gerda malaperis

8/7/2019 Gerda Malaperis

1/77

1

Kurso - "Gerda malaperis"

Enhavo

Novaj vortoj

La rakonto

Enhavaj demandoj

Respondoj de enhavaj demandoj

Multlingva paaro por informii kaj lerni Esperanton


2/77

2

Antaparolo

Esploroj pri la psikopedagogio de lingvo montris, ke por igi la instruon kiel eble plej efika,necesas respekti serion da principoj. i tiu libro prezentas provon apliki tiujn al la instruadode Esperanto, i. a. la jenajn:

Motivigi la lernanton. La efa faktoro en la sukceso de lingvolernado estas la motivado. Portiun favori, la libro prezentias kiel aventurromano, en kiu jam en la dua apitro atentokaptaokazao tiklas la scivolemon kaj instigas la lernanton legi plu.

Apliki la regulon "ju pli ofta la vorto, des pli frue enkonduki in". La reguleco deEsperanto ebligis tion fari tuj de la komenco. Internacia Kultura Servo en Zagreb havigis lanecesajn la-oftecajn vortlistojn, ricevitajn per statistika prilaborado de konversaciojsurbendigitaj okaze de diversaj internaciaj kunvenoj.

Ripetadi en malsamaj kuntekstoj. Radiko, vortero a lingva strukturo asimilias des plisenpene, ju pli ofte i ripetias, efe se oni atentas la gravecon ree prezenti in precize en lamomento kiam, ne uzate dum iu tempospaco, i emus forgesii. Tiu principio estis observata.Espereble la legantoj bonvolos pardoni la kelkfoje nenaturajn ripetojn, stile ne tre belajn, kiujn

la teksto pro tio enhavas.

Redukti plej severe, en iu instruunuo, la proporcion de novaj lernendaoj. Tiel, iunove enkondukata elemento estas kvaza portata de la tuta kunteksto. En i tiu libro, novajvortoj aperas tiamaniere, ke, asimilinte la enhavon de la unua apitro, la lernanto jamkomprenas almena 82 procentojn de apitroj 2 is 8; 89 procentojn de apitroj 9 is 12; kaj92 procentojn de la tekstoj post apitro 12. Fakte, la lasta apitro enhavas nur 3 procentojnda novaj radikoj.

Multajn eble surprizos la diversa longeco de la apitroj. i fontas el la deziro adaptii al lafakto, ke la mensa kapablo asimili novan materialon ne restas konstante samnivela. Ladividoj ene de la apitroj estas simplaj indikoj por helpi la instruanton, nedevigaj.

i tiu verko ne estis planita por memlernado. Tamen montriis, ke personoj kun bonakompreno pri gramatiko sukcese lernis hejme la bazojn de Esperanto uzante i tiunlernolibron kaj la akompanan vortliston, se ili disponis la sporadan helpon de esperantisto.

i tiu romaneto povas esti uzata anka kiel la unua legolibro post iu ajn alia kurso.

La atoro: Claude PIRON

Dankvortoj

Unue, koran dankon al Claude Piron por ke ni rajtas uzi lian kurson en lernu!.Dankon anka al Emilio Cid kiu preparis la sonon.La belajn ilustraojn desegnis Helen Claesson, kaj kompreneble ni dankas por ili!

La teamo


3/77

3

Vortoj porapitro 1

al alta

angulo bela

blonda demandas

demando diras

ebla eble

en estas

fakte fakto

granda ho

iras jen

jes juna

kaj kara

kio kiu

knabino knabo

kun la

laboras li

mi mondo

multaj multe

ne nenio

nova nu

nun nur

okazas plej

restoracio rigardassaluton scias

sed serioza

sidas sincera

sola speciala

spegulo studento

tiu tro

tuta tute

universitato venas

vera vere

verajna verajne

vi virino

viro


4/77

4

apitro 1.1(En universitata restoracio)

Tom: Saluton, Linda.

Linda: Saluton, Tom.

Tom: Diru al mi: kiu estas tiu?

Linda: Kiu?

Tom: Tiu alta, blonda, junaviro...

Linda: Kiu?

apitro 1.2

Tom: Tiu, kiu sidas en la angulo.Linda: Ho, tiu!

Tom: Jes, tiu.

Linda: Mi ne scias. Mi ne scias, kiu li estas. Nova

studento, verajne.

Tom: Li estas tute sola.

apitro 1.3

Linda: Ne. Rigardu. Bela knabino iras al li.

Tom: Ne bela. Juna, eble, sed ne bela. Nur vi estas bela,

Linda.

Linda: Tom, kara! Kio okazas al vi? Eble vi laboras tro

multe, kaj...


5/77

5

apitro 1.4

Tom: Nenio speciala okazas al mi. Kaj mi ne laboras tro

multe. Fakte, mi laboras malmulte nun. La vera

demando estas: kio okazas al vi, Linda? Nur vi estas

vere bela.

Linda: Nu, nu...

Tom: Estas fakto. Nur vi estas bela, Linda. Mi estas sincera.

Venu kun mi!

Linda: Sed...

apitro 1.5

Tom: Venu. Al la granda spegulo. Rigardu. Jen estas Linda,

la plej bela virino en la mondo, la plej bela virino en latuta mondo.

Linda: Kaj jen estas Tom, la plej malserioza knabo en la tuta

universitato.

Demandoj porapitro 1

Diru al mi:

1. Kiu sidas en la angulo?

Tom

juna knabino

Linda

maljuna viro

blonda viro

2. Kiu iras al li?

Tom

maljuna viro

blonda viro

juna knabino

Linda

3. Al kio iras Tom kaj Linda?

al la angulo

al la blonda viro


6/77

6

al la nova studento

al granda spegulo

4. Kiu estas (eble) la plej bela virino en la mondo?

bela knabino

Tom

Linda

maljuna viro

blonda viro

5. Kiu estas (eble) la plej malserioza knabo en la universitato?

maljuna viro

bela knabino

Tom

Linda

blonda viro

Vortoj porapitro 2

agas alia

bona bone

certa certe

u diable!

diablo direkto

diskreta dum

ej! forta

haltas ias

ili inter

io iom

iom post iom iomete

ke kvaza

lia mano

mistera misteremistero montras

natura nature

naturo ne plu

ni pala

parolas petas

plu pordo


7/77

7

post prava

pravas prave

proksima rapida

revenas se

staras stranga

strange iia taso

tre turnas

ulo vidas

volas

apitro 2.1

Linda: Tom!

Tom: Kio okazas al vi? Vi estas pala! Bela, sed pala.

Linda: Tom! Ne rigardu!

Tom: Kio okazas?

Linda: Strange! Okazas io stranga, io tre stranga. Tiu ulo, tiu

nova studento... Ne, ne, mi petas vin, ne rigardu. Estu

diskreta.

Tom: Diable! Diru al mi. Kio estas tiu mistero?

Linda: Lia mano agas strange. Rigardu, se vi volas, sed plej

diskrete. Turnu vin iomete, eble, sed tute nature. Li nevidu, ke vi rigardas al li.

apitro 2.2

Tom: Vi pravas. Io stranga okazas. Dum i ne rigardasal li i nun rigardas al la granda spegulo - liamano iom post iom, tre tre malrapide, proksimiasal ia taso...

Linda: Estas io en lia mano.

Tom: Mi ne vidas. Li estas tro malproksima. Diable! Tiu

alta forta knabo nun staras inter ili kaj mi. Mi ne

plu vidas.

Linda: Sed mi vidas. Mi vidas bone. Mi vidas tre bone. Mi

vidas tute bone. Ej!

Tom: Kio okazas?

Linda: i rigardas al li nun, kaj lia mano haltas.


8/77

8

Tom: Kaj kio plu? Diru al mi!

Linda: Nun li parolas al i. Li montras al la pordo.

Tom: Eble li volas, ke i rigardu al alia direkto, ke i neplu rigardu al li.

Linda: Prave, tute prave. Jen i rigardas al la pordo. Li

plu parolas kaj parolas. Dum i ne rigardas al liadirekto, lia mano plu proksimias al la taso. Ej!

Tom: Kio? Kio okazas?

Linda: Lia mano revenas, tute diskrete, kvaza tutenature.

Tom: u estas io en lia mano?

Linda: Nenio plu. Sed tute certe nun estas io en ia taso.

Demandoj porapitro 2Diru al mi:1. Linda estas ___.

nova studento

bela kaj pala

malserioza

io stranga

2. Kio okazas?

la blonda viro agas strange.

la nova studento proksimias al Tom.

Linda rigardas al la spegulo.

malalta viro staras inter Tom kaj la pordo.

3. u estas io en lia mano? jes

ne

4. Al kio montras la mistera ulo?

al la pordo

Linda

al la spegulo

al la angulo

al Tom

5. Al kio rigardas la juna knabino, kiu estas kun li?

al Tom

al la angulo


9/77

9

al la spegulo

Linda

al la pordo

6. u nun estas io en la taso? ne

jes

Vortoj porapitro 3

ami amo

anka aspekti

aspekto bonan tagon

e de

deklari deklaro

esprimi esprimo

grava gravi

i jam

kiel kompreneble

kompreni ne gravas

pardoni permesi

pli povas

povi preferi

pri salutisimpla spiono

sur tablo

tago tamen

tio tuj

vizao

apitro 3.1

Bob: Diable! Kio okazas? Vi aspektas kiel spionoj. u mipovas sidi kun vi?

Linda: Saluton, Bob.

Tom: Bonan tagon, Bob.

Bob: Bonan tagon, Linda. Bonan tagon, Tom. Pardonu,

ke mi ne salutis vin tuj.


10/77

10

Linda: Ne gravas. Nun vi salutis, kaj ni pardonas vin.

Bob: u vi permesas, ke mi sidu e via tablo?

Linda: Kompreneble, vi sidu kun ni.

Bob: Mi tamen ne volas esti maldiskreta. Eble Tom

parolas pri amo kaj preferas esti sola kun vi.

Tom: Mi ne parolis pri amo.Linda: Li nur diris, ke mi estas la plej bela virino en la tuta

mondo.

Bob: Li pravas. Tio ne estas amdeklaro, tio estas simpla

fakto.

Tom: Prave. Simpla fakto.

Bob: Nu, certe, Linda estas tre bela, sed ne tio gravas

nun.

Linda: Ne gravas, u? Ne gravas, ke mi estas bela, u?Jen bela deklaro!

Bob: Pardonu min. Mi volas diri, ke io estas pli grava.

apitro 3.2

Tom: Kio? Pri kio vi parolas? Kio estas pli grava?

Bob: Vi ne vidis min, dum mi proksimiis al vi, sed mi vinrigardis.

Linda: Mi ne komprenas, pri kio vi parolas.

Bob: Mi parolas pri via vizao.

Linda: Kio pri mia vizao? u i ne estas bela?

Bob: Ho jes, i estas bela, i estas la plej bela en la mondo.Sed i estis mistera!

Linda: Mistera? u mia vizao estis mistera?

Bob: Jes. Via vizao estis mistera. Fakte, viaj vizaoj estismisteraj. Mistera vizao de spionino e mistera vizaode spiono. Vi aspektis strange. Vi aspektis mistere. Mi

bone rigardis vin, dum mi proksimiis al vi, kaj estis

mistera esprimo sur via vizao, Linda, kaj anka survia, Tom. Kiel mi jam diris, vi aspektis kiel spionoj.


11/77

11


Diru al mi:

1. Kiuj aspektas kiel spionoj?

Bob kaj Tom

Gerda kaj la blondulo

-linda kaj Tom

Linda kaj Bob

2. u Bob salutas ilin tuj?

jes

ne

3. u Linda kaj Tom permesas, ke Bob sidu e ilia tablo?

Jes

ne

4. Kiu ne volas esti maldiskreta?

Linda

Bob

Gerda

La blondulo

5. Kio estas sur la vizao de Linda?

mistera esprimo

bona tago

bela deklaro

io pli grava

Vortoj porapitro 4

afero ao

anta antae

arto deziri

do ekzisti

fako ideo

instrui kiam


12/77

12

komuniki koni

konsenti konsideri

kripta kriptografio

lerni lingvistiko

lingvo malpli

mesao neniamnomo oni

por profesoro

respondi rilati

rilato scienco

sekreta sekreto

temas pri temo

voli diri

apitro 4.1

Bob: Diru al mi sincere, pri kio vi parolis.

