fen b˜l˜mler˜ konu Özetl˜ Çali˚ma ka˛idi 8 Ünite 3 · hidrolik(sıvı basıncı)...

ÜniteFEN BİLİMLERİ KONU ÖZETLİ ÇALIŞMA KAĞIDIBASINÇ 88 33

Emeği Geçen Öğretmenlerimiz

Mustafa NAVAKUŞU Süleyman KARAKAYA Mustafa DABANŞaban ÖTER Hakan ARSLAN

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

BasınçBirim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir.

F

Basınç; uygulanan ku-vvet ve yüzey alanına bağlıdır.Birimi N/m2 veya Paskal’dır. P ile göster-ilir.1. Katı BasıncıKatı cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları zemine basınç uygularlar. Katı basıncının bağlı olduğu faktörler;a. Ağırlık: Cismin ağırlığı artarsa zemine uygulanan basınç da artar.

Ağırlık (N)

Basınç (Pa)

b. Yüzey Alanı: Cis-min zemine temas eden kısımlarının yüzey alanı artarsa cismin uygu-ladığı basınç azalır.

Yüzey alanı (m2)

Basınç (Pa)

Model BilgiModel Bilgia kabındaki cisim zemine yatay olarak konulduğunda oluşan basınç P1, aynı cisim b kabına dikey olarak konulduğunda oluşan basınç ise P2’dir.

0,04m2

P1

0,01m2

P2

(a)

(b) Yüzey alanı azaldığında uygulanan basınç arta-cağı için P2 > P1’dir.

Katılar üzerlerine uygu-lanan kuvveti aynı yönde ve aynı büyüklükte iletir-ler. Fakat basıncı aynen iletmezler.

Özdeş küpler kul-lanılarak oluşturulmuş aşağıdaki cisimler-in zemine uyguladığı basınçlar arasındaki il-işki nasıl olmalıdır?

A.

B.

C.

İş makinelerinden ba-zılarında tekerlek yerine palet mekanizmasının bulunmasındaki amaç, yüzey alanını büyüterek basıncın azaltılmasını sağlamaktır.

ÖgÖg––retenretenEtkinlik ModeliEtkinlik Modeli

Aşağıda verilen silindi-rik cismin zemine uygu-ladığı basınç P kadardır.

G

S

Cisim zemine dik olacak şekilde kesiliyor.

P1 P2P1 = P2

d

Kesilen yeni parçaların zemine uyguladıkları basınçlar birbirine ve kesilmeden önceki cis-min zemine uyguladığı basınca (P) eşit çıkacak-tır. Bunun sebebi yere dik kesilen geometrik cisimlerde ağırlığın azal-masının yanı sıra aynı oranda cismin zem-ine temas eden yüzey alanının da azalmasıdır.





fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Sıvı BasıncıSıvı içerisinde bulu-nan maddelere sıvı tarafından basınç uygu-lanır. Sıvı basıncının bağlı olduğu faktörler;1. DerinlikDerinliğin artması du-rumunda sıvının uygu-ladığı basınç da artar.

Derinlik

Basınç (Pa)

2. YoğunlukSıvı yoğunluğu artarsa, uygulanan basınç da artar.

Basınç (Pa)

Yoğunluk

h

(d)sıvı yoğunluğu

P= Sıvı basıncı

Kap tabanına uygulanan sıvı basıncı (h) ve (d) değerlerine bağlıdır.

Model BilgiModel Bilgi

Sıvılar1. Sıkıştırılamazlar2. Akışkandırlar3. Bulundukları kabın

şeklini alırlarBu sebeplerden dolayıSıvılar üzerlerine uygu-lanan basıncı aynen ile-tirken, kuvveti değiştire-bilirler. Buna Pascal (paskal) Prensibi denir.

Hidrolik(sıvı basıncı) kullanılarak tasarlanan pek çok iş makineleri ve teknolojik ürünler vardır.

Bu makineler sıvı basıncı sayesinde çok ağır yükleri daha az ku-vvet uygulayarak kaldır-maya olanak sağlar.

Model BilgiModel Bilgi

BİLEŞİK KAPLAR

Aşağıda verilen A, B ve C kaplarına belirtilen seviyelerde su dolduru-luyor.

A

B

C

hsu

hsu

h/2su

Buna göre kap tabanına etki eden sıvı basınçları arasındaki ilişki nasıl ol-malıdır?

…… = …… > …… >


kap yoğunluk g/cm3derinlik

cm

K 10 20

L 5 15

M 8 15

N 10 30

Yukarıdaki tabloda K, L, M ve N kaplarında bulunan sıvıların yoğun-lukları ve kap derinlikleri verilmiştir.a. Sıvı basıncının yoğunluğa bağlı old-uğunu ispatlamak istey-en bir araştırmacı hangi kapları seçmelidir?

b. Sıvı basıncının der-inliğe bağlı olduğunu ispatlamak isteyen bir araştırmacı hangi kapları seçmelidir?


Sıvı içerisinde herhangi bir noktaya etki eden basınç her yönde aynı büyüklükte iletilir.




fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om



fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

fena

lem

i.com

fe

nale

mi.c

om

Gaz BasıncıKapalı kaptaki gaz mol-ekülleri sürekli kabın iç çeperlerine çarparak, kap içerisinde basınç oluştururlar.

Deodorant kutuları içerisinde bulunan gaz basıncı yüksektir.

Açık Hava BasıncıAtmosferde bulunan ga-zlar da ağırlıklarından dolayı yerküreye basınç uygularlar. Bu basınca açık hava basıncı denir.

Açık hava basıncı P0 ile gösterilir. Birimi cm-Hg, bar, atm.

Açık hava basıncını ölçmek için kullanılan araçlara barometre de-nir.

Model BilgiModel Bilgi Model BilgiModel BilgiAçık hava basıncı yük-seklere doğru çıkıldıkça azalır. Bunun sebebi deniz seviyesindeki bir noktaya daha çok gaz tanecikleri etki eder fakat yukarı çıkıldığın-da o noktaya etki eden tanecik sayısının azal-masıdır.

DENİZ SEVİYESİ

1 atm=76 cm-Hg

1000 metre

2000 metre

3000 metre

4000 metre

1 atm

0,9 atm

0,8 atm

0,7 atm

0,6 atm

P0h

cıva

P0

Toriçelli deneyi (Açık hava basıncının ölçülmesi)

Deniz seviyesinden yukarılara çıkıldıkça h seviyesi azalır.

fen b˜l˜mler˜ konu Özetl˜ Çali˚ma ka˛idi 8 Ünite 3 · hidrolik(sıvı basıncı)...

Documents