gaeilge na sraithe sÓisearaÍ - folens · bhfuil an téacsleabhar gaeilge abú! 3 in oiriúint do...
TRANSCRIPT
-
CÚRSA IOMLÁN DON ARDLEIBHÉAL
GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ
Leabhar an Mhúinteora
SEÁN GREIFSÉAMUS Ó FIONNAGÁIN
LEATHANAIGH SHAMPLACHA
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 1 1/23/20 9:38 PM
-
Eolas don mhúinteoir xx
Súil ar chlár Gaeilge Abú! 3 xx
Súil ar chlár an téacsleabhair xx
Acmhainní digiteacha xx
Acmhainní digiteacha i gclár Gaeilge Abú! 3 xx
Súil ar an tSraith Shóisearach nua xx
Príomhscileanna xx
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3 xx
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí xx
Snáitheanna na sonraíochta agus an leabhar seo xx
Litríocht xx
Liosta Téacsanna Dualgais don dara agus don tríú bliain (T2) xx
Múineadh an chúrsa litríochta xx
Measúnú Rangbhunaithe xx
Scrúdú Deiridh na Sraithe Sóisearaí xx
An phunann teanga xx
Pleanáil xx
Scripteanna don chluastuiscint xx
Freagraí xx
Clár CD xx
Eolas don mhúinteoir 1
Súil ar chlár Gaeilge Abú! 3 2
Súil ar an tSraith Shóisearach nua 3
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3 4
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí 7
Snáitheanna na sonraíochta agus an leabhar seo 8
Pleanálaí: Aonad 1 10
Clár Leabhar an Mhúinteora
Clár an leabhráin seo
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
xx
DRÉA
CHT
xx
xx
DRÉA
CHT
xx
Gaeilge Abú! 3
DRÉA
CHT
Gaeilge Abú! 3
Súil ar an tSraith Shóisearach nua
DRÉA
CHT
Súil ar an tSraith Shóisearach nua
Príomhscileanna agus an leabhar DRÉA
CHT
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3DRÉA
CHT
Gaeilge Abú! 3
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí DRÉA
CHT
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí DRÉA
CHTClár Leabhar an Mhúinteora
DRÉA
CHTClár Leabhar an Mhúinteora
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 2 1/23/20 9:38 PM
-
1
Eolas don mhúinteoir
Eolas don mhúinteoirFáilte chuig Leabhar an Mhúinteora. Leabhar cuimsitheach atá ann le treoracha do chúrsa Gaeilge na Sraithe Sóisearaí.
Tugtar léargas duit ar an tsonraíocht agus léirítear go bhfuil an téacsleabhar Gaeilge Abú! 3 in oiriúint do chúrsa nua na sraithe sóisearaí. Gheobhaidh tú réimse leathan acmhainní anseo, teimpléid phleanála, scrúduithe breise do gach aonad, scripteanna don chluastuiscint, agus freagraí ar thascanna an téacsleabhair.
Anuas air sin, tugtar moltaí duit conas clár Gaeilge Abú! 3 a úsáid chun cabhrú le do chuid múinteoireachta, mar shampla:
ü an téacsleabhar le cluastuiscintí
ü an Phunann Scileanna
ü acmhainní breise sa lámhleabhar seo
ü acmhainní digiteacha ar FolensHive.ie
Mo Phunann Scileanna
SEÁN GREIFSÉAMUS Ó FIONNAGÁIN
CÚRSA IOMLÁN DON ARDLEIBHÉAL
GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍTacaíocht do Mhúinteoirí agus Daltaí do Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí
Tá an Phunann Scileanna seo deartha go cúramach chun tacú leis na deich n-aonad de théacsleabhar an dalta Gaeilge Abú! 3, agus le riachtanais shonraíocht na Sraithe Sóisearaí. Oiriúnach don seomra ranga nó don bhaile, cabhraíonn sé le daltaí a scileanna teanga a chleachtadh, a bheith cruthaitheach agus a bheith mar fhoghlaimeoirí féinfheasacha; agus ag an am céanna, cothaíonn sé grá don teanga.
Príomhghnéithe den Phunann Scileanna:
Rannóg scileanna teanga: Tascanna dírithe, scafláilte a thugann deis cleachtadh a dhéanamh agus scileanna teanga a fhorbairt.
Rannóg taifead oibre: Cothaíonn sé cruthaitheacht, tugann sé deis príomhscileanna a chleachtadh agus spreagann sé na daltaí chun tascanna cumarsáide a chríochnú.
Rannóg féinmheasúnaithe: Spreagann sé daltaí chun measúnú a dhéanamh ar a ndul chun cinn agus machnamh a dhéanamh ar a gcuid foghlama.
Rannóg féinmheasúnaithe: Tá aonad faoi leith ag deireadh na punainne a chabhraíonn leis na scoláirí MRB 1 (Punann Teanga) agus MRB 2 (Tasc Cumarsáideach) a chomhlánú.
Le fáil chomh maith i gclár Gaeilge Abú!:
Leabhar an Mhúinteora
Téacsleabhar an Dalta agus ríomhleabhar
Acmhainní an scoláire ar FolensOnline.ie
Acmhainní teagaisc ar FolensOnline.ie
1X 9
999
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 1 1/23/20 9:38 PM
-
2
Súil ar chlár Gaeilge Abú! 3
Súil ar chlár Gaeilge Abú! 3Clúdaíonn Gaeilge Abú! 3 gach gné de chúrsa nua na sraithe sóisearaí. Cabhraítear le scoláirí a gcuid scileanna a fheabhsú i bhfoghlaim na teanga.
éisteacht
labhairt
idirghníomhú cainte
scríbhneoireacht
léitheoireacht.
Buanna an chláir seo:
Téacsleabhar:
Cur chuige téamach le deich gcaibidil atá in oiriúint do chúrsa nua na sraithe sóisearaí.
Spreagtar na scoláirí chun tuiscint níos fearr a bheith acu ar chultúr na Gaeilge le míreanna cultúir sa leabhar.
Spreagtar na scoláirí chun an teanga a úsáid go héifeachtach, muiníneach, i gcomhthéacs phearsanta agus i gcumarsáid le húsáideoirí eile.
Tugtar cur chuige scafl áilte do scoláirí chun cabhrú leo cumarsáid agus idirghníomhú cainte a dhéanamh.
Forbraítear scileanna éisteachta le tascanna cluastuisceana comhtháite. Cuirtear giotaí gramadaí os comhair na scoláirí i bhfoirmeacha
spraíúla le Gúrú na Gaeilge. Fócas ar na príomhscileanna: cumarsáid, a bheith cruthaitheach, a bheith
liteartha, a bheith uimheartha, eolas agus smaointeoireacht a bhainistiú, mé féin a bhainistiú, fanacht folláin agus obair le daoine eile.
Deiseanna do scoláirí tuiscint agus meas a léiriú ar litríocht na Gaeilge ar mhaithe le taitneamh agus tairbhe a bhaint as an litríocht.
Anailís ar ábhair scrúduithe ag deireadh gach aonaid. Tugtar treoirlínte agus leideanna do scoláirí faoin scrúdú. Tugtar freagraí samplacha san aonad scrúduithe (Ullmhú don scrúdú).
Punann Scileanna:
Tugtar Punann Scileanna do scoláirí chun machnamh a dhéanamh ar a gcuid foghlama agus chun a gcuid dul chun cinn a thaifead. Tá tascanna ann freisin chun a gcuid scileanna teanga a fheabhsú.
