gc rpp - marzec 2009

GABINET CIENI RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Warszawa, 21 marca 2009 r.

Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni Rady Polityki Pieniężnej

dnia 21 marca 2009 roku∗∗∗∗

Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej podjął decyzję o pozostawieniu stóp procentowych NBP na niezmienionym poziomie:

� stopę referencyjną – na poziomie 4,00% w skali rocznej,

� stopę lombardową – na poziomie 5,50% w skali rocznej,

� stopę depozytową – na poziomie 2,50% w skali rocznej,

� stopę redyskonta weksli – na poziomie 4,25% w skali rocznej.

Stopa inflacji CPI wyniosła w lutym 3,3% (r/r) i 0,9% (m/m). W styczniu wskaźniki te wyniosły

odpowiednio 2,8% i 0,5%. Wzrost wskaźnika w porównaniu ze styczniem tłumaczy się deprecjacją

złotego w ostatnich miesiącach. Największy wzrost cen m/m w lutym odnotowano w kategoriach:

transport, użytkowanie mieszkania i nośniki energii. Gabinet Cieni dostrzega i monitoruje zagrożenie

dla stabilności cen utrzymujące się po stronie podwyżek cen nośników energii oraz żywności. Według

projekcji inflacji z lutego1 na tempo wzrostu cen konsumenta w roku bieżącym w istotnym stopniu

wpłynie obniżające się tempo wzrostu cen żywności i nośników energii. W długim okresie

na osłabienie presji inflacyjnej złożą się: stabilizacja cen na rynkach światowych, w tym cen surowców

rolnych i energetycznych, stopniowy powrót kursu złotego do wartości fundamentalnych oraz

redukcja kosztów pracy, postępująca w miarę pogłębiania się spowolnienia na rynku pracy. Zdaniem

Gabinetu Cieni stopa inflacji w krótkim i średnim terminie powinna wykazywać trend spadkowy.

∗ Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej jest projektem o charakterze wyłącznie naukowo-dydaktycznym. Celem Gabinetu Cieni

nie jest naśladowanie, przewidywanie ani sugerowanie posunięć rzeczywistej Rady Polityki Pieniężnej. Wszystkie opinie

i komentarze zamieszczone w niniejszym Raporcie są wyrazem prywatnych poglądów Autorów. Decyzje Gabinetu Cieni

każdorazowo podejmowane są w kontekście zastanej rzeczywistości gospodarczej, w szczególności zaś w zakresie

obowiązujących w Polsce oraz na świecie stóp procentowych, których poziom określany jest przez banki centralne.

1 Projekcja inflacji Narodowego Banku Polskiego na postawie modelu NECMOD, luty 2009 r.

http://www.sgh.waw.pl/sknfm/ http://www.ises.edu.pl

Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP – marzec 2009

2

Produkcja przemysłowa w lutym ukształtowała się na poziomie nieco wyższym niż w styczniu

2009 r., jednak w ujęciu r/r zanotowała spadek o ok. 14%. Dodatkowo, wyraźnie słabnie produkcja

budowlana. Jeszcze w styczniu 2009 r. wzrost r/r wynosił ok. 7%, natomiast w lutym jedynie 2%.

Wykorzystanie mocy produkcyjnych utrzymuje się na poziomie z poprzedniego miesiąca, co uzasadnia

oczekiwania Gabinetu Cieni dotyczące osłabienia tempa wzrostu produktu potencjalnego. Indeksy

koniunktury gospodarczej utrzymują się na niskim poziomie, a wskaźniki koniunktury konsumenckiej

(bieżący wskaźnik ufności konsumenckiej i wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej)

odnotowują w dalszym ciągu znaczne spadki2. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w lutym

2009 r. 10,9% i w porównaniu do stycznia 2009 wzrosła o 0,4 pkt proc. Natomiast liczba ofert pracy

zgłoszonych przez pracodawców do urzędów pracy w lutym 2009 r. była o 4,8% mniejsza niż

w poprzednim miesiącu oraz znacznie mniejsza niż w analogicznym okresie trzech poprzednich lat.

