A 11.11.2013 3.REVVEW AA ED ED Rev. No. Date Description

Prepared Checked Contr. By Onay EDOPEC

ORIGINATOR

Published by

.

EDOPEC ENERJ PETROL MHENDSLK SANAY VE TCARET LMTED RKET

Document Title

EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA

Head Office : Palmiye Mah. Adnan

menderes Bulv. Oktay Sitesi No: 9/8

PK = 33100 Yeniehir /Mersin

TURKEY

P:+90 324 3260595 F:+90 324

3260596

www.edopec.com. info@edopec.com

Document No. EDO BRO COE COR INT XXX 13 174 203 Rev A

Co. Org. Cod

Doc Type

Disc. Code

Unit Code

Prj. type

Prj. NO

Prj. Year

Pro.Doc. Seq.No

DCC Seq.No

Page Scale

19

Page 2 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

Edopec -korozyon

Korozyon, metallerin iinde bulunduklar ortam ile kimyasal veya elektrokimyasal

reaksiyonlara girerek metalik zelliklerini kaybetmeleri olaydr.

korozyonun nemi

Mhendislik asndan bakldnda, korozyonla mcadelenin temeli ekonomiye dayanr. Yani yeteri kadar emniyetin yannda en ucuz zmn bulunmas

gerekir. Metal seiminde korozyon hzlar ile kullanlabilirlik dereceleri birlikte

deerlendirilir. Ucuz metaller korozyon hzlar yksek olsa bile baz ortamlarda korozyona daha dayankl metallere tercih edilir.

Korozyon olay endstrinin her blmnde kendini gsterir. Ak atmosferde

bulunan tanklar, depolar , direkler, korkuluklar, tat aralar, yeralt boru hatlar, betonarme demirleri , fabrikalarda kimyasal madde doldurulan kaplar, borular,

ve bir ok makine paras korozyon olay ile kar karyadr. Btn bu yaplar korozyon nedeniyle beklenenden daha ksa srede iletme d kalmakta ve byk ekonomik kayplar meydana gelmektedir.

tesisin servis d kalmas Korozyon sonucu meydana gelen arzann tamiri iin geen sre iinde tesis

devre d kalarak retim duracaktr. rnein bir doal gaz borusunun veya ana su borusunun korozyon nedeniyle bir ka gn devre d kalmas ile meydana gelen kayplar hesap edilemeyecek kadar byktr. Ayrca sz konusu tesiste

iletme kesikliinden doan prestij kayb da korozyonun neden olduu kayp olarak hesaba katlmaldr.

rn kayb

Bir deponun, tankn veya boru hattnn korozyon sonucu delinmesi halinde,

olayn farkna varlncaya kadar geen sre iinde rn kayb sz konusu olur. Bu

kayplara korozyon kayb olarak bakmak gerekir. rn kaybnn yannda evre

Page 3 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

kirlenmesi ve eer rn yanc bir madde ise yangn tehlikesi de vardr. rnein benzin istasyonlarndaki yakt tanklarnn delinmesi sonucu yeraltna pek ok

yakt kaa olmaktadr. Bu kaaklarn neden olduu maddi kayplarn belirlenmesi son derece gtr.

rn kirlenmesi

znen korozyon rnleri, elde edilen kimyasal madde iine kararak onun kirlenmesine neden olur. zellikle gda, ila ve sabun gibi rnlere pas bulamas ile kalitesi bozulur. rnein kurun borular, ime suyu iine zehirli kurun bileiklerinin karmasna neden olur.

