41

Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, 24-25 Aralık 2004

ÜLKEMİZDE GEMİ İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ VE YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NİN YERİ

Ahmet Dursun ALKAN1, Uğur Buğra ÇELEBİ2, Serkan EKİNCİ3

ÖZET Anadolu’da gemi inşaatı sanayisinin Türkler tarafından kurulması Selçuklu dönemine dayanmaktadır. Osmanlı döneminde de gemi inşaatı özellikle 1571 yılından itibaren büyük gelişmeler göstermiştir. Ülkemizde gemi inşaatı eğitiminin temeli 1773 yılında atılmıştır. Cumhuriyetin özellikle ilk yıllarında gemi inşaatı sanayisine ve gemi inşaatı mühendisliğine önem verilmiş, ilk üniversite öğretim üyeleri 1923-1924 yıllarında yetişmişlerdir. Böylece Cumhuriyet döneminde Gemi İnşaatı Mühendisliği eğitimi, Yüksek Mühendislik Mektebi ile başlamış (bu okul 1945 yılında İ.T.Ü. adını almıştır) ve bugün İ.T.Ü. ile birlikte Y.T.Ü. ve K.T.Ü. ile sürdürülmektedir.

Bu yazıda, ülkemizde gemi inşaatı mühendisliği eğitimi ve bu eğitimde Y.T.Ü.’nin yeri incelenmiştir.

Bugün üniversitelerimiz denizcilik sektörü için yeterli bilgi ve deneyimli

elemanlara sahip olup, bu alanlarda ülkemizin en değerleri varlıklarından biri olan teknik vasıflı insan gücünü yetiştirmektedirler. Gemi ve deniz teknolojisini geliştirmiş ülkeler ile rekabet edebilme yolunda, gemi inşaatı mühendisliği eğitimimiz, tersaneler ve diğer sektör kuruluşları ile gerek mevcut ve gerekse geliştirilmesi gereken çalışmalar ile birbirine “katkı” dönüşümü sağlayarak daha da gelişebilecektir. Anahtar kelimeler: Gemi İnşaatı Mühendisliği, Eğitim, Türk Denizciliği. 1Yıldız Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü, alkanad@yildiz.edu.tr , Tel. 0212-259 70 70 Fax. 0212-258 21 57, Dahili tel. 2459 2 Yıldız Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü, ucelebi@yildiz.edu.tr , Tel. 0212-259 70 70 Fax. 0212-258 21 57, Dahili tel. 2774 3 Yıldız Teknik Üniversitesi, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü, ekinci@yildiz.edu.tr, Tel. 0212-259 70 70 Fax. 0212-258 21 57, Dahili tel. 2774

