gebelikte beslenmenin fetusa etkileri bilimsel gerçekler
DESCRIPTION
Gebelikte beslenmenin fetusa etkileri Bilimsel gerçekler. Prof.Dr. Özgür Deren Kadın Hastalıkları Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji Bilimdalı ve Maternal Fetal Tıp Ünitesi Perinatoloji Uzmanları Derneği Başkanı. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Gebelikte beslenmenin fetusa etkileri Bilimsel gerçekler
Prof.Dr. Özgür Deren
Kadın Hastalıkları Doğum ve Perinatoloji Uzmanı
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD
Perinatoloji Bilimdalı ve Maternal Fetal Tıp Ünitesi
Perinatoloji Uzmanları Derneği Başkanı
Gebelik ve beslenme
• Gebelik anabolik bir durum• Hem enerji • vitamin-mineral ihtiyacında
• Fetal kilo anne beslenmesi ile yakından ilişkili
• Yetersiz beslenme, mineral ve vitamin eksikliği kötü gebelik sonuçları
Allen 2005, Kaul 2008
Gebelikte uygun beslenme Amaçlar• Düşük doğum ağırlıklı (< 2500 g) doğum oranlarını azaltmak
• Obstetrik komplikasyon oranlarını azaltmak
• Doğumsal bazı anomalileri önlemek(Alkolden kaçınmak, NTD sıklığını azaltmak)
• Demir eksikliği anemisini önlemek
• Sigara kullanımını azaltmak amaçlanmaktadır.
Glenwill 2006, Bhat 2008
Besin Gebe olmayan Gebe
Kilokalori 2200 2500
Protein(gr) 55 60
Yağda çözünen vitamin. A(gr) D(gr) E(gr) K(gr)
80010855
800101065
Suda çözünen vitamin. C(mg) Folat(gr) Niasin(mg) Riboflavin(mg) Tiamin(mg) Pridoxin(mg) KobalaminB12(gr)
60180151.31.11.62.0
70400171.61.52.22.2
Mineraller Kalsiyum(mg) Fosfor(mg) İyot(gr) Demir(mg) Magnezyum(mg) Çinko(mg)
120012001501528012
120012001753032015
From the National Research Council(1989)
Gebelikte kimler riskli
• Çoğul gebelikler• Diabet• Epilepsi• Ergenlik• Ardışık gebelik• Az güneş ışığı• Daha evvel anomalili
gebelik öyküsü
• Vejeteryanlar• Alkol tüketimi• Uyuşturucu kullanımı• Sigara icenler• Kötü beslenenler• Obezite
Gebelikte vitamin-mineral eksikliğiSonuçları • Demir eksikliği anemi, erken doğum
• Folik asit eksikliği hematolojik ve NTD
• Ciddi iyot eksikliği kretenizm, mental retardasyon, gebelik kaybı
• Mg+2, Se+2, Cu+2, Ca+2 Fetal gelişim bozuklukları, pre-eklampsi ve erken doğum riskinde artış (?)
• A vitamini Gece körlüğü, Düşük DA, IUGR, dekolman plasenta, mental retardasyon
• Zn+2 EMR, pre-eklampsi riskinde artış (?), IUGR, bebekte davranış bozuklukları, immunolojik bozukluklar
Cochrane 2009, Black 2001, Ladipo 2000, Ramakrishnan 1999, Caulfield 1998, Dunn 1993
Gebelikte vitamin-mineral eksikliğiYaygınlık
• Gebelerin – %41.8 anemik
• Yarısı Fe+2 eksikliği
• %82’si yetersiz Zn+2 alıyor
• Vitamin-mineral desteği geri kalmış ülkelerde önemli* Yetersiz hayvansal gıda alımı
* Yetersiz sebze-meyve alımı
Cochrane 2009, Ramakrishnan 1999, Caulfield 1998, Stoltzfus 1995
Gebelikte vitamin-mineral eksikliğiTürkiyede yaygınlık• Yer: İstanbul ve İzmit'teki Sağlık merkezleri, araştırma bolumu ve universite
hastane laboratuarları.
• Olgular: Gebeliğin 13-17. haftasında (n = 130); gebeliğin 28-32. haftasında (n = 88) ve doğumdan sonraki 13-17.haftalarda (n = 95) sağlık merkezlerine başvuran kadınlar arasından randomize olarak secilen grup; doğum ertesi 13-17 haftalık cocuklar (n = 90).
• Bulgular: Olguların yuksek bir oranında erken gebelik doneminde B12 vitamini (%48.8) ve folat (%59.7); gebeliğin ileri doneminde ferritin (%52.3), cinko (%72.3), B2 vitamini (%38.8), B12 vitamini (%80.9) ve folat (%76.4); doğum ertesindeki donemde ise ferritin (%39.0), B2 (%43.1), B6 (36.4%), B12 (%60.0) vitaminleri ve folat (%73.3) eksikliği riski saptandı.
