EUSKERA ADI-ADI 31.gaia

ttiki, mutur, berebiziko, katilu, aho betean jan, kontrako eztarritik joan, aharrausi egin ESAPIDEAK AHO BETEAN JAN = Zanpa- zanpa jan. KONTRAKO EZTARRITIK JOAN= Edaria okerreko tokitik joan.

LEXIKOA BEKAINA= Begi gainean, bekokiaren beheko aldean egoten den ile multzoa. BEGI-NINIA= Begiaren erdiko biribila. BETAURREKOAK= Ikusmen arazoak konpontzeko edo begiak babesteko erabiltzen diren tresnak. BETILEA= Betazalen ertzetan dauden ileak. BESO + AULKI .................BESAULKI ARRAIN + ONTZI .............ARRAINONTZI ITSASO + ONTZI .............ITSASONTZI EZPATA + ARRAIN ...........EZPATA- ARRAIN SAGAR + TARTA ..............SAGAR- TARTA

EUSKERA ADI-ADI 3GRAMATIKA EGILEAK: Nor/ Nork ===Subjektu EKINTZAK: Ekintza ===Predikatua EGILEAK * Gure autoa * Galletak * Telefono gorria EKINTZAK hondatu egin da garestiak dira mahaian dago

ORTOGRAFIA SILABAK ZUZEN BANATU le-hoi-a, be-tau-rre-ko-ak, su-a, lei-ho-a, ai-to-na, ma-hai-an

EUSKERA ADI-ADI 3

2.gaia

Kopetilun, muturluze, itzulipurdi, kobazulo, harribitxi, konorte, orban.

ESAPIDEAK KONORTEA GALDU: Zentzumenez baliatzeko gaitasuna galdu. NOR BERE ONERA ETORRI= konortera etorri.

LEXIKOA HITZ ELKARTUAK: Bi hitz elkartuz osatutako hitzak: zakarrontzia, eserlekua, bitxilorea, kale-argia, paper-zorroa, liburu-denda, erakusleihoa, sudur-zapia, borragoma, eseritokia, horma-irudia, fruitu-denda, futbol-zelaia, bainujantzia, zoroetxea, idazmahaia, zaborrontzia, bizkar-zorroa, idazluma ... HITZ ERATORRIAK: Hitz bati atzizkia lotuz osatutako hitzak: lorezaina, gaztainadia, ureztailua, liburutegia, txapelketa, idazlea, kirolari, erretzaile, irakasle, ikasle, saltzaile, erosle, zorrozkailu, ezabagailu, apalategi, kalkulagailu, grapagailu, igeriketa, ikuskizuna, sendagilea, sagarrondo ...

GRAMATIKA IZEN ARRUNTAK eta IZEN BEREZIAK: herria animalia pertsona Maeztu Xapi Bittor

EUSKERA ADI-ADI 3

NOR (plurala) eta NORK GurasoEK bazkari bat antolatu dute. GurasoAK pozik etorri dira. FutbolariAK min du belaunean. FutbolariEK jantzi dotoreak dituzte. FutbolariA nire laguna da.

ORTOGRAFIA:STRISTE HASTEN ASE ESKATZEN ASKO GUSTATZEN SARDEXKA JAUSI (erori) ASTI (denbora) HESI (sare) GOSARIA ESNEA SOLOMOA ASKARIA SAGUA IKUSI ESKALEA ESKUAN IKUSI

S, X, ZXXERRA XELEBRE XABIER GOXOA SARDEXKA

ZZURI IZENA URDAIAZPIKO POZIK BUZTANA ZAUNKA EZ GOZOKIAK ZAIZKIO GOZOZALEA JAUZI (salto egin) AZTI (magoa) HEZI (heziketa)) BAZKARIA ZEREALAK ZUKUA ZOPA ZAINZURIAK TXORIZOA GAZTA ZUEN BAZTER

EUSKERA ADI-ADI 3ZATI ZION ZER GOIZEAN AIZTOA EZAGUTU POZ-POZIK GUZTIZ ERABILTZEN EZERGATIK DIZUT BADAEZPADA

EUSKERA ADI-ADI 3

3.gaia

LEXIKOASINONIMOAK: imio: txiki-txiki zomorro: intsektu harrapakin: ehiza lekeda: itsasteko erabiltzen dena (kola) ARTIZKIAK -RAATZIZKIAK -LE, -GILE, -TASUN, -ZALE, -KERIA, -TEGI, -KI, -LARI, -KETA, -GABE Legegile, gardentasun, kamiozale, inozokeria, usategi, gozoki, litsagabe, berrikusketa, arraunlari ...

AURRIZKIAK DES- , BER-

Desberdin, desegokia, desagertu, desegin/ berrikusi, berregin, birraitona ...

Eraikiko, eragin, irakatsi, erakutsi, erabili, erakarri ...