anti korozif boyalar

Metalleri korozyondan korumak zere kullanlan boyalara yaplan harcamalar da

korozyon kayb olarak kabul edilmelidir. retilmekte olan boyalarn byk bir

ksm korozyonu nlemek amac ile kullanlmaktadr

korozyon iin alnan ar nlemler ou zaman korozyon hznn ne byklkte olaca balangta tam olarak bilinemedii iin, tasarm srasnda gereinden kaln malzemeler veya ok pahal malzemelerin kullanlmas yoluna gidilmektedir. Bu harcamalar grnmez

korozyon kayb olarak kabul edilmelidir. Bunu bir rnek ile aklyalm. rnein, 20cm apnda ve 360 km uzunluunda bir akaryakt boru hattnda et kalnl 6,3 mm olan boru yerine korozyon dayankln artrmak iin 8,2 mm kalnlnda borularn kullanlmas halinde fazladan 3350 ton elik harcanm olacaktr. Burada meydana gelen zarar yalnz bu elik maliyetinden ibaret

deildir. Boru et kalnl artrlnca kullanlacak borunun i apnda da azalma olacaktr. Bylece sz konusu boru hatt ile yaklak % 5 orannda daha az akaryakt tanarak pompalama enerjisi ve tama maliyeti de artrlm olacaktr.

Page 4 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

korozyonun kayplarnn ekonomisi

Bir ok lkede korozyon kayplar zerinde ciddi aratrmalar yaplmaktadr. Genellikle elde edilen sonular tahminlerden daha byk kmaktadr. Bu konuda

en kapsaml rapor ngiltere de HOAR komisyonu tarafndan hazrlanmtr. En stn teknik kullanlarak hazrlanm olan bu raporda ngiltere de korozyon kayplarnn gayri safi milli haslann % 3 olduu ve bunun %23nn nlenebilir nitelikte bulunduu ortaya konulmutur.

Amerika Birleik Devletlerinde ekonomist ve korozyon uzmanlarndan oluan birbirinden bamsz iki ayr grup ile (Batelle Columbus Laboratories ve NBS ) almalar yaplmtr. Girdi- kt yntemi ile 1975 yl fiyatlar temel alnarak yaplan bu almada konu ayr cepheden ele alnmtr. Birincisi mevcut olan korozyon gerek koullar iinde ne derece azaltlabilir ? kincisi , eer korozyon meydana gelmeseydi ve biz en ucuz malzemeyi kullansaydk maliyet ne olurdu ?

ncs , herkes korozyon uzman olsayd ve korozyon kayplar ne kadar

azaltlabilirdi ? Elbette ne ikinci ne de nc varsaymlarn gereklemesi sz konusu deildir.

Batelle Columbus Laboratories tarafndan yaplan aratrmada toplam korozyon kayplar 82 Milyar dolar (gayri safi milli haslann %4, 9 u ) bulunmutur. Ayn sonu NBS tarafndan 70 milyar dolar (gayri safi milli haslann %4,2 si ) olarak

bulunmutur. Her iki almada hata pay %30 olarak verilmitir. BU korozyonun yaklak % 15 i (%10dan %45 e varan bir ksm ) nlenebilir niteliktedir. nlenebilir korozyon kayplar zerinde yaplan hatalar , toplam

korozyon kayplar zerinde yaplan hatalardan daha byktr. Bunun balca nedeni otomobillerde korozyonun ne derece nlenebileceinin net olarak belirlenememesinden kaynaklanmaktadr. nlenebilen nitelikteki korozyon kayb

konusunda yukardaki iki aratrma kuruluunun tahmini arasnda 10 milyar dolar bir fark ortaya kmtr. Bu deer gayri safi milli haslann %0,6 s kadardr.

Page 5 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

Korozyon ile yaplacak mcadelenin korozyon maliyetini azalmasnn yannda ,

ulusal ekonomi zerinde de etkisi vardr. Bylece gayri safi milli haslann % 0,5

1,0 kadar bir ekonomik kazan salanabilir.

korozyonun teorisi

Korozyon, metallerin iinde bulunduklar ortam ile kimyasal veya elektrokimyasal

reaksiyonlara girerek metalik zelliklerini kaybetmeleri olaydr. Metallerin byk

bir ksm su ve atmosfer etkisine dayankl olmayp normal koullar altnda bile korozyona urayabilir. Btn metaller doada mineral olarak bulunduklar hale dnmek eilimindedir. Doada bulunan mineraller, sz konusu metalin en dk enerji tayan bileii yani en stabil halidir. Bu mineraller zel metalurjik yntemlerle ve enerji harcanarak metal haline getirilir. Ancak metallerin ou element halinde termodinamik olarak stabil deildir. Uygun bir ortamn bulunmas halinde zerinde tam olduklar kimyasal enerjiyi geri vererek yeniden minimum enerji tayan stabil bileikler haline dnmek isterler. Bu nedenle korozyon olay enerji aa kararak kendiliinden yrr. Baz soy metaller hari teknolojik neme sahip btn metal ve alamlar korozyona urayabilir.

