სამართალწარმოება თანასწორობისათვის

წი ნამ დე ბა რე ან გა რი ში მომ ზად და აღ მო სავ ლეთ - და სავ ლე თის მარ თ ვის ინ ს ტი ტუ ტის (EWMI) პროგ რა მის „კანონის უზე ნა ე სო ბის მხარ და ჭე რა სა ქარ თ ვე ლო ში” (PROLoG) მი ერ და ფი ნან -სე ბუ ლი პრო ექ ტის, „სამართალწარმოება თა ნას წო რო ბი სათ ვის” ფარ გ ლებ ში, რო მელ საც ახორ ცი ე ლებს არა სამ თავ რო ბო ორ გა ნი ზა ცია „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი -ვა” (GDI).

ან გა რი შის მომ ზა დე ბა შე საძ ლე ბე ლი გახ და ამე რი კე ლი ხალ ხის გუ ლუხ ვი დახ მა რე ბის წყა -ლო ბით, რო მე ლიც აშშ-ს სა ერ თა შო რი სო გან ვი თა რე ბის სა ა გენ ტოს (USAID) მეშ ვე ო ბით იქ ნა გა წე უ ლი. ან გა რი შის ში ნა არ ს ზე პა სუ ხის მ გე ბე ლია არა სამ თავ რო ბო ორ გა ნი ზა ცია „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვა”. ის შე საძ ლოა არ ასა ხავ დეს USAID-ის, აშ შ -ის მთავ რო ბის ან აღ მო სავ ლეთ - და სავ ლე თის მარ თ ვის ინ ს ტი ტუ ტის შე ხე დუ ლე ბებს.

ან გა რიშ ზე მუ შა ობ დ ნენ:

ედუ არდ მა რი კაშ ვი ლი

მაია გი გი ნე იშ ვი ლი

© სა ქარ თ ვე ლოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვა

http://gdi.ge

სარ­­­ჩე­­ვი

პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი აქ ტი ვო ბე ბის შე სა ხებ ......................... 5

GDI-ში სტა ჟი რე ბის კომ პო ნენ ტი................................................................................. 6

უფა სო იური დი უ ლი დახ მა რე ბა .................................................................................... 7

სა კონ სულ ტა ციო შეხ ვედ რე ბი რე გი ო ნებ ში ................................................................ 8

პრო ექ ტის შე დე გე ბი ....................................................................................................... 9

სტრა ტე გი უ ლი სა მარ თალ წარ მო ე ბა .......................................................................... 10

ოჯახ ში ძა ლა დო ბა ....................................................................................................... 10

ო.რ.-ს საქ მე .............................................................................................................. 10

ლ.ზ.-ს საქ მე .............................................................................................................. 11

მ. ჭ.-ს საქ მე .............................................................................................................. 12

თ. მ.-ს საქ მე ............................................................................................................. 12

ა. ბ.-ს საქ მე .............................................................................................................. 13

ქალ თა მი მართ ძა ლა დო ბა და სხვა საქ მე ე ბი ............................................................ 13

ტრან ს გენ დე რი ქა ლე ბი გენ დე რუ ლი ნიშ ნით ძა ლა დო ბის გან დაც ვის

სა მარ თ ლებ რი ვი მე ქა ნიზ მე ბის გა რე შე .................................................................... 13

თ. ტ.-ს საქ მე............................................................................................................. 15

X-ის საქ მე ................................................................................................................. 16

მცი რეწ ლო ვა ნი ს.მ.-ს საქ მე ...................................................................................... 16

შე ჯა მე ბა ........................................................................................................................ 17

5

„საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვა” (GDI) 2017 წლის 15 აპ რი ლი დან 2018 წლის 14 დე კემ ბ რამ დე ახორ ცი ე ლებს პრო ექტს „სამართალწარმოება თა ნას წო რო ბის თ ვის”. პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში GDI-ს პარ ტ ნი ო რო -ბას უწევ და „ჩართულობის და გან ვი თა რე ბის ცენ ტ რი” (CPD).

პრო ექ ტი მიზ ნად ისა ხავ და სა ქარ თ ვე -ლო ში მცხოვ რებ რე ლი გი ურ და ეთ ნი კურ უმ ცი რე სო ბებ ში, ქალ თა და გო გო ნა თა უფ -ლებ რი ვი და სა მარ თ ლებ რი ვი მდგო მა რე ო -ბის გა უმ ჯო ბე სე ბას, რაც, აღ ნიშ ნულ თემ ში ქა ლე ბი სა და გო გო ნე ბის თ ვის მარ თ ლ მ სა -ჯუ ლე ბა ზე ხელ მი საწ ვ დო მო ბის გაზ რ დის ხელ შეწყო ბას გუ ლის ხ მობ და. პრო ექ ტი ძი -რი თა დად მი მარ თუ ლი იყო ამ უმ ცი რე სო ბებ -ში ქალ თა მი მართ და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის, ნა ად რე ვი ქორ წი ნე ბის წი ნა აღ მ დეგ ბრძო -ლის, ქალ თა სა კუთ რე ბის უფ ლე ბის გან მ -ტ კი ცე ბის, ქალ თა და ბავ შ ვ თა უფ ლე ბე ბის დაც ვის (განქორწინება, ალი მენ ტი, ბავ შ ვ -თა საცხოვ რე ბე ლი ად გი ლის გან საზღ ვ რა) და სხვა მსგავ სი სა კითხე ბის კენ. პრო ექ ტი რე ლი გი ურ და ეთ ნი კურ უმ ცი რე სო ბებ ში სა ინ ფორ მა ციო და სა კონ სულ ტა ციო შეხ -ვედ რე ბის ფარ გ ლებ ში ქალ თა და გო გო ნა თა ცნო ბი ე რე ბის ამაღ ლე ბის პროექტი

მნიშ ვ ნე ლო ვან კომ პო ნენ ტებ საც მო ი ცავ და. გან ხორ ცი ელ და ნი ნოწ მინ დის, ახალ ცი ხის, ახალ ქა ლა ქის, ხუ ლოს, შუ ა ხე ვი სა და ადი -გე ნის მუ ნი ცი პა ლი ტე ტე ბის ტე რი ტო რი ულ ერ თე უ ლებ ში.

აღ სა ნიშ ნა ვი ა, რომ პრო ექ ტის ეფექ ტი -ა ნო ბა მნიშ ვ ნე ლოვ ნად გა ზარ და მის გან -ხორ ცი ე ლე ბა ში პარ ტ ნი ო რი ორ გა ნი ზა ცი ის, „ჩართულობის და გან ვი თა რე ბის ცენ ტ რის” (CPD) მო ნა წი ლე ო ბამ. CPD-ის გა მოც დი ლე -ბა და მი სი კავ ში რე ბი ად გი ლობ რივ სა თე მო ორ გა ნი ზა ცი ებ თან მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი კონ ტ რი -ბუ ცია იყო ად გი ლობ რივ დო ნე ზე მუ შა ო ბის პრო ცეს ში.

პრო ექ ტის პირ ვე ლად ეტაპ ზე, 2017 წლის 13, 14 და 15 მა ისს, GDI-იმ ნი ნოწ მინ -და ში, ახალ ცი ხე ში, ახალ ქა ლაქ ში, ხუ ლო სა და შუ ა ხევ ში სა ორ გა ნი ზა ციო შეხ ვედ რე ბი გა მარ თა. შეხ ვედ რის ძი რი თა დი მი ზა ნი იყო უმ ცი რე სო ბე ბის თ ვის პრო ექ ტის შე სა ხებ ინ -ფორ მა ცი ის მი წო დე ბა. ასე ვე, ად გი ლობ რივ დო ნე ზე სტა ჟი რე ბის თ ვის უმ ცი რე სო ბა თა ახალ გაზ რ და წარ მო მად გენ ლე ბის და ად -ვო კა ტე ბის შერ ჩე ვა. სორ გა ნი ზა ციო შეხ -ვედ რებს 98 ადა მი ა ნი და ეს წ რო. მათ გან 10 სტა ჟი ო რი და 8 ად ვო კა ტი შე ირ ჩა (იხ. გრა ფი კი N1).

პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი აქ ტი ვო ბე ბის შე სა ხებგრ

აფიკ

ი N

1

მამაკაცი 23

ქალი 75

საორგანიზაციო­შეხვედრაზე­დამსწრე­პირთა­რაოდენობა:­

სულ­98­ადამიანი

6

პრო ექ ტის ერ თ -ერ თი მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი აქ-ტი ვო ბა და მი მარ თუ ლე ბა ად გი ლობ რივ დო ნე ზე უმ ცი რე სო ბა თა ახალ გაზ რ და წარ-მო მად გენ ლე ბის გან სტა ჟი ორ თა შერ ჩე ვა იყო, რაც წარ მა ტე ბით გან ხორ ცი ელ და. აქ-ტი ვო ბის მი ზა ნი იყო რა ი ო ნებ ში აქ ტი უ რი და მო ტი ვი რე ბუ ლი ახალ გაზ რ დე ბის მო ძი ე ბა და GDI-ში სტა ჟი რე ბის გზით მა თი თე ო რი-უ ლი თუ პრაქ ტი კუ ლი კუთხით გაძ ლი ე რე-ბა. ამ აქ ტი ვო ბამ ხელ შე სა ხებ შე დე გე ბამ დე მიგ ვიყ ვა ნა. მოგ ვე ცა შე საძ ლებ ლო ბა, ად-გი ლობ რი ვად, რე ლი გი ურ და ეთ ნი კურ უმ-ცი რე სო ბებ ში გა ჩე ნი ლიყ ვ ნენ ადა მი ა ნე ბი, რომ ლე ბიც დრო უ ლად გა მო ავ ლენ დ ნენ მათ თემ ში ვე არ სე ბულ პრობ ლე მებს და ამა ვე დროს, ეფექ ტი ა ნი შუ ა მავ ლე ბი იქ ნე ბოდ ნენ ჩვენ სა და ბე ნე ფი ცი ა რებს შო რის. სტა ჟი ო რე ბი ასე ვე აქ ტი უ რად იყ ვ ნენ ჩარ-თულ ნი პრო ექ ტის შემ დ გომ ეტაპ ზე გას ვ ლი-თი სა კონ სულ ტა ციო შეხ ვედ რე ბის ორ გა ნი-

ზე ბასა და ამ შეხ ვედ რებ ზე ად გი ლობ რი ვი თე მის მო ბი ლი ზე ბის, სა ინ ფორ მა ციო მა სა-ლე ბი სა და იური დი უ ლი სერ ვი სის შე სა ხებ ინ ფორ მა ცი ის გავ რ ცე ლე ბის პრო ცეს ში.

პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში შერ ჩე ულ მა ახალ გაზ რ დებ მა (იხ. გრა ფი კი N2) ორ კ-ვი რი ა ნი სტა ჟი რე ბა გა ი ა რეს თბი ლის ში, GDI-ს ოფის ში. სტა ჟი რე ბი სას ისი ნი გა-ეც ნენ ორ გა ნი ზა ცი ის მუ შა ო ბას, შე ი ძი ნეს და აიმაღ ლეს ცოდ ნა სხვა დას ხ ვა სა ხის სა მარ თ ლებ რივ დო კუ მენ ტებ ზე მუ შა ო-ბის სპე ცი ფი კის მი მარ თუ ლე ბით, და ეს წ-რ ნენ ლექ ცი ებ სა და სე მი ნა რებს ადა მი ა ნის უფ ლე ბე ბის, მათ შო რის, თა ნას წო რო ბის შე სა ხებ. სტა ჟი რე ბის დას რუ ლე ბის შემ-დ გომ თი თო ე ულ მა მათ გან მა გაგ ვი ზი ა რა შთა ბეჭ დი ლე ბე ბი სტა ჟი რე ბის დროს მი-ღე ბუ ლი გა მოც დი ლე ბის შე სა ხებ, რო მე-ლიც ორ გა ნი ზა ცი ის facebook გვერ დ ზე გა მოქ ვეყ ნ და.

