Físical InterviúX O R N A L D A F A C U L T A D E D E F Í S I C A

Núm e ro 10

Últim am e nte s e h a h ablado m uch o, de viva voz y

e n pre nsa e scrita tam bién, de los proble m as de

e spacio de la facultad, as í q ue nos h e m os dirigido a la

fue nte de inform ación m ás s e gura: la de cana, Ánge le s

Lópe z. Le h e m os pre guntado dire ctam e nte cuál e s e l

e stado actual de la s ituación y nos h a contado q ue “la

facultad e stá a la e spe ra de q ue e l vice rre ctorado

h aga una ofe rta de e spacio para la facultad, y

de spués s e de cidirá.”

Re spe cto al m uy com e ntado instituto de ce rám ica

la de cana nos inform ó q ue “e l ante rior e q uipo re ctoral

(ante s de las e le ccione s) h izo q ue s e nos adscribie ra

e l instituto de ce rám ica y s e cons iguie ron 1200 m 2

q ue lue go s e re duje ron a 700 m 2. D e m om e nto h ay

un profe sor allí.”

Cuando le pre guntam os ace rca de una pos ible

facultad la re spue sta fue q ue “e so s e ría la solución

ide al, y s e discutirá e n la próxim a junta de facultad.

Es nue stra re ivindicación, un e dificio para

inve stigación. La ide a e s q ue s e construye ra ce rca de

la facultad, no de sgajar, s ino cre ar un ala ce rcana. Lo

q ue no q ue re m os e s q ue pas e lo de Ele ctrónica.”

Aprove ch am os para inform arnos sobre los actos

plane ados para conm e m orar los 25 años de facultad.

D e spués de re cibir a un pre m io Príncipe de Asturias

com o Pe dro Ech e niq ue o al profe sor Cabre rizo, la

de cana nos confie sa: “Aún no h abéis visto nada.”

Entre los actos program ados de stacan la s e m ana

de Fís ica e n la calle , un ciclo de cine cie ntífico,

dive rsas confe re ncias de divulgación, un concurso de

narrativa y cóm ic de te m ática fís ica. Tam bién s e e stá

pre parando una catalogación de l m us e o de la

facultad, y una cole cción de e xpe rim e ntos q ue

pue dan s e r vis itados por los cole gios .

¡Fe liz cum ple años a todos!

25 años de expansiónRicardo Couso

Entrega de orlaPablo Estéve z

O 6 de xullo de ste ano, tivo lugar o acto

de Entre ga de O rla por parte da

prom oción 2001-2006 de sta facultade .

Estivo pre s idido pola de cana actual, as í

com o a m aioría de de canos ante riore s ,

e m áis polo profe sor Máxim o Plo,

Vice rre itor de Espazo Europe o, q ue

as istía com o re pre s e nte do Re itor. Tras

un discurso inicial por parte dos

alum nos no q ue s e tivo un re cordo para

o profe sor Lisardo Nuñe z, fale cido e s e

curso, fíxos e e ntre ga da orla á

facultade , e poste riorm e nte , os

lice nciados , re cibiron un pin

conm e m orativo da USC.

De ce m bro do 2006

F I S I C A L I N T E R V I U | Número 10Páx. 2

H ai agora tre s anos com e zabam os unh a nova

ave ntura coa publicación do prim e iro núm e ro do noso

xornal. D e nde e ntón fom os avanzando ata a

publicación de ste núm e ro q ue e stás a le r; e todo

grazas a xe nte com a ti q ue colabora no Cons e llo de

Re dacción. As portas de ste xornal e stán abe rtas a

todos os m e m bros da facultade . Aním ate . A filosofía

de traballo é s inxe la e a ninguén s e lle as igna m áis

dun folio ao ano, q ue tam pouco é tanto...

Ne ste curso te m os varias baixas : Jorge Mira de ixa

a coordinación de spois de 3 anos e Xosé Antonio Vila

abandona os s e us labore s de m aq ue tador; s e ría

inxusto non agrade ce rlle s todo o q ue fixe ron para q ue

isto funcionas e .