42

Türk Gemi İnşaatının Tarihi

Tarihi incelemede en ayrıntılı çalışma Prof. Dr. Teoman ÖZALP tarafından yapılmıştır [1]. Özalp’ın çalışmasında belirtildiği üzere Gemi İnşaatı mesleğinin temelleri Selçuklular tarafından atılmış ve daha sonra Osmanlılar döneminde büyük gelişmeler sağlanmıştır. İlk tersaneler yine Selçuklular tarafından Anadolu’da kurulmuştur. Osmanlı döneminin ilk önemli tersanesi ise Gelibolu’da Yıldırım Beyazıt tarafından kurulmuştur. İstanbul’un fethi yolunda Fatih Sultan Mehmet donanmayı geliştirmiş, sonrasında Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman döneminde de bu gelişmeler devam etmiştir. Öyle ki, Tuna nehrinden Süveyş Kanalı'na kadar tüm bölgelerde deniz üsleri ve tersaneler kurulmuştur. 1538 yılında Akdeniz’i bir Türk denizi haline getiren Barbaros Hayrettin Paşa’nın, Haçlı donanmasına karşı kazandığı Preveze Deniz Savaşı’nda sahip olduğu Türk donanması zamanın en büyük donanmalarından biriydi. 1571 yılında kaybedilen İnebahtı Savaşı’ndan sonra Avrupalılar Osmanlı donanmasının tekrar ayağa kalkabileceğini beklemiyorlardı. Bu mağlubiyetten kısa bir zaman sonra, Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa ve Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa işbirliğiyle, 5 ayda 300 parçadan oluşan filo inşa ettirilerek yeni donanma Akdeniz’e indirilmiştir. Bu da Türk usta, tekniker ve işçilerinin gerektiğinde ne kadar başarılı olabileceğini ispatlamıştır. 1587 yılında Kılıç Ali Paşa’nın ölümünden sonra her alanda olduğu gibi denizciliğimiz de önemini kaybetmiştir. 17. yüzyılda Avrupa donanmalarındaki büyük gelişmeler gören Osmanlı 18. yüzyıl başlarında yeni gayretlere girişti. I. Mahmut 1734’de yeniçeri ocağına alternatif olarak aydın ve disiplinli subay yetiştirmek amacı ile devlete daha sadık olan Boğaziçi Bostancı erlerinden bazılarını yeni kurduğu “Hummarhane ve Mühendishane” mektebinde eğitime başlatmıştır. 1770’de İngilizlerin yardımıyla Septe boğazını aşarak Akdeniz’e giren Rus donanması Osmanlı donanmasını tamamen yakmıştır. Bu kayıp III. Mustafa’yı, donanmanın Osmanlılar gibi geniş bir deniz coğrafyasında konuşlanmış bir ülkenin varlığı için ne derece önemli olduğu ve bilimsel temelli olarak elden gelen ne varsa yapılması gerektiği fikirleri ile acil hamleler yapmaya itmiştir. III. Mustafa, teknolojinin Avrupa’dan alınmasıyla yetinmemiş, bilim ve eğitimin yayılmasını düşünerek “Riyaziyat Mektebinin” açılmasını, başına da asil ve güvenilir bir yetenek olan Fransız Baron de Tott’un geçirilmesini emretmiştir. Bu mektebin ilk hocası, daha sonraki yıllarda Gazi Hasan Paşa olarak anılan Cezayirli Seyyid Hasan Hoca’dır. III. Selim zamanında Eyüp’te Bahriye yazlığında “Mühendishane-i Sultanî” adında yeni bir okul açılmış bu okulda Harita ve Seyr-i Sefain ile Gemi İnşaâ Bölümleri kurulmuştur. Gemi İnşaatı Mühendisliği kavramının ayrı bir isim olarak ifade edilmesi III. Selim ile başlamıştır. 1773 yılında açılmış olan “Mühendishane-i Bahrî-i Hümâyûn” un eğitimi matematik ve geometriye dayanıyordu. Zamanla gelişen okul, Haliç’teki bina yeterli olmadığından 1805 yılında yeniden Heybeli Ada’ya taşındı. Tanzimattan sonra “Bahriye Mektebi” olan bu okulun bir çok değerli mezunlar verdiği bilinmektedir.

