fjhg v.s vjv ug e'dhbj - naad pargaas - home · pdf filefjhg ljdhw epiqda dy>av }...
TRANSCRIPT
FjHg V.s vjv ug e'dHbj
f+'! liWuga dl>z qjV
Punjab Technical University, Jalandhar
dl,t dy>aV fi.fij dry FjHg episjl ug a'G df,DA'G FjHg V.s vjv ug sj lojV bjMsj ] m
FjHg ljdhW FjHg V.s vjv ug epiP e'dW>s dl>z ug qhjiju } bojh dfbji wiV rjv[
bdV>V dl,t LiZjvP lV m dl,t uea dry epiWjSg a'G Wjbs FjHg episjl ug sg iyVj
Vjv w[rv bjf ug sg iyVj } hg ldawjiI'e lojV dqdvbj ] dwMdw dl,t idha
qdiIjsj bVplji ##l.ea dry wgiaV w[rv epiWjSg uJ dHl sg drbjdtbj liPf iyVj
FjHg episjl a[ FjHg V.s vjv ug sg WjSg sj hg h' lwsj ] m$$1
FjHg V.s vjv ug l+g epiP e'dW>s dl>z ug qhjiju s[ 52 siWjig wrgbJ dry'G dHw
lV m Rph biWg~`jilg s[ bjdvq~`jd;v lV m RpV%J sj a?,vpl #e'dHbj$ ] dul a'G Fjr ]
\epiP sgbJ dl`aJ| wdhS rjvj m FjHg ljdhW sg uVq~dqag a[ lojV dwl[ rg Fi'l[I'e
rlgv[ a'G f+qjdSw iPf dry bu[ a,w f+jfa Vhk h' lwg m cj! e.cj dl>z V[ dHdahjlw a,oJ
sg fpS~AjS s[ bjZji $a[ RpV%J s[ uVq sg ajig? 1633 Hg! s[ bjl~fjl Q;Vg drt[
dViZjdia wgag ] m bjf ug } WyfV dry hg Q;Vg drt[ Zjidqw qjh"v f+jfa h'dHbj m
qdhqj f+wjL bVplji #bjf Fjr[G iPhjVgba Vjv fdhvJ hg i.e[ h'H[ lV@ fi Rph dxi rg
FBwS dry lV ba[ fPi[ epiP sg avjL dry lV m fPi[ epiP sg avjL dry Rph epiP e'dW>s
dl>z ug qhjiju s[ siWji dry hj;i h'H[ ^
V.s vjv bjH[ ahJ lpdV f+ajf sdHbjv
fPij epi t'ua lsj Wga eH[ Whp wjv mm2
bjV.sfpi s[ bdZbjaqw a[ ljdhaw rjajriS dry FjHg ljdhW sg wjdHbj hg
fvB eHg m epiP ljdhW s[ VPijVg sgsji ba[ dHvjhg sgdtbj s[ f+Fjr h[n FjHg ljdhW
sg wdraj dry i,Wg f+ga sj lqp>si njnJ qjiV v,e dfbj m epiP ljdhW sg bjf RpKDa[
bfji dqhi~ds=LBg lg m Rph RpV%J } #FjHg ljdhW$ wdh w[ l.W'ZV wis[ lV ba[ FjHg
1Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
ljdhW sgbJ iyVjrJ sg woj bjq a"i $a[ epiP siWji dry hp.sg lg m l.eaJ s[ L,w a[ l.l[
sPi wiV vHg rg bjf ug } hg dwhj uJsj lg m dHh RpV%J s[ dy>aV sg f+qjdSwaj sj
lPyw ] m bjf ug sgbJ iyVjrJ sg wp,v deSag 10 ]@ dHV%J dry'G 7 `jilg dry a[ 3
f>ujWg dry hV m dHV%J iyVjrJ sj r[irj dHl f+wji ] ^
1! d;.segVjqj \`jilg|
2! sgrjV~H[~e'Ij \`jilg|
3! a"lg`-Y-lVj r ?jdaqj \`jilg|
4! e.uVjqj \`jilg|
5! u'a dWejl/u'a dWwjl \`jilg|
6! u'da dWejl \f>ujWg|
7! idhaVjqj \f>ujWg|
8! aV?jhVjqj \f>ujWg|
9! slaPipv-dHVLj \`jilg rjiaw|