rnek olarak demiri ele alalm. Demirin tabiatta en ok rastlanan minerali

hematit ad ile bilinen Fe2O3 dr. Bu mineral yksek frnlarda kok kmr ile

yksek scaklkta reaksiyona sokularak metalik demir haline dntrlr. 1 ton demir retmek iin yaklak 1 ton kok kmr harcanr. Elde edilen demir, sulu zeltiler iinde veya atmosfer etkisinde kendiliinden korozyona urayarak pas denilen korozyon rnlerini oluturur. Pasn bileimi de esas olarak hematit mineraline benzer ekilde demir hidroksit ve demir oksitten oluur.

Page 6 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

korozyonun mekanizmas

Bir metal ubuk, kendi iyonlarn ieren bir zelti iine daldrlrsa, metal

iyonlar zeltiye geer. zelti (+), metal (-) ykle yklenir. Ara yzeyde bir

potansiyel fark doar. Elektron vererek zeltiye geen metal iyonlar ile, elektron alarak yeniden serbest metal haline geen metal atomlar Me =

Men+ + ne- dengesini oluturur.

Denge halinde metal ile elektrolit arasnda oluan potansiyele elektrot potansiyeli denir. Denge halinde bulunan bir elektrodun potansiyeli sabit

kalr. Ancak metal zerinde toplanan elektronlar herhangi bir ekilde uzaklatrlacak olursa denge bozulur. Bu durumda metal yeni elektronlar kararak znmeye devam eder. Bunun aksine olarak metale dardan elektron akm sz konusu olursa, bu defa zeltide bulunan metal iyonlar

metal haline indirgenerek bu elektronlar kullanlr.

Birbirinden farkl iki elektrot bir elektrolit iine daldrlrsa, bir elektro kimyasal

hcre (galvanik hcre) meydana gelir. Elektrotlardan daha negatif

potansiyelli olan anot, dieri katot olur. Anotta biriken elektronlar d balant iletkeni zerinden katoda doru akar. Bylece anot metalinin srekli olarak znerek iyon haline gemesi salanm olur. Katoda giden elektronlarn orada bir redksiyon reaksiyonu ile ayn anda kullanlmas

gerekir.

Elektrolit genellikle iyon ieren bir sulu zeltidir. Elektrik akm elektrolit

iinden iyonlar tarafndan tanr. D devreden ise, metalik iletken zerinden elektron akm gerekleir. Elektrolit iinde akm anottan katoda doru akar. D devrede elektrik akm yn, elektron ak ynnn tersine olarak katottan anoda dorudur. Bylece oluan elektro kimyasal hcre bir pil olarak kabul edilebilir. Anot ve katot arasnda yeterli derecede potansiyel fark

bulunduu sre bu pil kendiliinden akm retebilir. Korozyon hcreleri de benzer mekanizma ile alr.

Page 7 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

Deniz iinde karlm olan boru hattnda korozyon korozyon hcresinin basit bir grn metalleri korozyondan korunmak iin

Uygun tasarm Uygun malzeme seimi Yeterli yzey kaplamas Katodik koruma Anodik koruma

yntemlerinden her biri uygulanabilir. Bu nlemler grubundan katodik koruma

dndakiler korozyon hzn azaltan , baka bir deyimle korozyonu ksmen nleyen yntemlerdir. Katodik koruma ise korozyonu tamamen nleyen etkili ve

rakipsiz bir yntemdir.

