Áàòëàâ:ÁÎß-íû åðºíõèé øèíæýý÷ Ö. Áàíçðàã÷

Ø¿¿ìæ õèéñýí: ÁÎß-íû øèíæýý÷ Д. Гантөмөр

Áàéãàëü îð÷íû íºëººëºõáàéäëûí ¿íýëãýýíèé

ÝÍÂÀÉÐÎÍ ÕÕÊ

“ЗУУН МОД УУЛ” ÕÕÊ-ÈÉÍ ХАЙГУУЛЧДЫН СУУРИН БОЛОН ТҮР АВТОЗАМ БАРИХ ÒªÑËÈÉÍ ÁÀÉÃÀËÜ

ÎÐ×ÈÍÄ ÍªËªªËªÕ ÁÀÉÄËÛÍ ÍÀÐÈÉÂ×ÈËÑÀÍ ¯ÍÝËÃÝÝÍÈÉ ÒÀÉËÀÍГИЙН БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ,

ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР

Íàðèéâ÷èëñàí ¿íýëãýý õèéñýí ìýðãýæëèéí áàéãóóëëàãà: “Ýíâàéðîí” ÕÕÊ çàõèðàë Í. ÝÐÄÝÍÝÑÀÉÕÀÍ

Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷: “ЗУУНМОД УУЛ” ÕÕÊ-íûÒºñë¿¿äèéí çîõèöóóëàã÷ Ã. ϯÐÝÂѯÐÝÍ

Òºñºë õýðýãæèõ íóòàã: Ñýëýíãý àéìãèéí Мандал ñóìûí Çàñàã äàðãà Б. ЦЭЭПИЛДОРЖ

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

Óëààíáààòàð õîò2008 îí

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 2

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

Îðøèë......................................................................................................4НЭГДҮГЭЭР Á¯ËÝÃ. ÒªÑËÈÉÍ ÒÎÂ× ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ..................................5

1.1.Òºñëèéí íýð................................................................................61.2. Òºñëèéí òºðºë, àíãèëàë..........................................................61.3. Òºñëèéí çîðèëãî........................................................................61.4. Төсөл хэрэгжүүлэгч...............................................................61.5. Төслийн байршил...................................................................61.6. Төслийн товч тодорхойлолт................................................61.7. Үндсэн тоног төхөөрөмж......................................................61.8. Дэд бүтэц.................................................................................6

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД..........72.1 Эдийн засгийн онцлог............................................................72.2. Хөрөнгө оруулалт...................................................................8

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. ЗАВСРЫН БҮТЭЭГДЭХҮҮН, ХОГ ХАЯГДАЛ......113.1. Завсрын бүтээгдэхүүн.........................................................113.1.1. Õàòóó õàÿãäàë...................................................................113.1.2. Øèíãýí õàÿãäàë...................................................................113.1.3. Õèéí õàÿãäàë.....................................................................11

ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ. ÒªСЛИЙН ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ, ТҮҮХИЙ ЭД, ТУСЛАХ МАТЕРИАЛ..............................................................................14

4.1. Çàìûí äàãóó байгууламжууд...............................................144.2. Замын байгууламжийн хэсгүүд.........................................144.3. Барилгын ажил гүйцэтгах технологийн дараалал.......15

ТАВДУГААР БҮЛЭГ. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ТӨЛӨВ БАЙДЛЫН ҮНДСЭН ТАВДУГААР БҮЛЭГ. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ТӨЛӨВ БАЙДЛЫН ҮНДСЭН ҮЗҮҮЛЭЛТҮҮДҮЗҮҮЛЭЛТҮҮД......................................................................................19

5.1 Цаг уур, уур амьсгалын үндсэн үзүүлэлтүүд..................195.2. Гадаргын усны нөөц, чанар, горим..................................215.3. Ãàçàð äîîðõè óñíû íººö, ÷àíàð, ãîðèì...................................25

5.4. Гидрогеологийн нºхцºл...........................................................275.5. Хөрсний төлөв байдал, төрлийн тархац, чанар............315.6. Гåîлогийн нºхцºл..................................................................395.7. Óргамлын төрөл зүйл..........................................................415.8. Ойн бүрхэвч, төрөл, зүйл нөөц.........................................42

