focused and quick (faq) issue 155 · 2019. 7. 25. · doclib_/article_23aug2017.pdf faq issue 155...

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 155 โครงการ EEC : ความหวงใหมในการพลกฟนวฏจกรการลงทน

ณชพล จรญพพฒนกล

July 1, 2019

สายนโยบายการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย ณชพล จรญพพฒนกล 1

บทน า

การลงทนภาคเอกชน นบเปนหนงในเครองยนตส าคญในการขบเคลอนเศรษฐกจของนานาประเทศ แตส าหรบกรณของประเทศไทยนน บทบาทดงกลาวกลบลดลงมากเมอเทยบกบในอดต ดงนน การกระตนใหเกดวฏจกรการลงทนครงใหมจงเปนสงจ าเปน ทจะท าใหเศรษฐกจไทยกลบมาเตบโตไดอยางยงยนอกครง ผานการเพมการจางงานและรายได สงผลตอเนองใหก าลงซอและการใชจายในประเทศขยายตว นอกจากน การลงทนเพอยกระดบศกยภาพการผลตและเทคโนโลยจะชวยเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศทงดานการสงออกสนคาและบรการในอนาคต อยางไรกด การกระตนใหเกดการลงทนขนาดใหญครงใหมในปจจบนอาจท าไดไมงายนก จงตองอาศยภาครฐ 1 ชอเดมคอโครงการพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก

ในการเปนผจดชนวนเครองยนตการลงทนใหตด เพอเหนยวน าใหการลงทนภาคเอกชนไดไปตอ ดวยการเลอกเฟนพนททมความพรอมและความเหมาะสมในการพฒนาตอยอด จงเปนทมาของโครงการเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก1 หรอ Eastern Economic Corridor (EEC) ซงเปนเสมอนภาคสองของโครงการ Eastern Seaboard ทเคยดงดดการลงทนและยกระดบรายไดของประเทศไดอยางมหาศาลในอดตนนเอง

บทความนตองการน าเสนอขอมลโดยสงเขปเกยวกบโครงการ EEC พรอมวเคราะหศกยภาพการดงดดนกลงทน และประเมนผลกระทบตอการลงทนภาคเอกชนทงในชวงทผานมา2 รวมถงแนวโนมในระยะตอไป กอนทจะสรปดวยขอเสนอแนะทางนโยบาย ทตองมควบคกบการพฒนา EEC ตอไป

2 ราชกจจานเบกษาไดประกาศเผยแพรพระราชบญญต (พ.ร.บ.) เขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก พ.ศ. 2561 ในวนท 14 พ.ค. 2561 โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 15 พ.ค. 2561 เปนตนไป

“โครงการ EEC เปนการ re-launch การลงทนในพนท Eastern Seaboard

อกครง ดวยเมดเงนลงทนทเพมขน ประกอบกบแผนการลงทนน ารอง

ทรอบดานกวาในอดต EEC จงถกคาดหวงใหเปนหวจกรเพอขบเคลอนเศรษฐกจไทยในระยะตอไป”

การลงทนภาคเอกชนจดเปนหนงในหวใจส าคญของการเตบโตอยางยงยนทางเศรษฐกจ แตส าหรบกรณของประเทศไทย บทบาทดงกลาวกลบลดลงมากในชวงทผานมา สวนหนงจากขอจ ากดทงดานแรงงาน ดานเทคโนโลย และเสถยรภาพทางการเมอง ดงนน เพอยกระดบศกยภาพการแขงขนของประเทศในระยะตอไป ภาครฐจงตองเรงกระตนใหเกดการลงทนครงใหญรอบใหมดวยโครงการเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก หรอ Eastern Economic Corridor (EEC) ผานการลงทนโครงสรางพนฐานขนาดใหญเพอเพมความนาดงดดของพนท ประกอบกบการมอบสทธประโยชนเพอสงเสรมการลงทน โดยเฉพาะส าหรบอตสาหกรรมเปาหมายทม ระดบนวตกรรมสง สอดคลองนโยบาย Thailand 4.0 เพอใหเศรษฐกจไทยขบเคลอนดวยนวตกรรม ในภาพรวม การพฒนาโครงการ EEC ถอวามาถกทาง เนองจากมคณสมบตทเหมาะสมหลายดาน ทงดานพนททมฐานการผลตขนาดใหญและโครงสรางพนฐานตงตน อกทงภาครฐยงมการผลกดนโครงการอยางชดเจน อยางไรกตาม ขอจ ากดดานการลงทนโดยเฉพาะดานการขาดแคลนแรงงานทมทกษะตรงตอความตองการของตลาด ยงเปนความทาทายส าคญทรอการกาวขาม เพอใหการลงทนยกระดบขดความสามารถในครงนเปนไปไดอยางยงยน

Source: https://www.eeco.or.th/sites/default/files/EEC%20Information%20Board_0.pdf

FAQ ISSUE 155 โครงการ EEC : ความหวงใหมในการพลกฟนวฏจกรการลงทน Jul 1, 2019


1. ทมาของ EEC

โครงการ EEC ถอเปนเขตเศรษฐกจพเศษ3 ทครอบคลมพนท 3 จงหวดในภาคตะวนออกของไทย ไดแก ระยอง ชลบร และฉะเชงเทรา โดย EEC มจดก าเนดจากโครงการพฒนาพนทชายฝงทะเลภาคตะวนออก หรอ Eastern Seaboard ท ร เร มช วงป พ.ศ. 2524 โดยมจดมงหมายในการขบเคลอนการลงทนครงใหญของประเทศเชนกน ซงโครงการดงกลาวถกตงใหเปนวาระแหงชาต และไดรบการบรรจเขาไปในกรอบงานของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 (พ.ศ. 2525 – 2529)4

