ความผกพนของพนกงานตอองคกร กรณศกษา พนกงานในโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง

บรษท ปตท. จากด (มหาชน)

EMPLOYEE’S ENGAGEMENT: A CASE STUDY OF EMPLOYEES OF PTT PUPLIC COMPANY LIMITED

ซลวานา ฮะซาน

สารนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วทยาศาสตรมหาบณฑต (การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ)

คณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พ.ศ.2550

บทคดยอ

สารนพนธ : ความผกพนของพนกงานตอองคกร กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน)

ชอนกศกษา : ซลวานา ฮะซาน อาจารยทปรกษา : ผศ. ดร. วชย อตสาหจต สาขาวชา : การพฒนาทรพยากรมนษยและองคการ ปการศกษา : 2550

การศกษาเรอง ความผกพนของพนกงาน : กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต

จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) มวตถประสงคการวจยเพอศกษาระดบความผกพนตอองคการและปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของพนกงานฯ โดยกลมประชากรทใชในการศกษาในครงนไดแก พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) จานวน 250 คน แบงเปนพนกงานระดบบรหาร 5 คน พนกงานระดบผจดการแผนก 8 คน และพนกงานระดบปฏบตการ 237 คน ซงในการแจกแบบสอบถามออกไปนนไดกลบมาใชในการประมวลผลจานวน 250 ชด คดเปนรอยละ 100.00 ของประชากรทงหมด

การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต คอ โปรแกรม SPSS ในการวเคราะหขอมล ไดแก คาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) การแจกแจงความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ฐานนยม (Mode) การวเคราะหการหาคาท (T-Test) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) การเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนเปนรายค LSD (Fisher’s Least-Significant Difference) และการหาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficients) มผลการศกษาดงตอไปน

ผลการศกษาพบวา กลมประชากรสวนใหญมอายอยในชวง 26-30 ป (รอยละ 32.40) สถานภาพโสด (รอยละ 49.60) และสวนมากมผทอยในการอปการะ 2-3 คน (รอยละ 58.40) มระดบการศกษาสวนใหญระดบปรญญาตร (รอยละ 67.60) เปนพนกงานระดบ S ปฏบตการ (รอยละ 94.80) สวนใหญอยในฝาย/แผนกสวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 (รอยละ 35.60) เปน

ii

พนกงานประจาทบรรจแลว (รอยละ 89.20) ระยะเวลาททางานในบรษท 8 ปขนไป (รอยละ 54.80) และมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 8 ปขนไป (รอยละ 39.60)

ปจจยแรงจงใจในการทางานมระดบความคดเหนโดยรวมอยในระดบสง (Mean=3.72) กลาวคอมคาเฉลย (Mean) อยในชวง 2.82-4.46 ทง 15 ดาน ไดแก นโยบายขององคการ โครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ความมนคงในการทางาน ความสาเรจในการทางาน การไดรบการยอมรบ นบถอ ลกษณะงานทปฏบต ความรบผดชอบ โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน และภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ

ความผกพนของพนกงานมระดบความคดเหนโดยรวมอยในระดบสง (Mean=3.76) กลาวคอมคาเฉลย (Mean) อยในชวง 2.36-4.38 เชนเดยวกบปจจยแรงจงใจในการทางาน แตเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1) ดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความคดเหนอยในระดบปานกลาง 2) ดานการนกถงบรษทในทางทดมความคดเหนอยในระดบสง และ 3) ดานความภมใจในงานททามความคดเหนอยในระดบสง

เมอทดสอบสมมตฐานพบวา มปจจยสวนบคคล 1 ประการทมความเกยวของกบความผกพนของพนกงาน คอ พนกงานทมสถานภาพการทางานทแตกตางกนมความผกพนของพนกงานทแตกตางกน

มปจจยแรงจงใจ 6 ดาน ทมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน โดยความสมพนธโดยรวมอยในระดบตา และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานนโยบายขององคการ มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน ดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฏบต และดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงานในระดบตา

มปจจยสวนบคคล 4 ประการ ทมความสมพนธกบปจจยแรงจงใจในการทางาน ไดแก จานวนผทอยในการอปการะ สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน ซงปจจยสวนบคคลเหลานทแตกตางกนมแรงจงใจในการทางานแตกตางกน

พนกงานไดใหขอคดเหนเกยวกบสงทพนกงานอยากใหบรษทปรบปรง ไดแก ดานระบบการตอบแทน ดานการพฒนาบคลากร ดานผนาและการบรหารงาน และดานบรรยากาศการ

iii

ทางานและความสมพนธ รวมถงสงทพนกงานคดวาบรษททาไดดและอยากใหทาตอไป ไดแก ดานบรรยากาศการทางานและความสมพนธ และดานผนาและการบรหารงาน

iv

ABSTRACT

Title : EMPLOYEE’S ENGAGEMENT: A CASE STUDY OF THE EMPLOYEES OF PTT PUBLIC COMPANY LIMITED

Researcher : Miss Salwana Hasanee Advisor : Asst. Prof. Dr. Wichai Utsahajit Degree : Master of Science (Human Resource Development) Academic Year : 2007

This study, employee’s engagement: a case study of the employees from PTT

Public Company Limited had the purposes of study to examine the employee’s engagement level and to identify the influencing factors related to their engagement.

The population for this study were 250 employees working for PTT Public Company Limited. They were classified into 5 executives, 8 Managers and 237 Staff/Operation employees. Two hundred fifty questionnaires (250) were distributed to the employees.

The data were analyzed using SPSS, Alpha Coefficient, Frequency, Percentage, Means, Standard Deviation, Mode, T-Test, One-way ANOVA, LSD-Fisher’s Least- Significant Difference and Pearson Product Moment Correlation Coefficient.

The results of this study revealed that: Most of population the were between 26-30 years of age (32.40%) Single, having

2-3 dependents, with bachelor’s degree in their educational level, being in level S permanent operational employees, working at Production Operation Department 1,2 and with 3 to 8 years of work experience in the current position.

Over all employees reported high level (Mean=3.72) on work motivation and the range of mean was between 2.82 and 4.46 on 15 factors: company’s policy, company’s structure, relationship with supervisor, relationship with colleagues, work condition,

v

challenge and dependency at work, salary and welfare, security in employment, work achievement, acknowledgement, responsibility, promotion opportunity, self and career development, company image and attitude towards the organization.

For employee’s engagement, the results found that the sampling group had employee’s engagement at high level (Mean = 3.76) and the range of Mean is between 2.36 and 4.38. Specifically, desire to work in the company was reported at moderate level, good attitude to the company was reported at high level and pride in their jobs was reported at high level.

The personal factor that had influence on employee’s engagement was work status.

The study found that 6 factors of motivation had positive relationship to the employee’s engagement at low level for overall. Specifically, company’s policy had positive relationship to employee’s engagement and challenge and dependency at work, opportunity for development at work were reported at low level.

There were four factors that had significant relationship to the motivation factor, including the number of person under support, status of work, duration of work in the company and the duration of service in current position.

The employee’s suggested the company improve rewarding system, human resource development, leadership and management and also the relationship and work environment. Apart from this, employees further advised that they considered the relationship and work environment, including leadership and management, the strengths of the company that should be maintained continuously.

vi

กตตกรรมประกาศ

สารนพนธฉบบน สาเรจลลวงไปไดดวยด เนองจากไดรบความอนเคราะหจากคณาจารยในคณะพฒนาทรพยากรมนษย ทไดประสทธประสาทวชาความร โดยเฉพาะอยางยง ผศ.ดร.วชย อสาหจต อาจารยทปรกษาสารนพนธ ทกรณาใหคาปรกษาและตรวจสอบเพอแกไขจดบกพรองตางๆของสารนพนธฉบบนใหสาเรจลลวงไดเปนอยางด

ขอขอบพระคณ คณจรญฤทธ ขาปญญา ผจดการฝายโรงแยกกาซระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ทใหโอกาสผศกษาเกบขอมล และคณวนอดรส หะยเยะ หวหนาสวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 ทกรณาเออเฟอขอมลและใหความรวมมอเปนอยางด ตลอดจนพนกงานทกทานทสละเวลาใหขอมลทมคณคาและมประโยชนตอการศกษาครงน

ขอขอบคณเพอน HROD ภาคพเศษรนท 4 ทกคนทมมตรภาพทดตอกนมาโดยตลอดและไดรวมแลกเปลยนความรและประสบการณอนทคาตลอดเวลาทศกษาอย โดยเฉพาะอยางยง คณสนทรย จนทรเงน คณวรสดา ศรวงศ ณ อยธยา คณอรยาณ ลมเกยรตเชดช คณธรรมรตน จงศรวฒนา คณอรรถพล จตรพรกล ทใหความหวงใย กาลงใจทด และความชวยเหลออยางจรงใจเสมอมา รวมทงเพอน ๆคนอนทไมไดกลาวถง ณ ทนดวย

ในทายทสดน ผศกษาขอกราบขอบพระคณอยางยงสาหรบผทมพระคณทสดในชวตของผศกษา คอคณพอ คณแม และครอบครว ทใหการสนบสนนทางการศกษาเปนอยางด ตลอดจนใหความรก ความอบอน ความหวงใย การดแลเอาใจใส ความเขาใจ และเปนกาลงใจในทกเรองใหกบผศกษาตลอดมา เพอใหมกาลงใจในการศกษาและการทาสารนพนธฉบบนใหเสรจสมบรณ รวมทงเปนผอยเบองหลงความสาเรจของผศกษามาโดยตลอด

ซลวานา ฮะซาน พฤษภาคม 2550

vii

สารบญ

หนา บทคดยอ i กตตกรรมประกาศ vi สารบญ vii สารบญตาราง x สารบญภาพ xv

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคในการศกษา 4 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4 1.4 ขอบเขตในการศกษา 5 1.5 นยามศพททใชในการศกษา 6

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ 2.1 ความหมายของความผกพนของพนกงาน 7 2.2 ความสาคญของความผกพนของพนกงานตอองคการ 11 2.3 แนวคดเกยวกบความผกพนของพนกงาน 13 2.4 ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนของพนกงาน 29 2.5 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 37

บทท 3 กรอบแนวคดและวธการศกษา

3.1 ตวแปรทใชในการศกษา 43 3.2 กรอบแนวคดในการศกษา 45 3.3 สมมตฐานในการวจย 46

viii

สารบญ (ตอ)

หนา

3.4 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา 48 3.5 เครองมอทใชในการศกษา 49 3.6 การทดสอบความเชอมน และความเทยงของคณภาพเครองมอ 53 3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล 54 3.8 วธการและสถตทใชในการวเคราะหขอมล 54

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 4.1 ปจจยสวนบคคล 57 4.2 ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 62 4.3 ความผกพนของพนกงาน 73 4.4 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคล 77

กบความผกพนของพนกงาน 4.5 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบ 80

ความผกพนของพนกงาน 4.6 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคล 82

กบแรงจงใจในการทางาน 4.7 การนาเสนอความคดเหนของพนกงานทมตอบรษท 90

บทท 5 สรปอภปราย ขอจากด และขอเสนอแนะ

5.1 เครองมอทใชในการศกษา 92 5.2 สรปผลการศกษา 94 5.3 อภปรายผลการศกษา 97 5.4 ขอจากดของการศกษา 103 5.5 ขอเสนอแนะ 104

ix

สารบญ (ตอ)

บรรณานกรม ภาคผนวก ภาคผนวก ก จดหมายขอสงแบบสอบถาม ภาคผนวก ข แบบสอบถาม ภาคผนวก ค ประวตองคการ

x

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ผลของความผกพนตอองคการในระดบตางๆ 9 2.2 ความสมพนธระหวางคาถาม 12 ประการกบผลลพธ 16 ทางธรกจขององคการ 2.4 ปจจยทผลกดนใหเกดความผกพนตามแนวคดของ 22 Taloy Nelson Sofres (TNS) 2.6 ตารางการเปรยบเทยบของการวดความผกพนของพนกงานตาม 24

แนวคดของ Gubman 2.10 ประเดนในการวดความผกพนของพนกงาน 28 2.1 สรปทฤษฎจาแนกตามกลมทฤษฎ 29 2.2 แสดงลาดบขนความตองการของ Maslow 30 2.3 การเปรยบเทยบทฤษฎของ Maslow 32 3.1 จานวนพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง

บรษท ปตท.จากด (มหาชน) 48 3.2 รายละเอยดของขอคาถาม 50 3.3 การกาหนดคะแนนของขอคาถามเชงบวก 52 3.4 การกาหนดคะแนนของขอคาถามเชงบวก 53 4.1 จานวนและรอยละ อายของกลมตวอยาง 58 4.2 จานวนและรอยละ สถานภาพสมรสของกลมตวอยาง 58 4.3 จานวนและรอยละ จานวนผทอยในการอปการะของกลมตวอยาง 59 4.4 จานวนและรอยละ ระดบการศกษาของกลมตวอยาง 59 4.5 จานวนและรอยละ ระดบตาแหนงของกลมตวอยาง 60 4.6 จานวนและรอยละ ฝาย/แผนกของกลมตวอยาง 60 4.7 จานวนและรอยละ สถานภาพการทางานของกลมตวอยาง 61

xi

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.8 จานวนและรอยละ ระยะเวลาททางานในบรษทของกลมตวอยาง 61 4.9 จานวนและรอยละ ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนของ 61 กลมตวอยาง 4.10 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานนโยบายขององคการ 62 4.11 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโครงสรางองคการ 63 4.12 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการบงคบบญชา 64 4.13 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชา 64 4.14 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน 65 4.15 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสภาพการทางาน 66 4.16 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความทาทายและมอสระในการทางาน 66 4.17 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ 67 4.18 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความมนคงในการทางาน 68 4.19 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความสาเรจในการทางาน 69 4.20 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการไดรบการยอมรบนบถอ 70 4.21 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานลกษณะงานทปฏบต 70 4.22 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความรบผดชอบ 71 4.23 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโอกาสความกาวหนาและ 72 ความเจรญเตบโตในการทางาน 4.24 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานภาพลกษณขององคการและ 73 ทศนคตทมตอองคการ 4.25 ความผกพนของพนกงานในดานความปรารถนาทจะอยกบบรษท 74 4.26 ความผกพนของพนกงานในดานการนกถงบรษทในทางทด 75 4.27 ความผกพนของพนกงานในดานความภมใจในงานททา 76

xii

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.28 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามอาย 77 4.29 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพ 77 4.30 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามจานวนผทอย 78 ในการอปการะ 4.31 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระดบการศกษา 78 4.32 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระดบตาแหนง 78 4.33 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามฝาย/แผนก 79 4.34 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพการทางาน 79 4.35 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพ 79 การทางาน 4.36 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางาน 80 ในบรษท 4.37 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางาน 80 ในตาแหนงปจจบน 4.38 ระดบความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพน 81 ของพนกงาน 4.39 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามอาย 82 4.40 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 82 สถานภาพ 4.41 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 83

จานวนผทอยในการอปการะ 4.42 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 83

จาแนกตามจานวนผทอยในการอปการะ

xiii

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.43 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 83

ระดบการศกษา 4.44 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 84

ระดบตาแหนง 4.45 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 84

ฝาย/แผนก 4.46 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 84

สถานภาพการทางาน 4.47 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 85

จาแนกตามสถานภาพการทางาน 4.48 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 85

ระยะเวลาททางานในบรษท 4.49 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 86

จาแนกตามระยะเวลาททางานในบรษท 4.50 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม 86

ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 4.51 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 87

จาแนกตามระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 4.52 สรปผลการวเคราะหสมมตฐานในการวจย 87 4.53 จานวนและรอยละ ของความคดเหนของพนกงานในสงทพนกงานอยากให 90

บรษทปรบปรง 4.54 จานวนและรอยละ ของความคดเหนของพนกงานในสงทพนกงานคดวา 91

บรษททาไดดและอยากใหทาตอไป

xiv

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

5.1 ความแตกตางของระดบความผกพนของพนกงานกบปจจยสวนบคคล 95 5.2 ความแตกตางของระดบแรงจงใจในการทางานกบปจจยสวนบคคล 96 5.3 ความสอดคลองระหวางผลการศกษาในเรองของปจจยสวนบคคล 98

กบความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) กบผลการศกษาของผวจยทานอน ๆ

5.4 ความสอดคลองระหวางผลการศกษาในเรองของปจจยแรงจงใจ 100 ในการทางานกบความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) กบผลการศกษาของ ผวจยทานอน ๆ

xv

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา

2.1 The Gallup Path 14 2.3 ลกษณะความผกพนของพนกงานแบบตางๆ ตามแนวคดของ TNS 20 2.5 Engagement Hierarchy ตามแนวคดของ Gubman 23 2.7 ผลของความผกพนของพนกงานตามแนวคดของ Burke 26 2.8 Employee Engagement Index (EEI)P

TMP 27

2.9 องคประกอบของความผกพนของพนกงานตามแนวคดของ Burke 27 3.1 กรอบแนวคดทใชในการศกษา 45

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนพลงงานและกาซธรรมชาตเปนสงทมความสาคญตอระบบเศรษฐกจและการดาเนนชวตของประชาชนในทกภมภาคของโลก เปนสนคาทมความเปนสากลและมการซอขายกนอยางเสรทวโลก อกทงในปจจบนมการขยายเครอขายการขนสงพลงงานและกาชธรรมชาตระหวางประเทศมากขนทงในยโรป อเมรกา และอาฟรกา ทาใหการคาพลงงานและกาซธรรมชาตระหวางประเทศมการขยายตวเพมขนเรอยๆ พลงงานและกาชธรรมชาตมความสาคญอยางยงตอการพฒนาขบเคลอนทศทางดานเศรษฐกจและสงคมของทกภมภาค ไมวาจะเปนนามนปโตรเลยม กาซธรรมชาต ถานหน หรอไฟฟา ซงในปจจบนนนรฐบาลมนโยบายเปดเสรการคานามนและกาซธรรมชาต แตการทผประกอบการรายใหมในอตสาหกรรมนามนและกาซธรรมชาตจะเขามาแขงขนนนไมใชเรองงาย เนองจากในดานการผลตตองใชเงนทนจานวนมาก เพอบรหารกจการของโรงกลนนามนและโรงแยกกาซธรรมชาตใหมประสทธภาพ การทกจการโรงกลนนามนและโรงแยกกาซธรรมชาตของประเทศไทยจะสามารถดารงอยและเจรญเตบโตไดในสภาวะของโลก ซงมการแขงขนดานกจการนามนและกาซธรรมชาตอยางไรพรมแดนนน ตองมการปรบตวเองใหพรอมอยเสมอ

การเตบโตอยางรวดเรวของเศรษฐกจไทยนน ทาใหมการใชนามนและกาชธรรมชาตเพมมากขนอยางมาก ซงจะตองมการลงทนในปรมาณมหาศาลตามมาเพอรองรบกบความตองการ ดงนนการทจะไดมาซงตนทนของเงนทนทตาทสดนนเปนปจจยสาคญ รวมทงการดาเนนการอยางมประสทธภาพและพฒนาศกยภาพการแขงขนของตนเองใหเทยบกบระดบสากลถอเปนปจจยทสาคญอกประการหนงดวย ซงตนทนดานการเงนถอเปนปจจยหลกในการประเมนความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมการปโตรเลยม แตพบวาปจจยดานบคลากรกมความสาคญตอโรงงานอตสาหกรรมประเภทนเชนเดยวกน นนคอ อตสาหกรรมการผลตของโรงกลนนามนและโรงแยกกาชธรรมชาตทกแหงลานตองการบคลากรทมความร ประสบการณ และความเชยวชาญสง ซงตองใชระยะเวลาในการฝกฝนและสงสมประสบการณทางเทคนคทเพยงพอ จงจะสรางใหเกดขดความสามารถและทกษะทสอดคลองกบลกษณะงานทตองการและการสรางศกยภาพในเชงการ

2

ผลตไดอยางตอเนองในอนทจะสงผลใหองคการธรกจนามนและกาชธรรมชาตสามารถแขงขนไดและมภาพลกษณเปนทยอมรบของประชาชนทวไป

เนองจากความแขงแกรงภายในองคการทเกดจากพนกงานนน ไมสามารถสรางไดเพยงในวนเดยวหรอเพยงชวขณะเทานน ตองเกดจากการสะสมความพงพอใจของพนกงาน และตองพยายามเพมทวคณจนพฒนาเปนความมงมนผกพนของพนกงานตอองคการและความผกพนตอองคการในระยะยาว ความผกพนของพนกงานตอองคการจะสงผลตอการดาเนนงานของบรษท นนคอ ความมงมนผกพนตอองคการสง ผลการดาเนนดารของบรษทกสงเชนกน ซงความผกพนตอองคการของพนกงานจะเปนตวทานายถงอตราการลาออกของพนกงาน ความพงพอใจของลกคาและผลผลตตอองคการ ดงนนหากองคการใดสามารถสรางใหพนกงานมความรสกผกพนตอองคการสงแลว จะเกดความไดเปรยบในเชงการแขงขนและจะสามารถพฒนาบคลากรขององคการไดอยางมประสทธภาพ จะเหนไดวา การศกษาความผกพนของพนกงานตอองคการจงมความนาสนใจเปนอยางยง เนองจากเปนความรสกทพนกงานมตอองคการในทางบวก เปนความผกพนทมตองาน ตอเปาหมายและคานยมขององคการ อกทงความผกพนนนเปนหนทางหนงทจะบารงรกษาทรพยากรมนษยอนมคาขององคการ โดยใหพนกงานทางานอยในองคการอยางมความสข มความรสกและมจตใจทอยากจะอยกบองคการดวยความเตมใจพรอมทจะทมเทกาลงกายกาลงใจใหกบองคการ รสกวาตนเองมคณคามความหมายสาหรบองคการและองคการกมคณคามความหมายสาหรบตนเอง และพยายามทาใหเปาหมายของตนเองและองคการประสบความสาเรจ (จราวรรณ หาดทรายทอง, 2539: 15)

การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของสงคม เศรษฐกจ การเมอง และเทคโนโลย รวมทงการแขงขนทางการคาอยางเขมขนของโลกไรพรมแดน สงผลใหองคกรตองปรบเปลยนแนวทางในการบรหารงานใหม เพอใหเกดการไดเปรยบทางการแขงขนเชงธรกจ ดงนน องคกรจะตองมการวางแผนกลยทธและนโยบายองคการอยางมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหองคการสามารถอยรอดและเจรญกาวหนาตอไปได ซงแตละองคกรจะมลกษณะ ขนาด วสยทศน พนธกจ เปาหมายและกลยทธทแตกตางกนไป แตในความแตกตางเหลาน องคกรจะตองอาศยบคลากรในการดาเนนงานอยางมประสทธภาพ ซงพฤตกรรมของบคคลเหลานยอมสงผลตอความสาเรจในการบรรลเปาหมายขององคกร ดงนน การพฒนาทรพยากรมนษยจงถอวาเปนหวใจสาคญแหงความสาเรจของการพฒนาองคการ ซงจาเปนตองมการศกษาเกยวกบพฤตกรรมบคคลในองคการ เนองจากจะทาใหองคการทราบถงธรรมชาตของมนษย ความตองการของมนษย และปจจยทสนองตอบความตองการเหลานน ตลอดจนปจจยทจะชวยใหพนกงานเกดแรงจงในทจะอทศตนใน

3

การทางานใหแกองคการ (Steer, 1991: 45-56) โดยวธการหนงกคอ การศกษาความผกพนของพนกงานในองคการ ซงจะมปจจยตางๆ เปนเครองบงชถงความตองการในแตละดาน พนกงานแตละระดบกจะคาดหวงและเหนคณคาของผลประโยชนทไดรบแตกตางกนไป

ในทกองคการนน ทรพยากรทสาคญและมคาทสด คอ “ทรพยากรบคคล” เนองจากคนเปนสวนประกอบสาคญของการบรหารงาน ทาใหการบรหารงานบคคลมบทบาทสาคญมาก ตงแตเรมตนการรบบคลากรเขามาในองคการ ตลอดจนพฒนาเกบรกษากาลงคนทมคณภาพอยในองคการไวใหนานทสด เพราะเมอเรมเขาสองคการแลว บคคลเหลานน กหวงทจะพบกบสภาพแวดลอมในการทางานทเออใหไดใชความรความสามารถอยางเตมท เชน ความตองการทจะทางาน ความปรารถนาทจะมทกษะ และความรในการทางานเปนตน หากองคการสามารถทาใหบคลากรกาวไปถงในเปาหมายทตองการได เขากจะปฏบตงานในองคการนนตอไป เกดเปนความจงรกภกดและความผกพน (Commitment) ตอองคการ ในทางตรงขามถาองคการไมสามารถตอบสนองสงเหลานได ระดบความผกพนตอองคการกจะลดลงและเกดความหางเหน บคลากรกจะปฏบตงานดวยความเฉอยชา ขาดความกระตอรอรน มการขาดงาน ไมมประสทธภาพการทางาน จะเหนไดวาความผกพนตอองคการเปนตวชวดทจะบงบอกถงความสาเรจหรอความลมเหลวขององคการ จงทาใหผบรหารใหความสนใจเรองความผกพนตอองคการ (Organization Commitment) เพราะเรองดงกลาวนเกยวของโดยตรงกบการลาออก การเปลยนงาน การขาดงาน และการปฏบตงานของบคลากรนนเอง

ปจจบน”ความผกพนตอองคการ” เปนเรองทไดรบความสนใจเพมขนจากทงนกบรหารและนกวเคราะหองคการ เนองจากกรศกษาเรองความผกพนตอองคการเปนแนวคดหนงในการพฒนาองคการใหประสบผลสาเรจ ซงจะทาใหพนกงานเกดแรงกระตน มจตใจและพลงในการทมเทอทศพลงในการทางานใหแกองคการมากขน และถอเปนการศกษาดานหนงของพฤตกรรมองคการ (อสเรส รงณรงครกษ, 2541: 5)

ความผกพนตอองคการ เปนหนทางหนงในการธารงรกษาทรพยากรมนษยอนมคาขององคการ โดยใหพนกงานทางานอยในองคการอยางมความสข มความรสกและมจตใจทอยากจะอยกบองคการดวยความเตมใจ รวมไปถงการใหพนกงานปฏบตหนาทใหกบองคการอยางเตมความสามารถของเขาทมอย ซงประโยชนจะเกดขนรวมกนทงตวพนกงานและองคการ ตวพนกงานพรอมทจะทมเทกาลงกาย กาลงใจใหกบองคการ โดยทมความรสกวาตนเองไดเขาไปเกยวพนเปนสวนหนงขององคการ รสกวาตนเองมคณคามความหมายสาหรบองคการและองคการกมคณคามความหมายสาหรบตวเอง และพยายามทาใหเปาหมายของตนและองคการประสบความสาเรจ ให

4

พจารณาทระดบความจงรกภกด หรอระดบความเกยวพนทบคคลมตอองคการ เปนปฏกรยาโตตอบตอภาพรวมขององคการ ตองอาศยระยะเวลาในการกอใหเกดขน และมความคงตวอยากตอการเปลยนแปลง (สวลกษณ ตรพรชยศกด, 2542: 3)

จากขอมลดงกลาวขางตน บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เปนบรษทใหความสาคญกบการเสรมสรางประสทธภาพของทรพยากรบคคลเพอศกยภาพขององคการ ดวยตระหนกวา บคลากร คอ พลงสาคญขององคการ โดยมงสงเสรมและพฒนาความร ความสามารถ และการสงเสรมการมสวนรวมของพนกงานทกระดบเพอคณภาพชวตทดขน และเพมประสทธภาพในงาน รวมทงโอกาสและความกาวหนาในการทางาน ดงนนจงใหความสนใจทจะหาแนวทางทจะชวยใหพนกงานในองคการสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มความตงใจและทมเทในการทางานเพอความสาเรจขององคการ และมความจงรกภกดทจะทางานใหกบองคการเปนระยะเวลานาน ซงจะชวยลดปญหาตางๆ ทเกดขนในองคการ เชน การลาออก การขาดงาน การมาสาย การปฏบตงานทไมมประสทธภาพ เปนตน ดงนนการศกษาถงปจจยทมผลใหพนกงานมความผกพนตอองคการน จะสามารถใหขอมลทเปนประโยชนตอบรษท ปตท. จากด (มหาชน)ดวย เพอหาแนวทางในการแกไขปญหาดงกลาว รวมทงเสรมสรางและเพมพนความผกพนตอองคการของพนกงานมากขนได 1.2 วตถประสงคในการศกษา

1. เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการของพนกงานในโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน)

2. เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของพนกงานในโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน)

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการศกษา

1. ไดรบความร ความเขาใจในแนวคดเรองความผกพนของพนกงาน ตลอดจนเรองปจจยทชวดทจะชวยเสรมสรางใหเกดความผกพนตอองคการ ซงจะเปนประโยชนตอการประยกตใชกบการทางานจรง

2. องคการทศกษาไดทราบถงปญหาและความตองการของพนกงาน อนเปนแนวทางในการสรางความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน)

5

3. ผลการวจยใชเปนขอมลนาเสนอตอผบรหารเพอพจารณาเพมพนความผกพนในองคการเพมมากขน

1.4 ขอบเขตของการศกษา

1.4.1 ขอบเขตการศกษา UเนอหาU ศกษาระดบความผกพนของพนกงานตอองคการและศกษาความสมพนธของ

ปจจยแรงจงใจในการทางานและปจจยสวนบคคลกบความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน)

Uดานประชากรและกลมตวอยาง พนท ศกษาในกลมโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ผจดการสวน จานวน 5 คน

ผจดการแผนก จานวน 8 คน และพนกงานระดบปฏบตการ จานวน 237 คน รวมทงสน 250 สวนเครองมอทใชในการวดความผกพนในการทางานไดนาคาถาม 12 ขอ (QP

12P) เกยวกบ

Employee Engagement ของ The Gallup Organization ทไดจากการศกษา HumanSigmaP

TMP

มาเปนแนวทางในการวดความผกพนของพนกงาน โดยแบงขอคาถาม 12 ขอตามลาดบขนของความผกพน (Hierarchy of Engagement) ออกเปน 4 ขน คอ ดานความตองการพนฐาน (Basic Need) ดานการสนบสนนจากฝายบรหาร (Management Support) ดานความสมพนธ (Relatedness) และดานความกาวหนา (Overall Growth) 1.4.2 วธการศกษา

1. การวจยเอกสาร โดยศกษาจากหนงสอ บทความ งานวจย วทยานพนธ และเอกสารตางๆ ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศทเกยวของ

2. การศกษาขอมลภาคสนาม (Field Research) ผวจยไดรวบรวมขอมลโดยการใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการศกษาวจย และเกบขอมลจากกลมประชากร คอ พนกงานระดบกลางบรษท ปตท. จากด (มหาชน)

การวเคราะหและการประมวลผล โดยการวเคราะหหา คาความถ รอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหโดยการหาคาท (T-Test) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) การเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนเปนรายคดวยวธของ LSD (Fisher’s Least-Significant Difference) การหาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficients) โดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for windows ในการประมวลผล

6

1.5 นยามศพท เพอใหเขาใจความหมายของคาศพททใชในการศกษาครงนใหตรงกน ผศกษาจงไดกาหนดคานยามศพทเฉพาะไวดงน ความผกพนของพนกงาน (Employee Engagement) หมายถง ความรสกทพนกงานรสกวา ตนเปนสวนหนงขององคการ มความเตมใจและมนใจอยางเตมท ทจะปฏบตงานเพอองคการ มความซอสตย จงรกภกด โดยไมคดจะลาออกจากองคการ แบงเปน

1. มความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ 2. มความเตมอกเตมใจทจะใชความพยายามอยางเตมททจะทางานเพอองคการ 3. มความปรารถนาอยางแรงกลาทจะรกษาสมาชกภาพขององคการไว

7

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

การศกษางานวจยเรอง ความผกพนตอองคการเปนเรองทไดรบความสนใจอยางสงจาก

นกวชาการและนกบรหาร เพราะเรองความผกพนตอองคการของพนกงานทมตอองคการมอทธพลตอการบรหาร เนองจากเกยวของกบพฤตกรรมการทางานทแสดงออกมา เชน ความตงใจในการทางาน ความปรารถนาทจะอยในองคการ ความรสกเปนสวนหนงในการสรางผลงานใหองคการ ซงจะสงผลโดยตรงตอประสทธภาพและประสทธผลขององคการ ขณะเดยวกนกบรรลเปาหมายทองคการตงไว

การศกษาวจยครงน ทาการศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานบรษท ปตท. จากด (มหาชน) ซงผวจยไดศกษาบนพนฐานของแนวคด ทฤษฎตางๆ และผลงานวจยทเกยวของ ซงสามารถแยกประเดนได 5 ประเดน ดงน

1. นยามและความหมายของความผกพนของพนกงานตอองคการ 2. ความสาคญของความผกพนของพนกงานตอองคการ 3. แนวคดเกยวกบความผกพนของพนกงาน 4. ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนของพนกงานตอองคการ 5. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการ

2.1 นยามและความหมายของความผกพนตอองคการ

Becker, Howard S. (1960: 35 ) ไดใหความเหนวาความผกพนตอองคการ เปนการทบคคลหนงบคคลใดนาตนเองเขาไปผกมด (engage) กบการกระทาหรอพฤตกรรมบางอยาง อนเนองจากเขาไดลงทนเสยเวลา และพลงงานไปกบสงนน โดยเรยกสงทลงทนไปนนวา “Side-bet” Becker ไดสรางทฤษฎทเรยกวา Side-bet Theory สามารถสรปสาระสาคญไดวา ความผกพนตอองคการเปนผลมาจากการทบคคลเปรยบเทยบวา เขาไดลงทนในกาลงกาย กาลงปญญา เวลา ใหกบองคการ และยอมเสยโอกาสบางอยางไป บคคลนนยอมหวงทจะไดรบประโยชนตอบแทนจากองคการ ซงถาหากเขาลาออกหรอโยกยายจากองคการนนไปแลว เขาจะตองสญเสยอะไรบาง ดงนนการทบคคลหนงๆ เขาเปนสมาชกองคการยงนานเทาไรกเหมอนกบเขาไดลงทนอยกบ

8

องคการมากเทานน ความผกพนตอองคการจะมากขนตามระยะเวลาและยากทจะละทงองคการนนไป Gubman (1998: 188) ไดใหความหมายของ ความผกพนตอองคการวา คอ การทมเทพลงกาย พลงใจอยางเตมท และมากยงขนเรอยๆใหกบงานทตนไดรบมอบหมาย ซงพลงกายพลงใจ จะแสดงออกมาในหลายรปแบบ เชน การทางานสรางสรรคและมคณคา เกนความคาดหมายของลกคาและองคการ เปนตน Strellioff (2003) อธบายวา “Engagement” มความหมายเชนเดยวกบ “Commitment” หมายถง ความผกพน ซงเปนสภาวะทเกยวของกบทงอารมณและเหตผลของบคคลในดานงานและองคการจะแสดงออกมาในรปของพฤตกรรม 3 ลกษณะ คอ

