ersdel-1

Үнэт цаасны зах зээлд Хөрөнгө оруулалт-ын чиглэлээр ажил үйлчилгээ явуулах эрх олгох

сургалтын хөтөлбөр

Багш БМөнхзаяа СЭЗДС СУТ 2012-10-18

ҮНЭТ ЦААСААР ХИЙХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ЭРСДЭЛИЙГ ТООЦОХ АРГАЧЛАЛ

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 1

Агуулга


1 Эрсдэл эрсдлийн удирдлагын үүсэл хөгжил 2 Эрсдлийн төрлүүд 3 Эрсдлийн удирдлагын олон улсын стандарт 4 Эрсдлийг тооцох VaR аргачлал 5 Багцын эрсдэл тооцох 6 Буцаан тестлэх 7 Стресс тест 8 Үүсмэл үнэт цаасны зах зээл дэх эрсдлийн

удирдлагын системийг зохион байгуулах нь


1 Эрсдэл эрсдлийн удирдлагын үүсэл хөгжил

Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил ldquoХомосапенсrdquo ndash Аюулаас хамгаалах МЭӨ 3000 - Эртний Вабилиончуудын үед

худалдаа арилжааг хийгдэж байсан ба худалдааны эрсдэл гарч байсан

XVII ndash Хувьцаат компаниуд байгуулагдаж хөрөнгө оруулалтын зах зээлийн эрсдэл үүссэн

1916 онд Хенри Файол (Henry Fayol) үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааг үндсэн зургаан функцэд хуваан үзсний нэг нь аюулгүй байдал юм


Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил Эрсдлийн менежмент нь даатгалын салбарт

түлхүү хөгжиж байсан ба 1931 онд АНУ-ын менежментийн холбооны дэргэд Даатгалын хэлтэсийг байгуулсан байна Энэ үеэс эрсдлийн менежер гэсэн албан тушаал бий болсон гэж үздэг Тухайн үед даатгалын компаниудаас гадна томоохон үйлдвэрийн газрууд эрсдлийн менежрүүдтэй байв


Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил


Эрсдлийг тооцох ndash Магадлалын онол

Эрсдлийг удирдах ndash Менежментийн ШУ

Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил 1973 оны Бреттон воодын систем (Bretton Woods

system) уналтанд орж хатуу тогтоосон валютын ханш хөвөгч ханш руу шилжиж чөлөөтэй хөрвөх валютын ханштай болсноор гадаад худалдаа хийдэг улс орнуудын хувьд гадаад валютын ханшийн эрсдэлд өртөх болсон

Гадаад валютын ханшийн эрсдлийг хэмжих удирдах тухай асуудал нь нэн чухал асуудалд тооцогдох болсон Гадаад худалдааны байгууллагууд ханшийн эрсдэлд өртөх болсон учир гадаад валютын үүсмэл гэрээ хэлцэл буюу деривативуудыг ашиглах болсон


Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил Энэ ирээдүйд хийх арилжааны гэрээг өнөөдөр

хийх бөгөөд арилжаа хийгдэх өдрийн ханшаас хамаарч аль нэг тал нь ашиг олж нөгөө тал нь алдагдал хүлээдэг санхүүгийн нэг төрлийн хэрэгсэл юм Форвард Фьючерс Опцион Своп



2 Эрсдлийн төрөл

Эрсдэл гэж юу вэ

Дотоод болон гадаад орчны нөлөөгөөр ирээдүйн тодорхой бус нөхцөл байдлын улмаас санхүүгийн байгууллагын үйл ажиллагааны ашиг алдагдал хүлээх магадлалыг эрсдэл гэдэг


Эрсдэл төрөл

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 11 wwwbisorg



Үйл ажиллагааны эрсдэл

1 2 3 4 5

Зах зээлийн эрсдэл

1 2

3 4

5

Зээлийн эрсдэл

Үйл ажиллагааны эрсдэл нэмэгдэх

Ханшийн эрсдэл нэмэгдэх

Зээлжих чадвар буурах

Хөрвөх чадварын эрсдэл

Эрсдэл төрөл 1 Хүүний эрсдэл Interest rate risk 2 Зах зээлийн эрсдэл market risk 3 Зээлийн эрсдэл credit risk 4 Тэнцлийн гадуурх эрсдэл off-balance-sheet

risk 5 Технологи болон үйл ажиллагааны эрсдэл

technology risk operational risk 6 Гадаад валютын эрсдэл foreign exchange risk 7 Улс орны болон тусгаар байдлын эрсдэл

country risk 8 Хөрвөх чадварын эрсдэл liquidity risk 9 Төлбөрийн чадварын эрсдэл insolvency risk


Хүүний эрсдэл

InflationratealNorateal minRe


primiumRiskratefreeRiskratealminNo

2012-10-01

МБҮЦ хүү 1325

Инфляци 156

Инфляци ба бодит хүү


-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

-20

-10

0

10

20

30

40

Feb-07 May-07 Aug-07 Nov-07 Feb-08 May-08 Aug-08 Nov-08 Feb-09

Change in MNT deposits (right axis)

Change in FX deposits (right axis)

Inflation in Mongolia

Real interest rate on MNT deposits

Эх сурвалж MONGOLIA MONTHLY ECONOMIC UPDATE WORLD BANK April 2009 httpwwwworldbankorgmn

Хүүний эрсдэл Хүүний эрсдэл үүсэх шалтгаан Актив пассивын хугацаа тохирдоггүй Хүүгийн түвшин өөрчлөгдөх бүрд хүүд

мэдрэмжтэй хөрөнгүүдийн зөрүүгээр өөрийн хөрөнгөд өөрчлөлт орж байдаг


Хүүгийн эрсдэл 1 Дахин санхүүжилтийн эрсдэл Дахин зээлсэн хөрөнгийн зардал нь хөрөнгө оруулалтын активын өгөөжөөс илүү гарах эрсдэл 2 Дахин хөрөнгө оруулалтын эрсдэл Дахин хөрөнгө оруулалтаас олох орлого санхүүжилтийн зардлаас бага байх эрсдэл 3 Үнийн эрсдэл Хүүгийн түвшин өөрчлөгдсөнөөр актив пассивын үнэ өөрчлөгдөх эрсдэл


Хүүний эрсдэл Актив пассивын хугацааг уялдуулж чадаагүй бол

дахин хөрөнгө оруулалтын юм уу дахин санхүүжилтын мөн зах зээлийн үнийн эрсдэл учирна

Санхүүгийн зуучлагч актив пассивын хугацааг

уялдуулах замаар хүүгийн өөрчлөлтөөс хамгаалж алдагдлыг багасгаж чадна

Санхүүгийн зуучлагч эрсдэлийг хүчтэй

эсэргүүцэх (сөрөн гарах) хамгийн шилдэг бодлого нь хугацааг зөв уялдуулах явдал юм




0

50

100

150

200

250

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Төв банкны үнэт цаасны жигнэсэн дундаж хүү

Төгрөгөөр олгосон зээлийн жигнэсэн дундаж хүү

Валютаар олгосон зээлийн жигнэсэн дундаж хүү

Хадгаламжийн хүү төгрөг

Зах зээлийн эрсдэл Зах зээлийн эрсдэл үүсэх шалтгаан Актив болон пассивыг худалдах үед дансны үнэ зах

зээлийн үнээс доогуур байх Зах зээлийн эрсдэл нь санхүүгийн зуучлагч урт

хугацаат хөрөнгө оруулалт хийх санхүүжилт авах алдагдалаас хамгаалахаас илүү актив пассиваа идэвхтэй худалдах мөн уламжлагдсан зах зээлд оролцох үйл ажиллагааны үед үүсдэг

Зах зээлийн эрсдэл Хүүгийн түвшин валютын ханш үнэт цаасны үнэ

болон бусад активын үнэ өөрчлөгдснөөр актив пассивыг худалдах үед үүсэх эрсдэл


Зээлийн эрсдэл Санхүүгийн зуучлагчийн эзэмшиж байгаа

анхдагч үнэт цааснаас орох мөнгөн урсгал бүрэн бүтнээрээ төлөгдөх үү төлөгдөхгүй юу гэдгээс үүсэх эрсдэлийг зээлийн эрсдэл гэдэг


зээл болон хөрөнгө оруулалтаас орж ирэх бэлэн мөнгөний урсгал бүрэн орж ирэхгүй байх эрсдэл


Зээлийн эрсдэл Санхүүгийн зуучлагчийн бүх төрлийн бонд

зээлүүд нь хүүгийн болон үндсэн төлбөртэйгээ бүрэн төлөгдсөн тохиолдолд л хамгийн их өгөөж хүртдэг

Бодит байдал дээр үндсэн болон хүүгийн төлбөр хоёулаа бүрэн төлөгддөггүй Иймд багцын өгөөж олж болох хамгийн их түвшинөөсөө ямагт бага байдаг

Эрсдэлийг тараан байршуулснаар багцад учрах сөрөг үр дагаварыг хязгаарлах боломжтой




00

100

200

300

400

500

600

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Зээлийн өрийн үлдэгдэлд чанаргүй зээлийн эзлэх хувь 1996-2011 он

