fosatu worker i-fosatu ihalalisa abasebenzi base east randinkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona...

5
Page 1 Fosatu worker news ZULU Printed and published by: Federation of South African Trade Unions 2 Goodhope Street Bellville South Cape 7530 FOSATU WORKER August 1981 NEWS I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East Rand Okuyiyona ndawo esanda kuba nombhidlango wabasebenzi yise East Rand, lapho kuqubuke izite— leka eziyisikhombisa ezinyangeni ezimbili ezedlule. Abasebenzi base Salcast, Hendler & Hendler (H&H), Bisonboard, Colgate Langeberg, Kellog's Plant Protection, Reef Chemical ne Telephone Manufacturers of S.A. (T.E.M.S.A.) bazimisa izinkwali ngo July no August. U-Fosatu seleko abakhona kulendawo ngo 1976, wonke lamafemu ngaphandle kwaka— T.E.M.S.A., agqugquzelekile. Okuyiyona mbangela yokuteleka kwabasebenzi kulamafemu, nga — maholo, eSalcast, H&H ne Bison- board, abasebenzi base benyuse— Iwe amaholo, kepha Lokwenyuka akuhambisananga nokwenyuka kwezinto okuyiyonto ethinta kakhulu labobasebenzi abahola kancane. Abasebenzi e-Bisonboard banikwa imali eyisengezo sokuhla— ngabezana nezindleko engu R3,23. Uthi omunye umsebenzi banaahla— ngabezana kanjani nezindleko ze-Rent, i—transport, ukudla nophethilolo? U—Parafini uwodwa nje wenyuka ngo 7c ngenyanga edlule". Inkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka kwentengo namaprofit abaqhashi, kepha kwaba yindlela lemali eyakhu shu iwa ngayo. Kwa Salcast nase H&H womabili agqugquzelwa yi M.A.W.U., ukw e- nyuswa kwamaholo kwakubhu— ngwe kwi Industrial Council. I—iM.A.W.U. yayichitha i—Industrial Council. I—M.A.W.U. yayichitha i-lndustrial Council esimweni eyiso manje (bheka ekhasini 2) kodwa abaqashi baphi— kele ngokuwasebenzisa ama Industrial Council. E—Bisonboard amaholo adingi— dwa umgwamanda okhethwa nguHulumeni ngaphandle koku— xhumana nabasebenzi. Abaqhashi bakholwa ukuthi uma amaholo esemisiwe yilomzimba, asisekho isidingo sokuthi aphinde abhungwe futhi kepha banokuzibonela bebodwa indlela yokukhishwa kwamaholo. E—Colgate abasebenzi ababete— lekile isiqubulo esithi "No Nocker, No Work"— babefuna u—Mnu. Nocker oyiManaging Director abhe- kane nezikhalo zabo siqusakhe. Lokhu kwenzeka emveni koku— libaziseka ukuxoxa ngezivume— Iwano sokwamukelwa kwe-C.W.I.U. okwase kuthathe amasonto amathathu. Izinkinga ezigxile ngaphakathi zazingenakudingiswa ngenxa valokulibaziseka. Lesiteleka saveza isidingo soku— xoxisana nokuxhumana. Lemibhi— dlango esanda kubakhona iphenye isahluko esisha kubasebenzi base East Rand. Ukukhuia kwamandla ka— FOSATU kubonakaliswe ukuteleka kanyekanye ngaphandle kokuqembukelana nokubuyela emsebenzini ngazwi linye. Ilungelo lokuxoxisana seliya ngokubakhona ngenxa yamandla abasebenzi nangenxa yokudeda kwamaphoyisa nokwexwayiswa ngumNyango ka Hulumeni weZemi- sebenzi. Kwenzeka ngonyaka odlule ukuthi abasebenzi base Rely Preci- sion Precasting e—Boksburg baxoshwe baboshwe bashaywe emva kokuxabana nabaqashi. Kodwa ezitelekeni zamuva nje: * Bonke abasebenzi babuyi— selwa emsebenzini * Akukho kuxoshwa ngegqubu okwabakhona * abaqashi baphoqeleka ukuxoxisana nezinyonyana, futhi iNyunyana yathola amandla yaqina. U—FOSATU ubashayela isaluthi abasebenzi base East Rand Esikhathini lapho abaqashi kwezinye izindawo bevame ukunqoba ngokuxosha nangokubuyisela emuva abathize, abasebenzi base East Rand bahamhe ngamalengiso. Abasebenzi babuthene ngaphandle emasangweni ka Hendler & hendler, engenye yamafacton/ ad lulisa eshumini aye nezi — teleka e East Rand

Upload: others

Post on 11-Feb-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FOSATU WORKER I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East RandInkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka ... nisha

Page 1 Fosatu worker news

ZULUPrinted and published by:

Federation of South African Trade Unions 2 Goodhope StreetBellville South Cape 7530

FOSATU WORKER

August 1981

NEWS

I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East Rand

Okuyiyona ndawo esanda kuba nombhidlango wabasebenzi yise East Rand, lapho kuqubuke izite— leka eziyisikhombisa ezinyangeni ezimbili ezedlule.

