Cyhoeddwyd gan Undeb yr Annibynwyr Cymraeg ac argraffwyd gan Wasg Morgannwg, 27 Ystad Ddiwyd. Mynachlog Nedd, Castell-nedd, SA10 7DR. Cofrestrwyd yn y Swyddfa Bost.

Erthyglau, llythyrau at y Prif Olygydd:

Y Parchg Ddr Alun Tudur

39 Dorchester Avenue, Pen-y-lan,

Caerdydd, CF23 9BS

Ffôn: 02920 490582

E-bost: aluntudur@btinternet.com

Archebion a thaliadau i’r Llyfrfa:

Ty John Penri, 5 Axis Court, Parc

Busnes Glanyrafon, Bro Abertawe

ABERTAWE SA7 0AJ

Ffôn: 01792 795888

E-bost: undeb@annibynwyr.org

tudalen 8 Y Pedair Tudalen Gydenwadol Gorffennaf 7, 2016Y TYsT

Golygydd

Y Parchg Iwan Llewelyn Jones

Fronheulog, 12 Tan-y-Foel,

Borth-y-gest, Porthmadog, Gwynedd,

LL49 9UE

Ffôn: 01766 513138

E-bost: IwanLlew@aol.com

Golygydd

Alun Lenny

Porth Angel, 26 Teras Picton

Caerfyrddin, Sir Gâr, SA31 3BX

Ffôn: 01267 232577 /

0781 751 9039

E-bost: alunlenny@hotmail.co.uk

Dalier Sylw!Cyhoeddir y Pedair Tudalen

Gydenwadol gan Bwyllgor Llywio’rPedair Tudalen ac nid gan Undeb yr

Annibynwyr Cymraeg. Nid oes awnelo Golygyddion Y Tyst ddim â

chynnwys y Pedair Tudalen.

Golygyddion

GALW AM YMGYRCH CYDENWADOL IWYNEBU DYFODOL ANSICR

Gyda chysgod y refferendwm yn dal i fod yn drwm drosom, mae Undeb yr Annibynwyr

yn mynd i wahodd eglwysi ar draws Cymru i gynnal ymgyrch ar fyrder i warchod

hawliau dynol, heddwch cymdeithasol a gwerthoedd Cristnogol yn sgil gadael yr Undeb

Ewropeaidd. Clywodd y Cyfarfodydd Blynyddol yn Llanuwchllyn ger y Bala bod

Cymru’n wynebu’r cyfnod mwyaf heriol ers yr Ail Ryfel Byd. Cytunodd y

cynrychiolwyr y dylid bwrw ati ar unwaith i sefydlu Comisiwn cydenwadol a fyddai’n

ymgeisio i ddylanwadu ar ddeddfwriaeth newydd ar lefel Gymreig a Phrydeinig.

Cynigwyd y Penderfyniad gan y Parchg Ddr Noel Davies a’i eilio gan y Parchg Hywel

Wyn Richards ar ran Adran Dinasyddiaeth Cristnogol yr Undeb.  

Gadael yr Undeb Ewropeaidd: her a chyfle i’r eglwysi

“Mae Undeb yr Annibynwyr Cymraeg yn gwerthfawrogi rôl

unigryw yr Undeb Ewropeaidd. Fe wnaeth gyfraniad sylweddol

tuag at gadw’r heddwch rhwng gwledydd mawr Ewrop, o bosib

am y cyfnod hiraf mewn hanes. Bu’n gyfrwng i fagu

cenhedlaeth o bobl iau sy’n medru symud yn hawdd rhwng y

gwledydd i fyw, i weithio ac i gael addysg. Yn ogystal â bod yn

rym er daioni yn economaidd ac yn gymdeithasol, esgorodd ar

gyfreithiau rhyngwladol i ddiogelu pobl mewn ystod eang o

feysydd – o amodau gwaith i hawliau lleiafrifoedd.

