tomo xxxv blg. 9 | hulyo 31 - AgoSto 4, 2017

WALAY UNAYANAYPAHINA 2

NASAAN KA...UNIVERSITY DIARIES

PAHINA 3 PAHINA 4

SANG-AYON KA...UNIVERSITY POLL

NAGSUSULAT PARA SA INYO.NAKIKIbAKA PARA SA INYO.

FSG/ sa pahina 4

VOICELESS RANTS

LIMSON/ sa pahina 4

Positibo si Presidente Joel Limson na maaaprubahan ang panukala ng norsU sa CHed UniFAst board na gamitin ang allowance ng mga iskolar ng stuFAP upang idagdag sa kulang na badget ng unibersidad para sa libreng matrikula.

sa panayam ng The

biLAng PAkikiisA sA selebrayon ng pambansang wika ng bansa, ipinagdiwang ng norsU ang buwan ng Wika 2017 sa pangunguna ng College of Arts and sciences(CAs) na may temang “Filipino: Wikang Mapagbago. ”

sa pangangasiwa ng CAs student government (sg), nagkaroon ng paligsahan sa ibat-ibang larong pinoy katulad ng sack race, pinoy henyo, longest line, dampa at chakay.

nagkaroon din ng patimpalak sa oPM Vocal duet at Pagkukuwento na nilahukan ng mga mag- aaral sa iba’t-ibang kolehiyo.

samantala, nagtinda rin ang mga estudyante

sUkWAHi sA niAging administrasyon nga wala nahitabo ang pagmugna og yearbook, si kristine rose Pening, presidente sa Federation of student government (Fsg) positibo nga nipahibalo nga adunay yearbook sa mogradwar karong tuig 2017-2018.

Matud ni Pening, mosuporta ang board of regents (bor) sa proyekto basta makatukod og komitiba na molihok alang sa yearbook.

“What they [bor] advised me is that the graduating students will build a committee, and together the officers - sila mismo mo-come up with plans, unsay

Limson positibo sa panukalang inihain sa CHED UniFAST

FSG: ‘Aduna’y yearbook sa mogradwar’

buwan ng Wika ‘17 matagumpay na ipinagdiwang

Kenneth CArlorio S. SurillA hitsura sa yearbook, pila ang yearbook,” si Pening miingon.

dugang pa niya, ang mga mogradwar nga botaran mao ang molangkob isip opisyal nga komitiba sa yearbook, ug lahi usab ang mahimong komitiba sa mga satelayt nga kampus.

sa pagpili sa mga opisyal, si Pening namahayag, “Mag-meeting sila unsa’y theme, unsay kuan [plano] sa mga external campuses. Mag-convene silang tanan- sharing ideas, unsay theme, unsay buhaton, unsay mga committees’ nga kailangan.”

giklaro niya nga mosunod ang proyekto subay sa balaod nga proseso diin ang presyo nga

nArlyn r. mASCArdo NORSUnian (TN) sinabi ni Limson, “I think they would honor our proposal because actually, they have created the problem not us.”

bagamat hindi pa aprobado, nagbahagi ang presidente na sinisumulan na nila ang pagpapatupad nito. “It’s not yet approved, but we’re already implementing it.”

JeSyl mAe C. vidAl ng kursong bsed Major in Filipino ng mga pagkaing pinoy katulad ng cassava pudding, biko, saging, gulaman, maja blanca at iba pa sa loob ng kampus.

sinabi nila Maria Jasmin tañesa at Floramie tañamor na ang kanilang paninda ay para din sa mga estudyante, “murag nakalimtan naman pod nila ang mga pagkaing pinoy gud nato.”

Ayon sa Presidente ng samahan ng tagapagpalaganap ng Wikang Filipino na si Arcemie Aguaviva, Hulyo pa lamang ay pinaghandaan na nila ang lahat para maging maayos ang daloy ng programa kahit kapos sa badget.

“Masaya ako at ang departamento ng Filipino

na naging matagampay ang selebrasyong naganap sa taong ito,”dagdag pa niya.

Ukol sa tema ngayong taon, pinahayag ni Lourijean Misa isang guro sa Filipino na ang ating wika ay tuluyan ng nawawala dahil sa mga hiram na salitang galing sa ingles at “habang dumadaan

ang panahon nagbabago ang paraan ng paggamit ng Filipino.”

ginanap ang nasabing pagdiriwang noong ika-18 ng Agosto sa negros oriental state University (norsU) sports and Cultural Complex na dinaluhan ng mga mag-aaral na may asignatura sa Filipino.

sA LAyUning iAngAt ang kalidad ng mga programang pang-agrikultura, isinusulong ni Presidente Joel Limson ang negros oriental state University (norsU) Pamplona bilang opisyal na training center sa agrikultura.

sa isang panayam ng The NORSUnian (TN)sinabi ni Limson na tatayuan ng mga gusali ang taniman ng College of Agriculture, Forestry and Fishery (CAFF) sa dumaguete

Pamplona sinusulong maging training center

FrAnCeSCA niCole e. divinAgrACiA

kampus ii sapagkat ilan sa mga kolehiyo ng dumaguete kampus i ay ililipat doon.

dagdag pa niya, may magandang lupa ang Pamplona upang pagtayuan ng pasilidad na mainam sa field demonstration ng mga mag-aaral sa agrikultura.

sa isang pahayag ni CAFF dean Merivic gapasin-Catada, sa ngayon tumatanggap pa rin sila ng mga estudyante sa Pamplona at dumaguete kampus ii mula unang taon hanggang ika-apat na taon.