Tugtar deis don scoláire punann teanga a chruthú agus Measúnú Rangbhunaithe a dhéanamh sa tríú leabhar ina bhfuil réimse leathan samplaí de shaothair an scoláire.
Bíonn deis ag an scoláire a theanga labhartha a fhorbairt agus a fheabhsú sna tascanna cumarsáideacha, agus nótaí machnamhacha a dhéanamh faoin dul chun cinn atá déanta acu.
Leabhar an Mhúinteora:
Leabhar an Mhúinteora — le réimse leathan acmhainní, teimpléid phleanála, scrúduithe breise, scripteanna don chluastuiscint, agus freagraí ar thascanna ina measc.
Tá nótaí cruinn faoin gcur chuige don Mheasúnú Rangbhunaithe agus an Tasc Cumarsáideach atá le déanamh sa tríú bhliain i leabhar 3.
Gaeilge Abú! 3
DRÉA
CHT
DRÉA
CHT
Spreagtar na scoláirí chun an teanga a úsáid go héifeachtach, muiníneach,
DRÉA
CHT
Spreagtar na scoláirí chun an teanga a úsáid go héifeachtach, muiníneach, i gcomhthéacs phearsanta agus i gcumarsáid le húsáideoirí eile.
DRÉA
CHTi gcomhthéacs phearsanta agus i gcumarsáid le húsáideoirí eile.Tugtar cur chuige scafl áilte do scoláirí chun cabhrú leo cumarsáid agus
DRÉA
CHTTugtar cur chuige scafl áilte do scoláirí chun cabhrú leo cumarsáid agus
Forbraítear scileanna éisteachta le tascanna cluastuisceana comhtháite.
DRÉA
CHT
Forbraítear scileanna éisteachta le tascanna cluastuisceana comhtháite.Cuirtear giotaí gramadaí os comhair na scoláirí i bhfoirmeacha
DRÉA
CHT
Cuirtear giotaí gramadaí os comhair na scoláirí i bhfoirmeacha
Fócas ar na príomhscileanna: cumarsáid, a bheith cruthaitheach, a bheith
DRÉA
CHT
Fócas ar na príomhscileanna: cumarsáid, a bheith cruthaitheach, a bheith liteartha, a bheith uimheartha, eolas agus smaointeoireacht a bhainistiú,
DRÉA
CHT
liteartha, a bheith uimheartha, eolas agus smaointeoireacht a bhainistiú, mé féin a bhainistiú, fanacht folláin agus obair le daoine eile.
DRÉA
CHT
mé féin a bhainistiú, fanacht folláin agus obair le daoine eile.Deiseanna do scoláirí tuiscint agus meas a léiriú ar litríocht na Gaeilge ar
DRÉA
CHT
Deiseanna do scoláirí tuiscint agus meas a léiriú ar litríocht na Gaeilge ar mhaithe le taitneamh agus tairbhe a bhaint as an litríocht.
DRÉA
CHT
mhaithe le taitneamh agus tairbhe a bhaint as an litríocht.Anailís ar ábhair scrúduithe ag deireadh gach aonaid.
DRÉA
CHT
Anailís ar ábhair scrúduithe ag deireadh gach aonaid.Tugtar treoirlínte agus leideanna do scoláirí faoin scrúdú.
DRÉA
CHT
Tugtar treoirlínte agus leideanna do scoláirí faoin scrúdú.Tugtar freagraí samplacha san aonad scrúduithe (DR
ÉACH
T
Tugtar freagraí samplacha san aonad scrúduithe (DRÉA
CHT
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 2 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
3
Súil ar an tSraith Shóisearach nua
Súil ar an tSraith Shóisearach nuaTrí shonraíochtaí Gaeilge na Sraithe Sóisearaí forbraíonn, daingníonn agus leathnaíonn an scoláire a thuiscint ar an nGaeilge. Cuirtear ar chumas an scoláire cumarsáid éifeachtach, idirghníomhach, mhuiníneach a dhéanamh i suíomhanna foirmiúla agus neamhfhoirmiúla an phobail teanga. Cuirtear béim ar chothú agus ar fhorbairt na feasachta; an fheasacht teanga, an fheasacht chultúrtha mar aon le féinfheasacht an scoláire mar fhoghlaimeoir teanga. Féachtar chun na scileanna a thugann an scoláire leis go dtí an iar-bhunscoil a bhuanú agus a fhorbairt. Cuirtear ar chumas an scoláire úinéireacht a ghlacadh ar an nGaeilge, cumas a sheasfaidh leis sa saol.
Spreagtar an scoláire chun:
teanga a úsáid go héifeachtach, muiníneach, i gcomhthéacs phearsanta agus i gcumarsáid le húsáideoirí eile sa phobal teanga
taitneamh a bhaint as cumarsáid chruthaitheach agus nuálach a dhéanamh trí Ghaeilge
meas a bheith aige ar an nGaeilge agus fonn a bheith air í a labhairt agus a úsáid
féinléirithe trína scileanna litearthachta a dhaingniú
triail a bhaint as gnéithe teanga atá nuafhoghlamtha
dul i ngleic le raon leathan téacsanna, i meáin éagsúla, ar mhaithe le foghlaim, le taighde, le caithimh aimsire
tuiscint agus meas a bheith aige ar litríocht na Gaeilge ar mhaithe le taitneamh agus tairbhe a bhaint as litríocht
tuiscint níos fearr a bheith aige ar chultúr na Gaeilge agus meas agus tuiscint a bheith aige ar chultúir agus ar theangacha eile
(Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí T2 lch 7)
Ráitis foghlamaLéirítear sa tábla thíos conas a nascann an tsonraíocht seo don Ghaeilge (T2) sa tsraith shóisearach le cuid de na ráitis foghlama a luaitear sa Chreat don tSraith Shóisearach.
Ráitis foghlama ábhartha Samplaí den fhoghlaim ábharthaRF 2: Éisteann, labhraíonn, léann agus scríobhann an scoláire sa T2 agus i dteanga amháin eile ag leibhéal inniúlachta atá ag teacht lena c(h)umas féin.
Glacfaidh an scoláire páirt i raon leathan gníomhaíochtaí teanga chun forbairt a dhéanamh de réir a chumais féin ar a chumarsáid labhartha agus scríofa i réimse leathan comhthéacsanna.
RF 3: Déanann an scoláire réimse leathan téacsanna a chruthú, a thuiscint agus a léirmhíniú go criticiúil.
Rachaidh an scoláire i ngleic le réimse leathan téacsanna, chun taitneamh a bhaint astu, chun an t-ábhar iontu a thuiscint agus a mheas.
RF 6: Tuigeann an scoláire mar a chuireann luachanna, creidiúintí agus traidisiúin éagsúla leis na pobail agus leis an gcultúr ina maireann sé/sí agus tá meas aige/aici orthu.
Trí fhoghlaim agus úsáid na teanga, tuigfidh an scoláire cultúr na Gaeilge agus mar thoradh air sin beidh meas aige ar chultúir eile agus ar éagsúlacht chultúrtha.
RF 16: Déanann an scoláire cur síos ar Phatrúin agus ar choibhneasa agus déanann sé/sí iad a léiriú, a léirmhíniú, a thuar agus a mhíniú.
Léireoidh an scoláire tuiscint ar struchtúir agus ar dhul na Gaeilge sa chaint agus sa scríobh.