Зээлийн өрийн үлдэгдэл Чанаргүй зээл Чанаргүй зээл эзлэх хувиар

Тэнцлийн гадуурх эрсдэл Орчин үеийн санхүүгийн зуучлагчдийн

тэнцлийн гадуурх үйл ажиллагаа өсөж байгаатай холбогдон тэнцлийн гадуурх эрсдэлд их өртөх болсон

Тэнцлийн гадуурх үйл ажиллагаа нь тайлан тэнцэлд тусгагддаггүй

Тэнцлийн гадуурх эрсдэл Аккредитив Зээлийн шугам Уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгсэл


Тэнцлийн гадуурх эрсдэл Санхүүгийн зуучлагчийн өнөөдрийн

болон ирээдүйн тайлан тэнцэлд энэ талаар тусгагдахгүй

Гэсэн хэдий ч аккредитивийн үйлчилгээний хураамж нь санхүүгийн зуучлагчийн ашиг алдагдлын тайланд тэнцэлд тусгагдаж бүртгэгдэнэ


Үйл ажиллагааны эрсдэл Үйл ажиллагааны эрсдэл нь

технологийн эрсдэлтэй зарим талаараа холбоотой бөгөөд техник технологи буруу ажиллах эсвэл арын албаны үйл ажиллагааны систем алдагдахад үүсдэг эрсдэл

Жишээ нь программ хангамж буруу ажиллах гацах гэх мэт


Гадаад валютын эрсдэл Зөвхөн ганц орны корпорацийн үнэт цаас

худалдаж авахад л хүүгийн эрсдэл үүргээ биелүүлэхгүй байх эрсдэл дээр нэмж гадаад валютын эрсдэл үүсдэг

Гадаад валютын эрсдэл Ханшийн өөрчлөлт гадаад актив пассивын

үнэ цэнэд нөлөөлөхийг хэлнэ


Гадаад валютын эрсдэл Тухайн валютаарх актив пассивын

хэмжээ хугацааг хоёуланг нь тэнцүүлж чадвал гадаад валютын ханшийн болон хүүгийн эрсдэлээс хамгаалж чадна

Өөр өөр валютаар бүрдүүлсэн актив

пассивын багцын хэмжээ хугацааг буруу уялдуулбал хүүгийн болон ханшийн эрсдэл хоёулаа учирна


Гадаад валютын эрсдэл


100000

110000

120000

130000

140000

150000

160000

170000

USDMNT-н ханшийн динамик 2006-01-02 - 2010-02-26

Series1

Улс орны болон тусгаар байдлын эрсдэл Улс орны болон тусгаар байдлын эрсдэл

Гадаад орны улс төрийн бодлого болон эдийн

засгийн нөхцөл байдлын өөрчлөлтөөс шалтгаалан банкны гадаад позицийн үнэлгээнд орох өөрчлөлтөөс хүлээж болзошгүй алдагдлыг хэлнэ


Улс орны эрсдлийг үнэлэх арга Хөндлөнгийн загварууд нь тухайн улсын эрсдлийг

мэргэжлийн үнэлгээний байгууллагууд тодорхой шалгуур үзүүлэлтүүдээр үнэлж нийтэд мэдээлдэг

Аль улс ямар зэрэглэлд байгаа болон харьцуулалтуудыг хялбар хийх боломжтой Евро мөнгөний индекс

Зэрэглэл тогтоох байгууллагууд (Moodyrsquos SandP Fitch)

Copyright by MunkhzayaB copy 2012 10172012 31

Euro money index Евро мөнгөний индекс нь жилд хоёр удаа үнэлгээ

хийдэг ба улсын эрсдэлд 0-100-ийн хооронд үнэлгээ өгдөг political risk (25 weighting) economic performance (25) debt indicators (10) debt in default or rescheduled (10) credit ratings (10) access to bank finance (5) access to short-term finance (5) access to capital markets (5) forfaiting (5)


Евро мөнгөний индексийн шилдэг 10 улс 2008 оны 3 сарын байдлаар Rank Previous Country Score

1 1 Luxembourg 9988 2 2 Norway 9747 3 3 Switzerland 9621 4 4 Denmark 9339 5 5 Sweden 9296 6 6 Ireland 9236 7 10 Austria 9225 8 9 Finland 9195 9 8 Netherlands 9195 10 7 United States 9127


В Зэрэглэл тогтоох байгууллагууд Moodyrsquos Standard and Poors Fitch rating 1 Хөрөнгө оруулалтын зэрэглэл бөгөөд хөрөнгө

оруулалт хийхэд тохиромжтой ба эрсдлийн хувьд харьцангуй бага байдаг

2 Эргэлзээтэй зэрэглэл бөгөөд хөрөнгө оруулалт хийхэд нэлээд эргэлзээтэй эрсдэл ихтэй Энэ зэрэглэлийг хөрөнгө оруулалт хийхгүй түвшин гэж үздэг

3 Онцгой зэрэглэл бөгөөд тодорхой бус үнэлгээ хийгдээгүй улсуудыг авч үздэг


Moodyrsquos-ийн үнэлгээний тайлбар Зэрэглэл Төлбөрөө хугацаандаа төлөх найдлага Эрсдэл

1 Хөрөнгө оруулалтын ААА Хамгийн өндөр чанартай Хамгийн бага Аа1Аа2Аа3 өндөр чанар маш бага зэргийн эрсдэл А1А2А3 Дундаас дээгүүр чанар Бага эрсдэл Ваа1Ваа2Ваа3 Дунд чанар Дундаж эрсдэл

2 Эргэлзээтэй зэрэглэл Ва1 Ва2 Ва3 Зарим нь эргэлзээтэй Ихээхэн эрсдэлтэй В1 В2 В3 эргэлзээтэй өндөр хэмжээний эрсдэлтэй Саа1 Саа2 Саа3 Муу Маш өндөр эрсдэлтэй Са Их эргэлзээтэй бараг төлөгдөхгүй зарим

нь л төлөгдөнө Хамгийн их эрсдэлтэй

С Төлөгдөхгүй хүү болон үндсэн төлбөрийн маш бага хэсэг нь төлөгдөх мгадлалтай

Хамгийн их эрсдэлтэй

3 Онцгой зэрэглэл WR Татгалзсан түвшин NR Үнэлэгдээгүй P Түр зуурын Copyright by MunkhzayaB copy 2012 10172012 35

Moodyrsquos Standard amp Poors Fitch -ийн үнэлгээний харьцуулалт

Чанар Moodys Standard amp

Poors Fitch

Otildeagraveigraveatildeegraveeacuteiacute ntildeagraveeacuteiacute чagraveiacuteagraveeth Aaa AAA AAA

ordfiacuteaumlordmeth чagraveiacuteagraveeth

Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-

Aumloacuteiacuteaumlаас дээш A1 A2 A3

A+ A A-

A+ A A-

Aumloacuteiacuteauml чagraveiacuteagraveeth Baa1 Baa2 Baa3

BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-


Хөрвөх чадварын эрсдэл Хөрвөх чадварын эрсдэл нь хадгаламж эзэмшигч

даатгуулагч гэх мэтийн өрийн эздэд гэнэт их хэмжээний бэлэн мөнгөний эрэлт үүсэх өөрсдийн хөрөнгөө буцаан татах үед санхүүгийн зуучлагч зайлшгүй өөр зээлийн санхүүжилт төвлөрүүлэх эсвэл активаа зарахад хүргэдэг эрсдэл юм

Хөрвөх чадварын эрсдэл Пассив эзэмшигч хөрөнгөө гэнэт их хэмжээгээр

татсанаар санхүүгийн зуучлагч хөрвөх чадвартай активаа маш богино хугацаанд бага үнээр зарахад хүрдэг эрсдэл


Хөрвөх чадварын эрсдэл Хамгийн хөрвөх чадвар өндөртэй актив нь

бэлэн мөнгө Санхүүгийн зуучлагч бэлэн мөнгийг активтаа

хамгийн бага түвшинд байршуулах сонирхолтой Учир нь энэ актив нь ямар нэгэн хүндрэл багатай боловч ямар ч хүүгийн орлого өгдөггүй

Шаардлагатай тохиолдолд санхүүгийн зуучлагч мөнгөний болон санхүүгийн зах зээлээс бэлэн мөнгөний богино хугацаат дутагдлаа нөхөн боломжтой


Хөрвөх чадварын эрсдэл Гэсэн хэдий ч санхүүгийн зуучлагчид хөрвөх

чадварын хүндрэл олонтаа тохиолддог Санхүүгийн зуучлагчид итгэх итгэл алдрах

эсвэл гэнэтийн бэлэн мөнгөний шаардлагаар хадгаламж эзэмшигчид хэвийн хэмжээнээс илүү их мөнгөний эрэлт үүсгэдэг

Иймээс санхүүгийн зуучлагчид хадгаламж эзэмшигчдийн шаардлагыг хангахын тулд хөрвөх чадвартай актив худалдахад хүрдэг


- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions

Хадгаламжийн динамик

Нийт хадгаламж Хугацаагүй хадгаламж Хугацаатай хадгаламж

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

Хадгаламжийн өөрчлөлт 2008-1 сараас 2010 оны 2 сар


Төлбөрийн чадварын эрсдэл Төлбөрийн чадварын эрсдэлд хүүгийн зах

зээлийн зээлийн тэнцлийн гадуурх технологийн гадаад валютын арилжаа тогтвортой байдлын хөрвөх чадварын эрсдлүүдийн төвлөрлийн үр дагавар их нөлөөтэй

