu ñöôïc 30 gam tinh theå CuSO4.5H2O. Neáu cho A2 taùc duïng

vôùi dung dòch NaOH 1M thì ñeå taïo ra löôïng keát tuûa nhieàu nhaát phaûi duøng heát 300 ml NaOH. Vieát PTPÖ.

Tính x1, x2, x3.

CAÙC BAØI TOAÙN TOÅNG HÔÏP CAÀN LÖU YÙ

Baøi 1: A laø hoãn hôïp Fe + Fe2O3

Cho moät luoàng CO (dö) ñi qua oáng ñöïng m gam hoãn hôïp A nung noùng tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn thì thu

ñöôïc 28,0 gam chaát raén coøn laïi trong oáng.

Hoaø tan m gam hoãn hôïp A baèng dung dòch HCl dö thaáy thoaùt ra 2,016 lít H2 (ôû ñktc) bieát raèng coù 10%

hiñro môùi sinh tham gia khöû Fe3+

thaønh Fe2+

. Tính % khoái löôïng moãi chaát trong hoãn hôïp A.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

24

Ñaùp soá: %Fe = 14,9% vaø %Fe2O3 = 85,1%

Baøi 2: Hoaø tan hoaøn toaøn moät ít oxit FexOy baèng H2SO4 ñaëc, noùng thu ñöôïc 2,24 lít SO2 (ñktc). Phaàn dung

dòch ñem coâ caïn ñöôïc 120 gam muoái khan. Xaùc ñònh coâng thöùc FexOy.

Ñaùp soá: Fe3O4

Baøi 3: Hoaø tan 26,64 gam chaát X laø tinh theå muoái sunfat ngaäm nöôùc cuûa kim loaïi M (hoaù trò x) vaøo nöôùc

ñöôïc dung dòch A.

Cho A taùc duïng vôùi dung dòch NH3 vöøa ñuû ñöôïc keát tuûa B. Nung B ôû nhieät ñoä cao ñeán khoái löôïng khoâng

ñoåi coøn laïi 4,08 gam chaát raén.

Cho dung dòch A taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 vöøa ñuû ñöôïc 27,84 gam keát tuûa.

Tìm coâng thöùc X.

Ñaùp soá: Al2(SO4)3.18H2O

Baøi 4: Ñeå hoaø tan 4 gam FexOy caàn 52,14 ml dung dòch HCl 10% (d = 1,05). Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû saét

oxit treân.

Ñaùp soá: Fe2O3

Baøi 5: Cho ba kim loaïi X, Y, Z coù khoái löôïng nguyeân töû theo tæ leä 10 : 11 : 23. Tæ leä veà soá mol trong hoãn

hôïp cuûa 3 kim loaïi treân laø 1 : 2 : 3 (hoãn hôïp A).

Khi cho moät löôïng kim loaïi X baèng löôïng cuûa noù coù trong 24,582 gam hoãn hôïp A taùc duïng vôùi dung dòch

HCl ñöôïc 2,24 lít H2 (ñktc).

Neáu cho 1

10 hoãn hôïp A taùc duïng vôùi 50 ml dung dòch NaOH 1M ñöôïc dung dòch B vaø hoãn hôïp chaát raén C.

Xaùc ñònh X, Y, Z

Ñaùp soá: X (Mg) ; Y (Al) ; Z (Fe)

Baøi 6: Khi hoaø tan cuøng moät kim loaïi R vaøo dung dòch HNO3 ñaëc noùng vaø H2SO4 loaõng thì theå tích NO2 thu

ñöôïc gaáp 3 theå tích H2 trong cuøng ñieàu kieän. Khoái löôïng muoái sunfat thu ñöôïc baèng 62,81% muoái nitrat. Tính

khoái löôïng nguyeân töû R.

Ñaùp soá: R = 56 (Fe)

Baøi 7: Cho oxit MxOy cuûa kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi. Bieát raèng 3,06 gam MxOy nguyeân chaát tan trong

HNO3 dö thu ñöôïc 5,22 gam muoái. Haõy xaùc ñònh coâng thöùc cuûa oxit treân.

Ñaùp soá: BaO

Baøi 8: Cho 7,22 gam hoãn hôïp X goàm Fe vaø kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi. Chia hoãn hôïp thaønh 2 phaàn

baèng nhau.

- Hoaø tan heát phaàn 1 trong dung dòch HCl, ñöôïc 2,128 lít H2.

- Hoaø tan heát phaàn 2 trong dung dòch HNO3, ñöôïc 1,792 lít khí NO duy nhaát.

Xaùc ñònh kim loaïi M vaø % khoái löôïng moãi kim loaïi trong hoãn hôïp X.

