Fundusze unijne na realizacj ę zadań publicznych

11

Plan prezentacji

• Fundusze strukturalne UE

• Fundusze unijne na realizacj ę zadań publicznych – mo Ŝliwo ści

wsparcia

• Praktyczne aspekty aplikowania o fundusze UE

• Projekty mieszane

• Korzy ści i ryzyka w projektach mieszanych

1

22

Fundusze strukturalne UE

2

33

Fundusze strukturalne UE

3

Cele UEUmocnienie spójno ści

gospodarczej i społecznej

Polityka Polityka regionalna

Realizacja celu

Instrument

Fundusze strukturalne:

• Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

• Europejski Fundusz Społeczny

• Fundusz Spójno ści

Dystrybucja funduszy UE – perspektywa finansowa 2007 -2013

[w mln EUR]

Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o.

4

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) – strategiczny dokument określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdraŜania funduszy strukturalnych UE w Polsce

WdraŜanie funduszy w Polsce

Podział funduszy w zale Ŝności od szczebla zarz ądzania

Zarządzanie centralne [IZ – MRR]

• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ)

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG)

• Program Operacyjny KapitałLudzki (PO KL)

• Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW)

Zarządzanie regionalne [IZ – UM]

• Regionalne Programy Operacyjne poszczególnych województw

5

66

Fundusze unijne na realizacj ę zadań publicznych

– moŜliwo ści wsparcia

6

Przykładowe rodzaje projektów i mo Ŝliwo ści wsparcia z funduszy UE

Transport

autostrady, drogi ekspresowe, porty,

lotniska, koleje

PO IŚ, RPW, RPO

Energetyka

OZE, kogeneracja, dystrybucja energii, termomodernizacja

PO IŚ, RPO

Teleinformatyka

e-administracja, eInclusion, społeczeństwo

informacyjne (ICT)

PO IG, RPW, RPO

Gospodarka wodno-ściekowa/ odpadami

kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, gospodarka odpadami

PO IŚ, RPO

Szkoła (Nauka i edukacja)

infrastruktura oraz wyposaŜenie uczelni i

szkół, infrastruktura B+R

PO IŚ, PO IG, RPW, RPO

SłuŜba zdrowia

ratownictwo medyczne, modernizacja

infrastruktury, zakup sprzętu medycznego

PO IŚ, RPO

7

Przykładowe rodzaje projektów i mo Ŝliwo ści wsparcia z funduszy UE

Rekreacja, turystyka i sport

budowa i modernizacja infrastruktury turystycznej,

obiekty sportowe

RPO

Rewitalizacja miast

rewitalizacja obszarów zdegradowanych,

poprzemysłowych i powojskowych, zabytków

PO IŚ, RPO

Mieszkalnictwo

rewitalizacja substancji mieszkaniowej,

termomodernizacja budynków mieszkalnych

RPO

Parkingi

Park&Ride, Bike&Ride, systemy monitorowania

parkingów

PO IŚ, RPW, RPO

Siedziby władz publicznych

infrastruktura, termomodernizacja

RPO

Więziennictwo

brak instrumentów

8

Dostępność funduszy unijnych w województwie mazowieckim

• Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka

• Program Operacyjny Kapitał Ludzki

• Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego

9

Transport

Działanie 3.1 Infrastruktura drogowa

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: min. od 1 mln do 1,5 mln PLN w zaleŜności od typu projektu

Działanie 3.2 Regionalny transport publiczny

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Działanie 3.3 Lotniska i infrastruktura lotnicza

Wsparcie: do 50% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. 4 mln PLN dla projektów z zakresu infrastruktury

bezpieczeństwa i ochrony transportu lotniczego

Działanie 5.1 Transport miejski

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

10

Wsparcie inwestycji na realizacj ę zadań publicznych w RPO woj. mazowieckiego

Środowisko i energetyka

Działanie 4.1 Gospodarka wodno- ściekowa

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Działanie 4.2 Ochrona powierzchni ziemi

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. 20 mln PLN dla projektów z zakresu rekultywacji terenów zdegradowanych na cele środowiskowe

Działanie 4.3 Ochrona powietrza, energetyka

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. od 8 mln do 20 mln PLN w zaleŜności od typu projektu

Działanie 4.4 Ochrona przyrody, zagro Ŝenia, systemy monitoringu

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. od 400 tys. do 40 mln PLN w zaleŜności od typu projektu