TÜBİTAK, 1995European Journal of Clinical Nutrition (1995] 49, 613-622
Ackurt F, Wetherilt H. Biochemical assessment of nutritional status in pre- and post-natal Turkish
women and outcome of pregnancy. Eur. J. Clin. Nutr. 1995 Aug; 49(8):613-22.
Ackurt F, Wetherilt H. Biochemical assessment of nutritional status in pre- and post-natal Turkish
women and outcome of pregnancy. Eur. J. Clin. Nutr. 1995 Aug; 49(8):613-22.
Ackurt F, Wetherilt H. Biochemical assessment of nutritional status in pre- and post-natal Turkish
women and outcome of pregnancy. Eur. J. Clin. Nutr. 1995 Aug; 49(8):613-22.
Gebelikte arzu edilen kilo alımı
Anne Kilo
BMI (< 19.8) 12.5 – 18
Normal BMI (19.8 – 26) 11.5 – 16
Yüksek BMI (26 – 28.9) 7 – 11.5
Obezite ( 29) < 7
Food and Nutrition Board 1990, US Tıp Enstitüsü 1992
Gebelikte Demir Eksikliği ve Sonuçları• Gebelikte demir ihtiyacı artar (2-3. trimesterde
– 300 mg fetüse– 500 mg Hb için
• Demir eksikliği; anne anemi, immünite bozukluğu ( lökosit granulasyonu)
fetüs erken doğum, doğum ağırlığı
Gebelikte demir kullanımının faydaları
14
Gebelikte demir kullanımının faydaları
15
Vitamin ve mineral proflaksisi
Diyet ile Fe ihtiyacının % 30’u karşılanır.
Gebe, 12-25.hf arası kendi depolarını kullanır.
16
Vitamin ve mineral proflaksisiGelişimi• 1959
– 60 mg elemental Fe • 1968 • 300 μg (0.3 mg) Folic acid
– 1998• 400 μg
17
Vitamin ve mineral proflaksisi
• 2 ve 3. trimesterde rutin kullanılmalıdır • US Tıp Enstitüsü 1990• UNICEF,WHO-1998
• Sadece anemi saptanırsa kullanılmalıdır – Health Canada 1997
18
Vitamin ve mineral proflaksisi
• 2-3. üç ayda – 30mg/gün elementer Fe
• Anemi prevalansı >%40 – 60 mg Fe
19
Vitamin ve mineral proflaksisiAnemi tedavisi
Anemi tedavisi için 60-120 mg/gün Fe önerilir.
Gebelikte anemi tanısı; 1-3.üçayda Hb 11g/100mL, Htc %33 2.üçayda Hb 10.5/100mL,Htc %32
20
Folik asit
• Gebelikte serum folik asit seviyesi azalır.
• Eksikliğinde megaloblastik anemi doğum ağırlığıfetal anomali
Baker 1997
Folik asit ve fetal sonuçlar• Neural tube defects• Oral cleft• Kongenital kalp hastalıkları • Uriner anomaliler • Omfalosel • Pylorik stenoz• Imperfore anus• Paediatrik kanserler
NÖRAL TÜP DEFEKTLERİ Türkiye’de NTD riski: 3-5/1000
Ülkemizde NTD riski Avrupa ve Amerikadan daha yüksek
Kuzey ve Doğu Anadoluda NTD riski en yüksek batıda en düşük oranda görülüyor.
Tunçbilek E. Türkiyede yüksek nöral tüp defekterinin sıklığı ve önlemek için yapılabilecekler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları dergisi 2004;47:79-84
NÖRAL TÜP DEFEKTLERİ
Perikonsepsiyonel başlananfolik asit replasmanı •NTD•üriner, •KVS, •Ekstremite •dudak-damak •anomalilerinide
Prekonsepsiyonel folik asit ve erken doğum
Radek Bukowski, 2009
34,480 low-risk singleton pregnancies
26
• Folik asit 400 µg/gün dozunda konsepsiyon öncesi başlanmalı ve 1. trimester boyunca kullanılmalıdır.
• NTD’li bebek doğum öyküsünde 4 mg/gün dozunda kullanılmalıdır.
KanıtA
Vitamin D ve Kalsiyum
• Kalsiyum eksikliği olmaz– Absorbsiyon vs artar
• D vit. eksikliğinde - neonatal tetani- fetal rikets- bebekte anormal diş gelişimi
• dozda toksik
Vitamin D eksikliği risk grupları
• Kuzey enlemler Fazla kış• Güneş ışığına az maaruz kalma• Obezite• Güneş yağı aşırı kullanma• Yaşlılık• Aşırı giyim• Siyahi ırk• Malabsorbsiyon sendromları
Vitamin DTHSK
• 10 µg/gün
Yağ Asidleri
*Omega –3 yağ asitleri– -linoleic asid (ALA), – EPA,– DHA;
* Bitkisel;– soya fasulyesi, Ceviz koyu yeşil yapraklı sebzeler (ALA)
* Hayvansal;
– yağlı balıklar (EPA,DHA)
Esansiyel yağ asitleri
32
(ALA)(BitkiselZeytinyağı)
(Omega 3 )(Omega 6 )
Esansiyel Omega-3 yağ asitleriEPA ve DHA • Hücre zarının yapı taşıdır. • Nöron ve retina hücreleri için çok önemlidir.
