MUHAMMED EL-MUHAMMED EL-HEYSAMHEYSAM(Alhazen)(Alhazen)

“Modern Optik Biliminin “Modern Optik Biliminin Babası”Babası”

MUHAMMED EL-HEYSAMMUHAMMED EL-HEYSAM

Muhammed el-Heysam batıda Alhazen olarak bilinir. İlk kez tekrar edilebilir ve doğrulanabilir deneyler yapan bilim adamıdır. Böylece bilimsel metodu Avrupa’dan 200 yıl önce bulmuştur ve Avrupalılar bunu onun kitaplarını okuyarak öğrenmişlerdir.

Ona İkinci Batlamyus da denmiştir.

Muhammed el-Heysam, yazdığı Optiğin Kitabı (Kitâb al-Manâzir ) sebebiyle “Modern optik biliminin babası” olarak bilinir.

(D.965 Basra – Ö.1039 Kahire)

Muhammed el-Heysam ışığın düz çizgiler halinde hareket ettiğini deneylerle ispat etti ve bu deneyini Optiğin Kitabı isimli kitapta yazdı (1021).

Onun matematik alanındaki çalışmaları René Descartes’ın geometrik analizinde and Isaac Newton’un hesabında etkili olmuştur.

Onun optik hakkındaki yazıları birçok Avrupalı bilim adamı üzerinde etkili olmuştur. Bunlardan bazıları Roger Bacon, John Pecham, Witelo, Johannes Kepler’dir.

Muhammed el-Heysam aynı zamanda dünyadaki ilk karanlık oda’yı (Modern kameranın ilk hali) icat etmiştir. Böylece dışarıdaki bir görüntüyü içeriye yansıtmayı başarmıştır.

Muhammed el-Heysam 200’den fazla kitap yazmıştır. Bunlar Optik, Matematik, Astronomi ve diğer alanlardadır.

Antik çağlarda görme hakkında iki farklı teori vardı. Biri Öklid ve Batlamyus’un teorisiydi. Görmenin gözden ışınlar çıkarak meydana geldiğini iddia ederlerdi. Aristo ve takipçileri ise nesnelerin fiziksel formlarının göze akıp girdiğini ve görmenin böyle oluştuğunu iddia ederlerdi.

Muhammed el-Heysam ise bunların hiçbirinin doğru olmadığını savunarak yüksek derece başarılı bir teori geliştirdi. Nesnenin her noktasından ışık ışınlarının yayılarak gözümüze girdiğini ve görmenin gerçekleştiğini savundu. Bu teoriyi deneylerle kanıtladı.

Aynı zamanda “dünyanın ilk gerçek bilim adamı” olarak da tanımlanır.

Optiğin Kitabı isimli eseri 12. yüzyılın sonunda Latinceye çevrilmiştir ve bu çalışması orta çağda büyük itibar kazanmıştır.

Optiğin Kitabı fizik tarihindeki en etkileyici kitaplardan biri olduğu ve görme ve optik bilimlerinde evrim başlattığı için Newton’un Philosophiae Naturalis Principia Mathematica isimli kitabı ile aynı derecede değerlendirilmiştir.