10! bi;pv bv`j; \`jilg wdraj|
FjHg V.s vjv ug e'dHbj s[ dy.aV uJ iyVj Vjv l>W.Za f+jfa t'u Whpa o'C%g ] m
rZ[i[ w.q l.fjsV a[ bVprjs sg f,Zi sj ] m bduh[ t'u~wjiu sj f,Zi livjiog
drbjdtbj a,w lgdqa ]@ dulsj Rps[L `jilg FjLj a'G bVujS fjnw~rie vHg l"t[
LWsJ dry FjHg ljdhW sgbJ iyVjrJ RpfvWZ wijRpSj ] m dHh drbjdtbj rg b,De'G s'
f,Zi sg ] ^ wjdrw a[ rjiawVpqj m dHh drbjdtbj LWsjio f,Zi sg ]@ sjiLdVw f,Zi
rjvg Vhk m o'C%j Whpa t'u~wjiu l.fjswg FPdqwjrJ s[ iPf dry ds=LBge'yi hp.sj ] fi
dHh rg w[rv FjHg ljdhW s[ ugrVgqPvw r[idrbJ dry hg drloji e+dhS wisj ] m
bduh[ l.fjswg uJ bVprjs~Vpqj t'u~wjiuJ df,DA[ uJ aJ Ziq~FjrVj w.q wi ihg ] uJ
dxi dHdahjl~FjrVj m dHdahjl~FjrVj Vjv l.W.dZa l.fjsV~wjiu wiV rjdvbJ dry
cj! e.cj dl>z sj VJ lF a'G f+qp,t ] m dHl[ ai%J Ziq~FjrVj bZgV l.fjsV~wjiu wiV
2Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
rjdvbJ dry FjHg ljdhW FjHg rgi dl>z@ FjHg q[z iju ug@ debjVg qhJ dl>z@ df+>!
hdiFuV dl>z bjds s[ VJ vH[ uj lws[ hV m bduh[ l.fjsV wjiuJ sj r[irj dHh ] ^
1! alVg`ja-H[~e'dHbj \`jilg dv,fg@ 1963|@ l.fj! qhJ dl>z debjVg
2! e.uVjqj \1914|@ bVp! a[ l.fj! FjHg rgi dl>z
3! f+[q xpvrjCg \dqag hgS| bVp! a[ l.fj! FjHg q[z iju ug
4! FjHg V.s vjv e+.ojrvg \1968| l.fj! cj! e.cj dl>z
5! ljyg f+ga \1967| l.fj! df+>! hdiFuV dl>z
dHV%J l.fjsV a[ bVprjs Vpqj t'u~wjiuJ wiw[ hg blk b,u FjHg ljdhW sgbJ
rZ[i[ dvtaJ sg l.Fjv wi lw[ hJ m dHls[ WjruPs bu[ aw FjHg ljdhW sgbJ lqp,ygbJ
iyVjrJ bu[ aw ljhqS[ Vhk bj lwgbJ dur[G dHl l.siF dry slaPipv dHVLj sj VJ
dvbj uj lwsj ] m dHh iyVj lj} b>Lw iPf dry hg f+jfa ] a[ dHls[ fjn~f+qjSgwiS
sg rg lq,Ddlbj bu[ duM sg daM WSg h'Hg ] m
FjHg V.s vjv ug Vjv l.W.dZa lq,eig wjdrw~f+agRpKai s[ iPf dry rg f+jfa ]
dul dry qhJ wrg FjHg l.a't dl>z ug spbjij idya l+g epif+ajf lPiu e+.o a[ lPiu
f+wjL ba[ f+'! fPiV dl>z sg wdraj #FjHg V.s vjv$ Ljdqv hV m dHV%J a'G dHvjrj wpN
dHw t'u~f,ai uJ f{GxdvB rg f+jfa hp.s[ hV@ duV%J dry debjVg l.a dl>z ug qlwgV
idya ##FjHg V.s vjv ug lP`gbJ s[ Bjwi[ $y$$3 dHl l.W.Z dry s[dtbj uj lwsj ] m dHl
v[t dry w[rv lP`gbJ Vjv dy>aVqPvw Bjwi[ rjvj Vpwaj hg f[L h'dHbj ]@ FjHg ljdhW
sg lqp,yg epiqda dy.aV~ds=LBg dHl dry f[L Vhk h' lwg m dxi rg dHh v[t FjHg ljdhW
sg epiqda ds=LBg uJ `vl`[ s[ wpN fdhvP ljc[ ljhqS[ itsj ] m dHl a'G Wjbs cj!
