elektitaj poemoj - castro alves
TRANSCRIPT
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
1/176
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
2/176
C A S T R O A L V E S
E L E K T IT A J PO E M O J
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
3/176
iUVvVtV.
C A S T R O A L V E S
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
4/176
.• . . , : - ^
7 J ?
,
n
MINISTÉRIO
D E E D U K A D O
KAJ
K U L T U R O
U N I V E R S I T A T O D E B A H I A
C A S T R O A L V E S
ELEKTITAJ POEMOJ
T R A D U K I S L . H . KNOEDT
R I O D E J A N E I R O
2 A M E N H O F - J A R O —
1 9 5 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
5/176
C A S T R O A L V E S
A nt ôn i o de C as t ro A l ves naskigis Ia 14-an de Marto 1847
e n Ia f a m í l i a b i e n o Cabaceiras, e n Ia t i a m a p r o v in c o , n u n a s t a t o
B a h i a , kiel dua f i l o de Ia ku r ac i s t o A n t ôn i o Jos é A l ves . L i a pa -
t r i na avo e s t i s unu el Ia h e r o o j d e Ia lukto p o r Ia s e n d e p e n d i g o
de Braz i lo , Majoro J o s é A n t ô n i o d a S il va C a s t r o , k o m a n d a n t o
d e Ia f a m a B a t a l i o n o d e Konuroj .
F i n i n t e
Ia
m e z g r a d a n
kurson,
li
enmatrikuligis
e n
Ia
J u r a n
F a k u l t a t o n d e R e c i f e k a j p o s t e
en t iu n
de São Pau l o .
Liast udenta
vivo est i s brila ka j p l ena de r evo j ka j de ag i t o j . Sam e k i e l plej
inspir i tajn a m v e r s o j n , lia liro a ü d i g i s f l a m a j n k r i e g o j n p o r Ia
abol icio. Brile l i v i v i s s i an epokon — a rda l i r i k i s t o unu f l anke
k a j a l i f l a n k e sócia poeto . Prave l i r i cev i s Ia a l n o m o n P o e t o d e
Ia Sk l avo j .
En 1869 l i for lasis São Paulo-n k a j v o j a g i s al R i o de Jane i ro
p o r flegi p i e d o n t r a p a f i t a n d u m c a s o . T a m e n g i e s t is amputita
k a j e n Ia s a m a jaro C as t ro A l ves r even i s a l B ah i a . E n Ia in -
t e r n l a n d o l i
sereis
k u r a c a d o n p o r s i a p u l m o m a l s a n o , d a ú r i g a n t e
Ia verkadon de i n sp i rop l ena j poem oj . L i m or t i s en Sa l vador
Ia 6 - a n d e Júlio 1871, n u r 24 - j a ra , sed re s t as por c i a m en Ia
k o r o d e s i a j s a m n a c i a n o j .
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
6/176
Braz i l a Espe ran to -L igo , de s i a fondo ka j k o n f o r m e al s ia
s t a t u t o , k l o p o d a s p o r Ia diskonigo de n ia nac ia l i t e r a tu ro , cu pe r
s i a o rgano , Braz i l a
Esperantisto,
cu pe r
libroj
e ldon i t a j de g i aü
k u n
gia
k u n l a b o r o . E n t i u
lasta
k a m p o n i
jam
a t i n g i s
kelkajn
rezultojn, kiuj
e s t i s s i m p a t i e j u g i t a j d e r e c e n z i s t o j k a j d e
legantoj.
N u n n i gojas p re ze n t i novan l ib ron — Elektitaj Poemoj de
Cas t ro Alves , k i e s Espe ran ta e ldono es ta s unu el Ia c e f a j p a r t o j
de
Ia
p r o g r a m o d e
Ia
X V I B r a z i l a K o n g r e s o d e E s p e r a n t o e n
S a l v a d o r , k i u n
lerte
k a j s i n d o n e p r e p a r a s
Ia loka
g r u p o , E s p e -
r a n t o - A s o c i o d e B a h i a .
S a lvador , b r az i l a ce fu rbo de 1549 g i s 176-3, k i u m i r i n d e h a r -
m o n i i g a s t r a d i c i o n k a j p r o g r e s o n , t e n a s t r e f o r t e s i a n a m o n
k a j
dediôon
a l ku l tu ro .
Tial Ia
f a m a U n i v e r s i t a t o d e B a h i a , s u b
Ia
d i r ek to de L ia
R e k t o r a M o s to P r o f . E d g a r d R e g o S a n t o s , P r e z i d a n t o d e Ia
s t a t a K o m i s i o n o d e U N E S K O k a j H o n o r a P r e z i d a n t o d e Ia O r-
g a n i z a K o m i t a t o d e
Ia
Kongreso , v ig ie apog i s t iun Kongreson
ka j dec id i s o f i c i a l e e ldon i
Ia
l ib ron .
Ne es ta s necese , ke mi sk r ibu p r i Ia aü to ro , ca r t ion f a r i s
e l o k v e n t e e n Ia A n t a ü p a r o l o L i a R e k t o r a M o s t o P r o f . P e d r o
C a l m o n , d e
Ia
Un ive r s i t a to de Braz i lo , eks rn in i s t ro de Edukado
k a j K u l t u r o , m e m b r o d e
Ia
B r a z i l a B e l e t r i s t i k a A k a d e m i o k a j
m e m b r o d e
Ia
I n t e r n a c i a P a t r o n a K o m i t a t o d e
Ia
Z a m e n h o f -
Jaro . Ni nur d i ru , ke Cas t ro Alves per s ia socia la sen to , insp i ro
k a j s i g n i f o e s t a s s e n d u b e c i a m a k t u a l a k a j c e r t e e s t o s u n i v e r s a l e
k o m p r e n a t a e n
Ia
I n t e r n a d a
Lingvo:
v e r a b e l e c o e s t a s t u t m o n d a
k a j e t e r n a .
Varme m i d a n k a s Ia d u e m i n e n t a j n R e k t o r o j n p o r ilia
g r a n d v a l o r a k o n t r i b u o a l n i a a f e r o .
K u n s i n c e r a p l e z u r o m i p r e z e n t a s a l Ia e s p e r a n t i s t a p u b l i k o
junan
t a l e n t a n p o e t o n — L e o p o ld o H . K n o e d t . T r a d u k o e s t a s
kvazaü r ek reado de ve rko . Nur poe to sukcesas do r ek re i
kreajon
de
p o e t o . L a t r a d u k i n t o
brile
a t i n g i s s i a n
celon
ka j e s t a s ko re
s a l u t i n d a .
F i n e m i
deziras
r e l i e f i g i , k e E l e k t i t a j P o e m o j , k i u a p e r a s
po r honor ig i Zamenhof en l i a
Centjaro,
povas es t i
k o n ^ e r a t a
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
7/176
kiel
ve rko e ldon i t a en I a kad ro de
Ia Granda Projekto
de
UNESKO p o r Ia Aprezado de Kulturoj O r i e n t a ka j O k c i d e n t a ,
p r o j e k t o , k i u p r e c i p e
lielpas al negrandaj
l ingvo j .
Mi e s t a s ce r t a , ke p ro t iom da mot ivo j Ia l ib ro t rovos f a -
v o r a n a k c e p t o n c e i a e s p e r a n t i s t a r o k a j p e r t i o p l e n u m o s Ia
e s p e r o n d e
ciuj, kiuj kunagis
p o r
Ia
e ldono.
Rio de Janei ro , Oktobro 1959.
C A R L O S
DOMINGUES
P r e z i d a n t o de
B . E . L .
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
8/176
A N T A U P A R O L O
E n E s p e r a n t o — e n
Ia
un ive r sa la l ingvo ãe
Ia liomara
f r a t e c o
—
Ia
p l e j
honaj
po em oj ãe Cas t ro Alves
akiras
n o v a n f o r t o n ;
ili
a d a p t i g a s a l
Ia aüdaca revaão
de
Ia
poe to , p ro je te k l in i t a a l
ab i smo de
Ia j ar cen to j,
a l des t ino de
Ia
popo lo j .
V e r e , m a l m u l t a j p o e t o j havis, k ie l l i , in tu ic ion pr i t io , k io
e s t o n t e v e n u s , t i u n m i r i n d a n a n t a ü v i d o n pri l u m o p l e n a m o n d o ,
liherigita de Ia m a l n o v a j p e k o j e l t i r a n e c o k a j bruteco, g r a n -
dioze
l e v it a su p e r s i a j k r u d a j f u n d a m e n t o j , s i a j
historiaj
s o v a g a j
b a z o j , s ia m a l m i l d a , b e d a ü r i n d e h e r e d a
kondico.. .
K u n f l u g i l o j
liveritaj
de
Ia Gênio, disciplo
d e g r a n d a n i m a j
m a j s t r o j k i a j L a m a r t i n e , V i gn y,
Mickieuncz,
Byron ka j Vic to r
Hugo , t iu juna
kantisto,
a n g e l a h e r o l d o d e
Ia
e s t o n t a j t e m p o j ,
domin i s s i an epokon ka j s i an mondon pe r sonorega a r to . L i
es t i s
Ia
l i r i k i s t o d e r o m a n t i k a j a m o j ,
Ia
p e j z a g i s t o d e p a n o r a m o j
de s i a nask iga
lando. Ia
p oe to de g a j a j k a n t a j o j
tr i l i taj
de lia
j u n u l a koro. S ed Ia amemo. Ia raviteco. Ia poez ia in sp i ro , kun
k iu j r ide te l i f ing rev ib r ig i s Ia e r o t i k a j n k o r d o j n d e Ia l iro, ne
gen i s , dum Ia ciela ek f lugo , k r ea n im agp ov on : li j a e s t i s frua
s t a t i s t o p o r r e v o l u c i a j i d e o j . D i r e k t e a l
Ia
soc ia la
transformado
l i e s t i s s eman to de b r i l ega j r ibe lo j .
Oni ne v idu , e l
Ia
p o l i t i k a j m a l p a c i e n c o j d e
Ia ''poeto
de
Ia
sklavoj''. Ia
n e d a ü r a n a n g o r o n ã e g e n e r a c i o , k i u d ez i ri s k o n -
f o r m i g i
Ia okazintajojn laü
s i a j d o k t r i n o j .
