fto&ipm vn
TRANSCRIPT
Nghiên cứu & Triển khai Nghiên cứu & Triển khai CNSH nông nghiệp: CNSH nông nghiệp: FTO & Quản lý IP/TPFTO & Quản lý IP/TP
Lê Thị Thu Hiền (VN) & Laurel Kilgour Lê Thị Thu Hiền (VN) & Laurel Kilgour (USA)(USA)
PIPRA-NOIP WorkshopPIPRA-NOIP WorkshopNovember 27-28, 2007November 27-28, 2007
Hanoi, VietnamHanoi, Vietnam
PhPhần I. ần I. “T“Tự do hành động” ự do hành động” trong nghiên cứu & triển khai trong nghiên cứu & triển khai
CNSH nông nghiệpCNSH nông nghiệp
Nội dung Giới thiệuGiới thiệu Thuật ngữThuật ngữ::
Tự do hành động (FTO) Quyền sản xuất sản phẩm (PC) Quyền sở hữu trí tuệ (IP) Quyền sở hữu tài sản (TP)
Phân tích FTO của một vài dự ánPhân tích FTO của một vài dự án CCơ sởơ sở PhPhương phápương pháp
Kết luậnKết luận
Giới thiệuGiới thiệu Các sản phẩm CNSH nông nghiệp, đặc
biệt là GMCs: Quan trọng đối với an ninh lương thực & phát
triển kinh tế Các thành phần &/or quy trình IP/TPRs kèm theo
1990s: c1990s: các tổ chức R&Dác tổ chức R&D Thực thi các chính sách IP/TPThực thi các chính sách IP/TP Hạn chế chuyển giao miễn phí IP/TPRsHạn chế chuyển giao miễn phí IP/TPRs
Sở hữu IP/TPRs trong CNSH nông nghiệp: Ngày càng phức tạp Hết sức quan trọng
Tình huống
Công ty AAA: Thành công trong tạo giống cà chua biến đổi gen kháng virus thị trường triển vọng Bán & phân phối
Một ngày AAA nhận được thư của Văn phòng Luật XXX: Gen kháng virus: Sáng chế US,
châu Âu Tổ chức đăng ký (đối thủ): kiện AAA AAA:
Đối mặt với các thủ tục pháp lý Chi phí
Tự do hành độngTự do hành độngFreedom to operate - FTOFreedom to operate - FTO
Giống cà chua biến đổi gen của AAA: IP & TPRs kèm theo Phức tạp nhưng có thể giải quyết được
Để phân phối sản phẩm đúng thời điểm → quy trình phân tích quyền sản xuất sản phẩm (PC), đưa ra ý kiến về FTO
FTO là khả năng tiến hành các đề tài nghiên cứu hoặc phát triển sản phẩm với rủi ro thấp nhất về vi phạm các quyền sở hữu trí tuệ & tài sản của bên thứ ba
Ý kiến về FTO được chuẩn bị bởi luật sư sáng chế (Duesing, 1997)
PCPC PC:
Thế nào là PC? Tại sao cần PC? Các bước liên quan là gì? Các thành phần cần thiết? Các yếu tổ cần xem xét?