“O ganlyniad i ddymuniad mwyafrif pobl y Deyrnas Unedig i

adael yr UE, rydym yn wynebu’r cyfnod o ansicrwydd mwyaf

ers yr Ail Ryfel Byd. Bydd

gadael yr Undeb yn agor

bwlch mawr yn strwythur

cyfansoddiadol a chyfreithiol y Deyrnas Unedig.

Credwn bod hi’n allweddol bwysig bod beth bynnag

fydd yn llanw’r bwlch hwnnw’n gwarchod y

traddodiadau, yr hawliau a’r dyheadau gwâr yr ydym yn

eu mwynhau nawr.

Dyletswydd yr eglwysi

“Ystyriwn ei bod hi’n ddyletswydd ar yr eglwysi i

wneud popeth o fewn eu gallu i ddiogelu’r pethau

hynny sy’n gydnaws â’n ffydd a’n gwerthoedd ni fel

Cristnogion wrth i’r sefyllfa newid. Er enghraifft, dylid:

• gwarchod statws a hawliau pobl fregus ac

anabl, ein henoed a’n plant

• diogelu fod gan ieuenctid gyfleoedd

addysg a chyflogaeth priodol yn y cyfnod

economaidd mwy ansicr sydd o’n blaen

• tawelu meddwl lleiafrifoedd ethnig sy’n

teimlo’n ansicr neu’n ofnus am y dyfodol

• estyn croeso i’r dieithryn a’r anghenus

• gwarchod hawliau’r unigolyn a’r

gweithlu

• gwarchod hawliau ieithoedd lleiafrifol fel

y Gymraeg

• parhau â’r gwaith o warchod yr

amgylchedd ac ymdrin â newid

hinsawdd, yn ogystal â gwarchod

cynhyrchwyr bwyd lleol

• bod yn gymdogion da i wledydd eraill

Y Pum Cam Ymlaen

“Mewn ymdrech i sicrhau hyn, mae Undeb

yr Annibynwyr Cymraeg yn cytuno:

i. i ffurfio Comisiwn yr Eglwysi ar

Batrymau Gwleidyddol mewn

partneriaeth â Cytun i ystyried y

materion hyn ac i gyfranogi yn y

broses o ddatblygu polisïau a

strwythurau priodol yn dilyn

gweithredu Erthygl 50 gan

Llywodraeth y DU;

ii. yn benodol, y dylai’r Comisiwn hwn

ystyried, yng ngoleuni’r gwerthoedd

uchod, y polisïau ddylai gael

blaenoriaeth yn y trefniadau

newydd, rôl Senedd Llywodraeth

Cymru yn y trefniadau gwleidyddol

newydd a blaenoriaethau

Llywodraeth y Deyrnas Unedig wrth

i’r trasglwyddo o Ewrop i’r DU

ddigwydd.

iii. i baratoi rhestr gydenwadol o bobl

briodol fyddai’n gynrychioliadol o’r

eglwysi ac yn medru cyfranogi o’u

profiad o’r bywyd cyhoeddus yng

Nghymru i’r meddwl Cristnogol ar

y materion hyn;

iiii. i fod yn barod i gynnull y Comisiwn

gan ddefnyddio adnoddau’r Undeb

mewn partneriaeth â Cytûn;

v. i ymgynghori’n eang â’r eglwysi a’r

enwadau yng Nghymru, drwy

Cytûn, er mwyn sicrhau sail gadarn

i’r Comisiwn cydenwadol weithredu

ar unwaith ar y materion hollbwysig

hyn.”

Fe basiwyd y Penderfyniad yn

ddiwrthwynebiad.

sefydlwyd 1867 Cyfrol 149 Rhif 28 Gorffennaf 7, 2016 50c.

Y TYsTPaPur wythnosol yr annibynwyr Cymraeg

LLYWYDD NEWYDD YR UNDEBYn enedigol o Nantglyn, Sir

Ddinbych, cafodd Glyn Williams

ei fagu ar fferm a threuliodd ei

yrfa ym myd amaeth. Bu’n

gweithio gyda’r Bwrdd

Marchnata Llaeth a chwmni

Genus. Treuliodd ddau gyfnod

yn Lloegr cyn dychwelyd i

Gymru ac ymgartrefi yn ardal Y

Trallwng yn y 1980au.