“Two years from now CAFF will no longer in Campus II and I’m still

waiting for the confirmation of the President,” sabi ni Catada.

Ayon sa kanya, napag-usapan na nila ng presidente ang isyu na ito pero hindi pa rin siya sigurado na ito na ang magiging huling batch ng mga mag-aaral ng agrikultura.

“Bali pahumanon lang ang fourth year enrollees, if ever ma-approve kasi...baka ma displace sila sa coming of different colleges, kasi yung ibang colleges ibabato sa Campus II,”dagdag pa niya.

sa sandaling ito ay maaprobahan ng presidente, hindi na sila tatanggap ng

mga mag-aaral dahil isaayos muna ang mga gusali para mabigyan ng maayos na pasilidad ang mga estudyante.

Paglilinaw ni Catada na kung maisakatuparan ang plano, ang CAFF sa dumaguete kampus ii ay tatanggalin at sinusuri nila ang ibang kampus kung saan maaring manatili ang mga estudyante.

subalit, ibinahagi din ni Catada ang mga problema sa norsU Pamplona katulad ng hindi maayos na pasilidad at laboratoryo sa mga mag-aaral na nangangailangan ng solusyon.

Kuh

a ni

Ma.

AN

gelic

a G

. Ho

Kuh

a ni

Mar

co P

aolo

B. R

amir

ez

University President Joel P. Limson

HAKBANG PARA SA PAGBABAGO. Ang College of Agriculture, Forestry and Fisheries (CAFF) tungo sa pagiging training center para sa pagpapaunlad ng unibersidad. (Kuha ni Ma. Angelica G. Ho)

PAGTANGKILIK NG PINOY. Sari-saring pagkaing pinoy ang inihanda ng mga estudyante bilang parte sa pagdaraos ng Buiwan ng Wika.

EDITORYAL

OPINYON2 TOMO XXXV BILANG 9 | HULYO31-AGOSTO 4, 2017

WALAY/ sa pahina 3

Ang batas republika bilang 10929 o mas kilala rin bilang “Free Internet Access in Public Places,” ay isang batas na nagtataguyod ng isang libreng programa sa paggamit ng internet sa mga tanggapan ng pamahalaan, mga pampublikong paaralan, mga ospital, mga paliparan, mga daungan, mga terminal ng transportasyon, at iba pang mga pampublikong lugar. nilalayon nito na magbibigay ng bilis na 2Mpbs sa bawat taong gumagamit sa koneksyon. Ang pagkalat ng libreng internet access sa buong bansa ay isang malaking tulong para sa mga Pilipino na naaayon sa paglago ng impormasyon. nang maipasa ang batas sa senado, nagdulot ito ng sari-saring reaksyon sa mga netizens na isa-isang ipinahayag ang kanilang mga hinaing sa social media. sa halip na sila ay magpasalamat sa pagsagawa ng naturang batas, kanya-kanya nila itong ibinasura.

bagamat alam ng marami na ang internet sa Pilipinas ay hindi maikukumpara ang bilis sa ibang bansa, ito pa rin ang nagsisilbing tulay para sa mamamayang Pilipino upang matugunan ang pangangailangan sa mabilisang paglago at pagpasa ng impormasyon. dapat iwasan ang pagiging utak talangka!

Malubha na ang kaalaman ng marami na ang mga Pilipino ay may pagka-utak talangka at kaya marami ang hindi umuunlad kung kapwa Pilipino lamang ang kanilang kasangga. dapat mauna ang pagbabago sa sarili bago pumuna sa mga gumagawa ng paraan upang mapabuti ang ating bansa.

kung tutuusin, napakarami nilang alam sa isang isyu ngunit hindi nila pinag-aaralan ito nang mabuti bago bumoses ng kani-kanilang mga opinyon kaya naman maraming hindi pagkakaintindihan ang nagaganap.

dapat magtalaga ang gobyerno ng naayon na kapanahunan upang pag-isipan ang telecommunication Company na kanilang gagawing kahawig para sa naturang batas na ito upang masiguro ang pagpapalaganap ng maayos na batas. kahit hindi gaanong malakas ang internet connection sa bawat mamamayan, ito ay magiging stable at madaling ma-access.

sa napapanahong pagpapalaganap ng impormasyon, maraming Pilipino ang sumasakay lamang sa social media upang ipahayag ang kanilang mga hinaing. dito nagsisimula ang hindi pag-usad ng maraming bagay katulad ng suporta sa gobyerno dahil mismo ang kanilang sariling mga mamayan, hindi sumusuporta sa kanilang mga plano.