การลงทนในโครงการ Eastern Seaboard ไดกลายเปนจดเปลยนแปลงครงส าคญทสงผลใหทงเศรษฐกจและภาคอตสาหกรรมไทยสามารถเตบโตอยางกาวกระโดด ทงยงท าหนาทดงดดนกลงทนตางชาตใหเขามาลงทน สรางงานและสรางรายไดใหประเทศอยางตอเนอง รวมทงยงเปนการยกระดบภาคตะวนออกใหกลายเปนพนทเศรษฐกจทส าคญของไทย สะทอนจากขอมลสดสวนผลตภณฑมวลรวมรายภมภาค (Gross Regional Product: GRP) ตอ GDP ของภาคตะวนออกทสงขนตอเนอง5 (ตารางท 1)

ตารางท 1 สดสวน GRP ตอ GDP ของภมภาคตางๆ (%/GDP)

P = Preliminary Data (ขอมลเบองตน) ทมา: ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ค านวณโดยผเขยน

3 เขตเศรษฐกจพเศษ คอเขตพนททจดตงขนเปนการเฉพาะ เพอยกระดบความสามารถในการแขงขนและเพมระดบศกยภาพใหเกดกจกรรมทางเศรษฐกจตามเปาหมายทก าหนดไว ผานวธการตางๆ ไดแก 1) ผอนคลายกฎหมายหรอกฎระเบยบทเปนอปสรรคตอการคาการลงทนในเขตปกต 2) บรหารจดการพนทแบบพเศษ เพออ านวยความสะดวกตอการคาการลงทนในพนท 3) ไดรบจดสรรทรพยากรและงบประมาณจากภาครฐเปนพเศษ อาท การลงทนในระบบสาธารณปโภค และ 4) ไดรบสทธพเศษบางประการในการด าเนนกจการตางๆ อาท สทธประโยชนทางภาษ 4 นโยบายหลกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 5 คอการกระจายกจกรรมทางเศรษฐกจและอตสาหกรรมใหไปตงอยในสวนภมภาคอยางเปน

ดวยเหตน จงกลาวไดวาโครงการ EEC เปน การ re-launch การลงทนในพนท Eastern Seaboard อกครง ดวยเมดเงนลงทนทเพมขน ประกอบกบแผนการลงทนน ารองทรอบดานกวาในอดต EEC จงถกคาดหวงใหเปนหวจกรเพอขบเคลอนเศรษฐกจไทยในระยะตอไป

2. เปาหมายของ EEC

เปาหมายของโครงการ EEC ทภาครฐตองการผลกดนใหเกดขน สามารถสรปไดเปน 3 ขอใหญ ดงน

2.1 กระตนการลงทนภาคเอกชน และ GDP: การเตบโตของเศรษฐกจไทยในชวงหลายปทผานมา ยงเนนการพงพาอปสงคตางประเทศเปนหลก ซงอาจสงผลใหการขยายตวของเศรษฐกจหยดชะงกไดงายหากเกดปญหากบเศรษฐกจโลกหรอเศรษฐกจประเทศคคา อาท ชวงป 2556 – 2558 ทมลคาการสงออกสนคาของไทยหดตวถงสามปซอน6 ขณะทการสงออกของประเทศเพอนบานขยายตวได สะทอนถงความสามารถในการแขงขนของไทยทลดลง ซงมสาเหตมาจากปญหาเชงโครงสรางทงภายนอกและภายในประเทศ นอกจากน 2 ใน 3 ของการลงทนในชวงดงกลาวยงเปนการลงทนเพอทดแทนคาเสอม ไมไดมการลงทนในโครงการขนาดใหญ ทรวมถงการลงทนในดานนวตกรรมใหมๆ7

ดงนน การทเศรษฐกจไทยจะเตบโตไดอยางยงยนในระยะตอไป ตองสงเสรมใหอปสงคในประเทศมบทบาทส าคญมากขน ซงในจดน การบรโภคภาคเอกชนถอวามทศทางทด สวนหนงจากปจจยสนบสนนก าลงซอทปรบดขน ประกอบกบไดรบมาตรการสนบสนนเพมเตมจากนโยบายภาครฐอยางตอเนอง อยางไรกด การลงทนภาคเอกชนทเปนอกหนงแรงขบเคลอนนนยงท าไดไมดนกเมอเปรยบเทยบกบในอดต สะทอนจากมลคาการลงทนท

ระบบ โดยมทงศนยอตสาหกรรมหลกและอตสาหกรรมตอเนองอนๆ เพอเสนอทางเลอกแหลงทตงใหกบอตสาหกรรมใหมในอนาคต โดย ไมจ ากดใหอยเฉพาะบรเวณเมองหลวงเทานน 5 สดสวน GRP ตอ GDP ของภาคตะวนออกในป พ.ศ. 2525 อยทระดบ 3.6% (กอบศกด ภตระกล, 2559) 6 ขอมลจากธนาคารแหงประเทศไทย (BOP Basis) 7 อานรายละเอยดเพมเตมไดจากงานศกษาเรอง 8 ขอเทจจรง การลงทนไทยhttps://www.bot.or.th/Thai/ResearchAndPublications/ DocLib_/Article_23Aug2017.pdf



อยในระดบใกลเคยงเดม และสดสวนการลงทนตอ GDP8 ทปรบลดลงตอเนองในระยะหลง (รปท 1) นอกจากน สดสวนการลงทนรวม9ตอ GDP ยงอยในระดบคอนขางต าเมอเปรยบเทยบกบประเทศอาเซยนสวนใหญ ทสดสวนดงกลาวมแนวโนมเพมขนในชวง 7 ปทผานมา (รปท 2)

รปท 1 มลคาการลงทนภาคเอกชน และสดสวนการลงทนภาคเอกชนตอ GDP ของไทย

ทมา: ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ค านวณโดย ธปท.

รปท 2 สดสวนการลงทนรวมตอ GDP ของกลมอาเซยน

ทมา: CEIC ค านวณโดย ธปท.