43

1800’lü yıllardan Cumhuriyet dönemine kadar eğitim ile ilgili faaliyetler özetlenecek olursa: - 1861 yılında Abdülaziz Bahriye Mektebinde, gemi inşaatındaki gelişmeleri dikkate alarak güverte ve inşaiye sınıflarına, gemi makineleri sınıfını (Buhar sınıfı) kurmuştur. - 1885 yılında “Sefain-i Ticariye” (Kaptan Mektebi) açılmıştır. - 1867-1880 yılları arasında 24, 1881-1900 yılları arasında 48, 1901-1909 yılları arasında 26 adet olmak üzere toplam 98 İnşaat-ı Bahriye Mühendisi yetişmiştir. - I. Dünya Savaşı nedeni ile İnşaat-ı Bahriye Bölümü 1910-1920 yılları arasında mezun vermemiştir. 1921-1924 yılları arasında da bu Bölüm 10 mühendis mezun vermiştir. 1923 yılında İnşaat-ı Bahriye Bölümü’nden mezun olan Ata Nutku ile Muhittin Etingü sonradan İ.T.Ü.’deki Gemi Bölümü’nün kurucuları olmuşlardır. 1924’de İnşaat-ı Bahriye kapatılmış ve Makina Bölümü’nden mezun olanlardan bazıları yabancı ülkelere gönderilerek, gemi inşaatı, gemi makinaları ve gemi elektriği gibi değişik konularda yüksek mühendislik eğitimi görmüşlerdir. 1910 yılında kurulan Mühendis Mekteb-i Ali’si 1928 yılında Yüksek Mühendis Mektebi’ne dönüştürülmüştür. 1943 yılında Yüksek Mühendis Okulu, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı iken Bakanlık, Gemi İnşaatı Yüksek Mühendisliği Bölümü’nün kurulmasının yararlı olacağını bildirmiş ve Tedris Kurulu tarafından programlar hazırlanarak, Yüksek Mühendis Okulu Makina Şubesi’ne bağlı Gemi İnşaatı ihtisas kolu kurulmuştur. Böylece, 1947 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Fakültesi Gemi İnşaatı Şubesi’nden ilk Gemi İnşaatı Yüksek Mühendisleri mezun olmuştur. İstanbul Teknik Üniversitesi'ni izleyen Gemi İnşaatı Mühendisliği eğitimi, geçmişi 1911 yılına kadar uzanan Yıldız Teknik Üniversitesi bünyesinde sürdürülmektedir. Bayındırlık Bakanlığı'na bağlı bir okul olarak 1911 yılında kurulan Kondüktör Mekteb-i Alisi, 1937-1969 yılları arası inşaat ve makine mühendisi yetiştirmeye başlayan Yıldız Teknik Okulu’nun temelidir. Kondüktör Mekteb-i Alisi, 1922 yılında Nafia Fen Mektebi’ne dönüştürülmüş ve 1937 yılında Yıldız Teknik Okulu adını almıştır. Bu okul, 1969 yılında kurulan İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi (İDMMA) adını alarak 1982 yılına kadar çeşitli dallarda mühendis yetiştirmiştir. İDMMA, 1982 yılında üniversite haline getirilerek Yıldız Üniversitesi, 1992 yılında ise bugünkü hali ile Yıldız Teknik Üniversitesi adını almıştır.

Yıldız Yüksek Teknik Okulu döneminde, 1967 yılında Makine Bölümü’ne bağlı Gemi Makinaları Dalı kurulmuştur. İki kürsüden oluşan bu dal, 1982 yılı sonrası, Yıldız Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’ne bağlı olarak kurulan Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nün temelini oluşturmuştur [2, 3].

Bölüm ile birlikte 1983 yılında Gemi İnşaatı Anabilim Dalı, Gemi Makinaları Anabilim Dalı ve Gemi Hidromekaniği Anabilim Dalı kurulmuş ve bu yıldan itibaren bölüme merkezi sistemle öğrenci alımına başlanmıştır.

44

Gemi İnşaatı Mühendisliği eğitiminde en genç kurum, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’dür. Bu Bölüm 1996 yılında kurularak bugüne kadar beş dönem mezun vermiştir.

Denizcilik eğitimi yelpazesinde yer alan diğer kurumlarımız; YÖK’e bağlı fakülte

ve bölümler, iki ve dört yıllık yüksek okullar, M.E.B.’na bağlı liseler, askeri okullar ile denizcilik ve gemi adamları konusunda kısa süreli kurslar düzenleyen özel kuruluşlardır.