Ang talangkaan

sukad sa abolisyon sa Pylon, ang opisyal na yearbook committee sa negros oriental state University (norsU), ang mga tinun-an sa tunghaan, pinaagi sa student government (sg), mipangita og mga paagi aron mahimoan og yearbook ang mga graduweyting students sa unibersidad. Pipila ka miting ang gigama aron mahisgutan ug masabotan ang mga gikinahanglan para niini. boto ug suporta sa mga estudyante. Usa sa consortium. Usa ka kasabotan.

nagkanayon si kristine Pening, student regent ug

el anuario de norSupresidente sa Federation of student governments (Fsg), mosuporta ang board of regents (bor) sa pagproseso sa mga dokumento niining yearbook basta adunay komite nga magplano ug magmugna sa gilangkuban niini. Ang hitsura, impormasyon, mga hulagway, artikulo ug pilay magasto, planuhan sa nahisgutang komite nga morepresentar sa mga graduweyting students aron magma-an sa ensaktong proseso base sa balaod ug pamaagi sa gobyerno. kani, og mauyunan sa mga graduweyting students, ipresentar sa student regent og ipasa niya ni sa bor.

ngano gikinahanglan gayod ang yearbook? Unsa ka mahinungdanon ni nga kada tuig ang mga eskwelahan aduna ug maggama man jud ani (bisag ang kinabaratoan ra nga pag-imprinta basta naa ra jud o ang kinamahalan ani basta mahimo ra jud)?

Una, gamit ang yearbook, aduna tay memory book ug history book sa atong college days. sa pagpakli nato sa mga pahina niiini, mahinumdoman nato ang atong mga kaagi sa kolehiyo, ang atong mga kaklasi ug mga propesor nga nihulma kanato og unsa ta karon. dinhi, natala ang mga kalihokan sa unibersidad sulod nianang tuig ug kini nagsilbi usab nga official documentation sa tunghaan.

kini magahatag usab kanato og sense of pride nga kita nakahuman og eskwela sa norsU sa kurso nga atong gikuha—dugo, singot, sip-on ug luha sa pipila ka tuig—lami pud unta og naa tay memorabilia sa atong nahiagoman sa kolehiyo.

gawas sa student pride, aduna poy school pride nga bation ang administrasyon. gawas kon dili sad ni importante nila, apan duda EL ANUARIO/ sa pahina 4

pud ko ana. Pareho ra anang unsa ka kinahanglanon ang student publication matag accreditation.

dinhi pud paagi sa yearbook, molambo ang alumni relations. Pwede kini gamiton og public relations tool ug usa pud ni kamahinungdanon nga reference material.

Apan ngano giwala man ang opisyal nga yearbook committee sa eskwelahan nga gimandoan nga moplano, magmugna ug magtrabaho sa yearbook sa sulod sa usa ka tuig samtang ang mga graduweyting students magtutok sa ilang pag-eskwela sa ilang katapusang tuig sa kolehiyo?

Para nako, okay ra man unta ang pagwagtang sa miscellaneous fees basta kini mga unnecessary ug redundant fees. Apan ang yearbook ug student publication fees, dili ba ni kinahanglanon sa unibersidad ilabi na sa mga tinun-an sa norsU? naa man sad tay makita nga agi nila. Atong aduna pay Pylon, naa bay tuig nga sila wala

napamatyagan natong tanan ang libo-libong kapintasan nga mga balita diris atong nasod, maski sa syudad nato mismo, klaro sa katawhanan ang kagubot sa isi’g katawo nato, ako mismo naka-saksi sa kapamintasan atong mga niaging adlaw, murag mananap rana gipusil ang usa ka laki ug gibiyaan ang lawas na wa nay kinabuhi duol sa robinson atong niaging mga adlaw.

Mao ba ni ang nasyon na gikamatyan sa amahan sa atong mga amahan? Mao ba kini ang kaugmaon nga gi dahom nilang rizal ug bonifacio atong adlaw nga naligo sila sa ilang kaugalingong dugo, aron lang masalbar ta nga mga ania diri karon?

Pero unsa’y gibuhat nato? gaunayanay ta’g gyera sa isig ka lungsoranon, pusilanay sa isi’g ka silingan ug patyanay

sa kaugalingong kadugo. Pagpugos sa mga babayi, pag-unay sa kaugalingong anak, maski bata dili makaiskapo sa kagrabe sa mga binuhatan sa mga tawo. naunsa naman ang nasod nga giludhan sa atong mga bayani sauna? Makaguol nga makaolaw hunahunaon nga ingani atong gisukli sa ilang mga sakripisyo.