Ponadto, należy podkreślić gwałtownie malejącą dynamikę wynagrodzeń w ujęciu rocznym. W ocenie

Gabinetu Cieni bieżące odczyty wskaźników z sektora realnego potwierdzają przewidywane obniżanie

się presji inflacyjnej ze strony rynku pracy.

Szacunkowy deficyt budżetowy na koniec lutego wyniósł 5,27 mld zł, co stanowi blisko 30%

zaplanowanej na 2009 r. kwoty (18,2 mld zł). Zauważalny jest spadek dynamiki wzrostu wpływów,

głównie po stronie dochodów podatkowych, które wzrosły do końca lutego tylko o 3% r/r (16% w

roku ubiegłym). Przyczynił się do tego przede wszystkim znaczący spadek w kategorii VAT,

stanowiący odzwierciedlenie osłabienia koniunktury. Gabinet Cieni, w obliczu zmniejszonego

wykonania dochodów podatkowych i ograniczonych możliwości głębszego ograniczania wydatków,

ocenia prawdopodobieństwo ukształtowania się deficytu na poziomie przekraczającym zaplanowany

w ustawie budżetowej jako wysokie.

Realna stopa procentowa3 spadła trzeci miesiąc z rzędu i wynosi poniżej 1%, co należy ocenić

pozytywnie z punktu widzenia efektów prowadzonej polityki pieniężnej. Oczekiwania uczestników

rynków finansowych w Polsce co do przyszłego kształtowania się stóp procentowych nie zmieniły się

znacząco od zeszłego posiedzenia Gabinetu Cieni i potwierdzają trwający kryzys zaufania na rynku

międzybankowym. Niepewność i fala spadków utrzymują się w dalszym ciągu na polskiej i światowych

giełdach. Dopiero ostatnie tygodnie przyniosły godne odnotowania dwucyfrowe wzrosty głównych

indeksów. Przekłada się to na sytuację funduszy inwestycyjnych w Polsce – niemal wszystkie

kategorie odnotowały ujemne saldo wpłat i umorzeń. Równocześnie, ze względu na ostatnie obniżki

stóp procentowych, spada atrakcyjność lokat bankowych. W konsekwencji rośnie zainteresowanie

alternatywnymi wobec giełdy i lokat sposobami inwestowania oszczędności.

Wysoka awersja do ryzyka znajduje odzwierciedlenie w zaostrzaniu przez banki warunków

udzielania kredytów i szukaniu dochodów w podnoszeniu marż usług. Luty był kolejnym miesiącem,

w którym zaobserwowano niską dynamikę kredytów. Nieznacznie wzrósł tylko popyt na kredyty

inwestycyjne długoterminowe oraz krótkoterminowe dla dużych przedsiębiorstw4.

Wskaźniki makroekonomiczne z lutego wskazują na znaczące pogłębienie spowolnienia

gospodarczego w krajach Europy Zachodniej. Osłabienie koniunktury szczególnie silnie dotyka

najważniejszych importerów polskich produktów, co ma swoje odzwierciedlenie w spadku wolumenu

eksportu, złagodzonym jednak w ostatnim miesiącu silną deprecjacją złotego. W opinii Gabinetu Cieni,

istnieją jednak podstawy, by przypuszczać, iż obserwowane w zeszłym miesiącu gwałtowne

odchylenie kursu polskiej waluty od jej wartości fundamentalnej jest zjawiskiem krótkookresowym.

Należy spodziewać się utrwalenia spadku popytu na polskie towary w średnim okresie. Z drugiej

strony, Gabinet Cieni uważnie monitoruje sytuację na rynkach surowców energetycznych

i przemysłowych, mając świadomość ryzyka wzrostu cen towarów tej kategorii.