1) การพด (Say) คอ การกลาวถงองคการในทางทดใหแกบคคลอนไดฟง ไมวาจะเปนเพอนรวมงาน ครอบครว ลกคา และผมสวนเกยวของอนๆ

2) การอยกบองคการ (Stay) คอ ความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการ ตองการคงอยกบองคการอยางจรงใจ แมทอนจะใหผลประโยชนทดกวา

3) การรบใช (Serve) คอ ภมใจในงานททาวามสวนสนบสนนองคการใหประสบความสาเรจและหากจาเปนกพรอมและยนดทจะทางานหนกมากขน

Iblf Organization (2004) ไดอธบายวา ความผกพนของพนกงาน (Employee Engagement) หมายถง การทพนกงานรวบรวมปจจยดานเวลา ทกษะ ความสามารถ และทรพยากรตางๆ ของบคคลนนๆ เพอมาสนบสนนการดาเนนงานขององคการ ซงการกระทาเชนนนตอเนองจะเกดเปนความผกพนตอองคการทยงยนและยาวนาน

อนนตชย คงจนทร (2529: 34-41) เหนวาความผกพน เปนพฤตกรรมอยางหนงของพนกงาน หรอสมาชกขององคการทมผลตอพฤตกรรมอน เชน การขาดงาน การตรงตอเวลาในการทางาน การเปลยนแปลงโยกยายงาน การทคนมความผกพนตอองคการอาจจะเปนเพราะตองการจะทาหรอจาเปนจะตองทา หรอเปนเพราะเหนวาควรจะทา

สกาว สาราญคง (2547: 4) ไดใหความหมายของคาวา ความผกพน (Engagement) วา หมายถง สภาวะอารมณความรสกของพนกงานวาตนเปนสวนหนงขององคการ รสกจงรกภกดและมนใจในองคการ ซงจะทาใหเกดความกระตอรอรนในการทางานและเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการอยางเตมท

9

Buchanan, Bruce II (1974: 533-546) ไดใหความหมายไววา เปนความผกพนทมตอเปาหมายและคานยมขององคการ และการปฏบตตามบทบาทของตนเอง เพอใหบรรลเปาหมายและวตถประสงคขององคการ ประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ

1) ความเปนอนหนงอนเดยวกบองคการ (Identification) กลาวคอ ยอมรบในคานยมตลอดจนวตถประสงคขององคการวาเปนไปในทางเดยวกนขององคการ

2) ความเกยวพนกบองคการ (Involvement) กลาวคอ มความเตมใจทจะทางานเพอความกาวหนาและผลประโยชน

3) ความจงรกภกดตอองคการ (Loyalty) กลาวคอ มการยดมนในองคการ และปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการตอไป

Steers and Porter (1983: 303-306) ทกลาววา การมความผกพนตอองคการ เปนขนตอนทบคคลตดสนใจทจะมความผกพนทลกซงกบองคการ โดยความผกพนตอองคการจะเนนทขอบเขตของความรสกของบคคลทเปนอนหนงอนเดยวกนกบเปาหมายขององคการ คานยมในการเปนสมาชกในองคการ และความตงใจทจะทางานหนกเพอความสาเรจโดยรวมของเปาหมายขององคการ โดยพบวา พนกงานทมความผกพนตอองคการในระดบสง มความโนมเอยงทจะมสวนรวมกบองคการ สวนพนกงานทมความผกพนตอองคการในระดบตา จะนามาซงผลการปฏบตงานในระดบตา และมความโนมเอยงทจะถอยหางจากองคการ จะมการขาดงานและการลาออกจากงานสง ซง Newstorm and Davis (1983:98 ) ไดเสนอตารางผลของความผกพนตอองคการในระดบตางๆ ดงตารางท 2.1

ตารางท 2.1 ความผกพนตอองคการในระดบตางๆ ผลของความผกพนตอองคการ ระดบความ

ผกพน ดานบวก ดานลบ ระดบตา • การลาออกลดนอยลง

• ความเสยหายในการปฏบตงาน นอยลง • คณธรรมของบคลากรเพมขน

• การลาออก การขาดงานเพมขน • ขาดความตงใจทจะคงความเปนสมาชก • ผลผลตของงานมปรมาณตา • ขาดความจงรกภกดตอองคการ

ระดบกลาง

• บคลาการคงความเปนสมาชกขององคการเพมขน

• ยบยงความตงใจทจะออกจาก

• บคคลจากดบทบาทของตนเอง • บคคลจะประเมนระหวางความตองการขององคการกบความ

10

องคการ • มความพอใจในงานเพมขน

ตองการทจะไมทางาน • ประสทธผลขององคการลดลง

ระดบสง • มความรสกวางานมความปลอดภยและมนใจในงาน

• บคลากรยอมรบในเปาหมายขององคการทจะเพมผลผลต

• มการแขงขนในการปฏบตหนาทการงานเพมขน

• วตถประสงคขององคการบรรลเปาหมาย

• องคการไมสามารถใชทรพยากรมนษยใหเกดประโยชนแกองคการได • บคลากรขาดความยดหยน ขาดการปรบตวและขาดความคดสรางสรรค • บคลากรไมพงพอใจในสมพนธภาพทดกบเพอนรวมงาน • บคลากรจะทาผดกฎระเบยบ และมความคดเหนไมสอดคลองกบองคการ

ทมา : 1983. Organization Behavior. Newstorm, W.J., and Davis K. New York: McGraw-Hill : 98

นอกจากน ปรานอม กตตดษฎธรรม (2538: 23) กลาววา ความผกพนตอองคการ คอ ความรสกของผปฏบตงานทมตอองคการ เพอใหองคการบรรลเปาหมายดวยความเตมใจในการปฏบตงาน การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ การมสวนรวมและการเปนสมาชกขององคการ และบคคลทมความผกพนตอองคการจะมพฤตกรรมทสอดคลองกบความตองการขององคการเสมอ

ภรณ มหานนท (2529: 97) กลาววา ความผกพนของพนกงานจะนาไปสผลทสมพนธกบความมประสทธภาพขององคการ กลาวคอพนกงานทมความรสกผกพนอยางแทจรงจะมแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมขององคการในระดบสง หากพนกงานมความรสกผกพนอยางสงมกมความปรารถนาอยางแรงกลาทจะยงคงอยกบองคการตอไปเพอทางานขององคการใหบรรลเปาหมาย เมอบคคลมความผกพนตอองคการและเลอมใสศรทธาในเปาหมายขององคการมกจะมความผกพนอยางมากตองานดวย เพราะเหนวางานคอหนทางซงตนสามารถทาประโยชนใหกบบคคลนนกบองคการใหบรรลถงเปาหมายไดสาเรจและบคคลทรสกผกพนจะเตมใจทจะพยายามมากพอควรในการทางานในองคการ มผลทาใหการปฏบตงานอยในระดบดเหนอคนอน

พรประภา โสวรรณ (2539:6) ไดใหความหมายของ ความผกพนตอองคการ วาหมายถง ความสมพนธทเกดขนระหวางบคคลและองคการ เปนทศนคตหรอความรสกทสมาชกมตอองคการ รสกวาตนเกยวพนและเปนสวนหนงขององคการ มการยอมรบในองคการ รวมถงมความจงรกภกดและตองการทจะดารงไวซงการเปนสมาชกขององคการตอไป

11

เกศร ครเสถยร ( 2543: 14) ไดใหความหมายของ ความผกพนตอองคการ วาหมายถง ความรสกของบคคล ความเชออยางแรงกลา การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ มความเตมใจทจะใชความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคการ มความปรารถนาอยางยงทจะดารงไวซงสมาชกภาพในองคการไมละทงองคการ วดไดจากการใชความพยายามในการทางานเพอความสาเรจของบรษท ความรสกภาคภมใจทเปนสวนหนงของบรษท ความจงรกภกดตอบรษท ความหวงใยตอความอยรอดของบรษท ความสอดคลองกนในเปาหมาย คานยมของบคคลและบรษท ความตองการคงอยเปนสมาชกภาพกบบรษท

ดงนน จากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลในเรอง “ความผกพนของพนกงาน” นน ในอดตทผานมาสวนใหญจะใชคาวา “Employee Commitment” แตพจารณาแลวจะเหนวามความหมายในเชงเดยวกบคาวา “Employee Engagement” นนกแสดงใหเหนแลววา Commitment และ Engagement มความหมายเหมอนกนไมไดมความแตกตางกนเลย ซงสามารถสรปความหมายของความผกพนของพนกงานตอองคการไดวา เปนความสมพนธทเกดขนระหวางบคคลและองคการ เปนทศนคตหรอความรสกทสมาชกมตอองคการ รสกวาตนไดเขาไปมสวนเกยวพนและเปนสวนหนงขององคการ มการยอมรบในองคการ จงมความศรทธารวมถงความจงรกภกดและตงใจทจะใชความพยายามทมอยทางานเพอบรรลเปาหมาย และตองการทจะดารงไวซงการเปนสมาชกขององคการนนตอไป ตลอดจนมการแสดงพฤตกรรม ทบงชวาตนเปนสวนหนงขององคการพรอมทจะทมเทแรงกายแรงใจเพอใหองคการบรรลเปาหมายทตงไว และมความตองการอยางแรงกลาทจะรกษาสมพนธภาพของการเปนสมาชกนไว 2.2 ความสาคญของความผกพนของพนกงานตอองคการ

ความผกพนตอองคการ (Employee Engagement) นบเปนคณสมบตทจาเปนอยางหนงของสมาชกองคการ เนองจากเปนปจจยสาคญทชวยนาพาใหองคการมประสทธผลและอยรอดตอไป นอกจากองคการตองสามารถสรรหาบคลากรทมคณภาพเขามาเปนสมาชกองคการแลว การรกษาใหบคลากรเหลานนคงอยกบองคการอยางมคณคา ดวยการพยายามสรางทศนคตของความผกพนทดกบองคการใหเกดขนกบสมาชกแตละคนในองคการ นบวาเปนสงทสาคญอกประการหนง ดวยเหตผลวาความผกพนตอองคการนนเปนทศนคตทมประโยชนตอการปฏบตงานกบองคการ เพอนาพาองคการใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายทวางไว

12

Buchanan (1974) ชใหเหนวาความผกพนตอองคการมความสาคญ ดงนคอ 1. ความผกพนตอองคการ สามารถใชทานายอตราการเขา-ออกจากงานของสมาชก

องคการไดดกวาตวแปร “ความพงพอใจในงาน” เนองจากความผกพนตอองคการเปนทศนคตของสมาชกองคการโดยสวนรวม ขณะทความพงพอใจในงานสะทอนถงทศนคตของบคคลตองานหรอเฉพาะแงใดแงหนงของงานทเกยวของกบหนาทของพนกงานเทานน และความผกพนตอองคการคอนขางมความมนคงมากกวาความพงพอใจในงาน แมวาเหตการณประจาวนในสถานททางานอาจจะมผลกระทบตอความพงพอใจในงานของพนกงาน แตเหตการณนนอาจไมกระทบตอความผกพนของบคคลทมตอองคการโดยรวมกได จงกลาวไดวา ความพงพอใจในงานมเสถยรภาพนอยกวาความผกพนตอองคการ

2. ความผกพนตอองคากร เปนแรงผลกดนใหพนกงานในองคการมการปฏบตงานไดดยงขน เนองจากเกดความรสกวามสวนรวมเปนเจาขององคการนนเอง

3. ความผกพนตอองคการ เปนตวเชอมประสานระหวางความตองการของบคคลใหสอดคลองกบเปาหมายขององคการ ซงบคคลทมความรสกผกพนดงกลาว มกมความผกพนอยางมากตองาน เพราะเหนวางานคอหนทางทตนสามารถทาประโยชนใหแกองคการและงานบรรลเปาหมายไดสาเรจ

4. บคคลทมความผกพนกบองคการสง จะเตมใจทจะใชความพยายามอยางมากในการทางานใหกบองคการ ซงในหลายกรณความพยายามดงกลาวจะมผลใหการปฏบตอยในระดบดเหนอคนอน

5. ความผกพนตอองคการชวยขจดการควบคมจากภายนอก ซงเปนผลมาจากทสมาชกในองคการมความรกและความผกพนตอองคการของตนเองมากนนเอง

6. ความผกพนตอองคการเปนตวบงชทดถงความมประสทธภาพและประสทธผลขององคการ

สกานดา ศภคตสนต (2540: 18-20) ไดกลาวไววา ถาพนกงานในองคการมความผกพนตอองคการ จะกอใหเกดประโยชนตอองคการดงน

• อตราการขาดงาน (Absenteeism) พนกงานทมความผกพนตอองคการสงจะมแรงจงใจในการทางานมากกวาพนกงานทมความผกพนตอองคการตา ความผกพนตอองคการมความสมพนธทางบวกกบแรงจงใจและสงผลทางออมตอขวญกาลงใจ ซงจะชวยใหองคการบรรลเปาหมายไดงายขน และผทมความผกพนตอองคากรระดบสงจะแสดงความเฉอยชา หรอการขาดงานอยางไมมเหตผลนอยกวาผทมความผกพนตอองคการตา พนกงานทมความผกพนตอองคการ

13

สงจะมอตราการขาดงานตาหรอไมคอยขาดงาน สวนผทมความผกพนตอองคการตามกพบวาจะขาดงานเปนประจา

• อตราการลาออกหรอเปลยนงาน (Turnover) ความผกพนตอองคการมความสมพนธกบการลาออกมากกวาความพงพอใจในงาน ซงความผกพนตอองคการมความสมพนธทางลบกบการลาออก พนกงานทมความผกพนตอองคการสง จะมความคดทจะลาออกตา มแนวโนมทจะอยกบองคการนานกวา

• การปฏบตงาน (Job Performance) พนกงานทมความผกพนตอองคการสงจะมความเตมใจทจะใชความพยายามในการทางานเพอองคการ ความผกพนตอองคการนาจะเปนปจจยสนบสนนไปสความพยายามและอาจมผลเกยวเนองกบการปฏบตงาน

ดวยเหตนการสรางความยดมนผกพนตอองคการจงเปนเรองสาคญ เพราะถาผบรหารสามารถทาใหบคลากรมความยดมนผกพนตอองคการไดกจะทาใหเกดประโยชนแกองคการหลายประการ ทงดานการเพมพนประสทธภาพการทางานของบคลากรทาใหบคลากรมขวญและกาลงใจในการปฏบตงานหรอลดพฤตกรรมทไมพงประสงคตางๆ ทกอใหเกดปญหาการดาเนนงานขององคการ อนมผลทาใหองคการไมสามารถบรรลวตถประสงคตามทองคการตงไว

2.3 แนวคดเกยวกบปจจยทมผลตอความผกพนของพนกงาน

ความผกพนของพนกงานในแงของ ”Engagement” เปนเรองทยงไมแพรหลายนกสาหรบงานดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดงนน แนวคดสวนใหญจงเปนของบรษททปรกษาซงเปนองคการทไดพยายามนาเสนอแนวคดและเครองมอทใชวดความผกพนดงกลาวจากการคนควาและรวบรวมขอมลสามารถประมวลแนวคดและเครองมอทใชวดความผกพนได 5 แนวคดดงน

2.3.1 แนวคดของ The Gallup Organization ซงใชแนวคาถาม 12 ขอ (QP

12P) ในการ

สารวจความผกพนของพนกงานทมตอการทางาน 2.3.2 แนวคดของ Hewitt Associates ทไดจากการศกษาถง 7 ปจจยทมผลตอความผกพนของพนกงาน

2.3.3 แนวคดของ Taylor Nelson Sofres ทไดสรางเครองมอในการวดความผกพนของพนกงานทเรยกวา EmployeeScoreP

TMP โดยใช The Conversation Model ในการจาแนกลกษณะ

พนกงาน 2.3.4 แนวคดของ Dr. Ed Gubman 2.3.5 แนวคดของ Burke

14

2.3.1 แนวคดของ The Gallup Organization The Gallup Organization กอตงขนเมอป 1953 โดย Dr.George Gallup ซงในชวงแรก

Gallup ตองการวดและตดตามทศนคตของสาธารณชนเกยวกบเรองทางการเมอง สงคม และเศรษฐกจในแตละวน โดยการสารวจความคดเหนจากโพล (Poll) ตอมาในชวงป 1980-1989 นนทฤษฎทางดานการจดการไดรบอทธพลจาก Dr.Deming, Dr.Juran และ Phillip Crosby ทเสนอแนวคดเรอง TQM ซงเปนการสรางโอกาสใหแก Gallup ทมงสรางเครองมอวดความพงพอใจของลกคาในขณะนน เมอปลายทศวรรษ 1990 ธรกจกาลงเขาสยคโลกาภวฒน ซงมการตดตอสอสารถงกนทวโลกและแขงขนกนรงแรง นอกจาก Gallup จะมงวดและตดตามความพงพอใจของลกคาแลว ยงสนใจเรองทศนคตของพนกงานทมตอขวญกาลงใจในการทางานจนกระทงผลผลตทงหมดขององคกร (Coffman and Gonzalez-Molina, 2002: 1-14) ในขณะทปจจบนกาลงเขาสยคเศรษฐกจทางอารมณ ซงองคการทประสบความสาเรจเชอวาทรพยากรทสรางคณคามากทสด คอ คน ไมวาจะเปนพนกงานหรอลกคา และยงเชอวาคนเรามกใชความรสกมาเปนอนดบแรกกอนใชเหตผล ดวยเหตนจงทาใหทงพนกงานและลกคาผกพนตอองคการโดยใชความรสกเปนสวนใหญ เมอป 2000 Gallup ไดศกษาถงลกษณะของมนษยทเปนตวขบเคลอนผลลพธทางธรกจขององคการ โดยการคนควาขอมลทางเศรษฐกจจานวนมาก และวเคราะหขอมลของพนกงานและลกคาเพมเตมจากเดม จงไดคนพบแนวทางทมนษยเปนตวขบเคลอนผลลพธทางธรกจขององคการ ซงจดวาเปนทฤษฎการจดการทรจกกนในรปของ The Gallup ซงปจจบนไดกลายเปนโมเดลอนดบหนงของบรษททปรกษาทางดานการจดการ ซงกญแจสาคญของโมเดลนแสดงใหเหนวา พนกงานทกระดบจะสรางการเตบโตของยอดขายและกาไรขององคการ ซงมลกษณะตามภาพท 2.1 ภาพท 2.1 The Gallup Path ทมา: Coffman, Curt W. and Gonzalez-Molina, Gabriel. 2002 Follow This Path: How the World’s Greatest Organizations Drive Growth by Unleashing Human Capital. New York: Warner Book, Inc: 14

Sustainable Growth

Real Profit Increase

Engaged Customers

Engaged Employees

Identify Strengths

The Right Fit

Great Managers

Stock Increase

Enter Here

Q P

12P Survey

1 53 42 6

7 119 108 12

15

ทมา: Coffman, Curt W. and Gonzalez-Molina, Gabriel. 2002 Follow This Path: How the World’s Greatest Organizations Drive Growth by Unleashing Human Capital. New York: Warner Book, Inc: 14

จากภาพท 2.1 แสดงใหเหนวา องคกรจะตองกาหนดขดความสามารถ ทกษะ และประสบการณทดทสดในทกๆตาแหนงงาน เพอคดเลอกพนกงานทมความสามารถทเหมาะสมกบตาแหนงงานนนๆ อกทงผจดการทดจะตองสรางสภาพแวดลอมทเออใหพนกงานสามารถปฏบตงานไดดทสด ตองรจกดงดดและรกษาพนกงานทมความสามารถไว เพอใหพนกงานเกดความผกพนตอองคการได ซงพนกงานทมความผกพนตอองคการนนจะชวยเพมและรกษาลกคาทสรางกาไรใหแกองคการได ตลอดจนเพมความจงรกภกดของลกคา สงผลใหองคการเกดการเตบโตของยอดขายและกาไรอยางยงยน จนเพมมลคาหนขององคการได ปจจยสาคญอยางยงทจะชวยใหองคการสามารถอยอยางยงยนไดนนจะตองเกดจากความผกพนของพนกงานซงจะชวยสรางใหลกคาเกดความจงรกภกดตอสนคาและบรการขององคการ ทาให Gallup สารวจฐานขอมลทสะสมไวจานวนมากจากทเคยไดศกษาพฤตกรรมและธรรมชาตของมนษยตงแตป 1935 พบวา จากการสารวจพนกงาน 1.98 ลานคนจากองคการ 36 แหงทอยใน 21 อตสาหกรรมของ 28 ประเทศ และวเคราะหขอมลโดยใช Meta- Analysis ซงเปนวธการทางสถตในการประมวลผลและหาความสมพนธของสง 2 สงทตองการ นนคอ ความคดเหนของพนกงานและผลลพธทางธรกจขององคการ โดยการคนหาองคประกอบทสงผลตอความผกพนของพนกงานทดจากผลผลตปรมาณการผลต ยอดขาย อตราการลาออก อตราการเกดอบตเหต กาไรตอหนวยการผลต เปนตน จากการสารวจทาให The Gallup Organization คนพบคาถาม 12 ประการ (QP

12P) ทสามารถวดความผกพนของพนกงานอยางแทจรง ซงแตละ

คาถามจะมความสมพนธกบผลลพธทางธรกจขององคการแตกตางกน 5 มมมอง ไดแก ความจงรกภกดของลกคา (Customer Metrics) ผลกาไร (Profitability) ผลผลตของบรษท (Productivity) อตราการลาออกของพนกงาน (Turnover) และความปลอดภยในการทางาน (Safety) ดงตารางท 2.2

16

ตารางท 2.2 ความสมพนธระหวางคาถาม 12 ประการกบผลลพธทางธรกจขององคการ

ปจจยหลก ลกคา ผลกาไร ผลผลต การคงอย ปลอดภย 1. รสงทคาดหวง ( Know what is expected)

x x x x

2. วตถดบและเครองมออปกรณ (Materials and equipment)

x x x x

3. โอกาสทาในสงทฉนสามารถทาไดดทสด (Opportunity to do what I do best)

x x x x x

4. การยกยองหรอชมเชย (Recognition/Praise)

x x x x x

5. การมคนทคอยดแลเอาใจใสในททางาน (Cares about me)

x x x x x

6. การมคนคอยกระตนใหพฒนาตนเอง (Encourages development)

x x x x x

7. ความคดเหนไดรบการยอมรบ (Opinions count)

x x x x x

8. งานททาสาคญตอเปาหมายขององคกร (Mission/purpose)

x x x x X

9. เพอนรวมงานทางานเพอใหงานมคณภาพ (Committed to quality)

x x x x x

10. เพอนสนทในททางาน (Best friend)

x x x x

11. การมคนพดคยถงความกาวหนาของฉน (Talked about progress)

x x x x

12. โอกาสทเรยนรและพฒนา (Opportunity to learn and grow)

x x x x x

ทมา: Coffman, Curt W. and Gonzalez-Molina, Gabriel. 2002 Follow This Path: How the World’s Greatest Organizations Drive Growth by Unleashing Human Capital. New York: Warner Book, Inc: 273

จากตารางท 2.2 แสดงใหเหนถงความเชอมโยงระหวางคาถามทง 12 ประการ (Q12) ของ The Gallup Organization ไดกลายเปนคาถามทใชในการวดความผกพนของพนกงาน (Employee Engagement) โดยแบงขอคาถามตามลาดบขนของความผกพน (Hierarchy of

17

Engagement) ซงสามารถแสดงเปนแผนภาพ 2.2 จะเหนไดวาลาดบขนของความผกพนมดวยกน 4 ระดบ ไดแก ดานความตองการพนฐาน (Basic Need), ดานการสนบสนนจากฝายบรหาร (Management Support), ดานความสมพนธ (Relatedness), และดานความกาวหนา (Overall Growth) ซงคาถาม 12 ประการ (Q12) ของ The Gallup Organization จะจดหมวดหมตามลาดบดงน (Coffman and Gonzalez-Molina, 2002 อางถงใน สกาว สาราญคง, 2547:12-15) 2.3.1.1 ดานความตองการพนฐาน (Basic Need) ไดแก คาถามขอท 1 และ 2

1) I know what’s expected of me at work. กลาวคอ หากพนกงานทอยในองคการอยอยางปราศจากความคาดหวงกจะไมมวนกาวหนา ดงนน องคการจงควรระบเปาหมายใหชดเจน และควรอธบายถงขนตอนการทางานเพอใหทาตามได ซงแนวทางทจะทาใหพนกงานรวาควรทางานอยางไร และเพออะไรนนคอการสรางภาพแวดลอมใหเกดการสอสารในองคการเปนสาคญ

2) I have materials and equipment to do work right. กลาวคอ ถาพนกงานขาดเครองมอหรอวสดอปกรณทจาเปนสาหรบการทางานแลว จะสงผลใหคณภาพของผลงานลดลงได ในองคการสวนใหญนนผบรหารมกจะเปนผควบคมทรพยากรและขอมลตางๆ ไวเพยงผเดยว เพราะคดวาสงนจะชวยเสรมสรางอานาจการสงการได ซงตรงขามกบองคการทประสบความสาเรจ ทงนเพราะองคการเหลานนจดเตรยมทกสงทสาคญตอการทางานแกพนกงาน รวมถงเปดเผยขอมลตางๆ โดยใชการสอสารแบบสองทาง (Two-way flow of communication) เพอจะไดทราบถงความตองการของพนกงานอยางแทจรง

2.3.1.2 ดานการสนบสนนทางการบรหาร (Management Support) ไดแก คาถามขอท 3, 4, 5 และ 6

3) At work, I have opportunity to do what I do best everyday. กลาวคอ ถาไมมกฎขององคการหรอพนกงานขาดความหวงในบทบาทหนาทของตน กอาจทาใหพนกงานหยดทจะทมเทในการทางาน เชนเดยวกบถาพนกงานไมไดทางานทเหมาะกบตนเองแลวกจะไมสามารถสรางผลงานออกมาได ในองคการทประสบความสาเรจนนผลตผลสวนใหญมาจากการทพนกงานไดทางานตามทพวกเขาถนด ทงนเพราะพรสรรคหรอความสามารถของบคคลนนเปนสงทตดอยกบแตละบคคลและไมสามารถเปลยนแปลงได

4) In the last seven days, I have received recognition or praise for doing good work. กลาวคอ การชมเชยเปนการแสดงถงสญญาณอยางหนงวาบคคลนนทางานไดด ซง

18

คาชมเชยจะชวยเพมกาลงใจทจะมงมนทางานใหสาเรจ สวนการยอมรบในงานนนจะเปนสงทผกมดใหคนเกดความปรารถนาทจะแสดงผลงานและความสามารถของตนออกมา เพราะเมอไดรบการยอมรบกจะชวยสรางความรสกวาตนนนมบทบาทสาคญและมคณคา

5) My supervisor, or someone at work, seem to care about me as a person กลาวคอ การลาออกของพนกงานนนบางครงไมไดเปนเพราะตวองคการ หากแตพนกงานลาออกจากผจดการหรอตวหวหนางาน ซงไมเคยสนใจลกนอง การไมเอาใจใสของหวหนาทาใหพนกงานเกดความรสกไมอยากมสวนรวมในงาน และไมอยากชวยสรางผลผลตใหแกองคการ ในทางตรงขามถาพนกงานไดรบการดแลหรอมการบรหารจดการทดแลว พนกงานกจะเตมใจและยนดทจะทางานอยางเตมท

6) There is someone at work who encourages development. กลาวคอ คนสวนมากตองการความสาเรจมากกวาความเชยวชาญหรอชานาญในงาน ซงเปนธรรมขาตของมนษยทจะมงหวงความกาวหนาและโอกาสมากกวาเดม แตองคการสวนใหญกลบไปใหความสาคญกบนโยบายมากกวาทจะมาสนบสนนพนกงานของตนใหกาวหนาและพฒนา ซงสงผลใหขวญกาลงใจในการทางานลดลง

2.3.1.3 ดานสมพนธภาพ (Relatedness) ไดแก คาถามขอท 7, 8, 9 และ 10 7) At work my opinions seem to count. กลาวคอ องคการโดยสวนใหญมก

ใหความสาคญเฉพาะกบแนวคดดานนวตกรรมตางๆ เพราะความคดเหลานน จะชวยใหองคการมศกยภาพในการแขงขนมากขน แตหากองคการไมยอมรบฟงความคดเหนในดานอนๆ ดวยกจะทาใหพนกงานเกดความรสกไมมความสาคญในงาน ทงนเพราะการเปดรบฟงความคดเหนของพนกงานทกคน จะชวยใหพนกงานรสกวาตนมคณคาและยนดทจะเสนอแนวคดใหมๆ เพอปรบปรงองคการทตนทางานอย

8) The mission or purposes of company make me feel my job is important. กลาวคอ พนกงานตองการรวางานทตนทานนมความสมพนธกบพนธกจขององคการแลวจะชวยเสรมสรางใหเกดกาลงใจและมผลการปฏบตงานทดขน นอกจากนการทพนกงานเขาใจในพนธกจอยางชดแจงจะชวยใหเกดความจงรกภกดและความภาคภมใจ ซงเปนสวนทจะสรางใหเกดความผกพนตอองคการในระยะยาว

9) My associates or fellow employees are committed to doing quality work. กลาวคอ พนกงานตองการเพอนรวมงานจะมาแบงปนความทมเท เพราะเมอสมาชกของทมทางานอยางเตมทและไดผลงานทออกมาดแลว ทกคนกจะไดรบความดความชอบจากการทางาน

19

นนๆ ดวย ดงนนการมเพอนรวมงานทตงใจทางานอยางมคณภาพจงสงเสรมใหพนกงานทางานอยางทมเทเชนกน

10) I have a best friend at work. กลาวคอ มตรภาพในองคการเปนสงสาคญทจะเชอมโยงความสมพนธใหคนทางานในองคการนนๆ นานขน

2.3.1.4 ดานความกาวหนาในงาน (Growth) ไดแก คาถามขอท 11 และ 12 11) In the last six months, someone at work has talked to me about my

progress. กลาวคอ การใหขอมลปอนกลบหรอคาแนะนาแกพนกงานถงผลการปฏบตงานทผานมา จะชวยใหพนกงานปรบปรงงานของตนใหดขน เชนเดยวกบการทบทวนถงผทมบทบาทการทางานทด (Winning plays) ในทกเดอนกจะทาใหพนกงานรบรถงจดแขงของตนและพฒนาจดแขงนนใหดยงขนซงจะเปนประโยชนแกองคการ

12) This last year, I have had opportunities to learn and grow at work. กลาวคอ หลงจากทางานไดหนงปแลวพนกงานควรรวาอะไรทตนทาไดดหรอไมด และเรยนรถงขอควรปรบปรงเพอใหการปฏบตงานดขน การเรยนรนน จะไปชวยขยายจดแขงของพนกงานใหสามารถกาวหนาและเตบโตในงาน ซงหากพนกงานไดรบการตอบสนองในประเดนดงกลาวแลว จะชวยเสรมสรางใหเกดเปนความผกพนตอองคการ จากคาถาม 12 ประการ (QP

12P) ของ The Gallup Organization ทเปนตววดความผกพน

ของพนกงานตามเสนทางของ The Gallup นน ถงแมจะดคลายคลงกบทฤษฎแรงจงใจของ Maslow ทมการพดถงลาดบขนของความพงพอใจ แตเมอพจารณาในขอคาถาม 12 ประการ (QP

12P)

แลวจะเหนไดวามความแตกตางในปจจยดานความตองการพนฐานทไมกลาวถงเรอง คาตอบแทนตางๆ เนองจากผลตอบแทนเปนสงใหเกดความพอใจในระยะสนๆ ไมใชสงททาใหผกพนกบองคการในระยะยาว 2.3.2 แนวคดของ Taylor Nelson Sofres Taylor Nelson Sofres (TNS) เปนบรษททใหบรการขอมลสารสนเทศทางการตลาดทใหญทสดของโลก และไดสรางเครองมอทใชวดความผกพนพนกงานทชอวา EmployeeScoreP

TMP

โดยประยกตจากวธการ The Conversion ModelP

TMP โดยโมเดลแบงความผกพนออกเปน 2 มมมอง

ไดแก ความผกพนตอองคการ และความผกพนในงาน ทาใหจาแนกพนกงานออกตามลกษณะความผกพน 4 ลกษณะ ซงมคาถามดวยกนทงหมด 8 ขอตามประเภทของความผกพน โดยมรายละเอยดของคาถามดงน

20

• ความผกพนตอองคการ - การประเมนภาพรวมขององคการ - การเปรยบเทยบระหวางองคการกบองคการอนๆ ทเปนทางเลอกในการทางาน - ความตงใจทจะอยกบองคการตอไป - การอทศเพอองคการ ตองการอยในองคการจรงๆ หรอเปนเพยงพกพงเทานน

• ความผกพนตองาน - การประเมนภาพรวมของงานททา - การเปรยบเทยบระหวางงานทตนทาอยกบงานอนๆ ทพนกงานสามารถทาได - ความตงใจทจะทางานในประเภทนตอไป - การอทศใหกบงานททา ตองการทางานนนจรงๆ หรอเปนแคทมาของรายได

การสารวจเกยวกบความผกพนของพนกงานจะชวยใหผบรหารเขาใจพฤตกรรมของพนกงาน เพอสรางและพฒนากลยทธใหพนกงานมพฤตกรรมทสอดคลองกบเปาหมายขององคการ โดย EmployeeSoreP

TMP มวตถประสงคเพอชวยใหองคการสามารถปรบปรงพฤตกรรมของ

พนกงานอกทงชวยลดอตราการลาออกตามลกษณะความผกพน 4 ลกษณะ ตามภาพท 2.3ดงตอไปน ภาพท 2.3 ลกษณะความผกพนของพนกงานแบบตางๆ ตามแนวคดของ TNS

ทมา: Taylor Nelson Sofres. 2004 (December, 12). Employees (Online). Available URL:

HTUhttp://bcauditor.com/PUBS/2002-03/Report1/sec2.htmUTH.