PC “xác định nội dung kỹ thuật của sản phẩm"
Tiến hành: Khi luật sư yêu cầu như là 1 phần của
đánh giá tổng thể để đưa ra ý kiến FTO hỗ trợ công ty ra quyết định về phát triển
& bán sản phẩm
PCPC
Bản PC tổng hợp bao gồm
1) tất cả các thành phần cần có để tạo ra sản phẩm
2) tất cả các quy trình sử dụng
3) mọi sự kết hợp giữa thành phần & quy trình sử dụng
Mọi khía cạnh quan trọng của sản phẩm! IP & TP IP & TP
SSở hữu trí tuệở hữu trí tuệ (IP) & S (IP) & Sở hữu tài ở hữu tài sản (TP)sản (TP)
Ý tưởng Sở hữu trí tuệ
Vô hình Hữu hình
Bảo hộ thông qua hệ thống pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ
Sở hữu tài sản Các chương trình máy tính Nguồn gen Các vật liệu sinh học
(Kryder et al., 2000)
IP & TPRsIP & TPRs
Xe ô tô của bạn: Chủ sở hữu duy nhất/ TP của bạn Cho bạn của bạn mượn kèm theo giấy
cho mượn, cho phép làm gì (hoặc không được làm gì)
Bạn không sở hữu các quyền sở hữu trí tuệ đi kèm Bạn của bạn không thể sản xuất một
bộ phận nào đó của xe Vi phạm quyền sở hữu sáng chế
Tình huống: IP # TPRsTình huống: IP # TPRs
AAA: Tìm hiểu mọi sáng chế → đưa giống ra thị trường
Thư từ Văn phòng Luật XXX Plasmid: “mượn" (không có giá trị
pháp lý) từ Trường ĐH BBB Sở hữu TP: đối thủ của AAA/ cung cấp
cho BBB cùng hợp đồng li-xăng/ cho các mục đích nghiên cứu & không được chuyển giao cho bên thứ ba
IP & TPRsIP & TPRs
Tất cả các sáng chế đã được tìm kiếm
TP (cấu trúc gen/plasmid) chưa được giám sát & đánh giá
Mỗi công ty nên giám sát cẩn thận các vật liệu nhận được từ bên thứ ba, nhằm đảm bảo chúng có được kèm theo hợp đồng thích hợp… và không có các hạn chế trong việc thương mại chúng (Duesing, 1997)
Thời gian tiến hành phân tích PC
PC có thể được thực hiện khi sản phẩmPC có thể được thực hiện khi sản phẩm:: Đang trong giai đoạn xây dựng kế hoạch, Đang trong giai đoạn xây dựng kế hoạch, Khi đang tiến hành phát triển, hoặcKhi đang tiến hành phát triển, hoặc Khi sản phẩm đang sẵn sàng để đưa ra thị trườngKhi sản phẩm đang sẵn sàng để đưa ra thị trường
Cần tiến hành đúng thời điểm, trước khi sản phẩm được phát triển (sớm nhất có thể) )
Cho phép công ty đánh giá toàn cảnh IP & đưa ra quyết định trước về thành phần, quy trình tốt nhất nên sử dụng & đưa vào phát triển sản phẩm, cũng như hạn chế các quyền sở hữu IP/TP đính kèm
FTO luôn thay đổi
FTO: không cố định Tiến hành PC & FTO: chỉ là bước đầu Thường xuyên giám sát & cập nhật
PC 50-100 sáng chế & hồ sơ đăng ký sáng
chế CNSH thực vật mới, Một số sáng chế hết hạn bảo hộ
Tình huống: Nguồn gen/ giốngTình huống: Nguồn gen/ giống
Giống cà chua biến đổi gen: Gieo trồng ở nhiều nơi Sản xuất
Quy trình PC: đúng thời điểm, bao trùm cả IP & TP
Bức thư mới: Quyền sở hữu nguồn gen thuộc đối thủ khác của AAA
→Nguồn gen, giống cây trồng, &/hoặc các quyền bảo hộ giống cây trồng đi kèm cũng là 1 yếu tổ cần xem xét khi phân tích PC
Source: StanleySource: Stanley et al., et al., 20022002
Ví dụ 1: Phân tích FTO của Ví dụ 1: Phân tích FTO của Dự án Khoai lang chuyển gen ASP1Dự án Khoai lang chuyển gen ASP1
Cơ sởCơ sở Khoai lang: nguồn cung cấp năng lượng & dinh
dưỡng/ quan trọng đối với nhiều nước đang phát triển
Protein của khoai tây thiếu 1 số aa, lysine & methionine → NASA, USDA → TU →→ NASA, USDA → TU → khoai lang khoai lang GM: gen mã hoá cho protein dự trữ mới (ASP-1) GM: gen mã hoá cho protein dự trữ mới (ASP-1) (do Demegen nghiên cứu trước đây)(do Demegen nghiên cứu trước đây)
Đại học Tuskege (TU), USA Trong Dự án hợp tác nghiên cứu, gen mã hoá Trong Dự án hợp tác nghiên cứu, gen mã hoá
ASP1 đã được chuyển vào 4 giống khoai lang ASP1 đã được chuyển vào 4 giống khoai lang Việt NamViệt Nam
Phương phápPhương pháp Tìm hiểu các bài báo tổng quan; Tìm hiểu tất cả các tài liệu liên quan trên các cơ sở
dữ liệu về khoa học (CAB, BIOSIS, AGRICOLA) Kiểm tra các thông tin liên quan, các bài báo,
thuyết minh dự án và các hợp đồng tài trợ kinh phí Xem xét các hợp đồng Kiểm tra & theo dõi các con đường chuyển giao TP Tìm kiếm các sáng chế trên các cơ sở dữ liệu về
sáng chế & các cơ sở dữ liệu khác Kiểm tra các sáng chế (các yêu cầu bảo hộ) Xây dựng khung IP/TP Kiểm tra đồng thời tất cả các thành phần/ đánh giá
toàn cảnh IP/TP(Kryder et al., 2000)
Tiến hành phân tích PC Tiến hành phân tích PC
Các phương pháp & quy trình sử Các phương pháp & quy trình sử dụng trong phát triển sản phẩm?dụng trong phát triển sản phẩm?