Wvuga dl>z idya f{GxdvB s[dtbj uj lwsj ] dul dry drsrjV t'ug V[ FjHg ljdhW
s[ ugrV a[ dy>aV~ds=LBg Vjv cP.zg rjw`gba wijHg ] m dHl[ ai%J epiq[v dl>z sj
dvdtbj t'u~f,ai #FjHg V.s vjv$4 s[t lws[ hJ@ fi.aP dHl t'u~f,ai dry t'uwji V[
w[rv FjHg ljdhW s[ ugrVgqPvw r[idrbJ dry hg ipyg dstjHg ]@ RpV%J s[ dy>aV sj
3Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
w'Hg fjlji uJ Rpf~fjlji dHl t'u~f,ai dry f[L Vhk h'dHbj m FjHg V.s vjv ug Vjv
l.W.dZa t'u~wjiu sg i"LVg dry dHh dwhj uj lwsj ] dw dHh rZ[i[ wiw[ al,vgW?L
Vhk ] m dHh uJ aJ w[rv FjHg ljdhW s[ ugrVgqPvw r[idrbJ dry ipyg v{Gsj ] uJ dxi
RpV%J sgbJ iyVjrJ sj lahg f,Zi sj hg bdZb{V f[L wi ldwbj ] m lqp,Dy[ iPf dry dHh
t'u~t[ai bu[ aw bS~ejdhbj a[ bSx'dvbj hg dfbj ] m
FjHg V.s vjv ug s[ iyVj~l.lji sj w[Gsig Zpij #dHLw$ ] m dHh dHLw dwa[ ?psj
f+ag ] a[ dwa[ qpiLs f+ag ] m dHh dHLw } bVpFr s[ f,Zi $a[ ugS rjvg iyVj ] m
epiqda dy>aV dHl bVpFrg iyVj dry dHM lqjdHbj h'dHbj ]@ dur[G xp,v dry lpe.Zg
uJ qdh>sg s[ f,DdabJ dry vjvg lqjHg hp.sg ] m dHl iyVj~l.lji dry'G epiqda dy.aV s[
lPai dHl dsLj r,v rZ w[ hg dVaji[ uj lws[ hV m FjHg ljdhW sg veFe lqp,yg iyVj
by[a dliuSjaqw bqv dry fHg V;i bjMsg ] m blv dry FjHg ljdhW ljyg f+ga
s[ fJZg hV a[ Rph h'iVJ } rg fi't iPf dry dHl[ ijh RpKfi apiV vHg f+[dia wis[ hV m
dxi rg dHh Rpfs[L s[ dW>sP $a[ dBwg h'Hg iyVj Vhk m FjHg ljdhW sg dWiag
f+[qgbJ/bjLwJ rieg ]@ dy>awJ@ debjVgbJ@ dryjiwJ rieg Vhk m FjHg ljdhW sg
iyVj dy.aV sg dl,Zg f[Lwjig dry Vhk f{Gsg m dHl dry epiqda dy>aV f+a,t iPf dry
f[L Vhk h'dHbj@ le'G fi't iPf dry hg ] m FjHg ljdhW V[ dy.aV s[ ip,Dt[fV } bVpFrg
ldoagbJ dry iPfJadia wiw[ ilgvj WSj ds,aj ] m dHl[ L{vg } Wjbs dry FjHg rgi
dl>z rg dwa[~dwa[ bfVjMs[ V;i bjMs[ hV m blv dry FjHg ljdhW FjHg V.s vjv
ug sg lqp,yg iyVj epiP ljdhW s[ #duV f+[q wgY$ s[ qhJrjw sg hg drbjdtbj f+aga hp.sg