5.8.1. Îéí ýêîñèñòåìä үзүүлэх нөлөөлөл..............................................445.9. Амьтны аéмаг........................................................................45

5.10. Түүх, соёлын дурсгалт зүйлс................................................................48 5.11. Физик нөлөөлөл /дуу чимээ, чичиргээ гэх мэт/....................................48ЗУРАВДУГААР БҮЛЭГ. НИЙГМИЙН ҮЗҮҮЛЭЛТ....................................49 6.1. Ажиллах хүчний нөөц……… ………………………………………………..49 6.2. Ажиллагсадын хөдөлмөр хамгаалал, аюулгүй ажиллагаанд

тавигдах ерөнхий шаардлагууд……………………………………………………….49

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 3

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

6.3. Барилгын ажлын үеийн аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа………..49

6.4. Галын аюулгүй ажиллагааны зааварчилгаа……………………………..49

ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ. ТӨСЛИЙН БОЛЗОШГҮЙ БОЛОН СӨРӨГ НӨЛӨӨЛӨЛ, ТҮҮНИЙГ БАГАСГАХ, АРИЛГАХ, НӨХӨН СЭРГЭЭХ АРГА ХЭМЖЭЭНИЙ ЗӨВЛӨМЖ…………………………………………………………...51

7.1.2. Гадаргын болон газрын доорхи усны горим..............507.1.5. Ан амьтанд үзүүлэх нөлөөлөл.......................................50

7.2. ТӨСЛИЙН ГОЛ СӨРӨГ НӨЛӨӨЛӨЛ..............................................517.3. Сөрөг нөлөөллийг бууруулах, арилагх талаар зөвлөмж..........56НАЙМ ДУГААР БҮЛЭГ. БОЛЗОШГҮЙ АВААР, ОСОЛ............................61ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ. ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖИХ НУТАГ ДЭВСГЭРИЙН ИРГЭД, СУМ, ДҮҮРГИЙН ИРГЭДИЙН ТӨЛӨӨЛӨЛӨГЧДИЙН ХУРЛЫН ТӨЛӨӨЛӨГЧДИЙН САНАЛ..................................................................63АРАВДУГААР БҮЛЭГ. įÃÍÝËÒ............................................................64АРВАННЭГ ДҮГЭЭР БҮЛЭГ. ТӨСЛИЙН ХАМРАХ ХУУЛЬ ЭРХ ЗҮЙН ОРЧИН…………………………………………………………………………………..65АРВАН ХОЁР ДУГААР БҮЛЭГ. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫГ ХАМГААЛАХ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ......................................................................................68АРВАН ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. ОРЧНЫ ХЯНАЛТ-ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХӨТӨЛБӨР...........................................................................................75АШИГЛАСАН ХЭВЛЭЛ.........................................................................79ХАВСРАЛТ..........................................................................................................81

Îðøèë

Óóë óóðõàéí ñàëáàðûí õºãæèë íü çàì òýýâðèéí õàðèëöàà, öàõèëãààí äàìæóóëàõ øóãàì çýðãýýð äýä á¿òöèéí õºãæëèéã түргэсгэдэг билээ. Энэ салбарыг хөгжүүлэх нь эдийн засгийн чадавхийг äýýøë¿¿ëýõ, àæèëã¿éäëèéã багасгаж, ядуурлыг áóóðóóëàõ гэх мэтээр манай орны íèéãýì, ýäèéí çàñаãт ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé юм.

Иймд уул уурхайн ажил эрхлэхдээ юуны өмнө зам тээвэр дэд бүтэц, ажилчдын асуудлыг шийдвэрлэх хэрэгтэй. ¯¿íòýé õîëáîãäóóëàí “ЗУУН МОД УУЛ” ХХК-аас Эрээн болон Баавгайт уулын бэлээр хайгуул хийх ажлын хүрээнд Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын нутагт хайгуулчдын суурин болон авто зам барихаар төлөвлөсөн байна.