Các thành phần của sản phẩmCác thành phần của sản phẩm IP & TPRs có thể kèm theo các thành IP & TPRs có thể kèm theo các thành
phần này?phần này?
Tiến hành phân tích PCTiến hành phân tích PC
ngunguồnồn::StanleyStanley et al., et al., 20022002
Tiến hành phân tích PCTiến hành phân tích PC
Nguồn gen Các cấu trúc gen (các vector chuyển
gen) pBI121C2H pCGN1559-EG-ASP1
Phương pháp chuyển gen, nuôi cấy mô & tái sinh
Chọn lọc tế bào/ mô chuyển gen Phân tích các cây trồng biến đổi gen
Các cơ sở dữ liệu về khoa học & Các cơ sở dữ liệu về khoa học & sáng chếsáng chế
IBM Intellectual Property Network - IBM Intellectual Property Network - http://www.patents.ibm.com/ibm.htmlhttp://www.patents.ibm.com/ibm.html
MicroPatent© - MicroPatent© - http://www.micropat.com/http://www.micropat.com/
Cơ quan Sáng chế châu Âu - Cơ quan Sáng chế châu Âu - http://ep.espacenet.com/http://ep.espacenet.com/
Cơ quan Sáng chế & Nhãn hiệu hàng Cơ quan Sáng chế & Nhãn hiệu hàng hóa Hoa Kỳ - hóa Hoa Kỳ - http://www.uspto.gov/patft/index.htmlhttp://www.uspto.gov/patft/index.html
Vector(s) tạo dòng: chèn các đoạn DNA
Các vị trí tạo dòng Các chỉ thị chọn lọc Nhân lên trong E. coli
Vector(s) biểu hiện: sản sinh Protein(s)
• Nhân lên trong E. coli• Gen kháng kháng sinh
trong vi khuẩn• Promoter thực vật
(CaMV35S); Terminator • Chỉ thị chọn lọc thực vật
Vectors
Agrobacterium tumefaciens:công cụ tự nhiên cho chuyển gen thực vật
• gây bệnh khối u ở thực vật (chủ yếu là cây hai lá mầm)
Photographs supplied by Sharon von Broembsen, Oklahoma State University
• do chuyển gen từ vi khuẩn sang genome thực vật
A. tumefaciens:công cụ tự nhiên cho chuyển gen thực vật
• Gen chuyển nằm trên Ti (tumor-inducing) plasmid.