katodik korumann teorisi

Katodik koruma , korunacak metali oluturulacak bir elektrokimyasal hcrenin katodu haline getirerek metal yzeyindeki anodik akmlarn giderilmesi

ilemidir. rnek olarak ntral bir sulu zelti iinde korozyona urayan bir demir metalini ele alalm. Demir yzeyinde yryen anot ve katot

reaksiyonlar yledir: Katot reaksiyonu Fe = Fe 2+ + 2 e-

Anot reaksiyonu O2 + 2 H2O + 4 e- = 4 OH-

Korozyon olay bu iki reaksiyonun bir arada yrmesi ile gerekleir. Elektronlar anottan katoda doru metal zerinden akar. Katot reaksiyonu

Page 8 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

anottan gelen bu elektronlar kullanarak yryebilir. Eer katotta bu elektronlar kullanlamaz ise, bu durumda anottaki oksidasyon reaksiyonu da

yryemez. Yani katot blgesinde yeterli oksijen bulunmazsa korozyon

meydana gelmez. Dier taraftan eer katot reaksiyonu iin gerekli elektronlar bir d kaynaktan verilecek olursa, anot reaksiyonu ile elektron retilemez. Bu durumda anotta yryen korozyon olay da durmu olur. D akm kaynakl katodik koruma ile korozyonun nlenmesi bu elektrokimyasal ilkeye

dayanr.

Metale dtan uygulanan akm ile verilen elektronlar, metal yzeyinde yrmekte olan anodik reaksiyonlar tam olarak durdururken, katodik

reaksiyonun hzn da artrr. Anot reaksiyonlar artk korunmakta olan metal

yzeyinde deil, katodik koruma devresinde bulunan yardmc anotta yrr. Korunmakta olan metal yzeyi ise artk tam olarak katot olur.

Korozyona uramakta olan bir metale kendinden daha aktif bir metal (galvanik anot) balanacak olursa, bu durumda katot reaksiyonu iin gerekli olan elektronlar galvanik anot olarak balanan metalin kendiliinden yryen ykseltgenme reaksiyonu ile karlanr. Bylece korunan metal yzeyindeki btn anodik reaksiyonlar tam olarak durur. Galvanik anotlu katodik koruma

da bu temel ilkeye dayanr.

katodik korumann tarihi

1824de Sir Humprey Davy, demir veya inkoyu bakrla eletirerek bakrn korozyona kar korunabileceini kaydetti. ngiltere Deniz Kuvvetleri Komutanl, katodik koruma salamak iin demir bloklar , bakr-plaka kapl geminin tekne ksmna tutturdu. Ne yazk ki , uygulanan katodik

koruma sisteminin gvdeye monte edilen ksmlarndan dolay gemilerin

hzn yavalatmas deniz kuvvetlerini bu uygulamadan vazgemeye zorlad. Ancak, bakrn korozyon hz grlebilir bir ekilde yavalad. 1829da, Davy, amandralarn demir ksmlarn korumada baarl oldu. 1840da Robert Maller kurbanlk anota ksmen uyan bir inko alam retti.

Page 9 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

1950 ylna kadar gemilerin korunumu aratrlamad. Kanada Deniz Kuvvetleri , korozyona direnli boyalarla birlikte kullanlan antifouiling

boyalarn uygun kullanmyla geminin katodik korumasnn yaplabilir ve

maliyetinin drlebilir olduunu tesbit etti. 1910-12 yllarnda elektrik akm vastasyla katodik korumann ilk

uygulamalar ngiltere ve ABDde yapld. O zamandan beri katodik korumann kullanm dnya apnda yaygnlat. Gnmzde bu uygulamalarla korunan binlerce km gml boru ,iskele,tank,gemi ve

kablo vardr.

demir ve elik yaplarn tam olarak korunabilmesi iin gerekli olan kriter

unlardr. Metalin her noktasnda llen potansiyel deerinin Cu/CuSO4

referans elektroduna gre -850 mV veya daha negatif olmaldr.

elik yapya uygulanan akm kendiliinden 15 sn iinde potansiyelinin 100 mV dmesi

Hi akm uygulanmadan llm olan doal potansiyeline gre elik yapnn-300 mV polarize edilmesi

katodik korumann iki tr uygulama ekli vardr. D akm kaynakl katodik koruma Galvanik anotlu katodik koruma

