Fietsen in het Land van Mark & Merkske

Hoogstraten / Baarle-Hertog-Nassau / Merksplas

2

Dwars doorheen het Land van Mark & Merkske

In het Land van Mark en Merkske serveren Hoogstraten, Merksplas en Baarle-Hertog-Nassau je een werve-lend fietsnetwerk. Dit ware fiets-walhalla staat borg voor eindeloze vergezichten, oorverdovende stiltes en adembenemende natuur.

Kabbelend water, verkoelende bossen en weidse velden wisselen elkaar af in een authentiek Kempens decor. Een jarenlange succesformule die blijft bewegen, volop in ontwikkeling is en de laatste nieuwe trends volgt.

Stap af om de verschillende smaak-makers te verkennen. Houd halt bij de uitnodigende terrassen, trakteer jezelf op overheerlijk hoeve-ijs en laat je een pittig streekbier voorschotelen.

Kortom, ‘beleef’ het Land van Mark & Merkske. Wees wel voorzichtig: het laat je niet meer los…

3

3,3

2

5,8

3,2

3,7

1,7

0,8

2,4

6,12,8

5,1

2,7

2,1

2,3

2,5

2,8

2,7

5

5,1

1,5

N26

3

N144

N14

N146

N14

E19

E19

2

1

14

15

17

11

95

90

44

9291

88

86

65

64

N E D E R L A N D

5

Wehagenbeek

Sluiskersbeek

Aa of Weerij

s

Kleine Beek

Aa of Weerijs

Leiloop

Mark

Wouw

erloop

Kleine Heiloop

Rondven

Put Ten Aard

Mark

Merkske

P

Ecoduct1,2

4,1

0,9

5 3,8

1,3

1

2

2,4

1

3,5

2,9

4,61,7

2,9

1,8

0,7

3,3

3,5

4,7

9,1

De Mosten

Zwaluwenhof

Maxburg

den Rooy

ZUNDERT

HOOGSTRATEN

Wernhout

LoenhoutWortel

Minderhout

Meer

Rijsbergen

Meerle

Meersel-Dreef

Hal

Castelré

BLAUWENDRAAIBOOM

PRINCEVEN

SCHOOTSENHO

EK

CASTEL

RÉ

HAL

MAXBURGDREEF

VAAL-MOER

14

30

31

43

20

19

94

33

28

51

13

21

5352

56

70

03

47

vertrek

�etsknooppunt (Antwerpen)

�etsknoopunt (Nederland)

�etsroute

�etsroute (verkorting)

�etsroute (autovrij)

kilometeraanduiding

53

70

0,6

Met dank aan Toerisme Provincie Antwerpen ©2019 | Nadruk of aanpassing onder gelijk welke vorm is verboden | Kaartontwerp TPA & Elke Feusels | www.provincieantwerpen.be | Voor verbeteringen en suggesties op de routes en de bewegwijzering: www.routedokter.be

0 km 2 kmN

Hoogstraten

4

Startplaats Knooppunt 53 | Begijnhof | Vrijheid

Parkeren parking Jan Van Cuyck | Jan Van Cuyckstraat

Afstand 50 km | Verkortingen: 28 en 33 km

Smaakmakers

Sint-Katharinakerk & Begijnhof

KP 53

In het centrum van Hoogstraten word je verwend met hoogstaand erfgoed. De Sint-Katharinakerk verwelkomt je van ver met haar statige toren. Eind 2017 verdween deze 105m hoge bak-

stenen toren in de stellingen, maar sinds de zomer van 2019 schittert hij als nooit tevoren. Binnenin tref je een indrukwekkende verzameling 16de eeuwse kunstschatten: glasra-men, wandtapijten, praalgraven en de beroemde koorbanken. Loop eens binnen, de toegang is gratis.

Het Begijnhof, Unesco Werelderfgoed, is één van de mooiste landelijke be-gijnhoven van Vlaanderen. Je vindt er een prachtige barokke kerk, meer dan 30 piekfijn gerestaureerde huisjes en het Stedelijk Museum Hoogstraten.