L i ne ape ras kvazaü
filozofo,
la ü
Ia
g r e k a m o d o , p r i p e n s a n t e
s i a j n h i m e r o j n e n Ia p o r t i k o j ã e Ia A k a d e m i o , i n t e r Ia p l a t o n a
o l i v a r b o k a j
Ia sokrata
vito, ce
Ia sojlo
ã e
Ia Estetiko
k a j ã e
Ia
Moralo . Li es tas gus te
Ia
b íb l ia v ir o , k u n v o j a g a j s a n ã a l o j k a j
p a s t i s t a b a s t o n o ,
antaú Ia
m u r o j b a b i l o n a j ,
antaúãirante Ia
ã e t r u o n ã e
Ia
M a l j u s t e c o , k u n
Ia fiebrea
s a g o ( k a j
Ia
ã i eca
m e s a g o ) ã e
Ia
s a n k t a j
profetoj.
P len ig i t a ãe c i t iu u top ia
responãeco. Ia
poezio ãe Cas t ro
Alves s in egal igas kun Ia s u p e r a j ã o k u m e n t o j ã e Ia m o d e r n a
l i t e r a t u r o . G i h a v a s
Ia
st a m p o n ã u b e s e n c a n ã e
Ia
s p i r i t a j r e n -
v e r s o j k a j s a m t e m p e
Ia luman
n a i v e c o n ã e
Ia
k o l e k t i v a j
k o n f e s o j . G i p o s e ã a s
Ia
a m a r e c o n k a j h a l u c i n o n ã e
fantazioj,
k i u j i n s p i r a s himnojn; ã e símboloj, k i u j n a s k a s legenãojn; ã e
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
9/176
heroajoj,
k i u j k r e a s e p o p e o j n .
ú i
e s t a s
Ia ãolca
k o n v i n k o d e
Ia
boiio.
L ia
ovtimismo vestigas
v e r
Ia verãa
k a j f i a v a k o l o r o j d e
Ia
p a t r i o t i s m o . S e d t r a n s e d e
Ia
tero , ce
Ia
a u r o r o d e
Ia novaj
tempoj, impone a l log i s lín Ia universo, u n u i g i t a p e r Ia h o m a j
r a j t o j k a j
Ia
e s t o n t á i n t e r k o n s e n t o d e
Ia
r a s o j k a j i d i o m o j , e n
Ia
g r a n d a P a c o d e
Ia
i n t e l i g e n t e c o .
Gi
e s t a s
Ia
eu fo r i a s ensae io de t iu necesa
ceio
—
la
Dia
Ordono po r l ibe ra p rog reso — k iu longe v ib ras en
liaj
s t r o f o j
p r i p u n o k a j
pardono,
a r o g a n t e c o k a j
memriproco,
s e r e n e c o k a j
indigno, i n d u l g e m o k a j k o l e r o , k r e p u s k o k a j a u r o r o , h u m i l e c o
k a j i n f i n i t o .
T i a j s t r o f o j p o s tu U s d i f e r e n c a n
idiomon.
S uper l a Babe la
tu ro de l a l imig i t a j l ingvo j , l a ebu ra tu ro de l a un ive r sa la idea lo .
A n s t a t a ü l a s t o n a j s t u p o j c e l a r a n d o d e l a v o j o , l a
Jakoba
s tupa ro , l ev igan ta a l l a s t e lo j . Ne pe r vo r to j , k iu j pe rd igas , s ed
p e r e h o j , k i u j r e s t a s . J e n l a s t r o f o j t r a d u k i t a j e n la k o s m a n
l i n g v a j o n d e d e f i n i t i v a j
intefpretoj ,
e n l a n e o r d i n a r a n
elokven-
t e c o n d e a n i m o j k i u j
pacigis... I li
ape ras en c i t iu ve rka jo en
m a j s t r a e s p e r a n t o l i n g v a t r a d u k o , fare de Leopo ldo H. Knoed t .
K a j sub t iu fo rm o k a j en t iu fo rm o , l a poez io de l a plej originaia
el l a l i b e r a l a j t a l e n t u l o j e n Brazilo ( l a p l e j j u n e c a k a j p u r a ) ei-
m o n t r u k a j k o n i g u a l l a h o m a r o c i u n lian s e n f i n a n i n s t r u o n
p r i h a r m o n i o , p u r e c o k a j b e l e c o , l i a n g r a n d e g a n l e c i o n o n d e
e k v i l i b r o k a j d i g n o
P E D R O C A L M O N
Rek to ro de l a Un ive r s i t a to de Braz i lo
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
10/176
PfíOLOGO
E s t i s d u m u n u
el
t i u j
vesperigoj, leiam Ia bluo
ã e V o r i e n ta
cielo — e s t a s p a l a kaj sopiriga, k i a m Ia m u r m u r a d o d e V v e n t o
s u r v e l s ta n g o j — e s t as m o n o t o n a k a j r i t m a , k a j Ia plaúdado de
Vondo j su r
siphulo
— e s t a s p l e n d a k a j
funehra .
E l o k c i d e n t a f l a n k o Ia suno p longad i s en Ia m a r o n "kiel
br igo f lamiganta ' ' . . . k a j e k d e t i u v a s t a hrulego de Vkrepusko
e t e n d i g i s
hlondaj ondokrestoj.
T r a n s e . . . Ia g r a n i t a j v e r t o j d e t i u a d m i r i n d a Gvanahara
lando, hezitaj, lu k t a n t e k o n t r a ü Ia i n v a d a n t a blua ondo , des -
cendanta
el
Ia
a l to , . . . m a lp rec ize e l s t a r i s su r
Ia duonombro
de
Vhorizonto.
Fore, a n k o r a ü pli fore . . . Ia f a n t a z i a j p i n t o j d e Ia O r-
g e n m o n t a r o e n p r o f u n d i g i s e n
Ia
f o r o , m a l a p e r a d i s ,
enahismigis
kvazaü i a c i e ld ronado .
S o la ka]j t r i s t a , a p o g i t a s u r Ia s ip rando , mi oku l s ekv i s t iun
n e d i f i n i t a n d i s f a n d i g o n k a j m i a a n i m o s i n a l k r o c i s al Ia t r e m e t -
a n t a f o r m o d e V m o n t o j — l a s t a j gardostarantoj de Vkampade jo
d e m i a j u n a g o .
c a r d e t i u j sudag l a n d o j , k i e n m i e s t i s k u n p o r t a n t a Ia f a j r o n
d e c i u j m i a j entuziasmoj. Ia fo r ton de c iu j i luz io j , mia jn dudek
j a r o j n d a v iv o su k o k a j j u n e c o , m i a j n e s p e r o j n p r i gloro k a j
e s t o n t e c o ; . . . c a r d e t i u j s u d a j l a n d o j , k i u j n m i e n p e n e t r i s
''kiel Ia
j u n a R a f a e l o s u p r e n i r a n t a
Ia
s t u p a r o n a l
Vatikano";
. . .
m i n u n re v e n is s i l en t a k a j m a l f o r t i k a . . . k u n p o r t a n t e u n u -
n u r a n ambicion — Ia e spe ron p r i r ipozo en mia he jmolando .
E s t i s t i a m , f r o n t e a l t i u j d u t r i s t o j — Ia nok to , k iu descendis
el
Ia
cielo, —
Ia
soleco, kiu ascendis el
Ia
oceano — k iam mi
m e m o r i s v i n , h o m i a j a m i k o j
13
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
11/176
K a j m i heãaúris, k e haldaü nen io r e s to s de Vpilgrimanto
a l Ia g a s t a m a lando, k ie l i e s t i s vagan ta ; e t ne memoro p r i ci
an imo , k iu kun v i ka j po r v i v iv i s ka j s en t i s , gemis ka j
kant i s . . .
H o s p i r i t o j v a g a n t a j s u r t e r e H o veloj plenhlovitaj s u r -
m a r e . . . Vi boné s c i a s, k i o m e f e m e r a j v i es tas , , , — p a s a n t o j
sorbitaj d e s p a c o m a l l u m a a ü d e m a l l u m a f o r g e s o .
K a j k i a m — k o m e d i a n t o j d e Vinfinito — v i f o r m a l a p e r o s
p o s t
Ia
k u l i s o j n d e
Vahismo,
kio res tos de vi?
— s a üma d i sondo . . . — f loroj p e r d i t a j s u r Ia v a s t a egal-
eco de V maro. — P l e n m a n o d a v e r s o j . . . — f l o s a n t a s a ü m o
s u r
Ia
sovaga dorso de
Vvivol,. .
K a j k i o e s t a s v e r v e r e c i m i a j
k a n t o j ? . . .
Kiel s a ü m o n a s k i t a e l m a r o k a j e l cielo, e l ondo kaj e l
v e n t o , ili e s t a s ido j de Vmuzo j — t iu hlovo el al to; de Vkoro —
t i u ab i smo de Vanimo.
K a j s a m e k i e l s a ü m o k e l k f o j e e s t a s Ia m a l h e l a f l a ü r o d e
rtempesto, tiel
i l i ke lkfo je krevis ce
Ia
f a t a l a k l a k a d o d e V
vipo de Vmalfelico.
K a j k i e l a n k a ü Ia o r a j p e r l o j d e s a ü m o s p e g u l a s Ia b r i l e -
gajn opalo jn de Vcie larko , t ie l i l i hazarde spegul is
Ia
k a p r i c a n
p r i s m o n d e felico a ü d e e n t u z i a s m o — t i u j b r i l a j s i g n o j d e
Val ianco de Dio kun Ia j u n u l a r o
Sed k ie l Ia f l o s a n t a s a ü m o k u n p o r t a s , n a g a n t e s u r Ia m a r a
so leco , l a rmon sop i r an de Vmar is to . , . ka pab lu il i, ho m ia j
a m i k o j —- e f e m e r a j i d o j d e m i a a n i m o — p o r t i m e m o r o n p r i
m i a l v i a j pla^goj .,.
16
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
12/176
E L
F L O S N T J
S UM OJ
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
13/176
L A L I B R O K A J A M E R I K O
Des t in i t a p o r a l t i g o ,
k r e s k o , k r e o , g r a n d a j
roloj,
N o v a M o n d o s e n t a s sukon
d e r e s t o n t o e n
muskoloj.
— L a s k u l p t i s t o d e t i t a n o j —
laca
d e
aliaj planoj,
iun t a g o n d i r i s Di':
"Mian
m e t l e j o n
iru,
"vi, Kolumbo,
k a j e l t i r u
' 'Amerikon
n u n e l
gi "
D e r d i l u v o n e t u t s e k a ,
a l Triton' s u r ond'egala,
j en l a k o n t in en to v ig i a s
en
koncert' universala.
A l k o n d u k a s marduopo,
u n u — a r to n d e Eü ro p o ,
b e r o j n d e
Cejlon'
— l a d u a . . .
K a j I a A n d o j s t o n i g i n t a j
m o n t r a s p e r l a brakoj pintaj
a l l a v a s t a sp aco
blua.
R o n d g v a t i n t e g i e k k r i a s :
"cio
m a r s a s . . . H o,
Sinjoro
"Akvofaloj — a l la tero,
" s t e l o j a l
ciela
f o r o .
17
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
14/176
" S u r p o l u s a j n glaciegojn
"pasti siajn
o n d o g r e g o j n
" i r a s
maroj tutcirkaüen.. .
" M i n m a r s i g u k u n Ia ventoj,
" mondo . . .
k a j
Ia fir mam ento j "
K a j r e s p o n d a s
Di': "Antaüen
, ,
D o a n t a ú e n . . . T a m e n
kiel?.,
E n d o r i k a j p a r t e n o n o j
kulti a l mi l d io j per
m i l m a r m o r a j p a n t e o n o j ? . . .
M a r s i k u n Romi' k r u e l a
— l e o n i n o r u g a f e l a ,
p r ed o t e r e en an g o ro ,
s a t i g a n t e d e
malamo. . .
— U n g o j e n Ia m o n d a m a m o ,
—
Dentoj
e n
Ia
m o n d a k o r o ? .
" M a r s i . . . k ie l
Germanujo
" e n Ia f e ú d a t i r a n e c o ,
"starigante
u n u m o n t o n
" e n
pregej '
de ciu
speco?. . .
" N e l . . .
n e k
temploj
e l o s t a ro j ,
" n e k p e r
glav' fositaj
b a r o j
" e s t a s a l p r o g r e s o p o n t o . . .
" K r i a s j e n
Cezar'
m o r t a n t a :
" V e n k o n d e rbataF g i g a n t a
" c i a m
ga jn as Ia estonto "
Filoj
d e
Fj ar cento luma
D e
FNacio
G r a n d a a n o j
k iam an taú DF v i i r o s ,
l i b ro n p o r to s v i en m an o j :
l i b r o — b a t a l a n t o p a c a ,
mondokonkerant
,
a ü d a c a ,
1 8
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
15/176
W a t e r l o o n n e n i a m
sper tas . . .
Fiugas egalec'
a b u n d e
e l v e n t g r o t o , kiun f u n d e
t iu pens-eoF a p e r t a s .
P r o h a z a r d o
Ia naskigo
de Ko lumbo ko inc id i s
k u n
jarcento
s ama , k iu
a n k a ú G u t e n b e r g o n v i d i s .
K i a m s u r Ia k r u d a s t a b l o
d e g e r m a n o i a kapablo
b i rdon de
Ia pres'
e l k o v a s . . .
g e n o v a n o t r a n s
Ia maro. . .
n e s t o n s e r c a s s u b p a l m a r o ,
k a j p o r pres' p a t r u j o n t r o v a s . . .
Tial Ia m a l p a c i e n c o ,
t iu scisolf' s e n limoj,
kiel
b i rdoj en dezer to —•
s e r c a s t r i n k o n
Ia animoj. . .
Ben' a l k iu Je tas seme
l ibrojn. . . l ibrojn. . . malspareme.
p e n s i a l popoP o r d o n a s
L i b r o e n a n i m i n t e r n o
e s t a s — p a l m o n a s k a k e r n o ,
pluvo
— k i u m a r o n d o n a s .
V i, Ia t e m p l o j n d e Fideoj
al
a m a s o j c i u l a n d a j
m a l f e r m a n t e p o r l u m b a p t o
de r evo luc io j
grandaj,
k i a m n u n u n u a n f o j o n
m i r e v i d a s f e r a n v o j o n
n u d a indigen' k a j p u m o ,
fa ru e l c i
"ventpotenco"
k a v a l i r o n d e Ia p e n s o
k a j h e r o l d o n d e
Ia lumo . . .
1 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
16/176
Jesl
e s t o n t o n
savas,
k iu
faras p l e b o n f ruktopo r ta . . .
S e p o e m o m o r t o t u k o ,
e s t a s
ja nacr senmorta.
K i e l d e a g o n i a n t a
G o e t h e —
"Lumo "
—
kri'
g i g a n t a
el la Nova
Mond' eliras.. .
Do su r
mont',
e n
vai ' , lumhelo...
Se ci lumas — e n cielo
d a gênioj Di' desiras ...
20
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
17/176
H E B R E I N O
Kolombo
de
Fesper'
s u r m a r o r i f a
Lilio brila
de
Ia
v a F L e v a n t a
V e s p e r a stelo de pastist ' v a g a n t a
M i r t u j o b r a n c o p l e n a d e o d o r o . . .
Vi es tas , de Judujo be la f loro. . .
Vi es ta s , heb re ino carmorica . . .
Ia p a l a roz' d e l a n d o m a l f e l i c a ,
s e n
ha
v i ro son e l c i eF d ev en an
Pro k io v i pa l igas , dum s ingenan
v e s p e r o n t r i s t a n blua ond' spegu las?
c u
viajn
r evo jn o l iva rbo j lu la s ,
cu longajn J o r d a n s t r a n d o j n v i sopiras?
CU eble r evas v i dum sun' s u b i r a s
p r i s a n k t a land' e n v a s t a O r i e n t o ?
p r i k a r a v a n o j e n d e z e r t s i l e n t o ?
k a j p r i pastist' s u b o m b r o d e d a k t i l o ? .
J e s , e s tus bele s u r Ia he rbkovr i lo ,
ce
font '
a ü d i n t a
gemojn
de
Rahel,
kun v i v ivad i en JakobfideF. . .
pastisto-sklav' d e v i a g r e g o f l o r a . . .
2 1
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
18/176
K a j poste en l a akvo bonodora
— S u z a n a t r e m a p r o l a ban ' g lac ia —
vin ,
floro
d e
river' babilônia
e l in te r l a s a l iko j kasr igardi . . .
D o v e n u . . . e n d e z e rt o n , por n in ga rd i ,
n i f u g u d e Saul, d e liá gaF,
David mi e s tus — es tus v i
Mihal,
d u m k a n t o d e profet ' e l harpo s v a r m a s .
eu v i n e v i d a s ? . . . M i a brusto l a r m a s
s a m k i e l f l u o d e K i d r o n d e z e r t a . . .
Ângelo, k ie l patriark' n e c e r t a
ml luk t i s , s ed min venk i s faF súbita.
Lotuso es ta s mi a l
ter '
k l in i t a .
Fa r igu v i l a
brila ros'
L e v a n t a i
A h g v i d u p a s o j n d e
irant' iiezita,
v e s p e r a stelo de pastist ' v a g a n t a . . .
2 2
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
19/176
KIU DONAS AL POVRULOJ ,
PRÜNTAS
AL
DIO
Mi, kiu per pavrec' d e k a n t o j p o v r a j
heroojn
k a n t i s — m i z e r u l o j n
grandaj
n -
mi , k iu b l inda , nu r
petegas lumon...
k a j e t a , n u r rigardas p i n t o j n A n d a j n . . .
m i k a n t a s n u n , s a m k i e l
bard '
a n t i k v a .
Ia
g r a n d a n
N E N I A J O N
d e
Ftitan',
de Ia heroo b r a v a , k i u d o r m a s
s u r v a s t a grund' f u n e b r a d e r s avan ' , . .
c i t i e n u n k r u c i g a s d u kolosoj . . .
D u r eg o j re n k o n t i g a s p o r b r a k u m o . . .
L
J
unua — spad' p e r l a ü r o j t r a p l e k t i t a ,
Palia
— l ibro , k iun
kronas lumo...
N e hontas l i b r o n o m i s p a d o n f r a t o . . .
n e k
glav'
kun l ib ro i r i
man '
e n
man ' . . .
D u m
sabro
d i s d u i g a s
sin
e n
laürojn
s u r v a s t a grund' f u n e b r a d e Fsavan'.
H e r o o j n
grandaj
n
ha
vis vi,
Patrujo,
— virin' fekunda j e idar ' n e s k l a v a —
a l filoj g e m i s s u b m i l i t a t o n d r o :
"Arme"
— f o r i r u , s e d r e v e n u
brava "
T a ü z i t a j , k u n f i e r o d e
Moema,
t r a n c a n t e
ondojn
d e
glorocean',
s in jetis t i a m Ia idaro via
su r Ia f u n e b r a n g r u n d o n d e rsavan'.
2 3
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
20/176
K a j
se
L e a n d r o j t i u j n o v a j g l i t i s ,
ja
e s t i s
niir
— s u r
Historikamparo.. .
se i l i s tumbl is — ja s u r E t e r n e c o . . .
se i l i dronis — ja e n G l o r o m a r o . . .
Hod iaú , k io r e s ta s de
Therooj
? . . .
c i t i e — p a n p e t a n t a l a
i n f an ' . . .
ka j t i e — sub lunlum' ostar' b l a n k a n t a
s u r v a s t a
grund'
f u n e b r a d e
rsavan' .
A h k i o m f o j e n u d a , b l o n d a k n a b o
p r o r e s o p i r o a l l a p a t r a sin',
l u d a n t e p e r l a
glav'
a n t i k v a i r a s
ce
rpord '
s i d i g i p o r a t e n d i
l i n . . .
P a t r i n o
povra,
ce la
brust '
v a r m i g u
b i r d e t o n c i , a l k i u m a n k a s panM...
R i p o z a s p a t r o — f u l m t r a f i t a c e d r o —
s u r v a s t a
grund'
f u n e b r a d e
Tsavan'.
Sed car la
agloj
en la sudo
falls,
k a j l a a g l i d o j n n u n f o r g e s a s L e g o . . .
G i g a n t e ,
noble,
g r a n d e , s a n k t e e s t a s . . .
Almozon
— semu, p lukos v i — da
prego .
A l m o z o n
d o n u . . .
ca r de be la knabo
e l i n t e r f i n g r o j d e m a l g r a n d a man'
e l v e r s o s g i . . . k a j falos en la tombojn
s u r v a s t a grund' f u n e b r a d e rsavan' .
E n m o n d o e s t a s d u a f e r o j s a n k t a j :
—
Ridet' infana
—• kaj
mortintkvieto.. .
Lul i lo — es tas
bark '
e n
viv'
a n k r i t a ,
l a tombo — de l a
stelhaven'
s i p e t o . . .
Kaj a l lu l i lo d i r is v i : —
Antaúen
—
d u m d e l a
Eternecobark' sipan'
l a o s t o j n lasas, k v a z a ü plage a n k r o n ,
s u r v a s t a grund' f u n e b r a d e rsavan' .
24
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
21/176
J e n d e
heroaj
t r u n k o j
novajn
s p r o s o j n
kimligas s a n k t a mas' en c i momento'
Gemelo j de he roo j e s ta s f i lo j ,
e c s e d e v e n a j d e m a l s a m a gentol
J e s s a j n e e n c i horo g r a n d i o z a
e l t o m b o s a l t a s Ia mortintoj-klan
5
...
F i e r a
"Brave "
e l
t ransmar '
r u l i g a s
s u r
Ia
f u n e b r a n g r u n d o n d e
PsavanM...
25
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
22/176
A H A S V E R O K A J L A
GENIULO
c u Ahasver' v i s c ia s , k iu e s t i s ? . . .
Mizera jud', p r i k ie s damn
,
atestis
s u r f r u n t a
s tamp'
k r u e i a
I ran t '
e t e r n a s u r e t e r n a
vojo. . .
d e tend' a l t endo , s en esper' k a j gojo,
de venga voco en forkur ' s e n c e l a
Li ku r i s , ve a l c iu t e r an gu lo ;
e n c i a m p l e k s a mondo . . . i a f r e m d u l o
r i f u g o n . . . n e e l t r o v i s .
K u n
man'
m a l p l e n a — v i d i s p l e n a n t e r o n .
Al l i r i fuz is
Ia dezert'
— s a b l e r o n .
Ia
maro — akvogu ton de l i sov i s .
R i f u z i s arb' az ia — ombrobenon,
s e n f i n a Ia s a v a n o — lierbrazenon,
po lve ron — ter ' domagis .. .
K a b a n o , t e n d o a ü n o b e l a
domo. . .
a k c e p t i s
hejme lin
n e n i u
homo,
. .
.kaj
sola l i
vojagis.
Popolojn v id is l i de c iu j rasoj,
sed ne sukces is en Ia homamasoj
e c m a n o n k i s i ame . . .
Virgino norda , t iu de Sevi la ,
Fanglino
k a j
Ia kreolin'
a n t i l a .
Ia
k o r o n s p a r i s
same . . .
26
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
23/176
K a j li a n t a ü e n . . . G e n t o j f l a n k e n p a s i s,
k a j Ia v i r ino j t r eme s in fo rkas i s ,
r e s p e k t e k a j k u n t i m o .
Li skuis valojn, monto j n d u m Ia kur ' . . .
li , kiu
havis
u n u p e t o n n u r :
— S i l e n t o , pac', e>stimol —
S e d n o k t e , k i a m o n i
lin
r ekon i s ,
env ia bab i l ado tu j ekson i s ,
d e Tkampa f lo ro a l Ia papili'.
"Neniam m o r t a s l i " , Famaso diris.. .
La judo geme a l s i mem susp i r i s :
— "Neniam vivis mi " —
S a m k i e l Ia soieca Ahasvero...
Ia
g e n i u l o h a s t a s s u r
Ia
tero ,
k a j m o r t a s
ja
n e n i a m .
Env ias env i i to env iu lo jn ,
a l pop lo j
ombraj jetas
li
okulojn. . .
s e d n e r i p o z a s . . . d a ú r e i r a s c i a m . . .
A m i k a n m a n o n p e t a s — g i a p l a u d a s ;
a m k i s o n p e t a s — Ia a n i m o j a ü d a s
sed kun mireg' f o r k u r a s .
K a j f a t o l i n d e glor' a l gloro portas.. .
S e d k i a m t e r o d i r a s : ''Li n e mortas",
"Mi vivis ja neniam ' ' l i m u r m u r a s . . .
27
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
24/176
J U N E C O
KAJ
M O R T O
Ho viv i
volas
m i,
par fumojn
t r i n k i
el la sovaga f lo ro de Tkamparo;
f l i r t i g i l a a n i m o n tra s e n f i n o j ,
s a m k i e l b l a n k a v e r s u r v a s t a m a r o .
V i r i n a sin' a r o m o n t i o m havas . . .
da vivo tiom s ia kis ' pasia...
— N o m a d ' a r a b a , m i v e s p e r e d o r m o s
s u b f r e s a o m b r o d e l a palm* g r a c i a .
R e s p o n d e t a m e n d i r a s
voe'
k a v e r n e :
S u b frida ston' v i d o r m o s p o r e t e r n e .
V e
m o r t i . . .
se ci
mond' èdeno
es tas ,
k a j l a a n i m o c i g n o o r f l u g i l a :
Ne v ia s ino es ta s
virga
l a g o . . .
mi vo las flosi su r l a s aúmo b r i l a .
V i r ino be la , ven u Kam el io ,
p e r l a r m o j s u r v e r s i t a d e raúror ' .
Animo mia es ta s pap i l io ,
s k u a n t a o r o n d e Tflugiloj f o r . . .
S e d s a m a
voe'
r e s p o n d a s ,
malhumana
— N e e b le — r i d e g a n t a k a j r i k a n a .
2 8
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
25/176
M i ene s e n t a s Ia g e n i o n boli.
E s t o n t o n b r i l a n g i a l m i p r o f e t a s :
— A n t a ü e n l — e n
anim' talent
,
ekkrias,
— A n t a ú e n — e n Ia f o r o eh' r i p e t a s .
L a es tontec^ . . en g ia s ino dormas . . .
Ia gloro, i n t e r b e n o j k a j l a ü r k r o n o
k a j e n a n i m o —
nom'
de
Tuniverso,
Ia nom'
e n
Historio-Panteono.
R i p e t a s s a m a v o c o k a t a k o m b a :
— Por v ia Panteon' — Ia s t o n o t o m b a
Ve m or t i — es tas v id i Testingigon
d e lumo n i n e n storm' o r i e n t a n t a :
a ú s k u l t i — k o n d a m n i t o sonorilon,
— de Tmort' Ia vocon, lin prilamentanta
V e m o r t i — s a n g i astrojn p o r k a n d e l o j ,
i a molan liton p o r Ia cerk' malpura,
k a j Ia v i r ina jn k i so jn — por v i skeco
d e vermx' v a g a n t a e n Ia tomb' t e r u r a .
L a finon vidi . . . n o m o n sur t o m b s t o n o
d e p a s o j eluzita, on' pos t ono .
Mi sc ias , ke mi mor tos . . . e n Ia brusto
m a l s a n ' t e r u r a v i v o n f i n k o n s u m o s :
malgoja Ahasvero,
m i n
vojfine
l e v i t a k r u c ' p o r b r a k o j n u r b r a k u m o s .
Cipres' mi es tas , k ies brancojn kovras ,
e c d u m f l o r a d o , o m b r a j m o r t n e b u l o j
Vivur — v a g a n t a s u r m o r t i n t o l a n d o ,
Mortint '
— v a g a n t a i n t e r
Ia vivuloj.
El tomb' l ev igas Ia m a l g o j a kri',
d i r a n t e c i a m : — M a l b e n i t ' — a l m i .
2 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
26/176
K a j mortos m i , Sinjor ̂ d u m vivaúroro,
d u m Ia soif' k a j a r d o n i n agi tas . . .
Al lipoj levis m i Ia o r a n p o m o n ,
de
TMorta Maro
p u t r a n f r u k t o n s p l i t a s .
E n Ia triklin' d e
VYÍY
9
— T a n t a l o n o v a —
Ia v i v o v i n o n a n t a ü m i pródigas. . .
Kiel a l gas to de legend' hebrea...
poka lon mian D io d i spec igas .
E c m i a o m b r o a g a s n e c e d e m e ,
car — morti m o r t i — g i s i n g u l t a s g e m e .
A d i a ü , p a l a amatin' revita
Adiaü , v ivo am' sop i ro j g lo ro
Fratino m i a z o r ge v i a j h a r o j
s e k i g u l a r m o j n d e Ia p a t r a p i o r o .
Esper' f r e n e z a p e r v e n t b l o v o frida
d e Tvivo e s t i n g i g a s j a m Ia f lamo.. .
AI mi po r e s ton teco r es ta s — te ro ,
p o r glor' — n e n i o , t o m b a ston* — p o r a m o ,
A d i a ü . . . t r e n a s m i n Ia voco sombra ,
jam fu^as m i a sag' e n n o k t o ombra . . .
3 0
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
27/176
LA GONDOLISTO DE LA AMO
BARKAROLO
NIGRA
DAMO
L a okuloj v ia j n ig ras ,
k ie l nok to s en lunklar ' . . .
ili ardas
k a j p r o f u n d a s ,
k ie l n igro de
Ia mar'.
S u r
Ia vivsupraj'
f l o s a n t e ,
pe re de
Ia
a m o p r a m ' ,
c i o k u l o j o r a s f r u n t o n
de Ia
gondolist'
d e
ram'.
Es tas v ia voe' ario
e l pa laco j de Sorent',
k iam p lagon k i s as ondo ,
k i a m o n d o n k i s a s
vent'.
K i e l e n i t a l a j n o k t o j
Ia f i s i s t o j n r a v a s gam',
t r i n k a s viajn kantagordojn,
gondo l i s to de
Ia am'.
Es tas v ia rid' c ie lon
r u g i g a n t a
Ia aiiror',
bek*
d e r u g a
bird' ciela,
m a l f e r m i t a
rozoflor'.
3 1
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
28/176
D u m
Ia stormoj
d e
Ia
vivo,
d u m t e m p e s t ' k a j fulmoflam',
i r i s nokt', a ü r o r o n h a v a s ,
gondo l i s to de Ia am'.
Estas v ia s ino ondo,
o r u m i t a d e lunher,
k i u c e v o l u p t a j f l u s t r o j
b a t a s n u d e e n anher.
Kie l
dolce
e s t a s p e n s e
e n
langvor'
de v ia mam'
flosi,
d ron i ka j pe rd ig i ,
gondo l i s to de I a am ' ? . . .
V ia
am'
en ombro j e s ta s
— a s t r o , k a n t o — e n silent',
d u m s e n v e n t o — Ia zef i ro ,
s i r m o — k o n t r a ú kirlovent'.
Tia l mi v in
amas, kara,
e n
dolor'
k a j
goj'
Ia
s a m ^ . .
Rozol
K a n t o
Ombro Stelo
d e
Ia gondolist*
de
r am '
32
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
29/176
S U B T E G M I N E FAGI
L a kamp
,
, amik
,
, j en n es to d e rpoe to . . .
Al
kamp'
en f lo r ' , pos t rego de kv ie to ,
la
Eternur susuras.
— Flan co — k iu en l a n u p to l i to ,
post la
forir '
d e
Tlasta invitito...
— la
amojuron
— j u r a s .
N i serce-zorge i r u e n c e r b u m o . . .
A n i m o — e s t a s b i rdo . . . verso — lumo. . .
d u
a jo jn
— volas i l i .
H i r u n d o — l a
anim'
— a l
kamp'
s in pe las ,
l a m p i r o — l a v e r s a d o — o m b r o n celas. . .
p o r f l ug i . . . k a j p o r brili.
S i n j o r o k i a ber en la spektakloj . . .
k ia
par fum'
en d o lca j l a m i r ak lo j ,
t r a k i u j v e n t o f l u t i s . . .
L a o r a j f l o r o j
belaj
s u r s a v a n o j
. . . j a
e s t a s s t e lo j ,
kiujn
a n g e l m a n o j
p r o d i g e t e r e n s u t i s .
c i , l a etero p u r a s i n d i l u a s . . .
N e n i u
fum'
b l a s f e m a s u p r e n f l u a s
e l urb' a l spac' g i g a n t a .
L a ter
,
i n s e k t o e s t a s , f r i d o s e n t a ,
i n t e r n e b l u a f l o r o f i r m a m e n t a
k u n l a
kalik'
p e n d a n t a . . .
3 3
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
30/176
S a m k i e l o r a n k o n k o n m a r a
bluo
forpor tas . . . k a j r e p o r t a s Ia alfliio
k o r a l o j n p e r cikiono,
a l
Dl'
— p o r
perlo
— p r e g o n s e n d a s m e n s o .
v en as e l
cielstrand'
p o r r e k o m p e n c o
—
juvelo
—
Ia par
d o n o
E n
Fizolej' pli
g o j a s
Ia
a n i m o . . .
G a l o p a s e n k a m p a r o
pens'
sen t im o ,
a ü d a c a k a j s e n
baro,
s a m k i e l s u r
savan' cevar
i m p e t a ,
h e n i n t e s t a r t a s , a r d a , m a l k v i e t a ,
k u n
loza kolhararo.
D o v e n u laú Ia tradenseja p a d o
F u n e b r a v e n t o p r e g a s e n a r k a d o
p e n d a n t a k a j g o t i k a .
E l v a s t a frondo f a l a s o m b r o v a s t a . . , ,
ôu d e B r a m a o Ia pagod' f a n t a s t a
a ü katedraF mistika?
Ni i ros
t ra
ia
izolejo
—
lante
—
ce su n su b i ro p r i Hu g o p en san te ,
p r i l ia poezio.
Sinjor'
d e
Fmondo Sun'
d e l ' ' e t e r n e c o . . .
K e s e r v u p o r p l a n e d o h o m a
speco,
a l mont ' g in f iks is Dio .
S u r
Ia
d e k l i v o d e m o n t a r o f o r a
s in vo lvas
Ia lian'
p u r p u r k o l o r a
c i r k a ü m a n g a r b o b i s t ra . . .
a l
rid'
s u r f r e s a
vang' egala,
m o n t r i t a
plene
d e F r a n c e s c a p a l a ,
e n Dantestrofo t r i s t a .
34
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
31/176
La a ro b e la d e Am ar i l io j
s in lu l a s en a rb a ro , k a j V i l io j
k r e i t a j d e
nordan'.
E k t r e m a s — n e s t o . . .
Ia
fcavern'
—-
b a b i l a s . . .
D r i a d o j i n t e r
foliar'
d e f i l a s . . .
s u r s a l m o
ludis
P a n . . .
M i r i g a m o n d o s t r a n g a d e
Fhimero,
c i t i e f an taz io en l i b e ro
a l p a g a n i s m o g v i d i s .
P o r m i n u n
Virgiii' pli klara estas...
V i d i n t e f a ú n o d a n c o n m i a t e s t a s :
— m i k r ed as , c a r m i v id i s —
M i k i a m p a s a s s u b a r b a r a t r i s t o ,
s a m k i e l p a s t r o s u b ogiv', d e Kr i s to
s e r c a n t a
Ia
b a l z a m o n ,
s a m k i e l t r i n k a s birdoj-formigrantoj,
Ia
roson e l
amforoj
d e l e k a n t o j ,
m i t r i n k a s k r e d o n , amon . . .
V e s p e r e , k i a m — s a n g a s u n k o n d o r o —
d o r m e m e , k i e l
Ia abeF
s u r
floro,
e n okcident ' nestigas...
l u m a n t a
stelo
s u p e r
Ia
s a v a n o
k u n n o k t a b r u l l i g n a r o e n k a b a n o
d e
Ia pastist'
f r a t i g a s .
R a d i o n — p o r t a s
luno
a l
Ia maro. . .
aber
—
mie lon . . .
g e m o n a l k a m p a r o
d e t u r t o j Ia murmuro. . .
k a j
Ia
poe to e l a rbar ' , s imi le ,
a l p o r t a s i u n s t r o f o n , k i u n b r i l e
li lasas a l fu tu ro . . .
55
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
32/176
D o v e n u mondproblemoj n legos n i
s u r
Ia arbar'
— a ú
Ia poemfoii^
ce lum' a ú o m b r a tego. . .
c u v id a s v i ? . . . e l
Ia kalik'
r e n v e r s a
d e
Ia cieF
t o r e n t a s f l u o v e r s a
su r n in en
abundegol . . .
36
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
33/176
L
,
ADIAÚO
DE TEREZA
L
,
unuan
f o j o n v i d i s m i T e r e z a n
d u m k i e l p l a n t o n t r e n a s flu', m a l p e z a n ,
la vais' n i n t r e n i s p e r turnig ' rapida . . .
N i a m i s
k u n e . . .
pos te en s a lono
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
34/176
L A R E V E N O D E P R I N T E M P O
V e n e m a l b e n u m i a n
palan
f r u n t o n ,
Ia
b r u s t o n e l u z i t a n d e
Ia
a m o .
S u r
Ia tombejo floroj
f o r m a s p u n t o n ,
skeleto — h a v a s laürojn p o r o r n a m o .
Ml sc ias , ke ventego de Ia sorto
e l mar ' su r s ab lon J e t i s min , g lac ian .
M i estos... eble Donjuan' de Tmorto,
Hajdeo
— a l mi donu s inon v ian
H u m i d a n h a r o n m i a n — v i e k t u s u . . .
P r i milda ondigad' i n s t r u u t r a d o n
R i f u g e m i c e s v e l a j mamoj kusu
P a r o l u . . . a ü d o s m i
Ia
b i r d p e p a d o n
c u v i
j am
v i d i s m a j a n s u n o n d u m
a r b a r o n ,
valon,
k a m p o n g i t r a o n d a s ?
R a z e n o f l u s t r a s : "Kia m i l d a lum
,
, ,
"Ho, k ia dolca brilo " bran c' r e s p o n d a s .
Ka j sub in f luo do lca de Ia t ago
l a c e g a junk', c e d i n t a a l i n u n d o ,
Ia frunton
l e v a s e l m a l v a r m a
lago. . .
Ia frunton k l inas g i s Ia a r d a fundo . . .
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
35/176
S e
Ia
n a t u r o n e n a m i t a n a r d o
k a r e s a d e
Famant' ciela
vekas ,
c u v i d a s v i ? . . . s u b v i a flamrigardo
e n Ia anim' denove v ivo ekas .
A n i m o u m i a n v i a rid' t r a f l u a s —
s a m k i e l
harmoni '
d e s a n k t a h o r o —
kaj t iom da do lo ro g i forskuas . . .
k a j d a n e k r e d ' . . . k a j t i om d a a n g o r o . ,
A n g e l a f r u n t o v i a m i n d i r i g a s :
"Konsolas Di' p r i c iu k ruc ' survoja.
44
P o r n i g r a m o n t o — n e g o n l i
pródigas
' ' ka j v i rgu l inon — por i a bard' malgoja "
3 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
36/176
BONAN
N O K T O N
M a r i a , b o n a n n o k t o n M i f o r i r a s .
L a l u n o s u r f e n e s t r o j n b a t a s
bele.
M a r i a , b o n a n n o k t o n t r e ma l f r uas , . .
N e p r e m u m i n a l v i a sin' tiele.
Adiaü . . .
k a j v i d i r a s — B o n a n n o k t o n
N e i n t e r kisoj v e n u t i a diro . . .
n e d u m m a l k a s ' d e
Fbrusto
— t i u m a r o ,
s u r k i u v a g a s m i a a m d e z i r o .
c i e l a
JulietM alaüd^..
a ü s k u l t u . . .
jam
i l u s t r a s
kanton
de
Ia
m a t u t i n o ,
c u d i r i s v i — m e n s o g o ? . . . jes, m e n s o g o .
ja kantis v ia sp i ro , ho d i i n o
S e K a p u l e t g a r d e n o j n
super versas
d e m a t e n s t e l o
lasta lumoflu',
m i d i r o s , f o r g e s a n t e m a t e n r u g o n :
"En
v i a n i g r a
haro
n o k t a s
p l u . . . "
A n k o r a ü n o k t a s —
Bluzo
m a l f e r m i t a —
Ia
n u d a s u l t r o s u r b a t i s t o
brilas.
D e v i a m a m o g l o b o e n a r m e n o j
s a m k i e l l u n o e n
nebuF
osc i las .
P l u n o k t u do N i d o r m u , J u l i e t a
O d o r a s
Ia alkov'
j e f l o r b a l z a m o .
N i
Ia
k u r t e n o j n f e r m u c i r k a ü n i . . .
— F lug i lo j e s t a s de
Tanger
d e
Tamo.
40
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
37/176
L a
duonlum
,
de
lampo
a l a b a s t r a
v o i u p t e
lekas
v i a n
s i lueton.. .
K a r e s e lasu m i a j n l i p o j n ar dai n
v a r m i g i c i d i i n a n p i e d e t o n .
A m a t a D u m s u b m i a j kisoj t r e m a s
a n i m o v i a k i e l liro v e n t e ,
e l v ia j s inok lavo j da agordo j ,
suspirogamojn t r i n k a s m i atentei
A h k a n t u
Ia
a r i o n d e
Tdeliro:
susp i ro ,
rid',
s i n g u l t o ,
brulo,
p i o r o . . .
M a r i o n '
MarionM
. . . a n k o r a ü n o k t a s .
cu g ravas , ke jam lumas Ia a ü r o r o ? . .
S a m k i e l n i g r a , o m b r a f i r m a m e n t o
su rkovru min de v i
Ia harmantelo. . .
k a j b a l b u t a n t e a m e : B o n a n n o k t o n -
min l a su do rmi — be la , ho ,
Konsvelo .
4 1
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
38/176
D O R M A N T I N O
E n i u n o k t o , bone m i memora-s...
s i do rme , mo le en hamako kusis . . .
neglig
,
duonfe rmi t a . . . loza ha ro ,
t a p i s o n Ia p i e d o p r e s k a ü t u s i s .
F e n e s t r o
malfermita .
L a
kamparo
odor i s j e sovaga rozbalzamo.. .
k a j f o r e , s u r Ia horizont', m o n t r i g i s
d e p a c a , d i a n o k t o p a n o r a m o .
L a
brancoj
de
jasmeno, kurbiginte,
e n c a m b r o n m a l d i s k r e t e s i n e n m e t i s ,
k a j s v i n g i g a n t e s u b z e f i r a t o n o ,
s u r v a n g o j n , t r e m e t a n t e , s i n kisetis.
c i e l a bi ldo . . . sub kareso c iu
ec songe Ia k n a b i n o s i n agi t i s . . .
Kviet iginte . . .
k is is s in
Ia f loro. . .
s e d a n t a ü s i a k i s o . . . j e n . . . f o r g l i t i s .
En t iu dolca horo oni v id is
d e d u i n f a n o j p u r a j
ludon distran. . .
Zefir' s k u a n t a Ia f o l i o j n verdajn
o n d u m i s s i a n
harplektajon bistran
4 2
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
39/176
L a b r a n c o j e n a p u d i s . . . j e n f o r i g i s . . .
Sed vidis , ke pro t io s i enuis ,
por s in ne kolerigi... petoleme,
petalopluvon
super s i
deskuis. . .
S p e k t a n t e t i u n s c e n o n m i r i p e t i s ,
en c i
vesper
7
,
d e s e n t o k a j l a n g v o r o :
"Ho, f lo r ' — v i e s ta s l a kamparvirgino
" V i r g i n ' — v i e s t a s m i a v i v o f l o r o . .
4 3
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
40/176
J E Z U I T O J
K i a m E ü r o p o n s k u i s Fidoblovo,
samkie l pe las de
tajfun' Ia
povo
Ia
a g l o j n r i p o z a n t a j n e n
Ia nestoj;
Ia vent'
e i R o m a j f i r s t o j d e k u p o l o j
Ia
b a n d o n
pelis
de
Ia
apos to lo j
a l Ia b r a z i l a j krestoj.
P a s i n t a j t e m p o j E s t i n g it a helo
S u b v e n t o j k v a r f l i r t a d i s s u r
cielo
Ia katekizpulvoro...
e k f l o r i s p o s t e e n a r a b a j landoj,
ce Misis ipi , en
Hinduj' ,
su r
Andoj,
palmarbo
—
Ia Sinjoro
—
L a m a l t a s i p o , b r i g o p o r t u g a l a ,
k a s t i l a k v i n m a s t b a r k o , ver itala,
d e
holandan'
galero ,
k u n p o r t i s Ia Atilo jn de Ia F ido ,
v a n d a l o j n s u b l i m e g a j n d e
rôafido,
al ciu
lok'
s u r t e r o .
c i s i p ' v e t u r i s k i e n ? — o r i e n t e n .
c i — a l
polus'. Aliaj
— o k c i d e n t e n ,
e n n o r d a j n , s u d a j n l o k o j n .
S e r c a n t e k i o n ? e n StambuF v i r i n o j n ,
e n
hinda land' spicajojn
k a j r e z i n o j n ,
t r a n s Ia p o l u s o f o k o j n ;
44
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
41/176
su r Andoj — oron; gemojn — e n Majsoro .
"MensogM" r e s p o n d i s m i l d a vocsonoro
de
Ia Jesuofilo.,.
"F is i s to j . . . i r a s n i s u r m a r a o n d o ,
"por Krist' animojn
f i s i t r a
Ia
m o n d o ,
"Ia kruc' — p o r f i s k a p t i l o —
Apenaú
v o j o n a l
Ia
h o m o j s t a l a j
Kolumb' a ú G a m a t r a Ia o n d o j salaj
m o n t r i s s u r
mar '
p r o f u n d a ,
t r a p a s i s e k v a t o r o n t i u j p a s t r o j ,
d i r a n t e : " V i , g e n i o j . . . e s t a s m a s t r o j
" d e
FDia ar' casbunda".
K a j p o s t e
Fizolejo
v id is mire ,
ke v i ro j senarmilaj p i o n i r e
al gi Ia v o j o n trovis.
A l j a g u a r o k r u c i f i k s a t r a b o
a p e r i s e b l e n e v e n k e b l a
klabo . . .
g i r e t r e s in fo r sov i s .
D e z e r t o , k a r d o ,
dorno. Ia
t o r t u r o ,
rokego , de s t e r i l a
kamp'
v ipu ro ,
malsat', malvarm', doloro,
i n s e k t o j , r i v e r e g o j k a j l i a n o j ,
m i a s m o j ,
pluvoj,
s a g o j k a j
savanoj,
hororo
p o s t
hororo. , .
N e n i o
Ia trankvilajn fruntojn
ted is ,
F a n i m o j g r a n d a j a l n e n i o c e d i s ,
t u r n i t a j a l
spacfono. . .
K a j t a m e n i l i
havis
d u m t r a p a s o
n u r cifon d e s u t a n o — p o r kiraso. . .
n u r k r u c o n p o r b a s t o n o .
45
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
42/176
J e n i a m l a
vilago
de Tup io j
a l a r m o n
blovis. . .
padon sub fo l io j
p i e d o f r e m d a
t r e t i s . . .
L a i n d i g e n o j e l h a m a k o j s v a r m i s ,
pafarkojn
p e r v e n e n a j s a g o j a r m i s . . .
b o r e o
ektrumpetis.
S v i n g a n t e k l a b o j n p e r m i n a c a g e s t o ,
p r i jaguaro aü a l ia bes to
a t e n t i s t u t a
k lano . . .
Aper i s t i am su r l a
plac'
v i l aga
t r a n k v i l a p a s t r o , s a n k t a k a j k u r a g a ,
d e r a m o l a
samano.
K a j k i o m f o j e t i a m s u r s t i p a r o ,
e k b r u l i g a n t e i n t e r fum' k a j k n a r o
l a s a n k t a n
misiiston.. .
p e r
f lustra
t o n o l a m a r t i r o
vortis:
"Gefratoj
v ivon mian mi a lpo r t i s
"por v i — a lpo r t i s Kriston ' '
HercaJ a p o s t o l o j Fortikuloj
ase r t i s i l i
pli ol stoikuloj:
"Doloro — giimotivo
"Rostilo
— e s t a s
11
t o b r a g o — g e m o
" Naj
lego —
sceptro flamo
—
diademo
" k a j m o r t o — e s t a s v i v o "
L a sun' i r a n t a l a e t e r n a n v o j o n ,
v i d i n t e k r u c o n s a n k t a n , i u n f o j o n ,
de Kr i s t ' , s u r mon to juda ,
e k m i r i s n u n t r o v a n t e
montojn Andajn
k u n s a m a kruc', m o n t r a n t e brakojn grandajn
a l r u g a g e n t o n u d a .
4 6
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
43/176
Jen i l i , k iu j vo r to jn de FMesio
pred ik i s de eben' a l montglacio,
polus'
a l
ekvatoro. . .
P r o k l a m i s N i a g a r o a l Ia maroj . . .
k a j cimboraso k r i i s a l s t e l a ro j ,
i a n o m o n d e
TSinjoro . . .
4 7
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
44/176
HIMNO AL LA DORMO
H o
dorm
,
f i a n c o p a l a
de noktoj bonodoraj,
l a ú n e b u l o z o j f o r a j
vi pasas d u m Ia i ro .
K a j v i a n f r u n t o n v o l v a s ,
anstataú vit ' v e r d f l a v a ,
l a n g v o r a flor' p a p a v a ,
lu l i ta de
zefiro.
E n
Ia
s o l e c a j
horoj,
dum
k i u j
lun'
c i g a n a s
k a j n u d a n p l a n t o n b a n a s
su r mara b lua ondo ,
k u n f i n g r o s u r Ia l ipoj ,
f l u g a n t a
tutserene,
mi v idas v in zo rgp lene
v o j a g i t r a Ia m o n d o
H o di ' de Fmizeruloj
Konso lo po r a f l ik to
P r i viv' — ne p r i ve rd ik to
s o n g i g a s m o r t e n d u l o j n
Angore ka j do lo re
f u n e b r a urb' ne gemas ,
n u r k i a m v i e l p r e m a s
p a p a v o j n e n o k u l o j n .
4 8
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
45/176
P e r bianka togo vi
d u o n a n m o n d o n m a s k a s .
ka j v ia s ino naskas
Ia s o n g o j n k a j v i z i o j n ;
a l temploj, a l bordeloj,
a l budo j , a l pa laco j ,
vi
jetas
el
Ia
s p a c o j
p l e n m a n e
i luziojnl . . .
De vi to ruga suko,
de Ia
hasis'
esenco,
opi' — p o r n i a m e n s o
i n e r t o s u p e r f l u o ,
ne s amas , d io , a l
de v ia sin' azilo:
d e t o m b o
Ia trankvilo,
de viv' p l e z u r a guo. . .
H o d o r m o p e r f o r g e s o
e s t i n g u l u m o n d e
Ia
b r u i i g a pens' k r u e i a .
P a l p e b r o j n m i a j n t u s u . . .
Animo mia , k ie l
Ia hirundet' nômada
ce
Ia pastist* arkada...
en v ia s ino kusu .
F e r m i n t e Ia petalojn
d e
floro,
k iu pend i s ,
p r o t a g a l u m o p l e n d i s ,
p ro lasta lumradi',
p a l p e b r o j n m i a j n f e r n m .
Mi es ta s
flor'
p e n d a n t a ,
s u n l u m o n a t e n d a n t a ,
n e e s t a s
viv'
s e n
ê i . . .
4 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
46/176
P o r m i n e e s t a s
suko
d e eüforbi
,
venena . . .
M i n a ú d u , di' s e r e n a
vi , k iu zorgas niajn korojn
p e r v i a d i b a l z a m o
mutigu c i a s p i r o j n
forvisu c i do lo ro jn .
Sed k iam vi ekvidos
amatan
m i a n , d u m
b r i l e g a t a g a
lum'
a l m i t u r n a n t a s i n ,
m i n t i a m v e k u t u j . . .
A ú r o r ' s i e s t a s b e l a . . .
k a j p l i
ol ent ' angela...
f inf ine . . . r amat in ' .
H o
dorm'
H o n o k t v a g u l o
I n f l u o d o l c a m i k a
Geni',
de
Fgrek'
k las ika
n o m i t a di ' M o r f e o .
Al v i , se mian peton
p l e n u m o s v i bonfa re . . .
oferos m i a l t a r e
c i llron d e O r f e o
.50
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
47/176
V E R S O J D E
VOJACrANTO
M i r e s o p i r a s a l Ia urboj vastaj,
a l kruta j montoj , a l Ia b l u a z o n ^ . .
M i r e s o p i r a s a l
lazura j
m a r o j ,
a l
belulin'
d e
Tsuda region'
M i r e s o p i r a s a l p a s i n t a j t a g o j
— p e t a l o j p e r d i g i n t a j e n marcdron ' -
p e t a l o j i a m k u n e d i s i g i t a j
k u n Ia filin' d e Tsuda region'
K ie Ia ond' r u l i g a s s u r Ia sablo,
s a m k i e l s u r S t a m b u l a
p lagofon ' . . .
S i n b a n a s e n Ti juka b r i l a s a ü m o
brunetul in '
d e
Tsuda region'.
K i e v e s p e r e m a g n o l i o k a s a s
l a m p i r o j n " k u n Ia b l u a lamplon"' ,
l a m p i r o j n , k i u j n p o r t a s v i s u r k u f e ,
brunetul in '
d e
Tsuda
r e g i o n ' .
M i r e s o p i r a s . . . a h a l v i S ã o P a u l o ,
— h i s p a n a roz' e n v i n t r a frostsezon'
k i a m
student*
k a j s e r e n a d o v e k a s
f i l i n o j n d e Ia s u d a r e g i o n ' .
A l longaj valoj, a l m a t e n o j g r i z a j ,
a l nok tnebur c e s u d a ventoson',
k i a m m i r e v i s e n
Ia
b r u n a s i n o
d e
belulin
,
d e
Tsuda
r e g i o n ' .
51
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
48/176
V E S P E R F L U S T R O J
H i e r a ü kiam vespersun
,
subir is
p o e m o s a n k t a e s t i s l a n a t u r o ,
e l c iu j tu fo j s in ma l lum ' e i s i r i s ,
e n c i u g r o t o k r e v i s k a n t m u r m u r o ,
h i e r a ü k i a m
vespersun'
sub i r i s .
Su r ombra fono de l a b lua s f e ro
b r i l ad i s s t e lo , kvazaü
frukt' kolora,
k v a z a ü b r i l a n t a s e r p o s u r l a t e r o
m o n t r i g i s luna duoncirklo o ra ,
s u r o m b r a f o n o d e l a b l u a s f e r o .
L
,
aeron larga harmoni'
p a r f u m á s
L a n e s t o k a n t i s — k a j s u s p i r i s lago..
s u b t i l a , v e r d a p a l m o p l u m o z u m i s
per kvazaü de l a
ond'
m u r m u r a
svago.
L
,
aeron l a r g a harmoni ' p a r f u m i s
J e n p l e n a h a r m o n i o d e l a m o n d o ,
k o n c e r t o
svaga
d e
sopir'
s e n l i m a
"Ho
s u n o ,
restu "
d i r i s vas ta ondo ,
" N e f u g u , vento " d i r i s flor' s u b l i m a .
J e n p l e n a h a r m o n i o d e l a m o n d o .
" M i n p o r t u p o r t u e n l a s i no a m a " ,
a l nubo j d i r i s l a p io rema roso .
" F u g a n t a t u r t o " , d i r i s
nest '
i a m a ,
" k u n v i m i n p o r t u a l l a n o v a s o s o . . .
" M i n p o r t u p o r t u e n l a s i n o a m a " .
52
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
49/176
"Ankoraü klson
a n t a ú
Ia krepuskol
"Ankoraü
v a r m o n a n t a ü f r i d a p e r o . .
Ka j p l i a l roko proksimigas m u s k o ,
ka j p l i a l roko sovas s in
r ivero. . .
" A n k o r a ü k i s o n a n t a ú Ia krepusko "
V i t a m e n v a g i s s u r g a r d e n a p a d o ,
de
Famo
rozo, vi ,
Mari"
c i e l a . . .
A h k i a gracieco e n p a s a d o ,
a h s u r
Ia lipo
k ia r ido
he l a . . .
V i t a m e n v a g i s s u r g a r d e n a p a d o .
V i , s t e l o t r a n s f o r m i t a e n v i r g i n o n
a n g e F
sangita
e n k n a b i n o n n u n
D e F b i r d o j Ia c i e l a n o r i g i n o n
vi
havis,
k a j p a l e c o n d e
Ia Iun',
v i , s t e l o t r a n s f o r m i t a e n v i r g i n o n
Vi , f lo r ' a l flor ' a l i a p roks imig i s .
B e l e g a r o z ' o d o r o s e n k o m p a r o
E n
Ia
g a r d e n o r i d o m a l f e r m i g i s ,
k a j s a j n i s kis' n a s k i t a en k a m p a r o . . .
V i, f lo r ' a l f lo r ' a l i a p roks im ig i s .
S p e k t a n t e b a b i l a d o n d e
Ia floroj,
ml aúd i s , ke I a rozo f lu s t r i s a rde :
" V i r g i n ' , m i n
pluku
— cesos
Ia
do lo ro j ,
" c e v i a v a r m a s i n ' m i n t e n u g a r d e . "
S p e k t a n t e b a b i l a d o n d e Ia floroj.
" K u n p o r t u m i n , g e n t il a , h o M a r i a "
m e d i t e d i r i s a n k a ü m i p e r
f lus t ro . . .
" A l c i a n i m o — r o z o p r u j n g l a c i a —
" a z i l o n m i l d a n d o n u v i a b r u s t o . . .
" K u n p o r t u m i n , g e n t i l a , h o M a r i a "
5 3
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
50/176
T R A L A O M B R O J
Sinjor' Ia nokt
,
s o v a g a s . . . c e b o r d o j
r ifkoralaj
d e K i r k e Ia h u n d i n o j e n Ia m a l l u m o b o j a s . . .
Al
Ia
o k u l o j m i a j e k j e t a s
flusoj palaj
k a d a v r o j n , k i u j s t e l o j n r i g a r d a s k a j m o k g o j a s
D e Foceanardeo I a p l u m o j s o r b i g i t a j
s e k v i s a s m i a n f r u n t o n s v i t a n t a n , f e b r e r u g a n .
S u r
rokokrest'
p i e d o j
apenaú apogi taj . . .
E n Ia a b i s m o t a m e n m i a ü d a s feston m ugan 1.. ,
S u r r a n d o j d e Tmantelo s in Ia v e n t e g o ru las . . .
k a j
mia jn
v a n g o j n v i p a s p e r n e v i d e b l a m a n o . . .
D u m s t u m b l e m i f a l e t a s . . . forfora kri ' u l u l a s . . .
Ia
m a r o " K i u e s t i s ? " d e m a n d a s k u n r i k a n o .
Sinjor'1
a l m e n a ü t o r c o n v i p r u n t u a l V a g u l o
M i n v e n k a s
Ia
m a l l u m o . L u m i g u m i n , h o D i o
Triumfa voe' r e s p o n d i s e l i n t e r Ia n e b u l o :
"Bruligu, h o I r a n t o — Ia t o r c o n d e TRaciol.
Sinjor ' e n Ia t r a n k v i l o , e n d o l c a h e j m i n t i m o ,
i a
fiam' levigas
b l o n d a , b r i l a n t a k a j e t e r n a ;
sed
k i a m
Ia
v e n t e g o j m u g b l o v a s t r a
Tanimo,
e v i t o s k i u , t r e m o n d e flamobril' l a n t e r n a ?
3 4
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
51/176
Tordita k a j taüzita d e blov
r
d e u r a g a n o
g i f r a p i s m i a j n v a n g o j n . . . m a l l u m o g in
forprenis.
M i v i d i s g i n f l a g r e t i . . . k a j Ia b r u l i t a m a n o
Testingigintan l a m p o n l e v i t a v a n e tênis.
Far int '
d e g r o t o o m b r a — l a m p i r o n k r e i s
luman
Far int '
d e
Tnokto
k re i s —
Ia
s t e l o i n k a n d e s k o n
F a j r i g u e n t e m p e s t o — e f l u v o f a s k o n b u m a n
S u r
ocean'
b r u l i g u —
Ia
m a r o f o s f o r e s k o n
S e d v e i n t e r n a o m b r o — muela dub' k o n s t a n t a —
vi
lasis
m i n
perei
e n n o k t o k a j
hororo . . .
R e s p o n d i s Voe' e l o m b r o j , t r iumfa k a j g i g a n t a :
Bruligu,
h o I r a n t o
Ia
F i d o n e n
Ia koro .. .
5 5
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
52/176
ODO AL LA DUA DE
JüLIO
L a
duan
d e
Júlio.
D e B a h i a
Ia montoj
e s t i s vas ta
Ramp' bataia..
E n Piraja' Ia mortangelo p a l a
l a b o r i s s u p e r g r a n d a
mortotuko.
"En
t i u n e g a n t u k o n ,
tiel
l a r g a n ,
" k a j k v a z a ü d e Ia i n f i n i t ' c i fono . . . "
Ia mond'
d e m a n d i s p e r k r i e g a t o n o :
" g i g a n t o n k i u n rulos mor top luk o? ..
L a nokt' k a j a s t r o j s e k v i s d e Tbatalo
n e c e r t a n
sor ton . . .
gva te e l
cielo.. .
L a torço es t is — Ia f u s i l a helo
L a R o m a c i r k o e s t i s — v a s t a p l a c o
aplaüdoj — Ia a r t i l e r i a t o n d r o
bes t io j —
Ia
k a n o n o j
kiuj ruktisl
atletoj — d u p o p o l o j k i u j l u k t i s
a m f i t e a t r o v a s t a — t u t a
spacol
N e e s t i s n e p q p o l o j d u s k u a n t e
Ia t e r o n d u m i a s a n g e l v e r s a d r amo . . .
L
?
estonto e s t i s — k o n t r a ü Ia i amo ,
l i b e r o — k o n t r a ü
Ia
sk laveco f i a ,
Ia lukt'
d e
agloj
— k o n t r a ü
Ia
v u l t u r o j ,
ribeF
d e
pojnoj
— k o n t r a ü
cenoparo,
bataF d e p r a v o — k o n t r a ü Ia e ra ro ,
d u e F d e o m b r o — k a j eklum' r a d i a . . .
5 6
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
53/176
S e d l a b a t a r p e r s i s t i s s e n
venkinto . . .
S t a n d a r d o j — k v a z a ü e s t u s a g l o j hir ta j
e n a b i s m i g i s p e r
flugiloj
f l i r t a j
e n o m b r a
arbareg'
de
fumhororo . . .
T r i u m f a n g e l o , b l i n d a p r o mitralo
hezite m i r i s i a s p e k t a k l o n s t r angan . . .
De la
herooj
l a k a d a v r o n s a n g a n
ces ine
lulis
l a t a ü z i t a
gloro . . .
S e d k i a m l a m a t e n a s t e l o b l a n k a
m o n t r i g i s e n l a spaco . . . k a j Taero
e k k a n t i s
himnon
a l l a t a g a p e r o
e n v e r d a plumo de palmarb' su r duno ,
e l l a d e z e r t a k a m p o d e b a t a l o
levig is voco d ia , milda, klara:
gi es t is via —
libereco
r a r a
e s t o n t e d z i n o —
f iancin '
d e
Fsunol . . .