Page 10 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

d akm kaynakl katodik koruma Katodik koruma salamak iin bir doru akm kayna ve yardmc anot gerekmektedir. Bu yardmc anot genellikle grafit ,demir , veya son yllarda

gelitirilmi titanyum bazl malzemelerden oluur ve korunacak yapnn biraz uzana yerletirilir. Anot ,doru akm kaynann pozitif kutbuna, yap da negatif kutba balanr. Bu, anot elektrolit yoluyla yapya akm gemesine izin verir. Uygulanan voltajlar, korunacak yapnn btn blmlerine yeterince akm

younluu salad srece kritik deildir. Topran rezitivitesi gerekli olan uygulama voltajn belirler.

Page 11 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

galvanik anotlu katodik koruma

Galvanik seri iinde korunacak metalden daha aktif bir metalin anot olarak

kullanlmas yntemidir. Galvanik bir pil tanmland gibi akm yn dorultusunda kurulur. Galvanik anot olarak genellikle Magnezyum ,Alminyum ,inko ve bunlarn alamlar kullanlr. Bu anotlar portatif elektrik kayna olduklar iin elektriin olmad veya bu ama iin elektrik hatlar demenin elverisiz yada ok maliyetli olduu yerlerde zellikle kullanlr.

Page 12 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

potansiyel lmleri

Korunan yapnn potansiyeli llerek koruma derecesi nicel olarak tespit

edilebilir. Bu lm genellikle kriter olarak kabul edilir. Ve korozyon mhendisleri

tarafndan kullanlr. Bu tespitin temeli , korunan yap yerel etki pillerinin ak

devre anodik potansiyeline polarize olduunda katodik koruma tamamdr, kavramna dayanr. Bu lm yapmak iin referans elektrot omik dten kaynaklanan hatay ortadan kaldrmak veya azaltmak iin korunan yapya

mmkn olduunca yakn bir ekilde yerletirilmelidir. Gml boru hatlar iin toprak yzeyinde gml boru hizasnda uygun bir yer alnr.

Katodik olarak korunan bir metal yapnn korunup korunmad aada belirtilen referans elektrotlarn karsndaki koruma potansiyel deerlerini salamak gerekir. Ayrca baka bir kriterde korunmu yapnn doal potansiyelinin koruma potansiyeli arasndaki farkn -300 mV olmasdr.

katodik korumann ekonomisi

Metalik yaplar korozyon nedeni ile iletme mrlerini tamamlamadan devre d kalrlar. Bylece yalnz metal kaybedilmi olmakla kalmaz bunun yannda iilik ve nemli llerde enerji de kaybedilmi olur. Korozyon ekonomisinde bu maddi kayplarla birlikte evre kirlenmesi ve insan yaamna dorudan etki yapan patlama, yangn gibi maddi deeri belirlenemeyen olaylarn da gz nne alnmas gerekir.

Katodik koruma uygulanmak suretiyle btn bu korozyon kayplar nlenmi olur. Korozyonla mcadelede en etkili bir yntem olan katodik koruma ayni

Referans Elektrot Koruma Potansiyeli,mV Doygun kalomel Elektrod, Hg2 Cl2 -0,780 Gm-Gm Klorid,(Ag/AgCl) -0,810 Bakr-Bakr slfat(Cu/CuSO4) -0,850 inko +0,250

Page 13 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

zamanda en ucuz yntemdir. Katodik korumann kaa mal olaca korunacak olan metal yapnn kaplama durumu ve zellikle sz konusu elektrolitin

koroziflik derecesine baldr. Ancak btn hallerde katodik koruma uygulanmak suretiyle, yapnn maliyetinde yaklak % 2-5 kadar bir artla iletme mr iki katna kadar artrlabilir. Bu nedenle bir yapya katodik koruma uygulanmasnn ekonomik olup olmayacann tartlmasna gerek bile yoktur.