5

Ecoduct De Munt

KP 33-94

Het Land van Mark & Merkske her-bergt een uniek landschap en een waardevolle dierenpopulatie. Dwars door dit landschap vormen de E19 en de hogesnelheidslijn echter een ondoordringbare verkeersmuur vanaf Antwerpen tot aan de Nederland-se grens. Hierdoor worden jammer genoeg heel wat dieren het slachtof-fer van het verkeer. Om hen veiliger over te laten steken werd dit ecoduct gebouwd. Dit ‘zebrapad voor dieren’ is een natuurverbinding die verschil-lende diersoorten de kans geeft om zorgeloos rond te zwerven in hun leefgebied.

Natuurgebied De Krochten

KP 47-03

In dit stuk ‘grenzeloze natuur’ dic-teert de Goorloop of je in België of in Nederland bent. Dit water stroomt doorheen een natuurgebied dat betreft afwisseling zijn gelijke niet kent. Vennen, stuifzandbruggen, moerassen of heide? Je treft het hier allemaal. Kijk je links, dan zie je een totaal ander landschap dan wan-neer je rechts kijkt. Hoog in de lucht cirkelen roofvogels die je nauwlet-tend in de gaten houden. Deze unieke combinatie zorgt ook voor een unieke vegetatie. Zo groeit er de sterk geu-rende gagel, de gele ratelende ratelaar en de kleine vleesetende zonnedauw. Dit natuurgebied inspireerde ook Vin-cent Van Gogh, die in Zundert werd geboren.

De Grote Pimpernel | Markvallei

KP 43-13

In de vallei van de Mark komt de grote pimpernel veelvuldig voor. Deze plant is uiterst zeldzaam in Vlaande-ren. Er zijn nog maar een drietal vind-plaatsen, waarvan de Markvallei de grootste is. In augustus en september zijn de wegbermen uitzonderlijk mooi door de bordeauxrode bloemen van de grote pimpernel. In 2018 werd het fietspad langs de Mark volledig ver-nieuwd. Het nieuwe wegdek is breder gemaakt en heerlijk glad waardoor je nog meer van de Markvallei geniet.