Pipila pa lang ka-bulan ang miagi sukad gideklara ang mga Maute ug gyera laban sa gobyerno sa Pilipinas, gyera nga hantod karon gapadayon giyapon sa Marawi. Makahimuot hunahunaon na kita kita ra mismo ang gasakupanay sa atong kaugalingong nasod. gipaglaban sa mga Maute ang kagawsan, samtang ang gobyerno nakigtuos para makagawas sa pagkabayolente sa mga Maute. Usa ra katuyoan, lahi lahing bersiyon sa kagawasan, pero walay panaghiusang nahitabo.

Mga balay na napuno’g

Walay unayanay

buslot sa mga bala, mga imprastraktura nga naghugnoanay, mga pari na gihimong piniriso, mga sundalo gipangpatay, ug simbahan na gipangsunog, mga panghitabo na dili ka makadahom nga atong kaugalingong mga lungsoranon ra diay mu unay ug buhat.

dili lang sa pagka-pisikal na pagka bayolente, pero sa mga kapintasan utro sa atong gobyerno, ang pagkunsabo nila sa mga pulis, ang pagpatay ug mga menorde edad aron lang maipakita na tinud-anay ilang paghunong sa droga, apan, unta droga lang ang ilang hunongon, dili ang kinabuhi sa tawo na naa pa’y paglaom na mag-usab. Ang korupsyon na isigkagatos na katuig na wala pa gyud nahuman, ang kahakog sa kwarta ug kabantog ang usa sa dakong hinungdan aning wa’y kaluoy natong nasod.

Unsa ma’y gibuhat sa

LATHALAIN 3TOMO XXXV BILANG 9 | HULYO 31-AGOSTO 4, 2017

Guh

it ni

Jam

eel E

. Dak

sla

si Pablo ybañez, senior citizen ug usa sa mga lumad nga mananagat sa maong dapit, saksi sa paglawod sa mga kobkob diin ilang matagbuan samtang sila gapauli gikan sa pagpanagat.

“Munang nakaingon mi ugma wala na gud mi isda nga mabilin,” sumala niya.

Ang paglawig sa mga gituhuang kobkob sa mga mangingisda nagahatag og dugang hulga sa pangadlaw-adlaw nilang panginabuhi, ilabi na ni ybañez nga adunay mga apo nga gibuhi. kon sa kagahapon nga pagsubang sa adlaw mapuno ang iyang suludlanan og lab-as nga isda nga dinakpan gikan sa pukot, karon ambot lang kon asa ugma-damlag niya kuhaon ang ipakaon sa iyang pamilya.

sa kinasing-kasing nga pamulong ni ybañez,

HULGA SA PANGINAbUHI SA mGA mANGINGISDA

kusgan ang iyang pagtuo nga ang presensya sa mga kobkob wala gibantayan sa sakop sa mga bantay dagat sa banilad, siyudad sa dumaguete, sa ingon niini iyang giawhag ang Coastguard ug Maritime sa maong dapit nga mutabang kanila isip sila gitugyanan sa lokal nga gobyerno sa pagbantay sa kadagatan.

“kay kami man gud mismo og kami mo-rubing magabii, lisoda kaayo kay pagkaugma ma-paralyze ang panginabuhi sa among pamilya. Magpulaw mi, [ug] managat pa mi. Pagkaugma, wala nami lawas nga amo ikaagwanta og serbisyo,”si ybañez miingon.

si barangay konsehal dioscoro Piñero, 66 anyos, lumad nga mananagat sukad niadtong tuig 1996, aminado nga makalolooy kaayo

lArry v. villArin

ang kaubanan niya nga mga mangingisda tungod kay sila nagsalig lamang sa grasya sa kadagatan – sukad man pag-abot sa mga kobkob nabaldado ang ilang panginabuhian.

“Ang atong balaod, balaod jud [unta] dili kay abi sila tua sa taas. kung dato ang madakpan, walay problema,”si Piñero namahayag.

sa mga nasinati nga kapait sa mangingisda, nipatin-aw si bantay dagat crew head, roy Lumjod nga sila padayong aktibo sa pagpahigayon og seaboard patrol dili lamang sa banilad, lakip na ang kabaybayonan sa ubang barangay, ug dako ang katingalahan nga wala gayud sila’y nakita nga kobkob nga nilawod sa kadagatan sulod sa teritoryo sa siyudad.

napangiti siya habang nakatanaw sa kanyang nakaraan kung saan hindi pa mulat ang kanyang mga mata sa responsibilidad. Hindi man naging madali ang kanyang pinagdaanan, patuloy pa rin niyang itinataguyod hindi lamang ang kanyang sarili, kundi pati ang munting biyayang inihandog sa kanya— ang kanyang anak.

Para sa kanya, siya ang suwail na anak ng kanilang pamilya. Ang kanyang mga kapatid ay nakatapos na lahat sa pag-aaral, samantalang siya na bunso, siya pa iyong mas naunang nabuntis.

