Język hiszpański – ze strony hiszpański.lukar.net

:.: alfabet

Język hiszpański jest dla Polaków pod względem wymowy dosyć prosty. Po opanowaniu poniżejprzedstawionych reguł można przeczytać praktycznie wszystko.Liter

a Nazwa Przykłady Wymowa, komentarz

a aalto (czyt. alto) - wysoki

el alma (czyt. el alma) - duszajak w języku polskim

b be

beber (czyt. beber) - pić

el barco (czyt. el b ar ko) - statek

*b - patrz opis obok

dźwięk pośredni między polskimi boraz w.

c ce

la casa (czyt. la kasa) - dom

conocer (czyt. konoth er ) - znać

gracias (czyt. grathias) - dziękuję

la lección (czyt. la lekth jon ) - lekcja

*th - patrz opis obok

generalnie jak polskie k;wyjątkiem jest sytuacja, gdywystępuje po niej samogłoska elub i (ce, ci) - wtedy wymawia sięjak angielskie thw wyrazie think(język należy umieścić międzyzębami).

W hiszpańskiej Andaluzji, na WyspachKanaryjskich oraz w AmeryceŁacińskiej ten skomplikowany dźwięknie istnieje. Zamiast tego używa się poprostu s. Tak więc wszelkie wyrazyzawierające ce lub ciwymawia się jakse oraz si.

ch cheel coche (czyt. el kocie) - samochód

la noche (czyt. la nocie) - noc

dźwięk pośredni między polskimicz oraz ć

Do niedawna uważana za jedną zliter alfabetu, natomiast obecniejedynie za złożenie spółgłosek ojednym dźwięku.

d de

el dedo (czyt. el dedo) - palec

la pared(czyt. la pare ) - ściana

*e' - patrz opis obok

jak w języku polskim Gdy znajdujesię na końcu wyrazu, prawie niejest wymawiana: np. usted(pan,pani) czyta się uste',przygotowując na końcu język jakdo wymowy d, ale bez wydawaniatego dźwięku.

W Madrycie jest charakterystycznewymawianie końcowego d identyczniejak hiszpańską literę z (czyli jakangielskie th w wyrazie think), takwięc np. Madrid czyta się jak madrith.

e eel ejemplo (czyt. el ehemplo) - przykład

el egoísmo (czyt. el egojismo) - egoizmjak w języku polskim

f efefeliz (czyt. feli th ) - szczęśliwy/a

feo (czyt. feo) - brzydkijak w języku polskim

Strona: 1 z 88

g ge

el gato (czyt. el gato) - kot

el ángel (czyt. el anhel) - anioł

girar (czyt. hirar) - skręcać

el gueto (czyt. el geto) - getto

el guía (czyt. el gija) - przewodnik

la cigüeña (czyt. la thigłenia) - bocian

generalnie jak polskie g;wyjątkiem, podobnie jak przyliterze c, jest sytuacja, gdywystępuje po niej samogłoska elub i(ge, gi) - wtedy wymawia siępodobnie jak polskie h, tyle żebardziej charczące, gardłowe. Takwięc na przykład słowo la gente(ludzie), wymawia się jak polskiehente (nie zapominając ocharakterystycznym charczeniu) .Aby uzyskać dźwięk, który wjęzyku polskim czyta się jako gelub gi, umieszcza się w środkuliterę u(gue,gui). Unie jest w tejsytuacji w ogóle wymawiane -służy tylko rodzieleniu liter, byuzyskać inny dźwięk. Tak więcprzykładowo słowo la guerra(wojna) czyta się jak polskie gerra.

Pozostaje jeszcze dopowiedzieć jakw hiszpańskim zapisać dźwięk,który po polsku oznaczyłoby sięjako głeczy też głi. Otóż w tejsytuacji (co zdarza się dosyćrzadko), umieszcza się nad literąudwie kropki: güe, güi. Zaznaczasię w ten sposób, iż litera u, mimoże znajduje się pomiędzy g oraz elub i, musi zostać przeczytana.

h hachehablar (czyt. ablar) - rozmawiać

hola (czyt. ola) - cześć

Jest w języku hiszpańskim literąniemą, nigdy nie jest wymawiana.

i i

inteligente (czyt. intelihente) - inteligentny/a

la película (czyt. la pelikula) - film

comíamos (czyt. komijamos) - jedliśmy

jak w języku polskim

Gdy jest nad tą literą zaznaczonyakcent, czyta się często jak polskieij: np. el día (dzień) wymawia sięjak polskie dija.

j jotajoven (czyt. hoben) - młody/a

el jabón (czyt. el hab on ) - mydło

podobnie jak polskie h, alebardziej charczące, gardłowe(identycznie jak w opisanymwyjątku przy literze g).

k kael kilo (czyt. el kilo) - kilogram

el kiwi (czyt. el kiłi) - kiwi

jak w języku polskim Używanajedynie w wyrazach pochodzeniagreckiego oraz w innychzapożyczeniach.

l elela luna (czyt. la luna) - księżyc

la pelota (czyt. la pelota) - piłkajak w języku polskim

Strona: 2 z 88

ll elle

ella (czyt. edzia) - ona

la lluvia (czyt. la dzi u bia) - deszcz

*dzi - patrz opis obok

Do niedawna uważana za jedną zliter alfabetu, natomiast obecniejedynie za złożenie spółgłosek ojednym dźwięku. dźwięk trudny dowytłumaczenia, pośredni międzypolskimi j oraz ź. Można też goopisać jako bardzo miękkie dź.

W Ameryce Południowej (zwłaszcza wArgentynie), można się spotkać ztwardszą wymową - coś międzypolskimi ź oraz ż.

m emela mujer (czyt. la muher) - kobieta

la mano (czyt. la mano) - rękajak w języku polskim

n enenegro (czyt. negro) - czarnyla nieve (czyt. la niebe)- śnieg jak w języku polskim

ñ eñeespañol (czyt. espaniol) - hiszpański

el baño (czyt. el b a nio) - łazienkajak polskie ń

o oel ojo (czyt. el oho) - oko

el ordenador (czyt. el ordenador) - komputerjak w języku polskim

p pela puerta (czyt. la płerta) - drzwi

el pelo (czyt. el pelo) - włosyjak w języku polskim

q cu

porque (czyt. porke) - ponieważ

querer (czyt. kerer) - kochać

la química (czyt. la kimika) - chemia

jak polskie k. Zawsze występujepo niej litera u, która jednak nigdynie jest wymawiana. Używana jestdo uzyskania dźwięków que orazqui(czyt. keoraz ki). Tak więc naprzykład słwo elqueso (ser) czytasię keso.

Niewielkim wyjątkiem jest tu kilka słówobcego pochodzenia: np. quark czyquórum, gdzie litera u jestwymawiana, a więc czyta sięodpowiednio: kłark, kłorum.

rerre

(czasaminazywan

a teżere)

correr (czyt. korrer) - biegaćel rey (czyt. el rej) -król

jak w języku polskim, ale jest todźwięk trochę mocniejszy, bardziejwibrujący, zwłaszcza w słowach zpodwójnym r (np. el perro- pies).

s esesí (czyt. si) - tak

el suelo (czyt. el słelo) - podłogajak w języku polskim

t tetarde (czyt. tarde) - późno

treinta (czyt. trejnta) - trzydzieścijak w języku polskim

u uúltimo (czyt. ultimo) - ostatni

la música (czyt. la musika) - muzykajak w języku polskim

vuve

(lub ve)

la ventana (czyt. la bentana) - okno

la verdad (czyt. la berda') - prawda

dźwięk pośredni między polskimi boraz w (identyczny jak hiszpańskieb).

Strona: 3 z 88

w

uvedoble

(też vedoble lub

dobleve)

el western (czyt. el łestern) - western

el whisky (czyt. el łiski) - whisky

Używana wyłącznie w słowachpochodzenia obcego. Wymawia sięjak hiszpańskie bw wielu nazwachwłasnych (jak np. Walia, Wagner,Westfalia) lub też jak polskie ł wwyrazach pochodzeniaangielskiego (np. Washington,washingtoniano).

x equisel texto (czyt. el teksto) - tekst

la excepción (czyt. la eksthepth jon ) - wyjątekjak w języku polskim

yi

griega

(lub ye)

yo (czyt. dzio) - ja

voy(czyt. boj) - idę

mayo (czyt. madzio) - maj

generalnie identyczna jak opisanewyżej złożenie liter ll(dźwiękpośredni między polskimi j oraz ź),choć wymawia się też w niektórychprzypadkach jak polskie j(zwłaszcza gdy występuje nakońcu wyrazu, np. soy- jestem)lub jak i (jako spójnik i- pohiszpańsku y).

zzeta

(lubzeda)

el zapato (czyt. thapato) - but

el pez(czyt. el peth) - ryba

jak angielskie thw wyrazie think(język należy umieścić międzyzębami). Jest to identyczny dźwiękjak opisany wyżej przy literze c.

W hiszpańskiej Andaluzji, na WyspachKanaryjskich oraz w AmeryceŁacińskiej wymawia się jak s.

:.: wymowa i akcent

Zasady akcentowania wyrazów są również bardzo klarowne:

1. W wyrazach zakończonych na spółgłoskę (oprócz n oraz s), akcent pada na ostatnią sylabę, np.:

comer jeść

vivir żyć

el reloj zegarek

2. W wyrazach zakończonych na samogłoskę oraz litery n lub s, akcent pada na przedostatniąsylabę, np.:

el libro książka

ellos escriben oni piszą

3. We wszystkich innych przypadkach akcent musi zostać zaznaczony, np.:

mamá mama

la nación naród

el teléfono telefon

Strona: 4 z 88

Na marginesie warto też wspomnieć, że w języku hiszpańskim dwie samogłoski stojące obok siebie sączęsto uważane za jedną sylabę. Dotyczy to następujących kombinacji liter: ai, au, ei, eu, oi, ou, ia,ie, io, iu, ua, uo, ui, np.:

aire (czyt. ajre)

causa (czyt. kałsa)

peine (czyt. pejne)

oiga (czyt. ojga)

ruido (czyt. rłido)

(widać więc, że jedna z tych samogłosek przyjmuje po prostu dźwięk "spółgłoskowy"). Wymowa tegotypu wyrazów zmienia się tylko w przypadku gdy samogłoska, która normalnie brzmiałaby"spółgłoskowo", zostaje dodatkowo zaakcentowana, np.:

dormíamos (czyt. dormijamos)

actúa (czyt. aktuła)

Akcent jako znak graficzny pełni w języku hiszpańskim jeszcze jedną drobną, ale jakże ważną funkcję.Istnieje kilka par wyrazów o identycznej wymowie, lecz odmiennym znaczeniu. Dla ich odróżnienia wpisowni, jeden z tych wyrazów nosi akcent, np.:

tu twój, twoja tú ty

mi mój, moja mí mnie

si jeśli sí tak

solo sam, samotny sólo tylko

LEKCJE

Lección número uno Lekcja numer1

(1)¡Hola! Cześć!

1. W języku hiszpańskim stawia się wykrzykniki oraz pytajniki również na początku zdania(pisane są wtedy do góry nogami).

- ¡Hola! ¿Qué tal?- Bien. Y(2) tú, ¿cómo estás(3)?- Muy bien, gracias.

2. Hiszpańskie y znaczy zarówno a, jak też i. 3. Czasownik estar - być, znajdować się (tutaj też: czuć się); odmiana patrz:

gramatyka (czasownik).

- Cześć! Co słychać?- (Wszystko) dobrze. A ty, jaksię masz?- Bardzo dobrze, dziękuję.

Strona: 5 z 88

¡Buenos días! Dzień dobry!

¡Buenas tardes! Dzień dobry! (popołudniu)

¡Buenas noches! Dobry wieczór! / Dobranoc!

¡Adiós! Do widzenia! / Do zobaczenia! / Żegnaj!

¡Hasta luego! Do (zobaczenia) później!

¡Hasta ahora! Do (zobaczenia) zaraz! (dosł. teraz)

¡Hasta mañana! Do jutra!

¡Hasta el lunes! Do poniedziałku!

Lección número dos Lekcja numer2

¿Cómo te llamas(1)? Jak masz na imię?

1. Czasownik zwrotny llamarse - nazywać się, mieć na imię; odmiana patrz: gramatyka (czasownik)

Me llamo Manuel. Soy(2) de España yvivo(3) en Madrid.

2. Czasownik ser - być; odmiana patrz: gramatyka (czasownik) 3. Czasownik vivir - mieszkać; odmiana patrz: gramatyka

(czasownik)

Mam na imię Manuel. Jestem z Hiszpaniii mieszkam w Madrycie.

Mam na imię Monika. Jestem z Polski, alemieszkam w Barcelonie.

Me llamo Mónica. Soy de Polonia,pero vivo en Barcelona.

- ¡Hola! Soy Manuel. ¿Cómo te llamas?- Me llamo Mónica.- Mucho gusto.- Encantada.(4)

4. Mężczyzna powiedziałby encantado.

- Cześć! Jestem Manuel. Jak masz naimię?- Mam na imię Monika.- Miło mi. (dosł. duża przyjemność)- Mnie również. (dosł. zachwycona)

Strona: 6 z 88

- Skąd jesteś?- Jestem Polką. A ty, jesteś stąd (dosł.z tutaj)?- Tak, jestem Hiszpanem.- Mieszkasz w Barcelonie?- Nie, mieszkam w Madrycie. A ty,gdzie mieszkasz?- Ja, w Barcelonie.

- ¿De dónde eres?- Soy polaca(5). Y tú, ¿eres de aquí?- Sí, soy español.(6)

- ¿Vives en Barcelona?- No, vivo en Madrid. Y tú, ¿dóndevives?- Yo, en Barcelona.

5. polaco - Polak; polaca - Polka (w języku hiszpańskim pisane zmałej litery).Na marginesie warto dodać, że tak też są w Hiszpanii nazywaniKatalończycy (Katalonia to region w północno-wschodniejHiszpanii ze stolicą w Barcelonie). Podobno wzięło się to stąd, żemówią oni swoim własnym, dziwnie brzmiącym, niezrozumiałymdla innych Hiszpanów językiem.

6. español - Hiszpan; española - Hiszpanka.

Observaciones Obserwacje

• Jak łatwo zauważyć, w języku hiszpańskim - podobnie jak w polskim - nie trzeba używaćzaimków osobowych (ja, ty, etc.)

• Warto też pamiętać, że do określenia swojej narodowości dużo naturalniej brzmi powiedzeniesoy polaco/-a, niż soy de Polonia.

• Istnieją w języku hiszpańskim dwa czasowniki o znaczeniu być. W lekcji 1 pojawił się czasownikestar, nastomiast w tej - czasownik ser. Najprostsze ich rozróżnienie jest takie, że estar znaczybyć w sensie fizycznym (znajdować się), natomiast ser ma pozostałe znaczenia.

Lección número tres Lekcja numer3

Ella no es francesa(1)... Ona nie jest Francuzką...

1. francés - Francuz; francesa - Francuzka.

Este chico se llama Manuel.Él es español y vive en Madrid.

Ten chłopak ma na imię Manuel. On jestHiszpanem i mieszka w Madrycie.

Strona: 7 z 88

- Ten chłopak ma na imię Pedro?- Nie, on nie ma na imię Pedro. On ma naimię Manuel.- Jest Włochem?- Nie, nie jest Włochem. Jest Hiszpanem.- Mieszka w Warszawie?- Nie, nie mieszka w Warszawie. Mieszka wMadrycie.

- ¿Este chico se llama Pedro?- No, él no se llama Pedro. Él se llamaManuel.- ¿Es italiano(2)?- No, no es italiano. Es español.- ¿Vive en Varsovia?- No, no vive en Varsovia. Vive enMadrid.

2. italiano - Włoch; italiana - Włoszka.

Esta chica se llama Mónica.Ella es polaca, pero vive en Barcelona.

Ta dziewczyna mana imię Monika.Ona jest Polką, alemieszka wBarcelonie.

- Ta dziewczyna ma na imię Maria?- Nie, ona nie ma na imię Maria. Ona ma naimię Monika.- Jest Francuzką?- Nie, nie jest Francuzką. Jest Polką.- Mieszka w Krakowie?- Nie, nie mieszka w Krakowie. Mieszka wBarcelonie.

- ¿Esta chica se llama María?- No, ella no se llama María. Ella sellama Mónica.- ¿Es francesa?- No, no es francesa. Es polaca.- ¿Vive en Cracovia?- No, no vive en Cracovia. Vive enBarcelona.

Lección número cuatro Lekcja numer4

¿Qué es esto? Co to jest?

¿Qué es esto?Esto es un(1) bolígrafo.¿Cómo es el(2) bolígrafo?El bolígrafo es pequeño.

1. Rodzajnik nieokreślony rodzaju męskiego. Szczegóły patrz: gramatyka (rodzajnik) 2. Rodzajnik określony rodzaju męskiego

Co to jest?To jest długopis.Jaki jest (ten)długopis?(Ten) długopis jestmały.

Strona: 8 z 88

Co to jest?To jest krzesło.Jakie jest (to) krzesło?(To) krzesło jest małe.

¿Qué es esto?Esto es una(3) silla.¿Cómo es la(4) silla?La silla es pequeña.

3. Rodzajnik nieokreślony rodzaju żeńskiego 4. Rodzajnik określony rodzaju żeńskiego

¿Qué es esto?Esto es un coche.¿Cómo es el coche?El coche es grande.

Co to jest?To jest samochód.Jaki jest (ten) samochód?(Ten) samochód jest duży.

Co to jest?To jest stół.Jaki jest (ten) stół?(Ten) stół jest duży.

¿Qué es esto?Esto es una mesa.¿Cómo es la mesa?La mesa es grande.

Observaciones Obserwacje

Przymiotniki odmieniają się w zależności od rodzaju rzeczownika. Większość ma różną końcówkę dlarodzaju męskiego oraz żeńskiego, ale niektóre pozostają takie same. Szczegóły na ten temat zawarte sąw opisie gramatyki (przymiotnik).

Lección número cinco Lekcja numer5

¿Qué haces? Co robisz?

Strona: 9 z 88

- ¿Quién eres?- Soy Oscar.- ¿Dónde vives?- Vivo en Alemania.- ¿Qué haces(1)?- Soy estudiante(2) de derecho.- ¿Qué idiomas(3) hablas(4)?- Hablo alemán(5), inglés(6) y francés.- ¿Qué haces normalmente durante eldía?- Por la mañana estudio(7), por la tardedescanso(8) y por la noche hago deporte.Cada día corro(9) cinco kilómetros.

1. czasownik nieregularny hacer - robić 2. el estudiante - student; la estudiante - studentka 3. el idioma - język (pomimo końcówki -a jest to rzeczownik rodzaju

męskiego); idiomas to liczba mnoga (omawiana w kolejnej lekcji) 4. hablar - mówić, rozmawiać 5. to samo słowo funkcjonuje jako rzeczownik (na określenie

narodowości i języka) oraz jako przymiotnik: np. alemán/alemana(Niemiec/Niemka) oraz alemán (niemiecki)

6. analogicznie: inglés/inglesa (Anglik/Angielka) oraz inglés(angielski).

7. estudiar - uczyć się, studiować 8. descansar - odpoczywać 9. correr - biegać

- Kim jesteś?- Jestem Oscar.- Gdzie mieszkasz?- Mieszkam w Niemczech.- Co robisz? (w sensie: czym sięzajmujesz)- Jestem studentem prawa.- Jakie znasz języki? (dosł. jakimijęzykami mówisz?)- Mówię (po) niemiecku, angielsku ifancusku.- Co robisz zwykle w ciągu dnia?- Rano się uczę, popołudniuodpoczywam a wieczorem uprawiam(dosł. robię) sport. Codzienniebiegam pięć kilometrów.

- Kim (dosł. kto) jest tamtadziewczyna?- (To) jest moja przyjaciółka Ana.- Gdzie mieszka?- Mieszka we Francji.- Co robi?- Jest sekretarką i pracuje w dużejfirmie.- Jakie zna języki? (dosł. jakimijęzykami mówi?)- Mówi (po) francusku, angielsku irosyjsku.- Co robi zwykle w ciągu dnia?- Rano pracuje, popołudniu robizakupy (dosł. zakup) a wieczoremodpoczywa.

- ¿Quién es aquella(10) chica?- Es mi amiga(11) Ana.- ¿Dónde vive?- Vive en Francia.- ¿Qué hace?- Es secretaria y trabaja(12) en unaempresa grande.- ¿Qué idiomas habla?- Habla francés, inglés y ruso(13).- ¿Qué hace normalmente durante el día?- Por la mañana trabaja, por la tardehace la compra y por la noche descansa.

10. aquel - tamten; aquella - tamta 11. el amigo - przyjaciel; la amiga - przyjaciółka 12. trabajar - pracować 13. ruso/rusa (Rosjanin/Rosjanka); ruso (rosyjski)

Strona: 10 z 88

Observaciones Obserwacje

Łatwo zauważyć, że tworzenie rodzaju żeńskiego, zarówno rzeczowników jak i przymiotników, nie jestskomplikowane. Gdy wyraz rodzaju męskiego kończy się na spółgłoskę, wystarczy dodać literę a, np.inglés - inglesa. Gdy wyraz kończy się na o, w rodzaju żeńskim po prostu zamienia się je na a, np. amigo- amiga. Gdy natomiast wyraz kończy się na literę e, zwykle pozostaje bez zmian w obu rodzajach, np.estudiante - estudiante.

W tej lekcji pojawiły się również różnego rodzaju czasowniki. Warto je trochę usystematyzować. Wjęzyku hiszpańskim istnieją trzy grupy czasowników: kończące się na -ar (np. hablar), -er (np. correr)oraz -ir (np. vivir). Ich regularną odmianę można znaleźć w opisie gramatyki (czasownik). Istniejąrównież czasowniki zwrotne (np. llamarse), ale one także zaliczają się do jednej z trzech wyżejwymienionych grup, np. llamarse - po odcięciu końcówki se (która wskazuje na zwrotność czasownika)widać, że jest to czasownik I grupy (czyli -ar).

Dodatkowo istnieje wiele czasowników nieregularnych. Mogą one być całkowicie nieregularne (jak np.ser czy estar), ale mogą też mieć nieregularność, która pojawia się według pewnego regularnego wzoru,np. hacer - jest to czasownik II grupy (-er) i odmienia się według jej reguł z wyjątkiem pierwszej osobyliczby pojedynczej (yo hago). Istnieje wiele innych czasowników tego typu i zawsze gdy w czasieteraźniejszym w pierwszej osobie liczby pojedynczej pojawia się owo g, wiadomo, że nie pojawia się onow żadnej z pozostałych osób.Istnieją jeszcze inne reguły tego typu, które zostaną przedstawione w dalszych lekcjach.

Lección número seis Lekcja numer6

¿Qué hay en los vasos? Co jest w szklankach?

- ¿Qué hay en esta mesa?- En esta mesa hay un vaso pequeño.- ¿Qué hay en el vaso?- En el vaso hay agua fría(1).- ¿Y qué hay en aquellas mesas?- En aquellas mesas hay unos(2) vasosnuevos(3).- ¿Qué hay en los(4) vasos?- En los vasos hay leche(5) caliente.

1. frío/fría - zimny/zimna 2. rodzajnik nieokreślony rodzaju męskiego liczby mnogiej 3. nuevo/nueva - nowy/nowa 4. rodzajnik określony rodzaju męskiego liczby mnogiej 5. la leche - mleko.

- Co jest na tym stole?- Na tym stole jest mała szklanka(dosł. szklanka mała).- Co jest w (tej) szklance?- W (tej) szklance jest zimna woda(dosł. woda zimna).- A co jest na tamtych stołach?- Na tamtych stołach są nowe szklanki(dosł. szklanki nowe).- Co jest w (tych) szklankach?- W (tych) szklankach jest ciepłemleko (dosł. mleko ciepłe).