Ñaùp soá: M (Al) vaø %Fe = 77,56% ; %Al = 22,44%

Baøi 9: Hoaø tan 2,84 hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi A vaø B keá tieáp nhau trong phaân nhoùm chính

nhoùm II baèng 120 ml dung dòch HCl 0,5M thu ñöôïc 0,896 lít khí CO2 (ño ôû 54,60C vaø 0,9 atm) vaø dung dòch

X.

1. a) Tính khoái löôïng nguyeân töû cuûa A vaø B.

a) Tính khoái löôïng muoái taïo thaønh trong dung dòch X.

2. Tính % khoái löôïng cuûa moãi muoái trong hoãn hôïp ban ñaàu.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

25

Ñaùp soá: 1. a) A = 24 (Mg) vaø B = 40 (Ca)

b) Khoái löôïng muoái = 3,17g

2. % MgCO3 = 29,57% vaø % CaCO3 = 70,43%

Baøi 10: Chia hoãn hôïp 2 kim loaïi A, B coù hoaù trò n vaø m laøm thaønh 3 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: hoaø heát trong axit HCl thu ñöôïc 1,792 lít H2 (ñktc).

- Phaàn 2: cho taùc duïng vôùi dd NaOH dö thu ñöôïc 1,344 lít khí (ñktc) vaø coøn laïi chaát raén khoâng tan

coù khoái löôïng baèng 4

13 khoái löôïng moãi phaàn.

- Phaàn 3: nung trong oxi (dö) thu ñöôïc 2,84g hoãn hôïp oxit A2On vaø B2Om.

Tính toång khoái löôïng moãi phaàn vaø teân 2 kim loaïi A, B.

Ñaùp soá: 1,56m g moãi phaàn; A (Al) vaø B (Mg)

----------------------------------------

Daïng 12: BAØI TOAÙN BIEÄN LUAÄN

* BAØI TOAÙN XAÙC ÑÒNH LOAÏI MUOÁI TAÏO THAØNH KHI CHO CO2, SO2 TAÙC DUÏNG VÔÙI KIEÀM.

a) Phaûn öùng cuûa CO2 hoaëc SO2 taùc duïng vôùi kieàm cuûa kim loaïi hoaù trò I (Na, K,…)

CO2 + NaOH NaHCO3

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O

Coù 3 tröôøng hôïp xaûy ra:

(1) Neáu 1 <

2

NaOH

CO

n

n < 2 taïo 2 muoái

(2) Neáu

2

NaOH

CO

n

n 1 taïo muoái NaHCO3

(3) Neáu

2

NaOH

CO

n

n 2 taïo muoái Na2CO3

b) Phaûn öùng cuûa CO2 hoaëc SO2 vôùi kieàm cuûa kim loaïi hoaù trò II (Ca, Ba,…)

2CO2 + Ca(OH)2 Ca(HCO3)2

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

Coù 3 tröôøng hôïp xaûy ra:

(1) Neáu 1 < 2

2( )

CO

Ca OH

n

n < 2 taïo 2 muoái

(2) Neáu 2

2( )

CO

Ca OH

n

n 1 taïo muoái CaCO3

(3) Neáu 2

2( )

CO

Ca OH

n

n 2 taïo muoái Ca(HCO3)2

* Löu yù: Ñeå bieát loaïi muoái taïo thaønh thöôøng phaûi laäp tæ leä giöõa soá mol kieàm vaø oxit. Chuù yù laáy soá mol

cuûa chaát naøo khoâng thay ñoåi ôû 2 phöông trình laøm maãu soá ñeå xeùt baát ñaúng thöùc.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

26

BAØI TAÄP:

Baøi 1: Cho 7,2 gam hoãn hôïp A goàm 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi keá tieáp nhau trong phaân nhoùm chính

nhoùm II. Cho A hoaø tan heát trong dung dòch H2SO4 loaõng, thu ñöôïc khí B. Cho toaøn boä B haáp thuï heát bôûi 450

ml Ba(OH)2 0,2M thu ñöôïc 15,76 gam keát tuûa. Xaùc ñònh hai muoái cacbonat vaø tính % theo khoái löôïng cuûa

chuùng trong A.

Ñaùp soá: - 2 muoái: MgCO3 vaø CaCO3

- %MgCO3 = 58,33% vaø %CaCO3 = 41,67%

Baøi 2: Hoaø tan hoaøn toaøn 20 gam hoãn hôïp goàm MgCO3 vaø RCO3 (tæ leä mol 1 : 1) baèng dung dòch HCl.

Löôïng khí CO2 sinh ra cho haáp thuï hoaøn toaøn bôûi 200ml dung dòch NaOH 2,5M ñöôïc dung dòch A. Theâm

BaCl2 dö vaøo dung dòch A thu ñöôïc 39,4g keát tuûa.

a) Ñònh kim loaïi R.

b) Tính % khoái löôïng caùc muoái cacbonat trong hoãn hôïp ñaàu.