Ti
A. tumefaciens
virgenes
LB
RB
T-DNA
Ti plasmid~ 120 kbp
ori
Phương pháp chuyển gen gián tiếp quan vi khuẩn Agrobacterium
T-DNA cải biến (chứa gen chuyển)
gen chuyển trên Ti-plasmid
A. tumefaciens
NST vi khuẩn
Tế bào thực vật được chuyển gen
NST thực vật
Nguồn: Monsanto
gen chuyển
1. Phân lập gen quan tâm (GOI) → vector tạo dòng
2. Thiết kế vector biểu hiện mang "promoter-GOI-terminator"
3. Chuyển gen (đưa GOI vào trong mô thực vật)
4. Tái sinh các mô sau chuyển gen - tạo cây mới từ các tế bào chuyển gen
5. Chọn lọc các thể biến nạp
6. Phân tích sự biểu hiện gen
Các bước tạo GMC
Bổ sung các trình tự DNA kiểm soát sự biểu hiện gen
Promoter khởi đầu phiên mã; kiểm soát vị trí, thời gian & mức độ biểu hiện của GOI
Terminator: kết thúc gen
Promoter Terminator GOI
Tìm kiếm TPTìm kiếm TP
Tìm hiểu ai có cái gì từ đâu, khi nào Tìm hiểu ai có cái gì từ đâu, khi nào & bằng cách nào& bằng cách nào
Các cơ sở dữ liệu không có sẵnCác cơ sở dữ liệu không có sẵn Cần mạng lưới các chuyên gia làm Cần mạng lưới các chuyên gia làm
việc trong dự ánviệc trong dự án Mục tiêu là tìm hiểu, khám phá & thu Mục tiêu là tìm hiểu, khám phá & thu
thập các bản sao của mọi hợp đồng thập các bản sao của mọi hợp đồng chuyển giao, thuyết minh dự án, hợp chuyển giao, thuyết minh dự án, hợp đồng tài trợ, hợp đồng lao đồng & đồng tài trợ, hợp đồng lao đồng & các hợp đồng bảo mậtcác hợp đồng bảo mật
Giống cây trồngGiống cây trồng
Sơ đồ chuyển giao TP của vector pBI121C2H
Sơ đồ chuyển giao TP của vector pCGN1559-EG-ASP1
Sở hữu IP/TPSở hữu IP/TPThành phần sản phẩm Nguồn gốc
sở hữu IP/TPSweet potato varieties
ChiemDau, TrangTuNhien, K51, NN31
Vietnam
Bacterial strains
E. coli DH5 Provided by the Center for Plant Biotechnology Research, Tuskegee University. A. tumefaciens EHA105
C58
Binary vector(s)
pBI121 Clonetech Lab, Palo Alto, CA.
pBI121C2H Demegen
pCGN1559 Calgene
pCGN1559-EG-ASP1 Tuskegee; Demegen
Marker genes Promoter Nos Monsanto Company (Original)
CaMV35S Monsanto Company
Structural gene NptII Monsanto Company
GusA Cambia Biosystems LLC.
Terminator Nos Monsanto Company
3’ tml Mycogen Plant Science, Inc.
Gene of interest
Promoter CaMV35S Monsanto Company
Structural gene asp-1 Demegen, Inc.
Terminator Nos Monsanto Company
Bảng tổng hợp PCBảng tổng hợp PC
ASP1 genASP1 gen
Hợp đồng/ giấy phép có thể cần
Hợp đồng/ giấy phép có thể cần để đưa sản phẩm ra thị trường hoặc xuất khẩu
Ví dụ 2: Ví dụ 2: GoldenGoldenRiceRiceTMTM
""GoldenGoldenRiceRiceTMTM""
GOI:GOI: Gt1 promoter - Phytoene synthase (Gt1 promoter - Phytoene synthase (psypsy) ) 35S promoter- Phytoene desaturase (35S promoter- Phytoene desaturase (crtIcrtI) ) Gt1 promoter - Lycopene Gt1 promoter - Lycopene -cyclase (-cyclase (lcylcy))
Gt1 = Endosperm specific gluteninGt1 = Endosperm specific glutenin Chỉ thị chọn lọcChỉ thị chọn lọc
Kháng Hygromycin (35S promoter - Kháng Hygromycin (35S promoter - aphIVaphIV))
GoldenGoldenRiceRiceTMTM - Vectors - Vectors
Figure 1. Structures of the T-DNA region of pB19hpc used in single transformations, & of pZPsC and pZLcyH used in co-transformations. Representative Southern blots of independent transgenic T0-plants are given below the respective Agrobacterium vectors. LB, left border; RB, right border; "!", polyadenylation signals; p, promoters; psy, phytoene synthase; crtI, bacterial phytoene desaturase; lcy, lycopene -cyclase; tp, transit peptide.
NguNguồnồn::StanleyStanley et al., et al., 20022002
Tế bào thực vật được
chuyển gen
Nguồn: Monsanto
DNA
NST thực vật
Gen chuyển
Các hạt
"Bắn gen" - Phương pháp chuyển gen trực "Bắn gen" - Phương pháp chuyển gen trực tiếptiếp
Sáng chế tại Trường ĐH Cornell, USACác quyền lq đến công nghệ được bán cho DuPont năm 1990http://www.nysaes.cornell.edu/pubs/press/1999/genegun.html
(daffodil)
(bacteria)
(daffodil)
Introduced enzyme(source)
GoldenGoldenRiceRiceTMTM
70 prietary technologies (40 US patents)
• UncertaintyUncertainty• High transaction costsHigh transaction costs
FTO - Nhận xét chung FTO - Nhận xét chung Các sản phẩm CNSH nông nghiệp:
Phức tạp: các thành phần &/or quy trình IP/TPRs đính kèm
Cần chi phí để phát triển lại sản phẩm, chi phí cho các hợp đồng, các thủ tục pháp lý: không hay & không cần thiết
Xác định các quyền này: Ai sở hữu hoặc kiểm soát? Cách thức có chúng? Có kèm MTAs? Mua?