11

Wsparcie inwestycji na realizacj ę zadań publicznych w RPO woj. mazowieckiego

Turystyka, sport i kultura

Działanie 6.1 Kultura

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. od 4 mln do 20 mln PLN w zaleŜności od typu projektu

Działanie 6.2 Turystyka

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Szpitale i opieka

zdrowotna

Działanie 7.1 Infrastruktura słu Ŝąca ochronie zdrowia i Ŝycia

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Działanie 7.3 Infrastruktura słu Ŝąca pomocy społecznej

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

12

Wsparcie inwestycji na realizacj ę zadań publicznych w RPO woj. mazowieckiego

Teleinformatyka

Działanie 2.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu informac yjnemu

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Działanie 2.2 Rozwój e-usług

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Rewitalizacja Działanie 5.2 Rewitalizacja miast

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Szkoła

(nauka i edukacja)

Działanie 7.2 Infrastruktura słu Ŝąca edukacji

Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych

Wartość projektu: maks. 20 mln PLN, chyba Ŝe realizowany projekt jest istotny dla rozwoju regionu

13

Wsparcie inwestycji na realizacj ę zadań publicznych w RPO woj. mazowieckiego

1414

Praktyczne aspekty aplikowania o fundusze UE

14

Praktyczne aspekty ubiegania si ę o dotacj ę na realizacj ę zadań publicznych

•Beneficjenci – jednostki sektora finansów publicznych (np. JST, szkoły wyŜsze, GDDKiA, szpitale państwowe)

•Data rozpoczęcia projektu – 1 stycznia 2007 roku

•Identyfikacja właściwego źródła wsparcia – linia demarkacyjna

•Dostępność środków unijnych oraz terminy naborów – listy projektów kluczowych

•Dokumentacja aplikacyjna – wniosek o dofinansowanie, studium wykonalności, analiza kosztów i korzyści, inne wymagane dokumenty

15

Praktyczne aspekty ubiegania si ę o dotacj ę na realizacj ę zadań publicznych

•Tryb oceny wniosków – ocena formalna, merytoryczna obligatoryjna i fakultatywna

•Ocena oddziaływania projektu na środowisko – obszar szczególnej kontroli

•Wartość projektu – koszty kwalifikowane

•DuŜe projekty – obowiązek notyfikacji KE

•Pułap wsparcia – zazwyczaj do 85% kosztów kwalifikowanych (istnieją działania, w których wsparcie wynosi do 100%) przy zastosowaniu metody luki finansowej

16

Kroki jakie naleŜy podjąć przy określaniu dotacji UE

Okres programowania 2007-2013Przykład

Krok 1 Ustalenie wielkości luki w finansowaniu (R):

R = Max EE/DIC

gdzie:Max EE oznacza maksymalne kwalifikowane wydatki = DIC-DNRDIC oznacza zdyskontowany koszt inwestycjiDNR oznacza zdyskontowany dochód netto = zdyskontowane dochody – zdyskontowane koszty operacyjne + zdyskontowana wartość rezydualna

DIC = 20.000DNR = 6.000

R = (20.000-6.000)/20.000R = 70 %

Wysoko ść dofinansowania – metoda luki finansowej

17

Kroki jakie naleŜy podjąć przy określaniu dotacji UE

Okres programowania 2007-2013Przykład

Krok 2 Ustalenie „kwoty decyzji” (DA – decision amount), Czyli podstawy ustalania poziomu współfinansowania osi priorytetowej

DA = EC x R

gdzie:EC oznacza koszty kwalifikowane

Nakłady inwestycyjne kwalifikowane:

EC = 18.000DA = 18.000 x 70%

DA = 12.600

Wysoko ść dofinansowania – metoda luki finansowej

18

Kroki jakie naleŜy podjąć przy określaniu dotacji UE

Okres programowania 2007-2013Przykład

Krok 3 Obliczenie wielkości (maksymalnej) dotacji UE:

Dotacja UE = DA x Max CRpa

gdzie:Max CRpa oznacza maksymalną wielkośćwspółfinansowania przewidzianą dla osi priorytetowej w decyzji Komisji o przyjęciu programu operacyjnego

Maksymalna kwota dofinansowania:

Max CRpa = 85%Dotacja UE = 12.600 x 85%

Dotacja UE = 10.710

Wysoko ść dofinansowania – metoda luki finansowej

Źródło: Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, Dokument Roboczy Nr 4 Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej, s.5.

