e-mail: [email protected] · w ośrodkach dla cudzoziemców dostępny jest psycholog, z...
TRANSCRIPT
ul. Koszykowa 16
00- 564 Warszawa
tel. 022 60 174 47
fax. 022 60 174 44
www.udsc.gov.pl
e-mail: [email protected]
SYSTEM OPIEKI NAD CUDZOZIEMCAMI
UBIEGAJĄCYMI SIĘ O OCHRONĘ
MIĘDZYNARODOWĄ W POLSCE-
DOŚWIADCZENIA URZĘDU DO SPRAW
CUDZOZIEMCÓW
Tomasz Dzięcioł
Główny Specjalista
Wydział Realizacji Świadczeń
Departament Pomocy Socjalnej
Urząd do Spraw Cudzoziemców
09.06.2016
Ośrodki dla Cudzoziemców ubiegających się
o ochronę miedzynarodową
Obecnie DPS prowadzi 11 ośrodków dla cudzoziemców.
4 placówki stanowią własność Urzędu (byłe obiekty
wojskowe):
1. Biała Podlaska (oś. recepcyjny dla osób
składających wnioski w Terespolu).
2. Podkowa Leśna – Dębak (oś. recepcyjny dla osób
przekazywanych w ramach Dublin II oraz
cudzoziemców, którzy składają wnioski m.in. w
warszawskiej placówce Straży Granicznej).
3. Linin.
4. Czerwony Bór.
Ośrodki dla Cudzoziemców Ubiegających się
o nadanie Statusu Uchodźcy
Obecnie DPS sprawuje opiekę nad 4 121 cudzoziemcami:
• 1 563 (38 %) jest zakwaterowanych w ośrodkach dla cudzoziemców,
• 2 558 (62 %) otrzymuje świadczenia pieniężne na pokrycie we własnym zakresie
kosztów na terytorium Rzeczypospolitej.
• Ośrodki wynajmowane od prywatnych administratorów (7 obiektów) wybierane w
ramach przetargów publicznych;
• Kryteria wyboru obiektów:
• Cena = 45%
• Warunki lokalowe= 20%
• Dodatkowe warunki lokalowe = 10%
• Położenie administracyjne obiektu
(liczba mieszkańców oraz stopa bezrobocia) = 10%
• Elastyczność zakwaterowania – możliwość zwiększenia
zakwaterowania = 10%
• Suma odległości obiektu od istotnych obiektów Zamawiającego = 5%
5
Województwo Mazowieckie:
1.Dębak (1992r.)
2.Linin (2004r.)
3.Warszawa- Targówek
(koniec 2010r.)
Województwo Podlaskie:
1.Czerwony Bór (2002r.)
2.Białystok Budowlani
(2001r.)
Województwo Lubelskie:
1.Biała Podlaska (2009r.)
2.Łuków (2001r.)
3.Kolonia Horbów (2008r.)
4.Bezwola (2007- 2010r.;
ponownie uruchomiona w
2013r.)
Województwo
Kujawsko-Pomorskie:
1.Grupa (2008r.)
Województwo Łódzkie:
1.Grotniki (koniec 2010r.)
Lokalizacja ośrodków dla Cudzoziemców Ubiegających się
o nadanie Statusu Uchodźcy
Pomoc w ośrodkach dla Cudzoziemców Ubiegających się
o Nadanie Statusu Uchodźcy
Cudzoziemcy, którym przyznano świadczenia socjalne sukcesywnie przenoszeni są z ośrodków recepcyjnych w Białej Podlaskiej i Dębakudo innych ośrodków.
Przyznawana pomoc obejmuje:
• Zakwaterowanie;
• Wyżywienie;
• Zwrot kosztów za przejazdy środkami komunikacji publicznej wokreślonych przypadkach;
• Stała pomoc pieniężna na zakup środków higieny osobistej - 20 PLNmiesięcznie oraz tzw. „kieszonkowego” – 50 PLN miesięcznie;
• Zapewnienie jednorazowej pomocy pieniężnej na zakup odzieży i obuwia –jednorazowo 140 PLN;
• Zapewnienie ekwiwalentu pieniężnego w zamian za wyżywienie dla dziecido 6 roku życia oraz dzieci realizujących obowiązek szkolny – 9 PLNdziennie.
Pomoc socjalna udzielana w postaci świadczenia
pieniężnego
Wysokość świadczenia pieniężnego
Ilość członków
rodziny
Dzienna kwota na 1 osobę Miesięczna kwota na 1 osobę
1 osoba 25 PLN (ok. 5,60 EUR) 750 PLN (ok. 170 EUR)
2 osoby 20 PLN (ok. 4,5 EUR) 600 PLN (ok. 136 EUR)
3 osoby 15 PLN (ok. 3,40 EUR) 450 PLN (ok. 102 EUR)
4 osoby 12,50 PLN (ok. 2,80 EUR) 375 PLN (ok. 85 EUR)
Świadczenie pieniężne może przysługiwać, w przypadku gdy wymagają tego
względy organizacyjne albo jest to niezbędne do:
• zapewnienia bezpieczeństwa cudzoziemcowi, z uwzględnieniem szczególnej
sytuacji samotnych kobiet;
•ochrony i utrzymania więzi rodzinnych;
• przygotowania cudzoziemca do prowadzenia samodzielnego życia poza
ośrodkiem, po otrzymaniu decyzji o udzieleniu ochrony międzynarodowej;
• ochrony porządku publicznego.
Realizacja obowiązku szkolnego obejmuje również dzieci cudzoziemskie.
Pomoc obejmuje:
Zapewnienie niezbędnych pomocy dydaktycznych (podręczniki oraz
wyprawki), jak również pokrycie w miarę możliwości kosztów
wynikających z nauki, np. zajęć rekreacyjno-sportowych;
Możliwość bezpłatnej nauki języka polskiego w salach edukacyjnych na
terenie każdego ośrodka.
Na terenie większości ośrodków działają przedszkola lub świetlice dla dzieci.
Obecnie pod opieką Urzędu do Spraw Cudzoziemców przebywa ok. 1000
dzieci w wieku objętym obowiązkiem szkolnym tj. od 6 do 18 lat.
Edukacja oraz nauka języka polskiego dla osób
ubiegających się o ochronę międzynarodową
Wnioskodawcy to osoby głównie rosyjskojęzyczne:
najliczniejsza grupa z Kaukazu,
druga największa liczebnie grupa – Ukraińcy,
rośnie liczba obywateli Tadżykistanu.
Rodziny, w tym duża grupa dzieci około 60%;
Wnioskodawcy posiadający dokumenty tożsamości;
Napływ głównie przez jedno przejście graniczne (Terespol);
Niska liczba małoletnich bez opieki – 7 osób.
Charakterystyka grupy osób ubiegających się
o udzielnie ochrony międzynarodowej w
Polsce
10
Spotkania informacyjne prowadzone są w ośrodku recepcyjnym w Białej Podlaskiej,
podczas których wydawane są pakiety powitalne dla nowoprzybyłych cudzoziemców.
Pakiety wydawane są również w ośrodku recepcyjnym w Dębaku.
W trakcie spotkań cudzoziemcy są informowani na temat:
• pomocy socjalnej,
• podstaw funkcjonowania w Polsce:
ogólne informacje – normy, obyczaje, tradycje,
edukacja,
opieka medyczna,
zatrudnienie.
Spotkania informacyjne
Opieka medyczna dla osób Ubiegających się o Nadanie
Statusu Uchodźcy
• Filtr epidemiologiczny
Wszystkie osoby zgłaszające się o objęcie ich pomocą socjalnąprzechodzą przez tzw. „filtr epidemiologiczny”. Prowadzone wramach filtra procedury medyczne obejmują:
- program wczesnego wykrywania, diagnostyki i leczenia gruźlicy,
- program wczesnego wykrywania, diagnostyki i leczenia choróbzakaźnych, wenerycznych i pasożytniczych.
• Projekt:
„Budowa filtra epidemiologicznego na terenie obiektu UdSC w Białej
Podlaskiej”
- W ramach filtra epidemiologicznego na terenie ośrodka
recepcyjnego w Białej Podlaskiej powstaje obiekt
ambulatoryjny oraz wdrożone zostaną rozwiązania
medyczno – logistyczne, które pozwolą na weryfikację stanu
zdrowia cudzoziemców.
Opieka medyczna dla osób Ubiegających się o Nadanie
Statusu Uchodźcy
Opiekę medyczną dla cudzoziemców ubiegających się o nadaniestatusu uchodźcy koordynuje firma Petra Medica Sp. z o.o., napodstawie umowy zawartej z Urzędem do Spraw Cudzoziemców.
1. Opieka lekarzy w ośrodku
We wszystkich ośrodkach działają ambulatoria, w których pomocymedycznej udzielają lekarz oraz pielęgniarki.
2. Opieka w miastach wojewódzkich
W każdym mieście wojewódzkim zapewniona jest opieka medyczna
i pomoc psychologiczna.
3. Konsultacje i badania specjalistyczne;
4. Opieka psychologiczna
W ośrodkach dla cudzoziemców dostępny jest psycholog, z któregopomocy mogą skorzystać przebywający mieszkańcy oraz osoby,korzystające ze świadczeń poza ośrodkiem.
5. Opieka stomatologiczna
6. Identyfikacja osób wymagających szczególnego traktowania
w postępowaniu o nadaniu statusu uchodźcy lub w związku
z udzielaną im pomocą socjalną.
13
Pomoc dla osób wymagających
szczególnego traktowania
Dokonuje się oceny w zakresie szczególnego traktowania wobec osoby, będącej m.in.:
1. osobą małoletnią,
2. osobą niepełnosprawną,
3. osobą w podeszłym wieku,
4. kobietą ciężarną,
5. osobą samotnie wychowującą dziecko,
6. osobą będącą ofiarą handlu ludźmi,
7. osobą obłożnie chorą,
8. osobą z zaburzeniami psychicznymi,
9. osobą poddaną torturom,
10. osobą będącą ofiarą przemocy psychicznej, fizycznej, w tym seksualnej, a także ze
względu na płeć, orientację seksualną i tożsamość płciową.
Za osoby wymagające szczególnego traktowania w zakresie pomocy socjalnej uważa się
osoby, wobec których zachodzi potrzeba:
1. zakwaterowania ich w ośrodku:
- przystosowanym do potrzeb osób niepełnosprawnych,
- zapewniającym pokój jednoosobowy,
- przeznaczonym wyłącznie dla kobiet lub kobiet z dziećmi;
2. umieszczenia ich w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-
-opiekuńczym lub hospicjum;
3. umieszczenia ich w pieczy zastępczej, odpowiadającej sytuacji psychofizycznej
tych osób;
4. dostosowania diety do stanu ich zdrowia.
Pomoc w dobrowolnym powrocie
Szef Urzędu może zapewnić pomoc w dobrowolnym powrocie tylko osobie,
wobec której została wydana decyzja o umorzeniu postępowania w
sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej w przypadku, gdy
cudzoziemiec oświadczył, że wycofuje wniosek o udzielenie ochrony
międzynarodowej.
58
116 138
48
514
265
25 15 545 39
6858
169
382
559
1336
1395
971
581
457
1289
911
688
053
244
511
822
1130
946
566
452
1244
872
620
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Dobrowolne powroty w latach 2004-2015
UdSC IOM we współpracy z UdSC Razem
Przykłady:
• IOM (Organizacja dobrowolnych powrotów, projekt „Kampania na rzecz
poprawy zdrowia i opieki zdrowotnej dla cudzoziemców ubiegających się o
nadanie statusu uchodźcy” – cel: poprawa poziomu wiedzy i świadomości w
zakresie ochrony zdrowia i opieki medycznej);
• UNHCR (coroczne badania potrzeb cudzoziemców w ramach AGD Age, Gender
Diversity);
• Straż Graniczna (detencja, deportacja);
• Policja (bezpieczeństwo, przestępczość);
• Sądy (małoletni bez opieki, nadzór kuratorski);
• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (DAiPM – założenia polityki migracyjnej);
• Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (integracja);
• Ministerstwo Edukacji Narodowej i placówki edukacyjne.
Współpraca z polskimi instytucjami państwowymi
i międzynarodowymi organizacjami międzyrządowymi
Współpraca z organizacjami pozarządowymi
Organizacje obecne są we wszystkich ośrodkach dla cudzoziemców.
Działania organizacji pozarządowych:
- Bezpłatna pomoc prawna;
- Działania na rzecz społeczności lokalnej;
- Działania edukacyjno-rekreacyjne na rzecz dzieci cudzoziemskich;
- Aktywizacja zawodowa.
Współpraca z organizacjami pozarządowymi
Projekty realizowane w partnerstwie z Urzędem do
Spraw Cudzoziemców w latach 2016-2017:
- „Refugee.pl 5” w partnerstwie z Fundacją Refugee.pl im. Małgorzaty
Jasiczek – Gebert.
- "Lotni prawnicy - pomoc i informacja prawna” w partnerstwie z Fundacją
Refugee.pl im. Małgorzaty Jasiczek-Gebert.
- „Polski na dobry start” - w partnerstwie z Fundacją Linguae Mundi.
- „Daj im szansę – poprawa dostępu do poradnictwa prawnego dla osób
szczególnej troski poszukujących ochrony w Polsce” w partnerstwie ze
Stowarzyszeniem Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć.
- „Chronimy dzieci w ośrodkach dla uchodźców - kompleksowy system
ochrony dzieci przed przemocą i wykorzystaniem” w partnerstwie z
Fundacją Dajemy Dzieciom Siłe i Fundacją Ocalenie.
- „Immigrants in Action – program wsparcia i integracji cudzoziemców w
Polsce” w partnerstwie z Fundacją dla Somalii.
- „Razem dla integracji” w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Centrum
Wolontariatu w Lublinie.
- „Dostrzegam, pomagam – integracja oraz rozwój działań i procedur
Urzędu do Spraw Cudzoziemców i Straży Granicznej w zakresie
kompleksowej identyfikacji grup wrażliwych wśród osób poszukujących
ochrony na terytorium RP.” w partnerstwie ze Strażą Graniczną i
Fundacją Różnosfera.
- „Nowy Dom Polska” w partnerstwie z Caritas Polska.
• Od 2010 r. Urząd do Spraw uczestniczy w programie ENARO
(European Network of Asylum Reception Organizations) wraz z 16
państwami UE oraz Szwajcarią , Norwegią i Serbią. Projekt ten
opiera się na wymianie dobrych praktyk oraz wzmacnianiu
współpracy międzynarodowej w obszarze opieki nad osobami
ubiegającymi się o nadanie statusu uchodźców.
• EPRA została stworzona jako platforma organizacji państwowych,
której celem jest umożliwienie wyższej kadrze kierowniczej oraz
ekspertom dzielenie się istotnymi informacjami i stosowanymi
rozwiązaniami w zakresie zarządzania sieciami recepcyjnymi oraz
w celu prowadzenia wspólnego dialogu z partnerami
zewnętrznymi, np. instytucjami europejskimi.
• W ramach działań prowadzonych przez EASO na rzecz państw
znajdujących się w sytuacji presji migracyjnej z Departamentu
Pomocy Socjalnej zostali oddelegowani pracownicy do Zespołów
Wsparcia w Dziedzinie Azylu w Grecji, Bułgarii, Włoszech i na
Węgrzech.
Współpraca międzynarodowa DPS
Realizacja projektów współfinansowanych
z Funduszy Europejskich
DPS wykorzystuje środki unijne na realizację projektów w zakresie:
1.Modernizacji infrastruktury recepcyjnej (remonty i adaptacja budynków we
wszystkich ośrodkach własnych Urzędu, remont boisk sportowych w
ośrodkach w Lininie i Czerwonym Borze, wybudowanie nowych placów
zabaw w Lininie, Czerwonym Borze oraz Dębaku, wyposażenie sal
komputerowych w ośrodkach własnych).
2. Wsparcia materialnego (bony na odzież i obuwie, wyprawki szkolne,
wyprawki niemowlęce, wózki dziecięce, zakup sprzętów dla osób
niepełnosprawnych).
3.Przygotowanie graficzne oraz wydruk informatorów dla cudzoziemców dot.
podstawowych informacji o Polsce oraz na temat pomocy socjalnej
realizowanej przez DPS.
4. Organizacji dodatkowych zajęć dla dzieci i młodzieży (wycieczki rekreacyjno-
edukacyjne dla dzieci i młodzieży).
5. Współpracy międzynarodowej (wizyty studyjne w Danii- we współpracy z
Duńskim Czerwonym Krzyżem oraz w Holandii- we współpracy z Centralną
Organizacją ds. Azylu).
6. Podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników (szkolenia m.in. dotyczące
wypalenia zawodowego, interwencji kryzysowej, zarządzania konfliktem,
radzenia sobie ze stresem, krajów pochodzenia cudzoziemców ubiegających się
o nadanie statusu uchodźcy).
Realizacja dodatkowych inicjatyw międzynarodowych
1. W ramach „Rządowego Programu Pomocy Cudzoziemcom i Innym Osobom
Współpracującym z Polskim Kontyngentem Wojskowym oraz Kontyngentami
Policyjnymi i Straży Granicznej, Wydzielonymi do Realizacji Zadań Poza Granicami
Państwa” na przełomie lat 2008/2009 pod opieką Urzędu było 27 obywateli Iraku.
Cudzoziemcy byli zakwaterowani w specjalnie przygotowanym dla nich ośrodku
mieszczącym się w wojskowym Domu Wypoczynkowym „Żagiel” w Borównie.
2. Projekt EUREMA - w 2013 r. relokowano 6 osób z Malty (obywatele Somalii oraz
Erytrei) w ramach programu wewnątrzunijnych przemieszczeń EUREMA II.
Zrealizowane w ramach projektu działania:
- zapewnienie intensywnego kursu nauki języka polskiego;
- zapewnienie wsparcia mentora kulturowego (Fundacja dla Somalii);
- sprowadzenie rodzin z Etiopii i Somalii;
- wsparcie przy poszukiwaniu zakwaterowania poza ośrodkiem.
Dodatkowe działania
Ćwiczenia „PIONEX 2014”
Współdziałanie służb w wypadku nasilenia się presji migracyjnej było sprawdzane
podczas ćwiczeń służb podległych MSW "PIONEX" pod koniec kwietnia 2014r. W
ramach ćwiczeń pracownicy Departamentu Pomocy Socjalnej uczestniczyli w
epizodach dotyczących m.in. protestu przed ośrodkiem dla cudzoziemców,
stwierdzenia choroby zakaźnej wśród jednego z mieszkańców ośrodka, czy
zapewnieniu transportu dla grupy cudzoziemców składających wnioski o ochronę
międzynarodową oraz ich zakwaterowaniem w ośrodku.
Dodatkowe działania
W trakcie ćwiczeń odbyły się następujące epizody z udziałem pracowników Urzędu:
1.Przyjęcie fali cudzoziemców;
2. Podejrzenie choroby zakaźnej;
3. Demonstracja ludności lokalnej przeciwko pobytowi cudzoziemców;
4. Pobicie ze skutkiem śmiertelnym na terenie ośrodka jednego z cudzoziemców;
5. Bunt mieszkańców ośrodka w zakresie warunków socjalno-bytowych;
6. Pożar na terenie ośrodka;
7. Kradzież mienia;
8. Znalezienie środków odurzających.
Ćwiczenia „ANAKONDA 14”
Na przełomie września i października 2014r.
odbyły się ćwiczenia wojskowe "ANAKONDA
14", na potrzeby których w części
kontenerowej poligonu w Nowej Dębie
uruchomiono ośrodek dla cudzoziemców, ze
strukturą organizacyjną odzwierciedlającą
stan faktyczny. Do udziału w ćwiczeniach
zostało skierowanych łącznie 15
pracowników Urzędu do Spraw
Cudzoziemców (14 osób z ramienia
Departamentu Pomocy Socjalnej oraz 1
osoba reprezentująca Departament
Postępowań Uchodźczych).