Com e zam os , pois , unh a nova e tapa na q ue

continuare m os na m e sm a liña, ainda q ue nos

gustaría q ue aum e ntas e a participación. Abrim os as í,

unh a s e cción de opinión na q ue e spe ram os q ue

colabore de s . En cada núm e ro propoñe re m os un te m a

para q ue opine de s sobre e l, logo publicare m os o q ue

e nvie de s . Com o prim e iro te m a gustaríanos q ue nos

de s e de s a vosa opinión sobre o novo Espazo Europe o

de Educación, é dicir grao e posgrao e os m áste rs .

H ai suficie nte inform ación? Cre de s q ue é un bo

s iste m a? Espe ram os re sposta. Pode de s contactar con

nós na dire cción de corre o

fis ical_inte rviu@ h otm ail.com . Gracias pola vosa

colaboración

EditorialNova e tapa no Fís ical Inte rviú

Grupo do mesBiofís ica e inte rfas e s . Por Félix Sarm ie nto

O grupo de “Biofís ica e Inte rfas e s”, do

D e partam e nto de Fís ica Aplicada, adícas e

fundam e ntalm e nte ao e studo de s iste m as

nanoe structurados, concre tam e nte m oléculas q ue s e

autoe nsam blan s e n dire cción ou inte rve nción e xte rna

form ando e struturas q ue , de pe nde ndo das condicións

fís icas , pode n s e r de cre ce nte com ple xidade . A

e strutura m áis s im ple é a m ice la e sférica e conform e

aum e nta a conce ntración m ole cular transfórm as e e n

cilindros , bicapas,

nanotúbulos, pode ndo

ch e gar á form a m áis

com ple xa de cristais

líq uidos . Esta

autoorganización prodúce s e

e spontane am e nte na

nature za, s e ndo a célula -

m e m brana de dobre capa

lipídica-, o e xe m plo m áis

paradigm ático por s e r a

orixe da vida. A cre ación

artificial de stas e struturas

abre un am plo abano de

pos ibilidade s con aplicacións e n nanote cnoloxía, e n

cie ncia polim érica ou e n cie ncia e e nxe ñaría de

m ate riais .

Inte ntam os re producir no laboratorio e ste s

s iste m as , analizando os factore s fís icos q ue

de te rm inan a form ación dun ou doutro tipo de

e strutura. Unh a ve z obtida, e studam os a súa

e stabilidade fronte a unh a s e rie de parám e tros

fís icos . O noso inte re s e actual é a obte nción de

ve s ículas artificiais de dife re nte com pos ición,

e studando, te órica e e xpe rim e ntalm e nte , cóm o a

introdución na dobre capa lipídica de dife re nte s

com poñe nte s , aum e nta a súa e stabilidade . Esta

e stabilidade re fíre s e a aspe ctos com o a agre gación

ou as inte raccións con dife re nte s ligandos com o

prote ínas , o q ue é im portante de nde o punto de vista

da súa aplicación biote cnolóxica.

O utro aspe cto da nosa inve stigación actual é a

caracte rización de e struturas com ple xas m áis alá das

s im ple s m ice las e sféricas . Para e lo usam os dife re nte s

com poñe nte s , s e ndo os com postos fluorados ou

s e m ifluorados, solos ou

m e sturados con outros

com postos , os utilizados

m áis re ce nte m e nte . A

introdución do átom o de

fluor nunh a cade a

h idrocarbonada confire a

e sta unh a s e rie de novas

propie dade s q ue os fan

valios ís im as fe rram e ntas

para xe rar unh a

com ple xidade adicional

na organización e

com partim e ntalización de

s iste m as m ole culare s e n fas e s s e gre gadas, de nde

nano a m e so-e scala, con tam años controlados,

propie dade s e spe cíficas e pos ible m e nte proce sos de

inte rcam bio activo. As aplicacións de ste s s iste m as

con com poñe nte s fluorados van de nde a m e dicina

(pode n s e r utilizados com o substitutivos do sangue

para o transporte de os íxe no- ata a e le ctrónica

–nanotúbulos de uns nanóm e tros de diám e tro e ata

un m ilím e tro de lonxitude pode n s e r utilizados com o

s e nsore s de m últiple s aplicacións .

F I S I C A L I N T E R V I U | Número 10 Páx. 3

A e stas alturas ninguén pe rm ane ce alle o á

conve rxe ncia e urope a. Pre ténde s e con e la q ue

tódolos e studante s e urope os s e atope n e n igualdade

de condicións no tocante á vida laboral,

inde pe nde nte m e nte de onde te ñan cursado os s e us

e studos . Con e sta fin e stans e a re de s e ñar os plans de

e studo cunh a nova conce pción do crédito. A e strutura

dos nive is dos títulos unive rs itarios q ue dará na

s e guinte form a: un grao de 4 anos (no re sto de

unive rs idade s e urope as s e rá de tan só 3) co q ue s e

adq uire un título e q uivale nte ó da actual lice nciatura.

En pos e s ión de dito título pode ras e acce de r ó

doutoram e nto, q ue constará dun m áste r de 1 ou 2

anos (ofe rtarans e distintas opcións), finalizado o cal

s e pre s e nta un proxe cto, co q ue s e pode rá acce de r ó

m undo da inve stigación re alizando a e tapa de te s e

doutoral de e ntre 3 ou 4 anos . As im e sm o pode ras e

acce de r ó e xe rcicio profe s ional a partir do grao.

O cale ndario pre visto de aplicación pre s e nta polo

de agora un re traso nos prazos e stable cidos . Pe rsoas

dire ctam e nte im plicadas na e laboración do novo plan

afirm an q ue s e com e zarán a im partir os novos graos

para o curso 2008-2009 , de xe ito q ue e n xuño de

2012 agárdas e te r os prim e iros graduados e n

pos e s ión dos novos títulos; porén atópase unha

proporción e le vada de pe rsoas q ue non son nin m oito

m e nos tan optim istas ó re spe cto. O m aior proble m a

cons iste e n q ue s e com e zou a traballar na

e laboración dos posgraos s e n te r nocións de cóm o

s e rá de finitivam e nte o grao; é dicir, de scoñéce s e a

pre paración dos futuros graduados q ue acce de rán ós

m áste rs . Cabe polo tanto a pos ibilidade de incorre r e n

contidos re dundante s cos do grao, ou pola contra

de ixar aspe ctos im portante s da disciplina s e n tratar.

Actualm e nte na nosa unive rs idade e stans e a

im partir nove posgraos (póde s e consultar a lista dos

m e sm os na páxina w e b: w w w.usc.e s/pop).

As especialidadesLe ticia Cunq ue iro

As figuras m ostran as distribucións de alum nos

lice nciados por e spe cialidade s e n dous cursos

académ icos do Plano Novo. Pinte i o núm e ro de

alum nos e a porce ntaxe .

O currículo libre s e m e lla s e r a opción m áis popular

e ntre os nosos e studante s . Dos 46 alum nos q ue

re m ataron a carre ira no curso 2005-2006, 17

e scolle ron e sta opción. Dos 32 q ue re m ataron no

2004-2005, 8 fixe ron currículo libre . Nos m e sm os

cursos 04-05 e 05-06, o núm e ro de alum nos titulados

no Plano Ve llo q ue corre sponde n á opción c.l. tam én

son m aioría, cun 52% e un 66% re spe ctivam e nte .

Non dispoño de datos corre sponde nte s ao apoxe o do

Plano Ve llo, m ais aínda q ue o núm e ro total de

alum nos, o núm e ro de lice nciados e de novos

alum nos por curso é apre ciable m e nte distinto,

(véxas e o núm e ro 1 de sta re vista), supoño q ue as

distribucións de titulados por e spe cialidade non

s e rían m oi dife re nte s , xa q ue o s e gundo ciclo non foi

m oi afe ctado polo cam bio de plano.

Se cadra, o éxito do currículo libre débe s e a q ue a

e spe cialidade non é de te rm inante á h ora de atopar

ce rtos traballos. Ade m ais , e sta opción pe rm ite aos

alum nos e scolle r as as ignaturas , e scapando

daq ue las q ue cons ide re n m áis difícile s ou acadar

unh a form ación h e te roxéne a.

PosgraosPalom a Quiroga

Física y glamour Rocío García

¿Qué te gustaría q ue dije s e tu foto de l pasaporte

sobre ti? De sde lue go e l ale m án Ale xande r Me ch th old

lo tie ne m uy claro, ya q ue le h a ganado una q ue re lla

a la oficina de pasaporte s de Arnsbe rg al ne gars e a

ace ptarle una foto e n la q ue e ns e ñaba la le ngua. "Es

un tributo a m i h éroe , Albe rt Einste in", ale gó la

criatura. Aunq ue , s e am os s ince ros , h ay q ue adm itir

q ue s i h a e xistido un pe rsonaje capaz de

transform ars e e n h éroe partie ndo com o cie ntífico e s e

h a s ido Albe rt Einste in. Más allá de cons e guir e l

Nóbe l e n e l 21 o de s e r uno de los padre s de la fís ica

m ode rna Einste in lle go a conve rtirs e e n un icono e n

s í m ism o gracias a su e xube rante pe rsonalidad. Cas i

con un de scaro infantil h izo s ie m pre caso om iso de

los conve ncionalism os sociale s de la época. En su

ve stir, e n su no pe inar pe ro sobre todo e n sus

de claracione s de jó s ie m pre claro su pare ce r s in

ce nsuras . Sin e m bargo nunca fue la fam a uno de sus

obje tivos . A pe sar de h abe rs e s e ntido com o una

“prim a donna” e n su prim e ra vis ita a EEUU e n e l 21,

con los años su im pre s ión s e ría q ue todo a su

alre de dor s e conve rtía e n un circo, lle gando a

de clarar e n e l 44 “¿Cóm o pue de s e r q ue nadie m e

e ntie nda pe ro q ue todo e l m undo m e adm ire ?”

Conve rtido al fin e n una e stre lla m e diática por los

propios am e ricanos, q ue buscaban utilizar su im age n

com o un arm a m ás contra e l Te rce r Re ich , s iguió

m ostrando su e xcéntrico carácte r s ie m pre q ue s e

s intió as e diado por la pre nsa. As í e l 14 de m arzo de l

51, al salir a ce le brar su 72 cum ple años e sta fue la

pos e q ue le s re galó a los fotógrafos q ue le e spe raban

a la salida de l re staurante .

En los últim os m e s e s la

Facultad h a sufrido una com ple ta

re novación e n todos los cargos .

Com o os contam os e n núm e ros

ante riore s s e h a cam biado e l

e q uipo de canal y la dire cción de

los de partam e ntos de Fís ica de

la Mate ria Conde nsada (Víctor Mosq ue ra) y de Fís ica

de Partículas (Gonzalo Pare nte ). En e ste curso s e h an

re novado ade m ás la dire cción de Fís ica Aplicada

(Jorge Mira) y la de Ele ctrónica (Javie r D . Brugue ra).

Espe ram os q ue e ste re le vo ge ne racional s e a pos itivo

para nue stra Facultad.

Renovación de cargosSaúl Be ce iro

Física en la wwwRicardo Couso

h ttp://ph otos.aip.org : un álbum de fotos de fís icos

sobre salie nte s acom pañadas de pe q ue ñas

curios idade s sobre e llos.

h ttp://e printw e b.org : bas e de artículos de

inve stigación, conocim ie nto actual a golpe de click .

h ttp://scie nce w orld.w olfram .com /ph ysics : cas i

una e nciclope dia sobre fís ica.

Com o la Fís ica no s e va de vacacione s e n ve rano, aq uí van algunas opcione s , y contactos e n la facultad:

*Instituto de Astrofísica de Canarias: w w w .iac.e s/gabine te /e ns e n/e scue la.h tm (H ans)*GSI : Solicitude s h asta e l 28 de fe bre ro h ttp://th e ory.gs i.de /stud-pro (D . Cortina, Be nlliure )*CERN: Solicitude s h asta e l 31 de Ene ro. (B. Ade va) h ttp://h um anre source s .w e b.ce rn.ch /H um anRe source s/e xte rnal/re cruitm e nt/stude nts/sum m /sum m .asp *DESY: Solicitude s h asta e l 31 de e ne ro w w w.de sy.de /sum m e rstude nts*Congreso Internacional de Estudiantes de Física: Este año e n Londre s : w w w.icps2007.org