] m dqljv ru'G RpV%J sj idybj dHw dLbi s[t lws[ hJ ^
dWLV' b; qV hi`[ b; i`ajdi dHLw
aj W~IjWg v,;a b; ep`ajdi dHLw m5
\q[i[ fjl'G f+[q sg yjv sg e,v lpS@ aJ u' a{} f+[q sg e,vWja sj lpbjs bj
lw[ m|
4Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
FjHg ljdhW epiqda dy>aV } bjfSg LjdHig dry ugb ih[ hV a[ fi't iPf dry
sPdubJ a,w fpyj ih[ hV m FjHg ljdhW sg iyVj dry f+lapa dy>aV Fjr[G lfLB iPf dry
epiqda dy>aV dry'G uVq v{Gsj ] fi dHl l.siF dry dHl iyVj dry dwa[ w'Hg dl,Zj
woV uJ dHLjij Vhk wgaj debj m blv dry FjHg ljdhW sg iyVj Ziq sj s[l v.z w[
bdZbjaq s[ s[l b,fC eHg ] m dHh RpV%J s[ dy>aV } dwl[ Zjidqw l.wgiVaj uJ
w,BCaj a'G bj;js wijRpS rjvj Vpwaj ] m Rph r.cgbJ@ ujaJ@ t>cJ } v.z w[ bt>caj
dry f+r[L wi eH[ hV m FjHg ljdhW s[ dy.aV dry dwl[ h'i Ziq f+ag VwjiVg lpi Vhk
RpFisg m dHlsg lpi ldhSLgvaj a[ lqifS rjvg ] m FjHg ljdhW sg iyVj dwl[ dwlq
s[ Wjhig fi{Li/sWjb dry'G h'Gs Vhk e+dhS wisg dur[G dw FjHg rgi dl>z sg iyVj
dl>z lFj vdhi s"ijV f{sj h'H[ Zjidqw l.wB dry'G h'Gs e+dhS wisg V;i bjMsg ] m
lqwjvg ldoagbJ~f+ldoagbJ a'G FjHg V.s vjv ug sg iyVj dWvwpv W[vje ] m dHlsj
dZbjV dl,t~dy>aV sg oJ W+hq~dy.aV r,v rZ[i[ ] m dHlsj fhp.y~dW>sP W+hq ] m dHl[ wiw[
dHl dry Vj tC'a ]@ Vj l.wgiVaj a[ Vj hg sr{a Fjr rjvg ds=LBg V;i bjMsg ] m
FjHg ljdhW sj dy.aV dwl[ h'i Ziq Vjv d;,s dry bj w[ ruPs dry Vhk bjMsj m dHh
dViv[f ] m dHlV[ bjfSj ljij dZbjV drlqjs/dHLw sgbJ zCgbJ } ugS RpKfi vj
ds,aj ] m epiP sg l.ea V[ RpV%J dry #sPHg$ Fjr Vhk bjRpS ds,aj m dHl[ wiw[ epiP VjVw
a[ h'i epiP ljdhWjV } h'iVJ fgiJ f{Q.Wij a'G rc[ij siljRpS sg Vj RpV%J } w'Hg wjhv ]
a[ Vj d;,s m epiP ljdhWjV } h'iVJ a'G rc[ij siljRpS rjvj sPHg Fjr dwa[~dwa[ ljtgbJ
a[ FjHg rgi dl>z dry V;i bjMsj ] m fi.aP FjHg rgi dl>z s[ hg lqwjvg dy>aw f+'!