Không biết? Đánh giá:
Sản phẩm sẽ được sản xuất ở đâu, đưa ra thị trường nào, sử dụng hay tiêu thụ (nội địa/ xuất khẩu)?
Luật nào? (tuỳ từng quốc gia)
FTO - Nhận xét chungFTO - Nhận xét chung
Cần tiến hành phân tích PC → Đưa ra ý kiến FTO FTO nên được tiến hành:
sớm → có thể quyết định trước về thành phần, công nghệ, quy trình sử dụng để phát triển sản phẩm & qua đó giảm thiểu/ tránh các vấn đề về IP/TP
Thường xuyên cập nhật Theo dõi MTAs Biết bạn có gì
FTO - Nhận xét chungFTO - Nhận xét chung
Chuyển giao quốc tế: Chuyển giao quốc tế: IPRs: luật quốc giaIPRs: luật quốc gia Hầu hết sáng chế CNSH nông nghiệp: có giá trị ở Hầu hết sáng chế CNSH nông nghiệp: có giá trị ở
các quốc gia phát triển các quốc gia phát triển → ch→ chỉ có một vài trở ngại ỉ có một vài trở ngại về IP trong chuyển giao công nghệ về IP trong chuyển giao công nghệ
PhPhát sinh vấn đề át sinh vấn đề → nh→ nhập khẩu sang các quốc gia ập khẩu sang các quốc gia khác nơi được bảo hộ khác nơi được bảo hộ
Chiến lược ngắn hạn: sử dụng bất hợp phápChiến lược ngắn hạn: sử dụng bất hợp pháp Dài hạn: gặp khó khănDài hạn: gặp khó khăn Bên giao & bên nhận: nên hiểu biết về các vấn Bên giao & bên nhận: nên hiểu biết về các vấn
đề IP/TP liên quanđề IP/TP liên quan Quốc gia: cần xây dựng năng lực quản lý IP/TP Quốc gia: cần xây dựng năng lực quản lý IP/TP → →
xxây dựng các mối quan hệ bền vữngây dựng các mối quan hệ bền vững!!
Phần II. Quản lý IP/TP ở Việt NamPhần II. Quản lý IP/TP ở Việt Nam
Hiện trạngHiện trạng• NghiNghiên cứu & Triển khai CNSH Nông nghiên cứu & Triển khai CNSH Nông nghiệpệp
• Mức độ tài trợ & các chương trìnhMức độ tài trợ & các chương trình• Mức độ đăng ký sáng chế thấp nhưng đang có xu Mức độ đăng ký sáng chế thấp nhưng đang có xu
hướng tănghướng tăng• 1864 hồ sơ đăng ký năm 2005 nhưng chỉ có 3.9% của 1864 hồ sơ đăng ký năm 2005 nhưng chỉ có 3.9% của
người Việtngười Việt• Mức độ bảo hộ thực vật cũng thấp nhưng đang có Mức độ bảo hộ thực vật cũng thấp nhưng đang có
xu hướng tăngxu hướng tăng• Trong những năm gần đây tăng các hồ sơ đăng ký bởi các Trong những năm gần đây tăng các hồ sơ đăng ký bởi các
trường đại học của VNtrường đại học của VN• Luật Sở hữu trí tuệ mới (2006)Luật Sở hữu trí tuệ mới (2006)
• Phù hợp với hiệp định TRIPSPhù hợp với hiệp định TRIPS• Hiện đại hóa NOIPHiện đại hóa NOIP
• Thư viện điện tử IP & hệ thống đăng ký qua mạngThư viện điện tử IP & hệ thống đăng ký qua mạng• Kế hoạch cải thiện hệ thống pháp lýKế hoạch cải thiện hệ thống pháp lý
• Xử lý vi phạm tốt hơnXử lý vi phạm tốt hơn
HiHiện trạngện trạng::CCác hiệp ước quốc tếác hiệp ước quốc tế
• VN lVN là thành viên củaà thành viên của WIPO t WIPO từừ 1976 v 1976 và à đã ký kđã ký kết các hiệp ước chính sauết các hiệp ước chính sau• Công ước Berne, Công ước Paris, Hiệp ước Hợp Công ước Berne, Công ước Paris, Hiệp ước Hợp
tác Sáng chế (PCT)tác Sáng chế (PCT)• VN trở thành thành viên của UPOV từ 2006VN trở thành thành viên của UPOV từ 2006