Strona: 11 z 88

- Co jest na tym fotelu?- Na tym fotelu jest hiszpańskieczasopismo (dosł. czasopismohiszpańskie).- Co jest w (tym) czasopiśmie?- W (tym) czasopiśmie są ładne zdjęcia(dosł. zdjęcia ładne).- A co jest na tamtych fotelach?- Na tamtych fotelach są stareczasopisma (dosł. czasopisma stare).- Co jest w (tych) czasopismach?- W (tych) czasopismach są ciekaweartykuły (dosł. artykuły ciekawe).

- ¿Qué hay en este sillón?- En este sillón hay una revistaespañola.- ¿Qué hay en la revista?- En la revista hay fotos(6) bonitas(7).- ¿Y qué hay en aquellos sillones?- En aquellos sillones hay unas(8)

revistas viejas(9).- ¿Qué hay en las(10) revistas?- En las revistas hay artículos(11)

interesantes.

6. la foto - zdjęcie (pomimo końcówki -o jest to rzeczownik rodzajużeńskiego).

7. bonito/bonita - ładny/ładna 8. rodzajnik nieokreślony rodzaju żeńskiego liczby mnogiej 9. viejo/vieja - starty/stara 10. rodzajnik określony rodzaju żeńskiego liczby mnogiej 11. el artículo - artykuł

Observaciones Obserwacje

W pierwszym z dialogów pojawił się rzeczownik el agua - woda. Pomimo męskiego rodzajnika jest torzeczownik rodzaju żeńskiego (dlatego też przymiotnik obok jest odmieniony w rodzaju żeńskim). Męskirodzajnik znajduje się tu ze względów czysto fonetycznych. Gdyby zostawić la agua, trzeba by pod rządwymówić dwa akcentowane a. Aby tego uniknąć, zamienia się rodzajnik na męski. Dzieje się tak wewszystkich wyrazach rodzaju żeńskiego, które zaczynają się na akcentowane a lub ha, np. el águila(orzeł), el área (obszar), el hada (wróżka). Ważne jest, że dotyczy to jedynie akcentowanych a lub ha,ponieważ można na przykład spokojnie powiedzieć la amiga, gdyż akcent pada tu na literę i. W liczbiemnogiej nie ma już potrzeby zmiany rodzajnika, więc mówi się: las aguas, las águilas, itd. Podobniedzieje się z rodzajnikiem nieokreślonym: una área, unas hadas, itd.

Pojawiło się też w dialogach tajemnicze hay, przetłumaczone na jest lub są. Hay to swoista trzecia forma(poza czasownikami ser i estar) wyrażenia idei być. Nie jest to jednak zwykły czasownik. Jest to fromabezosobowa, pochodząca od czasownika haber (używany głównie jako czasownik posiłkowy w jednym zczasów przeszłych). Należy pamiętać, że ser, estar oraz hay nie są formami wymiennymi - każde z nichma odmienne zastosowania. Jeśli chodzi o hay, to jest to głównie być w sensie znajdować się (podobniejak estar), używa się go jednak w innego typu strukturach. Można powiedzieć, że jest to coś w rodzajuangielskiego there is oraz there are. Po hay używa się zwykle rodzajnika nieokreślonego lub teżcałkowicie się go pomija.

Można też zaobserwować zasady tworzenia liczby mnogiej. Zwykle robi się to przez dodanie litery -s (gdywyraz kończy się na samogłoskę) lub -es (gdy wyraz kończy się na spółgłoskę). Należy też pamiętać ouzgadnianiu liczby oraz rodzaju przymiotników z rzeczownikami! Szczegóły na ten temat zawarte są wopisie gramatyki (rzeczownik oraz przymiotnik).

Lección número siete Lekcja numer7

Somos amigos. Jesteśmy przyjaciółmi.

Strona: 12 z 88

- ¡Hola! ¿Cómo estáis?- Nosotros(1), muy bien. ¿Y vosotros(2)?- Bien, gracias.

1. istnieje również słowo nosotras - my (rodzaj żeński) 2. analogicznie vosotras - wy (rodzaj żeński)

- Cześć! Jak się macie?- My, bardzo dobrze. A wy?- Dobrze, dziękujemy.

Pedro i ja jesteśmy dobrymiprzyjaciółmi. Mieszkamy w Saragossie ijesteśmy studentami filologiijapońskiej. Robimy dużo rzeczy razem:rozmawiamy, czytamy czasopisma,uczymy się, uprawiamy (dosł. robimy)sport. Zwykle wstajemy wcześnie ranoi biegamy sześć kilometrów. Ale niedzisiaj, ponieważ jest niedziela. Terazjesteśmy w domu Pedro i próbujemyodpocząć.

Pedro y yo somos buenos(3) amigos.Vivimos en Zaragoza y somosestudiantes de filología japonesa.Hacemos muchas(4) cosas(5) juntos:hablamos, leemos(6) revistas,estudiamos, hacemos deporte.Normalmente nos levantamos(7) prontopor la mañana y corremos seiskilómetros. Pero hoy no porque esdomingo. Ahora estamos en casa dePedro e(8) intentamos(9) descansar.

3. bueno/buena - dobry/dobra. Przymiotniki zwykle stawia się porzeczowniku, jednak niektóre z nich (jak np. bueno, grande) sąwyjątkami i mogą iść przed rzeczownik. Wtedy jednak w liczbiepojedynczej (zwykle tylko rodzaju męskiego) ulegają skróceniu,np. buen amigo (dobry przyjaciel), Gran Bretaña (WielkaBrytania). Szczegóły patrz: gramatyka (przymiotnik)

4. mucho - dużo, wiele; gdy stoi przed rzeczownikiem wymagauzgodnienia liczby i rodzaju.

5. la cosa - rzecz. 6. czasownik regularny II grupy leer - czytać. 7. czasownik regularny zwrotny I grupy levantarse - wstawać. 8. spójnik y zamienia się na e, gdy stoi przed wyrazami

zaczynającymi się na i lub hi. Ta zasada jest w mowie potocznejczęsto pomijana.

9. czasownik regularny I grupy intentar - próbować, starać się

Strona: 13 z 88

- ¿Sois amigos?- Sí, somos muy buenos amigos.- ¿De dónde sois?- Somos españoles.- ¿Dónde vivís?- Vivimos en Zaragoza.- ¿Trabajáis?- No, somos estudiantes.- ¿De qué?- De filología japonesa.- ¿Hacéis muchas cosas juntos?- Sí. Hablamos, leemos, estudiamos,hacemos deporte...- ¿Qué leéis?- Sobre todo revistas.- ¿Cuándo os levantáis normalmente?- Normalmente nos levantamos pronto porla mañana.- ¿Y qué hacéis?- Corremos un poco(10).- Cuántos kilómetros corréis?- Unos(11) seis...- ¿Dónde estáis ahora?- Estamos en casa de Pedro.- ¿Y qué hacéis?- Intentamos descansar.- ¿Por qué?- Porque hoy es domingo.

10. un poco - trochę; należy odróżnić od poco (mało), przeciwieństwomucho (dużo)

11. rodzajnik nieokreślony może też znaczyć około

- Jesteście przyjaciółmi?- Tak, jesteśmy bardzo dobrymiprzyjaciółmi.- Skąd jesteście?- Jesteśmy Hiszpanami.- Gdzie mieszkacie?- Mieszkamy w Saragossie.- Pracujecie?- Nie, jesteśmy studentami.- Czego?- Filologii japońskiej.- Robicie dużo rzeczy razem?- Tak. Rozmawiamy, czytamy,uczymy się, uprawiamy (dosł.robimy) sport...- Co czytacie?- Przede wszystkim czasopisma.- Kiedy zwykle wstajecie?- Zwykle wstajemy wcześnie rano.- I co robicie?- Biegamy trochę.- Ile kilometrów biegacie?- Jakieś (około) sześć...- Gdzie teraz jesteście?- Jesteśmy w domu Pedro.- I co robicie?- Próbujemy odpocząć.- Dlaczego?- Ponieważ dzisiaj jest niedziela.

Lección número ocho Lekcja numer8

Ellos viajan mucho. Oni dużo podróżują.

Strona: 14 z 88

Sergio y Elena son novios(1). Viven juntosen Sevilla y trabajan en una agencia deviajes(2). Ellos(3) mismos(4) hacen muchosviajes. Cada(5) verano(6) visitan(7) un paísdiferente: Estados Unidos, Japón, India,Australia... Durante sus vacaciones(8)

descansan poco porque se levantanpronto por la mañana e intentan ver(9)

muchos monumentos. Hablan mucho conla gente(10) y así aprenden(11) idiomasextranjeros. Ya hablan muy bien inglés,francés y sueco, pero también estudianárabe.

1. el novio/la novia to zarówno chłopak/dziewczyna, z którym/-ą sięchodzi, jak też narzeczony/narzeczona; nieformalnie używa się też wtym sensie mi chico/mi chica (mój chłopak/moja dziewczyna),zwłaszcza jeśli związek nie jest jeszcze zbyt poważny

2. el viaje - podróż 3. istnieje również słowo ellas - one 4. mismo znaczy zwykle taki sam, jednakowy; w tym znaczeniu służy

jednak jedynie jako wzmocnienie, podkreślenie słowa towarzyszącegoi tutaj tłumaczy się jako oni sami; analogicznie można powiedzieć: yomisma, tú mismo, itd. (zmieniając końcówkę w zależności odrodzaju)

5. cada to forma nieodmienna; przyjmuje taką samą postać niezależnieod rodzaju rzeczownika, który po niej następuje

6. el verano - lato 7. czasownik regularny I grupy visitar - odwiedzać, zwiedzać 8. las vacaciones - wakacje; w hiszpańskim również zwykle używane

jedynie w liczbie mnogiej 9. czasownik nieregularny II grupy ver - widzieć, zobaczyć (odmiana

pokazana w kolejnych lekcjach) 10. ludzie to po hiszpańsku liczba pojedyncza 11. czasownik regularny II grupy aprender - nauczyć się; należy odróżnić

od czasownika estudiar (uczyć się, studiować), który oznacza raczejsam akt uczenia się, podczas gdy aprender znaczy bardziejprzyswajać

Sergio i Elena są parą (dosł.narzeczonymi). Mieszkają razem wSewilli i pracują w biurze podróży.Oni sami dużo podróżują (dosł. robiądużo podróży). Każdego lataodwiedzają inny kraj (dosł. krajinny): Stany Zjednoczone, Japonię,Indie, Australię... W ciągu swoichwakacji odpoczywają mało, ponieważwstają wcześnie rano i starają sięzobaczyć dużo zabytków.Rozmawiają dużo z ludźmi i w tensposób uczą się języków obcych. Jużmówią bardzo dobrze (po) angielsku,francusku i szwedzku, ale też ucząsię arabskiego.

Strona: 15 z 88

- Czy Sergio i Elena są przyjaciółmi?- Nie, są parą.- Gdzie mieszkają?- Mieszkają w Sewilli.- Studiują czy pracują?- Pracują.- Gdzie?- W biurze podróży.- I oni sami dużo podróżują?- Tak, każdego lata odwiedzają innykraj.- Odpoczywają dużo w ciągu swoichwakacji?- Nie, odpoczywają bardzo mało.- Dlaczego?- Ponieważ wstają wcześnie rano.- I dlaczego wstają tak wcześnie?- Żeby zobaczyć dużo zabytków.- Mówią wieloma językami obcymi?- Tak, mówią (po) angielsku,francusku, szwedzku i też trochę (po)arabsku.- Jak uczą się języków?- Rozmawiają dużo z ludźmi i w tensposób pomału (krok po kroku) sięuczą.

- ¿Son Sergio y Elena amigos?- No, son novios.- ¿Dónde viven?- Viven en Sevilla.- ¿Estudian o(12) trabajan?- Trabajan.- ¿Dónde?- En una agencia de viajes.- ¿Y ellos mismos viajan(13) mucho?- Sí, cada verano visitan un paísdiferente.- ¿Descansan mucho durante susvacaciones?- No, descansan muy poco.- ¿Por qué?- Porque se levantan pronto por lamañana.- ¿Y por qué se levantan tan pronto?- Para ver muchos monumentos.- Hablan muchos idiomas extranjeros?- Sí, hablan inglés, francés, sueco ytambién un poco de(14) árabe.- ¿Cómo aprenden los idiomas?- Hablan mucho con la gente y así pocoa poco aprenden.

12. o znaczy zwykle lub 13. czasownik regularny I grupy viajar - podróżować 14. gdy po un poco chcemy postawić rzeczownik, musi mu

towarzyszyć de, np. un poco de trabajo (trochę pracy)

Strona: 16 z 88

Observaciones Obserwacje

Warto w tym miejscu uporządkować poznaną już w lekcjach odmianę czasowników regularnych.Przypominam, że czasowniki dzielą się na trzy grupy, z końcówkami -ar, -er oraz -ir. A oto przykładowaodmiana:

Grupa I -arhablar (mówić, rozmawiać)yo hablotú hablasél/ella hablanosotros/nosotras hablamosvosotros/vosotras habláisellos/ellas hablan

Grupa II -ercorrer (biegać)yo corrotú corresél/ella correnosotros/nosotras corremosvosotros/vosotras corréisellos/ellas corren

Grupa III -irvivir (żyć)yo vivotú vivesél/ella vivenosotros/nosotras vivimosvosotros/vosotras vivísellos/ellas viven

Lección número nueve Lekcja numer9

¿Cómo se llaman ustedes? Jak się Państwo nazywają?

Strona: 17 z 88

En un hotel:- Hola, buenos días.- Buenos días. ¿Les(1) puedo(2) ayudar(3)?- Sí. Tenemos(4) una habitación reservada(5) en este hotel.- ¿Cómo se llaman ustedes(6)?- Pilar y Antonio Sánchez.- Un momento, por favor. Sí. Aquí tienenla llave. Habitación número siete.Bienvenidos(7).- Gracias. Hasta luego.- Adiós.

1. les nie znaczy Państwo, a jest jedynie zaimkiem wskazującym natrzecią osobę liczby mnogiej; to zagadnienie będzie dokładniejomawiane w kolejnych lekcjach

2. czasownik nieregularny II grupy poder - móc (patrz: Obserwacje nadole lekcji)

3. czasownik regularny I grupy ayudar - pomagać 4. czasownik nieregularny II grupy tener - mieć (patrz: Obserwacje na

dole lekcji) 5. reservado/-a to imiesłów utworzony od czasownika regularnego I

grupy reservar - rezerwować; odmienia się przez rodzaj i liczbę takjak zwykły przymiotnik

6. ustedes - Państwo; czasownik odmienia się jak w trzeciej osobieliczby mnogiej

7. słowo to funkcjonuje na tych samych zasadach co każdyprzymiotnik, a więc końcówka zmienia się w zależności od liczby irodzaju: bienvenido/-a/-os/-as

W hotelu:- Dzień dobry.- Dzień dobry. Mogę Państwu (wczymś) pomóc?- Tak. Mamy pokój zarezerwowany wtym hotelu.- Jak się Państwo nazywają?- Pilar i Antonio Sánchez.- Chwileczkę, proszę. Tak. Oto (dosł.tutaj mają) klucz. Pokój numersiedem. Witamy.- Dziękujemy. Do widzenia.- Do widzenia.

- Przepraszam (Pana), czy to Pan (dosł.

jest Pan) Alonso Martínez?- Tak, to ja (dosł. jestem ja).

- Perdone, ¿es usted(8) Alonso Martínez?- Sí, soy yo.

8. usted - Pan/Pani; czasownik odmienia się jak w trzeciej osobieliczby pojedynczej

- ¿Quieres(9) ir(10) al(11) cine esta noche?- Perdona, no tengo tiempo(12).

9. czasownik nieregularny II grupy querer - chcieć; kochać (patrz:Obserwacje na dole lekcji)

10. czasownik nieregularny III grupy ir - iść, jechać; (odmiana pojawisię w kolejnych lekcjach)

11. ir a - iść do; al to połączenie przyimka a z rodzajnikiem el (a + el= al); takie połączenie występuje jedynie z rodzajnikiem el; mającdo czynienia z wszystkimi pozostałymi rodzajnikami mówi się poprostu: a la, a los, a las, a un, etc.

12. el tiempo - czas; pogoda

- Chcesz iść do kina dziś wieczorem(dosł. tego wieczoru)?- Przepraszam (cię), (ale) nie mamczasu.

Strona: 18 z 88

- Możesz porozmawiać z Inés, żebyzobaczyć co chce robić dziśpopołudniu (dosł. tego popołudnia)?- Dobrze (dosł. jest dobrze). Jużteraz mogę iść do niej do domu (dosł.

do jej domu) i porozmawiać z nią.

- ¿Puedes hablar con Inés para ver quéquiere hacer esta tarde?- Está bien. Ahora mismo(13) puedo ir a sucasa y hablar con ella.

13. mismo występuje tu jedynie jako wzmocnienie słowa, któremutowarzyszy (podobnie jak w poprzedniej lekcji)

- Álvaro, ¿quieres un helado?- ¡Sí! Quiero un helado grande de vainilla.

- Álvaro, chcesz loda?- Tak! Chcę dużego lodawaniliowego.

Strona: 19 z 88

Observaciones Obserwacje

W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie dosyćrzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się wyrazić szczególnyszacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo totak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownikodmienia się tak jak przy osobach on/ona oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panującychw Hiszpanii warto też skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie dokażdego (czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej lekcji).Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo przecież nie jest wPolsce do pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.

Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego używa sięformy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej. Ustedes znaczy tam wobectego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa się tam też częściej formy usted zamiasttú.

W dialogach można również zauważyć, iż inaczej mówi się po hiszpańsku przepraszam, zwracając się dokogoś na ty (wtedy mówi się perdona) a inaczej gdy używa się formy Pan/Pani (perdone). Istnieje teżforma neutralna (perdón), którą można użyć niezależnie od wspomnianej kwestii.

Czasowniki zwrotne nawet gdy występują w zdaniu w bezokoliczniku (jak w jednym z dialogów czasowniklevantarse - wstawać), muszą mieć odpowiednio odmienioną końcówkę zwrotną. Tzn. mówi się np.vosotros os levantáis (wy wstajecie) - z końcówką zwrotną postawioną przed czasownikiem; ale gdychcemy użyć czasownika zwrotnego w bezokoliczniku mamy dwie możliwości:a) vosotros queréis levantaros (wy chcecie wstać) - z odpowiednio odmienioną końcówką, ale przylejonąz tyłu do czasownika; lub teżb) vosotros os queréis levantar (wy chcecie wstać) - również z odmienioną końcówką, ale postawionąprzed pierwszym czasownikiem.Os nie może zostać postawione pomiędzy tymi dwoma czasownikami!Analogicznie powiemy: yo puedo levantarme lub yo me puedo levantar (ja mogę wstać); tú tienes quelevantarte lub tú te tienes que levantar (ty musisz wstać); él quiere llamarse lub él se quiere llamar (onchce się nazywać); nosotros podemos llamarnos lub nosotros nos podemos llamar (my możemy sięnazywać); ellos quieren levantarse lub ellos se quieren levantar (oni chcą wstać).

Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej lekcji: querer(chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu pojawia ma pewienkonkretny wzór. 1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane wnastępujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach - pierwsza i drugaosoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy: yo quiero, tú quieres, élquiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy pamiętać, że ten wzór odmianypojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowyczasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby,według tego samego wzoru co czasownik querer.2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta niedotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú puedes, él puede, ellospueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie, nieregularność tego typu również pojawiasię w wielu innych czasownikach.3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie (zdarza się torównież w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego typu co w czasowniku hacer(yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji odmiana wygląda następująco: yo tengo,ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotrostenéis. Tego typu nieregularność będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yotengo, e:ie)

Lección número diez Lekcja numer 10

Strona: 20 z 88

¿Tienes coche? Masz samochód?

- Masz samochód?- Tak, mam jeden bardzo stary.- Gdzie jest?- Jest tutaj zaraz.

- ¿Tienes coche?- Sí, tengo uno muy viejo.- ¿Dónde está?- Está aquí mismo(1).

1. analogicznie mismo ma tu tylko funkcję wzmacniającą

- Mamá, ¿podemos ir mañana al zoo?- No, mañana tenemos que(2) ir al médico.

2. tener znaczy mieć, jednak tener que - musieć

- Mamo, możemy iść jutro do zoo?- Nie, jutro musimy iść do lekarza.

- Chcecie iść się czegoś napić (dosł.

wziąć coś) dziś wieczorem (dosł. tego

wieczoru)?- Dobrze, zgoda.

- ¿Queréis ir a tomar(3) algo(4) esta noche?- Vale, de acuerdo.

3. czasownik regularny I grupy tomar - wziąć, brać; używany też częstow sensie jeść lub pić

4. algo - coś

- Queremos ir a un bar, pero Alicia nopuede hoy.- ¿Y qué tal mañana?- mañana no pueden Rafa y Merche.

- Chcemy iść do baru, ale Alicja niemoże dzisiaj.- A (jak tam) jutro?- Jutro nie mogą Rafa i Merche.

Jaime ma tylko (dosł. tylko ma) dwiebutelki wina, ale jego goście chcąwięcej.

Jaime sólo tiene dos botellas(5) de vino(6),pero sus invitados(7) quieren más.

5. la botella - butelka 6. el vino - wino 7. el invitado/la invitada - gość

- mañana podéis levantaros(8) tarde porquees sábado y no tenéis que ir al colegio.

8. jest to czasownik zwrotny levantarse w bezokoliczniku z odpowiednioodmienioną końcówką zwrotną (szczegóły patrz: Obserwacje na dolelekcji)

- Jutro możecie wstać późno,ponieważ jest sobota i nie musicieiść do szkoły.

Strona: 21 z 88

- Dzień dobry, chcemy cztery biletyna Władcę Pierścieni.- Przykro mi, (ale) mam tylko (dosł.

tylko mam) trzy.

- Hola, queremos cuatro entradas(9) para ElSeñor de los Anillos.- Lo siento, sólo tengo tres.

9. la entrada - bilet; dotyczy wszelkiego rodzaju spektakli, koncertów,etc., natomiast nie transportu (taki bilet to el billete)

Strona: 22 z 88

Observaciones Obserwacje

W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie dosyćrzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się wyrazić szczególnyszacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo totak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownikodmienia się tak jak przy osobach on/ona oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panującychw Hiszpanii warto też skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie dokażdego (czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej lekcji).Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo przecież nie jest w Polscedo pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.

Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego używa sięformy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej. Ustedes znaczy tam wobectego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa się tam też częściej formy usted zamiasttú.

W dialogach można również zauważyć, iż inaczej mówi się po hiszpańsku przepraszam, zwracając się dokogoś na ty (wtedy mówi się perdona) a inaczej gdy używa się formy Pan/Pani (perdone). Istnieje teżforma neutralna (perdón), którą można użyć niezależnie od wspomnianej kwestii.

Czasowniki zwrotne nawet gdy występują w zdaniu w bezokoliczniku (jak w jednym z dialogów czasowniklevantarse - wstawać), muszą mieć odpowiednio odmienioną końcówkę zwrotną. Tzn. mówi się np.vosotros os levantáis (wy wstajecie) - z końcówką zwrotną postawioną przed czasownikiem; ale gdychcemy użyć czasownika zwrotnego w bezokoliczniku mamy dwie możliwości:a) vosotros queréis levantaros (wy chcecie wstać) - z odpowiednio odmienioną końcówką, ale przylejonąz tyłu do czasownika; lub teżb) vosotros os queréis levantar (wy chcecie wstać) - również z odmienioną końcówką, ale postawionąprzed pierwszym czasownikiem.Os nie może zostać postawione pomiędzy tymi dwoma czasownikami!Analogicznie powiemy: yo puedo levantarme lub yo me puedo levantar (ja mogę wstać); tú tienes quelevantarte lub tú te tienes que levantar (ty musisz wstać); él quiere llamarse lub él se quiere llamar (onchce się nazywać); nosotros podemos llamarnos lub nosotros nos podemos llamar (my możemy sięnazywać); ellos quieren levantarse lub ellos se quieren levantar (oni chcą wstać).

Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej lekcji: querer(chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu pojawia ma pewienkonkretny wzór. 1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane wnastępujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach - pierwsza i drugaosoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy: yo quiero, tú quieres, élquiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy pamiętać, że ten wzór odmianypojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowyczasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby,według tego samego wzoru co czasownik querer.2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta niedotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú puedes, él puede, ellospueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie, nieregularność tego typu również pojawiasię w wielu innych czasownikach.3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie (zdarza się torównież w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego typu co w czasowniku hacer(yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji odmiana wygląda następująco: yo tengo,ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotrostenéis. Tego typu nieregularność będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yotengo, e:ie)

Lección número once Lekcja numer11

Strona: 23 z 88

¿Ves a aquella chica? Widzisz tamtą dziewczynę?

- mañana voy(1) a Salamanca. ¿Quieresvenir(2) conmigo(3)?- No sé(4)... ¿Vas en coche?- Sí, claro.- Entonces creo(5) que puedo ir contigo.- ¡Estupendo!- ¿Para qué vas?- Para ver(6) la famosa Universidad deSalamanca.

1. czasownik nieregularny III grupy ir - iść, jechać 2. czasownik nieregularny III grupy venir (yo vengo, e:ie)- przychodzić,

przyjeżdżać 3. conmigo - ze mną, contigo - z tobą; pozostałe osoby tworzy się

zupełnie regularnie: con él, con ella, con nosotros, con vosotros, conellos

4. czasownik nieregularny II grupy saber (yo sé, reszta regularnie)-wiedzieć, umieć

5. czasownik regularny II grupy creer - uważać, myśleć, sądzić, wierzyć6. czasownik nieregularny II grupy ver (yo veo, reszta regularnie)-

widzieć, zobaczyć;

- Jutro jadę do Salamanki. Chceszjechać (dosł. przyjechać) ze mną?- Nie wiem... Jedziesz samochodem?- Tak, oczywiście.- W takim razie myślę, że mogęjechać z tobą.- Świetnie!- Po co jedziesz?- Żeby zobaczyć słynny Uniwersytet zSalamanki.

- Widzę, że dużo pracujecie.- Tak, to (dosł. jest) prawda.- Uważam, że musicie trochę odpocząć.Dlaczego nie pojedziecie na tydzień naplażę?- Dobrze, to (dosł. jest) dobry pomysł.

- Veo que trabajáis mucho.- Sí, es verdad.- Creo que tenéis que descansar unpoco. ¿Por qué no vais una semana a laplaya?- Vale, es una buena idea.

- ¿Ves a(7) aquella chica?- ¿La rubia(8)?- Sí. Es mi novia Lucía.- ¿Ah sí? Pues es muy guapa.

7. mówi się ver algo (widzieć coś), np, veo la universidad (widzęuniwersytet); ale ver a alguien (widzieć kogoś), np. veo a María(widzę Marię)

8. rubio/-a to przymiotnik oznaczający blondyna/-kę; używa sięrodzajnika określonego z przymiotnikiem, żeby powiedzieć np. elgrande (ten duży), la pequeña (ta mała), los nuevos (ci nowi), lasviejas (te stare), etc.

- Widzisz tamtą dziewczynę?- Tą blondynkę?- Tak. To (dosł. jest) moja dziewczynaLucía.- Ach tak? (Więc) jest bardzo ładna.

- Widzicie tamtego chłopaka?- Którego? Tego bruneta?- Tak, tego szczupłego bruneta (dosł.tego ciemnego i szczupłego).- Ale przystojny! Kto (to) jest?- (To) jest mój nowy nauczycielangielskiego.

- ¿Veis a aquel chico?- ¿Cuál? ¿El moreno?- Sí, el moreno y delgado.- ¡Qué guapo! ¿Quién es?- Es mi nuevo profesor de inglés.

Strona: 24 z 88

- En otoño vamos a las montañas. ¿Veníscon nosotros?- ¡Sí! Es una idea estupenda.

- W jesieni jedziemy w góry.Jedziecie (dosł. przyjeżdżacie) z nami?- Tak! To świetny pomysł.

- Wiesz, że już mogę mówić dosyćdobrze (po) francusku?- Jak dobrze! W takim razie jużmożesz jechać zamieszkać weFrancji.

- ¿Sabes que ya puedo hablar bastantebien francés?- ¡Qué bien! Entonces ya puedes ir a(9)

vivir a Francia.

9. niektóre czasowniki nie mogą stać bezpośrednio obok siebie, oddzielasię je wtedy odpowiednim przyimkiem; czasownik ir zawsze oddzielasię od innych czasowników przyimkiem a

Marta cree en Dios y cada domingo va a laiglesia. Allí ve a muchas personas quetambién creen en Él y vienen a rezar(10).

10. czasownik regularny I grupy rezar - modlić się

Marta wierzy w Boga i w każdąniedzielę chodzi do kościoła. Tamwidzi dużo osób, które równieżwierzą w Niego i przychodzą sięmodlić.

Lección número doce Lekcja numer12

Hay que hacer la compra. Trzeba zrobić zakupy.

- Jadą Państwo do domu panaDomínguez?- Tak, zgadza się (dosł. tak jest).- W takim razie mogą (Państwo)zaparkować tutaj zaraz.- Dziękujemy.- Nie ma za co.

- ¿Van Uds.(11) a casa del(12) señor(13)

Domínguez?- Sí, así es.- Entonces pueden aparcar(14) aquímismo.- Gracias.- De nada.

11. Uds. (lub Vds.) to używany w pisowni skrót od ustedes; Ud. (lubVd.) to skrót od usted (przeczytać należy pełną formę)

12. del to połączenie de+el 13. señor/señora to Pan/Pani; nie należy jednak mylić tego słowa z

formą usted, która jest używana jedynie gdy bezpośredniozwracamy się do danej osoby

14. czasownik regularny I grupy aparcar - parkować

Strona: 25 z 88

- ¿Hay alguien en tu casa?- No, no hay nadie. Podemos ir a estudiarallí.- Vale, perfecto.- Pues, ¿cuándo quieres venir?- No sé, a lo mejor(15) a las seis de latarde.- Está bien. Entonces nos vemos(16) luego.- Sí, hasta ahora.- Adiós.

15. całe wyrażenie a lo mejor znaczy może, być może 16. czasownik ver może występować jako zwrotny verse - widzieć się

- Jest ktoś w twoim domu?- Nie, nie ma nikogo. Możemy iść siętam uczyć.- Dobrze, doskonale.- Więc kiedy chcesz przyjść?- Nie wiem, może o szóstej popołudniu.- Dobrze. W takim razie widzimy siępóźniej.- Tak, na razie.- Cześć.

- Skąd wracasz (dosł. przychodzisz) ztymi torbami?- Wracam (dosł. przychodzę) zsupermarketu.- I dokąd idziesz?- Idę do mojego domu.

- ¿De dónde vienes con esas(17) bolsas?- Vengo del supermercado.- ¿Y adónde vas?- Voy a mi casa.

17. ese/esa/esos/esas to coś pośredniego między este i aquel; gdymówimy esta casa - mamy na myśli ten dom tutaj (np. pokazującdom na zdjęciu); esa casa - ten dom trochę dalej (np. wskazującpalcem dom stojący obok); aquella casa - tamten dom (np. dom pozazasięgiem wzroku)

- ¿Sabéis que mi amigo Jorge viene acenar(18) esta noche?- Bueno, la verdad es que no tenemosmucha comida en casa.- ¿Crees que hay que(19) hacer la compra?- Creo que sí.- Entonces puedo ir al supermercadoantes de la cena.

18. czasownik regularny I grupy cenar - jeść kolację 19. hay que - trzeba

- Wiecie, że mój przyjaciel Jorgeprzychodzi (do nas) zjeść kolacjędzisiaj wieczorem?- No cóż (dosł. dobrze), prawda jest(taka), że nie mamy dużo jedzenia wdomu.- Uważasz, że trzeba zrobić zakupy?- Myślę, że tak.- W takim razie mogę iść dosupermarketu przed kolacją.

- Nie wiemy co zjeść dzisiaj na obiad.- A (dosł. jak tam) jeśli pójdziecie dochińskiej restauracji? Jedzenie tamzawsze jest dobre.

- No sabemos qué comer(20) hoy...- ¿Qué tal si vais a un restaurante chino?La comida allí siempre está muy buena.

20. czasownik regularny II grupy comer - jeść (ogólnie), ale też jeśćobiad

Strona: 26 z 88

- ¿De dónde venís tan morenos(21)?- Venimos de Marruecos.- ¿Y qué tal?- Pues muy bien.

21. moreno - to zarówno opalony, jak też brunet

- Skąd wracacie (dosł. przyjeżdżacie) takopaleni?- Wracamy (dosł. przyjeżdżamy) zMaroka.- I jak tam?- (Więc) bardzo dobrze.

Lección número trece Lekcja numer13

¿Ésa es tu hermana? To jest twoja siostra?

- ¿Quién es ese chico?- ¿Cuál?- Ése(1) en la foto grande que tienes en lamesa.- Ah, ¿no conoces(2) a mi hijo Juan?- No, sólo conozco a tu hija Beatriz.- Es que Juan vive muy lejos de aquí, pero aveces(3) viene con su mujer y sus niños.- ¿Cuántos niños(4) tiene?- Tiene dos niñas y un niño. A ver si tengoalgunas(5) fotos(6)... ¡Aquí están!- ¡Qué monos(7) son!- Y ésta es su mujer Ana.- No parece(8) española...- Es que sus padres son checos, pero ellavive en España desde pequenita(9).

1. nad éste/ése/aquél (oraz nad ich odpowiednikami w rodzaju żeńskimoraz w liczbie mnogiej) zawsze pojawia się akcent, gdy nie występujebezpośrednio po nich rzeczownik; np. mówimy ese chico, ale ése quevive en Barcelona (ten, który mieszka w Barcelonie)

2. czasownik nieregularny II grupy conocer (yo conozco, reszta regularnie)- znać

3. a veces - czasem 4. niños - dzieci (ogólnie); należy odróżnić od hijos - dzieci (w sensie

własne dzieci) 5. algún/alguna/algunos/algunas - jakiś/jakaś/jacyś/jakieś 6. la foto - zdjęcie 7. mono/mona - najlepiej tłumaczy się na angielskie cute 8. czasownik nieregularny II grupy parecer (yo parezco, reszta regularnie)

- wydawać się, przypominać 9. w hiszpańskim zdrobnienia tworzy się zwykle przez dodanie końcówki

-ito/-ita; np. mesa - mesita (stół - stolik), delgado - delgadito (szczupły -szuplutki)

- Kim jest ten chłopak?- Który?- Ten na dużej fotografii, którąmasz na stole.- Ach, nie znasz mojego synaJuana?- Nie, znam tylko twoją córkęBeatriz.- Chodzi o to, że (dosł. jest, że) Juanmieszka bardzo daleko stąd, aleczasami przyjeżdża ze swoją żoną(dosł. kobietą) i swoimi dziećmi.- Ile ma dzieci?- Ma dwie dziewczynki i jednegochłopca. Zobaczę (dosł. dozobaczenia) czy mam jakieśzdjęcia... Tutaj są!- Jakie są słodkie (ładne)!- A to (dosł. ta) jest jego żona Ana.- Nie wygląda na Hiszpankę...- Chodzi o to, że jej rodzice sąCzechami, ale ona mieszka wHiszpanii od dzieciństwa (dosł. od

maleńkiej).

Strona: 27 z 88

- Patrz, to (dosł. ta) jest zdjęcie mojejrodziny. Rozpoznajesz kogoś?- Zobaczmy (dosł. do zobaczenia)...Sądzę, że (to) grubiutkie dziecko wokularach i czerwonym podkoszulku(to) jesteś ty.- Ależ nie (dosł. Nie, człowkieku)! To (dosł.

ten) jest mój młodszy brat (dosł. brat

młodszy) David. Ja jestem tym w(dosł. tym od) czarnych spodniach iniebieskiej koszuli.- To prawda. Ale na zdjęciuwydajesz się dużo bardziej blond.- Tam mam tylko dziewięć lat.Teraz moje włosy są dużociemniejsze (dosł. badziej ciemne).- A kim jest ta dziewczyna tak ładnaw (dosł. od) zielonej sukience?- Nie poznajesz Marii Luisy?- Nie może być! To (dosł. ta) jesttwoja siostra? Wydaje się bardzomłoda...- No cóż (dosł. dobrze), jest dziesięćlat starsze ode mnie, więc nazdjęciu jest (dosł. pojawia się) dosyćmłoda.- A ten mężczyzna w (dosł. od) żółtympodkoszulku (to) jest twój ojciec?- Tak, dokładnie. A kobieta wbiałym kapeluszu (to) jest mojamatka.- Twoi rodzice wydają się tworzyć(dosł. robić) bardzo dobrą parę.- Tak, wszyscy mówią to samo. I(to) jest prawda. Moi rodzice sądoskonałą parą.

- Mira(10), ésta es la foto de mi familia.¿Reconoces(11) a alguien?- A ver... Creo que el niño gordito congafas(12) y camiseta roja eres tú.- ¡No, hombre(13)! Ése es mi hermanomenor David. Yo soy el(14) de pantalones(15)

negros y camisa azul.- Es verdad. Pero en la foto pareces muchomás rubio.- Ahí(16) sólo tengo nueve años(17). Ahora mipelo(18) es mucho más moreno.- ¿Y quién es esa chica tan guapa delvestido verde?- ¿No reconoces a María Luisa?- ¡No puede ser! ¿Ésa es tu hermana?Parece muy joven...- Bueno, es diez años mayor que yo, puesen la foto aparece(19) bastante joven.- ¿Y ese hombre de camiseta amarilla es tupadre?- Sí, exactamente. Y la mujer consombrero blanco es mi madre.- Tus padres parecen hacer muy buenapareja.- Sí, todo el mundo(20) dice(21) lo mismo. Yes verdad. Mis padres son una parejaperfecta.

10. czasownik regularny I grupy mirar - patrzeć 11. czasownik nieregularny II grupy reconocer (odmiana jak conocer) -

rozpoznawać 12. las gafas - okulary 13. słowo hombre jest bardzo często używane jako wykrzyknik i wtedy

trudno jest o jakiekolwiek tłumaczenie 14. ponownie rodzajnik jest używany bez rzeczownika i tłumaczy się jako

ten 15. los pantalones - spodnie 16. aquí (tutaj) - ahí (tam trochę dalej) - allí (tam daleko) 17. el año - rok 18. el pelo - włosy (w hiszpańskim jest to liczba pojedyncza) 19. czasownik nieregularny II grupy aparecer (odmiana jak parecer) -

pojawiać się 20. todo el mundo - wszyscy (dosł. cały świat); polskie wyrażenie cały

świat tłumaczy się na el mundo entero 21. czasownik nieregularny III grupy decir (yo digo, e: i) - mówić,

powiedzieć

Strona: 28 z 88

Observaciones Obserwacje

W tej lekcji pojawił się kolejny typ czasowników nieregularnych: conocer, parecer. Nieregularnośćdotyczy jedynie pierwszej osoby liczby pojedynczej i polega na wprowadzeniu końcówki -zco. Widać też,że czasowniki, które zawierają w sobie inny czasownik nieregularny (jak np. reconocer, aparecer)odmieniają się dokładnie tak samo jak ten czasownik nieregularny.

Komentarz odnośnie tworzenia zaimków dzierżawczych znajduje się w kolejnej lekcji.

Lección número catorce Lekcja numer14

Nuestro piso es pequeño. Nasze mieszkanie jest małe.

- Ésta es nuestra casa.- ¡Qué bonita! Nuestro piso es mucho máspequeño y oscuro. Aquí hay muchísima(1) luz.- Sí, por esas ventanas entra(2) mucha luz.- ¿Y qué tal vuestros vecinos? Porque losnuestros son horribles. Hacen mucho ruidopor las noches y no podemos dormir(3).- Nosotros dormimos bien, pero nuestrosvecinos tampoco(4) son muy simpáticos. Sushijos son muy mal educados. Se comportan(5) mal incluso con su perro.- ¡Qué horror!

1. istnieje w hiszpańskim tzw. superlativo absoluto (superlatyw absolutny),który wzmacnia znaczenie danego słowa; np. mucho (dużo) - muchísimo(bardzo, niezwykle dużo), interesante (interesujący) - interesantísimo(bardzo, niesamowicie interesujący/-a), guapa (ładna) - guapísima(bardzo, niezwykle ładna); tworzy się po prostu przez dodanie końcówki-ísimo/-ísima (w liczbie mnogiej dodaje się -s)

2. czasownik regularny I grupy entrar - wchodzić 3. czasownik nieregularny III grupy dormir (o:ue) - spać 4. tampoco - też nie 5. czasownik regularny zwrotny I grupy comportarse - zachowywać się

- To jest nasz dom.- Ale ładny! Nasze mieszkaniejest dużo mniejsze (dosł. bardziej

małe) i ciemne. Tutaj jest dużoświatła.- Tak, przez te okna wchodzidużo światła.- A jak tam wasi sąsiedzi? Bo (ci)nasi są straszni. Robią dużohałasu w nocy i nie możemyspać.- My śpimy dobrze, ale nasisąsiedzi też nie są bardzosympatyczni. Ich dzieci są bardzoźle wychowane. Zachowują sięźle nawet wobec swojego psa(dosł. z ich psem).- Jakie (to) straszne!

Strona: 29 z 88

- Nasza nauczycielka niemieckiego jestbardzo miła i uczymy się (w sensie:

przyswajamy) z nią bardzo dużo.- Musicie się dużo uczyć?- Tak, oczywiście. Ale myślę, że jejmetoda jest bardzo dobra iprzyswajamy dużo na samej lekcji.- Jaka jest jej metoda?- Mówimy (rozmawiamy) dużo na lekcji inie koncentrujemy się na gramatyce.- Wydaje się interesujące. Zwyklezamiast mówić trzeba uczyć się dużogramatyki.- Nasza nauczycielka zawsze mówi, żegramatyka nie jest tak ważna, bo niepomaga dużo jeśli boimy się mówić.- (Więc) (to) jest prawda (dosł. pewne).

- Nuestra profesora de alemán es muymaja(6) y aprendemos muchísimo conella.- ¿Tenéis que estudiar mucho?- Sí, por supuesto. Pero creo que sumétodo(7) es muy bueno y aprendemosmucho en la propia clase.- ¿Cómo es su método?- Hablamos mucho en clase y no nosconcentramos(8) en la gramática.- Parece interesante. Normalmente envez de(9) hablar hay que estudiar muchagramática.- Nuestra profesora siempre dice que lagramática no es tan importante porqueno ayuda mucho si tenemos miedo de(10)

hablar.- Pues es cierto.

10. majo - przyjemny, miły, ładny, piękny, etc. 11. el método - metoda 12. czasownik regularny zwrotny I grupy concentrarse - koncentrować

się 13. en vez de - zamiast 14. tener miedo de algo/alguien - bać się czegoś/kogoś

- ¿Duermes bien en tu habitación?- ¡Que va! Duermo fatal. Hay muchísimoruido en la calle. Nunca(11) puedodescansar.- ¿Y trabajar?- Tampoco. En mi casa no me puedoconcentrar.- Sí, vivir en el centro de la ciudad puedeser horroroso.

1. w hiszpańskim w pewnych sytuacjach do negacji wystarcza jednoprzeczenie, w innych konieczne są dwa; gdy słowa typu nigdy(nunca), nikt (nadie), nic (nada) stawiamy na początku zdania, niepotrzeba już dodatkowego słowa przeczącego; gdy natomiastchcemy je postawić dalej w zdaniu, na początku musimydodatkowo postawić słowo nie (no), np. nunca duermo bien, ale noduermo bien nunca (nigdy nie śpię dobrze)

- Śpisz dobrze w twoim pokoju?- Ależ skąd! Śpię fatalnie. Jest bardzodużo hałasu na ulicy. Nigdy nie mogęodpocząć.- A pracować?- Też nie. W moim domu nie mogę sięskoncentrować.- Tak, mieszkanie w centrum miastamoże być straszne.

Strona: 30 z 88

- Zawsze zostawiam mój samochódna ulicy.- Dlaczego nie parkujesz w garażu?- No bo zawsze się śpieszę i tak (w ten

sposób) jest wygodniej (dosł. bardziejwygodnie).

- Siempre dejo(12) mi coche en la calle.- ¿Por qué no aparcas en el garaje?- Es que siempre tengo prisa(13) y así esmás cómodo.

10. czasownik regularny I grupy dejar - zostawiać 11. tener prisa - śpieszyć się

Observaciones Obserwacje

Chyba jest już zupełnie jasne jak tworzy się zaimki dzierżawcze (mój, moja, moje, itd.). W językuhiszpańskim uzgadnia się te zaimki z rzeczownikiem po nich następującym (czyli dokładnie tak jak wjęzyku polskim). Większość z nich odmienia się jedynie przez liczbę. Tylko pierwsza i druga osoba liczbymnogiej odmieniają się zarówno przez liczbę jak i rodzaj. Trzecia osoba liczby pojedynczej oraz mnogiejsą identyczne Tak więc mówimy np.:

mi coche mój samochód - mis coches moje samochody

tu hija twoja córka - tus hijas twoje córki

su coche jego/jej/ich samochód - sus coches jego/jej/ich samochody

nuestro coche nasz samochód - nuestros coches nasze samochody

nuestra hija nasza córka - nuestras hijas nasze córki

vuestro coche wasz samochód - vuestros coches wasze samochody

vuestra hija wasza córka - vuestras hijas wasze córki

Szczegóły można oczywiście znaleźć na stronie z gramatyką (zaimki).

Lección número quince Lekcja numer15

¿Cuánto cuesta esta falda? Ile kosztuje ta spódnica?

Strona: 31 z 88

- Merche, ¿las llaves que están en la mesason las(1) tuyas(2)?- No, las mías están en mi bolso(3).- ¿Estás segura?- ¡Sí, hombre! Las que están en la mesatienen que ser las de Felipe.- No, las suyas están en su habitación.- Pues no sé... A lo mejor son las de Laura.Ella siempre deja sus cosas por toda lacasa.- Puede ser.

1. po raz kolejny rodzajnik określony jest używany samodzielnie, tutaj wznaczeniu "te"

2. jest to długa forma zaimka dzierżawczego, używana gdy występuje onsamodzielnie (patrz: Obserwacje na dole lekcji)

3. el bolso - torebka (damska); należy odróżnić od la bolsa - torba(wszystkie inne znaczenia)

- Merche, klucze które są na stole(to) są te twoje?- Nie, (te) moje są w mojej torebce.- Jesteś pewna?- Ależ tak! Te, które są na stolemuszą być (tymi) Felipe.- Nie, (te) jego są w jego pokoju.- No to nie wiem... Może (to) są (te)Laury. Ona zawsze zostawia swojerzeczy po całym domu.- Możliwe.

- Nasze dzieci uczą się w szkolebrytyjskiej. A (te) wasze gdzie sięuczą?- (Te) nasze jeszcze są zbyt małe,żeby iść do szkoły...

- Nuestros hijos estudian en un colegiobritánico. Y los vuestros, ¿dónde estudian?- Los nuestros todavía son demasiadopequeños para ir al colegio...

- ¿Cuánto(4) cuesta(5) aquella falda?- ¿Cuál? ¿La roja?- No, la azul a cuadros.- Ah, no es muy cara. Sólo cuesta quinceeuros.

4. cuánto (ile) odmienia się przez liczbę i rodzaj, może więc miećnastępujące formy: cuánto/-a/-os/-as

5. czasownik nieregularny I grupy costar (o:ue) - kosztować

- Ile kosztuje tamta spódnica?- Która? Ta czerwona?- Nie, ta niebieska w kratę.- Ach, nie jest bardzo droga.Kosztuje tylko 15 euro.

- O której godzinie puszczają (dosł.

kładą) wiadomości?- Sądzę, że o dziewiątej.- Ile czasu trwają?- Jedną godzinę.

- ¿A qué hora ponen(6) las noticias?- Creo que a las nueve.- ¿Cuánto tiempo duran(7)?- Una hora.