RF 24: Úsáideann an scoláire an teicneolaíocht agus uirlisí na meán digiteacha chun foghlaim, chun cumarsáid a dhéanamh, chun obair agus chun smaoineamh go comhoibríoch agus go cruthaitheach ar bhealach freagrach agus eiticiúil.
Bainfidh an scoláire úsáid chuí as teicneolaíochtaí digiteacha chun tacú le foghlaim agus le húsáid na teanga.
(Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí T2 lch 8)
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 3 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
4
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3Is cuid lárnach iad na príomhscileanna den chreat sóisearach. Tá na príomhscileanna fi te fuaite i ngach aonad sa leabhar seo. Aibhsítear iad ag tús gach aonaid leis na deilbhíní seo.
A bheith cruthaitheach A bheith liteartha A bheith uimheartha Cumarsáid
Eolas agus smaointeoireacht a bhainistiú Mé féin a bhainistiú Fanacht folláin Obair le daoine eile
Tugtar deis do na scoláirí na príomhscileanna seo a fhorbairt le tascanna áirithe agus feicfi dh an múinteoir na deilbhíní in aice leis na tascanna ina n-úsáidtear príomhscil áirithe.
Príomhscil Gné(ithe) na príomhscile
Deiseanna chun an scil a chleachtadh sa leabhar
Samplaí
A bheith cruthaitheach
Ag foghlaim go cruthaitheach
Beidh deiseanna ag scoláirí a bheith cruthaitheach agus scagaire contae a dhearadh.
Beidh deiseanna ag scoláirí a samhlacha nua-aimseartha féin a chumadh.
Dearfaidh na scoláirí póstaeir. Scríobhfaidh na scoláirí dráma agus cruthóidh
siad vlag
Téacsleabhar Mo Shaol ar Líne: Contaetha na
hÉireann (lgh 134–135)
Samhlacha: Meaitseáil (lch 172)
Fuinneamh in-athnuaite: Plaisteach (lch 267)
An Phunann Scileanna Cum dráma
(lch 8) Cur i láthair vlag
(lch 41)A bheith liteartha
Smaointe a chur in iúl go soiléir agus le cruinneas. Téacsanna éagsúla a fhiosrú agus a chruthú, lena n-áirítear téacsanna ilmhódacha
Forbróidh an scoláire feasacht níos grinne maidir le conas a oibríonn teanga.
Roghnaíodh téacsanna ón liosta litríochta oifi giúil don dara agus don tríú bliain don leabhar seo. I ngach aonad tá píosa litríochta ann, ina measc, scéalta, amhráin, dánta dráma, gearrscéalta agus úrscéal.
Tugann an rannóg ‘Léamh ar mhaithe le taitneamh’ deis do scoláirí a scileanna liteartha a chleachtadh.
Tabharfaidh an scoláire faoi phleanáil, dréachtú agus scríbhneoireacht i réimse seánraí, ag léiriú feasachta atá ag dul i méid ar spriocghrúpa agus stíl.
Scríobhfaidh na scoláirí ríomhphoist, litreacha, blaganna agus ailt.
Forbrófar a gcuid stór focal le Gluais ag deireadh an leabhair.
Téacsleabhar Réamfhocail shimplí agus an t-alt
(lch 44) An gearrscéal: An Cluiche Mór
(lgh 226–29) Léamh ar mhaithe le taitneamh: The
Wizard of Oz as Gaeilge (lch 14)
An Phunann Scileanna Scríobh ríomhphost (lch 6)
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 4 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
5
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3
Príomhscil Gné(ithe) na príomhscile
Deiseanna chun an scil a chleachtadh sa leabhar
Samplaí
A bheith uimheartha
Patrúin, treochtaí agus coibhneas a fheiceáil
Féachfaidh an scoláire ar ghnéithe ar nós aoiseanna, dátaí agus dobhriathra ama.
Bainfi dh an scoláire leas as an nuatheicneolaíocht dhigiteach chun meastachán, tuar agus ríomh a dhéanamh agus a smaointe a chur in iúl go matamaiticiúil.
Tabharfaidh an scoláire faoi ghníomhaíochtaí foghlama teanga ar nós eolas a bhailiú ó shuirbhéanna agus ó cheistneoirí sa rang.
Bíonn ar an scoláire pátrúin a mheas i samplaí chun an riail ghramadaí a fheiceáil. Cabhraíonn Gúrú na Gaeilge leis sin.
Téacsleabhar Aoiseanna agus blianta.
(lgh 16–17) Suirbhé le déanamh
(lch 309) Cén cineál foghlaimeoir thú?:
Ráiteas (lch 48–9) Gúrú na Gaeilge
An tuiseal ginideach: (lch 75)
An Phunann Scileanna Suirbhé faoin idirlíon (lch 44)
Cumarsáid Teanga a úsáid Cuirfi dh an scoláire feabhas ar a scileanna cumarsáide trí bheith ag úsáid teanga a bhaineann lena s(h)aol féin agus leis an saol i gcoitinne.
Cabhróidh na comhráite samplacha leo agus cuirtear béim ar leith ar an bhfoghraíocht leis an rannóg Foghraíocht fhuncaí!
Gheobhaidh sé nó sí taithí ar a bheith ag cur faisnéise agus tuairimí i láthair ar a s(h)on féin nó ar son grúpa trí mheán na Gaeilge. Sa leabhar tugtar a lán deiseanna do scoláirí chun an teanga labhartha a chleachtadh. Ina measc, tá tascanna ar nós Abair é! agus Labhraígí le chéile.
Téacsleabhar Labhraígí le chéile
(lch 13) Abair é! (lch 165) Éisteacht:
Foghraíocht fhuncaí (lch 133)
An Phunann Scileanna Plé oscailte
(lch 83)
Eolas agus smaointeoireacht a bhainistiú
Athmhachnamh agus meastóireacht ar mo chuid foghlama
Déanfaidh an scoláire machnamh agus meastóireacht ar aiseolas faighte trí fhéinmheasúnú nó trí phiarmheasúnú (ó scoláirí eile) agus aiseolas ó mhúinteoirí, chun teacht ar shlite inar féidir leis nó léi a bheith níos cruinne ina tháirgeadh teanga féin (scríofa agus labhartha), agus níos feasaí air nó uirthi féin mar fhoghlaimeoir teanga.
Chun cabhrú leis an gcaint, tugtar Scafl áil don chomhrá.
Tugtar Critéir ratha do na scoláirí agus iad i mbun oibre ar thascanna áirithe.
Ag deireadh an aonaid tugtar deis do scoláirí machnamh a dhéanamh ar a gcuid foghlama.
Téacsleabhar Piarmheasúnú
(lch 221) Scafl áil don chomhrá (lch 13)
An Phunann Scileanna Critéir ratha (lch 21)
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 5 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
6
Príomhscileanna agus an leabhar Gaeilge Abú! 3
Príomhscil Gné(ithe) na príomhscile
Deiseanna chun an scil a chleachtadh sa leabhar
Samplaí
Mé féin a bhainistiú
Spriocanna pearsanta a shocrú agus a bhaint amach
Tuigfi dh an scoláire an tábhacht a bhaineann le machnamh, le heagar agus le soiléireacht ar mhaithe le spriocanna a bhaint amach go héifeachtach agus in am, agus é nó í ag plé agus ag cruthú téacsanna Gaeilge. Ag deireadh gach aonaid tá deiseanna measúnú ann –
Féinmheasúnú agus Piarmheasúnú. Tugtar deis do na scoláirí a fheabhas féin a mheas le Dialann féinmhachnaimh sa phunann scileanna.