2 Wskaźniki te zanotowały najniższe wartości od – odpowiednio – 2004 i 2003 r.

3 Szacowana na podst. poziomu WIBOR3M.

4 Głównie na potrzeby finansowania kapitału obrotowego, zapasów oraz restrukturyzacji zadłużenia.


3

Po zapoznaniu się ze stanem gospodarki oraz w wyniku przeprowadzonej dyskusji, Gabinet

Cieni Rady Polityki Pieniężnej podjął decyzję o pozostawieniu stóp procentowych na niezmienionym poziomie.

Dane świadczące o pogarszającej się koniunkturze gospodarczej nie stanowią dla Gabinetu

Cieni zaskoczenia i tendencja ich zmian została wzięta pod uwagę przy podejmowaniu poprzednich

decyzji, aczkolwiek wymagają dalszego monitorowania.

Z punktu widzenia celu inflacyjnego, niepokoić mogą zwiększające się koszty cen energii

elektrycznej oraz użytkowania mieszkania, a także ich rosnący udział w strukturze konsumpcji

gospodarstw domowych. Pierwsze sygnały, mówiące o możliwym zbliżania się do końca okresu

spowolnienia w Stanach Zjednoczonych, stwarzają także ryzyko wzrostu cen surowców

w perspektywie kilku nadchodzących kwartałów. Nie można zapominać także o silnych fundamentach

polskiej gospodarki, zwłaszcza na tle pozostałych krajów regionu oraz Europy Zachodniej, a także

o dokonanych w ciągu ostatnich miesięcy znaczących obniżkach stóp procentowych. W opinii Gabinetu

Cieni opisane powyżej procesy mogą – po średniookresowym spadku stopy inflacji – przyczynić się do

powrotu jej poziomu w pobliże górnej granicy dopuszczalnego pasma wahań w perspektywie 6–8

kwartałów.

Dr Cezary Wójcik [email protected]

adiunkt w SGH i PAN, od maja 2007 r. do października 2008 r. Dyrektor Biura ds. Integracji ze Strefą Euro w NBP. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent Advanced Studies Program in International Economic Policy Research w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej i International Faculty Development Program w IESE Business School. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki pienięŜnej i kursowej. W 2004 r. powołany w skład Rady Makroekonomicznej przy Ministrze Finansów, w latach 2005-2006 Radca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w Europejskim Banku Centralnym (2003-2004), Narodowym Banku Austrii i Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów Porównawczych (2000-2002). Stypendysta Fulbrighta, Komisji Europejskiej, Tygodnika „Polityka”, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. Włada językiem angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator GC RPP.

Opieka naukowa

Skład Gabinetu Cieni Rady Polityki Pieniężnej

Przewodniczący GC RPP / Sektor zagraniczny

Marcin Jurek [email protected]

student II roku SGH (Ekonomia) i I roku Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW (Matematyka). Zainteresowania obejmują prognozy makroekonomiczne, statystykę, a takŜe badanie róŜnic kulturowych miedzy krajami. Mówi biegle po angielsku i niemiecku, uczy się języka francuskiego. Dwukrotny laureat Olimpiady Wiedzy o Polsce i Świecie Współczesnym, a takŜe stypendysta Prezesa Rady Ministrów i Ministra Edukacji. Wolny czas chętnie poświęca na taniec towarzyski i pływanie. GC RPP przewodniczy od lutego 2009.

Kamil Kryński [email protected]

student IV roku SGH (Finanse i Bankowość). Interesuje się bankowością inwestycyjną, analizą fundamentalną oraz badaniem konkurencyjności Polski na tle państw Europy Środkowej. Współautor raportu „Gospodarka Polski; prognozy i opinie” wydanego przez INE PAN. Autor tekstów w Studenckim Przeglądzie Ekonomiczno-Społecznym. Włada biegle językiem angielskim i dobrze niemieckim. Jest członkiem Zarządu SKN FM od marca 2007 r. Kieruje sekcją „Nowoczesne Państwo”. Odbył staŜ w Gazecie Giełdy „Parkiet” na stanowisku analityka technicznego oraz w Dzienniku – The Wall Street Journal Polska, zajmując się analizą rynków finansowych i sektora bankowego. Odbył praktykę w Biurze ds. Integracji ze Strefą Euro, gdzie prowadził badania konkurencyjności instytucjonalnej Polski na arenie międzynarodowej. WspółzałoŜyciel i członek Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych.

Sektor zagraniczny


4

Sektor finansów publicznych

Kamil Klupa [email protected]

Student II roku SGH (Finanse i Rachunkowość) i I roku Wydziału Prawa i Administracji UW (Prawo). Laureat IV i V Olimpiady Wiedzy o Unii Europejskiej i XX Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej. Stypendysta Ministra Edukacji Narodowej. Zna język angielski i niemiecki. Interesuje się rynkami finansowymi i prawem europejskim. W wolnych chwilach miłośnik piłki noŜnej i pieszych wyprawy przez góry.

Sektor realny

Marek Antosiewicz [email protected]

student III roku SGH (Ekonomia) oraz II roku Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW (Matematyka). Jego zainteresowania naukowe obejmują modelowanie matematyczne, analizę danych metodami sztucznej inteligencji oraz ekonometrię. Posiada certyfikat CPE oraz uczy się języka francuskiego. Lato uwielbia spędzać pod Ŝaglami, a zimę na nartach.

Alieś Aliachnovič [email protected]

student II roku SGH (Ekonomia). Od lutego br. odbywa staŜ w Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych Białoruś. Dwukrotny finalista Olimpiady Wiedzy Ekonomicznej (2007, 2006) i laureat Olimpiady Języka Rosyjskiego (2006). Nagrodzony stypendium Ministra Edukacji (2006). Ukończył praktykę w Banku Millenium. Bierze aktywny udział w Ŝyciu białoruskiej diaspory w Polsce. Interesuje się rynkami finansowymi i historią Wielkiego Księstwa Litewskiego. Mówi biegle po białorusku, rosyjsku i angielsku oraz komunikatywnie po niemiecku.

Sektor monetarny

ElŜbieta Bednarek [email protected]

studentka IV roku SGH (Ekonomia oraz Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne). Uczestniczka wymiany studenckiej w ramach programu Erasmus w 2008 roku (Rijksuniversiteit Groningen). Interesuje się między innymi polityką pienięŜną w strefie euro. Od października 2007 Przewodnicząca SKN FM. Biegle posługuje się językiem angielskim i niemieckim oraz francuskim w stopniu komunikatywnym. W wolnym czasie eksploruje rowerem osobliwe zakątki stolicy.

Marcin Chrostowski [email protected]

student I roku SGH (planowany kierunek: Ekonomia). Interesuje się polityką pienięŜną. Dobrze włada językiem angielskim, zna takŜe niemiecki. Jest członkiem SKN FM od 2008 roku. Do jego pozanaukowych zainteresowań naleŜy piłka noŜna i kino.

Krzysztof Gołębiowski [email protected]

student V roku SGH (Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne) i absolwent Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW (Informatyka). Członek Komisji Rewizyjnej Rady Kół Naukowych SGH; przewodniczył Radzie Kół Naukowych SGH w roku 2006. Interesuje się rynkami finansowymi, optymalizacją i informatycznym wspomaganiem zarządzania. Zna język angielski i niemiecki. Jest członkiem-załoŜycielem SKN FM, od początku do października 2007 w jego Zarządzie. WspółzałoŜyciel i członek Zarządu Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych.

Sektor rynków finansowych

Mateusz Łukasik [email protected]

student IV roku SGH (Finanse i Bankowość, specjalność Bankowość Inwestycyjna, seminarium magisterskie u prof. dr hab. Andrzeja Sławińskiego). Przebywał na stypendium zagranicznym w Singapore Management University. Odbył staŜ w Citi Investment Research w Warszawie. Stypendysta III edycji Akademii Liderów Rynku Kapitałowego im. Lesława Pagi, laureat V edycji konkursu Ernst & Young Financial Challenger (2 miejsce). Zna język angielski (posiada certyfikat CPE) oraz niemiecki.

gc rpp - marzec 2009

Documents