EKCEMIEKCEMIProf. dr Vesić

InstitutInstitut za za dermatovenerologijudermatovenerologiju,,Klinički centar Srbije, BeogradKlinički centar Srbije, Beograd

Grupa ekcemaGrupa ekcema Dermatitis e contactu allergica Dermatitis e contactu irritativa Dermatitis atopica

Eczema dyshidroticum

Dermatitis coccica

Eczema nummulare

EKCEMI

Pruriginozne dermatoze: Ograničeni na kožu Uzrokovani su specifičnim egzogenim

agensima (contact dermatitis) ili imaju multiplu etiologiju (atopic dermatitis)

Mogu biti nasledni (atopic dermatitis) ili stečeni (contact dermatitis)

Imaju tendenciju ka hronicitetu

Dermatitis e contactu allergica

Egzogeni dermatitis – IV tip preosetljivosti Slabiji alergeni – alergijska reakcija posle

duže ekspozicije i obrnuto Razvoj CAD lakši je na atopskom terenu i

hroničnom dermatitisu šaka (domaćice) Čest kod odraslih, ređi kod dece

Akutni CAD

24 – 48 h posle kontakta sa alergenom; eritem, vezikule, skvame, kruste

Pruritis; uklanjanje alergena – ozdravljenje

Subakutni CAD

Nema vezikula, prisutna lihenifikacija (znak dugotrajnije inflamacije i pruritusa)

Često, ekpozicija alergenu je epizodična ili je alergen slab

Hronični CAD

Eritem, lihenifikacija, zadebljanje kože, ragade

Lokalizacija

Najintenzivnije promene su na mestu kontakta Širenje:

rukama – alergen se prenosi na druge delove tela;

hematogeno (cirkulišući T ly) – bivaju zahvaćeni drugi delovi tela (periokularne regije i fleksorne strane podlaktica)

HP nalaz Epiderm – spongioza, vezikula, akantoza, parakeratoza; Derm – vazodilatacija, edem u papilama, perivaskularni

mononuklearni infiltrat sa eozinofilima

Dijagnoza Anamneza Epikutano, patch testiranje

Najčeći alergeni: K-bihromat, kobalt-hlorid, Ni-sulfat, guma, neomicin, peru balsam, formaldehid

Patch testiranje Alergen se u određenoj koncentraciji aplikuje

na zdravu kožu Alergen se odstranjuje posle 48h;

reakcija se čita posle 48, 72, 96 h i posle 7 dana

Rezultati testiranja: Negativan (–) Slabo pozitivan (+) slab eritem Pozitivan (++) eritem, edem, vezikule Jako pozitivan (+++) bule, vezikule, erozije

Komplikacije – bakterijske superinfekcije, generalizacija promena (eritrodermija)

Patogeneza Ag – male molekule koje prolaze epiderm Langerhansove ćelije obrađuju Ag i prezentuju

Th 1 limfocitima u limfnim nodusima Th 1 Ly prepoznaju Ag pri sledećem kontaktu

Terapija Sistemski korikosteroidi Sistemska AB terapija Lokalno – obloge Kortikosteroidni kremovi ili ung

Dermatitis e contactu irritativa

Akutni i hronični (kumulativni) CDI je najčešće uzrokovan prethodnom

upotrebom sredstava za pranje – oštećuju zaštini keratinski sloj

Jači alergen 1–2 ekspozicije; slabiji – kumulativno delovanje

Klinički – suvoća, pucanje kože; promene jasno ograničene, ne šire se na okolnu kožu; prisutan osećaj pečenja (nije prisutan pruritus)

Patch test: alergijska i iritantna reakcijaPatch test: alergijska i iritantna reakcijaSimptomi Alergijska

reakcija Iritantna reakcija

Razvoj lokalne reakcije 96 časova 24 časaŠirenje van mesta testa + –Perzistiranje reakcije duže vremena 3 – 4 danaPogoršanje test mesta pri izlaganju alergenu + –

Reakcija kontrolnih osoba – +

Dermatitis atopica

Odlike atopije: Sklonost ka stvaranju visokog titra IgE Porodična pojava

Udruživanje respiratornih i kožnih manifestacija

Etiopatogeneza atopskog dermatitisaEtiopatogeneza atopskog dermatitisaTeren – Genetika Provocirajući faktori

Imunološki poremećaji– humoralni imunitet– celularni imunitet

Beta-adrenergični receptori

Iritacija (sapun, vuna, znoj)

Emotivni stres

Infekcija

Klima (vlaga, hladnoća)

Alergija (polen, dermatophagoides, kontaktna alergija)

Klinički znaci atopskog dermatitisaKlinički znaci atopskog dermatitisa(modifikovano, Hanifin IM, Rajka G. 1980)(modifikovano, Hanifin IM, Rajka G. 1980)

Major znaci Minor znaci1) Pruritus2) Tipična morfologija i lokalizacija3) Hronični recidivirajući tok4) Pozitivna porodična ili lična

atopska anamneza (astma, rinitis, AD)

1) Kseroza, ihtioza; pozitivni scrach testovi na multiple alergene

2) Visok serumski IgE3) Početak pre 5. godine života4) Sklonost kožnim infekcijama5) Nabor donjih očnih kapaka

(Dennie-Morgan-ova brazda)6) Rekurentni konjunktivitis7) Keratoconus, katarakta8) Cheilitis9) Hronične ekcemske promene na

mamilama10) Pityriasis alba11) Bledo lice12) Nespecifični dermatitis šaka i

stopala13) Intolerancija prema vuni,

znojenju

Klinička slika Do 2. godine

– Eczema infantun – lice, ekstenzorni aspekti ekstremiteta, trup – eritem, vezikule, kruste

Klinička slika Posle 2. godine

– Prurigo Besnier – vrat, prekubitalno, poplitealno, okolina zglobova – plakovi sa lihenifikacijom i deskvamacijom

Lečenje Upoznati prirodu bolesti;

oblozi emolijentni kremovi sa 2 – 3% uree; Kortikosteroidni kremovi I i II-ge grupe Antihistaminici; retko kortikosteroidi PUVA – posle puberteta

Eczema dyshidroticum

Uzroci dishidrotičnog ekcemaUzroci dishidrotičnog ekcema Alergijski kontaktni dermatitis Iritantni kontaktni dermatitis Tinea pedum Mikidi na šakama uz

dermatofitiju stopala Idiopatski oblici

Više se ne pridaje značaj poremećaju

funkcije znojnih žlezda, što je i

histološki dokazano

Dermatitis coccica

Uzrokovan mikroorganizmima (ekcemska reakcija)ili njihovim produktima + znojenje, maceracija.

Klinička slika – varikozni teren, pregibi, okolina rana – plakovi sa eritemom, vlaženjem, krustama i krustoskvamama

Eczema nummulare

Etiopatogeneza – fokalne infekcije, fizičke i hemijske traume, atopski teren

Klinička slika – trup, ekstremiteti, šake, stopala – okrugli, ovalni, jasno ograničeni plakovi – eritem, vezikule, skvame