„Zaprowadzenie
chrześcijaństwa”
Jan Matejko
XIX w.
Styl: Romantyzm
Zaprowadzenie chrześcijaństwa w Polsce 966 r.
Najważniejszą postacią na obrazie jest Mieszko I (przy
krzyżu).
Otton III, miniatura w
Ewangeliarzu Ottona III,
ok. 1000 r.
Cesarz Otton III (Cesarz niemiecki). W 1000r,
uczestniczył w zjeździe Gnieźnieńskim (za panowania
Bolesława Chrobrego).
Na obrazie: Cesarz przedstawiony jest na tronie, otoczy
przez symbolizujących Kościół i państwo duchownych
oraz możnowładców. Na sąsiedniej karcie
przedstawione są udające się z hołdem cztery
alegoryczne postacie kobiecie, symbolizujące cztery
krainy: Slavinię, Germanię, Galię i Romę (Idea
cesarstwa uniwersalnego)
„Wjazd Bolesława
Chrobrego do Kijowa”
Piotr Michałowski XIX w.
Styl: Romantyzm
Wyprawa kijowska Bolesława Chrobrego (1018 r.)
Na obrazie: W centrum Bolesław Chrobry na koniu,
wjeżdżający do Kijowa.
Święty Wojciech- miniatura
Stanisława Samostrzelnika
XVI w.
Św. Wojciech- patron Polski, Chrobry wykupił jego
ciało za tyle złota ile ważyło, do jego grobu przyjechał
Otton III w 1000 r (zjazd gnieźnieński). Na cześć
świętego i pod jego patronatem utworzono w Gnieźnie
metropolię arcybiskupią.
„Kazimierz Odnowiciel
wracający do Polski”
Wojciech Gerson XIX w.
Obraz ukazuje powrót Kazimierza Odnowiciela do
Polski po powstaniu ludowym i najeździe Brzetysława.
W tych czasach w Polsce szerzyło się pogaństwo. (na
obrazie upadek chrześcijaństwa-leżący krzyż,
porozrzucana hostia)
"Zabójstwo św. Stanisława"
Mistrz Legendy św.
Stanisława
XVI w.
Na obrazie Bolesław Śmiały (Szczodry) podczas mszy
św. własnoręcznie przebija biskupa Stanisława ze
Szczepanowa mieczem, i rozkazuje poćwiartować.
Śmierć biskupa wywołała wojnę domową w kraju, którą
Szczodry przegrał i musiał uciekać z kraju.
Relikwiarz na głowę biskupa
św. Stanisława
XVI w.
Relikwiarz świętego Stanisława ze Szczepanowa.
„W Łęczycy pierwszy sejm.
Spisanie praw. Ukończenie
rozbojów.”
Jan Matejko
Zjazd w Łęczycy- wielki zjazd dostojników
duchownych(ośmiu biskupów) i świeckich w roku 1180
w Łęczycy. Złamanie zasady senioratu w Polsce.
„Śmierć Krzywoustego”
Józef Peszka XIX w.
Śmierć Bolesława Krzywoustego, księcia Polski. 1138-
początek rozbicia dzielnicowego Polski.
„Klęska Legnicka-
Odrodzenie”
Jan Matejko
Klęska w bitwie z Tatarami w 1241 roku pod Legnicą,
zginął książę śląski Henryk Pobożny.
„Legenda św. Jadwigi,
Obrona Legnicy”
Mistrz Tryptyku z Wielowsi,
XV wiek.
Św. Jadwiga- Księżna śląska, święta Kościoła
Katolickiego, matka Henryka Pobożnego.
”Powtórne zdjęcie Rusi.
Bogactwo i oświata”
Jan Matejko
W wyniku kampanii wojennych z lat 1340-1366
Kazimierz Wielki przyłącza do Królestwa Polskiego
Ruś Halicką, na której obszarze znajdowały się m.in.
miasta: Sanok, Przemyśl, Halicz, Lwów, Trembowla
„Łokietek zrywa układy z
Krzyżakami w Brześciu
Kujawskim”
Jan Matejko
Obraz dotyczy zerwania układów z Krzyżakami przez
Łokietka. Pragnął odzyskać Pomorze. (1331r.)
1309- Krzyżacy podstępem odebrali mu Pomorze.
„Przysięga Królowej
Jadwigi”
Józef Simmler XIX w
Królowa Jadwiga została oskarżona o zdradę
małżeńską. W obecności króla i kanonika krakowskiego
królowa odrzuca oskarżenie, przysięgając na Biblię.
Panteon królów polskich:
Kazimierz Wielki, Królowa
Jadwiga.