Abasebenzi base Salcast, Hendler & Hendler (H&H), Bisonboard, Colgate Langeberg, Kellog's Plant Protection, Reef Chemical ne Telephone Manufacturers o f S.A. (T.E.M.S.A.) bazimisa izinkwali ngo July no August.

U-Fosatu seleko abakhona kulendawo ngo 1976, wonke lamafemu ngaphandle kwaka— T.E.M.S.A., agqugquzelekile.

Okuyiyona mbangela yokuteleka kwabasebenzi kulamafemu, nga — maholo, eSalcast, H&H ne B ison- board, abasebenzi base benyuse—Iwe amaholo, kepha

Lokwenyuka akuhambisananga nokwenyuka kwezinto okuyiyonto ethinta kakhulu labobasebenzi abahola kancane.

Abasebenzi e-Bisonboardbanikwa imali eyisengezo sokuhla— ngabezana nezindleko engu R3,23. Uthi omunye umsebenzi banaahla— ngabezana kanjani nezindleko ze-Rent, i—transport, ukudlanophethilolo? U—Parafini uwodwa nje wenyuka ngo 7c ngenyanga edlule".

Inkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthiukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka kwentengo namaprofit abaqhashi, kepha kwaba yindlela lemali eyakhu shu iwa ngayo.

Kwa Salcast nase H&H womabili agqugquzelwa yi M.A.W.U., ukw e- nyuswa kwamaholo kwakubhu— ngwe kwi Industrial Council.I—iM.A.W.U. yayichithai—Industrial Council. I—M.A.W.U. yayichitha i-lndustria l Councilesimweni eyiso manje (bheka ekhasini 2) kodwa abaqashi baphi— kele ngokuwasebenzisa ama Industrial Council.

E—Bisonboard amaholo adingi— dwa umgwamanda okhethwa nguHulumeni ngaphandle koku— xhumana nabasebenzi. Abaqhashi bakholwa ukuthi uma amaholo esemisiwe yilomzimba, asisekho

■ isidingo sokuthi aphinde abhungwe futhi kepha banokuzibonela bebodwa indlela yokukhishwa kwamaholo.

E—Colgate abasebenzi ababete— lekile isiqubulo esithi "No Nocker, No W ork"— babefuna u—Mnu.Nocker oyiManaging Director abhe- kane nezikhalo zabo siqusakhe.

Lokhu kwenzeka emveni koku— libaziseka ukuxoxa ngezivume—Iwano sokwamukelwa kwe-C.W.I.U. okwase kuthathe amasonto amathathu. Izinkinga ezigxile ngaphakathi zazingenakudingiswa ngenxa valokulibaziseka.

Lesiteleka saveza isidingo soku— xoxisana nokuxhumana. Lemibhi— dlango esanda kubakhona iphenye

isahluko esisha kubasebenzi base East Rand.

Ukukhuia kwamandla ka— FOSATU kubonakaliswe ukuteleka kanyekanye ngaphandlekokuqembukelana nokubuyela emsebenzini ngazwi linye.

Ilungelo lokuxoxisana seliya ngokubakhona ngenxa yamandla abasebenzi nangenxa yokudeda kwamaphoyisa nokwexwayiswa ngumNyango ka Hulumeni weZemi-

sebenzi.Kwenzeka ngonyaka odlule

ukuthi abasebenzi base Rely Preci­sion Precasting e—Boksburgbaxoshwe baboshwe bashaywe emva kokuxabana nabaqashi.Kodwa ezitelekeni zamuva nje:

* Bonke abasebenzi babuyi— selwa emsebenzini

* Akukho kuxoshwa ngegqubu okwabakhona

* abaqashi baphoqelekaukuxoxisana nezinyonyana, fu th i iNyunyana yathola amandla yaqina.

U—FOSATU ubashayela isaluthi abasebenzi base East Rand Esikhathini lapho abaqashi kwezinye izindawo bevame ukunqoba ngokuxoshanangokubuyisela emuva abathize, abasebenzi base East Rand bahamhe ngamalengiso.

Abasebenzi babuthene ngaphandle emasangweni ka Hendler & hendler, engenye yamafacton/ ad lulisa eshumini aye nezi — teleka e East Rand

Page 2: FOSATU WORKER I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East RandInkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka ... nisha

Page 2 Fosatu worker news

UmliloemahovisikaFosatuU—FOSATU e—East Rand akaphe— langa amandla ngenxa yomlilo ongaziwa owashisa amahovisi amabili ngo July 16.