YÖK’e bağlı 10 üniversitede (İstanbul Teknik, Yıldız Teknik, Karadeniz Teknik, İstanbul, Dokuz Eylül, Ege, Kocaeli, Uludağ, Çanakkale Onsekiz Mart ve Yakın Doğu-K.K.T.C. Üniversitelerinde) denizcilik sektörünün, gemi ve karada çalışan personeli için fakülte, yüksek okul ve meslek yüksek okulları şeklinde 12 değişik bölümde ön lisans ve lisans düzeyinde eğitim verilmektedir (Tablo 1). Başlıca eğitim verilen bölümler: Gemi İnşaatı Mühendisliği, Deniz Teknolojisi Mühendisliği, Güverte, Gemi Makineleri, Denizcilik, Denizcilik İşletmeleri Yönetimi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği, Su Ürünleri Avlama ve İşleme Teknolojisi, Su Ürünleri Temel Bilimler, Su Ürünleri Yetiştiricilik, Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği ile Deniz ve Liman İşletmeciliği’dir. Bu okullarımızda genelde Türkçe, bazılarında kısmen veya tamamen İngilizce eğitim verilmektedir. Bu üniversitelerimizin bir kısmında denizcilik konusunda yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. 2. Y.T.Ü. Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nün Denizcilik Eğitimindeki Yeri 2.1. Bölüm’ün kısa özgeçmişi 1967 yılında Yıldız Yüksek Teknik Okulu’nda Gemi Makinaları Dalı kurulmuş ve o yıl Makine Bölümü’nde okumakta olan ve bu dalı seçen öğrenciler 1969 yılında ilk mezunlar olmuşlardır. Gemi Makinaları Dalı ihtisas programı da kurulmuş ve bu program, 1971-1972 eğitim-öğretim yılı sonuna kadar yüksek mühendis ünvanlı 5 mezun vermiştir. “Gemi Teknolojisi Kürsüsü” ile “Akışkanlar Kürsüsü” olmak üzere iki kürsüden oluşan bu dal, 1982 yılında kurulan “Yıldız Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi”ne bağlı Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nün temelini oluşturmuştur. Üniversite’nin bir bakıma Teknik Okul geçmişini yaşatmak üzere 03.07.1992’de Yıldız Teknik Üniversitesi ve yeni fakülteler kurulmasıyla Bölüm Makine Fakültesi’ne bağlanmıştır. Bölümün kuruluşundan bu yana verdiği mezun sayıları Tablo 2 ve Tablo 3’de derlenmiştir. YTÜ Arşivi’ndeki incelenebilen kayıtlara göre, 1969-2004 yılları arasında YTÜ Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü Lisans eğitimi mezun sayısı 856’dır. 1984-2004 yılları arasında verdiği Yüksek Lisans mezun sayısı ise 59 olup YTÜ Arşivi’nde ulaşılamayan bazı mezunlar da mevcuttur. Bölüm’ün kuruluşundan itibaren 6 doktoralı mühendis mezun olmuştur [5, 6].

45

Tablo 1. Denizcilik İle İlgili Yüksek Öğretim Kurumları. [4] No Üniversite Fakülte / YO / MYO Bölüm Dili Tür

Temel Bilimler Su Ürünleri Avl.ve İşl. Teknolojisi Su Ürünleri Fak.

Su Ürünleri Yetiştiriciliği 1

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Gelibolu Piri Reis MYO Gemi Makineleri İşletme

T SAY

Denizcilik İşletmeleri Yönetimi EA

2 Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi YO

Güverte İ

SAY

Temel Bilimler Su Ürünleri Avl. ve İşl. Teknolojisi 3 Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fak.

Su Ürünleri Yetitiriciliği

T SAY

Mühendislik Fak. Deniz Ulaştırma İşl. Müh. Su Ürünleri Avl. ve İşl. Teknolojisi Su Ürünleri Temel Bilimler

4 İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fak.

Su Ürünleri Yetiştiricilik

T SAY

Gemi İnş. Müh. Gemi İnş. ve Deniz Bil. Fak.

Deniz Teknolojisi Müh.

Güverte Denizcilik Fak.

Makine

5 İstanbul Teknik Üniversitesi

Denizcilik MYO Denizcilik

T SAY

Balıkçılık teknolojisi Müh. Gemi İnş. Müh. 6 Karadeniz Teknik

Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fak.

Güverte

T SAY

Deniz ve Liman İşletme T EA

Gemi İnşaatı

Gemi Makineleri 7 Kocaeli

Üniversitesi Karmürsel MYO

Güverte

T SAY

Deniz ve Liman İşletme EA 8 Uludağ

Üniversitesi Yalova MYO Güverte

T SAY

Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi EA

Güverte 9 Yakın Doğu Üniversitesi

(KKTC) Denizcilik Fak.

Makine

İ SAY

10 Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Fak. Gemi İnşaatı Müh. T SAY

EA Eşit ağırlıklı, SAY Sayısal puandır. Eğitim dili T (Türkçe), İ (İngilizce)’dir.

46

Tablo 2. Makine Mühendisliği Bölümü, Gemi Makinaları Dalı (1969-1986) ve Makine Fakültesi, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü (1987-2004) Yılları Arasındaki Mezun

Sayıları. EĞİTİM

ÖĞRETİM YILI MEZUN SAYISI

1969-1972 18 1972-1973 * 1973-1974 7 1974-1975 31 1977-1978 16 1979-1980 5 1980-1981 13 1981-1982 9 1982-1983 21 1983-1984 19 1984-1985 * 1985-1986 20 1986-1987 16 1987-1988 23 1988-1989 38 1989-1990 36 1990-1991 34 1991-1992 36 1992-1993 34 1993-1994 48 1994-1995 42 1995-1996 40 1996-1997 38 1997-1998 38 1998-1999 43 1999-2000 33 2000-2001 35 2001-2002 32 2002-2003 53 2003-2004 78 TOPLAM 856

* YTÜ Arşivi'ndeki kayıtlarına ulaşılamamıştır.

47

Tablo 3. 1969-2004 yılları arasında YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Gemi İnşaatı Yüksek Lisans Programı Mezun Sayıları

MEZUNİYET YILI

MEZUN SAYISI

1969-1972 5 1972-1984 *

1984 1 1986 2 1987 4 1988 2 1989 2 1990 2 1991 1 1993 2 1994 3 1995 1 1996 2 1997 3 1998 6 1999 2 2000 4 2001 7 2002 4 2003 3 2004 3

TOPLAM 59 * Arşiv kayıtlarına ulaşılamamıştır.

2.2. Bölüm’ün bugünkü durumu

Bölüm, “Gemi İnşaatı”, “Gemi Makinaları” ve “Gemi Hidromekaniği” olmak

üzere 3 Anabilim Dalı’ndan oluşmaktadır. Bugün YTÜ Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nde, büyük çoğunluğunu kendi yetiştirdiği 3 Profesör, 4 Doçent, 1 Öğretim Görevlisi ve 10 Araştırma Görevlisi akademik personel olarak görev yapmaktadır. Bugüne kadar 800’ü aşkın “Gemi İnşaatı ve Makinaları Mühendisi” ünvanlı mezunu ile gemi inşaatı ve denizcilik sektörüne hizmet etmektedir.

2004-2005 eğitim-öğretim yılı itibarı ile YTÜ Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nde, 75 Yabancı Dil Hazırlık, 547 Lisans, 39 Yüksek Lisans ve 12 adet Doktora Programı öğrencisi kayıtlı bulunmaktadır.

48

Bölüm mezunları 1997 yılına kadar meslek odalarından, Makine Mühendisleri Odası (MMO) ve Gemi Mühendisleri Odası’na (GMO) üye olmuşlardır. Bu yıldan sonra sadece GMO’ya üye olabilmektedirler. GMO 1954 yılında Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kanunu'nun yürürlüğe girmesinin ardından, Türk Gemi Mühendisleri Cemiyeti tarafından kurulmuş olan Türkiye'nin ilk mühendislik meslek odasıdır. GMO’ya kayıtlı üyelerin mezun oldukları üniversiteye göre dağılımı Şekil 1’de gösterilmektedir.

GMO kayıtlarına göre; 2004 yılı sonu itibarı ile odaya kayıtlı toplam 1917 üyeden, 1274’ü İTÜ, 417’si YTÜ ve 26’sı KTÜ mezunu olmak üzere toplam 1717’dir. Aradaki 200 üye farkı istifa ve vefat eden üyelerden ileri gelmektedir [7].

GMO'ya Kayıtlı Üye Dağılımı

1274; 74%

26; 2%417; 24%

İ.T.Ü

K.T.Ü

Y.T.Ü

Şekil 1. TMMOB Gemi Mühendisleri Odası’na Kayıtlı Üyelerin Dağılımı.

3. Eğitimde Kaliteyi Sürekli İyileştirme Projesi (EKSİP)

YTÜ Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü, kendi öğretim programını, belirlenen amaçlara ulaşması, eğitim ve öğretimin kalitesinin arttırılması, programın ulusal ve uluslararası alanda istenilen düzeyde olması için (Üniversite harici kurumlardan bağımsız olarak başlatılan) EKSİP kapsamında sürekli geliştirme amacını kendine ilke olarak almıştır. Hazırlanan program sayesinde, somut kriterlerle bölüm amaçlarının ne ölçüde gerçekleştirilebildiği izlenebilmekte, ders planlarının programa bütünüyle uygunluğu sağlanmakta ve geleceğe yönelik planlar dikkate alınarak kalite güvence prensiplerine uygun olarak bütün faaliyetleri arşivlenmektedir. Bu nedenle çeşitli zamanlarda, dış (mezunlar ve mesleki kuruluşlar) ve iç paydaşlar (öğretim elemanları ve öğrenciler) ile programın en uygun hale getirilmesi amacıyla toplantılar yapılmaktadır [8].

YTÜ’nün Özgörü ve Özgörev’i çerçevesinde, Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü

Lisans Programı amaçlarının belirlenmesinde, öğretim ile doğrudan ilgili olan gruplar (Öğretim üye ve elemanları, öğrenciler, mezunlar, sanayi, GMO dahil sivil toplum kuruluşları v.d.) ile görüş alışverişinde bulunulmuş, çeşitli kaynaklardan yararlanılmış ve sonuçta Bölüm Kurulu’nda Özgörü, Özgörev (Vizyon, Misyon), öğretim amaçları,

49

mezunlara kazandırılması gereken bilgi ve beceriler ortaya konarak ders müfredatları belirlenmiştir. Buna göre belirlenen Bölüm’ün belirlenen Özgörü, Özgörev ve Öğretim Amaçları aşağıda verilmiştir: Özgörü: Bilimsel ve mesleki alanda lider, ileri teknoloji üreten, tercih edilen ve seçkin mühendisler yetiştiren bölüm olmak. Özgörev: Denizcilik sektöründeki gelişme sürecinin izlendiği, evrensel standartlarda lisans ve lisansüstü eğitim verilen ve bilgiye ulaşabilen, bilgiyi değerlendirip pratiğe dönüştürerek teknolojiyi kullanan ve geliştiren, yenilikçi, takım ruhuna sahip, özgüvenli ve toplumsal faydaya öncelik veren mühendisler yetiştiren bölüm olmak. Öğretim Amaçları :

• Öğrencilere, her türlü geminin dizayn, üretim ve işletme aşamalarında gerekli olan temel bilim ve mühendislik bilgilerini kullanma ve uygulama becerilerini kazandırmak.

• Mühendislik problemlerini belirleme, çözme ve karar verme becerisi kazandırmak. • Öğrencilere yaşam boyu eğitim ve öğretimin önemini algılamalarını sağlamak ve

araştırma yeteneği kazandırmak. • Ekip çalışmasını teşvik ederek, öğrencilere ortak araştırma-geliştirme yapma,

yazılı ve sözlü iletişim kurabilme becerisi kazandırmak. • Çağdaş mühendislik araç ve yöntemlerini kullanabilme becerisi kazandırmak. • Öğrencilere toplumsal fayda ile mesleğin küresel ve çevresel etkilerini ön planda

tutan meslek etiği anlayışı kazandırmak. 3.1. Teorik ve Uygulamalı Eğitim Öğrencilere başarılı bir kariyer sağlayacak bilgi ve beceriler büyük oranda uygulanan ders programı ile sağlanmaktadır. Gemi İnşaatı Mühendisliği Lisans öğretimi 8 yarıyıla dağılan Temel Bilim Dersleri (31 kredi), Temel Mühendislik Dersleri (31 kredi), Proje ve Bitirme Tezi dahil Mesleki Mühendislik Dersleri (65 kredi) ve Sosyal Bilim dersleri (29 kredi) olmak üzere toplam 156 kredilik bir programdır. Öğrenciler daha çok yaz aylarında Gemi İnşaatı ve Makinaları Mühendisliği uygulamalarının yapıldığı kurum ve kuruluşlarda iki grup staj yaparlar. Bunlar imalat teknolojileri uygulamalarının yapıldığı kuruluşlarda ve Tersane ortamında yapılan stajlardır. Öğrenciler Tersane İşletme stajı yerine, çalışmakta olan bir ticari gemide Gemi İşletme stajı yapabilmektedir. Teorik ve uygulamalı eğitimlerini tamamlayan öğrenciler Gemi İnşaatı ve Makinaları Mühendisi ünvanı (Uluslar arası karşılığı: Naval Architect and Marine Engineer) ile mezun olmaktadırlar.

