FIZIOLOGIJA

kardiovaskularnog sistema

Uopšte o kretanju krvi Kretanje krvi u sistemu krvnih sudova naziva

se krvotok.Sistem krvinih sudova je zatvoreni sistem,koji se, počevši od velikih arterijskih sudova koji polaze iz srca, rasipa u sve sitnije grane do kapilara,koji se na periferiji i ka srcu stapaju ponovo u sve veće grane-vene,koje se krupnim venskim sudovima ulivaju u srce.

Kardiovaskularni sistem je transportni sistem tela.

Srce predstavlja šuplji mišićni organ, koji ima ulogu pumpe, jer se ritmički kontrahuje što izaziva neprekidno, tj. kontinuirano kretanje krvi u dva kruga ili krvotoka.

Razlikuju se veliki i mali krvotok.

SRCE KAO PUMPA

Srce je pumpa koja omogućava cirkulaciju krvi u organizmu.U stavari srce je sačinjeno iz dve pumpe.Jedna je leva strana srca,koja pumpa krv iz pluća do tkiva, a druga je desna strana srca koja pumpa krv koja se vraća iz tkiva u pluća.

Svaka strana srca sadrzi dva odeljka pretkomoru i komoru.

SRČANI CIKLUS

Srčani ciklus se sastoji iz dve faze, faze kontrakcije srca, koja se naziva sistola i faze dekontrkcije srca, koja se naziva dijastola.

Za vreme sistole krv se iz srca pumpa, a za vreme dijastole krv pritiče i srce.

Trajanje jedne sistole i jedne dijastole čini srčani ciklus.

Jedan srčani ciklus traje oko 0,8 s .

VALVULE SRCA

Svaka komora ima valvule na ulaznom i na izlaznom otvoru.

Valvule srca su takve strukture da dopuštaju kretanje krvi samo u jednom pravcu.

Mehaničke, zvučne i električne pojave koje prate rad srca

Mehaničke pojave se javljaju usled kontrakcije i dekontrakcije srca i ogledaju se u promeni oblika, konzistencije i polozaja srca u grudnoj duplji.

Javljaju se četiri srčana tona, od kojih su najvazniji prvi srčani ton, ili sistolni , i drugi srčani ton, ili dijastolni.

Elektične pojave srca ogledaju se u stvaranju električnih impulsa.

SRČANI MIŠIĆ

Srce kuca zato što se sastoji iz mišićnog tkiva.Sve srčane ćelije imaju osobinu ritmičnosti, tj. naizmenično se kontrahuju i dekontrahuju.

Srcane ćelije takodje imaju svojstvo sprovodjenja razdrazenja.

AUTOMATIZAM SRCA

Pod automatizmom srca podrazumeva se sposobnost srca da se kontrahuje pod dejstvom impulsa koji se stvaraju u njemu.Impulsi u srcu stvarjuse u tzv. Automatskom sistemu srca koji se sastoji iz: sinoatrijalni ili A-S čvor, A-V čvor, A-V snop leva i desna grana Hisovog snopa i Purkinjeove ćelije.

Stvaranje i sprovođenje nadrazaja (razdrazenja) u srcu Nadrazaji za rad srca stvaraju se normalno u S-A čvoru.S-A čvor

je predvodnik rada srca i učestalosti stvaranja impulsa u ovom čvoru određuje frekvenciju rada srca.Posle svakog impulsa koji se iz S-A čvora rasprostire po čitavom srcu, nastaje jedna srčana kontrakcija.Iz S-A čvora impulsi se šire putem muskulature pretkomora do druge grupe ćelija koja se nalazi na granici pretkomora i komorai čini tzv. Atrioventrikularni čvor ili tzv. A-V čvor.Od A-V čvora nastavlja se na sledeći deo sprovodnog sistema, koji se zove A-V snop i koji se grana u dve grane, u levu i desnu granu Hisovog snopa.Od njega ide do završnog dela sprovodnog sistema koji šine Purkinjeove ćelije, koje su u kontaktu sa mišićnim vlaknima komora i putem njih se razdrazenje prenosi na čitavu muskulaturu komora.

REGULACIJA RADA SRCA

Regulacija rada srca je trojaka:

Autoregulacija Nervna regulacija Humoralna regulacija ili

krvna regulacija

KRETANJE KRVI U SISTEMU KRVNIH SUDOVA

KONTINUIRANI TOK KRVI Krv se iz komora ispumpava ritmički samo za

vreme sistole.Medjutim, kroz krvne sudove krv teče kontinuirano, tj. neisprekidano.

KRVNI PRITISAK

Krvni pritisak je pritisak krvi na zidove krvnih sudova.On nastaje radom srca a odrazava ga otpor kretanju krvi.Ukoliko je brzina kretanja čestica krvi veća, utoliko je i krvni pritisak veći.

PULS

Puls je periferni odraz rada srca.Razlikuju se dve vrste pulsa:arterijski i venski puls.Veći značaj u svakodnevnoj kliničkoj praksi ima arterijski puls.

KRETANJE KRVI U VENAMA

Venama se krv transportuje od periferije prema srcu i zato se naziva povratna cirkulacija.Krv se u venama kreće sporo,a faktori koji izazivaju kretanje krvi su:

Rad srca Usisavajuće dejstvo srca i grudnog koša Kontrakcija skletne muskulature Venski zalisci

REGULACIJA CIRKULACIJE

U organizmu čoveka su veoma razvijeni mehanizmi koji regulišu cirkulaciju.Regulacija cirkulacije moze biti:

Autoregulacija Nervna regulacija Humoralna regulacija ili regulacija krvlju

Autoregulacija cirkulacije se odvija u pojedinim tkivima i sastoji se u tome da se snabdevanje pojedinih tkiva krvlju reguliše prema potrebama tkiva za kiseonikom.

Nervna regulacija cirkulacije odvija se na taj način što nervi utiču na širinu krvnih sudova.