Ancak mhendislikte daima yeteri kadar emniyetli ve fakat en ucuz zmn bulunmas gerekir. Bu adan bakldnda katodik korumann ne getirdii ve ne gtrdnn ak olarak belirlenmesi gerekir. Katodik koruma yalnz korozyona uramakta olan bir yapnn iletme mrn artrmak amacyla yaplmaz. Bir ok halde korozyona dayankl fakat daha pahal olan metallerin yerine katodik koruma uygulanarak adi eliin ekonomik olarak kullanlmas mmkn hale getirilebilir. Her ne olursa olsun, korozyonla mcadelenin temeli ekonomiye dayanr. Ama korozyon kayplarn en ucuz ekilde nlemektir. Katodik korumann ne derece ekonomi salad, katodik koruma yaplmamas halinde ortaya kan korozyon kayplar gz nne alnarak belirlenebilir. Bir yapya katodik koruma uygulanmak suretiyle salanan balca avantajlar unlar olabilir. 1. Korozyona daha az dayankl fakat ucuz bir metal kullanlabilir. 2. Kaplama kalitesi drlerek maliyeti azaltlabilir. 3. Daha ince bir metal kullanlarak, malzeme sarf azaltlabilir. 4. Yapnn servis mr birka kat artrlabilir. Btn bu hallerde katodik koruma uygulamasnn ne derece ekonomik olduu kolaylkla hesaplanabilir. Ancak katodik koruma uygulanrken de en ekonomik

zmn bulunmas ve dier korunma yntemleri ile ekonomik olarak karlatrlmas gerekir.

Page 14 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

katodik koruma sistemlerinde iletme ve bakm Katodik koruma sistemlerinin, projelerinde ngrlen sre iletmede kalabilmesi iin periyodik olarak kontrol edilmesi gerekir. Katodik

koruma sistemleri her ne kadar hi bir yardm gerekmeksizin grevlerini

otomatik olarak yapmakta iseler de, evre koullarnn deimesinden dolay eitli arzalar meydana gelebilir. Bu arzalarn ksa srede belirlenerek giderilmesi ancak srekli bir kontrol sistemi ile mmkn

olabilir. Yeralt boru hatlarn korozyondan korumak zere uygulanan

katodik koruma sistemleri genellikle 10 -15 yl mrle projelendirilir. En

mkemmel ekilde hazrlanm projelerde bile, bu kadar uzun sre iinde boru hattnda ve evre koullarnda balangta gz nne alnamayan baz deimeler meydana gelebilir. Bunlar proje esnasnda belirlenen kriterleri deitirir ve katodik koruma sisteminin yetersiz kalmasna veya tamamen alamaz hale gelmesine neden olabilir. Bu kriter deiikliklerinden baka, zellikle d akm kaynakl katodik koruma sistemlerindeki elektrik ve elektronik nitelerinde beklenmedik alma arzalar da ortaya kabilir.

Katodik koruma sistemlerinde meydana gelen arzalarn veya evre

koullarndaki deiikliklerin , yerst yaplarnda olduu gibi dardan gzle muayene edilerek fark edilmesi mmkn deildir. Arzalar ancak bilinli ekilde yaplan periyodik kontrollerle yakalanabilir. Bir katodik koruma sisteminde iletme srasnda ylda en az bir defa yaplmas gereken l ve kontroller aada aklanmaktadr.

1. Btn l istasyonlarnda boru/zemin potansiyeli llmelidir.

Kukulu blgelerde l kutular arasndaki blgelerde de ift elektrot veya uzun kablo yntemi ile potansiyel lmleri

yaplmaldr.

Page 15 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

2. Boru hatt boyunca kaplama direnci tayin edilmeli, kaplama

bozukluunun ok fazla olduu blgelerde zel nlemler alnmaldr.