U—Chris Dlamini onguSihlalo we Region yase Transvaal, kamuva wathi laba abashisa babengenalwazi. lokuthi izinyunyana zisebenza ka— njani. Wathi "iNyunyana isefemini, hayi e—Office. Uma befuna uku— hlakaza iNyunyana, ihovisi akusiyo indawo yokushiswa".

Amaphoyisa ase Benoni ahlola udaba lomlilo okusolakala ukuthi ngowenhloso.

Abe Fire Department bathi ba— bizwe ngo 3.30 a,m. Lomlilo washisa amarekhodi eziNyunyana zika FOSATU ezise East Rand.

Okuyiyona nyunyana eyakhuba- zeka kakhulu kwaba yi Metal and Allied Workers UNion (MAWU) eyashiselwa amafayela amaminithi nama record cards. Kwashiswa ifa— nisha yemali engu R5 000 kwathi

amademeshe ebhilidi alinganiselwa ku R20 000. ELinye lamahovisi lasha langqongqa phansi. Owahla— ngana nalesahlakalo kuqala kwaba uNobhala we Region yase Transvaal u—Taffy Adler. Owahaqwa yiphu— nga lokusha kwefenisha nopetrol.

Ekuphenyeni kwatholakala ukuthi kufafazwe u—Petrol kuwo onke ama Office ka FOSATU. Wathi "Nhlanhla leyo amanye ama Office awathungelekanga".

Isitatimende esakhishwa ngu FOSATU sasihlaba lesenzo saba— hlaseli "Kuyamangaza ukuthi lorn— lilo uqubuke ngesikhathi umfutho wabasebenzi umkhuluKanjalo kuyamangaza ukuthi oku— yilona hovisi elasha ladlula amanye kwaba ele MAWU, emalunga alo abesanda kuba nesiteleka esikhulu emasontweni adlule lapho isibalo esilinganiselwa ku 4 000 e Salcast nase Hendler and Hendler satelekela amaholo" kusho isitatimende.

Abasebenzi babuka phezulu lapho umlilo wenze umonakalo omkhulu, ushise amahovisi kodwa ongena kuqeda amandla ama-Union.

IN K U LU LE K OIzivumelwano ezimbili ezintsha ezasayinwa yizinyunyana zika FOSATU zinika igunya elehlukile lokwamukelwa kwamalunga abesifazane e—Springs i— Sweet Food and Allied Workers UNion yakha amalungiselelo e—Maternity Leave kubasebenzi base Kellogs.

E—Thekwini kwabizwa owa— yezokwahlulela phakathiNational Union of Textile Work­ers (NUTW) ne S.A. Fabrics lapho kwaphethwa ngokuthi igebe el i— phakathi kwabesilisa nabesifazane loshabalala ngo 1982.

AMALUNGELO ABESI FAZANE

Abasebenzi besifazane base Keilogs babengena lumgelo maqondana nokukhulelwangaphambi kokusayinwa kwesi— vumelwano ngo June nonyaka. Isivumelwano sithi:

* Isamba esilingana no 33% weholo lakhe amasonto angu 12 kanjalo kube uye onikezwa ithula lokuqala lomsebenzi uma esenga— buyela emsebenzini.

UNobhala Jikelele u—Maggie Magubane owaxoxa nabaqashi ngalesivumelwano sase Kellogs wathi u 33% weholo ngoba abesifazane banokuklema kwi U.I.F. Uqhubeka athi, "Ngapha— nsi kwalesivumelwano owesifa— zane usenokuthola cishe u 90% weholo okanti ngesikhathi esi— ngaphambili ubethola u 45% kuphela".

Waqhubeka wathi i—SFAWU izozama ukuziphucula futhi lezinzuzo uma sebephinda amaxoxo ngo December.

E-THEKWINI I—NUTW YALWELA UKULINGANA.Imboni ye—Textile yaziwa njengeholela kancane, abesifazane sekuneminyaka bexhashazwa

YABESIMAMEngokuholelwa kancane kunabe— si lisa.

Lesivumelwano esakhiwe emva kokwahlulela sithi bonke abase— benzi mabakhushulelwe ngo 15%

bese kuthi ngo 1982 amaholo alinganiswe.

Okhulumela i—NUTW ubeka ngokuthi "loku kube ukunqoba kubasebenzi besifazane".

