eĞİtİmde ÖlÇme & deĞerlendİrme -2-
DESCRIPTION
EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -2-. SUNU İÇERİĞİ. 3- ÖLÇME * Ölçmede Birim - Bir Birimin Sahip Olması Gereken Özellikler • Eşitlik • Genellik • Kullanışlılık 4- ÖLÇÜT * Mutlak * Bağıl 5- ÖLÇEK ve ÖLÇEK TÜRLERİ * Sınıflama * Sıralama * Eşit Aralıklı * Eşit Oranlı. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
EĞİTİMDEÖLÇME &
DEĞERLENDİRME-2-
SUNU İÇERİĞİ3- ÖLÇME
* Ölçmede Birim
- Bir Birimin Sahip Olması Gereken Özellikler
• Eşitlik
• Genellik
• Kullanışlılık
4- ÖLÇÜT
* Mutlak
* Bağıl
5- ÖLÇEK ve ÖLÇEK TÜRLERİ
* Sınıflama
* Sıralama
* Eşit Aralıklı
* Eşit Oranlı
ÖLÇMEDE BİRİM
Bir ölçme aracını oluşturan en küçük parçacığa “birim”
adı verilir.
Örneğin;
Hava sıcaklığı 35°C denildiğinde, birim °C,
Ayşe’nin boyu 165 cm denildiğinde, birim cm’dir.
Eğitimdeki testlerin birimi ise soruların her birisidir.
3- ÖLÇME
Bir ölçme işleminde birim kullanılması, yapılan ölçme işleminin objektif olmasını ve yapılan ölçme işleminde bir standart oluşmasını sağlar.
BİRİM ÇEŞİTLERİ
DOĞAL YAPAY
DOĞAL BİRİM;
Ölçme sonuçlarında fiziksel olarak fark edilebilen birimlerdir. Değişkenin hangi niteliğine ya da miktarına birim denileceği tanımlanmamıştır.
Örnek: Bir otoparkta bulunan araçların sayısını gösteren ölçme sonucunun birimi olan 1 otomobil doğal (temel) bir birimdir. İki sıra, on ağaç vb.
YAPAY (Tanımlanmış) BİRİM;
Birimler fiziksel olarak fark edilemiyor ve belli bir
büyüklük birimi olarak kabul ediliyorsa tanımlanmış
birim olarak ifade edilir. Ne kadarlık kısma bir birim
denileceği uzmanlar tarafından belirlenmiştir
Örnek; Hava sıcaklığını gösteren bir ölçmenin
sonucundaki 1 Santigrat derece yapay birimdir.
TL, uzunluk, ağırlık,zeka, tarih vb.
Doğal birimler çoğu zaman anlaşmazlıklara neden olur. Bu gereklilikle oluşturulan tanımlanmış birimler, doğal birimlerden daha güvenilir ölçme sonuçlarının alınmasını
sağlar.
EŞİTLİK: Ölçme aracını oluşturan birimlerin birbirine eşit olmasıdır.
GENELLİK: Birimin bir çok kişi tarafından bilinmesi ve kullanılmasıdır.
KULLANIŞLILIK: Birimin ölçülecek niteliğe uygun olmasıdır. Ölçme işlemini kolaylaştırması, ekonomik olmasıdır.
3- ÖLÇÜT
Ölçme sonuçlarının anlamlandırılmasında kullanılan ve bireyler hakkında karar vermemizi sağlayan belirlenmiş kurallar veya standartlardır.
Örnek: Üç sınav ortalaması 45 puan ve üstünde olanlar başarılı olacaktır.Sınıfın aritmetik ortalamasına eşit ve üstünde alanlar başarılı olacaktır.
Mutlak Ölçüt: Ölçme işleminin uygulandığı gruptan bağımsız olarak, ölçme işlemi yapılmadan önce kesin, net ve standart olarak belirlenmiş kriter.
Bağıl Ölçüt: Ölçme işlemi gerçekleştirildikten sonra ölçme sonuçlarına göre ve ölçme işleminin yapıldığı gruba bağlı olarak elde edilen ölçüt.