ดงนน โครงการ EEC จงเปนความหวงทจะกระตนใหเกดการลงทนภาคเอกชนทมผลทวคณทงในการลงทนดานกอสราง ผานการสรางนคมอตสาหกรรมและโรงงานใหม และดานเครองจกรอปกรณ ผานการซอขายและน าเขาเครองจกรใหมเพอขยายก าลงการผลต เปนตน

ทงน นอกจากระดบการลงทนภาครฐและเอกชนจะเพมขนแลว คาดวาการสงออกสนคาและบรการจะ

8 งานศกษาของ Chuenchoksan et al, 2008 ประเมนวา ระดบการลงทนภาคเอกชนตอ GDP ทจะสงผลใหเศรษฐกจไทยสามารถขยายตวไดเตมศกยภาพ ควรอยท 26% 9 การลงทนรวม คอผลรวมของการลงทนภาคเอกชน และการลงทนภาครฐ

ไดรบผลดจากการขยายการลงทนดานอตสาหกรรมและการดงดดนกทองเทยว โดยเฉพาะการทองเทยวเชงสขภาพ ตามเปาหมายการพฒนา EEC เปนศนยกลางทางการแพทยครบวงจร (Medical Hub) ขณะทการบรโภคจะไดรบผลดตามรายไดรวมทเพมขนจากการสรางงานใหม ดงนน ภาครฐจงคาดการณวาภายในป 2564 EEC จะสงเสรมให GDP สามารถขยายตวไดไมต ากวา 5% ซงเปนระดบเปาหมายของการขยายตวทางเศรษฐกจตามยทธศาสตรชาต 20 ป (พ.ศ. 2561 – 2580)

2.2 ยกระดบโครงสรางการผลตของไทย: ในยคปจจบนท เทคโนโลยและนวตกรรมตางๆ มการพฒนาอยางรวดเรวนน สนคารปแบบเกาจะคอยๆ ถกทดแทนหรอมความตองการลดลง ซงในกรณของประเทศไทยนน พบวาสนคาทผลตเพอสงออกของไทยสวนใหญเปนสนคาทไมไดมความซบซอนมากนก กลาวคอ ไทยผลตและสงออกสนคาทความตองการในตลาดโลกเตบโตต าหรอเรม อมตวแลว สอดคลองกบขอมลสดสวนการสงออกสนคาเทคโนโลยสง10ตอสนคาสงออกทงหมดของไทย ททรงตวอยในระดบคอนขางต าเปนเวลานาน (รปท 3) สงผลใหขดความสามารถในการแขงขนของประเทศมแนวโนมลดลงตอเนอง ดงนน เพอแกไขปญหาดงกลาว ไทยจงตองเรงเพมผลตภาพการผลต ผานการสรางอตสาหกรรมใหมทมนวตกรรมสงขน เพอน ามาใชเปนกลไกขบเคลอนเศรษฐกจเพออนาคต (New Engine of Growth) ทจะเสรมสรางความสามารถในการแขงขนในระยะตอไป

รปท 3 สดสวนสนคาเทคโนโลยสงตอสนคาสงออกทงหมด

ทมา: ธนาคารโลก

ส าหรบประเดนน การจดตงโครงการ EEC ถอวาตอบโจทยไดถกตอง เนองจากเปาประสงคหนงของ

10 สนคาเทคโนโลยสงตามนยามของธนาคารโลก คอสนคาทตองใช R&D ในกระบวนการผลตมาก อาท อากาศยาน คอมพวเตอร ยา อปกรณวทยาศาสตร และเครองจกรกลไฟฟา



EEC คอการดงดดและสนบสนนใหเกดการลงทนขนาดใหญ โดยเฉพาะจาก 10 อตสาหกรรมเปาหมาย ซงแบงเปน 5 อตสาหกรรมเดมทไทยมศกยภาพ (First S-Curves) และ 5 อตสาหกรรมอนาคต (New S-Curves) (รปท 4) ซงลวนมมลคาเพม (Value-Added) ตอระบบเศรษฐกจสง

รปท 4 แผนผง 10 อตสาหกรรมเปาหมาย

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโนบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (สกพอ.)

2.3 สรางสงดงดดการลงทนเมอเทยบกบคแขง: การเปด ประชาคมเศรษฐก จอา เซ ยน ( ASEAN Economic Community: AEC) สงผลใหภมภาคอาเซยนมลกษณะเปนตลาดเดยวกน มฐานการผลตเดยวกน การเคลอนยายแรงงาน โรงงาน หรอฐานการผลตสามารถท าไดงายและรวดเรว ดงนนบรษทตางชาตจงมตวเลอกในการลงทนมากขน นอกจากน ความนาลงทนของไทยยงปรบลดลงจากในอดต สะทอนจากขอมลการลงทนโดยตรงจากต างประเทศ (Foreign Direct Investment: FDI) ท มแนวโนมต ากวาประเทศคแขง (รปท 5) โดยเฉพาะเวยดนามทมขอไดเปรยบดานแรงงานทมจ านวนมากกวาและมคาแรงต ากวา สงผลใหตนทนการผลตมราคาถก สวนทางกบไทยทก าลงประสบปญหาดานแรงงานจากทงสงคมผสงอาย และคาแรงขนต าทอยในระดบสงเมอเทยบกบภมภาค (ตารางท 2) ไทยจงตองเรงหาชองทางในการดงดดการลงทนจากตางชาตในรปแบบอน ซงโครงการ EEC กเปนความคาดหวงหนงทจะท าใหไทยสามารถแขงขนดานการลงทน FDI กบคแขงในระยะตอไปได