21

จากภาพท 2.3 ไดมการมองความผกพนของพนกงานออกเปน 2 มมมอง โดยใหแกนตงเปนความผกพนในงานททา และแกนนอนเปนความผกพนตอองคการ ทาใหสามารถแยกพนกงานทมรปแบบความผกพนทแตกตางกน 4 ลกษณะ (Taylor Nelson Sofres, 2004) ไดแก

1. Career Oriented เปนผทมความผกพนในงานททาสง แตขาดความผกพนตอองคการ โดยพนกงานจะทางานใหแกองคการ เนองจากตองการประสบการณเพอมสวนชวยในการสงเสรมโอกาสความกาวหนาในอาชพของตน บคคลเหลานเปนบคคลทมคณคาตอองคการสามารถสรางผลผลตใหแกองคการไดอยางมประสทธภาพ แตกเปดโอกาสใหแกขอเสนอขององคการอนๆดวย ซงสามารถทาลายสมพนธภาพทดตอลกคา จนสงผลเสยตอองคการในระยะยาว

2. Malcontent เปนผทขาดทงความผกพนตอองคการและความผกพนตองานททา บคคลเหลานจะขาดความตงในในการทางาน ทางานไปวนๆหนง ขดแยงกบบคคลอนอยเสมอ ซงจะสงผลเสยตอภาพพจนขององคการ

3. Company Oriented เปนผทมความผกพนตอองคการ แตไมมความผกพนในงานททาบคคลเหลานจะชวยสนบสนนองคการ รกและภาคภมใจทจะไดอยในองคการ แตรสกไมมความสขในงานททา ทาใหสงผลตอการปฏบตงาน

4. Ambassador เปนผทมทงความผกพนตอองคการและความผกพนในงานททา บคคลเหลาน จะกลาวถงองคการในทางทดตอบคคลอน ตองการเปนสวนหนงขององคการ แมวาองคการอนจะใหผลประโยชนทดกวา ตงใจทางานอยางเตมศกยภาพของตน ตลอดจนรสกภมใจในงานททาวามสวนชวยใหองคการประสบความสาเรจ และยนดทจะทางานหนกเพอปรบปรงและเพมผลผลต ซงบคคลเหลานจดไดวาเปนสนทรพยทยงใหญทสดขององคการ

จากลกษณะพนกงานทง 4 แบบตามแนวความคดของ Taylor Nelson Sofres (TNS) นน ลกษณะของพนกงานทเปนทตองการในทกๆหนวยงานหรอในทกๆองคการนนคอ พนกงานแบบ Ambassador ทมทงความผกพนตอองคการและความผกพนในงานททา และพนกงานทไมเปนทพงประสงคเลย นนคอ Malcontent ซงขาดทงความผกพนตอองคการและความผกพนในงานททา สวนพนกงานแบบ Career Oriented และพนกงานแบบ Company Oriented นน จะเหนไดวามทงขอดและขอเสยทแตกตางกนไป ซงทงหมดนมปจจยทเปนตวผลกดนใหเกดความผกพนทแตกตางกน ดงตารางท 2.4

22

ตารางท 2.4 ปจจยทผลกดนใหเกดความผกพนตามแนวคดของ Taylor Nelson Sofres (TNS) Ambassador Company Oriented Career Oriented

การจดผลการปฏบตงาน/ความสาเรจในงาน • องคการมระบบการประเมนผล

การปฏบตงานทมประสทธผล • ความสามารถทจะทางานได

สาเรจ และมสวนสนบสนนใหองคการกาวหนา

การจดผลการปฏบตงาน • สงททาจาเปนเพอใหงาน

บรรลผลสาเรจ • เขาใจอยางถองแทถงผลท

ไดรบจากการประเมนผลการปฏบตงาน

ภาพรวมองคการ • คณภาพชวตในการทางาน • องคการเปนสถานททนา

ทางาน • การมคณคาของตน • สภาพแวดลอมทางกายภาพ

ในการทางาน ภาวะผนา • ความเชอมนในภาวะผนาของ

หนวยงานและภาวะผนาขององคการ

แรงบนดาลใจสวนตว • ความภมใจในงานทตนทา

ความยตธรรม • กระบวนการคดเลอก

พนกงานเขาทางานทยตธรรม • พนกงานมโอกาสเทาเทยม

กน การใหรางวล/การยกยองชมเชย • การจายคาตอบแทนและสงจงใจ

ขนอยกบผลการปฏบตงาน • การยกยองชมเชยความพยายาม

ในการทางานของพนกงาน • การยกยองชมเชยทมงานและ

หนวยงานทประสบความสาเรจ

วฒนธรรมการทางาน/การมอบอานาจ • โอกาสทจะทาในสงททาไดด

ทสด • การควบคมใหงานดาเนนไป

ตามทตองการ • การมอานาจในการทางานท

เพยงพอ

การใหรางวล • ผลประโยชนทดแกพนกงาน • การยกยองชมเชยพนกงาน

การฝกอบรมและพฒนา • โอกาสในการเรยนรกาวหนาใน

งาน • โอกาสทจะไดรบการฝกอบรม

เพอใหทางานไดอยางเหมาะสม • โอกาสทจะเรยนรทกษะใหมๆ

และพฒนาความสามารถใหมๆ • โอกาสทจะไดรบการฝกอบรม

เพอใหงานมคณภาพมากยงขน

ความจาเปนในการฝกอบรม • โอกาสทจะเรยนรทกษะใหมๆ

และพฒนาความสามารถใหมๆ

• โอกาสทจะฝกอบรม เพอใหงานมคณภาพมากยงขน

การตดตอสอสาร • การไดรบการยอมรบในความ

คดเหนจากผอน • มขอมลทจะชวยใหสามารถ

ทางานไดอยางมประสทธภาพ

Taylor Nelson Sofres. 2004 (December, 12). Employees (Online). Available URL: HTUhttp://bcauditor.com/PUBS/2002-03/Report1/sec2.htmUTH.

23

2.3.4 แนวคดของ Dr. Ed Gubman Dr. Ed Gubman ไดมมมมองในเรองความผกพนวาจะเกดขนไดจะตองเชอมโยงกนทง 3 สวน ไดแก คานยมและความรบผดชอบ (Values and Responsibilities) โครงการ (Program) และความสมพนธ (Relationships) ไดดงน

ภาพท 2.5 Engagement Hierarchy ตามแนวคดของ Gubman

ทมา: Ed Gubman. 2004. (November, 5). Increasing and Measuring Engagement (Online). Available URL://www.gubmanconsulting.com/writing_increasing.html.

จากภาพท 2.5 สามารถอธบายเรองความผกพนไดวา การเพมความผกพนใหเกดขนในองคการนนมความสมพนธกบ 3 ลาดบขน ดงน

• คณคาและความรบผดชอบ (Value and Responsibilities) ซงกลาวไดวาเปนปจจยพนฐานทาใหพนกงานเกดความผกพนกบองคการ เนองจากถาองคการและพนกงานใหคณคาหรอคานยมทสอดคลองกนแลว จะทาใหพนกงานรสกผกพนและเตมใจทจะทางานใหกบองคการ ตลอดจนองคการตองมการกาหนดหนาทความรบผดชอบทชดเจนจากการออกแบบมาเปนอยางด มความพรอมของวสดอปกรณทเปนเครองมอในการทางานอกดวย

• โครงการ (Program) การทองคการมโครงการตางๆ ทจดไวใหพนกงาน เชน คาตอบแทน สวสดการตางๆ คณภาพชวตของพนกงาน การฝกอบรมและพฒนา สงตางๆ เหลาน ถาตรงกบความตองการของพนกงานแลว จะทาใหพนกงานอยากทจะอยกบองคการตอไป

Values and Responsibility

Programs

Relationships

24

• ความสมพนธ (Relationships) เรองของความสมพนธนน ไมวาจะเปนความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน หวหนางาน และลกนอง ลวนมอทธพลตอความรสกและความผกพนของคนทงสน จากแนวคดของความผกพนของ Ed Gubman นไดรวบรวมวธการวดความผกพนจาก 2 แนวคด ไดแก คาถาม 12 ประการ (QP

12P) ของ The Gallup Organization และปจจยทง 7

ประการของ Hewitt Associates โดยสามารถสรปไดเปนตารางดงน ตาราง 2.6 ตารางการเปรยบเทยบของการวดความผกพนของพนกงานตามแนวคดของ Gubman

แนวคดหลก (Dominant theme)

จากแนวคดสการปฏบต (From theme to action)

การวด (Measured by)

คานยมและความรบผดชอบ (Values and Responsibilities)

Uคานยม - ความยตธรรม - ความเคารพ - ความเชอใจ - การชวยเหลอสงคม

Uความรบผดชอบ - การออกแบบงานทด - ระบความรบผดชอบ

ชดเจน - ความพรอมของ

เครองมอและอปกรณ

UGallup QUPU

12UP

- รวาอะไรคอความคาดหวงในงาน (Work what’s expected of me at work) - มเครองมอและอปกรณในการทางานทเหมาะสม (Have materials & equipment to do work right) - มโอกาสทจะทางานใหไดดทสด (Opportunity to do what I do best) - ภารกจขององคการทาใหรสกวางานของตนสาคญ ( Mission/purpose of company make me feel my job is important UHewitt Factor: - ภาวะผนา (Leadership) - วฒนธรรมและเปาหมายขององคการ (Culture

and Purpose) - ลกษณะงาน (Work activity)

25

โครงการ (Programs)

- คาตอบแทน - สวสดการ - การรบรองหรอ

ยอมรบ - คณภาพชวต - การฝกอบรมและ

พฒนา

UGallup QUPU

12UP

- การไดรบการยอมรบหรอชมเชย (Receive recognition or praise) - การมโอกาสไดเรยนรและพฒนา (Opportunity to learn and grow) UHewitt Factor: - คาตอบแทนโดยรวม (Total compensation) - คณภาพชวต (Quality of work life) - โอกาสทไดรบ (Opportunity)

ความสมพนธ (Relationships)

- การแสดงความขอบคณ

- การแสดงความยนด

UGallup QUPU

12UP

- มคนทคอยดแลเอาใจใส (Someone at work care about me) - มคนสงเสรมดานการพฒนาในงาน (Someone at work encourage development) - ความคดเหนไดรบการยอมรบ (My opinion seem to count) - เพอนรวมงานทางานอยางเตมทและมคณภาพ (Fellow employees committed to quality) - การมเพอนสนทในททางาน (Have best friend at work) - มคนพดถงความกาวหนาในงาน (Talked about my progress) UHewitt Factor: - ความสมพนธ (Relationship)

ทมา :Ed Gubman. 2004. (November, 5). Increasing and Measuring Engagement (Online). Available URL://www.gubmanconsulting.com/writing_increasing.html. จากการจดกลมแนวคดโดยนาปจจยหรอเครองมอวดความผกพนของทง The Gallup Organization และ Hewitt Associates มารวบรวมและแบงกลมนน Dr. Ed Gubman ไดวเคราะหถงขอดขอจากดของทง 2 แนวคดไววา แมทง 2 องคการจะมความแตกตางกนในเรองของปจจยทชวดความผกพน แตทงคกมวธการวดทมหลกการและอยบนพนฐานของงานวจยทด

26

อยางไรกตาม แนวคดดงกลาวยงคงมชองวาง (Big gap) ในแตละสวน กลาวคอ จากตารางเปรยบเทยบขางตน แม The Gallup Organization และ Hewitt Associates จะมการวดทครอบคลมเรองคณคาและหนาทความรบผดชอบ แตยงคงมบางแนวคดทขอคาถามหรอปจจยทตงขนนนยงไมครอบคลม เชน The Gallup Organization จะมปจจยทใชวดโครงการอยคอนขางนอยเมอเทยบกบโครงการทงหมด เพราะเนนทสวสดการและผลประโยชน แตมเพยงปจจยเดยวเทานนทเกยวของกบเรองความสมพนธในทางาน ซงจากการเปรยบเทยบดงกลาวสะทอนใหเหนวาทงแนวคดของ The Gallup Organization และ Hewitt Associates ยงคงมปจจยทเนนในแตละดานทครอบคลมเนอหาของความผกพนของพนกงานอยางเหนไดชด

2.3.4 แนวคดของ Burke Burke เปนบรษททปรกษาอกแหงหนงทไดสรปแนวคดเรองความผกพนของพนกงาน โดยมองวาหากพนกงานผกพนกบองคการ (Employee Engagement & Commitment) จะสงผลใหเกดความจงรกภกดของลกคา (Customer Loyalty) เพราะพนกงานจะทมเทและเตมใจทจะผลตสนคาและใหบรการแกลกคาดวยความเอาใจใส ซงจะเชอมโยงใหเกดการปรบปรงผลการปฏบตงานทางธรกจขององคการ (Improve Business Performance) สรปเปนแผนภาพดงน

ภาพท 2.7 ผลของความผกพนของพนกงานตามแนวคดของ Burke

ทมา: Burke. 2004. (December, 12). Employee Engagement (Online). Available URL: HTUhttp://www.burke.com/EOS/prac_EmployeeEngagement.htmUTH.

นอกจากน Burke ยงกลาวถงสวนประกอบทจะทาใหเกดความผกพนของพนกงาน โดยเรยกวา Employee Engagement Index (EEI)P

TM Pซงเปนองคประกอบททาใหเกดความผกพนของ

พนกงาน โดยมปจจยตางๆ 6 ดาน ไดแก บรษท (Company) ผบรหาร (Manager) กลมทางาน(Work Group) งานททา (The Job) สายอาชพ (Career/Profession) และลกคา( Customer)

Employee Engagement & Commitment

Improved Business Performance

Customer Loyalty

Employee Engagement & Commitment

27

องคประกอบของความผกพนดงกลาวมปจจยยอยๆ ดงแผนภาพตอไปน (Burke, 2004) ภาพท 2.8 Employee Engagement Index (EEI)P

TMP

ทมา: Burke. 2004. (December, 12). Employee Engagement (Online). Available URL: HTUhttp://www.burke.com/EOS/prac_EmployeeEngagement.htmUTH.

จากแตละปจจยใน Employee Engagement Index (EEI)P

TM Pนนไดแยกยอยออกมาเปน

ประเดนตางๆ และเชอมโยงใหเหนวาหากพนกงานเกดความผกพนตอองคการแลวทาใหเกดผลลพธตอองคการอยางไร ซง Burke ไดเสนอแนวคดดงกลาวออกมาเปนแผนภาพดงน

ภาพท 2.9 องคประกอบของความผกพนของพนกงานตามแนวคดของ Burke

Employee Engagement

Index (EEI)

Company

Manager Work Group

Job Career/Profession

Customer/Client

Employee Engagement

Key Organizational

Outcome Metrics

• Employee retention • Performance • Customer loyalty • Profitability

UEngagement UComponents

Company

Customer

Career/ Profession

The job

Work group

Manager

UTopic Area

Staff resources Challenge

Stress Involvement

Development Progression

Customer orientation services Meeting customer needs Easy to do business with

Quality of work Cooperation Performance

management

Fairness Support Consistency

Feedback

Leadership Compensation/Benefit

Products & Services

28

ทมา: Burke. 2004. (December, 12). Employee Engagement (Online). Available URL: HTUhttp://www.burke.com/EOS/prac_EmployeeEngagement.htmUTH. จากภาพท 2.9 จะเหนไดวา Burke ไดแบงองคประกอบของความผกพนไว 6 องคประกอบดวยกนๆ ไดแก บรษท (Company) ผบรหาร (Manager) ทมงาน (Work Group) งานททา (The Job) สายอาชพ (Career/Profession) และลกคา (Customer) ซงทงหมดเรยกวา Employee Engagement Index (EEI)P

TM Pโดยแตละองคประกอบทง 6 นจะมประเดนตางๆ ในการ

วดความผกพนของพนกงานสามารถสรปเปนตารางดงตอไปน ตารางท 2.10 ประเดนในการวดความผกพนของพนกงาน

องคประกอบของความผกพนตอ

องคการ ประเดนทใชในการวดความผกพน

องคการ (Company) - ดานความเปนผนา (Leadership) - ดานการจายคาตอบแทนและสวสดการตางๆ (Compensation/Benefit) - ดานสนคาและบรการ (Product & Service)

ผบรหาร (Manager) - ดานความยตธรรม (Fairness) - ดานความสมาเสมอในการสนบสนนชวยเหลอ

(Support consistency ) - ดานการใหผลตอบแทนกลบแกพนกงาน (Feedback)

ทมงาน (Work Group) - ดานคณภาพของการทางาน (Quality of work life) - ดานความรวมมอรวมใจ (Cooperation) - ดานการจดการผลการปฏบตงาน (Performance management)

งานททา (The Job) - ดานทรพยากรหรอเครองมออปกรณทใชในการทางาน (Staff resources) - ดานโอกาสทไดรบจากการทางาน (Challenge) - ดานความเครยดจากการทางาน (Stress)

สายอาชพ (Career/Profession)

- ดานการมสวนรวม (Involvement) - ดานการไดรบการพฒนา (Development) - ดานความกาวหนาในอาชพ (Progression)

ลกคา (Customer) - ดานแนวทางการใหบรการลกคา (Customer orientation service) - ดานการตอบสนองตรงความตองการของลกคา (Meeting customer) - ดานความสะดวกในการทาธรกจ (Easy to do business with)

29

ปจจยตางๆ ดงทกลาวมาจะสงผลใหพนกงานเกดความผกพน ซงจะเชอมโยงมาสผลลพธตางๆ ไดแก การรกษาพนกงานใหคงอยกบองคการ (Employee Retention) การเกดเปนการปฏบตงานทดของพนกงาน (Performance) ความจงรกภกดของลกคา (Customer Loyalty) และผลกาไรทเกดขนกบองคการ (Profitability) 2.4 ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนของพนกงานตอองคการ

การทพนกงานในองคการจะเกดความผกพนตอองคการ มความเตมใจและตงใจพรอมทจะปฏบตงานใหบรรลเปาหมายทองคการตงไวนน องคการจาเปนตองตอบสนองในสงตางๆ ทพนกงานตองการไดอยางถกตองและเหมาะสม โดยตระหนกวาพนกงานแตละคนนนมความตองการทแตกตางกน ซงจะทาใหพนกงานเกดความพงพอใจและความผกพนตอองคการในทสด ทฤษฎทเกยวของกบความผกพนตอองคการ จงเปนทฤษฎเชงจตวทยาและพฤตกรรมศาสตรทอธบายถงการกอใหเกดพฤตกรรมของมนษย ตลอดจนแรงจงใจทกอใหเกดพฤตกรรมนนๆ ซงประกอบดวย 2.4.1 กลมทฤษฎเชงเนอหา (Content Motivation Theory)

2.4.2 กลมทฤษฎเชงกระบวนการ (Process Motivation Theory) 2.4.3 กลมทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory)

ตารางท 2.1 สรปทฤษฎจาแนกตามกลมทฤษฎ กลมทฤษฎเชงเนอหา

(Content Motivation Theory) กลมทฤษฎเชงกระบวนการ (Process Motivation Theory)

กลมทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory)

1. ทฤษฎแรงจงใจของมนษย (A Theory of Human Motivation) 2. ทฤษฎ E.R.G (E.R.G Theory) 3. ทฤษฎสองปจจย (Two-Factor Theory)

1. ทฤษฎความคาดหวง (Expectancy Theory) 2. ทฤษฎการตงเปาหมาย (Goal-Setting Theory) 3. ทฤษฎความเทาเทยม (Equity Theory)

ประเภทของการเสรมแรง 1. Positive Reinforcement 2. Negative Reinforcement 3. Extinction 4. Punishment

ทมา: Lussier,. R N. & Achua, C.F. 2001. Leadership. Ohio: South-western College Publishing: 74-76 2.4.1 กลมทฤษฎเชงเนอหา (Content Motivation Theory)

ทฤษฎในกลมนเนนทตองการเฉพาะอยางทจงใจและกากบพฤตกรรมของมนษย ซงเกยวของกบตวงานโดยตรง ทฤษฎทอยในกลมน ไดแก

30

2.4.1.1. ทฤษฎแรงจงใจของมนษย (A Theory of Human Motivation) Maslow (1954: 99-100) ชใหเหนวาบคคลถกกระตนจากความปรารถนาทจะตอบสนองความตองการเฉพาะอยาง โดยไดตงสมมตฐานเกยวกบความตองการของบคคลไวดงน

• บคคลยอมมความตองการอยเสมอและไมมสนสด ขณะทความตองการใดไดรบการตอบสองแลว ความตองการอนกจะเกดขนอกไมมวนจบสนความตองการทไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอนๆตอไป

• ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนอง จงเปนสงจงใจในการแสดงพฤตกรรมของคน

• ความตองการของบคคล จะเรยงเปนลาดบขนตอนตามความสาคญ เมอความตองการไดรบการตอบสนองแลวบคคลกจะใหความสนใจกบความตองการระดบสงตอไป

ตารางท 2.2 แสดงลาดบขนความตองการของ Maslow ลาดบขนความ

ตองการ คาอธบาย ตวอยางวธการทจะ

ตอบสนองความตองการ ความตองการเปนคนทสมบรณ (Self Actualization)

ความตองการในขนนไมเพยงแตตองการทจะรวา ตนมชวตอยในความเปนจรงไดเพยงใด แตยงรวมถงความตองการทจะพฒนาตนเองใหดทสดเทาทสามารถจะทาได

เปดโอกาสใหบคคลไดใชความสามารถและทกษะทเขามอยางเตมศกยภาพ

ความตองการการนบถอ (Esteem and Self respect Needs)

ความตองการทจะประสบความสาเรจ มความเชอมน และเปนทยอมรบ สนใจ รวมทงไดรบความสาคญจากคนอน

เลอนขนเลอนตาแหนงและใหรางวลในความสาเรจ

ความตองการขนสงสด

ความตองการความรก (Social and Belongingness Needs)

เปนความตองการความผกพน ความพอใจทจะใหและรบความรกจากผอน

สงเสรมใหเกดความสมพนธระหวางบคคลทดและมกจกรรมทางสงคม

31

ความตองการความปลอดภย (Safety and Security Needs)

ความตองการความมนคงและปลอดภยทางกายภาพ(Physical) และความตองการแสวงหาความปลอดภยจากสงแวดลอมและความคมครองจากผอน

ใหความมนคงในการทางาน การจดสภาพแวดลอมทมความปลอดภยในการทางาน

ความตองการขน

พนฐานทสด

ความตองการทางกายภาพ ( Physical Needs)

เปนความตองการพนฐาน เพอการดารงชวตตากปกต และสงจาเปนสาหรบการมชวตอยอนๆ

ใหคาตอบแทนทเพยงพอตอการนาไปซออาหาร เสอผา ทพก ซงเปนปจจยพนฐาน

ทมา : Jones, G.R., George, J.M.& Hill, C.W.L. 2000. Contemporary Management. Boston: Irwin/McGraw-Hill: 436 2.4.1.2 ทฤษฎ E.R.G (E.R.G Theory)

Alderfer (1972: 6-12) ไดเสนอทฤษฎความตองการ E.R.G.ขน โดยทฤษฎนเกยวของกบ 2 ตวแปร คอ ตวแปรดานความพงพอใจ (Satisfactions) และความตองการ (Desires) ทเปนสภาพวะอารมณทอยภายในของแตละบคคล ซงทฤษฎ E.R.G. ตงอยบนสมมตฐานทวามความตองการ 3 ประเภททนาไปสความพงพอใจ โดยความตองการ 3 ประเภทนน ไดแก ความตองการมชวต (Existence Needs) ความตองการมสมพนธภาพกบผอน (Relatedness Needs) และความตองการเจรญกาวหนา (Growth Needs) นอกจากน Alderfer ยงเหนดวยกบทฤษฎของ Maslow อกในแงทวา ความพอใจในความตองการ มอทธพลตอความสาคญของความตองการระดบสงกวาทอยถดขนไป แตเขากมความเหนตางไปจาก Maslow อกในแงทวา การขาดความพงพอใจในความตองการระดบสงกวาขนไป อาจทาใหความตองการระดบตามความสาคญขนมาแทน

32

ตารางท 2.3 การเปรยบเทยบทฤษฎของ Maslow และ E.R.G. ทฤษฎของ Maslow ทฤษฎของ

E.R.G. ตวอยางวธการทจะตอบสนองความพงพอใจ

Psychological Safety – Material

Existence จดหาคาจางทเพยงพอตอความตองการขนพนฐาน และสภาพแวดลอมทมความปลอดภย

Safety - Interpersonal Love (Belongingness) Esteem - Interpersonal

Relatedness สงเสรมบรรยากาศความสมพนธระหวางบคคลทด และสนบสนนการใหผลสะทอนกลบอยางถกตอง

Esteem – Self confirmed Self – Actualization

Growth ใหพนกงานไดปรบปรงทกษะและความสามารถอยางตอเนองรวมทงเปดโอกาสใหพนกงานไดทางานทมคณคาสาหรบเขา

ทมา : Alderfer, C.P.1972. Existence Relatedness and Growth: Human Need in Organizational Setting. New York: Free Press: 25

2.4.1.3 ทฤษฎสองปจจย (Two-Factor Theory) Herzberg (1959 อางถงใน ศรญ นลวรรณ, 2544: 13) ไดทาการสมภาษณวศวกรและนกบญช โดยใหอธบายถงเหตการณตางๆ ในชวตการทางานทพวกเขารสกมความสขในการทางานและเหตการณททาใหพวกเขารสกเปนทกขหรอความไมสบายในในการทางาน ผลจากการศกษาสามารถตงสมมตฐานเกยวกบแรงจงใจในการทางานไว 2 ประการ ไดแก

• ปจจยคาจน (Hygiene Factor or Maintenance Factor) เปนปจจยภายนอกมกกอใหเกดความสนใจทจะทางาน โดยจะชวยสงเสรมความพงพอในทตงใหดขน เชน นโยบายและการบรหารขององคการ เทคนคการจดการ ความสมพนธระหวางบคคลกบผบงคบบญชา ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ความสมพนธระหวางบคคลกบผใตบงคบบญชา เงนเดอนหรอคาตอบแทน และความปลอดภยในการทางาน เปนตน

• ปจจยจงใจ (Motivation Factors) เปนปจจยภายในกอใหเกดความรสกทดตอการทางานตอไป ซงจะชวยสงเสรมความพงพอใจทจะตองการกาวหนาตอไปในระดบสงขนอก เชน การไดรบการยอมรบ ความกาวหนา ลกษณะงาน และความสาเรจ เปนตน

2.4.2 กลมทฤษฎเชงกระบวนการ (Process Motivation Theory) ทฤษฎกลมนเนนทกระบวนการอธบายการทางาน และความคดความเขาใจตอการ

ตดสนใจหรอการเลอกงาน ไดแก

33

2.4.2.1 ทฤษฎความคาดหวง (Expectancy Theory) Vroom (1964: 14-19) เชอวาพฤตกรรมของมนษยทแสดงออกมานน เปนผล

สะทอนจากการทบคคลไดทาการตดสนใจอยางมเหตผล และพยายามทจะแสดงพฤตกรรมทนาไปสรางวลทตองการ บคคลจะคาดหวงไววาการทเขาไดแสดงพฤตกรรมน เขาจะไดรบผลตอบแทนแบบใด มากหรอนอยเพยงไร และผลทไดรบนนเปนทพอใจหรอไม โดย Vroom ไดเสนอรปแบบของความคาดหวงในการทางานเรยกวา VIE Theory โดยทฤษฎมสวนประกอบสาคญ 5 สวน คอ

• ผลจากการทางาน (Job Outcomes) เปนสงทองคการจดหาใหกบพนกงาน เชน เงนเดอน การเลอนขนเลอนตาแหนง วนหยดพกผอน เปนตน ซงผลจากการทางานอาจจะรวมถงสงทไมสามารถมองเหนได (Intangibles) เชน ความรสกทไดรบการยอมรบ หรอความสาเรจจากการทางาน

• ระดบความเขมขนของความตองการรางวล (Valences) หมายถง ความรสกของพนกงานเกยวกบผลลพธทไดจากการทางาน ซงมกจะอยในรปของความดงดดใจ หรอความพงพอใจตามทไดคาดหวง ซงบคคลสามารถทานายไดวาผลลพธนนมทงบวกและลบ ถาพนกงานจะมความคาดหวงถงผลลพธทจะกอใหเกดความพงพอใจ ระดบของความตองการกจะเปนไปในทางบวก ในทางตรงขาม ถาพนกงานรบรถงผลลพธทจะกอใหเกดความไมพงพอใจ ระดบของความตองการกจะเปนไปในทางลบ

• การวางเงอนไข (Instrumentality) เปนสงทชวยใหบคคลรบรถงความสมพนธระหวางการปฏบตงานกบผลลพธทเขาตองการ เชน การใหผลลพธทบคคลตองการเปนเงอนไขใหกบบคคลไดใชความพยายามเพอใหไดมาซงสงทตองการนน เชน ถาบคคลรบรวาการไดรบเงนเดอนทเพมขนนนเปนเงอนไข กจะทาใหเขาตองพยายามทางานไดดขน เปนตน

• ความคาดหวง (Expectancy) คอ การรบรความสมพนธระหวางความพยายามและผลปฏบตงาน เชน ถาคนมความพยายามมากขน เขากจะทางานเพอใหไดผลการปฏบตงานทดขน

• แรงผลกดน (Force) คอ ผลรวมของความพยายามหรอความกดดนภายในบคคลทจะนาไปสแรงจงใจ ยงแรงผลกดนเพมมากขนเทาไร กจะยงจงใจบคคลนนไดมากขน โดยแรงผลกดนนนเปนผลรวมของระดบความเขมขนของความตองการรางวล การวางเงอนไข และความคาดหวง

34

2.4.2.2 ทฤษฎการตงเปาหมาย (Goal- Setting Theory) ทฤษฎนมงไปทการจงใจพนกงานเพอใหพวกเขาทมเทความพยายามในการปฏบตงานเพอองคการ ซงคลายกบทฤษฎความคาดหวงและทฤษฎความเทาเทยม แตทฤษฎการตงเปาหมายจะมงเนนทความพยายามอยางมทศทางเพอผลการปฏบตงานทดขนและเปนไปตามเปาหมายขององคการ ตามแนวคดของ Locke และ Latham (1990:173) เขาเหนวาเปาหมายนนเปนพนฐานของแรงจงใจและพฤตกรรมอยางมทศทางและเปาหมายยงเปนแนวทางในการตดสนใจของบคคลทจะทมเทความพยายามใหกบการทางานซงจะมอทธพลตอผลการปฏบตงานดวย อยางไรกตามการทเปาหมายจะมอทธพลตอผลการปฏบตงานในทางบวกนน จาเปนตองคานงถงเงอนไข 2 ประการ คอ

• บคคลตองทราบเปาหมายของตนเองและพจารณาวาเปาหมายใดทจะทาใหประสบความสาเรจได

• บคคลตองยอมรบเปาหมายวาเปนสงทพวกเขาปรารถนาทจะทา เพราะเปาหมายนนยากเกนไปหรองายเกนไป เพราะบคคลไมทราบวาจะแสดงพฤตกรรมใดเพอใหไปถงเปาหมายนน การยอมรบในเปาหมายจะชวยใหบคคลมความผกพนและทราบวาจะแสดงพฤตกรรมใดเพอใหไปถงเปาหมายทตงไว นอกจากนบคคลจะตองไดรบผลสะทอนกลบเกยวกบผลการปฏบตงาน เพอทจะชวยใหพวกเขาไดทราบวาความพยายามของพวกเขาเปนไปในทศทางเดยวกบเปาหมายหรอไม 2.4.4.3 ทฤษฎความเทาเทยม (Equity Theory)

Adams (1965) เสนอวาแรงจงใจของบคคลเปนผลมาจากการทบคคลใชการรบรเพอเปรยบเทยบตนเองกบผอน ซงทฤษฎความเทาเทยมนมสวนประกอบหลกๆ 4 องคประกอบดวยกน คอ

• บคคล (Person) ซงนาเรองของการรบรมาประเมนตนเอง • ผอน (Other) ทบคคลนาตนเองไปเปรยบเทยบ • ปจจยนาเขา (Inputs) โดยปจจยนาเขานกอยางเชน การศกษา สตปญญา

ประสบการณ ทกษะ วฒภาวะ ระดบความพยายาม สขภาพ เปนตน ซงปจจยนาเขาเหลานอาจจะเปนอะไรกไดทบคคลเหนวามคณคาและมความสาคญทพวกเขาทมเทใหกบการทางาน

• ผลลพธ (Outcomes) คอ ผลประโยชนทกอยางทไดรบจากการทางาน โดยผลลพธทไดอาจอยในรปของเงนเดอน สวสดการ สภาพการทางาน สญลกษณทางสถานภาพ เปนตน

35

2.4.3 กลมทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory) ทฤษฎกลมนจะเนนทการเสรมแรง เพอใหบคคลเกดการเรยนรในการแสดงพฤตกรรมท

นาไปสเปาหมายทตองการ ไดแก 2.4.3.1. ทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory)

Skinner (Quoted in Jones, George & Hill, 2000: 442-445) ไดนาเสนอทฤษฎนทสามารถนามาใชในการวางเงอนไข เพอใหบคคลเกดการเรยนรในการแสดงพฤตกรรมทนาไปสเปาหมายทตองการหรอเรยนรทจะหลกเลยงพฤตกรรมทนาไปสเปาหมายทไมตองการ โดยการเชอมโยงพฤตกรรมเขากบผลลพธทเฉพาะเจาะจง ซงผบรหารสามารถนาหลกการนมาประยกตใชเพอใหพนกงานมผลปฏบตงานทจะชวยสรางผลสาเรจใหกบองคการ

โดยทฤษฎนไดนาเสนอเครองมอ 4 ประเภท ทผบรหารจะนามาใชในการปรบเปลยนพฤตกรรมการทางานหรอสงเสรมใหเกดพฤตกรรมทสงผลตอประสทธผลขององคการ ดงน

1) การใหแรงเสรมในทางบวก (Positive Reinforcement) เปนการใหผลลพธทพนกงานตองการ เมอเขาเหลานนแสดงพฤตกรรมทสนบสนนความสาเรจขององคการ โดยผลลพธทพวกเขาตองการนนเรยกวา สงเสรมแรงในทางบวก (Positive Reinforces) ซงเปนอะไรกไดทพวกเขาตองการ เชน คาจาง คาชม การเลอนขนเลอนตาแหนง เปนตน หลกการกคอการเชอมโยงสงเสรมแรงในทางบวกกบพฤตกรรมการทางานทสนบสนนความสาเรจขององคการ

2) การใหแรงเสรมในทางลบ (Negative Reinforcement) หลกการกคอ การกาจดหรอเคลอนยายผลลพธทพนกงานไมตองการออกไป หากพนกงานเหลานนแสดงพฤตกรรมทสนบสนนความสาเรจขององคการ โดยผลลพธทพวกเขาไมตองการนนเรยกวา สงเสรมแรงในทางลบ (Negative Reinforces) เชน การจบผด การวพากษวจารณ หรอการสงงานทไมนาปรารถนา เปนตน ซงพนกงานจะถกจงใจใหแสดงพฤตกรรมทตองการ เนองจากพวกเขาตองการหยดหรอหลกเลยงสงทพวกเขาไมปรารถนา

