el feo autor: demetrio lópez interpreta: son gubidxa
TRANSCRIPT
![Page 1: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/1.jpg)
El FeoAutor: Demetrio López
Interpreta: Son Gubidxa
![Page 2: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/2.jpg)
LA POSESIÓN CON EL STÍ
Estructura General
SUSTANTIVO STÍ POSEEDOR
![Page 3: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/3.jpg)
Stínne Mío
Stílu o Stíu Tuyo
Stíbe Suyo (persona)
Stí Suyo (persona, animal o cosa)
Stíme Suyo (animal)
Stíni Suyo (cosa)
PRONOMBRES POSESIVOS
![Page 4: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/4.jpg)
Stídu (do) Nuestro (exclusivo)
Stínu (no) Nuestro (inclusivo)
Stítu (to) Suyo
Stícani Suyo (cosas)
PRONOMBRES POSESIVOS
Stíca Suyo (personas, animales o cosas)
Stícame Suyo (animales)
Stícabe Suyo (personas)
![Page 5: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/5.jpg)
Pa guiní cabe naa, xpádua huíine
pa guiní cabe naa, neza lú lu
gudxi laacabe naa nga xpidó lo
gudxi laacabe naa nga xpidó lo
Si hablan de mí, niña mía
si hablan de mí, enfrente de tí
diles que yo soy tu santo
diles que yo soy tu santo
![Page 6: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/6.jpg)
Naa nga ti feu
ti feu ni rana xhii
né guidubi ládxi dó
ne zachaga ná né lii
Yo soy un feo
un feo que ama
con todo el corazón
y se casará contigo
![Page 7: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/7.jpg)
LA POSESIÓN SIN EL STÍ
Estructura General
POSEEDORSUSTANTIVOPOSESIÓN
![Page 8: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/8.jpg)
Las palabras que inician con d cambian a t y se les agrega la S o X (es lo mismo).
Donda stílu: Tu culpa
Stonda lu: Tu culpa
Diidxa stí binni zá: La lengua de los zapotecas
Stíidxa binni zá: La lengua de los zapotecas
La sílaba bi de prendas de ropa no se considera
Bidaani: Huipil Staani be: Su huipil
![Page 9: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/9.jpg)
Bidó stíu: Tu santo
Las palabras que inician con b cambian a p y se les agrega la X
Bádu huiini stínne: Mi niño(a)
Xpidó lo: Tu santo
Xpádua huíine: Mi niño(a)
Bícu stídu: Nuestro perro
Xpícu du: Nuestro perro
![Page 10: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/10.jpg)
Guidxi stínne: Mi pueblo
Las palabras que inician con g cambian a q/c y se les agrega la X
Gunaa stíbe: Su mujer
Xquídxe: Mi pueblo
Xcunaa be: Su mujer
Guenda nabani stílu: Tu vida
Xquenda nabani lu: Tu vida
![Page 11: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/11.jpg)
Chin: Red
Palabras que inicien con ch o dx cambian a xh
Xhin cabe: Su red
Dxiiña: Trabajo Xhiiña be: Su trabajo
Las palabras que inician con r cambian a t y se les agrega la X
Rii: Cántaro Xtii lu: Tu cántaro
Saa: Fiesta
Las palabras que inician con s no cambian
Saa nu: Nuestras fiestas
![Page 12: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/12.jpg)
Zidi: Sal
Las palabras que inician con z cambian a s
Sidi be: Su sal
La sílaba bi de prendas de ropa no se considera
Bizuudi: Enagua Suudi be: Su enagua
Yúdu:Iglesia
Las palabras que inician con y cambian a i y se les agrega la Xh
Xhiúdu be: Su iglesia
![Page 13: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/13.jpg)
Iza: Año Xhiza lu: Tus años
A las palabras que empiezan con vocal se les agrega la Xh
Tangu yú: Muñeco(a) de barro
Xtangu yú Juana: La muñeca de barro de Juana
A todas las palabras que no entren en las clasificaciones anteriores se les antepone la X
![Page 14: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/14.jpg)
Ládxi dó lo: Tu corazón
Partes del cuerpo, familiares y algunas palabras no necesitan la posesión, sólo el pronombre dependiente
Xheela be: Su esposa
Ládxe duá: Mi corazón
Xhéela: Mi esposa
Lidxi du: Nuestra casa
Lídxe: Mi casa
![Page 15: El Feo Autor: Demetrio López Interpreta: Son Gubidxa](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062301/5665b43c1a28abb57c903f79/html5/thumbnails/15.jpg)
Jñaa gúla tu: Su abuela
Partes del cuerpo, familiares y algunas palabras no necesitan la posesión, sólo el pronombre dependiente
Xhiini Juana (o Xhiiñi Juana): El hijo de Juana
Jñáa gúla (o Jñáa góla): Mi abuela
Xhíine: Mi hijo
(Gu)ique lu: Tu cabeza
(Gu)íque: Mi cabeza