11 อางองจาก https://www.boi.go.th/upload/content/BOI-book%202016-EEC-EN-TH-20161129_88126.pdf 12 ยคสมยของพฒนาการดานเศรษฐกจของไทย แบงเปน 4 ชวง คอ1. Thailand 1.0: เศรษฐกจขบเคลอนดวยภาคเกษตรกรรม 2. Thailand 2.0: เศรษฐกจขบเคลอนดวยภาคอตสาหกรรมเบา และยงเนนการใชแรงงานจ านวนมาก (Labor Intensive) อาท อตสาหกรรมเครองนงหม กระเปา รองเทา และเครองประดบ

รปท 5 มลคาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI)

ทมา: ธนาคารโลก

ตารางท 2 คาแรงขนต าของประเทศในภมภาคอาเซยน (ขอมล ณ วนท 30 ส.ค. 2561)

หมายเหต: บรไนและสงคโปรไมมการก าหนดคาแรงขนต า ทมา: ASEAN Briefing

ทงน เปาหมายสงสดของโครงการ EEC คอการเปนเขตเศรษฐกจพเศษทดทสด และทนสมยทสดในภมภาคอาเซยน11 นอกจากน EEC จะเปนเครองมอส าคญทสงเสรมใหไทยสามารถกาวไปสโมเดล Thailand 4.012 โดยสมบรณ และจะยกระดบใหไทยเปนประเทศรายไดสงหรอประเทศพฒนาแลวไดภายในป 2575 ตามเปาหมายของยทธศาสตรชาต

3. วเคราะหศกยภาพในการดงดดการลงทนของ EEC

หลงจากทเขาใจวตถประสงคในการจดตงและความส าคญของโครงการแลว ค าถามล าดบถดมาคอ EEC

3. Thailand 3.0 (ยคปจจบน) : เศรษฐกจขบเคลอนดวยภาค อตสาหกรรมหนกและการสงออก มการลงทนจากตางประเทศเพมขน ใชเทคโนโลยและใชเครองจกรในการผลตมากขน อาท อตสาหกรรมอเลกทรอนกส เหลกกลา ยานยนต และกาซธรรมชาต 4. Thailand 4.0: เศรษฐกจขบเคลอนดวยนวตกรรม ซงครอบคลมการผลตสนคาและบรการทมมลคาเพมสง อาท อตสาหกรรมหนยนต ดจทล การทองเทยวเชงสขภาพ และ Smart Farming



จะสามารถท าหนาท เปนแม เหลกดงดดการลงทน โดยเฉพาะนกลงทนตางชาตไดอยางไร

จ า ก ก า ร ศ ก ษ า ก ร ณ ต ว อ ย า ง ท ป ร ะ ส บความส าเรจสง อาท เขตเศรษฐกจพเศษเซนเจนของจน และเขตเศรษฐกจพเศษอสกนดารของมาเลเซย พบวาปจจยรวมแหงความส าเรจของโมเดลเขตเศรษฐกจพเศษทส าคญ คอปจจยดานความเหมาะสมเชงพนท และดานการบรหารจดการของภาครฐ (รปท 6) ซงมรายละเอยดดงตอไปน

รปท 6 ปจจยรวมแหงความส าเรจของเขตเศรษฐกจพเศษ

3.1 ท าเลมศกยภาพ: หนงในปจจยทส าคญทสดของเขตเศรษฐกจพเศษทประสบความส าเรจ คอการทท าเลอยในจดยทธศาสตรทด อาท มสถานทตดทะเล หรออยใกลกบเมองเศรษฐกจส าคญ ซ งจะท าใหพนทนนๆ ไดรบประโยชนจากการพฒนาเมองทอยใกลเคยงไปดวย อาท เขตเศรษฐกจพเศษเซนเจนไดประโยชนจากฮองกง เขตเศรษฐกจพเศษอสกนดารไดประโยชนจากสงคโปร ส าหรบกรณของ EEC ถอวาท าเลทตงมความเหมาะสม เนองจากเปนเมองทาทอยตดทะเล และเปนยงเปนใจกลางของภมภาคอาเซยนทมพรมแดนตดกบ 4 ประเทศ (เมยนมา สปป.ลาว กมพชา และมาเลเซย) จงงายตอการเปนจดศนยกลางของเสนทางคมนาคมขนสงเชอมโยงระหวางประเทศอาเซยนดวยกนอกดวย

3.2 โครงสรางพนฐานรองรบเพยงพอ: EEC มโครงสรางพนฐานตงตนอยแลว ทงดานถนน ราง น า และอากาศ สวนหนงเปนผลจากการพฒนา Eastern Seaboard ในอดต สงผลใหพนทนสามารถรองรบการขนสงมวลชนไดทกรปแบบ อกทงงายตอการพฒนาตอยอดส าหรบการขยายตวในอนาคต โดย EEC มแผนปฏบตการพฒนาโครงสรางพนฐาน 168 โครงการ เมดเงนลงทนสงถง

13 อางองจาก https://www.eeco.or.th/pr/news/ EECGameChangerFutureOfThailand

เกอบ 1 ลานลานบาท (ตารางท 3) ซงจะเปนแผนหลกทน ามาใชขบเคลอนการลงทนใน EEC ในระยะตอไป

การลงทนในดานโครงสรางพนฐานอยางตอเนอง มจดมงหมายเพอเพมความนาดงดดของพนทในสายตาของนกลงทน และเพม Ease of Doing Business แกผประกอบการใหไดมากทสด ทงน นอกจากการพฒนาดานคมนาคมขนสง ระบบไฟฟาและประปาแลว ภาครฐยงใหความส าคญกบการพฒนาโครงสรางพนฐานดานอนๆ เชนกน อาท การจดตงศนยบรการเบดเสรจ (One Stop Service) เพออ านวยความสะดวกแกเอกชนในดานการขออนมตหรอขออนญาตตางๆ รวมถงการสรางโรงพยาบาล โรงเรยนนานาชาต และทอยอาศย ซงอยภายใตโครงการพฒนาเมองใหมทมระดบการพฒนาไมนอยกวากรงเทพฯ ภายใน 10 ปขางหนา13