Włodzimierz Tetmajer XX
w
Kazimierz Wielki- ostatni z dynastii Piastów, Jadwiga
Andegaweńska- ostatnia z dynastii Andegawenów na
tronie Polskim
„Jadwiga godząca
zwaśnionych Witolda i
Skiergiełłę”
Piotr Sztachiewicz XX w
Na obrazie Królowa Jadwiga godzi skłóconych Witolda
i Skiergiełłę.
„Założenie szkoły głównej
przeniesienie do Krakowa
ugruntowanej”
Jan Matejko
Uniwersytet Jagielloński- najstarsza polska uczelnia,
jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie,
mieszczący się w Krakowie. Został założony z fundacji
Kazimierza Wielkiego. Później odnowiony z fundacji
Jadwigi Andegaweńskiej.
„Chrzest Litwy”
Jan Matejko
Chrystianizacja Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV
wiek.
Obraz upamiętniający Unię
w Krewie
XIX w
Unia w Krewie- akt wydany w 1385 r przez Jagiełłę,
regulujący stosunek Korony Królestwa Polskiego z
Wielkim Księstwem Litewskim. Skutkiem chrzest
Litwy oraz ślub Jagiełły z Jadwigą Andegaweńską.
„Bitwa pod Grunwaldem”
Jan Matejko
Bitwa pod Grunwaldem(1410)- jedna z największych
bitew średniowiecznej Europy, Bitwa pomiędzy
Zakonem Krzyżackim a połączonymi siłami polsko-
litewskimi. Wynikiem było zwycięstwo połączonych sił
polsko-litewskich.
„Bitwa pod Grunwaldem”
Tadeusz Popiel, Zygmunt
Rozwadowski
XX w.
Panorama Bitwy pod Grunwaldem (1410 r). Autorzy
byli uczniami Jana Matejki.
„Unia lubelska”
Jan Matejko
Unia Lubelska (1569r) porozumienie pomiędzy stanami
Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa
Litewskiego. Określana jako unia realna, w odróżnieniu
od poprzednich, wiążących oba państwa tylko osobą
władcy(unia personalna). W jej wyniku powstała
Rzeczpospolita Obojga Narodów-ze wspólnym
monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką
zagraniczną i obronną- zachowano odrębny skarb,
urzędy, wojsko i sądownictwo.
„Bitwa pod Warną”
Jan Matejko
Bitwa pod Warną(1444r.) między oddziałami polsko-
węgierskimi a wojskami Tureckimi.
„Noc Św. Bartłomieja”
Francois Dubois
XVI w
Noc Świętego Bartłomieja (krwawe wesele paryskie)-
rzeź hugenotów (francuskich protestantów) dokonana
przez katolików na ślubie siostry Henryka Walezego.
Jan III Sobieski wysyła
wiadomość o zwycięstwie
papieżowi Innocentemu XI,
Jan Matejko
Bitwa pod Wiedniem – bitwa stoczona 12 września
1683 pod Wiedniem między wojskami polsko-
austriacko-niemieckimi pod dowództwem króla Jana III
Sobieskiego a armią Imperium Osmańskiego pod
wodzą wezyra Kara Mustafy. Zakończyła się klęską
Osmanów, którzy od tej pory przeszli do defensywy i
przestali stanowić zagrożenie dla chrześcijańskiej
części Europy.
„Szewcy”
Miniatura z kodeksu
Baltazara Behema, XVI w.
Kodeks Baltazara Behema powstał w 1505 roku, autor
rękopisu (notariusz miejski) Baltazar Behem, zamieścił
w nim przywileje i statuty miasta Krakowa oraz ustawy
cechowe.
„Złoty wiek literatury w
wieku XVI-reformacja-
przewaga katolicyzmu”
Jan Matejko
Złoty wiek Polski- Wiek XVI. Rozwój gospodarczy
sprzyjał rozwojowi kultury przez renesansowy
humanizm i reformację. Czasy Zygmunta Starego i
Zygmunta Augusta.
„Ucieczka Henryka
Walezego z Polski”
Artur Grotter
XIX w.
Henryk Walezy- 1573 pierwszy elekcyjny król Polski,
potem król Francji (do której uciekł).
„Potęga Rzeczpospolitej z
zenitu. Złota wolność.
Elekcje R.P. 1573r.”
Jan Matejko
Pierwsza wojna elekcja (1573r.) wybór nowego
monarchy Rzeczpospolitej Obojga Narodów po śmierci
ostatniego króla z dynastii Jagiellonów (Zygmunta
Augusta). Podczas sejmu elekcyjnego wybrano
Henryka Walezego.
„Stefan Batory pod
Pskowem”
Jan Matejko
Obraz przedstawia poselstwo cara Rosji Iwana IV
Groźnego do króla Polski i wielkiego księcia
litewskiego, Stefana Batorego z prośbą o pokój wiek
XVI.
„Miedzioryt
przedstawiający Smoleńsk”
Obraz przedstawia Oblężenie Smoleńska 1609-
1611.Podczas V wojny polsko-rosyjskiej.
