eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en...
TRANSCRIPT
![Page 1: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/1.jpg)
Eigenaarschap en woonfiscaliteit
dr.C. Smolders (HoGent & UGent)
Brussel, 12.11.2012
1
![Page 2: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/2.jpg)
2
inhoud
1. Facts & figures eigenaarschap
2. Fiscaliteit op wonen: de woonbonus
3. De intrestaftrek: internationale evidentie
4. Opzet van het onderzoek in spoor A2A
![Page 3: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/3.jpg)
3
inhoud
1. Facts & figures eigenaarschap
2. Fiscaliteit op wonen: de woonbonus
3. De intrestaftrek: internationale evidentie
4. Opzet van het onderzoek in spoor A2A
![Page 4: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Het contingent eigenaars is sterk toegenomen over de tijd….
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
% eigenaar
Bron: EU-SILC, Eurostat en ADSEI, gepubliceerd in de Sociale Staat van Vlaanderen 2011 (Winters S. & Elsinga M., 2011)
![Page 5: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Bron: Goossens, 2007
maar verschilt spatiaal sterk…..
![Page 6: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/6.jpg)
6
En tevens tussen inkomensgroepen….
Bron: VRIND (2012)
![Page 7: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/7.jpg)
7
- Ducaju (2012) (NBB)
En tussen leeftijdsgroepen….
![Page 8: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Bron: VRIND (2012)
Eigenaars houden meer inkomen over na de uitgaven voor wonen dan huurders….
![Page 9: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/9.jpg)
9
59,2
27,1
40,2 41,1 41,9
0
10
20
30
40
50
60
70
% afbetalend eigenaar
Bron: EU-SILC, Eurostat en ADSEI, gepubliceerd in de Sociale Staat van Vlaanderen 2011 (Winters S. & Elsinga M., 2011)
![Page 10: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Bron: VRIND (2012)
Maar verstedelijkte gebieden tellen een groter aantal huurders met een problematische woonquote….
![Page 11: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Internationaal presteert de woningmarkt goed, maar hoe zal de eigendomsverwerving evolueren in de toekomst?
Vraagevoluties Migratie Vergrijzing Verdunning van de gezinnen Zwakkere groeivooruitzichten Prijsevolutie bestaande woningen Verplaatsing van het arbeidsaanbod Aantrekkende rentevoeten Wijzigende preferenties Wijzigingen in de transactiekosten Wijzigingen in de subsidiëring en de RO ……
Aanbodsevoluties Demografie: cohorteffecten Evolutie op de grondmarkt Kostprijsevolutie van nieuwbouw en renovatie Prijsevolutie bestaande woningen Technologische ontwikkeling Vergroening van het woningenpark Return op alternatieve beleggingen Sectorevoluties (concentratie, efficiëntiewinsten) Wijzigingen in de transactiekosten Wijzigingen in de subsidiëring en de RO
E(% eigenaars) = stagnerend rond 75% (Heylen en Winters, 2008)
![Page 12: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Bron: VRIND (2012)
Positieve effecten van eigendom algemeen erkend….
![Page 13: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Discussie in de housing
literatuur over de wenselijkheid om hoge transactiebelastingen aan te houden (Isebaert, Heylen & Smolders,2010):
Oswald-effect voor België
Maar 100% eigenaars niet aan te moedigen omwille van effect op werkgelegenheid……
![Page 14: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Internationaal presteert de woningmarkt goed, maar hoe zal de eigendomsverwerving evolueren in de toekomst?
Vraagevoluties Migratie Vergrijzing Verdunning van de gezinnen Zwakkere groeivooruitzichten Prijsevolutie bestaande woningen Verplaatsing van het arbeidsaanbod Aantrekkende rentevoeten Wijzigende preferenties Wijzigingen in de transactiekosten Wijzigingen in de subsidiëring en de RO ……
Aanbodsevoluties Demografie: cohorteffecten Evolutie op de grondmarkt Kostprijsevolutie van nieuwbouw en renovatie Prijsevolutie bestaande woningen Technologische ontwikkeling Vergroening van het woningenpark Return op alternatieve beleggingen Sectorevoluties (concentratie, efficiëntiewinsten) Wijzigingen in de transactiekosten Wijzigingen in de subsidiëring en de RO
E(% eigenaars) = stagnerend rond 75% (Heylen en Winters, 2008)
![Page 15: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Situatie tijdelijk en lokaal wel problematisch in dunne, dure woningmarktsegmenten…
40.000,00
60.000,00
80.000,00
100.000,00
120.000,00
140.000,00
160.000,00
180.000,00
200.000,00
220.000,00
jan
/90
sep
/90
mei
/91
jan
/92
sep
/92
mei
/93
jan
/94
sep
/94
mei
/95
jan
/96
sep
/96
mei
/97
jan
/98
sep
/98
mei
/99
jan
/00
sep
/00
mei
/01
jan
/02
sep
/02
mei
/03
jan
/04
sep
/04
mei
/05
jan
/06
sep
/06
mei
/07
jan
/08
sep
/08
mei
/09
jan
/10
sep
/10
mei
/11
evolutie gemiddelde reële prijzen gewone woonhuizen
ADSEI(2011).