Tom: Ni parolis pri tiu ulo.

Bob: Kiu ulo?

Tom: Tiu viro e la angulo. Tiu juna viro.

Bob: Pri kiu vi parolas? u pri tiu blondulo, kiu sidas kunGerda?

Linda: Gerda! Vi do scias, ke ia nomo estas Gerda! Vi dokonas in!

Bob: Nu, mi ne vere konas in. Mi scias, kiu i estas. Tioestas alia afero.

Linda: Kiu do i estas?

Bob: Sed vi ne respondis al mi. Vi ne respondis al mia

demando. u vere pri tiu blonda junulo vi parolis?

Tom: Jes. Pri li.

Bob: Mi ne konas lin. Mi neniam vidis lin antae.

Linda: Sed, diru al mi, kiu estas tiu Gerda?

Bob: i venis por instrui. Temas pri io mistera, fakte.Kriptaoscienco.

Linda: Kio? Kiel vi diris? Krip-ta-o-sci-en-co, u? Kio estastio?

Bob: u vere vi ne scias, kio estas kriptaoscienco? Onidiras anka "kriptografio".

Linda: Ne. Mi ne scias. Mi tute ne scias. u vi scias, Tom?

Tom: u tio ne estas la arto kompreni, pri kio temas sekreta


13/77

13

mesao?

Bob: Prave. Jen ia fako. Fakte, ia fako estas la malnovajsekretaj lingvoj.

apitro 4.2

Tom: Mi ne komprenas. Kiu, en universitato, volas lerni

pri la malnovaj sekretaj lingvoj?

Bob: Anka mi ne tute komprenas. Estis ideo deRonga, la profesoro pri lingvistiko. Li konsideras,

ke sekretaj lingvoj estas aspekto de la arto

komuniki, kaj ke ili do rilatas al lingvistiko.

Linda: Eble jes. Eble li pravas. Kaj tamen tiu ideo estas

iom stranga, u vi ne konsentas?

Bob: Jes. i aspektis strange anka al mi, kiam oni

parolis pri i.Linda: Eble Ronga, la lingvistika profesoro, nur deziris,

ke bela virino kunlaboru kun li. u ne estas bonaideo kunlabori kun bela knabino, kiam tio estas

ebla?

Tom: Mi jam diris al vi, ke i ne estas bela. Nur vi estasbela.

Bob: Mi ne konsentas. Estas fakto, ke Linda estas tre

bela, ke i estas la plej bela knabino en la mondo.Sed anka Gerda estas bela, iom malpli bela, sedtamen bela; u vi konsentas?

Tom: Tute ne. Por vi, eble. Sed por mi ne. Por mi, nur

Linda ekzistas kiel bela virino.

Bob: u vi volas diri, ke por vi Linda estas la sola belavirino en la tuta mondo?

Tom: Jes, por mi, Linda estas la sola bela virino en la

tuta mondo.

Bob: Diable! Vi verajne amas in.


Diru al mi:

1. Pri kio Linda kaj Tom parolis?

pri Bob

pri kriptao-scienco


14/77

14

pri la blondulo

pri amo

2. Kiu sidas kun la viro, pri kiu Linda kaj Tom parolis?

neniu

Gerda

Bob

Londa junulo

Ronga

3. Kiu scias, kiu estas Gerda?

Bob

Linda

Tom

4. u Bob konas la blondulon?

ne

jes

5. Kion instruas Gerda?

novajn lingvojn

lingvistikon

kripta-sciencon

6. Kiu estas profesoro pri lingvistiko?

Linda

La blondulo

Bob

Gerda

Tom

Ronga

7. Kiu estas la sola bela virino en la tuta mondo, por Tom?

La knabino en la angulo

Gerda

Ronga

Linda


15/77

15

Vortoj porapitro 5

absurda ankora

ankora ne atenti

atento cetere

i i tie, tie i

i tio, tio i i tiu, tiu i

da dramo

drogo eta

evidenta for

havi imagi

imago iu

kae kai

normala ofta

ofte paro

peco plena

plene poo

promeni pulvoro

sekundo subita

subite substanco

sukcesi sukero

super ajni

tiam tie

tiel

apitro 5.1

Bob: Nu, vi ankora ne diris al mi, kio okazis, dum vi spionerigardis tiun paron.

Linda: Okazis io vere stranga.

Tom: Vere stranga, fakte. En la mano de tiu junulo estis io.

Bob: Kio?

Linda: Ni ne povis vidi. Io tre eta. Malgranda afero. Afereto.

Tom: Kaj dum i ne rigardis, lia mano alproksimiis al iataso.

Linda: Kaj kiam i ekrigardis lin, lia mano ekhaltis.

Tom: Tiam li montris ion al i. Evidente, li deziris forturniian atenton.


16/77

16

Linda: Kaj li sukcesis. Li plene sukcesis. i rigardis al lapordo. Kaj dum i rigardis for, lia mano subite estissuper ia taso, dum unu sekundo, ne pli, kaj tutenature revenis. Malplena.

Bob: u i estis plena antae?

Tom: Ne plena. Kompreneble, i ne estis plena. Sed estis ioen i, kaj post kiam i estis dum sekundo super lataso de Gerda, estis plu nenio en i.

Linda: Certe estas iu mistera substanco.

Tom: Iu drogo.

Bob: Kiel vi povas scii, ke ne estis tute simple peco da

sukero?

Linda: Li ne agus tiel kae, se estus nur sukero.

Tom: Cetere, i tie ne estas peca sukero. Estas nur pulvorasukero, en sukerujoj.

apitro 5.2

Bob: Eble li havis sukerpecon en la poo kaj...

Tom: u vi ofte promenas kun sukerpecoj en via poo?

Bob: Vi pravas. Tiu ideo estas absurda. Tamen...

Linda: Rigardu! Jen i ekstaras, kaj ekiras for.

Bob: i ajnas tute normala. Verajne vi imagis ion draman,dum temas pri tute simpla, tute natura okazao.


Diru al mi:

1. Kio estis en la mano de la blondulo antae?

Io tre malgrnda

la taso de Gerda

sukerpeco

la taso de Linda

nenio

2. Kio estis en lia mano poste?

la taso de Linda

Io tre malgrnda

la taso de Gerda

nenio

sukerpeco


17/77

17

3. Kio estas en la sukerujoj tie?

sukerpecoj

sekreta lingvo

pulvora sukero

iu drogo

mistera sunstanco

4. u estas normale promeni kun sukerpecoj en la poo? jes

ne

5. Kiu ekiras for?

Gerda

Bob

Tom

Linda

la blondulo

Vortoj porapitro 6

amba adi

bruo decidi

decido devas

devi devo

diskuti diskuto

fali falo

kafo koridoro

meti observi

pensi perdi

resti riski

sama tempo

timi trankvila


18/77

18

apitro 6.1

Tom: u vi adis? Kio estis tio?

Bob: Jes, mi adis. Mi adis ion.

Linda: Anka mi adis strangan bruon, kvaza iu falusen la koridoro.

Bob: Kvazai falus.Tom: Mi havis la saman penson kiel vi. Anka mi pensis

tion. Anka mi pensis: jen Gerda falas en lakoridoro.

Linda: u ni iru vidi?

Tom: Kompreneble. Ni iru tuj.

Bob: Mi iru kun Tom, sed vi restu i tie, Linda. Observutiun junulon, kun kiu Gerda parolis, kaj kiu eble

metis drogon en ian kafon.

Linda: u vi amba foriras kaj mi restu tute sola? Mi iomtimas.

Bob: Ni ne havas la tempon diskuti. Ni devas iri vidi tuj.

Restu trankvile i tie. Vi nenion riskas. Venu, Tom,ni ne perdu tempon.


Diru al mi:

1. Kion Tom, Bob kaj Linda adis?

koridoron

penson

la blondulon

strangan bruon

2. Kiu eble falis en la koridoro?

Linda

Ronga

Tom

Gerda

la blondulo

Bob

3. Kiuj iras vidi?

Bob kaj Tom


19/77

19

iuj tri Linda kaj bBob

Linda kaj Tom

4. Kiu restas por observi?

Tom

Bob

Gerda

la bindulo

Linda

Vortoj porapitro 7

almena apena

atoritato batidoktoro dormi

fari flegi

flegistino flegisto

is usta

informi informo

kapo komforta

konscia konscii

konscio koro

kuraci kuracisto

kui memori

ol opinii

opinio piedo

pozicio semajno

sendi unu

unua unue

vivi voki


20/77

20

apitro 7.1(En la koridoro)

Tom: Jen i estas. Ni pravis. i apena havis la temponalveni is la angulo, jam i falis. Videble, i estasnekonscia. i perdis la konscion kaj falis.

Bob: u i ankora vivas?

Tom: Jes. Ne timu. i perdis la konscion, sed i ne perdisla vivon. La koro batas. i batas malforte, sed tamenbatas. i do vivas. Eble i apena vivas, sed ivivas.

Bob: Kion ni faru?

Tom: Kion vi opinias?

Bob: ajnas, ke i dormas.

apitro 7.2Tom: Ni devas informi la atoritatojn. Tuj. Mi iros. Ili eble

decidos voki doktoron, kuraciston, kaj almena tujsendos flegistinon. Certe estas flegistino en i tiuuniversitato, u ne?

Bob: Verajne, sed mi ne scias certe. Mi estas i tie apenaunu semajnon.

Tom: Nu, mi tuj iros informi ilin. Restu i tie kun i. Sed niunue metu in pli bone, ke i kuu komforte, kun lapiedoj pli altaj ol la kapo.

Bob: u vere? u vere vi volas, ke i kuu kun la piedoj plialtaj ol la kapo? Tio ne estas komforta.

Tom: Tamen, kiam iu perdis la konscion, tio estas la ustapozicio, se mi bone memoras, kion oni instruis al mi.


Diru al mi:

1. u Gerda ankora vivas?

jes

ne

2. Kiel batas la koro de Gerda?

nekonscie

malforte


21/77

21

konscie

forte

3. Kiun Tom volas informi?

la atoritatojn

spionon

la profesoron pri lingvistiko

la blondulon

4. u iu, kiu perdis la konscion, kuu kun la kapo pli alta ol la piedoj?

ne

jes

Vortoj porapitro 8

atendi a

ato atomato

balda buso

ambro ar

iaokaze destino

e ekster

ekstere eksteren

el helpi

korpo kruro

longa mem

memserva restoracio nokto

pai pao

per rua

sekvi senti

servi si

suspekti tien

tomato tra

urbo vespero


22/77

22

apitro 8.1

En la universitata memserva restoracio, Linda sidas kaj

pensas. i pensas ne tre trankvile. Fakte, iaj pensoj iaspli kaj pli maltrankvilaj.

i observas la junan viron, kiu metis ion en la kafon deGerda.

i pli kaj pli maltrankvilias.

Tom kaj Bob estas for jam longe. Ili ne revenas. u do vereokazis io al Gerda? Sed kio okazis? u io grava?

Linda observas la junulon kaj pensas:

"Kion mi faros, se li ekstaros kaj foriros?

"u mi sekvos lin? u mi sekvu lin?

"Kion mi faru, se li iros eksteren? u mi sekvu lin eksteren?u mi sekvu lin ekstere? Mi ne scias, kion mi faru. Mi nescias, kion mi faros. Mi ne scias, u mi sekvos lin a ne.

"Kaj se li foriros en ato? u anka mi sekvu lin ate?

"Jam estas vespero. Balda venos nokto. Jes. Baldanoktios. u mi sekvu lin nokte?

"Kaj e se li ne iros eksteren de la universitato, e se lirestos i tie, u mi sekvu lin?