6. czasownik nieregularny II grupy poner (yo pongo) - kłaść, położyć;używany również w wielu innych znaczeniach, np. poner la tele(włączyć telewizor)

7. czasownik regularny I grupy durar - trwać

Strona: 32 z 88

Por teléfono:- Restaurante Casa Valenciana, buenastardes.- Buenas tardes. Quiero reservar(8) unamesa para esta noche.- ¿A qué hora quiere venir?- A las diez.- ¿Para cuántas personas quiere la mesa?- Para cinco.- ¿Me(9) puede decir su nombre y apellido,por favor?- Me llamo John Smith.- ¿Puede repetir(10) su apellido, por favor?- Smith. Ese-eme-i-te-hache.- Ya está, gracias. Entonces tiene unamesa reservada para esta noche a lasdiez.- Muchas gracias.- De nada.- Hasta luego.- Adiós.

8. czasownik regularny I grupy reservar - rezerwować 9. tego rodzaju zaimki będą skomentowane w kolejnych lekcjach 10. czasownik nieregularny III grupy repetir (e:i; np. él repite) -

powtarzać

Przez telefon:- Restauracja Casa Valenciana, dzieńdobry.- Dzień dobry. Chcę zarezerwowaćstolik na dzisiejszy wieczór (dosł. ten

wieczór).- O której godzinie chce Pan przyjść?- O dziesiątej.- Dla ilu osób chce Pan stolik?- Dla pięciu.- Może mi Pan podać (dosł. powiedzieć)

swoje imię i nazwisko, proszę?- Nazywam się John Smith.- Może Pan powtórzyć swojenazwisko, proszę?- Smith. Es-em-i-te-ha.- Już mam (dosł. jest), dziękuję. Takwięc ma Pan stolik zarezerwowany naten wieczór o dziesiątej.- Bardzo dziękuję.- Nie ma za co.- Do zobaczenia.- Do widzenia.

- O której godzinie zwyklewracasz do domu na obiad (dosł.

żeby zjeść obiad)?- Zwykle jem obiad o pierwszej, apóźniej wracam do mojej pracy.

- ¿A qué hora vuelves(11) normalmente acasa a comer?- Normalmente como a la una y luegovuelvo a mi trabajo.

6. czasownik nieregularny II grupy volver (o:ue) - wracać

Observaciones Obserwacje

Kiedy zaimek dzierżawczy występuje samodzielnie, bez towarzyszącego mu rzeczownika, należy whiszpańskim (podobnie jak chociażby w angielskim) użyć dłuższej formy tego zaimka. Te formy to:

liczba pojedyncza liczba mnoga

mío/-a/os/-as nuestro/-a/os/-as

tuyo/-a/os/-as vuestro/-a/os/-as

suyo/-a/os/-as suyo/-a/os/-as

Jak łatwo zauważyć, zaimki nuestro oraz vuestro wyglądają tak samo zarówno w długiej jak i krótkiejformie.

Strona: 33 z 88

Lección número dieciséis Lekcja numer 16

¿Cuándo vas a volver? Kiedy wrócisz?

- Mañana no voy a(1) estar en casa.- ¿Por qué no?- Es que tengo que ir al médico.- ¿A qué hora vas a volver?- No sé... Creo que a eso de(2) las cuatrode la tarde.

1. ir a + infinitivo (bezokolicznik) - jest to struktura używana dlawyrażenia czasu przyszłego (analogiczna do angielskiego going to),np. vamos a trabajar (będziemy pracować)

2. a eso de - około

- Jutro nie będzie mnie (dosł. nie będę) wdomu.- Dlaczego nie?- Chodzi o to, że muszę iść do lekarza.- O której godzinie wrócisz?- Nie wiem... Sądzę, że około czwartejpopołudniu.

- Przepraszam (cię), masz godzinę?- Tak, jest (dosł. są) dokładniedwunasta.- Dziękuję.

- Perdona, ¿tienes hora?- Sí, son las doce en punto.- Gracias.

- ¿Qué vas a hacer esta noche?- No estoy seguro. A lo mejor voy a ir atomar algo con mis amigos. ¿Y tú?- Creo que me voy a quedar(3) en casa.- ¿Y qué vas a hacer?- Voy a ver la tele. Hoy ponen La Guerrade las Galaxias. Es una película genial.

3. czasownik regularny zwrotny I grupy quedarse - zostawać; równiedobrze można powiedzieć: creo que voy a quedarme en casa

- Co będziesz robić tego wieczoru?- Nie jestem pewien. Może pójdę sięczegoś napić z moimi przyjaciółmi. Aty?- Myślę, że zostanę w domu.- I co będziesz robił?- Pooglądam telewizję. Dzisiajpuszczają Gwiezdne wojny. (To) jestgenialny film.

- Wychodzisz z nami?- Nie wiem... Która jest godzina?- Jest pierwsza nad ranem.- Dobrze, myślę, że jeszcze mamczas, żeby wypić jeden kieliszek.- O której godzinie musisz wstać?- O dziewiątej rano.

- ¿Sales(4) con nosotros?- No sé... ¿Qué hora es?- Es la una de la madrugada.- Bueno, creo que todavía tengo tiempopara tomar una copa.- ¿A qué hora tienes que levantarte?- A las nueve de la mañana.

4. czasownik nieregularny III grupy salir (yo salgo) - wychodzić

Strona: 34 z 88

- Mamá, ¿puedo ir a la playa con misamigos?- Sí, pero a las nueve de la noche tienesque estar en casa.- Vale. Voy a volver a las nueve en punto.

- Mamo, mogę jechać na plażę zmoimi przyjaciółmi?- Tak, ale o dziewiątej wieczoremmusisz być w domu.- Dobrze. Wrócę dokładnie odziewiątej.

- Wyjdziecie dzisiaj wieczorem?- Nie, chcemy troszeczkę odpocząć. Wprzyszłym tygodniu (dosł. w tygodniu, który

przychodzi) będziemy mieć dużo imprez imusimy być w formie.

- ¿Vais a salir esta noche?- No, queremos descansar un poquito(5).La semana que viene vamos a tenermuchas fiestas y tenemos que estar enforma.

5. un poco (trochę) - un poquito (troszeczkę); warto zwrócić uwagęna konieczną zmianę w pisowni; pocito musiałoby być przeczytanejak pothito (gdzie th to dźwięk jak w angielskim think)

- Mira papá, en ese reloj son las once.Creo que va un poco mal...- ¿Qué hora tienes tú?- Yo tengo las seis.

- Patrz tato, na tym zegarku jestjedenasta. Myślę, że idzie trochęźle...- Którą ty masz godzinę?- Ja mam szóstą.

Lección número diecisiete Lekcja numer17

¿Qué quiere decir eso? Co to znaczy?

- ¿Qué idioma se habla(1) en Barcelona?- Allí se habla catalán, pero todo el mundosabe también castellano(2).

1. se habla to forma bezosobowa tworzona przez odmianę czasownika wtrzeciej osobie oraz dodanie cząstki se

2. castellano - kastylijski, to inna nazwa, oznaczająca po prostu językhiszpański

- Jakim językiem się mówi wBarcelonie?- Tam się mówi po katalońsku, alewszyscy umieją też kastylijski.

- Jak masz na imię?- Mam na imię Piotrek.- Słucham (dosł. jak mówisz)?- Piotrek.- Jak się (to) pisze?- Pe-i-o-te-er-e-ka.- Ach, dobrze. Ale ciekawe imię (dosł.

ale imię tak ciekawe)!

- ¿Cómo te llamas?- Me llamo Piotrek.- ¿Cómo dices?- Piotrek.- ¿Cómo se escribe(3)?- Pe-i-o-te-erre-e-ka.- Ah, vale. ¡Que nombre tan interesante!

3. czasownik regularny III grupy escribir - pisać; tutaj użyty w formiebezosobowej

Strona: 35 z 88

- ¿Cómo se dice(4) jeans en español?- Bueno, normalmente se dice vaqueros.

4. ponowne użycie formy bezosobowej

- Jak się mówi jeans pohiszpańsku?- No więc zwykle się mówi dżinsy.

- Słuchaj, co znaczy (dosł. co chce

powiedzieć) euskera?- Euskera znaczy (dosł. chce powiedzieć)

baskijski.- W jakim języku?- W baskijskim.

- Oye(5), ¿qué quiere decir euskera?- Euskera quiere decir vasco.- ¿En qué idioma?- En vasco.

5. czasownik nieregularny III grupy oír (yo oigo, tú oyes, él oye, nosotrosoímos, vosotros oís, ellos oyen) - słyszeć; tutaj użyty w trybierozkazującym (omawiany w kolejnych lekcjach)

- Oiga, por favor, ¿sabe dónde está laPuerta del Sol(6)?- Sí, tiene que seguir(7) todo recto poresta calle.

6. zabytkowy budynek w Madrycie 7. czasownik nieregularny III grupy seguir (e:i) - kontynuować, robić

coś dalej (uwaga na pisownię: yo sigo; w tej osobie znikaniepotrzebna tu litera u, która we wszystkich innych osobach jestkonieczna do oddzielenia liter g oraz i/e)

- Przepraszam (dosł. proszę słuchać), wie(Pan/Pani) gdzie jest Puerta del Sol(Drzwi Słońca)?- Tak, musi (Pan/Pani) iść dalej (dosł.

kontynuować) cały (czas) prosto tą ulicą.

- Bardzo źle cię słyszę (dosł. cię słyszę

bardzo źle). Możesz przyciszyć (dosł.obniżyć) trochę muzykę?- Słucham (dosł. jak)?- Muzyka jest bardzo głośna (dosł.

wysoka). Nie słyszę cię!- Aha, że mnie nie słyszysz. Poczekaj,przyciszę troszeczkę radio.

- Te oigo muy mal. ¿Puedes bajar(8) unpoco la música?- ¿Cómo?- La música está muy alta. ¡No te oigo!- Ah, que no me oyes. Espera(9), voy abajar un poquito la radio.

8. czasownik regularny I grupy bajar - obniżać, schodzić 9. czasownik regularny I grupy esperar - czekać; mieć nadzieję

- ¿Conocéis(10) Andalucía?- No, pero el verano que viene vamos a ir aSevilla. Conocemos a mucha gente quevive allí y queremos ver qué tal están.- Yo no conozco Sevilla, pero sé que es unaciudad muy bonita.

10. mówi się conocer algo (znać coś), ale conocer a alguien (znać kogoś)

- Znacie Andaluzję?- Nie, ale w przyszłe lato (dosł. lato,

które nadchodzi) pojedziemy do Sewilli.Znamy dużo ludzi, którzy tammieszkają i chcemy zobaczyć co unich słychać (dosł. jak tam są).- Ja nie znam Sewilli, ale wiem, żeto bardzo ładne miasto.

Lección número dieciocho Lekcja numer18

Strona: 36 z 88

Me gusta la cerveza. Lubię piwo.

- ¿Te gusta(1) salir por la noche?- Sí, me encanta(2).- Pues te invito(3) a una copa. ¿Qué tegusta beber(4)?- Me gusta la cerveza o whisky con coca-cola.

1. czasownik regularny I grupy gustar - podobać się 2. czasownik regularny I grupy encantar - zachwycać 3. czasownik regularny I grupy invitar - zapraszać 4. czasownik regularny II grupy beber - pić

- Lubisz (dosł. podoba ci się) wychodzićwieczorem?- Tak, uwielbiam (dosł. zachwyca mnie).- Więc cię zapraszam na jedenkieliszek. Co lubisz (dosł. podoba ci się)

pić?- Lubię (dosł. podoba mi się) piwo albowhisky z coca-colą.

- Mojej mamie (jej) podoba siękolor czerwony.- A twojemu tacie?- Jemu podoba (mu) się bardziejzielony.

- A mi madre le gusta el color rojo.- ¿Y a tu padre?- A él le(5) gusta más el verde.

5. a él oraz le znaczą właściwie to samo (jemu); użycie obu tych słów mana celu jedynie podkreślenie, wzmocnienie znaczenia; równie dobrzemożna by powiedzieć: le gusta más el verde (zaimek - w tymprzypadku le - jest jednak zawsze obowiązkowy)

- ¿Qué te parecen estas revistas?- Me parecen muy tontas. No me gustanen absoluto.

- Jakie ci się wydają te czasopisma?- Wydają mi się bardzo głupie. Niepodobają mi się wcale.

- Mojej siostrze na ogół (jej) siępodobają (chłopcy) bruneci, ale jejchłopak jest blondynem.- A twojemu bratu, jaki typ dziewczynmu się podoba?- Jemu jeszcze się (mu) nie podobajądziewczyny. Ma tylko sześć lat...

- A mi hermana generalmente le gustanlos chicos morenos, pero su novio esrubio.- Y a tu hermano, ¿qué tipo de chicas legusta?- A él todavía no le gustan las chicas.Sólo tiene seis años...

Strona: 37 z 88

- Oye, perdona, ¿me puedes decir cómollegar(6) a la estación de metro?- Sí, claro. Es muy fácil. Tienes queseguir todo recto y luego coger(7) laprimera calle a la derecha. La estación demetro está al final de la calle a laizquierda.

6. czasownik regularny I grupy llegar - przybywać, przychodzić,przyjeżdżać

7. czasownik nieregularny II grupy coger - brać; nieregularność polegajedynie na zmianie pisowni pierwszej osoby liczby pojedynczej: yocojo; zmiana jest konieczna, gdyż cogo trzeba by było przeczytaćjak kogo

- (Słuchaj) przepraszam, możesz mipowiedzieć jak dojść do stacji metra?- Tak, oczywiście. (To) jest bardzołatwe. Musisz iść dalej cały (czas)prosto, a potem skręcić w (dosł. wziąć)

pierwszą ulicę w prawo. Stacja metrajest na końcu ulicy na lewo.

- Zadzwonię do Luisa, żeby zobaczyćczy chce przyjść dzisiaj wieczorem nakolację (dosł. zjeść kolację).- (To) mi się wydaje bardzo dobrypomysł! Może możemy też zaprosićjego siostrę Conchę. (To) jest bardzomiła dziewczyna.- Tak, (to) jest prawda. Zapytam o nią.

- Voy a llamar(8) a Luis para ver si quierevenir a cenar esta noche.- ¡Me parece una idea buenísima! A lomejor podemos invitar también a suhermana Concha. Es una chica muymaja.- Sí, es verdad. Voy a preguntar(9) porella.

8. czasownik regularny I grupy llamar - wołać, dzwonić 9. czasownik regularny I grupy preguntar - pytać

- ¿Qué te parece si vamos al cine estatarde?- Me parece genial. ¿Qué tipo de películaste gusta ver?- Me gustan las películas de acción.- Entonces ya sé qué película podemosver. ¡Te va a encantar!

- Jak ci się wydaje jeśli pójdziemy dokina dzisiaj po południu?- Wydaje mi się super (genialne).Jaki rodzaj filmów lubisz (dosł.podoba ci się) oglądać.- Lubię (dosł. podobają mi się) filmy akcji.- W takim razie już wiem jaki filmmożemy zobaczyć. Zachwyci cię!

Lección número diecinueve Lekcja numer19

¿Os gusta bailar? Lubicie tańczyć?

Strona: 38 z 88

- A Pedro y a mí nos gusta mucho bailar(1).Y a vosotros, ¿os gusta?- No mucho. Pero nos gusta escuchar(2) lamúsica.

1. czasownik regularny I grupy bailar - tańczyć 2. czasownik regularny I grupy escuchar - słuchać

- Pedro i ja bardzo lubimy (dosł.

Pedrowi i mnie, nam bardzo się podoba)

tańczyć. A wy lubicie (dosł. a wam,

wam się podoba)?- Nie bardzo. Ale lubimy (dosł. podoba

nam się) słuchać muzyki.

- Moje wujostwo nie lubi (dosł. mojemu

wujostwu, im nie podoba się) wcale oglądaćtelewizji.- Więc co robią w domu wieczorami?- Uwielbiają (dosł. ich zachwycają) gryplanszowe (dosł stołowe).

- A mis tíos no les gusta en absolutover la tele.- ¿Pues qué hacen en casa por lasnoches?- Les encantan los juegos de mesa.

- ¿A qué hora vais a llegar a Londres?- Si no hay retraso(3), a las seis y diez.

3. el retraso - spóźnienie

- O której godzinie przyjedziecie doLondynu?- Jeśli nie będzie (dosł. jest) spóźnienia,o szóstej (i) dziesięć.

- Myślę, że możemy postawić łóżko wtym kącie. (Wydaje ci się) dobrze?- Tak, (wydaje mi się) doskonale.

- Creo que podemos poner la cama eneste rincón. ¿Te parece bien?- Sí, me parece perfecto.

- David, ¿tienes hora?- Sí, son las ocho y cuarto. ¿A qué horaempieza(4) tu examen?- A las nueve y media. Todavía tengotiempo.

4. czasownik nieregularny I grupy empezar (e:ie) - zaczynać (się)

- David, masz godzinę?- Tak, jest kwadrans po ósmej(dosł. są ósma i kwadrans). O którejgodzinie zaczyna się twójegzamin?- O wpół do dziesiątej (dosł. o

dziewiątej i pół). Jeszcze mam czas.

- (Słuchaj) Teresa, mam coś dla ciebie.- Dla mnie?- Tak, proszę (dosł. weź). (To) jestprezent na twoje urodziny. Wszystkiegonajlepszego (dosł, szczęśliwości).- Bardzo dziękuję, Pepe.- A ta butelka wina jest od moichrodziców.

- Oye, Teresa, tengo algo para ti.- ¿Para mí?- Sí, toma. Es un regalo por tucumpleaños(5). Felicidades.- Muchas gracias Pepe.- Y esta botella de vino es de parte de(6)

mis padres.

8. el cumpleaños - urodziny (pomimo końcówki -s jest to rzeczownikliczby pojedynczej)

9. de parte de alguien - od kogoś, np. de mi parte (ode mnie); de suparte (od niej/niego/nich); de parte de Ana (od Anny)

Strona: 39 z 88

- ¿Sabes a qué hora empieza la película?- A las diez menos cuarto. Creo que novamos a llegar a tiempo al cine.

- Wiesz o której godzinie zaczyna sięfilm?- Za kwadrans dziesiąta (dosł. o

dziesiątej minus kwadrans). Sądzę, że nieprzyjedziemy na czas do kina.

- Podobają wam się te meble?- Mnie wydają (mi) się okropne(obrzydliwe).- Mnie też.- Sylwii i mnie też (nam) się nie podobają,ale jej rodziców (ich) zachwycają. Wydaje(to) im się dobrym prezentem na naszślub.

- ¿Os gustan esos muebles?- A mí me parecen asquerosos.- A mí también.- A Silvia y a mí tampoco nos gustan,pero a sus padres les encantan. Lesparece un buen regalo por nuestraboda...

Observaciones Obserwacje

Podsumowując, tak oto przedstawia się odmiana zaimków osobowych (typu mnie, tobie, itd.) naprzykładzie czasownika gustar (podobać się).

(a mí) me gusta(n) - mnie się podoba(ją)(a ti) te gusta(n) - tobie się podoba(ją)(a él/ella/usted) le gusta(n) - jemu/jej/Panu/Pani się podoba(ją)(a nosotros) nos gusta(n) - nam się podoba(ją)(a vosotros) os gusta(n) - wam się podoba(ją)(a ellos/ellas/ustedes) les gusta(n) - im/Państwu się podoba(ją)

Czyli mówimy np. me gusta ese chico (podoba mi się ten chłopak); a mi madre no le gustan esos chicos(mojej mamie nie podobają się ci chłopcy).

Warto również podsumować informacje dotyczące podawania godziny. Mówimy więc:¿Qué hora es? (Która jest godzina?)Es la una (1:00)Son las dos (2:00)Son las tres y cinco (3:05)Son las cuatro y cuarto (4:15)Son las cinco y media (5:30)Son las seis menos cuarto (5:45)Son las siete menos diez (6:50)

¿A qué hora...? (O której godzinie...?)A las ocho y media (8:30)A las nueve menos tres (8:57)A las diez y cuarto (10:15)A la una menos once (12: 49)

Lección número veinte Lekcja numer20

¿Puedo ayudarte? Mogę ci pomóc?

Strona: 40 z 88

- Sabes, no tengo muchas ganas(1) de salirhoy. Pero tú no tienes por qué quedarte encasa. Puedes ir al concierto sin mí.- ¡Ni hablar! Sin ti no voy a ir a ningunaparte.

1. la gana - ochota (zwykle w liczbie mnogiej); tener ganas de haceralgo - mieć ochotę na zrobienie czegoś

- Wiesz, nie mam dużej ochoty nawyjście dzisiaj. Ale ty nie musisz(dosł. nie masz dlaczego) zostawać wdomu. Możesz iść na koncert bezemnie.- Nie ma mowy (dosł. ani mówić)! Bezciebie nie pójdę nigdzie (dosł. do żadnej

części).

- Macie ochotę na deser? Mam lodywaniliowe i czekoladowe.- Nie, dziękuję. Nie bardzo mamochotę na loda. Ale (tak) mamochotę na kawę.- Dobrze, więc przygotuję ci kawę. Aty Jaime, co mi powiesz (dosł. mówisz)?- A ja (dosł. ja tak, że) cię poproszę otrochę loda.

- ¿Os apetece(2) postre(3)? Tengo heladosde vainilla y de chocolate.- No, gracias. A mí helado no me apetecemucho. Pero sí me apetece un café.- Vale, pues te preparo(4) un café. Y túJaime, ¿qué me dices?- Yo sí que te voy a pedir(5) un poco dehelado.

2. czasownik nieregularny II grupy apetecer (yo apetezco) - chcieć,pragnąć, mieć ochotę; zwykle używany w konstrukcjach typu: meapetece algo dulce (mam ochotę na coś słodkiego); ¿qué te apetecehacer? (co masz ochotę robić); jest to więc dokładnie taka samakonstrukcja jak w przypadku czasownika gustar; znaczenie jestpodobne do pokazanego wyżej wyrażenia tener ganas

3. el postre - deser 4. czasownik regularny I grupy preparar - przygotowywać 5. czasownik nieregularny III grupy pedir (e:i) - prosić

- ¿Puedo ayudarle con la maleta?- Sí, gracias.

- Mogę Panu/Pani pomóc z walizką?- Tak, dziękuję.

- Nie pożyczę (dosł. zostawię) (jej) Mariimojego samochodu.- Dlaczego nie? Przecież (dosł. już) wiesz,że prowadzi bardzo dobrze.- Nie wiem... Chodzi o to, że boję siępożyczać samochód (jej) jakiejkolwiekosobie.

- No voy a dejarle(6) mi coche a María.- ¿Por qué no? Ya sabes que conduce(7)

muy bien.- No sé... Es que tengo miedo de dejarleel coche a cualquier persona.

6. warto zaobserwować charakterystyczne hiszpańskie powtórzenie:zaimek le odnosi się do Marii, a jednak nie przeszkadza toumieszczeniu obu tych słów w jednym zdaniu

7. czasownik nieregularny III grupy conducir (yo conduzco) -prowadzić (np. samochód)

Strona: 41 z 88

- ¿Puedes llamar a los Señores Rodríguez ydecirles que su lavadora(8) ya está lista(9)

para recoger(10)?- Vale, ahora mismo.

8. la lavadora - pralka 9. estar listo - być gotowym 10. czasownik nieregularny II grupy recoger (yo recojo - nieregularność

jedynie ortograficzna) - odbierać

- Możesz zadzwonić do państwaRodríguez i powiedzieć im, że ichpralka już jest gotowa doodebrania?- Dobrze, już w tym momencie.

- Dasz (dosł. zostawisz) mi na chwilęgazetę?- Tak, proszę (dosł. weź).

- ¿Me dejas un momento el periódico?- Sí, toma.

- ¿Estáis listos para empezar a ver laciudad?- ¡Que va! Todavía tenemos queducharnos(11) y desayunar(12).

11. czasownik regularny zwrotny I grupy ducharse - brać prysznic 12. czasownik regularny I grupy desayunar - jeść śniadanie

- Jesteście gotowi, żeby zacząćzwiedzać (dosł. oglądać) miasto?- Ależ skąd! Jeszcze musimy wziąćprysznic i zjeść śniadanie.

- Mój najlepszy przyjaciel jest nawakacjach w Chorwacji. Nie mam z kimrozmawiać...- Dlaczego nie napiszesz do niego (dosł.

jemu) listu? Albo nawet lepiej e-maila...

