eurozona: perspektivat dhe politikat - jvi.org · departamenti europian, fondi monetar...

F O N D I M O N E T A R N D Ë R K O M B Ë T A R

Jeffrey Franks

Drejtor, Zyra e FMN-së për Europën

1

EUROZONA:

PERSPEKTIVAT DHE POLITIKAT

Qershor 2018

Departamenti Europian, Fondi Monetar Ndërkombëtar 2

Projeksionet e Rritjes Reale të PPB-së (Gjendja Ekonomike në Botë, Prill 2018) (ndryshimi në përqindje nga viti i kaluar)

Bota SHBA

Britania

e

Madhe Japonia

Eurozon

a DEU FRA ITA ESP

2018 3,9 2,5 1,6 1,2 2,4 2,5 2,1 1,5 2,8

Rishikimi

nga tetori

20170,3 0,2 0,1 0,5 0,5 0,7 0,3 0,4 0,3

2019 3,9 2,2 1,5 0,9 2,0 2,0 2,0 1,1 2,2

Rishikimi

nga tetori

20170,2 0,3 0,1 0,1 0,3 0,5 0,1 0,2 0,2

Rritja në ekonomitë e përparuara është e kënaqshme


Projeksionet e Rritjes Reale të PPB-së (Gjendja Ekonomike në Botë, Prill 2018) (ndryshimi në përqindje nga viti i kaluar)

Bota EMDCs Kina India Rusia Brazili

Afrika e

Jugut Argjentina Turqia

2018 3,9 4,9 6,6 7,4 1,7 2,3 1,5 2,0 4,4

Rishikimi

nga tetori

20170,3 0,0 -0,1 0,0 0,1 0,8 0,4 -0,5 0,9

2019 3,9 5,1 6,4 7,8 1,5 2,5 1,7 3,2 4,0

Rishikimi

nga tetori

20170,2 -0,1 -0,1 0,0 0,0 0,5 0,1 0,5 0,5

Rritja në Tregjet në Ngritje dhe në Tregjet në Zhvillim është e

pakënaqshme


Janë rritur rreziqet me kahje ulëse

Rreziqet e pritshme në tremujorët e ardhshëm kanë qartazi prirje keqësuese

• Mundësia e ngushtimit të theksuar të kushteve financiare

• Rritja e tensioneve tregtare dhe rreziqet e prirjeve drejt politikave proteksioniste

• Tensionet gjeopolitike


Eurozona


-15

-10

-5

0

5

10

15

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

Rritja reale e e PPB-së

(përqind, v/v)

Eurozona

Burimi: WEO.

Shënim: Përveç Irlandës në 2015.

Min

Max

Dalja nga kriza po vijon me ritme të shpejta dhe përfshin të gjitha vendet e

Eurozonës

7

Rritja është gjithnjë e më shumë

me bazë të gjerë, çka sugjeron se

ekziston një dinamikë e fortë


-0.8

0.0

0.8

1.6

2.4

3.2

-0.8

0.0

0.8

1.6

2.4

3.2

2015 2016 2017 2018 2019

Kontributet ndaj Rritjes

(Pika përqindje, v/v)

Burimet: Eurostat; Haver Analytics; WEO; dhe njehsimet e personelit t; FMN-së.

Burimet: Eurostat;

Projeksionet

Gjithashtu, rritja ka gjithnjë e më shumë bazë të gjerë

8




Departamenti Europian, Fondi Monetar Ndërkombëtar

Burimet: Eurostat; Haver Analytics; WEO; dhe njehsimet e personelit t; FMN-së.

8

69

70

71

72

73

74

7

8

9

10

11

12

13

2008

2008

2009

2009

2010

2010

2011

2011

2012

2012

2013

2013

2014

2014

2015

2015

2016

2016

2017

2017

Gjithashtu, rritja ka

gjithnjë e më shumë një

bazë të gjerë

Papunësia po bie, hapja e vendeve të punës po rritet

Departamenti Europian

Inflacioni bazë dhe rritja e pagave

janë në ngjitje, por ende mbeten

në nivele tejet të ulëta


0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Inflacioni dhe Rritja e Pagave

(përqind, v/v)

Burimet: Eurostat; Haver Analytics; WEO; dhe njehsimet e personelit t; FMN-

së.

Bazë

Paga?

Inflacioni bazë dhe rritja e pagave janë në ngjitje, por ende mbeten në nivele të

ulëta

10




Departamenti Europian, Fondi Monetar Ndërkombëtar

Burimi: IMF, World Economic Outlook.

10

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019

Komponentët e Rritjes Reale

(Treguesi, 2007=100)

EA

Konsumi

0.00

0.10

0.20

0.30

0.40

0.50

2018 2019

Prill 2018 Rishikimi me kahje

pozitive i projeksioneve të rritjes

(nga tetori 2017, pika përqindjeje)

Investment Net exports Consumption

Pritjet më të fundit në investime janë inkurajuese

11





40

45

50

55

60

65

80

90

100

110

120

Jan-12 Apr-13 Jul-14 Oct-15 Jan-17 Apr-18

Eurozona: Treguesit me Ddenduri të Lartë

Burimet: Eurostat; dhe Haver Analytics.

PMI, rhs

Sentimentet Ekonomike

Prodhimi industrial

Megjithatë, tregues të fundit të denurisë së lartë mund të sugjerojnë një dobësim






Dobësitë në sektorin financiar

Borxhi i lartë publik

Probleme strukturore,

përfshirë rritjen e dobët

të produktivitetit

Sfidat ekonomike paraqesin ndikim në periudhën afatmesme

Departamenti EuropianDepartamenti Europian, Fondi Monetar Ndërkombëtar 13

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

12

0

10

20

30

40

50

60

70

GR

C

CY

P

PR

T

ITA

IRL

SV

N

LV

A

ESP

EA

SV

K

AU

T

LTU

MLT

FR

A

BEL

NLD

DEU

EST

FIN

LU

X

2014Q4 NPL ratio

2017Q3 NPL ratio

2017 credit growth (rhs)

Burimi: ECB, Baza e Konsoliduar e të Dhënave Bankare

Raporti i Kredive të këqija dhe Rritjes së kreditit

(Pëeqindja e huave bruto) (përqind, v/v)

Kreditë e këqija po pakësohen, kreditimi po rritet - nevojiten përpjekje të

mëtejshme






Burimi: FitchData; njehsimet e personelit të FMN-së.

Shënim: Mbështetur në një mostër të balancuar nga 45 banka SSM, përfshirë 56 përqind të

mostrave nga aktivet.

-10

-5

0

5

10

15

20

25

30

2007 2010 2013 2016

Të ardhurat nga Kapitali(në përqndje)

-0.5

0

0.5

1

1.5

2

2007 2010 2013 2016

Të ardhurat nga Aktivet(në përqndje)

Fitimi bankar është në nivele të ulëta, çka pjesërisht pasqyron përdorimin e tepruar të

shërbimeve bankare (overbanking)



-12

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

Germany France Italy Spain Portugal Euro area

Huadhënia dhe Huamarrja Neto e Qeverisë Qendore General

Government

Burimi: IMF, World Economic Outlook, October 2017, dhe rezultatet përfundimtare të v. 2017.

Bilancet qeveritare janë përmirësuar falë prirjes ciklike për rritje



EA

DEU

FRA

ITA

ESP

AUT

BEL

FIN

IRL

MLT

NLD

PRT

40

60

80

100

120

140

-0.8 -0.6 -0.4 -0.2 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8

Bo

rxh

i p

ub

lik b

ruto

, 2018 (

përq

ind

ja e

PP

B-s

ë)

Ndryshime në bilancin parësor strukturor, 2017-18 (përqindja e PPB-së së

mundshme)

Borxhi kundrejt Pozicionit Bazë Fiskal (Fiscal Stance), 2018

Burimi: FMN, WEO.

Burimi: FMN, WEO.

Mirëpo vendet me borxhe të larta ende nuk po konsolidojnë sa duhet



0

30

60

90

120

150

180

210

GRC ITA PRT CYP BEL ESP FRA

Borxhi Publik Bruto

(Përqind e PPB-së)

2007 2015 2017

Burimi: IMF, World Economic Outlook.

Në këmbim, barra e lartë e borxhit mbetet risk kryesor






90

95

100

105

110

90

95

100

105

110

2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016

France Italy Spain Portugal Germany

Total Factor Productivity [Produktiviteti faktorial gjithsej]

(2000=100)

Burimet: Baza e të dhënave FMN, FAD; dhe njehsimet e personelit të FMN-së.

Hendeqet e gjera në produktivitet mbeten kërcënim për kohezionin

e Eurozonës


-2

-1

0

1

2

3

4

1990-1999 2000-2007 2008-2016 1990-1999 2000-2007 2008-2016

Labor Capital TFP Average growth

Kontributet ndaj Rritjes së PPB-së

Shënim: Grupet e produktivitetit përkufizohen mbi bazën e produktivitetit në punë Vendet me produktivitet të lartë fillestar

përfshihen Austria, Belgjika, Finlanda, Franca, Gjermania, Irlanda dhe Hollanda. Vende me produktivitet

të ulët fillestar përfshijnë Greqinë, Italy, Portugalinë dhe Spanjën. Nuk ka të dhëna për Austrinë në v. 1990 Përveç Luksemburgut

Burimet: Ameco; Haver Analytics; WEO; dhe njehsimet e personelit t; FMN-së.

Vendet me produktivitet të Vendet me produktivitet të

ulët fillestar

Rritja e produktivitetit në vendet e Eurozonës u ngadalësua në krahasim me

rajone të tjera


-2

-1

0

1

2

3

GRC ITA PRT ESP FRA BEL DEU AUT FIN NLD IRL

Ecuria e Rritjes kundrejt Pritshmërive të Konvergjencës, 1993-20151

1/ Pritshmëritë e konvergjencës përkufizohen si PPB-ja PPP mesatare vjetore hipotetike e një vendi për rritjen për frymë

e nënkuptuar nga nivelet e PPB-së të v. 1993 dhe niveli i saj e përparshëm i konvergjencës midis v. 1960 dhe 1992.

Përveç Luksemburgut.

Burimi: WEO dhe njehsimet e personelit të FMN-së.

Çka do të thotë se këto vende nuk arritën nivelet e pritshmërisë në rritje të

parashikuara në

fillim të EMU-s


• Bashkimi Plotë Bankar (SRF backstop; EDIS)

• Riparimi i bilanceve (reduktimi i kredive të

këqija)

• Ngritja e Bashkimit të Tregjeve Europjane

të Kapitaleve

Sektor i

zhdërvjellët dhe i

integruar financiar

• Politika fiskale kombëtare të prirura drejt

rritjes ekonomike

• Rregulla fiskale të BE-së të thjeshtuara dhe të

zbatueshme

• Mbështetje e stabilizimit makroekonomik

përmes një Kapaciteti Qendror Fiskal

Politika të

shëndosha fiskale

dhe sigurime ndaj

goditjeve (shock

insurance)• Reforma strukturore specifike për çdo vend

për të përmirësuar qendrueshmërinë dhe për të

fuqizuar rritjen e produktivitetit (tregjet e

produkteve dhe tregjet e punës; mjedisi i biznesit)

• Fuqizimi i administrimit të reformës së BE-së (ndërtimi i pikave të referimit - benchmarking; ofertat

stimujt fiskalë; bashkërendimi)

Reforma

strukturore

Rekomandime për politikat

22

Rritja e zhdërvjellët ekonomike, por duhen mbajtur parasysh rreziqet me prirje

negative që janë në rritje:

• Prirjet për vetëkënaqësi dhe amortizatorë të pamjaftueshëm

• Proteksionizmi

• Pasiguritë politike dhe paqëndrueshmëria e tregjeve

• Politika monetare asinkronike dhe efektet ndikues tek vende të tjera (spillover) në EM

Vetëkënaqësia në nivel kombëtar është shqetësuese:

• Vetëkënaqësia në konsolidim për të krijuar hapësirë fiskale në vendet me

borxhe të larta

• Vetëkënaqësia në reformat strukturore për të trajtuar hendeqet e

vazhdueshme në produktivitet

Gjithsesi, ndërsa normalizimi monetar i ECB-së po afrohet më tej, dritarja e

çelur për kushte financiare mbështetëse do të mbyllet. Prandaj vendet

duhet të veprojnë tani!


Mungesa e konsensusit në arkitekturën e EMU-s : Bën që EMU të jetë ende e

papërgatitur siç duhet për krizën e ardhshme

Si përfundim:

F O N D I M O N E T A R N D Ë R K O M B Ë T A R

23Prill 2018

FMN-ja në Europë - merrni njoftimet më të

fundit për veprimtaritë, analizat dhe

pikëpamjet e FMN-së për prirjet dhe

politikat ekonomike në Europë.

Twitter: @IMF_inEU

IMF Blog: blogs.imf.org

Falemnderit!

eurozona: perspektivat dhe politikat - jvi.org · departamenti europian, fondi monetar...

Documents