TUINPRO 02-201322

“een tuin is net een mens”

tekst k a r e l v e r d o n s c h o t

duurzaamste tuin enduurzaamste hovenier bekend

Het duurzaamste van 2012 komt uit het zuidoosten van Brabant. Noël van Mierlo uitDeurne legde de ‘Duurzaamste Tuin van Nederland 2012’ aan, bij de Liskeshoeve inNederweert. Giel van der Palen Hoveniers uit Eindhoven werd verkozen tot ‘DuurzaamsteHovenier van Nederland 2012’. Op TuinIdee zijn beide titels onlangs uitgereikt. Wat haddende twee eindwinnaars en de vier genomineerden aan duurzaamheid te bieden?

TUINPRO 02-2013 23

k

Het zijn vakjuryprijzen, dus bij voorbaat betwist-baar. Maar naar beste eer en geweten zijn ze aan degang gegaan, de zeven juryleden voor de tweeduurzaamheidscompetities – eentje voor tuinaan-leg en eentje voor bedrijfsvoering.

Vakbroeders en -zusters hadden zich in aardigeaantallen aangediend als mededingers voor (eenvan) beide prijzen. Er kwamen 21 aanmeldingenbinnen van hoveniersbedrijven om mee te doenaan de competitie ‘Duurzaamste Hovenier vanNederland 2012’. En er werden 15 tuinen ingezondenom mee te dingen naar de titel ‘Duurzaamste Tuinvan Nederland 2012’.

Een alleraardigste oogst, volgens de jury, te meerdaar een aanmelding gepaard gaat met nogal wat‘papierwerk’. Een aanmelding dient immers te wor-den gedocumenteerd op basis van een uitvoerigelijst van aandachtspunten en criteria.

EEN DER DOELTwee competities dus, met ieder een eigen dyna-miek, maar met dezelfde doelstellingen en dezelfdejury. Centraal staat in beide competities de factorduurzaamheid. Hoe is die in de bedrijfsvoering en in

tuinprojecten van de deelnemende hoveniersgerealiseerd?

Maar duurzaamheid is een weerbarstig begrip.Wat versta je daar nou precies onder? Je kunt ereindeloos over soebatten, maar de jury van decompetities doet niet moeilijk. Duurzaamheid iszoals presentator Jurgen Smit het formuleerde opTuinIdee bij de prijsuitreiking: “een verzameltermvoor alle mogelijke inspanningen om het goed tedoen op het gebied van het milieu, de fauna, deflora, de leefomgeving, de natuur, je mensen, desamenleving.”

Al die verschillende inspanningen kun je vervolgensbenoemen en waarderen, zoals de jury geacht werdte doen. Welnu: zo worden dus de winnaars ge -boren. De vakjury voor beide duurzaamheidscom-petities bestond dit keer uit Nico Wissing, JurgenSmit, Ruud Aanhane, Jos Schoorl, Aart Veerman(winnaar 2011), Ruud Snijders en Karel Verdonschot.

LOF EN WA ARDERI NGDe uitreiking vond zoals gezegd plaats op tuinbeursTuinIdee in Den Bosch. Dat gebeurde op 22 februarivoor een publiek van geïnteresseerde consumenten

en vakbroeders en andere betrokkenen. Met oor-kondes, bloemen en een heuse bokaal voor de beidegoud-winnaars. En met lof voor de juryleden voorhun onbaatzuchtige inzet.

En ook met goede waardering voor de sponsors diede prijs gedragen hebben. Honda, MBI, Culvita, in-lite, MossKade, Aspen – ze maakten het mogelijkdat dit gezamenlijke initiatief van Innogreen, in depersoon van Ruud Snijders, en van vakblad tuinprovan de grond kon komen.

De beide winnaars – Giel van der Palen(Duurzaamste Hovenier) en Noël van Mierlo(Duurzaamste Tuin) – mogen nu een jaar lang,gedurende heel 2013, hun titel voeren. Die titel zalze vast en zeker van pas komen in hun marketing enpubliciteit. En in de doorontwikkeling van hunstandpunten en werkwijze inzake duurzaamheid.

In de loop van 2013 starten ook de voorbereidingenvoor de volgende editie van beide competities.Maar nu eerst de top drie van beide competitiesbelicht in een uitgebreide fotoreportage. Kijkt umee?

POWER EQUIPMENT

duurzaamste tuinvan nederland 2012

Een tuin is net een mens. Een baby is vaak regel-recht lelijk, maar er kan zomaar een Doutzen Kroesuit groeien. Wat Jurgen Smit bij de uitreiking vande prijzen daarmee bedoelde namens de jury was:een tuin die wordt aangelegd is zelden mooi in heteerste jaar. Vandaar dat eigenlijk álle tuinen moch-ten worden aangemeld voor de nieuwe prijs ‘Duur -zaamste Tuin van Nederland 2012’.

Nieuwe én oude tuinen dus, en niet alleen maartuinen die in 2012 zijn aangelegd. Het gaat in dezecompetitie immers om voorbeeldige projecten,om die op het schild te heffen. Om binnen het vaken daarbuiten voorbeelden te bekronen waarinduurzame aanleg tot prachtig en navolgenswaar-dig resultaat leidt.

Probleempje: de tuinen waren niet echt op hunmooist op het moment dat de jury in de weer gingmet jureren – in de winter. Het oordeel moest wor-den geveld op basis van tekeningen, toelichting enfoto’s. Maar dat bleek best te gaan.

VAKJURYOok in deze gloednieuwe en daarom misschiennog wat onwennige competitie waren er voor heteerste jaar aardig wat aanmeldingen: 15 stuks. Ookdaar ging het trapsgewijs: uit die inzendingen koosde vakjury drie genomineerden. Voor hen ligt erbrons, zilver of goud in het verschiet.

Opmerking vooraf: de competitie is gericht op par-ticuliere tuinen en tuinprojecten. Gekeken is vooral

naar de toepassing van materialen en maatregelenvoor verantwoorde recycling en bemesting, voornatuurlijk evenwicht, grondbalans, onderhoud,energie en zo meer. Centraal stond ook de omgangmet natuur, landschap, flora en fauna ter plaatse.Nog een opmerking vooraf: het niveau van de in -gezonden tuinen was hoog, zeer hoog, aldus devakjury.

Uit het juryberaad kwamen drie genomineerdenc.q. prijswinnaars naar voren.

TUINPRO 02-201324

noël van mierlo is de gelukkige winnaar van de ‘duurzaamste tuin van nederland ’

TUINPRO 02-2013 25

k

Brons ofwel de derde prijs ging naar Eco-CareGorris. Loek Gorris had een schitterende particu -liere tuin ontworpen en aangelegd in Dinxperlo,een natuurrijke tuin die gaandeweg de naam DeOase had gekregen. Gorris ging daar te werk vol-gens regels en uitgangspunten van de WildeWeelde. In de tuin voert inheemse en plaatseigenbeplanting de boventoon. Er is volop gewerkt metallerlei natuurlijke en recyclede materialen op eenverrassende wijze. De tuin heeft een organischevormgeving en combineert diverse functies: erwordt gespeeld, men verbouwt er groenten, krui-den en fruit, er is ruimte voor erfdieren en verpo-zing en er is volop water met bijbehorend water -leven. De tuin is in 2012 aangelegd.

brons

TUINPRO 02-2013 27

k

Zilver oftewel de tweede plaats was er voor detuin van Kees Ham en Netty Rook in Oirschot.Die tuin is door Giel van der Palen Hoveniersaangelegd op basis van het ontwerp vanMarleen van Tilburg en een beplantingsplan vanRuurd van Donkelaar.

De tuin rondom de woning van de opdrachtge-vers herbergt een bundeling van functies tenbehoeve van rust en bezinning, maar ook vancontact met de natuur. Er is levend groen, er iswater om in te zwem men en om dieren te dren-ken, er is eetbaar groen, er zijn wallen van rest-hout waar de dieren des velds ruim baan heb-ben. De beplanting is ge baseerd op het eigenevan de locatie. Een ruw houten loopbrug over degrote vijverpoel is een opvallend beeldelement.Een prachtige, evenwich tige en ook architectu-raal interessante tuin waar de pure natuurgevierd wordt, aldus de jury.

zilver

TUINPRO 02-201328

goudEn de winnaar van het goud werd... de tuin bij deLiskeshoeve van Van Mierlo Tuinen. Noël van Mierlolegde een heel bijzondere, natuurrijke tuin aan rondeen herbouwde langevelboederij in Nederweert,aan de rand van Nationaal Park de Peel. Die hoeve endie locatie waren bepalend voor het karakter van detuin, die vooral een oase van persoonlijk wel -bevinden voor de opdrachtgevers diende te worden.Van Mierlo werkte voor de beplanting samen metdeskundige Ruurd van Donkelaar en liet bijvoor-beeld veelvuldig het pijpestrootje opduiken in detuin – een plaatseigen maar wat vergeten plantjevan de streek. De tuin werd bovendien aangelegdmet scherp oog voor de omgeving, voor een soepe-le aansluiting op de naastgelegen Peel.

In de tuin is onder meer een fraaie vijver aangelegddie zich in korte tijd heeft ontwikkeld tot een eco -logisch interessante biotoop waar het hele jaardoor visueel iets te beleven valt. Voorts is ergewerkt met natuurlijke, verantwoorde materialenen technieken. Tuin, landschap en vormgeving rei-ken elkaar hier de hand, aldus de jury.

De ‘Duurzaamste Tuin van Nederland 2012’ is: deLiskeshoeve-tuin van Van Mierlo Tuinen.

TUINPRO 02-2013 29

k

TUINPRO 02-201330

TUINPRO 02-2013 31

TUINPRO 02-201332

duurzaamste hoveniervan nederland 2012

Bij de competitie ‘Duurzaamste Hovenier vanNederland’ staan de bedrijfsvoering en de bedrijfs-processen centraal. Hoe wordt op een groenbedrijfomgegaan met de bedrijfsmiddelen, welke keuzesworden er gemaakt in materialen en materieel? Hoewordt omgegaan met afval, recycling, energie, ver-voer, hergebruik? Hoe worden de eigen mensen inge-zet? En hoe is de omgang met klanten? Hoe is duur-zaamheid verankerd. Zit het in de genen?

Uit de berg aan inzendingen wees de jury op basisvan de aangeleverde documentatie in onderlingberaad drie zogeheten genomineerden aan. Aan henzal goud, zilver of brons ten deel vallen. Om dat laat-ste oordeel te onderbouwen, bezocht een delegatievan de jury deze drie genomineerde bedrijven.

Rondkijken, praten, toelichting vragen, zo nodig prik-ken en boren om opvattingen en werkwijzen helderte krijgen. En dan beslissen.

Enkele opmerkingen nog vooraf. Bij de aanmeldingenzaten bedrijven die heel actief werk maken van duur-zaamheid en die ook in voorgaande jaren meededenaan de competitie. Dat is lofwaardig, want het duidtop volharding en blijvende betrokkenheid. Huldedaarom met name voor Willemstein Hoveniers enAardoom Hoveniers, die afgelopen jaar beide aan-sprekende stappen zetten in dit traject. SjaakWillemstein kreeg bijvoorbeeld te maken met eenheftig arbeidsconflict in zijn team omwille van zijntamelijk radicale duurzaamheidskoers. Willemsteinhield vol, hoeveel zeer dat over en weer ook deed.