3) การถอดถอน (Extinction) บางครงพนกงานกถกจงใจใหแสดงพฤตกรรมทไมเปนไปตามทองคการตองการ วธการทจะหยดพฤตกรรมทไมพงปรารถนาเหลานน คอ การหยดหรอกาจดสงทเปนแรงเสรมนนออกไป ซงกระบวนการนเรยกวา การถอดถอน

4) การลงโทษ (Punishment) เมอพนกงานแสดงพฤตกรรมทรายแรง ซงอาจเปนพฤตกรรมทไมถกกฎหมายหรอผดจรยธรรม พฤตกรรมเหลานนตองไดรบการกาจดออกไปอยางรวดเรว เชน การลวงละเมดในททางาน เปนตน ผจดการกอาจใชลงโทษกบพนกงาน ซงการ

36

ลงโทษนน เปนการใหผลลพธในทางลบทไมเปนทตองการเมอพนกงานแสดงพฤตกรรมทผดๆ ซงอาจแสดงออกมาในรปของการวากลาวดวยวาจาไปจนถงการตดเงนเดอน การใหหยดงาน จนถงการไลออก ซงการลงโทษนนจะกอใหเกดผลกระทบขางเคยงขน เชน สญเสยการเคารพนบถอ ดงนน การลงโทษจงควรนามาใชในเวลาทจาเปนจรงๆ เทานน กลาวโดยสรปทฤษฎและแนวคดเกยวกบแรงจงใจทกลาวมาแลวนน ประกอบดวย 3 กลม คอ กลมทฤษฎเชงเนอหา (Content Motivation Theory) กลมทฤษฎเชงกระบวนการ (Process Motivation Theory) และกลมทฤษฎการเสรมแรง (Reinforcement Theory) ซงในกลมแรก คอ กลมทฤษฎเชงเนอหานน มงเนนปจจยทเปนความตองการของมนษย เพอใหปฏบตงานไดบรรลเปาหมาย ความตองการทางกาย หรอทางจตวทยากด เปนสงทบคคลสามารถตอบสนองไดโดยใชแรงจงใจเฉพาะอยาง กลมทสอง คอ กลมทฤษฎเชงกระบวนการนน มทฤษฎเปาหมายทสอดคลองกบความตองการของบคคล และการตงเปาหมายทยากและเฉพาะเจาะจงจะนามาซงระดบของผลงานทออกมาสงมากกวาเปาหมายทวๆ ไป ความเฉพาะเจาะจงของเปาหมายเปรยบเสมอนแรงกระตนภายใน ผลสะทอนกลบทสรางขนดวยตวเองจะเปนแรงจงใจทมอานาจมากกวาผลสะทอนกลบทเกดจากภายนอก ตอจากนนจงเปนเรองของทฤษฎความคาดหวงทชวยชวาบคคลจะใชความพยายามมากนอยเพยงใด ยอมขนอยกบระดบความคาดหวงของเขาทมตอผลทจะไดรบและจะนามาซงความพอใจหรอไม และความคาดหวงจะเปนแรงผลกดนทางดานจตใจใหเกดเปนการกระทาหากเหนวาสงทตองการนนมคณคา ซงความผกพนของพนกงานจะเกดขนไดเมอสามารถบรรลถงความคาดหวงของตน กลมทสาม คอ กลมทฤษฎการเสรมแรง ซงชใหเหนถงพฤตกรรมของบคคล ทเกดจากผลการกระทาของตนเอง ซงอาจเกยวกบสภาพแวดลอมหรอประสบการณของบคคลนนเอง ดงนนการเสรมแรงจงใจเปนการตองการใหบคคลแสดงพฤตกรรมทตองการ ทงนปจจยทชวยสงเสรมแรงจงใจใหเกดผลงาน คอเรองของความสามารถ และการรบรในเรองของความเปนธรรมและไมเปนธรรม ซงเรมแตกระบวนการประเมนผลการทางานทยตธรรมและระบบการใหรางวลทกอใหเกดการรบรวาเปนธรรมทมผลตอการเพมหรอลดความพยายามในการทางาน นอกจากนความตองการความสาเรจของผมแรงจงใจใฝสมฤทธ จะไมสนใจเรองการประเมนผลงาน หากแตสนใจในเรองของความพยายามและเปาหมายสวนบคคล สวนสงเสรมแรงนนหากไดรบอยางเหมาะสมแลวกจะเสรมใหพฤตกรรมการทางานคงอย นอกจากนนปจจยของวฒนธรรมเปนผลทาใหแนวคดเกยวกบแรงจงใจไมอาจประยกตไดทงหมดในสงแวดลอมทตางไป ตวอยางเชนแนวคดเรองความตองการตามลาดบขนของมาสโลว ถกคดบนพนฐานของวฒนธรรมตะวนตกโดยเฉพาะของอเมรกน ดงนนจงไมสามารถอธบายเรอง

37

ความตองการของคนญปน กรก หรอเมกซโก หรอกลมประเทศทมภาวะการหลกเลยงความไมแนนอนคอนขางสง จงทาใหความตองการความมนคงกลายเปนความตองการลาดบตน ตวอยางอนๆ เชน ความตองการความสาเรจ ซงขนอยกบความรสกภายในทมความกลาและสามารถทจะเสยงทาพฤตกรรมตามความตองการของตน แตประเทศทยงมภาวะการหลกเลยงความไมแนนอนสงอาจไมสามารถแสดงออกซงความตองการเชนน เนองจากไมมทางทาไดและยงถกจากดสทธการแสดงออกอยมาก อยางไรกตามแมจะมความแตกตางดานปจจยของวฒนธรรม แนวคดสวนใหญกยงสามารถอธบายปรากฏการณไดคอนขางกวางขวาง กลาวคอมความเปนสากลพอสมควร ตวอยางเชน ความปรารถนาทจะไดทางานทตนสนใจ เปนสงทคนทางานไมวาจะเปนชาตใดภาษาใด ใหคณคาและความสาคญในลาดบสง เชนเดยวกบความตองการการเตบโต ความสาเรจ และการไดรบผดชอบ เปนตน 2.5 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความผกพนตอองคการ 2.6.1 งานวจยในตางประเทศ Dessler (1993) ทศกษาถงปจจยสาคญของความผกพนตอองคการ โดยสารวจและคดเลอกองคการในอเมรกาทสมาชกในองคการมความมความผกพนตอองคการสงทสด 10 องคการ แลวศกษาถงการบรหารขององคการเหลานในการสรางความผกพนของพนกงานตอองคการ โดยการสมภาษณพนกงานทง 10 องคการและตรวจสอบเอกสาร (กฎ ระเบยบ ขอบงคบขอบญญตตางๆ) ของทางบรษทเหลานน รวมทงศกษานโยบายการจดการดานทรพยากรมนษยขององคการเหลานนดวย จากการศกษาพอจะสรปประเดนสาคญของการสรางความผกพนตอองคการได 8 ประเดน คอ

1. การใหคณคาแกคนเปนอนดบแรก 2. การมสวนรวมตอกน สามารถแลกเปลยนความคดหรอความรสกตอกนได 3. การมความคดในการประนประนอมทยอดเยยม 4. การวาจางอยบนพนฐานคณคาของงาน 5. องคการมความมนคง 6. การจายคาตอบแทนและผลประโยชนทด 7. การปฏบตตามขอตกลงขององคการ 8. การใชระบบการสอสารแบบสองทาง

38

จากผลงานวจยของ Dessler ทกลาวถงบรษท TOP TEN ดานความผกพนของพนกงานในอเมรกา จะเหนไดวาสงทเนนเปนอนดบแรก คอ การใหคณคาตอบคคล มความไวใจและเคารพในพนกงานทกคน สงเสรมการมสวนรวมตอกน และการใหความชวยเหลอเกอกลตอกน เพอชวยใหพนกงานไดบรรลถงเปาหมายของตนเอง ซงถอวาเปนปจจยทสาคญตอการทางานของบคคล เพราะบคคลทกคนตองการความสบายใจและภาคภมใจในการทางาน หากงานทเขาทามความสาคญ มคณคา และไดรบความรวมมอในการทางานเปนอยางด เขากจะรสกผกพนตองาน ตอเพอนรวมงาน และตอองคการตามมาดวย นอกจากนนการจายคาตอบแทนและผลประโยชนตางๆ ทดนาพอใจ องคการมความมนคง กจะเปนเครองชวยสงเสรมหรอจงใจใหพนกงานมความผกพนตอองคการมากขน แตหากการทางานนนเขารสกอดอดใจหรอคบของใจในการทางาน ถงแมจะมปจจยทดอนๆ ขององคการมาสนบสนน เขากอาจจะรสกไมยนดตอการทางานนนตอไป ดงสภาษตไทยโบราณทกลาวไววา”คบทอยได คบใจอยยาก”

Farr และ Mathieu (1991: 127-133) ศกษาองคประกอบทเกยวของกบความผกพนตอองคการของพนกงานขบรถประจาทางจานวน 194 คน และวศวกรจานวน 311 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล และศกษาองคประกอบดานตางๆ คอ (อางถงในนงลกษณ โกมารกล ณ นคร, จรสศร จนดาวงศ.2548:30)

• ลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา อายงาน สถานภาพสมรสและจานวนบตร

• ความตงเครยดทางบทบาท ไดแก ความขดแยงและความคลมเครอในบทบาท • ลกษณะของงานทพฒนาศกยภาพ ไดแก งานทมความเปนเอกภาพ งานทมความ

หลากหลาย งานทผปฏบตงานมอสระในการดาเนนงาน มโอกาสทราบผลสะทอนกลบ และไดปฏสมพนธกบผอน

• ความภาคภมใจในองคการททางานอย • ความตงเครยดในงาน ซงวดจากลกษณะงานทเสยงตอสขภาพขดระดบทงานม

ผลกระทบตอความผาสกและสขภาพของพนกงาน • การบรหารงาน ซงวดจากการใหพนกงานมสวนรวมตดสนใจ การแบงสรรขอมลจาก

ฝายบรหารสพนกงาน และการปฏบตตอพนกงานดวยความยตธรรม ผลการศกษาพบวา สาหรบกลมพนกงานขบรถประจาทาง องคประกอบหรอตวแปรทมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ไดแก ลกษณะงานทพฒนาศกยภาพ ความภมใจในองคการ อายงาน และลกษณะการบรหารงาน สวนประกอบทมความสมพนธทางลบกบ

39

ความผกพนตอองคการไดแก ความเครยดทางบทบาท และความเครยดในงาน ขณะทเพศและสถานภาพสมรสไมมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานแตอยางใด สาหรบกลมวศวกรตวแปรทมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ไดแก ลกษณะของงานทพฒนาศกยภาพและการประเมนผลอยางเปนธรรมของผบงคบบญชา แตอายงานและระดบการศกษาไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ Ritzer and Trice (1969) ไดศกษาเพอทดสอบความผกพนตอองคการของอาชพผจดการฝายบคคล จานวน 623 คน เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม พบวามความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ เพราะวาคนทมอายมาก กจะยงมการลงทน (Side-Bet) ในองคการมากขน ซงทาใหมความผกพนตอองคการสงดวย Huselid & Day (1991) ศกษาเรองความผกพนตอองคการ การมสวนรวมในงานและการลาออก กรณศกษาพนกงานระดบผจดการรานตางๆ จานวน 241ราย เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จากการวเคราะหดวยคาสหสมพนธพบวาระดบการศกษามความสมพนธทางลบกบความผกพนตอองคการ สวนเพศ และอายงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ 2.6.2 งานวจยในประเทศ กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) ศกษาความผกพนของพนกงานศกษาเฉพาะกรณพนกงาน บรษท มตซบช มอเตอร (ประเทศไทย) จากด เปนงานวจยเชงปรมาณ โดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 222 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงานของบรษท มตซบช มอเตอร (ประเทศไทย) จากด นนมความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง สรปรายดานพบวา ความผกพนในระดบสงมเพยงดานความภมใจในงานเทานน สวนความผกพนอกสองดานอยในระดบปานกลาง ไดแก ความปรารถนาทจะอยกบองคการ และดานการนกถงบรษทในทางทด สวนปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานสามารถสรปไดดงน

• ปจจยแรงจงใจในการทางาน โดยภาพรวมมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานในระดบปานกลาง เมอศกษารายดานแลวไมมปจจยใดทมความสมพนธระดบสง ปจจยทมความผกพนระดบปานกลาง ไดแก โอกาสความกาวหนาและเตบโตในการทางาน ความทาทายและอสระในการทางาน ดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชา ดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน ความมนคงในการทางาน สภาพการทางาน เงนเดอนและสวสดการ ความสาเรจในการทางาน และ

40

ทศนคตตอองคการ สวนทมระดบความสมพนธกบความผกพนของพนกงานในระดบตา ไดแก การไดรบการยอมรบ การมสวนรวมในการบรหาร นโยบายขององคการ และโครงสรางขององคการ

• ปจจยสวนบคคล พบวาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงาน ไดแก จานวนบตร ระดบการศกษาของพนกงาน ระยะเวลาทางานทบรษท ระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน ตาแหนงงาน และสภาพการทางาน สวนปจจยทไมมความสมพนธกบความผกพนของพนกงาน ไดแก เพศ อTา Tย สถานภาพสมรส อายบตร และทพกในปจจบน นอกจากนเมอหาความสมพนธ ปจจยสวนบคคลกบแรงจงใจในการทางานของพนกงาน ยงพบวาปจจยทมความสมพนธกบแรงจงใจในการทางาน ไดแก เพศ อาย ระยะเวลาทางานทบรษท ระยะเวลาททางานทบรษท ระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน และสถานภาพการทางาน ตลอดจนปจจยสวนบคคลทสมพนธกบแรงจงใจและความผกพน ไดแก ระยะเวลาทางานทบรษท โดยเฉพาะ 0-4 เดอน จะมความผกพนมากกวาชวงอนๆ ระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน สถานภาพการทางาน โดยพนกงานทดลองงานจะมความผกพนมากกวาพนกงานประจา วรด โกมทวงษ (2547) ศกษาความสมพนธของขวญกาลงใจกบความผกพนตอองคการศกษาเฉพาะกรณพนกงานเครอ บรษท SCHUNK THAILAND เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 356 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงานเครอ บรษท SCHUNK THAILAND นน มขวญกาลงใจในการทางานโดยรวมในระดบปานกลาง และมความผกพนตอองคการในระดบสง โดยขวญกาลงใจในการทางานแตกตางกนตามความมอสระในการทางาน โอกาสความกาวหนาในงาน การมสวนรวมในการบรหาร ความเชอถอและพงพงไดขององคการ ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ และความรสกตอระบบการพจารณาความดความชอบ สวนความผกพนตอองคการแตกตางตามความสาคญของงานทรบผดชอบ ลกษณะงานททาทาย โอกาสความกาวหนาในงาน การมสวนรวมในการบรหาร ความเชอถอและพงพงไดขององคการ ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ และความรสกตอระบบการพจารณาความดความชอบ และขวญกาลงใจในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ ศรสมร พมพโพธ (2546) ศกษาความผกพนตอองคการ ศกษาเฉพาะกรณเจาหนาทในสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 120 คน ผลการวจยสรปไดวาเจาหนาทในสถาบนพระบรมราชชนก นนมความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง ไมวาดานการยอมรบเปาหมายการบรหารงานในองคการ ดานการทมเทความพยายามในการปฏบตงานเพอองคการ และดานความตองการทจะดารงความเปนสมาชกขององคการ สวนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการคอ

41

ปจจยลกษณะงาน ไดแก ความทาทายของงาน ความมอสระในงาน ความกาวหนาในงาน การมสวนรวมในการบรหาร โอกาสตดตอสมพนธกบผอน และปจจยประสบการณของการทางานในหนวยงาน ไดแก ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ ความสมพนธกบผบงคบบญชา ความสมพนธกบผรวมงาน ความนาเชอถอและพงพาไดขององคการ และระบบการพจารณาความดความชอบ สมชน นาคพลง และ ศภรกษ อธคมสวรรณ (2546) ศกษาความมงมนผกพนตอองคการศกษาเฉพาะกรณพนกงาน บรษท ฮวเลตต-แพคการด (ประเทศไทย) จากด เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 127 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงาน บรษท ฮวเลตต-แพคการด (ประเทศไทย) จากด นนมความผกพนตอองคการในระดบคอนขางสงแยกพจารณาเปนรายดานพบวา ดานการทมเทความพยายามใหองคการดวยความเตมใจอยในระดบสง ดานความภมใจในการเปนสวนหนงขององคการ ดานการปกปองรกษาชอเสยงและภาพลกษณขององคการ ดานความปรารถนาเปนสมาชกขององคการ ดานการตระหนกถงอนาคตองคการ และดานความศรทธาในเปาหมายและคานยมขององคการ อยในระดบคอนขางสง สวนปจจยทมความสมพนธในเชงบวกตอความมงมนผกพนตอองคการ ไดแก ลกษณะงาน ลกษณะการปฏบตงาน และลกษณะองคการ สวนปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษา ระดบตาแหนงงาน ระยะเวลาทปฏบตงานกบองคการ ระยะเวลาประสบการณรวมวธการเขามาเปนพนกงาน และสถานทปฏบตงานประจา ไมมความสมพนธกบความมงมนผกพนตอองคการอยางมนยสาคญ แตฝายงานทสงกดมความสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 อารยา วลญไชย (2546) ศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนของพนกงานธนาคารทหารไทย จากด (มหาชน) ศกษาเฉพาะกรณสานกงานใหญ เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 150 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงานของธนาคารทหารไทย จากด (มหาชน) นนมความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง โดยหากแยกพจารณาเปนรายดาน มเพยงดานความเตมใจทจะทมเทเพอองคการทอยในระดบสง สวนอก 3 ดานทเหลออยในระดบปานกลาง ไดแก ดานความภาคภมใจทรสกเปนสวนหนงขององคการ ดานความภาคภมในทไดรบการยอมรบจากองคการ และดานความเชอมนศรทธาในนโยบายขององคการ สวนปจจยทสงผลตอความผกพนของพนกงาน ไดแก เพศ ระดบการศกษา ลกษณะองคการ ลกษณะงานทปฏบต ความสมพนธกบบคคลในหนวยงาน รางวลคาตอบแทนและสวสดการ ลวนเปนปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานทงสน

42

วณพนธ ฉตรเนตร (2545) ศกษาความผกพนของพนกงาน ศกษาเฉพาะกรณพนกงาน บรษท เจ เอส แอล จากด เปนงานวจยเชงปรมาณ โดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 150 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงานบรษท เจ เอส แอล จากด นนมความผกพนตอองคการโดยภาพรวมอยในระดบคอนขางสง และหากแยกพจารณารายดานดงน ดานการยอมรบเปาหมายขององคการ ดานความเตมใจทจะทมเทเพอองคการ ดานความภาคภมใจในการเปนสวนหนงขององคการ และดานความจงรกภกดตอองคการอยในระดบคอนขางสง สวนดานความปรารถนาในการดารงความเปนสมาชกขององคการอยในระดบปานกลาง สวนปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ไดแก ความมอสระในการทางาน ความทาทายในการทางาน ลกษณะงานทตองปฏสมพนธกบผอน ความเขาใจในงาน การมสวนรวมในการบรหารงาน ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงได ความคาดหวงทไดรบ การตอบสนองจากองคการ และทศนคตตอเพอนรวมงาน สวนปจจยทไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ไดแก อาย เพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส เงนเดอน ตาแหนง และระยะเวลาในการปฏบตงาน อนชรดา เฮารง (2545) ศกษาความผกพนของพนกงาน ศกษาเฉพาะกรณพนกงาน บรษท บ ฟดส โปรดกส อนเตอรเนชนแนล จากด และบรษท อาหารเบทเทอร จากด เปนงานวจยเชงปรมาณโดยใชเครองมอเปนแบบสอบถามกบกลมตวอยาง จานวน 135 คน ผลการวจยสรปไดวาพนกงานของบรษท บ ฟดส โปรดกส อนเตอรเนชนแนล จากด และบรษท อาหารเบทเทอร จากด นนมความผกพนตอองคการโดยภาพรวมอยในระดบคอนขางสงทงสน ทงดานของความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมาก เพอประโยชนขององคการ และดานความปรารถนาอยางแรงกลาทจะคงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการ โดยในสวนของปจจยสวนบคคลไมวาจะเปน เพศ สถานภาพ ระยะเวลาในการทางานในองคการ สถานททางานทมความแตกตางกน พบวามความผกพนของพนกงานไมแตกตางกนและยงพบอกวาปจจยลกษณะงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน ไมวาจะเปนอสระในงาน และการมสวนรวมในการบรหาร ตลอดจนปจจยลกษณะประสบการณจากการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน ไมวาจะเปนความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ ความรสกนาเชอถอไดและพงพาไดขององคการ ความรสกวามความยตธรรมในระบบพจารณาความดความชอบและผลประโยชนตอบแทน และความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ

43

บทท 3

วธการศกษา

การศกษาเรองความผกพนของพนกงาน(Employee Engagement): กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวด ระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) สาหรบการนาเสนอในบทนจะกลาวถงระเบยบวจยทใชในการศกษา ไดแก 3.1 ตวแปรทใชในการศกษา 3.2 กรอบแนวคดในการศกษา 3.3 สมมตฐานในการวจย 3.4 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา 3.5 เครองมอทใชในการศกษา 3.6 การทดสอบความเชอมน และความเทยงของคณภาพเครองมอ 3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.8 วธการและสถตทใชในการวเคราะหขอมล 3.1 ตวแปรทใชในการศกษา

จากการศกษาคนควาแนวคด ทฤษฎและผลงานวจยทเกยวขอ สามารถนามากาหนดตวแปรทใชศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ไดเปน 2 กลม ดงน

3.1.1 ตวแปรตน (Independent Variables) ประกอบดวย 2 สวน ดงน • ปจจยสวนบคคล

- อาย - สถานภาพสมรส - จานวนผทอยในการอปการะ - ระดบการศกษา - ตาแหนงงาน

44

- ฝาย/แผนก - สถานภาพการทางาน - ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท. จากด (มหาชน) - ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน

• ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน - นโยบายขององคการ - โครงสรางองคการและการบงคบบญชา - สมพนธภาพกบผบงคบบญชา - สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน - สภาพการทางาน - เงนเดอนและสวสดการตางๆ - ความมนคงในการทางาน - ความสาเรจในการทางาน - การไดรบการยอมรบนบถอ - ลกษณะงานทปฏบต - ความรบผดชอบ - ความกาวหนาในการทางาน - โอกาสกาวหนาและความเจรญเตบโตในตนเองและอาชพ - ภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ

3.1.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) คอ ความผกพนของพนกงานประกอบดวย - ความปรารถนาทจะอยกบบรษท - การนกถงบรษทในทางทด - ความภมใจในงานททา

45

3.2 กรอบแนวคดในการศกษา xyป

[เนอหา] 1.1.1 [หวขอรองลาดบท1]

ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 1. นโยบายขององคการ 2. โครงสรางองคการ 3. การบงคบบญชา 4. สมพนธภาพกบผบงคบบญชา 5. สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน 6. สภาพการทางาน 7. ความทาทายและมอสระในการทางาน 8. เงนเดอนและสวสดการตางๆ 9. ความมนคงในการทางาน 10. ความสาเรจในการทางาน 11. การไดรบการยอมรบนบถอ 12. ลกษณะงานทปฏบต 13. ความรบผดชอบ 14. โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโต

ในตนอง 15. ภาพลกษณขององคการ และทศนคตทมตอ

องคการ

ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย 1. อาย 2. สถานภาพสมรส 3. จานวนผทอยในอปการะ 4. ระดบการศกษา 5. ระดบตาแหนงงาน 6. หนวยงาน/แผนก 7. สถานภาพการทางาน 8. ระยะเวลาททางานในบรษท 9. ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน

ความผกพนของพนกงาน - ความปรารถนาทจะอยกบบรษท - การนกถงบรษทในทางทด - ความภมใจในงานททา

ภาพท 3.1 กรอบแนวคดทใชในการศกษา

46

3.3 สมมตฐานในการวจย จากกรอบแนวคดในการศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต

จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) สามารถนามาตงสมมตฐานในการวจย ดงน 3.1.1 สมมตฐานปจจยสวนบคคล 3.1.2 สมมตฐานปจจยแรงจงใจในการทางาน 3.1.3 สมมตฐานปจจยสวนบคคลเปรยบเทยบกบปจจยแรงจงใจในการทางาน 3.1.1 สมมตฐานปจจยสวนบคคล สมมตฐานท 1 พนกงานทมอายตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 2 พนกงานทมสถานภาพสมรสตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 3 พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 4 พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 5 พนกงานทมตาแหนงงานตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 6 พนกงานทมแผนกงานทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 7 พนกงานทมสภาพการทางานทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 8 พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษททตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 9 พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงงานปจจบนทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

3.1.2 สมมตฐานปจจยแรงจงใจในการทางาน สมมตฐานท 10 การรบรดานปจจยแรงจงใจโดยรวมในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 11 การรบรดานนโยบายขององคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 12 การรบรดานโครงสรางองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 13 การรบรดานการบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

47

สมมตฐานท 14 การรบรดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 15 การรบรดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 16 การรบรดานสภาพการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 17การรบรดานความทาทายและมอสระในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 18 การรบรดานการเงนและสวสดการตางๆมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 19 การรบรดานความมนคงในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 20 การรบรดานความสาเรจในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 21 การรบรดานการไดรบการยอมรบนบถอมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 22 การรบรดานลกษณะงานทปฏบตมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 23 การรบรดานความรบผดชอบมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 24 การรบรดานโอกาสกาวหนาและความเจรญเตบโตในตนเองมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน สมมตฐานท 25 การรบรดานภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

3.1.3 สมมตฐานปจจยสวนบคคลเปรยบเทยบกบปจจยแรงจงใจในการทางาน สมมตฐานท 26 พนกงานทมอายตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 27 พนกงานทมสถานภาพสมรสตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกนสมมตฐานท 28 พนกงานทมจานวนผทอยในอปการะตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

48

สมมตฐานท 29 พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 30 พนกงานทมตาแหนงงานตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 31 พนกงานทมแผนกงานตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 32 พนกงานทมสถานภาพการทางานทตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 33 พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษททตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 34 พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนทตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

3.4 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษา กลมประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต

จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ไดแก ระดบ M ผจดการสวน จานวน 5 คน และระดบ S ผจดการแผนก จานวน 8 คน และ A พนกงานระดบปฏบตการ จานวน 237 คน รวมทงสน 250 คน โดยแยกเปนแผนกตางๆ ดงตาราง 3.1 ตารางท 3.1 จานวนพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน)

ระดบ M S A

สวนปฏบตการผลตหนวยท 1,2,3 1 4 84 สวนปฏบตการผลตหนวยท 5 1 4 76 สวนควบคมคณภาพ 11 สวนปฏบตการคลงผลตภณฑ 1 13 สวนบรหารทวไป 30 สวนบารงโรงแยกกาซ 23 สวนความปลอดภยและสงแวดลอม 1 0 สวนพสดโรงแยกกาซ 1 0

5 8 237 รวม

250

หนวยงาน จานวน

49

3.5 เครองมอทใชในการศกษา การศกษาในครงนไดใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการศกษา โดยได

มการพฒนาขอคาถามจากการศกษาของ สกาว สาราญคง (2547) ทศกษาเรอง การพฒนาแบบวดความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษทฯ ในกลมสมบรณ และขอคาถามจากการศกษาของ กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) ทศกษาเรอง ความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษท มตซบช มอเตอรส (ประเทศไทย) จากด โดยมการดดแปลงขอคาถามบางขอใหเหมาะสมกบกลมประชากรเปาหมาย ซงแบบสอบถามดวยกน 4 สวนมรายละเอยด ดงน

สวนท 1 เปนขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยสอบถาม อาย สถานภาพสมรส

จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษา ตาแหนงงาน แผนกงาน สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท และระยะเวลาททางานในตาแหนงงานปจจบน ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบและเวนชองวางใหเตมคาตอบ จานวน 9 ขอ

สวนท 2 เปนคาถามเกยวกบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน ประกอบดวย

นโยบายขององคการ โครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและสวสดการตางๆ ความมนคงในการทางาน ความสาเรจในการทางาน การไดรบการยอมรบ นบถอ ลกษณะงานทปฏบต ความรบผดชอบ โอกาสกาวหนาและความเจรญเตบโตในตนเองและอาชพ และภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบ จานวน 45 ขอ

สวนท 3 เปนคาถามเกยวกบความผกพนของพนกงาน ประกอบดวย ความปรารถนาทจะอยกบบรษท การนกถงบรษทในทางทด และความภมใจในงานททา ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบจานวน 15 ขอ สวนท 4 เปนคาถามเกยวกบความคดเหนของพนกงาน โดยสอบถามเกยวกบ สงททานอยากใหบรษทปรบปรงและสงทบรษททาดอยแลวและอยากใหทาตอไป ซงลกษณะของขอคาถามเปนคาถามปลายเปด จานวน 2 ขอ

50

สวนรายละเอยดของขอคาถามในการศกษาครงน สามารถจดกลมโดยแบงเปนสวนตวแปรและตวแปรยอย โดยในแตละตวแปรยอยนนจะมขอคาถามตางๆ ทใชวดตวแปรดงกลาว ทงนขอคาถามตาง จะมคาตางกนทงเชงบวกและเชงลบ ซงรายละเอยดของขอคาถามมดงตอไปน ตารางท 3.2 รายละเอยดของขอคาถาม

ตวแปร ตวแปรยอย ขอคาถาม คาของขอคาถาม ขอท

1.1 นโยบาย - ทานรสกวางานของทานสอดคลองกบนโยบายบรษท - ทานทราบนโยบายในปนของบรษท - นโยบายบรษทเปนเรองของผบรหารเทานน

+ + _

1 17 32

1.2 โครงสรางองคการ

- บรษทของทานมการแบงหนวยงานในการทางานทชดเจน - ทานคดวาการแบงโครงสรางของบรษทในปจจบนเปนอปสรรคหนงในการทางาน

- ทานคดวาบรษทของทานมฝายตางๆ มากเกนความจาเปน

+ - -

9 26

33

1.3 การบงคบบญชา

- หวหนางานของทานมกจะใหทานรายงานความคบหนาของงานใหทราบเสมอ

- บอยครงททานไมทราบวาจะทางานอยางไร เพราะไมมผใหคาแนะนา

- หวหนาของทานมกจะสงงานในลกษณะใชอานาจมากกวาการขอความรวมมอ

+ - -

29

11

27

1.4สมพนธภาพกบผบงคบบญชา

- หวหนางานของทานไมคอยดแลเอาใจใสทานเทาทควร - หวหนางานกบทานทางานไปดวยกนไดด - ทานมความสขทมหวหนางานเชนน

- + +

12 10 34

1.5 สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน

- ทานมเพอนรวมงานทปรกษาไดทกเรอง - เพอนรวมงานของทานทางานอยางเตมทเพอใหงานมคณคณภาพ - ทานไมมเพอนรวมงานทดทสนทดวยในททางาน

+ + -

28 2

35 1.6 สภาพการทางาน

- ทานรสกเสยงหรอไมปลอดภยในการทางาน - ทานมเครองมออปกรณสนบสนนในการทางานทเพยงพอ - บรรยากาศหรอสภาพการทางานทาใหทานทางานไดราบรน

- + +

31 13 30

1.7 ความทาทาย และมอสระในการทางาน

- ทานรสกวางานททานทามความทาทาย มอสระในการทางาน - ทานคดวางานของทานในขณะน เปนงานทซาซากจาเจนาเบอ - ทานมโอกาสเสนอสงใหมๆ ในการทางาน

+ - +

18 14 36

Uสวนท 2 ตวแปรอสระU 1. ปจจยแรงจงใจ Uสวนท 2 ตวแปรอสระU 1. ปจจยแรงจงใจ (ตอ)

1.8 เงนเดอนและสวสดการ

- ทานเชอวาทานสามารถหางานในบรษทอนทจายเงนเดอนและสวสดการทเทากบหรอมากกวาบรษทน

- ทานเหนวาคาตอบแทนทไดรบนนมความเปนธรรม สมกบกาลงและความสามารถททานใหกบงาน

- ทานคดวาบรษทใหการดแลเรองสขภาพอนามยอยางเพยงพอกบพนกงานทกคนในบรษท

-

+

+

37

19

15

51

1.9 ความมนคงในการทางาน

- งานทบรษทนทาใหทานรสกวามนคงในการทางาน - ทานยงมองไมเหนวาอนาคตของทานจะเปนอยางไร หากทางานกบบรษทตอไป

- ทานรสกวางานททาอยทกวนน ชวยใหความเปนอยของทานและครอบครวมความมนคง

+ -

+

5 38

25

1.10 ความสาเรจในการทางาน

- ทานไดเหนผลสาเรจของงานททานทาอยางชดเจน - ทานคดวางานททาอยในปจจบนหนกเกนความจาเปน และไมสงเสรมความสาเรจในงานของทาน

- ทานรสกวางานททาอยในปจจบนไมสอดคลองกบเปาหมายในงานของทานทตงไว

+ - -

8 20

39

1.11 การไดรบการยอมรบนบถอ

- บอยครงทผลงานของทานมคณภาพดแตกลบไมเปนทยอมรบของพนกงานคนอน

- ชวงทผานมาทานไดรบการยกยองและชมเชยในงานทออกมาด - ความคดเหนของทานมกไดรบการยอมรบในททางาน

-

+ +

4

40 42

1.12 ลกษณะงานทปฏบต

- งานททานไดรบมอบหมายจากบรษทไมเหมาะสมกบความรความสามารถททานม

- ทานทราบภาระความรบผดชอบอยางชดเจน - งานทไดรบมอบหมายนนคอนขางยากแตไมเกนความพยายามของทาน

-

+ +

41

16 21

1.13 ความรบผดชอบ

- ทานรวาทานถกคาดหวงอะไรบางในการทางาน - ทานแทบจะไมมอานาจในการตดสนใจเลย ทงๆทงานนนอยในความรบผดชอบของทาน

- ทานรสกเครยดกบงานทรบผดชอบอยอยางมาก

+ - -

22 43

3

1.14 ความกาวหนาในการทางานและเตบโตในการทางาน

- เมอปทผานมาน ทานไดมโอกาสทเรยนรและเตบโตในททางาน - ทานรสกวาไมมอะไรดไปกวาเดม แมวาจะทางานดวยความพยายามมากเพยงใด

- มบางคนในททางานคอยสนบสนนทานใหไดรบการพฒนา

+ -

+

44 23

7

Uสวนท 2 ตวแปรอสระU 1. ปจจยแรงจงใจ (ตอ)