Ymddeolodd fel Cyfarwyddwr

Busnes Rhanbarthol Genus ar

ddiwedd y 1990au. Bu hefyd yn

enwad heddwch ar fainc y

Trallwng. Ers tua dwy flynedd

bu Glyn a’i wraig Dilys yn byw

yn Llandudno ac yn aelod yn y

Capel Coffa, cyffordd Llandudno

lle mae’n ddiacon.

Cwblhaodd Glyn Williams

gwrs ar gyfer y

weinidogaeth gyda’r

Annibynwyr ac mae’n

cynnal gwasanaethau

mewn amrywiol eglwysi

yn ôl y galw. Mae’n aelod

o Gyngor yr Eisteddfod

Genedlaethol a bu’n Is-

gadeirydd Pwyllgor

Gwaith Eisteddfod

Maldwyn 2003.

Braint Aruthrol

“Mae bod yn Llywydd yr

Annibynwyr yn fraint

aruchel,” meddai Glyn.

“Gobeithio y gallaf, drwy nerth

Duw, gyflawni’r amryw

ddyletswyddau. Rwy’n edrych

ymlaen yn fawr at ymweld ag

Annibynwyr ymhob rhan o

Gymru a thu hwnt, yn ogystal â

chydweithio gydag enwadau

eraill, yn ystod y ddwy

flynedd.” Cadw’r tân i losgi

oedd testun ei anerchiad yn

Oedfa’r Llywydd yn yr Hen

Gapel, Llanuwchllyn ar

ddiwrnod ola’r Cyfarfodydd

Blynyddol. Cafodd ei

ysbrydoliaeth o adnod yn

Lefiticus (6:13) “Rhaid cadw’r

tân i losgi’n barhaol ar yr

allor; nid yw i ddiffodd”.

Y Sialens

“Onid dyna’r sialens i ni fel Cristnogion ac

addolwyr yn yr unfed ganrif ar hugain?”

gofynodd Glyn Williams. “ Mae’r

mwyafrif ohonom sydd yma heddiw wedi

gweld dirywiad enfawr dros y blynyddoedd

yn y niferoedd sy’n mynychu llefydd o

addoliad,” meddai “Ni fuaswn yn sefyll yn

y fan hon heddiw onibai am y fagwraeth a

gefais. Roedd y bywyd Cristnogol ac

addoliad yn ganolog iawn ym mywyd fy

hynafiaid, y fflam yn llosgi’n gryf a

hwythau’n ceisio sicrhau nad oedd yn

diffodd. Beth, felly, am y fflam heddiw? A

ydym fel Cristnogion yr unfed ganrif ar

hugain yn mynd i eistedd yn ôl a gadael

iddi ddiffodd?

Ffyddlondeb yn beth prin

“Nid yw’n gyfrinach fod ffyddlondeb i

bethau Duw wedi cilio mewn llawer man yn

ein cyfnod ni, meddai Glyn. “Mae’n beth

prin, hynod brin, erbyn hyn. ‘Ffyddlondeb’

sy’n peri fod pobl yn dangos parodrwydd

aberthu, i gysegru eu doniau a’u hamser i’r

Duw sydd wedi eu caru, ac sy’n dal i’w caru

o hyd. Ni all neb ohonom fod yn hanner

ffyddlon. Mae’r gair yn golygu ymroi’n

llwyr, a rhoi’r cyfan.Boed i ni fod yn bobl

felly, yn gynulleidfaoedd felly, yn eglwysi

felly, a Duw a roddo i ni nerth ac arweiniad

i wynebu’r dyfodol gyda hyder a gobaith er

mwyn i ni fedru sicrhau y bydd tân yr allor

yn parhau i losgi.”

Mae copi llawn o anerchiad y Llywydd

newydd ar gael o Dŷ John Penri, pris £2.

Y cyn-Lywydd, y Parchg Ddr R.Alun Evans yn dymuno’n

dda i’w olynydd.