"Se li eliros tra tiu i pordo, li iros en la koridoron al iuambro. u mi sekvu lin en la koridoron? u mi sekvu linen la koridoro? u mi sekvu lin en la ambron, en kiun lieniros? Ne. Neeble. Mi atendos en la koridoro. Sed se

nenio okazos? Se li restos longe plu en la ambro?

apitro 8.2"Kaj se li eliros tra tiu pordo, li iros eksteren, verajne al laurbo. u mi sekvu lin al la urbo? u mi sekvu lin en laurbon? u mi sekvu lin en la urbo?

"Se li iros piede, eble li vidos min, verajne li vidos min. Lisuspektos, ke mi lin sekvas. Li turnos sin al mi. Mi ektimos.

Mi palios, a mia vizao ios rua kiel tomato. Jes, mi

konas min. Mi palios kaj tuj poste ruios. iaokaze, mimaltrankvilios. Jam nun mi maltrankvilias.

"Se li iros per buso, li e pli certe vidos, ke mi sekvas lin,ar ni devos kune atendi e la haltejo."

Linda ne sukcesas decidi, kion i faru.

i timas. ia koro batas rapide. i volus, ke Tom kaj Bobestu kun i, ke ili helpu in, ke ili helpu in decidi. i estas


23/77

23

tute sola. i sentas, ke ia koro rapidias, sed i ne scias,kion fari.

Kaj jen, anta ol i povis decidi, anta ol i sukcesisretrankvilii, jen la juna viro ekstaras. Li rigardas al lakoridora pordo. u tien li iros? Li rigardas al la pordo, trakiu oni eliras al la urbo. u tien? Jes, tien li iras.

Kaj Linda atomate ekstaras kaj ekpaas al la sama pordo.Ne i decidis. ajnas, ke ia korpo decidis mem. ajnas, keiaj kruroj agas mem. Nu, iaokaze, jen Linda sekvas lin. Alkiu mistera destino?


Diru al mi:

1. u Linda estas trankvila?

jes

ne

2. u Tom kaj Bob jam revenis?

Jes

ne

3. u Linda scias, kio okazis al Gerda?

ne

jes

4. Kiu ekstaras kaj iras al la pordo?

La juna viro, kiu metis ion en la kafon de Gerda

Linda

Bob

Tom

Gerda

5. Kiu sekvas?

Bob

Gerda

Tom

Linda

La juna viro, kiu metis ion en la kafon de Gerda


24/77

24

Vortoj porapitro 9

administra administri

ajn amiko

bani bani sin

blua dika

epoko generacio

grasa haro

homo io ajn

iu ajn kelkaj

kial kie

kie ajn kiu ajn

kiun ajn klaso

kompati kompatinda

kredi lasiloko meze de

mezo minuto

muro neniu

oficejo ofico

okulo okupi

okupi sin pri okupii pri

provi ronda

rondo sana

sen sveni

tradicio trovi

tui ura

vortaro vorto

zorgi zorgo

apitro 9.1

"i kuas meze de la koridoro! Venu, venu tuj. Certe la aferouras." diras Tom.

Li rigardas la flegistinon: i estas dika, grasa virino kun bluajokuloj, ruaj haroj, kaj tre ronda vizao. Jam kelkajn minutojnli provas diri, kio okazis, sed ajnas, ke tiu flegistino ne rapidekomprenas. La vorto "ura" ajnas ne ekzisti en ia vortaro.

"Kuas, u? Meze de la koridoro, u vere?" i diras.

Videble, la flegistino apena povas kredi.


25/77

25

"Kial, diable, i kuus meze de la koridoro?" i demandas.

"Mi petas, venu ure. Mi ne scias, kial i kuas tie. Mi nurdiras, kion mi vidis. Ni trovis in tie. Eble i estis malsana. Mine scias. i svenis, i perdis la konscion. Nun certe oni devasure okupii pri i."

"Stranga afero!"

"Nu, mi ne estas fakulo. Vi jes. Okupii pri malsanaj homojestas via fako, u ne? Venu tuj. Uras!"

"Nu, nu, nu, nu. Kial, diable, i svenis en la koridoro? Strangaideo! Oni neniam svenas tie."

"u vere? Kie do oni svenas en i tiu universitato? Pardonumin, sed mi ne konas la tradiciojn. Mi estas novulo. Apenaunu semajnon mi estas i tie."

"Juna viro, en i tiu universitato, oni svenas en la klasambroj,oni svenas en la restoracio, oni svenas en la dorm-ambroj,

oni svenas en la banambroj, eble e oni povus sveni en iuadministra oficejo. Sed pri sveno koridora mi neniam adis.Stranga epoko! Stranga generacio! Oni faras ion ajn

niaepoke."

"Vi parolas, parolas, paroladas, kaj dume tiu kompatinda

knabino kuas en koridoro, kaj neniu zorgas pri i!"

"Nu, nu, ne maltrankviliu, juna viro, ne havu zorgojn. Ni tujrapidos tien, kaj mi tuj prizorgos in."

Kaj ili kune rapidas al la loko, kie Tom lasis sian amikon kun

Gerda.

apitro 9.2

Sed jen subite Tom haltas.

"Kio okazas? Kial vi ekhaltis?" demandas la flegistino.

"i estis i tie, kaj ne plu estas, sed..."

"Sed estas iu alia, kaj li estas senkonscia, ajnas al mi. u vikonas lin?"

"Jes, estas mia amiko Bob. Kio okazis al li?"

La flegistino iras al Bob, kiu falsidas e la koridora muro. ituas lian kapon.

"Batita! Oni batis la kapon al li!"

"Diable! Bob, Bob! Respondu! u vi adas min? Diru ion, mipetas! Kio okazis?

Sed Bob ne respondas, kaj Tom ias pli kaj pli maltrankvila.


26/77

26


Diru al mi:

1. u la flegistino venas tuj? jes

ne

2. u oni ofte svenas en koridoro? jes

ne

3. Kial Tom ekhaltas?

okupii pri malsanuloj ne estas lia fako Gerda ne plu estas tie

li estas novulo

4. Kiu sidas e la muro? Tom

Linda Gerda

Bob

la flegistino

5. u Bob paroladas? jes

ne

Vortoj porapitro 10

aventuro danero

danki ege

facila fidi

fui reciproke

silenti silento

sinjoro ati

unua


27/77

27

apitro 10.1

Fakte, Tom ne estas ema fidi la flegistinon. Kial? u vi scias,kara amiko, vi kiu sekvas i tiun aventuron ekde la unuavorto? u vi scias, kial Tom ne emas fidi la flegistinon?

Ne. Certe vi ne scias. Anka mi ne scias. Sed fakto restasfakto, e se ni ne komprenas in. Kaj la fakto estas, ke Tomne emas in kredi.

Tom estas agema knabo, e iom aventurema, kaj eble tiu troparolema flegistino ne ajnas al li kredinda. Eble li opinias, ketiu flegistino tro emas paroli, kaj do ne estas fidinda. A utemas pri io alia?

Tom ege atas sian amikon Bob. Li ategas lin. Li lin amas,fakte. Bob kaj li amikiis anta longe en la urbego, kie ili vivistiutempe - ili dumtempe e iradis al la sama lernejo - sedposte Tom devis iri al malsama urbo, kaj ili ne plu vidis sin

reciproke. Kiam, anta kelkaj tagoj, ili retrovis unu la alian enla sama universitato, amba ege dankis la destinon.

Ili treege atas la tiean bonegan vivon. Ili ategas in. Ambaestas agemaj, laboremaj knaboj, kun speciala ato al la iomtimemaj studentinoj. Eble ar timema junulino estas malplitiminda ol ino neniam ema timi, ol sen-tim-ulino. u vikomprenas?

apitro 10.2

Sed nun Tom malatas la aventuron. Li sin demandas, kial lisentas tiun flegistinon nefidinda. Li preferus silenteman, grav-

aspektan sinjorinon. Tiu i ne aspektas tre zorgeme, kaj li netrovas in atentema pri liaj demandoj. Verdire, li opinias inema fui sian laboron. Li timas, ke i ofte agas fue. Fuemajhomoj ekzistas en la mondo. Kial tiu tro parolema flegistino ne

estus unu el ili? u li mispais, kiam li turnis sin al i? Sed alkiu alia li povus sin turni? i estis la sola flegistino, kiu troviisen la universitato. Au li mispensas?

Kaj nun li sentas sin ema zorgi pri Linda. u tiu belega

knabino ne trovias en danero? Li amas in, li e amegasin, pli kaj pli, kaj la ideo, ke daneraj homoj povus fari ion ali, apena estas travivebla. La vivo ne estas facila, kaj ajnasnun, ke la tuta afero ias pli kaj pli malatinda.


28/77

28


Diru al mi:

1. Kiu ne emas fidi la flegistinon?

la blondulo

Tom

Bob

Gerda

Linda

2. Kie Tom kaj Bob retrovis sin reciproke?

en universitato

en lernejo

en la urbego, kie ili vivis tiutempe

3. Estas ___ flegistino(j) en la universitato.

du

kvar

kvin

unu

tri

4. Pri kiu zorgas Tom?

pri la flegistino

pri Bob

pri Linda

pri Gerda

5. u Tom atas la novan aventuron?

jes

ne

6. Kiun amas Tom?

Gerdan

Lindan

Rongan

la flegistino


29/77

29

Vortoj porapitro 11

afabla akcepti

aldoni arani

banala bonvoli

iam dankon

entute fermi

fini funkcii

eni igi

kiel eble plej konsentite

kontenta malfermi

maniero manki

mekaniko miksi

miri motoro

ne dankinde objektooportuna ordo

panei paneo

ripari ripeti

saa seka

tia trovii

turni sin al veturi

apitro 11.1

Linda ekhavis ideon. i aliris la junan blondan viron, dum liproksimiis al sia ato, kaj alparolis lin:

"Sinjoro, u vi bonvolus helpi al mi?"

Li turnis sin al i kun vizao ajne ne tre kontenta, kaj inrigardis dum longa senvorta minuto.

"Kiel mi povus vin helpi?" li fine demandis, kaj li tuj aldonis:

"Bonvolu pardoni min, se mi respondas nee, sed al mi tempo

vere mankas. Mi devas ure veturi al la urbo."

"uste tiel vi povas min helpi. Mia ato paneas. Io estas fuitaen i. Mi ne sukcesas in irigi..."

"Pardonu min, sed mi ne sukcesus rebonigi la aferon, e kunplej granda bonvolo. Pri mekaniko mi scias nenion. Mi iammiras vidi, ke veturiloj entute funkcias. Kiam mi vidas motoron,

iam mirigas min, ke tia ajne senorda arano de pecoj kajobjektoj igas aton iri. Mi..."

"Mi ne petas vin ripari mian veturilon, vi min miskomprenis. Mi


30/77

30

demandas nur, u vi bonvolus akcepti min en via ato is laurbo."

La ideo de Linda estis jena: sekvi lin estus danere, sed se liveturos ate, mi petos lin akcepti, ke mi veturu kun li, kaj dumla veturado mi igos lin paroli. Mi diskrete faros ajne banalajndemandojn, kaj paroligos lin. Tiel mi scios kiel eble plej multe

pri li.

"Nu, bone," li fine konsentas. "Konsentite, venu." Kaj li

malfermas la pordon de la ato pori.

apitro 11.2

"Dankon, vi vere estas tre afabla. Tio ege helpas min. Mi plej

sincere dankas."

"Ne dankinde," li respondas, iom seke. Kaj li ekirigas lamotoron.

"Mi ne atas la ideon, ke mi devos venigi ripariston,mekanikiston," i diras. "Mi tute ne atas atojn, fakte. Mihavas veturilon, ar estas tre oportune, sed mi ne atasatojn."

La alta junulo nur silentas.

"Ne estas facile igi lin diri ion," pensas Linda, iom zorge, sin

demandante, u estis sae enmiksi sin en tiun aventuron. iforte deziras lin paroligi, sed samtempe timas malkontentigi

lin. Neniam estas facile trovi plene kontentigan manieron agi.

"u enas vin, se mi parolas?" i demandas, "vi eble estassilentema."

"Mi havas zorgojn," li respondas.

"Mi ne volas eni vin. Estas jam tiel bonkore, ke vi minveturigas. Mi vere sentas grandegan dankemon al vi."

