ghi kích thước và dung sai

BI GING V C KH

BI 1: TIU CHUN

GHI KCH THC V DUNG SAI Ths. Nguyn Vit Anh

Bi 1

Tiu chun ghi kch thc v dung sai

1.1. Ghi kch thc

- Kch thc ln: th hin ln ca chi tit nh chiu cao, chiu su,

chiu rng, gc, bn knh cong, ng knh ca l

- Kch thc nh v: xc nh v tr cc chi tit.

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

Cc yu t thng dng trong vic ghi kch thc

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

Quy c v mi tn v ghi ch s

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

Quy c v b tr v trnh by cc ng kch thc

- Cc ng kch thc v bn ngoi ng bao vt th

- Khng nn s dng nhiu hn 3 ng kch thc v

mt pha ca vt th

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ch yu cu khong cch gia cc ng kch thc

(1,5mm)

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


ng dng khng

c ct qua

ng ghi kch

thc, khng c

ngt on khi ct

ng bao ca chi

tit hoc ng

dng khc, tr

trng hp ct qua

mi tn

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Khi trong bn v

bt buc phi dng

nhiu ng kch

thc song song:

- B tr cc ng

kch thc ln dn

t trong ra ngoi

- Cc ch s ghi

kch thc vit so

le nhau m

bo khong cch

gia cc ng

kch thc

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


- S dng ng dng nghing

khi khong dng qu nh

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Cung trn nh hn

hoc bng 1800 th ghi kch thc bn

knh - k hiu R

t trc gi tr s

ng dn dng

ghi kch thc

ng knh l phi

hng tm

S dng ng rt

ngn i vi cc

cung trn ln c

tm nm ngoi

phm vi bn v

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Khi nh v tm ng

trn th cc ng dng

kch thc nh v phi

i qua tm ca n

Khi nh v mt im bng

cc ng dng giao nhau

th ng dng kch thc

cng phi i qua im

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

Cc phng php ghi kch thc

Phng php ghi kch thc theo ng bao

Khi ghi kch thc, nnla chn cc v tr ghi kch thc th hin

r nht c tnh hnh hc ca vt th

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc theo khi hnh hc

Phng php ghi kch thc theo cc khi hnh hc da trn vic

phn chia vt th thnh nhng khi hnh hc c bn

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc theo ta mc

Phng php ny c tc dng trnh c cc sai s do

cng dn kch thc

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc theo bng ta

Phng php ny gim khi lng v cc ng kch

thc, s dng khi bn v c nhiu im cn nh v

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

K hiu quy c khi ghi kch thc mt s chi tit c bit

Ghi kch thc mt s dng l

- Nn ghi kch thc trn hnh chiu

no miu t r nht hnh dng ca

l.

- ng dn kch thc phi hng

tm

- K hiu ng knh phi t trc

gi tr s.

- Cc l khot tr, l khot cn v l

khot b mt u c k hiu ring,

nhng k hiu ny phi t trc k

hiu ng knh

- K hiu chiu su t trc ch s

kch thc cho bit chiu su ca

l. Khi l xuyn sut th khng cn

k hiu chiu su.

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc cho l

khng xuyn sut Ghi kch thc mp vt: ghi gc vt v mt kch

thc gii hn hoc ghi hai kch thc gii hn

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc cho rnh then trc v rnh then l : khng ghi kch thc

chiu su ca rnh then (v khng c im mc xc nh) m ghi kch

thc t y rnh ti nh i din ca ng knh trc hay l

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc cho ren:

- Ren s dng k hiu ring

theo cc h thng tiu chun

quy c

- i vi ren trong (ren l) th

k hiu nn t hnh chiu

th hin vng trn ren.

- i vi ren ngoi (ren trc)th

kch thc nn t trn hnh

chiu th hin ren theo chiu

dc

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc cho rnh: c th ghi cc thng tin chiu

rng v chiu su hoc ng knh.