fPiV dl>z bduh[ sPHg~Fjr a'G qpwa hV m FjHg V.s vjv ug dl,t~Ziq sg drv,tSaj a'G
ujSP hV@ fi.aP dxi rg Rph dHl drv,tSaj } h'iVJ ZiqJ s[ qpwjWvaV apvVjaqw
ds=LBg a'G f[L wiV dry epi[; hg wis[ hV m
FjHg V.s vjv ug sg iyVj dryvj dy.aV~f,t FjHg episjl ug s[ qpwjWvaV iaj
dT,vj ]@ fi Fjr~f,t rZ[i[ WvrjV ] m FjHg episjl Vjv'G RpV%J sg LWsjrvg rZ[i[
5Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
y.yvaj rjvg a[ L'? ] dur[G #;pv` sj x.Zj$@ #qptC[ sg dHw V;i$@ #;pv` sj ljIj$@
bjds m fi dHls[ WjruPs dHlsg FjrVj epiqda s[ bjL[ a[ qdiIjsj a'G Rpi[%~fi%[ Vhk
uJsg m FjHg episjl ug sj b>sj; epiP ljdhWjV rjvj ]@ fi FjHg V.s vjv ug sj
b>sj; lP`gbJ rjvj ] m FjHg ljdhW V[ lP`gbJ a'G w[rv e,v wdhS sj b>sj; dvbj ]@
dryjiZjiw a"i $a[ dHlsg lP`gbJ Vjv w'Hg lJN Vhk m FjHg episjl ug bjfSg iyVj
dry epiqda s[ wHg sjiLdVw dlZjaJ } lqNSI'e WSjMs[ hV a[ dHlsg lpt{V
drbjdtbj s[ ijh apis[ hV fi FjHg V.s vjv ug sg iyVj bduh[ lpy[a uaV a'G qpwa
V;i bjMsg ] m dxi rg FjHg ljdhW sg iyVj epiqda dy>aV sg qiIjsj f+ag ljrZjV
idh>sg ] m FjHg episjl ug sg iyVj dry dy>aV beiFPqg dry f[L h'dHbj ] fi e'dHbj
ug sg iyVj dry drlqjs beiFPqg dry f[L ] a[ dy>aV df,nFPqg dry yvj debj ] m
RpV%J sg drlqjs iPf~iyVj dry'G hg RpV%J s[ dy>aV } fi't iPf dry vdtbj uj lwsj ] m
dl,t dy>aV s[ qPv lPai aJ WjSg dry hg fH[ hV m epiP ljdhWjV dHl dy>aV s[ q"dvw
dy>aw hV m epiP ljdhWjV a'G b,De'G bjRpS rjvj dy>aV dHl dy>aV sg hg drbjdtbj-si-
drbjdtbj ] m duhCg drbjdtbj WjSg~dy>aV dryv[ qPv~lPaiJ s[ dVwB ]@ Rphg
Fjig~eRpig ] m dl,t dy>aV fi.fij s[ bi.Fw dW>sP F,B~WjSg dry'G fAjS[ uj lws[ hV m
dHl a'G Wjbs FjHg episjl@ FjHg V.s vjv@ FjHg qVg dl>z bjds s[ VJ bjMs[ hV m dHh
Rph epiP~ri'ljH[ drbwag hV duV%J } dHw' r[v[ WjSg~dy>aV sj bjZji f+jfa ] a[
Vjv'~Vjv epiP ljdhWjV sg dV,ug A'h a[ V[Caj f+jfa ] m dHh WjSg s[ qp,Tv[
drbjdtbjwji rg hV a[ dl,t~dy.aV sg zjCa wiV rjv[ q'Tg dy>aw rg hV m epiP sg
l.ea dHV%J w'v h'iVJ dl,t dy>awJ Vjv'G lF a'G rc[ij hjlv ] m dHV%J sgbJ iyVjrJ dry'G
rZ[i[ iyVjrJ } epiP ljdhWjV r,Dv'G s[dtbj@ rjdybj a[ l'dZbj rg debj ] dul wiw[
dHV%J sg f+qjdSwaj a[ dy>aVLgvaj $a[ w'Hg l.s[h Vhk idh uJsj m dur[G V.s vjv
e'dHbj ug sg iyVj d;>segVjqj } epiP ljdhW r,Dv'G rjdybj ] m epiP e'dW>s dl>z ug