- Mi mejor amigo está de vacaciones enCroacia. No tengo con quien hablar...- ¿Por qué no le escribes una carta? Oincluso mejor un e-mail...

Lección número veintiuno Lekcja numer21

Le estoy escribiendo una carta. Piszę do niego list.

- ¿Qué estás haciendo(1)? ¡Aquí no sepuede fumar(2)!- Tranquila(3), nadie nos está mirando(4).

1. estar + gerundio - to konstrukcja wyrażająca czynność wykonywanąw tym właśnie momencie (analogiczna do angielskiego to be doingsth); patrz: Obserwacje na dole lekcji

2. czasownik regularny I grupy fumar - palić (np. papierosy) 3. jest to przymiotnik, a więc zwracając się do mężczyzny trzeba by było

powiedzieć tranquilo 4. czasownik regularny I grupy mirar - patrzeć

- Co robisz (dosł. jesteś robiący)? Tutajnie można palić!- Spokojnie (dosł. spokojna), nikt na nasnie patrzy.

Strona: 42 z 88

- Przepraszam, szukam ulicy Alcalá.Może mi (Pan/Pani) powiedzieć gdziejest?- Przykro mi, nie jestem stąd.

- Perdone, estoy buscando(5) la calleAlcalá. ¿Me puede decir dónde está?- Lo siento, no soy de aquí.

5. czasownik regularny I grupy buscar - szukać

Normalmente me levanto a las ocho y media.A veces tengo mucho sueño y duermo unosquince minutos más. Luego desayuno y meducho. Ahora mismo son las nueve y diez yme estoy duchando.

Zwykle wstaję o wpół dodziewiątej. Czasami jestembardzo śpiący (dosł. mam dużo snu) iśpię jakieś piętnaście minutwięcej. Potem jem śniadanie ibiorę prysznic. Teraz właśnie jestdziesięć po dziewiątej i (właśnie)biorę prysznic.

- Co się dzieje? Kto robi ten hałas?- Bawimy się, mamo.- I nie musicie się uczyć?- Nie. No bo nasza nauczycielka jestchora i jutro nie idziemy do szkoły.

- ¿Qué está pasando(6)? ¿Quién estáhaciendo este ruido?- Estamos jugando(7), mamá.- ¿Y no tenéis que estudiar?- No. Es que nuestra profesora estáenferma y mañana no vamos al colegio.

6. czasownik regularny I grupy pasar - dziać się 7. czasownik nieregularny I grupy jugar (u:ue) - bawić się; grać

- Cariño, ¿qué estás haciendo?- Estoy escribiendo una carta.- ¿A quién?- A mi amigo Sergio.

- Kochanie, co robisz?- Piszę list.- Do kogo?- Do mojego przyjaciela Sergio.

- Gdzie mieszkasz?- Widzisz tamten wysoki budynek?Więc mieszkam tam na pierwszympiętrze, drugie drzwi na lewo. Kiedymożesz przyjść?- Może jutro...

- ¿Dónde vives?- ¿Ves aquel edificio alto? Pues vivo ahí enel primer piso(8), segunda puerta a laizquierda. ¿Cuándo puedes venir?- Quizá mañana...

8. el piso - piętro; mieszkanie

- Perdona, ¿dónde están los servicios(9)?- Ahí al final del pasillo, tercera puerta ala derecha.

9. el servicio - usługa; toaleta (zwykle w liczbie mnogiej)

- Przepraszam, gdzie jest toaleta?- Tam na końcu korytarza, trzeciedrzwi na prawo.

Strona: 43 z 88

- Słuchaj, twój dom jest gdzieś tutajblisko?- Nie, jest dosyć daleko. Po drugiejstronie miasta.

- Oye, ¿tu casa está por aquí cerca?- No, está bastante lejos. Al otro lado dela ciudad.

Observaciones Obserwacje

Hiszpańskie gerundio to odpowiednik angielskiego gerund. Tworzy się je przez dodanie do podstawyczasownika odpowiedniej końcówki. Dla czasowników I grupy jest to końcówka -ando, np. bailar -bailando; natomiast dla czasowników II i III grupy to końcówka -iendo, np. tener - teniendo, conducir -conduciendo. Niektóre czasowniki mają nieregularną formę gerundio. Zostaną one stopniowo pokazane wkolejnych lekcjach.

Jak już było wspomniane, konstrukcja estar + gerundio pozwala na opis czynności ciągłej, wykonywanejw danym momencie, np. ahora no puedo jugar contigo porque estoy hablando por teléfono (teraz niemogę się z tobą bawić, bo rozmawiam przez telefon).

Lección número veintidós Lekcja numer22

¿La quieres? Kochasz ją?

Por teléfono:- ¿Sí?- Hola, ¿puedo hablar con Alicia?- ¿De parte de quién?- Soy Fernando.- Vale, ahora te la paso(1).

1. pasar - dziać się, ale też podawać

Przez telefon:- Tak (słucham)?- Dzień dobry, mogę rozmawiać zAlicją?- Kto mówi (dosł. ze strony kogo)?- Jestem Fernando.- Dobrze, już (dosł. teraz) ci ją daję(dosł. podaję).

- Álvaro, możesz mi proszę podaćchleb?- No cóż, ja też nie dosięgam.- Już ja ci go podam.

- ¿Álvaro, me puedes pasar el pan, porfavor?- Bueno, yo tampoco llego(2).- Ya te lo paso yo.

2. llegar - przybywać, ale też dosięgać

- ¿Conoces a aquellos chicos?- ¿Cuáles?- Los que están sentados(3) en el banco.- No, no los conozco.

3. w hiszpańskim nie ma czasownika znaczącego siedzieć; używa sięzamiast tego czasownika estar z imiesłowem sentado/-a/-os/-as

- Znasz tamtych chłopców?- Których?- Tych, którzy siedzą (dosł. są

posadzeni) na ławce.- Nie, nie znam ich.

Strona: 44 z 88

- Widzicie tamte domy?- Które?- Te, które są obok (dosł. po stronie)

parku. Widzicie je?- Tak, wydają się bardzo drogie.

- ¿Veis aquellas casas?- ¿Cuáles?- Las que están al lado del parque. ¿Lasveis?- Sí, parecen muy caras.

- ¡Carlos! !Estamos aquí!- ¿Dónde? No os veo.- ¿Cómo que no nos ves? Estamos aquí.

- Carlos! Jesteśmy tutaj!- Gdzie? Nie widzę was.- Jak (to) (że) nas nie widzisz?Jesteśmy tutaj.

- Nie wiesz gdzie jest Paloma?- Nie. Dlaczego?- Czekam na nią, żeby napisać razempracę, którą mamy na jutro.- Więc wygląda na to (dosł. wydaje się), żebędziesz musiał napisać ją (dosł. jego -

praca po hiszpańsku jest rodzaju męskiego) bezniej.

- ¿No sabes dónde está Paloma?- No. ¿Por qué?- La estoy esperando para escribirjuntos el trabajo que tenemos paramañana.- Pues parece que vas a tener queescribirlo sin ella.

- Laura está muy enamorada(4) de mí.- ¿Cómo lo sabes?- Es que todo el tiempo me dice que mequiere.- ¿Y tú la quieres?- Sí, muchísimo.

4. estar enamorado de alguien - być w kimś zakochanym

- Laura jest bardzo we mniezakochana.- Skąd (dosł. jak) to wiesz?- No bo cały czas mówi mi, że mniekocha.- A ty ją kochasz?- Tak, niezmiernie.

Strona: 45 z 88

Observaciones Obserwacje

Kolejny typ zaimków osobowych (typu mnie, ciebie, jego, itd.) wygląda na przykładzie czasownikaconocer następująco:

Juan me conoce (a mí)- Juan mnie znaJuan te conoce (a ti)- Juan ciebie znaJuan lo conoce (a él/usted) - Juan jego/Pana znaJuan la conoce (a ella/usted) - Juan ją/Panią znaJuan nos conoce (a nosotros) - Juan nas znaJuan os conoce (a vosotros) - Juan was znaJuan los conoce (a ellos/ustedes) - Juan ich/Państwa znaJuan las conoce (a ellas/ustedes) - Juan je/Panie zna

Warto zaobserwować, że trzy rodzaje zaimków dotychczas przestawionych (zwrotne oraz dwa rodzajezaimków osobowych) wyglądają identycznie, z wyjątkiem trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej.Tak więc we wszystkich pozostałych osobach można ich używać, nie zastanawiając się nawet nad ichrozróżnieniem.

Przypomnę również, że w przypadku występowania obok siebie dwóch (lub więcej) czasowników, zaimkimogą iść albo przed pierwszy, odmieniony czasownik, albo też przykleić się z tyłu do ostatniegoczasownika (który jest w bezokoliczniku lub gerundio). Mówimy więc np.:

Os quiero ayudar lub Quiero ayudaros (chcę wam pomóc)¿La puedes ver? lub ¿Puedes verla? (możesz ją zobaczyć?)Nos estamos duchando lub Estamos duchándonos (bierzemy prysznic)Lo voy a tener que hacer lub Voy a tener que hacerlo (będę musiał to zrobić)

Należy w tym miejscu również wspomnieć, iż panuje w Hiszpanii tendencja niewłaściwego używanianiektórych zaimków (jest to tzw. leísmo i laísmo). Zanim powiem na czym ono polega, podkreślam, żejest to użycie niepoprawne i - przynajmniej jak na razie - na jakimkolwiek egzaminie z hiszpańskiegobyłoby to uznane za błąd. Mówię jednak o tym, gdyż bardzo wielu Hiszpanów nawet nie zdaje sobiesprawy z popełnianych błędów do tego stopnia, że nawet w telewizji słyszy się je praktycznie na okrągło.Ktokolwiek jednak chce nauczyć się oficjalnie poprawnego mówienia, nie powinien zwracać uwagi na tojak zaimki są używane w hiszpańskiej telewizji oraz przez wielu Hiszpanów. Tendencja, o której mówiępolega na nierozróżnianiu dwóch rodzajów zaimków osobowych, które zostały przedstawione w ostatnichlekcjach. Widać to oczywiście jedynie w trzeciej osobie. Zanika zaimek lo, natomiast le używa się zawszei wyłącznie dla rodzaju męskiego, oraz la zawsze dla rodzaju żeńskiego. Można więc się spotkać z takimiwypowiedziami: le conozco (jego znam - powinno być lo conozco) czy też la digo (jej mówię - powinnobyć le digo).

Lección número veintitrés Lekcja numer 23

¿Qué pone en el cartel? Co jest napisane na ogłoszeniu?

Strona: 46 z 88

En una tienda:- Hola, buenos días.- Hola. ¿Te puedo ayudar?- No, gracias. Sólo estoy mirando...¿Cuánto cuesta esta camiseta?- Veinte euros.- ¿La puedo probar(1)?- Sí, claro. El probador está a la derechabajando las escaleras.(cinco minutos después)- ¿Y qué tal te queda(2) la camiseta?- Bueno, la verdad es que no es de mitalla(3). ¿Las tienes más pequeñas?- A ver... Sí, me queda una pero es deotro color. ¿Te gusta?- No está mal... Me la voy a probar.

1. czasownik nieregularny I grupy probar (o:ue) - próbować,przymierzać

2. czasownik regularny I grupy quedar - ma wiele znaczeń, może byćużywany w sensie leżeć, pasować (gdy mowa o ubraniu), lub teżzostawać (jak pokazane niżej w dialogu); istnieje też (jak to byłopokazane w poprzednich lekcjach) w formie zwrotnej quedarse -zostawać, np. me quedo en casa (zostaję w domu)

3. la talla - rozmiar

W sklepie:- Dzień dobry.- Dzień dobry. Mogę ci (w czymś)pomóc?- Nie, dziękuję. Tylko oglądam... Ilekosztuje ta koszulka?- Dwadzieścia euro.- Mogę ją przymierzyć?- Tak, oczywiście. Przymierzalnia jestpo prawej stronie schodząc poschodach.(pięć minut później)- I jak (ci) leży (dosł. zostaje) koszulka?- No więc prawda jest (taka), że niejest w moim rozmiarze. Masz (je)mniejsze?- Zobaczmy... Tak, została (dosł. zostaje)

mi jedna, ale jest w innym kolorze.Podoba ci się?- Nie jest zła... Przymierzę ją sobie(dosł. mnie).

- Możesz pogłośnić trochę (dosł.

podnieść trochę głośność) telewizor? Nobo nic nie słyszę, a puszczająbardzo interesujący program.- Dobrze, zaraz ci go podgłośnię.

- ¿Puedes subir(4) un poco el volumen de latele? Es que no oigo nada y están poniendoun programa muy interesante.- Vale, ahora te lo subo.

4. czasownik regularny III grupy subir - podnosić, wychodzić (do góry)

- ¿Os queda algo de dinero?- A ver... Yo tengo diez euros.- Yo no tengo nada.

- Zostało (dosł. zostaje) wam cośpieniędzy?- Zobaczmy... Ja mam dziesięć euro.- Ja nie mam nic.

Strona: 47 z 88

- Patrz, jest ogłoszenie okorepetycjach (dosł. lekcjach

szczególnych) z angielskiego.- I co jest napisane (dosł. co kładzie)?- Że to studentka (dosł. dziewczyna

uniwersytecka) z doświadczeniem.- Jest jakiś numer telefonu?- Tak, zaraz ci go zapiszę.

- Mira, hay un cartel(5) de clases particularesde inglés.- ¿Y qué pone(6)?- Que es una chica universitaria conexperiencia.- ¿Hay algún número de teléfono?- Sí, ahora te lo apunto(7).

5. el cartel - ogłoszenie, plakat 6. czasownik poner ma wiele znaczeń; tutaj jest używany w sensie być

napisanym 7. czasownik regularny I grupy apuntar - zapisywać

- Oye, María, ¡este vestido te quedafenomenal!- Gracias. Es la primera vez que me lopongo(8).

8. tutaj występuje jako czasownik zwrotny, ponerse - zakładać(ubranie)

- Słuchaj María, ta sukienka świetniena tobie leży!- Dziękuję. (To) jest pierwszy razkiedy ją mam na sobie (dosł. mnie go -el

vestido- zakładam).

- Przepraszam (Pana/Panią), żeby dojśćdo Hotelu Ameryka?- Musi (Pan/Pani) wyjść (po) tychschodach, potem skręcić w lewo i iśćdalej cały czas prosto kilka minut. Hotelbędzie po (Pana/Pani) prawej.

- Perdone, ¿para llegar al HotelAmérica?- Tiene que subir esas escaleras, luegogirar(9) a la izquierda y seguir todo rectoun par de minutos. El hotel va a estar asu derecha.

9. czasownik regularny I grupy girar - skręcać

- No sé qué ropa ponerme para laentrevista de trabajo.- ¿Por qué no te pones tus pantalonesnegros? Son muy elegantes.- Es que no me siento(10) muy cómodo enellos.

10. czasownik nieregularny zwrotny III grupy sentirse (e:ie) - czuć się

- Nie wiem jakie ubranie włożyć narozmowę (dosł. wywiad) o pracę.- Dlaczego nie włożysz twoichczarnych spodni? Są bardzoeleganckie.- No bo nie czuję się w nich bardzowygodnie.

Lección número veinticuatro Lekcja numer24

No se lo voy a contar a nadie. Nie opowiem tego nikomu.

Strona: 48 z 88

- ¿Puedes decirle al Señor García que loestoy esperando en mi despacho?- Sí, ahora se(1) lo digo.

1. zgodnie z tym co było dotąd powiedziane o zaimkach, to zdanie powinnobrzmieć: le lo digo; nie jest to jednak poprawne i zamienia się na se lodigo; wyjaśnienie patrz: Obserwacje na dole lekcji

- Możesz powiedzieć (mu) panuGarcía, że czekam na niego wmoim gabinecie?- Tak, zaraz mu to powiem.

- Jakie ubranie nosisz w pracy?- No więc w mojej pracy jest dużoswobody (dosł. wolności). Nie muszęwkładać garnituru ani krawatu.Więc zwykle noszę dżinsy ipodkoszulek.- To kiedy jest gorąco. A kiedy jestzimno?- Wtedy wkładam sweter.

- ¿Qué ropa(2) llevas(3) en el trabajo?- Bueno, en mi trabajo hay mucha libertad.No tengo que ponerme traje ni corbata.Pues normalmente llevo unos vaqueros yuna camiseta.- Eso cuando hace calor. ¿Y cuando hacefrío?- Entonces me pongo un jersey.

2. la ropa - ubranie 3. czasownik regularny I grupy llevar - nosić

- ¿Sabes que Rosa está embarazada?- ¡No me lo puedo creer!- Sí, es verdad. Pero tienes queprometerme(4) que no se lo vas a contar(5) anadie.- Bueno, sólo se lo cuento a mi novia.¿Vale?

4. czasownik regularny II grupy prometer - obiecywać 5. czasownik nieregularny I grupy contar (o:ue) - opowiadać

- Wiesz, że Rosa jest w ciąży?- Nie mogę w to uwierzyć!- Tak, to prawda. Ale musisz miobiecać, że (jemu) tego nieopowiesz nikomu.- Dobrze, opowiem (jej) to tylkomojej dziewczynie. Dobrze?

- Jaki jest twój chłopak? Nosi brodęalbo wąsy?- Nie. Lubi być ogolony.- Nosi okulary?- Też nie.

- ¿Cómo es tu novio? ¿Lleva barba(6) obigote(7)?- No. Le gusta estar afeitado. - ¿Lleva gafas?- Tampoco.

6. la barba - broda 7. el bigote - wąsy

Strona: 49 z 88

- Cada vez que mi hijo me pide el cochese lo dejo y al final yo tengo que coger elmetro.- ¿Por qué no le haces coger(8) el metro aél?

8. jest to konstrukcja analogiczna do angieskiego make sb do sth(sprawić, żeby ktoś coś zrobił); po hiszpańsku to np. mis padres mehacen comer (moi rodzice sprawiają, że jem - w sensie: zmuszająmnie)

- (Za) każdym razem kiedy mój synmnie prosi o samochód, daję (dosł.

zostawiam) mu go i ostatecznie jamuszę jechać (dosł. brać) metrem.- Dlaczego nie sprawisz (dosł. jegozrobisz), żeby to on jeździł (dosł. brał)

metrem?

- Lubisz się malować?- Robię to tylko kiedy idę do pracy.Potem to zmywam (dosł. zdejmuję) iprawda jest taka, że czuję się dużobardziej wygodnie (dosł. wygodna)

bez tych wszystkich kosmetykówna mojej twarzy.

- ¿Te gusta maquillarte(9)?- Lo hago sólo cuando voy al trabajo. Luegome lo quito(10) y la verdad es que me sientomucho más cómoda sin todos esoscosméticos en mi cara.

9. czasownik regularny zwrotny I grupy maquillarse - malować się 10. czasownik regularny zwrotny I grupy quitarse - ściągać, zdejmować

- Parece que a tu hijo le va muy bien enel colegio.- Sí, pero es sólo porque le hago estudiartodos los días...

- Wygląda na to, że twojemu synowi(jemu) idzie bardzo dobrze w szkole.- Tak, ale (to) jest tylko dlatego, żesprawiam (dosł. jego robię), że się uczycodziennie.

Observaciones Obserwacje

W tej lekcji można było zaobserwować zachowanie dwóch zaimków osobowych stojących obok siebie. Wwiększości przypadków nie dzieje się nic nadzwyczajnego. Pewne zmiany następują tylko w trzeciejosobie liczby pojedynczej oraz mnogiej. A tak to wygląda na przykładzie czasownika decir:

María me lo dice. - María mi to mówiMaría te lo dice. - María tobie to mówiMaría le lo dice. - zamienia się na: María se lo dice - María jemu/jej/Panu/Pani to mówi

María nos lo dice. - María nam to mówiMaría os lo dice. - María wam to mówiMaría les lo dice. - zamienia się na: María se lo dice - María im/Państwu to mówi

Zmiana ta wynika jedynie ze względów fonetycznych, aby nie powtarzać zaraz koło siebie litery l. Takwięc zawsze gdy obok siebie miałyby występować zaimki le lo, le la, les lo, les la - ten pierwszy zamieniasię na se.

Lección número veinticinco Lekcja numer 25

¿Qué tal te ha ido? Jak ci poszło?

Strona: 50 z 88

- ¿Dónde has estado? ¡Te he llamadohoy cuatro veces!- Es que he ido al cine y al final me hequedado a ver tres películas.

- Gdzie byłeś? Dzwoniłem do ciebiedzisiaj cztery razy!- Chodzi o to, że poszedłem do kina iostatecznie zostałem, żeby zobaczyćtrzy filmy.

- O której godzinie wstała dzisiajAna?- Bardzo wcześnie. O wpół dosiódmej.

- ¿A qué hora se ha levantado Ana hoy?- Muy pronto. A las seis y media.

- Señor Hernández, ¿ha dormido bien estanoche?- Sí, muy bien. Gracias.

- Panie Hernández, spał (Pan) dobrzetej nocy?- Tak, bardzo dobrze. Dziękuję

- Uczyliśmy się cały tydzień do tegoegzaminu...- I jak wam poszło?- No więc dosyć źle. Myślę, żewszyscy go oblaliśmy.

- Hemos estudiado toda la semana paraeste exámen...- ¿Y qué tal os ha ido?- Pues bastante mal. Creo que todos lohemos suspendido(1).

1. czasownik regularny II grupy suspender - nie zdać, oblać

- ¿Ya tenéis los resultados de vuestroexámen?- Sí, desde ayer.- ¿Y qué tal? ¿Lo habéis aprobado(2)?- Sí. Hemos tenido mucha suerte.

2. czasownik nieregularny I grupy aprobar (o:ue) - zdać, zaliczyć

- Macie już wyniki waszegoegzaminu?- Tak, od wczoraj.- I jak? Zdaliście (go)?- Tak. Mieliśmy dużo szczęścia.

- Podobało się Państwu mieszkanie?- No więc mnie nie podobały (mi) siękolory ścian, ale mieszkanie ogólnietak.- Mnie to mieszkanie wydało siędoskonałe.

- ¿Les ha gustado el piso?- Bueno, a mí no me han gustado loscolores de las paredes, pero el piso engeneral sí.- A mí ese piso me ha parecido perfecto.

- ¿Sabes si Jaime y Rocío ya hanempezado sus clases?- Creo que todavía no las han empezado,pero seguramente ya les queda muy poco.

- Wiesz czy Jaime y Rocío już zaczęliswoje lekcje?- Myślę, że jeszcze ich nie zaczęli, alena pewno już im bardzo małobrakuje (dosł. zostaje).

Strona: 51 z 88

- Odpoczęliście dobrze na waszychwakacjach?- Tak. Pojechaliśmy na plażę i byłogenialnie.

- ¿Habéis descansado bien en vuestrasvacaciones?- Sí. Hemos ido a la playa y ha sidogenial.

Observaciones Obserwacje

Czas przeszły przedstawiony w tej lekcji to Pretérito Perfecto. W Hiszpanii jest to chyba najczęściejpojawiający się w języku mówionym czas, rzadziej używany w pisowni. W Ameryce Łacińskiej raczej niejest w ogóle używany. Więcej o zastosowaniu można się dowiedzieć ze strony o gramatyce (PretéritoPerfecto de Indicativo).

Jeśli chodzi o tworzenie tego czasu, to łatwo zauważyć, że posługujemy się tutaj czasownikiemposiłkowym (haber). Czasownik ten odmieniamy przez osoby, a następnie dodajemy tzw. participioczasownika, którego chcemy użyć. Participio tworzy się przez dodanie do tematu czasownika końcówki-ado (dla czasowników I grupy) lub -ido (dla czasowników II oraz III grupy), np. hablar - hablado, tener -tenido, dormir - dormido. Niektóre czasowniki mają niestety nieregularną formę participio. Szczegółymożna znaleźć na stronie gramatycznej (Participio Pasado).