Measúnú Rangbhunaithe 1: Punann Teanga
Tugtar deis do na scoláirí nóta machnamhach a dhéanamh tar éis dóibh obair a chríochnú sa phunann. Tá sampla de nóta machnamhach líonta chun cabhair agus treoir a thabhairt don scoláire
Measúnú Rangbhunaithe 2:Tasc Cumarsáideach
Nathanna úsáideacha Tá neart nathanna úsáideacha sa leabhar a chabhróidh leis na scoláirí an nóta machnamhach a líonadh.
Téacsleabhar Measúnú leanúnach
(lgh 65–6) Cá bhfuil mé? (lch 2)
An Phunann Scileanna Dialann féinmhachnaimh (lch 37)
Teimpléad don nótamachnamhach (MRB1) (lch 92)
Sampla de nótamachnamhach (MRB1) (lch 93)
Teimpléad don nóta machnamhach (MRB2) (lgh 96)
Sampla de nótamachnamhach (MRB2) (lgh 97)
Nathanna ar féidir a úsáid chun an nóta machnamhach a líonadh (lgh 98–9)
Fanacht folláin A bheith dearfach faoin bhfoghlaim
Forbróidh an scoláire meon dearfach i leith fhoghlaim na teanga agus é nó í ag dul i ngleic le tascanna agus gníomhaíochtaí éagsúla teanga, agus ag machnamh air nó uirthi féin mar fhoghlaimeoir teanga.
Téacsleabhar
Conas atá tú? / Fanacht folláin (lch 198)
An Phunann ScileannaFanacht folláin (lch 62)
Obair le daoine eile
Foghlaim le daoine eile
Rachaidh an scoláire i gcomhairle agus i gcomhpháirt lena c(h)omhfhoghlaimeoirí agus le daoine eile, chun sochair a fhoghlama féin agus fhoghlaim a chéile.
Tuigfi dh an scoláire a thábhachtaí is a thairbhí is atá sé éisteacht le daoine eile agus a bheith measúil orthu, agus é nó í ag cur raon leathan de ghníomhaíochtaí agus tascanna i gcrích. Tá neart tascanna sa leabhar a chabhróidh le hobair bheirte agus obair ghrúpa.
Téacsleabhar Taighde (lch 24) Labhraígí le chéile (lch 178)
An Phunann Scileanna Suirbhé (lch 44) Ransú smaointe (lch 34)
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 6 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
7
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí
Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe SóisearaíDíríonn an tsonraíocht seo ar bhuanú scileanna teanga agus litearthachta trí shnáitheanna comhtháite:
Cumas cumarsáide
Feasacht teanga agus chultúrtha
Féinfheasacht an fhoghlaimeora
Dearadh í d’íosmhéid 240 uair an chloig de rannpháirtíocht an scoláire ar an gclár ama thar thrí bliana na sraithe sóisearaí.
Torthaí foghlamaFéachaimis anois ar na torthaí foghlama go léir leis na trí shnáithe chomhtháite faoi mar a eagraítear iad.
Snáithe 1: Cumas cumarsáide
Cuimsíonn cumas cumarsáide ábaltacht an scoláire sna cúig scil seo a leanas: éisteacht, léamh, labhairt, idirghníomhú cainte agus scríobh atá ag teastáil uaidh chun cumarsáid a dhéanamh le húsáideoirí eile. Bíonn ar chumas an scoláire feidhmiú i suíomhanna idirphearsanta cumarsáide. Bíonn ar a chumas príomhtheachtaireachtaí na cumarsáide a thuiscint agus a úsáid. Baineann sé taitneamh as a bheith páirteach sa chumarsáid le húsáideoirí eile agus as idirghníomhú leo. Léann sé raon leathan téacsanna, téacsanna ilmhódacha san áireamh atá in úsáid sa phobal teanga agus baineann sé tuiscint as na príomhtheachtaireachtaí atá iontu. Cumann sé a théacsanna ábhartha féin le haghaidh cumarsáide le húsáideoirí eile.
Snáithe 2: Feasacht teanga agus chultúrtha
Tugann an scoláire cruinnúsáid agus saibhreas teanga faoi deara. Tuigeann sé na difríochtaí suntasacha idir an Ghaeilge agus an Béarla chun míchruinneas a sheachaint sa labhairt agus sa scríobh. Déanann sé machnamh ar an gcaoi a n-oibríonn an teanga i dtreo is go sealbhóidh sé dul na teanga sa labhairt agus sa scríobh. Cuireann sé aithne mhaith ar bheochultúr na Gaeilge agus fásann meas ann ar an gcultúr sin agus ar phobal na Gaeilge agus spreagtar é leis an teanga a úsáid.
Snáithe 3: Féinfheasacht an fhoghlaimeora
Díríonn an scoláire ar na tréithe aonair atá aige féin mar fhoghlaimeoir teanga. Tuigeann sé conas straitéisí foghlama atá oiriúnach dó féin a úsáid. Tuigeann sé an spreagadh pearsanta atá aige i leith fhoghlaim na teanga agus glacann sé úinéireacht phearsanta ar an teanga féin agus ar phróiseas sealbhaithe teanga.
(Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí T2 lgh 21–3)
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 7 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
8
Snáitheanna na sonraíochta agus an leabhar seoSn
áith
eann
a na
son
raío
chta
agu
s an
leab
har
seo
Léir
íonn
an
clár
seo
con
as a
chl
údaí
tear
trí s
hnái
the
na s
onra
íoch
ta s
a le
abha
r.