"Ne dankinde," li ripetas, kaj silentas plu, pripensema.


Diru al mi:

1. De kiu Linda petas helpon?

de Tom

de flegistino


31/77

31

de juna blondulo

de profesoro Ronda

2. u la juna blonda viro estas kontenta?

jes

ne

3. Kien la blondulo volas veturi?

al mekaniko

al la urbocentro

al hospitalo

al policano

4. Kion volas Linda de li?

veturigi in al policejo veturi in al la urbocento

ripari ian aton

5. u la blondulo konsentas?

jes

ne

6. Pri kio Linda parolas dum la veturo?

pri universitato pri la vetero

i dankas kaj demandas pri liaj zorgoj

7. u la blondulo estas parolema?

jes

ne

Vortoj porapitro 12

aeti akvo

apud brando

io denove

doloro doni

duone eksplodi

fralino glaso


32/77

32

emi heziti

ja kiom

klara kvankam

lara la

morti plezuro

polico portipripensi ricevi

seo soifi

soifo sufia

tiom trinki

apitro 12.1

Bob duone malfermas la okulojn, ilin refermas, ilin

malfermetas denove, ilin refermas, emas, kaj finfinemalfermas ilin tute lare.

"Donu al mi ion por trinki," li diras.

"Trinki? Kion vi deziras trinki?" demandas Tom.

"Ion ajn. Brandon. Donu al mi glason da brando."

"Kiel vi sentas vin?" diras fralino Marta, la flegistino.

"La kapo doloras," Bob respondas eme. "Mi petas vin,bonvolu doni al mi ion por trinki."

"u vi bonvolas iri," Tom petas la flegistinon, "kaj alporti al liglason da brando?"

La flegistino iom hezitas, sed fine kapjesas.

"u mi anka voku la policon?" i diras. "Li ja ricevis baton,baton sufie fortan, por ke li iu senkonscia. La mia opinio,tio pravigas, ke oni venigu la policon. u vi ne konsentas?"

"Anka akvon," diras Bob, anta ol Tom trovas la temponrespondi al Marta. "Mi tre soifas. Mi trinkos brandon plezure,

sed unue mi trinku akvon. Bonvolu alporti al mi tre grandan

glason da akvo kaj iom grandan glason da brando."

"Jes. Estus sae voki la policon," Tom respondas al la

flegistino.


33/77

33

apitro 12.2

"Se vi ne alportos al mi ion por trinki, mi iros mem," diras Bob.

"Mi tre soifas. Vi ne povas imagi, kiom soifa mi min sentas. Mi

tuj iros trinki akvon. Kaj poste mi iros aeti brandon. u onipovas ricevi brandon en la memserva restoracio?"

"Ne, tute ne," Marta respondas, "sed mi havas brandon en mia

ambro. Mi alportos in al vi. A venu mem, se vi povas. u vipovas starii?"

"Mi povas," diras Bob, tre malrapide stariante kun la helpo deTom kaj de la flegistino, "kvankam dolore."

Ili iras al ia ambro.

"Trinku tiom da akvo, kiom vi deziras, " i diras. "Kaj poste midonos brandon al vi. Eksidu sur tiun seon, i estas trekomforta, vi vidos."

Bob sidias sur la seon, iom emas, kaj ricevas grandan

glason da akvo kun videble grandega plezuro. "Doloras al mi lakapo," li diras.

"Diru," petas Tom, "kio okazis. u finfine vi klarigos al ni? Niestas ege scivolaj."

Bob pripensas iomete, trinkas iom da akvo, metas la manon al

la kapo kun dolora esprimo survizae, kaj fine respondas:

"Mi ne povus klarigi. Nenio estas klara. Mi estis tie apud Gerda.

Mi adis nenion, mi adis neniun bruon. Kaj subite ioeksplodis en mia kapo kaj mi mortis."


Diru al mi:

1. Kion Bob tuj deziras?

bieron

akvon

brandon

vinon

nenion

2. Kie oni povas trovi brandon?

en la ambro de la flegistino nenie

en universitata restoracio


34/77

34

3. Kion Bob trinkas unue?

bieron

brandon

akvon

teon

4. u li povas bone klarigi, kio okazis?

ne

jes

5. u li adis bruon?

jes

ne

6. u Bob vere mortis?

ne

jes

Vortoj porapitro 13

absorbi bedari

centro dari

darigi ekzemplo

felia felie

forgesi entila

oja ojo

hotelo ie

interesa interesi

internacia komenci

konato koncerne ...nkoncerni krome

kutimi kutimo

momento nacia

nacio nekonato

perfekta persono

peza preciza


35/77

35

proponi rajti

rajto rakonti

rideti ridi

rimarki simila

stulta ofori

oforo teatrovojo

apitro 13.1

La vojo ajnas longa, kiam oni silentas la tutan tempon. Lindaestas parolema; krome, i deziras ricevi informojn pri siastranga kunulo; i do tute ne atas tiun longan silentadon. Kialne provi denove? i decidas, ke i rekomencos paroli. Se li neatos, nu, li esprimos sian malaton, kaj ili plu veturos

senvorte, kaj la vojo plu ajnos longega."Vi diris...," i komencas, ne sciante, kiel i finos, sed felieideo tuj venas: "Vi diris, ke vi havas zorgojn. Nu, ofte oni

sentas sin pli bone, kiam oni esprimas siajn zorgojn al iu."

"Vi estas scivolema, u ne? Nu, mi ne volas esti malafabla kuntiel bela knabino, kiel vi. Pardonu, se mi ne montras min pli

amikiema. Sed miajn zorgojn mi ne povas klarigi."

"u vi estas certa? Oni ofte imagas, ke afero estas neebla, aroni ne scias, kiel komenci, sed..."

"Ne. Kiom koncernas min, ne estas tiel. Mi ne povas rakonti

pri miaj zorgoj, ar ili koncernas personojn, pri kiuj mi ne rajtasparoli. Oni devas esti diskreta, u ne? u vi atus, ke viajamikoj rakontu ion pri vi al nekonato?"

"Kompreneble ne. Mi bone komprenas vin. Fakte, mi ne estas

speciale scivola. Mi komencis diri tion nur, ar mi trovis lasilenton peza kaj la vojon pli kaj pli longa. Sed mi tute ne volus

maldiskreti."

"Estas fakto, ke oni kutime interparolas, kiam oni veturas

kune. Mi verajne ne estis tre entila, lasante tiun silentondari kaj dari pli kaj pli peze por vi. Mi e ne rimarkis, kesilento estias kaj daras. Mi estis absorbita de miaj pensoj,de miaj zorgoj, kaj anka de la vojo. Oni devas atenti la vojon,kiam oni oforas, u ne? Strange, kvankam vi estas tre belakaj sidas tuj apud mi, plej proksime al mi, mi tamen forgesis

pri vi. Nur ekzistis por mi la vojo en miaj okuloj, kaj la zorgoj

en mia kapo."

"e mi okazis la malo. Mi dare pensis pri vi. Mi rimarkis, ke vi


36/77

36

ne aspektas tre oje. Vi ajnis malfelia. Mi min demandis, umi povus helpi. Vi ja tre afable konsentis min veturigi. Mi

sentas min danka. Mi volus redoni al vi similan servon. Mi

opiniis, ke se mi helpas vin vortigi vian malojon, tio eblesenpezigos vin, kaj mi estos kontenta agi helpe. Eble estas

stulte, sed mi iam deziras feliigi la homojn."

apitro 13.2"Vere, vi estas tre bonkora. Mi ege bedaras, ke mi nepovas jesi al via propono. Sed, kiel mi jam diris, miaj

zorgoj koncernas aferojn, pri kiuj mi ne rajtas rakonti. Nu,

jen ni alvenas. Kie vi deziras, ke mi lasu vin?"

"Kien precize vi iras? Kie vi haltos? Kie vi lasos la aton?Vi povus lasi min tie. Estos plej facile por vi."

"iam scivola, u ne? Vi atus scii, kien mi iras," li diras

ridante, dum Linda sentas sin ruii, ar similan rimarkoni tute ne atendis. Dum momento, i ne scias, kielrespondi. i sentas sin stulta.

"Tute ne," i fine diras, malvere. "Kien vi iras, tio tute neinteresas min. Mi proponis tion nur, ar tio ajnis plejfacila. Sed se enas vin, ke mi scios, vi povas lasi min ieajn en la centro. Ekzemple e la Internacia Hotelo, aeGranda Teatro. iaokaze, mi treege dankas vin kaj mifacile trovos mian vojon. Jen. Tie i estas perfekte. Korandankon, kaj is revido, kara sinjoro."

"is revido, kara spionino!"La ato forveturas, kaj Linda ne povas forturni la okulojnde i. Kara spionino, vere! Kion li volis diri? u lisuspektus? Nia kompatinda Linda ne scias, kion pensi.


Diru al mi:

1. Kie sidas Linda?

en la ato

en la restoracio

i staras e la parkejo

2. Kial i volas paroli kun la blondulo?

ari volas ekscii ion pri li ar li parolas


37/77

37

ar li estas interesa parolanto ar li plaas al i

3. u la blondulo volas klarigi siajn zorgojn?

jes

ne

4. Kial Linda klarigas sian scivolon?

ar estas bone dividi zorgojn ar li estas bonkora i diris ke i vidis kion li faris

5. Kien precize veturas la blondulo?

al la teatro

ni ne scias

al la meblovendejo

6. Kie nun staras Linda?

certe apud la internacia Hotelo

ni ne scias precize

certe apud Granda Teatro

7. Kion i timas vidante la forveturantan aton?

ke i ne scias kie i estas

ke i neniam plu vidos lin ke la junulo suspektis ke i spionis lin

Vortoj porapitro 14

aero brako

domo du

esperi fantomofenestro fenestrokovrilo

horo humuro

iam infano

kampo kanti

kovri krii

kuraa kurao


38/77

38

kuri laca

lata libera

lito ludi

lumo malanta

mari monto

movi muskolonek... nek... nenie

patrino patro

plendi plori

pura roko

sinsekve situacio

soni suno

losi losilo

tono varma

veki voo

apitro 14.1

"Kie diable mi trovias?" diris al si Gerda, kiam i vekiis. ikuis sur lito - sur malkomforta, tro mallara lito - enambro nekonata, en domo nekonata.

Mankis al i forto, kaj ia tuta korpo iom doloris; i estislaca, kvazai estus laborinta multajn horojn sinsekve enla kampoj, kvaza i estus movinta pezajn rokojn kajtonojn dum multaj kaj multaj tagoj, sen e horo da dormo,kvaza i estus marinta dum multaj kaj multaj semajnojsur malfacila monta vojeto. Unuvorte, i estis lacega, kajajnis al i, ke iuj muskoloj de ia korpo plendas pri troalaboro, nehome peza, nehome malfacila, nehome laciga.

Kaj tamen i sciis, ke i faris neniun korpan laboron; isentis sin maloja; iaj okuloj malsekiis; i ploris.

Ne estis multe da lumo en la ambro. Kvankam i sentis sintiel laca, tiel senforta, scivolo pri la situacio tamen superis

ian deziron plu kui. i sekigis siajn okulojn kaj ellitiis. iiris al la eta fenestro, esperante malfermi la dikajn

fenestrokovrilojn, kiuj malhelpis la envenon de lumo. ianka esperis, ke i vidos la sunon. Krome, estis tre varmeen la ambro, kaj estus sae malfermi la fenestron porenlasi iom da pura aero. Sed i ne sukcesis. Io malhelpis,ke tiu malnova fenestro moviu.

i iris al la pordo; i estis losita, kaj losilo nenie videblis.


39/77

39

La ambro estis malbela, ne tre pura. Apud la muro staristablo kaj seo. i sidiis sur la seon, metis la brakojn surla tablon, la kapon en la manojn, kaj ploris. "Enlosita miestas," i pensis. "Oni enlosis min!"