3. Her transformatr-redresr nitesinde akm verimi llmelidir.

4. D akm kaynakl katodik koruma sistemlerinde,anot yata direnci tayin edilmelidir.

5. Galvanik anotlu katodik koruma sistemlerinde anot potansiyelleri ve

anotlardan ekilen akm iddeti llmelidir. 6. Boru hattnn baka boru hatlar ile kesim noktalarnda, boru

zerinden akan akm iddeti on-off olarak llmelidir. 7. Keson boru geilerinde, borunun ve kesonun potansiyelleri

llmelidir. Ara yerde temas olup olmad belirlenmelidir. 8. Eer boru hatt ile yabanc bir boru arasnda interferans akm ba

varsa, Bu ba direncinin yeterli olup olmad kontrol edilmelidir. Izole flan balantlarnn etkili ekilde izolasyon yapp yapmad, izole flanj direnci llerek kontrol edilmelidir.

Boru hatt evresine proje tasarm aamasnda bulunmayan, rnein yksek gerilim hatt, doru akm ile alan rayl tat aralar vb., yabanc metalik yaplarn konulup konulmad aratrlmaldr. Arza olsun veya olmasn, periyodik olarak yaplan btn bu lmler

sistematik ekilde dosyalanarak saklanmaldr. En iyisi bu deerlerin bilgisayara kaydedilmesi ve zamana gre grafie alnmasdr. Bylece, boru kaplamasnn eskime durumunu, anotlarn mrn, transformatr -redresr

nitelerinin verimini ve kaak akmlarn etki derecesini srekli olarak kontrol

edebilmek mmkn olabilir.

Page 16 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

GALVANK ANOTLAR magnezyum anotlar

D profil yksek potansiyelli Mg anotlar H-1 dkm Magnezyum anotlar ubuk ve ribbon tipi anotlar Servis anotlar

aluminyum anot skele platform anotlar Boru hatt kelepe anotlar Gemi anotlar

inko anot Gemi anotlar Boru hatt kelepe anodu inko ribbon anodu Petrol tanklar taban anotlar

kondenser /s deitirici anotlar Magnezyum anotlar inko anotlar

zel amal anotlar Kaak akm drenaj anotlar Statik elektrik drenaj anotlar Deiik amal zel imalat anotlar

galvanik anot dolgu malzemeleri TS-5141 A tipi anot dolgu malzemesi TS-5141 B tipi anot dolgu malzemesi zel amal dolgu malzemesi

DI AKIM KAYNAKLI SSTEM ANOTLARI

Grafit anotlar Demir Silikon anotlar Karma metal oksit kapl Ti anotlar Tp anotlar ubuk anotlar Tel anotlar Plaka anotlar Elek anotlar Profil anotlar Probe (boru ii) anotlar

zel amal anotlar Yeralt depolama tank anotlar Tank ii anotlar Tank d anotlar Platin Anotlar Platinize Ti anotlar Gm-Kurun Antimuan anotlar Su depolar & Kondenser anotlar

TRANSFORMATR REDRESR NTELER ller Bankas Tipi Hava soutmal T/R niteleri ller Bankas Tipi Ya soutmal T/R niteleri SCADA uyumlu Hava Soutmal T/R niteleri SCADA uyumlu Ya Soutmal T/R niteleri SK Tipi Hava Soutmal T/R niteleri ski Tipi Ya Soutmal T/R niteleri Fotovoltaik sistemler

T/R NTELER ZEL AMALI AKSESUARLARI Polarizasyon Hcreleri solatr ve Spark-gup( Kvlcm atlatc)

REFERANS ELEKTROTLAR

Seyyar ve sabit tip Cu/CuSO4 ,Ag/AgCl TINKER & RASOR MC MILLER COLE-PARMER PROCOR CPS HARCO Dier tip referans elektrotlar/Kalomel,Zn)

ANOT AKSESUARLARI Epoksi Balk Is ile daralan Balk Derinkuyu merkezleme elemanlar Anot zinciri sabitleme eleman

Page 17 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

ANOT DOLGU MALZEMES Kalsine Petro kok Metalurjik kok Loresco dolgu malzemeleri

KABLO NYY HMWPE HALAR KYNAR EPR/CSPE

KESON EKPMANLARI Monolitik zolasyon Balantlar Flan zolasyon Kitleri & zolasyon Balantlar Keson zolatrleri Flan Koruyucu Klflar Keson Kapaklar