Snái
thGn
éTo
rthaí
fogh
lam
aAs
Sonr
aíoc
ht G
haei
lge
na Sr
aith
e Só
isear
aí T2
lgh
21–3
Aona
d1
23
45
67
89
10Cu
mas
cu
mar
sáid
eÉis
teac
ht1.1
prío
mhthe
achta
ireac
htaí n
a cum
arsá
ide G
aeilg
e bain
teach
leis
an ng
náths
haol
a thu
iscint
chom
h fad
a is a
tá an
chain
t ar g
hnáth
luas a
gus s
oiléir
üü
üü
üü
üü
üü
1.2 s
onra
í áiri
the ar
ghná
thnith
e coit
ianta
sa ch
aint a
aithi
ntü
üü
üü
üü
üü
1.3 l
éiriú
ar th
aitne
amh a
bhain
t as é
istea
cht le
Gae
ilge
üü
üü
üü
ü
1.4 á
bhar
agus
foins
í éist
each
ta a r
oghn
ú agu
s a ro
innt, a
g úsá
id tei
cneo
laíoc
htaí d
igitea
cha
üü
üü
ü
1.5 c
anúin
tí na G
aeilg
e a ai
thint
üüüüü
üü
üü
ü
Léam
h1.6
úsá
id a b
haint
as ra
on st
raité
isí dí
chód
aithe
cuí
üü
üü
üü
üü
ü
1.7 p
ríomh
shon
raí a
bhain
eann
le gn
áthnit
he co
itianta
a ait
hint i
dtéa
csann
a Gae
ilge
üü
üü
üü
üü
üü
1.8 p
ríomh
theac
htaire
achta
í a bh
aint a
s téa
csann
a Gae
ilge a
bhain
eann
leis
an ng
náths
haol
üüüüüüüü
üü
1.9 t
aitne
amh a
bhain
t as t
éacsa
nna á
bhar
tha dí
lse ch
un cu
mas l
éithe
oirea
chta
a fho
rbair
tü
üü
üü
üü
üü
ü
1.10
téacsa
nna d
ílse a
aims
iú ag
us a
úsáid
chun
taigh
de a
dhéa
namh
üü
üü
üü
ü
Labh
airt
1.11
teach
taire
achta
í pea
rsanta
cuma
rsáide
a ch
ur in
iúl a
bhain
eann
leis
an ng
náths
haol
üü
üü
üü
üü
üü
1.12
téacsa
nna ó
bhéa
l a ch
ruthú
, a ch
ur i l
áthair
ina a
onar
agus
/nó m
ar bh
all de
ghrú
pa ag
us tu
iscint
a léi
riú ar
luch
t éist
each
ta ü
üü
üü
üü
üü
1.13
focail
Gha
eilge
a fh
uaim
niú i s
lí sho
thuigt
he ch
ruinn
üüüüüüüüü
ü
1.14
taitne
amh a
bhain
t as b
heith
ag cu
marsá
id trí
Gha
eilge
üü
üü
üü
üü
üü
1.15
a stór
foca
l pea
rsanta
féin
a thr
eisiú
ar gh
náthn
ithe a
gus á
bhar
ar sp
éis le
is féi
nüüüüü
üü
üü
ü
1.16
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh f
aoin
méid
atá cl
oiste
aige
üü
üü
üü
1.17
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh b
unait
he ar
théa
csann
a ábh
artha
Gae
ilge
üü
üü
üü
üü
1.18
tuairi
mí pe
arsa
nta a
fhor
bairt
agus
a ch
osain
t ar n
ithe a
bhain
eann
le há
bhair
ar sp
éis le
is féi
nü
üü
üü
üü
üü
Idirg
hnío
mhú
ca
inte
1.19
idirgh
níomh
ú le c
omhs
colái
rí/le
húsá
ideoir
í eile
Gae
ilge (
agus
lasm
uigh d
e pho
bal n
a sco
ile)
üü
üü
üü
üü
ü
1.20
freag
airt d
o the
achta
ireac
htaí g
an ch
oinne
le lin
n com
hrá
üü
üü
üü
ü
1.21
cuma
rsáid
a cho
imeá
d sa s
iúl ag
us dé
ileáil
le de
acra
chtaí
tuisc
eana
ü
üü
üü
üü
üü
ü
1.22
soilé
iriú n
ó athr
á a lo
rg üü
üü
üü
üü
üü
1.23
eolas
a sh
eiceá
il, a d
heim
hniú
agus
a mh
alartú
üü
üü
üü
üü
üü
1.24
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh a
g úsá
id tei
cneo
laíoc
htaí d
igitea
cha
üü
üü
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 8 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
9
Snáitheanna na sonraíochta agus an leabhar seo
Snái
thea
nna
na s
onra
íoch
ta a
gus
an le
abha
r se
oLé
irío
nn a
n cl
ár s
eo c
onas
a c
hlúd
aíte
ar tr
í shn
áith
e na
son
raío
chta
sa
leab
har.
Snái
thGn
éTo
rthaí
fogh
lam
aAs
Sonr
aíoc
ht G
haei
lge
na Sr
aith
e Só
isear
aí T2
lgh
21–3
Aona
d1
23
45
67
89
10Cu
mas
cu
mar
sáid
eÉis
teac
ht1.1
prío
mhthe
achta
ireac
htaí n
a cum
arsá
ide G
aeilg
e bain
teach
leis
an ng
náths
haol
a thu
iscint
chom
h fad
a is a
tá an
chain
t ar g
hnáth
luas a
gus s
oiléir
üü
üü
üü
üü
üü
1.2 s
onra
í áiri
the ar
ghná
thnith
e coit
ianta
sa ch
aint a
aithi
ntü
üü
üü
üü
üü
1.3 l
éiriú
ar th
aitne
amh a
bhain
t as é
istea
cht le
Gae
ilge
üü
üü
üü
ü
1.4 á
bhar
agus
foins
í éist
each
ta a r
oghn
ú agu
s a ro
innt, a
g úsá
id tei
cneo
laíoc
htaí d
igitea
cha
üü
üü
ü
1.5 c
anúin
tí na G
aeilg
e a ai
thint
üüüüü
üü
üü
ü
Léam
h1.6
úsá
id a b
haint
as ra
on st
raité
isí dí
chód
aithe
cuí
üü
üü
üü
üü
ü
1.7 p
ríomh
shon
raí a
bhain
eann
le gn
áthnit
he co
itianta
a ait
hint i
dtéa
csann
a Gae
ilge
üü
üü
üü
üü
üü
1.8 p
ríomh
theac
htaire
achta
í a bh
aint a
s téa
csann
a Gae
ilge a
bhain
eann
leis
an ng
náths
haol
üüüüüüüü
üü
1.9 t
aitne
amh a
bhain
t as t
éacsa
nna á
bhar
tha dí
lse ch
un cu
mas l
éithe
oirea
chta
a fho
rbair
tü
üü
üü
üü
üü
ü
1.10
téacsa
nna d
ílse a
aims
iú ag
us a
úsáid
chun
taigh
de a
dhéa
namh
üü
üü
üü
ü
Labh
airt
1.11
teach
taire
achta
í pea
rsanta
cuma
rsáide
a ch
ur in
iúl a
bhain
eann
leis
an ng
náths
haol
üü
üü
üü
üü
üü
1.12
téacsa
nna ó
bhéa
l a ch
ruthú
, a ch
ur i l
áthair
ina a
onar
agus
/nó m
ar bh
all de
ghrú
pa ag
us tu
iscint
a léi
riú ar
luch
t éist
each
ta ü
üü
üü
üü
üü
1.13
focail
Gha
eilge
a fh
uaim
niú i s
lí sho
thuigt
he ch
ruinn
üüüüüüüüü
ü
1.14
taitne
amh a
bhain
t as b
heith
ag cu
marsá
id trí
Gha
eilge
üü
üü
üü
üü
üü
1.15
a stór
foca
l pea
rsanta
féin
a thr
eisiú
ar gh
náthn
ithe a
gus á
bhar
ar sp
éis le
is féi
nüüüüü
üü
üü
ü
1.16
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh f
aoin
méid
atá cl
oiste
aige
üü
üü
üü
1.17
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh b
unait
he ar
théa
csann
a ábh
artha
Gae
ilge
üü
üü
üü
üü
1.18
tuairi
mí pe
arsa
nta a
fhor
bairt
agus
a ch
osain
t ar n
ithe a
bhain
eann
le há
bhair
ar sp
éis le
is féi
nü
üü
üü
üü
üü
Idirg
hnío
mhú
ca
inte
1.19
idirgh
níomh
ú le c
omhs
colái
rí/le
húsá
ideoir
í eile
Gae
ilge (
agus
lasm
uigh d
e pho
bal n
a sco