ตารางท 3 แผนปฏบตการพฒนาโครงสรางพนฐาน EEC ระยะ 5 ป (2561 – 2565)

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก รวบรวมโดยหนงสอพมพฐานเศรษฐกจ ฉบบวนท 26-29 พ.ค. 2562

3.3 หนวยงานบรหารจดการมประสทธภาพ: พ.ร.บ. EEC บญญตใหพนทดงกลาวมคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก มหนาทหลกในการก าหนดนโยบาย ตดสนใจในประเดนส าคญ และมอ านาจในการอนมตกจกรรมตามกฎหมายในพนท โดยคณะกรรมการฯ จะมนายกรฐมนตร เปนประธานโดยต าแหนง เพอประโยชน ในดานความตอเน องของนโยบายและ ทศทางการพฒนา นอกจากน EEC ยงมการจดต งส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก ซงท าหนาท เปนผประสานงานในกจกรรม



ตางๆ ทเกยวของกบ EEC รวมทงน าเสนอประเดนตางๆ ใหคณะกรรมการฯ รบทราบ อาท การก าหนดพนทเปนเขตสงเสรมกจการพเศษ การก าหนดสทธประโยชนเพมเตม โดยมกฎหมายทสามารถด าเนนการอนมตอนญาต 8 ฉบบ14 ซงสามารถชวยลดความซ าซอนและความลาชาในการประกอบการตางๆ ของภาคเอกชนในพนทได

3.4 สทธประโยชนตรงกบความตองการ: ปจจยรวมสดทายทสงผลใหเขตเศรษฐกจพเศษประสบความส าเรจ คอแรงจงใจดานสทธประโยชนทตรงกบเปาประสงคทตองการ อาท เพมความยดหยนของกฎหมายแรงงานเปนพเศษ ส าหรบพนททตองการสงเสรมอตสาหกรรมกลมทใชแรงงานมาก เปนตน ในกรณของ EEC นน สทธประโยชนในการลงทนสวนใหญจะเกยวของกบการสงเสรมธรกจทมนวตกรรมสง อาท การยกเวนภาษเงนไดนตบคคลสงสด 15 ป ส าหรบอตสาหกรรมเปาหมาย และการลดอตราภาษเงนไดบคคลธรรมดาเหลอ 17% จากสงสดท 35% ส าหรบบคคลทมทกษะสง เชน ผบรหาร ผเชยวชาญ และนกวจย นอกจากน ยงมสทธประโยชนทมใชภาษเพอดงดดนกลงทนอกมากมาย อาท สทธถอครองกรรมสทธทดนสงสด 99 ป ส าหรบนกลงทนตางชาต (เชาทดนสงสดได 50 ป และตออายไดสงสด 49 ป) และการใหสมารทวซาส าหรบการท างานในไทย 5 ป เปนตน โดยสทธประโยชนตางๆ เหลานจะเปนปจจยทชวยดงดดการลงทนโดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมทมนวตกรรมสงได จงสอดคลองกบเปาหมายหลกทภาครฐตองการผลกดนโครงการ EEC

14 กฎหมายทอยในอ านาจของส านกงาน EEC 8 ฉบบ ไดแก 1. กฎหมายวาดวยการขดดนและถมดน 2. กฎหมายวาดวยการควบคมอาคาร 3. กฎหมายวาดวยการจดทะเบยนเครองจกร 4. กฎหมายวาดวยการสาธารณสข 5. กฎหมายวาดวยคนเขาเมอง 6. กฎหมายวาดวยทะเบยนพาณชย 7. กฎหมายวาดวยโรงงาน 8. กฎหมายวาดวยการจดสรรทดน 15 กจการผลตทเกยวของกบ EV ทหมดเขตขอรบการสงเสรมการลงทนภายใน 31 ธนวาคม 2561 ไดแก 1. กจการผลตรถยนตไฟฟาแบบเสยบปลกและชนสวน (Plug-in Hybrid Electric Vehicles: PHEV)

4. ผลของ EEC ตอการลงทนภาคเอกชนในชวงทผานมา และแนวโนมการลงทนในระยะตอไป

นบต งแตภาคร ฐได เร มประกาศเร องการจดเตรยมโครงการ EEC ในชวงครงหลงของป 2559 ผนวกกบภาคการสงออกทเรมฟนตวอยางแขงแกรงในชวงดงกลาว แนวโนมการลงทนภาคเอกชนของไทยกเรมมพฒนาการทดขนอยางตอเนอง สะทอนจากขอมลสถตทเกยวของกบการลงทนทมทศทางดขน อาท 1) ยอดขอรบการสงเสรมการลงทนของส านกงานคณะกรรมการส ง เสร มการลงท น (The Board of Investment of Thailand: BOI) ทมโครงการลงทนขนาดใหญเพมเขามามากในชวงสองปทผานมาโดยเฉพาะในพนท 3 จงหวด EEC (ตารางท 4) ซงโครงการทมแผนการลงทนขนาดใหญ สวนใหญมาจากอตสาหกรรมทมฐานการผลตตงตนใน EEC อยแลว ไดแก อตสาหกรรมปโตรเคมและเคมภณฑทปรบปรงกระบวนการผลตใหเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน และอตสาหกรรมยานยนต ตามการเรงยนขอรบการสงเสรมในกจการผลตรถยนตพลงงานไฟฟา (Electric Vehicle: EV) กอนมาตรการสนสด15 และ 2) ยอดขาย-เชาทดนในนคมอตสาหกรรม ทเรงตวสงขนจากนคมฯ ในพนท EEC เปนส าคญ (รปท 7) สวนหนงเปนผลจากความเชอมนของนกลงทนทเพมขน จากความคบหนาของขนตอนด าเนนการในโครงการลงทนโครงสรางพนฐานเรงดวนทง 5 ในพนท EEC16 ประกอบกบการเขาเจรจาและจดสมมนา (Roadshow) เพอดงดดนกลงทนตางชาตอยางตอเนองของภาครฐ