გრაფ

იკი

N2

10­სტაჟიორი

GDI-ში სტა ჟი რე ბის კომ პო ნენ ტი

1

2

2

2

3

7

პრო ექ ტის ერ თ -ერ თი მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი კომ-პო ნენ ტი იყო უფა სო იური დი უ ლი დახ მა-რე ბა. უფა სო იური დი უ ლი კონ სულ ტა ცი ის მი ღე ბა ბე ნე ფი ცი ა რებს სხვა დას ხ ვა გზით შე ეძ ლოთ. ესე ნია - 24 სა ა თი ა ნი ცხე ლი ხა ზი, ელექ ტ რო ნუ ლი ფოს ტა, ონ ლა ინ ვი დეო და წე რი ლო ბი თი კონ სულ ტა ცია და გას ვ ლი თი სა კონ სულ ტა ციო შეხ ვედ რე ბი.

უფა სო იური დი უ ლი სერ ვი სის შე სა ხებ ინ ფორ მა ცია გავ რ ცელ და რო გორც Face-book რეკ ლა მის, სა მიზ ნე მუ ნი ცი პა ლი ტე-ტებ ში ად გი ლობ რი ვი მო სახ ლე ო ბის თ ვის გა სა გებ ენა ზე ბუკ ლე ტე ბი სა და სა ვი ზი ტო ბა რა თე ბის სა შუ ა ლე ბით, ისე უშუ ა ლოდ ორ გა ნი ზა ცი ის იურის ტე ბი სა და სტა ჟი-ო რე ბის მი ერ, გას ვ ლით შეხ ვედ რებ ზე. ამას თან, სოფ ლებ ში არ სე ბულ სა ზო გა დო-ებ რი ვი თავ შეყ რის ად გი ლებ ში გან თავ ს და სა ინ ფორ მა ციო სტენ დე ბი, ად გი ლობ რივ

მა ღა ზი ებ ში გავ რ ცელ და ბი ო დეგ რა დი რე-ბა დი პრო დუქ ტის შე სა ფუ თი მა სა ლა.

ამ მა სა ლა ზე გან თავ სე ბუ ლი იყო ცნო-ბი ლი მწერ ლე ბის, პო ე ტე ბის და სა ზო გა დო მოღ ვა წე ე ბის გა მო ნათ ქ ვა მე ბი თა ნას წო რო-ბის შე სა ხებ. პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში ასე-ვე მომ ზად და სა ინ ფორ მა ციო ბუკ ლე ტე ბი „ქორწინება შე ნი უფ ლე ბა ა” და „ქალი და სა კუთ რე ბა”. ბუკ ლე ტე ბი და სხვა სა ხის სა ინ ფორ მა ციო მა სა ლა მომ ზად და და გავ რ ცელ და, რო გორც ქარ თულ, ისე უმ-ცი რე სო ბე ბის თ ვის გა სა გებ ენა ზე. პრო-ექ ტის ფარ გ ლებ ში სულ 2104 უფა სო იური დი უ ლი კონ სულ ტა ცია გა ი ცა, მათ გან 1700 კონ სულ ტა ცია - გას ვ ლი თი ვი ზი ტე ბის დროს, ხო ლო 404 - სხვა დას ხ ვა სა შუ ა ლე-ბით. აქე დან 1639 კონ სულ ტა ცია გა ე წია მდედ რო ბი თი სქე სის წარ მო მად გენ ლებს (იხ.გრაფიკი N3).

უფასო იურიდიული დახმარებაგრ

აფიკ

ი N

3

1639

1385

254

8

პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში 89 სა კონ სულ ტა ციო შეხ ვედ რა გა ი მარ თა (იხ. გრა ფი კი N4). მა -თი მი ზა ნი იყო ეთ ნი კუ რი და რე ლი გი უ რი უმ ცი რე სო ბე ბის წარ მო მად გენ ლე ბის თ ვის სა მარ თ ლებ რი ვი კონ სულ ტა ცი ის გა წე ვა და ქალ თა უფ ლე ბე ბი სა და გენ დე რუ ლი თა ნას წო რო ბის შე სა ხებ ინ ფორ მა ცი ის მი -წო დე ბა. პრო ექ ტის მიზ ნებ თან და კავ ში რე -ბუ ლი სა კითხე ბის გარ და, „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვის” იურის ტე ბი, შეხ ვედ რის მო ნა წი ლე თა სა ჭი რო ე ბე ბი დან გა მომ დი ნა რე, რე გუ ლა რუ ლად გას ცემ დ ნენ კონ სულ ტა ცი ებს ისეთ სა კითხებ ზეც, რო გო -რი ცაა მი წის, და ზო გა დად, უძ რა ვი ქო ნე ბის რე გის ტ რა ცი ა, მა ღალ მ თი ან და სახ ლე ბა ში მცხოვ რე ბის სტა ტუ სის მო პო ვე ბა, მო ქა ლა -ქე ო ბის მი ღე ბა და სხვ.

შეხ ვედ რებ ზე არა ერ თი მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი პრობ ლე მა გა მო იკ ვე თა: მო სახ ლე ო ბის მხრი -დან ნა ად რე ვი ქორ წი ნე ბის გა მარ თ ლე ბა ტრა დი ცი ებ ზე მი თი თე ბით, ოჯახ ში ქალ თა უფ ლე ბე ბის სა ვა რა უ დო დარ ღ ვე ვე ბი, უფ ლე -ბე ბი სა და თა ვი სუფ ლე ბე ბის თა ო ბა ზე ცოდ -ნის სიმ წი რე, ენობ რი ვი ბა რი ე რის არ სე ბო ბა

ად მი ნის ტ რა ცი ულ ორ გა ნო ებ თან ურ თი ერ -თო ბი სას (ნინოწმინდის, ახალ ქა ლა ქის და ახალ ცი ხის რა ი ო ნის სოფ ლებ ში) და სხვ.

აღ სა ნიშ ნა ვი ა, რომ ზო გი ერთ რე გი ონ -ში (ნინოწმინდა, ახალ ქა ლა ქი, ხუ ლოს რამ -დე ნი მე სო ფე ლი) გან სა კუთ რე ბით მწვა ვედ დგას გო გო ნა თა ნა ად რე ვი ქორ წი ნე ბის და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის, გან სა კუთ რე ბით, ეკო -ნო მი კუ რი და ფსი ქო ლო გი უ რი ძა ლა დო ბის, პრობ ლე მა. შე იძ ლე ბა ით ქ ვას, რომ შეხ ვედ -რებ ში მო ნა წი ლე თა აბ სო ლუ ტუ რი უმ რავ -ლე სო ბა, გა უც ნო ბი ე რებ ლად ყო ველ დღი უ -რი ცხოვ რე ბის ნა წი ლად მი იჩ ნევ და ოჯახ ში ქალ თა მი მართ ისეთ ქცე ვებს, რომ ლე ბიც აშ კა რად წარ მო ად გენს ძა ლა დო ბის სხვა -დას ხ ვა ფორ მას. მა გა ლი თად, ნი ნოწ მინ და -სა და ახალ ქა ლაქ ში მცხოვ რებ ეთ ნი კუ რად სომ ხურ თემ ში ახალ გაზ რ და გო გო ნე ბი ვალ დე ბულ ნი არი ან, ფი ნან სუ რი შე მო სა ვა -ლი მე უღ ლის დე დას გა დას ცენ, რო მე ლიც შემ დ გომ სა ჭი რო ე ბი სა მებრ გა დაწყ ვეტს, თან ხა ოჯა ხის წევ რებს რა ოდე ნო ბით გა და -უ ნა წი ლოს. ოჯა ხის წევ რებს შო რის მსგავ სი და მო კი დე ბუ ლე ბა ამ უმ ცი რე სო ბე ბის წარ -მო მად გე ნელ ქალ თა დიდ უმ რავ ლე სო ბა ში ჩვე უ ლებ რივ მოვ ლე ნად აღიქ მე ბა. დამ კ ვიდ -რე ბუ ლი სტე რე ო ტი პე ბი ქა ლი სა და მა მა კა -ცის სო ცი ა ლუ რი რო ლის შე სა ხებ, თა ო ბი დან თა ო ბას გა და ე ცე მა, რაც მნიშ ვ ნე ლოვ ნად უწყობს ხელს გენ დე რუ ლი ნიშ ნით დის კ -რი მი ნა ცი ას. მო სახ ლე ო ბის მნიშ ვ ნე ლო ვან ნა წილს მი აჩ ნი ა, რომ ქა ლი უნ და იყოს დამ -თ მო ბი, და კა ვე ბუ ლი უნ და იყოს მხო ლოდ სა ო ჯა ხო საქ მი ა ნო ბით, ხო ლო მა მა კა ცი უნ -და იყოს ოჯა ხის თა ვი, გა დაწყ ვე ტი ლე ბე -ბის მიმ ღე ბი და ქო ნე ბის მე სა კუთ რე. იმა ვე „ტრადიციების” მი ხედ ვით, ოჯახ ში უძ რა ვი ქო ნე ბის მემ კ ვიდ რედ მა მა კა ცი მი იჩ ნე ვა, ხო ლო ქა ლის რო ლი ქორ წი ნე ბით, ქმარ ზე ზრუნ ვი თა და ბავ შ ვე ბის მოვ ლით შე მო ი -

საკონსულტაციო შეხვედრები რეგიონებში

გრაფიკი N4

საკონსულტაციო­გასვლა:

89­სოფელი

9

ფარ გ ლე ბა. შე სა ბა მი სად, ხშირ შემ თხ ვე ვა ში, ქა ლე ბის თ ვის გან ქორ წი ნე ბა საცხოვ რებ -ლის გა რე შე დარ ჩე ნას ნიშ ნავს, რის გა მოც, გან ქორ წი ნე ბის ან თუნ დაც პრო ტეს ტის გა -მოთ ქ მის შემ თხ ვე ვა ში, ღია ცის ქვეშ რომ არ დარ ჩ ნენ, ქა ლებს ძა ლა დო ბის სხვა დას ხ ვა გა მოვ ლი ნე ბის ატა ნა უწევთ.