Arwyddo Beibl y Llywydd

Rhan o’r gynulleidfa sylweddol

Glyn Williams yn traddodi ei anerchiad fel

Llywydd

DatganiadGan fod canlyniad y Refferendwmam aelodaeth o’r Undeb Ewropeaiddyn un o’r penderfyniadau pwysicaf awnaed gan genhedloedd Prydain ynystod y degawdau diwethaf credwnmai addas fyddai cynnwys yn y Tystymatebion ganYsgrifennyddCyffredinol Undeb y Bedyddwyr a’rEglwys Bresbyteriadd.

tudalen 2 Y Pedair Tudalen Gydenwadol Gorffennaf 7, 2016Y TYsT

THEMÂU CYFOES YN HEN GAPEL BWLCHNEWYDDMae’r ffaith bod TRI Penderfyniad wedicael ei anfon i Gyfarfodydd Blynyddol yrUndeb yn Llanuwchllyn yn arwydd ofrwdfrydedd Annibynwyr GorllewinCaerfyrddin dros hybu’r efengyl mewncapel a chymuned. Cytunwyd ar yPenderfyniadau, a sawl peth arall, yngNghwrdd Chwarter y Cyfundeb yngnghapel Bwlchnewydd – un o’r achosionhynaf yn Sir Gâr.

Estynnwyd croeso ac offrymwyd gweddi arddechrau cyfarfod y prynhawn gan ycadeirydd, Mel Jenkins. Darllenwyd ganIdris Davies a gweddïwyd gan SylviaThomas, aelodau ym Mwlchnewydd.

Materion yn codi

• yn y Cwrdd Chwarter blaenorol ynPhiladelphia am gynllun Cyngor SirCaerfyrddin i ad-drefnu ysgolion ynardal Talacharn a Phentywyn, gansefydlu ysgol Eglwys. Datgelwyd bodyr ymgynghoriad wedi’i ohirio am y tro.

• Siomedig oedd methiant Bwrdd IechydHywel Dda i ddarparu mwy o lefyddparcio yn Ysbyty Glanwgili.Penderfynwyd gofyn am gyfarfod brysgyda’r Prif Weithredwr Steve Moore idrafod y sefyllfa.

• Cafodd enw Meryl James ei gyflwynoi’r Undeb yn Llanuwchllyn fel trysoryddyr Undeb.

• Carden o ddiolch wedi mynd i CarolEvans am ei gwaith fel YsgrifennyddCenhadol y Cyfundeb.

• Y sesiynau hyfforddiant ar y cymunwedi bod yn llwyddiant mawr.

• Wedi cael mewnbwn i ymateb Cytûn i’rnewidiadau posibl yn addysg grefyddol.

Gohebiaeth

Derbyniwyd llythyr wrth D.Ben Rees yngwahodd enwau i fod ar bwyllgor gwaithCymdeithas Dydd yr Arglwydd yngNghymru, a chais gan yr Undeb amgyfraniad tuag at ariannu Swyddog Cynnalac Adnoddau de Cymru, yn unol â’nhaddewid. Penderfynwyd anfon £200.

Hanes Bwlchnewydd yn ei bro Dywedodd Dr Tudor Rees i’r achosgychwyn cyn 1715. Symudodd i’r capelpresennol yn 1746. Evan Davies oedd ygweinidog cyntaf ac ymhlith ei olynwyrroedd yr enwog Michael D. Jones asefydlodd y wladfa ym Mhatagonia.Soniwyd am y cyd-weithio hapus gydaChapel Cendy ar hyd y degawdau.Anogwyd pawb sydd am ddysgu mwy amhanes y capel i ddarllen llyfr Glyn Daviesyn Llyfrgell Caerfyrddin.