I—FOSATU iphumelele ukunqoba e Pietermaritzburg lapho ijaji livume ukuthi i—Union Co-op. Dalton ibuyisele omunye wama lunga e SFAWU endaweni lapho ebehlala khona. Lapha abasebenzi bami ngaphandle balinde ukuzwa ukuthi icala lihamba kanjani.

Page 3: FOSATU WORKER I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East RandInkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka ... nisha

Page 3 Fosatu worker news

Abasebenzi base Dalton bangumbuthano balibangise e Pietermaritzburg ngemva kwesiteleka kwi-llnion Co-op.

UBUM BANOLWABASEBENZI

Izingxabano ezisanda kuba khona zikukhanyise obala ukubaluleka kokusekana kwabasebenziezikhathini ezinzima

Injongo enkulu yokuphenjwa kukaFOSATU eminyakeni emibili edlule kwakungukudala ubumba— no ezinyonyaneni ezincane ezi— hlakazekile ezase ziphenjwe e— South Africa eminyakeni eye— dlule.

Lolubumbano selunenzuzo.Ingxabano yase Colgate Palmolive, nomzabalazo wase Leyland, Union Co-Opt ne Stag Packing konke kuveze ukubaluleka obumbanweni Iwabasebenzi.

COLGATE PALMOLIVE

Inzuzo ye Federation engeye FOSATU igqama obala ngengxa— bano yase Colgate Palmolive. I — Colgage le yenkampani yase Melika enamagatsha emhlabeni wonke. Yasayina i—SullivanPrinciples, yazibona yona ibonwa nangezinye njengefemu ephucuke kakhulu ngobudlelwane bezo— msebenzi.

Ubuze balenkolelo beno Sullivan Principle yadalulekalapho iNkampani yenqabaukuxoxa ne—C.W.I.U. isikhathi eseqile onyakeni nangokwenqaba ukuxoxa ngamaholo, nezimo zokusebenza, yavuma kuphela amalndustrial Council angenasizo.

Loku kwenza i—C.W.I.U. ibize iConciliation Board ukuze ixazulule lengxabano khona rnanjalo yabe izama ukulungisele— la isiteleka nokudutshwa kwezi— mpahla zakwa Colgate. Zonke izi- nyunyana zika FOSATU zaziswa ngaloluhlelo, kwathi kusasele inyanga ngaphambi kokuduba,zavuma ukusisekela lesinyathelo.

Emva kwezinsuku ezimbili kuxoxiswane ne Conciliation Board, amaxoxo afika kwangqingetshe. Lesikhathiesiyizinsuku ezingu 30 "sokuphola" ngaphambi kwesite­leka esibekwe umthetho asisebenzanga njengendlela efiswa wumthetho. Kwaba nemihlanga— no emikhulu enkantini yase Colgate, kwaphenjwa iculo elisha

lakwa Colgate. Ngaphandle kwefemu u—FOSATUwawusuhlele ukudutshwa kwezi— mpahla zwelonke. Imiphumela yayisizwakala kungakaphelingisho amasonto amabili emva kokukhishwa kwalesivumelwano e—Alusaf enabasebenzi abangu 1 500 e—Richards Bay, e—Volks­wagen ena 6 000, e—Uitenhage nase Salcast ena 2 000, e—Boks— burg abasebenzi bangena emafe— mini abo benamathisele iziqebhe— zana ezimemezela i—boycott kuma Overall abo.

Namalunga ka FOSATU abe ne support enkulu. Abanini zitolo e—Richards Bay. Uitenhage nase East Rand bavuma ukususa izimpahla zakwa Colgate emasha— lofini asezitolo. Abantwana bamalunga ka FOSATU basakaza ama pamphlet emgaqweni.

Kwezinye izindawo amalunga ka FOSATU ayenesandla. Amalunga e—T.G.W.U.awanamathisela amaphepha e— boycott emabhisini awashayelayo. Amalunga athize e—C.W.I.U. aqonda kubaqashi bawoabaphoqa ukuthi bakhulume nabaqashibakwa Colgate. Kwenzeka konke lokhu nje udaba Iwe boycott alukashumumi. Kusobala ukuthi i—boycott yayizozwela ukuba yayenzeke emva kwesiteleka. Ngokubona loku abaqashi bakwa Colgate basibona isidingosokuxoxa ubuso nobusoneNyunyana.

Isehlakalo sase Colgate saqopha umlando. Kwaba yiboycott eya— yilungiselwe, kungeyona ehlelwe. Yagqugquzelwa amalunga ka FOSATU uqobo, yenzela ukuze kuvikelwe umgomo wabasebenzi bonke. Yaletha umyalezo ongasoze wakhohlakala nanini: Akukhokeli ukudlala ngeziNyunyana zika FOSATU.

LEYLAND' V

Ngesikhathi abasebenzi base Colgate bebila, i—National Union of Motor Assembly yayiphezu kom— bhidlango e—Leyland yase Cape Town eyakha izimoto.

Ekuqaleni konyaka amaholo

akwa Leyland ayengaphansi kwawaho bonke abasebenzi bezi— moto e—South Africa.

Emva kwamaxoxo anqabanaanampumelelo nabaqhashi bakwa Leyland, abasebenzi bathathaisinqumo sokuteleka. Abaqhashi benqaba ukuvuma base beqasha abanye abasebenzi ukuze bathathe imisebenzi yalabo abatelekile.Amanye amalunga abuyelanaemsebenzini kodwa abevile ku 500 bahlala bengasebenzi amasonto angu 6.

INSEKELO YOMPHAKATHI KUBASEBENZI

Abasebenzi base Leyland benza imihlangano nomphakathi walo lonke elase Cape Peninsula, base bethola ukusekelwa umphakathi wonke. Kwaqoqwa izimali, nababethathe imisebenzi yamalunga bakhuzwa, umkhiqizo efemini wakhubazeka kakhulu.Nabasebenzi bakwa Leyland imbala basisaphotha kanzima lesiteleka, bexwayisa ngokuthi angeke bawa— thinte ama parts athunyelwa e—South Africa.

OKWENZIWA Y l—FOSATU

Sekuphela u—July lolubumbano olungaka Iwaletha inzuzo. Abaqhashi bakwa Leyland baqala phansi ukuxoxisana neNyunyana bavuma ukuthi amalunga eNyunyana azo— buyiselwa emsebenzini.Abaqhashi bakwa Leyland bafunde isifundo. Babehlele ukuhlakaza iNyunyana kodwa amalunga anya— mezela kunzima isikhathi esinga— masonto ayisithupha, ahlangana njalo enqaba ukwehlulwa.

I—Leyland iyocabanga kaningi ngaphambi kokwenza isenzo esifanayo ngomuso. Kanjalo naba— sebenzi bathole isifundo esinika isibindi, nokunyamezela ngesikha— th i umzabalazo wabo uqhubeka.

STAG PACKING

Izingxabano zase Colgate nase Leyland zisaxazululekile okwesi— khashana, kepha iyaqhubeka eminye imizabalazo. INkampani yakwa Stag Packing e—Springs

isanda kuvalela abasebenzi bayo ngaphandle kwamasango amaxoxo ne National Union of Textile Workers esephakathi nendawo.

I—Union Co.Opt Sugar Mill Natal yaxosha abasebenzi abangu 600 abangamalunga e—Sweet Food and Allied Workers Union, ababe— teleke ngesikhathi bephucwa ilesheni yabo yokudla. Zombili leziNyunyana ngezika FOSATU.

Bonke bathola ku FOSATUnasezinhlanganweni ezisemphaka— th in i ezizwelana nabo. Emihlanga— nweni yomphakathi eyaba se Springs, amanxusa e—COSAS ne AZAPO, baveza ukusaphotha abasebenzi base Stag Packing. Kwathi i—Shop Steward Council eyayinamalunga angu lOOangama— nxusa, aqhamuka ezinyunyaneni zika FOSATU ezehlukeneezinhlanu, isanda kuthembisaukuthi nayo iyobasaphotha labase- benzi ngokusemandleni ayo. Imihla­ngano yohlobo olufanayo

e—Mgungundlovu yethembisaukulekelela abasebenzi base Union

Co-Opt.

INXEBA LOYEDWA YINXEBA LETHU SONKE

1-Stage Packing yefemu yenkampa­ni yase Britain i-Turner and Newall. Inkampani esemuva njengalena nayo engesase Britain, yi Wilson Rowntree enefemu e-East London. Ingxabano yalapho yadonsela ekuxoshweni kwabasebenzi abangu 600. Emva kwezinyanga ezimbili bexoshiwe abasebenzi, abasebenzi base Wilson Rowntree bamemezela ukudutshwa kwemikhiqizo yakwa Rontree.

U-FOSATU ukhombise ukuseke- la umzabalazo wakhe, ucele bonke abasebenzi bawadube amaswidi akwa Wilsons Rowntree. Ucele nokuthi amaphoyisa adedele abaholi ababoshowayo be South African Allied Workers Union, oku okuyona enamalunga kwa Wilson Rontree.

Njengoba i-pamphelet ye boycott yakwa Rowntree isho, "Inxeba loyedwa yenxeba lethu sonke".

Page 4: FOSATU WORKER I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East RandInkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka ... nisha

Page 4 Fosatu worker news

Impi ka Fosatu namakhanseleIzinyunyana zika FOSATU ziya- qhubeka nokulwa nama Industrial Council angamele muntu, siyaphu — melela futhi.

Abaqhashi kulo lonke elase South Africa, baphoqa iziNyunyana ukuba zijoyine lama Industrial Council. Izinkampani ezinjengo Colgate Palmolive ne Sappi zathi zizimisele ukuxoxa ngamaholo nezimo zokusebenza kuphela nama Industrial Council.

Zombili i—Chemical Workers Industrial UNion (CWIU) ne Paper Wood and Allied Workers Union (PWAWU), eziyizinyunyana zika FOSATU, zakuchitha loku.

I—CWIU yathi ayixabane noku— th i amanxusa axoxe ngezinto ezi— thinta abasebenzi embonini zwelo— nke, kepha aziyulidela ilungelo lokuxoxa ngamaholo nezimo zo— kusebenza emafemini anamalunga enele kuwo.

Emhlanganweni eyaba nawo ne— nhlangano yabaqashi, i—PWAWU yadinga ukwazi:

* Ukuthi ngokuxoxa kuma Industrial Council, ngabe iNyunyana izolahlekelwa y i— lungelo layo lokuxoxa nga— phakathi efemini?

* Ukuthi ngokuxoxa kuma Industrial Council, kule Council lapho iningi labasebe- nzi lalingamelekile ngoku— gcwele, ngabe isivumelwano sizobasingatha nabasebenzi aba nga me I we na?Ukuthi kungani abaqashi be— phoqa iNyunyana ukuthi ibe nesibalo esiningi samalunga efemini, ngaphambi kokuya— mukela kepha iphoqe iNyu— nyana ukuthi ingene kuma Industrial Council angamele iningi.

Inhlangano yabaqashi, yehluleka ukunika izimpendulo ezenelisayo kulemibuzo benqaba ukuxoxa ngako.

Injongo yalokhu kubonakala kungukuphoqa izinyunyana ezim— nyama nalezo ezingabandlululi ngebala ukuthi zixoxe ngamaholo namalungelo okusebenza embonini yonke kepha zibe zinamalunga ayingcosana kulezimboni.

Bafuna abasebenzi baxoxisane esakhiweni abangenamandla kuso, kungabi semafemini ngamanye ngamanye lapho benamandla khona.

U—FOSATU usanda kuchitha lama Industrial Council angamele muntu. Uma izinyunyana zinama— lunga amaningi embonini yazo, na— lapho abasebenzi bekwazi ukuqhu— ba ngentando yeningi maqondana namabhungo nabaqashi, ama Indu­strial Council lawa angase enziwe asebenze ngendlela ezozuzisa abasebenzi.

Loku kufakazelwa yi Auto­mobile Assembly Industrial Council ese Mpumalanga e—Cape, laphi i—National Union of Motor Assemblies and Rubber Workers yazuza ilungelo lokuxoxa ngama— holo, loku kwaba yingqalizivele kwi South Africa yonke.

Ngokuvamisile leziNyunyana ezimnyama nalezi ezingakhethi ngebala ezisanda kurejista, azikabi nesibalo esenele sokumela iningi embonini yonke, kepha ama Industrial Council ahlela amaholo abasebenzi embonini kulo lonke izwe ngendlela elinganayo.

Izinkinga ziba nkulu kakhulu uma kungukuthi i—Industrial Council ibivele isikhona ukubu— mba abaqashi. Kuyo yonke imboni yezithako zemithi, akukho Industrial Council eqinile, akukho nhlangano yabaqashi futhi, iNyunyana ka FOSATU i-C h e - mical Workers Industrial Union yaphumelela ukuvika okwaku— shiwo ngabaqashi isicelo sabaqashi

sokuthi ijoyine kwi Industrial Council.

Nakuba kunjalo, i—CWIU kwadingeka imemezele ukudu— tshwa kwezimpahla yexwayisa nesiteleka ngaphambi kokuba abaqashi badele.

Embonini ye Wood and Paper Industry (izinkuni namaphepha) kune federation yabaqashi eqinile nayo eqhuba ngendlela elandelayo

Ama Shop Steward e—P.W.A.W.U. kwa Sappi Paper Mill bakhonjiswa umqashi wabo incwadi eyabe ibhalwe yi—Industrial Council eya— yithi akukho Nkampani emele ukusayina isivumelwano sokwamu— kelwa kweziNyunyana ibe ingavu— manga ukujoyina i—Industrial Council.

Kwaba yisemva komzabalazo wezinyanga eziyisithupha, nama— bhungo adonsa amahora angu 6 kungumsha ushile ngesikhathi ama Shop Steward exwayisa ngesiteleka, lapho i—Premier Paper Mill yayeka ukuphoqa iNyunyana ukuba ijoy i— ne i—Industrial Council.