Antae i ne multe pensis pri la plezuro esti libera. Liberiestis io perfekte natura: i iris, kien i deziris, sen iu ajn

malhelpo, kaj tiu libereco ajnis rajto evidenta. Kaj nun onimalliberigis in malanta losita pordo. i, kiu tiom atisoji, ridi, kanti, kiu tiom atis ludi kaj promeni sub la suno,nun ne plu trovis en si la humuron, kiu tiom ofte helpis inen la malfacilaj horoj de la vivo. i ne povis vidi la eksteransunon, kaj same en ia koro ne plu lumis la kutima suno deojo.

apitro 14.2

Kaj jen subite i reagis: i iris al la pordo kaj in batis kun plejgranda forto; i faris timigan bruon, sed nenio okazis. i vokispli kaj pli late, kriis, kriegis, samtempe piedbatante la pordon,sed venis neniu respondo, neniu reago. Senespera, i revenisal la lito kaj rekuiis, pli laca ol iam ajn. Dum multaj horoj irestis tiel, kue, kaj fine, tro laca, i ekdormis.

Vekis in infana voo; i venis el iu alia ambro, en la samadomo, tute certe; i diris: "Neniam diru nek al via patro nek alvia patrino, ke ni venis en la forlasitan domon. Estas

malpermesite ludi i tie. Se ili scius..." Alia voeto respondis:

"Mi neniam diros. Nek al mia patro, nek al mia patrino. Ne

havu zorgojn. Neniam oni scios, ke ni venis ludi i tie."

Gerda diris: "Infanoj, u vi adas min?" ia koro batis espere.

"Iu parolis," sonis unu el la infanvooj, sed adeble la knabone parolis al Gerda, nur al sia kunulo. "u vi adis?"

"Estis kvaza voo de virino," diris la alia.

"Infanoj, venu, helpu min, mi estas mallibera, oni losis lapordon, mi estas enlosita, venu, mi petas, mi petegas,liberigu min, "Gerda plu petegis. Sed la reago de la infanoj

estis plej senkuraiga."Venu!" kriis unu. "Estas fantomo!"

"Vi pravas," la dua respondis, "oni iam rakontis pri fantomoen i tiu forlasita domo. Fantomino, oni diris, kaj la voo estisina. Ni rapide forkuru!"

"Mi timas," ankora diris la unua, dum la bruoj klarigis alGerda, ke la du knaboj forkuras kaj lasas in sola, sola, sola...


40/77

40


Diru al mi:

1. u Gerda sciis, kie i estas?

ne

jes

2. Kiel aspektis la ambro, en kiu Gerdakuas?

hela

malhela

3. Kial Gerda estis lacega?

ni ne scias precize

ar multe laboris ari maris dum longa tempo

4. u i atis sian malliberecon?

ne

tio ne gravis pori jes

5. Kiel i provis liberii?

malfermante fenestron

i telefonis al sia familio malfermante pordon

6. Kio vekis in?

suno

infana voo malsato

virina voo

7. Pri kio la infanoj parolis?

pri Gerda

pri la vetero

pri la bezono esti diskreta

pri la milito

8. Kial la infanoj ne helpis in?

ili ne adis in ili ne kredis ke i estas losita ili ektimis kaj pensis ke i estas fantomo

9. Kun kiu Gerda estis post la forkuro de lainfanoj?

kun fantomo

sola

kun profesoro Ronda

Vortoj porapitro 15

cent efa

okolado dek

dek kvar dekstra

dola flanko

frue hiera

kvar kvardek

kvardek kvar magazeno

maldekstra mateno

meblo nazo

pano papero

plani plano


41/77

41

plenplena poto

raporti sako

speco sporto

strato anco

tasko teo

vendi

apitro 15.1

"Bonan matenon, ho plej bela, u vi bone dormis?"

"Bonan matenon, Tom. Mi ne dormis tre multe. Kaj vi, u vidormis kontentige?"

"Perfekte, kara, perfekte. Sed diru do al via plej fidinda

amiko, kial vi ne sufie dormis."

"u ne estas klare al vi? Mi tro pensis. Mi pensadis tutnoktepri io, kio okazis hiera."

"Estas fakto, ke mi ne revidis vin hiera, post kiam mi eliriskun Bob por okupii pri Gerda. Ni lasis vin en la memservarestoracio kun la tasko observi la blondulon. Kiam mi

revenis, vi estis for. Kien vi iris? u vi faros al mi precizanraporton?"

"Kun plezuro, sed anka vi raportos al mi poste, u ne? Nu,mi veturis al la urbocentro kun tiu junulo. Mi rakontis al li, ke

io fua okazis al mia ato, kaj mi petis lin min veturigi. Lihezitis, sed fine decidis jese. Mi deziris lin paroligi, por ekscii

pri li kiel eble plej multe, sed mi ne sukcesis. Ni diris unu al

la alia nur tre banalajn aferojn."

"u vi almena scias, kien li iris en la urbo, la kiuj stratoj, alkiu domo?"

"Atendu. Mi rakontos ion. Por ke mia peto ajnu natura, mipetis lin lasi min en la centro. Li lasis min e la dekstra flankode la Granda Teatro, kaj li veturis plu. Mi ne sciis, kion fari.

Mi promenis en la urbo, pensante, ke mia ideo ne estis tiel

bona: mi eksciis nenion pri li, kaj troviis sen ato en lamezo de la urbo. Fakte, mi sentis min iom stulta. Mi

promenis de strato al strato, provante elpensi planon, kaj jen

subite mi vidas lin eliri el la potoficejo. Mi estis nekredeblebonanca. Imagu! Se mi estus troviinta naz-al-naze kun liuste kiam li eliris el la pot-oficejo...! Sed mi vidis lin sufiefrue por min kai."


42/77

42

apitro 15.2

"Felie, ke vi vidis lin sufie frue!"

"Kiel mi diris: mi estis bonanca, mi vidis lin ustatempe. Nu, liiris piede, kaj mi decidis lin sekvi. u vi konas tiun grandanmagazenon, kiu vendas kvardek malsamajn specojn de pano

kaj iaspecajn okoladojn kaj aliajn dolaojn? Sur lamaldekstra flanko de la strato, kiu iras al la efa Sportocentro.Estas granda vendejo de mebloj apude. Nu, ne gravas, u vikonas a ne. Li eniris tiun panejon, a tiun dolavendejon, atiun... nu... tiun pan- kaj dolavendejon, kaj eliris post minutoportante paperan sakon, kiu aspektis plenplena. ajnis, ke liaetis la tutan magazenon. Mi devas diri, ke ili vendas trebonajn aojn en tiu ejo. Mi, kiu tiom atas okoladon kajdolaojn, ofte irus tien kaj aetus multon, se mi ne timusdikii. Nu...e... kion mi rakontis?"

"Vi raportis pri via spiona sekvado, sed vi devojiis de la efavojo de via raporto al flankaj konsideroj pri pano kaj okolado.Fakte, u vi deziras iom pli da pano? Kion vi trinkas i-matene? Teon, mi vidas. u vi atus, ke mi replenigu viantason?"

"Jes, dankon. Mi plezure trinkos plian tason da teo. Dankon,

Tom, kara. Nu, do..."


43/77

43


Diru al mi:

1. Kun kiu parolas Tom?

kun infanoj

kun Gerda

kun flegistino

kun Linda

2. u i bone dormis?

ne

jes

3. u Tom raportas unue?

ne

jes

4. u i sukcesis paroligi la blondulon enla ato?

ne

jes

5. u i poste vidis lin?

Jes

ne

6. Kion la blondulo aetis?

panon

ni ne povas scii precize

dolaon

7. Kial Linda ofte irus al la vendejo por

multon aeti?

ari atas dolaon ari volas renkonti la junulon

unufoje pli

8. Kial i tamen ne faras tion?

ari ne rajtas mani dolaon

por la diabeto

ar dolao dikigas

ari ne volas renkonti lablondulon

9. Kion trinkis Linda?

kafon

brandon

teon

akvon

Vortoj porapitro 16

aa atmosfero

biero bonkora

bruna finfine

flugi


44/77

44

apitro 16.1

"Kie mi estis en mia raporto? Ha jes! Mi memoras. Li eliris el

tiu vendejo kun papera sako plena je dolaoj."

"Eble estis efe pano."

"Prave, eble pano. iaokaze, jen mi ekvidis lian aton, kiu

staris flanke de la strato. Mi pensis: nun li forveturos ate,kaj mi ne plu povos sekvi lin. Sed ne. Li nur iris porti tiunsakon al la ato, in metis en in, relosis la atopordon, kajplu piediris. Nur tiam mi havis la ideon noti la numeron de lia

ata numerplato. Mi do eksekvis lin plu. Li pais sur ladekstra flanko de la strato, kaj mi sekvis iom malproksime

sur la maldekstra flanko."

"u li rimarkis, ke vi lin sekvas?"

"Certe ne. Subite, li eniris restoracion. Mi hezitis: u ankami eniru? Au mi tro riskos, ke li vidos kaj rekonos min?

Unuflanke, mi deziris spioni lin. Aliflanke, la risko, ke lirekonos min, estis reala, kaj min enis. Dum mi staris tiehezitante, eniris la restoracion grupo da soldatoj, eble ok ana, junaj viroj, kiuj militservis, videble. Dum ili eniris kaj lapordo estis malfermita, mi vidis, ke la restoracio estas

granda kaj plena je homoj. Mi sekvis la ok a na soldatojnkaj trovis sidlokon ne tre videblan de la loko, kie mia

blondulous eksidis."

"Li do estas via blondulo, u?"

"Ne parolu malsae. Vi perfekte scias, kion mi volas diri.

Estis turka a psedoturka restoracio, kun stranga muzikokaj strangaj vestaoj. La kelneroj estis vestitaj per t.n. (=tielnomataj) naciaj vestoj multkoloraj. Mi manis bonegansupon, sed poste ion, pri kio mi ankora nun min demandas,u estis pecoj el hundo a kato. Certe ne estis kokidao, sedkrom tio mi havas neniun certecon. Anka la salato estis trebona, sed la kuko estis treege dola, tro dola por mi, kajsame la turka kafo; i estis nekredeble plena je sukero, kajmi manis tiom da kafpulvoro, kiom mi trinkis da kafo."

"Mi miras pri la grava loko, kiun konsideroj pri mano kaj

trinko okupas en via spionraporto. Mi atendis aventurojn,sed venas efe menuoj."


45/77

45

apitro 16.2

"Ne ridu pri mi, a mi ne darigos la rakonton. Okazis io. Duel la soldatoj estis furiozaj, ar la kelnero ne volis porti al ilibieron. Ili faris bruegon, kriegis, kriais, la aliaj provis ilinsilentigi, kaj finfine speco de milito komenciis inter ili. Iliekbatis unu la alian kun rimarkinda forto. Subite, jen unu

telero flugis tra la aero, poste du, tri, kvar, kvin aliaj teleroj,

unu taso e flugis is la plafono..."

"Kia ojo! Kia plezuro! Kiajn perfektajn amikojn vi trovis!"

"efe, kia bruo! ajnis, ke ili rompas mil glasojn samtempe,dum cent viroj kune kriaas, kaj dek muzikistoj provas kunesuperi la bruon de la telera milito."

"Tre bela atmosfero, u ne? Mi gratulas vin. Estis kuraeresti tie."

"Jes. Kia vivo! Cetere, mi estas kuraa, u vi neniam

rimarkis?""Mi ne konas vin sufie, sed via kurao ne mirigas min.Bela, kuraa, riskema, aventurema, bonkora: vi estas laperfekta virino. Sed pri via perfekteco ni havos aliajn

okazojn paroli. Kio okazis post la telera, glasa kaj turkakafa

milito?"

"Mi rimarkis tre bedarindan aferon, nome, ke la blondulone plu trovias en la restoracio. Li certe foriris, dum mi tiominteresiis pri la intersoldata milito. Mi vere bedaras mianmankon de observemo. Sed kion fari? Bedari ne helpas,

Mi fuis mian taskon. Mi provos ne fui in alifoje.""Nu, prave, estas tre bedarinda afero. E se nur ar imontras, ke vi tamen ne estas plene perfekta. Sed mi

almenaojas pri unu afero: vi fakte ne tiom interesiis privia blondulo. Do eble vi pravas, eble li ne estas via

blondulo, eble vi tamen preferas vian karan brunharan

amikon Tom."