![Page 16: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/16.jpg)
16
in het bijzonder in Leuven, Brugge en Antwerpen….
Antwerpen
Gent
Aalst
Brugge
Genk
Hasselt
Kortrijk
Leuven
MechelenOostende
Roeselare
Sint-Niklaas
Turnhout
.7.8
.91
1.1
1.2
Prijsn
ive
au
199
5
.8 .9 1 1.1 1.2 1.3 1.4
Prijsniveau 2010
Mahieu, Heyndels, Smolders, Goeminne en Burssens (2011).
! Grootste effecten in de laagste prijssegmenten
! Verdringingseffect op de private
huurmarkt ? Hoe interageert dit met de fiscaliteit?
![Page 17: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/17.jpg)
17
inhoud
1. Facts & figures eigenaarschap
2. Fiscaliteit op wonen: de woonbonus
3. De intrestaftrek: internationale evidentie
4. Opzet van het onderzoek in spoor A2A
![Page 18: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Heeft de fiscaliteit op wonen een effect op eigendomsverwering?
vraag aanbod
Op aanschaf Registratierechten Abattement/meeneembaarheid/ klein beschrijf BTW
Op gebruik Onroerende voorheffing Leegstandsheffing Vrijstelling KI eigen woning Woonbonus Rente-aftrek Kapitaalaftrek Woongerelateerde belastingverminderingen BTW-verlaging bij renovatie van woningen> 5 jaar
Onroerende voorheffing Leegstandsheffing Meerwaardenbelasting op verkoop van bouwgrond Onbenutte bouwgrondbelasting Rente-aftrek Kapitaalaftrek Woongerelateerde belastingverminderingen BTW-verlaging bij renovatie van woningen> 5 jaar
Op overdracht Successie- & schenkingsrechten Successie- & schenkingsrechten
![Page 19: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/19.jpg)
19
Belasting op aankoop versus gebruik….
![Page 20: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/20.jpg)
20
Heeft de fiscaliteit op wonen een effect op eigendomsverwering?
vraag aanbod
Op aanschaf Registratierechten Abattement/meeneembaarheid/ klein beschrijf BTW
Op gebruik Onroerende voorheffing Leegstandsheffing Vrijstelling KI eigen woning
Woonbonus Rente-aftrek Kapitaalaftrek Woongerelateerde belastingverminderingen BTW-verlaging bij renovatie van woningen> 5 jaar
Onroerende voorheffing Leegstandsheffing Meerwaardenbelasting op verkoop van bouwgrond Onbenutte bouwgrondbelasting Rente-aftrek Kapitaalaftrek Woongerelateerde belastingverminderingen BTW-verlaging bij renovatie van woningen> 5 jaar
Op overdracht Successie- & schenkingsrechten Successie- & schenkingsrechten
![Page 21: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Wat is de woonbonus?
- Fiscale aftrek in de personenbelasting op kapitaalaflossingen, interesten en betaalde premies voor levensverzekeringen die de terugbetaling van de hypotheek waarborgen
- Jaarlijks max. aftrek van €2200 +€730 (inkomsten in 2012) voor t=1 tem t=10 en €2200 nadien
- Jaarlijkse indexatie van de bedragen - Iedere belastingplichtige komt voor hetzelfde bedrag in
aanmerking, ongeacht het belastbaar inkomen - De aftrek is gezinsgemoduleerd (+€ 70 voor gezin met 3 kinderen
of meer; een gehandicapt kind wordt als 2 kinderen gerekend) - Elke mede-eigenaar kan het totale bedrag afzonderlijk aftrekken
![Page 22: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Wat is de woonbonus?
- Aankoop moet gefinancierd worden via een hypothecair krediet aangegaan bij een kredietverstrekker binnen de EEC na 1 januari 2005, voor een minimum looptijd van 10 jaar.