Үүссэн алдагдлыг санхүүгийн зуучлагчийн өөрийн хөрөнгө хувь нийлүүлэгчдийн хөрөнгийн нөөц хангаж чадахгүй болоход төлбөрийн чадварын эрсдэл бий болдог


Төлбөрийн чадварын эрсдэл Төлбөрийн чадварын эрсдэл Пассивтай холбосон активын хэмжээ гэнэт

буурахад түүнийг нөхөх капиталын хэмжээ хүрэлцэхгүй байх эрсдэл

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 43 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 44 10172012

12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

1990-1994 он 1995-1999 он 2000-2004 он 2005-2010 он Нийт дүн

Шинээр байгуулагдсан банкуудын тоо Дампуурсан банкуудын тоо Нэгдсэн банкуудын тоо Үйл ажиллагаагаа явуул байгаа

Монгол улсын банкны систем 1990-2010 он

Эрсдлүүдийн харилцан хамаарал Зах зээл дээр хүүгийн түвшин өсөхөд хүүгийн

болон зээлийн эрсдэл нэмэгддэг Хүү өссөнөөр зээлдэгчид төлбөрөө төлөхөд хүндрэл үүсэж график зөрчигдөнө Зах зээлийн эрсдлийн улмаас алдагдал хүлээсэн байгууллагуудыг судлаад үзэхэд үйл ажиллааны эрсдэл ч мөн давхар учирсан байдаг


Эрсдлүүдийн харилцан хамаарал Мөн урьдчилан тооцоолох боломжгүй

тохиолдолын эрсдлүүд болох дайн хувьсгал санхүүгийн хямрал гэх мэт бусад тохиолдлын эрсдлүүд ч байдаг Мөн эрсдэл үүсгэгч гол хүчин зүйл нь макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд байдаг Жишээ нь Инфляци нэмэгдсэнээр хүүгийн түвшин өснө хүүгийн эрсдэл нэмэгдэнэ Ажилгүйдэл нэмэгдсэнээр зээлийн эрсдэл нэмэгдэнэ


Эрсдэл үүсч байсан тохиолдолууд 1995 оны 2-р сарын 26 өдөр 233 жилийн түүхтэй

Английн Лондон хотын Baring банк дампуурчээ Үүний гол буруутан нь болох 26 настай Nicholas Leeson Японы фьючерсын зах зээлд эрсдэлтэй хөрөнгө оруулалт хийсний улмаас 13 тэрбум доллар алдсан

Энэхүү асар их хэмжээний алдагдал нь банкны бусад хөрөнгөнд сөргөөр нөлөөлөн дэлхийн томоохон банкуудын нэгийг санхүүгийн уналтанд оруулсан Энэхүү санхүүгийн аюул нь дагаж мөрдөх эрсдлийн удирдлагын бодлого дутагдснаас болжээ

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 47 10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 48

Bank of Credit and Commerce

Interantional BCCI 1500

Metallgesellschaft 1500

Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118

Credit Lyonnais 2400

Cendant 2800

LTCM 3500

Key stone 1100 Bankgesellschaft

Berlin 800 Allied Irish Banks

691

Continental Illinois 3600

Notern Rock 2500

Bank of America 4000

Washington Mutual 3200

-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар

Санхүүгийн томоохон алдагдлууд

Эрсдлийн менежментийн хөгжлийн үе шат


Орлогыг хамгийн их

болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт

Эрсдлийг танин мэдэх

Эрсдлийг хэмжих

Эрсдлийг хянах

Эрсдэл болон өгөөжийг

холбох

Капиталыг дахин

байршуулах үйл явц


байршуулах арга зүй

Орлогыг тогтвортой

болгох

Санамсаргүй алдаанаас

хамгаалах

Танин мэдэх үе

Хэмжих шинжлэх Хариу үйлдлийн Урьдчилан

хөдлөх үе удирдлагын үе гүйцэтгэлийг хангах үе

Эрсдэлд тулгуурласан

стратеги хийх

Эрсдлийг танин мэдэх үе шат Эрсдлийг танин мэдэх үе шат эрсдлийн

менежментийн эхний үе шат бөгөөд байгууллагын зорилго нь аливаа тодорхой бус байдлаас өөрийгөө хамгаалахад чиглэгдэг Энэ үе шатад байгаль цаг уурын давагдашгүй хүчин зүйл үйлдвэрлэлийн осол гэмтэл гал усны аюулаас хамгаалах тэдгээрийн аюулын хэмжээг тодорхойлох даатгуулах үйл явцууд түлхүү хийгддэг Эрсдлийн менежментийн түүхэн хөгжлөөс авч үзвэл 1940-өөд оныг хүртэл эрсдлийг танин мэдэх үе шат үргэлжилж байв


Эрсдлийг хэмжих шинжлэх үе шат Эрсдлүүдийг төрөл зүйлээр нь ангилан ангилал

тус бүр дээр эрсдлийг хэмжих арга зүй гарч ирсэн Эрсдлийг хэмжих арга зүй нь Кейнсийн магадлалын онолд тулгуурлан хөгжиж ирсэн

Эрсдлийг хэмжих арга зүй 1950-иад оны үеээс эрчимтэй судлагдах болсон Эрсдлийг хэмжиж буй хамгийн түгээмэл арга нь хамгийн их эрсдэл буюу VaR арга юм


Эрсдлийг хэмжих шинжлэх үе шат 1990-ээд оныг хүртэл эрсдлийг хэмжих шинжлэх

үе шат үргэлжилсэн гэж үздэг 1995-1996 оны хооронд болсон санхүүгийн байгууллагуудын их хэмжээний эрсдэл нь эрсдлийг дараагийн шатанд гаргах судалгаа шинжилгээг хийх нэг түлхэц болсон


Хариу үйлдлийн удирдлагын үе шат Хариу үйлдлийн удирдлагын үе шат үнь хэт их

хэмжээний ашиг олох алдагдал хүлээх биш харин орлогоо тогтвортой байлгах үндсэн зорилготой байдаг Их хэмжээний ашиг нь их хэмжээний эрсдлийг дагуулдаг учир богино хугацаанд олох их хэмжээний ашиг орлого нь их хэмжээний эрсдлийг дагуулдаг


Урьдчилан хөдлөх гүйцэтгэлийг үнэлэх үе шат Харин эрсдлийн менежментийн дараагийн үе шат

нь эрсдлийг урьдчилан таамаглах урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг авах удирдлагын шинэ арга зүй бий болох үе шат юм Энэ үе шатанд орчны тодорхой бус байдлыг урьдчилан таамагласнаар ашигт ажиллагаагаа максимум болгох зорилго тавин ажиллана Энэ чиглэлийн судалгаанууд 2007-2008 оны дэлхий нийтийг хамарсан санхүүгийн хямралын дараагаар илүү судлагдаж байна



3 Эрсдлийн удирдлагын олон улсын стандарт

Эрсдлийн менежментийн стандарт 2009 онд ОУСБ эрсдлийн менежментийн үйл

явцыг нэгдсэн байдлаар ldquoЭрсдлийн менежментийн стандартrdquo-ад тодорхойлжээ Үйл явц нь байгууллагын стратегийн зорилго болон гадаад орчны өөрчлөлттэй уялдаатай гарч ирэх ба эрсдлүүдийг тодорхойлох түүнийг үнэлэх эрсдлийн бууруулах хэрэгжилтэнд хяналт тавих гэсэн үндсэн зургаан үе шатаас бүрдэнэ гэж тодорхойлжээ (ISOAZNZS 31000 2009)


Copyright by MunkhzayaB copy 2012 57

ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О

1 ОРЧНОО ТОДОРХОЙЛОХ 1 Гадаад орчин 2 Дотоод орчин 3 Эрсдлийн удирдлага үйл явцыг тодорхойлох 4 Эрсдлийн шалгуурыг тодорхойлох

3 ЭРСДЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ Хяналтыг тодорхойлох

4 ЭРСДЛИЙН ҮНЭЛГЭЭ Шалгуурын дагуу үнэлэх Нөхцөл байдлыг тодорхойлох үнэлэх Хариу арга хэмжээг тогтоох Дараалал тогтоох

2 ЭРСДЛИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ Хэрхэн тохиолдох хэзээ хаана яаж яагаад

5 ЭРСДЛИЙГ БУУРУУЛАХ Эрсдлийг бууруулах хэрэгслээ сонгох Эрсдлийг бууруулах хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө боловсруулах

Тохиолдох магадлал

Тохиолдох давтамж

Эрсдлийн түвшинг тооцох

Эрсдлийг таньж мэдэх

Эрсдлийн дарааллыг

тогтоох

Эрсдлийг удирдах

Эх сурвалж (ISOAZNZS 31000 2009)

10172012

1 Орчноо тодорхойлох Эрсдлийн менежментийн эхний үе шат болох орчноо тодорхойлох

үе шатанд дотоод гадаад орчны шинжилгээ хийх ба шинжилгээнд үндэслэн эрсдлийн менежментийн үйл явц шалгуур үзүүлэлтийг тодорхойлно