Adroddiadau

M.I.C. Mae saith o glybiau M.I.C. ar drawsSir Gâr. Y digwyddiad mawr nesaf fydd ymabolgampau yn yr haf. Masnach DegPenderfynwyd gofyn i ddau swyddogmasnach deg y Cyfundeb i gynnal ymgyrchi bwyso ar y siopau mawr i sicrhau ei bodyn darparu nwyddau Masnach Deg.Cymorth Cristnogol Esboniodd y Parchg

Tom Defis pa adnoddau oedd ar gael i’wdefnyddio yn ystod Wythnos CymorthCristnogol. Cydlynydd Cenhadol Tynnwydsylw at y rhifyn diweddaraf o “Gyda’nGilydd” oedd ar gael ac yn arbennig at ycyfarfod rhwng yr heddlu a gweinidogion agynhaliwyd yng Nghaerfyrddin ynddiweddar. Blwyddyn y Beibl Byw a’r SulSbesial Cafwyd crynodeb gan Alun Lennygyda chymorth PwyntPwer o hanes y Beiblar hyd y canrifoedd - o’r dyddiau cynnarhyd at heddiw a Beibl.net a’r Ap Beibl. Yneges oedd - darllenwch y Beibl bethbynnag yw’r ffurf. Blwyddyn y Beibl Bywfydd thema’r Sul Sbesial yn Ysgol BroMyrddin ar 10 Orffennaf am10.30.Adroddiad y TrysoryddDosbarthwyd copi o’r adroddiad ariannolgan y trysorydd a wnaeth egluro’r adroddiadi bawb a derbyn cwestiynau.

Adroddiad o Gyngor yr Undeb

Cafwyd adroddiadau cynhwysfawr gan JoanThomas ac Annalyn Davies o gyfarfodyddCyngor y Gwanwyn. Dywedwyd bodymateb da iawn wedi bod i Holiadur yCyfundebau, a bydd adroddiad llawn yn yrUndeb. Mae nifer o bobl eisiau bod ynarweinwyr a bydd rhestr o’r cyrsiau sydd argael ar wefan yr Annibwynwyr cyn bo hiri’r sawl sy’n teimlo galwad i fod ynweinidog neu arweinydd. Gwahoddwydmwy o geisiadau i’r Rhaglen Datblygu.Cafodd Jeffrey Williams ei enwebi felLlywydd C.W.M. a John Ellis fel trysorydd.Bydd pecyn Newid Hinsawdd ar y ffordd ynfuan.

Penderfyniadau i Undeb Llanuwchllyn

Bydd yna dri chynnig o’r Cyfundeb ynmynd i’r Undeb yn Llanuwchllyn :• Beirniadu’r torri budd-daliadau pobl

anabl. Anogir pawb i fod yn effro igynnig cymorth ymarferol lle mae’nbosibl. Cynigydd: Tom Defis Eilydd:Guto Llywelyn

• Galw ar Undeb yr Annibynwyr i gyflogiperson(au) yn rhan amser i ail-sefydluperthynas gyda’r eglwysi nad ydynt ynperthyn i’r Undeb ar hyn o bryd.Cynigydd: Gwynn Bowyer Eilydd:Rhiannon Mathias

• Gofyn i gyrff cyhoeddus i ymdrechu ibrynu mwy o nwyddau a gwasanaethauyn lleol.Cynigydd: Alun Lenny Eilydd: Beti-WynJames

Cwrdd Chwarter Heol Awst, 8 Medi 4.00a 7.00 Croesawodd Joan Thomas bawb iHeol Awst gan ein sicrhau y bydd ynagroeso mawr yn ein disgwyl. UnrhywFater Arall Dywedodd y Parchg Beti-WynJames y bydd ei llyfr ar y cymun yn cael eigyhoeddi yn yr Undeb a lansiad lleol hefyd.Croeso Bwlchnewydd Croesawyd ni yngynnes i’r byrddau gan y Parchg Ddr FelixAubel. Cyhoeddwyd y fendith gan MelJenkins

Guto Llywelyn, Cofnodydd y Cyfundeb

Ymateb EglwysBresbyteraidd

Cymru

Bu’r ymgyrch yn

y refferendwm

ar aelodaeth y

Deyrnas Unedig

o’r Undeb

Ewropeaidd yn

un hir ac, ar

adegau, yn

ymosodol, ac

mae’r canlyniad

yn debygol o

effeithio ar ein

bywyd

cymdeithasol ac

economaidd am flynyddoedd i ddod. A

ninnau bellach mewn cyfnod o newid ac

ansicrwydd, yr ydym yn galw ar bawb o

bob plaid a thuedd wleidyddol, sydd yn

arddel enw’r Arglwydd Iesu Grist, i

gerdded yn ei oleuni a chyd-weithio’n

ostyngedig mewn ysbryd o ras i gyfannu

rhwygiadau. Boed i bawb ohonom ‘oddef

ein gilydd mewn cariad’ (Eff.4:2) ac ymroi

i brysuro dyfodiad Teyrnas Nef fwy fwy yn

ein plith.