"Eble, eble. Sed u vi vere scias, kial mi forturnis miajnokulojn de tiu blondulo, kvankam mi antae decidis plejmulte informii pri li?"

"Nu, verajne ar..."

"ar unu el tiuj junaj soldatoj estis tiel bela viro!"


46/77

46


Diru al mi:

1. Kion faris la junulo, post kiam li eliris el

la vendejo?

li forfetuis per ato

li iris al meblovendejo

li metis sakon en aton

2. Kien li subite eniris?

al panejo

al retoracio

al teatro

3. Kial Linda hezitis sekvi lin tien?

ari ne havis tempon

ari timin ke li renkontos in ari ne atas restoracion ari timas dikii

4. Kiel aspektis la restoracio?

estis ege moderna restoracio

estis turka a pseturka estis klasika muziko tie

5. Kion manis Linda?

katon

kokidaon

i ne estis certa hundon

6. Kion faris la soldatoj?

komencis kanti

komencis paroli kun LInda

komencis fari bruon

7. Kia estas Linda?

timema

aventurema

malbonkora

8. Kio estas Linda?

knabino

knabo

eksterterulo

9. Kion rimarkas Linda post la telera

milito?

ke lablondulo estis vundita dum

la batalo

ke lablondulo pliproksimaas alia tablo

ke la blondulo malaperis

Vortoj porapitro 17

aperi deksepa

dua edzino

edzo fratinofrato gardi

historio honesta

ia jarcento

jaro kapti

konduki kontroli

krimo kvara


47/77


48/77

48

apitro 17.2

"u la ato estis lia? u ne estis telita veturilo?"

"Ne. Verajne li ne suspektis, ke iu suspektos ion. Kiam ipetis, ke li veturigu in, tio al li ne plais, sed li verajneopiniis, ke estos e pli suspekte malakcepti in."

"Vi do scias, kiu li estas, u ne?""Jes, ni kontrolis. Estas la frato de fralino Marta, unu el launiversitataj flegistinoj, tiu, kiun Tom venigis."

"Interese! Plej interese! La gefratoj eble kunlaboras en iu

malhonesta agado. Kion ili respondas al via demandado pri

tiuj strangaj okazaoj?"

"La flegistino nur rediras la samon, kiel Tom. Kaj la

blondulon ni ankora ne pridemandis."

"Kial?"

"Por ke li ne suspektu, ke ni suspektas lin. Li estas nia sola

anco retrovi Gerdan. Bedarinde, en la lastaj tagoj, li vivasplej normalan vivon, iris al neniu speciala loko, faris nenion

atentindan. Eble li ludis sian rolon kaj in finis. La aliaj - tiuj,kiuj forkuris kun Gerda, kiam Bob, kiu gardis in, estissenkonsciigita - certe estas la gravuloj. Ili devas ekzisti, arnek la alta blondulo, nek lia fratino Marta povis forporti

Gerdan. Se evidentios, ke la tasko de la blondulo estis nurfaligi ian dormigan substancon en la trinkaon de Gerda, nilin pridemandos. Ni is nun esperis, ke li kondukos nin al lamalaperinta belulino. Sed pli kaj pli ajnas, ke tio ne okazos.


Diru al mi:

1. Pri kio parolas la policano?

pri la drogoj

pri la motivoj de la forkapto

pri la mono de Gerda

2. Kion precize instruas Gerda?

lingvistikon

sekretajn lingvojn

historion

3. Kiu estas la alta blondulo?

frato de Gerda


49/77

49

filo de profersoro Ronda

filo de Marta

frato de Marta

4. Kiu estas Marta?

patrino de blondulo

fratino de blondulo

filino de blondulo

bofratino de blondulo

5. Kial oni ankora ne pridemandis la blondulon?

ar oni esperas ke la blondulo pliproksimigos al Gerda ar li estas efo de grupo ar ili ne scias kie li estas

6. Kiel la policano esperas retrovi Gerdan

ili esperas ke infanoj montros la vojon

ili esperas ke Marta dirod kie estas Gerda

sekvante la blondulon

Vortoj porapitro 18

anta longe aparato

baki bezoni

brakhorloo dokumento

elporti filino

filo frukto

hejme hejmen

hejmo horloo

eti kasedo

legi letero

malsata malsati

obei obstina

orano pasi

pasigi plumo

pomo preni

principo promesi

radio sata


50/77

50

serpento skribi

suferi ani

anii iri

terura tial

apitro 18.1"Via situacio ne plaas al vi, u? Vi dezirus ani in, une? Nu, estas facile ani vian situacion.

"Vi atus mani ion, u ne? Pecon da pano vi deziras, tutecerte. A u frukton? Jen, rigardu, mi havas pomon kajoranon por vi. Kiel belaj ili estas! Plenaj je suko, evidente.Se vi estus konsentinta labori por ni, vi jam estus plene

sata. Kaj jen io alia: kuko. u ne bonega, belega, manindakuko? Ankora varma, us bakita. Tuu, sentu mem, kielplae varmeta i estas. Vi malsatas nur pro via stulteco. Sevi estus saa, vi konsentus fari la etan laboron, kiun mipetas de vi, kaj vi tuj ricevus la manaojn. Mi bedaras, kevi estas tiel obstina. Estas bedarinde, vidi tiel belanknabinon suferi pro malsato. Mi sincere bedaras vianobstinecon. Nur eta "jes", kaj io i estos via."

Li ajnigas sin afabla, sed estas io tre aa en lia vizaaesprimo. Gerda sentas sin pli kaj pli malforta. Estas varme

en i tiu ambrao, kio ne estas facile elportebla. Krome, imalsatas, kaj la vido de tiu pomo kaj de tiu orano estasvere suferiga. Kaj tamen ia devo estas diri "ne".

"u vi legis la dokumenton, u vi komprenis in?" lialdonas, kvaza espere.

Kompreneble i legis: i estis scivola. Almenai bezonisscii, kial oni in kaptis kaj senigis je libereco. Tial i legis.Estis malfacile kompreni, komence, sed iom post iom iamemoro plene revenis, i rememoris la principojn de tiusekreta lingvo, kaj i sukcesis kompreni ion; i havisnenion alian por fari. Dum multaj horoj i estis sola kun tiudokumento, kiun ili lasis al i. Sed i decidis neniam

respondi al ili; i ja anta longe promesis al ProfesoroKosadi, ke pri tio i iam silentos. Neniam i anos siandecidon.

"u vi legis la dokumenton?" sonas duan fojon la aa voo.

i plu silentas, kaj li eliras, furioza. Li eliras kun la pano, lapomo, la orano kaj la kuko. Felie, ke almena ili lasis al iakvon, varmaan akvon, jes ja, apena trinkeblan, certe,preska ne sensoifigan, prave, sed tamen akvo. Malsaton


51/77

51

eblas pli malpli elporti, sed soifon ne.

apitro 18.2

Minutoj pasas. Multaj minutoj. Unu horo, du horoj, u trihoroj? u multaj horoj? Kiel scii? Ne estas horloo sur lamuro, kaj ili prenis ian brakhorloon. La lumo apenaanias en la ambro, pro la nemoveblaj fenestro-kovriloj.u estas frue, u estas malfrue, i tute ne povas scii. Tago,nokto, mateno, vespero i tie estas samaj. Sunlumo neniamenvenas.

Kaj jen la aulo revenas, kun radio-kaj-kased-aparato. Lienmetas kasedon, kaj irigas la aparaton. Eta, plenda plorema

voeto adias, kaj iras la koron de Gerda:

"Patrino, patrineto mia, mi petegas vin. Faru, kion ili volas. Ili

kaptis min. Mi ne scias, kie mi estas. Estas terure. Mi timas.

Mi tiom deziras reiri hejmen. Mi petegas vin, faru tion, kion ili

deziras. Se ne, ili faros malbonon al mi. Ili ne diris, kion. Ili ne

volas diri. Sed mi scias, mi sentas, ke estos terure. Kompatu

min, kara, kara patrino. Kompatu vian filinon. Mi timegas.

Rapidu, rapidu, ke plej frue ili liberigu min. Ili ne volas, ke mi

parolu pli longe, sed mi havas paperon kaj plumon, kaj mi tuj

skribos leteron al vi. Mi nur petegas: obeu ilin!"

"Jen la letero," li kriaas, kaj post ridao li aldonas:

"Nu, tio verajne sufios. Mi revenos post iom da tempo. Mi

estas certa, ke vi ios saa, finfine. Kaj jen. Prenu i tion, ihelpos vin pensadi." Kaj tion dirante, li etas al i beleganpomon. Gerda sentas sin, kvaza Eva e l' serpento.


Diru al mi:

1. Kiu parolas komence de la apitro?

kaptisto

Marta blondulo

Gerda

2. Kiel sentas sin Gerda?

malsate

kontente


52/77

52

malvarme

sate

3. Kiom facile i legis la dokumenton?

malfacile

facile

i tute ne komprenis in

4. Kial i ne diras, kio estas skribita en la dokumento?

ari promesis al profesoro Kosadi ari vilis mem profiti de tiu i dokumento ari timis ke ili murdos in

5. Kion kunportas la aulo?

radio-kaj-kased-aparaton

akvon

ni ne scias precize

brakhorloon

6. Kia estas la voo de la filino de Gerda?

trankvila

gaja

kuraa

plorema

7. Kion Gerda ricevas por mani?

pomon

tomaton

oranon nenion

Vortoj porapitro 19fantomo kai

kunigi perdi

raporti rompi

vestoj


53/77

53

apitro 19.1

Petro: Eble ni forkuris tro rapide. u vere fantomoj ekzistas?

Ralf: u vi volas raporti pri la voo al viaj gepatroj? Se jes,vi ne plu estas mia amiko. Se ili scios, ke ni ludis en

la malpermesita domao, vi...

Petro: Ne. Mi tute ne volas diri al la gepatroj, ke ni ludis tie.Tio estas nia sekreto. Mi nur v...

Ralf: Jes. Sekreto kunigas la amikojn. Se vi gardos la

sekreton, vi restos mia amiko. Sed se vi malkaos inal granduloj, mi... mi... mi suferigos vin, mi igos vin

plori tiel grave, ke neniam plu en via tuta vivo vi

forgesos tiun tagon. Kredu min, en via tuta vivo, tio

estos la lasta fojo, kiam vi rompis promeson. Kio? utio igas vin ridi?

Petro: Mi ne ridas, mi nur v...

Ralf: Anka mi ne ridas. Mi parolas plej serioze. Oni neridas pri veraj daneroj, u? Kaj se vi...

Petro: Sed mi tute ne volas diri ion al la gepatroj. Mi nur...

Ralf: Kaj se vi rakontos in en la lernejo, ne estos pli bonepor vi. Mi plorigos vin tute same. Mi malpurigos viajn

vestojn, kaj via patrino krios furioze kiam vi revenos

hejmen. Mi kuigos vin en akvo kaj sidos sur viakapo. Mi kaptos vin per mia speciala kaptilo kaj

veturigos vin en la montaron kaj forlasos vin tie, kaj vi

estos tute sola kaj perdita, kaj vi ploros. Vi...

apitro 19.2

Petro: Vi e ne scias ofori. Mi ne kredas je via kaptilo. Kajcetere, mi nur...

Ralf: Jes, mi scias ofori.

Petro: Vi ne rajtas ofori ar vi estas tro juna. Kaj vi nehavas aton.

Ralf: Mi ne zorgas pri tio, u mi rajtas a ne. Se mi farus

nur tion, kion mi rajtas fari, mi farus nenion. Mi telosiun veturilon, jes, mi telos veturilon de iu instruistoen la lernejo kaj veturigos vin sur monton kaj lasos

vin tie kaj vi ploros. Se vi parolos al iu el niaj

samklasanoj a samlernejanoj, la tuta lernejo eksciospri la virino el la malnova domao, kaj poste lagepatroj...

Petro: Vi diris "virino", do vi ne kredas, ke estas fantomo. Vi


54/77

54

do konsentas, ke...