Дотоод орчны шинжилгээ гэдэгт байгууллагын явуулж буй үйл ажиллагаа түүнийг зохицуулах бодлого журам үйл ажиллагааны төлөвлөгөө ажиллаж буй албан хаагчид хэрэглэж буй техник тоног төхөөрөмж програм хангамж зэрэг байгууллагын микро орчны шинжилгээг хэлнэ

Харин гадаад орчны шинжилгээ гэдэгт эдийн засаг нийгэм хууль эрх зүй гэх мэт макро орчны шинжилгээг хэлнэ (ISOAZNZS 31000 2009) Эрсдлийн менежментэд макро орчноо тодорхойлох үе шат нь хамгийн чухал ба ирээдүйн тодорхой бус орчныг юу гэж хүлээж тодорхойлж буйг харуулдаг


2 Эрсдлийг тодорхойлох Дараагийн шатанд эрсдлийг тогтоох үйл ажиллагаатай

холбоотой бүх төрлийн эрсдлүүдийг илрүүлэх үйл явцыг төлөвлөх эрсдлийн менежментийн хүрээ оролцогч талуудын зорилго зэрэгтэй уялдуулан тодорхойлох ба үйл ажиллагаа явагдаж буй нэгж хэсэг бүрт эрсдлийг үүсгэж буй хүчин зүйлээс нь хамааруулан хүнтэй холбоотой техник технологитой холбоотой гэх зэргээр ангилна

Эрсдлүүд нь тухайн асуудлын гол шалтгаан нь байдаг учир эрсдлийг тодорхойлохдоо тухайн асуудлын эх сурвалж руу орох эсвэл тухайн асуудлыг өөрийг нь судлах шаардлага гардаг


2 Эрсдлийг тодорхойлох Энэ үе шатанд эх сурвалжийн болон асуудлын шинжилгээ хийнэ

Эх сурвалжийн шинжилгээ гэж дотоод эсвэл гадаад хүчин зүйлээс шалтгаалан үүсч байгаа эрсдлийг шинжлэхийг хэлнэ Жишээ нь Эрсдлийн эх сурвалжид оролцогч талуудын төсөл компанийн ажилчид цаг агаар зэрэг байж болно

Харин асуудлын шинжилгээ гэж эрсдлүүд нь ирээдүйд учрах аюултай холбоотой үүсч болох эрсдлийн шинжилгээг хэлнэ Жишээ нь мөнгөө алдах хувийн мэдээллийг буруугаар ашиглах гэнэтийн аюул осол гэх мэт орно Аюул нь тодорхой зүйлээс хамаардаг ба хамгийн чухал нь оролцогч талууд хэрэглэгч зохицуулах байгууллагаас байж болно Эрсдлийг тодорхойлох арга нь соёл салбарын туршлага зэргээс хамаарч тодорхой загвар хэлбэртэй байна


Байгаа болон гарч болох эрсдлийг харах


bull Бизнесийн үйл явцад ямар шинэ зүйл нэмэгдсэн бэ

bull Байгууллагын бүтцэд ямар шинэ өөрчлөлт орсон бэ

bull Байгууллагын үйл ажиллагаанд нөлөөлөх гадаад орчны эрсдэл юу байна вэ

Эрсдлийг тодорхойлохдоо зөвхөн одоогийн

байгаа процессийг

харах бус цаашид гарах эрсдлийг ч

харах хэрэгтэй

Дараагийн алхам


Байгууллагын стратеги зорилготой

эрсдлийн менежментийн

зорилгыг уялдуулан тодорхойлох

Байгууллагын эрсдлийн

менежментийн бодлогын баримт

бичгийг дахин харах

SWOT шинжилгээ

хийх

SWOT


Эрсдлийг тодорхойлох үйл ажиллагаа


Brainstorming bull Боломжит

эрсдлийн хувилбаруудыг гаргах

Interview bull Тухайлсан

эрсдлийн төрөл тус бүрт тохирах судалгаа авах

Top down Bottom up approach

Дараалал тогтоох


Эрсдлүүдийн жагсаалт үүсгэх

Жагсаалтыг эрэмбэлэх

Хамгийн их эрсдэл үүсгэх хүчин зүйлийг тодорхойлох

Эрсдлийг тодорхойлоход ашиглах хэрэгсэл


Хэрэгсэл Эрсдлийн судалгаа

Алдагдал хүлээж

байсан түүхэн мэдээлэл

Санхүүгийн тайлан

Экспеоттэй хийсэн

ярилцлагын тэмдэглэл

Байгууллагын бүтцийн схем

Харилцагчийн санал гомдол

Байгууллагын бизнесийн

гол хөдөлгөгч хүчин зүйл

ийг тодорхойлох

Олон нийтийн

мэдээллийн хэрэгсэлийн

мэдээлэл

Эрсдлийг бүртгэх тогтолцоог бүрдүүлэх


Эрсдлийг тодорхойлох

Эрсдлийг эрэмбэлэх

Шалтгааныг тодорхойлох

Эрсдэл үүсгэгч этгээдийг

тодорхойлох

Тохиолдох магадлалыг тодорхойлох

Үр дагаварыг тодорхойлох

Санхүүгийн алдагдлын

хэмжээг тодорхойлох

Дахин нягтлах хугацааг


Эрсдлийг бүртгэх загвар


3 Эрсдлийн шинжилгээ Эрсдлийг тодорхойлсны дараа түүний үзүүлэх тодорхой магадлал

эрсдэл учрах давтамжийг тодорхойлно Магадлал давтамжийг өмнөх түүхэн мэдээлэл дээр суурилан энгийн аргачлалаас эхлээд нарийн математик аргачлал ашиглан тооцож болно Эрсдлийн шинжилгээг хийхдээ зах зээлийн хэвийн болон хэвийн бус гэсэн хоёр нөхцөлд тооцох болсон

Учир нь зах зээл үргэлж хэвийн буюу тогтвортой байдаггүй ба зарим тохиолдолд хэвийн бус буюу савалгаатай байдаг Зах зээлийн хэвийн нөхцөлд тооцдог аргууд нь хэвийн тархалтад үндэслэдэг ба VaR (Value at Risk) буюу хамгийн их эрсдлийн аргыг түгээмэл хэрэглэж байна Харин зах зээлийн хэвийн бус буюу хямралтай нөхцөлд эрсдлийн стресс тестийн арга ашиглан тооцдог


4 Эрсдлийн үнэлгээ Эрсдлийн шинжилгээ хийсний дараа эрсдлийг

үнэлэх үе шатруу орно Энэ үе шат нь тооцоолсон эрсдэл байгууллагын эрсдлийн шалгуур үзүүлэлтийг харьцуулан шийдвэр гаргах үе шат юм Байгууллагын тодорхойлсон эрсдлийн шалгуур гэдэг нь зардал ашиг хууль эрх зүйн орчин нийгэм эдийн засгийн орчин оролцогч талуудыг хэрэгцээ шаардлага гэх мэт зүйлс дээр тулгуурладаг


Эрсдлийн үнэлгээ Эрсдлийн үнэлгээ

гэж эрсдлийг учир

шалтгаан гарах үр

дагаварыг

тодорхойлох процессыг хэлнэ

Эх сурвалжийн шинжилгээ

Чанарын шинжилгээ

Тоон шинжилгээ

Эхсурвалжийн шинжилгээ

Чанарыншинжилгээ

аЧ

Тооншинжилгээ

ЧанаЧана


Эрсдлийн дулааны матриц



Эрсдлийн үнэлгээ Гол гуван шалтгаан

Бодит шалтгаан

Бараа материал

хоцорч үйлдвэрлэл зогсох

Хүний хүчин зүйл

Ажилтан албан

хаагчдын санаатай

санамсаргүй алдаанууд

Байгууллагын шалтгаан

Алдаатай буруу

шийдвэр бүтэц зохион

байгуулалтын алдаа




2 Эрсдлийг үнэлэх

Шийдвэрийн мод ndash Fault tree analysis



Positive fault tree analysis

Negative fault tree analysis



Fault tree analysis үе шат бүрийн тохиолдох магадлалыг тооцох

Fault tree analysis үе шат бүрт хүлээх алдагдлыг тооцох

Эрсдлүүдийн хамаарлыг тооцох



Давтамж

Хохирлын хэмжээ

Олон давтамжтай хохирол бага

Цөөн давтамжтай хохирол их



Эрсдэл үүсгэгч хүчин зүйл Чанарын үнэлгээ

Оноо 1=бага эрсдэл 10=өндөр эрсдэл


Хүний хүчин зүйл - Луйвар Дундажбага 3 03 - 05 - Хайнга байдал Дундаж 5 10 - 20 - Дотоод журам зөрчих Их 9 70 - 100 Техник технологи - Системийн алдаа Дундаж 4 05 - 10 - Программын алдаа Дундажих 8 50 - 70 - Цахилгаан холбоо Бага 2 01 - 03 Хяналт - Загварын эрсдэл Их 10 gt 100 - Шилжүүлгийн эрсдэл Дундаж 6 20 - 30 - Бүртгэлийн эрсдэл Дундажбага 3 03 - 05 Гадаад хүчин зүйлийн нөлөөлөл - Улс төрийн эрсдэл Бага 1 00 - 01 - Зохицуулалтын эрсдэл Дундажбага 8 50 - 70 - Давагдашгүй хүчин зүйлийн эрсдэл Бага 2 01 - 03