ყო ვე ლი ვე ზე მო აღ ნიშ ნუ ლი დან გა მომ -დი ნა რე, პრო ექ ტის იურის ტე ბი, ზო გი ერთ შემ თხ ვე ვა ში, მი უ ხე და ვად დამ ს წ რე თა მხრი -დან ადა მი ა ნის უფ ლე ბებ თან და კავ ში რე ბუ -ლი სა კითხე ბის მი მართ გულ გ რი ლი და მო კი -დე ბუ ლე ბი სა, მაქ სი მა ლუ რად ცდი ლობ დ ნენ პრობ ლე მურ სა კითხებ ზე ინ ფორ მა ცი ის ბე -ნე ფი ცი ა რე ბამ დე მი ტა ნას. ამი ტომ, სა კონ -სულ ტა ციო შეხ ვედ რებს ერ თ გ ვა რად ცნო -ბი ე რე ბის ამაღ ლე ბის ში ნა არ სიც ჰქონ და. იურის ტე ბი ბე ნე ფი ცი ა რებს, მათ თ ვის გა -სა გებ ენა ზე (ქართული, რუ სუ ლი და ზოგ შემ თხ ვე ვა ში, სომ ხუ რი (ამ უკა ნას კ ნელ შემ -თხ ვე ვა ში თარ ჯიმ ნის დახ მა რე ბით)), ესა უბ -რე ბოდ ნენ გა ნათ ლე ბის აუცი ლებ ლო ბა ზე, ოჯახ ში ძა ლა დო ბის ფორ მებ სა და მათ პრე -ვენ ცი ა ზე, მემ კ ვიდ რე ო ბის გა ნა წი ლე ბა ზე გენ დე რუ ლი თა ნას წო რო ბის გათ ვა ლის წი -ნე ბით, ალი მენ ტ ზე, მე უღ ლე თა თა ნა სა კუთ -რე ბა სა და სხვა რე ლე ვან ტურ სა კითხებ ზე.

ცნო ბი ე რე ბის ამაღ ლე ბის კამ პა ნი ის კომ პო ნენ ტირო გორც უკ ვე აღი ნიშ ნა, „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვის” იურის ტე-ბი შეხ ვედ რე ბის დროს კონ სულ ტა ცი ე ბის გარ და ცნო ბი ე რე ბის ამაღ ლე ბის კამ პა ნი-ა საც ატა რებ დ ნენ, რად გან მი თი თე ბუ ლი კომ პო ნენ ტის არ სე ბო ბა მნიშ ვ ნე ლოვ ნად უწყობს ხელს მო ქა ლა ქე თა ინ ფორ მი რე-ბუ ლო ბას პრო ექ ტით გათ ვა ლის წი ნე ბულ სა კითხებ ზე. აღ ნიშ ნუ ლი დან გა მომ დი ნა რე, პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში მომ ზად და 5 ვი დე-ორ გო ლი (ქართულ, სომ ხურ და აზ რე ბა ი ჯა-ნულ ენებ ზე) და ჩა ტარ და ოთხი თე მა ტუ რი ტრე ნინ გი. მიგ ვაჩ ნი ა, რომ მომ ზა დე ბუ ლი

სა ინ ფორ მა ციო ვი დე ორ გო ლე ბი მნიშ ვ ნე-ლო ვან წვლილს შე ი ტანს ქალ თა მი მართ ძა ლა დო ბის, ოჯახ ში ძა ლა დო ბის, ასე ვე, ნა ად რე ვი ქორ წი ნე ბის სა კითხე ბის ას პექ-ტე ბის სიღ რ მი სე ულ გა ა ნა ლი ზე ბა ში.

ვი დე ორ გო ლე ბი:

1. ურ თი ერ თო ბე ბი - ოჯა ხი, მე გობ რე ბი, რო მან ტი კუ ლი და გრძელ ვა დი ა ნი ურ თიერ თო ბა, ქორ წი ნე ბა;2. გენ დე რუ ლი რო ლე ბი და ად გი ლი ოჯახ-

ში;3. ოჯახ ში ძა ლა დო ბის ფორ მე ბი და მი სი პრე ვენ ცი ა;4. სა ზო გა დო ე ბა და კულ ტუ რა (გენდერული რო ლე ბი, მრა ვალ ფე როვ ნე ბა, სექ სუ ა ლობის რეპ რე ზენ ტა ცია მე დი ა ში);5. თა ნას წო რო ბა და დის კ რი მი ნა ცი ა.

პროექტის შედეგები

პრო ექ ტის იურის ტე ბის ძა ლის ხ მე ვით, პრო-ექ ტის ფარ გ ლებ ში მნიშ ვ ნე ლოვ ნად გა ი ზარ და პირ და პი რი ბე ნე ფი ცი ა რე ბის ხელ მი საწ ვ დო-მო ბა სა მარ თალ წა მო ე ბა ზე, თუმ ცა სა მიზ ნე რე გი ო ნებ ში, რო გორც სა ხელ მ წი ფოს, ისე სა-მო ქა ლა ქო სა ზო გა დო ე ბის მხრი დან, ცნო ბი ე-რე ბის ამაღ ლე ბის კუთხით ჯერ კი დევ ბევ რია გა სა კე თე ბე ლი. რე გი ო ნებ ში და ბა ლია სა მიზ ნე ჯგუ ფე ბის აქ ტი უ რო ბა სა კუ თა რი უფ ლე ბე-ბის და სა ცა ვად და ქა ლე ბი ძი რი თა დად თავს იკა ვე ბენ სა მარ თ ლებ რი ვი მე ქა ნიზ მე ბის გა-მო ყე ნე ბის გან. მი უ ხე და ვად ამი სა, პრო ექ ტის იურის ტებ მა და ად ვო კა ტებ მა, გას ვ ლი თი შეხ-ვედ რე ბის შე დე გად, ეთ ნი კურ თუ რე ლი გი ურ უმ ცი რე სო ბებ ში, ქალ თა უფ ლე ბე ბის დაც ვის კუთხით, მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი საქ მე ე ბი აწარ მო-ეს. საქ მე ე ბი შე ე ხე ბო და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლ თა დაც ვას, გან ქორ წი ნე ბას, ბავ შ ვე-ბის ად გილ სამ ყო ფე ლის გან საზღ ვ რას, დის კ-

10

რი მი ნა ცი ას რე ლი გი უ რი ნიშ ნით, ალი მენტს და სხვ (იხ. ქვე მოთ).

სა ბო ლოო ჯამ ში, პრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში გან ხორ ცი ე ლე ბულ მა გას ვ ლით მა შეხ ვედ-რებ მა და სა ინ ფორ მა ციო ხა სი ა თის აქ ტი ვო-ბებ მა ხე ლი შე უწყო ბე ნე ფი ცი არ თა მო მარ თ-ვი ა ნო ბის ზრდას. სა მიზ ნე ჯგუ ფებს მი ე ცათ სა შუ ა ლე ბა, და უბ რ კო ლებ ლად ესარ გებ ლათ უფა სო იური დი უ ლი დახ მა რე ბით. პრო ექ-ტის ერ თ -ერთ მნიშ ვ ნე ლო ვან წვლი ლად უმ ცი რე სო ბებ ში ქალ თა უფ ლე ბე ბის დაც-ვის კუთხით, შე იძ ლე ბა აღი ნიშ ნოს ის, რომ ამ უმ ცი რე სო ბებ ში ქა ლებ მა სა კუ თა რი უფ ლე ბე ბის და სა ცა ვად ბრძო ლა და იწყეს, რაც, რო გორც აღი ნიშ ნა, მო მარ თ ვი ა ნო ბის ზრდა შიც გა მო ი ხა ტა.

პრო ექ ტის გან ხორ ცი ე ლე ბამ კი დევ ერ თხელ დაგ ვა ნა ხა, რომ სა ქარ თ ვე ლო ში გენ დე რუ-ლი თა ნას წო რო ბის უზ რუნ ველ ყო ფის სა-კითხი ჯერ კი დევ სე რი ო ზულ გა მოწ ვე ვად რჩე ბა. აღ ნიშ ნუ ლი პრობ ლე მა გან სა კუთ-რე ბით მწვა ვედ დგას სა ქარ თ ვე ლოს რე გი-ო ნებ ში. ად გი ლობ რი ვი ტრა დი ცი ე ბი სა და ჩვე უ ლე ბე ბის გავ ლე ნით, სა ზო გა დო ე ბა ში ქა ლის უფ ლე ბე ბი კვლა ვაც დაკ ნი ნე ბუ ლი ა. ზო გა დი დის კ რი მი ნა ცი უ ლი ფო ნის გა მო, გან სა კუთ რე ბით ხში რია ოჯახ ში ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვე ბი. პრო ექ ტის მიმ დი ნა რე ო ბი სას „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა-ტი ვამ” 29 ქალს გა უ წია სრულ ყო ფი ლი სა-მარ თ ლებ რი ვი დახ მა რე ბა, კერ ძოდ, წარ მო-ად გი ნა ისი ნი სა გა მო ძი ე ბო ორ გა ნო ებ სა და სა სა მარ თ ლო ში. აღ ნიშ ნუ ლი საქ მე ე ბი დან, რამ დე ნი მე მათ გა ნი სტრა ტე გი უ ლი მნიშ ვ-ნე ლო ბის იყო რო გორც ზო გა დად ქალ თა უფ ლე ბე ბის დაც ვის, ისე ოჯახ ში ძა ლა დო-ბის კუთხით. ქვე მოთ თი თო ე ულ მათ განს ცალ - ცალ კე გან ვი ხი ლავთ.

რო გორც ზე მოთ აღი ნიშ ნა, ქალ თა მი-მართ და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვე ბი, სა ქარ თ ვე ლოს რე გი ო ნებ ში, საკ მა ოდ ხში-რი ა. პრო ექ ტის მიმ დი ნა რე ო ბი სას გა მოვ-ლე ნილ რამ დე ნი მე ასეთ შემ თხ ვე ვას ქვე მოთ დე ტა ლუ რად მი მო ვი ხი ლავთ.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა-ტი ვის” იურის ტებ მა და ად გი ლობ რივ მა ად-ვო კა ტებ მა მსხვერპლს თი თო ე ულ საქ მე ში სრულ ფა სო ვა ნი სა მარ თ ლებ რი ვი დახ მა რე ბა გა უ წი ეს და შე სა ბა მი სი რე კო მენ და ცი ე ბიც გას ცეს.

ო.რ.-ს­საქ­მე

ო.რ.-მ „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ ინი-ცი ა ტი ვას” დახ მა რე ბის თ ვის 2017 წელს მი-მარ თა. იგი წლე ბის გან მავ ლო ბა ში გა ნიც დი-და ფსი ქო ლო გი ურ და ფი ზი კურ ძა ლა დო ბას სა კუ თა რი მე უღ ლის გან. აღ ნიშ ნუ ლი საქ მე ოჯახ ში ძა ლა დო ბის ერ თ -ერ თი ყვე ლა ზე მძი მე შემ თხ ვე ვა ა.

ო.რ, ყო ფილ მა ქმარ მა თა ვი სი ნე ბის სა-წი ნა აღ მ დე გოდ, 2008 წელს მო ი ტა ცა. თა-ნაცხოვ რე ბის დაწყე ბი დან ორ თვე ში მე უღ-ლემ ქალ ბა ტონ ო. - ზე ფი ზი კუ რი ძა ლა დო ბა და იწყო, რაც გა მო ი ხა ტე ბო და ცე მა ში, სხვა-დას ხ ვა საგ ნე ბის სრო ლა ში, ცხე ლი წყლის გა დას ხ მა ში და ა.შ. ამას თა ნა ვე, ის სის ტე-მა ტუ რად ძა ლა დობ და ქალ ზე ფსი ქო ლო გი-უ რად - აგი ნებ და, შე უ რაცხ ყო ფას აყე ნებ და და ემუქ რე ბო და, რომ თუ სახ ლი დან წას ვ-ლას და ა პი რებ და, აუცი ლებ ლად მოკ ლავ და და თვა ლებს და უ ზი ა ნებ და.