Cydweithio

Yr ydym yn ymfalchïo fel Eglwys yn ein

perthynas a’n cyd weithio gyda

Christnogion, eglwysi, mudiadau

Cristnogol a chenhadol ym Mhrydain,

Ewrop a led led daear. Cofiwn am ein

cysylltiad ag Eglwys yr Alban, Yr Eglwys

Bresbyteraidd yn Iwerddon, Eglwys

Bresbyteraidd India, y Cyngor Cenhadaeth

Fyd-eang (CWM), Cyngor Eglwysi’r Byd,

Cyngor Eglwysi Ewrop ac yn arbennig ein

cyd-Gristnogion o bob enwad yma yng

Nghymru. Diolchwn mai ein ffydd sydd yn

rhoi’r undeb hwn inni, ac ymrown ‘i gadw

â rhwymyn tangnefedd, yr undod y mae’r

Ysbryd yn ei roi’ (Eff.4:3).

Amrywiaeth

Geilw amgylchiadau arnom heddiw i ddau

ddyblu’n hymdrechion gyda’n gilydd dros

y difreintiedig, yr amddifad a’r dieithryn.

Ymatebwn, felly, i unrhyw ymgais i

begynnu a chreu gwahaniaethau trwy

barhau i ddangos trugaredd, goddefgarwch,

cariad a gofal tuag at ein cymdogion lle

bynnag y bont. Yr ydym eto yn parhau fel

aelodau’r genedl Gymreig a’r Eglwys

Gristnogol i fod yn rhan o amrywiaeth

lliwgar cenhedloedd, diwylliannau a

thraddodiad Cristnogol Ewrop, a

gweithiwn gydag ymroddiad newydd gan

wasanaethu yn enw Crist, a byw er mwyn

ein hoes.

Y Parchg Ddr. Elwyn RichardsLlywydd, ar Ran y Gymanfa Gyffredinol

Gorffennaf 7, 2016 Y Pedair Tudalen Gydenwadol tudalen 7Y TYsT

Barn AnnibynnolGADAEL!

Ysgrifennaf y geiriau hyn ar fore cyhoeddicanlyniadau’r Refferendwm ar einhaelodaeth o’r Undeb Ewropeaidd. Erbyni chi ddarllen y geiriau hyn fe fydd pawbohonom wedi cael amser i ymgyfarwyddoâ’r penderfyniad. Ondy foment hon, rwy’nteimlo tristwch mawra braw am yr hyn ygallai hyn olygu iddyfodol y gwledyddhyn ac i’r amrywiaethcyfoethog o bobol oEwrop a rhannaueraill o’r byd sy’n bywyn ein plith ac ync y f o e t h o g i ’ ncymunedau mewncynifer o ffyrdd. Y peth mwyaf brawychusoedd fod trwch poblogaeth Cymru hefydwedi pleidleisio dros adael, heblaw, ynddiddorol, ardaloedd cryfder Plaid Cymru,dau o’r rhanbarthau lle mae’r BlaidGeidwadol yn y mwyafrif a dinasCaerdydd, lle mae Senedd LlywodraethCymru a phencadlysoedd rhai o brifsefydliadau cenedlaethol Cymru a’u staff.Fe ddywedodd ffrind i ni, sy’n hanu oEfrog Newydd ond sy’n byw yn Abertaweers 35 mlynedd, ei fod wedi bod ynembaras am fod yn Americanwr ersblynyddoedd. Yn awr, y mae’n embaras

am fod yn Brydeinwyr hefyd. Rwyf fi amychwanegu fy mod yn embaras am fy modyn byw yng Nghymru (ac yn rhanbarth DeCymru’n fwyaf arbennig). Y mae hwn ynddiwrnod du yn hanes ein cenedl.