Loss Given Event (LGE and LGER)

Copyrigth by MunkhzayaB copy 2012 79





Хүлээгдэж буй алдагдлыг тооцохдоо 1 эрсдлийг тодорхойлогч хүчин зүйл 2 тохиолдох магадлал 3 тухайн тохиолдолд учирсан бодит алдагдлын

түвшинг ашиглана

EL=EI PE LGER



Бизнесийн нэгж А Б Эрсдэл учрах дундаж магадлал 02 10 Алдагдал учирсан дундаж хэмжээ сая төгрөг

100 2

Хүлээгдэж буй эрсдэл сая төгрөг 02 02

5 Эрсдлийг бууруулах буюу удирдах 1 Эрсдлээс зайлсхийх гэж тухайн эрсдэл үүсгэж болох үйл

ажиллагааг явуулахаас татгалзах шийдвэрийн хувилбарыг хэлдэг 2 Эрсдлийг бууруулах гэж хүлээх алдагдлын хэмжээг бууруулах

шийдвэрийг хэлнэ Эрсдлийг бууруулах шийдвэр гаргахдаа эерэг сөрөг нөлөөг аль алийг нь тооцон зохих түвшинд барих нь чухал Энэ нь зардал үр ашгийн тооцоололд үндэслэгдэнэ Үүнийг эрсдлийг оновчлох гэж нэрлэдэг Орчин үеийн програм хангамжууд нь эрсдлийг бууруулах чиглэлээр хөгжиж байгаа Өмнөх арга зүй нь тоон мэдээг цуглуулахад чиглэгдэж байсан ба зардал ашгийн тооцоонд үндэслэгдэнэ Аутсорсинг бол эрсдлээ бууруулж буй нэг хэлбэр (Brown 2005)


5 Эрсдлийг бууруулах буюу удирдах 3 Эрсдлээ бусдад шилжүүлэх гэдэг нь тооцоолсон эрсдлээ бууруулах нэг арга боловч олох ашгаа бууруулж буй үйл ажиллагаа юм Тухайн эрсдлийн тохиолдол учрах магадлал өндөр байгаа тохиолдолд гуравдагч этгээдэд өөрийн эрсдлээ шилжүүлэхийг хэлнэ Даатгалын компани эсвэл аутсорсингийн компанид хэрэв даатгалын компани нь өөрөө төлбөрийн чадваргүй болсон тохиолдолд эрсдэл анхны этгээддээ шилжин ирэх болно Зарим тохиолдолд эрсдлийн удирдлага нь тодорхой хэсгүүдэд хуваагддаг Эрсдлийг хадгалах нөөц нь тухайн нэгдлийг бүхэлд нь хамгаалах нэгдэлд орж буй бүх талуудыг хамгаалж чадахгүй ч нэгдлийг бүхэлд нь хамгаалах зорилготой байдаг Эдгээр стратегиудыг бүгдийг нь нэгэн зэрэг хэрэгжүүлэх боломжгүй ба байгууллага эрсдлийн менежментийн шийдвэр гаргахдаа зорилгоосоо хамааран заримыг нь сонгох боломжгүй болох юм Алдагдал хүлээхийг зөвшөөрсөн түвшин буюу ашиг олох түвшин юм


5 Эрсдлийг бууруулах буюу удирдах 4 Эрсдлийг хадагалах гэдэг нь бага зэрэг эрсдлийг түвшинд хэрэгжих боломжтой гэж үзсэн түвшинд олох ашгийн хэмжээ юм Бүх төрлийн эрсдлээс зайлсхийх шилжүүлэх боломжгүй юм Тиймээс зарим эрсдлийг хүлээн зөвшөөрөх шаардлагатай болно Энэ нь их хэмжээний даатгах боломжгүй байгаль цаг уурын шинжтэй эрсдлүүд орно


6 Мониторинг ба эргэх холбоо Орчноо тодорхойлохоос эхлээд эрсдлийг хэмжих үнэлэх эрсдлийн

менежментийн шийдвэр гаргах хэрэгжүүлэх гээд бүхий л үе шатуудад хяналт тавих эргэх холбоотой ажиллах мониторинг хийх хэрэгтэй Гадаад болон дотоод орчин хурдацтай өөрчлөгдөх мөн туршлага хуримтлагдахын хирээр өмнөх эрсдэл учирч алдагдал хүлээсэн тохиолдлууд нэмэгдэхийн хирээр тасралтгүй сайжирч хөгжиж байдаг

Эрсдлийн шинжилгээний үр дүнд төлөвлөгөө нь тодорхой давтамжтайгаар шинэчлэгдэж байдаг Үүнд хоёр үндсэн шалтгаан байна Өмнөх нөхцөл байдал одоогийн нөхцөл байдалтай хэр ойрхон байгаа

гэдгийг үнэлэх Бизнесийн орчинтой холбоотойгоор боломжит эрсдэл ямар түвшинд

байгааг үнэлэх


6 Мониторинг ба эргэх холбоо


Мониторинг гэж байгууллагын бүхий л түвшинд хийгдэх эрсдлийн хороо болон дотоод аудиторын хяналт үнэлгээг хэлнэ

Мониторинг хийхдээ KPI болон KRI үзүүлэлтүүдийг түгээмэл ашигладаг



Хүснэгт

Эрсдлийн бүртгэлийн

хүснэгт

Balanced score card

Гүйцэтгэлийн үнэлгээ тогтоох

-Харилцагч

-Дотоод процесс

-Инноваци

-Санхүү

ERM software

Програм хангамж ашиглах

Стандартад эрсдлийн менежментийн үйл ажиллагаанд дараах үндсэн шалгуурыг тавьдаг Үүнд Үнэ цэнэ бүтээх Байгууллагын үйл явцын салшгүй хэсэг байх Шийдвэр гаргалтын хэсэг байх Тодорхойгүй нөхцөл байдлыг илрүүлдэг байх Системчлэгдсэн бүтэцчилэгдсэн байх Боломжит мэдээлэлд үндэслэсэн байх Хүний хүчин зүйлийг тооцсон байх Тунгалаг ил тод байх Өөрчлөгддөг шинэчлэгддэг өөрчлөлтөнд уян хатан байх Тасралтгүй хөгжих чадвартай сайжирдаг байх гэсэн шалгуурыг

тавьдаг

Copyright by MunkhzayaB copy 2012 89 10172012 10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 90

4 Эрсдлийг тооцох VaR аргачлал


Phillipe Jorion-ны тодорхойлсноор Value at Risk (VaR) нь өгөгдсөн итгэлцлийн түвшинд зах зээлийн хэвийн нөхцөлд өгөгдсөн мэдээллээс боломжит дээд алдагдлыг тооцоолох хэмжүүр юм α- итгэлцлийн түвшинд харгалзах утга - ханшийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт Р- позицийн хэмжээ

PVaR

Эрсдэл тооцох VaR арга


1 Дельта нормаль (Delta Normal) 2 Түүхийн үүсгэвэр аргачлал (Historical simulation) 3 Монте-Карло аргачлал (Monte Carlo Simulation) 4 Жигнэсэн шаталсан дундажын экспоненциал

аргачлал (EWMA) 5 GARCH аргачлал (Generalized autoregressive

conditional heteroskedastic) 6 Вариаци-ковариаци аргачлал (Variance-

Covarianve)

Эрсдэл тооцох VaR аргачлалууд

10172012


VagraveR ograveicircicircoumlicircotilde otildeagraveigraveatildeegraveeacuteiacute yacuteiacuteatildeegraveeacuteiacute agraveethatildeagrave iacuteuuml aumlaringeumluumlograveagrave iacuteicircethigraveagraveeumluuml (Delta Normal) agraveethatildeagraveчeumlagraveeuml thornigrave Yacuteiacuteyacute agraveethatildeagraveчeumlagraveeuml iacuteuuml ograveoacuteotildeagraveeacuteiacute acircagraveeumlthornograveucirciacute otildeagraveiacuteoslashegraveeacuteiacute ordmordmethчeumlordmeumlograveiquestiquestaumlegraveeacuteatilde otildeyacuteacircegraveeacuteiacute ograveagraveethotildeagraveeumlograveograveagraveeacute aacuteagraveeacuteaumlagraveatilde atildeyacuteaelig iquestccedilaumlyacuteatilde aacuteordmatildeordmordmauml ntildeograveagraveiacuteaumlagraveethograve iacuteicircethigraveagraveeumluuml ograveagraveethotildeagraveeumlograveucirciacute ocircoacuteiacuteecircoumlucircatilde agraveoslashegraveatildeeumlagraveaumlagraveatilde Otildeyacuteacircegraveeacuteiacute ograveagraveethotildeagraveeumlograveucirciacute ocircoacuteiacuteecircoumlucirciacute otildeoacuteacircuumlauml ograveicircaumlicircethotildeicirceacute egraveograveatildeyacuteotilde ograveiquestacircoslashegraveiacute (95 aacuteagrave 99) aumlagraveotildeuuml oacuteograveatildeegraveeacuteiacute otildeoacuteacircuumlauml otildeagraveiacuteoslashegraveeacuteiacute otildeagraveigraveatildeegraveeacuteiacute egraveotilde ordmordmethчeumlordmeumlograveegraveeacuteatilde iquestiacuteyacuteeumliacuteyacute

