ELAZIĞ

TİCARET ve FİNANSSEKTÖRÜ

Eylül 2014

Global Ticaret

Türkiye Ticaret Sektörü

Elazığ ve Ticaret-Finans

Yüksek gelirli ülkelerin ithalat taleplerindeki değişim global ticaretin büyüme hızını düşürmüştür.

(*) Worldbank

Gelişmekte olan ülkeler

Yüksek Gelirli ÜlkelerDünya

12. 2010 07. 2011 12.2011 07.2012 12.2012 07.2013 12.2013

• Yüksek gelirli ülkelerin talepleri ağırlıkla yatırım ürünleri olan ithal ürünlerden yerel ürünlere kaymış ve bunun sonucu olarak global ticaretin büyümesi olumsuz etkilenmiştir. 2010 ilk çeyreğindeki %13.9 büyüme, 2013 son çeyreğinde %4.1 olarak gerçekleşmiştir.

• Yüksek gelirli ülkelerin taleplerindeki değişim, gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarındaki ticaret yönelmelerine neden olmuş (South –South), gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarındaki ticaret toplam ticaretlerinin %50’sine ulaşmıştır.

İhracat performansı bölgelere göre farklı davranış sergilemiştir.

• 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da bölgelerin ihracat performansında iniş çıkışlar olmuştur. Bölgeler arasında sürekli ve anlamlı artış gösteren tek bölge, Doğu Asya ve Pasific (EAP) bölgesi olmuştur.

ECA: Avrupa ve Orta Asya, LAC: Latin America ve Karayip, EAP: Doğu Asya ve Pacific, MENA: Ortadoğu ve Kuzey Afrika, SAR: Güney Asya,

SSA Sub –Sahra Afrikası

10. 2012 12. 2012 02.2013 04.2013 06.2013 08.2013 10.2013 12.2013

(*) Worldbank

Global Değer Zinciri ticareti (GVC*), toplam ticarete göre daha hızlı azalmaktadır.

* GVC: Ayakkabı, elektronik eşya ve motorlu araç ve parçalarını kapsayan ürün grubu.Toplam global ticaretin %20’si

• 2013 ilk çeyreğinde toplam global ticaret %2 oranında artarken, GVC %0,6 azalmıştır.

Tüm Ürünler - Ortalama

GVC

(*) ITC

Q1 08 Q1 09 Q1 10 Q1 11 Q1 12 Q1 13

Global ticaretin aşamalı olarak 2016’ya doğru güçlenmesi beklenmektedir.

1990’larda GDP büyüme hızının yaklaşık iki katı düzeyindeki global ticaret büyüme

hızı, 2013’de GDP büyüme hızı ile aynı düzeye gelmiştir.

2013’de %3,1 olan büyüme oranının 2016’da % 5,1’ e çıkması beklenmektedir.

Geçtiğimiz 5 yılda, faktoring sektörü yıllık yaklaşık % 15’lik büyüme ile hacmi iki katına çıkarmıştır.

• Gelişmekte olan ülkelerdeki tedarikçilerin, gelişmiş ülkelerdeki ithalatçıların zorlamasıyla açık hesap ticaretin artışını getirmiştir.

• Sınır ötesi faktoringin akreditife iyi bir alternatif olması ile büyüme sağlamıştır.

• Çin, sınır ötesi faktoringin büyümesinde önemli rol oynamıştır.

Yerel faktoring (milyar Euro) Sınır ötesi faktoring (milyar Euro)

• 5 yılda toplam %13 büyümüştür.

(*) ICC Private sector development perspective

• 5 yılda toplam %25 büyümüştür.

Aralık 2013 tarihinde imzalanan, ‘Bali Paketi’ dünya ticaretindeki sınırlamaların kaldırılmasını öngörüyor.

Dünya Ticaret Örgütünün 2013 Aralık ayında imzaladığı Bali Paketi üyesi olan 159 ülke

tarafından imzalandı. Bali Paketi ile;• Bürokrasinin kademeli olarak küçültülmesi

hedefleniyor • Sanayi ülkelerinin başka ülkeler için uyguladığı

ithalat gümrüklerinin ve kendi ürünlerine uyguladığı tarım sübvansiyonlarının da azaltılması hedefleniyor Ticaretin kolaylaştırılması

• Teknolojik ilerlemelerden yararlanılarak, gümrük işlemlerininhızlandırılması

• Ticaretin önünde bürokratik engellerin kaldırılması

• Yolsuzluklarla daha etkin mücadele edilmesi• Az gelişmiş ülkelerin gümrük standartlarını

uygulayabilmeleri amacıyla destek sağlanması• Eleman yetiştirilmesinin desteklenmesi

Anlaşmanın tüm dünya ekonomisi genelinde 400 milyar dolar ile 1 trilyon dolar arasında bir kar sağlaması bekleniyorAnlaşma ile gelişmekte olan ülkelerin yılda yaklaşık 325 milyar dolar tasarruf etmeleri ve gelişmiş ülkelerin masraflarının %10 civarında düşeceği tahmin ediliyor.

Dünya ticaretindeki gelişmenin 2020 yılında ülkelere getirmesi

beklenen kazanç

Global Ticaret

Türkiye Ticaret Sektörü

Elazığ ve Ticaret-Finans

10

İHRACAT İTHALAT DIŞ TİCARET HACMİ DIŞ TİCARET DENGESİ İHR/İTH

-200000000

-100000000

0

100000000

200000000

300000000

400000000

500000000

-25.0%

-20.0%

-15.0%

-10.0%

-5.0%

0.0%

5.0%

10.0%

Dış Ticaret Verileri, 2013 - 2014 (Bin Dolar)

2013 Değişim 2013 Ocak - Haziran 2014 Ocak - Haziran Değişim

Türkiye’nin 2014 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre ithalatı azalırken, ihracatında bir miktar artış görülmektedir.

11

AB ülkelerinin Türkiye dış ticaretindeki payı düşerken, İslam İşbirliği Teşkilatı, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin payı artmıştır.

2002 2008 2009 2010 2011 2012

Avrupa Birliği (AB27) 56,6 48,0 46,0 46,3 46,2 38,8

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 13,1 24,7 28,0 28,6 27,7 36,2

Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA)

13,1 23,7 26,1 26,6 25,7 34,0

Kara sınırı olan Ülkeler 5,3 10,8 14,2 14,2 14,7 18,5

2002 2008 2009 2010 2011 2012

Avrupa Birliği (AB27) 49,8 36,8 40,1 38,9 37,8 37,0

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 7,3 10,9 9,5 12,0 13,0 13,4

Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA)

6,2 8,3 6,6 8,7 9,9 10,4

Kara sınırı olan Ülkeler 4,4 6,2 4,6 6,5 7,7 8,0

Ülke Gruplarının Türkiye’nin Toplam İhracatı İçindeki Payları (%)

Ülke Gruplarının Türkiye’nin Toplam İthalatı İçindeki Payları (%)

(*) TUİK

Yurtdışında menşei kuralları

Uygun olmayan üretim teknikleri ve becerileri

Yabancı sınırlardaki zorlayıcı prosedürler

Yerel ulaşım kaynaklı gecikme ve yüksek maliyetler

Yabancı gümrük engelleri

Uluslararası ulaşım kaynaklı gecikme ve yüksek maliyetler

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20

İhracattaki en önemli zorluklar 2013

Uygun olmayan telekomunikasyon altyapısı

Sınırdaki yolsuzluklar

Yerel teknik zorunluluklar ve standartların karşılanması

Uluslararası ulaşım kaynaklı gecikme ve yüksek maliyet

0 5 10 15 20 25

İthalattaki en önemli zorluklar 2013

2013 yılında, ithal girdilere rekabetçi fiyatlarla ulaşılamaması, ihracatın önündeki en önemli engeli oluşturmuştur.

Gösterge Sıra / 158

Değer Bu kriterdeki En iyi Performans

Değer

Yerel Piyasalara Erişim 34 5,1 7

Yabancı Piyasalara Erişim 80 2,3 Kamboçya 5,3

Gümrük işlemlerindeki verimlilik ve şeffaflık 44 4,9 Singapur 6,3

Ulaşım altyapısının kalite ve uygunluğu 26 4,5 Birleşik Arap Emirlikleri 6,5

Ulaşım servislerinin kalite ve uygunluğu 36 4,7 Singapur 5,7

Bilgi ve iletişim Teknolojilerinin kullanımı ve uygunluğu

75 3,8 İsveç 6,5

Operasyon ortamı 56 4,3 Hong Kong 5,8

Küresel Ticaretin Kolaylaştırılması (WEF) 2014 Raporu’na göre Türkiye 158 ülke arasında 46.sırada yer almaktadır.

(*) WEF

14

185 ülkenin iş yapma kolaylığı bakımından incelendiği Doing Business (DB) sıralamasına göre Türkiye 2014 yılında 2 sıra ilerleyerek 69. sıraya yerleşmiştir.

ÜLKE 2012 2013 2014

Singapur 1 1 1

Hong Kong 2 2 2

Yeni Zelanda 3 3 3

ABD 4 4 4

Danimarka 5 5 5

Malezya 18 12 6

Güney Kore 8 8 7

Gürcistan 16 9 8

Norveç 6 6 9

İngiltere 7 7 10

Avustralya 15 10 11

Finlandiya 11 11 12

İzlanda 9 14 13

İsveç 14 13 14

İrlanda 10 15 15

Türkiye 71 71 69

(*) Doing Business Raporları

• Gürcistan, 2005 yılından bu yana;

• 35 kurumsal ve düzenleyici reform gerçekleştirmiştir.

• DB tarafından ölçülen tüm kriterlerde gelişme kaydetmiştir.

• Bölgesinde en çok gelişme gösteren 5 ülkeden en fazla gelişme göstereni olmuştur. (Diğerleri; Çin, Polonya, Kolombiya, Ruanda)

• Malezya sırlamada en büyük ilerlemeyi gerçekleştirmiştir.

• 2012 yılında 18. sıradan 2014 yılında 6. sıraya ilerlemiştir.

15

Türkiye, ülkelerin kalkınma aşamalarında ‘yenilikçilik çekişli’ ülke kategorisine geçiş evresindedir.

Türkiye, ikinci aşama olan etkinlik çekişli ülke kategorisinden üçüncü aşama olan yenilikçilik çekişli ülke kategorisine geçiş evresinde olan ülkeler kapsamındadır. Türkiye, aynı aşamada yer alan ülkelerle kıyaslandığında, pazar büyüklüğünde önemli bir ayrım göstermektedir. Söz konusu ülkelere kıyasla daha büyük bir iç ve dış pazara sahip olan Türkiye’nin bunu avantaja çevirmesi önemlidir. Diğer tüm alt endekslerde genelde ortalamaya yakın puanlara sahip olan Türkiye, işgücü piyasası etkinliği ve yüksek eğitim ve öğretim alt endekslerindeki performansı aynı gruptaki ülkelere göre zayıftır. Rusya, Brezilya ve Polonya gibi 20 ülkenin daha bulunduğu bu ara aşamada, söz konusu ülkelerin ortak özellik olarak en zayıf olduğu alt endeksin yenilikçilik, en başarılı oldukları alt endeksin ise sağlık ve temel eğitim olduğu görülmektedir.

ÜLKELERİN KALKINMA AŞAMALARI 2013-2014

(*) The Global Competitiveness Report 2013-2014 , Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rapor Özeti

16

Finansal Piyasa Gelişim Alt Endeksinde 2013 yılına kadar olumlu olan gelişme 2014 yılında kısmen gerilemiştir.

2010 2011

2012

2013 2014

FİNANSAL PİYASA GELİŞİM 80 61 55 44 51Finansal Hizmetlerin Mevcudiyeti - 52 43 29 28

Finansal Hizmetlerin Karşılanabilirliği - 40 40 27 28

Yerel Hisse Senedi Piyasası Aracılığı ile Finansman 65 46 42 32 36

Fonlara Erişim Kolaylığı 75 77 73 62 52

Risk Sermayesinin Mevcudiyeti 107 99 82 73 83

Bankaların İstikrarlılığı 89 36 33 22 20

Menkul Kıymetler Borsası Düzenlemeleri 71 46 32 25 34

Yasal Haklar Endeksi (En iyi) 83 86 89 99 101

(*) The Global Competitiveness Report 2013-2014

• Raporda, Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) 2014 yılıyla beraber tahvil alım programını azaltmaya başlayacağını duyurmasının etkileri gelişmekte olan ekonomilerde görülmeye başlamış, oynak sermaye akışlarının Türkiye, Brezilya, Çin gibi gelişmekte olan ekonomileri yakından etkileyeceği belirtilmiştir

17

2018 yılında Girişimcilik ve KOBİ’lere ilişkin gelişmelerin hızının artması hedeflenmektedir.

2006 2012 2013 2018

Yeni Kurulan Şirket Sayısı (Bin) 53 39 50 75

Küçük İşletmeler ve Orta Ölçekli İşletmelerin Tüm İşletmeler İçindeki Oranı (%) 1

1,7 2,4 2 3,0 4,0

OSB’lerde Faaliyet Gösteren İşletme Sayısı 35.000 41.000 45.000 65.000

Tamamlanan OSB Sayısı 130 153 160 200

KOBİ’lerin İhracat Miktarı (Milyar Dolar) 50 90 100 150

İhracat Yapan KOBİ Sayısı (Bin) 44 50 52 60

KOBİ’lerin Ar-Ge Harcamalarındaki Payı (%)

10,0 3 14,92 17,0 20,0

TGB’lerde Faaliyet Gösteren Girişim Sayısı 604 2.174 2.500 4.000Kaynak: 2006 ve 2012 verileri TÜİK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TOBB’a aittir. 2013 ve 2018 veridir. 10.Kalkınma Planı tahminleridir.1 –KOBİ: 20-249 kişi çalıştıran işletmeleri kapsar2- 2010 yılı verisidir3- Kalkınma Bakanlığı tahminidir

Türkiye, ticaret ve hizmet sektörü ciro endeksi, 2009 düşüşünün ardından hızlı yükselişe geçmiştir.

(*) TUİK

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014(1.Y)

Ticaret ve HizmetCiro Endeksi(2010 =100)

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014(1.Y)

Toptan Ticaret Perakende Ticaret

• 2009 daralması öncesi, perakende endeksi daha öndeyken, 2009 sonrasında toptan – perakende ticaret arasında faz farkı kalmamıştır.

Ciro Endeksi(2010 =100)

Global Ticaret

Türkiye Ticaret Sektörü

Elazığ ve Ticaret-Finans

 

İHRACATÇI FİRMALARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI (*) - BİN DOLAR

    OCAK-TEMMUZ      İL ADI

İHRACATCI FİRMA SAYISI İHRACAT DEĞERİ      2013 2014 2013 2014 % DEĞ. BÖLGELER  GENEL TOPLAM 50.598 54.272 88.194.176 93.543.336 6,1  

1İSTANBUL 26.298 27.871 41.134.420 48.627.937 18,2 MARMARA2İZMİR 3.772 3.903 5.402.299 5.788.565 7,2 EGE3BURSA 3.149 3.461 7.428.366 5.699.494 -23,3 MARMARA4KOCAELİ 1.153 1.224 7.361.538 5.235.792 -28,9 MARMARA5ANKARA 3.314 3.573 4.646.611 4.965.673 6,9 İÇ ANADOLU

6GAZİANTEP 1.332 1.540 3.497.072 3.756.750 7,4 GÜNEYDOĞU

ANADOLU7DENİZLİ 786 842 1.637.621 1.696.416 3,6 EGE8SAKARYA 274 290 1.259.399 1.681.126 33,5 MARMARA9HATAY 688 801 1.223.322 1.219.417 -0,3 AKDENİZ

10ADANA 836 905 1.221.114 1.163.148 -4,7 AKDENİZ11MANİSA 379 407 2.057.048 1.125.366 -45,3 EGE12KAYSERİ 763 886 942.572 1.085.206 15,1 İÇ ANADOLU13MERSİN 784 901 816.834 938.164 14,9 AKDENİZ14KONYA 1.214 1.315 751.322 889.454 18,4 İÇ ANADOLU15TRABZON 192 204 604.250 659.748 9,2 KARADENİZ16ANTALYA 768 845 637.665 619.259 -2,9 AKDENİZ17TEKİRDAĞ 326 368 370.217 614.032 65,9 MARMARA18ESKİŞEHİR 249 280 466.217 548.315 17,6 İÇ ANADOLU19KAHRAMANMARAŞ 212 209 472.662 540.496 14,4 AKDENİZ

20MARDİN 213 237 541.629 537.460 -0,8 GÜNEYDOĞU

ANADOLU

21ŞIRNAK 195 182 635.001 466.124 -26,6 GÜNEYDOĞU

ANADOLU22AYDIN 230 229 401.963 427.428 6,3 EGE23BALIKESİR 233 228 372.193 313.664 -15,7 MARMARA24HAKKARİ 47 55 144.808 287.188 98,3 DOĞU ANADOLU25SAMSUN 194 214 244.105 276.112 13,1 KARADENİZ26ZONGULDAK 56 52 209.168 240.429 14,9 KARADENİZ27AFYONKARAHİSAR 205 223 210.588 213.414 1,3 EGE28YALOVA 92 90 166.147 205.873 23,9 MARMARA29KIRKLARELİ 49 49 85.972 204.845 138,3 MARMARA30MUĞLA 178 186 160.729 196.582 22,3 EGE31RİZE 76 82 190.273 187.163 -1,6 KARADENİZ32KARAMAN 78 70 169.076 186.992 10,6 İÇ ANADOLU33KARABÜK 25 25 130.164 184.046 41,4 KARADENİZ

34DİYARBAKIR 148 146 123.843 179.683 45,1 GÜNEYDOĞU

ANADOLU35MALATYA 146 161 170.328 173.132 1,6 DOĞU ANADOLU36UŞAK 137 142 146.652 164.504 12,2 EGE37ÇORUM 107 131 107.456 155.629 44,8 KARADENİZ

38 ELAZIĞ 51 59 149.302 149.034 -0,2 D. ANADOLU

39ADIYAMAN 30 40 63.620 146.750 130,7 GÜNEYDOĞU

ANADOLU

40ŞANLIURFA 129 167 82.836 146.747 77,2 GÜNEYDOĞU

ANADOLU

Elazığ 2014 Ocak –Temmuz dönemindeki ihracatı ile Türkiye’de 38. il olmuş ve toplam ihracattaki payı %0,16 düzeyinde gerçekleşmiştir.

• Elazığ, 2014 Ocak- Temmuz döneminde ihracatta Türkiye’deki 38. il olurken, ithalatta 64. il olmuştur.

• Aynı dönemde ithalatçı firma sayısı azalırken ihracatcı firma sayısı artış göstermiştir.

Banka yoğunluğu açısından Elazığ, orta düzey iller arasında yer almaktadır.

(*) BDDK

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81

• Haziran 2014 itibarı ile Türkiye’de 12.053 banka şubesi bulunmaktadır.• Elazığ, şube sayısına

göre sıralamada 81 il arasında 43. sırada yer almaktadır.• Şube başına düşen

kişi sayısının en az olduğu il 4.000 kişi ile İstanbul, en ok olduğu il 27.500 kişi ile Muş’tur.• Elazığ’da 11.000

kişiye 1 şube düşmektedir.• Türkiye’de en az

şubeye sahip il 10 şube ile Bayburt’tur.

10. Gaziantep (196)

23. Diyarbakır (106)

KümülatifŞube Sayısı

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1.000

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81

2014 (6.Ay) 2007 (12.Ay)

Bankalardaki toplam mevduat büyüklüğü açısından Elazığ 37. sırada yer almaktadır.

(*) BDDK

• 2007 yılında 38. sırada yer alan Elazığ, geçen 7 yıl içerisinde sıralamada 1 seviye yükselerek 37. sırada yer almıştır.• İstanbul, 428 milyar

ile toplam ülke mevduatının %46’sını oluşturmaktadır.• Son sırada 0,2 milyar

ile Ardahan yer almaktadır.

17. Gaziantep (7)24. Sivas (3,5)

KümülatifMevduat (milyar TL)

2007-2014 döneminde mevduat artış oranları, 2007 yılı bazı düşük olan illerde daha fazla görülmektedir.

(*) BDDK

• Elazığ’da mevduat anlamında değişim, ülke ortalaması seviyesindedir.

İller 2014 yılı Mevduat Büyüklük Sıralamalarına Göre Dizilmişlerdir

2014 / 2007 Mevduat

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81

Mevduat miktarları kişi başı değerlendirildiğinde, Elazığ 4200 TL ile 47. sırada yer almaktadır .

(*) BDDK

KümülatifMevduat (milyar TL)

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81

1.Ankara (30.600)2.İstanbul (30.200)

0

200

400

600

800

1.000

1.200

1.400

0 3 6 9 12 15 18 21 24 27 30 33 36 39 42 45 48 51 54 57 60 63 66 69 72 75 78 81

2014 (6.Ay) 2007 (12.Ay)

Toplam nakdi kredi büyüklüğü açısından Elazığ 36. sırada yer almaktadır.

(*) BDDK

• 2007 yılında 39. sırada yer alan Elazığ, geçen 7 yıl içerisinde sıralamada 3 seviye yükselerek 36. sırada yer almıştır.• İstanbul, 462 milyar

ile toplam ülke mevduatının %40’ını oluşturmaktadır.• Son sırada 0,4 milyar

ile Bayburt yer almaktadır.

6. Gaziantep (27,2)

22. K.Maraş (8)

KümülatifN. Kredi (milyar TL)

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81

2007-2014 döneminde nakdi kredi miktarı artışlarında 2007 bazının yüksek veya alçak olması fark oluşturmamaktadır.

(*) BDDK

• Elazığ’da kredi anlamında değişim, ülke ortalamasının biraz üzerindedir.

İller 2014 yılı Nakdi Kredi Büyüklük Sıralamalarına Göre Dizilmişlerdir

2014 / 2007 Nakdi Kredi

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81

Nakdi kredi miktarları kişi başı değerlendirildiğinde, Elazığ 6.100 TL ile 53. sırada yer almaktadır .

(*) BDDK

KümülatifN. Kredi (milyar TL)

1.İstanbul (31.900)2.Ankara (27.000)