ile)
üü
üü
üü
üü
ü
1.20
freag
airt d
o the
achta
ireac
htaí g
an ch
oinne
le lin
n com
hrá
üü
üü
üü
ü
1.21
cuma
rsáid
a cho
imeá
d sa s
iúl ag
us dé
ileáil
le de
acra
chtaí
tuisc
eana
ü
üü
üü
üü
üü
ü
1.22
soilé
iriú n
ó athr
á a lo
rg üü
üü
üü
üü
üü
1.23
eolas
a sh
eiceá
il, a d
heim
hniú
agus
a mh
alartú
üü
üü
üü
üü
üü
1.24
cuma
rsáid
ó bhé
al a d
héan
amh a
g úsá
id tei
cneo
laíoc
htaí d
igitea
cha
üü
üü
Snái
thGn
éTo
rthaí
fogh
lam
aAs
Sonr
aíoc
ht G
haei
lge
na Sr
aith
e Só
isear
aí T2
lgh
21–3
Aona
d1
23
45
67
89
10Cu
mas
cu
mar
sáid
eSc
ríobh
1.25
téacsa
nna á
bhar
tha a
chum
adh (
ríomh
phois
t, blag
anna
, cun
tais,
téacsa
nna
crutha
ithea
cha a
gus t
éacsa
nna i
lmhó
dach
a) le
tuisc
int ar
luch
t a lé
ite
1.26
dréa
chtú,
léam
h siar
agus
athd
hréa
chtú
a dhé
anam
h
1.27
teach
taire
achta
í scrí
ofa a
roinn
t, ag ú
sáid
teicn
eolaí
ochta
í digi
teach
a
1.28
tuairi
mí pe
arsa
nta a
chur
in iú
l agu
s a m
híniú
1.29
freag
airt p
hear
santa
do th
éacsa
nna
Feas
acht
te
anga
agu
s ch
ultú
rtha
Ag d
íriú
ar th
eang
a na
Ga
eilg
e m
ar ch
óras
2.1 d
ifríoc
htaí s
untas
acha
ó tha
obh g
rama
daí a
gus c
omhr
éire i
dir an
Gha
eilge
, Béa
rla
agus
tean
gach
a eile
a tha
bhair
t faoi
dear
a chu
n mích
ruinn
eas a
shea
chain
t
2.2 e
arrá
idí pe
arsa
nta i l
abha
irt ag
us i s
críob
h na t
eang
a a th
abha
irt fa
oi de
ara a
gus n
a cú
isean
na le
o a th
uiscin
t
2.3 p
atrúin
tean
ga m
ar ch
omhr
éir, b
hriat
hra,
ainmf
hoca
il, srl
., a ai
thint
agus
a ús
áid
2.4 l
itriú
agus
ponc
aíoch
t che
art a
aithi
nt ag
us a
úsáid
2.5 t
aifea
d a ch
oinne
áil ar
dhús
hláin
phea
rsanta
a bh
ainea
nn le
cruin
núsá
id na
tean
ga
trí bh
lag fo
ghlam
a pea
rsanta
a ch
ruthú
Ag co
thú
feas
acht
a i
leith
chul
túr n
a te
anga
2.6 g
né(it
he) d
e chu
ltúr n
a Gae
ilge a
rogh
nú ag
us ta
ighde
a dh
éana
mh ui
rthi a
gus í
a ch
ur i l
áthair
ar sh
lí nuá
lach c
hruth
aithe
ach
2.7 t
ionscn
aimh/
cur i
látha
ir ó b
héal
a dhé
anam
h ar g
hnéit
he de
bheo
chult
úr na
Ga
eilge
Ag co
thú
feas
acht
a i
leith
an
dáth
eang
acha
is2.8
cos
úlach
taí ag
us di
fríoc
htaí id
ir ph
obail
iltea
ngac
ha a
fhios
rú
2.9 a
aiste
ar pe
arsa
nta fé
in i d
treo a
n ilte
anga
chais
a léi
riú
Féin
fhea
sach
t an
fh
oghl
aim
eora
Ag co
thú
féin
tuisc
eana
m
ar fh
oghl
aim
eoir
tean
ga
3.1 s
tíl ph
earsa
nta fo
ghlam
a a ai
thint
agus
stra
itéisí
fogh
lama a
fhor
bairt
sna s
cilea
nna
ar fa
d chu
n cur
leis
an bh
foghla
im éi
feach
tach
3.2 ú
sáid
a bha
int as
aise
olas m
ar fh
oghla
imeo
ir ch
un ai
dhme
anna
fogh
lama p
earsa
nta
a lea
gan a
mach
Ag fo
rbai
rt na
fogh
lam
a fé
inria
ir3.3
cinn
tí nea
mhsp
leách
a fao
in bh
foghla
im a
dhéa
namh
3.4 f
éinmh
easú
nú a
dhéa
namh
ar dh
ul ch
un ci
nn
3.5 a
iseola
s a ro
innt le
comh
scolái
rí ar
an bh
foghla
im ph
earsa
nta sn
a scil
eann
a tea
nga
agus
fogh
lama
3.6 a
cmha
inní te
anga
a ús
áid (f
oclói
rí ag
us rí
omhf
hocló
irí, g
raim
éir, s
eiceá
laithe
gra
mada
í agu
s litr
ithe,
srl.)
Ag fo
rbai
rt tu
iscea
na a
r sp
reag
adh
pear
sant
a i
leith
na
tean
ga
3.7 t
uiscin
t a lé
iriú a
r a sp
reag
adh p
earsa
nta i l
eith f
hogh
laim
na te
anga
.
3.8 a
idhme
anna
fogh
lama p
earsa
nta a
úsáid
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 9 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
10
Pleanálaí: Aonad 1
Pleanálaí: Aonad 1 Plean don Aonad
Ábhar an aonaid foghlama: Mé féin agus mo chairde nua
Bliain/Téarma: An dara bliain/téarma 1
Fad an aonaid: 5-6 Seachtaine
Snáithe Gné Torthaí foghlamaAs Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí T2 lgh 21–3
Cumas cumarsáide
Éisteacht 1.2 sonraí áirithe ar ghnáthnithe coitianta sa chaint a aithint1.3 léiriú ar thaitneamh a bhaint as éisteacht le Gaeilge1.5 canúintí na Gaeilge a aithint
Léamh 1.7 príomhshonraí a bhaineann le gnáthnithe coitianta a aithint i dtéacsanna Gaeilge
1.8 príomhtheachtaireachtaí a bhaint as téacsanna Gaeilge a bhaineann leis an ngnáthshaol
1.9 taitneamh a bhaint as téacsanna ábhartha dílse chun cumas léitheoireachta a fhorbairt
Labhairt 1.11 teachtaireachtaí pearsanta cumarsáide a chur in iúl a bhaineann leis an ngnáthshaol
1.12 téacsanna ó bhéal a chruthú, a chur i láthair ina aonar agus/nó mar bhall de ghrúpa agus tuiscint a léiriú ar lucht éisteachta
1.13 focail Ghaeilge a fhuaimniú i slí shothuigthe chruinn1.15 a stór focal pearsanta féin a threisiú ar ghnáthnithe agus ábhar ar spéis leis
féinIdirghníomhú cainte 1.20 freagairt do theachtaireachtaí gan choinne le linn comhrá
1.22 soiléiriú nó athrá a lorg1.23 eolas a sheiceáil, a dheimhniú agus a mhalartú
Scríobh 1.25 téacsanna ábhartha a chumadh (ríomhphoist, blaganna, cuntais, téacsanna cruthaitheacha agus téacsanna ilmhódacha) le tuiscint ar lucht a léite
1.26 dréachtú, léamh siar agus athdhréachtú a dhéanamh1.27 teachtaireachtaí scríofa a roinnt, ag úsáid teicneolaíochtaí digiteacha1.29 freagairt phearsanta do théacsanna
Critéir ratha
Ag deireadh an aonaid seo beidh an scoláire in ann -
ü Anailís a dhéanamh ar dhán
ü Ainm, áit chónaithe, aois, cuma fhisiciúil a chur in iúl
ü Cur síos a dhéanamh ar dhaoine
ü An chopail ‘is’ a úsáid
ü Urú agus séimhiú a úsáid
ü Blag a scríobh
ü Ríomhphoist a scríobh