Habang pumapatak ang mumunting butil ng luha sa magkabilang pisngi ng kanyang ama nang malaman nitong buntis siya, sobra siyang nasaktan. kahit na labag sa loob nito at nasasaktan ito, pinayuhan pa rin siya nitong huwag ipalaglag ang bata at ipagpatuloy niya ang pagbubuntis.

nagsimula ang lahat noong unang taon niya sa kolehiyo. kumuha siya ng kursong bachelor of science in Computer science sa negros oriental state University (norsU)-guihulngan noon at inamin niyang minahal niya ang kanyang kurso.

ikatlong-taon niya na noon ng kolehiyo kung kailan nadarang siya ng kanyang damdamin. ngunit hindi naman niya akalain na magbubunga iyon. nang malaman niyang nabuntis siya ng kanyang nobyo, kinailangan niyang huminto ng pag-aaral.

Pakiramdam niya ay pinagsakluban siya ng langit at lupa nang hindi na magpakita sa kanya ang ama ng kanyang dinadala. naisip niyang hindi na niya dapat sayangin ang kanyang oras kung kaya’y kumayod siyang mag-isa para sa buhay na nasa kanyang sinapupunan.

noong mag-isang taong gulang na ang kanyang anak, iyon lamang ang panahon kung kailan nagpakita ang ama nito. sinuportahan siya nito sa loob ng tatlong buwan hanggang sa naglaho na naman itong parang bula.

nang mapansin niyang lumalaki na ang kanyang anak ay napag-desisyunan niyang magtrabaho muna para sa araw-araw na gastusin nila. naging isang online english teacher siya sa mga Hapon niyang estudyante.

ilang buwan pa lamang siyang nagtratrabaho nang sabihan siya ng kanyang kapatid na lalake na pababalikin na siya ng pag-aaral at ito na muna ang bahala sa gastusin niya oportunidad na ang kumatok kung kaya’y tinanggap niya agad iyon.

Para sa kanya, mahirap ang kanyang karanasan pero nagsisilbing inspirasyon sa kanya, sa pag-aaral niya, at pagtatrabaho ang kanyang apat na taong gulang na anak.

sa kabila ng mga pagsubok na dumating sa kanya, natiis niyang sabihin ang lahat ng kanyang mga karanasan, mahirap man

JeSyl mAe vidAl

“Alam kong may malaking bahagi sa akin na tila nawawala. sa bawat oras ng aking mga araw, nagtataka ako kung sino ang dapat hanapin sapagkat hindi ko naman alam kung sino ang aking naiwala.”

noong unang mulat ko pa lamang sa kariktan ng mundo, paniwalang-paniwala ako sa mga naririnig kong mga masasayang kuwento. naniwala ako na palaging nakatunghay sa akin ang araw na may matamis na ngiti sa labi ngunit kasimbilis pala talaga ng isang kisapmata ang pag-usad ng panahon.

sabi nila, hindi naman mali ang magmahal. sa bawat pagsabi nga ng mga kakilala ko ng, “I fell in love,” ay natatawa pa ako sa kabaduyan nila. noong ako na mismo ang nakaramdam sa tinatawag nilang “pag-ibig,” hindi ko na nagawa pang matuwa.

kahit pinakamaliit lang na

galaw mo, sumasaya na ang puso ko. kahit pa ibigay ko sa iyo ang buong atensiyon ko at kaunti lang ang makuha ko pabalik, hindi ko magawang magtampo. sobrang naging maintindihin ako para lang maging sobra sa sapat.

bakit mo ako nagawang paligayahin kung sasaktan mo lang din? Akala ko, pagmamahal ko lang ay sapat na. bakit ka sumuko? dahil ba sa ‘yo ko lang inilaan ang buong oras ko? dahil ba kapag kailangan mo ako, pumupunta agad ako? dahil ba minahal kita nang sobra, higit pa sa pagmamahal na ibinibigay ko sa sarili ko?

naaalala ko pa noong ipinangako mo sa ‘kin na hinding-hindi ka mapapagod, na wala akong dapat ipag-alala dahil wala namang magbabago. kumapit ako sa mga salita mo. sabi mo, hinding-hindi mo sasaktan ang damdamin ko.

IMAHE NG KAMPUS/ sa pahina 4

ImAHE NG KAmPUS

Kuh

a ni

Mar

co P

aulo

B. R

amir

ez

Taliwala sa madanihong kadagatan sa maaghop nga siyudad sa Dumaguete, mitumaw ang dakong hagit sa mga lumad nga mangingisda sa Barangay Tinago nga diin ang ilang gituhuang presensya nga pagpangisda sa mga Kobkob o large scale fishing vessels nidagit og epekto sa ilang panginabuhian.

“Wala mi nakatulog. Wala gud mi nagpabaya,”si Lumjod miingon.

niadtong Hunyo 28, gidungong ang nasampit na isyu sa konseho sa siyudad diin tagsa-tagsa nga gipamati ang mulo sa mga mangingisda, labot na ang pamahayag sa bantay dagat, Philippine National Police (PNP), Maritime Command, ug Philippine Coastguard.