19

2020

Projekty mieszane

20

Ramy prawne ł ączenia funduszy unijnych i partnerstwa publiczno-prywatnego

Polska:

Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju – art. 28 ust. 9 wprowadzony przez art.32 Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym

W ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 984) w art. 28 dodaje się ust. 9 w brzmieniu:

„9. W ramach programu operacyjnego dofinansowane mogą być takŜe projekty, o których mowa w ust. 1, realizowane w formie partnerstwa publiczno-prywatnego, na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym”

21

Ramy prawne ł ączenia funduszy unijnych i partnerstwa publiczno-prywatnego

Unia Europejska:KE deklaratywnie wspiera rozwój PPP oraz projekty mieszane (zalecenia, wytyczne)

Warunki dofinansowania projektu PPP z funduszy unijnych:

• Zapewnienie otwartego dostępu do rynku (procedury udzielania zamówieńpublicznych)

• Przestrzeganie zasad dotyczących pomocy państwa (wykluczenie nadmiernego wynagradzania, dopasowanie wysokości dotacji do potrzeb)

• Ochrona interesu publicznego (eliminacja nadmiernych zysków)

• Określenie optymalnego poziomu dofinansowania dotacyjnego

22

PPP jako beneficjent wsparcia w ramach programów op eracyjnych

Program Operacyjny

Mieszkaln

ictwo

SłuŜba zd

rowia i szp

itale

Parkin

gi

Telein

formatyka

Szkoła (N

auka i

Edukacja)

Rekreacja i sp

ort

Rewitalizacja m

iast

Energ

etyka (w tym

energ

ia odnawialn

a)

Tran

sport (d

rogi, ko

leje,

porty, lo

tniska)

Gospodarka w

odno-

ściekowa/odpadami

Infrastruktura i Środowisko

Innowacyjna Gospodarka

Regionalny Program Operacyjny

woj. mazowieckiego� � � � � �

� - obszary, w których partnerstwo publiczno-prywatne jest bezpośrednio wskazane jako beneficjent - obszary, w których partnerstwo publiczno-prywatne moŜe być beneficjentem realizując zadania publiczne jst� - obszary, w których występują zarówno działania, w których partnerstwo publiczno-prywatne jest bezpośrednio wskazane jako beneficjent oraz działania, w których partnerstwo publiczno-prywatne moŜe być beneficjentem realizując zadania publiczne jst

Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o. (stan na dzień 31.08.2009)

23

• zadanie publiczne podzielono na dwa odrębne projekty• wnioskodawcą o dotację jest podmiot publiczny, a projekt, który ubiega się o wsparcie, obejmuje

wyłącznie fazę inwestycyjną, w której nie występuje podmiot prywatny• w przypadku zawarcia umowy na eksploatację współfinansowanej z funduszy UE inwestycji, opłaty za

dostępność lub opłaty od uŜytkowników spójne z załoŜonymi w dokumentacji aplikacyjnej prognozami przychodów

• w sytuacji, gdy rzeczywiste dochody sektora prywatnego będą wyŜsze, istnieje ryzyko konieczności zwrotu dotacji

Model 1: Zaanga Ŝowanie sektora prywatnego w fazie eksploatacji

…

Środki publiczne

Fundusze UE

Faza inwestycji Faza eksploatacji

Kontrakt 1: Zaprojektuj/Wybuduj

Kontrakt 2:Świadczenie usług/Utrzymanie

opłaty za dostępnośćlub opłaty od uŜytkowników

Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Gran t Funding with Public Private Partnership”, JASPERS , Wiedeń, 3 Maja 2007, s.5.

24

• Zakres projektu: inwestycje związane z rozbudową systemu kanalizacyjnego oraz wodociągowego

• W roku 2003 podpisano umowę z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOiR) zapewniającą środki kredytowe na realizację projektu

• GIWK (Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna) - właściciel majątku wodociągowo-kanalizacyjnego oraz strona umowy dzierŜawy z Saur Neptun Gdańsk SA

• Gdański projekt wodno-ściekowy podzielony jest na 21 kontraktów w tym:� 15 kontraktów na roboty� 3 kontrakty na pełnienie funkcji InŜyniera Kontraktu� 2 kontrakty na przygotowanie dokumentacji� 1 kontrakt na Pomoc Techniczną

Model 1: Zaanga Ŝowanie sektora prywatnego w fazie eksploatacji[Gdański Projekt Wodno- Ściekowy – 215 mln EUR, w tym UE 91 mln EUR]

25

Model 2: DBO (Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj)

…

Środki publiczne

Fundusze UE

Faza inwestycji Faza eksploatacji

Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj

opłaty za dostępnośćlub opłaty od uŜytkowników

Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Gran t Funding with Public Private Partnership”, JASPERS , Wiedeń, 3 Maja 2007, s.6.