Bi 1


1.1. Ghi kch thc


Ghi kch thc cho chi tit lp li:

Cch ghi theo trnh t nh sau: s ln lp li, k hiu x,

khong cch ri n ch s kch thc

Bi 1


1.1. Ghi kch thc

Tng hp cc nguyn tc ghi kch thc:

- Mi kch thc ca chi tit ch ghi mt ln.

- Kch thc nn ghi trn hnh chiu m t hnh dng chi tit r rng nht.

-Trn bn v, quy c ch ghi kch thc cho gc khc 90 , gc 90 khng cn ghi

kch thc.

- Kch thc nn ghi bn ngoi ng bao ca chi tit.

- Cc ng ghi kch thc nn thng hng nhau v nn nm theo nhm.

- Nn trnh cc ng ghi kch thc giao nhau. Trng hp bt buc giao nhau th khng

cn ngt on.

- Khong cch gia ng ghi kch thc u tin v chi tit t nht l 3/8 inch (10 mm).

Khong cch gia cc ng ghi kch thc song song k nhau t nht l 1/4 inch (6 mm)

- Phi c mt khong h nh (1.5mm)gia chi tit v ng dng kch thc.

- ng ging kch thc phi ko di qua ng ghi kch thc cui cng mt khong l

1/8 inch (3 mm)

- ng ging kch thc ngt ra v tr giao nhau vi mi tn.

- ng dn dng ghi kch thc cho cung trn v ng trn phi l ng hng

tm.

- Khi ghi kch thc tnh t tm ca mt ng trn hay cung trn th v tr tm ng trn

hay cung trn phi c xc nh bng mt du +.

Bi 1


1.2. Khung bn v - khung tn

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.1. Cc khi nim c bn:

-Dung sai: l mc dao ng cho php ca mt kch thc, l hiu gia

gii hn trn v gii hn di.

- Kch thc danh ngha: l kch thc miu t ln tng th theo yu cu,

thng c biu din bng phn s.

- Kch thc c bn: l kch thc l thuyt dng xc nh kch thc

gii hn v dung sai.

- Kch thc thc t: l kch thc o c ca chi tit hon thin sau khi

ch to

- Kch thc gii hn: l gii hn ln nht v nh nht ca kch thc c

tnh theo dung sai. Gi tr ln nht ca kch thc l gii hn trn, gi tr nh

nht l gii hn di.

- Gii hn cho php: l h nh nht hay di ln nht gia hai chi tit lp

ghp, hoc lp cht nht gia hai chi tit.

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.1. Cc khi nim c bn:

- Dung sai thnh phn: l hiu s gia gii hn trn v gii hn di ca

mt kch thc thnh phn.

- Dung sai h thng: l tng ca cc dung sai thnh phn.

- iu kin vt liu ti a - MMC (Maximum Material Condition): l iu kin

m chi tit c ch to vi nhiu vt liu nht.

- iu kin vt liu ti thiu - LMC (Least Material Condition): l iu kin

m chi tit c ch to vi t vt liu nht.

Bi 1


2.1. Dung sai

VD minh ha:

- Kch thc danh ngha (chiu

rng) ca rnh v thanh =1/2

- Kch thc c bn = 0.5

- Kch thc gii hn (hnh v)

- Kch thc thc t (hnh v)

- Dung sai :

+ Rnh : 0.497 - 0.495 = 0.002

+ Thanh: 0.502 0.498 = 0.004

- h:

+ Ln nht: 0.502 - 0.495 = 0.007

+ Nh nht: 0.498 0.497= 0.001

+ Trung bnh: (0.001+0.007)/2 = 0.004

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.2. Cc phng php ghi dung sai:

- Biu din trc tip : ghi r gii hn trn v di hoc ghi dung sai trc

tip cho kch thc

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.2. Cc phng php ghi dung sai:

- Biu din bng k hiu quy c : p dng vi cc chi tit theo quy chun

v phi s dng cc bng tra xc nh dung sai.