DEFINIZIOAK: Ulertzeko zaila dena: ULERGAITZ Erantzuna igartzeko olerkitxoa: IGARKIZUN Jolasteko erabiltzen den tresna: JOSTAILU Askotan negarrez egoten den pertsona: NEGARTI Norgehiagoka, lehiaketa: TXAPELKETA

GRAMATIKAERAKUSLEAK: HAU, HORI, HURA, HONEK, HORREK, HARK HAUEK, HORIEK, HAIEK

KOPURUA: BAT, BI KANTITATEA: MORDOA, OSOA, ERDIA, HANDIA

EUSKERA ADI-ADI 3

ORTOGRAFIA: TS, TX, TZTSOTSOA ATSO HOTS SALTSA

TXTXITXARROA TXEPETXA TXOLARREA PLANTXAN GUTXI BARATXURIA TXIKITUTA ETXEA TXOKOAK GUTXI

TZORKATZA LEGATZA ATZO HOTZ LEGATZ GATZA ZERBITZATUKO APAINTZEN (tzen bukaerak) ALTZARI LOREZAINTZA

EUSKERA ADI-ADI 3

4.gaia

Izenondoa, hiztun, sakon, mindu, gura, trantzea, burutsu, zakar, lukainkatu, txerriboda, gako. LEXIKOAEGILEAK (atzizkiak): IRAKASLEA/ SENDAGILEA/ OKINA/ DANTZARIA/ IRUDIGILEA/ GIDARI/ IDAZLE/ ENTRENATZAILE/ ZURGIN/ AURKEZLE/ LASTERKARI/ GARBITZAILE/ IPUINGILE/ HARGIN/ ESKALE/ IRAKURLE/ ENTZULE/ ITZULTZAILE . IRABAZLEAK: Irabazi egiten du. GALTZAILEAK: Galdu egiten du. IDAZKARIAK: Idazkaritzan egiten du lan. IDAZLEAK: Liburuak idazten ditu. ANTZERKIGILEAK: Antzerki lanak idazten ditu. ANTZEZLEAK: Jokatu, antzeztu. PILOTARIAK: Pilotan jokatzen du. PILOTAGILEAK: Pilotak egiten ditu. IKASLEAK: Ikasi egiten du. IRAKASLEAK: Irakatsi egiten du. KANTARIAK: Kantak abesten ditu. KANTAGILEAK: Kantak sortu egiten ditu.

EUSKERA ADI-ADI 3GRAMATIKAIZENONDOAK: Gauzak nolakoak diren adierazten duten hitzak: txikiak, hestuak, luze-luzeak, zabalak, bizkorrak, gorriak, zuriak, urdinak, jendetsua, zaratatsua, harrigarria, lasaia, zaharrak, handiak, iletsua, zikina, beltza, aprobetxategi hutsa, oso gazia, ez da batere astuna, guztiz iluna, nahiko epela oso oso oso oso oso oso zaharra: zahar-zaharra gorria: gorri-gorria bizkorra: bizkor-bizkorra lasaia: lasai-lasaia iluna: ilun-iluna kutuna: kutun-kutuna

ORTOGRAFIAPUNTUA: Perpausaren amaieran erabiltzen da. BI PUNTUAK: Eskutitzetan erabiltzen da, enumerazioetan

Ama maitea: Oso pozik nago aitona-amonen baserrian. Goizean goiz jaikitzen naiz eta aitonari baserriko lanak egiten laguntzen diot. Gero, hamarretan, amonak hamarretakoa prestatzen du: gazta, txorizoa, ogia eta sagarrak. Arratsaldeetan, gauza mordoa egiten dut: pilotalekuan jolastu, loreak bildu eta amonarekin paseatu. Musu handi bat, Leire

EUSKERA ADI-ADI 35 .gaia

Aurpegi iluna jarri, esaera zahar, leial, grina, paradisu, izen artistikoa, ponposo.

LEXIKOAESAERA ZAHARRAK: EZ EGON LOTAN, BESTELA JANGO DUZU MEHE : Mugitzen ez bazara, ez duzu inoiz ezer lortuko. ATZIZKIAK: TOKI atzizkiak: -tegi/-degi, -ti/-di, -ondo

Lantegia, urtegia, arrandegia, liburutegia, euskaltegia, okindegia, harategia, burdindegia, egutegia, haurtzaindegia, -TEGI/-DEGI txarteldegia, gasolindegia, ileapaindegia, arautegia, epaitegia, lorategia, auzitegia, inurritegia, kafetegia, bitxitegia, apalategia, hiztegia, ordutegia, apaindegia ... -TI/-DI -ONDO Pinudia, mahastia, sagardia, gaztainadia, pagadia ... belardia, zumardia, hariztia,

Betondoa, sutondoa, belarrondoa, atondoa, errekondoa ...