TEST VE LM STASYONLARI TS-5141 borulu tip l kutular TS-5141 Nato tipi l kutular Bota tipi l kutular Kullanm yerine gre zel tip l kutular

Page 18 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

KATODK KORUMA Dizayn servisi

n dizayn almalar Dizayn hesaplamalar artnameler ve tarifleri Detaylandrma Akm ihtiyac testleri

Problemlerin zm Bakm ve tamir Montaj Saha muayeneleri ve danmanlk letmeye alma korozyon kontrol program Uzaktan kontrol sistemleri Yllk kontroller Nokta raporlar Bilgisayarla veri inceleme Kayt tutmak ve gelitirmek Eitim programlar Fizibilite almalar Kaplama artnameleri ve tariflendirme Katodik koruma sistemleri kontroll

MONTAJ Boru hatlar rehabilitasyon sistemleri Splash zone blgesi koruma sistemleri Dk direnli topraklamalar Anahtar teslim katodik koruma ,proje, montaj ,iletmeye alma ve

bakm programlar PROJELENDRME

Deniz ii yaplarn korozyonu ve katodik korunmas Platform & Boru hatt korozyon deerlendirmesi skele ve deniz ii kazk yaplarn katodik koruma sistemlerinin

korozyon deerlendirilmesi, rojelendirilmesi,montaj,iletmeye alnmas , iletilmesi ve kontrol

Su artma & atk su sistemlerinde katodik koruma sistemleri

Su isale hatlar katodik koruma sistemleri Su Tanklar katodik koruma sistemleri Artma tesisleri katodik koruma sistemleri petrol tesislerinde katodik koruma Akaryakt boru hatlar katodik koruma sistemleri Yeralt ve yerst depolama tanklar katodik koruma sistemleri doal gaz tesislerinde katodik koruma Doal gaz boru hatlar katodik koruma sistemleri RMS istasyonlar katodik koruma sistemleri Yeralt depolama tanklar katodik koruma sistemleri Servis hatlar katodik koruma sistemleri beton ii elik yaplarda korozyon ngerilmeli elik ekirdekli beton borular katodik koruma sistemleri Baraj cebri borular katodik koruma sistemleri skele beton platform ii elik yaplar katodik koruma sistemleri Kpr ve viyadk geileri katodik koruma sistemleri Bina ii donatlarnn katodik koruma sistemleri Temel elik yaplarn katodik koruma sistemleri

Page 19 of 19

Project: EDOPEC PROFILE Proj. Identification:

Document Title: EDOPEC KOROZYON VE KATODK KORUMA Document No.: EDO-BRO-COE-COR-INT-XXX-014-175-203-REV-A-EDOPEC KOROZYON VE KATODIK KORUMA

Revision: A Date: 11.11.2013

TESTLER,ETTLER Yer alt tnelleri donatlarnn katodik koruma sistemleri

testler Zemin testleri Zemin rezistivite lm ve hesaplamalar Redoks potansiyeleri lm ve hesaplamalar pH lm ve hesaplamalar Tuzluluk lm ve hesaplamalar Rutubet lm ve hesaplamalar Dier toprak analizleri Elektriksel devamllk ve diren testleri Korozyon hz ve tip lmleri zolasyon testleri Potansiyel lmleri Polarizasyon hcreleri Dk direnli topraklamalar E-logi testleri Potansiyel dme gzlemleri IR d gzlemleri Kaak akm testleri

KATODK KORUMA KONTROL CHAZLARI PORTABLE HOLDAY DEDEKTRLER AVOMETRE (YKSEK DRENL) BORU VE KABLO DEDEKTRLER ZEMN REZSTVTE CHAZLARI KAPLAMA LE LGL LM CHAZLARI PH METRE CHAZLARI SALTMETRE KAPLAMA MALZEMELER VE EKPMANLARI BORU KAPLAMA BANTLARI VE PRMERLER TAPECOAT TEK-RAP 3M SCOTCHRAP TERMO KAYNAK MALZEMELER