qhjiju V[ FjHg ljdhW sg dHl dvta s[ fdhv[ VJ W.segVjqj } Wsv w[ dHlsj VJ
6Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
d;>segVjqj idtbj m dHh dHl} epiP ldhW spbjij l'Z[ h'S a[ f+qjdSw h"S sg f+rjVeg
s[S sj f+qjS ] m dHl ds=LBg a'G s[dtbJ dHl dy>aV s[ f+qjdSw h'S l.W.Zg w'Hg
Fiq~Fpv[tj Wjwg Vhk idh>sj m
FjHg V.s vjv ug sg iyVj dry epiqda dy>aV Vjv l.W.dZa Whpa lji[ sjiLdVw
qldvbJ s[ l.siF dry i"LVg f+jfa hp.sg ] m dur[G ugrV wg ] ( qpwag wg ] ( ugrV sj
rjladrw qV'io wg ] ( ldaepiP sg fAjS@ hRpq{ wg ] ( bjds m FjHg ljdhW s[ dy>aV
sg dHh drL[Laj ] dw epiqda s[ r,Dc[ a'G r,Dc[ sjiLdVw Vpwa[ } rg Rph ldhu hg
lqNSI'e WSj ds>Ds[ hV m dqljv ru'G hRpq{ s[ l.siF dry Rph dvts[ hV ^
uqjdv RP hqj uj W[~dhljW uvrjei bla
aP si dhujdW ?psg Iji qdh vwj dw wpVs m
\Rplsj uvrj hi oJ dWVJ zp>c s[ iPfqjV ] m aP. aJ bjf hRpq{ s[ fis[ h[n ]G@
y.V riej l'hSj Fvj wg wi[ (|
qjdHbj a[ Vjq sj aSjRp FjHg ljdhW sg iyVj dry rg WjSg rJe hg lqjdHbj
h'dHbj ] m dHl iyVj sj qjcv rg WjSg ] a[ dVLjVj rg WjSg hg ] m FjHg episjl ug
rJe bjf dwa[~dwa[ WjSg sgbJ apwJ } Wsvr[G iPf dry bjfSg iyVj dry iaj
bsv~Wsv w[ fpVi~dliu ds>Ds[ hV m dHh RpV%J RpKfi fH[ epiqda s[ f+Fjr sj lPyw ] m
dqljv ru'G ^
WjSg~fjn ^
u[ lRp y.sj Rperdh lPiu yCdh h;ji mm
H[a[ yjVS h'dsbJ epi dWVp z'i b>Zji mm
FjHg ljdhW sg iyVj ^
ei d`i';s h;ji dqhi' qjh
bjvq[ sJ up; RP aqjq dlbjh mm7
7Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
\Fjr[G h;jiJ lPiu y.V fH[ yqwS@ fi Rpl epiP a'G dWVJ ljij uhjV z'i
hV%[ij ] m|
FjHg V.s vjv ug sg iyVj sj r,cj dh,lj qpiLs Vjv dfbji a[ drlqjs ba[ Rpl
sgbJ W?dLLJ s[ riSV Vjv updCbj h'dHbj ] m RpV%J sgbJ iyVjrJ e.uVjqj a[ u'a
dWejl ?jl wiw[ dl,t epiP ljdhWjV sg dl`a~lvjh wiV s[ ip? x{vsgbJ hV m dHV%J
iyVjrJ dryvg dl`a ljtg~dW>W sg oJ F,B~WjSg Vjv rZ[i[ lJN itsg ] m F,B~WjSg
rJe hg dHlsg ipyg epi~dHdahjl sg oJ epi~bdZbjaq dry rZ[i[ ] m FjHg ljdhW V[
bjfS[ dy>aV dry dl,t~Ziq sg oJ dl,t~bdZbjaq RpKfi dZbjV w[Gsdia wgaj ] m RpV%J
sj dZbjV #lda$ r,v ]@ dHdahjl r,v Vhk m dHl[ wiw[ RpV%J sg iyVj F,B WjSg sg hg
w'Hg bevg wCg f+aga hp.sg ] m Rph epiP ljdhWjV sg woVg a[ wiVg rjv[ f,t } rZ[i[
ljhqS[ dvbjMs[ hV m dqljv ru'G Rph V"rk fjaLjhg Wji[ dHl f+wji dvts[ hV ^
WjruPs i,Wg Lwag s[ qjvw h'S s[@ Rph i,W sg bjdebj ba[ qi;g b,De[ lgl