ÖLÇÜT
Mutlak Ölçüt Bağıl Ölçüt
ÖLÇEK
Farklı Anlamlarda Kullanılmaktadır ;
* Nesnelere sayılar vermede ve bu sayıların kullanılmasındauyulması gerekli kurallar ve kısıtlamalar.
* Cetvel ve metre gibi ölçme araçları üzerindeki bölmeler.
* Belli bir başlangıç noktasından itibaren değişmez bir birimlebölmelenmiş ölçme aracı.
Farklı Anlamlarda Kullanılmaktadır ;
* Nesnelere sayılar vermede ve bu sayıların kullanılmasındauyulması gerekli kurallar ve kısıtlamalar.
* Cetvel ve metre gibi ölçme araçları üzerindeki bölmeler.
* Belli bir başlangıç noktasından itibaren değişmez bir birimlebölmelenmiş ölçme aracı.
1- Sınıflama (Adlandırma / Nominal)
2- Sıralama (Ordinal)
3- Eşit Aralıklı (Interval)
4- Oranlı (Ratio)
1- Sınıflama (Adlandırma / Nominal)
2- Sıralama (Ordinal)
3- Eşit Aralıklı (Interval)
4- Oranlı (Ratio)
ÖLÇEK TÜRLERİ
1- Sınıflama (Adlandırma / Nominal) Ölçekleri1- Sınıflama (Adlandırma / Nominal) Ölçekleri
Nesneleri, belli bir yönden benzeyip benzemediklerine göre sınıflamaktır. Farklılık ve benzerlikler kabaca saptanır. En basit ölçek türüdür.
Örnek; - İnsanların cinsiyet (kadın-erkek), medeni hal
(evli-bekar-boşanmış), göz rengi (mavi-yeşil-ela) gibi kategorilere ayrılması,
- illere kod numarası verilmesi ve her ile ait arabaların aynı numara ile belirtilmesi
Nesneleri, belli bir yönden benzeyip benzemediklerine göre sınıflamaktır. Farklılık ve benzerlikler kabaca saptanır. En basit ölçek türüdür.
Örnek; - İnsanların cinsiyet (kadın-erkek), medeni hal
(evli-bekar-boşanmış), göz rengi (mavi-yeşil-ela) gibi kategorilere ayrılması,
- illere kod numarası verilmesi ve her ile ait arabaların aynı numara ile belirtilmesi
Kenan DALARDIÇ
¥ Bu ölçekte gruplara verilen sayıların sayısal anlamları yoktur, onlar miktar belirtmezler.
¥ Belli bir başlangıç noktası ve birimi yoktur.
¥ Ölçme sonuçları üzerinde frekans ve mod hesaplama dışında hiçbir matematiksel işlem yapılamaz.
* Simetriklik özelliği vardır. A=B ise B=A
* Geçişlilik özelliği vardır. A=B ve B=C ise A=C
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇAkhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Ölçülecek değişkenin belirli büyüklüğe göre sıraya konulması işlemidir. Bu ölçekte nesneler, bir özelliğe en az sahip olandan en çok sahip olana ya da en çok sahip olandan en az sahip olana doğru sıralanır ve her bir sıraya bir sayı verilir.
Örnek; Bir gruptaki boy sırası, bir koşuda alınan dereceler, bir sınıftaki başarı sırası, KPSS tercihleri sıralaması vb.
Ölçülecek değişkenin belirli büyüklüğe göre sıraya konulması işlemidir. Bu ölçekte nesneler, bir özelliğe en az sahip olandan en çok sahip olana ya da en çok sahip olandan en az sahip olana doğru sıralanır ve her bir sıraya bir sayı verilir.
Örnek; Bir gruptaki boy sırası, bir koşuda alınan dereceler, bir sınıftaki başarı sırası, KPSS tercihleri sıralaması vb.
2- Sıralama (Ordinal) Ölçekleri2- Sıralama (Ordinal) Ölçekleri
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
¥ Bu ölçekte başlangıç noktası ve sıralar sabit değildir.
¥ Nesnelere verilen sayılar büyükten küçüğe / küçükten büyüğe sıralamayı ifade eder fakat farkın miktarını yansıtmaz.