Nog een opmerking vooraf: het niveau was hoog. Dejury vond het zeer verheugend te lezen en te zien hoeserieus de bedrijven werk maken van duurzaamheid.En dat die duurzaamheid best te rijmen is met degebruikelijke nuchterheid die des ondernemers is.Weigeren een klant te voorzien van een terras vangoedkoop Chinees hardsteen? Kom nou. Je kunt uit-leggen wat daar op tegen is, maar als een klant denktmet de portemonnee, is het pleit snel beslecht. Dankomt dat terras er. Je zou kunnen zeggen: de P vanProfit in de MVO-drieslag Planet - People - Profit zitdaar niet voor niks.

Dat slaat meteen een brug naar de genomineerdenc.q. de winnaars.

TUINPRO 02-2013 33

k

Eerst het brons, de derde prijs zogezegd. Die gaf dejury aan Allure Tuinen in Monster/Den Haag. Datbedrijf is op tal van aspecten goed bezig, maarheeft als bijzonderheid dat het werkt met tweeoffertes. Het legt klanten een offerte voor volgensreguliere aanleg én een waarin zoveel mogelijkduurzame materialen en toepassingen zijn ver-werkt. Die twee offertes vormen de basis voor ver-der overleg en menigmaal komen keuzes van deklant dan toch uit op de duurzame variant. Bronsdus voor Allure Tuinen.

brons

TUINPRO 02-201334

Dan het zilver. Dat ging naar M. van der SpekHoveniers uit Benthuizen. Het relatief grote bedrijfzet mooie stappen op het gebied van eigen groen-recycling, het hergebruiken van planten en materi-alen die uit projecten gesloopt worden. Het heeftzelfs een bus aangeschaft voor een ploeg van zevenmensen om onnodig veel vervoer uit te bannen.

Maar indruk maakt er vooral de manier waarop hetbedrijf omgaat met mensen met achterstand totde arbeidsmarkt. Het stelt tal van Wajong’ers enintegreerders van divers pluimage te werk en gaatdaar opmerkelijk mee om. Namelijk: het laat henzelf aangeven wat ze goed kunnen en willen. En hetgeeft hun die verantwoordelijkheid naar draag-kracht. Zo haal je het beste uit je mensen naarboven. Die groeien zo menigmaal boven zichzelfuit. Zilver voor M. van der Spek Hoveniers.

zilver

TUINPRO 02-2013 35

k

Dan het goud, de eindwinnaar. Dat werd Giel vander Palen Hoveniers. Het in Eindhoven gevestigdebedrijf liet over de hele breedte zien dat het duur-zaamheid in alle facetten probeert te realiseren. Toten met het aanschaffen van stille elektrischegereedschappen toe – want die veroorzaken immersminder geluidsoverlast. Giel van der Palen maaktook serieus werk van duurzaamheid bij de selectieen de scholing van zijn medewerkers.

Het bij Wilde Weelde aangesloten bedrijf werktvolgens de richtlijnen waar Wilde Weelde voor staat.Die richtlijnen bestrijken het verantwoord gebruikvan materialen en planten en grondstoffen, vangoede omgang met de bodem en de omgevingen de natuur en zo meer. Met oog voor plant en dier,met zo min mogelijk verstoring van de bodem.

Van der Palen legde de bekroonde tuin van WildeWeelde aan op de Floriade afgelopen jaar. En strakszien we hem ook terug in die andere competitie voorde ‘Duurzaamste Tuin van Nederland’, met eennatuurrijke tuin in Oirschot. Het zijn projecten waar-in zijn bedrijfsfilosofie zichtbaar en tastbaar is.Al zegt de ondernemer daar eerlijk en pragmatischbij: de klant zit aan de knoppen uiteindelijk. Dienswens is leidend. Gelukkig kiezen klanten steedsmeer voor zijn bedrijf vanwege zijn uitgangspunten.

De Duurzaamste Hovenier van Nederland 2012 is:Giel van der Palen Hoveniers. p

goud