2. กจการผลตรถยนตไฟฟาแบบแบตเตอรและชนสวน (Battery Electric Vehicles: BEV) 3. กจการผลตรถโดยสารไฟฟาแบบแบตเตอรและชนสวน (Battery Electric Bus) 4. กจการสถานบรการอดประจไฟฟาส าหรบรถยนตไฟฟา 16 โครงการลงทนโครงสรางพนฐานเรงดวนใน EEC ทง 5 โครงการ และเมดเงนลงทน (มลคาปจจบน) ประกอบดวย 1. รถไฟความเรวสงเชอม 3 สนามบน ดอนเมอง-สวรรณภม-อตะเภา (182.5 พนลานบาท) 2. สนามบนอตะเภาและเมองการบนภาคตะวนออก (290 พนลานบาท) 3. ศนยซอมบ ารงอากาศยานอตะเภา (10.6 พนลานบาท) 4. ทาเรอแหลมฉบง ระยะท 3 (84.4 พนลานบาท) 5. ทาเรออตสาหกรรมมาบตาพด ระยะท 3 (55.4 พนลานบาท) ขอมล ณ วนท 30 พฤษภาคม 2562 จาก สกพอ.



ตารางท 4 เปาหมายและยอดขอรบการสงเสรมการลงทน BOI (ป 2560 – 2562)

ทมา: BOI และขาวทเกยวของ รวบรวมโดยผเขยน

รปท 7 ยอดขาย-เชาทดนของนคมอตสาหกรรม (ไตรมาสท 4 ป 2560 – ไตรมาสท 1 ป 2562)

ทมา: การนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย (กนอ.)

จากจ านวนผสมครขอรบการสงเสรมการลงทน และยอดขายทดนในนคมฯ ทเพมขน สะทอนใหเหนวานกลงทนท ง ในและตางประเทศ ใหความสนใจกบมาตรการสงเสรมการลงทนตางๆ เปนอยางด และมความพรอมทจะขยายการลงทนในพนท EEC ในระยะตอไป ทงน นอกจากความเชอมนดานการลงทนทดขนจากดานสทธประโยชนแลว อกหนงปจจยทสงเสรมใหแนวโนมการลงทนภาคเอกชนดขน คอการลงทนน ารองของภาครฐทเนนดานการสรางและพฒนาระบบโครงสรางพนฐานตางๆ ในพนท ทงดานถนน ราง น า และอากาศ โดยงานศกษาของทศพล ตองหย (2560) พบวาการลงทนภาครฐมผลบวกตอการลงทนภาคเอกชนทงในระยะสน จากอปสงคสนคาและบรการทเพมขน และในระยะยาว จากระดบศกยภาพและผลตภาพของประเทศทเพมขน อกทงยงชวยเพมความมนใจในการตดสนใจลงทนใหแกภาคเอกชน ยงไปกวานน การลงทนของ

17 อานรายละเอยดเพมเตมไดจากงานศกษาเรองผลของการลงทนภาครฐตอการลงทนภาคเอกชน https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/FAQ/FAQ_122.pdf

ภาครฐในโครงการขนาดใหญโดยเฉพาะในดานสาธารณปโภคพนฐาน จะสงผลบวกตอการลงทนภาคเอกชน (Crowding-In Effect) ไดมากกวาการลงทนประเภทอนๆ17

นอกจากน โครงการลงทนโครงสรางพนฐานหลกใน EEC (อาท 5 โครงการเรงดวน) ยงใชรปแบบของการรวมลงทนระหวางภาครฐและเอกชน (Public Private Partnership: PPP) เพอใหการลงทนส าคญสามารถท าไดอยางคลองตว ลกภาระดานงบประมาณของภาครฐ ลดระยะเวลาในการด าเนนงานและกอสราง และมความโปรงใสมากขน ซงการทภาคเอกชนเปนผรวมลงทนในโครงการขนาดใหญเหลาน หมายความวาระดบการลงทนภาคเอกชนในระยะตอไปกจะเพมขนโดยตรงเชนกน

5. ความทาทายในระยะตอไป

โครงการ EEC ถอเปนเครองมอทมศกยภาพในการกระตนการลงทนของภาคเอกชนทดทสดของไทยในขณะน สะทอนจากคณสมบตของโครงการทเปนไปตามสตรส าเรจของเขตเศรษฐกจพเศษเปนอยางด ซงนาจะสงผลใหระดบการลงทนขยายตวตามทคาดหวงในระยะตอไปได อยางไรกตาม ขอไดเปรยบดานโครงสรางพนฐานทงในดานความพรอมและคณภาพ และการใหสทธประโยชนตางๆ เปนสงทประเทศอนสามารถไลตามหรอแขงขนไดไมยาก ดงนน การท EEC จะเปนความหวงของเศรษฐกจไทยอยางแทจรงไดนน จ าเปนตองแกไขอปสรรคทฉดรงการลงทน ไดแก (1) ภาครฐตองท าใหกระบวนการบงคบใชกฎหมายเกยวกบสทธประโยชนสามารถท าไดรวดเรวและส าเรจเปนรปธรรมตามแผนจรง รวมทงนโยบายตางๆ ตองมความชดเจนและตอเนอง ไมเปลยนแปลงไปมาหากมการเปลยนรฐบาล ซงจะชวยเพมความเชอมนของภาคเอกชน โดยเฉพาะจากนกลงทนตางชาต และ (2) ภาครฐตองแกไขปญหาเชงโครงสรางดานแรงงานทมทงเชงปรมาณ สวนหนงจากการทไทยเขาสสงคมผสงอายเรวกวาประเทศอนในภมภาค18 และเชงคณภาพ สะทอนจากคะแนนทดสอบความรภาษาองกฤษ