Arglwyddiaeth Duw

Pam y dylai Cristion boeni am hyn? Ynbennaf oll, am fod Arglwyddiaeth Crist ynymwneud â phob agwedd ar fywyd.Canlyniad hyn yw y dylem fod yn gwneudpob penderfyniad pwysig yng ngoleunigwerthoedd teyrnas Dduw fel y cafodd eichyhoeddi a’i byw gan Iesu Grist. Y mae awnelo’r gwerthoedd hyn yn uniongyrchol ânatur a blaenoriaethau’r gymuned neu’rgenedl yr ydym yn rhan ohoni. Dyma pamy mae lletygarwch i rai sydd wedi dioddefo ganlyniad i ryfel, erledigaeth, gorthrwma thlodi mewn rhannau gwahanol o’r bydyn un o ffrwythau’r Ysbryd. Dyma pam ymae ymgyrchu dros gyfiawnder a dyfodoli bobl sydd wedi’u hymylu yn eincymdeithas ni’n hunain ac mewn mannaueraill yn gorfod bod yn flaenoriaethganolog. Dyma pam mae meithrincyfeillgarwch, cymod a chynghaneddrhwng cenhedloedd yn elfen mor ganologo fyw’r deyrnas. Dyma mae pam tynnuallan o gymuned a luniwyd yn benodol ermwyn atal rhyfel yn Ewrop, fel dau ryfelmawr yr ugeinfed ganrif pan gafodd dros30 miliwn o bobl eu lladd, yn drasiedi sy’ndod â dagrau i’r llygaid.

Prydain Fawr?

Soniwyd llawer yn ystod yr ymgyrch am‘Wneud Prydain yn Fawr eto’. Mae

dyddiau Prydain FAWR heibio, diolch amhynny. Nid grym na dylanwad rhyngwladolna sofraniaeth dros ein tynged ein hunainsy’n gwneud cenedl yn fawr. Nid‘myfïaeth’ erchyll yw calon cenedl ond eipharodrwydd i adael i werthoedd Iesu a’ideyrnas lywio’i blaenoriaethau a’ipholisïau, sef, lletygarwch, cyfiawnder,cyfeillgarwch, cymod a chynghanedd ac,yn bennaf oll, yn y cyd-destun hwn,gweithio dros bartneriaeth rhwng ycenhedloedd.

Dylanwadu

Bydd y misoedd nesaf yn rai tyngedfennoli’r eglwysi. Dyma gyfle i ni geisiodylanwadu ar y modd y bydd ytrafodaethau ynglŷn ag ymddihatru oEwrop yn datblygu. Credaf fod lle canologyma i Cytûn ystyried sut orau i wneudhynny. A fedrwn ni, fel eglwysi acenwadau Cymru, trwy Cytûn, geisiosicrhau y bydd gweledigaeth agwerthoedd y deyrnas yn llywio polisïau’rgwahanu oddi wrth Ewrop? Beth fydd rôlSenedd Llywodraeth Cymru mewndyfodol gwahanol i Gymru? Paflaenoriaethau y bydd llywodraeth yDeyrnas Unedig yn eu gosod mewn llewrth greu gwladwriaeth fydd yn bodoli y tuallan i fframwaith yr Undeb Ewropeaidd?Trwy fynd i’r afael â’r cwestiynauhollbwysig hyn, efallai y gellir achubrhywbeth da o’r drasiedi enfawr hon.

Noel Davies(Nid yw cynnwys y Barn Annibynnol o

reidrwydd yn adlewyrchu safbwynt Undeb yr

Annibynwyr na’r tîm golygyddol.)