Тус төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээг хийхээр гэрээ байгуулж, уг ажлыг гүйцэтгэлээ.

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 4

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

Хэрэгжүүлэх төсөлтэй холбогдох анхдагч мэдээ, тоо баримт материал цуглуулж танилцсаны дараа төслийн талбай дээр мэргэжлийн шинжээчдийн баг судалгаа явуулж, сорьц дээж авч шинжилгээ хийх, тухайн бүс нутгийн удирдлага болон олон нийтийн санал бодлыг судлан эдгээр мэдээллээ нэгтгэн дүгнэсний үр дүнд тулгуурлан энэхүү үнэлгээний тайлангаа боловсруулав.

Үнэлгээний ажлыг гүйцэтгэхдээ Монгол улсын 2001 оны 11 дүгээр сарын 22-ны өдрийн Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хууль болон БОНБЕҮ-ний дүгнэлт зэргийг үндэс болгосон болно.

Уг ажилд “Энвайрон” ÕÕÊ-íèé çàõèðàë Í. Ýðäýíýñàéõàíààð óäèðäóóëñàí ýêñïåðò, ýðäýìòäèéí áàãò õºðñ ñóäëàà÷ äîêòîð Ð. Áààòàð, îé ç¿é÷ äîêòîð Ö. ×óëóóíáààòàð, óñíû áàðèëãûí èíæåíåð Ç. Æàíæààäîðæ, ãèäðîëîãè÷ Ä. Ñàéõàíæàðãàë, ýêîëîãè÷ Ò. Îäîíòóÿà, òàíäàí ñóäàëãàà, ãàçàðç¿éí ìýäýýëëèéí ñèñòåìèéí ïðîãðàì÷ Í. Ýëáýãæàðãàë, Ñ. Ýðäýíýöîãò íàð îðîëöëîî.

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 5

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

НЭГДҮГЭЭР Á¯ËÝÃ. ÒªÑËÈÉÍ ÒÎÂ× ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎËÒ

Åðºíõèé ìýäýýëýë

1.1.Òºñëèéí íýð

“Хайгуулчдын суурин болон түр автозам барих” төсөл

1.2. Òºñëèéí òºðºë, àíãèëàë

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлыг үнэлэхэд хамаарагдах төслийн ангиллаар (БОНБҮ- хуулийн хавсралтаар) орон нутгийн чанартай зам барих төсөлд хамрагдана.

1.3. Òºñëèéí çîðèëãî

Ìàíàé óëñûí ñòðàòåãèéí òýðã¿¿ëýõ ñàëáàðûí íýã, óóë óóðõàéí ñàëáàðûã õºãæ¿¿ëýõ õºòºëáºðèéí äàãóó òóñ “Çóóí ìîä óóë” ÕÕÊ Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí íóòàãò áàéðëàõ Ýðýýí бààâãàéò íýðòýé ãàçàðт хайгуулын 3441Х, 12424Х, 8697Х лицензийн талбайдаа машин техникээ хүргэх болон ажилчдаа байрлуулах суурин байгуулахаар төсөл хэрэгжүүлж байна.

1.4. Төсөл хэрэгжүүлэгч

“Зуун мод уул” ХХК Улаанбаатар, Чингэлтэй дүүрэг, 1 ä¿ãýýр хороо, Сүхбаатарын гудамж, Бодьцамхаг -902, Харилцах утас: 311739

Улсын бүртгэлийн дугаар: 9019027035 Регистерийн дугаар: 5135958

1.5. Төслийн байршил

Ñýëýíãý àéìãèéí Ìàíäàë ñóìûí íóòàã Ýðýýí áà Áààâãàéò óóëын хөндийд байрладаг.