PVaR

Дельта нормаль VaR аргачлал

10172012

Хэвийн тархалтийн муруй



P ndash Хувьцааны зах зээлийн үнэ α ndash Хэвийн тархалтанд муруйн итгэлцлийн түвшинд

харгалзах утга Итгэх магадлал 99 α=233 Итгэх магадлал 95 α=165

- Хувьцааны индексийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт

P VaR

Хувьцааны зах зээлийн эрсдэл


Жишээ нь 2 сарын 16-ны өдөр 5500000 сая төгрөгийн хувьцаатай байсан гэж үзвэл 2 сарын 17 өдөр гэхэд хувьцааны үнийн өөрчлөлтөөс хүлээх алдагдлын хэмжээг 95-ийн итгэх магадлалын түвшинд тооц

Үүнд Хувьцааны үнийн өөрчлөлтийн стандарт хайзайлт 002217


10172012


75192201022170651000005005

PVaR


55 сая төгрөгийн позицоосоо 2012 мянган төргөгийг алдана гэдгийг 95-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна

N өдрийн боломжит алдагдлын хэмжээг дараах бадлаар тооцно NVaRVaR


Энэхүү арга нь ашиг алдагдлын хийсвэр тархалтыг үүсгэхдээ өнгөрсөн түүхийн хугацаанд гарсан үнийн бодит өөрчлөлтийг ашигладаг учраас ldquohistorical simulationrdquo буюу ldquoтүүхийн үүсгэвэрrdquo хэмээх нэрийг авсан байна

Түүхийн үүсгэвэр VaR аргачлал

10172012


Тус аргачлалын гол таамаглал нь ирээдүйд болох харьцангуй өөрчлөлтийн тархалт нь түүний өнгөрсөн үеийн тархалттай ижил байна гэж үздэг Гол аргачлал нь хүртлэх хугацааны цувааны өнгөрсөн үеийн квантилийг ашиглан өгөгдсөн итгэх завсарт VaR-ыг тооцдогЭнэхүү аргачлалын тооцооллыг томъёолбол


m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012

Монте-Карло VaR аргачлал Монте-Карло аргачлалаар түүвэр зохиож багцийн

эрсдлийн тооцоолж буй хугацааны үеийн тархалтыг олох замаар эрсдлийг тооцоолдог Тус аргачлал нь геометр Броуны хөдөлгөөний стохастик дифферанциал тэгшитгэл дээр тулгуурладаг бөгөөд стохастик процесс нь

байна энд W ndashнь стандарт Wiener процесс


dWdtYdY

10172012

Монте-Карло VaR аргачлал Стандарт Wiener процессыг стандарт нормаль

тархалттай санамсаргүй хэмжигдэхүүнээр илэрхийлдэг Дээрх тэгшитгэлээс Монте-Карло аргачлалаар VaR тооцоолох ерөнхий тэгшитгэлийг бичвэл

Энд нь (01)-н хооронд нормчлогдсон хэвийн тархалттай санамсаргүй хэмжигдэхүүн


tztYY ttttt 111


P ndash Тогтмол орлоготой үнэт цаасны зах зээлийн үнэ MD - Засварлагдсан ЖДХ α ndash Хэвийн тархалтанд муруйн итгэлцлийн

түвшинд харгалзах утга Итгэх магадлал 99 α=233 Итгэх магадлал 95 α=165

- ТОҮЦ-ны өгөөжийн өөрчлөлтийн стандарт хазайлт

MDP VaR

)R1(DMD

Тогтмол орлоготой үнэт цаасны зах зээлийн эрсдэл

10172012

50000000 төгрөгийн 10-ийн купонтой 5 жилийн хугацаатай ба 421 жилийн жигнэсэн дундаж хугацаатай бондтой байсан гэж үзвэл 2 сарын 17 өдөр гэхэд бонaumlын өгөөжийн өөрчлөлтөөс хүлээх алдагдлын хэмжээг 95-ийн итгэх магадлалын түвшинд тооц

Үүнд бондын өгөөжийн өөрчлөлтийн стандарт хайзайлт 000125 байсан


Жишээ

10172012

50 сая төгрөгийн бондоосоо 39468750 төгрөг алдана гэдгийг 95-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна


50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012


5 Багцын эрсдэл тооцох


VaR төгрөг Гадаад валют Алт Бонд Хувьцаа

176988316 38181000 39468750 20119275

Undiversified VaR 274757341

Багцын эрсдлийн тооцоололт

10172012


= Багцийн VaR = 1-р хөрөнгийн VaR = 2-р хөрөнгийн VaR = 3-р хөрөнгийн VaR

)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1

VaRVaRVaRVaRVaRVaRVaRVaRVaR

VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012

Дээрх 4 хөрөнгийн хувьд VaRp-г тооцож үзье Хөрөнгүүдийн корреляцийн матриц нь дараах байдалтай байсан


USDMNT Алт Бонд Хувьцаа USDMNT - 01306 -020362 -044091 Алт - 0172 032652 Бонд - 015615 Хувьцаа -

Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR

2 саын 17 өдөр гэхэд хамгийн ихдээ 178307335 төгрөгийг зах зээлийн өөрчлөлтөөс алдана гэдгийг 95-ийн магадлалтайгаар хэлж чадна Энэ нь хөрөнгө тус бүрээс хүлээх алдагдлаас бага байгаа буюу үүнийг diversified VaR гэнэ

Жишээ

10172012 110

VaR аргын давуу ба сул тал Давуу тал VaR нь ирээдүйд алдаж болох алдагдлыг хэмждэг Нийт эрсдлийг нэг тоогоор илэрхийлдэг VaR утгуудыг бодит ашиг алдагдалтай харьцуулж

болдог Банк санхүүгийн зах зээлд маш өргөн хэрэглэгддэг

гэх мэт


111

VaR аргын давуу ба сул тал Сул тал VaR-ын өгөгдлүүд нь өнгөрсөн хугацаанд хамаарагддаг

тул ирээдүйг оновчтой илэрхийлэх албагүй VaR нь бодит эрсдлийг ихээр эсвэл багаар тооцох талтай Санхүүгийн хэрэгслүүдийн үнийн өөрчлөлтийн

хоорондын коррелиаци хугацааны туршид тогтвортой эсэх нь маргаантай

Зах зээлийн үнийн огцом өөрчлөлтөнд эрсдлийг бодиттой илэрхийлж чаддаггүй

Зарим тохиолдолд мэдээллийн цар хүрээнээс хамаараад нүсэр ажил хийгдэх магадлалтай зэрэг юм

Copyright by MunkhzayaB copy 2012 10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 112

1960-1970 City банк анх хэрэглэсэн

1996 онд Basel хороо боловсронгуй болгосон

1998 оноос АНУ банкууд ашиглах болсон

Монголд ХХБ анх 2004 онд ашигласан

VaR аргын хэрэглээ

10172012


6 Буцаан тестлэх

Буцаан тестлэх VaR-ын загварыг хэрэглэхдээ түүнийг үр дүнг

заавал батлах хэрэгтэй VaR-ыг батлах аргын нэг нь VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах (Backtesting) ба энэ нь VaR-ын тооцоололтын бодит алдагдалтай харьцуулан шалгадаг


VaR-ын тооцоололтын хугацааны цуваа

-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

PROUSDVARLONGUSDVARSHORTUSD

-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

PROXAUVARLONGXAUVARSHORXAU


Базелийн хорооноос VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах зөвлөмж

VaR

Итгэлцлийн

түвшин

Тооцооллоос хэтэрсэн алдаа N хүлээн

зөвшөөрөгдөхгүй байх нөхцөл

T=255 өдөр T=510 өдөр T=1000 өдөр

99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17

975 2 lt N lt 12 6 lt N lt 21 15 lt N lt 36





Copyright by MunkhzayaB copy 2012

Бүс Тооцсон алдагдал бодит дүнгээс хэтэрсэн

тоо

Үржүүлэгч Өсөн нэмэгдэх магадлал

Ногоон Бүс 0 1 2 3 4

300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997

Улаан бүс 10 буюу түүнээс дээш 400 9999

Igraveicirciacuteatildeicirceumlaacuteagraveiacuteecirciacuteagraveagraventilde VaR-ын тооцоололтыг буцаан шалгах зөвлөмж

Хүснэгтэд зах зээлийн эрсдэлийг дотоод загварын аргаар тооцох үед загварыг буцааж шалгахад ашиглах ногоон шар улаан бүсийг тодорхойлов Дээрх хязгаарууд нь 250 ажиглалттай үед ашиглагдах бөгөөд ажиглалтын тоо 250-аас ялгаатай үед шар бүс өсөн нэмэгдэх магадлал 95 хувиас багагүй баЙх утгад харгалзах бөгөөд улаан бүс өсөн нэмэгдэх магадлал 9999 хувиас багагүй байх утгад харгалзана

10172012 117 10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 118

7 Стресс тест

Stress testing арга нь өнгөрсөн үед зах зээлд гарч байсан огцом өөрчлөлтүүд дахин давтагдана гэж үзээд эрсдлийн тооцоололтыг хийдэг

Харин Scenario Analysis арга нь зах зээлд нөлөөлөгч хүчин зүйлсүүд тухайн үед ямар хандлагатай байгаагаас шалтгаалан судлаач өөрөө таамаглал дэвшүүлэн эрсдлээ тооцдог

Стресс тест ба сценари анализ



Стресс тест гэдэг нь зах зээлийн огцом хэлбэлзэлтэй нөхцөлд ханшийн өөрчлөлт ямар байхыг тооцон гаргадаг арга юм

Базелийн хорооноос Стресс тест хийх зөвлөмж Энгийн мэдрэмтгий байдлын шинжилгээ Сценари анализийн шинжилгээ Хамгийн их алдагдлын шинжилгээ Экстремум утгын шинжилгээ


Стресс тест ба сценари анализ Аргууд Стресс тестийн Үр дҮн

1 Энгийн мэдрэмтгий

байдлын шинжилгээ

Эрсдлийн нэг хүчин зүйлээс хамаарч нэг болон

түүнээс дээш огцом өөрчлөлтөөс шалтгаалж багцийн

үнэлгээ өөрчлөгдөх

2 Сценари анализ

(Таамаглаж буй болон

түүхийн)

Хэрэв тодорхойлон гаргасан сценари нь тохиолдоход

багцын үнэлгээ өөрчлөгдөх

3 Хамгийн их алдагдал Өнгөрсөн үед тохиолдож байсан хамгийн муу

сценарийг тохиолдоно гэж үзэж багцаа үнэлэнэ

4 Экстремум утгын онол

EVT

Экстремум утгын онолоор тархалт үүсгэж багцаас

хүлээх алдагдлыг тодорхойлно


Энгийн мэдрэмтгий байдлын шинжилгээ

Худалдаа хөгжлийн банкны эрсдлийн менежер энэ аргыг хэрэглэхийг санал болгосон1 Голлох валютын ханшийн хөдөлгөөн 6 амдолларын

эсрэг Бусад валютын ханшийн хөдөлгөөн 20 амдолларын

эсрэг Төгрөг амдолларын ханшийн хөдөлгөөн 10 Амдолларын эсрэг алт мөнгөний ханшийн хөдөлгөөн 10

1Igraveicirciacuteatildeicirceumlaacuteagraveiacuteecirc ldquoaring ldquo ordmordmiacute 2008rdquo ccedil


euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27

5 1994 ecirc icirc- Agrave -56

6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48

Сценари анализийн шинжилгээ


Хамгийн их алдагдалын шинжилгээ

Энэ арга нь өмнөх түүхэн мэдээлэл дээр үндэслэдэг бөгөөд хамгийн ихдээ ямар хэмжээний алдагдал хүлээж байсан гэдгийг нь тогтоогоод тийм хэмжээний өөрчлөлт болбол ямар хэмжээний алдагдал хүлээж болохыг тооцон гаргадаг арга юм


Экстремум утгын шинжилгээ

Сонгон авсан хугацааны цувааны хувьд тухайн сарын хамгийн бага утгыг түүж аваад түүн дээрээ үндэслэж Хоскинг (Hosking 1985) аргаар үнэлэж стресс үйл явдал болох ханшийн огцом өөрчлөлтийг тооцоолсон болно

nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo

Copyright by MunkhzayaB copy 2012 10172012 125 126

-006

-004

-002

0Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan-2008

JPYMNT Min GEV 99 GEV 995

USDMNT GEV харьцуулсан график

-0006

-0004

-0002

0 Jan-2003 Jan-2004 Jan-2005 Jan-2006 Jan-2007 Jan-2008

Өөр

члөл

тийн

хув

ь

USDMNT Min GEV 99 GEV 995

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012

127

-006

-004

-002


CHFMNT Min GEV 99 GEV 995

-006

-004

-002


GBPMNT Min GEV 99 GEV 995


-006

-005

-004

-003

-002

-001


EURMNT Min GEV 99 GEV 995

-001

-0005


CHYMNT Min GEV 99 GEV 995


129

-003

-002

-001


RUBMNT Min GEV 99 GEV 995

-015

-01

-005


XAUMNT Min GEV 99 GEV 995

10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 130

8 Уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгслийг эрслдлийн удирдлагад ашиглах нь

Уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгсэл нь санхүүгийн хэрэгсэл ба түүний үнэ нь хувьцаа эсвэл валют гэх мэт хөрөнгүүдээс уламжилсан үнэ цэнээр тодорхойлогддог

1 Форвард 2 Фьючерс 3 Опцион 4 Своп зэрэг хэрэгслүүд багтана


Уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгслүүд

10172012 131

Уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгслийг арилжаалагдаж буй зах зээлээс нь хамааруулж 2 ангилалд хувааж болно

Лангууны арын зах зээл Лангууны арын зах зээлийн деравативууд нь 2 талын хооронд

шууд арилжаалагддаг өөрөөр хэлбэл дунд нь ямар нэг зуучлагч байхгүй

Биржийн зах зээл Биржээр арилжаалагддаг уламжлагдсан зах зээлийн хэрэгслүүд

нь зуучлагчаар дамжин арилжигдана Арилжаанд оролцогч талуудаас зуучлагч өөрийн ашгийг авдаг



10172012 132


SoursehttpenwikipediaorgwikiFileTotal_world_wealth_vs_total_

world_derivatives_1998-2007gif 10172012 133

Тодорхой хэмжээний үнэт цаасыг тодорхой хугацааны дараа урьдчилан тохирсон үнээр арилжих хэлцэлийг форвард гэрээ гэнэ

Гэрээг төлбөрийн хугацаагаар нь 2 ангилдаг 1 Хугацаандаа буюу хатуу тогтоосон форвард гэрээ 2 Тодорхой хугацааны дараа сонголт хийх

боломжтой форвард гэрээ


Форвард хэлцэл

10172012 134

Фьючерсийн хэлцлүүд нь форвард хэлцлүүдтэй ижил буюу хоёр тал хөрөнгийг ирээдүйд урьдчилан тохиролцсон үнээр худалдах худалдан авах хэлцэл юм

Форвард хэлцлүүдээс ялгаатай тал нь фьючерсийн хэлцлүүд нь CME COMEX болон NYMEX зэрэг зохион байгуулалттай бирж дээр арилжаалагддаг

Худалдааг аюулгүй үр дүнтэй явуулахын тулд бирж дэх гэрээнүүд стандартчилагдсан байдаг

Мөн фьючерсийн гэрээний онцлог нь уг гэрээг хийж буй хоёр тал бие биенээ мэдэх албагүй байдаг

Харин биржийн тогтолцоо нь хоёр талд гэрээ хүчин төгөлдөр явагдах болно гэсэн баталгааг олгодог


Фьючерсийн гэрээ

10172012 135 Copyright by MunkhzayaB copy 2012

Фьючерсийн зах зээл дээрх суурь хөрөнгүүд (underlying assets)

Санхүүгийн хөрөнгө

Үнэт цаас Индекс

Валютууд

Бүтээгдэхүүн

Түүхий эд

10172012 136

Фьючерсийн гэрээ нь форвардын гэрээтэй төстэй боловчдараах зүйлсээр ялгаатай Зах зээлийг тодорхойлогч байх Гэрээний хувьд стандартчилагдсан байх Зах зээл нь стандартчилагдсан байх Форвардын гэрээтэй харьцуулахад үүргээ

биелүүлэхгүй байх эрсдэл бага



10172012 137

Хеджинг (hedging) гэдэг нь зах зээл дээрх эрсдэл

өндөртэй хөрөнгийг санхүүгийн үүсмэл хэрэгслийг ашиглан үнэ ханшийн эрсдэлээс хамгаалахыг хэлнэ

Өөрөөр хэлбэл хеджинг хэрэгсэл гэж худалдан авалт ба борлуулалтын дунд үед ханшийн хэлбэлзлийн нөлөөллийг бууруулах зорилготой арилжааны гэрээг хэлнэ


Хеджинг гэж юу вэ

10172012 138

1 Урт хеджи (long hedge) 2 Богино хеджи (short hedge) ба Эдгээр хеджи тус бүр нь тухайн хөрөнгө

оруулагчийн цорын ганц худалдааны хэрэгцээг хангадаг Хеджийг дотор нь хөрөнгийг эзэмшиж байгаа байдлаар нь богино хеджи урт хеджи гэж ангилан авч үздэг


Хеджингийн төрлүүд

10172012 139

Хөрөнгө оруулагчид тодорхой төрлийн хөрөнгийг (үнэт цаас валют шатахуун) ирээдүйд худалдан авах хэрэгцээ зайлшгүй үүсэх бөгөөд ирээдүйн үнийн өсөлтөөс сэргийлж өнөөдөр үнээ тогтоон ирээдүйд худалдаж авах гэрээг хэлнэ


Урт хеджи (long hedge)

10172012 140

Уг төрлийн хеджи нь ирээдүйд борлуулахаар төлөвлөсөн их хэмжээний хөрөнгийн багц (зэс алт) эзэмшиж буй хөрөнгө оруулагч уг хөрөнгийг зах зээлд арилжаалах өдөр хүртэлх үнийн бууралтаас сэргийлж өнөөдөр ирээдүйн үнээ тогтоон худалдах гэрээг хэлнэ