EUSKERA ADI-ADI 3GRAMATIKAADITZ TRINKOA NATOR ZOAZ DAKITE DAUKAZUE DARAMAZU DARAMAT DAKARZU DAKAR ... ADITZ PERIFRASTIKOA Etortzen naiz Joan zara Jakiten dute Edukitzen duzue Eramango duzu Eramaten dut Ekarten duzu Ekarten du ...

ORTOGRAFIAPUNTUA: Komaren erabilera: elementuak banatzeko, enumerazioetan, etenaldiak egiteko a.b, hitz hauen atzean : Gaur, _________________; Australian, ______________; Baina, batbatean, ____________; Aurrealdean, ___________

DIKTAKETA 5.GAIAIgande goiz batean Miren, Jone eta Santi mendixka batera joan ziren hamaiketakoa hartzera. Otartekoak, fruta eta zukuak eraman zituzten. Baina, bukatu zutenean, hondakinak lurrean sakabanaturik utzi zituzten. Orduan, sator jator batek, hauxe esan zien: - Guztiok paperak, azalak, plastikoak eta ontziak lurrera botatzen baditugu, laster mendia hondatu egingo dugu. Satorren hitzak entzun eta gero, Miren, Jone eta Santi hondakin guztiak biltzen hasi ziren, zeharo lotsatuta.

EUSKERA ADI-ADI 36 .gaia

Burugabe izan, gripeak jota egon, zaletu, erlojupeko lasterketa, karrika, marka, txikitu, tupust egin. LEXIKOAESAPIDEAK: BURU BELARRI ibili: arreta handiz ibiltzea. ZIRIA SARTU: engainatu. BAT GATOZ: denok ados egotea. PRAKA BETE LAN DAUKAGU: lan handia daukagu. EZ IKUSIARENA EGIN: ikusi ez bagintu bezala egin. PIKUTARA BIDALI: pakean uztea. PIPER EGIN: eskolara ez joan. OKER EGON: erraturik egon. EZTITAN EGON: erabat pozik egon. SUTAN EGON: oso haserre egon. BURUTIK EGON: zoraturik egon. LEKUTAN EGON: oso urrun egon. EGONEAN EGON: ezer egin gabe egon. AZAL GOGORRA IZAN: aurpegi gogorra izan. ITXURA EGIN: kasurik ez egin. OSPA EGIN: alde egin. ERRIETAN EGIN: haserretu. FITSIK EZ ESAN: Ezertxorik ere ez esan. ZIZTU BIZIAN JOAN: harrapaladan joan/ korrika-korrika. BURUTIK KENDU: ezin ahaztu. KALE EGIN: alde egin.

EUSKERA ADI-ADI 3 ARTOBEROA IZAN: tentela izan.

GRAMATIKAADITZA: lehenaldia, orainaldia, geroaldia. LEHENALDIA (atzo) Bururatu ZITZAIGUN Esan GENION Egon ZEN Joan GINEN Erosi GENITUEN ORAINALDIA (gaur) Egin DITUGU Utzi DUGU Ikusi DU Haserretu DA Bildu DUGU Utzi DUGU GEROALDIA (bihar) Gonbidatuko DITUGU Prestatuko DUTE Aterako DITUGU Miazkatuko DITUZTE

ORTOGRAFIA: A itsatsiaA: B: D: E: F: G: H: I: J: K: L: M: Ahizpa, aita, aitona, aizkora, alaba, aldapa, alkandora, ama, amona, anaia, animalia, arbola, arrautza, arreba, arreta, arropa, arrosa, axola, aza ... Baba, balea, berba, bilduma, bizitza, borda, borroka, burdina ... Dardara, denbora, denda, distira ... Egia, eliza, enara, erregina, erreminta, erresuma, errota, eskailera, eskola, euskera, ezpata, eztabaida ... Familia, festa ... Ganbara, gauza, gaztaina, gela, giltza, gona ... Habia, hanka, harea, hizkuntza, horma ... Ideia, ikastola, iloba, itxura, izeba Jaka ... Kaiola, kamamila, kandela, kanta, koroa, kutxa Labana, leka, lotsa Maila, makila, makina, marra, meza, manga

EUSKERA ADI-ADI 3N: O: P: S: T: U: X: Z: Neska Okela, osaba Pena, pertsona, pilota, pizta, punta, puxika Sakela, salda, saltsa, sehaska, soka Taberna, teila, tipula, txalupa, txanda, Uda Xerra ... Zapata ...

DIKTAKETA 6.GAIA KIROLA, BAI ALA EZ?Kirola egitea ez da txantxa; osasuntsu egoteko gauza ona da gimnasia apur bat egitea, gorputza mugitzea. Kirolariek, arinak eta trebeak izan ez ezik, egun osoa atsedena hartzen daudenek baino bihotz sendoagoa eta bizitza luzeagoa izaten dituzte. Badakizu. Utzi alde batera alferkeria eta mugitu ipurdia!