6

6,21,8

2

2

1,3

0,7

2

3

0,3

3,5

1,1

3,3

0,8

2,40,

8

3,7

4,4

1

3,5

0,6

2,5

3,1

3

2,1

2,3

3,3

N12

N13

2

N131

N124 N132

N119

R13

N124

BELS

LIJNTJE

BELS LIJN

TJE

87

19

1112

05

03

60

73

84

5352

91

45

48

82

81

3,23,4

0,7

Mark

Merkske

Mark

Kleine Mark

Bootjesven

Ringgra

cht

Dellenloop

ZwartWater

Peerdven

GroteKlotteraard

Noorder-mark

Het Marksken

Haverven

Zandven

Kanaal van Dessel naar Schotenover Turnhout

P

Brug 2

Brug 1

Brug 3

Brug 4Brug 5

Brug 6

FietsbrugSluis 1

Zandweg

5,9

3,6

3,6

0,9

2

3,8

2,4

2,8

3,8

2,1

1,3

4,31,7

1,1

1,8

4,6

3,5

3,9

3,8

5,9

2

6,5

1,8

3,5

2,7

Konijnenberg

Stadspark

KleinEngelandhoeve

Park CaronsHofke

Graafsbos

Molenzijdseheide

MerksplasKolonie

Wortel Kolonie

Het Looi

BezoekerscentrumDe Klapekster

3,5

RIJKEVORSEL

HOOGSTRATEN

MERKSPLAS

BEERSE

TURNHOUT

Wortel

Minderhout

SchaluinenCastelré

Zondereigen

Weelde-Station

Achtel

Sint-Jozef

Den Hout

N19

OUDE BAAN

STRIKKEWEG

GEHEUL

BERKELAAR

PAMPAWEG

KAPELSTRA

AT

NERIN

G

HEIKANT

TARSTRAAT

BOLK

KAREEL-STRAATDENNENSTRAAT

HEIZIJDE

VAARTSTRAAT

LOO

NW

EG

STEVENNEKENSDIJKSTRAAT

RENIER SNIEDERSPAD

35

29

10

08

06

3134

68

01

02

07

30

36

7172

85

99

49

13

vertrek

30

0,6

Met dank aan Toerisme Provincie Antwerpen ©2019 | Nadruk of aanpassing onder gelijk welke vorm is verboden | Kaartontwerp TPA & Elke Feusels | www.provincieantwerpen.be | Voor verbeteringen en suggesties op de routes en de bewegwijzering: www.routedokter.be

0 km 2 kmN

�etsknooppunt (Antwerpen)

�etsroute

�etsroute (verkorting)

�etsroute (autovrij)

�etsroute (onverhard)

�etsroute (autovrij, onverhard)

kilometeraanduiding

Merksplas

7

Startplaats Bezoekerscentrum Merksplas-Kolonie | Kapelstraat Parkeren

Afstand 61 km | Verkortingen mogelijk tussen 31 & 52 km

Smaakmakers

Merksplas-Kolonie

KP 30 – 31

Op de vroegere landloperskolonie bevindt zich één van de grootste stra-finrichtingen in België. Rondom dit gebouwencomplex tref je nog cipiers-woningen, een hoeve, een schooltje

en een landloperskapel - met Gevan-genismuseum - aan. De belangrijkste gebouwen en het landschap zijn beschermd. Het domein is ongeveer 600 hectare groot. Een imposante ringgracht, in 1896 door de landlopers gegraven, omsluit het domein en moest ontsnappingen voorkomen.

Loop eens binnen in Bezoekerscentrum Kolonie 5-7 dat je het verhaal van Merksplas- en Wortel-Kolonie vertelt.

Tip

8

Waterscheiding van het Maas- en Scheldebekken

KP 13 – 02

Inwoners van Merksplas zijn ‘spet-sers’. De bijnaam vindt zijn oorsprong in het Maas- en Scheldebekken. Merksplas ligt pal op de grens van deze waterscheidingslijn, waardoor er maar weinig hoogteverschil is. Zo ontstonden er veel vennen, poelen en plassen. Om naar Merksplas te komen, moest je bijgevolg door het water en werd je nat ‘gespetst’. Aan het gemeentehuis vind je het spet-sersbeeld.

Noordermark

KP 99 - 08 - 06

De Noordermark ontspringt in na-tuurgebied het Moer in Merksplas en vloeit in het Merkske. De Noor-dermark en het Merkske vormen de grens tussen Merksplas en Baar-le-Hertog, maar ze markeren ook de rijksgrens met Baarle-Nassau. De vallei van het Merkske is een stiltege-bied. Ontdek het via het wandelnet-werk Kempense Kolonies.

Gemeentepark Carons Hofke

KP 06 – 07

Het Carons Hofke was oorspronkelijk een motteburcht van de Heer(en) van Merksplas die het in de 13de eeuw aan de Paters Norbertijnen schonken. Tijdens de Franse Revolutie werd ook dit kerkelijk goed aangeslagen. Later kwam het in handen van de familie Caron.

In 1990 kocht de gemeente Merksplas het domein, ontsloot het als gemeen-tepark en herdoopte het tot ‘Carons Hofke’. Recent werden de grondves-ten van de oude pastorij weer opge-trokken en er werd een vlonderpad aangelegd met uitzicht op de vallei van de Mark.

Blakheide

KP 71 – 31 (verkorting)

Op de grens van Merksplas met Beer-se en Rijkevorsel vind je een authen-tiek Kempens landschap met vennen, heide en bos. Deze 25 hectare grote kleiput in natuurgebied Blakheide trekt verschillende watervogels aan. Via de kijkhut spot je heel wat zeld-zame soorten. Het fietspad is aange-legd op het voormalige tramspoor. Tot 1955 verzekerde de stoomtram de bevoorrading van het kanaal in St-Jozef naar de landloperskolonie in Merksplas.

9

2

0,9

4,7

33,6

3,8

3,3

3,5

1,2

0,7

1,1

1,8

2,5

1,7

3,8

1,8

3,3

3,5

4N2603,8

2

2

3,5

1,6

1,5

1

2

2

1,8

2,7

2,5

2,7

2,3

0,9

0,9

0,5

2

1

1

N128

N138

N268

N12

N132

N119

N13

7

16

17

18

10

06

3134

57

07

83

11

12

30 76

78

85

81

80

63

6446

94

Mark

Bootjesven

ZwartWater

GroteKlotteraard

Noordermark

Het Marksken

Kleine Klotteraard

Haverven

1,3

0,7

3,5 3,4

2,9

4,4

3,6

0,6

2,2

5,3

2,1

6,5

1,8

1,5

3,2

1,9

2

3,1

2,5

2,5

1,9

0,7

Park CaronsHofke

Graafsbos

Molenzijdseheide

MerksplasKolonie

Wortel Kolonie

BaetenheideLandgoedSchaluinen

Baalse Hei

De Steppe

Pondorosa

den Rooy

BezoekerscentrumDe Klapekster

BAARLE-HERTOG

RAVELS

Wortel

Ulicoten

Alphen

Baarle-Nassau

Weelde

Schaluinen

Heesboom

Hal

Zondereigen

Weelde-Station

BELS LIJN

TJE

ZONDEREIGENHEIKANT

BEEM

DEN-

DREEF

ZIGRAECK

De Schrieken

87

12 08

05

5299

93

92

91

97

4282

22

84

79

24

23

vertrek

42

92

0,6

Met dank aan Toerisme Provincie Antwerpen ©2019 | Nadruk of aanpassing onder gelijk welke vorm is verboden | Kaartontwerp TPA & Elke Feusels | www.provincieantwerpen.be | Voor verbeteringen en suggesties op de routes en de bewegwijzering: www.routedokter.be

0 km 2 kmN

�etsknooppunt (Antwerpen)

�etsknoopunt (Nederland)

�etsroute

�etsroute (verkorting)

�etsroute (autovrij)

�etsroute (onverhard en autovrij)

�etsroute (onverhard)

kilometeraanduiding

Baarle-Hertog-Nassau

10

Startplaats Fietsknooppunt 92 | centrum Baarle-Hertog-Nassau

Parkeren Parkeerplaats Loswal | Stationsstraat Parkeerplaats Amalia van Solmsstraat

Afstand 44 km | Verkortingen: 23 en 30 km

Smaakmakers

BELS LIJNTJE

KP 93 - 92 en KP 05 - 87 (verkorting KP 87 - 92)

Het ‘Bels Lijntje’ is de voormalige spoorwegverbinding tussen Turnhout en Tilburg. In 1867 reed hier de eerste trein, maar nu is het een populair fietspad. In de oude bermen wemelt het van de wilde planten en dieren. Onderweg passeer je enkele oude seinwachtershuizen en het voormali-ge station van Baarle-grens. Dit inter-nationale station werd precies door-midden gekliefd door de landsgrens. De enorme spanten aan beide zijden van de grens zijn exacte kopieën van de originele spanten van weleer.

ENCLAVES

KP 93 - 92 - 91

Het dorp Baarle bestaat uit de Neder-landse gemeente Baarle-Nassau en de Belgische gemeente Baarle-Her-tog. Samen hebben ze 30 enclaves. Dit zijn stukken grondgebied die geheel omringd worden door het grondge-bied van een andere staat. In tegen-stelling tot wat vaak wordt gedacht, ligt Baarle dus niet óp de grens van België met Nederland, maar midden in de driehoek Breda, Tilburg en Turn-hout. Het Belgische Zondereigen en het Nederlandse Ulicoten en Castelré horen ook bij Baarle.

In Baarle is de grens bijgevolg een grillig gegeven. Ze loopt kriskras door wegen, huizen en tuinen. In het centrum van Baarle zijn de enclave-grenzen zichtbaar aan de hand van speciale stoeptegels en aluminium plaatjes in het wegdek. De huis-nummers worden aangegeven met de nationale driekleur van België of Nederland.

11

VALLEI VAN ‘T MERKSKE

KP 08 - 99

Het Merkske is een zijrivier van de Mark en vormt de natuurlijke grens tussen Nederland en België. Doordat de vallei van ‘t Merkske lange tijd in de vergeethoek stond, heeft de natuur aan beide kanten van de grens ja-renlang haar gangen kunnen gaan. Hier ligt bijgevolg meer dan 1000 hectare bijzondere natuur op je te wachten.

DODENDRAAD

KP 87 - 08

Tijdens WOI werd België door het Duitse leger bezet, Nederland was neutraal. De Belgisch-Nederlandse grens was de schei-dingslijn tussen oorlog en vrede. De Duitse bezetter plaatste er vanaf 1915 een draad-versperring onder hoogspanning: de ‘doden-draad’.

In Zondereigen staan op haar originele loca-ties reconstructies van de dodendraad met twintig authentieke en intacte isolatoren. Je ziet er eveneens een schakelhuis.

RECONSTRUCTIE ZENDMAST MN7

KP 93 - 92

In 1915 bouwde het Belgische leger het draadloze militaire zend- en ontvangststati-on MN7 met een veertig meter lange anten-nemast. Men slaagde er in om de plannen meer dan een half jaar geheim te houden. Na de oprichting van de antennemast werd de zendinstallatie constant bewaakt om Duitse sabotagepogingen te voorkomen.

www.dodendraad.org

12

Op zoek naar nog meer mooie routes en boeiende informatie? In de infokantoren maken we je weg-wijs in het Land van Mark & Merkske. Je vindt er een uitgebreid aanbod aan ontspannende, hartverwarmende en kindvriendelijke activiteiten.

Toerisme Hoogstraten Vrijheid 149, 2320 Hoogstraten +32 (0)3 340 19 55 toerisme@hoogstraten.be www.hoogstraten.be

Toerisme Merksplas Markt 1, 2330 Merksplas +32 (0)14 63 94 77 toerismemerksplas@skynet.be www.toerismemerksplas.be

Toerisme Baarle-Hertog-Nassau Singel 1, 5111 CC Baarle-Nassau +31(0)13 507 99 21 info@toerismebaarle.com www.toerismebaarle.com

Het Land van Mark & Merkske is een toeristisch samenwerkings-verband tussen de stad Hoogstraten en de gemeenten Merksplas en Baarle-Hertog-Nassau. Je vindt deze vier dynamische gemeenten in het uiterste noorden van België en in de aangrenzende Nederlandse provincie Noord-Brabant. Met gebundelde krachten ontwikkelen Hoogstraten, Baarle-Hertog-Nassau en Merksplas toeristische projec-ten en activiteiten.

Deze fietsbrochure biedt je alvast enkele mooie, uitgestippelde routes dwars door de rustgevende natuur. In het Land van Mark & Merkske is het zalig om te fietsen. Waar het enigszins mogelijk is, slingeren de fietsroutes door een groen decor te midden van akkers en weilanden. Je fietst langs de boorden van rivier de Mark, je doorkruist de uitge-strekte dreven van Wortel- en Merksplas Kolonie en je steekt - onge-merkt - meermaals de Nederlandse grens over.

Welkom in het Land van Mark & Merkske

Foto’s: TPA - M. De Backer: Cover - p.2 - p. 11 | www.3-in-de-klok.be: p. 2 | W. Verschraegen: p. 2, p. 5 | J. Dirven: p. 4 | R. Ketelslagers: p.7, p. 12 | W. Willems: p. 8