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 10 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
11
Pleanálaí: Aonad 1
Snáithe Gné Torthaí foghlamaAs Sonraíocht Ghaeilge na Sraithe Sóisearaí T2 lgh 21–3
Feasacht teanga agus chultúrtha
Ag díriú ar theanga na Gaeilge mar chóras
2.1 difríochtaí suntasacha ó thaobh gramadaí agus comhréire idir an Ghaeilge, Béarla agus teangacha eile a thabhairt faoi deara chun míchruinneas a sheachaint
2.3 patrúin teanga mar chomhréir, bhriathra, ainmfhocail, srl., a aithint agus a úsáid2.4 litriú agus poncaíocht cheart a aithint agus a úsáid
Ag cothú feasachta i leith chultúr na teanga
2.6 gné(ithe) de chultúr na Gaeilge a roghnú agus taighde a dhéanamh uirthi agus í a chur i láthair ar shlí nuálach chruthaitheach
2.7 tionscnaimh/cur i láthair ó bhéal a dhéanamh ar ghnéithe de bheochultúr na Gaeilge
Ag cothú feasachta i leith an dátheangachais
2.8 cosúlachtaí agus difríochtaí idir phobail ilteangacha a fhiosrú2.9 a aistear pearsanta féin i dtreo an ilteangachais a léiriú
Féinfheasacht an fhoghlaimeora
Ag cothú féintuisceana mar fhoghlaimeoir teanga
3.1 stíl phearsanta foghlama a aithint agus straitéisí foghlama a fhorbairt sna scileanna ar fad chun cur leis an bhfoghlaim éifeachtach
3.2 úsáid a bhaint as aiseolas mar fhoghlaimeoir chun aidhmeanna foghlama pearsanta a leagan amach
Ag forbairt na foghlama féinriair
3.4 féinmheasúnú a dhéanamh ar dhul chun cinn
3.5 aiseolas a roinnt le comhscoláirí ar an bhfoghlaim phearsanta sna scileanna teanga agus foghlama
3.6 acmhainní teanga a úsáid (foclóirí agus ríomhfhoclóirí, graiméir, seiceálaithe gramadaí agus litrithe, srl.)
Ag forbairt tuisceana ar spreagadh pearsanta i leith na teanga
3.7 tuiscint a léiriú ar a spreagadh pearsanta i leith fhoghlaim na teanga.
3.8 aidhmeanna foghlama pearsanta a úsáid
Téacsanna/áiseanna féideartha don cheacht:
Dán: An Ghealach le Caitríona Ní Chléirchín (lch 4)
Moltaí eile ón gcúrsa litríochta:
Gearrscéalta: ‘Punk’ le Ré Ó Laighléis
Dán: ‘Dán do Lara, 10’ le Michael Hartnett
Léamh ar mhaithe le taitneamh: ‘The Wizard of Oz as Gaeilge’ (lch 14)
Comhrá: Tú féin a chur in aithne (lch 2)
Ag nochtadh tuairimí (lch 9)Tá naisc sheachtracha ar fáil chuig suíomhanna gréasáin úsáideacha eile ar FolensHIVE.ie.
Fís don fhoghlaim san aonad
Cur síos imlíneach ar an bhfoghlaim
Tugtar deiseanna do scoláirí cumarsáid ó bhéal a dhéanamh a bhaineann leo féin agus a gcairde. Spreagtar comhrá idir na scoláirí ionas go mbeidh siad in ann teachtaireachtaí pearsanta cumarsáide a chur in iúl a bhaineann leis an ngnáthshaol. Múintear an córas teanga a bhaineann leis an chopail ‘is’ chomh maith le conas urú agus séimhiú a úsáid. Cabhraítear leis an bhfoghlaim le píosaí léitheoireachta agus scríbhneoireachta.
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 11 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
12
Pleanálaí: Aonad 1
Príomhdheiseanna measúnaithe an aonaid
Samplaí Treoracha
Cur i láthair a dhéanamh ar an topaic.
Plé a dhéanamh ar an dán agus cuntas a scríobh faoi.
Ríomhphost a sheoladh faoi theach do charad.
Ceisteanna a fhreagairt ó bhéal
Gramadach
Tascanna le déanamh sa phunann scileanna
Féinmheasúnú
Scrúdú
Cur i láthair ar theaghlach cáiliúil le déanamh
(Punann Scileanna, lch 4) Tasc labhartha agus scríofa ar an dán
(Téacsleabhar: lgh 4–7) (Punann Scileanna: lch 5)
Ríomhphost le déanamh sa Phunann Scileanna (lch 6)
Deiseanna cainte leis na tascanna ‘Labhraígí le chéile’
(Téacsleabhar: lgh 3, 9, 13, 16, 18, 19, 20, 24)
Cleachtaí labhartha a dhéanamh ar na briathra neamhrialta (Téacsleabhar: lch 8)
Éisteacht: Scéal T-Rex (lch 1) Scríbhneoireacht (lch 3) Cur i láthair (lch 4)
Tascanna measúnaithe ag deireadh an aonaid (Téacsleabhar: lch 34)(Punann: lch 9)
Ceisteanna samplacha scrúdaithe (Téacsleabhar: lgh 30–31)
Cur i láthair: Pléigh na critéir ratha leo roimh ré agus tabhair aiseolas dóibh ag an deireadh.
Dul i ngleic le téacs eile litríochta (m.sh. an t-amhrán ‘Ná hAbair é Déan é!’ le J.J Ó Dochartaigh) a bhaineann le cúrsaí dóchais sula léitear an dán An Ghealach: Iarr ar na scoláirí léirmheas a dhéanamh ar an dán ‘An Ghealach’ sa phunann.
Scríbhneoireacht: Mínigh na critéir ratha leo roimh ré agus is féidir sampla a dhéanamh ar an gclár bán chun cabhrú leo. Is féidir píosa cainte a bheith agaibh ar ábhar na scríbhneoireachta. Tabhair aiseolas dóibh tar éis an taisc.
Labhairt: Is féidir ciorcal cainte a dhéanamh sa rang go háirithe leis na tascanna ‘Labhraígí le chéile’. Is féidir rólimirt a dhéanamh ón bpunann (lch 7). Tar éis an taisc, mínigh na botúin is coitianta leo ar an gclár bán.
Gramadach: Mínigh na rialacha roimh ré. Is féidir comórtas a dhéanamh ar na rialacha. Is féidir scrúdú a dhéanamh as na tascanna sa leabhar freisin. Ceartaigh na botúin ar an gclár bán agus iarr orthu machnamh a dhéanamh ar a mbotúin féin.
Iarr ar na scoláirí an tasc éisteachta, scríbhneoireachta, taighde, cur ar láthair ó bhéal, taifead ar an gcur i láthair, piarmheasúnú agus na tascanna measúnaithe a dhéanamh ag deireadh an aonaid.
Measúnú: Ba chóir do na daltaí scrúduithe a dhéanamh agus scór a choimeád. Iarr orthu machnamh a dhéanamh ar na torthaí.