Isitatimende esashiwo y i—Premier kuma Shop Steward emva kokuphela kokuxoxisana, siyise— xwayiso kubo bonke abasebenzi base South Africa. "Asizange thina siyifune i—Industrial Council kepha sacindezelwa yinhlangano yabaqa— shi ukuthi kumele silwe size siba— mbane ngezihluthu kanduba sehlulwe.

Kukanye ne P.W.A.W.U. i— FOSATU ikholwa ukuthi lesi yisi— pikili sokugcina esishayelela ibho— kisi lokungcwaba ama Industrial Council kulesimo ayiso.

Embonini ye—Steel and Engi­neering, u—FOSATU ubhekene ne Industrial Council enamandla kunawo wonke e—South Africa futh i enenhlangano yabaqashi eqine kakhulu. Loko kwenza ukuthi uma abasebenzi beteleka efemini eyodwa kuthi noma umqashi ephoqeleka ukubalalela abasebenzi ebese kugaxela inhlangano yabaqa— shi ukuze iqiniseke ukuthi leyo— femu iqinisa ikhanda.

Izingxoxo neziteleka zeNyu— nyana ka-FOSATU i-M .A.W .U. ezisanda kubakhona, zikukhanyisa bha lokhu. Ukuphela kwefemu eyazikhuphulela ngokwayo ama­holo kwaba y i-V aa l Metals. I - Hendler and Hendler yanika i— Attendance Bonus ka R5 nayo izama ukuthintitha inkinga, kwathi i-Salcast ne Borbyl yanganika lutho.

Uma sibheka i—Salcast ne Dorbyl ukuthi amafemu ayiphi iNkampani, uyazithola izizathu zokuba ntamonzima. Ingxenye engu 60% we—Salcast ngeyenka— mpani ka Hulumeni wase South Africa. I—Iron and Steel Corpora­tion (Iscor) kuthi u-40% ube ngowe Anglo American Corpora­tion. Ingxenye enkulu ye-D orbyl ingaphansi kwayo lenkampani.

Lamafemukazi kukanye nama— nye amabili yiwona aphethe inhla— ngano yabaqashi i—SEIFSA ne— Industrial Council. Embonini ye- nsimbi nephepha nezinye izimboni, y i-A ng lo American Corporation ehlohla ama Industrial Council emiphinjeni yabasebenzi.

Bayazi ukuthi okuhle okuzuzwa abasebenzi efemini eyodwa,kungase kudlulele nakwamanye. Ngakho bonke babambelela kw i— Industrial Council nase nhlanga— nweni yabaqashi.

Abasebenzi bangakuzuza oku— ncane uma bebumbene, njengoba kwenzeka kwa Hendler and Hendler nase Vaal Metals. Kodwa ukuze kuzuzwe kangcono kumelekwakhiwe kabusha i—I ndustrial

Council noma ichithwe.Yilapho amandla abasebenzi

elingana nawabaqashi enhlanga— nweni yemboni zwelonke, lapho

izinjongo zingafezeka. Yingaleyo- ndlela kuphela lapho ukubhungi- sana okusabalele zwelonke kuyoba nomqondo.

Umnu. Chris Dlamini, oyi-chairman ye FOSATU e Transvaal ukhulu ma nabasebenzi enhlanganweni ebibanjelwe e Richards Bay. Eceleni kwakhe ngu-Mnu Jeffrey Vilane oyi-President ye MAWU.

lya khula iFosatuIsibalo samalunga ka-FOSATU senyuka ngoku mangalisayo ngo 1981. Zonke izifunda nazo zonke iziNyunyana zabika ngokukhula okukhulf* kwenhlangano.inamanani okuveza obala loku.

— Isibalo samalunga ajoyini- le sasuka ku 60 000 kuya 70 000.

— Isibalo samalunga akhokhe ngokugcwele sisuke ku33 000 sashaya ku 48 000.

— Kunezivumelwano zokwa- mukelwa ezibhungwa nezi- Nkampani ezeqile ku 50, lokhu kuphindaphindwe kahlanu kunezazikhona eminyakeni engu 5 eyedlule.

— Sekubekhona iziteleka ezingu 20 emafemini agqu- gquzelwa ngu FOSATU ubonakala ehamba phambili kunezinye.

Kunezindawo ezithize lapho u- FOSATU ebekhula ngamandla amakhulu. E-Nyakatho Natal nase East Rand isibalo samalunga e-N.U.T.W. ne S.F.A.W.U. sanda ngokumangalisayo. Sekuvulwe namagatsha amasha e-M.A.W.U.; P.W.A.W.U.; C.W.I.U. ne S.F.A.W.U. eNyakatho ne Natal. Okusho ukuthi iningi lamafemu seligqugquzelwe ngaphansi kuka FOSATU.