• zamawiający zawiera jeden kontrakt obejmujący zarówno fazę inwestycyjną, jak i eksploatacyjną• faza inwestycyjna finansowana jest wyłącznie ze środków publicznych, a udział sektora prywatnego

pojawia się dopiero na etapie operacyjnym• wnioskodawcą nadal jest podmiot publiczny, a dofinansowaniem objęte są koszty inwestycji

26

Model 2: DBO (Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj)[Dublin-gospodarka ściekowa – 265 mln EUR, w tym UE 133 mln EUR]

• Pierwszy projekt realizowany w formule PPP w Irlandii • Projekt realizowany przez Radę Miasta Dublina• Inwestycja złoŜona z 3 elementów:

– the Ringsend Treatment Works– the Sutton Pumping Station– a submarine pipeline under the bay to bring wastewater from North Dublin to Ringsend for

treatment• Sektor prywatny został zaangaŜowany do zaprojektowania, wybudowania i eksploatowania

inwestycji • Realizacja inwestycji: czerwiec 2003• Rozpoczęcie eksploatacji: połowa 2004 r.• Inwestycja miała przyczynić się do osiągnięcia zgodności z Dyrektywą UE dotyczącą miejskiej

gospodarki wodno-ściekowej (Dyrektywa 91/271/EWG) do 2005 roku• Inwestycja jest finansowana ze środków Funduszu Spójności (50%), departament Środowiska,

Dziedzictwa i Samorządu Terytorialnego oraz Radę Miasta Dublina

27

Model 3: Współfinansowanie równoległe kosztów inwes tycji (ang. ParallelCo-finance of Capex)

Komponent 2

…

Środki publiczneFundusze

UE

Faza inwestycji Faza eksploatacji

Kontrakt 1: Zaprojektuj/Wybuduj

opłaty za dostępnośćlub opłaty od uŜytkowników

Komponent 1

Środki prywatne

Kontrakt 2:DBFO Zaprojektuj/Wybuduj/Finansuj/Eksploatuj (włącznie z przejęciem eksploatacji Komponentu 2)

Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Gran t Funding with Public Private Partnership”, JASPERS , Wiedeń, 3 Maja 2007, s.7.

• finansowanie sektora prywatnego pojawia się w fazie inwestycyjnej• faza inwestycyjna dzielona jest na dwa komponenty – dwie umowy • model umoŜliwia objęcie dotacją tylko części kosztów inwestycji – obniŜa się efektywna stopa

dofinansowania• moŜe powodować problemy pomiędzy wykonawcą komponentu 2 a wykonawcą komponentu 1 i

jednocześnie operatora całego majątku wytworzonego w ramach projektu28

Model 3: Współfinansowanie równoległe kosztów inwes tycji (ang. ParallelCo-finance of Capex)

[N1/M1 Obwodnica Dundalk- 586 mln EUR, w tym UE 52 m ln EUR]

29

• Druga inwestycja w Irlandii finansowana w formule PPP• Projekt realizowany przez Rząd Irlandii• Inwestycja złoŜona z 2 elementów:

– Budowa obwodnicy Droghedy (drogi szybkiego ruchu)– 30-letnia koncesja w formule PPP na zaprojektowanie, finansowanie, eksploatację i

utrzymanie obwodnicy Dundalk oraz eksploatację i utrzymanie obwodnicy Droghedy• Obwodnica Droghedy finansowana ze środków Rządu Irlandii oraz z Funduszu Spójności• Obwodnica Dundalk finansowana była przez konsorcjum CGR z: kredytu gwarantowanego przez

EBI, kredytu bankowego, środków własnych inwestorów• Obecnie eksploatacją zajmuje się NTR Ltd. Oraz CRG Ltd.• Okres realizacji inwestycji: 2000 – 2005• Koncesja na 30-letni okres eksploatacji została podpisana 5 lutego 2004 r.