18 อานรายละเอยดเพมเตมไดจากงานศกษาเรองสงคมสงวยกบความทาทางของตลาดแรงงานไทย https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ EconomicConditions/AAA/AgePeriodCohort.pdf

https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/FAQ/FAQ_122.pdf

https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/FAQ/FAQ_122.pdf



( EF English Proficiency Index)19 แ ล ะ ค ว ามร ด า นวทยาศาสตร การอาน และคณตศาสตร (Programme for International Student Assessment: PISA) 20 ทไทยอยในระดบไมดนก เมอเทยบกบประเทศเพอนบานทมขนาดเศรษฐกจใกลเคยงกน อาท มาเลเซยและเวยดนาม (ตารางท 5)

ตารางท 5 เปรยบเทยบขอมลดานสงคมผสงอาย คะแนน EF และคะแนน PISA ระหวางไทย มาเลเซย และเวยดนาม

ทมา: Aging among ASEAN population (Ritthirong et al, 2014), EF Education First และ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)

อยางไรกตาม ประเดนดานการศกษากมไดเปนสงทภาครฐนงนอนใจ สะทอนจากการทอตสาหกรรมพฒนาบคลากรและการศกษา ก าลงอยในขนตอนการบรรจเพมเปนอตสาหกรรมเปาหมาย21 โดยหนวยงานทเกยวของก าลงจดท ารายละเอยดเพอให BOI สามารถก าหนดมาตรการสงเสรมการลงทนทเหมาะสมตอไป โดยในชวงหนงปทผานมา ภาครฐกไดมนโยบายสงเสรมใหสถาบนการศกษาทมชอเสยงจากตางประเทศเขามาตงมหาวทยาลยในพนท EEC โดยเปดหลกสตรใหสอดคลองกบทศทางการพฒนาของประเทศ นอกจากน ภาครฐยงมแผนโครงการผลตบณฑตพนธใหมและอาชวะพนธใหม โดยเนนการผลตแรงงานปรญญาตรดานวทยาศาสตรและ

19 จดทดสอบทกป (ครงลาสดในป 2561) โดยผลลพธแบงออกเปน 5 กลม ตามอนดบคะแนน ไดแก Very high, High, Moderate, Low และ Very Low) 20 จดทดสอบทก 3 ป (ครงลาสดในป 2561 แตผลลพธจะเผยแพรวนท 3 ธนวาคม 2562)

วศวกรรม และประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) เพอรองรบการจางงานในอตสาหกรรมเปาหมายอกดวย

ในดานปรมาณการจางงาน สกพอ. ประมาณการวาในระยะ 5 ปขางหนา (2562 – 2566) จะมต าแหนงงานใหมเพมขนใน EEC เกอบ 5 แสนอตรา ซงสวนใหญอยในอตสาหกรรมเปาหมายทภาครฐตองการสงเสรม (ตารางท 6) สงผลให สกพอ. ร เรมจดตงคณะท างานประสานงานดานการพฒนาบคลากรภาคตะวนออก ซงเปนการรวมมอกนระหวางมหาวทยาลย วทยาลยอาชวศกษา โรงเรยนมธยมศกษา และภาคธรกจในพนท โดยมหนาทหลกในการออกแบบจดท าหลกสตรการเรยนทเหมาะสม รวมทงอบรมพฒนาอาจารยผสอนใหมความรดานเทคโนโลยท เกยวกบอตสาหกรรมเปาหมายมากขน เพอใหสามารถผลตบคลากรทสามารถตอบโจทยความตองการในต าแหนงตางๆ ไดปละเกอบ 1 แสนคน โดยเฉพาะในกลมอาชวศกษาทยงมจ านวนแรงงานนอย แตมความตองการจางงานสงโดยเปรยบเทยบ (ตารางท 7) ซงหากแผนการลงทนดานทนมนษย หรอ Human Capital น เกดประสทธผลตามทคาดหวงไว เรากจะสามารถผลตแรงงานคณภาพทเพยงพอกบอตราต าแหนงงานทจะเพมขนตอเนองในพนท EEC ในระยะตอไปได

ตารางท 6 ความตองการจางงานใหมใน EEC แบงตามประเภทอตสาหกรรม (ป 2562 – 2566)

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก

21 คณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (ประชม ณ วนท 9 พฤศจกายน 2561) มมตใหเพมอตสาหกรรมเปาหมายใน EEC จาก 10 เปน 12 อตสาหกรรม โดยอตสาหกรรมเปาหมายทเพมเขามาใหมเปนล าดบท 11 และ 12 ไดแก อตสาหกรรมการปองกนประเทศ และ อตสาหกรรมพฒนาบคลากรและการศกษา ตามล าดบ



ตารางท 7 ความตองการจางงานใหมใน EEC แบงตามระดบวฒการศกษา (ป 2562 – 2566)

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการนโยบายเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก และส านกงานสถตแหงชาต ค านวณโดยผเขยน

นอกจากความทาทายดานการศกษาและแรงงานแลว อกหนงประเดนทนาสนใจ คอผลกระทบจากมาตรการกดกนทางการคาระหวางสหรฐฯ และจน ทสงผลใหเกดกระแสการยายฐานการผลตครงใหญ ซงการพฒนาโครงการ EEC และนโยบายสงเสรมการลงทนทเหมาะสม เปนปจจยหนงทท าใหนกลงทนตางประเทศสนใจและนาจะท าใหไทยไดประโยชนจากกระแสการยายฐานการผลตในครงน อยางไรกตาม ความทาทายท ไมควรมองขาม คอการออกแบบมาตรการและสทธประโยชนทสามารถดงดดการลงทนจากอตสาหกรรมทสามารถสรางมลคาเพมใหกบไทยไดอยางแทจรง แทนทจะเปนอตสาหกรรมทเนนการน าเขาชนสวนมาเพอตอประกอบเทานน เพอเพมพนความสามารถในการแขงขนของประเทศไดอยางแทจรง