• Hiệp định song phương với Hoa Kỳ: VN phải Hiệp định song phương với Hoa Kỳ: VN phải thực thi hệ thống bảo hộ sáng chế đối với tất thực thi hệ thống bảo hộ sáng chế đối với tất cả động vật & thực vật không phải là giốngcả động vật & thực vật không phải là giống
• VN trở thành thành viên của WTO từ 2006VN trở thành thành viên của WTO từ 2006• Cơ hội mới: chuyển giao công nghệ, các mối Cơ hội mới: chuyển giao công nghệ, các mối
quan hệ mới với các công ty quốc tếquan hệ mới với các công ty quốc tế• Khó khăn: đàm phán hợp đồng, cần bảo vệ Khó khăn: đàm phán hợp đồng, cần bảo vệ
công nghệ hoặc thuộc sở hữu cộng đồngcông nghệ hoặc thuộc sở hữu cộng đồng
HiHiện trạngện trạng::CCác viện nghiên cứuác viện nghiên cứu
• ThThương mại hóa các kết quả nghiên ương mại hóa các kết quả nghiên ccứu: mới đối với hầu hết các trường đại họcứu: mới đối với hầu hết các trường đại học• Hầu hết các viện nghiên cứu của CP phải tự Hầu hết các viện nghiên cứu của CP phải tự
trang trải vào năm 2009trang trải vào năm 2009• Hiện có nhiều hợp tác quốc tếHiện có nhiều hợp tác quốc tế
• Tài trợ; cung cấp vật liệuTài trợ; cung cấp vật liệu• Quyền sở hữu IP: mới đối với các nhà khoa Quyền sở hữu IP: mới đối với các nhà khoa
họchọc• Hầu hết các trường đại học của VN không Hầu hết các trường đại học của VN không
có văn phòng quản lý IPcó văn phòng quản lý IP• Ngay cả ở những nơi có sáng chế được bảo hộ Ngay cả ở những nơi có sáng chế được bảo hộ
cũng không có quy chế IP hoàn thiệncũng không có quy chế IP hoàn thiện
Xây dựng năng lực – Xây dựng năng lực – Nhận xét chungNhận xét chung
Hợp tác & chia xẻ thông tinHợp tác & chia xẻ thông tin Các trường đại học cần trao đổi & chia xẻ kinh nghiệm về Các trường đại học cần trao đổi & chia xẻ kinh nghiệm về
quản lý IPquản lý IP Hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế & các tổ chức phi chính phủHỗ trợ từ các tổ chức quốc tế & các tổ chức phi chính phủ
Hỗ trợ từ cấp trênHỗ trợ từ cấp trên Cần tài trợ & nâng cao nhận thức về IPCần tài trợ & nâng cao nhận thức về IP
Xây dựng quy chế IPXây dựng quy chế IP Thông qua quy chế sớm tạo tính nhất quánThông qua quy chế sớm tạo tính nhất quán Bao gồm các điều khoản về IP trong các hợp đồng lao độngBao gồm các điều khoản về IP trong các hợp đồng lao động Cần phân định rõ trách nhiệm đối với cộng đồng & mục tiêu Cần phân định rõ trách nhiệm đối với cộng đồng & mục tiêu
thu lợi nhuậnthu lợi nhuận Dài hạn: Văn phòng quản lý IP. Nhưng cần thực tế!Dài hạn: Văn phòng quản lý IP. Nhưng cần thực tế!
Hầu hết các dự án sẽ không thu lợi nhuận cho trường đại họcHầu hết các dự án sẽ không thu lợi nhuận cho trường đại học Một số lợi ích là vô hình; cần nhiều nămMột số lợi ích là vô hình; cần nhiều năm
Đào tạo sinh viên, cải thiện kinh tế địa phương, tiếp cận công Đào tạo sinh viên, cải thiện kinh tế địa phương, tiếp cận công nghệ mớinghệ mới
Xin trân trọng cảm ơnXin trân trọng cảm ơn!!