* Geçişlilik özelliği vardır. A>B ve B>C ise A>C
* Asimetrik özelliği vardır. A>B ise B>A diyemeyiz
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇAkhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Özellikleri, gerçekte yokluğu/hiçliği/olmamayı ifade
etmeyen (bağıl-keyfi-tanımlanmış) bir sıfır noktasına
göre eşit birimler halinde bölmeleyerek ölçen araçlardır.
Örnek; Termometre ile sıcaklık ölçülmesi, kullanılan
takvimler, başarı testinden elde edilen standart puanlar.
Özellikleri, gerçekte yokluğu/hiçliği/olmamayı ifade
etmeyen (bağıl-keyfi-tanımlanmış) bir sıfır noktasına
göre eşit birimler halinde bölmeleyerek ölçen araçlardır.
Örnek; Termometre ile sıcaklık ölçülmesi, kullanılan
takvimler, başarı testinden elde edilen standart puanlar.
3- Eşit Aralıklı (Interval) Ölçekler3- Eşit Aralıklı (Interval) Ölçekler
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
¥ Sıfır, o noktada ölçülen özelliğin gerçekten hiçbulunmadığı anlamına gelmez yani yokluk ifade etmez.
¥ Bu tür ölçeklerdeki sıfır noktası, sayısallaştırmayı kolaylaştıran bir başlangıç noktasıdır, doğal ya da mutlak sıfır noktası değildir. Dolayısıyla toplama ve çıkarma işlemleri yapılabilirken çarpma ve bölme işlemleri yapılamaz.
¥ Aritmetik ortalama, standart sapma, ortalama kayma miktarı, pearson momentler çarpımı korelasyonu hesaplanabilir.
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇAkhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Birimleri birbirine eşit olan ve gerçek (mutlak) bir sıfır
noktası bulunan ölçeklerdir. Dolayısıyla bu ölçekle elde
edilen veriler üzerinde her türlü matematiksel işlem
yapılabilir. Ağırlık ve uzunluk ölçüleri gibi ölçme
araçları bu tür ölçek esasına uygun olarak geliştirilmiştir.
Örnek; Metre ile uzunluk; kilogram ile ağırlık ölçülmesi,
cisimlerin hacimleri, sınıftaki öğrenci sayısının tespiti vb.
Birimleri birbirine eşit olan ve gerçek (mutlak) bir sıfır
noktası bulunan ölçeklerdir. Dolayısıyla bu ölçekle elde
edilen veriler üzerinde her türlü matematiksel işlem
yapılabilir. Ağırlık ve uzunluk ölçüleri gibi ölçme
araçları bu tür ölçek esasına uygun olarak geliştirilmiştir.
Örnek; Metre ile uzunluk; kilogram ile ağırlık ölçülmesi,
cisimlerin hacimleri, sınıftaki öğrenci sayısının tespiti vb.
4- Eşit Oranlı (Ratio) Ölçekleri4- Eşit Oranlı (Ratio) Ölçekleri
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Ölçek Sağladığı Temel
İşlemler Örnekler Kullanılabilecek Bazı
İstatistiksel Teknikler Sı
nıfla
ma
Benzerliğin ya da denkliğin belirlenmesi
İllere kod numarası verme, futbolculara numara verme Öğrencilere numara verme
Frekansların sayısı, tepe değer (mod)
Sıra
lam
a
Daha az ya da daha çok oluşun belirlenmesi
Öğrencileri boy sırasına koyma Madenleri sertliklerine ve özgül ağırlıklarına göre sıralama
Ortanca (medyan) Yüzdelikle Sıra farkları korelasyon katsayısı
Eşi
t A
ralık
lı Araların eşitliğinin
ve farkların belirlenmesi
Sıcaklık ölçüleri Takvimler Başarı testlerindeki standart puanlar
Ortalama Standart kayma Pearson - çarpım momentleri korelasyon katsayısı
Eşi
t O
ranl
ı Oranların eşitliğinin
belirlenmesi
Uzunluk ölçme araçları Ağırlık ölçüleri
Varyasyon katsayısı Logoritmik dönüşümler ve her türlü istatistiksel işlemler
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇAkhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
ÖLÇEK TÜRLERİ
Başlangıç noktası
Birimleri (Aralıkları)
Nitelik Gösterme
Nicelik Gösterme Gücü