Ralf: Kompreneble mi ne kredas je fantomoj. La virino,

kiun ni adis, estas virino, kiun mi kaptis kaj gardastie. Mi planas igi in mia servistino: i faros ion, kionmi volos. Kaj se vi parolos pri i... Nu, mi ne volasparoli pri tio, kio okazos al vi, ar vi tro timus...


Diru al mi:

1. Kiuj estas Petro kaj Ralf?

gefratoj

infanoj

policanoj

2. Kial Ralf provas timigi Petron?

ar li ne volas ke petro rakontu kie ili estis ar li mem volas rekonti pri la afero pli frue

3. Kiamaniere li provas timigi lin?

dirinte ke li telos vestaon de Petro dirinte ke portos Petron al fora loko kaj lasos lin tie

dirinte ke li batos Petron

4. u Petro estas timigita?

ne

jes

5. Kion Ralf rakontas pri la virino?

ke i estas fantomo

ke li kaptis in


55/77

55

Vortoj porapitro 20

amatoro askulti

bonvena celo

iu digna

diversa dubi

emo esplori

esploro kisi

kondio malkovri

necesa nigra

onklino onklo

prezenti salti

savi seruro

ses sin teni

sinteno strei

sub teni

traduki trans

verda viziti

apitro 20.1

Paoj. Oni paas sur la strato. Gerda askultas atente; iantasentas, ke io grava balda okazos. Bruo de multajhomoj. Ili venas. Ili ajnas multaj, la la bruo: u nun onivenos grupe porin suferigi? losiloj. Bruo de losiloj transla pordo. Iu enmetas losilon en la seruron. i scias, ke neestas ia kutima vizitanto. Li ne agas tiel. Li enmetas trerapide la losilon, in turnas, eniras. Ne i tiu. Li provas unufojon. Ne sukcesas. Plia bruo de losiloj. Alian fojon liprovas, sen pli da sukceso. Li provas ree kaj ree per

diversaj losiloj. Adeblas, ke li ne konas la seruron. Kiam lienmetis losilon, li tenas in la diversaj direktoj, kvaza liludus peri, verajne ar li esploras nekonatan seruron.

Kaj jen li fine sukcesas! Li eniras.

"Polico!" li diras, kaj Gerda devas superi fortan emon salti al

li por lin kisi. Estas alta viro, maldika, kun nigraj haroj kaj

verdajokuloj, kiu sin tenas tre digne.

Post li venas aliaj homoj, multe pli junaj. i jam vidis tiujnvizaojn. Studentoj ili estas. Ilia sinteno estas tute malsama:senstrea.


56/77

56

"Tiuj gejunuloj multe helpis min," la policano klarigas. "Ni ne

estas sufie multaj en la polico porion fari, kaj ilia helpoestis tre bonvena." Kaj li prezentas ilin: Tom, Bob, Linda.

Kiam i adis la paojn, Gerda imagis, ke venas sep, ok,eble na homoj, sed almena ses; fakte, ili estas nur kvar.

"Mia filino...?" i demandas, kaj i apena povas eligi la du

vortojn, tiom i timas la respondon.

"Savita: i nun estas en via hejmo, kun via edzo. Viajkaptintoj estas amatoroj, kiuj agis fue. La etulino estis e laonklino de tiu f-ino (=fralino) Marta, la universitataflegistino. Ni facile trovis in. i tre ojis revidi la patron, kajla hejmon, kompreneble."

"Ho, mi dankas, mi dankegas vin. Via diro anas miantutan vivon. Sed diru: kiel vi alvenis i tien? Kiel vi malkovris,ke ili tenas min enlosita en i tiu domao?"

"Du knaboj rakontis pri voo en i tiu malnova, forlasitadomo. Dank' al ili... Sed nun rakontu vi. Kion viaj kaptintoj

celas? Kio estas ilia celo? Kial vin teni mallibera?"

"Ili volas, ke mi traduku malnovan dokumenton. Mi

malkonsentis. Tiam ili opiniis, ke perforte ili sukcesos. Ili

preska sukcesis. Per malsato, unue, kaj poste per lamesao de mia filino. La malsato ne estis facile elportebla,kredu min, sed la mesao sur-kaseda...! Fakte mi teruremalsatas nun. Mi petas, u iu el vi bonvolus iri aetimanaon por mi? Io ajn estos bonvena."

Linda foriras por aeti manaojn."Vi rakontos al mi, ion, senmanke," i diras al la du knabojelirante.

apitro 20.2

Gerda raportas pri la dokumento; i tenas in enmane kajtradukas, vorton post vorto; krome, i donas iujn necesajnklarigojn.

La policano kapjesas komprene. Gerda klarigas al li ankorapli pri la kondioj de sia mallibereco. Kaj jen la policanohavas ideon.

"Bob, u vi konsentus kai vin sub la lito, se iu envenus?"

"Kial?"

"Mi havas planon. Mi atus, ke ni iuj foriru, krom vi kajGerda, kaj ke i diru al la kaptinto, ke i konsentas klarigi al


57/77

57

li, kio estas skribita sur tiu papero, mi volas diri: sur tiu

malnova dokumento. Ili tiam agos la la dokumento, kaj nikaptos ilin tiom pli facile. Sed tamen, ni ne rajtas riski, ke

Gerda suferu. Kiu scias? Kiam i ne plu estos necesa por ili,ili povus... Nu, vi komprenas. Vi restos i tie, kaj kiam viados paojn proksimii, vi kaos vin sub la lito, kaj bone

atentos ion, kio okazas. Gerda diris, ke iam venas nur unupersono, unu viro, maldika ulo, ne tre forta. Fortulo kiel vi tuj

superos lin, se necese."

Bob konsentas, kvankam, se diri la veron, kun iom duba

esprimo.


Diru al mi:

1. Kion adas Gerda?

nenion

losilon infanojn

aajn kriojn

2. Kiel i scias, ke ne venis la kutima vizitanto?

ar alvenantoj ne konis la seruron ar alvenantoj kriis late

ar ili rapide venis

3. Kiujn prezentas la policano al Gerda?

Bobon, Ralfon, kaj Lindan

Tomon, bobon, kaj Lindan

Ralfon, kaj Petron

4. Pri kio estas la unua demando de Gerda?

pri la letero

pri la kaptistoj

pri ia filino

5. Kiel la kaptintoj celis igi Gerdan kunlabori?

per vundo

per kapto de filino de Gerda

per mono


58/77

58

6. Por kio foriras Linda?

por aeti ion por mani por aeti ion por trinki por vidi u iu iros

7. Kial la policano petas, ke Bob restu kun Gerda?

ar li scias ke Bob amas Gerdan por ke Bob gardu Gerdan

ar li ne fidas Gerdan

Vortoj porapitro 21

adia alprenibotelo Budho

detalo elito

enamii filozofio

foto harmonio

indiki islamo

jen... jen... judo

katoliko kolbaso

kopio lakto

lando libro

membro morala

naski naskii

ortodoksa persekuti

popolo protestanto

religio sindonema

societo tato

trezoro valori

valoro


59/77

59

apitro 21.1

Gerda sentas sin pli bone. i us finis mani. Foriris Linda,Tom kaj la policano. i parolas kun Bob, tre mallate. Ili jadevas atenti, u iu proksimias a ne. Felie, e sen specialeaskulti, i iam bone adis, sufie frue, kiam la aulo venas.Bob plaas al i. Li estas granda kaj forta, kun esprimo de

bonkora, sindonema hundo.

Ili parolas pri siaj vivoj, pri la lastaj okazaoj. Kiam i parolaspri sia edzo, lia vizao anias, alprenas iom malojanesprimon. u li enamius al i?

Kaj jen adias paoj. Bob saltas sub la liton, provas rapidetrovi ne tro malkomfortan pozicion sub la lito. "Ne brui," li diras

al si, "plej grave, plej necese estas ne brui!"

Envenas la gardanto, la aa malgrasulo, kiu, per siaj vortoj primano, tiom suferigis Gerdan. Sed i-foje i povos kontentigilin. Kia plezuro!

"Mi konsentas," krias Gerda, kiam la maldika aulo malfermasla pordon. "Mi akceptas vian proponon. Mi ne plu elportas. Mi

tradukos vian aan paperon. Liberigu mian filinon, kaj donu almi mani, mi petas."

"Jen," simple diras la maldikuleto, kaj li elprenas el sako

panon, kolbason, kukon, fruktojn, okoladon, kaj e botelon dalakto. Gerda manas silente; i povus mani e pli, kvankami us iom manis. Bob, adante la manobruon, pli kaj plimalsatas, sed kion li povus fari?

"Nu, bonvolu klarigi al mi, kio estas skribita sur tiu malnovapapero," la vizitanto diras.

Kaj Gerda klarigas. i rakontas, ke temas pri la trezoro de laLumoserantoj. La Lumoserantoj estis sekreta societo, kiunaskiis en la dekkvina jarcento kaj daris, jen forta, jenmalforta, la la epokoj, is la mezo de la dekoka jarcento. ihavis membrojn en tre multaj landoj, en popoloj plej malsamaj.

Katolikoj, protestantoj, ortodoksuloj, judoj, islamanoj, budhanoj

kaj aliaj estis membroj de tiu internacia a supernacia societo.Ilia celo estis sekrete labori por la unuigo de la mondo, de la

popoloj, por la harmoniigo de la religioj, kaj por ke la malsamajtradicioj interkompreniu. Ili estis morala kaj filozofia elito. Iliestis elpensintaj sekretan lingvon, kiu ebligis al ili komuniki, el

kiu ajn lando a popolo ili estis. La tatoj, kiam ili malkovris laekziston de la Lumoserantoj, ektimis tiujn homojn,miskomprenis iliajn celojn, kaj ilin persekutis. Inter la

Lumoserantoj, tre riaj homoj troviis. Tial, la diversajmalnovaj dokumentoj, ilia trezoro estas multvalora. Tiu i


60/77

60

papero estas fotokopio de dokumento, kiu tre precize indikas,

kie oni kais la trezoron.

Gerda klarigas, tradukas, kaj la viro notas iun detalon suretan notlibron. Kiam i finis, li diras:

"Dankon. Nun ni havas, kion ni deziris. Mi foriras. Mi lasas vin

tie i. Ni decidos poste, kion ni faros el vi. Adia, belulino,adia."

Nur post kiam la pordo fermiis kaj la bruo de la paojforsvenis, adias de sub la lito voo, kiu diras:

"u vi lasis al mi iom de tiu kuko?"


Diru al mi:

1. Pri kio parolas Gerda kaj Bob?

pri la policano

pri la sekretaj lingvoj

pri siaj vivoj

2. Kio okazas post iom da tempo?

alvenis tri auloj kaj komenciis batalo alvenis aulo sed Bob sukcesis kai sin sub la liton alvenis aulo sed Bob ne sukcesis kai sin sub la liton

3. Kion promesas Gerda?

i promesas ke i sinmortigos i promesas ke i tradukos leteron

4. Pri kio temas la papero?

Pri la historio de Lumoserantoj Pri la gramatiko de sekreta lingvo

Pri la trezoro

5. Kiuj estas la Lumoserantoj?

sekreta societo

marrabistoj

anoj de nova religio

serasntoj de trezoroj


61/77

61

6. Kial la tatoj persekutis ilin?

artatoj en la dekoka jarcento volis mem krei komunan lingvon artatoj miskomprenis celojn

7. Kiam la aulo foriras?

post kiam li mortigis Gerdan

post kiam li malkovris Bob sub la lito

post kiam Gerda tradukis ion

Vortoj porapitro 22

aresti aviadi

aviadilo bando

bileto danci

difini familio

firma flughaveno

gardostari haveno

hodia insulo

kaverno konstante

kosti lui

maro morga

multekosta pagi

parto prepari

regiono rimedo

signalo supre

supren ipo

temperaturo tendo

tero vetero

vojai


62/77

62

apitro 22.1

Balda venis la policanoj, por ilin liberigi. Gerda reiris hejmen,al siaj filino kaj edzo. Sed Bob rapidis al la flughaveno. Li volis

eesti kun Linda kaj Tom, kiam la policano arestos la kaptintojnde Gerda.

