Download - Youth in Europe - Forvarnarverkefni -
Youth in Europe - Forvarnarverkefni -
Inga Dóra Sigfúsdóttir
Háskólinn í Reykjavík
Samstarfsaðilar
• Forseti Íslands
• Actavis
• Reykjavíkurborg
• Háskólinn í Reykjavík
• Háskóli Íslands
• Rannsóknir & greining
• ECAD
57
43
57 6066
46
55
68
54
64
46
40
42
48
33
4041
51
30
57
0
10
20
30
40
50
60
70
1995 1999 2003
%
Lettland Litháen
Eistland Tékkland
Ungverjaland Króatía
Slóvakía Úkraína
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa orðið drukknir sl. 12 mánuði (ESPAD)
5
17
16
13
1
12
23
7
13
44
22
35
11
4
16
9
27
1921
20
14
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1995 1999 2003
%
Lettland Litháen Eistland
Tékkland Ungverjaland Króatía
Slóvakía Úkraína
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa reykt hass einhvern tíma um ævina (ESPAD)
22,821,421,020,7
17,015,1
17,4
13,0
4,0
7,2
9,6
11,5
0
5
10
15
20
25
30
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998
%
Reykja daglega Hafa prófað hass
Þróun vímuefnaneyslu meðal nemenda í 10. bekk á Íslandi árin 1989 til 1998
1 12
3 3 34 4 4
56 6
7 7 78
11 11
1820
2122
25
28
32
0
5
10
15
20
25
30
35
Portú
gal
Úkra
ína
Kýpu
r
Frak
kland
Grik
kland
Tyrk
land
(Ista
nbul
)
Króa
tía
Ítalía
Mal
ta
Slóv
akía
Eistl
and
Ungv
erja
land
Lith
áen
Pólla
nd
Slóv
enía
Band
aríki
n
Tékk
land
Nore
gur
Svíþ
jóð
Írlan
d
Íslan
d
Fære
yjar
Bret
land
Finn
land
Danm
örk
%
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa orðið ölvaðir tíu sinnum eða oftar síðastliðna 12 mánuði (ESPAD, 1995)
2
4 45 5 5
6 67 7 7 7 7
89
1112
14 14
17
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
Portú
gal
Nore
gur
Ungv
erja
land
Tyrk
land
(Ist
anbu
l)
Slóv
akía
Mal
ta
Úkra
ína
Ítalía
Slóv
akía
Lettla
nd
Fære
yjar
Eist
land
Króa
tía
Lith
áen
Tékk
land
Svíþ
jóð
Írlan
d
Finn
land
Ísla
nd
Bret
land
%
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa orðið fyrir slysi eða meiðslum vegna áfengisneyslu (ESPAD, 1995)
• Samstarf rannsóknarfólks, stefnumótunaraðila og fólks sem vinnur með börnum og unglingum á vettvangi
• Grasrótin virkjuð (community based bottom-up approach)
• Öll úrræði byggð á niðurstöðum rannsókna
Íslenska módelið
Íslenska módelið
Jafningjahópurinn -Að eiga vini sem reykja, drekka og/eða nota önnur fíkniefni
Óskipulagðar frístundir -Partý -Niðri í bæ á kvöldin og um helgar- Slæpast í sjoppum eða verslunarmiðstöðvum
Áhættuþættir Verndandi þættir
Skipulagt íþrótta- og æskulýðsstarf-Þátttaka í íþróttum á vegum íþróttafélaga-Þátttaka í skipulögðu æskulýðsstarfi -Tómstundastarf í skólum utan hefðbundins
skólatíma -Annað: Skátastarf, klúbbar, ungliðastarf
björgunarsveita, æskulýðsstarf trúfélaga osfrv.
Foreldrar-Stuðningur: Umhyggja og hlýja -Eftirlit: Vitneskja um með hverjum og hvar
unglingar eru á kvöldin-Samvera foreldra og barna
Samstarfsborgir:
• Helsinki
• Istanbul
• Kaunas
• Klaipėda
• Osló
• Reykjavík
• Riga
• Sofia
• St.Pétursborg
• Vilnius
Borgir sem eru í þann mund að koma inn í starfið:
• Moskva
• Valetta (höfuðborg Möltu)
• Stokkhólmur
• Gävle
• Örebro
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem reykja daglega
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 18.9
Kaunas 30.5
Klaipėda 32.0
Oslo 8.0
Reykjavík 9.9
Riga 25.9
Sofia 32.6
St.Petersburg 25.9
Vilnius 33.0
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa drukkið áfengi síðastliðna 30 daga
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 3.4
Kaunas 13.2
Klaipeda 11.7
Osló 10.8
Reykjavík 4.6
Riga 11.4
Sofia 14.4
St.Petersburg 18.4
Vilnius 12.1
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa notað hass einu sinni eða oftar um ævina
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 8.6
Kaunas 20.0
Klaipeda 29.1
Osló 6.2
Reykjavík 6.8
Riga 16.9
Sofia 27.3
St.Petersburg 18.8
Vilnius 26.7
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem hafa notað önnur ólögleg vímuefni (amfetamín, kókaín, LSD, E-töflur eða heróín)
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 2.7
Kaunas 6.8
Klaipeda 9.7
Osló 1.8
Reykjavík 3.5
Riga 7.3
Sofia 7.8
St.Petersburg 6.9
Vilnius 6.4
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem segjast eiga mjög eða frekar erfitt með að fá umhyggju og hlýju frá foreldrum sínum
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 13.9
Kaunas 13.8
Klaipeda 15.9
Osló 11.1
Reykjavík 4.5
Riga 9.4
Sofia 7.3
St.Petersburg 9.8
Vilnius 16.4
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem segjast sjaldan eða aldrei verja tíma með foreldrum sínum utan skólatíma á virkum dögum
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 35.8
Kaunas 49.0
Klaipeda 49.6
Osló 29.3
Reykjavík 32.2
Riga 49.1
Sofia 23.9
St.Petersburg 41.3
Vilnius 49.4
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem stunda íþróttir (æfa og/eða keppa) fjórum sinnum í viku eða oftar
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 13.5
Kaunas 16.0
Klaipeda 13.9
Osló 19.4
Reykjavík 32.0
Riga 17.7
Sofia 13.3
St.Petersburg 12.0
Vilnius 11.4
Hlutfall nemenda í 10. bekk sem segjast vera niðrí bæ á kvöldin eða um helgar einu sinni eða oftar í viku
Borgir Hlutfall í %
Helsinki 23.9
Kaunas 22.7
Klaipeda 37.7
Osló 16.2
Reykjavík 5.8
Riga 34.2
Sofia 28.8
St.Petersburg 8.3
Vilnius 33.7
• Oft er ekki samræmi í viðhorfum unglinga til vímuefnaneyslu og atferli þeirra
• Um það bil helmingur unglinga sem reykir telur til að mynda að það sé mjög mikilvægt að reykja ekki og telja hegðunina óæskilega
• Ekki nóg að breyta viðhorfum ungmenna. Það þarf líka að breyta atferli þeirra
• Minni áhersla á að nóg sé að fræða unglinga um skaðsemi vímuefna en meiri á að byggja upp nærsamfélag þeirra og virkja þá til þátttöku í skipulögðu tómstundastarfi og íþróttum
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 16 ára ´98 17 ára ´99 18 ára ´00 19 ára ´01 20 ára ´02
Reykingar Áfengisneysla Hass
Sveiflur í neyslu fylgja árgöngum
• Virkja þarf alla í senn; jafningjahópinn, skólann, fjölskylduna og skipuleggjendur ungmennastarfs til að árangur náist í baráttunni gegn vímuefnanotkun
31,1
23,0
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 2006
%
Hlutfall nemenda sem segjast oft eða nær alltaf vera með foreldrum sínum um helgar, árin 1997 til 2006 (Ísland)
36,3
30,3
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 2006
%
Hlutfall nemenda sem voru úti eftir klukkan tíu að kvöldi, fjórum sinnum eða oftar síðastliðna 7 daga, árin 1997 og 2006 (Ísland)
73,9
61,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1997 2006
%
Foreldrar mínir vita hvar ég er á kvöldin
- Hlutfall nemenda sem segja að slíkt eigi mjög eða frekar vel við um þá (Ísland)
66,7
49,4
0
10
20
30
40
50
60
70
80
1997 2006
%
Foreldrar mínir vita með hverjum ég er á kvöldin - Hlutfall nemenda sem segja að slíkt eigi mjög eða frekar vel við um þá (Ísland)
32,6
43,2
0
10
20
30
40
50
2003 2006
%
Hlutfall nemenda sem segjast nær aldrei fara í partý (Ísland)
29,1
51,0
0
10
20
30
40
50
60
2003 2006
%
Hlutfall nemenda sem segjast nær aldrei vera niðri í bæ á kvöldin og um helgar (Ísland)
20
2522262826
333235
3842
23
1916
21
1512 12
1014 14
1017
1312 11 13
9 9 7
15
912
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
%
Hafa orðið drukkin sl. 30 dagaReykja daglegaHafa prófað hass
Þróun vímuefnaneyslu unglinga í 10. bekk á Íslandi árin 1997 til 2007