Sıra Fark Oran
Sınıflama Ölçeği
Yok Yok Var _ _ _
Sıralama Ölçeği
Var (değişir)
Var (değişir)
Var Var _ _
Eşit Aralıklı Ölçek
Var (tanımlı
)
Var (eşit)
Var Var Var _
Oranlı Ölçek
Var (gerçek)
Var (eşit)
Var Var Var Var
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
ÖĞRENDİKLERİMİZİ KONTROL EDELİM
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
1
Değerlendirme yapılırken, ölçüt ile ölçme sonuçlarınınaynı birimle ifade edilmesi gerekir. Bunun en önemliamacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ölçme aracının geçerliğini artırmak B) Karşılaştırmada doğru karar verilmesini sağlamak C) Ölçme aracının güvenirliğini artırmak D) Sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırmak E) Ölçütün uygun olmasını sağlamak
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
1
Değerlendirme yapılırken, ölçüt ile ölçme sonuçlarınınaynı birimle ifade edilmesi gerekir. Bunun en önemliamacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ölçme aracının geçerliğini artırmak B) Karşılaştırmada doğru karar verilmesini sağlamak C) Ölçme aracının güvenirliğini artırmak D) Sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırmak E) Ölçütün uygun olmasını sağlamak
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
2Aşağıda verilen değerlendirme örneklerinden hangisinde bağılölçüt kullanılmıştır?
A) Mezun olmak için diploma notunun 4 üzerinden en az 2 olması
B) Ortalamanın 10 puan üzerinde alanların sınıfı geçmesi C) Askere ağırlığı 150kg’nin altındaki erkeklerin alınması D) Soruların %80’ini doğru cevaplayanların bilgi yarışması
elemelerine katılmasıE) Yüksek lisansa girebilmek için yabancı dil sınavından en az
70 puan alınması
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
2Aşağıda verilen değerlendirme örneklerinden hangisinde bağılölçüt kullanılmıştır?
A) Mezun olmak için diploma notunun 4 üzerinden en az 2 olması
B) Ortalamanın 10 puan üzerinde alanların sınıfı geçmesi C) Askere ağırlığı 150kg’nin altındaki erkeklerin alınması D) Soruların %80’ini doğru cevaplayanların bilgi yarışması
elemelerine katılmasıE) Yüksek lisansa girebilmek için yabancı dil sınavından en az
70 puan alınması
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Aşağıdaki ölçme sonuçlarından hangisi "oranlı ölçekle“ elde
edilmiş olabilecek ölçülere bir örnektir?
A) Anne babanın eğitim düzeyleri
B) Okulun üniversiteye giriş sınavına göre sıraları
C) Akademik başarı ve okula yönelik tutum arasındaki ilişki
D) Öğrencilerin boyları
E) Sınıfların genel başarı düzeyleri
3
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Aşağıdaki ölçme sonuçlarından hangisi "oranlı ölçekle“ elde
edilmiş olabilecek ölçülere bir örnektir?
A) Anne babanın eğitim düzeyleri
B) Okulun üniversiteye giriş sınavına göre sıraları
C) Akademik başarı ve okula yönelik tutum arasındaki ilişki
D) Öğrencilerin boyları
E) Sınıfların genel başarı düzeyleri
3
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir öğretmen, değerlendirmede şu amaçlara hizmet etmeyi düşünmektedir.I. Öğrencilerin birbirine göre başarı düzeylerini belirleyerek ileri ve geri
öğrenciler için ek önlemler almaII. Ders süresince öğrencilerin öğrenme eksikliklerini belirleyerek bunları,
tamamlayıcı etkinliklerle gidermeIII.Dönem sonunda öğrencilerin bu dersten alacakları notu belirlerken sınıf
ortalamasını dikkate alma
Bu öğretmen, I, II, III numaralı amaçları için hangi tipte birer değerlendirme yapmalıdır?