Ñaùp soá: a) Fe ; b) %MgCO3 = 42% vaø %FeCO3 = 58%

Baøi 3: Cho 4,58g hoãn hôïp A goàm Zn, Fe vaø Cu vaøo coác ñöïng dung dòch CuSO4 1M. Sau phaûn öùng thu ñöôïc

dung dòch B vaø keát tuûa C. nung C trong khoâng khí ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi ñöôïc 6g chaát raénD. Theâm

NaOH dö vaøo dung dòch B, loïc keát tuûa röûa saïch roài nung ôû nhieät ñoä cao ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi ñöôïc 5,2g

chaát raén E.

a) Vieát toaøn boä phaûn öùng xaûy ra.

b) Tính % khoái löôïng moãi kim loaïi trong hoãn hôïp.

Giaû thieát caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn.

Ñaùp soá: %Zn = 28,38% ; %Fe = 36,68% vaø %Cu = 34,94%

Baøi 4: Cho 10,72g hoãn hôïp goàm Fe vaø Cu taùc duïng vôùi 500ml dung dòch AgNO3. Sau khi caùc phaûn öùng xaûy

ra hoaøn toaøn thu ñöôïc dung dòch A vaø 35,84g chaát raén B.

Chöùng minh chaát raén B khoâng phaûi hoaøn toaøn laø baïc.

Baøi 5: Cho 0,774g hoãn hôïp goàm Zn vaø Cu taùc duïng vôùi 500ml dung dòch AgNO3 0,04M. Sau khi caùc phaûn

öùng xaûy ra hoaøn toaøn thu ñöôïc moät chaát raén X naëng 2,288g.

Chöùng toû raèng chaát X khoâng phaûi hoaøn toaøn laø Ag.

Baøi 6: Khi hoaø tan cuøng moät löôïng kim loaïi R vaøo dung dòch HNO3 loaõng vaø dung dòch H2SO4 loaõng thì thu

ñöôïc khí NO vaø H2 coù theå tích baèng nhau (ño ôû cuøng ñieàu kieän). Bieát khoái löôïng muoái nitrat thu ñöôïc baèng

159,21% khoái löôïng muoái sunfat. Xaùc ñònh kim loaïi R.

Ñaùp soá: R laø Fe

Baøi 7: Cho 11,7g moät kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vôùi 350ml dung dòch HCl 1M. Sau khi phaûn öùng xong thaáy

kim loaïi vaãn coøn dö. Cuõng löôïng kim loaïi naøy neáu taùc duïng vôùi 200ml dung dòch HCl 2M. Sau khi phaûn öùng

xong thaáy axit vaãn coøn dö. Xaùc ñònh kim loaïi noùi treân.

Ñaùp soá: Zn

Baøi 8: Moät hoãn hôïp A goàm M2CO3, MHCO3, MCl (M laø kim loaïi kieàm).

Cho 43,71g A taùc duïng heát vôùi V ml (dö) dung dòch HCl 10,52% (d = 105g/ml) thu ñöôïc dung dòch B vaø

17,6g khí C. Chia B laøm 2 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: phaûn öùng vöøa ñuû vôùi 125ml dung dòch KOH 0,8M, coâ caïn dung dòch thu ñöôïc m (gam)

muoái khan.

- Phaàn 2: taùc duïng hoaøn toaøn vôùi AgNO3 dö thu ñöôïc 68,88g keát tuûa traéng.

Gia sư Thành Được www.daythem.edu.vn

27

1. a) Tính khoái löôïng nguyeân töû cuûa M.

b) Tính % veà khoái löôïng caùc chaát trong A.

2. Tính giaù trò cuûa V vaø m.

Ñaùp soá: 1. a) Na ; b) %Na2CO3 = 72,75% , %NaHCO3= 19,22% vaø %NaCl = 8,03%

2. V = 297,4ml vaø m = 29,68g

Baøi 9: Hoaø tan hoaøn toaøn 0,5g hoãn hôïp goàm Fe vaø moät kim loaïi hoaù trò II baèng dung dòch HCl thu ñöôïc 1,12

lít (ñktc) khí hiñro. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù trò II ñaõ cho.

Ñaùp soá: Be

Baøi 10: Hoaø tan hoaøn toaøn 28,4g hoãn hôïp goàm 2 muoái cacbonat cuûa hai kim loaïi kieàm thoå baèng dung dòch

HCl dö ñöôïc 10 lít khí (54,60C vaø 0,8604 atm) vaø dung dòch X.

a) Tính toång soá gam caùc muoái trong dung dòch X.

b) Xaùc ñònh 2 kim loaïi treân neáu chuùng thuoäc hai chu kyø lieân tieáp.

c) Tính % moãi muoái trong hoãn hôïp.

Ñaùp soá: a) m = 31,7g ; b) Mg vaø Ca ; c) %MgCO3 = 29,5% vaø %CaCO3 = 70,5%

------------------------------------------------------------