Tak więc wygląda odmiana przez osoby w Pretérito Perfecto na przykładzie czasownika conocer:

yo he conocido - ja poznałem/-amtú has conocido - ty poznałeś/-aśél/ella/usted ha conocido - on/ona/Pan/Pani poznał/-a

nosotros hemos conocido - my poznaliśmy/-łyśmyvosotros habéis conocido - wy poznaliście/-łyścieellos/ellas/ustedes han conocido - oni/one/Państwo/Panie poznali/-ły

Lección número veintiséis Lekcja numer26

Dentro de dos días cumplo 25 años. Za dwa dni kończę 25lat.

- ¿Te has apuntado(1) a algún curso deinglés?- Sí, empiezo las clases la semana queviene.

1. wiele z poznanych już wcześniej czasowników występuje również wformie zwrotnej; np. apuntar - zapisywać, apuntarse - zapisywać się

- Zapisałeś się na jakiś kursangielskiego?- Tak, zaczynam lekcje w przyszłymtygodniu.

Strona: 52 z 88

- Trzeba mieć 21 lat, żeby wejśćdo tego baru. Ja mam tylko 19. Ilety masz lat?- Ja mam dokładnie 21.

- Hay que tener 21 años para entrar en esebar. Yo sólo tengo 19. ¿Cuántos años tienestú?- Yo tengo justo 21(2).

2. warto zaobserwować, że mówi się veintiuno, ale veintiún años; liczba 1(tak jak 21, 31, 41 itd.) zawsze występuje w formie skróconej, gdy stoituż przed rzeczownikiem rodzaju męskiego; np. jeden chłopiec to unchico (a nie uno chico); natomiast jedna dziewczyna to una chica; czyliliczba 1 jest w tym wypadku tożsama z rodzajnikiem nieokreślonym

- Jest mi (dosł. mam) straszliwie gorąco.- Dlaczego nie zdejmiesz swetra? Jajuż zdjąłem mój.

- Tengo muchísimo calor.- ¿Por qué no te quitas el jersey? Yo yame he quitado el mío.

- ¿Cuándo es tu cumpleaños?- El 13 de septiembre. - ¿Cuántos años cumples(3)?- Ya cumplo 25 años.

3. czasownik regularny III grupy cumplir - spełniać, wypełniać;kończyć (lata)

- Kiedy są (dosł. jest) twoje urodziny?- Trzynastego (dosł. trzynaście) września.- Ile lat kończysz?- Już kończę 25 lat.

- Widzieliście jakiś film PedroAlmodóvara?- Tak, widzieliśmy "Wszystko o mojejmatce".- Podobało wam się?- Tak, wydał nam się świetny.

- ¿Habéis visto(4) alguna película de PedroAlmodóvar?- Sí, hemos visto "Todo sobre mi madre".- ¿Os ha gustado?- Sí, nos ha parecido buenísima.

4. nieregularna forma participio od czasownika ver

- ¿Cuándo vas a Segovia?- El 15 de mayo.- Hoy es 15 de abril, pues vasexactamente dentro de un mes.

- Kiedy jedziesz do Segowii?- Piętnastego (dosł. piętnaście) maja.- Dziś jest piętnasty (dosł. piętnaście)

kwietnia, więc jedziesz dokładnie zamiesiąc.

- Co (mu) się stało Miguelowi?Dlaczego jest w szpitalu?- No, (to) jest długa historia...- Możesz mi ją opowiedzieć?

- ¿Qué le ha pasado a Miguel? ¿Por quéestá en el hospital?- Bueno, es una larga historia...- ¿Puedes contármela(5)?

5. ponownie, można równie dobrze powiedzieć: ¿me la puedes contar?;akcent nad literą a w contármela jest oczywiście konieczny zgodnie zregułami akcentowania (zawartymi w Zasadach wymowy)

Strona: 53 z 88

Observaciones Obserwacje

Nadszedł już czas, żeby usystematyzować wiadomości dotyczące liczb. Niektóre z nich odmieniają sięprzez rodzaj!

0 cero1 uno/una2 dos3 tres4 cuatro5 cinco6 seis7 siete8 ocho9 nueve10 diez11 once12 doce13 trece14 catorce15 quince16 dieciséis17 diecisiete18 dieciocho19 diecinueve20 veinte21 veintiuno/a22 veintidós23 veintitrés30 treinta31 treinta y uno/a32 treinta y dos40 cuarenta41 cuarenta y uno/a42 cuarenta y dos50 cincuenta60 sesenta70 setenta80 ochenta90 noventa100 cien101 ciento uno/a102 ciento dos157 ciento cincuenta y siete200 doscientos/as300 trescientos/as400 cuatrocientos/as500 quinientos/as600 seiscientos/as700 setecientos/as800 ochocientos/as900 novecientos/as1000 mil1998 mil novecientos noventa y ocho2000 dos mil2003 dos mil tres1 000 000 un millón2 000 000 dos millones

Strona: 54 z 88

Lección número veintisiete Lekcja numer27

Estoy en quinto de sociología. Jestem na piątym roku socjologii.

- ¿A qué hora has quedado(1) con tu jefe?- A las nueve y cuarto.- Ya son las nueve menos cinco. Tienesque darte prisa.

1. quedar to też umówić się

- O której godzinie umówiłeś się ztwoim szefem?- Kwadrans po dziewiątej.- Już jest za pięć dziewiąta. Musisz siępospieszyć (dosł. dać sobie pośpiech).

- Ciągle rozmawiasz (dosł. kontynuujesz

rozmawiając) przez telefon?- Chodzi o to, że dawno nierozmawiałem (dosł. noszę dużo czasu bez

rozmawiania) z Carmen.

- ¿Sigues hablando(2) por teléfono?- Es que llevo mucho tiempo sin hablar conCarmen.

2. forma gerundio nie tylko występuje z czasownikiem estar, ale też np. zczasownikami seguir czy llevar, nadając znaczenie kontynuacji,ciągłości robienia czegoś

- ¿Has estado alguna vez en París?- Sí, hace un año.

- Byłeś kiedykolwiek (dosł. jakiś raz) wParyżu?- Tak, rok temu (dosł. robi rok).

- Studiujesz medycynę?- Tak.- Na którym jesteś roku?- Na czwartym. A ty?- Ja jestem na piątym architektury.

- ¿Estudias medicina?- Sí.- ¿En qué curso estás? - En cuarto. ¿Y tú?- Yo estoy en quinto de arquitectura.

- No sales con nosotros desde hace dossemanas. ¿Qué te pasa?- Es que no tengo ganas de salir...

- Nie wychodzisz z nami od (robi)dwóch tygodni. Co ci się dzieje?- No bo nie mam ochoty wychodzić.

- Kontynuuję naukę portugalskiego odpięciu lat (dosł. noszę pięć lat ucząc się), alewcale nie mówię dobrze.- Może musisz zmienić nauczyciela.- Zrobiłem to kilka razy. Ten z terazjuż jest siódmy.

- Llevo cinco años estudiando portugués,pero no hablo nada bien.- A lo mejor tienes que cambiar(3) deprofesor.- Lo he hecho(4) varias veces. El de ahoraya es el séptimo.

3. czasownik regularny I grupy cambiar - zmieniać 4. nieregularna forma participio od czasownika hacer

Strona: 55 z 88

- ¿Todavía seguís trabajando?- Sí, pero ya nos queda poco. Vamos aacabar(5) en una hora.

5. czasownik regularny I grupy acabar - kończyć

- Jeszcze pracujecie (dosł. kontynuujecie

pracując)?- Tak, ale już nam mało brakuje(dosł. zostaje). Skończymy za godzinę.

Observaciones Obserwacje

Oto dziesięć pierwszych - najczęściej używanych - liczb porządkowych:

1. primero/a 2. segundo/a3. tercero/a4. cuarto/a5. quinto/a6. sexto/a7. séptimo/a8. octavo/a9. noveno/a10. décimo/a

Liczby primero oraz tercero przyjmują formę skróconą, gdy stoją tuż przed rzeczownikiem rodzajumęskiego, np. primer piso (pierwsze piętro), tercer curso (trzeci rok studiów).

Lección número veintiocho Lekcja numer28

Hoy es 10 de octubre de 2003. Dzisiaj jest 10 października 2003roku.

- ¿Dónde has puesto(1) mi libro depsicología?- Creo que lo he puesto en la estantería allado de tu cama.

1. nieregularna forma participio od czasownika poner

- Gdzie położyłeś moją książkę zpsychologii?- Myślę, że ją położyłem na regaleobok twojego łóżka.

- Jaki dzień jest dzisiaj?- Dzisiaj jest wtorek.

- ¿Qué día es hoy?- Hoy es martes.

- Perdona, ¿has estado durmiendo(2)?- No, he estado leyendo(3) un libro.

2. nieregularna forma gerundio od czasownika dormir; jak widać,forma estar + gerundio może również występować w innychczasach

3. nieregularna forma gerundio od czasownika leer

- Przepraszam, spałaś?- Nie, czytałam książkę.

Strona: 56 z 88

- Którego jest (dosł. jesteśmy) dzisiaj?- Dzisiaj jest (dosł. jesteśmy) 21 grudnia.

- ¿A cuántos estamos hoy?- Hoy estamos a 21 de diciembre(4).

4. można równie dobrze zapytać ¿Qué día es hoy?, oraz odpowiedziećHoy es 21 de diciembre

- El viernes vamos a un concierto deLos Secretos. ¿Quieres venir?- ¡Sí! Me encanta ese grupo.

- W piątek idziemy na koncert LosSecretos. Chcesz iść?- Tak! Uwielbiam ten zespół (dosł. tęgrupę).

- Dzisiaj jest 30 sierpnia. Już wkrótcezaczynają się lekcje.- Tak, trzeba wrócić do szkoły.

- Hoy es 30 de agosto. Ya prontoempiezan las clases.- Sí, hay que volver al colegio.

- ¿Cuándo quieres quedar?- A lo mejor el miércoles por la tarde. ¿Quéte parece?

- Kiedy chcesz się umówić?- Może w środę po południu. Jak cisię wydaje?

- W którym roku skończysz studia?- W 2005. Już mi mało brakuje (dosł.

zostaje).

- ¿En qué año vas a acabar tu carrera(5)?- En 2005. Ya me queda poco.

5. la carrera - bieg, wyścig; studia

Strona: 57 z 88

Observaciones Obserwacje

Przyszła kolej na dni tygodnia oraz miesiące.

los días de la semana (dni tygodnia)

lunes - poniedziałek; el lunes - w poniedziałekmartes - wtorekmiércoles - środajueves - czwartekviernes - piąteksábado - sobotadomingo - niedziela

los meses (miesiące)

enero - styczeń; en enero - w styczniufebrero - lutymarzo - marzecabril - kwiecieńmayo - majjunio - czerwiecjulio - lipiecagosto - sierpieńseptiembre - wrzesieńoctubre - październiknoviembre - listopaddiciembre - grudzień

Lección número veintinueve Lekcja numer29

¡Descansad un poco! Odpocznijcie trochę!

Habla más alto, por favor. No he oídonada de lo que has dicho.

Mów głośniej, proszę. Nie usłyszałemnic z tego co powiedziałeś.

Napisz maila do pana Marqueza,mówiąc mu, że chcę opublikowaćjego nową książkę.

Escribe un email al señor Márquezdiciéndole(1) que quiero publicar(2) su nuevolibro.

1. nieregularna forma gerundio od czasownika decir (z przyklejonym ztyłu zaimkiem le)

2. czasownik regularny I grupy publicar - publikować

Sube esa escalera y luego gira a laderecha.

Wejdź po tych schodach, a potemskręć w prawo.

Strona: 58 z 88

- Robiliście coś ciekawego w tenweekend?- Poszliśmy na imprezę do domuEnrique.- Dobrze się bawiliście (dosł. spędziliście

to dobrze)?- Tak, świetnie się bawiliśmy.

- ¿Habéis hecho algo interesante este finde semana?- Hemos ido a una fiesta en casa deEnrique.- ¿Lo habéis pasado bien?- Sí, nos hemos divertido(3) muchísimo.

3. czasownik nieregularny zwrotny III grupy divertirse (e:ie) - bawićsię, rozerwać się

Os veo muy cansados. ¡Descansad unpoco!

Wyglądacie na (dosł. widzę was) bardzozmęczonych. Odpocznijcie trochę!

Brakuje wam witamin. Jedzcie dużoowoców (dosł. owocu).

Os hacen falta(4) vitaminas. Comed muchafruta.

4. hacer falta - brakować, być potrzebnym; np. me hace falta un buenamigo - potrzebuję dobrego przyjaciela

¡Salid con nosotros esta noche! Wyjdźcie z nami dziś wieczorem!

- Rafa jest wyższy niż Sergio.- Tak, ale Jorge jest najwyższy zewszystkich. Ma (dosł. mierzy) 1 metr98 centymetrów.

- Rafa es más alto que Sergio.- Sí, pero Jorge es el más alto de todos.Mide(5) 1 metro 98 centímetros.

5. czasownik nieregularny III grupy medir (e:i) - mierzyć

- ¿Te gusta Lola?- Sí, pero me gusta más Patricia. Esmucho más atractiva que Lola.- ¿Y Belén?- Ella es la más guapa de todas.

- Podoba ci się Lola?- Tak, ale bardziej podoba mi sięPatricia. Jest dużo bardziej atrakcyjnaniż Lola.- A Belén?- Ona jest najładniejsza ze wszystkich.

Strona: 59 z 88

Observaciones Obserwacje

Ta lekcja rozpoczyna dłuższy temat, jakim jest tryb rozkazujący. Tu pojawiają się podstawowe zasadyjego tworzenia dla drugiej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej. Jeśli chodzi o liczbę pojedynczą, towystarczy z trybu oznajmującego obciąć końcową literę s, np.:hablas (mówisz) - habla (mów)bebes (pijesz) - bebe (pij)vives (żyjesz) - vive (żyj)

Czyli forma ta wygląda identycznie jak trzecia osoba liczby pojedynczej w trybie oznajmującym (np. élhabla, ella bebe, etc.). Od tej reguły można znaleźć trochę wyjątków, gdyż niektóre czasownikiprzyjmują tu skróconą formę.

Natomiast druga osoba liczby mnogiej w trybie rozkazującym jest zawsze tworzona w sposób regularny.Warto o tym pamiętać, gdyż nawet jeśli wszystkie inne osoby mają w tym trybie formę nieregularną,druga osoba liczby mnogiej pozostaje regularna. A tworzy się ją poprzez odcięcie od bezokolicznikakońcowej litery r oraz zastąpienie jej literą d, np.:contar (opowiadać) - contad (opowiedzcie)tener (mieć) - tened (miejcie)venir (przychodzić) - venid (przyjdźcie)

W tej lekcji pojawiły się również zasady stopniowania rzeczowników. W hiszpańskim wygląda to bardzoprosto, np.:grande (duży) - más grande (większy) - el/la más grande (największy/a)

Lección número treinta Lekcja numer30

¡Creedme! Uwierzcie mi!

- ¡Qué frío hace! Voy a cerrar(1) la ventana,¿vale?- Sí, ciérrala.

1. czasownik nieregularny I grupy cerrar (e:ie) - zamykać

- Ale jest (dosł. robi) zimno! Zamknęokno, dobrze?- Tak, zamknij je.

- Dobrze się czujesz?- No cóż, trochę boli mnie głowa.- Weź (sobie) aspirynę.

- ¿Te encuentras(2) bien?- Bueno, me duele(3) un poco la cabeza.- Tómate una aspirina.

2. czasownik nieregularny zwrotny I grupy encontrarse (o:ue) - czuć się3. czasownik nieregularny II grupy doler (o:ue) - boleć

Strona: 60 z 88

- ¿Tenéis vuestros libros de matemáticas(4)?- Sí, por supuesto.- Pues abridlos(5) por la página 57.

4. las matemáticas - matematyka (w hiszpańskim rzeczownik tenwystępuje w liczbie mnogiej)

5. czasownik regularny III grupy abrir - otwierać

- Macie wasze książki do matematyki?- Tak, oczywiście.- Więc otwórzcie je na stronie 57.

- Daj mi twoją kurtkę. Powieszę jąw szafie.- Nie dziękuję. Nie trzeba. Chodzio to, że jest mi trochę zimno.

- Dame(6) tu cazadora. La voy a colgar(7) enel armario.- No, gracias. No hace falta. Es que tengoun poco de frío.

6. czasownik nieregularny I grupy dar (yo doy, reszta regularnie) - dawać 7. czasownik nieregularny I grupy colgar (o:ue) - wieszać

- Decidnos lo que habéis hecho este finde semana.- Bueno, nada interesante. Hemospasado todo el fin de semana en casa.

- Powiedzcie nam (to) co robiliście wten weekend.- No więc nic ciekawego. Spędziliśmycały weekend w domu.

- Merche, pomóż (mu) twojemu bratuz zadaniami.- Już idę.

- Merche, ayúdale a tu hermano con losdeberes.- Ahora voy.

- ¡Creedme! Hoy he visto a Penélope Cruzen la cafetería.- Ya sabemos que nos estás tomando elpelo(8) como siempre.

8. tomar el pelo a alguien - nabierać kogoś (dosł. brać włos)

- Uwierzcie mi! Dzisiaj widziałem wkawiarni Pelélope Cruz.- Już wiemy, że jak zawsze nasnabierasz.

Strona: 61 z 88

Observaciones Obserwacje

Oto ciąg dalszy trybu rozkazującego. Gdy chcemy połączyć czasownik w trybie rozkazującym z jakimśzaimkiem, musi on zostać umieszczony tuż za czasownikiem, np.:

abre (otwórz) - ábrela (otwórz ją)escribe (napisz) - escríbeme (napisz do mnie)ayudad (pomóżcie) - ayudadnos (pomóżcie nam)intentad (spróbujcie) - intentadlo (spróbujcie tego)

Czasowniki nieregularne pozostają zwykle nieregularne w trybie rozkazującym (oprócz oczywiście drugiejosoby liczby mnogiej), np.:

contar (opowiadać) - cuentas (opowiadasz) - cuenta (opowiedz)volver (wracać) - vuelves (wracasz) - vuelve (wróć)querer (kochać) - me quieres (kochasz mnie) - quiéreme (kochaj mnie)

http://jezykhiszpanski.chost.pl/index.html

Jeżeli jesteś na tej stronie, a nie zabłądziłeś, to znaczy że masz: a) nieodpartą potrzebę, b) palący problem,c) mrożącą krew w żyłach sytuację, bądż inną, równie istotną, konieczność związaną z językiem hiszpańskim. Jeżeli tak, todobrze trafiłeś - Serdecznie Witam! Zostaniesz jedną z ponad 300 milionów osóbużywających języka hiszpańskiego.Strona ta ma na celu, w sposób przystępny i szybki ( i w co trudno uwierzyć - całkowiciebezpłatnie !!! ), wyleczyć Cię z wyżej wymienionych dolegliwości. Pomimo, że właśnieprzeczytałeś o szybkiej i bezbolesnej nauce to nie wpisuj już w tej chwili w swoim CV -biegła znajomość hiszpańskiego (za miesiąc niestety też nie). Natomiast, w zależności odTwojego zaangażowania (dużego lub nie), jest sposobem na przyswojenie sobie (szybkielub nie) języka hiszpańskiego w stopniu podstawowym.

Jeżeli jesteś głodny nauki (smacznego!) lub właśnie siedzisz w kawiarence internetowejgdzieś na południu naszego globu i "kombinujesz" jak wytłumaczyć policji (policía), że"buchnęli" Ci (robar - łatwiej zapamiętać niż hurtar) portfel (la cartera) to już teraz kliknijmyszą na "Wymowa" lub inny link po lewej lub prawej stronie. Radzę Ci jednak doczytaćtę stronę do końca - może będzie mniej nudna, a już na pewno bardziej odkrywcza ipouczająca.

Strona ta to minimum gramatyki oraz bardzo dużo ćwiczeń. Niestety, jak ktoś słuszniezauważył (też go nie lubię), tylko wprawa czyni mistrza - "La práctica hace al maestro" inie da się tego uniknąć. Bardzo mocno namawiam żebyś powtarzał ćwiczenia jaknajczęściej - wielokrotnie wracaj do ćwiczeń z uprzednio przerobionego materiału !

A ćwiczenie wygląda tak: Ćwiczenie 01lub tak: Ćwiczenie 02

Wracając do gramatyki to na początek zostały przedstawione tylko trzy podstawowe czasy- terażniejszy, przeszły (Pretérito indefinido) i przyszły (Futuro imperfecto). Jeżeli mimowszystko się nie przeraziłeś(-aś) i nie zamknąłeś właśnie strony, to śpieszę donieść, że toniezbędne minimum i postaram się abyś w ogóle nie zauważył(-a), że mówimy o

Strona: 62 z 88

gramatyce. Póżniej możesz przerobić także, mam nadzieję, jeszcze jeden czas przeszły -Imperfect oraz zarys strony biernej, trybu rozkazującego i Gerundio. Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych orazKoniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteśpoczątkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj. Mam nadzieję, że w niedalekiej przyszłości, pojawią się również inne ciekawe rzeczy,zaglądaj więc tu czasami.

Strona jest tak "ułożona", aby przechodząc kolejno od materiału "Wymowa" poznawaćstopniowo i metodycznie język hiszpański. Oczywiście, jeżeli znasz już trochę hiszpańskibądż lubisz sobie "poklikać", możesz skakać po odnośnikach w sposób dowolny.

Praktyka, praktyka i jeszcze raz praktyka. Niestety, jeżeli nie przebywasz w słonecznejHiszpanii lub innym fajnym miejscu pozostaje Ci kontakt pośredni. Dlatego gorącozachęcam do korzystania z Forum (link znajdziesz także po prawej), które pozwoli Ci nakontakt z językiem, jak również umożliwi rozwiązanie bieżących problemów. Staraj siętakże czytać hiszpańskie teksty. Szczególnie polecam teksty z Centro Virtual Cervantez(link po prawej). Próbuj również wsłuchiwać się w słowa hiszpańskojęzycznych filmów lubpiosenek (gorąco polecam radio COPE - link na prawo). Ze zdziwieniem stwierdzisz, popewnym czasie, jak dużo rozumiesz.Jeżeli uważasz, że możesz się uczyć tylko z podręczników (tak, tak, są tacy), bądżkomputer zostawiasz czasami w domu, to wybrałem kilka książek, które, wg. mniepowinny Ci się przydać - Mój wybór książek.No dobrze, dla zachęty - pierwszy, kultowy tekst piosenki. Zwróć uwagę, że w piosence tejnikt nie jest rybą - "ay arriba"(jak tego chciał komisarz Ryba z "Kilerów 2"), ani nikt nie drzesobie portek - "por ti seré" (jak chcą inni).

Los Lobos - "La Bamba"

Para bailar la bamba(aby tańczyć bambę)para bailar la bamba(aby tańczyć bambę)se necesita una poca de gracia(potrzebna jest odrobina gracji)una poca de gracia(odrobina gracji)pa(ra) mi, pa(ra) ti(dla mnie, dla Ciebie)y arriba y arriba(i wyżej i wyżej)ay arriba y arriba(ach wyżej i wyżej)por ti seré, por ti seré, por ti seré(dla Ciebie będę, dla Ciebie będę)yo no soy marinero, yo no soy marinero(nie jestem marynarzem, nie jestem marynarzem )soy capitan, soy capitan, soy capitan(jestem kapitanem, jestem kapitanem, jestem kapitanem)Bamba, bamba(bamba, bamba)

Strona: 63 z 88

itd.

Podobało się? No to jeszcze nieśmiertelna

"La Cucaracha"

La cucaracha, la cucaracha(Karaluch, karaluch) Ya no puede caminar(Już nie może chodzić) Porque no tiene, porque le falta(Ponieważ nie ma, ponieważ mu brakuje) Unas patitas pa(ra) andar.(Nóżek do chodzenia.)

Ya murió la cucaracha(Już umarł karaluch) Ya la llevan a enterrar(już go niosą by pogrzebać) Entre cuatro zopilotes(pomiędzy czterema sępami) Y un ratón de sacristán.(i myszą kościelną.)