Богино хеджи (short hedge)

10172012 141

1 Хэрэгцээгээ зөв тодорхойлох 2 Хэджингийн стратегийн боломжит энгийн хувилбарыг сонгох 3 Стратрегийн зорилтыг дэлгэрэнгүй нарийн тодорхойлох 4 Бүх хэджингийн зардлыг гаргах 5 Бүртгэл үнэлгээний стандартыг бий болгох 6 Хэджинг хийх талаар мэрэгшсэн туршлагатай санхүүгийн байгууллагаас байнга зөвлөгөө

авах буюу мэргэжилтэнг ажиллуулах 7 Хэджинг хийгдэх үе шатууд дахь мөнгөн урсгалыг зөв зохистой удирдах 8 Хэджинг нь үргэлж ашигтай байдаггүйг үргэлж анхаарах 9 Тогтвортой бөгөөд таамаглахуйц ханшийг бий болгох нь зарим тохиолдолд хэрэглэгчид

болон худалдан авагчидад урт хугацааны дарамт бий болгодог 10 Санхүүгийн хэрэгслүүдийг ашиглан хэджинг хийх зардал нь уламжлалт биет гэрээ болон

хадгалалт хийх зардлаас бага байдаг 11 Ямар хэмжээгээр хэджинг хийх ямар хэрэгслийг сонгох вэ гэдэг нь маш нарийн төвөгтэй

асуудал бөгөөд ханшийн хэлбэлзэлтэй адил үр дагаварыг урьдчилан таамаглах боломжгүй 12 Хеджинг хийхэд мэргэжлийн өндөр бэлтгэгдсэн боловсон хүчин зайлшгүй чухал


Хеджи хийхэд анхаарах зүйлс

10172012 142

Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил 1973 оны Бреттон воодын систем (Bretton Woods

system) уналтанд орж хатуу тогтоосон валютын ханш хөвөгч ханш руу шилжиж чөлөөтэй хөрвөх валютын ханштай болсноор гадаад худалдаа хийдэг улс орнуудын хувьд гадаад валютын ханшийн эрсдэлд өртөх болсон

Гадаад валютын ханшийн эрсдлийг хэмжих удирдах тухай асуудал нь нэн чухал асуудалд тооцогдох болсон Гадаад худалдааны байгууллагууд ханшийн эрсдэлд өртөх болсон учир гадаад валютын үүсмэл гэрээ хэлцэл буюу деривативуудыг ашиглах болсон


Эрсдлийн менежментийн үүсэл хөгжил Энэ ирээдүйд хийх арилжааны гэрээг өнөөдөр

хийх бөгөөд арилжаа хийгдэх өдрийн ханшаас хамаарч аль нэг тал нь ашиг олж нөгөө тал нь алдагдал хүлээдэг санхүүгийн нэг төрлийн хэрэгсэл юм Форвард Фьючерс Опцион Своп



2 Эрсдлийн төрөл

Эрсдэл гэж юу вэ

Дотоод болон гадаад орчны нөлөөгөөр ирээдүйн тодорхой бус нөхцөл байдлын улмаас санхүүгийн байгууллагын үйл ажиллагааны ашиг алдагдал хүлээх магадлалыг эрсдэл гэдэг



10172012 Copyright by MunkhzayaB copy 2012 11 wwwbisorg



Үйл ажиллагааны эрсдэл

1 2 3 4 5

Зах зээлийн эрсдэл

1 2

3 4

5


Үйл ажиллагааны эрсдэл нэмэгдэх

Ханшийн эрсдэл нэмэгдэх

Зээлжих чадвар буурах

Хөрвөх чадварын эрсдэл










2012-10-01


Инфляци 156



-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

-20

-10

0

10

20

30

40





















0

50

100

150

200

250

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011























00

100

200

300

400

500

600

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011




























100000

110000

120000

130000

140000

150000

160000

170000


Series1






























Poors Fitch



Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-


A+ A A-

A+ A A-


BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-

















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142










2012-10-01


Инфляци 156



-100

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

-20

-10

0

10

20

30

40





















0

50

100

150

200

250

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011























00

100

200

300

400

500

600

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011




























100000

110000

120000

130000

140000

150000

160000

170000


Series1






























Poors Fitch



Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-


A+ A A-

A+ A A-


BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-

















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142



0

50

100

150

200

250

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011























00

100

200

300

400

500

600

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011




























100000

110000

120000

130000

140000

150000

160000

170000


Series1






























Poors Fitch



Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-


A+ A A-

A+ A A-


BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-

















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142





















100000

110000

120000

130000

140000

150000

160000

170000


Series1






























Poors Fitch



Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-


A+ A A-

A+ A A-


BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-

















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142


























Poors Fitch



Aa1 Aa2 Aa3

AA+ AA AA-

AA+ AA AA-


A+ A A-

A+ A A-


BBB+ BBB BBB-

BBB+ BBB BBB-

















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142
















- 2000 4000 6000 8000

10000 12000 14000 16000 18000 20000

123

197

063

098

123

198

063

099

123

199

063

020

0012

31

2000

06

30

2001

123

120

0106

30

2002

123

120

026

302

003

123

120

038

312

004

228

200

58

312

005

228

200

68

312

006

228

200

78

312

007

229

200

88

312

008

228

200

98

312

009

228

201

0

Mill

ions



-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20










12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142




12 13

5 1

31

3

8

2 2

15

2 2

14 14

















Orange county 1600

Barings Bank 1200

Daiwa 1100

Bankers Trust 177

Sumitomo 2600

NatWest 118


Cendant 2800

LTCM 3500



691


Notern Rock 2500



-

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010

Сая

ам

дол

лар





болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142




болгох

Хув

ь ни

йлүү

лэгч

дийн

үнэ

лгээ

ний

зори

лт





холбох






болгох


хамгаалах




























ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142







ХЭ

ЛЭ

ЛЦ

ҮҮ

ЛЭ

Г З

ӨВ

ЛӨ

ГӨӨ

Н

6 М

ОН

ИТО

РИН

Г БА

ЭРГ

ЭХ

ХО

ЛБО

О











тогтоох



10172012
































хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142



















хийх

SWOT





























мэдээлэл


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142


























дагаварыг







аЧ


ЧанаЧана

































Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142





























Давтамж


















EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142









EL=EI PE LGER




100 2






















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142















Хүснэгт


хүснэгт

Balanced score card


-Харилцагч


-Инноваци

-Санхүү

ERM software



тавьдаг





PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142



PVaR






Covarianve)


10172012



PVaR


10172012







P VaR






10172012


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142


75192201022170651000005005

PVaR







10172012




m

t

jtm

jm

tjtmjt yywmHSVaR

11 1

1

13

1

1

Ttjty

10172012





dWdtYdY

10172012





tztYY ttttt 111





MDP VaR

)R1(DMD


10172012




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142




Жишээ

10172012



50687394

001250651101

2140000000050

MDPVaR

Жишээ

10172012





176988316 38181000 39468750 20119275



10172012



)2()2()2(

23233131

21212

32

22

1


VaRp

1-р хөрөнгө

2-р хөрөнгө

3-р хөрөнгө

1-р хөрөнгө

-

2-р хөрөнгө

-

3-р хөрөнгө

-

21 31

32


10172012




Жишээ

10172012


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142


350737831

)75192201506873941561502()75192201008103813265202(

)506873940081038117202()751922011676988831)440910(2()506873941676988831)203620(2(

)008103811676988831130602(7519220150687394008103811676988831 2222

pVaR


Жишээ

10172012 110



гэх мэт


111












10172012







-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142


-6

-4

-2

0

2

4

6

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008


-8

-4

0

4

8

12

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008




VaR


түвшин




99 N lt 7 1 lt N lt 11 4 lt N lt 17








тоо



300 300 300 300 300

811 2858 5432 7581 8922

Шар Бүс 5 6 7 8 9

340 350 365 375 385

9588 9863 9960 9989 9997






















түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142









түүхийн)






EVT










euml Iacute ecirc

divide

1 19871019 Iacute -220

2 1990 Agrave -34

3 19900803 igrave -090

4 1991-2 igrave -27


6 1992 ERM -42

7 19950123 iacute -100

8 19971027 -190

9 19980827 euml iquest -380

10 1999 ccedil -36

11 20010911 ecirc icirc- -26

12 2002 -18

13 2008 iacute -48








nnnn VaRy 1ln1

29554285907 cc

211

2ln

111

ln

ldquo

ldquo

iquest ldquo


-006

-004

-002




-0006

-0004

-0002


Өөр

члөл

тийн

хув

ь



127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142

127

-006

-004

-002



-006

-004

-002




-006

-005

-004

-003

-002

-001



-001

-0005




129

-003

-002

-001



-015

-01

-005









10172012 131








10172012 132









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142









10172012 134












Валютууд


Түүхий эд

10172012 136





10172012 137






10172012 138





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142





10172012 139




10172012 140




10172012 141








10172012 142

ersdel-1

Documents

var 10172012

mnt deposits

delta normal

long hedge

aa

short hedge

standardamp

10172012 copyright