33
• İnsan beyni yağ’dan olusur• Kuru ağırlığının yaklaşık yarısını
DHA oluşturur
• Omega 3 gelisen fetus’un beyninde her hafta • 14.5 mg miktarinda birikir– bilhassa astrosit ve membranlarda etkilidir
Balık ve deniz ürünleri , EPA ve DHA yağ asitinin (ω-3)
Başlıca kaynağıdır
ω-3 kullanımının preterm doğum, düşük doğum ağırlığı ve preeklampsi oranını düşürdüğü yayınlanmıştır.
ω-3 yağ asitleri fetal nörolojik gelişiminin önemli bir faktörüdür
İngiltere, 2007, yüksek sosyo ekonomi popülasyon dahil, gebelikte az balık tüketimi;
Azalmış sözlü zeka test sonuçları
– 6 ay - 8 yaş arası
– Nörodavranışsal değişiklikler
Omega 3 ve gebelik komplikasyonlarıDominO trial (Placebo vs Omega 3)
36
OMEGA-3 YAG ASITLERI & GEBELIK
• Depresyon–EPA tedavisi
• Habituel abortus– 3 yıllık çalışma – Bilhassa antifosfolipit antikor hastaları– %86 başarı, sağlıklı bebek
Bu kadar balık yemek sakıncalı olabilir !!!!Hg, PBC, Dioxin
Diyet tek başına ω-3 ihtiyacına çoğu yerde yetmemektedir
Alaska’da eskimo iseniz o başka …….
OMEGA-3 YAG ASITLERI & GEBELIK
Balık karaciğerinden elde edilen omega 3 Kontrolsüz Vitamin A içerdiği için KULLANILMAMALIDIR
Doğru / YanlışBilgi Doğru / YanlışBilgi
Etkin
Hergün alınmalı
Yaz/kış kullanılabilir
Balık yağından farklıEPA-DHA dozu önemli
Somon gövdesi en iyi omega 3 ihtiva eder
• Düşük seviyede civa ihtiva eden balıklar;– Somon– Karides– Konserve light ton balığı– Yayın balığı
Omega-3 yağ asitleri & gebelik
Yüksek civa’lı balıklar-(gebelikte yenilmemeli)– Köpekbalığı– Kılıçbalığı– Uskumru, kral uskumru– Derin su balıkları
Ne olacak bu doktorların hali ???
41
2009 yılında adli tıp dosyaların klinik dallara göre dağılımı
8%
6%
4%
9%
8%
8%
16%Kadın Doğum22%
10% 9%
Diğer
Ortopedi
Beyin Cer.
Genel cerr
Çocuk
İç Hast.
Nöroloji
Kalp Dam
Göz
Kadın Doğ
“Henüz emekleme aşamasında”
Eskiden davaların çoğu asfiktik doğumlar nedeniyle iken
“Çeşit artıyor”
Obstetrik Davalar
Gebe başına risk primi
Trauma Tazminat insidansdüzeltilmiş insidans
Dava kaybetme orani risk primi tl
CP 1750000 0,0038 0,0012 0,2 0,00024 420
Brakial pleksus 800000 0,001 0,2 0,0002 160
Sinir yaralanma 500000 0,0006 0,2 0,00012 60
Fetal anomali 1000000 0,03 0,003 0,2 0,0006 600Down (tarama negatif) 1000000 0,0002 0,0002 0,2 0,00004 40
1280
Radyoloji ve Obstetrik ultrasonografi raporları
• perinatolojik konsültasyon değildir....
Size yön göstermez, prognoz belirlemez,öneride bulunmaz.....
Perinatolojik konsültasyon
• Riskli gebeliklerde tıbbi bir zorunluluk olması yanı sıra
• Sizin kasko poliçenizdir.
Obstetrik bakım yüksek risklidir
•Özlük haklarının düzeltilmesi– Avrupa standartlarında çalışma saati ve ücret
– Ödemelerin düzeltilmesi alınan risk oranında ödeme
– Özel hastaneler de çalışanlar için sözleşme ile dr haklarının korunmas
•Serbest çalışma özgürlüğü– Kadro kısıtlılığı
– Bina arazi ruhsat kısıtlılığı
– Taxi plakası benzer uygulamalar kalkmalı
•Özel hastaneler lehine olan haksız rekabetin ortadan kalkması– SGK özel hastanelerle aynı şartlarda doktorlarla anlaşma yapmalı
– Rapor, reçete vs Özel hastanelerle aynı şartlarda çalışma
DİNLEDİĞİNİZ İÇİNDİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİMTEŞEKKÜR EDERİM
DİNLEDİĞİNİZ İÇİNDİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER