gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları -...

37
Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları Dr. Şebnem ŞENOL Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Mantar simpozyumu II 17.12.2011

Upload: phungthien

Post on 22-Feb-2018

249 views

Category:

Documents


9 download

TRANSCRIPT

Page 1: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Gastro-intestinal sistemin

kandida enfeksiyonları

Dr. Şebnem ŞENOL

Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi

Mantar simpozyumu II

17.12.2011

Page 2: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Sunum Planı

• GİS ve kandidalar

• Kolonizasyon ve enfeksiyon

• GİS’in kandida enfeksiyonları

– Orofarinks kandidozu

– Kandida özofajiti

– Diğer GİS enfeksiyonları

Page 3: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• GİS flora elemanı

• İlk 6 ayda tanışma

• Candida albicans;

kalıcı

• Diğer kandida türleri

geçici

Page 4: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• Yeni doğanda;

– 32. haftadan önce doğum

– Düşük doğum ağırlığı

– Enteral beslenme eksikliği

– Yoğun antibiyotik kullanımı

– Mukozal immünite eksikliği

– Gelişmemiş mukozal bariyer

kolonizasyonu arttırır

Page 5: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• Bağışıklığı baskılanmış yeni doğmuş

domuzlarda

• Kandida kolonizasyonu

• İntestinal invaziv enfeksiyon

Page 6: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• EFH-1 geni ˃ transkripsiyon faktörü kodlar

• Çekumda kolonize kandidalarda çok

• Oral fungal enfeksiyonda az

Kumamato,

Trends in Mic.

June 2011

Page 7: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

hβ-D 2 ve 3

J Dent Res 2005

Page 8: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• Human β-defensin 2 ve 3

• Mukozalarda kandidalara karşı yanıtın oluşmasını sağlar

• NFκB ve MAPK/AP-1 yolaklarından IL1- βdöngüsü aktiflenir

• Th1 yanıtı sağlanır

Pahl R, Am.J. Physol., 2011

Page 9: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Fidel P.L, Adv

Dent Res, 2011

Page 10: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kumamato,

Trends in Mic.

June 2011

Page 11: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS ve Candida spp.

• Konak cevabı değişirse,

• Kandida popülasyonunun fenotipi değişir

• İmmün cevap uyarılır

• Enfeksiyon oluşur

Page 12: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Candida albicans

• Orofarinks örneklerinde %10-30

• Dışkı örneklerinde %65-80

• Kolonizan

• Hastalık etkeni

Page 13: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Candida albicans dışı kandidalar

– Profilaktik olarak flukonazol kullanılan

hastalarda tür değişimi !

• C. glabrata

• C. tropicalis

• C. krusei

• C. dubliniensis

– Yaş (özellikle >70 )

– Kemoterapi

Page 14: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

GİS kandida enfeksiyonları

• Orofarinks kandidozu

• Kandida özofajiti

• Diğer GİS enfeksiyonları

Page 15: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• 3 yaşında erkek hasta

• Tekrarlayan angular keilit ve ağız içinde yaralar

• Down Sendromu

• Büyük dil, ağız yapısı, salya akması, ağız solunumu

Page 16: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• Kötü ağız hijyeni

• Yaş

• Diş protezi

• Kserostomi

• Yerel/sistemik bağışık yanıt eksikliği

• İnhaler steroit kullanımı

• Lösemi

• Organ nakli

• HIV (+)

Page 17: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• Hastaların çoğunda orofarinkste mukozit ve ülserasyonlar (+)– Dil, yanak mukozası, sert damak ve jinjivada, bazen

farinkse uzanan lezyonlar

– Beyaz yama tarzında mukozadan hafif kabarık plaklar

• Dil ve ağız mukozasında beyaz renkte, kalın plaklar– Candida, diğer flora bakterileri, nekrotik doku, keratin,

epitel hücreleri

• Etken sıklıkla

C. albicans

Page 18: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• Tipik görünüm

– Mukozal lezyonlar

– Angular keilit

• Ağız içi lezyonlardan sürüntü

– C. albicans

• Nistatin süspansiyon

– Damlalıkla lezyonların üzerine

– Günde 4 kez 10 gün

Page 19: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• Mukozal lezyonların tipik görünümü

• Nötropenik hastalarda HSV

• Sürüntü örneği

– Doğrudan mikroskopi ve kültür kandida

enfeksiyonu tanısı

Page 20: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

Orofarinks Candida enfeksiyonları

Dilde atrofi (akut atrofik kandidoz)

Diş etlerinde atrofi (kronik atrofik kandidoz)

Candida lökoplakisi

Page 21: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon
Page 22: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• Klotrimazol 10 mg x 5

• Oral nistatin süsp veya pastil x 4

• Flukonazol 100 – 200 mg tb /gün

Page 23: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Orofarinks kandidozu

• İtrakonazol sol. 200 mg/gün

• Posakonazol 400 mgX4

• Vorikonazol 200 mgX2

• AmB oral süspansiyon

• IV ekinokandin / AmB-d 0.3 mg/kg

Page 24: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• 85 y erkek

• 10 yıldır miyastenia gravis

• Metotreksat ve prednizolon

• Piridostigmin

• Tedavi ile kas gücü düzelir

• Son iki haftadır, yutma güçlüğü, kilo kaybı

genel durum bozukluğu

Ebert S. Z Gerontol Geriat 2011

Page 25: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• Endoskopi

• Oral nistatin süsp

• 1 haftada

semptomlarda belirgin

azalma

Ebert S. Z Gerontol Geriat 2011

Page 26: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• Odinofaji

• Disfaji

• Bulantı-kusma

• Dispeptik yakınmalar

• Lokal tedavi

• MG semptomları

• Metotreksat + yaş

Page 27: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• İmmün süpresyon ile ilişkili

• Akut HIV enfeksiyonu ve AIDS

• Lösemi ve lenfoma

• Antineoplastik kemoterapi

• Kortikosteroit tedavisi

• Kİ ve solit organ nakli

• Diyabet

• Geniş spektrumlu antibiyotik

Page 28: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida özofajiti

Human Immunodeficiency Virus-Associated Gastrointestinal Disease: Common Endoscopic Biopsy Diagnoses

Pathology Research International, 2011

Page 29: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• Özofagus mukozasında yüzesel kolonizasyon

(özellikle H2 reseptör blokeri kullananlarda)

• Kolonizasyon

– Sağlıklı gönüllülerde: %12.3

– KOAH’lılarda: %25.1

• Özofagus motilitesini bozan hastalıklar

– Akalazya, sistemik skleroz,

– Malin-benin tıkanıklıklar

• Özofagus mukoza hasarı

– Reflü, HSV özofajiti

Page 30: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• Tanı:

• ENDOSKOPİ

– Biyopsi örneklerinin kültürü veya

histopatolojik incelenmesi

Page 31: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• 36 y kadın

• Oral kavite ca

• RT, KT

• Nötrofil 400/mm3

• Ateş yüksekliği

• Genel durum bozukluğu

• Zaten var

– Yutma güçlüğü

– Orofarinks kandidozu

Page 32: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kandida Özofajiti

• Piperasilin tazobaktam + flukonazol

• Ertesi gün nötropeniden çıkıyor

• Yutma güçlüğü bir haftada azalıyor

• Kan kültüründe üreme

– C. albicans

• Tedavi 21 güne tamamlanıyor

Page 33: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

ekinokandinler

Page 34: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Midede “kandida”• Kolonizasyon/enfeksiyon

• Sıklıkla malinitesi

olanlarda

• Tek/çoğul ülserler

• Kronik atrofik gastrit

• Mide perforasyonu

• Malin ülserlerin sekonder

enfeksiyonu

Page 35: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Kalın Bağırsak

E. coliSalmonella türleri

Shigella türleri

Proteus türleri

Pseudomonas aeruginosaLactobacillus acidophilus

Candida üremesini önler

Mukoza hücrelerine adezyonu

engellenir

LaktulozGeniş

spektrumlu

antibiyotik

Page 36: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon

Normal sağlıklı bireylerde, Candida ’lar bağırsakta

çoğalmaz

Kolonizasyonun en önemli nedeni antibiyotikler

Candida ile ilişkili diyare ilk kez 1936 yılında

tanımlanmış

Semptomatik enfeksiyon (?)

Kolonizasyon (?)

1950-1960’lı yıllarda

Tetrasiklin kullanımı Kolonizasyon

(Clin Infect Dis, 1995; 21: 881-6)

Miçel varlığı

Dışkıda > 106 cfu/gr

Page 37: Gastro-intestinal sistemin kandida enfeksiyonları - Bamcagbamcag.org/images/dosya/haber/dr-sebnem-senol-gastrointestinal... · Sunum Planı •GİS ve kandidalar •Kolonizasyon