Is féidir díriú isteach ar leideanna don scrúdú agus an bealach ina bhfreagraítear na ceisteanna.
Ag cruthú eispéiris foghlama
Féidearthachtaí i rith an aonaid foghlama
Deiseanna foghlama féideartha Samplaí Treoracha Aidhmeanna foghlama pearsanta a phlé agus
a scríobh. Féach ar an vlag agus na pointí is tábhachtaí
a aithint ó thaobh foghraíochta de agus iad a phlé agus a roinnt i ngrúpaí.
Dán a léamh agus príomhtheachtaireachtaí an dáin sin a phlé ó bhéal.
Tugtar deiseanna do scoláirí cur lena stór focal, cleachtadh cainte a dhéanamh le chéile agus cur síos a dhéanamh ar dhuine.
Plé oscailte faoi ilchultúrachas agus ainmneacha ó thíortha eile atá sa rang a phléigh
Loga foghlama a choinneáil ar an bhfoghlaim teanga (stór focal, nathanna cainte, cruinneas) agus ar na hacmhainní a úsáideadh chun cur leis an gcruinneas (foclóirí, graiméir, suíomhanna idirlín).
Vlag : Ailbhe (Téacsleabhar: lch 2) An dán ‘An Ghealach’ a léamh
(Téacsleabhar: lch 4) Inis dom fút féin
(Téacsleabhar: lgh 12, 13) Ainmneacha ó thíortha eile
(Téacsleabhar: lch 27)
Cuir ceisteanna orthu ar na rudaí a d’fhoghlaim siad.
Freagair na ceisteanna bunaithe ar an vlag.
Ceisteanna a fhreagairt ar an dán agus freagraí pearsanta gairide a scríobh faoin dán.
Labhraígí le chéile. Iarr ar na scoláirí ceisteanna a chur ar a chéile fúthu féin.
Iarr ar na scoláirí an tasc scríofa a dhéanamh agus ansin faigh amach cé mhéad dalta atá sa rang le hainmneacha ó thíortha eile.
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 12 1/23/20 9:38 PM
-
DRÉA
CHT
13
Pleanálaí: Aonad 1
Príomhscileanna
Seo liosta roinnt deiseanna chun príomhscileanna a fheabhsú in aonad 1.
Príomhscil Deiseanna chun an scil a fheabhsú san aonad
Samplaí Treoracha
Cumarsáid Éisteacht ‘Abair é!’
Vlag: Ailbhe (Téacsleabhar: lch 2)
An dán ‘An Ghealach’ (Téacsleabhar: lch 4)
Éist leis an vlag agus foghlaim na nathanna. Iarr ar na scoláirí a vlag féin a chruthú.
Déan an tasc ‘Abair é!’ chun tuairimí a nochtadh faoin dán.
Obair le daoine eile ‘Labhraígí le chéile’ Spraoi leis an teanga Piarmheasúnú
Comhrá i mbialann (Téacsleabhar: lch 3)
Cluiche cathlonga (Téacsleabhar: lch 32)
Piarmheasúnú (Téacsleabhar: lch 33)
Beidh na scoláirí ag ullmhú comhrá le chéile idir bheirt atá i mbialann.
Beidh na scoláirí ag obair i mbeirteanna i mbealach spraíúil.
Ceartóidh na scoláirí obair a chéile.
A bheith cruthaitheach Mo chraobh ghinealaigh Cultúr na gCeilteach
Dear do chraobh ghinealaigh féin (Téacsleabhar: lch 25)
Obair ealaíne (Téacsleabhar: lch 28)
Iarr ar na scoláirí cur síos a dhéanamh ar a gcraobh ghinealaigh agus croch suas iad ar an mballa.
Iarr orthu pictiúr a tharraingt bunaithe ar na huirlisí troda a bhí in úsáid ag na Ceiltigh.
A bheith liteartha Spreagfar scoláirí chun léamh le píosaí léitheoireachta agus fi líochta.
Spreagfar scoláirí chun léamh freisin leis an rannóg ‘Léamh ar mhaithe le taitneamh’.
An dán ‘An Ghealach’ a léamh (Téacsleabhar: lch 4)
Léamh ar mhaithe le taitneamh: ‘The Wizard of Oz as Gaeilge’ (Téacsleabhar: lch 14)
Ainmneacha ó thíortha eile (Téacsleabhar: lch 27)
Na Ceiltigh (Téacsleabhar: lch 28)
Iarr orthu an dán a léamh agus a phlé.
Iarr orthu an scéal a léamh agus a phlé.
Iarr orthu na hailt a léamh agus a phlé
A bheith uimheartha Dáta breithe Aoiseanna agus blianta Airde Ag comhaireamh daoine
Dáta breithe (Téacsleabhar: lch 15)
Aoiseanna agus blianta (Téacsleabhar: lch 16)
Airde (Téacsleabhar: lch 19) Ag comhaireamh daoine
(Téacsleabhar: lch 21)
Déan plé agus cleachtadh ar an ngramadach atá i gceist.
Deiseanna foghlama féideartha Samplaí Treoracha Spraoi leis an teanga
Measúnú leanúnach
Cluiche Stop an bus! agus Sudoku (Téacsleabhar: lch 32)
Piarmheasúnú (Téacsleabhar: lch 33) Féinmheasúnú (Téacsleabhar: lch 34)
Iarr ar na scoláirí na cluichí a imirt agus ceartaigh iad sa rang.
Iarr ar na scoláirí an piarmheasúnú a dhéanamh agus obair a bpáirtí a cheartú.
Iarr ar na scoláirí an féinmheasúnú a dhéanamh agus ceartaigh é sa rang.
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 13 1/23/20 9:38 PM
-
GERMAN
Dive In! … to J
unior Cycle First Year English
Fiona Kirwan Edel O’Donovan
ENGLISH
Higher and Ordinary Level PE
PERFORMANCEFOR LEAVING CERTIFICATE
PEAK
Fergal Lyons, Sarahjane Belton, Nichola Crean and Eoin Joy
PEAKPERFORMANCEFOR LEAVING CERTIFICATE
PE
Gavin Duffy
BUSINESSDOWN TO
Leaving Certificate Business
BUSINESS
Carmel EnrightMaureen Flynn
ORDINARY & HIGHER LEVEL
Leaving CertificateHome Economics
SKILLS
HOME EC
Leaving Certificate SpanishHigher and Ordinary Level
Españolen Acción
2nd Edition
Elaine Higgins
SPANISH
Our NEW Post Primary Programmes for 2020
Visit Folens.ie for more information and to try our Digital Resources.
Contact your Folens Rep to book a meeting.
Leaving Certificate
Niamh Cooper
Leaving Certificate Oral German
FRENCH
Leaving Certificate Oral French
Lauren Johnston
and Ailbhe Smyth
Junior Cycle LC Oral Language
IRISH
SEÁN GREIFSÉAMUS Ó FIONNAGÁIN
GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ
CÚRSA IOMLÁN DON GNÁTHLEIBHÉAL
SEÁN GREIFSÉAMUS Ó FIONNAGÁIN
CÚRSA IOMLÁN DON ARDLEIBHÉAL
GAEILGE NA SRAITHE SÓISEARAÍ
LCVP LINK MODULES
MAKING IT HAPPEN
CAROLINE MCHALE3RD EDITION
LCVP
1X 9
999
IJ9764_JC_Irish_PEP.indd 14 1/23/20 9:38 PM