V i , k i u f u n d e t r e m p i s viajn fingroj n
e n d u m
milit'
m o r t i n t a
av'
l a v u n d o n ,
liberkonsekris l a K o l u m b a n g r u n d o n ,
k a j l a g e n e r a c i o j n d e
Ffuturo
Vi, kiu levis s u p e r p i r a m i d o ,
f o r m i t a e l m o r t i n t o j c e K a b r i t o ,
r o m p i t a n g l a v o n — a l l a
in f in i to . . .
s t a n d a r d c i f o n o n — a l l a senmezuro .
57
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
54/176
L A B A R E L O D E
L ' D A N A I D I N O J
D I A L O G O
E n
Ia
t o r e n t a n
fluon
d e s i a j
nigraj
h a r o j
mi ga je ens ip ig i s de rvivo rugan floron.
— Po e t ' v i e s t i s dogo Jetanta r i n g o n m a r e n . .
e n f u n d o n d e a b i s m o . . . v i
Jetis
a m a n k o r o n .
ôe Ia
c e n t v o c a l i r o , a n i m o m i a p o s t e
sublima j n fantazioj n po no te e lp rod ig i s .
— Samkiel K l e o p a t r a p o r levi T i b r o s a ü m o n
Ia
p e r l o j n d e
Tkolceno
su r ondo j e lcen ig i s
E l m i a v e r s o p o s t e m i f a r i s
Ia
p u r p u r o n
s u r k i u n s i m a r s a d u d u m
Ia triumfa
i ro
—- S a m k i e l H e r k u l e s o v i t u r n i s c e O m f a l e
Ia
i n a n s p i n t u r n i l o n d e
f a ta
a m d e l i r o .
A l mi s i d i r i s i am: "Mi es ta s
ekzilita "
For i r i s mi de Thejmo k a j de Tgepatra s i n o . . .
— Pródiga f i lo tiel forjetas v a r m a j n v e s t o j n
k a j t r e m a s s u r
Ia vojo
p iede de
putino.
K a j k i a m m i k l i n i g i s c e t i u a n i m r a n d o
por v id i
Ia donitajn ricajon
k a j k a r e s o n . . .
5 8
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
55/176
— N e n i o n plu vi t rovis Tabismo c ion glutis..
Ia faük
,
d o n a c o n r e g a n formetis e n f o r g e s o n
En gro to de
sakalo
a l m e n a ü r e s t a s
os to j . . .
Sed t i u amo c ion sepu l t i s kun krue lo
— La koro , ho poe to de
r f r i d a
M e s a l i n a
ja e s t a s Ia pérfida Danaidinbarelo
5 9
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
56/176
DELILA
CU m a l f e l ic , h o D i o ? . . . N e . . . f r e n e z o
v i v s u k o n
serei
— e n
tombejomezo,
e n
Ia giaci'
—
forbruli,
p e t e g i a m o n
—al Marko'
s e n b r i d a ,
e n
lito
r u l i g a n t e , k o t a , f r i d a ,
— fe l i corevon luli.
Misvojaganto — i r i s mi sen ceio,
sub ombro s id i s de Ia m a n c i n e l o ,
en
atlasli t ' dormadis. . .
Zefir'
en mia l i to
lulis min.. .
V e n e n o n t r a n c a n h a v i s m i a s i n '
— Ia m o r t o g i n Invadis . . .
F r e n e z o e s t i s . . . J a m s u b i r a s r a s t r o ;
statu '
e l b l a n k a , p u r a a l a b a s t r o
— k o t i g a s e n
argilo. . .
El okcident' — Ia s te lon, k iu savos?
En k iu b r i l a Jordanflu' sin lavos
marmora Ia profilo?...
c u s o n g o ? . . . e b l e . . . s u b nebuF vespera
s i sola pas i s , pa la
kaj nrizera,
k a j t r e m e g e m s u s p i r i s . . .
s i p l o r i s — k a j n e n i u
eh' respondis...
Bi r i d i s — t ranse Ia t e m p e s t o tondr is . . .
K a j c i a m s i
pluiris.
60
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
57/176
"Al
vi, cu
frostas?
— a r d a s c i a n i m o ,
" c u
s a n g a s i a
piedoj?
— vi sen t imo
" c e m i a b r u s t o r e s t o s .
"Nômada t u r t o — n e s t o , jen, sengasta
" H o stel' — a n i m o m i a — l a g o v a s t a —
" s p e g u l o v i a e s t o s . . .
N i a m i s . . . a m o n d e d e l i r ' ,
ebr io . . .
s i es t i s mia
kredo
k a j
lilio,
ka j s t e lo sen
ku r t eno j . . .
M i k a n t i s s i a n n o m o n p e r
liriko,
p e n t r i t a p e r
Ia
o r a s u n p e n i k o
s u r Ia c i e l l a m e n o j .
E n s i a n s i n o n fug is mi . . . kol ibro
s e n g a r d a , k i u c e Ia brancovtbro
p r o stormofuriozo.
Ia k a p o n k a s a s s u b f l u g i l a plumo,
gentilan n e s t o n f a ras c e p a r f u m o
de
Ia
j a p a n a r o z o .
K a j p o r s i n
luli
k a n t i s m i p o e m o n ,
p a s i n t a n k o t o n . . . s i a n a n a t e m o n
forlavis m i a p i o r o . . .
. . ,
Sed i am,
vekiginte.
. . d o r m i n e r t a
c i r k a ú e
v id is . . .
c ion mi —
dezer ta . . .
d e z e r t o n e n Ia koro.. .
Al ven to , kiu g e m a s t r a Farbaro,
p r i s i d e m a n d a s
m i . . .
p r i s i a ha ro
a l f l o r o , k i u r e s t a s . . .
Sed v a n e . . . r e s t a s v a k a loko sia...
k a j m i a
lipo brula, brust' glacia,
d e s i b r u l i n t a es tas . . .
61
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
58/176
A n i m o n m i a n s i a
kishaladzo
makulis, k i e l k r e i t a r o n s m a c o
— s u r mond' — d e Lucifero;
e n s t o r m a n i g r o —
Ia
i n s p i r o l u m o
e k d r o n i s — k a j b r u l i g i s Ia s a m u m o
Ia f l o r o n d e Fespero.
D e l il a, i r u . . . e s t a s l o n g a v o j o . . .
k a j Ia descend' s e n p e n a , nura gojo,
sed j en Ia fin' k r u e l a .
P e r a m b r o z i o — b a n a s v i n Ia sorto. . .
sed pos t e venos tragédia m o r t o ,
s u b o m b r a lamp' b o r d e l a .
H o d i a ü floroj k a j m u z i k a sono. . .
d e Ia c a m p a n o p e r l o j k a j s a ü m k r o n o
e n
Ia kalik'
k r i s t a l a .
D u m
Ia
s e n d o r m a n o k t o
bruFvolupta. . .
Sed fe s ton de
Babiloni'
k o r u p t a
sufokas skrib'
f a t a l a .
En s ino
faj ro ,
en
anim'
glacio,
v i t e n a s g u o s c e p t r o n d e Torgio,
tutsola g in r e g a n t e . . .
S e d f i n i g a n t e p e r morttuk' s i r i t a
d e Ia fosilo d e t o m b i s t o svita,
Ia
p o l v o n k a v i g a n t e .
M i n e m a l b e n a s v i n . . . S u r v a s t a k a m p o
vi sa jn i s — steF, s e d e s t i s — l a m p i r l a m p o
e n d e n s a , p e z a f umo . . .
D e Promete' vivigo — a l argi l ' . . .
neebl is . . . D i o n p e t u , h o DeliP,
p r i e l a c e t o l u m o . . .
62
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
59/176
LA
ANÔELOJ
D E N O K T O M E Z O
Fotografajoj
D u m k i e l
gardanger
d e l ' S a n k t a T o m b o ,
s e n d o r m o n o k t a — l a v a m p i r o p a l a —
n i n t e n a s p e r a l k r o c o ,
k a j l a
kusen'
p r o
svitobano
gu tas ,
k a j t r a n s e e n l a
frond'
d e p i n o f l u t a s
zefira
l o n g a
voco.. .
D u m
lum'
s a n g a n t a d e l a k a n d e l a b r o
k r a k e t a s , k r e s k a s , s v e n a s , f l a g r a s , k i e l
a n i m o e n t u m u l t o ;
k a j k a n t a s , c e
tintiF
d e
halucino,
l a f eb ro ruga — de l a tomb' p u t i n o —
p e r r i d o k a j
singulto. . .
Dum c io vapor igas ka j o sc i l a s ,
s a n g i g a s , r e v i g l i g a s , s i n t r a n s f o r m a s ,
hezitas
k a j
forsvenas . . .
k a j e n l a c a m b r a s o r c a
duonlum'
r a p i d e u n u
mond' ombrigas. . .
d u m
el
ombr'
a l i a v e n a s . . .
63
-
8/18/2019 Elektitaj Poemoj - Castro Alves
60/176
J e n k i a m p a s e b l a n k a s
Ia
m a n t e l o j
de blankaj, blankaj
n o k t o m e z a n g e l o j
en longa p roces io
V i d a n t e
ilin,
f l u s t r e m i
atestas:
A n g e l o j d e p a s i n t a j a m o j e s t a s ,
laú
v i c a f o r m a c i o . . .
A n i m o j , dank', a l k iu j r eve f l amis
c i a r d a
brust '
— v i r i n o j , k i u j n a m i s
m i f o j e k u n pasiM
A n g e l o j
blondaj
d e
rôier serenaj
M a d o n o j ,
virgulinoj, Magdalenaj
A p e r u ciuj v i
F a n t o m o j , v e n u M i p l u a m a s
vin;
vek igu ce rompita mando in '
d e rionga n o k t ' agordo. . .
K a j e n
eter',
de
notoj parfumita,
l ev igas fantomaro pretergli ta. . .
l a ú i n t e r s e k v a o r d o . . .
L.
A
O M B R O
M A R I E T A
S a m k i e l i u
noktgeni' maiplektas
v u a l o n p u n t a n s u r
Ia
s u l t r a n u d o ,
Ia harojn si m a l l i g a s . . . L u n a ludo
s u r
litkovrir
a r g e n t a s i n
ref lektas . . .
L a vírgan m a m o n s a n k t a man ' p r o t e k t a s ,
sed
v a n e . . .
gi
fluktuas
m a l g r a ú
t rudo . . .
Gitaron
d u m
ia
s e r e n a d p r e l u d o
e n rev' d r o n i n t a Ia k n a b i n o spektas . . .
ó-i
-
8/18/2019 Elektita