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 6

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

Зураг 1

1.6. Төслийн товч тодорхойлолт

“Зуун мод уул” ХХК íü Ýðýýí болон Áààâãàéò óóëын хөндийд õàéãóóëûí àæèë ýðõëýí ÿâóóëàõ ó÷èð òºñ뺺 Ýðýýíáààâãàéò гэж нэрлэæýý. Лицензийн талбайд алтны хүдэржилт бүхий талбайд эхний шатны судалгаагаар гидротермал гарал үүсэлтэй метасоматиз орд газар байж болох магадлалтай ч öààøèä ýíýõ¿¿ àøèãò ìàëòìàëûí íººöèéã íàðèéâ÷èëñàí õàéãóóë õèéõ çàìààð òîãòîîõ çîðèëãîòîé áºãººä ¿¿íèé òóëä ºðºìäëºãèéí õàéãóóëûí õ¿íä ìàøèí ìåõàíèçìóóäûã äýýðõ õàéãóóëûí òàëáàéä õ¿ðãýõ øààðäëàãàòàé áàéãàà юм. Хайгуулын талбай хүртэлх 10 êì газар голлон уулын хажуу энгэр болох чулуурхаг газрыг тэгшлэх бөгөөд замын өргөн 4-5 метрээс дээш ердийн шороон зам барихаар төлөвлөж байна.

Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýõ îðîí òîîíû õóâüä 17 àæèë÷èäòàé, ò¿¿íèé äîòîð ãåîëîãè÷ 4, ãåîëîãèéí òóñëàõ àæèëòàí 5, æîëîî÷ 1, ãàë÷ 2, òîãîî÷ 1, òóñëàõ òîãîî÷ 2, öàõèëãààí÷èí 2 àæèëëàхаар байна.

Ýäãýýð àðãà õýìæýýã òºâëºð¿¿ëýí õýðýãæ¿¿ëýõýä çîðèóëàãäñàí “Õàéãóóë÷äûí ñóóðèí”-ã áàéãàëü õàìãààëàã÷èéí áàéðíààñ 5.74 êì-ò äàëàéí ò¿âøíýýñ 1165.7 ì ºíäºðò, õºíäèéí õîéò óóëûí õîðìîé, òîìîîõîí æàëãûí õîéò äýíæèä S= 300ì Õ 500 ì òàëáàéä áàéãóóëахаар төсөлд тусгасан áàéíà.

Үүнд, àæèë÷äûí áàéð, êîíòîð, 6 àâòîìàøèíû ãàðààø, êåðí áîëîâñðóóëàõ öåõ, êåðíèé àãóóëàõ, óãààëãûí ºðºº, äèçåëü ñòàíö, øàòаõóóí õàäãàëàõ öýã, õàðóóëûí áàéð, ºðºìäìºë õóäàã çýðýã áàðèëãà áàéãóóëàìæààñ á¿ðäýíý. Ñóóðèí íü ýðãýí òîéðîíäîî õàøàà õàìãààëàëòòàé áàéíà. Ìóó óñíû áîõèðûã ä¿¿ðýõ ¿åä íü 纺âºðëºí òóñãàé öýãò õàÿõ çîðèóëàëòòàé äºðâºí òîííûí áàãòààìæòàé òºìºð ñàâûã ãàçàðò

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 7

Хайгуулчдын суурин болон түр авто зам барих төсөл

ñóóëãàíà. Õàòóó õàÿãäëûã ýðãýí òîéðîíäîî õàìãààëàëòòàé (õàéñ) òîãòîîñîí öýãò õàÿíà. 1.7. Үндсэн тоног төхөөрөмж

1. Àâòîãðåéäåð2. Àâòî à÷èã÷3. Àâòî ñàìîñâàë4. Óíèâåðñàëü òðàêòîð5. Óñíû ìàøèí6. Äîðãèóðò èíä¿¿

1.8. Дэд бүтэц

Улаанбаатар хотоос Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум хүртэл 130 км сайжруулсан шороон замаар явж хүрнэ. Энд зам тээвэр болон холбоо цахилгааны эх үүсвэр муутай нь дэд бүтэц муу хөгжсөнийг харуулж байна. Òîñãîí íü ÿâóóëûí öàõèëãààí ìîòîðîîð öàõèëãàаíû õàíãàìæèéã øèéäâýðëýíý.

Зураг 2. Төв аймгийн Борнуур сумаас хойд зүгт Мандал сум 49 км-т байрлана.

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 8