NpwjRpS rjvg ba[ i,Wg uvjv ba[ rdcbjHg sj epfa lj; ]& fdr,aiaj rjv[
hpwq s[ W.dsbJ sg b;qjdHL wiV rjvg ba[ dVif,t drZg~W,Z LiZjvPbJ }
lpiuga wiV rjvg ] m8
epiP ljdhWjV s[ ugrV Wji[ RpV%J w'v dHw li'a WjSg ] a[ sPuj epiP ljdhWjV sj
rjladrw ugrV m epiP ljdhWjV s[ ugrVgqPvw r[idrbJ a'G api w[ dHh iyVj iPhjVgba
s[ lPtq fjljiJ r,v x{v uJsg ] m
FjHg V.s vjv ug sgbJ iyVjrJ idhaVjqj a[ aV?jhVjqj dl,DZ[ iPf dry dl,t idha
qiIjsj Vjv upCgbJ h'HgbJ hV m dHV%J s'r[G iyVjrJ sg f+dwiag FjHg ljdhW sgbJ
h'iVJ iyVjrJ Vjv'G drv,tS ] m RpV%J sgbJ h'i iyVjrJ ldhu~f+ga Vjv l.W.Za hV
fi.aP dHV%J iyVjrJ dry Ziq~f+yji sj Vpwaj rZ[i[ ;'i fwC debj ] m dH,Do[ Rph ?jvl[
aw bfCV vHg bjsiL ;jWaj a[ qiIjsj zC ih[ hV m dHV%J iyVjrJ dry ?jvl[ sj
bjLj@ fdiFjLj@ Rps[L a[ drhji f+lapa h'H[ hV m dqljv ru'G ^
8Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org
?jvlj l'dH u' dV>sj dabje[
?jvlj l'dH vC[ h'dH bje{ mm
?jvlj l'dH u' f>y w' qji{
?jvlj l'dH wiq w' ljC{ mm9
FjHg V.s vjv ug sj dl,t dy>aV fi.fij dry r,cqp,vj I'esjV ] m dl,t dy>aV
fi.fij dry RpV%J sj dHdahjlw a"i $a[ lojV FjHg episjl ba[ FjHg qVg dl>z s[
drywji lojdfa hp.sj ] m FjHg ljdhW sj dy>aV epiqda sg hg fpVi~drbjdtbj ] m dHh
epiqda dy.aV sg LiZjqHg f[Lwjig wiV rjvj dy.aV ] m
hrjv[ a[ dB,fSgbJ
1! dl,t idha qdiIjsj@ L+'qSg epispbjij f+W.Zw wq[Bg@ l+g b>Ddq+ali@ f>Vj 15!
2! qdhqj f+wjL \l.fj! RpKaq dl>z FjBgbj|@ FjLj drFje f>ujW@ fdBbjvj@ f>Vj 736!
3! qlwgV ug s[ v{wyi \l.f! cj! bV't dl>z|@ dl>z W=si;@ b>Ddq+ali@ f>Vj 149!
4! VjVw f+wjL f,Dda=wj \Ziq dy>aV drL[L b>w|@ f>ujWg IPVgridlBg fdBbjvj@ f>DVj 149!
5! FjHg V.s vjv e+.ojrvg \l.fj! e.cj dl>z|@ f>Vj 42!
6! Rphg@ f>Vj 17!
7! Rphg@ f>Vj 132!
8! Rphg@ f>Vj 149!
9! Rphg@ f>Vj 198!
Prof. Sarabjit Singh is Assistant Professor, Department of Punjabi, Punjab Technical University, Jalandhar and can be reached at [email protected]. Tags: Sikhism, Sikhi, Research Papers, Naad Pargaas, Gurbani, Bani, Shabad, God, Guru, Philosophy, Religion, Punjabi, language, Sikh Philosophy, Bhai Nand Lal Goya Ji, thought of, Guru Gobind Singh Ji, poet, Kavi darbar, Anandpur, books by, writings of, works of, Persian, Punjabi, Sufi.
9Copyright 2011 Naad Pargaas Amritsar. www.NaadPargaas.org