ძა ლა დო ბი სა გან თა ვის და საღ წე ვად, ო.რ. დრო ე ბით მშობ ლე ბის სახ ლ ში გა და-ვი და, თუმ ცა ამან მო ძა ლა დე ვერ შე ა ჩე რა. იგი ქალ ბა ტონ ო.-ს მშობ ლე ბის სახ ლ ში ცი ვი იარა ღით და ეს ხა თავს და გან სა კუთ რე ბუ ლი სი სას ტი კით იძა ლა და მას ზე. უნ და აღი ნიშ-ნოს, რომ სა მარ თალ დამ ცა ვე ბი ფლობ დ ნენ ინ ფორ მა ცი ას ამ ფაქ ტის შე სა ხებ, თუმ ცა

სტრა ტე გი უ ლი სა მარ თალ წარ მო ე ბა

ოჯახში ძალადობა

11

ეფექ ტი ა ნი რე ა გი რე ბა არ მო უხ დე ნი ათ. სა მარ თალ დამ ცა ვე ბი სა ფუძ ვ ლად ო.-ს პო ზი ცი ა ზე უთი თებ დ ნენ, რომ ლი თაც იგი უარს აცხა დებ და სა ჩივ რის შე ტა ნა ზე. თა ვის მხრივ, მსხვერ პ ლის ასე თი ქმე დე ბის მი ზე-ზი წლე ბის გან მავ ლო ბა ში მას ზე გან ხორ-ცი ე ლე ბუ ლი ფსი ქო ლო გი უ რი ძა ლა დო ბა და მუ ქა რა იყო.

ძა ლა დო ბის ერ თ -ერ თი ბო ლო შემ თხ ვე-ვა 2017 წლის 25 ივ ლისს მოხ და, რო დე საც მო ძა ლა დე ო. რ . - სა და მის დე დას პნევ მა ტუ-რი იარა ღით და ეს ხა თავს. მან ქალს მრავ-ლო ბი თი და ზი ა ნე ბე ბი მი ა ყე ნა, კერ ძოდ, ეს რო ლა სხე უ ლის მი და მო ებ ში და იარა ღის ტა რით თა ვი და უ ზი ა ნა. ოჯახ ში ძა ლა დო ბის ამ ეპი ზოდ ზე მო ძა ლა დის მი მართ სის ხ ლის-სა მარ თ ლებ რი ვი დევ ნა სა ქარ თ ვე ლოს სის-ხ ლის სა მარ თ ლის კო დექ სის 126-ე პრი მა მუხ ლით და იწყო, რაც ოჯახ ში ძა ლა დო ბას გუ ლის ხ მობს.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი-ცი ა ტი ვამ” ო.რ. წარ მო ად გი ნა სა გა მო ძი ე-ბო ორ გა ნო ებ ში და და იც ვა მი სი, რო გორც და ზა რა ლე ბუ ლის უფ ლე ბე ბი სა ერ თო სა სა-მარ თ ლო ებ ში. მო ძა ლა დე სა ბო ლო ოდ სა-მი ვე ინ ს ტან ცი ამ დამ ნა შა ვედ სცნო და მას ორ წ ლი ა ნი თვი სუფ ლე ბის აღ კ ვე თა მი უ სა ჯა.

ლ.ზ.-ს­საქ­მე

ლ.ზ.-ს საქ მე ნათ ლად ადას ტუ რებს, რომ მი-უ ხე და ვად სა ხელ მ წი ფოს მი ერ გა ტა რე ბუ ლი რე ფორ მე ბი სა, გან სა კუთ რე ბით რე გი ო ნებ ში, პრობ ლე მად რჩე ბა სა მარ თალ დამ ცა ვე ბი სა და სა ზო გა დო ე ბის გულ გ რი ლი და მო კი დე-ბუ ლე ბა ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლე-ბი სად მი. ლ.ზ. წლე ბის გან მავ ლო ბა ში იყო ფი ზი კუ რი, ფსი ქო ლო გი უ რი და ეკო ნო მი-კუ რი ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლი სა კუ თა რი მე უღ ლის გან. მან არა ერ თხელ მი მარ თა შე-სა ბა მის ორ გა ნო ებს, თუმ ცა სა მარ თალ დამ-ცა ვებს, ეფექ ტი ა ნი ქმე დე ბე ბი ძა ლა დო ბის აღ საკ ვე თად, არ გა ნუ ხორ ცი ე ლე ბი ათ. 2017 წლის ოქ ტომ ბერ ში იგი „საქართველოს დე-

მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვის” იურის ტებს და-უ კავ შირ და, რომ ლებ მაც მას სრულ ყო ფი ლი სა მარ თ ლებ რი ვი დახ მა რე ბა გა უ წი ეს.

რო გორც წი ნა შემ თხ ვე ვა ში, ლ.ზ.-ზე ძა-ლა დო ბაც მი სი მო ტა ცე ბის მცდე ლო ბი თა და შემ დეგ ში ნე ბის სა წი ნა აღ მ დე გოდ ოჯა-ხის შექ მ ნით და იწყო. თა ნაცხოვ რე ბი დან რამ დე ნი თვე ში ლ.ზ.-ს მე უღ ლემ ნარ კო ტი-კუ ლი სა შუ ა ლე ბის მოხ მა რე ბა და იწყო და წა მალ და მო კი დე ბუ ლი გახ და. ამ ეტა პი დან იგი სის ტე მა ტუ რად ძა ლა დობ და მსხვერ პ ლ-ზე, რო გორც ფი ზი კუ რად, ისე ფსი ქო ლო გი-უ რად, კერ ძოდ, სცემ და და აგი ნებ და ქალს, ძა ლა დო ბის ერ თ -ერ თი ეპი ზო დის დროს კი ცი ვი იარა ღით და ეს ხა თავს ლ.ზ.-ს და დაჭ რა მუც ლის არე ში.

სის ტე მა ტურ ფსი ქო ლო გი ურ ძა ლა დო-ბას გა ნიც დიდ ნენ ლ.ზ.-ს არას რულ წ ლო ვა-ნი შვი ლე ბიც, რო მელ თაც მა მა აიძუ ლებ და, წამ ლის ე.წ. მო ხარ შ ვა ში დახ მა რე ბოდ ნენ, ავა ლებ და მათ სხვა დას ხ ვა მა სა ლის მო ტა-ნას, წამ ლის სუ ნის გაქ რო ბას სახ ლ ში და ა.შ. ამას თა ნა ვე, იგი ბავ შ ვე ბის თვალ წინ მო იხ-მარ და წა მალს, რაც უარ ყო ფი თად აისა ხე-ბო და არას რულ წ ლო ვან თა ფსი ქი კა ზე.

ლ.ზ.-ს საქ მე გან სა კუთ რე ბით მნიშ ვ-ნე ლო ვა ნია იმ მხრივ, რომ მას ში ნათ ლად ვლინ დე ბა სა მარ თალ დამ ცავ თა გულ გ რი-ლი და დის კ რი მი ნა ცი უ ლი და მო კი დე ბუ ლე ბა ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლე ბის მი მართ. ამას ადას ტუ რებს ქვე მოთ მოყ ვა ნი ლი შემ-თხ ვე ვაც: 2017 წლის მა ის ში, ლ. ზ.-მ ქმრის მხრი დან მო რი გი ძა ლა დო ბის შემ დეგ თვით-მ კ ვ ლე ლო ბა სცა და, ამ ინ ცი დენ ტის გა მო-საკ ვ ლე ვად მი სულ მა პო ლი ცი ე ლებ მა, რო-გორც მსხვერ პ ლი აცხა დებს, თა ვად ქა ლი და ა და ნა შა უ ლეს და აღ ნიშ ნეს, რომ ქმარ თან პა ტა რა ჩხუ ბის გა მო მას თა ვის მოკ ვ ლა არ უნ და ეცა და. ამას თა ნა ვე, იმის მა გივ რად, რომ პო ლი ცი ე ლებს გა მო ძი ე ბა და ეწყოთ, მათ ლ.ზ. სა ა ვად მ ყო ფო შო გა და იყ ვა ნეს და რო გორც მსხვერ პ ლი აცხა დებს, ექი მებს გა ნუ მარ ტეს, რომ ქალ მა დი დი რა ო დე ნო-

12

ბის წამ ლე ბი თვით მ კ ვ ლე ლო ბის მიზ ნით კი არა, ტკი ვი ლის გა სა ყუ ჩებ ლად და ლი ა. ეს შემ თხ ვე ვა კი დევ ერ თხელ მი უ თი თებს იმა-ზე, რომ სა მარ თალ დამ ცა ვე ბი, გარ კ ვე ულ შემ თხ ვე ვებ ში, გან სა კუთ რე ბით რე გი ო ნებ-ში, გულ გ რი ლე ბი არი ან ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლი ქა ლე ბის მი მართ და ცდი ლო ბენ თა ვად ქა ლის ბრა ლის პოვ ნას ოჯა ხურ კონ-ფ ლიქ ტ ში.

ლ.ზ.-ს მო მარ თ ვის შემ დეგ „საქართვე-ლოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა ტი ვამ” გან-ცხა დე ბა შე ი ტა ნა სა სა მარ თ ლო ში და მო-ითხო ვა დამ ცა ვი ორ დე რის გა მო ცე მა რო გორც ლ.ზ.-ს, ისე მი სი ორი არას რულ-წ ლო ვა ნი შვი ლის მი მართ. ახალ ცი ხის რა ი-ო ნულ მა სა სა მარ თ ლომ სრუ ლად გა ი ზი ა რა მხა რის არ გუ მენ ტა ცია და დამ ცა ვი ორ დე-რის შე სა ხებ გან ცხა დე ბა ყვე ლა, მათ შო რის, მსხვერ პ ლებ თან კო მუ ნი კა ცი ის აკ რ ძალ ვი სა და მათ ად გილ სამ ყო ფელ თან მი ახ ლო ე ბის, პუნ ქ ტებ ში, და აკ მა ყო ფი ლა.

მ.­ჭ.-ს­საქ­მე

მ.ჭ. „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი-ა ტი ვის” ბე ნე ფი ცი ა რი ა, რო მე ლიც 23 წლის გან მავ ლო ბა ში გა ნიც დი და მე უღ ლის გან ფი-ზი კურ და ფსი ქო ლო გი ურ ძა ლა დო ბას.

წი ნა ორი შემ თხ ვე ვის მსგავ სად, მ.ჭ.-მაც თა ვი სი ნე ბის სა წი ნა აღ მ დე გოდ შექ მ ნა ოჯა ხი. მის მა ყო ფილ მა ქმარ მა ქალ ზე ძა ლა-დო ბა მა ლე ვე და იწყო, კერ ძოდ, მუდ მი ვად ცდი ლობ და მსხვერ პ ლის დამ ცი რე ბა სა და შე უ რაცხ ყო ფას, და ქალს ფი ზი კუ რა დაც ეხე-ბო და. მო ძა ლა დე პა თო ლო გი უ რად ეჭ ვი ა ნი იყო, შე სა ბა მი სად, მ.ჭ.-ს სახ ლი დან წას ვ ლა და სო ცი ა ლურ აქ ტი ვო ბებ ში მო ნა წი ლე ო ბა ეკ რ ძა ლე ბო და.

ძა ლა დო ბის ერ თ -ერ თი ბო ლო მძი მე შემ თხ ვე ვა მოხ და 2017 წლის სექ ტემ ბერ-ში. რო გორც მსხვერ პ ლი აცხა დებს, ამ დღეს მო ძა ლა დე სახ ლ ში ნას ვამ მდგო მა რე ო ბა ში დაბ რუნ და და სრუ ლი ად უმი ზე ზოდ და უწყო ჩხუ ბი მ.ჭ.-ს. იგი ჯერ ქალს შე ე ხო ხე ლით,

შემ დეგ კი თა ვის არას რულ წ ლო ვან შვილს. წი ნა აღ მ დე გო ბის გა წე ვის პა სუ ხად კი, მო-ძა ლა დე ნა ჯა ხით და ე დევ ნა მ.ჭ.-სა და მის შვი ლებს, რო მელ თაც შემ დეგ ში თა ვი ახ-ლობ ლებს შე ა ფა რეს. აღ ნიშ ნულ ინ ცი დენტს უამ რა ვი თვით მ ხილ ვე ლი ჰყავ და, რო გორც თა ვად მო ძა ლა დის ნა თე სა ვე ბი, რომ ლე ბიც სახ ლის ქვე და სარ თულ ზე ცხოვ რობ დ ნენ, ისე მე ზობ ლე ბი და გამ ვ ლე ლე ბი. სა ზო გა-დო ე ბის გულ გ რი ლო ბა ზე მი უ თი თებს ისიც, რომ არ ცერთ მათ განს არ მი უ მარ თავს პო-ლი ცი ის თ ვის და შე სა ბა მი სად, ზე მო აღ ნიშ-ნულ ფაქ ტ ზე არც გა მო ძი ე ბა დაწყე ბუ ლა.

2018 წლის 12 თე ბერ ვალს „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა ტი ვამ” თბი ლი სის სა ქა ლა ქო სა სა მარ თ ლოს დამ ცა ვი ორ დე რის გა მო ცე მის მოთხოვ ნით მი მარ თა. ერ თ -ერ-თი პი რო ბის თა ნახ მად, სა სა მარ თ ლოს მო-ძა ლა დის თ ვის მსხვერ პ ლის საცხოვ რე ბელ ად გილ თან მი ახ ლო ე ბა უნ და აეკ რ ძა ლა. აღ სა ნიშ ნა ვი ა, რომ ამ საქ მე ში მსხვერ პ ლის საცხოვ რე ბე ლი ად გი ლი თა ვად მო ძა ლა-დის სა კუთ რე ბა ში აღ რიცხუ ლი სახ ლი იყო. თბი ლი სის სა ქა ლა ქო სა სა მარ თ ლომ და აკ-მა ყო ფი ლა ჩვე ნი მოთხოვ ნა და მო ძა ლა დეს დამ ცა ვი ორ დე რის პი რო ბე ბის თა ნახ მად, სა კუ თარ სახ ლ თან მი ახ ლო ე ბა ექ ვ სი თვის ვა დით აუკ რ ძა ლა. აღ ნიშ ნუ ლი გა დაწყ ვე-ტი ლე ბა მო წი ნა აღ მ დე გე მხა რემ თბი ლი სის სა ა პე ლა ციო სა სა მარ თ ლო ში გა ა სა ჩივ რა, რო მელ მაც უც ვ ლე ლად და ტო ვა პირ ვე ლი ინ ს ტან ცი ის გა დაწყ ვე ტი ლე ბა. GDI მ.ჭ.-ს იური დი ულ დახ მა რე ბას ალი მენ ტის და კის-რე ბი სა და ბავ შ ვის საცხოვ რე ბე ლი ად გი ლის გან საზღ ვ რის კუთხით ამ დრომ დე უწევს.

თ.­მ.-ს­საქ­მე

2017 წლის 12 ივ ლისს „საქართველოს დე-მოკ რა ტი უ ლი ინი ცი ა ტი ვის” ად გი ლობ რივ ად ვო კატს ხუ ლოს მუ ნი ცი პა ლი ტე ტის ერ თ -ერთ სო ფელ ში მცხოვ რებ მა თ.მ.-მ მი მარ თა.

მი სი გან მარ ტე ბით, იგი წლე ბის გან მავ-ლო ბა ში გა ნიც დი და ფი ზი კურ და ფსი ქო-

13

ლო გი ურ ძა ლა დო ბას მე უღ ლი სა და მი სი მშობ ლე ბის მხრი დან. 16 წლის ასაკ ში თ.მ. მშობ ლებ მა იძუ ლე ბით გა ათხო ვეს. თა-ნაცხოვ რე ბის დაწყე ბის დღი დან, მე უღ ლე ქალს უხე შად ეპყ რო ბო და, დრო ის გას ვ ლის შემ დეგ კი, ეს აგ რე სია უფ რო გა ი ზარ და. ქმა-რი და მი სი მშობ ლე ბი თ.მ.-ს ავიწ რო ებ დ ნენ და მუდ მი ვად მი უ თი თებ დ ნენ იმ ფაქ ტ ზე, რომ თა მა რი არ ფეხ მ ძიმ დე ბო და. ამას თა-ნა ვე, ქალ ბა ტო ნი თ.მ. შრო მი თი ექ ს პ ლუ ა ტა-ცი ის მსხვერ პ ლიც იყო, კერ ძოდ, მა მამ თი ლი მას ფი ზი კუ რად შრო მას აიძუ ლებ და. ასეთ ძა ლა დობ რივ გა რე მო ში ცხოვ რე ბის გა მო, თ.მ.-მ დი დი რა ო დე ნო ბით წამ ლე ბი მი ი ღო და თვით მ კ ვ ლე ლო ბა სცა და, რომ არა მი სი ძმის სწრა ფი რე აქ ცი ა, შემ თხ ვე ვა ფა ტა ლუ-რად დას რულ დე ბო და.

2017 წლის 22 ივ ნისს თ.მ.-მ სა ჩი ვა რი შე ი ტა ნა აჭა რის პრო კუ რა ტუ რა ში და ოჯახ-ში ძა ლა დო ბის გა მო ძი ე ბა მო ითხო ვა. საქ მე ხუ ლოს მუ ნი ცი პა ლი ტე ტის პო ლი ცი ას გა და-ე ცა, მათ გა მო კითხეს მსხვერ პ ლი და სხვა სა გა მო ძი ე ბო ქმე დე ბე ბიც გა ნა ხორ ცი ე ლეს, თუმ ცა პა სუ ხის გე ბა ში დღემ დე არა ვინ მი-უ ცი ათ.

ა.­ბ.-ს­საქ­მე

ა.ბ.-მ „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ ინი-ცი ა ტი ვას” დახ მა რე ბის თ ვის რუს თა ვი დან მო მარ თა. იგი ორი 2 წლის გან მავ ლო ბა ში გა ნიც დი და მე უღ ლის გან და დე დამ თი ლის-გან ფი ზი კურ და ფსი ქო ლო გი ურ ძა ლა დო-ბას, მათ შო რის, ორ სუ ლო ბის პე რი ოდ შიც.

წი ნა შემ თხ ვე ვე ბის გან გან ს ხ ვა ვე ბით, ა.ბ.-მ სა კუ თა რი სურ ვი ლით შექ მ ნა ოჯა-ხი. და ქორ წი ნე ბის შემ დეგ ცოლ - ქ მა რი საცხოვ რებ ლად დე დამ თილ თან გა და ვი და. მსხვერ პ ლის გან მარ ტე ბით, დე დამ თილ თან თა ნაცხოვ რე ბის შემ დეგ მი სი ქმა რი რა დი-კა ლუ რად შე იც ვა ლა და დე და მის თან ერ თად ფსი ქო ლო გი უ რი ძა ლა დო ბა და იწყო. დრო-თა გან მავ ლო ბა ში აგ რე სია უფ რო გა ი ზარ-და და კაც მა ა. ბ . - ზე ფი ზი კუ რი ძა ლა დო ბაც

და იწყო, რო მელ მაც სის ტე მა ტუ რი ხა სი ა თი მი ი ღო. ფი ზი კუ რი ძა ლა დო ბა არც ქა ლის ორ სუ ლო ბის პე რი ოდ ში შეწყ ვე ტი ლა, რის შე დე გა დაც ბავ შ ვი ჯან მ რ თე ლო ბის პრობ-ლე მე ბით და ი ბა და.

ძა ლა დო ბის ბო ლო შემ თხ ვე ვის შემ დეგ მსხვერ პ ლ მა პო ლი ცი ას მი მარ თა. იმის გათ-ვა ლის წი ნე ბით, რომ სა ხე ზე იყო სის ხ ლის სა მარ თ ლის ნიშ ნე ბი, საქ მე მო ძა ლა დის წი-ნა აღ მ დეგ, სა ქარ თ ვე ლოს სის ხ ლის სა მარ თ-ლის კო დექ სის 126-ე პრი მა მუხ ლით აღიძ-რა, რაც ოჯახ ში ძა ლა დო ბას გუ ლის ხ მობს.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი-ცი ა ტი ვამ” ა.ბ. წარ მო ად გი ნა სა გა მო ძი ე ბო ორ გა ნო ებ ში, ჩვე ნი მოთხოვ ნით იგი ცნეს და ზა რა ლე ბუ ლად. ჩვენ ასე ვე ვი ცავ დით ა.ბ.-ს ინ ტე რე სებს სა სა მარ თ ლო ში მის მი-ერ ჩვე ნე ბის მი ცე მის დროს. ამ ჟა მად, საქ მე სა სა მარ თ ლო წარ მო ე ბის პრო ცეს ში ა.

პრო ექ ტის მიმ დი ნა რე ო ბი სას, „საქართვე-ლოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა ტი ვამ”, ქალ თა მი მართ გენ დე რუ ლი ნიშ ნით ძა ლა დო ბას თან და კავ ში რე ბით, რამ დე ნი მე სტრა ტე გი უ ლად მნიშ ვ ნე ლო ვა ნი საქ მე აწარ მო ა.

ტრან ს გენ დე რი ქა ლე ბი გენ დე რუ ლი ნიშ-ნით ძა ლა დო ბის გან დაც ვის სა მარ თ ლებ-რი ვი მე ქა ნიზ მე ბის გა რე შეპრო ექ ტის ფარ გ ლებ ში „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა ტი ვამ” მო ამ ზა-და კონ ს ტი ტუ ცი უ რი სარ ჩე ლი, რო მე ლიც მიზ ნად ისა ხავს „ქალთა მი მართ ძა ლა დო-ბის ან / და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის აღ კ ვე თის, ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლ თა დაც ვი სა და დახ-მა რე ბის შე სა ხებ” სა ქარ თ ვე ლოს კა ნო ნის მე-31 მუხ ლის დის კ რი მი ნა ცი უ ლი ში ნა არ სის (სადავო ნორ მის ში ნა არ სი ტრან ს გენ დერ ქა ლებს გა მო რიცხავს კა ნო ნის დაც ვის სფე-

ქალთა მიმართ ძალადობადა სხვა საქმეები

14

რო დან) არა კონ ს ტი ტუ ცი უ რად ცნო ბას სა-ქარ თ ვე ლოს კონ ს ტი ტუ ცი ის მე-14 და მე-17 მუხ ლებ თან მი მარ თე ბით.