ท งน หากการพฒนาดานตางๆ ท าไดตามเปาหมาย กลาวคอ 1) ผลตภาพแรงงานเพมขนตามแผนพฒนาก าลงแรงงาน 2) ปจจยทนเพมขนตามการลงทนในเครองจกรและอปกรณ และ 3) ปจจยเทคโนโลยเพมขนจากการเนนลงทนในอตสาหกรรมทมความกาวหนาทางเทคโนโลย ซงจะสงผลใหระดบผลตภาพรวม (Total Factor Productivity: TFP) ของประเทศเพมขนเชนกน และทงสามปจจยจะท าใหเศรษฐกจไทยเตบโตไดอยางแขงแกรงและยงยนในระยะยาว

6. บทสรป

กลาวโดยสรป EEC เปนโครงการทภาครฐสรางขนเพอจดเครองยนตการลงทนใหตด น ารองดวยการลงทนขนาดใหญของภาครฐ โดยเฉพาะดานโครงสราง

พนฐาน เพอดงดดและสนบสนนใหการลงทนภาคเอกชนไปตอได โดยมเปาหมายส าคญคอท าใหความสามารถในการแขงขนของประเทศสงขนในระยะยาว ทงดานการสงออกสนคาและบรการ

บทบาททส าคญของภาครฐ ณ ขณะน คอการเรยกความมนใจในการลงทนผานความชดเจนและตอเนองของนโยบายทสามารถเหนผลไดจรง และมการแกปญหาเชงโครงสรางดานแรงงานอยางเปนรปธรรมผานการสรางแรงงานทมคณภาพ และมทกษะสอดคลองกบทศทางการพฒนาอตสาหกรรมเป าหมาย ขณะทภาคเอกชนกตองปรบตวโดยการเรยนร ดดซบ และ ตอยอดองคความรตางๆ โดยเฉพาะทไดจากการลงทนทมนวตกรรมสงของตางชาต ซงหากรฐและเอกชนรวมมอกนอยางจรงจง EEC กจะสามารถเปนความหวงใหมท ท าใหเศรษฐกจไทยเตบโตไดอยางยงยน และเปนตนแบบของการพฒนาพนทอนๆ ของประเทศในอนาคตไดอยางสมบรณ

References:

กอบศกด ภตระกล (ก.ค. 2559), ท าไมตองมโครงการ Eastern Economic Corridor, https://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/ 638337

ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (พ.ย. 2559), แผนงานพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (พ.ศ. 2560 – 2564), https://www.nesdb.go.th/ewt_dl_link.php?nid= 6381

กระทรวงคมนาคม (พ.ย. 2559), แผนงานในภารกจหลกของกระทรวงคมนาคมภายใต (ราง) ยทธศาสตรการพฒนาระบบคมนาคมขนสงของไทย ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579), http://www.otp.go.th/uploads/tiny_uploads/PolicyPlan/1-PolicyPlan/25600316-OpertionPlan/25600316-OpertionPlan3.pdf

ณชพล จรญพพฒนกล (ม.ค. 2560), EEC: หวรถจกร การลงทนใหมแหงทศวรรษ, https://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/640761



Contact author : ณชพล จรญพพฒนกล เศรษฐกรอาวโส ฝายเศรษฐกจมหภาค สายนโยบายการเงน [email protected]

ผเขยนขอขอบพระคณคณะผบรหารจากสายนโยบายการเงน คณวสยา ลมธรรมมหศร และคณปณฑรก ศภอมรกล ส าหรบค าแนะน าและความคดเหนอนเปนประโยชนตอการปรบปรงบทความน รวมถงขอขอบคณค าแนะน าจากคณกลนนท จนทองวรตน คณเกรกเกยรต พรหมมนทร คณนนทนตย ทองศร และความช วยเหลอจาก FAQ Editor คณณฐา ปยะกาญจน ทท าใหบทความนสมบรณยงขน

ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (ส.ค. 2560), รางยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 – 2579), https://www.nesdb.go.th/download/document/รางยทธศาสตรชาตระยะ20ป(พ.ศ2560-2579).pdf

เสาวรจ รตนค าฟ (ต.ค. 2560), อะไรควรจะเปนเปาหมายทแทจรงในการพฒนา EEC?, https://tdri.or.th/2017/10/the-real-targets-for-the-eec/

รตมา คชนนทร (พ.ย. 2560), ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ความหวงเพอเศรษฐกจไทยเตบโตอยางยงยน, https://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2560/nov2560-5.pdf

SCB Economic Intelligence Center (ก.พ. 2561), เจาะลกอตสาหกรรมเดนขานรบโครงการ EEC, https://www.scbeic.com/th/detail/product/4424

โสรญา พกลหอม (ส.ค. 2561), ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร, ความตองการแรงงานไทยในเขตพฒนาพเศษ ภาคตะวนออก (พ.ศ. 2561 – 2570), https://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2561/aug2561-1.pdf

ส านกงานสภาพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (ต.ค. 2561), ยทธศาสตรชาต พ.ศ. 2561 – 2580, http://www.nesdb.go.th/download/document/SAC/NS_PlanOct2018.pdf

Akinci, G., Crittle, J., et al (April 2008), Special Economic Zones: Performance, Lessons Learned, and Implications for Zone Development. Washington, DC: World Bank. http://documents.worldbank.org/curated/en/343901468330977533/pdf/458690WP0Box331s0April200801PUBLIC1.pdf

Pakdeenurit, P., et al (March 2014), Key Success Factor of Special Economic Zone for Thailand, Proceedings of the International MultiConference of Engineers and Computer Scientists 2014 Vol II, IMECS 2014, March 12 - 14, 2014, Hong Kong. https://www.researchgate.net/publication/287060003_Key_Success_Factor_of_Special_Economic_Zone_for_Thailand

focused and quick (faq) issue 155 · 2019. 7. 25. · doclib_/article_23aug2017.pdf faq issue 155...

Documents