E-East Rand beza betheleka bezojoyina iziNyanyana zika

FOSATU. I-FOSATU Workers Project isigqugquzQle amafemu angu 18 anabasebenzi abangu 5 5 000 ngaphambi kokubadulisela ezinyoyaneni zabo kw i—Region. Kumanje nje kunamafemu angu 20 agqugquzelwayo.

Igatsha lase Transvaal le—M.A.W.U., nalo likhule landlo- ndlobala. Ekuqaleni konyaka ka 1981 kwagqugquzelwa amafemu amasha angaphezulu kuka 20. Isibalo samalunga egatsha esasingu 8 000 ngo April senyukela ku 16 000.

I—N.U.T.W. ne S.F.A.W.U. bakhule ngendlela efanayo. Kumanje nje i—N.U.T.W. isinama- lunga angu 12 000 igqugquzela ngamandla e—Natal, e—Eastern Cape nase East Rand. S.F.A.W.U. isiqhubeke kakhulu ngokubhunga nafemu amabili eduze naseMgungundlovu sebezo- kuzuza abakufunayo.I—Mpangeni, Mooi River ne Estcourt asezoba ngamadolobha ka FOSATU.

U—Joe Foster onguNobhala Jikelele ka FOSATU wathi "Y ileyo naleyo nyanga edlulayo u—FOSATU uya ngokufinyelela ezinjongweni zakhe zokwakha izinyanyana ezinamandlazikaZwelonke ezinamandlaokulwela loko okufunwa abasebenzi.* —

Imfundo yabasebenziU—FOSATU usesayine i— Contract eyingqalizivele ne Wits University yokunikeza izifundo ezimayelana nezomnotho kanye nezepolitiki kumalunga eziNyo— nyana zakhe.

Esitatimendeni esingokomthe— tho, u—FOSATU ukubona loku "njengempumelelo kubasebenzi yokuthola intuba yokusebenzisa imithombo yolwazi yeNyunivesi ebikade igodlelwe amadodana namadodakazi abaphathimisebenzi esikhathini eside".

Isigaba ngasinye sezifundo siyoba nesigatshana esiyisingeniso esiyodonsa amasonto amathathu kanye nesonto elilodwa lezifundo ezithe ukushuba.

Abayohlanganyela kulezifundo bayohlala emagcekeni, e—Univer­sity futhi bayoba nelungelo loku—

sebenzisa izimpahla ze—University njengama Library.

Izifundo zokuqala zimayelana nokuthuthukiswa kwendlela yokusebenza kwefekhtri kanye nomlando wenhlangano yabase— benzi base Yurophu, e—Melika nase South Africa.

Lezifundo ezithe ukushuba zimayelana nokubheka indlela okwakhiwa ngayo umnotho eNingizimu Afrika, imithetho kaHulumeni kwe zokusebenza nanokuthi abasebenzi bayemukela kanjani.

Izifundo ziye zalungiselelwa y i—Joint Committeeye—FOSATU kanye nabamele i— UNiversity.

Noma yimuphi umsebenzi onentshisekelo kulezifundo ku — mele afake isicelo eNyunyaneniyakhe. JARVIS

Page 5: FOSATU WORKER I-Fosatu ihalalisa abasebenzi base East RandInkinga eyakhanyiswa yiziteleka akukhona kuphela ukuthi ukwenyuka kwamaholo okungene— lisanga ngenxa yokwenyuka ... nisha

Collection Number: AG3307 Collection Name: FOSATU WORKER NEWS, 1979-1985

PUBLISHER: Publisher: Historical Papers Research Archive, University of the Witwatersrand Location: Johannesburg ©2015

LEGAL NOTICES:

Copyright Notice: All materials on the Historical Papers website are protected by South African copyright law and may not be reproduced, distributed, transmitted, displayed, or otherwise published in any format, without the prior written permission of the copyright owner. Disclaimer and Terms of Use: Provided that you maintain all copyright and other notices contained therein, you may download material (one machine readable copy and one print copy per page) for your personal and/or educational non-commercial use only.

People using these records relating to the archives of Historical Papers, The Library, University of the Witwatersrand, Johannesburg, are reminded that such records sometimes contain material which is uncorroborated, inaccurate, distorted or untrue. While these digital records are true facsimiles of paper documents and the information contained herein is obtained from sources believed to be accurate and reliable, Historical Papers, University of the Witwatersrand has not independently verified their content. Consequently, the University is not responsible for any errors or omissions and excludes any and all liability for any errors in or omissions from the information on the website or any related information on third party websites accessible from this website.

This document forms part of a collection held at the Historical Papers Research Archive, University of the Witwatersrand, Johannesburg, South Africa.