მო სარ ჩე ლე ტრან ს გენ დე რი ქა ლი ა. მან თბი ლი სის სა ქა ლა ქო სა სა მარ თ ლოს ად-მი ნის ტ რა ცი ულ საქ მე თა კო ლე გი ას მის მი მართ გენ დე რუ ლი ნიშ ნით გან ხორ ცი ე-ლე ბუ ლი ძა ლა დო ბის ფაქ ტ ზე დამ ცა ვი ორ-დე რის გა მო ცე მის მოთხოვ ნით მი მარ თა. სა სა მარ თ ლომ 2018 წლის 5 თე ბერ ვ ლის გან ჩი ნე ბა ში (საქმე N3/605-18) მი უ თი თა, რომ „განსახილველ შემ თხ ვე ვა ში, დამ ცა ვი ორ დე რის გა მო ცე მის შე სა ხებ გან ცხა დე ბა წარ მოდ გე ნი ლია მო სარ ჩე ლის მი ერ. საქ მე ში წარ მოდ გე ნი ლია მო სარ ჩე ლის პი რა დო ბის და მა დას ტუ რე ბე ლი მოწ მო ბა (მოქმედების ვა და - 13.10.2027 წე ლი), სა დაც მი თი თე-ბუ ლი ა, რომ მო სარ ჩე ლე არის მამ რო ბი თი სქე სის პი რი. შე სა ბა მი სად, სა სა მარ თ ლო მი იჩ ნევს, რომ გან მ ცხა დე ბე ლი არ მი ე კუთ-ვ ნე ბა „ქალთა მი მართ ძა ლა დო ბის ან / და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის აღ კ ვე თის, ძა ლა დო-ბის მსხვერ პ ლ თა დაც ვი სა და დახ მა რე ბის შე სა ხებ”; სა ქარ თ ვე ლოს კა ნო ნის მე-3 პრი მა მუხ ლით გათ ვა ლის წი ნე ბულ დამ ცა ვი ორ დე-რის გა მო ცე მის მოთხოვ ნით სა სა მარ თ ლოს-თ ვის მი მარ თ ვის უფ ლე ბა მო სი ლე ბის მქო ნე სუ ბი ექ ტ თა წრეს”.

იმა ვე საქ მე ზე, თბი ლი სის სა ა პე ლა ციო სა სა მარ თ ლომ, 2018 წლის 27 თე ბერ ვ ლის გან ჩი ნე ბა ში ყუ რადღე ბა არ გა ა მახ ვი ლა მო სარ ჩე ლის სქეს ზე და აღ ნიშ ნა, რომ მო-ცე მულ შემ თხ ვე ვა ში, უბ რა ლოდ, არ არ სე-ბობ და დამ ცა ვი ორ დე რის გა მო ცე მის სა ჭი-რო ე ბა, ვი ნა ი დან მო ძა ლა დის მი მართ, ამა ვე ძა ლა დო ბის ფაქ ტ ზე დაწყე ბუ ლი გა მო ძი ე ბის ფარ გ ლებ ში, აღ კ ვე თის ღო ნის ძი ე ბის სა ხით უკ ვე გა მო ყე ნე ბუ ლი იყო პა ტიმ რო ბა.

სა სა მარ თ ლო ე ბის მი ერ სა და ვო ნორ-მის მსგავ სი გან მარ ტე ბით, ტრან ს გენ დე რი ქა ლე ბი გა მო ი რიცხე ბი ან „ქალთა მი მართ ძა ლა დო ბის ან / და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის აღ-კ ვე თის, ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლ თა დაც ვი-

სა და დახ მა რე ბის შე სა ხებ” სა ქარ თ ვე ლოს კა ნო ნის დაც ვის სფე რო დან, რაც არ ღ ვევს მო სარ ჩე ლის კონ ს ტი ტუ ცი ით გა რან ტი რე-ბულ უფ ლე ბებს.

სა და ვო ნორ მის თა ნახ მად, ქალ თა მი-მართ ძა ლა დო ბა გუ ლის ხ მობს სა ზო გა დო-ებ რივ თუ პი რად ცხოვ რე ბა ში ქა ლე ბის მი მართ გენ დე რუ ლი ნიშ ნით ჩა დე ნი ლი ძა ლა დო ბი სათ ვის და მა ხა სი ა თე ბელ ყვე ლა ქმე დე ბას, რო მელ თაც შე დე გად მოჰ ყ ვე ბა ან შე იძ ლე ბა მოჰ ყ ვეს ქა ლე ბის თ ვის ფი ზი კუ რი, ფსი ქო ლო გი უ რი ან სექ სუ ა ლუ რი ტან ჯ ვის ან ეკო ნო მი კუ რი ზი ა ნის მი ყე ნე ბა, მათ შო რის, ასე თი ქმე დე ბე ბის ჩა დე ნის მუ ქა რა, ქა ლე-ბის იძუ ლე ბა ან მათ თ ვის თა ვი სუფ ლე ბის თვით ნე ბუ რი აღ კ ვე თა. მიგ ვაჩ ნი ა, რომ აღ ნიშ ნუ ლი ნორ მის ნორ მა ტი უ ლი ში ნა არ-სი, რო მე ლიც სა ზო გა დო ებ რივ და პი რად ურ თი ერ თო ბა ში გენ დე რუ ლი ნიშ ნით ძა-ლა დო ბის მსხვერპლ ტრან ს გენ დერ ქალს კა ნო ნის დაც ვის სფე რო დან გა მო რიცხავს, კონ ს ტი ტუ ცი ით გა რან ტი რე ბულ თა ნას-წო რო ბის პრინ ციპს ეწი ნა აღ მ დე გე ბა და მათ უფ ლე ბე ბის სა მარ თ ლებ რი ვი დაც ვის ეფექ ტი ა ნი მე ქა ნიზ მე ბის გა რე შე ტო ვებს. მიგ ვაჩ ნი ა, რომ კა ნო ნის მიზ ნე ბი დან გა-მომ დი ნა რე, ტრან ს გენ დე რი ქა ლი და ცის-გენ დე რი1 ქა ლე ბი არ სე ბი თად თა ნას წო რე ბი არი ან. სა და ვო ნორ მის მი ხედ ვით, კა ნო ნის მოქ მე დე ბა ვრცელ დე ბა გენ დე რუ ლი ნიშ-ნით ჩა დე ნილ ძა ლა დო ბა ზე, შე სა ბა მი სად, არ სე ბი თია არა ბი ო ლო გი უ რი სქე სი, არა მედ გენ დე რუ ლი იდენ ტო ბა. არ სე ბუ ლი სტა ტის-ტი კუ რი მო ნა ცე მე ბით, ტრან ს გენ დე რი ქა-ლე ბის 30-50% ერ თხელ მა ინც გამ ხ და რა ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლი. მა თი დი დი ნა წი ლი ძა ლა დო ბას გა ნიც დის გენ დე რუ ლი ნიშ ნით, თუმ ცა ცის გენ დე რი ქა ლე ბის გან გან ს ხ ვა ვე-ბით, ტრან გენ დერ ქა ლებს, გენ დე რუ ლი ნიშ-

1 ადამიანები, რომელთა გენდერული იდენტობა და გენდერული გამოხატულება ემთხვევა იმ სქესს, რომლითაც ისინი დაიბადნენ.

15

ნით ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვა ში, არ შე უძ ლი-ათ ისარ გებ ლონ ზე მოხ სე ნე ბუ ლი კა ნო ნით გათ ვა ლის წი ნე ბუ ლი დაც ვის ბერ კე ტე ბით, რად გა ნაც სა სა მარ თ ლომ ნორ მა ისე გან მარ-ტა, რომ ყო ველ გ ვა რი ლე გი ტი მუ რი მიზ ნის გა რე შე ამო რიცხა ისი ნი კა ნო ნის მოქ მე დე-ბის სფე რო დან.

ჩვე ნი მო საზ რე ბით, სა და ვო ნორ მა პრობ ლე მუ რია სა ქარ თ ვე ლოს კონ ს ტი ტუ ცი-ის მე-17 მუხ ლ თან მი მარ თე ბი თაც. სა და ვო ნორ მით სა ხელ მ წი ფო არ ღ ვევს პო ზი ტი ურ ვალ დე ბუ ლე ბას, შექ მ ნას ისე თი სა კა ნონ მ-დებ ლო სივ რ ცე, რო მე ლიც მსხვერპლ ტრან-ს გენ დერ ქა ლებს უზ რუნ ველ ყოფს სა ჭი რო სა მარ თ ლებ რი ვი ბერ კე ტე ბით, რო გორც ძა ლა დო ბის პრე ვენ ცი ის თ ვის, ასე ვე, პოს-ტ - ძა ლა დო ბის პე რი ო დის თ ვის, რაც სა ქარ-თ ვე ლოს კონ ს ტი ტუ ცი ის მე-17 მუხლს ეწი-ნა აღ მ დე გე ბა.

თ.­ტ.-ს­საქ­მე

თ. ტ.-მ „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ ინი-ცი ა ტი ვას” 2017 წლის ივ ლის ში მო მარ თა. იგი მე გო ბა რი მა მა კა ცის, სა ქარ თ ვე ლოს შსს-ს მა ღალ ჩი ნოს ნის, გ. ბ.-ს მხრი დან, 2015-2016 წლებ ში სის ტე მა ტუ რად გა ნიც დი და ფი ზი-კურ და ფსი ქო ლო გი ურ ძა ლა დო ბას.

მსხვერ პ ლის მი ერ წარ მოდ გე ნი ლი ინ-ფორ მა ცი ი თა და მტკი ცე ბუ ლე ბე ბით დას-ტურ დე ბა გ. ბ.-ს მი ერ გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი ძა ლა დო ბის ექ ვ სი და მო უ კი დე ბე ლი ეპი ზო-დი. ძა ლა დო ბის სა ფუძ ვე ლი, ძი რი თა დად, გენ დე რის ნიშ ნით დის კ რი მი ნა ცია იყო. თ.ტ.-მ არა ერ თხელ მი მარ თა შე სა ბა მის ორ გა ნო ებს და მო ითხო ვა ძა ლა დო ბის აღ-კ ვე თა, თუმ ცა უშე დე გოდ. საქ მის გა რე მო ე-ბე ბი დან ჩნდე ბა სა ფუძ ვ ლი ა ნი ეჭ ვი, რომ გ. ბ., რო გორც სა ხელ მ წი ფოს წარ მო მად გე ნე-ლი, ძა ლა დო ბის ფაქ ტებ ზე სა მარ თალ დამ-ცავ თა მხრი დან მის მი მართ წარ მო ე ბულ სა მარ თ ლებ რივ პრო ცე სებ ზე ზე გავ ლე ნის მო სახ დე ნად, სა კუ თარ თა ნამ დე ბო ბას და გავ ლე ნას იყე ნებ და. მი უ ხე და ვად იმი სა, რომ

სა მარ თალ დამ ცა ვე ბი ინ ფორ მი რე ბუ ლე ბი იყ ვ ნენ ძა ლა დო ბის ფაქ ტე ბის შე სა ხებ, ისი ნი არ იღებ დ ნენ ზო მებს მათ აღ საკ ვე თად, პრე-ვენ ცი ი სა და სა ვა რა უ დო და ნა შა უ ლის გა მო-სა ძი ებ ლად, რა საც არა ერ თი ფაქ ტობ რი ვი გა რე მო ე ბა და მტკი ცე ბუ ლე ბა ადას ტუ რებს:

მა გა ლი თად, 2015 წლის ოქ ტომ ბერ ში ჩა დე ნილ ძა ლა დო ბა ზე დაწყე ბუ ლი გა მო-ძი ე ბა 2016 წლის მა ის ში და ნა შა უ ლის ნიშ-ნე ბის არარ სე ბო ბის სა ფუძ ვ ლით შეწყ და. თუმ ცა იმა ვე ფაქ ტ ზე სა ქარ თ ვე ლოს შსს-ს გე ნე რა ლურ მა ინ ს პექ ცი ამ გ. ბ.-ს დის ციპ-ლი ნუ რი გა დაც დო მა და უდ გი ნა და აღ ნიშ ნა, რომ გ.ბ.-ს მხრი დან დას ტურ დე ბო და თ.ტ-ს მი მართ სიტყ ვი ე რი და ფი ზი კუ რი შე უ რაცხ-ყო ფის მი ყე ნე ბის ფაქ ტი და და მამ ცი რე ბე ლი მოპყ რო ბა. 2016 წლის ივ ლის ში, ქალ ბა ტონ თ.ტ.-ს მი მართ გან მე ო რე ბით ჩა დე ნილ ძა-ლა დო ბა ზე დაწყე ბუ ლი გა მო ძი ე ბა 2017 წლის მა ის ში კვლავ იმა ვე, და ნა შა უ ლის ნიშ-ნე ბის არარ სე ბო ბის, სა ფუძ ვ ლით შეწყ და. თუმ ცა აღ სა ნიშ ნა ვი ა, რომ პრო კუ რა ტუ რა-ში ძა ლა დო ბი სას მო ძა ლა დის თ ვის წი ნა აღ-მ დე გო ბის დროს თ.ტ.-ს მხრი დან მი ყე ნე-ბუ ლი უმ ნიშ ვ ნე ლო და ზი ა ნე ბე ბის ფაქ ტ ზე გა მო ძი ე ბა კვლავ გრძელ დე ბა. მსხვერ პ ლის ქმე დე ბებ ზე გა მო ძი ე ბის დაწყე ბა და მი სი წარ მო ე ბა, შე იძ ლე ბა ით ქ ვას, რომ სა ხელ-მ წი ფოს მხრი დან ერ თ -ერ თი დის კ რი მი ნა-ცი უ ლი მიდ გო მა ა, რა თა მსხვერ პ ლის შემ დ-გომ პრე ტენ ზი ებ ზე არ სე ბობ დეს გამ ყი ნა ვი ეფექ ტის მქო ნე ბერ კე ტი, შე საძ ლო დამ ნა-შა ვედ ცნო ბის ში შის სა ხით. ამას თა ნა ვე, სა ქარ თ ვე ლოს პერ სო ნა ლურ მო ნა ცემ თა დაც ვის ინ ს პექ ტო რის 2018 წლის 5 მარ ტის დას კ ვ ნით დას ტურ დე ბა, რომ გ. ბ.-მ არა-სამ სა ხუ რებ რი ვი მიზ ნით, შსს-ს მო ნა ცემ თა ბა ზა ში უკა ნო ნოდ გა და ა მოწ მა თ.ტ.-ს პერ-სო ნა ლუ რი მო ნა ცე მე ბი.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი-ცი ა ტი ვამ” თ.ტ. წარ მო ად გი ნა სა გა მო ძი ე ბო ორ გა ნო ებ ში და სრულ ყო ფი ლი სა მარ თ ლებ-რი ვი კონ სულ ტა ცია და დახ მა რე ბა გა უ წი ა.

16

იმის გათ ვა ლის წი ნე ბით, რომ დაც ვის ყვე-ლა ში და მე ქა ნიზ მი ამო წუ რუ ლი იყო, ჩვენ 2018 წლის 6 მარტს სა ჩივ რით მივ მარ თეთ ადა მი ა ნის უფ ლე ბა თა ევ რო პულ სა სა მარ-თ ლოს. სა ჩივ რის მომ ზა დე ბა ში აქ ტი უ რი დახ მა რე ბა EHRAC-მა (European Human Rights Advocacy Center/ადამიანის უფ ლე-ბა თა ად ვო კა ტი რე ბის ევ რო პუ ლი ცენ ტ რი) გაგ ვი წი ა. სა ჩი ვარ ში ვა სა ბუ თებთ თ.ტ.-ს მი მართ სა ხელ მ წი ფოს მხრი დან ევ რო პუ ლი კონ ვენ ცი ის მე-3 (წამების აკ რ ძალ ვა) და მე-14 (დისკრიმინაციის აკ რ ძალ ვა) მუხ ლე ბის დარ ღ ვე ვას. ევ რო პულ მა სა სა მარ თ ლომ ძა ლი ან მა ლე, და ახ ლო ე ბით სამ თვე ში, და-იწყო მხა რე ებ თან კო მუ ნი კა ცი ა. 2018 წლის 16 ოქ ტომ ბერს სა ხელ მ წი ფოს ბო ლო ვა და ჰქონ და მი სი პო ზი ცი ის სა სა მარ თ ლოს თ-ვის წარ სად გე ნად. ამას თან, აღ სა ნიშ ნა ვი ა, რომ 2018 წლის 21 სექ ტემ ბერს ევ რო პულ მა სა სა მარ თ ლომ და აკ მა ყო ფი ლა ქალ თა უფ-ლე ბა თა დამ ც ვე ლი ხუ თი სა ერ თა შო რი სო ორ გა ნი ზა ცი ის მოთხოვ ნა და ისი ნი საქ მე ში მე სა მე პი რე ბად ჩარ თო. კერ ძოდ, საქ მე ში მე სა მე პი რად ჩა ერ თო შემ დე გი ორ გა ნი ზა-ცი ე ბი: მა ი ა მის უნი ვერ სი ტე ტის ადა მი ა ნის უფ ლე ბა თა კლი ნი კა / Human Rights Clin-ic of the University of Miami(HRC); იმე დის სახ ლი / Casa de Esperanza (CAZA); ქალ თა მი მართ ძა ლა დო ბის და სას რუ ლი / End Vio-lence Against Women International (EVAWI); მო მა ვა ლი ძა ლა დო ბის გა რე შე / Futures Without Violence (FUTURES) და ქა ლე ბი ფე-დე რა ლურ სა მარ თალ დამ ცავ ორ გა ნო ებ ში / Women in Federal Law Enforcement (WIFLE).

X-ის­საქ­მე

X-მა „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ ინი ცი-ა ტი ვას” 2018 წლის იან ვარ ში მო მარ თა. იგი სექ სუ ა ლუ რი უმ ცი რე სო ბის წარ მო მად გე-ნე ლია და მას ყო ფი ლი პარ ტ ნი ო რი პი რა დი ცხოვ რე ბის ამ სახ ვე ლი კად რე ბის გავ რ ცე-ლე ბით ემუქ რე ბო და.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი-

ცი ა ტი ვამ” X წარ მო ად გი ნა ში ნა გან საქ მე თა სა მი ნის ტ რო ში და მო ითხო ვა გა მო ძი ე ბის დაწყე ბა X-ის შან ტა ჟის საქ მე ზე. აღ სა ნიშ ნა-ვი ა, რომ ამ საქ მეს ში ნა გან საქ მე თა სა მი ნის-ტ რო მაქ სი მა ლუ რად სენ სი ტი უ რად მი უდ გა და კონ ფი დენ ცი ა ლუ რო ბის მა ღა ლი დო ნის უზ რუნ ველ სა ყო ფად, საქ მე ზე გა მო ძი ე ბა და შე სა ბა მი სი გა და უ დე ბე ლი ღო ნის ძი ე ბე ბი ში-ნა გან საქ მე თა სა მი ნის ტ როს ცენ ტ რა ლუ რი კრი მი ნა ლუ რი პო ლი ცი ის გან სა კუთ რე ბით მნიშ ვ ნე ლო ვან საქ მე თა გა მომ ძი ებ ლებ მა აწარ მო ეს.

ჩვე ნი ჩარ თუ ლო ბი სა და შსს-ს მნიშ-ვ ნე ლო ვა ნი სა გა მო ძი ე ბო მოქ მე დე ბე ბის ჩა ტა რე ბის შე დე გად, პო ლი ცი ამ და ა კა ვა დამ ნა შა ვე და სის ხ ლის სა მარ თ ლებ რივ პა-სუ ხის გე ბა ში მის ცა, ხო ლო X ცნო და ზა რა-ლე ბუ ლად. ამას თა ნა ვე, X-ს აუნაზღა ურ და პი რა დი ცხოვ რე ბის ამ სახ ვე ლი კად რე ბის გავ რ ცე ლე ბის მუ ქა რით გა მო ძა ლუ ლი ფი-ნან სუ რი ზი ა ნი - 1800 ლა რის ოდე ნო ბით.

მცი­რეწ­ლო­ვა­ნი­ს.მ.-ს­საქ­მე

საქ მე შე ე ხე ბო და მცი რეწ ლო ვა ნი ს.მ.-ს არა-მარ თ ლ ზო მი ე რად სა ქარ თ ვე ლოს ტე რი ტო-რი ი დან გა დაყ ვა ნას.

ს.ბ.-ს დე და, ნ.გ., წლე ბის გან მავ ლო ბა-ში იმ ყო ფე ბო და ოფი ცი ა ლურ ქორ წი ნე ბა ში აზერ ბა ი ჯა ნის მო ქა ლა ქეს თან, რო მელ თა-ნაც მას შე ე ძი ნა ერ თი სა ერ თო შვი ლი ს.ბ.. ბო ლო წლებ ში მე უღ ლე ებს შო რის ურ თი ერ-თო ბა და ი ძა ბა, რაც ფაქ ტობ რი ვი გან ქორ-წი ნე ბით დას რულ და. მე უღ ლე ს.მ.-ს დე დას მუდ მი ვად ემუქ რე ბო და ბავ შ ვის აზერ ბა ი-ჯან ში გა დაყ ვა ნით, ამის გა მო ნ.გ.-მ იუს-ტი ცი ის სა მი ნის ტ როს მი მარ თა და ს. მ.-ს პას პორ ტის გა უქ მე ბა მო ითხო ვა. მი უ ხე და-ვად ამი სა, მა მამ, საზღ ვ რის ოფი ცი ა ლუ რი კვე თით მა ინც შეძ ლო მცი რეწ ლოვ ნის სა-ქარ თ ვე ლოს ტე რი ტო რი ი დან არა მარ თ ლ-ზო მი ე რად გაყ ვა ნა უპას პორ ტოდ.

„საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი-ცი ა ტი ვამ” ნ.გ.-ს და მის შვილს სრულ ყო-

17

ფი ლი სა მარ თ ლებ რი ვი დახ მა რე ბა გა უ წი ა. ჩვენ სარ ჩე ლით მივ მარ თეთ თბი ლი სის სა ქა ლა ქო სა სა მარ თ ლოს და მცი რეწ ლოვ-ნის არა მარ თ ლ ზო მი ე რად გა და ად გი ლე ბის ფაქ ტის დად გე ნა მო ვითხო ვეთ. ამას თა ნა-ვე, გან ცხა დე ბა წარ ვად გი ნეთ სა ქარ თ ვე ლოს პრო კუ რა ტუ რა ში და მო ვითხო ვეთ გა მო ძი-ე ბის დაწყე ბა იმ მე საზღ ვ რე ე ბის ქმე დე ბის ფაქ ტ ზე, რო მელ თაც მცი რეწ ლო ვა ნი ბავ-შ ვის უპას პორ ტოდ გა და ად გი ლე ბა და უშ-ვეს. „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი-ცი ა ტი ვა” ასე ვე აქ ტი უ რად იყო ჩარ თუ ლი პა რა ლე ლუ რად მიმ დი ნა რე აზერ ბა ი ჯა ნის სა სა მარ თ ლო პრო ცეს ში, რო მე ლიც ბავ შ ვის მი კუთ ვ ნე ბის სა კითხს ეხე ბო და. ჩვენ წარ მო-ვად გი ნეთ ნ.გ. და მი სი შვი ლი სა ქარ თ ვე ლოს იუს ტი ცი ის სა მი ნის ტ რო ში, სა დაც გა მოთ ქ-ვეს მო ლა პა რა კე ბის დაწყე ბის ინი ცი ა ტი ვა აზერ ბა ი ჯა ნის შე სა ბა მის ორ გა ნო ებ თან.