50

3.2. Mesleki Gelişmeye Yönelik Faaliyetler Bölüm’de, öğrencinin meslektaşlarını ve mesleki uygulamaları tanımak, mesleki gelişimine yardımcı olmak amacı ile çeşitli faaliyetler yapılmaktadır. Okul dışı kurum ve kuruluşlar ile gezi, seminer, kariyer günleri ve kongre gibi etkinlikler yapılmaktadır. Mesleki uygulamalara yönelik, Bölüm adına lisanslı Tribon, MaxSurf, Seaway gibi bilgisayar yazılımları temin edilmiş ve öğrencinin kullanımına sunulmuştur. YTÜ’nün bünyesinde 37 öğrenci kulübü faaliyet göstermektedir. Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin kurduğu Denizcilik Kulübü de mesleki alanda sosyal, kültürel ve akademik faaliyetler düzenlemektedir. Kulubün en etkin faaliyetleri arasında tek yıldız balıkadam kursu ve yat kaptanlığı kursları bulunmaktadır. Diğer önemli bir faaliyet alanı da mezunlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Şöyle ki; YTÜ’deki kökü 1968 yılına uzanan Gemi Makinaları Dalı’nın bayrağını teslim ettiği, 1983 yılında kurulmuş olan Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü’nün 1987 yılındaki ilk mezunları, 2003 yılında YTÜ Gemi Mezunları Derneği’ni kurmuşlardır. Bu Dernek, mezunlar ile Bölüm arasındaki iletişimi kuvvetlendirmek, mezunlar arasındaki sosyal, kültürel ve mesleki alanlarda fikir alışverişinde bulunmalarına yardımcı olmak amaçlarında faaliyetler yapmaktadır. YTÜ 2003 yılında, Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları çerçevesinde Üniversite Beyannamesi alarak SOCRATES/ERASMUS programından yararlanmaktadır. Gemi İnşaatı Mühendisliği Bölümü öğrenci ve öğretim üyeleri de ilk aşamada ERASMUS değişiminden faydalanarak Avrupa Üniversiteleri’nde eğitim ve öğretim yapabilmektedirler. 4. Sonuç Ülkelerin en önde gelen gelir kaynaklarından biri olan deniz ulaşımı ve deniz araçları teknolojisinin geliştirilmesi konusunda Gemi İnşaatı Mühendisliği mesleği önemli görevler üstlenmektedir. Halen ülke olarak, deniz araçları ve ekipmanlarında büyük ölçüde dışa bağımlı olduğumuz düşünülecek olursa, yerli imkanlarımızın geliştirilmesi gereği ortada olan bir gerçektir. Bu amaçla, gerek okul döneminde ve gerekse çalışma ortamında eğitim-öğretim ve Ar-Ge faaliyetleri etkili ve verimli bir şekilde yürütülmelidir. Bu faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde karşılıklı katkılar sağlayacağı üzere, kamu ve özel sektör kuruluşlarımızın eğitim kuruluşlarımız ile etkin çalışmalar içerisinde bulunmaları gerekmektedir. Ayrıca, bu sanayi kolunun her zaman temasta olduğu uluslar arası kurum ve kuruluşlar ile olan ilişkiler de girişim gücümüzün kesintisiz kaynağı olacaktır.

51

Kaynaklar

[1] Özalp, T., “Ülkemizde Gemi İnşaatı Mühendisliğinin Başlangıcı”, Türk Loydu Vakfı Seri Konferanslar 5, 1990-1991, s. 7-28.

[2] İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi “Kuruluşundan Bugüne”,

İnkilap ve Aka Yayınevi, 1973.

[3] İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi 1976-1977 Rehberi.

[4] ÖSYM Kılavuzu 2003.

[5] Yıldız Teknik Üniversitesi Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığı Arşivi.

[6] Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tez Kataloğu, 1982-2003.

[7] Gemi Mühendisleri Odası Arşivi.

[8] YTÜ EKSİP Projesi.