Padayon ang dakong hagit sa mga mangingisda ngadto sa lokal nga kagamhanan sa pagsugpo sa gituhuang Kobkob, ingon nga sila adunay mahinungdanon nga papel sa pagpanalipod sa katungod sa ilang panginabuhian. Pangandoy nila - unta ang hampak nga balod sa kapobrehon matuboan og paglaom sa ilang tagsa-tagsa ka pamilya.

ngayon, naguguluhan na ako. naguguluhan na ako dahil hindi ko na alam kung paano mabuhay na wala ka. ikaw nalang ang mayroon ako kaya noong nawala ka, hindi ko alam kung paano uusad. nagigising ako dati na tila lumulutang sa alapaap, pero ngayon, ang bigat na ng pakiramdam ko.

kahit ang mismong pagtawa, pakiramdam ko hindi na tama. Ang pagpasok ko sa paaralan, parang wala ng saysay sa akin. Ang makakuha ng matataas na marka sa klase, hindi ko na inintindi. Pakiramdam ko’y hindi na kagaya ng dati ang buhay ko ngayon. iyon ba ay dahil sa ‘yo? o dahil sa ‘kin?

“Everything is a choice,” ika nga nila. Ako naman, pinili kong sirain ang buhay ko, ‘di ba? Pinili kong manatili sa alaala mo, natin, noong masaya

NASAAN KA/ sa pahina 4

Nasaan ka, aking sarili?Kuwento ni Tin

WALAY / mula sa pahina 2atong gobyerno? tingali gasakit na ilang mga likod sa kadagko sa ilang mga tiyan mintras gakaon sila’g mga laming mga putahe mintras

galantaw na gapatyanay na ang mga tawo na kunohay ilang gipangserbisyohan. sir, Ma’am, mga hawod na na’ay posisyon, kanus-a pamo manglihok? Pag

ulahi na tanan? kanang igo ra nga kamo napod mismo makatilaw sa pag-antos sa kadaghanan? kanang igo ra nga ang pusil sa inyong

isi’g katawo, sa inyoha napod nakatutok? Mangape na lang mi kung ing-aron man, kay mura’g wala na’y kahumanan atong pag-unayanay.

Guh

it ni

Jes

sa A

rane

ta

ULTImO TOMO XXXV BILANG 9 | HULYO 31-AGOSTO 4, 20174

BisAn PA sA posibilidad nga ang guba nga ampiteatro makamugna og disgrasya,

Nagpahayag ng sari-saring reaksyon ang mga Norsunians tungkol sa nangyaring pagtambang ng New People’s Army (NPA) na ikinasawi ng anim na pulis sa Guihulngan, Negros Oriental noong Hulyo 21.

“Nganong niresponde pod dayon sila nga dapat di sila muadto dayon. Dapat naay niuna nila nga mas sweto sa lugar usa sila niadto dayon,” sabi ni Jassette Joy Cancio, estudyante ng bs Criminology.

“Ang panghitabo gali didto sa Guihulngan kay usa to siya ka tambangan nga kinahanglan najud ibasura ang peace talks,” iginiit ni John eleazar silorio, estudyante ng bs technological education.

si Patrick garcia, isang estudyante ng bs Criminology nagpahayag nang kalungkutan ukol sa nangyari, “grabe kaayo ilang gibuhat sa atung kapulisan kay gi-ambush intawon nila nga walay ka laban-laban.”

sa kabilang banda, si kate Abitona isang mag-aaral ng Mass Communication nagbahagi ng saloobin, “Very tragic incident. insakto ang ilahang back up pero kulang ang ilang tawong gidala. dili nato sila mabasol tungod wala dagay nila damha nga ingon adto kadaghan ang ilang maatubang.”

“saludo ako sa mga police bisag sudden kaayo siya kay ni-

Pagpaayo sa ampiteatro walay badget

AngeleAh grACe J. ACASo

iPinAgdiWAng ng bAis City Campuses (bCC) ang taunang Acquaintance Party— “Panaghigalaanay”, sa temang “Fostering NORSUnians into Holistically Developed Individuals by Empowering Passion and Culture,” na dinaluhan ng halos tatlong libong norsunians, mga guro, at iba pang mga employado noong ika-28 ng Hulyo, 2017.

Hindi na makapaghintay ang lahat habang nakatingin sa iba’t ibang kasuotan ng kani-kanilang mga kapwa estudyante na nagmumula sa iba’t ibang dalubhasan kung

saan kumakatawa ito sa isang bansa. napili ng College of Arts and sciences (CAs) ang korea; College of business Administration (CbA) ay Hawaii; College of Criminal Justice education (CCJe) ay ang estados Unidos; College of education (Ced) ay Japan; ang College of industrial technology (Cit) ay Australia; at ang senior High school (sHs) naman ay india.

nagkaroon ng Thanksgiving Mass sa umaga na sinundan ng Academic Convocation at ang pagbasbas ng bagong-gawang dalawang-palapag na gusali na inilaan para sa CCJe. Pagsapit naman ng gabi, naganap ang Aquaintance Party na

mArbeth m. reAmbonAnzA

Panaghigalaanay— NORSU-BCC acquaintance party

Norsunians magkahalo ang reaksyon sa Guihulngan ambushJeSyl mAe C. vidAl respond dayon sila and gibuhat

nila ila duty knowing their lives are at risk,” sabi ni raya Mariel Cadiz, estudyante ng bs geology.

samantala, sinabi ni Jesus Ustares Jr., isang bs Computer science na estudyante na hindi niya akalain na magagawa iyon ng mga Pilipino sa kanilang kapwa Pilipino lang din na kung sino pa iyong dapat na nagtutulungan, sila iyong nagpapatayan.

“Just because they do not adhere to your principles and beliefs, doesn’t mean you have the right to take their lives and condemn them for their beliefs. Lives should be valued, once lost you can never bring them back,” pahayag ni Mary Joy tabares, mag-aaral ng Ab social science.

Ayon sa ulat ng sunstar bacolod, tinambangan nang mahigit kumulang 60 na rebeldeng nPA gamit ang kanilang dalawang M60 machine guns sa sitio Masid-e, barangay Magsaysay.

Matatandaan, noong Hulyo 27, bumisita si Pangulong rodrigo duterte sa guihulngan City Hall kung saan nakalatag ang labi ng apat sa anim na mga pulis na nasawi at isa-isang binigyan ng Medalya ng kadakilaan (PnP Heroism Medal) ang pamilya ng mga biktima.

bumisita din ang pangulo sa tatlong pulis na sugatan na nasa silliman University Medical Center (sUMC) at ginawaran din ng PnP Wounded Personnel Medal.

masabutan muagi og bidding ug ang bayad muagi sa kahera.

“Mao nang ga-target mi nga by September, makuan [finalize] dayon nato para mag-collect,”si Pening miingon.

sa plano nga ang Fsg nalang unta ang motrabaho sa yearbook, sila nipasa og resolusyon ngadto sa bor apan wala sila tuguti tungod kay matud nila dili kini hurisdiksyon sa Fsg.

si Pening makigkita sa bor karong setyembre diin iyang ihatag ang mga dokumento kabahin sa plano sa bag-ong komitiba.

FSG/ mula sa pahina 1

o masaya. Lalong-lalo na sa mga hamon na dumating sa kanyang buhay na siyang nagpabago sa kung sino siya ngayon.

siya si Laarni gayapa, 25 taong gulang, at nagmula sa bayan ng Vallehermoso. ipinanganak siya noong ika-28 ng Abril, 1992 at sa kasalukyan, naninirahan siya sa lungsod ng

IMAHE NG KAMPUS/ mula sa pahina 3dumaguete. kumuha siya ng kursong bachelor of science in Pharmacy sa negros oriental state University (norsU) at nasa kanyang ikatlong-taon na.

noong una ay nag-aalinlangan pa siya sa kursong iyon, ngunit suhestiyon din iyon ng kanyang ama. Hindi nagtagal ay natutunan niya ring mahalin

ang kanyang kurso. ngayon ay inspirado na siya sa pag-aaral kahit wala siyang nobyo, at ang dahilan nito ay ang kanyang anak.

ngayon, masaya na siya sa piling ng kanyang anak at pamilya. naisip niyang hindi na rin naman niya dapat pang habulin pa ang kanyang dating nobyo dahil sisiguraduhin niyang

NASAAN KA/ mula sa pahina 3

EL ANUARIO / mula sa pahina 2

nang tanungin siya kung makatwiran ba na hindi makakatanggap ng allowance ang lahat ng mga iskolar sa student Financial Assistance Program (stuFAP), sinabi niya na magkakaroon ng pantay na distribusyon at lahat ay makikinabang dito.

isinumite ng negros oriental state University (norsU) ang panukala sa Commission on Higher education (CHed) Unified student Financial Assistance system for tertiary education (UniFAst) board dahil mula sa P8 bilyon na pondo ng Higher

LIMSON/ mula sa pahina 1

education support Fund ng CHed, P130 milyon lamang ang inilaan sa norsU.

kung susumahin, ang P130 milyon ay hahatiin sa dalawang semestre at ito’y may kulang na P33M upang mailibre ang 25, 633 norsunians.

sa kabilang banda, bignigyang linaw ni Limson ang tungkol sa admission test na mananatili pa rin ito sa dati sa kabila ng pagpapatupad ng libreng matrikula, maliban lamang sa mga kursong may board exam na kinakailangang pagtibayin ang eksaminasyon sa pagpili ng kwalipikado sa kurso.

pa tayo. Hindi naman ikaw ang may hawak sa buhay ko, pero ikaw lang din ang dahilan kung bakit ako bumabangon. ikaw ang nagkukumpuni sa kung anuman ang sira sa ‘kin.