Model 4: Wspólne finansowanie kosztów inwestycji

…

Środki publiczne

Fundusze UE

Faza inwestycji Faza eksploatacji

Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/częściowo Finansuj/Eksploatuj (DBFO)

opłaty za dostępnośćlub opłaty od uŜytkowników

Środki prywatne

Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Gran t Funding with Public Private Partnership”, JASPERS , Wiedeń, 3 Maja 2007, s.8.

• rzeczywista hybryda partnerstwa publiczno-prywatnego i funduszy UE• koszty inwestycji są pokryte zarówno z dotacji, przez sektor publiczny, jak i prywatny• podmiotem występującym o wsparcie powinna być spółka celowa zawiązana i powołana przez strony

prywatną i publiczną do realizacji zadania

30

Model 4: Wspólne finansowanie kosztów inwestycji[Obwodnica Aten – 2 040 mln EUR, w tym UE 476 mln EU R]

31

• Budowa i eksploatacja 65 km autostrady• Jeden z największych projektów infrastrukturalnych w Grecji• Projekt był finansowany w 34% z funduszy strukturalnych UE, natomiast sektor prywatny

zapewniał 66% finansowania• Koszty kontraktu koncesyjnego finansowane było z dotacji rządowych (z pomocą środków z

funduszy UE), natomiast finansowanie dłuŜne było gwarantowane przez EBI oraz zapewnione przez lokalne banki

• Konsorcjum Attiki Odos S.A. zajmujące się realizacją inwestycji składało się z 14 greckich firm

• Okres inwestycji: 1996 – 2003• Okres eksploatacji: maksymalny okres koncesji – wrzesień 2024 lub moment, w którym ROE

osiągnie ustaloną wartość zawartą w kontrakcie przy określonej wartości bieŜącej

Model 5: Współfinansowanie z dotacji opłat za dost ępność

…

Środki prywatne

Faza inwestycji Faza eksploatacji

Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/częściowo Finansuj/Eksploatuj (DBFO)

opłaty za dostępność z krajowych środków publicznych

2015??

fundusze UE (pokrywajączęść opłaty za dostępność)

Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Gran t Funding with Public Private Partnership”, JASPERS , Wiedeń, 3 Maja 2007, s.9.

• zakłada dotację dla dofinansowanie w formie dopłat do opłat, które w trakcie eksploatacji podmiot publiczny będzie musiał płacić

• nie miał jeszcze zastosowania w praktyce , poniewaŜ stoi w sprzeczności z regułą n+2, według której fundusze unijne przyznane w ramach danej siedmioletniej perspektywy muszą być wydatkowane przez beneficjenta najpóźniej w dwa lata od końca tej perspektywy

• trudny sposób kalkulacji wysokości dofinansowania ze środków UE

32

Projekty indywidualne

Sektor

publicznyWybór partnera

prywatnego

Preumowa

Spółka celowa

Wniosek o dofinansowanie

Ocena wniosku

Pozyskanie funduszy UE dla PPP

Umowa o dofinansowanie

Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o.

33

3434

Korzy ści i ryzyka w projektach mieszanych

34

Projekty mieszane - korzy ści i ryzyka

Korzy ści

•fundusze UE jako bezzwrotne źródło finansowania inwestycji

•udział środków prywatnych przyczyni się do redukcji zadłuŜenia sektora publicznego

•stymulacja rozwoju infrastruktury

•dywersyfikacja ryzyka

•transfer dobrych praktyk z sektora prywatnego (jakość, efektywność)

35

Projekty mieszane - korzy ści i ryzyka

Ryzyka

•dodatkowe obowiązki wynikające z przepisów dot. funduszy UE (promocja, trwałość projektu, termin realizacji, obowiązki sprawozdawcze, kontrole)

•ryzyko niewłaściwej kalkulacji stopy dofinansowania

•ryzyko wystąpienia pomocy publicznej

•zawiłości prawne (przepisy dotyczące funduszy UE, pomocy publicznej, PPP, koncesje, sektorowe, podatkowe itd.)

•brak doświadczeń

36

3737

Dziękuj ę za uwagę

37

Grzybowska 5a00-132 Warszawatel. (22) 324 59 00

Michał GwizdaPartner

michal.gwizda@taxand.pl

Magdalena ZawadzkaStarszy Konsultant

magdalena.zawadzka@taxand.pl