Noel A. Davies

Wedi’r RefferendwmSyndod mawr i nifer

helaeth yng Nghymru

oedd dihuno ar fore

Gwener, 24 Mehefin, a

deall bod mwyafrif

bychain o drigolion

gwledydd Prydain wedi

pleidleisio dros adael yr

Undeb Ewropeaidd. O

ganlyniad bu’r dyddiau

wedi cyhoeddi’r penderfyniad yn rhai

digon stormus ar draws y sbectrwm

gwleidyddol, ariannol a chymdeithasol.

Mynegwyd pob math o deimladau gan y

rhai oedd wedi cael eu siomi gan y

canlyniad: dicter, tristwch, digalondid ac

anobaith a dechreuwyd deiseb ar lein i

geisio sicrhau ail refferendwm. Ar yr un

pryd gwnaed pob math o ensyniadau

anffodus am y modd y cafodd yr ymgyrch

ei llywio, gyda’r ddwy ochr yn hawlio i’r

naill ochr a’r llall greu ofn ac ansicrwydd

ymhlith y boblogaeth yn gyffredinol.

At hyn oll, bu’r datblygiadau o fewn y byd

gwleidyddol yn syfrdanol a dweud y lleiaf.

Cyhoeddodd y Prif Weinidog ei fwriad i

ymddiswyddo, mynegodd Aelodau

Seneddol y Blaid Lafur ddiffyg hyder yn

eu harweinydd, tra teithiodd Prif Weinidog

yr Alban i Frwsel i gynnal trafodaethau er

mwyn ceisio diogelu lle’r Alban o fewn yr

Undeb Ewropeaidd. Ni wyddom beth yn

union fydd rhawd Cymru yn ystod y

misoedd nesaf ond hyderwn y bydd Prif

Weinidog Cymru, ynghyd â holl Aelodau’r

Cynulliad yn gwneud pob dim a fedrant

dros fuddiannau ein gwlad.

Ond beth sydd gan yr Eglwys i’w

ddweud yng nghanol hyn oll?

Mae’n sefyllfa ddyrys ac un sy’n peri gofid

gwirioneddol ynglŷn â’r dyfodol. Ond

wedi dweud hynny, rhaid derbyn mai dyna

oedd barn y mwyafrif o’r etholwyr ac felly

rhaid parchu a chydnabod y canlyniad gan

gofio hefyd y bu i ganran uchel o’r

boblogaeth yng Nghymru, sef 71.7% fwrw

pleidlais. Roedd y ffigwr hwn yn uwch o

lawer nac mewn unrhyw etholiad neu

refferendwm yn ystod y blynyddoedd

diwethaf ond eto, gresyn na welodd

gweddill y boblogaeth yn dda i ddatgan eu

barn.

Hiliaeth

Rydym yn naturiol yn trysori’r hawl a’r

rhyddid sydd gennym i fwrw pleidlais yn

unol â’n barn bersonol ond mawr obeithiaf

ein bod yn gytûn ar un peth. Mae angenymwrthod ag unrhyw gynnydd mewnymddygiad gwrthgymdeithasol yn erbynein brodyr a’n chwiorydd ar sail hil,iaith neu grefydd. Testun tristwch, siom a

chywilydd oedd darllen yr adroddiadau am

nifer o ymosodiadau hiliol yn sgil

canlyniad y refferendwm, prin wythnos

wedi llofruddio’r Aelod Seneddol disglair

ac ymroddedig, Jo Cox. Mawr obeithiwn y

byddwn fel dinasyddion yn ddigon dewr i

wrthsefyll unrhyw dwf yn y fath gasineb

sy’n gwbl groes i’n gwerthoedd a’n

hegwyddorion fel Cristnogion.

Diau y bydd y storm wleidyddol hon yn

parhau am beth amser eto, am flynyddoedd

efallai, ond yn y cyfamser diolchwn ein

bod yn medru troi at yr Un sy’n medru ein

gwreiddio yn y pethau da, y pethau gonest

a’r pethau glân, a’r Un hefyd sydd â’r

awdurdod a’r nerth ganddo i ostegu holl

dymhestloedd bywyd, gan dawelu’n

hofnau a’n llywio’n ddiogel ar hyd

llwybrau dyrys ein byd.

Judith Morris (Golygyddol o’r Seren)