I. Amaç II.Amaç III.Amaç A) Bağıl Mutlak BağılB) Mutlak Mutlak BağılC) Bağıl Bağıl MutlakD) Mutlak Bağıl BağılE) Bağıl Mutlak Mutlak
4
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir öğretmen, değerlendirmede şu amaçlara hizmet etmeyi düşünmektedir.I. Öğrencilerin birbirine göre başarı düzeylerini belirleyerek ileri ve geri
öğrenciler için ek önlemler almaII. Ders süresince öğrencilerin öğrenme eksikliklerini belirleyerek bunları,
tamamlayıcı etkinliklerle gidermeIII.Dönem sonunda öğrencilerin bu dersten alacakları notu belirlerken sınıf
ortalamasını dikkate alma
Bu öğretmen, I, II, III numaralı amaçları için hangi tipte birer değerlendirme yapmalıdır?
I. Amaç II.Amaç III.Amaç A) Bağıl Mutlak BağılB) Mutlak Mutlak BağılC) Bağıl Bağıl MutlakD) Mutlak Bağıl BağılE) Bağıl Mutlak Mutlak
4
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir ölçüm yapılmış sonuç 30 çıkmıştır. Bu çıkan sonuç
60'ın tam, gerçek yarısı ise bu hangi tür ölçek ile
ölçülmüştür?
A) Oranlı ölçek B) Sınıflamalı ölçek
C) Eşit aralıklı ölçek D) Sıralamalı ölçek
E) Sabit ölçek
5
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir ölçüm yapılmış sonuç 30 çıkmıştır. Bu çıkan sonuç
60'ın tam, gerçek yarısı ise bu hangi tür ölçek ile
ölçülmüştür?
A) Oranlı ölçek B) Sınıflamalı ölçek
C) Eşit aralıklı ölçek D) Sıralamalı ölçek
E) Sabit ölçek
5
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir öğretmen fen bilgisi öğretiminde performans değerlendirmeyaklaşımını kullanmanın öğrencilerin bilimsel yöntem süreçbecerilerine etkisini incelemektedir. Bu araştırmadaki bağımlıdeğişken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilimsel yöntem süreç becerileri B) Fen bilgisi dersiC) Öğretmen D) ÖğrencilerE) Performans değerlendirme
6
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Bir öğretmen fen bilgisi öğretiminde performans değerlendirmeyaklaşımını kullanmanın öğrencilerin bilimsel yöntem süreçbecerilerine etkisini incelemektedir. Bu araştırmadaki bağımlıdeğişken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilimsel yöntem süreç becerileri B) Fen bilgisi dersiC) Öğretmen D) ÖğrencilerE) Performans değerlendirme
6
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Yabancı dil sınavında Duru 80, Berke 40 puan almıştır. Duru’nun
yabancı dil bilgisinin Berke’nin yabancı dil bilgisinin iki katı
kadar olduğunu öne süren bir kişi, bu ölçme sonuçlarının
aşağıdaki ölçek türlerinin hangisiyle elde edildiğini kabul
etmektedir?
A) Eşit aralıklı B) Sıralama C) Dereceleme
D) Sınıflama E) Eşit oranlı
7
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
Yabancı dil sınavında Duru 80, Berke 40 puan almıştır. Duru’nun
yabancı dil bilgisinin Berke’nin yabancı dil bilgisinin iki katı
kadar olduğunu öne süren bir kişi, bu ölçme sonuçlarının
aşağıdaki ölçek türlerinin hangisiyle elde edildiğini kabul
etmektedir?
A) Eşit aralıklı B) Sıralama C) Dereceleme
D) Sınıflama E) Eşit oranlı
7
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
İş birliğine dayalı bir öğrenme uygulamasında gruplar
öğrencilerin soyadlarının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuştur.
Bu uygulamadaki gruplara ayırma, bir ölçme işlemi olarak kabul
edilirse kullanılan ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıralama B) Eşit oranlı
C) Sınıflama D) Dereceleme
E) Eşit aralıklı
8
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi
Kenan DALARDIÇ
İş birliğine dayalı bir öğrenme uygulamasında gruplar
öğrencilerin soyadlarının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuştur.
Bu uygulamadaki gruplara ayırma, bir ölçme işlemi olarak kabul
edilirse kullanılan ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sıralama B) Eşit oranlı
C) Sınıflama D) Dereceleme
E) Eşit aralıklı
8
Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi