europar batasuna
TRANSCRIPT
EUROPAR BATASUNA
Europar Batasuna xx.mendeko bi mundu gerra suntsitzaileen ondoren sortu zen, Europan bakea eta garapena ezartzeko nahiarekin.
Europar Batasuneko herrialdeak:
Hasieran 6 herrialde baino ez ziren.
Gaur egun 27 estatu dira Europar Batasunean
TxekiaZipre
Italia
MaltaPolonia
AustriaLuxenburgo
LetoniaLituania
SuediaPortugalIrlandaHerbehereak
ErrumaniaEstoniaHungaria
FinlandiaEspainiaDanimarkaFrantzia
BulgariaEslovakiaEslovenia
AlemaniaGreziaBritainia Handia
Belgika
200720041990-19961981-19861973sortzaileak
Zortzi hedapen une izan ditu Europar Batasunak
Gaur egun estatukide izateko zerrendan hauek daude:
• Kroazia:Europa hegoaldekoestatua da.• Mazedonia: Grezia eta Bulgaria artean dago.• Turkia: bi kontinenteetan dagoen estatua da: Asia eta Europa
Sartzeko kontsideratzen ari diren estatuak:
• Albania• Islandia• Montenegro
Etorkizun hurbilean hautagai izateko aukera dute:
• Bosnia-herzegovina• Serbia• Kosovo
Europar Batasuna: 497 milioi biztanle 27 estatuetan
EUROPAR BATASUNEKO HELBURUAK ETA
SINBOLOAK
HELBURUAK
Europar batasuneko kide diren estatuek gure garaiko erronka handiei erantzun bateratua eman nahi diete.
Helburu sozialak, politikoak eta ekonomikoak dituzte.
• Nekazaritzan,industrian, garraioetan, ingurumenean, merkataritza…dauden politika komunak hobetzea.
• Guztientzako moneta bakarra izatea, euroa.
• Askatasunezko, segurtasunezko eta justiziazko eremu bat garatzea, pertsonen eta salgaien zirkulazio libreari lotuta.
• Munduan nortasun europarra berrestea– hirugarren mundura zuzendutako herrialdeei giza laguntzako programen bidez eta
– nazioarteko erakundeekin batera lan eginez.
• Defentsa eta segurtasun politika Europar Batasun osoan sendotzea.
SINBOLOAK
Hau da Europar Batasuneko ikurrina
Europar Batasuneko txanponak
Txanpona Euroa (€) da.
Euroari beste 11 txanpon ofizial gehitu behar zaizkio.
Europako Ereserkia• Europako ereserkia Europar Batasuneko
lau sinbolo ofizialetako bat da.
• Herbert von Karajan austriarrak eginiko moldaketa bat da, Alaitasunaren ereserkia temaren gainean, Ludwig van Beethoven alemaniarraren 9. sinfoniaren azken mugimendua.
EUROPAR BATASUNEKO INSTITUZIOAK
INSTITUZIOAKGaur egun Europar Batasuna bost instituziok
gobernatzen dute:
• Europar Parlamentua• Europar Batasuneko Kontseilua• Europar Batzordea• Europako Justizia Auzitegia • Europako Kontu Auzitegia.
BOTERE LEGEGILEA•Europar Batasuneko Parlamentuak Botere Legegilearen erdia osatzen du.
•Bost urtean behin Europako herritarrek Parlamentuko 785 kideak hautatzen dituzte.
•Politikaren hainbat arlotan,Kontseiluarekin batera onesten ditu Parlamentuak legeak eta arauak.(Beste arlo batzuetan Kontseiluak baino ez du zeresana)
•Europar Batasuneko kontseilua, estatu bakoitzeko gobernu-buruek osatzen dute.
•Bere presidentzia 6 hilabetean behin aldatzen da.
•Momentu honetan Jose Manuel Durao Barroso da Europako Kontseiluaren presidentea.
EUROPAR PARLAMENTUKO EGOITZA
BOTERE EXEKUTIBOA• Europar Batzordea EB-ren botere
exekutiboa da,eta lege-ekimenak zein batasuneko eguneroko jarduna ditu bere gain.
• Orain 27 komisariok osatzen dute,herrikide banakoak.
• Komisario-burua, momentu honetan Herman Van Rompuy, eta gainerako komisarioak kontseiluak aukeratzen ditu, parlamentuak berretsita.
BOTERE JUDIZIALA• EB-aren justizia-boterea Europako justizia auzitegiak eta lehen instantziako epaitegiak osatzen dute.
• Biek batera Batasuna osatu duten hitzarmenak interpretatzen eta aplikatzen dituzte.
• Lehen instantziako epaitegiak gizaganakoen auzia hartzen ditu bere baitan batik bat.
• Europako Justizia Epaitegiak herrikideek eta Instituzioek eramandakoak jorratzen ditu.
Europar Batasuneko Hizkuntzak
• Europan hizkuntz asko hitz egiten dira.
• Hizkuntza ofizialak eta hizkuntza ez ofizialak daude Europar Batasunean.
• Lan egiteko hizkuntzak ere badaude.
Hiztun gehieneko hizkuntzak Europar Batasunean
• Alemana % 24
• Frantsesa % 16• Ingelesa % 16 • Italiera %16• Gaztelania %11• Nederlandera % 6
• Greziera % 3• Portugalera % 3• suediera 2 %• Katalana 1 %• Daniera 1 %• Finera 1 %
Hizkuntza ofizialak honako hauek dira :
• Alemana• Bulgariera• Daniera• Eslovakiera• Esloveniera• Gaztelania• Ingelesa• Errumaniera• Estoniera• Finlandiera• Frantsesa
1. Greziera2. Hungariera3. Irlandera4. Italiera5. Letoniera6. Maltera7. Nederlandera8. Poloniera9. Portugesa10. Suediera11. Txekiera
Hizkuntza ez-ofizialak honako hauek dira:
• Bretaniera• Euskara• Erromatzera• Franko-provencera• Frisiera• Galesera• Galisiera,
1. Katalana2. Kaxubiera3. Korsiera4. Okzitaniera5. Saniera6. Sardiniera7. Scotsa.
Lan-hizkuntzak
• Ingelesa• Frantsesa • Alemana