Estis sufie multekosta vojao, sed la familio de Gerda - riafamilio - pagis por ili la bileton, tiel esprimante sian dankemon.

ar la policano kaj la gejunuloj sciis pli frue ol la telistoj, kietrovias la trezoro, ili havis multe da tempo por prepari sin. Iline dubis, ke la aliaj venos kiel eble plej balda, kaj ke la tutabando venos. Kutime tiaj homoj ne fidas sin reciproke, kaj volas

kune eesti por certii, ke neniu kaos por si parton de latrovao.

La loko indikita troviis e la piedo de monto, en kaverno, kie,videble, neniu pais jam de jaroj.

"Felie, ke ili ne kais tiun trezoron trans la maro, ekzemple surinsulo, kien nur peripo oni povas iri. Se estis vere internaciasocieto, kiel Gerda diris, tio estis ebla, u ne?" Tiel parolisLinda.

"Vi pravas," diris Tom. "Mi tute ne atus vojai ipe. La maroiam igas min malsana. Mi atas rigardi la maron, resti e lamaro, libertempi apud la maro, sed ne vojai peripo suri:ipoj konstante dancas sur la maro, kaj ilia danco tute neplaas al mi. Felie, ke hodia oni povas iri preska ien ajnaviadile. Aviadiloj preska tute ne dancas. Sed e aviadiloj nur

duone plaas al mi. Plej multe mi preferas, kiam mi veturas surtero, sur bona firma tero. Mi bezonas sub mi ion pli firman olakvo kaj aero. Plej plae estas promeni piede sur bona teravojo. Mi..."

Sed Linda interrompis lian paroladon, iom strangan en tiuj

kondioj, en kiuj ili troviis:

"Kiam alvenos la trezor-serantoj, la via opinio?" i demandisla policanon.

"Morga, tute certe. Ili ne povus alveni hodia, ar ne plu estisaviadilo post la nia, kaj ate ili bezonus la tutan nokton.

Verajne Bob flugos en la sama aviadilo."La temperaturo estis plaa, kaj bela la vetero. Ili starigis siantendon en la proksimeco, tamen bone prizorgante, ke i neestu videbla por alvenantoj. La sola maniero, la kiu latrezorserantoj povus alveni anta la morgaa tago, estus, keili flugu per malgranda aviadilo, speciale luita. Sed lui specialan

aviadilon kostas tiel multe, ke plej verajne ili ne uzos tiunrimedon.


63/77

63

La sekvantan matenon, niaj amikoj vekiis frue. Tuj la policanokaj la gestudentoj aranis, ke iu el ili, unu post la alia,gardostaros en loko, de kie eblas facile observi la solan vojon

a pli uste vojaon - la kiu oni povas proksimii al la kaverno,kaj ke iu havos en la kaverno sian difinitan kaejon.

Post tri horoj da atendado, io fine okazis. Linda, kiu gardostaris

en la iom alta observejo, faris la deciditan signalon, kaj rapide

kuris de supre al siaj kunuloj.

"Ato alvenas!" i kriis.

En tiu ege soleca regiono, kiu povus veni ate per tiu teravojao, se ne la trezorserantoj? La tri atendantoj sin kais, iuen sia difinita loko, malanta rokoj, da kiuj oportune troviismulte en la kaverno.


Diru al mi:

1. Kie trovias la loko indikita?

e piedo de monto en la maro

sur la insulo

2. Kial Tom tute ne atus vojai ipe?

ar ne plais al li maro

ar li timas vojai ar li kutime malsanias vojaante peripo

3. Kiel oni povas iri preskaien ajn?

piede

aviadile

ipe trajne

4. Kiom da homoj atendas la trezorserantojn?

unue tri, poste kvar

unue du, poste kvar

unue kvar, poste kvin


64/77

64

5. Kion rimarkas Linda observante la vojon?

aton piedirantan personon

biciklon

Vortoj porapitro 23

angla desegni

desegno ilo

kavo kies

kofro kontra

korko literaturo

protekti signo

telefono tiri

apitro 23.1

Post duonhoro, iu envenis. Estis Bob!

"Kie sin kaas la Lumserantoj?" li kriis, "u en la mallumo?"

La aliaj sin montris.

"Rekau vin, ili tuj alvenos," li diris.

"Kiel vi faris por antai ilin?"

"Dank' al Gerda: i telefone aranis, ke veturilo atendu mine la flughaveno, kaj ke oforo min veturigu i tien. Monosolvas multajn problemojn, kaj i estas ria, kiel vi scias; idonis tre precizajn indikojn por ebligi al la oforo trovi lalokon, kaj jen mi estas. Sed niaj trezorserantoj tuj alvenos. Iliflugis en la sama aviadilo, kiel mi, kaj kiam la oforo mintrovis, mi vidis ilin iri al oficejo, kie oni luas atojn."

Tom kuris supren al la observejo. Post kelkaj minutoj, la aliaj

adis lian signalon.

Envenis la kavernon flegistino Marta, ia frato la alta

blondulo, la malgrasulo, kiu rilatis kun Gerda, kiam i estismallibera, kaj du aliaj viroj.

"Profesoro Ronga!" mire diris al si la tri gestudentoj, kaj tuj

poste ili aldonis: "Kaj Profesoro Fergus!"

La unua instruis lingvistikon, la dua anglan literaturon.

La la malnova dokumento, la trezoro troviis en kofro metitaen kavo aranita en la rokoj, kaj la tonoj, kiuj in kovris kajkais, kuis la preciza desegno. Fakte, la usta loko estis


65/77

65

indikita per signoj tiel multaj, kvankam diskretaj, ke la pasado

de l' jarcentoj ne povu forpreni iujn. Pro tiuj precizaj indikoj,la usta loko iis rapide trovita. La grupo forprenis lakaantajn tonojn. Montriis, ke la kavo estis plenigita perkorko kaj diversaj aliaj substancoj, kies celo verajne estisprotekti la kofron kontra malsekeco.

La kofro, kiun ili eltiris, ne estis tre granda, nek speciale bela

a valora. i estis losita. Per siaj iloj, ili in malfermis.


Diru al mi:

1. Kiel Bob sukcesis antai la bandon?

ili ne scii la ustan vojon li prenis la biciklon

ato atendis lin e la flughaveno

2. Kiom da trezorserantoj envenis la kaverno?

sep

kvin

kvar

ses

3. Kio mirigas la tri studentojn?

ke inter la trezorserantoj trovias du el iliaj profersoroj ke inter la trezorserantoj trovias nur du el iliaj profersoroj

4. Kie, la la malnova dokumento, trovias la trezoro

en la akvo

en la rivero

sur la monto

Vortoj porapitro 24

apliki biblioteko

esi defendi

fundo enerala

isfunde hazarde

hazardo hospitalo


66/77

66

influo injekti

institucio justa

kirurgio koncerna

konsisti konstati

materio metodo

monato muzeonarkoanalizo operacio

pao praktiko

privata proksimume

renkonti renkontii

respekti sankta

solena spirito

studi Vatikano

apitro 24.1

"Nur papero!" kriis Ronga.

"Anka estas libro!" diris Marta, sed jam Ronga latlegis:

"Tie i kuas la Trezoro de la Lumo. Pro la darapersekutado, la Sankta kaj Sekreta Frataro de la Lumo-

Serantoj baldaesos ekzisti. Sed ia Spirito plu vivos. Iuntagon, homoj retrovos la Sanktajn Principojn kaj rekomencos

ilin apliki. Por ili estas i tie kaita la Trezoro de la Lumo.

"i estas skribita en la Speciala Lingvo de la Frataro, sedcerte homoj trovios, kiuj in povos kompreni. La Trezorokonsistas el la arto praktike apliki kaj defendi la Veron, la

Justecon, la Dignecon, la Respekton al iu homo, laInterkomprenon, la Honestecon, la Amon, la Kompatemon

kaj la Konon de si mem kaj de sia usta loko.

"Por la Frataro, la Spiritaj Valoroj estas la plej altaj. Tial iaTrezoro estas pure Spirita.

"Al vi, homo, kiu trovis in, trans multaj a malmultaj tagoj,semajnoj, monatoj, jaroj, jardekoj a jarcentoj, Saluton kajFratecon!"

* * *

Ili sidis en komfortaj brakseoj en la hejmo de Gerda.

"Kio okazis poste?" i-lasta demandis.

"Ni malkais nin, kaj mi ilin arestis," diris la policano. "La lokapolico estis antae informita, kaj enlosis ilin."

"u vi scias, kiel komenciis la afero?" scivolis Tom.


67/77

67

"Proksimume. Kiam Marta estis flegistino en la hospitalo, ieestis kirurgian operacion de historiisto, Prof. (=Profesoro)Kosadi. Kiam i-lasta estis duone dormanta, duonevekianta, li parolis nekonscie pri la trezoro de laLumoserantoj. Li diris, ke temas pri malnova societo, elita,tre ria, pri kies trezoro li eksciis hazarde legante en la

Vatikana Biblioteko."

"Jes," darigis Gerda. "Tiun parton de la afero mi konas. Lifaris historian esploron en la Biblioteko Vatikana. Inter la

paoj de malnova libro, li trovis dokumenton en la sekretalingvo de la Lumoserantoj. Li antae kelktempe interesiispri tiu sekreta societo internacia, kaj iom komprenis iansekretan lingvon. Li komprenis, ke tiu papero indikas, kie

trovias la trezoro de la Lumoserantoj, sed mem ne povistraduki iujn detalajn indikojn. Li ricevis la permesonfotokopii la dokumenton. Foje, kiam ni renkontiis, li parolis

pri tio al mi. Li diris, ke eble homoj provos trovi tiun trezoron,ar pli kaj pli multaj personoj interesias pri la malnovajsekretaj societoj. Li sciis, ke mi estas la sola persono en la

mondo, kiu vere isfunde studis tiujn malnovajn sekretajnlingvojn, kaj li petis min solene promesi, ke mi neniam

kunlaboros kun homoj serantaj la trezoron pro materiaintereso."

"Kion li volis, ke oni faru pri i?" Linda demandis.

"Ke i transiru al iu muzeo atata institucio."

Tom intervenis:

"Kiel Marta ricevis la fotokopion?"

"Tion i mem klarigis al mi," respondis la policano: "ikonstatis, ke la substanco uzita anta la operacio pordormigi la profesoron estas unu el tiuj, kiujn oni kelkfoje uzas

por t.n. (= tiel nomata) narkoanalizo. Post la operacio, kiam

la profesoro kuis en sia ambro - li havis privatan ambronkaj do estis sola - i injektis al li tiun substancon, kajpridemandis lin. Sub la influo de la koncerna substanco, oni

dormas, sed dormante adas kaj respondas demandojn,enerale dirante la veron. Li do dorme respondis al i. Pertiu metodo i eksciis pri tio, ke nur unu persono en la mondo,nome Gerda, komprenas tiun sekretan lingvon, kaj pri multaj

aliaj aferoj."


68/77

68


Diru al mi:

1. Kiel aspektis la trezoro?

estis oro

estis mono

estis papero kaj libro

2. Kion legis Ronga?

leteron de la Lumserantoj la priskribon sur la mapo

3. Kiam Marta eksciis pri la trezoro de la Lumoserantoj?

i adis de profesoro Kosadi kiam li estis duonkonscia profesoro Ronda diris tion al i

profesoro Kosadi rakontis ion al i kiam ili estis amantoj

Vortoj porapitro 25

Dio estimi

farti insisti

inviti kadro

kolego komenti

kurso organizipaperujo pluraj

rifuzi stato

teksto

apitro 25.1

"Sed vi ne respondis pri la fotokopio!"

"Ho, pardonu. La profesoro havis in en sia paperujo. Li

fartis tre malbone post la operacio. Marta simple prenis ladokumenton el lia paperujo, dum li dormis; i ja sciis, ke line vivos longe. Li fartis malbone. Lia sanstato ne lasis

multe da espero. Fakte, li balda mortis post tio. Neniu dozorgis pri la malaperinta papero."

"Kiel Ronga enmiksiis en la aranon?"

"Li estis la amanto de Marta, kaj i rakontis

gerda malaperis

Documents