ამ ეტაპ ზე, აზერ ბა ი ჯა ნის სა სა მარ თ ლოს გა დაწყ ვე ტი ლე ბით, ბავ შ ვი მი კუთ ვ ნე ბუ ლია დე დის თ ვის. აღ ნიშ ნუ ლი გა დაწყ ვე ტი ლე ბის ძა ლა ში შეს ვ ლის შემ დეგ კი, შე საძ ლე ბე ლი იქ ნე ბა ს.მ.-ს სა ქარ თ ვე ლოს ტე რი ტო რი ა ზე გად მოყ ვა ნა. ამას თა ნა ვე, ჩვე ნი მი მარ თ ვის შემ დეგ სა ქარ თ ვე ლოს პრო კუ რა ტუ რამ და-იწყო გა მო ძი ე ბა მე საზღ ვ რე ე ბის შე საძ ლო და ნა შა უ ლებ რი ვი ქმე დე ბის ფაქ ტ ზე. ჩვე ნი მოთხოვ ნა იუს ტი ცი ის სა მი ნის ტ როს მი-მართ კი, ამ ჟა მად წარ მო ე ბის პრო ცეს ში ა.

რო გორც ვხე დავთ, ქალ თა მი მართ ძა ლა დო-ბა კომ პ ლექ სუ რი და მრა ვალ მ ხ რი ვი პრობ-ლე მა ა, რო მე ლიც დღემ დე მწვა ვედ დგას სა ქარ თ ვე ლო ში. პრო ექ ტის მიმ დი ნა რე ო-ბი სას „საქართველოს დე მოკ რა ტი უ ლი ინი-ცი ა ტი ვა” რე გი ო ნებ ში შეხ ვ და ასო ბით ქალს, რო მელ თაც არ აქვთ სრულ ყო ფი ლი ინ ფორ-მა ცია სა კუ თა რი უფ ლე ბე ბის შე სა ხებ. ად გი-

ლობ რი ვი ტრა დი ცი ე ბის გავ ლე ნით, ქა ლი მემ კ ვიდ რედ არ გა ნი ხი ლე ბა. ამას თა ნა ვე, ქა ლებ მა არ იცი ან, რომ გან ქორ წი ნე ბის შემ თხ ვე ვა ში, მათ უფ ლე ბა აქვთ ყო ფილ მე უღ ლეს და ა კის რონ ალი მენ ტი არას რულ-წ ლო ვა ნი შვი ლე ბის სა სარ გებ ლოდ. ამ სა-კითხებ თან და კავ ში რე ბით „საქართველოს დე მოკ რა ტი ულ მა ინი ცი ა ტი ვამ” კონ სულ ტა-ცია გა უ წია შეხ ვედ რებ ზე დამ ს წ რე ქა ლებს. ამას თა ნა ვე, ჩვენ და ჩვენ მა ად ვო კა ტებ მა წარ მო ვად გი ნეთ 10-ზე მე ტი უმ ცი რე სო ბის წარ მო მად გე ნე ლი ქა ლი სა სა მარ თ ლო ში ალი მენ ტი სა და გან ქორ წი ნე ბის და ვებ ზე. შემ თხ ვე ვა თა უმ რავ ლე სო ბა ში სა სა მარ თ-ლომ გა ი ზი ა რა ჩვე ნი პო ზი ცია და მოთხოვ ნა სრუ ლად და აკ მა ყო ფი ლა.

ზე მოთ გან ხი ლუ ლი საქ მე ე ბი ასე ვე მი უ-თი თებს იმა ზე, რომ სა ქარ თ ვე ლო ში ოჯახ ში ძა ლა დო ბის სა კითხი კვლავ დიდ გა მოწ ვე-ვად რჩე ბა, თუმ ცა აღ სა ნიშ ნა ვია სა ხელ მ-წი ფოს და მო კი დე ბუ ლე ბა ამ პრობ ლე მის მი მართ. ბო ლო დროს გან ხორ ცი ე ლე ბუ ლი რე ფორ მე ბი ცხად ყოფს, რომ სა ხელ მ წი ფოს პო ლი ტი კა ოჯახ ში ძა ლა დო ბი სა და ქალ თა უფ ლე ბე ბის და სა ცა ვად უფ რო მკაც რია წი ნა წლებ თან შე და რე ბით. ამის შე დე გია ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვის შემ დეგ, ქალ თა მი მარ თ ვი ა ნო ბის სტა ტის ტი კის ზრდა. ში-ნა გან საქ მე თა სა მი ნის ტ როს ადა მი ა ნის უფ ლე ბა თა დე პარ ტა მენ ტის 2018 წლის ან-გა რი შის მი ხედ ვით2, 2018 წელს პო ლი ცი ე-ლებ მა 5472 შე მა კა ვე ბე ლი ორ დე რი გა მოს-ცეს3. აღ სა ნიშ ნა ვია ისიც, რომ 2017 წელ თან შე და რე ბით, შემ ცი რე ბუ ლია შე მა კა ვე ბე ლი ორ დე რის დარ ღ ვე ვის მაჩ ვე ნე ბე ლი4. ამას-თან, 2018 წლის პირ ვე ლი 9 თვის მაჩ ვე ნებ-

2 ში ნა გან საქ მე თა სა მი ნის ტ რო, ადა -მი ა ნის უფ ლე ბა თა დაც ვის დე პარ ტა მენ ტის ან გა რი ში, 2018, იხ. https://police.ge/adamian-isuflebebi/index.html#p=1 [16/10/2018]3 იქ ვე, გვ. 6.4 იქ ვე, გვ. 9.

შეჯამება

18

ლე ბით, ოჯა ხურ და ნა შა ულ ზე გა მო ძი ე ბა და იწყო 4339 საქ მე ზე, რაც წი ნა წლის იმა-ვე პე რი ოდ თან შე და რე ბით, და ახ ლო ე ბით 50-ით მე ტი ა. ამას თან, და ახ ლო ე ბით იმა ვე პრო ცენ ტუ ლი მაჩ ვე ნებ ლის სხვა ო ბით მი ეც-ნენ პი რე ბი სის ხ ლის სა მარ თ ლებ რივ პა სუ-ხის გე ბა ში მსგავს და ნა შა უ ლებ ზე. ყო ვე ლი ვე ეს კი დევ ერ თხელ მი უ თი თებს, არ სე ბუ ლი პრობ ლე მის მო საგ ვა რებ ლად, სა ხელ მ წი ფოს მი ერ სწო რი პო ლი ტი კის გა ტა რე ბის მნიშ-ვ ნე ლო ბა ზე.

მი უ ხე და ვად სა ხელ მ წი ფოს პო ზი ტი უ რი და ქმე დი თი ნა ბი ჯე ბი სა, ოჯახ ში და ქალ-თა მი მართ ძა ლა დო ბის პრობ ლე მა დღემ დე გან სა კუთ რე ბით მწვა ვედ დგას რე გი ო ნებ-ში, სა დაც ზო გა დი ფო ნი ისევ დის კ რი მი-ნა ცი უ ლი ა. ჩვენს წარ მო ე ბა ში არ სე ბულ საქ მე ებ ში გა მო იკ ვე თა, რომ სა მარ თალ-დამ ცავ თა ნა წილს კვლავ გულ გ რი ლი და-მო კი დე ბუ ლე ბა აქვს ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მსხვერ პ ლე ბი სად მი, კერ ძოდ, ისი ნი ხში რად ცდი ლო ბენ და ი ნა ხონ ქა ლის ბრა ლი ოჯახ ში ძა ლა დო ბის შემ თხ ვე ვებ ში. ჩვენს საქ მე ებ-ში, მა ში ნაც კი, რო დე საც პო ლი ცი ე ლე ბის-თ ვის ცნო ბი ლი გახ და ოჯახ ში ძა ლა დო ბის შე სა ხებ, ისი ნი მხო ლოდ იმ შემ თხ ვე ვა ში რე ა გი რე ბენ, თუ ამის შე სა ხებ მსხვერ პ ლი გა ნაცხა დებს. სა მარ თალ დამ ც ველ თა ამ გ ვა რი და მო კი დე ბუ ლე ბა, ერ თი მხრივ, გა ნა პი რო-ბებს მსხვერ პ ლის უნ დობ ლო ბას სა მარ თალ-

დამ ცა ვი ორ გა ნო ე ბის მი მართ, ხო ლო მე ო რე მხრივ, მსხვერ პ ლის და უც ვე ლო ბას მო ძა ლა-დის გან და ამ უკა ნას კ ნე ლის რე ა ბი ლი ტა ცი ის შე უძ ლებლობას.

ოჯახ ში ძა ლა დო ბის მი მართ, გარ კ ვე ულ შემ თხ ვე ვებ ში, გულ გ რი ლია სა ზო გა დო ე ბის ნა წი ლიც. სა ქარ თ ვე ლოს ზო გი ერთ რე გი-ონ ში ამ დრომ დე არ არის უზ რუნ ველ ყო-ფი ლი ქალ თა უფ ლებ რი ვი თა ნას წო რო ბა. მრა ვალ სა კითხ თან მი მარ თე ბით, ქა ლებს არ აქვთ არ ჩე ვა ნის გა კე თე ბის სა შუ ა ლე-ბა და ისი ნი ფაქ ტობ რი ვად ძა ლა დო ბის მსხერ პ ლ ნი ხდე ბი ან ად რე უ ლი ასა კი დან. ამის ნა თე ლი დას ტუ რია ზე მოთ გან ხი ლუ-ლი საქ მე ე ბი, სა დაც თით ქ მის ყვე ლა შემ თხ-ვე ვა ში მსხვერპლს ოჯა ხი ად რე ულ ასაკში, საკუთარი ნების სა წი ნა აღ მ დე გოდ ჰქონ და შექ მ ნი ლი. ამას თა ნა ვე, გარ და ფსი ქო ლო გი უ რი და ფი ზი კუ რი ძა ლა დო ბი სა, მსხვერ პ ლი ყვე-ლა საქ მე ში გა ნიც დი და ეკო ნო მი კურ ძა-ლა დო ბას. ფი ნან სუ რი და მო უ კი დებ ლო-ბის არარ სე ბო ბა მსხვერ პ ლის თ ვის ყვე ლა შემ თხ ვე ვა ში ძა ლა დო ბა ზე ხმა მაღ ლა ლა-პა რა კის ხე ლის შემ შ ლე ლი ფაქ ტო რი იყო. სა ზო გა დო ე ბი სა და სა მარ თალ დამ ცა ვე ბის გულ გ რი ლი და მო კი დე ბუ ლე ბა კი, ერ თობ-ლი ო ბა ში, აბ რ კო ლებს ოჯახ ში ძა ლა დო ბის ფაქ ტე ბის გა მოვ ლე ნას და პრობ ლე მის აღ-მოფხ ვ რას.