„Obrona Jasnej Góry”
January Suchodolski XIX w.
Na obrazie ukazane jest oblężenie Jasnej Góry mające
miejsce w czasie potopu szwedzkiego w roku 1655. W
białych szatach z krzyżem opat klasztoru Augustyn
Kordecki.
„Bitwa pod Kircholmem”
Wojciech Kossak XX w.
Bitwa pod Kircholmem- bitwa stoczona w roku 1605 w
czasie wojny polsko-szwedzkiej. Zwycięstwo Polaków
pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza.
„Bitwa pod Cecorą”
Witold Piwnicki 1877r.
Bitwa pod Cecorą- bitwa stoczona w 1620r, między
armią turecko-tatarską, a polskimi wojskami
koronnymi. Klęska Polaków, śmierć hetmana
Stanisława Żółkiewskiego. Stanowiła początek wojny
polsko-tureckiej.
Śmierć Stanisława
Żółkiewskiego pod Cecorą
Walery Eljasz-Radzikowski
XIX w
Śmierć hetmana Stanisława Żółkiewskiego w bitwie
pod Cecorą, 1620 r.
„Bitwa pod Chocimiem”
Franciszek Smuglewicz XIX
w.
Bitwa stoczona w 1673 r. podczas wojny polsko-
tureckiej. Wynikiem było zwycięstwo Rzeczpospolitej.
Na czele wojsk Polskich przyszły król Jan III Sobieski.
„Bohdan Chmielnicki i
Tuhaj-bej pod Lwowem(na
obłoku św. Jan z Dukli)”
Jan Matejko
Obraz dotyczy Powstania Chmielnickiego, było to
wystąpienie Kozaków i chłopstwa ruskiego pod
przywództwem hetmana kozackiego Bohdana
Chmielnickiego przeciw magnaterii i szlachcie polskiej.
Trwało ono w latach 1648-1657. (Henryk Sienkiewicz
opisał je w „Ogniem i mieczem”).
„Alegoryczny portret konny
Jerzego Sebastiana
Lubomirskiego”
XVII w.
Jerzy Sebastian Lubomierski- hrabia na Wiśniczu i
Jarosławiu. Przywódca rokoszu (buntu szlachty), w
roku 1665 przeciw Janowi II Kazimierzowi.
„Taniec Tatarski”
Juliusz Kossak XIX w.
Obraz dotyczy tatarów polskich tzn. Tatarów
mieszkających na dawnych terenach Rzeczpospolitej
Obojga Narodów.
„Elekcja Augusta II w 1697
roku”
Martino Altomonte
XVIII w
August II Mocny- elekcyjny król Polski; pierwszy król
z dynastii Wettynów (saskiej). Jego przydomek jest
zazwyczaj związany z jego nieprzeciętną siłą, dzięki
której potrafił nawet gołymi rękami zginać podkowy.
„Sejmik w Kościele”
Jan Piotr Norblin XIX w.
Sejm ziemski- zjazd całej szlachty z danego terenu lub
województwa. Wywodziły się ze zjazdu urzędników
ziemi, na który zaczęła przybywać szlachta.
„Elekcja Stanisława
Augusta (XVIII x.)”
Bernado Bellatto (Canaletto)
Stanisław August Poniatowski- król elekcyjny Polski w
latach 1764-1795; ostatni władca Rzeczpospolitej
Obojga Narodów.
„Portret Stanisława Augusta
Poniatowskiego z
klepsydrą”
Marcello Baciarelli XVIII
w.
Ostatni władca Polski, za jego panowania miały miejsce
trzy rozbiory Polski: 1772, 1793, 1795.
„Rejtan na Sejmie
Warszawskim 1773r.”
Jan Matejko
Rejtan- Upadek Polski- obraz przedstawia protest
Tadeusza Rejtana przeciwko I rozbiorowi Polski w
Sejmie Rozbiorowym
„Konstytucja 3 maja 1791”
Jan Matejko
Konstytucja 3 maja właśc. Ustawa Rządowa z dnia 3
maja- ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczpospolitej
Obojga Narodów; Pierwsza Konstytucja w Europie,
druga na świecie.
„Alegoryczny portret konny
Jerzego Sebastiana
Lubomirskiego”
XVII w.
Jerzy Sebastian Lubomierski- hrabia na Wiśniczu i
Jarosławiu. Przywódca rokoszu (buntu szlachty), w
roku 1665 przeciw Janowi II Kazimierzowi.
„Wieszanie zdrajców”
Jan Piotr Norblin
Wieszanie obrazów Targowiczan- zdrajców narodu. Jej
zawiązanie posłużyło Rosji jako pretekst do interwencji
zbrojnej w Rzeczypospolitej. Doprowadziło do II
rozbioru Polski w 1793 roku.