At alam mo ba ang pinakamasakit na naging bunga ng pagkawala mo? iyon ay ang tuluyang paglaho ng sarili ko. siguro nga, ikaw lang din yung prinsipe na dumating sa isang yugto ng buhay ko na inilayo sa akin ng pagkakataon. kahit kailan, hindi naging sa iyo ang puso ko at palagi itong titibok kahit wala ka. Pero sa paglisan mo, nilisan na rin ako ng dating ako.

“So, to the one I lost, to my old self, I hope to find you real soon. It’s not yet too late. I will find you, and I will love you more than I have ever loved anyone else. I will make sure I’m going to be my own happy ending.”

Si Tin ay isang estudyante mula sa NORSU— Bayawan-Sta Catalina Campus.

gibutyag ni edgar Abella, direktor sa buildings and grounds nga walay gahin nga kwarta kon badget ang norsU sa pagpaayo niini.

Matud ni Abella aduna siya’y plano sa pagpaayo niini apan wala siya gitugutan tungod sa mga nakalinya nga proyekto sa unibersidad nga gastuanan ug angay unahon.

“Mangutana pako ana ni president kon unsa gyud ang iyahang plano... naa koy plano ana nga ayohon... gahisgot man to siya nga ayaw sa kay magamit na dihang dapita, aduna kuno siya’y ipabutang,”dugang pa niya.

nahisgutan usab ni Abella nga adunay gibadgetan karon nga bag-ong gitanyag nga science and technology building nga ipatukod didto sa bajumpandan nga kampus.

sa laing bahin, gitumbok usab ni Abella nga wala

ampingi sa mga estudyante ang ampiteatro kay gani ang uban nga mga estudyante manglikod sa mga sandiganan sa maong bangko.

si Lily diane taladua, usa ka bs geology nga tinun-an miingon, “sayang kaayo na og dili ma-fix ug usa pa maka-cause jud siya og disgrasya kay usa pud ko sa nabiktima diha.”

Uyon sa naobserbahan ni Abella, si Jerema sarino, estudyante sa bs Psychology miingon, “Dapat kami isip nga mga student dinhi sa norsU concern pud sa mga butang dinhi sa school ug ampingan... dapat pahalagahan kung unsay naa labi na kay limited atong facilities.”

pinangunahan ng bCC student government (sg) sa pamumuno ni Jay Paul olis.

rumampa na sa entablado ang mga kalahok ng Mr. at Miss norsU-bCC 2017-2018 kasabay ng norsU-bCC sibol Dance troupe. sumunod ang patimpalak ng talento alinsunod sa kultura ng mga bansang napili ng bawat dalubhasaan. itinanghal na kampyon ang Ced na sinundan ng CCJe at ang panghuli ay ang CbA.

Pinarangalan namang Best Dresser sina gng. Hermosila Adalid ng Ced at g. Christopher torres, Jr. ng CbA, mga guro ng norsU-bC ii. Pagkatapos ng pagtatanghal ay sinundan ito ng

ka Hula live band na ikinasaya ng marami dahil umabot halos alas dos ng umaga.

Pinuri naman ni University President, Joel Limson ang preparasyon dahil sa kabila ng limitadong panahon, tagumpay na naidaos ang tatlong aktibidades sa isang araw lamang.

“Ang Acquaintance Party ay idinaos para magkaroon ng kasiyahan na ikabubuti para sa ‘weary at hard-working souls.’ nais kong i-break ang formality at i-enjoy ninyo ang party,” dagdag pa ni Limson. tn-bais

pupunan niya at ng pamilya niya ng pagmamahal ang puwang na iniwan nito sa anak niya.

“dapat dili mu give-up. Just because single mom ka, doesn’t mean na diha na mag-end, dapat maningkamot ka para sa imong kaugalingon,” saad niya na may ngiti sa kanyang mga labi.

nakagama og yearbook? og dili ni mahinungdanon, ngano nay mga estudyante nga naghangyo niini?

karon, gipangitaan og paagi ang yearbook aron mahimo ang maong libro para karong tuiga. Hinaot matuman ang

saad nga suporta sa bor ug sa mga estudyante sa norsU. kon gusto, pangitaan og paagi. sa kinaulahian, ang kabubut-on

sa estudyante ang modaog—isip natungdan ug isip kliyente sa quality education sa unibersidad.

PAGPASAGAD SA PAGMINTINAR. Nagpadayon ang mga estudyante sa paggamit sa mga gubang lingkuranan sa ampiteatro bisan may posibilidad nga kini maka ingon og disgrasya.

Kuh

a ni

Pam

ela

Loui

se M

. Abr

asad

o

Gra

piko

ng d

isen

yo n

i Jud

eel E

. Cue

vas

Guh

it ni

Cla

ire

Fran

cis

B. E

lum