- De lening moet dienen voor de aankoop, de bouw, de volledige of gedeeltelijke vernieuwing of het behouden van de enige en eigen woning
- De woning moet bewoond zijn op het einde van het jaar waarop de lening werd afgesloten
- Bij aankoop van een tweede woning kan van lange termijn sparen-aftrek genoten worden
![Page 23: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/23.jpg)
23
Waarom de woonbonus bestuderen?
- Hypotheekaftrek in vele landen object van studie & hervorming (zie VS/DK/Z/N/F/E/F/…)
- Door kapitaalaftrek vrij unieke benadering (vgl.Portugal: -2012)
- Expliciet ingevoerd om het systeem transparanter te maken en eigenaarschap te stimuleren
- Instrument van woonbeleid dat wordt overgeheveld naar de regio’s als gevolg van de 6de Staatshervorming
- ? Moet de woonbonus in zijn huidige vorm gehandhaafd worden?
- ? Moet de woonbonus niet specifieker gericht worden op doelgroepen?
- ? Is het niet zinvoller de registratierechten te verlagen en de woonbonus gradueel af te bouwen?
![Page 24: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/24.jpg)
24
inhoud
1. Facts & figures eigenaarschap
2. Fiscaliteit op wonen: de woonbonus
3. De intrestaftrek: internationale evidentie
4. Opzet van het onderzoek in spoor A2A
![Page 25: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/25.jpg)
25
Waarom de woonbonus bestuderen? - Internationale evidentie dat hypotheekaftrek regressief is (zie o.a. Poterba &
Sinai,2008,2011 voor VS; Figari et al. 2012 en Matsaganis,2012 voor EU)
![Page 26: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Waarom de woonbonus bestuderen? - Internationale evidentie dat hypotheekaftrek de volatiliteit op de woningmarkt
doet toenemen (Andrews et.al., 2011; Neuteboom,2004;….)
![Page 27: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/27.jpg)
27
Waarom de woonbonus bestuderen?
- Discussie over de effecten op eigenaarschap bij invoering bvb.Rosen & Rosen (1980) <> Hilber et.al.(2010)
- Effecten van afschaffing:
% eigenaars - 1 à -1.6% (Rosen et al., 1984; Rosen, 1989; Bourassa & Yin, 2006) tot - 4 à -5% (Rosen & Rosen, 1980; Hendershott & Shilling,1982)
- Maar na controle voor kapitalisatie: Bourassa & Yin (2008):Beperkt + effect
Hilber & Turner(2010):In zones met elastisch aanbod + effect op hogere inkomens (+3.6 à +5%) <> In zones met een inelastisch aanbod verlaagt de intrestaftrek de kans op eigenaarschap. De intrestaftrek heeft nooit een impact op de kans op eigenaarschap van gezinnen met lagere inkomens.
![Page 28: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/28.jpg)
28
Waarom de woonbonus bestuderen?
- Centrale parameter= elasticiteit van het aanbod
- Evidentie van kapitalisatie en verlenging van de hypotheektermijn (Vastmans & Buyst,2011)
- Voor België nog geen onderzoek naar effect op eigenaarschap
![Page 29: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/29.jpg)
29
inhoud
1. Facts & figures eigenaarschap
2. Fiscaliteit op wonen: de woonbonus
3. De intrestaftrek: internationale evidentie
4. Opzet van het onderzoek in spoor A2A
![Page 30: Eigenaarschap en woonfiscaliteit 11 2012...vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022070922/5fba2f45ac8bfd22ce1a4e6e/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Onderzoek naar de impact van de woonbonus op eigendomsverwerving (2012-2013) Wetenschappelijk medewerker= Annelies Hoebeeck (HoGent en UGent) Focus first time home buyers (25-35 jaar) Opzet difference in difference benadering (cfr. Abadie(2005);
Bertrand.et.al.(2004); Jappelli & Pistaferri (2007); Sauter.et.al.(2010)). treatment group= die groep die aan de voorwaarden voldoet van de
woonbonus controle group= o.m. die groep die niet in aanmerking komt event= invoering woonbonus in 2005 vergelijking eigenaarschap voor en na voor treatment en controle groep via
regressie-analyse met time en respondent fixed effects controle afhankelijke variabele= kans op eigenaarschap Data
1.microdata van de gezinsbudgetenquêtes 2002-2010. 2.EU-SILC data 2004-2010.