„Przysięga Kościuszki na
rynku krakowskim”
Michał Stachowicz XIX w.
Na obrazie pokazana jest przysięga Tadeusza
Kościuszki na rynku w Krakowie(Insurekcja
kościuszkowska 1794). Przysiągł on, że wszystko co
będzie robił będzie miało na celu poprawienie sytuacji
narodu polskiego.
„Bitwa pod Racławicami”
Aleksander Orłowski XVIII
w.
Bitwa pod Racławicami (1794 r.)-zbrojne starcie wojsk
polskich pod dowództwem Kościuszki z wojskami
rosyjskimi. Wygrana przez powstańców
kościuszkowskich.
„Samosierra”
Piotr Michałowski XIX w.
Bitwa pod Samosierrą- Bitwa otworzyła Napoleonowi
drogę na Madryt i pozwoliła kontynuować kampanię
hiszpańską. (wykorzystanie Legionów Polskich).
„Odpoczywający ułani”
January Suchodolski XIX w.
Ułan- żołnierz armii lekkiej uzbrojonej w lance, szable
oraz broń palną, charakterystycznej głównie dla
kawalerii polskiej.
„Wizja Napoleona w
odwrocie spod Moskwy”
Jerzy Kossak XX w.
1812r- tragiczny odwrót Wielkiej Armii Napoleona
„Wigilia na Syberii”
Jacek Malczewski XIX w.
Masowe wywózki na Syberię miały miejsce po upadku
powstania styczniowego w 1864 roku.
„Wzięcie Arsenału”
Marcin Zaleski XIX w.
Obraz przedstawiający walkę pod Arsenałem 1830 r w
Warszawie.. Starcie to rozpoczęło powstanie
listopadowe. Na obrazie widać akcję zajęcia arsenału,
palący się budynek i spontaniczną walkę powstańców.
„Polonez Chopina w Hotelu
Lambert”
Teofil Kwiatkowski
XIX w.
Hotel Lambert(obóz polityczny)- powstały w roku 1831
obóz konserwatywno-liberalny działający na emigracji
po powstaniu listopadowym, skupiał głównie bogate
kręgi społeczeństwa Wielkiej Emigracji. Na jego czele
Adam Jerzy Czartoryski.
„Portret Adama Jerzego
Czartoryskiego”
XIX w.
Adam Jerzy Czartoryski- minister spraw zagranicznych
Imperium Rosyjskiego, wiceprezes Rządu
Tymczasowego Królestwa Polskiego, założyciel Hotelu
Lambert.
Cesarz Ferdynand I
Habsburg
1848 r.
Cesarz Ferdynand z powodu upośledzenia umysłowego
i epilepsji nie był sam w stanie rządzić swoim imperium
w wyniku Wiosny Ludów w Cesarstwie Austrii- jego
miejsce zajął Franciszek Józef Habsburg (cesarz
austriacki przez 66 lat)
„Rzeź Galicyjska”
Jan Lewicki XIX w.
Rabacja galicyjska (rzeź, rabacja chłopska)- powstanie
chłopskie na terenie zachodniej Galicji w 1846 roku.
Powstanie miało charakter antyszlachecki i
antypańszczyźniany popierane przez wojska
austriackie.
„Żałobne wieści”
Artur Grotter 1863r.
Obraz należy do cyklu dziewięciu rysunków nazwanych
„Polonia”. Przedstawiają one sceny z powstania
styczniowego 1863-64.
„Pożegnanie powstańca”
Artur Grotter
XIX w.
Obraz powstał dwa lata po upadku powstania
styczniowego. Obraz jest symbolem waleczności ludzi
pragnących przywrócić ojczyźnie wolność.
„Patrol powstańczy”
Maksymilian Gierymski
XIX w.
Obraz przedstawia konny patrol powstańców 1863r.
(powstanie styczniowe)
„Drużyny strzeleckie pod
wodzą Józefa Piłsudskiego
1914”
Jerzy Kossak
XX w.
Pierwsza Kompania Kadrowa- pododdział piechoty
utworzony w sierpniu 1914 r. przez Józefa
Piłsudzkiego.
„Portret Marszałka
Piłsudzkiego”
Wojciech Kossak
XX w.
Józef Piłsudzki- członek PPS, twórca Organizacji
Bojowej PPS, Legionów Polskich, Polskiej Organizacji
Wojskowej, naczelny wódz Armii Polskiej, naczelnik
państwa, pierwszy marszałek Polski, dwukrotny
premier Polski.
„Cesarz Franciszek Józef
Habsburg”
Cesarz austriacki od 1848- 1916 roku. Jego panowanie
zapewniło Austrii pół wieku pokoju. Do dziś za jego
pomnik uważa się Wiedeń, stolicę dawnej monarchii,
którą za rządów cesarza Franciszka Józefa
przebudowano tak, że stała się europejską metropolią
kulturalną.