Ten tekst był chyba zabawniejszy, chociaż niepełny, gdyż istnieje olbrzymia ilość wersji tejpiosenki. Pierwsza zwrotka, czasami z ostatnim wersem marihuanowym (podobnooryginalnym) lub pieniężnym - jest zawsze, druga zaś bardzo często. Gwoli ścisłości -karalucha niosą sępy i mysz - do grobu karaluch trafia samotnie.

Oczywiście możesz sobie podśpiewywać inne piosenki, których teksty np. znajdziesz wInternecie. Są to, najczęściej, teksty bez tłumaczenia, ale przecież możesz (???) sobie jeprzetłumaczyć - słownik na prawo. Pamiętaj, że słownik zawiera tylko formę podstawowąsłowa, więc czasami będziesz musiał(-ła) pokombinować np. espina-kolec, espinado -kłucie. Na początek spróbuj z "Corazon Espinado" Carlosa Santany (pamiętaj! "está" to także 3-cia forma od "estar"-zobacz link Czas trażniejszy; ??ciekawe jak sobie poradzisz ze świniobiciem, "matanza" - "matando" - he, he, he ??) :

Carlos Santana - "Corazon Espinado"

Esa mujer me esta matandoMe a espinado el corazonPor mas que trato de olvidarla

Mi alma no da razonMi corazon aplastadoHerido y abandonadoAber aber tu sabes dime mi amor por favorQue dolor nos quedo

Ah ah ah corazon espinado

Strona: 64 z 88

Ah ah ah como me duele el amor

Como duele como duele el corazonCuando nostiene entregadosPero no olvides mujer que algun dia dirasHay ya yay como me duele el amor

Corazon espinado

Niniejsza strona ma charakter rozwojowy, więc jeżeli masz pomysł lub materiały dopublikacji to zapraszam na Forum lub bezpośrednio na e-mail. Z przyjemnością tozamieszczę.

iSuerte!-Powodzenia!!!

Wymowa

Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła (nie wiem dlaczegoone zawsze chodzą parami). Zacznę od dobrej. Wystarczy nauczyć się wymowy kilku literi znaków, by prawie jak rodowity Hiszpan (Meksykanin, Argentyńczyk,... itp.) odczytywać iwymawiać słowa hiszpańskie. Oczywiście dla każdej nacji będą to różne litery i znaki. Ktouczył się lub uczy języka angielskiego wie, że ta wiadomość oznacza dla uczącego dużowięcej przespanych nocy ( lub, jak kto lubi, nocy i dni).

Druga wiadomość, ta zła, dotyczy akcentu i oznacza, niestety, nieprzespane, a raczejprzesłuchane noce i dni. Twój koślawy akcent oddali perspektywę pomylenia Cię zHiszpanem ( -ką), a co gorsza może obrazić np. Twojego ojca - "papá", nazywając goziemniakiem - "papa" (marne to pocieszenie, że nie burakiem). Jednakże nie martw się -zły akcent nie uniemożliwia porozumiewania się w języku hiszpańskim.

Jak słusznie zauważyłeś, brak jest na tej stronie plików audio (na razie), które pozwoliłybyna "osłuchanie się" z wymową i akcentem, dlatego zachęcam do korzystania z nagrań nastronie www.studyspanish.com (link na prawo-learn spanish) oraz do słuchania piosenekbądż oglądania filmów - np. z Natalią Oreiro vel Kachorra (żartowałem, ale uwaga napodróbki - vide Arnold w Terminatorze). Na stronie polecam COPE - radio internetowe(link na prawo - naprawdę dobra jakość dzwięku!). Posłuchaj sobie "melodii" języka -nawet jeżeli jeszcze nic nie rozumiesz. Na koniec jedna uwaga. Jeżeli zobaczysz w tekście znaki "ú", "é", "í", "á" to wymawiaj jejak "u", "e", "i", "a" - ta krecha nad literą mówi nam o akcencie.No to cóż - do roboty.

Zasady wymowy

C - wymawiaj jak S - przed " e " , " i " (César)

C - wymawiaj jak K - przed " a " , " o " , " u " (Carlos)

CH - wymawiaj jak CZ (Chile)

G - wymawiaj jak H - przed " e " , " i " (Argentina)

Strona: 65 z 88

G - wymawiaj jak G - przed " a " , " o " , " u " (guitarra)

H - nie wymawiaj (hombre)

J - wymawiaj jak H (Juan)

LL - wymawiaj jak J (Mallorca - Majorka)

ñ - wymawiaj jak Ni (Español)

Qu/Qi - wymawiaj jak K - (Enrique)

RR - wymawiaj jak RR (guitarra)

V - wymawiaj jak B lub ewentualnie W (Eva)

X - wymawiaj jak KS (experto)

Y - wymawiaj jak i (mayor)

Z - wymawiaj jak S (La Paz)

Przedstawiona wymowa podana została w pewnym uproszczeniu, dlatego wskazany jestTwój trening na wspomnianej już stronie www.studyspanish.com (link na prawo-learnspanish). Niestety, jak zwykle, są pewne wyjątki np. Mexico (Mehiko), ale sądzę, że zczasem same nam się utrwalą.

OK, spróbujmy sprawdzić co nam zostało z powyższego w pamięci. Przypomnij sobiekiedy jaką wymowę litery stosować. Jeżeli masz wątpliwości, wróć do poprzedniegopunktu.

C - S

C - K

Ch -Cz

G - H

G - G

H - brak

J - H

LL - J

ñ - Ni

Qu/Qi - K

RR - RR

V - B

X - KS

Y - i

Z - S

Czas terażniejszy

Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła (ciągle nie wiemdlaczego one zawsze chodzą parami). Zacznę od dobrej. Wystarczy nauczyć się

Strona: 66 z 88

końcówek dla trzech grup wyrazów, by prawie jak rodowity Hiszpan (Meksykanin,Argentyńczyk,... itp.) odmieniać przez osoby czasowniki hiszpańskie. Natomiastrzeczowniki i przymiotniki (uwaga!, uwaga!) nie odmieniają się przez przypadki (hurra!),lecz tylko przez rodzaje (męski, żeński itd.). Jeżeli nie wiesz dlaczego "hurra" to Ciprzypomnę: mianownik (kto?co?) - jajo, dopełniacz (kogo? czego?) - jaja, itd. itp... . Jużwiesz dlaczego hurra? Druga wiadomość, ta zła, dotyczy wyjątków i oznacza trochę nieprzespanych nocy i dni,gdyż każdy czasownik, którego chcesz się nauczyć musisz pomnożyć przez 6. Niestety,tak jak w języku polskim, wyjątki te to bardzo ważne słówka: być (ser), mieć (tener), iść(ir), dać (dar), robić (hacer) itd. itp. i niestety nie da się ich ominąć. Oczywiście możesz sięnie uczyć ich odmiany i mówić w stylu: "Kali robić dużo dobrego", co niewątpliwiewystarczy przy zbieraniu truskawek. W takim przypadku naucz się tylko słownika napamięć. Jeżeli jednak chcesz zostać dyrektorem banku to twoja wypowiedż w stylu :"Jabyć dobry manager" raczej Ci w tym nie pomoże. Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych orazKoniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteśpoczątkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.No to cóż - do roboty.

Ja, ty, on ...Zanim zaczniemy odmianę czasowników warto nauczyć się jak będzie brzmiało pohiszpańsku: ja, ty, on, ona, ono, Pan/Pani itd. Dociekliwych i zaznajomionych z gramatykąinformuję, że będzie mowa o zaimkach osobowych. W języku hiszpańskim, zazwyczaj,zaimek nie jest wymagany, co wygląda bardzo podobnie jak w języku polskim (Yo soypolaco-ja jestem Polakiem /soy polaco-jestem Polakiem). Warto jednak je znać, a wprzypadku "Usted" (Pan/Pani) lub "Ustedes" (Państwo), aby być grzecznym, jest to nawetkonieczne. I jeszcze dwie dygresje. Zwróć uwagę, że język hiszpański rozróżnia w liczbiemnogiej kobiety od mężczyzn. Jednak jeżeli chcesz powiedzieć o sobie (mężczyżnie) iTwojej kobiecie to mówisz wtedy nosotros (my faceci ?). Ta zasada dotyczy równieżvosotros. Druga uwaga dotyczy używania Usted i Ustedes. Słówka te, podobnie jak wjęzyku polskim (Pani/Ty jest/jesteś bardzo ładna), stanowią zaimek trzeciej osoby, a więcodmiana czasownika jak dla Ello/Ellos.

Zaczynamy...

Strona: 67 z 88

Yo - ja

Tú - ty

El - on

Ella - ona

Ello - ono

Usted - Pan/Pani

nosotros - my (faceci))

nosotras - my (kobietki)

vosotros - wy (faceci)

vosotras - wy (kobietki)

Ellos - oni

Ellas - one

Ustedes - Państwo

Zasady końcówkoweCzasowniki regularne dzielą się na czasowniki z końcówką -ar, -er i -ir. Dla każdego z nichodmiana jest inna, ale (rewelacja!) jest taka sama dla innego czasownika z tą samąkońcówką (nie dotyczy to, niestety czasowników nieregularnych). Dlatego jeżeliprzyswoisz sobie odmianę tych trzech grup to dasz sobie radę także z odmianą innychczasowników.

Zaczynamy...

habl-ar - mówić

habl-o

habl-as

habl-a

habl-amos

habl-áis

habl-an

com-er - jeść

com-o

com-es

com-e

com-emos

com-éis

com-en

viv-ir- żyć

viv-o

viv-es

viv-e

viv-imos

viv-is

viv-en.. i powtórzmy

Strona: 68 z 88

trabaj-ar-pracować

trabaj-o

trabaj-as

trabaj-a

trabaj-amos

trabaj-áis

trabaj-an

corr-er - biec

corr-o

corr-es

corr-e

corr-emos

corr-éis

corr-en

escrib-ir- pisać

escrib-o

escrib-es

escrib-e

escrib-imos

escrib-is

escrib-ena teraz, niestety, przykłady czasowników nieregularnych. Uwaga! estar różni się od ser,gdyż oznacza być (chwilowo), znajdować się (Jestem Polakiem - ser, Jestem w kinie -estar)

ser - być

soy

eres

es

somos

sois

son

estar - być

estoy

estás

está

estamos

estáis

están

tener - mieć

tengo

tienes

tiene

tenemos

tenéis

tienen.. i następne:

hacer -robić

hago

haces

hace

hacemos

hacéis

hacen

dar - dać

doy

das

da

damos

dais

dan

ir - iść

voy

vas

va

vamos

vais

van

Strona: 69 z 88

Uwaga! Ważne! W języku hiszpańskim po czasownikach, które odnoszą się do osób(celownik) występuje dodatkowo "a" np. "Kocham Natalię" - "Amo a Natalia". Samo "a" wjęzyku hiszpański jest dosyć ciekawe i ma wiele znaczeń, dlatego polecam sprawdzenie wsłowniku po prawej.

Słówka 1

Jeżeli uważasz, że wystarczy mieć w kieszeni rozmówki polsko - hiszpańskie to spróbujsobie wyobrazić minę np. Hiszpana, który na pytanie - "Jak dojść na ulicaMarszałkowska", usłyszy - "A cholera wie, ale chyba musi Pan cofnąć się jakieś trzystametrów, przejść przez Grzegrzółki do Pszczyńskiej, a potem na pierwszych światłachskręcić w lewo i zaraz za meblowym w prawo i zapytać się kogoś o drogę.". No a Tymożesz usłyszeć np. coś takiego: "Siga recto y gire la primera a la derecha. Entoncescruce a la cuarta. Al final de esa calle esta el hotel"(???).Oczywiście mocno namawiam do nauki typowych zwrotów, ale próbuję Ci właśniewyjaśnić, że to nie wszystko.

Z doborem słówek miałem pewien problem, gdyż trudno jest wybrać zestaw słówek "dlakażdego". W większości przypadków książki do nauki języka preferują słówka typu: uczeń,klasa, szkoła itp., gdyż są przeznaczone dla "kałamarzy". Jednak, gdy wybierasz się np.na zbiór truskawek, znajomość tych słówek niewiele Ci pomoże (no chyba, że pole leżyprzypadkiem zaraz za szkołą). W takiej sytuacji ważniejsze są słówka typu: truskawka(fresón) i zbierać (recolectar) oraz (czego Ci nie życzę) - policja (policía) i deportować(deportar). Więc potraktuj mój wybór jako pewien szeroki kompromis, a brakujących słów(mam nadzieję niewielu) szukaj w słowniku - np. link na prawo.

Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 1 to ściągniesz sobie zestaw słówek iwyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli go wydrukujesz i potniesz namniejsze karteczki to otrzymasz idealny format do codziennego, wielokrotnego użytku.Zestaw ten pozwoli Ci na "szlifowanie", w dogodnym dla Ciebie momencie, słownictwahiszpańskiego. Siedzisz na nudnym zebraniu - karteczka, chemiczka "truje" na lekcji -karteczka, stoisz w "korku" - karteczka, "topless" na plaży ma powyżej sześćdziesiątki(lat,a nie obwodu w biuście) - karteczka itd. itp. Jak widzisz czasu by je wykorzystać możebyć naprawdę sporo. Jeżeli jakiś malkontent właśnie narzeka, że to nie multimedialne - totrudno. Na pewno jest to metoda bardzo skuteczna.Po "przerobieniu" porcji karteczek - zapraszam do ćwiczeń. Ach, jeszcze jedno - możesz ipowinieneś tworzyć własne karteczki, ale nie bedziesz mógł ich przećwiczyć na tej stronie.

Na początek grzeczności tzn. cześć, dziękuję itp. Ważna rzecz, jeżeli nie chcesz byćuznany za impertynenta, albo, co się czasem zdarza, po prostu zastrzelony.

Buenos dias - Dzień dobry (rano)

Buenas tardes - Dzień dobry (po południu)

Hola - Cześć (na powitanie)

Hasta la vista - Do zobaczenia

Hasta mañana - Do jutra

Strona: 70 z 88

Adiós - Żegnaj

Chau - Cześć (na pożegnanie)

Muchas gracias - Bardzo dziekuję

Gracias - Dzięki

Por favor - Proszę

Perdón - Przepraszam

si - tak

no - nie

Me llamo Pablo - Nazywam się Paweł

Mucho gusto - Miło mi Cię poznać

Soy de Polonia - Jestem z Polski

ż Habla inglés? - Mówisz po angielsku?

No comprendo - Nie rozumiem

Me he perdido - Zgubiłem się

Jeżeli masz mocne ręce ( i możesz nimi wyrazić wszystko) to po nauce typowych zwrotówgrzecznościowych nie potrzebujesz już niczego więcej. Sądzę jedna, że skoro dotarłeś ażtutaj (no chyba, że na skróty) to będziesz zainteresowany np. rzeczownikami. Na początekkilka uwag ogólnych.

RzeczownikiRzeczowniki w języku hiszpańskim, tak jak w języku polskim są określonego rodzaju tj.męskiego, żeńskiego lub nijakiego. Każdy słownik poinformuje Cię o męskości lubkobiecości rzeczownika. Niestety w języku hiszpańskim rzeczowniki występują zrodzajnikiem. Rodzajniki to takie małe słówka przed rzeczownikiem np. "El Presidente" ,"el profesor" (męski) lub "la casa" (żeński - dom), albo "Los Lobos" (męski, l.mnoga -Wilki), "Las Palmas" (żeński, l.mnoga - Palmy). Dlatego proponuję byś ucząc sięrzeczowników, uczył się ich dodając sobie rodzajnik. Jak by tego było mało są jeszczerodzajniki nieokreślone - un, una itd. Mówię Ci o nich, żebyś nie był zaskoczony. Ogólnierzecz ujmując występują, gdy mówimy o czymś pierwszy raz lub o czymś małokonkretnym. Pomimo, że to mało poprawne proponuję uczyć się rzeczowników razem zrodzajnikami określonymi - El, La, Lo, Los, Las.

Strona: 71 z 88

W powyższym mogłeś domyślić się (??) pewnej użytecznej prawidłowości - rzeczownikmęski zmienimy na żeński zamieniając -o na -a ( "el gato" - kot; "la gata" - kotka ) lubdodając -a ("el doctor"; "la doctora"), natomiast liczbę mnogą otrzymamy dodając -s lub-es ("la casa"; "las casas"). Oczywiście mamy jakieś wyjątki, ale o nich ewentualniepóżniej.

Jeżeli nie ściągnąłeś sobie jeszcze słówek to kliknij tutaj - słówka 1 lub przejdżbezpośrednio do ćwiczeń.

Różne różnościZnasz już (???) podstawowe czasowniki i rzeczowniki. Jednak to nie wszystko. Jeżelichcesz powiedzieć: "Mieszkam w Polsce" to musisz wiedzieć jak po hiszpańsku wygląda"w" ("en"). Gdy idziesz do muzeum to wart wiedzieć jak powiedzieć "do" ("a") itd. itp. Abywyrazić się w pełni, potrzebne Ci są właśnie takie różności jak: "w", "i", "do", "od", "z","ale", "także" itp. (dla dociekliwych: spójniki, przyimki, zaimki itd.). Zauważ, że bez nichtrudno ułożyć jakieś sensowne zdanie.

Jak zwykle kilka uwag. Jak już wspomniałem przy omawianiu czasu terażniejszego "a"potrafi wyrazić dużo więcej niż "do", dlatego poczytaj sobie o nim w słowniku-link na

prawo. To samo dotyczy słówek "por" i "para". Druga uwaga dotyczy połączeń: "a"+"el" -wówczas otrzymujemy "al" oraz "de"+"el"="del". Jeżeli nie ściągnąłeś sobie jeszcze

słówek to kliknij tutaj - słówka 1 lub przejdż bezpośrednio do ćwiczeń.

PrzymiotnikiTak jak w języku polskim przymiotniki są określonego rodzaju tj. męskiego lub żeńskiegooraz występują w liczbie mnogiej. Przymiotniki "męskie" mają, przeważnie, końcówkę -olub -or. Aby sobie "zrobić" przymiotnik "damski" zamieniasz "o" na "a" lub dodajesz "a".Oczywiście, a jakże by inaczej, są wyjątki - opisane w słówka 1 (jeżeli ich jeszcze nie

masz).Uwaga!!! Ważne! Przymiotnik, odwrotnie niż w języku polskim "stoją" po rzeczowniku -

casa blanca (dom biały), a nie blanca casa (biały dom).

Jeden, dwa, trzy ..."Umiesz liczyć, licz na siebie". To stwierdzenie jest tu szczególnie aktualne. Naukaliczebników (także porządkowych) pozwoli Ci np. na negocjacje płacowe lub "policzeniebaranów (byków?)" po hiszpańsku. Ogólna zasada tworzenia liczb jest taka: od 1 do 16oraz dziesiątki, setki, tysiąc i milion musisz "wykuć na blachę", reszta z użyciem "i" ("y")np. 28 - veinte y ocho, 33 - treinta y tres (wyjątek 101 - ciento uno). Liczb, chyba, najlepiej uczyć się "ciurkiem" powtarzając je jak mantrę.

1-10 uno, dos, tres, cuatro, cinco, seis, siete, ocho, nueve, diez.11-19 once, doce, trece, catorce, quince, dieciséis, diecisiete, dieciocho,diecinueve.20, 30,...,90 veinte, treinta, cuarenta, cincuenta, sesenta, setenta, ochenta, noventa.100, 200,..., 900 cien, doscientos, trescientos, cuatrocientos, quinientos,seiscientos, setecientos, ochocientos, novecientos.

Strona: 72 z 88

1000, 2000,..., 10000 - mil, dos mil,..., diez mil.milion - un millón.

W przypadku liczebników porządkowych tj. pierwszy, drugi itp. wystarczy nauczyć siępierwszych (primeros) dwunastu (duodecimos). Powyżej dwunastego można je nazywaćtak: el numero trece, catorce itp.

Czas zegarowy określamy następująco:jest pierwsza 1.00- es la una, druga 2.00 - son las dos, trzecia 3.00 - son las tres itd.;jest 3.30 - son las tres y media; jest 3.40 - son las cuarto menos veinte lub son las

tres cuarenta.

Pytania?

"Kto pyta, nie błądzi" jest stwierdzeniem absolutnie prawdziwym i ma podkreślić ważnośćtej strony. Oczywiście jest jeden warunek - pytający musi rozumieć odpowiadającego.Mam nadzieję, że solidnie (???) przerobiłeś(-aś) poprzednie strony i spełniasz tenwarunek chociaż trochę.

Z doborem pytań, tak jak z doborem słówek, miałem pewien problem, gdyż trudno jeststworzyć zestaw "dla każdego". Więc potraktuj mój wybór jako pewien szeroki kompromis,a brakujące pytania spróbuj utworzyć za pomocą słownika - np. link na prawo.

Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 2 to ściągniesz sobie część drugą zestawusłówek i wyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli używałeś(-aś) już zestawupierwszego to znasz "instrukcję obsługi". Jeżeli nie to zobacz do "Słówka" - link na lewo.

Jak zwykle kilka uwag. Zapewne zdziwiło Cię "ż" w nagłówku strony. To nie pomyłka.Zapis pytań w języku hiszpańskim ma określoną formę tzn. na początku pytania występujeodwrócony znak "?" np. "żHabla inglés?" ("Czy mówisz po angielsku?"). Ponieważ jest tosymbol specjalny więc często używa się "zastępczo" litery "ż". Uwaga druga dotyczy szyku pytania. Pytania w języku hiszpańskim mają podobną budowęjak w języku polskim. Możesz np. zadać pytanie intonacją, jak w powyższym "żHablainglés?" lub "Esto es una casa"("To jest dom") - "żEsto es una casa?" ("To jest dom?").Możesz też użyć słówek: Qué, Quién itp. Przykłady pytań w języku hiszpańskim - poniżej.Spróbuj "wyłapać" różnice w stosunku do języka polskiego.

żQué? - co?, który?

żQué es esto? - Co to jest?

żQué hora es? - Która jest godzina?

żA qué hora? - O której godzinie?

żQué pasa? - Co się stało?

żQuién?, żquiénes? - kto?, kim?

Strona: 73 z 88

żQuién es él? - Kim on jest?

żQuiénes son ellos? - Kim oni są?

żQuién habla? - Kto mówi?

żCon quién? - z kim?

żCon quién trabaja Pablo? - Z kim pracuje Paweł?

żCuál?, żcuáles? - jaki?,jaka?,jakie?, który?,która?,którzy?

żCuál es tu nombre? - Jakie jest twoje imię?

żCuáles de ellos son polacos ? - Którzy z nich są Polakami?

żCuánto?,żcuánta?,żcuántos?,żcuántas?-ilu?,ile?

żCuánto cuesta? - Ile kosztuje?

żCuántos años tienes? - Ile masz lat?

żDonde?-gdzie?

żDonde está tu casa? - Gdzie jest twój dom?

żDe donde eres? - Skąd jesteś?

żA donde vas? - Dokąd idziesz?

żPor donde vas? - Którędy idziesz?

żComo?-jak?, co?, dlaczego?

żComo se llamo Usted? - Jak się Pan/Pani nazywa?

żComo se llamo esto? - Jak się to nazywa?

żComo se habla esto? - Jak to się mówi?

żPor qué?-dlaczego?

żPor qué Pablo vive en Polonia? - Dlaczego Paweł żyje (mieszka) w Polsce?

Dialogi

Właściwie część ta powinna się nazywać "Niezbędnik turysty zrozpaczonego", gdyż

Strona: 74 z 88

powstała z potrzeby chwili, na prośbę beztroskich globtroterów, którzy właśnie stwierdzili,że nie nauczą się hiszpańskiego w dwa tygodnie. Tak więc starałem się tutaj umieścićniezbędne dialogi (i porady), które ułatwią podstawową komunikację w czasiewakacyjnego wyjazdu.

Jak zwykle miałem problem z doborem materiału, gdyż ilość możliwych zdarzeń (i wrażeń)jest praktycznie rzecz biorąc nieograniczona. Jedocześnie, pomimo wytężonej pracy(???), Twój zasób wiedzy nie pozwala bym umieścił tutaj rozmowę na temat nowatorskichkoncepcji architektonicznych Gaudiego (to taki gość od Sagrady Familii i fantastycznych,bajkowych domów w Barcelonie). Dlatego umieściłem tu tylko niezbędne minimum. No i na koniec bardzo ważna sprawa "No entendí. żMe lo puedes repetir?" (Nie rozumiem.Możesz powtórzyć) lub żMe lo puede repetir?" (Może Pan/Pani powtórzyć)."Zakuj" tenzwrot, gdyż będzie Ci często potrzebny.