- Biu din bng cc ghi ch : cc ghi ch coa th c ghi trc tip trong

bn v, trong tng hnh v hoc trong khung tn.

VD ghi ch dung sai:

- Tt c kch thc h inch u c dung sai .002

- Tt c cc kch thc h mt u c dung sai 0.05

- Tt c cc kch thc phn s c dung sai 1/16, tr nhng kch thc c

quy nh ring.

- Tt c cc gc c dung sai 1 0.

- Tr nhng kch thc c quy nh ring, cc kch thc cn li c dung sai

biu din nh sau: x = .020 ; xx = .010; xxx = .005 (trong k hiu x

l biu th cho s ch s thp phn ca kch thc)

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.2. Dung sai trong lp ghp:

- Trong qu trnh lp ghp, cn ch mc ghi kch thc trnh hin

tng sai s ln do chng dung sai

Do ly mc khc nhau, dung sai khong cc hai l =0.02

Bi 1


2.1. Dung sai


Do ly mc cng pha, dung sai khong cc hai l = 0.01

Bi 1


2.1. Dung sai


Ly mc ngay ti tm l, dung sai khong cc hai l = 0.05

Bi 1


2.1. Dung sai


S dng mt im quy chiu duy nht v ghi kch thc khong cch

trc tip gia cc l trnh xy ra s chng dung sai

A(sai) B(ng)

Bi 1


2.1. Dung sai

2.1.2. Quy c dung sai khi lp ghp trc v l

- Cc kiu lp ghp

- Lp ghp c h (ng knh trc nh hn l) : xy ra khi hai chi tit

lp ghp vi nhau c khong trng hay khong h. Kiu lp ny cho php

hai chi tit chuyn ng trt hoc xoay vi nhau

- Lp ghp c di (ng knh trc ln hn l) : xy ra khi hai chi tit

lp ghp vi nhau c di. Kiu lp ghp ny gn cht chi tit ny vi chi

tit cn li

- Lp ghp trung gian: xy ra khi hai chi tit lp ghp vi nhau c th c

di v c th c h. Kiu lp ghp ny khng quan tm n lp

cht gia hai chi tit.

Bi 1


2.1. Dung sai


- Cc kiu lp ghp

Bi 1


2.1. Dung sai


-K hiu dung sai v lp h mt:

Bi 1


2.1. Dung sai


-VD bng tra dung sai v lp h mt (theo tiu chun ANSI B4.2-1978):

Bi 1


2.1. Dung sai


-Biu din dung sai h mt:

Bi 1


2.1. Dung sai


-Cc cp lp ghp h inch:

- Lp chy v trt (k hiu RC): y l cp lp lng nht. Kiu lp ny ch s dng trong

trng hp trc di chuyn t do bn trong vng bc hoc l, v khi v tr ca trc khng gii hn.

Lun lun c mt h gia trc v l.

- Lp lng (k hiu LC): Kiu lp ny cht hn kiu lp RC. Trng hp l v trc c kch thc

bng nhau, gi l lp kht. Trong kiu lp LC, trc c nh v chnh xc hn trong kiu lp RC

nhng vn lng. Trc khng di chuyn d dng trong l.

- Lp trung gian (k hiu LT): C s chuyn tip gia kiu lp LC v LN. Trong mt s trng

hp, kiu lp ny ging kiu LC (lp lng). Trong mt s trng hp khc, kiu lp ny li ging

kiu lp LN (lp di).

- Lp di (k hiu LN): Trong kiu lp ny, kch thc trc c th bng vi l nhng n thng

c kch thc ln hn l. Thng s dng cht v thit b khc nh v chi tit ny vi cc chi

tit khc.

- Lp p v ko (k hiu FN): y l lp ghp c di. Trc c kch thc lun ln hn l. Kiu

lp ny c s dng truyn ti m men xon. Chng s xit cht vng m hoc vng bc

lt vo trc. Kiu lp ny s dng neo cc chi tit li v chng c th trt dc theo trc.

ghi kích thước và dung sai

Documents