1.15 ภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ

- ทานมองวาบรษทสงเสรมกรเรยนรและพฒนา - บรษทมระบบมาตรฐานการทางานทด - บรษทไมใหความสาคญกบทรพยากรบคคลในองคการ

+ + -

45 24 6

Uสวนท 3 ตวแปรตาม U 2. ความผกพนของพนกงาน

2.1 ความปรารถนาทจะอยกบบรษท

- แมมโอกาสทจะไดรบงานในตาแหนงเดยวกนนกบบรษทอนแตทานยงคงเลอกทจะอยกบบรษทน

- ถาสภาพการทางานในปจจบนของทานเปลยนไปเพยงเลกนอยกเปนสาเหตใหทานลาออกได

- ทานมความคดทจะหางานใหม เพราะบรษทไมมสงผกมดใหทาน

+ - -

46

51

53

52

การกาหนดคะแนน

ทางานตอไปอยางมนใจ - ทานยนดทจะเลอกทางานกบบรษทนมากกวาบรษทอนทสามารถเลอกได

- ถามโอกาสเปลยนงานทใหคาตอบแทนสงกวา ทานจะไปทนท

+ -

55

58

2.2 การนกถงบรษทในทางทด

- ทานมกรวมวพากษวจารณบรษทในทางลบกบเพอนรวมงานหรอบคคลอนเสมอ

- ทานมความหวงใยอยางจรงจงในความอยรอดของบรษท - บรษทชวยพฒนาใหทานปฏบตงานไดอยางดเลศ - ทานรสกตอตานเมอมผพดถงบรษททานในทางทไมด - ทานรสกเฉยๆ แมทราบวาการดาเนนงานของบรษทมปญหา

-

+ + + -

47

54 50 56 59

2.3 ความภมใจในงานททา

- เมอทานไดรบมอบหมายงานอยางหนง ทานจะทมเทใหกบงานนนอยางเตมททกครง

- ทานภมใจทจะบอกกบใครๆวาทานเปนพนกงานของบรษท - เมอเอยชอบรษทของทาน คนมกไมคอยรจกหรอยอมรบ - ทานภมใจในตาแหนงงานของทาน เพราะไดมาดวยความรความสามารถอยางมาก

- ทานภาคภมใจกบการทางานททานไดรบมอบหมาย

+

+ - +

+

49

60 48 52

57

มาตรวดของแบบสอบถามนเปนมาตรวดแบบลเคอรท (Likert Scale) โดยใหคาของ

คาตอบเปน 5 ชวง ซงแบบสอบถามของการศกษาครงนไดออกแบบใหตวเลอกของคาตอบสวนท 2 ปจจย แรงจงใจในการทางานของพนกงาน และสวนท 3 ความผกพนของพนกงานนนแตกตางกนเพอใหเหมาะสมกบลกษณะของขอความทใชวดและงายตอความเขาใจในการตอบแบบสอบถาม สาหรบขอคาถามทมความหมายเชงบวก ซงเปนขอความทสอดคลองกบความหมายของตวแปรทตองการวดนนไดกาหนดใหคะแนนแตละชวงเปน 5, 4, 3, 2, 1 ดงน ตารางท 3.3 การกาหนดคะแนนของขอคาถามเชงบวก

ลกษณะของคาตอบ คาตอบ

ปจจยแรงจงในในการทางาน ความผกพนของพนกงาน

5 มากทสด เหนดวยอยางยง

4 มาก เหนดวย

3 เฉย / ไมแนใจ ไมแนใจ

2 นอย ไมเหนดวย

1 นอยมาก ไมเหนดวยอยางยง

53

ในสวนของขอคาถามทมความหมายเชงลบ ซงเปนขอความทตรงกนขามกบความหมายของตวแปรทตองการวดนนไดกาหนดใหคะแนนแตละชวง ดงน ตารางท 3.4 การกาหนดคะแนนของขอคาถามเชงบวก

ลกษณะของคาตอบ คาตอบ การกาหนดคะแนน ปจจยแรงจงในในการทางาน ความผกพนของพนกงาน

1 มากทสด เหนดวยอยางยง

2 มาก เหนดวย

3 เฉย / ไมแนใจ ไมแนใจ

4 นอย ไมเหนดวย

5 นอยมาก ไมเหนดวยอยางยง

3.6 การทดสอบความเชอมนและความเทยงของคณภาพเครองมอ

ในการศกษาคนควาความจรงทเชอถอได อปกรณทสาคญ คอ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลหรอแบบสอบถาม ดงนนการตรวจคณภาพเครองมอกอนทจะนาไปใชเกบรวบรวมขอมลจรงจงมความสาคญมาก เพอใหแนใจวาเครองมอชดนมคณภาพและความเชอถอไดในเกณฑสง โดยผศกษาไดทาการตรวจเครองมอดงน คอ

3.6.1 การทดสอบความเทยงตรง (Validity) เนองจากแบบสอบถามนไดผานการพฒนามาจากการศกษาวจยของ สกาว สาราญคง

(2547) ทศกษาเรอง การพฒนาแบบวดความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษทฯ ในกลมสมบรณ และการศกษาของ กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกล (2547) ทศกษาเรองความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษท มตซบช มอเตอร (ประเทศไทย) จากด โดยมอาจารยทปรกษาสารนพนธ และดร. อบล เลยววารน ทชวยในการตรวจสอบเนอหาสาระของขอคาถามใหตรงกบสงทตองการถาม (Content Validity) โดยหลงจากการปรบขอคาถามใหเหมาะสมกบการศกษาในครงนแลว ไดนาแบบสอบถามไปใหอาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบอกครงหนง

3.6.2 การทดสอบความเชอมน (Reliability) ผศกษาไดนาแบบสอบถามจานวน 30 ชด ไปทดสอบความเชอมนแลวนามาวเคราะหหา

ความเชอมนของแบบสอบถามดวยโปรแกรม SPSS โดยหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha

54

Coefficient ) ตามวธ Cornbach เพอหาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยมคาความเชอมนอยในเกณฑ ดงตอไปน

- คาความเชอมนตงแต 0.59 ลงไป หมายถง คาความเชอมนอยในระดบตา - คาความเชอมนตงแต 0.60-0.77 หมายถง คาความเชอมนอยในระดบปานกลาง - คาความเชอมนตงแต 0.78 ขนไป หมายถง คาความเชอมนอยในระดบสง โดยในการทดสอบ Pilot Test ครงน มคา Alpha = 0.94 หมายถงมคาความเชอมน

อยในเกณฑสง ตลอดจนเมอนาแบบทดสอบจรงกบกลมประชากรแลววดคา Alpha ไดเทากบ 0.937 หมายถงมคาความเชอมนอยในเกณฑสงเชนกน

จากการทดสอบ Pilot Test สามารถกลาวสรปโดยรวมไดวาเครองมอชดนมความเทยงตรง (Validity) และคาความเชอมนโดยรวมอยในระดบทสง ทาใหผศกษาไมตองมการปรบเปลยนขอคาถามใดๆ ยกเวนในสวนของปจจยสวนบคคลทตองมการปรบเปลยนใหสอดคลองกบองคการทเขาไปศกษาและกลมประชากร

3.7 วธการเกบรวบรวมขอมล

วธการเกบรวบรวมขอมลแบงเปน 2 วธ ดงน 3.7.1 ศกษาคนควาจากเอกสาร (Documentary Research) โดยศกษา แนวคด

หลกการและงานวจยทเกยวของกบเรองความผกพนตอองคการของพนกงาน โดยศกษาจาก หนงสอ บทความในวารสาร เอกสารทางวชาการ วทยานพนธ ภาคนพนธ สารนพนธ และขอมลอางองทเกยวของผานเครอขายอนเตอรเนต

3.7.2 ศกษาขอมลภาคสนาม (Field Research) ใชแบบทดสอบความผกพนตอองคการของพนกงาน โดยเกบขอมลกบพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท จากด (มหาชน) ไดแก พนกงานระดบปฏบตงาน จานวน 237 คน ผจดการแผนก 8 คน ผจดการสวน 5 คน รวมทงสน 250 คน 3.8 วธการและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

ผศกษาไดวเคราะหขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Analysis) โดยนาแบบสอบถามทเกบรวบรวมไดมาตรวจและลงรหสในแบบสอบถามทกขอ และนาขอมลทลงรหสแลว ไปวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต SPSS (Statistical Package for the Social Science)

55

Version 14 ในการประมวลและจดทาตารางวเคราะหทางสถต เพอนาเสนอขอมลและสรปผลการผลการวจยครงน สถตทใชในการวเคราะหขอมลครงน ไดแก

3.8.1 การแจงความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาฐานนยม (Mode) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) เพอพรรณนาเกยวกบลกษณะทวไปของกลมตวอยางทศกษา และคณสมบตของตวแปร

อสระและตวแปรตาม โดยมหลกเกณฑในการวเคราะหดงน คอ สาหรบการวเคราะหขอมลตวแปรตอความผกพนของพนกงานกลมระดบความคดเหนวา “นอย” หรอ “ตา” กลมระดบความเหนวา “ปานกลาง” และกลมระดบความเหนวา “มาก” หรอ “สง” โดยวธการคานวณความกวางของชนดงน

Uคะแนนสงสด - คะแนนตาสดU =U 5-1 U= 1.33 จานวนชน 3

ตวแปรปจจยแรงจงใจในการทางาน คะแนนเฉลย 1.00-2.33 มความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในระดบ ตา คะแนนเฉลย 2.34-3.67 มความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในระดบ ปานกลางคะแนนเฉลย 3.68-5.00 มความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในระดบ สง

ฐานนยม (สชาต ประสทธรฐสนธ, 2544 : 394) คอ คาความถสงสดของแตละขอ ซงผศกษานาคะแนนของคานยมฐานนยมมาใชพจารณาความสอดคลองหรอความแตกตางจากผลของคาเฉลย(Mean) ในระดบความคดเหนกลมตางๆ และขยายความในขอทมคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) สง เพอความชดเจนในการวเคราะหขอมล โดยมหลกเกณฑ ดงน คอ

คะแนนของคาฐานนยม = 1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง คะแนนของคาฐานนยม = 2 หมายถง ไมเหนดวย คะแนนของคาฐานนยม = 3 หมายถง ไมแนใจ คะแนนของคาฐานนยม = 4 หมายถง เหนดวย คะแนนของคาฐานนยม = 5 หมายถง เหนดวยอยางยง

3.8.2 การเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงานและการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบแรงจงใจในการทางาน

การวเคราะหโดยการหาคาท (T-Test) สาหรบทดสอบความแตกตางระหวาง 2 กลม ไดแก

56

- ปจจยสวนบคคล ตาแหนงงาน กบความผกพนของพนกงานในสมมตฐานท 5 - ปจจยสวนบคคล ตาแหนงงาน กบแรงจงใจในการทางานในสมมตฐานท 30

การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) สาหรบทดสอบความแตกตางระหวาง 3 กลมขนไป ไดแก

- ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย สถานภาพสมรส จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษา หนวยงาน/แผนกงาน สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน กบความผกพนของพนกงานในสมมตฐานท 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 ตามลาดบ

- ปจจยสวนบคคล ไดแก อาย สถานภาพสมรส จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษา หนวยงาน/แผนกงาน สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน กบแรงจงใจในการทางาน ในสมมตฐานท 26, 27, 28, 29, 31, 32, 33, 34 ตามลาดบ

การเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนเปนรายค ดวยวธของ LSD (Fisher’s Least-Significant Difference) ในกรณทพบความแตกตางอยางมนยสาคญ

3.8.3 การหาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficients)

เพอหาคาความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางาน กบความผกพนของพนกงานโดยใชในการทดสอบสมมตฐานท 10-25

โดยกาหนด r = คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน ระดบความสมพนธมเกณฑการพจารณา ดงน (ชศร วงศรตนะ, 2541:316)

ถาคาสมประสทธสหสมพนธเขาใกล 1 (มากกวา 0.70 ถง 0.90) ถอวาอยในระดบสงมาก

ถาคาสมประสทธสหสมพนธเขาใกล 0.50 (อยในชวง 0.30 ถง 0.70) ถอวาอยในระดบปานกลาง

ถาคาสมประสทธสหสมพนธเขาใกล 0.00 (ตากวา 0.30 ลงไปแตไมถง 0) ถอวาอยในระดบตา

ถาคาสมประสทธสหสมพนธเปน 0.00 แสดงวาไมมความสมพนธกนเชงเสนตรง

57

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

จากการรวบรวมขอมลแบบสอบถามการศกษาเรอง ความผกพนของพนกงาน : กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ไดขอมลกลบมาทงสน 250 ชด โดยนาเสนอผลการศกษา ดงน

4.1 ปจจยสวนบคคล 4.2 ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน 4.3 ความผกพนของพนกงาน 4.4 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบความผกพนของ

พนกงาน 4.5 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของ

พนกงาน 4.6 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบปจจยแรงจงใจ

ในการทางานของพนกงาน 4.7 การนาเสนอความคดเหนของพนกงานทมตอบรษท

4.1 ปจจยสวนบคคล

ปจจยสวนบคคลทใชในการศกษาครงน ไดแก 1) อาย 2) สถานภาพสมรส 3) จานวนผท

อยในการอปการะ 4) ระดบการศกษา 5) ตาแหนงงาน 6) ฝาย/แผนก 7) สถานภาพการทางาน 8) ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และ 9) ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน โดยแสดงเปนจานวนและรอยละ ดงน

58

ตารางท 4.1 จานวนและรอยละ อายของกลมตวอยาง อาย จานวน รอยละ

20-25 ป 46 18.40 26-30 ป 81 32.40 31-35 ป 45 18.00 36 ปขนไป 78 31.20 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.1 กลมตวอยางมอาย 26-30 ป มากทสด คดเปนรอยละ 32.40 รองลงมาคอ มอาย 36 ปขนไป คดเปนรอยละ 31.20 และนอยทสดคอ มอาย 31-35 ป คดเปน รอยละ 18.00 ตารางท 4.2 จานวนและรอยละ สถานภาพสมรสของกลมตวอยาง

สถานภาพสมรส จานวน รอยละ โสด 124 49.60 สมรส-ไมมบตร 17 6.80 สมรส-มบตร 108 43.20 หยาราง/แยกกนอย/หมาย 1 0.40 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.2 กลมตวอยางมสถานภาพโสดมากทสด คดเปนรอยละ 49.60 รองลงมา

คอ สมรส-มบตร คดเปนรอยละ 43.20 และนอยทสดคอ หยาราง/แยกกนอย/หมาย คดเปน รอยละ 0.40

59

ตารางท 4.3 จานวนและรอยละ จานวนผทอยในการอปการะของกลมตวอยาง จานวนผทอยในการอปการะ จานวน รอยละ

นอยกวา 2 คน 21 8.40 2-3 คน 146 58.40 4 คนขนไป 83 33.20 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.3 จานวนผทอยในการอปการะของกลมตวอยาง มจานวน 2-3 คน มากทสด คดเปนรอยละ 58.40 รองลงมาคอ จานวน 4 คนขนไป คดเปนรอยละ 33.20 และนอยทสดคอ มจานวนนอยกวา 2 คน คดเปนรอยละ 8.40 ตารางท 4.4 จานวนและรอยละ ระดบการศกษาของกลมตวอยาง

ระดบการศกษา จานวน รอยละ ม.ตนหรอตากวานน 1 0.40 ม.ปลาย หรอ ปวช. 2 0.80 อนปรญญา หรอ ปวส. 56 22.40 ปรญญาตร 169 67.60 อนๆ 22 8.80 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.4 กลมตวอยางมการศกษาในระดบปรญญาตรมากทสด คดเปนรอยละ 67.60 รองลงมาคอ อนปรญญา หรอ ปวส. คดเปนรอยละ 22.40 และนอยทสดคอ ม.ตนหรอตากวานน คดเปนรอยละ 0.40

60

ตารางท 4.5 จานวนและรอยละ ระดบตาแหนงของกลมตวอยาง ระดบตาแหนง จานวน รอยละ

ระดบ M 5 2.00 ระดบ A 8 3.20 ระดบ S 237 94.80 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.5 กลมตวอยางเปนพนกงานระดบ S (พนกงานปฏบตการ) มากทสด คด

เปนรอยละ 94.80 รองลงมาคอ พนกงานระดบ A (ผจดการแผนก) คดเปนรอยละ 3.20 และนอยทสดคอ พนกงานระดบ M (ระดบบรหาร) คดเปนรอยละ 2.00 ตารางท 4.6 จานวนและรอยละ ฝาย/แผนกของกลมตวอยาง

ฝาย/แผนก จานวน รอยละ สวนบรหารทวไป 30 12.00 สวนบารงโรงแยกกาซ 23 9.20 สวนพสดโรงแยกกาซ 1 0.40 สวนความปลอดภยและสงแวดลอม 1 0.40 สวนควบคมคณภาพ 11 4.40 สวนปฏบตการคลงผลตภณฑ 14 5.60 สวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 89 35.60 สวนปฏบตการผลตหนวยท 5 81 32.40 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.6 กลมตวอยางอยในสวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 มากทสด คดเปน

รอยละ 35.60 รองลงมาคอ สวนปฏบตการผลตหนวยท 5 คดเปนรอยละ 32.40 และนอยทสดคอ สวนพสดโรงแยกกาซ และสวนความปลอดภยและสงแวดลอม คดเปนรอยละ 0.40

61

ตารางท 4.7 จานวนและรอยละ สถานภาพการทางานของกลมตวอยาง สถานภาพการทางาน จานวน รอยละ

ประจา บรรจแลว 223 89.20 ประจาแตอยระหวางทดลองงาน 12 4.80 สญญาจางพเศษ 15 6.00 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.7 กลมตวอยางเปนพนกงานประจาและบรรจแลวมากทสด คดเปนรอยละ

89.20 รองลงมาคอ สญญาจางพเศษ คดเปนรอยละ 6.00 และนอยทสดคอ ประจาแตอยระหวางทดลองงาน คดเปนรอยละ 4.80 ตารางท 4.8 จานวนและรอยละ ระยะเวลาททางานในบรษทของกลมตวอยาง

ระยะเวลาททางานในบรษท จานวน รอยละ ตากวา 3 ป 72 28.80 3-7 ป 41 16.40 8 ปขนไป 137 54.80 รวม 250 100.00

จากตารางท 4.8 กลมตวอยางมระยะเวลาททางานในบรษท 8 ปขนไป มากทสด คดเปน

รอยละ 54.80 รองลงมาคอ ตากวา 3 ป คดเปนรอยละ 28.80 และนอยทสดคอ 3-7 ป คดเปน รอยละ 16.40 ตารางท 4.9 จานวนและรอยละ ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนของกลมตวอยาง

ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน จานวน รอยละ ตากวา 2 ป 98 39.20 3-7 ป 53 21.20 8 ปขนไป 99 39.60 รวม 250 100.00

62

จากตารางท 4.9 กลมตวอยางมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน ตงแต 8 ปขนไป มากทสด คดเปนรอยละ 39.60 รองลงมาคอ ตากวา 2 ป คดเปนรอยละ 39.20 และนอยทสดคอ 3-7 ป คดเปนรอยละ 21.20 4.2 ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน

ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานทง 15 ดาน ในการศกษาครงน ไดแก 1) นโยบายขององคการ 2) โครงสรางองคการ 3) การบงคบบญชา 4) สมพนธภาพกบผบงคบบญชา 5) สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน 6) สภาพการทางาน 7) ความทาทายและมอสระในการทางาน 8) เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ 9) ความมนคงในการทางาน 10) ความสาเรจในการทางาน 11) การไดรบการยอมรบนบถอ 12) ลกษณะงานทปฏบต 13) ความรบผดชอบ 14) โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน 15) ภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ โดยแจกแจงเปนคาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ดงน ตารางท 4.10 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานนโยบายขององคการ ขอ นโยบายขององคการ Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 1

+ ทานร สกวางานของทานสอดคลองกบนโยบายบรษท

4.40 0.75 สง 5

17 + ทานทราบนโยบายในปนของบรษท 3.95 0.82 สง 4 32 - นโยบายบรษทเปนเรองของผบรหารเทานน 3.35 0.72 ปานกลาง 3 รวม 3.87 0.55 สง

จากตารางท 4.10 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานนโยบายขององคการโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.87 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในระดบสง ในขอท 1 ทานรสกวางานของทานสอดคลองกบนโยบายบรษท มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.40 รองลงมาคอ ในขอท 17 ทานทราบนโยบายในปนของบรษท มคาเฉลยเทากบ 3.95

63

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 1 ทานรสกวางานของทานสอดคลองกบนโยบายบรษท มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย อยางยง ตารางท 4.11 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโครงสรางองคการ ขอ โครงสรางองคการ Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 9

+ บรษทของทานมการแบงหนวยงานในการทางานทชดเจน

4.37 0.70 สง 5

33 - ทานคดวาบรษทของทานมฝายตาง ๆ มากเกนความจาเปน

3.45 0.90 ปานกลาง 3

26

- ทานคดวาการแบงโครงสรางของบรษทในปจจบนเปนอปสรรคหนงในการทางาน

3.40 0.90 ปานกลาง 3

รวม 3.75 0.64 สง

จากตารางท 4.11 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโครงสรางองคการโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.75 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 9 บรษทของทานมการแบงหนวยงานในการทางานทชดเจน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.37 รองลงมาคอ ในขอท 33 ทานคดวาบรษทของทานมฝายตาง ๆ มากเกนความจาเปน มคาเฉลยเทากบ 3.45

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 9 บรษทของทานมการแบงหนวยงานในการทางานทชดเจน มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

64

ตารางท 4.12 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการบงคบบญชา ขอ การบงคบบญชา Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 29

+ หวหนางานของทานมกจะใหทานรายงานความคบหนาของงานใหทราบเสมอ

4.01 0.81 สง 4

11

- บอยครงททานไมทราบวาจะทางานอยางไร เพราะไมมผใหคาแนะนา

3.57 0.89 ปานกลาง 3

27

- หวหนาของทานมกจะสงงานในลกษณะใชอานาจมากกวาการขอความรวมมอ

3.55 0.78 ปานกลาง 3

รวม 3.73 0.58 สง

จากตารางท 4.12 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการ

บงคบบญชาโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.73 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 29 หวหนางานของทานมกจะใหทานรายงานความคบหนาของงานใหทราบเสมอ มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.01 รองลงมาคอ ในขอท 11 บอยครงททานไมทราบวาจะทางานอยางไร เพราะไมมผใหคาแนะนา มคาเฉลย เทากบ 3.57

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 29 หวหนางานของทานมกจะใหทานรายงานความคบหนาของงานใหทราบเสมอ มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

ตารางท 4.13 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชา ขอ สมพนธภาพกบผบงคบบญชา Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 10 + หวหนางานกบทานทางานไปดวยกนไดด 4.32 0.76 สง 5 34 + ทานมความสขทมหวหนางานเชนน 4.04 0.90 สง 4 12 - หวหนางานของทานไมคอยดแลเอาใจใส

ทานเทาทควร 3.43 0.72 ปานกลาง 3

รวม 3.91 0.55 สง

65

จากตารางท 4.13 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชา โดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.91 เมอพจารณาเปน รายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 10 หวหนางานกบทานทางานไปดวยกนไดด มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.32 รองลงมาคอ ในขอท 34 ทานมความสขทมหวหนางานเชนน มคาเฉลยเทากบ 4.04

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 10 หวหนางานกบทานทางานไปดวยกนไดด มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

ตารางท 4.14 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน ขอ สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 28 + ทานมเพอนรวมงานทปรกษาไดทกเรอง 3.97 0.81 สง 4 2 + เพอนรวมงานของทานทางานอยางเตมท

เพอใหงานมคณภาพ 3.60 0.84 ปานกลาง 3

35 - ทานไมมเพอนรวมงานทดทสนทดวยในททางาน

3.55 0.87 ปานกลาง 3

รวม 3.72 0.59 สง

จากตารางท 4.14 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงาน โดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.72 เมอพจารณาเปน รายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 28 ทานมเพอนรวมงานทปรกษาไดทกเรอง มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.97 รองลงมาคอ ในขอท 2 เพอนรวมงานของทานทางานอยางเตมทเพอใหงานมคณภาพ มคาเฉลยเทากบ 3.60

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 28 ทานมเพอนรวมงานทปรกษาได ทกเรอง มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

66

ตารางท 4.15 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานสภาพการทางาน ขอ สภาพการทางาน Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 13 + ทานมเครองมออปกรณสนบสนนในการ

ทางานทเพยงพอ 3.56 0.96 ปานกลาง 3

30 + บรรยากาศหรอสภาพการทางานทาใหทานทางานไดราบรน

3.48 0.68 ปานกลาง 3

31 - ทานรสกเสยงหรอไมปลอดภยในการทางาน 3.45 0.77 ปานกลาง 3 รวม 3.52 0.62 ปานกลาง

จากตารางท 4.15 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดาน

สภาพการทางานโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.52 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 13 ทานมเครองมออปกรณสนบสนนในการทางานทเพยงพอ มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.56 รองลงมาคอ ในขอท 30 บรรยากาศหรอสภาพการทางานทาใหทานทางานไดราบรน มคาเฉลยเทากบ 3.48

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 13 ทานมเครองมออปกรณสนบสนนในการทางานทเพยงพอ มคาฐานนยมอยในระดบ 3 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญไมแนใจ ตารางท 4.16 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความทาทายและมอสระในการทางาน ขอ ความทาทายและมอสระในการทางาน Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 18 + ทานรสกวางานททานทามความทาทาย ม

อสระในการทางาน 4.20 0.78 สง 4

36 + ทานมโอกาสเสนอสงใหมๆ ในการทางาน 3.81 0.90 สง 4 14 - ทานคดวางานของทานในขณะน เปนงานท

ซาซากจาเจนาเบอ 3.43 0.80 ปานกลาง 3

รวม 3.82 0.59 สง

จากตารางท 4.16 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความทาทายและมอสระในการทางานโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.82 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 18 ทาน

67

รสกวางานททานทามความทาทาย มอสระในการทางาน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.20 รองลงมาคอ ในขอท 36 ทานมโอกาสเสนอสงใหม ๆ ในการทางาน มคาเฉลยเทากบ 3.81

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 18 ทานรสกวางานททานทามความ ทาทาย มอสระในการทางาน มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

ตารางท 4.17 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ขอ เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 19 + ทานเหนวาคาตอบแทนทไดรบนนมความ

เปนธรรม สมกบกาลงและความสามารถททานใหกบงาน

4.27 0.81 สง 5

15 + ทานคดวาบรษทใหการดแลเรองสขภาพอนามยอยางเพยงพอกบพนกงานทกคนในบรษท

3.97 0.65 สง 4

37 - ทานเชอวาทานสามารถหางานในบรษทอนทจายเงนเดอนและสวสดการทเทากบหรอมากกวาบรษทน

3.24 0.83 ปานกลาง 3

รวม 3.84 0.51 สง จากตารางท 4.17 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดาน

เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ โดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.84 เมอพจารณาเปน รายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 19 ทานเหนวาคาตอบแทนทไดรบนนมความเปนธรรม สมกบกาลงและความสามารถททานใหกบงาน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.27 รองลงมาคอ ในขอท 15 ทานคดวาบรษทใหการดแลเรองสขภาพอนามยอยางเพยงพอกบพนกงานทกคนในบรษท มคาเฉลยเทากบ 3.97

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 19 ทานเหนวาคาตอบแทนทไดรบนนมความเปนธรรม สมกบกาลงและความสามารถททานใหกบงาน มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

68

ตารางท 4.18 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความมนคงในการทางาน ขอ ความมนคงในการทางาน Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 5 + งานทบรษทนทาใหทานรสกวามนคงในการ

ทางาน 4.46 0.78 สง 5

25 + ทานร สกวางานททาอยทกวนน ชวยใหความเปนอยของทานและครอบครวมความมนคง

4.16 0.79 สง 4

38 - ทานยงมองไมเหนวาอนาคตของทานจะเปนอยางไร หากทางานกบบรษทตอไป

2.82 0.60 ปานกลาง 3

รวม 3.81 0.46 สง

จากตารางท 4.18 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความมนคงในการทางานโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.81 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 5 งานทบรษทนทาใหทานรสกวามนคงในการทางาน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.46 รองลงมาคอ ในขอท 25 ทานรสกวางานททาอยทกวนน ชวยใหความเปนอยของทานและครอบครวมความมนคง มคาเฉลย เทากบ 4.16

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 5 งานทบรษทนทาใหทานรสกวามนคงในการทางาน มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

69

ตารางท 4.19 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความสาเรจในการทางาน ขอ ความสาเรจในการทางาน Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 8 + ทานไดเหนผลสาเรจของงานททานทาอยาง

ชดเจน 4.02 0.60 สง 4

20 - ทานคดวางานททาอยในปจจบนหนกเกนความจาเปน และไมสงเสรมความสาเรจในงานของทาน

3.36 2.05 ปานกลาง 3

39 - ทานร ส กว างานท ท าอย ในปจจ บนไมสอดคลองกบเปาหมายในงานของทานท ตงไว

3.34 0.85 ปานกลาง 3

รวม 3.55 0.84 ปานกลาง

จากตารางท 4.19 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความสาเรจในการทางานโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.55 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 8 ทานไดเหนผลสาเรจของงานททานทาอยางชดเจน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.02 รองลงมาคอ ในขอท 20 ทานคดวางานททาอยในปจจบนหนกเกนความจาเปน และไมสงเสรมความสาเรจในงานของทาน มคาเฉลยเทากบ 3.36

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 8 ทานไดเหนผลสาเรจของงานททานทาอยางชดเจน มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

70

ตารางท 4.20 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการไดรบการยอมรบนบถอ ขอ การไดรบการยอมรบนบถอ Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 40 + ชวงทผานมาทานได รบการยกยองและ

ชมเชยในงานทออกมาด 3.98 0.96 สง 4

42 + ความคดเหนของทานมกไดรบการยอมรบในททางาน

3.74 0.88 สง 4

4 - บอยครงทผลงานของทานมคณภาพดแตกลบไมเปนทยอมรบของพนกงานคนอน

3.10 0.45 ปานกลาง 3

รวม 3.56 0.59 ปานกลาง

จากตารางท 4.20 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานการไดรบการยอมรบนบถอโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.56 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 40 ชวงทผานมาทานไดรบการยกยองและชมเชยในงานทออกมาด มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.98 รองลงมาคอ ในขอท 42 ความคดเหนของทานมกไดรบการยอมรบในททางาน มคาเฉลยเทากบ 3.74

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 40 ชวงทผานมาทานไดรบการยกยองและชมเชยในงานทออกมาด มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย ตารางท 4.21 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานลกษณะงานทปฏบต

ขอ ลกษณะงานทปฏบต Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 16 + ทานทราบภาระความรบผดชอบอยางชดเจน 4.12 0.63 สง 4 21 + งานทไดรบมอบหมายนนคอนขางยากแตไม

เกนความพยายามของทาน 3.96 0.90 สง 4

41 - งานททานได รบมอบหมายจากบรษทไมเหมาะสมกบความรความสามารถททานม

3.50 0.72 ปานกลาง 3

รวม 3.84 0.64 สง

71

จากตารางท 4.21 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานลกษณะงานทปฏบตโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.84 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 16 ทานทราบภาระความรบผดชอบอยางชดเจน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.12 รองลงมาคอ ในขอท 21 งานทไดรบมอบหมายนนคอนขางยากแตไมเกนความพยายามของทาน มคาเฉลยเทากบ 3.96

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 16 ทานทราบภาระความรบผดชอบอยางชดเจนด มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

ตารางท 4.22 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความรบผดชอบ ขอ ความรบผดชอบ Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 22 + ทานรวาทานถกคาดหวงอะไรบางในการ

ทางาน 3.81 0.98 สง 4

43 - ทานแทบจะไมมอานาจในการตดสนใจเลย ทง ๆ ทงานนนอยในความรบผดชอบของทาน

3.51 0.82 ปานกลาง 3

3 - ทานร สกเครยดกบงานท รบผดชอบอย อยางมาก

3.22 0.75 ปานกลาง 3

รวม 3.50 0.64 ปานกลาง

จากตารางท 4.22 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานความรบผดชอบโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.50 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 22 ทานรวาทานถกคาดหวงอะไรบางในการทางาน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.81 รองลงมาคอ ในขอท 43 ทานแทบจะไมมอานาจในการตดสนใจเลย ทง ๆ ทงานนนอยในความรบผดชอบของทาน มคาเฉลย เทากบ 3.51

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 22 ทานรวาทานถกคาดหวงอะไรบางในการทางาน มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

72

ตารางท 4.23 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน

ขอ โอกาสความกาวหนาและ ความเจรญเตบโตในการทางาน

Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode

44 + เมอปทผานมาน ทานไดมโอกาสทเรยนรและเตบโตในททางาน

3.92 0.75 สง 4

7 + มบางคนในททางานคอยสนบสนนทานใหไดรบการพฒนา

3.19 1.23 ปานกลาง 4

23 - ทานรสกวาไมมอะไรดไปกวาเดม แมวาจะทางานดวยความพยายามมากเพยงใด

3.17 1.12 ปานกลาง 4

รวม 3.40 0.69 ปานกลาง

จากตารางท 4.23 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางานโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.40 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 44 เมอปทผานมาน ทานไดมโอกาสทเรยนรและเตบโตในททางาน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 3.92 รองลงมาคอ ในขอท 7 มบางคนในททางานคอยสนบสนนทานใหไดรบการพฒนา มคาเฉลยเทากบ 3.19

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 44 เมอปทผานมาน ทานไดมโอกาสทเรยนรและเตบโตในททางาน มคาฐานนยมอยในระดบ 4 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวย

73

ตารางท 4.24 ปจจยแรงจงใจในการทางานในดานภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ

ขอ ภาพลกษณขององคการ และทศนคตทมตอองคการ

Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode

24 + บรษทมระบบมาตรฐานการทางานทด 4.20 0.71 สง 5 45 + ทานมองวาบรษทสงเสรมการเรยนรและ

พฒนา 4.18 0.82 สง 4

6 - บรษทไมใหความสาคญกบทรพยากรบคคลในองคการ

3.24 0.61 ปานกลาง 3

รวม 3.86 0.52 สง

จากตารางท 4.24 กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางานในดานภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.86 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอปจจยแรงจงใจในการทางาน ในขอท 24 บรษทมระบบมาตรฐานการทางานทด มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.20 รองลงมาคอ ในขอท 45 ทานมองวาบรษทสงเสรมการเรยนรและพฒนา มคาเฉลยเทากบ 4.18

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 24 บรษทมระบบมาตรฐานการทางาน ทด มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง 4.3 ความผกพนของพนกงาน

ความผกพนของพนกงานทง 3 ดาน ในการศกษาครงน ไดแก 1) ความปรารถนาทจะอย

กบบรษท 2) การนกถงบรษทในทางทด 3) ความภมใจในงานททา โดยแจกแจงเปนคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ดงน

74

ตารางท 4.25 ความผกพนของพนกงานในดานความปรารถนาทจะอยกบบรษท ขอ ความปรารถนาทจะอยกบบรษท Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 46

+ แมม โอกาสท จะได รบงานในตาแหนงเดยวกนนกบบรษทอนแตทานยงคงเลอกทจะอยกบบรษทน

4.38 0.82 สง 5

51

- ถาสภาพการทางานในปจจบนของทานเปลยนไปเพยงเลกนอยกเปนสาเหตใหทานลาออกได

3.63 0.86 ปานกลาง 3

53

- ทานมความคดทจะหางานใหม เพราะบรษทไมมสงผกมดใหทานทางานตอไปอยางมนใจ

3.58 0.86 ปานกลาง 3

55

+ ทานยนดท จะเลอกทางานกบบรษทนมากกวาบรษทอนทสามารถเลอกได

2.96 0.54 ปานกลาง 3

58 - ถามโอกาสเปลยนงานทใหคาตอบแทนสงกวา ทานจะไปทนท

2.36 1.29 ปานกลาง 2

รวม 3.38 0.50 ปานกลาง

จากตารางท 4.25 กลมตวอยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงานในดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทโดยรวมอยในระดบปานกลาง มคาเฉลยเทากบ 3.38 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตว อยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงาน ในขอท 46 แมมโอกาสทจะไดรบงานในตาแหนงเดยวกนนกบบรษทอนแตทานยงคงเลอกทจะอยกบบรษทน มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.38 รองลงมาคอ ในขอท 51 ถาสภาพการทางานในปจจบนของทานเปลยนไปเพยงเลกนอยกเปนสาเหตใหทานลาออกได มคาเฉลยเทากบ 3.63

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 24 บรษทมระบบมาตรฐานการทางาน ทด มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

75

ตารางท 4.26 ความผกพนของพนกงานในดานการนกถงบรษทในทางทด ขอ การนกถงบรษทในทางทด Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 54 + ทานมความหวงใยอยางจรงจงในความอย

รอดของบรษท 4.11 0.94 สง 5

56 + ทานรสกตอตานเมอมผพดถงบรษททานในทางทไมด

4.08 0.78 สง 4

50 + บรษทชวยพฒนาใหทานปฏบตงานไดอยางดเลศ

3.99 0.84 สง 4

59 - ทานรสกเฉย ๆ แมทราบวาการดาเนนงานของบรษทมปญหา

3.75 0.94 สง 4

47

- ทานมกรวมวพากษวจารณบรษทในทางลบกบเพอนรวมงานหรอบคคลอนเสมอ

3.28 0.63 ปานกลาง 3

รวม 3.74 0.57 สง

จากตารางท 4.26 กลมตวอยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงานในดานการ นกถงบรษทในทางทดโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 3.74 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงาน ในขอท 54 ทานมความหวงใยอยางจรงจงในความอยรอดของบรษท มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.11 รองลงมาคอ ในขอท 56 ทานรสกตอตานเมอมผพดถงบรษททานในทางทไมด มคาเฉลยเทากบ 4.08

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 54 ทานมความหวงใยอยางจรงจงในความอยรอดของบรษท มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

76

ตารางท 4.27 ความผกพนของพนกงานในดานความภมใจในงานททา ขอ ความภมใจในงานททา Mean S.D. ระดบความคดเหน Mode 60 + ทานภมใจทจะบอกกบใคร ๆ วาทานเปน

พนกงานของบรษท 4.34 0.93 สง 5

49

+ เมอทานได รบมอบหมายงานอยางหนง ทานจะทมเทใหกบงานนนอยางเตมท ทกครง

4.21 0.70 สง 4

52 + ทานภมใจในตาแหนงงานของทาน เพราะไดมาดวยความรความสามารถอยางมาก

4.09 0.81 สง 4

57 + ทานภาคภมใจกบการทางานททานไดรบมอบหมาย

4.08 0.78 สง 4

48 - เมอเอยชอบรษทของทาน คนมกไมคอยรจกหรอยอมรบ

3.62 0.85 ปานกลาง 3

รวม 4.02 0.62 สง

จากตารางท 4.27 กลมตวอยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงานในดานความภมใจในงานททาโดยรวมอยในระดบสง มคาเฉลยเทากบ 4.02 เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา กลมตวอยางมความคดเหนตอความผกพนของพนกงาน ในขอท 60 ทานภมใจทจะบอกกบใคร ๆวาทานเปนพนกงานของบรษท มคาเฉลยสงทสดเทากบ 4.34 รองลงมาคอ ในขอท 49 เมอทานไดรบมอบหมายงานอยางหนง ทานจะทมเทใหกบงานนนอยางเตมททกครง มคาเฉลย เทากบ 4.21

และเมอพจารณาดวยคาฐานนยม พบวา ในขอท 60 ทานภมใจทจะบอกกบใคร ๆ วาทานเปนพนกงานของบรษท มคาฐานนยมอยในระดบ 5 แสดงใหเหนวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยอยางยง

77

4.4 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงาน

ผลการวเคราะหขอมลระหวางตวแปรอสระ ไดแก ปจจยสวนบคคล กบตวแปรตาม ไดแก

ความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เพอทดสอบสมมตฐานทตงไวในขอ 1-9 ดงตารางท 4.28 -4.37 ตารางท 4.28 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามอาย

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 0.29 3 0.10 0.40 0.75 ภายในกลม 59.71 246 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.28 พบวา พนกงานทมอายตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.29 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพ

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 1.20 3 0.40 1.67 0.17 ภายในกลม 58.80 246 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.29 พบวา พนกงานทมสถานภาพตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน

78

ตารางท 4.30 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามจานวนผทอยในการอปการะ แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 0.93 2 0.46 1.93 0.15 ภายในกลม 59.08 247 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.30 พบวา พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.31 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระดบการศกษา

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 1.73 4 0.43 1.82 0.13 ภายในกลม 58.27 245 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.31 พบวา พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.32 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระดบตาแหนง

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 0.01 2 0.00 0.02 0.98 ภายในกลม 60.00 247 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.32 พบวา พนกงานทมระดบตาแหนงตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน

79

ตารางท 4.33 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามฝาย/แผนก แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 4.12 7 0.59 2.55 0.06 ภายในกลม 55.88 242 0.23

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.33 พบวา พนกงานทมฝาย/แผนกตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.34 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพการทางาน

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 2.42 2 1.21 5.19* 0.01 ภายในกลม 57.59 247 0.23

รวม 60.00 249 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 4.34 พบวา พนกงานทมสถานภาพการทางานตางกน มความผกพนของพนกงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จงนามาเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ดวยวธ LSD ดงตารางท 4.35 ตารางท 4.35 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ความผกพนของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพการ

ทางาน สถานภาพการทางาน X ประจา

บรรจแลว ประจาแตอยระหวาง

ทดลองงาน สญญาจางพเศษ

ประจา บรรจแลว 3.80 ประจาแตอยระหวางทดลองงาน 3.67 -0.14 สญญาจางพเศษ 3.40 0.00* 0.27

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

80

ตารางท 4.35 พบวา พนกงานสญญาจางพเศษแตกตางจากพนกงานประจา บรรจแลว อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นอกนนไมแตกตางกน ตารางท 4.36 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางานในบรษท

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 1.21 2 0.61 2.54 0.08 ภายในกลม 58.79 247 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.36 พบวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษทตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.37 การเปรยบเทยบความผกพนของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางานใน

ตาแหนงปจจบน แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 1.21 2 0.61 2.54 0.08 ภายในกลม 58.79 247 0.24

รวม 60.00 249 จากตารางท 4.37 พบวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษทตางกน มความผกพนของพนกงานไมแตกตางกน 4.5 การวเคราะหความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความ

ผกพนของพนกงาน

ผลการวเคราะหขอมลระหวางตวแปรอสระ ไดแก ปจจยแรงจงใจในการทางาน กบตวแปรตาม ไดแก ความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เพอทดสอบสมมตฐานทตงไวในขอ 10-25 ดงตารางท 4.38

81

ตารางท 4.38 ระดบความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของพนกงาน

n=250 ปจจยแรงจงใจในการทางาน r p ระดบความสมพนธ

นโยบายขององคการ 0.14* 0.03 ตา โครงสรางองคการ 0.03 0.60 ตา การบงคบบญชา 0.12 0.06 ตา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา 0.11 0.07 ตา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน 0.07 0.25 ตา สภาพการทางาน 0.03 0.62 ตา ความทาทายและมอสระในการทางาน 0.22** 0.00 ตา เงนเดอนและสวสดการตางๆ 0.17** 0.01 ตา ความมนคงในการทางาน 0.24** 0.00 ตา ความสาเรจในการทางาน 0.10 0.12 ตา การไดรบการยอมรบนบถอ 0.11 0.08 ตา

ลกษณะงานทปฎบต 0.17** 0.01 ตา

ความรบผดชอบ 0.06 0.37 ตา

โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน 0.20** 0.00 ตา

ภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ 0.09 0.15 ตา

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 4.38 พบวา ปจจยแรงจงใจในการทางานมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนของพนกงานในดานนโยบายขององคการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยตวแปรทงสองมความสมพนธอยในระดบตา

และพบวา ปจจยแรงจงใจในการทางานมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนของพนกงานในดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฏบต ดานโอกาสความกาวหนาและความ

82

เจรญเตบโตในการทางาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยมความสมพนธอยใน ระดบตา

4.6 การวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางปจจยสวนบคคลกบปจจย

แรงจงใจในการทางานของพนกงาน

ผลการวเคราะหขอมลระหวางปจจยสวนบคคลกบปจจยแรงจงใจในการทางานพนกงาน โรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เพอทดสอบสมมตฐานทตงไวในขอ 26-34 ดงตารางท 4.39-4.52 ตารางท 4.39 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามอาย

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 0.19 3 0.06 0.34 0.79 ภายในกลม 45.92 246 0.19

รวม 46.12 249

จากตารางท 4.39 พบวา พนกงานทมอายตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.40 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพ

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 2.44 3 0.81 4.57 0.06 ภายในกลม 43.68 246 0.18

รวม 46.12 249 จากตารางท 4.40 พบวา พนกงานทมสถานภาพตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานไมแตกตางกน

83

ตารางท 4.41 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามจานวนผทอยในการอปการะ

แหลงความแปรปรวน SS df MS F p ระหวางกลม 2.49 2 1.24 7.04* 0.00 ภายในกลม 43.63 247 0.18

รวม 46.12 249 จากตารางท 4.41 พบวา พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จงนามาเปรยบ เทยบคาเฉลยรายค ดวยวธ LSD ดงตารางท 4.42 ตารางท 4.42 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม

จานวนผทอยในการอปการะ จานวนผทอยในการอปการะ X นอยกวา 2 คน 2-3 คน 4 คนขนไป

นอยกวา 2 คน 3.43 2-3 คน 3.79 0.00* 4 คนขนไป 3.77 0.00* 0.68

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 4.42 พบวา พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะนอยกวา 2-3 คน และ 4 คนขนไป แตกตางจากพนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะนอยกวา 2 คน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.43 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระดบ

การศกษา แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 1.58 4 0.40 2.18 0.07 ภายในกลม 44.53 245 0.18

รวม 46.12 249

84

จากตารางท 4.43 พบวา พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.44 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระดบ

ตาแหนง แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 0.13 2 0.06 0.35 0.71 ภายในกลม 45.99 247 0.19

รวม 46.12 249 จากตารางท 4.44 พบวา พนกงานทมระดบตาแหนงตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.45 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามฝาย/แผนก

แหลงความแปรปรวน SS df MS F P ระหวางกลม 0.92 7 0.13 0.71 0.67 ภายในกลม 45.19 242 0.19

รวม 46.12 249 จากตารางท 4.45 พบวา พนกงานทมฝาย/แผนกตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานไมแตกตางกน ตารางท 4.46 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามสถานภาพ

การทางาน แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 3.86 2 1.93 11.29* 0.00 ภายในกลม 42.25 247 0.17

รวม 46.12 249 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

85

จากตารางท 4.46 พบวา พนกงานทมสถานภาพการทางานตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จงนามาเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ดวยวธ LSD ดงตารางท 4.47 ตารางท 4.47 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตาม

สถานภาพการทางาน สถานภาพการทางาน X ประจา บรรจ

แลว ประจาแตอยระหวาง

ทดลองงาน สญญาจางพเศษ

ประจา บรรจแลว 3.80 ประจาแตอยระหวางทดลองงาน 3.50 0.02* สญญาจางพเศษ 3.33 0.00* 0.30

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.47 พบวา พนกงานประจาแตอยระหวางทดลองงาน และพนกงานสญญาจางพเศษแตกตางจากพนกงานประจา บรรจแลวอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.48 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาท

ทางานในบรษท แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 4.29 2 2.15 12.67* 0.00 ภายในกลม 41.83 247 0.17

รวม 46.12 249 จากตารางท 4.48 พบวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษทตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จงนามาเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ดวยวธ LSD ดงตารางท 4.49

86

ตารางท 4.49 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางานในบรษท

ระยะเวลาททางานในบรษท X ตากวา 3 ป 3-7 ป 8 ปขนไป ตากวา 3 ป 3.56 3-7 ป 3.90 0.00* 8 ปขนไป 3.82 0.00* 0.82 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 4.49 พบวา พนกงานทมระยะเวลาทางานในบรษทตงแต 3-7 ป และ 8 ปขนไป

แตกตางจากพนกงานทมระยะเวลาทางานในบรษทตากวา 3 ป อยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .05 ตารางท 4.50 การเปรยบเทยบปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาท

ทางานในตาแหนงปจจบน แหลงความแปรปรวน SS df MS F p

ระหวางกลม 4.38 2 2.19 12.96* 0.00 ภายในกลม 41.74 247 0.17

รวม 46.12 249 * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตารางท 4.50 พบวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษทตางกน มปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จงนามาเปรยบเทยบคาเฉลยรายค ดวยวธ LSD ดงตารางท 4.51

87

ตารางท 4.51 เปรยบเทยบคาเฉลยรายค ปจจยแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จาแนกตามระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน

ระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน

X ตากวา 3 ป 3-7 ป 8 ปขนไป

ตากวา 3 ป 3.61 3-7 ป 3.96 0.00* 8 ปขนไป 3.79 0.00* 0.01* * มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ตารางท 4.51 พบวา พนกงานทมระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน ตงแต 3-7 ป และ

8 ปขนไป แตกตางจากพนกงานทมระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบนตากวา 3 ป และพนกงานทมระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน ตงแต 8 ปขนไป แตกตางจากพนกงานทมระยะเวลาทางานในตาแหนงปจจบน ตงแต 3-7 ป อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ตารางท 4.52 สรปผลการวเคราะหสมมตฐานในการวจย

สมมตฐาน ยอมรบ ไมยอมรบ สมมตฐานท 1 พนกงานทมอายตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน สมมตฐานท 2 พนกงานทมสถานภาพสมรสตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 3 พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 4 พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 5 พนกงานทมตาแหนงงานตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 6 พนกงานทมแผนกงานทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 7 พนกงานทมสภาพการทางานทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

88

ตารางท 4.52 สรปผลการวเคราะหสมมตฐานในการวจย (ตอ) สมมตฐาน ยอมรบ ไมยอมรบ

สมมตฐานท 8 พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษททตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 9 พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงงานปจจบนทตางกน มความผกพนของพนกงานตางกน

สมมตฐานท 10 การรบรดานปจจยแรงจงใจโดยรวมในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 11 การรบรดานนโยบายขององคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 12 การรบรดานโครงสรางองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 13 การรบรดานการบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 14 การรบรดานสมพนธภาพกบผบงคบบญชามความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 15 การรบรดานสมพนธภาพกบเพอนรวมงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 16 การรบรดานสภาพการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 17การรบรดานความทาทายและมอสระในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 18 การรบรดานการเงนและสวสดการตาง ๆ มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 19 การรบรดานความมนคงในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 20 การรบรดานความสาเรจในการทางานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

89

ตารางท 4.52 สรปผลการวเคราะหสมมตฐานในการวจย (ตอ) สมมตฐาน ยอมรบ ไมยอมรบ

สมมตฐานท 21 การรบรดานการไดรบการยอมรบนบถอมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 22 การรบรดานลกษณะงานทปฏบตมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 23 การรบรดานความรบผดชอบมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 24 การรบรดานโอกาสกาวหนาและความเจรญเตบโตในตนเองมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 25 การรบรดานภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการมความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน

สมมตฐานท 26 พนกงานทมอายตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน สมมตฐานท 27 พนกงานทมสถานภาพสมรสตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 28 พนกงานทมจานวนผทอยในอปการะตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 29 พนกงานทมระดบการศกษาตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 30 พนกงานทมตาแหนงงานตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 31 พนกงานทมแผนกงานตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 32 พนกงานทมสถานภาพการทางานทตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 33 พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษททตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

สมมตฐานท 34 พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนทตางกน มแรงจงใจในการทางานตางกน

90

4.7 การนาเสนอความคดเหนของพนกงานทมตอบรษท จากการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบความคดเหนของพนกงานทมตอบรษท ไดแก สงทพนกงานอยากใหบรษทปรบปรง และสงทพนกงานคดวาบรษททาไดดและอยากใหทาตอไป สามารถสรปไดดงน ตารางท 4.53 จานวนและรอยละ ของความคดเหนของพนกงานในสงทพนกงานอยากใหบรษท

ปรบปรง ความคดเหนของพนกงาน จานวน รอยละ

ดานการพฒนาบคลากร 5 15.63 - ควรพจารณาจดฝกอบรมพนกงาน เพอใหเกดทกษะและความรเพมเตม 2 - ปรบกลยทธการละลายพฤตกรรมเพอใหพนกงานเกดความสามคค 3 ระบบการตอบแทน 23 71.88 - พจารณาปรบฐานเงนเดอนใหเทยบเทาองคกรอน ๆ 10 - พจารณาเพมสวสดการใหกบพนกงาน 5 - ปรบปรงคาเบยเลยง คาลวงเวลา 8 ผนาและการบรหารงาน 2 6.25 - ควรพจารณาและปรบปรงการกระจายอานาจหนาทในการบรการงานและการตดสนใจ

2

บรรยากาศการทางานและความสมพนธ 2 6.25 - ระบบการทางานทลาชา หลายขนตอน 2 จากตารางท 4.53 แสดงใหเหนวา พนกงานสวนใหญตองการใหพจารณาปรบปรงในดานระบบการตอบแทนมากทสด รองลงมาคอ ดานการพฒนาบคลากร นอยทสดคอดานผนาและการบรหารงาน และดานบรรยากาศการทางานและความสมพนธ

91

ตารางท 4.54 จานวนและรอยละ ของความคดเหนของพนกงานในสงทพนกงานคดวาบรษททาไดดและอยากใหทาตอไป

ความคดเหนของพนกงาน จานวน รอยละ ผนาและการบรหารงาน 2 33.00 - การเอาใจใสพนกงานทงในเรองการทางานและการดาเนนชวต 2 บรรยากาศการทางานและความสมพนธ 4 66.00 - การจดกจกรรมเชอมความสมพนธระหวางฝายตาง ๆ 4

จากตารางท 4.54 ความคดเหนของพนกงานในสงทพนกงานคดวาบรษททาไดดและอยากใหทาตอไปมากทสด คอ บรรยากาศการทางานและความสมพนธ

92

บทท 5

สรปอภปรายผล ขอจากด และขอเสนอแนะ

จากการศกษาเรอง ความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) เปนการวจยเชงปรมาณ มวตถประสงคการวจยเพอศกษาระดบความผกพนตอองคการและปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) โดยกลมประชากรทใชในการศกษาในครงนไดแก พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) จานวน 250 คน แบงเปนพนกงานระดบบรหาร 5 คน พนกงานระดบผจดการแผนก 8 คน และพนกงานระดบปฏบตการ 237 คน ซงในการแจกแบบสอบถามออกไปนนไดกลบมาใชในการประมวลผลจานวน 250 ชด จากกลมประชากร 250 คน คดเปนรอยละ 100.00 ของประชากรทงหมด จงสามารถสรปอภปรายผล ขอจากด และขอเสนอแนะตาง ๆ ซงมประเดนดงตอไปน

5.1 เครองมอทใชในการศกษา 5.2 สรปผลการศกษา 5.3 อภปรายผลการศกษา 5.4 ขอจากดของการศกษา 5.5 ขอเสนอแนะ

5.1 เครองมอทใชในการศกษา

เครองมอทใชในการศกษาครงน คอ แบบทดสอบวดความผกพนของพนกงาน ลกษณะเปนแบบสอบถามทประกอบดวย 4 สวน จานวนทงหมด 71 ขอ ซงมรายละเอยด ดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยการสอบถามอาย สถานภาพสมรส จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษา ตาแหนงงาน ฝาย/แผนก สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบเลอกตอบและเวนชองวางใหเตมคาตอบ จานวน 9 ขอ

93

สวนท 2 เปนคาถามเกยวกบปจจยทเปนแรงจงใจในการทางานของพนกงาน

ประกอบดวย นโยบายขององคการ โครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ความมนคงในการทางาน ความสาเรจในการทางาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะงานทปฏบต ความรบผดชอบ โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน และภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบ จานวน 45 ขอ

สวนท 3 เปนคาถามเกยวกบความผกพนของพนกงาน ประกอบดวย ความปรารถนาทจะ

อยกบบรษท การนกถงบรษทในทางทด และความภมใจในงานททา ซงลกษณะของขอคาถามเปนแบบใหเลอกตอบ จานวน 15 ขอ

สวนท 4 เปนคาถามเกยวกบความคดเหนของพนกงาน โดยสอบถามเกยวกบ สงททาน

อยากใหบรษทปรบปรง และสงทบรษททาดอยแลวและอยากใหทาตอไป ซงลกษณะของขอคาถามเปนคาถามปลายเปด จานวน 2 ขอ การวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปทางสถต คอ โปรแกรม SPSS ในการวเคราะหขอมล ไดแก คาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) การแจกแจงความถ (Frequency) คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ฐานนยม (Mode) การวเคราะหการหาคาท (t-test) การวเคราะหความแปรปรวน ทางเดยว (One-way ANOVA) การเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนเปนรายค LSD (Fisher’s Least-Significant Difference) และการหาคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation Coefficients)

94

5.2 สรปผลการศกษา จากการศกษาเรอง ความผกพนของพนกงาน : กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต

จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ไดขอมลกลบมา 250 ชด จากกลมประชากรจานวน 250 ชด คดเปนรอยละ 100.00 ของประชากรทงหมด สามารถสรปผลการศกษาทไดจากการวเคราะหแบบสอบถามทง 4 สวนไดดงตอไปน

5.2.1 ปจจยสวนบคคล สรปไดดงน กลมประชากรสวนใหญมอายอยในชวง 26-30 ป (รอยละ 32.40) สถานภาพโสด (รอยละ

49.60) และสวนมากมผทอยในการอปการะ 2-3 คน (รอยละ 58.40) มระดบการศกษาสวนใหญระดบปรญญาตร (รอยละ 67.60) เปนพนกงานระดบ S ปฏบตการ (รอยละ 94.80) สวนใหญอยในฝาย/แผนกสวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 (รอยละ 35.60) เปนพนกงานประจาทบรรจแลว (รอยละ 89.20) ระยะเวลาททางานในบรษท 8 ปขนไป (รอยละ 54.80) และมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 8 ปขนไป (รอยละ 39.60)

5.2.2 ปจจยแรงจงใจในการทางาน สรปไดดงน จากการศกษาพบวา ปจจยแรงจงใจในการทางานมระดบความคดเหนโดยรวมอยใน

ระดบสง (Mean=3.72) กลาวคอมคาเฉลย (Mean) อยในชวง 2.82-4.46 ทง 15 ดาน ไดแก นโยบายขององคการ โครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ความมนคงในการทางาน ความสาเรจในการทางาน การไดรบการยอมรบ นบถอ ลกษณะงานทปฏบต ความรบผดชอบ โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน และภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ

5.2.3 ความผกพนของพนกงาน สรปไดดงน จากการศกษาพบวา ความผกพนของพนกงานมระดบความคดเหนโดยรวมอยในระดบสง

(Mean=3.76) กลาวคอมคาเฉลย (Mean) อยในชวง 2.36-4.38 เชนเดยวกบปจจยแรงจงใจในการทางาน แตเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา 1) ดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความ

95

คดเหนอยในระดบปานกลาง 2) ดานการนกถงบรษทในทางทดมความคดเหนอยในระดบสง และ 3) ดานความภมใจในงานททามความคดเหนอยในระดบสง

5.2.4 ปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงาน สรปไดดงน จากการทดสอบสมมตฐานปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงาน โดยมปจจยสวน

บคคลทง 9 ประการ ไดแก อาย สถานภาพสมรส จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษาตาแหนงงาน ฝาย/แผนก สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน มปจจยสวนบคคลเพยง 1 ประการ ทผานการทดสอบสมมตฐานโดยมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P>.05) คอ สถานภาพการทางาน เมอเปรยบเทยบความผกพนของพนกงานจาแนกความแตกตางกนเปนรายคแลวสามารถสรปไดดงตอไปน

ตารางท 5.1 ความแตกตางของระดบความผกพนของพนกงานกบปจจยสวนบคคล

ความผกพน ปจจยสวนบคคล

ความแตกตางของระดบความผกพนของพนกงาน

สถานภาพการทางาน พนกงานทมสถานภาพการทางานเปนแบบสญญาจางพเศษ มความผกพนของพนกงาน ตากวา พนกงานประจาทบรรจแลว

5.2.5 ปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของพนกงาน สรปไดดงน จากการทดสอบสมมตฐานระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของ

พนกงาน โดยผลจากการวเคราะหความสมพนธพบวา ปจจยแรงจงใจเพยง 6 ดาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน โดยความสมพนธโดยรวมอยในระดบตา และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานนโยบายขององคการ มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (P>.05) โดยมความสมพนธอยในระดบตา สวนดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฎบต และดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (P<.01) โดยมความสมพนธอยในระดบตา

96

5.2.6 ปจจยแรงจงใจในการทางานกบปจจยสวนบคคล สรปไดดงน จากการทดสอบสมมตฐานปจจยแรงจงใจในการทางานกบปจจยสวนบคคล โดยมปจจย

สวนบคคลทง 9 ประการ ไดแก อาย สถานภาพสมรส จานวนผทอยในการอปการะ ระดบการศกษา ตาแหนงงาน ฝาย/แผนก สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน มปจจยสวนบคคลเพยง 4 ประการ ทผานการทดสอบสมมตฐานโดยมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P>.05) ไดแก จานวนผทอยในการอปการะ สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน เมอเปรยบเทยบกบความผกพนของพนกงานจาแนกความแตกตางกนเปนรายคแลวสามารถสรปไดดงตอไปน

ตารางท 5.2 ความแตกตางของระดบแรงจงใจในการทางานกบปจจยสวนบคคล

ความผกพน ปจจยสวนบคคล

ความแตกตางของปจจยแรงจงใจ

จานวนผทอยในการอปการะ - พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะ 2-3 คน และ 4 คน ขนไป มแรงจงในการทางาน สงกวา พนกงานทมจานวนผทอยในการอปการะนอยกวา 2 คน

สถานภาพการทางาน - พนกงานทมสถานภาพการทางานประจาทบรรจแลว มแรงจงใจในการทางาน สงกวา พนกงานทมสถานภาพการทางานประจาแตอยระหวางทดลองงาน และสญญาจางพเศษ

ระยะเวลาททางานในบรษท - พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษท 3-7 ป และ 8 ปขนไป มแรงจงใจในการทางาน สงกวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในบรษทตากวา 3 ป

ร ะ ย ะ เ ว ล า ท ท า ง า น ใ นตาแหนงปจจบน

- พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 8 ปขนไป มแรงจงใจในการทางาน สงกวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนตากวา 3 ป แต ตากวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 3-7 ป

- พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบน 3-7 ป มแรงจงใจในการทางาน สงกวา พนกงานทมระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนตากวา 3 ป

97

5.3 อภปรายผลการศกษา จากการศกษาในครงน สรปไดวา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท

ปตท.จากด (มหาชน) ระดบแรงจงใจในการทางานและความผกพนของพนกงานอยในระดบสง โดยปจจยสวนบคคล ไดแก จานวนผทอยในการอปการะ สถานภาพการทางาน ระยะเวลาททางานในบรษท ปตท.จากด (มหาชน) และระยะเวลาททางานในตาแหนงปจจบนทแตกตางกนมผลตอระดบแรงจงใจในการทางานแตกตางกน และปจจยสวนบคคล ไดแก สถานภาพการทางานทแตกตางกน มผลตอระดบความผกพนของพนกงานแตกตางกน ตลอดจนแรงจงใจในการทางาน ไดแก ดานนโยบายขององคการ ดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฏบต ดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน ซงสามารถอธบายไดดงน

5.3.1 ความผกพนของพนกงาน เพอพจารณาถงความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท

ปตท.จากด (มหาชน) พบวามความผกพนของพนกงานในระดบสง เนองจากบรษท ปตท.จากด (มหาชน) เปนองคการทมความมนคง มบรรยากาศการทางานและความสมพนธระหวางฝายทด รวมทงระดบบรหารมการเอาใจใสพนกงานทงในเรองการทางานและการดาเนนชวต ดงนนจงพจารณาเปนรายดานพบวา 1) ดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความคดเหนอยในระดบปานกลาง 2) ดานการนกถงบรษทในทางทดมความคดเหนอยในระดบสง และ 3) ดานความภมใจในงานททามความคดเหนอยในระดบสง จะเหนวาดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความคดเหนอยในระดบปานกลาง ซงนอยกวาอก 2 ดานทมความคดเหนอยในระดบสง อาจกลาวไดวา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) มความผกพนตองานทตนเองทาและความรสกทดตอบรษท แตอาจจะลงเลทจะอยกบบรษท ถงแมวาปจจยแรงจงใจของพนกงานไดดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ผลวเคราะหทไดอยในระดบตากตาม แตถาพจารณาจากขอเสนอแนะทพนกงานอยากใหบรษทปรบปรงพบวา ระบบการตอบแทนเปนเรองทมพนกงานเสนอแนะถง 23 คน ถอเปนรอยละ 71.88 ของขอเสนอแนะทงหมด และโดยพนกงานใหความคดเหนวา “ควรพจารณาปรบฐานเงนเดอนใหเทยบเทาองคกรอน ๆ” ถง 10 ความคดเหน ทงน รวมถง “การปรบปรงคาเบยเลยง คาลวงเวลา และการพจารณาเพมสวสดการใหกบพนกงาน”

98

5.3.2 ปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงาน จากการทดสอบสมมตฐานปจจยสวนบคคลกบความผกพนของพนกงาน มปจจยสวน

บคคลเพยง 1 ประการ ทผานการทดสอบสมมตฐานโดยมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 (P>.05) คอ สถานภาพการทางาน ซงเมอนามาเปรยบเทยบกบผลการศกษาของผวจยทานอน ๆ ไดดงน

ตารางท 5.3 ความสอดคลองระหวางผลการศกษาในเรองของปจจยสวนบคคลกบความผกพน

ของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) กบผลการศกษาของผวจยทานอน ๆ

ผวจย

ตวแปรอสระ

บรษท

ปตท. จากด

(มหาชน

) Fa

rr, Jam

es L.

and M

athieu

, Joh

n E. (1

991)

กฤศวรรณ

นวกล

นภ

าภรณ

วระสกลทอง (

2547

)

วรด โกมทวงษ

(254

7) ศรสมร พ

มพโพธ (

2546

) ศภรกษ อ

ธคมสวรร

ณ สมชน

นาคพ

ลง (2

546)

อารยา ว

ลญไชย

(254

6)

วณพน

ธ ฉตรเนต

ร (25

45)

สถานภาพการทางาน ยอมรบสมมตฐานทตงไว

จากตารางท 5.3 สามารถอธบายความสอดคลองของการศกษาปจจยสวนบคคลกบความ

ผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) ไดวาสถานภาพการทางานทมความแตกตางกน มผลตอความผกพนของพนกงานทแตกตางกน โดยผลการศกษาสอดคลองกบงานวจยของ กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) ซงจากการหาความสมพนธเปนรายคของสถานภาพการทางานของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) สรปไดวาพนกงานทมสถานภาพการทางานเปนแบบสญญาจางพเศษ มความผกพนของพนกงาน ตากวา พนกงานประจาทบรรจแลว สอดคลองกบการทดสอบสมมตฐานปจจยสวนบคคลกบแรงจงใจในการทางานพบวา พนกงานทมสถานภาพการทางานประจาทบรรจแลว มแรงจงใจในการทางาน สงกวา พนกงานทมสถานภาพการทางานประจาแตอยระหวางทดลองงาน และสญญาจางพเศษ ทงนอาจเนองมาจากพนกงานสญญาจางพเศษมความรสกไมมนคงในการทางาน รวมถงการไดรบผลตอบแทนและสวสดการตาง ๆ ซงไมเทาเทยมกบพนกงานประจาทบรรจแลว

99

5.3.3 ปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของพนกงาน จากการศกษาพบวา ถงแมวาปจจยแรงจงใจในการทางานทง 15 ดาน ไดแก นโยบายของ

องคการ โครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบผบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและสวสดการตาง ๆความมนคงในการทางาน ความสาเรจในการทางาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะงานทปฏบต ความรบผดชอบ โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน และภาพลกษณขององคการและทศนคตทมตอองคการ และความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) ตางกอยในระดบสง แตเมอวเคราะหหาความสมพนธระหวางปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของพนกงานพบวา มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน โดยความสมพนธโดยรวมอยในระดบตา และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานนโยบายขององคการ มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 (P>.05) โดยมความสมพนธอยในระดบตา สวนดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฏบต และดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงาน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (P<.01) โดยมความสมพนธอยในระดบตา จงยอมรบสมมตฐานขอ 10 ขอ 17-19 ขอ 22 และขอ 24 ทตงไว

100

ตารางท 5.4 ความสอดคลองระหวางผลการศกษาในเรองของปจจยแรงจงใจในการทางานกบความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท.จากด (มหาชน) กบผลการศกษาของผวจยทานอน ๆ

ผวจย

ตวแปรอสระ บรษท

ปตท. จากด

(มหาชน

) Fa

rr, Jam

es L.

and M

athieu

, Joh

n E. (1

991)

กฤศวรรณ

นวกล

นภ

าภรณ

วระสกลทอง (

2547

)

วรด โกมทวงษ

(254

7) ศรสมร พ

มพโพธ (

2546

) ศภรกษ อ

ธคมสวรร

ณ สมชน

นาคพ

ลง (2

546)

อารยา ว

ลญไชย

(254

6)

วณพน

ธ ฉตรเนต

ร (25

45)

นโยบายขององคการ ความทาทายและมอสระในการทางาน

เงนเดอนและสวสดการตางๆ

ความมนคงในการทางาน

ลกษณะงานทปฎบต โอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน

ยอมรบสมมตฐานทตงไว จากตารางท 5.4 สามารถอธบายความสอดคลองของการศกษาปจจยแรงจงใจในการ

ทางานทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงาน ไดดงตอไปน

5.3.3.1 ดานนโยบายขององคการ อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวานโยบายขององคการนนมความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน สอดคลองกบผลการศกษาของ Farr, James L. and Mathieu, John E. (1991) กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) และวณพนธ ฉตรเนตร (2545) ผลการศกษาทาใหทราบวานโยบายในการดาเนนงานนนไมใชเรองของผบรหารเทานน เนองจากพนกงานทกคนในองคการตองการทราบนโยบายหรอทศทางในการดาเนนงานขององคการและของตนเองอยางชดเจนและ

101

แนนอน เพอใหทราบวาหนาทของตนเองนนมสวนชวยใหองคการบรรลเปาหมายทตงไวไดอยางไร สรางความภมใจในงานทตนเองทาเปนสวนหนงของความผกพนของพนกงานทมตอองคการและงานททา ดงนน บรษทควรมการสอสารใหพนกงานทราบถงนโยบายของบรษท และความเคลอนไหวของบรษทใหพนกงานทราบอยางตอเนอง สรางความรสกความเปนเจาของใหกบพนกงาน

5.3.3.2 ดานความทาทายและมอสระในการทางาน อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวาความทาทายและมอสระในการทางานนน มความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน สอดคลองกบผลการศกษาของ Farr, James L. and Mathieu, John E. (1991) กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) วรด โกมทวงษ (2547) ศรสมร พมพโพธ (2546) ศภรกษ อธคมสวรรณ และสมชน นาคพลง (2546) อารยา วลญไชย (2546) และวณพนธ ฉตรเนตร (2545) กลาวคอ ถาพนกงานทมความรสกวางานทตนเองทาอยนน มความทาทายและแปลกใหมอยตลอดเวลา ตลอดจนมความรสกอสระในการทางานสามารถตดสนใจในงานของตนไดอยางเตมท จะทาใหพนกงานไดมโอกาสทาและนาเสนอสงใหมอยตลอดเวลา สรางความผกพนตองานและรกในงานททา ซงพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ยงไดมขอเสนอแนะทพนกงานตองการใหองคการพจารณาและปรบปรงการกระจายอานาจหนาทในการบรการงานและการตดสนใจ 2 ความคดเหน

5.3.3.3 ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวาเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ นน มความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน สอดคลองกบผลการศกษาของ Farr, James L. and Mathieu, John E. (1991) กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) วรด โกมทวงษ (2547) ศรสมร พมพโพธ (2546) ศภรกษ อธคมสวรรณ และสมชน นาคพลง (2546) และอารยา วลญไชย (2546) จะเหนไดจากขอเสนอแนะทพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ตองการใหองคการพจารณาและปรบปรงเกยวกบระบบการตอบแทนถง 23 คน ถอเปนรอยละ 71.88 ของขอเสนอแนะทงหมด และโดยพนกงานใหความคดเหนวา “ควรพจารณาปรบฐานเงนเดอนใหเทยบเทาองคกรอน ๆ” ถง 10 ความคดเหน

102

5.3.3.4 ดานความมนคงในการทางาน อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวาความมนคงในการทางานนน มความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน สอดคลองกบผลการศกษาของ Farr, James L. and Mathieu, John E. (1991) กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547) และอารยา วลญไชย (2546) สามารถกลาวไดวาคนในปจจบนตองการทางานในบรษททมชอเสยงและมความมนคงสงพอ ๆ กบตองการรายไดผลตอบแทนสง ๆ เนองจากทาใหพนกงานรสกมนใจวาไมวาสภาพธรกจเชนไร บรษทจะสามารถดแลพนกงานไดเปนอยางด ซงบรษท ปตท. จากด (มหาชน) เปนอกองคการหนงทมความมนคงในการทางาน

5.3.3.5 ดานลกษณะงานทปฏบต อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวาลกษณะงานทปฏบตนน มความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน กลาวคองานททานนมความเหมาะสมกบความรความสามารถทพนกงานม ไมยากเกนไปจนทาใหพนกงานไมเครยดกบงานททาและไมยากเกนไปจนรสกนาเบอและจาเจ โดยลกษณะงานทพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) จะตองปฏบตนนถอวามความสามารถเฉพาะทางทตองอาศยความรความสามารถ ซงทางบรษทไดมกระบวนการสรรหาและคดเลอกพนกงานอยางเขมงวดมมาตรฐานทแนนอน และเนองจากเปนธรกจเฉพาะทผประกอบการนอยราย ทาใหพนกงานทไดรบการคดเลอกเขาเปนพนกงานรสกภาคภมในในตาแหนงงานทไดรบ ในขณะเดยวกนลกษณะงานทตองอาศยความรความสามารถเฉพาะทางกอาจทาใหพนกงานเกดความเครยดจากการทางานใหบรรลเปาหมายทตองการ ซงจะเหนไดจากขอเสนอแนะทพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ตองการใหองคการพจารณาและปรบปรงเกยวกบการพฒนาบคลากร 5 คน ถอเปนรอยละ 15.63 ของขอเสนอแนะทงหมด โดยพนกงานใหความคดเหนวา “ปรบกลยทธการละลายพฤตกรรมเพอใหพนกงานเกดความสามคค” และ “ควรพจารณาจดฝกอบรมพนกงาน เพอใหเกดทกษะและความรเพมเตม”

5.3.3.6 ดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน อธบายไดวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด

(มหาชน) มความรสกวาโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางานนน มความสมพนธกบความรสกผกพนของพนกงาน สอดคลองกบผลการศกษาของ Farr, James L. and Mathieu, John E. (1991) กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง (2547)

103

วรด โกมทวงษ (2547) ศรสมร พมพโพธ (2546) ศภรกษ อธคมสวรรณ และสมชน นาคพลง (2546) และอารยา วลญไชย (2546) จากทฤษฎทางจตวทยากลาววามนษยตองการเจรญเตบโตและกาวหนาในอาชพของตนเอง ดงนน การทบรษทมโครงสรางองคการทชดเจนแนนอน และใหพนกงานสามารถกาวไปสจดทตนเองตองการได พนกงานจะมแรงจงใจในการทางานทสงขน และมความรสกผกพนตองานและตอองคการ 5.4 ขอจากดของการศกษา

สาหรบการศกษาในครงนมขอจากดเปนประเดนหลก ๆ ดงตอไปน 5.4.1 กลมประชากร เนองจากการศกษาในครงน ศกษาความผกพนตอองคการเฉพาะกลมพนกงานโรงแยก

กาซธรรมชาต จงหวดระยอง เทานน จงไมสามารถนาผลของขอมลทไดอางองไปสพนกงานทงหมดของบรษท ปตท. จากด (มหาชน) ได แตอาจใชผลการศกษาในครงนเปนขอมลประกอบความเขาใจเรองความผกพนตอองคการของพนกงานไดดยงขน หรอประโยชนและแนวทางในการศกษาวจยในเรองนตอไป

5.4.2 แบบสอบถาม เนองจากการวจยในครงนใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม โดยผาน

ทางฝายบคคลขององคการและกระจายไปยงหวหนาแตละแผนก ทาใหขาดการตดตอระหวางผวจยกบผใหขอมล หากผตอบไมเขาใจคาถามกไมมโอกาสซกถามได ผตอบกอาจคาดเดาเอาเอง ทาใหผลการตอบมโอกาสคลาดเคลอนได ตลอดจนทาใหไมเกดแรงจงใจในการตอบของผตอบ และขอจากดทสาคญอกประการคอการทหวหนางานเปนผเกบแบบสอบถามกลบใหนนอาจมผลตอผตอบทเกดการกงวลในการตอบแบบสอบถามวาจะกระทบตอตนเองภายหลง ถงแมจะมการใสคาชแจงดานหนาแบบสอบถามแลวกตาม สงเกตไดจากขอมลจากคาถามปลายเปดสวนท 4 ทไมมการใสขอเสนอแนะมากเทาทควร

104

5.4.3 จานวนผตอบแบบสอบถาม จานวนผตอบแบบสอบถามในแตละกลมของปจจยสวนบคคลมจานวนไมเทากน เชน

ระดบตาแหนงงาน โดยปจจยสวนบคคลระดบตาแหนงงานมการแบงเปนพนกงานระดบ S (พนกงานปฏบตการ) พนกงานระดบ A (ผจดการแผนก) และพนกงานระดบ M (ระดบบรหาร) มจานวนแตกตางกนคอนขางมาก กลาวคอ พนกงานระดบ S (พนกงานปฏบตการ) มจานวน 237 คน พนกงานระดบ A (ผจดการแผนก) มจานวน 8 คน และพนกงานระดบ M (ระดบบรหาร) มจานวน 5 คน ทตอบแบบสอบถาม อาจทาใหมผลในการวเคราะหผลทางสถต

5.5 ขอเสนอแนะ

5.5.1 สาหรบบรษท ปตท. จากด (มหาชน)

5.5.1.1 เพอเสรมสรางความผกพนของพนกงาน จากการศกษาถงแมวาความผกพนของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวด

ระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) จะอยในระดบสง แตเมอพจารณาเปนรายดานพบวา 1) ดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความคดเหนอยในระดบปานกลาง 2) ดานการนกถงบรษทในทางทดมความคดเหนอยในระดบสง และ 3) ดานความภมใจในงานททามความคดเหนอยในระดบสง จะเหนวาดานความปรารถนาทจะอยกบบรษทมความคดเหนอยในระดบปานกลาง ซงนอยกวาความผกพนดานอน ๆ จงอาจทาใหเกดความลงเลทจะอยกบบรษท บรษทจงควรมการศกษาเพอใหทราบสาเหตและแนวทางการพฒนาความผกพนของพนกงานตอไป

5.5.1.2 เพอเสรมสรางแรงจงใจในการทางานของพนกงาน จากการศกษาถงแมวาแรงจงใจในการทางานของพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต

จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) จะอยในระดบสง แตเมอพจารณาเปนรายดานของแรงจงใจในการทางาน พบวา ดานนโยบายขององคการ ดานความทาทายและมอสระในการทางาน ดานเงนเดอนและสวสดการตาง ๆ ดานความมนคงในการทางาน ดานลกษณะงานทปฎบต และดานโอกาสความกาวหนาและความเจรญเตบโตในการทางาน มความสมพนธทางบวกกบความผกพนของพนกงานในระดบตา ซงบรษทควรหาแนวทางในการพฒนาดานดงกลาวใหดยงขน

105

5.5.2 สาหรบการวจยครงตอไป 5.5.2.1 ควรมการศกษาความผกพนของพนกงานในสวนงานอน ๆ ของบรษท

ปตท. จากด (มหาชน) เพอศกษาเปรยบเทยบผลทได วามระดบความผกพนอยในระดบใด มากหรอนอยกวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง เพอใหไดผลทชดเจนมากยงขนสามารถนาไปพฒนาสรางความผกพนของพนกงานบรษท ปตท. จากด (มหาชน) ตอไป

5.5.2.2 ควรมการศกษาความผกพนของพนกงานในองคการเอกชนอน ๆ ในกลมธรกจใกลเคยงกน เพอใหทราบถงระดบความพงพอใจของพนกงานในวชาชพเดยวกนกบองคการทสงกดอย เพอนาผลทไดวเคราะหเปรยบเทยบหาแนวทางในการพฒนาสรางความผกพนของพนกงานในธรกจนตอไป

5.5.2.3 ควรมการศกษาโดยใชวธการจดทา Focus Group กบกลมงานตาง ๆ เพอใหไดทราบสาเหตของปจจยทศกษาอยางแทจรง

5.5.3 สาหรบการวจยครงตอไป 5.5.3.1 ควรมการศกษาความผกพนของพนกงานในสวนงานอน ๆ ของบรษท

ปตท. จากด (มหาชน) เพอศกษาเปรยบเทยบผลทได วามระดบความผกพนอยในระดบใด มากหรอนอยกวาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง เพอใหไดผลทชดเจนมากยงขนสามารถนาไปพฒนาสรางความผกพนของพนกงานบรษท ปตท. จากด (มหาชน) ตอไป

5.5.3.2 ควรมการศกษาความผกพนของพนกงานในองคการเอกชนอน ๆ ในกลมธรกจใกลเคยงกน เพอใหทราบถงระดบความพงพอใจของพนกงานในวชาชพเดยวกนกบองคการทสงกดอย เพอนาผลทไดวเคราะหเปรยบเทยบหาแนวทางในการพฒนาสรางความผกพนของพนกงานในธรกจนตอไป

5.5.3.3 ควรมการศกษาโดยใชวธการจดทา Focus Group กบกลมงานตาง ๆ เพอใหไดทราบสาเหตของปจจยทศกษาอยางแทจรง

บรรณานกรม กฤศวรรณ นวกล และนภาภรณ วระสกลทอง. 2547 ความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา

บรษท มตซบซ มอเตอร (ประเทศไทย) จากด. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

เกศร ครเสถยร.2543. ความผกพนตอองคการของพนกงาน: กรณศกษาบรษทในเครอเกสร. วทยานพนธมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ชศร วงศรตนะ. 2541. เทคนคการใชสถตเพอการวจย. กรงเทพฯ: เทพเนรมตการพมพ นงลกษณ โกมารกล ณ นคร,จรสศร จนดาวงศ. 2548. ความสมพนธของคณภาพชวตการ

ทางานกบความผกพนตอองคการ: กรณศกษาบรษทผจาหนายเวชภณฑและเคมภณฑแหงหนง. สารนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

พรประภา โสวรรณ. 2539 ความผกพนในองคการ: กรณศกษาในองคการธรกจนามน. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ภรณ มหานนท. 2529 การประเมนประสทธผลขององคการ.กรงเทพมหานคร: โอเดยนสโตร

ปรานอม กตตดษฎธรรรม. 2538. ปจจยทมอทธพลตอความผกพนของลกจางตอองคการ: ศกษาเฉพาะกรณอตสาหกรรมสงทอประเภทการทอดวยเสนใยฝายและเสนใยประดษฐ. วทยานพนธคณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วณพนธ ฉตรเนตร. 2545. ความผกพนตอองคการ: ศกษาเฉพาะกรณพนกงาน บรษท เจ เอส แอล จากด ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วรด โกมทวงษ. 2547 ความสมพนธของขวญกาลงใจในการทางานกบความผกพนตอองคการ: กรณศกษา กลมบรษท SCHUNK THAILAND. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สกาว คงสาราญ. 2547. การพฒนาแบบวดความผกพนของพนกงาน: กรณศกษา บรษทฯในกลมสมบรณ. ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สกานดา ศภคตสนต. 2540. ลกษณะสวนบคคลและสภาพแวดลอมองคกรทมผลตอความผกพนตอองคกรของพนกงาน: กรณศกษาบรษทเงนทนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สชาต ประสทธรฐสนธ. 2544. ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: บรษท เพองฟา พรนตง จากด.

สวลกษณ ตรพรชยศกด. 2542. ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของพนกงานขาย: กรณศกษา บรษท รวมเจรญพฒนา จากด (หางแวนทอปเจรญ) ภาคนพนธหลกสตรพฒนาบรหารศาสตรมหาบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร

สมชน นาคพลง และศภรกษ อธคมสวรรณ. 2546. ความมงมนผกพนตอองคกร: ศกษากรณ บรษท ฮวเลตต-แพคการด (ประเทศไทย) จากด ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ศรญ นลวรรณ. 2544. ความผกพนตอองคกรของขาราชการตารวจในสถานตารวจภธรตาบลตามแนวชายแดน ไทย- กมพชา: ศกษากรณจากสามสถานตารวจภธร ตาบลแนวชายแดนจงหวดสรนทร. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต คณะพฒนาสงคม สถาบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ศรสมร พมพโพธ. 2546 ความผกพนตอองคการของเจาหนาทในสถาบนพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสข. ภาคนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต คณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อรญา นรนทรางกร ณ อยธยา. 2547. การศกษาความพงพอใจในการทางานและความผกพนของตวแทนประกนชวต: กรณศกษา บรษท อเมรกาอนเตอรแนชชนแนลชวรนส จากด (เอ.ไอ.เอ). ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อสเรศ รงณรงครกษ. 2541. ความผกพนตอองคการ: กรณศกษา พนกงานตอนรบบนเครองบน บรษทการบนไทย จากด (มหาชน) ภาคนพนธหลกสตรพฒนบรหาร ศาสตรมหาบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

อนนตชย คงจนทร. 2529. ความผกพนตอองคการ. จฬาลงกรณปรทศน. 9, 34 (กนยายน): 34-41

อนชรดา เฮารง. 2545. ความผกพนตอองคการของพนกงาน: กรณศกษา บรษท บ ฟดส โปรดกส อนเตอรเนชนแนล และบรษท อาหาร เบทเทอร จากด ภาคนพนธวทยาศาสตรบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

อารญา วลญไชย. 2546. ปจจยทมผลตอความผกพนของพนกงานธนาคารทหารไทย จากด (มหาชน) จากด ศกษากรณสานกงานใหญ ภาคนพนธศลปศาสตรคณะพฒนาสงคม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

Adams, J. Stacy. 1965. Toward and Understanding on inequity. Journal of Abnormal and Social, Journal of Sociology. Vol1., No.2 : 331-332

Alderfer, C.P. 1972. Existence Relatedness and Growth: Human Need in Organizational Setting. New York: Free Press.

Becker, H.S. (1960). Notes on the Concept of Commitment. American Journal of Sociology. 66, 1 (July): 35

Burke. 2004. (December, 12). Employee Engagement (Online) Available HTUURL:http://www.burke.com/EOS/prac_EmployeeEngagement.htmUTH

Buchanan, B. 1974. Building Organization Commitment: The Socialization of Managers in Working Organizations. Administrative Science Quarterly. 19 (1974): 553-545.

Coffman, Curt W. and Gonzalez-Molina, Gabriel. 2002. Follow This Path: How the World’s Greatest Organizations Drive Growth by Unleashing Human Capital. New York: Warner Book, Inc.

Dessler, G. 1993. Winning Commitment: How to build and keep a competitive workforce. New York, NY: McGraw-Hill.

Hewitt Associates. 2003a. (November 5) . Overview (Online). ___________. 2003b. URL:http://was4.hewitt.com/hewitt/about/overview/index.htm. Available URL: HTUhttp://was4.hewitt.com/hewitt/workdwide/latinamarica/services/UTH

talent/sub_talent/ee_engagement.htm. Ed Gubman. 2004. (November, 5). Increasing and Measuring Engagement (Online).

Available URL://www.gubmanconsulting.com/writing_increasing.html. Farr, J.L. & Mathieu, J.E. 1991. Further Evident for the Discriminate Validity of Measures of

Organizational Commitment, Job Involvement, and Job Satisfaction. Journal of Applied Psychology. 76 (1991) : 127-133.

Gubman, L.E. 1998. The Talent Solution: Aligning Strategy and People to Achieve Extraordinary Results. The United States of America: McGraw-Hill Companies, Inc.

Harzberg, F., Mausner, B., and Synderman, B. 1959. The Motivation to work. New York: John Wiley and Sons.

Huselid, M.A. and Day. N.E. (1991).Organizational Commitment, Job Involvement and Turnover: A Substantive and Methodological Analysis. Journal of Applied Psychology, 73: 380-391.

Iblf Organization. 2004. (December, 12). Employee Engagement (Online). Available URL: HTUhttp://www.lblf.org/csr/csrwebassist.nsf/content/f1c2a.htmlUTH.

Jones, G.R., George, J.M.& Hill, C.W.L. 2000. Contemporary Management. Boston: Irwin/McGraw-Hill.

Locke, Edwin A. and Latham, Gary P. (1990). Goal Setting: A Motivational Technique That Works. New Jersey: Prentice-Hall.

Lussier,. R N. & Achua, C.F.(2001). Leadership. Ohio: South-western College Publishing. Maslow, Abraham H. 1954. Motivation and Personality. New York: Harper and Row

Publishers. Newstorm, W.J., and Davis K. (1983). Organization Behavior. New York: McGraw-Hill. Ritzer. G and Trice, H.M. (1969). An Emprirical Study of Howard Becker’s Side-Bet

Theory. Social Forces, 47: 475-479.

Steers R.M. and Porter, L.W. (1983) Motivation and Work Behavior. New York.: McGraw-Hill.

Strellioff, W.K. 2003. (December, 12). Engaged Employees (Online). Available URL: HTUhttp://bcauditor.com/PUBS/2002-03/Report1/sec2.htmUTH.

Taylor Nelson Sofres. 2004 (December, 12). Employees (Online). Available URL: http://bcauditor.com/PUBS/2002-03/Report1/sec2.htm.

Vroom, Victor H. 1964. Work and Motivation. New York: John Wiley and Sons.

ภาคผนวก ก จดหมายขอสงแบบสอบถาม

ภาคผนวก ข แบบสอบถาม

ภาคผนวก ค ประวตบรษท ปตท. จากด (มหาชน)

ประวตขององคการโดยสงเขป

UชอบรษทU บรษท ปตท. จากด ( มหาชน ) UทตงของบรษทU เลขท 555 ถนนสขมวท ตาบลมาบตาพด อาเภอเมอง จงหวดระยอง

การปโตรเลยมแหงประเทศไทย จดตงขนเมอวนท 29 ธนวาคม 2521 ตามพระราชบญญตการปโตรเลยมแหงประเทศไทย พ.ศ. 2521 เพอดาเนนธรกจหลกดานปโตรเลยมและธรกจอนทเกยวเนองกบปโตรเลยม อยางไรกตามภายใตสภาวะการแขงขน ทสงขน รฐบาลไดเลงเหนความจาเปนในการเพมบทบาทของภาคเอกชนในกจ การพลง งาน คณะรฐมนตรจงมมตเมอวนท 21 สงหาคม 2544 เหนชอบแผนการจดตงบรษทเพอรองรบการแปรรปการปโตรเลยมแหงประเทศไทย และในวนท 25 กนยายน 2544 คณะรฐมนตรมมตเหนชอบเรองการแปลงทนเปนทนเรอนหนของการปโตรเลยมแหงประเทศไทย โดยใหจดตง บรษท ปตท. จากด (มหาชน) (ปตท.) โดยใหภาครฐคงสดสวนการถอหนใน ปตท.ในสดสวนไมนอยกวารอยละ 51ให ปตท.คงสถานะเปนบรษทนามนแหงชาตและไดรบสทธพเศษตามสถานะดงกลาว รวมทงใหรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมกากบดแลในดานนโยบายของ ปตท. จนกวาพระราชบญญตบรรษทวสาหกจแหงชาตจะมผลใชบงคบ จนปจจบนเมอมการปรบโครงสรางหนวยงานรฐ ปตท.จงมาอยภายใตการกากบดแลของกระทรวงพลงงาน ปตท.แปลงสภาพเปนบรษทมหาชนจากดภายใตพระราชบญญตทนรฐวสาหกจ พ.ศ. 2542 โดยไดจดตงบรษท ปตท. จากด (มหาชน) เมอวนท 1 ตลาคม 2544 ดวยทนจดทะเบยนเรมแรก 20,000 ลานบาท แบงเปนหนสามญจานวน 2,000 ลานหน มลคาทตราไวหนละ 10 บาท โดยมกระทรวงการคลงเปนผถอหนแตเพยงผเดยว/1 ทงน นบแตวนจดทะเบยนจดตงดงกลาว ปตท. ไดรบโอนกจการ สทธ หน ความรบผด สนทรพย และพนกงานทงหมดจากการปโตรเลยมแหงประเทศไทยเพอให ปตท.สามารถ ดาเนนงานไดอยางตอเนองและมประสทธภาพ และอาศยอานาจตามพระราชบญญตทนรฐวสาหกจ พ.ศ. 2542 ไดมการตรา พระราชกฤษฎกา ใหคงอานาจ สทธ และประโยชนของ ปตท. ตามทการปโตรเลยมแหงประเทศไทยมอยตามพระราชบญญต การปโตรเลยมแหงประเทศไทย พ.ศ. 2521 ทงน โดยกาหนดใหอานาจ สทธ และประโยชนดงกลาว สนสดลงเมอ ปตท.สนสภาพ การเปนรฐวสาหกจ ตามกฎหมายวาดวยวธงบประมาณ ณ ปจจบน ปตท. มทนจดทะเบยน 28,372,457,250 บาท แบงเปนหนสามญ

2,837,245,725 ลานหน โดยเปนทนชาระแลว27,972,457,250 บาท แบงเปนหนสามญ 2,797,245,725 หน ขอมลองคกร

การดาเนนงานของ บรษท ปตท. จากด (มหาชน) ตลอดระยะเวลาทผานมา สามารถพสจนความเปนองคกรชนนาแหงชาตทประสบความสาเรจอยางตอเนอง ณ วนน ปตท.ยงคงมงมนเพมประสทธภาพการดาเนนงาน และพฒนาศกยภาพในทกๆ ดาน ไมวาจะเปนธรกจ เทคโนโลย หรอทรพยากรบคคล และทสาคญระบบการบรหารงาน เพอยนหยดแขงขนไดในตลาดเสรและตลอดทกสภาวการณ

โครงสรางการจดการองคการ ปตท.

วสยทศน

เปนบรษทพลงงานของไทย ทประกอบธรกจกาซธรรมชาตและนามนครบวงจร และธรกจปโตรเคมทเนนการใชกาซธรรมชาตเปนหลก รวมทงธรกจตอเนอง มงไปสองคกรแหงความเปนเลศ (High Performance Organization) และเปนผนาในภมภาค ดวยความรบผดชอบ เปนธรรม และใหผลประโยชนตอบแทนทเหมาะสมตอผมสวนไดเสย คานยม ตอผถอหน : จะดาเนนธรกจเชงพาณชย ใหมการเจรญเตบโตและมกาไรอยางยงยน โดย

คานงถงการลงทนทใหผลตอบแทนทด ตอลกคา : จะสรางความพงพอใจแกลกคา โดยผานการนาเสนอผลตภณฑและ บรการทมคณภาพสงในระดบมาตรฐานสากล ดวยราคายตธรรม ตอพนกงาน : จะสนบสนนการพฒนาความสามารถการทางานระดบมออาชพอยาง ตอเนอง ใหความมนใจในคณภาพชวตการทางานของพนกงานทดเทยม บรษทชนนา ตอชมชน : จะรบผดชอบ และมสวนรวมในการพฒนาสงแวดลอมและคณภาพชวต ทดแกสงคมชมชน ตอคคา : จะสรางความสมพนธทด เพอเออประโยชนรวมกน ภาพรวมธรกจ

ปตท. เปนบรษททประกอบกจการกาซธรรมชาตแบบครบวงจร มบทบาทสาคญในธรกจการจดจาหนายและการคาสากลผลตภณฑนามนและปโตรเคม รวมทงมการลงทนในธรกจการกลนและปโตรเคมในประเทศไทย โดยมธรกจครอบคลมตงแต : การขดเจาะ สารวจปโตรเลยม ทงนามนดบ กาซธรรมชาต คอนเดนเสท ทงในและตางประเทศผานบรษท ปตท.สผ. การจดหา, การขนสงกาซธรรมชาตทางทอ, การแยกกาซธรรมชาต ตลอดจนการจดจาหนายกาซธรรมชาต การจดจาหนายผลตภณฑนามนสาเรจรปผานการตลาดคาปลก ตลาดพาณชยและตลาดตางประเทศและการคาสากลไดแกการนาเขาและสงออกนามนดบ คอนเดนเสท ผลตภณฑปโตรเลยมรวมถงวตถดบและผลตภณฑปโตรเคม

วฒนธรรมองคกร Tทศนคต T

- มความรสกเปนเจาของ - มงเนนผลประโยชนทางธรกจเปนหลก - มงเนนลกคา - ตองการให ปตท. เปน Innovative Organization - มจตสานกในการทางานเปนทม โดยมเปาหมายรวมกนทชดเจน

Tวธคด

- คดเชงวเคราะหอยางเปนระบบเชงยทธศาสตร และตรงประเดน พฤตกรรมในการทางาน

- มกรอบและแผนการทางานทชดเจน - วธการทางานตองปรบเปลยนไดตามสถานการณ - ทางานเปนทม - บนทก เกบขอมล เพอวเคราะห และสรางเปนองคความร - มระบบการถายทอดวธการทางานอยางเปนระบบ - บรหารเวลาเปน

กลมธรกจ การดาเนนธรกจของ บมจ.ปตท. แบงออกเปน 3 กลมธรกจหลก ดงตอไปน

1. กลมธรกจกาซธรรมชาต ประกอบดวยธรกจกาซธรรมชาตอยางครบวงจร ครอบคลมตงแตธรกจสารวจและผลต

การจดหา ขนสงและจดจาหนาย โดยการสารวจและผลตกาซธรรมชาตดาเนนการโดยบรษทยอย คอ ปตท.สผ. สวนโครงขายระบบทอสงกาซธรรมชาตนน ปจจบน บมจ.ปตท.เปนผดาเนนการเพยงรายเดยวในประเทศไทย

นอกจากนยงเปนผดาเนนการจดหากาซธรรมชาตจากแหลงผลตทงในและตางประเทศ ขนสงกาซธรรมชาตทางทอ จดจาหนายกาซธรรมชาต เพอสนองความตองการใชของประเทศและดาเนนธรกจแยกกาซธรรมชาตรายใหญทสดในประเทศไทย

2. กลมธรกจนามน ประกอบธรกจหลก ไดแก 2.1 ธรกจการจดจาหนาย (Marketing) จดจาหนายผลตภณฑนามนเชอเพลง

นามนหลอลนและผลตภณฑปโตรเคม ผานการตลาดทงในและตางประเทศ โดย ในสวนของการจดจาหนายในประเทศนน บมจ.ปตท. ครองอนดบ 1 ทงในดานจานวนสถานบรการนามนภายใตชอ ปตท. ซงมอยถง 1,500 แหง และสวนแบงการตลาดสงทสดในประเทศ นอกจากน บมจ. ปตท. ยงจดหา/จาหนายผลตภณฑ ใหแกกลมผบรโภคครอบคลมทกตลาด ตงแต หนวยงานภาครฐและรฐวสาหกจ ผผลตไฟฟาของประเทศ อาท กฟผ. ผผลตไฟฟาอสระ ผคานามนและกาซหงตมรายอน

2.2 ธรกจการคาระหวางประเทศ (International Trading) ประกอบดวยการคาสากล การนาเขา สงออก นามนดบและคอนเดนเสท จากแหลงทงในและตางประเทศ อกทงการซอ - ขาย

และ สงออกนามนสาเรจรป ผลตภณฑปโตรเคม และผลตภณฑพลอยไดจากโรงงานปโตรเคม ไปยงประเทศเพอนบาน และในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

3. กลมธรกจปโตรเคมและการกลน บมจ. ปตท.ไดลงทนในธรกจปโตรเคมและการกลน ผานบรษทในเครอตางๆ ดงน

3.1 ธรกจปโตรเคม : ปตท. ดาเนนการรวมทนในกจการผลตและจาหนายผลตภณฑปโตรเคม ซงครอบคลมตงแตผลตภณฑขนตนจนถงขนปลาย ทงในสายโอเลฟนส และอะโรเมตกส ผานการลงทนในบรษทในเครอ อนเปนการเพมมลคาใหกบผลตภณฑของกลม สรางศกยภาพการแขงขนให ปตท. กาวสการเปนกลมบรษทปโตรเลยม และปโตรเคมแบบครบวงจร ปตท. ดาเนนการลงทน ผานบรษทในเครอปโตรเคม 6 แหง ไดแก

• บรษท ปโตรเคมแหงชาต จากด (มหาชน) • บรษท อะโรเมตกส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) • บรษท ไทยโอเลฟนส จากด (มหาชน) • บรษท บางกอกโพลเอททลน จากด (มหาชน) • บรษท พทท ฟนอล จากด • บรษท พทท โพลเอทลน จากด

3.2 ธรกจการกลน: ปตท. ดาเนนการรวมทนในธรกจการกลนนามน ดวยการจดหา

นามนดบ หรอผลตภณฑกงสาเรจรป เพอผลตเปนนามนสาเรจรปประเภทตางๆ สนองตอบความตองการภายในประเทศและสงออก อนเปนการเพมมลคาผลตภณฑ ประหยดเงนตราตางประเทศ โดย ปตท. ลงทน ผานบรษทในเครอการกลน 4 แหงไดแก บรษท ไทยออยล จากด (มหาชน) บรษท โรงกลนนามนระยอง จากด, บรษท สตารปโตรเลยม รไฟนนง จากด และบรษท บางจากปโตรเลยม จากด (มหาชน)

ระบบทอสงกาซ

ปจจบน ระบบทอสงกาซธรรมชาต ปตท. มความยาวรวม ประมาณ 2,652 กโลเมตร มความสามารถในการสงกาซธรรมชาตสงสด 3,170 ลานลกบาศกฟตตอวน ประกอบดวย กลมธรกจ การดาเนนธรกจกาซของ บมจ.ปตท. แบงออกเปน 3 กลมหลก ดงตอไปน

1. ระบบทอสงกาซธรรมชาต (Transmission Pipeline) ความยาว 2,390 กโลเมตร แบงเปน

ทอในทะเล ความยาว 1,359 กโลเมตร ซงไดแกระบบทอทตอจากแหลงกาซธรรมชาตในอาวไทยมาขนฝงทจงหวดระยองและเชอมตอทโรงแยกกาซธรรมชาต หนวยท 1,2,3 จงหวดระยอง และระบบทอจากแหลงเอราวณ แหลงบงกชมาขนฝงทอาเภอขนอม จงหวดนครศรธรรมราช ทอบนบก มความยาว 1,031 กโลเมตร ไดแก ระบบทอฝงตะวนออกคอจากโรงแยกกาซ จ.ระยองไปยงโรงไฟฟา ระยอง บางปะกง พระนครใต วงนอย ทอาเภอทาหลวง จงหวดพระนครศรอยธยา และอาเภอแกงคอย จงหวดสระบร และระบบทอฝงตะวนตกคอระบบทเชอมตอจากชายแดนไทยและสหภาพพมา จงหวดกาญจนบรมายงโรงไฟฟาจงหวดราชบร ซงทงสองระบบคอฝงตะวนออกและตะวนตกนไดเชอมโยงเปนระบบเดยวกน โดยทอสงกาซธรรมชาตราชบร-วงนอย ทาใหเพมความยดหยนในการนากาซธรรมชาตจากทงอาวไทยและสหภาพพมามาใชทดแทนกนไดในกรณจาเปน

2. ระบบทอจดจาหนายกาซธรรมชาต (Distribution pipeline) ความยาว 262 กโลเมตร

เปนทอยอยทเชอมตอจากระบบทอสงกาซฯ ไปยงลกคาอตสาหกรรม เพอจาหนายกาซใหกบลกคา

อตสาหกรรมตางๆ และเพอรองรบความตองการใชกาซธรรมชาตทคาดวาจะเพมสงขนในระยะเวลา 10-15 ปขางหนาและเตรยมพรอมรองรบกบการเปดเสรธรกจกาซฯ ควบคกบการดาเนนโครงขายระบบทอสงกาซธรรมชาตในภมภาคอาเซยน จงไดเตรยมแผนแมบทระบบทอสงกาซธรรมชาตฉบบท 3 ขน ซงคาดวาจะใชเงนลงทนรวมประมาณ 93,060 ลานบาท (2545-2553) นอกจากน บรษทยงไดลงทนในบรษทรวมทนทดาเนนธรกจพฒนาระบบทอกาซธรรมชาตไดแก บรษท ปตท. จาหนายกาซธรรมชาต จากด และบรษท ทรานส ไทย-มาเลเซย (ประเทศไทย) จากด และบรษท ทรานส ไทย-มาเลเซย (มาเลเซย) จากด การวางทอกาซธรรมชาตทกเสน โดย ปตท.ดาเนนการภายใตมาตรการความปลอดภยทเขมงวด เนนสวสดภาพและทรพยสน สงแวดลอมของประชาชนเปนสาคญ

ระบบขนสงนามน

ปตท. จดสงผลตภณฑปโตรเลยมนามนภายใตระบบการขนสงตางๆ อาท การขนสงทางทอ ทางรถไฟ ทางเรอ และทางรถบรรทก โดยคานงถงมาตรฐาน ความรวดเรวและความปลอดภยในการขนสง รวมถงคณภาพของนามนทสงตรงจากคลงถงผบรโภค จงมการพฒนานาระบบควบคมการขนสงรถบรรทกนามนดวยดาวเทยม (Global Positioning System-GPS) มาใช เพอชวยในการตรวจสอบ ตดตาม และชวยเหลอรถบรรทกนามนเมอเกดเหตฉกเฉน จงเปนการรบประกนทงในดานความปลอดภยและความรวดเรว เนองจากรถบรรทกนามน ปตท.มการตดตงอปกรณสอสารสามารถแจงขาว และหลกเลยงเสนทางทมปญหาการจราจรได โรงแยกกาซธรรมชาต

บมจ.ปตท.เปนผประกอบการธรกจโรงแยกกาซธรรมชาตรายใหญในประเทศไทย โดยได

กอสรางโรงแยกกาซหนวยท 1 ทตาบลมาบตาพด อาเภอเมอง จงหวดระยอง ในป พ.ศ. 2525 และเรมเปดดาเนนการอยางเปนทางการเมอป พ.ศ. 2528 และตอมาไดกอสรางหนวยท 2-4 เพมเตม ปจจบน ปตท.มโรงแยกกาซธรรมชาต รวมทงสน 5 หนวย โดยโรงแยกกาซฯ หนวยท 1-3 และ 5 ตงอยท จงหวดระยอง มความสามารถแยกกาซธรรมชาตได 350, 250,350 และ 530 ลานลกบาศกฟตตอวนตามลาดบ สวนหนวยท 4 ตงอยทอาเภอขนอม จงหวดนครศรธรรมราช มความสามารถแยกกาซธรรมชาต 230 ลานลกบาศกฟตตอวน รวมความสามารถแยกกาซธรรมชาตไดสงสด 1,180 ลานลกบาศกฟตตอวน

กาลงแยกผลตภณฑของแตละโรงแยกกาซธรรมชาต ( หนวย:ตน/ป )

โรงแยก กาซธรรมชาต

กาซมเทน (MMSCFD)*

กาซอเทน กาซโปรเพน กาซหงตม กาซโซลน ธรรมชาต

หนวยท 1 250 330,000 191,000 243,000 76,000

หนวยท 2 230 76,000 108,000 206,000 36,000

หนวยท 3 315 111,000 201,000 250,000 47,000

หนวยท 4 215 205,000 34,000

หนวยท 5 337 520,000 151,000 495,000 177,000

รวม 1,347 1,037,000 651,000 1,399,000 370,000

* ลานลกบาศกฟตตอวน คลงสารอง

ปตท. ไดจดตงคลง 21 แหง ณ ภมภาคตางๆ ทวประเทศ โดยแบงเปนคลงปโตรเลยม 7 แหง คลงนามน 13 แหง และคลงกาซ 1 แหง พรอมทงใหบรการเชอเพลงแกสายการบนตางๆ ณ สถานเตมนามนอากาศยาน 15 แหงทวประเทศ รวมความจนามนดบและสาเรจรป 1,388 ลานลตรและกาซปโตรเลยมเหลว 75,500 ตน ทาหนาทสารองผลตภณฑ ตอบสนองความตองการใชและอานวยประโยชนแกประชาชนในทกพนท เนองจากสามารถลดคาใชจายในการขนสง อนเปนสวนหนงของตนทนราคาเชอเพลง ชวยใหประชาชนไดใชเชอเพลงทมคณภาพในราคายตธรรม

สาหรบคลงปโตรเลยมศรราชา จงหวดชลบร เปนทตงของทาเทยบเรอจานวน 7 ทา มโครงสรางทพรอมสาหรบการรบจายปโตรเลยมจากตางประเทศและในประเทศ โดยสามารถรบเรอเดนสมทรไดตงแตขนาด 2,000-100,000 ตน จดเปนทาเทยบเรอทใหญและทนสมยทสดแหงหนงของเอเซย

ปตท. ทาการตรวจสอบคลงตางๆ ตามระยะเวลาทกาหนด พรอมทงมการฝกซอมแผนฉกเฉนใหแกพนกงาน และผปฏบตงาน ซงเปนการดาเนนงานภายใตนโยบายความปลอดภยของ ปตท. เพอความมนใจของชมชน นอกจากน ยงไดนาระบบบรหารงานคณภาพมาตรฐานสากลเขามาจดการ โดยกาหนดเปาหมายใหครอบคลมทกพนทคลงปโตรเลยมทวประเทศ ดงจะเหนไดวา ทกๆ ป พนทของคลงปโตรเลยม ปตท. จงไดรบการรบรองคณภาพและรบรางวลสถานประกอบกจการดเดน ดานความปลอดภย อาชวอนามยและสภาพแวดลอมเพมขนอยางตอเนอง โครงการในอนาคต

แผนการลงทนในอนาคตของ ปตท. สวนใหญ ยงคงมงเนนการลงทนในกลมธรกจกาซธรรมชาต ซงเปนการลงทนในโครงการขนาดใหญเพอสรางมลคาเพมทางธรกจ และเพอรองรบการเจรญเตบโตของความตองการใชกาซธรรมชาต ซงขยายตวตามภาวะเศรษฐกจ เนองจากกาซธรรมชาตสวนใหญจะถกนาไปใชในการผลตกระแสไฟฟา โดยประมาณการวา

ความตองการใชไฟฟาในชวง 5 ปขางหนา (2549 -2553) จะมความตองการเฉลยเพมขนประมาณรอยละ 6 ตอป ดงนน ปตท.จงตองวางแผนจดหากาซธรรมชาตใหเพยงพอทงจากภายในประเทศและจากตางประเทศ รวมถงลงทนในระบบเครอขายทอสงกาซธรรมชาต เพอตอบสนองความตองการของลกคาใหเปนไปตามแผนแมบทระบบทอสงกาซธรรมชาตฉบบท 3 ซงใชเปนกรอบในการลงทนกอสรางระบบทอสงกาซธรรมชาตทงในทะเลและบนบกจานวน 11 โครงการ เชน โครงการทอสงกาซธรรมชาตเสนท 3 โครงการทอสงกาซธรรมชาตไทรนอย -โรงไฟฟาพระนครเหนอและพระนครใต เปนตน ทงน โครงการดงกลาวจะทาให ปตท. มความสามารถในการสงกาซฯในทะเลและบนบกเพมขนอก 1,860 และ 2,300 ลานลกบาศกฟตตอวน ตามลาดบ โดยโครงการตางๆตามแผนแมบทฯจะมผลตอบแทนการลงทนในสวนของทนตลอดอายโครงการ (Internal rate of Return on Equity, IRROE ) รอยละ 16

สาหรบการจดตงบรษท ปตท. ทอสงกาซธรรมชาต จากด นน ปตท. กาลงอยระหวางการเตรยมความพรอม ในการแยกกจการทอสงกาซธรรมชาตออกจากกจการจดหาและจาหนายกาซ

ธรรมชาตของ ปตท.โดยมการจดโครงสรางบรหารและระบบงานรองรบการแยกกจการ การจดแบงแยกทรพยสน และการแบงแยกทางบญช รวมทงไดประสานงานกบสานกงานนโยบายและแผน (สนพ.) เพอหาแนวทางทชดเจนในการขอยกเวนภาษตางๆ อากรแสตมป และคาธรรมเนยมทเกยวของใดๆ ทจะเกดขนจากการโอน เชา และหรอการทานตกรรมอนใดทเกยวกบทรพยสน ฯลฯ ทจะเกดขนจากากรแยกกจการตามนโยบายของรฐ ใหแก ปตท.และบรษท ปตท. ทอสงกาซธรรมชาต จากด ตอไป

นอกจากน เพอเปนการสรางมลคาเพมใหกบกาซธรรมชาต และเกดประโยชนสงสดตลอดสายผลตภณฑ ตลอดจนเปนการสนบสนนการขยายธรกจปโตรเคมจากขนตนสขนกลางและขนปลาย ปตท. จงมแผนการลงทนโครงการโรงแยกกาซอเทน และโครงการโรงแยกกาซธรรมชาต หนวย ท 6

ขนาดกาลงผลต 700-800 ลานลกบาศกฟตตอวน (โดยมอตราผลตอบแทนการลงทนไมตากวารอยละ 15) เพอผลตกาซอเทนสาหรบเปนวตถดบใหกบโครงการอเทนแครกเกอรขนาด 1,000,000 ตนตอป ของ บรษท พทท ไพลเอทลน จากด ซงเปนบรษททรวมลงทนระหวาง ปตท.กบบรษท ปตท. เคมคอล จากด (มหาชน) และสนบสนนการขยายธรกจปโตรเคมของบรษทในกลมไปยงธรกจปโตรเคมขนปลายดวย

ในภาวะทผลตภณฑปโตรเลยมในตลาดโลกมความผนผวนสง ปตท. ไดสนองพระราชดารในเรองของพลงงานทดแทน โดยไดพฒนา เชอเพลง แกซโซฮอล (Gasohol) และ ไบโอดเซล (Biodiesel) อกทงไดสงเสรมและสนบสนนการใชกาซธรรมชาต

สาหรบยานยนต (Natural Gas for Vehicle หรอ NGV) เนองจากกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงทสะอาดและไมสงผลกระทบตอสภาพแวดลอม

รางวลทองคกรไดรบ ป 2548 1. รางวบระดบนานาชาต

ลาดบ ผใหรางวล / ผจดอนดบ รายละเอยดรางวล การพจารณาใหรางวล 1.1 นตยสาร Asia Money: ฉบบ

ธนวาคม 2547 และ มกราคม 2548 Best Managed Companies 2005

Uประเภทองคกร U Large-Cap corporate of the Year 2005 for Thailand (รางวลบรษทขนาดใหญของไทยแหงป) Uประเภทบคคล คณประเสรฐ บญสมพนธ กรรมการผจดการใหญ ไดรบรางวล Corporate Executive of the Year 2005 in Thailand

ทาการสารวจโดยการสงแบบสอบถามใหกบกองทนขนาดใหญ กองทนบรหารความเสยง (hedge funds) รวมถงบรษทคาหลกทรพย รวม 192 สถาบน

1.2 นตยสาร Forbes: ฉบบวนท 18 เมษายน 2548 The World’s Leading Public Companies

ปตท.ไดรบการจดอนดบเปนบรษทจดทะเบยนขนาดใหญทสดของโลก ลาดบท 425 จาก 2,000 บรษท ดวยมลคาทรพยสนท 8,150 ลานเหรยญสหรฐฯ

ทาการสารวจความคดเหนโดยใชเกณฑในการประเมนหลก 4 ขอ คอ ยอดขาย กาไร สนทรพย และมลคาทางการตลาด และมลคาทางการตลาด และพจารณาถงวธการทบรษทเจรญเตบโต โลกกจการขามชาต รวมถงประเดนอนๆทเกยวของ

1.3 นตยสาร Finances Asia: ฉบบวนท 24 มนาคม 2548 Asia’ s Best Companies 2005

สาหนบประเทศไทย ปตท. ไดรบการจดอนดบดงน 1.อนดบ 1 ของรางวล Best Managed Company 2. อนดบ 1 ของรางวล Best Corporate Governance 3. อนดบ 3 ของรางวล Best Commitment to Strong Dividend Payments 4. อนดบ 7 ของรางวล Best Investor Relations

ทาการสารวจความคดเหนโดยการสงแบบสอบถามไปยง fund managers และ equity analysts กวา 200 ราย เพอขอใหจดอนดบบรษทชนนาของเอเชย 10 ประเทศ ไดแก ไทย จน ฮองกง ฟลปปนส อนเดย ไตหวน มาเลเซย อนโดนเซย เกาหล และสงคโปร

ลาดบ ผใหรางวล / ผจดอนดบ รายละเอยดรางวล การพจารณาใหรางวล 1.4 นตยสาร The Asset: ฉบบ

วนท 13 เมษายน 2548 - Best in Corporate

Governance 2005 ฉบบวนท 19 มกราคม 2548 - AAA Regional Awards 2005

ปตท. ไดรบการจดใหเปนบรษททมการกากบดแลกจการทดทสดของประเทศไทย 1. The Best Local Currency

Bond in Asia 2. The Best Deal in Thailand (

for the 30 years 350 MM USD bond)

ทาการสารวจโดยการสอบถามความคดเหนของนกลงทนสถาบนชนนาทวโลกกวา 110 รายทลงทนในตลาดทนเอเชย มอบรางวลสาหรบการจดจาหนายหนกยอดเยยมระดบ AAA แหงป สาหรบการจดจาหนายหนก

1.5 นตยสาร Fortune: ฉบบวนท 25 กรกฎาคม 2548 2005 Fortune Global 500 The World’s Largest corporation

ปตท. ไดรบการจดอนดบท 373 ซงเปนบรษทไทยเพยงแหงเดยวทไดรบการจดอนดบในครงน โดยมความโดดเดนในเรอง - Biggest increases in

revenues - Highest Returns on Assets

ROA รอยละ 12.4

พจารณาจากผลประกอบการป 2547 ของบรษททไดนาสงงบการเงนตอหนวยงานรฐ จากการพจารณาอตราการเตบโตของรายไดบรษทในป 2004 เทยบกบป 2003 มอตราการเตบโตของรายไดรอยละ 34.6 จากการพจารณาอตราผลตอบแทนตอ สนทรพยโดยม ROA รอยละ 12.4

1.6 สถานโทรทศน ซเอนบซ : เมอวนท 18 กรกฎาคม 2548 - รางวลสดยอดผนาธรกจแหงป (Thailand Business Leader of the Year)

นายประเสรฐ บญสมพนธ กรรมการผจดการใหญ ไดรบรางวลสดยอดผนาธรกจแหงป 2548 (Thailand Business Leader of the Year 2005)

รางวลทมอบใหกบผนาทสามารถครองใจลกคาและสามารถขบเคลอนพนกงานพรอมสรางผลการดาเนนงานทดและผลกดนองคการสความสาเรจตามวสยทศนทวางไวและเปนผทไดรบรางวล Best CEO of the Year ในงาน SET Awards 2005

ลาดบ ผใหรางวล / ผจดอนดบ รายละเอยดรางวล การพจารณาใหรางวล 1.7 นตยสาร Business Work:

ฉบบวนท 24 ตลาคม 2548 ปตท.ไดรบคดเลอกใหเปนอนดบท 1 ของเอเชย ประจาป 2548 โดยนตยสาร Business Week ไดจดอนดบสดยอด 50 บรษทชนนาของเอเชย (The Asian Business Week 50) จากการคดเลอกบรษทจดทะเบยนในเอเชย ทผานเกณฑจานวน 625 บรษท

Business Week ใชฐานขอมลจาก Standard & Poor’s / Citigroup/Pan-Asia Index โดยพจารณาภาพรวมของตวชวดทางการเงนทสาคญตางๆ เชน อตราการเตบโตของกาไรและยอดขาย (Earnings and Sales Growth) ผลตอบแทนตอทน Return Equity และอนๆ ทงในชวง 1 ป และ 3 ป ยอนหลงประกอบกน

1.8 นตยสาร Euromoney: ฉบบธนวาคม 2548 Best Managed Companies in Asia

ปตท.ไดรบรางวลสาคญรวม 7 รางวล ดงน 1. Best Asian company 2005 2. Best Companies by country 3. Most Improved Companies 4. Most Transparent Accounts 5. Most Accessible Senior

Management 6. Most Useful and

Information Website 7. Best treatment of Minority

Shareholders

ทาการสารวจบรษทยอดเยยมของเอเชย โดยสงแบบสอบถามนกวเคราะหตลาดในสถาบน และธนาคารชนนาของเอเชย โดยจดอนดบ 3 บรษททดทสดแบงตามประเทศ หรออตสาหกรรมทผตอบแบบสอบถามเกยวของโดยการจดอนดบจาก

1. ความแขงแกรงของบรษท 2. ความสามารถในการทากาไร 3. การเตบโตของบรษท 4. ความสามารถของผบรหาร

1.9 นตยสาร Institutional Investor : ฉบบท 2 พฤศจกายน 2548 The Leading Companies and Executives for Investor Relations in Asia - 2005

รางวลประเภทองคกร 1. Asian Best Investor

Relations in Oil and Gas business 2005 และ

2. Thailand Best Investor Relations

รางวลประเภทบคคล ไดแก นายประเสรฐ บญสมพนธ ไดรบรางวล 1. Asian Best CEO in Oil and

Gas Business 2005

ทาการสารวจความคดเหนโดยการสงแบบสอบถามใหกบนกวเคราะหหลกทรพย รวมทงผจดการกองทนตางๆ ทวเอเชยและดานผดาเนนธรกจบรหารจดการกองทนและตวแทนขายหลกทรพย

2 รางวบระดบประเทศ ลาดบ ผใหรางวล / ผจดอนดบ รายละเอยดรางวล การพจารณาใหรางวล 2.1 กระทรวงอตสาหกรรม :

เมอวนท 19 พฤษภาคม 2548 อตสาหกรรมยอดเยยม ประจาป 2548

ปตท. ไดรบรางวลยอดเยยมประจาป 2548

พจารณาศกยภาพ ความสามารถในการบรหารจดการใหเกดประสทธภาพสงสด ทงในดานการประกอบธรกจ, การพฒนานวตกรรมเทคโนโลยและองคความร รวมถงความรบผดชอบตอสงคม ชมชนและสงแวดลอม อนเปนปจจยสาคญในการกาวเปนผนา ในธรกจพลงงานในภาคภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต

2.2 วารสารการเงนธนาคารรวมกบตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย : เมอวนท 18 กรกฎาคม 2548

รางวลทไดรบในงาน SET Award 2005 ดงน 1. Best CEO of the Year นายประเสรฐ บญสมพนธ กรรมการผจดการใหญ 2. Best Performance ของ

กลมทรพยากร

3. Best Corporate Governance report

1. รางวล Best CEO of the Year พจารณาใหกบ CEO ทมวสยทศนของผนา มการกาหนดเปาหมายและกลยทธในการดาเนนธรกจทชดเจน มความยอดเยยมดานการบรหารกจการและเปนทยอมรบวานาพาองคกรสความสาเรจตลอดจนใหความสาคญตอสงคม

2. รางวล Best Performance ของกลมทรพยากร พจารณาใหกบบรษทจดทะเบยนของกลมฯ ทมฐานะการเงนและผลการดาเนนงานดเดนในป 2547 โดยพจารณารวมถงการปฏบตตามขอกาหนดเรองการเปดเผยขอมลตลาดหลกทรพยฯ และสภาพคลองของหลกทรพย

3. รางวล Best Corporate Governance Report สาหรบบรษทจดทะเบยนทโดดเดนในดานการปฏบตตามหลกการ

กากบดแลกจการทด 15 ขอ ทตลาดหลกทรพยฯ กาหนดโดยพจารณาจากแบบ 56-1 รายงานประจะป หนงสอนดประชมผถอหน

2.3 สมาคมการจดการธรกจแหงประเทศไทยรวมกบสถาบนบณฑตบรหารธรกจศศนทรแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย เมอวนท 18 สงหาคม 2548 - Thailand Corporate Excellence Awards 2004

รางวลการใหความสาคญตอสงคมและสงแวดลอม (Commitment to Social and / or Environmental Issues)

- ทาการคดเลอกองคการดเดนทมความเปนเลศในดานการบรหารงานโดยรวมและมคณสมบตหลกดานการบรหารจดการธรกจ

- เพอพฒนาฐานขอมลเปรยบเทยบ (Benchmarking) สาหรบองคกรตางๆ ไดนาไปใชในการเปรยบเทยบและพฒนาประสทธภาพในการบรหารจดการธรกจ

2.4 กระทรวงการคลง : เมอวนท 30 กนยายน 2548 - รฐวสาหกจดเดน ประจาป 2548

รางวลประเภทรฐวสาหกจทมผลการดาเนนงานดเดน

พจารณาจากความสามารถในการดาเนนงานทตอบสนองนโยบายทไดรบมอบหมายรวมทง ความสามารถในการบรหารจดการ ทงดานบทบาทของคณะกรรมการ การบรหารความเสยง การควบคม ตรวจสอบภายใน การบรหารจดการสารสนเทศและการบรหารทรพยากรบคคล

2.5 สมาคมสงเสรมสถาบน กรรมการบรษทไทย (IOD) ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย สมาคมบรษทจดทะเบยน : เมอวนท

คณะกรรมการ ปตท. ไดรบรางวล “คณะกรรมการแหงปดเลศ 2547-2548”

IOD จะทาการคดเลอกคณะกรรมการจากประเทศทอยใน Top Quartile ของโครงการประเมนการกากบดแลกจการบรษทจดทะเบยนของ IOD ในป 2005 (คณะกรรมการทปฏบตหนาทในป 2547 ตอเนองจนถงการประชมสามญประจาป 2548)

28 พฤศจกายน 2548 ประกาศเกยรตคณคณะกรรมการแหงป 2547/2548 (Board of the Year Awards 2004/2005)

บรษททผานเกณฑตองสงขอมลพรอมเอกสารหลกฐานให IOD พจารณา และใชประกอบการสมภาษณคณะการรมการ

จดประสงค : แบบสอบถามชดนเปนสวนหนงของงานวจย ซงใชเพอทดสอบ

ความเชอถอและถกตองของขอคาถาม จงใครขอความรวมมอ ในการตอบคาถามทกขอตามความเปนจรง

“ขอขอบคณสาหรบความรวมมอและขอบคณทกรณาสละเวลาอนมคามา ณ ทนดวยคะ”

แบบสอบถาม

เรองความผกพนตอองคกร : กรณศกษา พนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จ.ระยอง

Uคาชแจง

1. แบบสอบถามฉบบนมจานวน 50 ขอ ซงแบงออกเปน 4 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม จานวน 9 ขอ สวนท 2 คาถามเกยวกบความรสก ความคดเหนตองาน และบรรยากาศในการทางาน จานวน 45 ขอ สวนท 3 คาถามเกยวกบความรสก ความคดเหนตอองคการ จานวน 15 ขอ สวนท 4 ความคดเหนของผตอบแบบสอบถาม จานวน 2 ขอ

2. แบบสอบถามนมไดสรางขนมาเปนแบบขอสอบ เพราะฉะนนจงไมมคาตอบขอใดถกหรอผด ทาน สามารถตอบไดทกขอใหตรงกบความเปนจรง หรอตรงกบความรสกทแทจรงของ ทานใหมากทสด โดยไมจาเปนทคาตอบของทานจะเหมอนผอนเสมอไป

3. กรณาตอบขอความทสอบถามทกขอ เพอใหไดขอมลทสมบรณมากทสด และโปรดอยาเขยน ชอของทานลงในแบบสอบถาม คาตอบหรอขอมลทผศกษาไดมาจากทานจะเกบไวเปนความลบ อยางทสด

4. ขอมลทไดจากการศกษาครงนจะใชประกอบการทาสารนพนธของนกศกษาปรญญาโท

ในคณะทรพยากรมนษย สถาบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA) เทานน

“ขอขอบคณสาหรบความรวมมอและขอบคณทกรณาสละเวลาอนมคามา ณ ทนดวยคะ”

สวนท 1 ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม คาชแจง : โปรดทาเครองหมาย ลงในชอง หนาขอความ UสาหรบผวจยU

1. อาย …………………….. ป 1 2. สถานภาพสมรส โสด สมรส- ไมมบตร สมรส – มบตร หยาราง/แยกกนอย/ หมาย 2 3. จานวนผอยในอปการะของทาน ………………………คน 3 (อาทเชน บตร, ภรรยา, บดามารดา และญาตพนอง เปนตน 4. ระดบการศกษา ม.ตนหรอตากวานน ม.ปลาย หรอ ปวช. 4 อนปรญญา หรอ ปวส. ปรญญาตร อนๆ ระบ………………………………………. 5. ระดบตาแหนง M ระบ............................. A ระบ........................... 5 S ระบ.............................................................................

( M= ผจดการสวน A= ผจดการแผนก S= พนกงานปฏบตการ) 6. หนวย / แผนก สวนบรหารทวไป สวนบารงโรงแยกกาซ 6 สวนพสดโรงแยกกาซ สวนความปลอดภยและสงแวดลอม สวนควบคมคณภาพ สวนปฏบตการคลงผลตภณฑ สวนปฏบตการผลตหนวยท 1, 2, 3 สวนปฏบตการผลตหนวยท 5 7. สถานภาพการทางาน ประจา บรรจแลว ประจาแตอยระหวางทดลองงาน 7 สญญาจางพเศษ 8. ระยะเวลาททางานในบรษท ……………..ป…………… เดอน 8 9. ระยะเวลาในการทางานในตาแหนงปจจบน ……………..ป…………… เดอน 9

สวนท 2 ความรสก ความคดเหนตองาน และบรรยากาศในการทางาน จานวน 45 ขอ คาชแจง : โปรดพจารณาขอความทสอบถามและกรณาเตมเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกและความคดเหฯของทานมากทสดเพยงขอ 1 คาตอบ

ระดบความคดเหน ขอท

ขอคาถาม มาก

ทสด มาก

ปาน กลาง

นอย

นอย ทสด

1 ทานรสกวางานของทานสอดคลองกบนโยบายบรษท 2 เพอนรวมงานของทานทางานอยางเตมทเพอใหงานมคณภาพ 3 ทานรสกเครยดกบงานทรบผดชอบอยอยางมาก 4 บอยครงทผลงานของทานมคณภาพดแตกลบไมเปนทยอมรบ

ของพนกงานคนอน 5 งานทบรษทนทาใหทานรสกวามนคงในการทางาน 6 บรษทไมไดใหความสาคญกบทรพยากรบคคลในองคการ 7 มบางคนในททางานคอยสนบสนนทานใหไดรบการพฒนา 8 ทานไดเหนผลสาเรจของงานททานทาอยางชดเจน 9 บรษทของทานมการแบงหนวยงานในการทางานทชดเจน 10 หวหนางานของทานกบทานทางานไปดวยกนไดด 11 บอยครงททานไมทราบวาจะทางานอยางไร เพราะไมมผให

คาแนะนา 12 หวหนางานกบทานไมคอยดแลเอาใจใสทานเทาทควร 13 ทานมเครองมออปกรณสนบสนนในการทางานทเพยงพอ 14 ทานคดวางานของทานในขณะน เปนงานทซาซากจาเจนาเบอ 15 ทานคดวาบรษทใหการดแลเรองสขภาพอนามยอยางเพยงพอ

กบพนกงานทกคนในบรษท 16 ทานทราบภาระความรบผดชอบอยางชดเจน 17 ทานทราบนโยบายในปนของบรษท 18 ทานรสกวางานททานทามความทาทายและมอสระในการ

ทางาน 19 ทานเหนวาคาตอบแทนทไดรบนนมความเปนธรรมสมกบ

กาลงและความสามารถททานใหกบงาน

ระดบความคดเหน

ขอท

ขอคาถาม มาก ทสด

มาก

ปาน กลาง

นอย

นอย ทสด

20. ทานคดวางานททาอยในปจจบนหนกเกนความจาเปน และไมสงเสรมความสาเรจในงานของทาน

21 งานทไดรบมอบหมายนนคอนขางยากแตไมเกนความ พยายามของทาน

22 ทานรวาทานถกคาดหวงอะไรบางในการทางาน 23 ทานรสกวาไมมอะไรดไปกวาเดม แมวาจะทางานดวยความ

พยายามมากเพยงใด 24 บรษทมระบบมาตรฐานการทางานทด 25 ทานรสกวางานททาอยทกวนน ชวยใหความเปนอยของทาน

และครอบครวมความมนคง 26 ทานคดวาการแบงโครงสรางของบรษทในปจจบนเปน

อปสรรคหนงในการทางาน 27 หวหนาของทานมกจะสงงานในลกษณะใชอานาจมากกวา

การขอความรวมมอ 28 ทานมเพอนรวมงานทปรกษาไดทกเรอง 29 หวหนางานของทานมกจะใหทานรายงานความคบหนาของ

งานใหทราบเสมอ 30 บรรยากาศหรอสภาพการทางานทาใหทานทางานไดราบรน 31 ทานรสกเสยงหรอไมปลอดภยในการทางาน 32 นโยบายบรษทเปนเรองของผบรหารเทานน 33 ทานคดวาบรษทของทานมฝายตางๆมากเกนความจาเปน 34 ทานมความสขทมหวหนางานเชนทกวนน 35 ทานไมมเพอนรวมงานทดทสนทดวยในททางาน 36 ทานมโอกาสเสนอสงใหมๆ ในการทางาน 37 ทานเชอวาทานสามารถหางานในบรษทอนทจายเงนเดอน

และสวสดการทเทากบหรอมากกวาบรษทน 38 ทานยงมองไมเหนวาอนาคตของทานจะเปนอยางไร หาก

ทางานกบบรษทตอไป

ระดบความคดเหน ขอท

ขอคาถาม มาก ทสด

มาก

ปาน กลาง

นอย

นอย ทสด

39 ทานรสกวางานททาอยในปจจบนไมสอดคลองกบเปาหมาย ในงานของทานทตงไว

40 ชวงทผานมาทานไดรบการยกยองหรอชมเชยในงานท ออกมาด

41 งานททานไดรบมอบหมายจากบรษทไมเหมาะสมกบ ความร ความสามารถททานม

42 ความคดเหนของทานมกไดรบการยอมรบในททางาน 43 ทานแทบไมมอานาจในการตดสนใจเลย ทงๆ ทงานนน

อยในความรบผดชอบของทาน 44 เมอปทผานมาน ทานไดมโอกาสเรยนรและเตบโตในท

ทางาน 45 ทานมองวาบรษทสงเสรมการเรยนรและพฒนา

สวนท 3 ความรสก ความคดเหนตอองคการ จานวน 15 ขอ คาชแจง : โปรดพจารณาขอความทสอบถามและกรณาเตมเครองหมาย ลงในชองทตรงกบความรสกและความคดเหนของทานมากทสดเพยงขอละ 1 คาตอบ

ระดบความคดเหน

ขอท

ขอคาถาม มาก ทสด

มาก

ปาน กลาง

นอย

นอย ทสด

46 แมมโอกาสทจะไดรบงานในตาแหนงเดยวกนนกบ บรษทอน แตทานยงคงเลอกทจะอยกบบรษทน

47 ทานมกรวมวพากษวจารณบรษทในทางลบกบเพอน รวมงานหรอบคคลอนเสมอ

48 เมอเอยชอบรษทของทาน คนมกจะไมคอยยอมรบ 49 เมอทานไดรบมอบหมายงานอยางหนง ทานจะทมเทให

งานนนอยางเตมททกครง 50 บรษทชวยพฒนาใหทานปฏบตงานไดอยางดเลศ 51 ถาสภาพการทางานในปจจบนของทานเปลยนไปเพยง

เลกนอยกเปนสาเหตใหทานลาออกได 52 ทานภาคภมใจในตาแหนงงานของทาน เพราะไดมาดวย

ความร ความสามารถอยางมาก 53 ทานมความคดทจะหางานใหม เพราะบรษทไมมสงผกมดใหทาน

ทางานอยางมนใจ 54 ทานมความหวงใยอยางจรงจงในความอยรอดของบรษท 55 ทานยนดทจะเลอดทางานกบบรษทนมากกวาบรษทอนทสามารถ

เลอกได 56 ทานรสกตอตานเมอมผพดถงบรษทของทานในทางทไมด 57 ทานภาคภมใจกบการทางานททานไดรบมอบหมาย 58 ถามโอกาสเปลยนงานทใหคาตอบแทนสงกวา ทานจะไปทนท 59 ทานรสกเฉยๆ แมทราบวาการดาเนนงานของบรษทมปญหา 60 ทานมความภมใจทจะบอกกบใครๆ วาทานเปนพนกงาน

ของบรษทน

สวนท 4 ความคดเหนของทาน จานวน 2 ขอ

1. สงททานอยากใหบรษทปรบปรง (ถาม) 1.1 การพฒนาบคลากร

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................... 1.2 ระบบการตอบแทน

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................... 1.3 ผนาและการบรหารงาน

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................... 1.4 บรรยากาศการทางานและความสมพนธ

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................... 2. สงทบรษททาดแลวและอยากใหทาตอไป (ถาม)

2.1 การพฒนาบคลากร.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .....................................................................................................................................................

2.2 ระบบการตอบแทน.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................

2.3 ผนาและการบรหารงาน.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................

2.4 บรรยากาศการทางานและความสมพนธ .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................