Uwaga! Uwaga! Jeżeli klikniesz tutaj - dialogi 1 to ściągniesz sobie zestaw dialogów iwyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli go wydrukujesz i potniesz namniejsze karteczki to otrzymasz idealny format do codziennego, wielokrotnego użytku.Zestaw ten pozwoli Ci na "szlifowanie" dialogów w dogodnym dla Ciebie momencie.

Choroba

Jeżeli się nie dogadasz w innych sprawach to pół biedy. W przypadku choroby jednak,najlepiej jeżeli będziesz mógł powiedzieć jak najwięcej. Dlatego dobra rada. Jeżelichorujesz często lub przewlekle na jakąś chorobę to sprawdż w słowniku jak się onanazywa po hiszpańsku. Dotyczy to również miejsca występowania dolegliwości (żołądek,jelita itp.). Oczywiście powinieneś(-aś) znać również takie choroby jak: przeziębienie (elresfriado), grypa (la gripe), ból głowy, gardła, zębów (dolor de cabeza, garganta, muelas)

• iBuenos dias! żPuede ayudarme? • iBuenos dias! żQué pasa? • Estoy enfermo. Me duele la cabeza. • żUsted gusta el medico? • No, Gracias. żDonde está una farmacia? • La farmacia está aqui, pero está cerrado(a). • Muchas gracias. • iDe nada!

żPuede ayudarme? - Czy może mi Pan/Pani pomóc?estoy enfermo - jestem choryco cię boli - żqué te duele?me duele .... - boli mnieUsted gusta ...- Czy życzy Pan/Pani sobie ... iDe nada! - Nie ma za co.tener fiebre - mieć gorączkężPara qué es esta medicina? - Od czego jest to lekarstwo?

Może trochę mało, ale życzę Ci byś i z tego nie musiał(-a) korzystać.

Poznawanie innych

Różnorodność zainteresowań, zajęć oraz planów uniemożliwia stworzenie takiej rozmowy

Strona: 75 z 88

"dla każdego" i "o wszystkim", ale spróbujmy:

• iHola! • iHola! • żCuál es tu nombre? • Mi nombre es Eva. żY tú? • Soy Fernando López. żQuién eres tu? • Yo soy polaca y estudio marketing en la universidad en Varsovia. żY tú? • Soy español y trabajo en una companía en Barcelona. • żY para qué companía trabajas? • Trabajo para BleBle Internacionales. Soy economista. • Es una muy buena companía. Te felicito. • Si. żConoces España o estás aquí por primera vez? • Primera vez. • żTe gusta España? • Sí, me gusta mucho.

żCuál es tu nombre? - Jak się nazywasz?żQuién eres tu? - Kim jesteś?żY para qué companía trabajas? A dla jakiej firmy pracujesz?Es una muy buena companía. - To wspaniała firma.Te felicito. - Jesteś szczęściarzem.żConoces España o estás aquí por primera vez? - Znasz Hiszpanię czy jesteś tytajpierwszy raz?żTe gusta España? - Podoba Ci się Hiszpania?

I prowadzisz dialog dalej ....

• żQué haces aqui, en España? • Ahora estoy de vacaciones. Hace buen tiempo. Hace sol. Yo quiero descansar,

tomar el sol, bañarme. • żNo te interesa la historia, la cultura, conocer las costumbres de los espanoles? • Sí, me interesa mucho, pero quiero descansar.

Hace buen tiempo. - Jest ładna pogoda.Hace sol. - świeci słońce.Yo quiero descansar, tomar el sol, banarme. - Chcę odpoczywać, opalać się , kąpać.conocer las costumbres de los espanoles - poznawać obyczajeHiszpanów.

I prowadzisz dialog dalej ....

• żTienes algo qué hacer el sábado? • No, no tengo nada planeado todovía. • żQueria invitarte a la discoteca? żQuieres venir? • Si. • iQué bien! También van a estar unos amigos. • Me encantaría conocer a tú amigos. żA qué hora es la discoteca? • De las ocho. • Está bien, nos vemos el sábado. • Hasta el sábado.

Strona: 76 z 88

żTienes algo qué hacer el sábado? - Czy robisz coś w sobotę?No, no tengo nada planeado todovía. - Nie, nic jeszcze nie planowałam.żQueria invitarte a la discoteca? - Czy mogę Cię zaprosić na dyskotekę?żQuieres venir? - Czy przyjdziesz?También van a estar unos amigos . - Będą także (moi) znajomi.Me encantaría conocer a tú amigos. - Miło mi będzie poznać twoich znajomych

W sklepie

No tu to jesteś gość (pod warunkiem, że jest to supermarket). Robisz kolejny nawrótpełnym wózkiem, przeleciałeś(-aś) już cały sklep i walisz do kasy. W kasie niestety,najprawdopodobniej usłyszysz : żCómo paga usted? i słusznie podejrzewasz, że kasjerkanie wychwala właśnie Twojej ponadprzeciętnej urody. Co robić?

• iBuenos dias! żCómo paga usted? • iBuenos dias! Con la tarjeta de crédito. • Gracias. • Gracias.

i po krzyku, chyba, że chcesz zapłacić gotówką:al contado - gotówkącon dinero - pieniędzmicon el cheque - czekiemcon la tarjeta de crédito - kartą kredytowąPrawda, że łatwizna. Chciałem Ci jednak zwrócić uwagę na jedną drobną rzecz. Jeżelibędziesz kupował(-a) na targu (polecam, świeże) to uważaj, gdyż zwrot: "Las manzanasestán a tres por un dólar", który usłyszysz oznacza, że "Jabłka są po 3 dolary", a nie żedostajesz 3 kg za 1 USD. Zresztą, jeżeli nie zobaczysz wcześniej trzech palców,sprzedawca Ci to wyjaśni (na migi) przy płaceniu.

W kawiarni/barze

I znowu jestem w kłopocie. Pewnie narażę się na zarzuty, że preferuję takie, a nie innenapoje lub dania - trudno. Weż słownik i w miejsce "coca cola" i "frytki" (Unas patatasfritas) wstaw co lubisz. Mam nadzieję, że wybierzesz zdrowiej.

• żQué desea? • Una Coca-Cola, por favor. • żAlgo para picar? • Unas patatas fritas. • La cuenta, por favor.

el camarero - kelnerżQué desea(n)? - Co Pan/Pani(Państwo) sobie życzą.żAlgo para picar?- Coś na przekąskę?Rachunek dostaniesz (La cuenta, por favor), więc będziesz wiedział(-a) ile to kosztowało,a menu to po prostu menú.

Lotnisko

Strona: 77 z 88

Kilka użytecznych słówek i zwrotów użytecznych na lotnisku. Jeżeli jedziesz autokarem (tochyba ta wycieczka, gdzie jedziesz dwa dni i po drodze zwiedzasz wszystkie zamki nadLoarą w trzy godziny - iSuerte!) tych słówek nie potrzebujesz, ale przyswój sobiekoniecznie zwrot "Me he perdido" (zgubiłem się).

• iBuenos dias! żPuede ayudarme? • iBuenos dias! żSi? • Me he perdido. żDonde está salidas y el horario de salidas? • Salidas está allá y horario de salidas está aqui. • żAllá? • Si, todo reco. • Muchos gracias • De nada.

Me he perdido. - Zgubiłem się.salidas - odlotyllegadas - przylotyhorario de salidas - rozkład odlotówel boleto - biletel talón - kwit bagażowyla aduana -Urząd Celnyel pase de abordar -karta pokładowa

No cóż, życzę Ci tyle samo lądowań ile startów. iSuerte!

Czas przeszły

Na początek, jak zwykle, dwie wiadomości - jedna dobra, druga zła. Zacznę od dobrej.Wystarczy nauczyć się odmian czasowników dla jednego czasu przeszłego o nazwie"pretérito", by porozumiewać się w języku hiszpańskim . Druga wiadomość, ta zła, to istnienie również innych czasów przeszłych np. imperfecto lubpasado compuesto. Aby Cię zbytnio nie odstraszać powiem tylko, że pasado compuestojest rzadko używany i go nie omówię, natomiast na "imperfecto" zapraszam poniżej, alemożesz go sobie przerobić lub nie (Uwaga!!! potencjalni dyrektorzy banku hiszpańskiego -przerobić!!!).Niestety, tak jak w czasie terażniejszym, przy odmianie mamy wyjątki i tak jak w językupolskim, wyjątki te to bardzo ważne słówka: być (ser) , mieć (tener), iść (ir), dać (dar),robić (hacer) itd. itp. Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych orazKoniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteśpoczątkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.

Jeżeli nie ściągnąłeś sobie jeszcze słówek to kliknij tutaj - słówka 2

No to cóż - do roboty.

Czas przeszły - Pretérito Tak jak w czasie terażniejszym czasowniki regularne dzielą się na czasowniki z końcówką-ar, -er i -ir. Dla każdego z nich odmiana jest inna, ale (rewelacja!) jest taka sama dla

Strona: 78 z 88

innego czasownika z tą samą końcówką (nie dotyczy to, niestety czasownikównieregularnych). Dlatego jeżeli przyswoisz sobie odmianę tych trzech grup to dasz sobieradę także z odmianą innych czasowników.Zaczynamy...

habl-ar - mówić

habl-é

habl-aste

habl-ó

habl-amos

habl-ásteis

habl-aron

com-er - jeść

com-i

com-iste

com-ió

com-imos

com-isteis

com-ieron

viv-ir- żyć

viv-i

viv-iste

viv-ió

viv-imos

viv-isteis

viv-ieron... i powtórzmy

trabaj-ar-pracować

trabaj-é

trabaj-aste

trabaj-ó

trabaj-amos

trabaj-ásteis

trabaj-aron

corr-er - biec

corr-i

corr-iste

corr-ió

corr-imos

corr-isteis

corr-ieron

escrib-ir- pisać

escrib-i

escrib-iste

escrib-ió

escrib-imos

escrib-isteis

escrib-ierona teraz, niestety, przykłady czasowników nieregularnych. Uwaga! estar różni się od ser,gdyż oznacza być (chwilowo), znajdować się (Jestem Polakiem - ser, Jestem w kinie -estar)

Strona: 79 z 88

ser - być

fui

fuiste

fue

fuimos

fuisteis

fueron

estar - być

estuve

estuviste

estuvo

estuvimos

estuvisteis

estuvierno

tener - mieć

tuve

tuviste

tuvo

tuvimos

tuvisteis

tuvieron.. i następne:

hacer -robić

hice

hiciste

hizo

hicimos

hicisteis

hicieron

dar - dać

di

diste

dio

dimos

disteis

dieron

ir - iść

fui

fuiste

fue

fuimos

fuisteis

fueron

Czas przeszły - ImperfectoRóżnica pomiędzy Pretérito indefinido i Imperfecto jest następująca. Preterito używamy,gdy chcemy powiedziec, że :

• coś zdarzyło się raz, • zdarzyło się kilka razy, ale z określonym zakończeniem, • coś miało swój początek lub koniec.

Imperfect używamy, gdy chcemy :

• powiedzieć o zwyczajowych lub powtarzających się zdarzeniach, • powiedzieć o zdarzeniu, które miało miejsce w bliżej nieokreślonym czasie, • powiedzieć o stanie (również psychicznym) w jakim znajdowało się coś lub ktoś (np.

On był głupi), • wskazać czas lub wiek w przeszłości.

Odmiana dla imperfecto wygląda tak.

Strona: 80 z 88

habl-ar - mówić

habl-aba

habl-abas

habl-aba

habl-ábamos

habl-abais

habl-aban

com-er - jeść

com-ía

com-ías

com-ía

com-íamos

com-íais

com-ían

viv-ir- żyć

viv-ía

viv-ías

viv-ía

viv-íamos

viv-íais

viv-ían... i przykłady nieregularnych:

ser - być

era

eras

era

éramos

erais

eran

estar - być

estaba

estabas

estaba

estábamos

estabais

estaban

tener - mieć

tenía

tenías

tenía

teníamos

teníais

tenían... i następne:

hacer - robić

hacía

hacías

hacía

hacíamos

hacíais

hacían

dar - dać

daba

dabas

daba

dábamos

dabais

daban

ir - iść

iba

ibas

iba

íbamos

ibais

iban

Strona: 81 z 88

Czas przyszły

No cóż mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Przedstawię Ci tylko jeden czas przyszły.Druga dobra wiadomość to taka, że podobnie jak w języku polskim możesz tworzyć "czasprzyszły" (futuro) bez znajomości odmiany czasowników w czasie przyszłym. Jak tomożliwe? - porównaj "Idę w sobotę do kina" z "Pójdę w sobotę do kina". Prawda, że tosamo. W języku hiszpańskim, jeżeli użyjesz określenia czasu (np. dzień), możesz użyćczasu terażniejszego do wyrażenia przyszłości. Drugi sposób to użycie konstrukcji "ir"(iść)+"a"+"czynność"(np. voy a comer - "zjem" lub "idę zjeść", też (?) podobne do polskiego).Jeżeli właśnie podjąłeś decyzję by nie uczyć się odmiany czasu przyszłego (trochęmniejsze kłopoty niż przy czasie przeszłym) to muszę Cię rozczarować. Pomimopowyższego "odkrycia" znajomość odmiany czasowników w czasie przyszłym niestety sięprzydaje (możesz np. nie wiedzieć, w który dzień do tego kina pójdziesz). Tym bardziej, że(rewelacja!) odmiana dla końcówe -ar, -er i -ir jest taka sama. W czasie przyszłym dotyczyto też "ser" i "estar" oraz "dar" i "ir". Niestety tak jak w czasie przeszłym przy odmianie mamy wyjątki, chociaż jest ich mniej, itak jak do tej pory, wyjątki te to bardzo ważne słówka: mieć (tener),robić (hacer) itd. itp. Dla zaawansowanych umieściłem duży wykaz czasowników nieregularnych orazKoniugator - czyli automat do odmiany czasowników (Dodatki - linki na lewo). Jeżeli jesteśpoczątkujący(-a) to lepiej jeszcze tam nie zaglądaj.No to cóż - do roboty.

Zasady końcówkoweTak jak w czasie terażniejszym czasowniki regularne dzielą się na czasowniki z końcówką-ar, -er i -ir. Dla każdego z nich odmiana jest taka sama (nie dotyczy to, niestetyczasowników nieregularnych - ale "odwyjątkowiły" się "ser" i "estar" oraz "dar i "ir"). Uwaga!-Zauważ, że inaczej niż w czasie terażniejszym i przeszłym nie odrzucamykońcówek -ar, -er i -ir lecz zostawiamy je i do całej formy dodajemy końcówki czasuprzyszłego.Zaczynamy...

hablar-ar - mówić

hablar-é

hablar-ás

hablar-á

hablar-emos

hablar-éis

hablar-án

comer-er - jeść

comer-é

comer-ás

comer-á

comer-emos

comer-éis

comer-án

vivir-ir- żyć

vivir-é

vivir-ás

vivir-á

vivir-emos

vivir-éis

vivir-án... i powtórzmy

Strona: 82 z 88

trabajar-ar-pracować

trabajar-é

trabajar-ás

trabajar-á

trabajar-emos

trabajar-éis

trabajar-án

correr-er - biec

correr-é

correr-ás

correr-á

correr-emos

correr-éis

correr-án

escrib-ir- pisać

escribir-é

escribir-ás

escribir-á

escrib-emos

escribir-éis

escribir-ána teraz, niestety, czasowniki nieregularne. Uwaga! - pomimo, że estar, ser, dar i irodmieniają się regularnie to "wsadziłem" je do grupy nieregularnych (zwyczajowo).

ser - być

seré

serás

será

seremos

seréis

serán

estar - być

estaré

estarás

estará

estaremos

estaréis

estarán

tener - mieć

tendré

tendrás

tendrá

tendremos

tendréis

tendrá... i następne:

hacer -robić

haré

harás

hará

haremos

haréis

harán

dar - dać

daré

darás

dará

daremos

daréis

darán

ir - iść

iré

irás

irá

iremos

iréis

iránSłówka 2

Strona: 83 z 88

Po przerobieniu czasów (czy aby na pewno?) niewątpliwie przydadzą Ci się nowe słówkaokreślające czas np. dni tygodnia, miesiące itp. Dołożyłem również trochę innych, moimzdaniem, ważnych słówek, które nie zmieściły się na karcie "słówka 1".

Uwaga! Uwag! Jeżeli klikniesz tutaj - słówka 2 to ściągniesz sobie zestaw słówek iwyrażeń w formacie .rtf (Word, StarOffice itp.). Jeżeli "przerobiłeś" słówka 1 to wiesz corobić, jeżeli nie to:

• Krok 1 - wydrukuj • Krok 2 - potnij na mniejsze karteczki • Krok 3 - "zakuj"

Po "przerobieniu" porcji karteczek - zapraszam do ćwiczeń.

Na początek dni tygodnia i miesiące. Tak jak w przypadku liczb, najlepiej, chyba, uczyć się"ciurkiem" powtarzając je jak mantrę.

Dni tygodnialunes - poniedziałek

martes - wtorek

miércoles - środa

jueves - czwartek

viernes - piątek

sábado - sobota

domingo - niedziela

el domingo pasado - w zeszłą niedzielę

semana - tydzień

mes - miesiąc

año – rok

Miesiąceenero - styczeń

febrero - luty

Strona: 84 z 88

marzo - marzec

abril - kwiecień

mayo - maj

junio - czerwiec

julio - lipiec

agosto - sierpień

septiembre - wrzesień

octubre - pażdziernik

noviembre - listopad

diciembre - grudzień

Wczoraj, jutro itd. ...ayer - wczoraj

anoche - wczoraj, wieczorem

anteayer - przedwczoraj

mañana - jutro

pasado mañana - pojutrze

el domingo pasado - w zeszłą niedzielę

la semena pasada - w zeszłym tygodniu

el mes pasado - w zeszłym miesiącu

el próximo lunes - w następny poniedziałek

la próxima semana - w następnym tygodniu

el próximo mes - w następnym miesiącu

dentro de poco - wkrótce

Strona: 85 z 88

dentro de cinco minutos - w ciągu pięciu minut

Różne różnościNa początek słówka, które już znasz, ale w innym wydaniu. Tak jak w innych

językach, poszczególne słówka mogą mieć wiele znaczeń, szczególnie wtedy, gdywystępują z innymi elementami języka. I tak np. "ir" oznacza "iść", ale "ir de"

oznacza też "być ubranym", a "ir por" -szukać. Dotyczy to również innych słówek t.j.acabar, dar, gustar itp. , o których patrz-słówka 2.

Uwaga: w słowniku "gustar" tłumaczy się w pierwszej kolejności jako "lubić", adopiero póżniej "podobać się". Natomiast, by zrozumieć konstrukcję zdań

hiszpańskich, powinno być raczej "zadowala". I wtedy tłumaczenie zdania "Megusto el libro" (Mnie zadowalają książki) brzmi logiczniej niż "Lubię książki" (no

może bardziej dziwnie).

I cała reszta

Dojechałeś szybko (Doczołgałeś się?) drogi Kursancie prawie do końca. Gratuluję,odwaliłeś kawał dobrej roboty.Czy to co już umiesz wystarczy? To zależy. Ja śmiem twierdzić, że jeżeli masz dobrzeopanowany materiał z mojej strony i przyswoisz sobie jeszcze trochę słówek (słownik naprawo) oraz materiał poniżej to jesteś już w stanie porozumieć się w języku hiszpańskim(w przypadku problemów zawsze możesz użyć rąk). Oczywiście jest jeszcze sporo rzeczy,o których nie masz zielonego pojęcia (zresztą ja też), a które będę Ci chciał tutaj pokrótceprzedstawić, lecz pamiętaj - już wystartowałeś i masz solidne podstawy do dalszej naukinp. z książek - Mój wybór książek."I cała reszta" to trochę lekka przesada, ale cóż tytuł ten przynajmniej zachęca. Natomiastrzeczywiście umieściłem tutaj istotny, według mnie, materiał. Materiał ten w sposóbmożliwie przystępny i krótki przedstawi tryb rozkazujący, stronę bierną, czasownikizwrotne oraz Gerundio. Trochę póżniej zasygnalizowany zostanie również horror podtytułem subjuntivo. Dodam również kilka użytecznych zwrotów, które na pewno Ci sięprzydadzą.

Tryb rozkazującyNo i mam pierwsze spotkanie z tajemniczym Subjuntivo, który jest zmorą wszystkichuczących się hiszpańskiego. Ale ja sprytnie uwolnię Cię od niej (przynajmniej chwilowo) iskoncentruję się na trybie rozkazującym 2-ej osoby l.p i l.mn. tzn. "ty" i "wy". Akurat trybrozkazujący, najczęściej, dotyczy właśnie tych osób (idż!, idżcie!, jedz ! itd. itp.).

Aby "zrobić" sobie tryb rozkazujący dla "Ty" należy końcówkę czasownika -ar, -er, -irzastąpić odpowiednio -a, -e, -e.

trabajar - iTrabaja! - Pracuj!

comer - iCome! - Jedz!

vivir - iVive! - żyj!

Strona: 86 z 88

Aby "zrobić" sobie tryb rozkazujący dla "Wy" należy końcówkę czasownika -ar, -er, -irzastąpić odpowiednio -ad, -ed, -id.

trabajar - iTrabajad! - Pracujcie!

comer - iComed! - Jedzcie!

vivir - iVivid! - żyjcie!

I niestety jak zwykle są wyjątki:

decir (mówić) - iDi! - iDecid!

hacer (robić) - iHaz! - iHaced!

ir (iść) - iVe! - iId!

salir (odjeżdżać) - iSal! - iSalid!

ser (być) - iSe! - iSed!

venir (przychodzić) - iVen! - iVenid!

Strona biernaW języku potocznym strony biernej mamy, zazwyczaj, mało. Jest to raczej domena językaliterackiego (no może się trochę mylę). Dlatego przedstawiam, z uwagi na charakterstrony, tylko kilka niezbędnych przykładów, które spotkacie na codzień.A przykłady te to:

está cerrado - zamknięte

se prohibe (fumar) - zabrania się (palić)

(Aqui) se vende (vino) - (Tutaj) sprzedaje się (wino)

Czasowniki zwrotneJeżeli nie lubisz się myć, kąpać, czesać, ubierać itp. to i tak musisz znać czasownikizwrotne (przez zaprzeczenie). Czasowniki te określają czynności dokonywane "na sobie".A oto przykłady:

bañarse - kąpać się

lavarse - myć się

peinarse - czesać się

Strona: 87 z 88

vestirse - ubierać się

Odmiana tych czasowników wygląda tak jak dla czasowników regularnych, z tym żeodrzucamy np. dla lavarse końcówkę -arse, a odmiana jak dla czasownikówzakończonych końcówką -ar. Niestety taka odmiana poprzedzona jest słówkami me, te,se, nos, os, se.Przykład (czas terażniejszy):

me lavo - myję się

te lavas - myjesz się

se lava - myje się

nos lavamos - myjemy sie

os laváis - myjecie się

se lawan - myją się

GerundioDla Polaków zastosowanie Gerundio jest trochę dziwne, natomiast kto się uczyłangielskiego odnajdzie tu czas The Present Continuous (to be -ing). Ogólnie rzeczujmując jest to forma wyrażająca czynność trwającą właśnie w tej chwili. Najczęściejczasownik w Gerundio występuje z czasownikiem estar, a tworzy się go zastępująckońcówkę czasownika -ar końcówką -ando,a -er oraz -ir końcówką -iendo.A oto przykłady:

estar amando

estar corriendo

estar escribiendo

Niestety, jak zwykle mamy wyjątki.Przykłady:

ir (iść) - yendo

pedir (prosić) - pidiendo

poder (móc) - pudiendo itd.

Strona: 88 z 88